Circulaire Economie en Meervoudige Waardecreatie Bijdrage aan de themadag Financiele Arrangementen
Roel During, Alterra 20 mei 2015
Doel
1. 1. Nieuwe maatschappelijke context vertalen in mogelijkheden voor financiële arrangementen
2. 2. Geen kookboek 3. 3. Aandacht voor verbindingen & verbondenheid 4. 4. Belang van intuïtie, improvisatie en besluitvaardigheid
Inhoud
1. 1. De tijdgeest 2. 2. Trends op het snijvlak van economie en sociaal 3. 3. Grensgeschillen op dit snijvlak 4. 4. Circulaire economie 5. 5. Meervoudige waarde creatie 6. 6. Local Exchange Trading Systems (LETS) 7. 7. Nieuwe elementen in financiële arrangementen 8. 8. Competenties
De tijdgeest
Convivialiteit Nieuwe structuren maken
experimenteren
Institutionalisering
De- institutionalisering
Opruimen van de institutionele rommelzolder
De humuslaag van de actieve samenleving, grass roots, duizenden bloemen die bloeien en de democratische structuren er boven
Democratie
Institutionalisering Arrangementen Convivialiteit
De tijdgeest Social Business Initiative
Overheid verlegt de grens, maar die wordt fluide
Culturele groepen ...worden socialer
Sociale domein
Economisch domein
... worden zakelijker bedrijven Sociaal ondernemen Zelforganisatie Betaalde vrijwilligers
Grensgeschillen Sociale domein Reguliere onderneming
vrijwilligerswerk
participatiesamenleving
mantelzorg noaberschap
Sociaal onderneming
Economisch domein
wijkonderneming
Wat is een voedselbank eigenlijk? Waar begint het ondernemen? Waar begint de wereld van het geld?
Circulaire economie
Circulaire economie: cradle to cradle, sluiten van kringlopen, afval bestaat niet, na gebruik hebben producten economische waarden en maken onderdeel uit van het businessmodel Circulair inkopen: inkoopinstrument om de circulaire economie te bevorderen, voorwaarden bij aanbesteden: waardebehoud van producten en materialen Bron www.pianoo.nl
Bron: www.cradletocradebouwgroep.nl
Meervoudige waardecreatie
People Planet Profit Sociaal, cultureel en symbolisch kapitaal Meervoudige impact Inclusie, participatie en geluk Verhouding tot beleidsdossiers
Omrekenen in geld? Of leren omgaan met pluralisme?
Meervoudige waardecreatie
Boerderij Veld en Beek Culemborgse wijk Eva-Lanxmeer Streekeigen natuur maken Kippenbillenstrandparty Taxi Electric
Republiek Hoog Keppel
C2C en Meervoudige waardecreatie: er ontstaan LETS
HUB
Ecosysteem 1. 1.
Food community employees
consumers
producers
Community
LETS
Meervoudige waardecreatie
People Planet Profit Sociaal, cultureel en symbolisch kapitaal Meervoudige impact Inclusie, participatie en geluk Verhouding tot beleidsdossiers
Omrekenen in geld? Of leren omgaan met pluralisme?
Participatiesamenleving
Nieuwe (!?) traditie
Of angst voor een tweede Haren?
Kippebillen strandparty 3200 likes Geen vergunning meer! Problemen met veiligheid en bereikbaarheid?
Is men in gesprek? Kan je hier op aansluiten?
Overheidsparticipatie?
De wijk EVA Lanxmeer in Culemborg
Bewoners verzorgen groen Mandelige tuinen Sociale ecologie Levend erfgoed Alleen groene afscheidingen tussen tuinen Resultaat: sterke identiteit, veel SSC-kapitaal 5 jaar verder: verwachtingen uitgekomen; gemeente toetst op efficiëntie?! Wat een onzin!
De motor van zelforganisatie
Human capital
Human capital in zelfsturing
Identiteit is symbolisch kapitaal Eigen collectieve werkwijze is sociaal kapitaal
Het geloof in eigen scheppingskracht is cultureel kapitaal
De kapitaalsvormen leveren brandstof voor de motor van zelforganisatie
De motor genereert projecten volgens het principe van de Local Exchange Trading Systems (LETS)
Alternatieve beleidscyclus
Zoeken en verbinden
Delen van ideeën, ervaringen en middelen
overheidsparticipatie
Activeren en ondersteunen
Inbedden en loslaten
Voorbeeld enabling rol
Wijkrijgenkippen.nl: Platform lokale duurzame energie Amsterdam Z
Huurders, huiseigenaren, MKB’s, scholen en verenigingen
Energieontbijten (mensen nemen energierekening mee)
P-Nuts award (o.m. voor Biomassainstallatie Beetsterzwaag)
Overheid en bedrijven stellen daken ter beschikking voor zonnecollectoren van burgers
Zonlicht, wind, besparing, biomassa: een grote zwerm van initiatieven
Overheid verbindt, brengt kennis in en heeft het vliegwiel op gang gebracht
Nieuwe elementen in financiële arrangementen
Sociaal kapitaal en uren vrijwilligerswerk Betaalde vrijwilligers Community Funds Reputatie: pay with a Tweet Resilience: meer zelfredzaamheid Besparing bij de andere wethouder/gedeputeerde
Crowdfunding Big data
Meer actieve rol provincie in nieuwe beleidscyclus
Participeren in Local Exchange Trading Systems
Belonen van Maatschappelijk Toegevoegde Waarde: B(M)TW
Nog steeds verantwoordelijkheid en regie nemen? Kijken naar output en impact en subsidiëren waar nodig Maak werk van anders aanbesteden Niet erg vinden dat er verschillen ontstaan Niet met publiekrechtelijke middelen interveniëren in coöperatieve structuren
Competenties
Luisteren en deelnemen aan de conversatie: wat speelt?
Zorgen voor de brandstof voor de motor van zelforganisatie
Spanning eigenheid en efficiëntie helpen oplossen
Initiatieven met elkaar verbinden tot nieuwe arrangementen
Deelnemen aan LETS door uitwisseling van verschillende waarden
Doe dit besluitvaardig en neem politici mee in het proces
Mogelijke dilemma’s
Hoe evalueer je bottom
up projecten of cocreatie?
Wie bepaalt de kaders? Wat is nu efficiëntie? LETS: bijl aan de wortels van het sociaal contract in de samenleving?