Centric: van trendvolgend naar richting gevend

Nummer 11 | Mei 2011

Centric: van trendvolgend naar richting gevend Het juiste investeringsklimaat Het moet anders in de zorg! CSI Twente

Kom verder. Saxion.

saxion.nl/kennistransfer

Colofon Xcellent is een uitgave van Saxion Kennistransfer en richt zich op ondernemers, managers, onder zoekers, bestuurders en Saxionalumni. Het tijdschrift verschijnt tweemaal per jaar. Website saxion.nl/kennistransfer E-mail [email protected] Redactie Karin Welman (hoofdredacteur) Maarten Hulsman Robin Beverdam Silvia Stegeman Hans Olthof (bladmanagement) Teksten Pieter Jansen Sabine Uitslag Hans Olthof Wendy van Til Marloes Neeskens Mariska van der Meer Raymond Bosch Jan Medendorp Eindredactie Dienst Interne en Externe Betrekkingen, Saxion Hans Olthof Opmaak Factor 12, Deventer Concept IDNK Communicatie, Deventer Factor 12, Deventer

8. Centric: van trendvolgend naar richting gevend Gerard Sanderink staat hoog in de Quote 500-lijst maar is een eenvoudig mens gebleven. En hij zegt wat hij denkt, ook over het onderwijs. ‘Als je lesgeeft, moet je geboeid zijn zodat jongeren iets van je leren’.

13. H et rode koffertje Hoe tover je een manager om in een ondernemer en op welke manier stimuleer je ondernemerschap? Volgens Saxion door speciale trainingen, cursussen en opleidingen uit ‘het rode koffertje’.

14. ‘Er wordt hier niet gepamperd’ Saxion treedt toe als partner in Kennispark Twente en krijgt miljoenensubsidie voor valorisatieproject ‘Koploper aan de A1’. Kwartiermaker Marjan Weekhout legt uit wat dat betekent.

18. Het moet anders in de zorg!

Buurtzorg Nederland en Saxion maken plannen voor nieuw opleidingsinstituut.

20. Durf te ondernemen! In Twente en Salland bruist het van de jonge mensen die willen ondernemen. Voor die startende ondernemers is er goed nieuws: Saxion zet stevig in op het stimuleren van ondernemerschap.

26. ‘Je kop in het zand steken biedt geen oplossing’ Saxion helpt bedrijven bij maatschappelijk verantwoord ondernemen. ‘Uiteindelijk gaat het erom wat we met z’n allen maatschappelijk acceptabel vinden.’

33. Het juiste investeringsklimaat Wie een eigen bedrijf wil starten heeft vroeg of laat behoefte aan expertise en geld. Stichting kiEMT helpt daarbij.

Fotografie Pieter Jansen Shutterstock

34. CSI Twente

Drukwerk Drukkerij Roelofs, Enschede

Rob ten Hove is een rasondernemer. Hij won vorig jaar de EW/Saxion Ondernemers Award en is oprichter van het Nationaal Forensisch Adviesbureau.

Artikelen, afbeeldingen en foto’s uit dit tijdschrift mogen uitsluitend met bronvermelding en niet zonder schriftelijke toestemming van de redactie en uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud ervan kunnen geen rechten worden ontleend. Xcellent is bij het ISSN Centrum Nederland van de Koninklijke Bibliotheek geregistreerd onder nummer: ISSN 1872-6631. Afmelden/aanvragen/adreswijziging Voor aanmelden, het automatisch ontvangen van dit tijdschrift en voor het doorgeven van een adreswijziging kunt u een e-mailbericht met de gegevens doorsturen naar: [email protected].

Rubrieken 4. Xcellent nieuws 23. Column van Sabine Uitslag 24. Hart & Ziel 30. De Weegschaal 39. De trainee Xcelle n t

3

Advertentie

Succesvol zijn bij Siemens Succesvol zijn bij Siemens begint met een functie in een vakgebied dat je warme belangstelling heeft. Net zo belangrijk is dat onze manier van werken ook de jouwe is. Als je leergierigheid, creativiteit, teamgeest, resultaten en klantgerichtheid combineert met vakmanschap, ben je bij Siemens aan het juiste adres. Met name voor mbo’ers, hbo’ers en academici met een technische achtergrond hebben we interessante banen met veel mogelijkheden voor een brede ontwikkeling. Ook in een ander vakgebied is er bij Siemens ruimte voor jouw loopbaan. Bij Siemens kunnen we altijd (jonge) professionals gebruiken! Zelf ontdekken wat je wilt Dagdromen over de toekomst doet iedereen wel eens. Wat wil je bereiken? Welke weg kies je? Welke onderneming gun je, je talenten, je dromen en je inspiratie? Je wilt je breed ontwikkelen en daarom ondersteunt Siemens nieuwe medewerkers met een aantal cursussen en trainingen die je helpen je presentatie- en gesprekstechnieken en probleemoplossend vermogen aan te scherpen. Verder kun je bij ons talloze vakinhoudelijke cursussen volgen om je verder te ontwikkelen in de richting die jij - in overleg met je manager - gekozen hebt.

Stagiaires, afstudeerders & Trainees

Siemens mag je ontwikkelen! Ben jij geïnteresseerd in een stage- of afstudeerplaats bij een innovatieve onderneming? Wij bieden stage- & afstudeerplaatsen aan voor studenten op mbo, hbo en academisch niveau. Onze stagiairs en afstudeerders zijn onze toekomstige professionals. En het zijn misschien wel onze toekomstige collega´s. Daarom nemen wij jouw stage serieus.Voor talenten biedt Siemens de ruimte om in gesprek te raken met diverse afdelingen. Traineetrajecten zijn in onze ogen maatwerk en geen panklaar verhaal. De input voor een interessant en uitdagend traineetraject bepalen we dus samen! Vind bij Siemens spannende uitdagingen en alles om te groeien. Stuur je open sollicitatie, stage- of afstudeerverzoek naar: Siemens Nederland N.V. Industrieplein 3 P.O. Box 329 7550 AH Hengelo Nederland Telefoon: +31 (0)74 - 2402011 E-mail: [email protected]

301-0001 Advertentie xcellent.indd 1

2

K o m ve r de r . S ax i on.

02-05-11 14:53

Xcellent nieuws Deeltijdstudies Saxion hoog gewaardeerd Saxion staat samen met de Hanzehogeschool uit Groningen op nummer 1 in de Keuzegids Deeltijdstudies 2011. Zes van de zestien beoordeelde deeltijdopleidingen van Saxion scoren een 7 of hoger. “Het is prachtig dat we bovenaan zijn geëindigd”, zegt Saxion-bestuursvoorzitter Wim Boomkamp. “Je ziet dat onze inspanningen resultaat opleveren want alle Saxion-opleiding op de ranglijst zijn gestegen.”

€ Internationale docenten aan de slag bij Saxion

Studeren betekent meer salaris

Twaalf gastdocenten uit Frankrijk, Turkije, Duitsland, Zwitserland, Tsjechië en Polen hebben afgelopen januari bij Saxion lezingen en workshops gegeven in het kader van de International Week. Deze week wordt georganiseerd voor tweedejaars studenten die hiermee internationale kennis opdoen. Ook Saxion zelf wordt steeds internationaler: er studeren meer dan drieduizend buitenlandse studenten uit vijftig verschillende landen.

Volgens het CBS loont studeren: hbo’ers en wo’ers verdienden in 2009 gemiddeld ruim 49.000 euro, bijna het dubbele van het gemiddelde salaris van een laagopgeleide (26.000 euro).

De Future Store

Website voor ondernemers in de 55+ markt Saxion heeft voor ondernemers die zich richten op de markt van 55+’ers een speciale website ontwikkeld: www.55plustoolbox.nl. Deze site ondersteunt ondernemers bij het vermarkten van innovatieve producten voor 55+’ers. De focus ligt daarbij op wonen, koken, bewegen en het bedienen van (technische) apparatuur. De website is het resultaat van een samenwerking tussen Saxion, Syntens, Jaarsma+Lebbink, Panton, Sentrum, Novay en de Technologie Kring Twente.

Wat betekent een veranderend wereldbeeld richting sociale media voor het (koop)gedrag van de consument en daarmee voor het concept en inrichting van de retailer in relatie tot visuele en virtuele representatie? Dat is de centrale onderzoeksvraag van het project Future Store, waarin het Saxion Kenniscentrum Design en Technologie samenwerkt met het regionale MKB. Vanuit Saxion werken de lectoraten Ambient Intelligence, Fashion Design en Product Design samen in dit project. Vanuit de retailsector zijn onder andere Piet Zoomers, Rietveld Individuals, Hofland Optiek en Van Bommel betrokken. Het project Future Store is mogelijk door subsidie van RAAK-MKB.

4


Meer informatie over dit project: saxion.nl/futurestore

Nieuwe methode levert waterbesparing op Gerrit Bouwhuis, Saxion-docent en lid van de kenniskring Smart Functional Materials, is afgelopen maart gepromoveerd op de ontwikkeling van een nieuw industrieel voorbehandelingproces voor katoen op basis van enzymen. De toepassing van deze nieuwe methode levert de textielindustrie aanzienlijke water- en energiebesparingen op. Het nieuwe industriële voorbehandelingsproces is op industriële schaal getest door twee grote textielproducenten in Italië. Tanatex Chemicals in Ede, partner in het door Bouwhuis uitgevoerde onderzoek, zorgt voor de verdere kennisdistributie onder textielproducenten.

Saxion Next wil bachelor Ondernemerschap Saxion Next, de particuliere tak van Saxion, onderzoekt de mogelijkheid om de hbo-bacheloropleiding Ondernemerschap, Business & Innovation in Apeldoorn aan te bieden. Bernadette Lohuis, directeur van Saxion Next, wil nog dit jaar starten met de opleiding: “We streven ernaar om na de zomervakantie van start te gaan. De eerste besprekingen met verschillende partijen waren heel positief. Er is zeker behoefte aan ondernemerschap in Apeldoorn.”

convenant ondertekend om de zorg rondom de oudere orthopedische patiënt te verbeteren. Ook Zorggroepen Livio en Solis leveren een bijdrage. Tijdens het onderzoek wordt onder andere gekeken naar nieuwe, innoverende werkvormen voor zorgprofessionals.

Saxion breidt uit in Deventer In juni gaat de bouw van de nieuwe vleugel van Saxion in Deventer van start. De vleugel wordt het nieuwe onderkomen van Saxion Next en de academies Ruimtelijke Ontwikkeling en Bouw (ROB) en Bedrijfskunde en Ondernemen (ABO). Met de bouw van de nieuwe vleugel voegt Saxion 4.625 vierkante meter toe aan het gebouw aan de Handelskade. Door de uitbreiding is het huren van de Landbouwschool, waar ROB nu nog zit, en waarschijnlijk ook het gebouw van de voormalige Sociale Verzekeringsbank (tegenover het hoofdgebouw van Saxion Deventer) niet meer nodig. Volgens de planning moet de vleugel in augustus 2012 klaar zijn.

Kenniscentrum ontwikkelt digitaal planbord Het Saxion Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie heeft samen met Nedap Healthcare en Auger een digitaal planbord ontwikkeld voor bewoners van de zorg instelling De Lichtenvoorde. Bewoners van de zorginstelling kunnen hierop zien wanneer hun persoonlijk begeleider aanwezig is. Daarnaast kunnen zij via het planbord zien én horen wanneer het tijd is voor bijvoorbeeld het ontbijt of wanneer de taxi komt. Hierdoor houden medewerkers van De Lichtenvoorde meer tijd over voor cliëntgerichte zorg.

Onderzoek naar zorg voor oudere patiënt Het Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie van Saxion en de Birmingham City University hebben met de zorginstellingen Medisch Spectrum Twente (MST) en Coventry Warwick University Hospital (CWUH) een

Xcelle n t

5

Saxion-studente wint Zilveren Vlam

Symposium: Kennismanagement & Rechtspraktijk

Michelle Kip uit Losser heeft vorige maand de Zilveren Vlam gewonnen; de prijs voor beste hbo-afstudeerder van alle biomedische laboratoriumopleidingen in ons land. Michelle studeerde in 2010 cum laude af aan de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek en verrichtte haar afstudeeronderzoek bij MIRA, het instituut voor biomedische technologie en technische geneeskunde van de Universiteit Twente. Daar deed ze onderzoek naar de mogelijkheden om lichaamseigen kraakbeencellen toe te passen voor transplantatie.

Op 23 juni organiseert het Juridisch Platform Twente een symposium met als thema ‘Kennismanagement & Rechtspraktijk’. Centraal staat de vraag of de juridische kennisketen nog wel bij de tijd is met alle informatiediversiteit en ict-tools. Wordt het door alle maatschappelijke uitdagingen niet hoog tijd voor nieuwe juridische kennis? Het symposium is gratis toegankelijk en wordt in Enschede gehouden.

Nieuwe leergang Duurzaam Ondernemen

Saxion en Enschede starten kenniscentrum

Saxion gaat dit jaar de nieuwe leergang ‘Duurzaam Ondernemen in de Praktijk’ aanbieden. Steeds meer ondernemers zijn zich bewust van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en willen daar vorm en inhoud aan geven. Docenten en lectoren vanuit diverse academies en kenniscentra binnen Saxion leveren een bijdrage. Daarnaast hebben ook gastdocenten uit de MVO-praktijk een duidelijke inbreng in de leergang. Lees meer hierover op pagina 26-29.

Saxion en de gemeente Enschede slaan de handen ineen, samen hebben zij medio april het Kenniscentrum Economie, Werk en Zorg opgericht. Doel van het kenniscentrum is om tot professionele oplossingen te komen op het gebied van economie, werk en zorg. Daarnaast speelt het delen van kennis en het behalen van concrete resultaten een belangrijke rol binnen het partnerschap. Het convenant geldt voor een periode van in ieder geval vier jaar en vertegenwoordigt een gezamenlijke waarde van zes ton.

Meer informatie: saxion.nl/abr

Meer informatie: saxion.nl/duurzaamondernemen

Nieuwe opleiding: Security Management Saxion start in september in Apeldoorn met de nieuwe, vierjarige bacheloropleiding Security Management. In het volgend studiejaar komt er ook een deeltijdvariant. Naast theoretische vakken op het gebied van securitykunde, criminologie en bedrijfskunde is de opleiding ook sterk gericht op de praktijk. Studenten worden opgeleid tot allround securitydeskundige.

6


Meer informatie: saxion.nl/sec

Innovatielab geopend In februari is het Innovatielab in de Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek in Deventer geopend. Studenten en docenten Techniek gaan hier samen met bibliotheken en andere kennisinstellingen werken aan actuele innovatievragen met behulp van nieuwe materialen en technologieën. Het Innovatielab is opgericht door Saxion, de Overijsselse Bibliotheken en de Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek.

Internationale masterclass

Europees onderzoek naar textiel Het Saxion Kenniscentrum Design en Technologie heeft een belangrijke onderzoeksopdracht van de Europese Commissie (EC) binnengehaald. Het onderzoek, waarmee een bedrag van 600.000 euro is gemoeid, richt zich op de textiel- en kledingindustrie in Europa. Voor Saxion is dit al de derde opdracht van de EC in de textielsector. Het onderzoek duurt anderhalf jaar en richt zich onder andere op de wijze waarop textielbedrijven zich richten op nieuwe, kansrijke activiteiten.

Saxion en Siemens organiseren na de zomer een unieke masterclass over de olie- en gasindustrie. Uniek, omdat een dergelijke brede cursus nog niet eerder is opgezet. Deelnemers vanuit heel Europa komen naar Saxion om aan de internationale cursus deel te nemen. Er zijn die week tien interactieve sessies, met sprekers van verschillende marktleidende bedrijven in de energiesector in Europa, zoals Shell, Delta, Siemens, Renk en van TU Delft. Daarnaast sparren de deelnemers over praktijkcases en brengen een bezoek aan de Siemens compressor labs.

Meer informatie: saxion.nl/oilgas

Eerste internationaal lector Saxion FabLab in Enschede Saxion in Enschede krijgt het eerste FabLab van Oost-Nederland. Een FabLab is een openbare hightech werkplaats die deel uitmaakt van een wereldwijd netwerk waarin de uitwisseling en opbouw van creatieve ideeën en technische kennis centraal staat. Burgers, ondernemers, studenten en kunstenaars kunnen in Enschede hun creatieve ideeën of concepten (laten) uitvoeren in het FabLab Enschede. Het FabLab Enschede heeft als invalshoek Smart, High Tech en Textiel en is onder andere uitgerust met een 3D-scanner en -printer, foliesnijder en digitaal weefgetouw.

Professor en lector Joy Notter is door Saxion en de Birmingham City University aangesteld als lector voor projecten op het gebied van zorg en welzijn. Daarmee is ze de eerste internationaal lector van Saxion. Notter is al sinds 2003 werkzaam als lector Active Ageing & Palliative Care bij het kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie. Het aanstellen van een internationaal lector sluit aan bij de internationale ambities van Saxion.

Xcelle n t

7

Centric: van trendvolgend naar richting gevend

8


Gerard Sanderink: ‘Wij leren studenten samenwerken, dat leren ze niet op school’ De eerste baan van Gerard Sanderink (62) was directieassistent bij drukkerij Tijl in Zwolle. Een jaar of veertig later is hij eigenaar van Centric en grootaandeelhouder van Oranjewoud. En o ja, bij beide bedrijven is hij ook directeur. Volgens de bekende Quote 500-lijst is hij goed voor minimaal 250 miljoen euro. Maar ondanks zijn rijkdom is Sanderink een eenvoudig mens gebleven. En hij zegt wat hij denkt, ook over het onderwijs. ‘Als je lesgeeft, moet je geboeid zijn zodat jongeren iets van je leren’.

Centric, met een kleine drieduizend werknemers in Nederland, zevenhonderd in België en een kleine duizend in Noorwegen, werkt sinds een paar jaar nauw samen met de Hogeschool Rotterdam. Er lopen nauwelijks studenten van Saxion stage bij Sanderinks bedrijven; hij heeft er zelf niet gestudeerd (Sanderink studeerde HTS Voedingsmiddelentechnologie in Friesland en deed z’n masteropleiding aan de Universiteit Twente), maar in de periode van 1978 tot 1983 gaf hij parttime les aan de HTS, één van de voorlopers van Saxion. Maar op die tijd kijkt hij met gemengde gevoelens terug. “Ik werd als docent niet goed begeleid”, zegt hij. “Ik moest zelf al het lesmateriaal verzamelen.” Dat was toen, maar Sanderink heeft niet het gevoel dat de onderwijswereld echt veranderd is. “Het heeft te

maken met passie voor hetgeen je doet. Als je lesgeeft, moet je geboeid zijn zodat jongeren iets van je leren. Natuurlijk de lesstof, maar ook een soort opvoeding. Kinderen en jongeren zitten in een fase dat ze iets van hun onderwijzer, leraar of docent kunnen leren. Niet alleen de materie, maar ook gedrag, houding en normen; alles hoort erbij.” Grootafnemer Sanderink weet waarover hij spreekt want hij is voor zijn bedrijven ‘grootafnemer’ van de opleidingsinstituten in ons land. Waar haalt hij goede mensen vandaan? “Toch wel het meest van hogescholen en universiteiten. Maar wat mij opvalt, is dat ze de softwareontwikkeling niet goed onder de knie hebben. Studenten leren wel een programma te maken, maar niet

Xcelle n t

9

om in teamverband een applicatie te bouwen. Die manier van werken moeten wij ze zelf op de werkplek bijbrengen.” En Centric ontwikkelt juist voor grote klanten applicaties. “Het moet degelijk zijn, solide en dat doe je dus ook niet alleen, dat doe je in teamverband. Dan moet je onderling afspraken maken over de wijze waarop je het doet, hoe je test en noem maar op.” Veel softwareontwikkeling verdwijnt naar India en tegenwoordig ook naar voormalige Oostblokstaten. Sanderink: “Feit is dat arbeid daar echt veel goedkoper is. Soms een kwart van de prijs die hier gerekend wordt. Maar bij het bouwen van een pakket komt veel meer kijken dan alleen initiële software ontwikkelen, als dat het geval was, dan was de keuze gemakkelijk. Herbouwen van software waarvan de functionaliteit niet verandert, zou ik nog wel willen doen in dit soort landen. Dan staat vast waaraan het moet voldoen, hoe het eruit moet zien. De specificaties veranderen niet. Maar voor complexe pakketten moet een testomgeving worden gemaakt en als de specificatie niet goed is, moet wellicht de module worden aangepast. Voordat zoiets écht goed werkt, is die module soms wel tien of twintig keer aangepast. En dat lukt niet goed op zo’n grote afstand met gebrekkige communicatie.”

10


Eigen ontwikkelgroep Ontevreden over Nederlandse IT’ers, ontevreden over goedkope lonenlanden, om twee vliegen in één klap te slaan heeft Sanderink daarom een eigen ontwikkelgroep opgezet in Roemenië. “Want de belangstelling voor techniek wordt er in Nederland niet beter op.” De overheid stimuleert dat onvoldoende, maar hij steekt ook de hand in eigen boezem. “Ondernemers zoals ik zouden vaker onderwijsinstellingen moeten bezoeken om te vertellen over het werk, de kansen, de studenten enthousiast maken. Nee, ik doe dat veel te weinig. Ik heb onlangs voor ‘Jong Oranje’ een lezing gehouden. Om misverstanden te voorkomen, ‘Jong Oranje’ noemen wij de groep die nog maar kort bij Oranjewoud werkt. Ik vertel aan hen hoe ik het bedrijf heb opgebouwd, wat ondernemerschap is. Dat bleek voor veel van die jonge mensen een echte eye-opener. Want bijna niemand weet wat er bij komt kijken, dat je ondernemerschap met vallen en opstaan leert. Ondernemers zouden ook veel meer contact met de opleidingsinstituten moeten onderhouden om aan te geven wat zij van studenten verwachten. Ja, dat doen we inmiddels wel met de Hogeschool Rotterdam.” De samenwerking heeft voor Centric als doel, steekt Sanderink niet onder stoelen of banken, om de beste stu-

denten naar zijn bedrijven te krijgen. “Maar we zouden als goed werkgever ook regelmatig docenten moeten uitnodigen om hier te kijken en dat materiaal voor de opleiding aanreiken.” Fundament Als Sanderink binnen zijn eigen bedrijven op leidinggevend niveau om zich heen kijkt, mist hij wat. “Ik ben eigenlijk de enige in de leiding die uit het vak zelf komt. In die zin heb ik wel een voorsprong. Ik heb zelf geprogrammeerd, ben projectleider geweest, heb ontwerpen gemaakt, dus ik ken het vak. Maar veel van mijn collega’s missen een bepaald fundament. Mensen die kennis kunnen overdragen, leiding kunnen geven, vorm kunnen geven, naar zulke mensen ben ik op zoek. Maar die mensen worden onvoldoende gewaardeerd. En dan heb ik het niet alleen over geld, ik heb het over aanzien, begeleiding. Veel medewerkers zijn verbaasd dat ik regelmatig in het bedrijf op de werkvloer een uurtje met hen ga bomen over hoe het gaat met de ontwikkeling van een bepaalde applicatie. Ik vind al die dingen boeiend en voor mezelf is de meerwaarde dat ik op alle niveaus in de organisatie gesprekken kan voeren.” Sanderink merkt het respect op de werkvloer, niet alleen omdat hij de baas is, maar omdat hij ook inhoudelijk kan meepraten. “Ik ben nooit een goede softwarebouwer geweest, maar ik was wél een goede tester. Dat gaf mij bij Philips gezag waardoor ze naar mij luisterden. Als er dan iets mis was, en ze konden het niet vinden, dan zeiden ze, ‘daar moet Geer toch nog maar even naar kijken…’.” Twentenaar Het fraaie hoofdkantoor van Centric staat in Gouda, en op meer plaatsen in het land heeft Centric kantoren, maar Sanderink blijft in hart en nieren Twentenaar. Hij constateert enerzijds dat hij moeite heeft aan goed personeel te komen, anderzijds is het gemiddelde inkomen in Enschede één van de laagste in Nederland. “Voor Twente is Saxion en de universiteit belangrijk. Maar – en daar heb ik het ook met de gemeente over gehad – blijkt het moei-

lijk te zijn voor de regio om de mensen die afgestudeerd zijn in Twente te houden. Daar heb je hoogwaardige bedrijven voor nodig. Maar er zijn in Twente gewoon geen bedrijven meer met duizend, vijftienhonderd mensen in dienst. Al die bedrijven zoals Stork zijn weg, of zoals Thales gehalveerd.” Dat laat onverlet dat Sanderink vindt dat de gemeente veel meer kan en moet doen om jongeren een opleiding te laten volgen. “De gemeente moet de

de voetbal maakte. Maar hij werd wel van de één op de andere dag anders behandeld. Zo was hij bijvoorbeeld welkom in de skybox van ABN Amro in de Arena. Aan het einde van dit seizoen stopt hij er voorlopig mee als sponsor. Het heeft hem wel het nodige opgeleverd, maar de houding van veel voetbalbestuurders staat hem tegen. Hij moest als hoofdsponsor in de krant lezen dat de trainer van De Graafschap , die zijns inziens

‘Bijna niemand weet wat er bij ondernemerschap komt kijken, dat je het vak met vallen en opstaan leert’ wijken in om ouders en kinderen dat bij te brengen. Niet dwingen, maar stimuleren en motiveren. Ik vind dat ze daar meer tijd in moet stoppen. Kijk, het is prachtig dat je Enschede als stad wilt promoten, ik werd daarover onlangs weer gebeld voor een financiële bijdrage, maar laten ze beginnen met dit soort belangrijke zaken. En ja, ik zou veel meer willen doen voor Twente, maar als ze me niet vragen….” Ook in Gouda zijn grote maatschappelijke problemen, bijvoorbeeld met Marokkanen. “Wij hebben aangeboden om het onderwijs te helpen, bijvoorbeeld met het geven van lessen, maar vervolgens gebeurt er dan naar mijn idee nauwelijks iets mee.” Van gemeenten heeft Sanderink sowieso geen hoge pet op. Hij werd onlangs uitgenodigd door de gemeente Heerenveen (die zich presenteert als energiestad) voor een lezing. “Ik zei, ‘in Groningen willen ze ook de energiestad van Nederland worden’. Ik hoor ook van gemeenten dat ze sportstad willen worden. Dat is allemaal aardig, maar met sport wordt nog niet zoveel geld verdiend en dat is voor gemeenten toch belangrijk om andere zaken weer te kunnen betalen. Gemeenten hebben te weinig visie en strategie.”

goed werk levert, aan het einde van het seizoen kan vertrekken. Voor de club komt Sanderink al zijn (financiële) verplichtingen na, maar hij heeft de naam Centric van de shirts laten halen. Daarvoor in de plaats wordt nu reclame gemaakt voor het kankerfonds, niet in de laatste plaats omdat een goede vriend van hem aan deze ziekte lijdt. Niet alleen omdat hij regelmatig teleurgesteld wordt in de voetballerij, ook omdat hij vindt dat de naamsbekendheid van Centric nu veel groter is, overweegt hij helemaal uit de voetballerij te stappen. “Centric was vroeger een bedrijf dat de trend volgde, maar nu zijn we veel meer richting gevend.”En dat wil hij ook maatschappelijk uitstralen, vandaar dat Sanderink overweegt een speciale stichting op te richten die bijvoorbeeld talentvolle studenten of sporters (studie) beurzen verstrekt, of in de gezondheidszorg speciaal onderzoek mogelijk maakt. > Jan Medendorp

Voetbal Sanderink werd echt geen andere ondernemer op het moment dat hij als shirtsponsor bij De Graafschap en FC Groningen zijn intrede in het betaal-

Xcelle n t

11

Advertentie

Studeren in Twente heeft zo z’n voordelen. Daar kun jij ons vast meer over vertellen dan wij jou kunnen wijsmaken. Twente doet iets met je; het zet zich vast in je lijf, wordt onderdeel van je denken én doen! Steeds vaker horen we in ieder geval dat studenten in Twente willen wonen én werken. Natuurlijk in een tasty job bij een van de Twentse topbedrijven. Wil jij de smaak van Twente proeven en wil je op de hoogte gehouden worden over jouw carrierekansen in jouw regio? Surf dan naar www.cctwente.nl en schrijf je in. Career Center Twente werft toppers voor Twentse topbedrijven.

Advertentie CCT A4.indd 1

12


11-05-2010 08:44:15

Hoe tover je een manager om in een ondernemer? En hoe stimuleer je ondernemerschap in de zorg en op andere terreinen? Volgens Saxion door speciale trainingen, cursussen en opleidingen uit ‘het rode koffertje’. Bedrijven en instellingen moeten nog even geduld hebben: in het najaar start Saxion met deze ondernemerscampagne.

De boer op met ondernemerstrainingen

Het rode koffertje Ondernemerschap vind je overal in onze maatschappij. Dat realiseren de academies Marketing en International Management en Bedrijfskunde en Ondernemen van Saxion zich maar al te goed. “Maar nog niet iedereen beseft dat, waardoor er van de ondernemendheid van mensen nog niet altijd optimaal gebruik wordt gemaakt”, zegt Rolf Oostra, docent bij beide academies. Oostra: “Wij signaleren dat er veel behoefte is aan ondersteuning bij het ontwikkelen van kennis en competenties op het gebied van ondernemerschap. Vandaar dat we een speciale campagne hebben ontwikkeld met dat thema. We hopen en verwachten het Twentse bedrijfsleven daarmee verder op weg te kunnen helpen.” Diploma’s Eén van de onderdelen van de campagne is dat potentiële ondernemers weer de boeken in moeten. “Er is bij

ondernemers grote behoefte aan diploma’s en certificaten”, zegt Oostra. “Allereerst als ‘bewijs’ dat ze weten wat er komt kijken bij ondernemend gedrag en verder is het voor investeerders belangrijk dat aankomend ondernemers beschikken over de juiste papieren. Dat creëert bij hen vertrouwen waardoor ze makkelijker een lening verstrekken.” Geen wonder dat ‘het rode koffertje’ een uitgebreid scala bevat aan trainingen, cursussen en opleidingen op het gebied van marketing, management, bedrijfskunde en ondernemen. Neem het oude ondernemersdiploma. Ooit geschrapt door het Rijk, maar volgens Oostra heel erg handig voor mensen die (willen) ondernemen: “We zijn momenteel hard bezig met het ontwikkelen van een speciale training en cursus. Die moeten leiden tot het nieuwe ondernemersdiploma.”

Verschillende doelgroepen De campagne van ‘het rode koffertje’ draait dus voor een belangrijk deel om het stimuleren van ondernemerschap. Oostra: “We zijn begonnen met de oervraag: hoe krijg je verschillende doelgroepen ondernemend? En dan heb ik het over heel verschillende doelgroepen, van startende studentondernemers tot managers en kansarmen op de arbeidsmarkt. Omdat dit ontzettend breed is hebben we ons eerst gericht op de zorg. Dat is traditioneel een aanbodgerichte markt die langzaam meer vraaggericht wordt. Daarbij komen allerlei nieuwe vragen en uitdagingen van en voor de mensen die in de zorg actief zijn. Vandaar dat we speciaal voor hen een nieuwe ondernemerstraining hebben ontwikkeld.” Andere voorbeelden van ondernemerscursussen en -trainingen zijn de Ondernemersvierdaagse en de cursussen ‘Hoger Management’ en ‘Middle Management’. Oostra: “Al deze vormen van cursussen en trainingen moeten zorgen voor méér ondernemerschap waardoor we met z’n allen meer kunnen bereiken. En ondernemerschap kun je echt leren. Het is voor iedereen van toepassing. Onze cursussen en trainingen leren je de competenties en de basiselementen van ondernemerschap en de houding die daarbij hoort met als einddoel een officieel certificaat ondernemerschap waarmee je zo aan de slag kunt.” > Wendy van Til

Xcelle n t

13

Advertentie

‘Er wordt hier niet gepamperd’ Saxion partner in Kennispark en krijgt miljoenensubsidie voor valorisatieproject ‘Koploper aan de A1’ Begin dit jaar is Saxion als volwaardig partner tot Kennispark Twente toegetreden. De ambitie ligt volgens kwartiermaker Marjan Weekhout hoog: het optimaliseren van een goed innovatie- en ondernemersklimaat, het creëren van banen en het maatschappelijk en economisch op de kaart zetten van Twente en de Stedendriehoek. Een subsidie van vijf miljoen euro voor het valorisatieproject ‘Koploper aan de A1’ vormt daarbij een goede aanjager. “Wij willen de economiMarjan Weekhout

14


sche groei van de regio versterken. Dáár draait het om.”

Kennisvalorisatie is simpel gezegd het creëren van maatschappelijke en economische waarde op basis van wetenschap, kennis en competenties. In Twente wordt kennisvalorisatie uitgevoerd door Kennispark Twente, dat is opgericht door de provincie Overijssel, de gemeente Enschede (namens de netwerkstad red.) en de Universiteit Twente. Begin dit jaar kwam daar Saxion bij als volwaardig partner. Niet alleen brengt Saxion veel kennis en een enorm potentieel aan studenten en docenten in, ook zag Saxion de gezamenlijke aanvraag gehonoreerd voor het valorisatieproject ‘Koploper aan de A1’ waarbij het belangrijkste doel is succesvolle bedrijven op te zetten in Twente en in de Stedendriehoek (Deventer, Apeldoorn en Zutphen red.). De komende vier jaar is hiervoor vijf miljoen euro beschikbaar, waarbij de partners van Kennispark samen eenzelfde bedrag bijleggen. Verbindingsofficier Marjan Weekhout, oud-directeur van de academie Ruimtelijke Ordening en Bouw (ROB), is namens Saxion de kartrekker van dit project. Een eigen bureau heeft ze nog niet en haar vi-

sitekaartjes komen vers van de pers, maar toch is Weekhout half maart al druk aan de slag. “Ik zie mezelf als een soort verbindingsofficier”, zegt ze. “Het is mijn taak om kennisvalorisatie binnen Saxion op de kaart te krijgen en tegelijkertijd moet ik Saxion op een goede manier binnen Kennispark onderbrengen. Maar in feite zijn al mijn inspanningen erop gericht om ondernemende studenten, medewerkers en aankomende ondernemers te helpen bij het opzetten van hun eigen onderneming. Want wij willen de economische groei van de regio versterken. Dáár draait het om.” Dat laatste is de core business van Kennispark Twente sinds de start ervan in 2005. Kennispark biedt ondersteuning bij het succesvol starten en doorgroeien van ondernemingen van studenten en medewerkers van de Universiteit Twente en Saxion. Dat gebeurt niet zonder succes; inmiddels zijn er ruim 350 bedrijven gevestigd op het Business & Sciencepark in Enschede die samen goed zijn voor bijna zesduizend hoogwaardige arbeidsplaatsen. “Vanaf 2008 is Saxion al betrokken bij Kennispark, maar toen in de rol van agendalid van de stuurgroep”, vertelt Weekhout. “Nu zijn we volwaardig partner. Kennispark sluit in mijn visie perfect aan bij wat we binnen Saxion al doen op het gebied van ondernemerschaponderwijs en de ondersteuning van starters. Van twee kanten was het daarom voor Saxion van belang om aan te sluiten bij Kennispark.

Ten eerste omdat binnen Kennispark al heel veel kennis en netwerken ontwikkeld zijn waar we fantastisch gebruik van kunnen maken en ten tweede omdat wij veel studenten hebben uit domeinen waar ondernemerschap nog niet vanzelfsprekend is. De opleiding Leraar Basisonderwijs (PABO) is daar een goed voorbeeld van. Niet alle PABO-studenten hoeven mijns inziens voor de klas te komen staan, ze kunnen er ook voor kiezen om pedagogisch ondernemer te worden.” Kristallisatiepunten Juist in die domeinen waar het ondernemerschap misschien niet direct voor de hand ligt ziet Weekhout voor Saxion goede kansen: “Kennispark is groot geworden door een sterke profilering op high tech gebied, maar Saxion maakt een bredere profilering mogelijk. Naast onze techniekopleidingen hebben wij óók een economische, een maatschappelijke en zorggerelateerde invalshoek. Dat versterkt de positie van Kennispark, want we bieden meer aan dan alleen ondersteuning aan startende bedrijven. Het draait bij Kennispark en bij het valorisatieproject ‘Koploper aan de A1’ óók om gebiedsontwikkeling, zoals het Business en Sciencepark in Enschede. Saxion en Kennispark willen zich de komende jaren richten op twee nieuwe kristallisatiepunten. Het eerste punt moet zich manifesteren rond de stadscampus in Enschede en het tweede rond het Saxiongebouw in Deventer. We zijn nu met de ge-

Xcelle n t

15

meente Enschede in gesprek om het hele gebied van het station tot aan het ziekenhuis in te richten als ontwikkelingsgebied op het terrein van zorg, technologie en diensteninnovaties. En samen met de gemeente Deventer onderzoeken we momenteel in welke disciplines die stad zich verder wil profileren. Deventer heeft naast grote ingenieursbureaus ook veel ICT-bedrijvigheid. Ik kan me voorstellen dat we samen met de gemeente nieuwe innovatieve ontwikkelingen op die terreinen gaan aanjagen.”

klein bedrijf en tenslotte een succesvol groeiend bedrijf. Daar komt ook een deel business development bij kijken; het scouten en screenen van potentieel goede business.” Pitchen Kennispark werkt als volgt: studenten en andere beginnende ondernemers die een eigen onderneming willen opzetten kunnen contact opnemen met een business developer van Kennispark. Die beoordeelt of het idee geschikt is om verder uit te werken en zorgt er vervolgens voor dat aan-

‘We houden aspirant-ondernemers gedurende het hele traject constant een spiegel voor’ Groeien Kennispark draait nu ruim vijf jaar en heeft daarmee de pioniersfase achter zich. Belangrijk is volgens Weekhout dat Kennispark zich bezint waar het zich de komende jaren mee bezig wil houden. Weekout: “Het Koploperproject betekent expansie voor Kennispark. We kunnen méér startende ondernemingen steunen en groeien ook in reikwijdte als we onze activiteiten gaan uitstrekken langs de A1. Verder zien we dat we in deze regio veel starters hebben, maar dat ze moeite ondervinden bij het doorgroeien. Daarom willen we daar ook op focussen de komende tijd. Je moet dan denken aan het verzorgen van trainingen, begeleiding en scholing aan ondernemers. Alles draait om goede coaching en de juiste match te maken. Op die manier kun je werken van: geen bedrijf, naar een

16


komende ondernemers worden gefaciliteerd in wat zij nodig hebben. Na de planfase moet de startend ondernemer bij Kennispark komen pitchen en wordt er gekeken of het concept zodanig interessant is om in aanmerking te komen voor (externe) financiering. “We houden aspirantondernemers gedurende het hele traject constant een spiegel voor”, zegt Weekhout. “Op die manier leren ze zelf waar ze in het proces staan. Je wordt weliswaar door ons begeleid en kunt in aanmerking komen voor fondsen en andere steun, maar er wordt hier niet gepamperd! We zeggen keihard tegen je waar het op staat, wat goed is en wat niet en waar je kunt aankloppen voor kennis of hulp. Als je door ons wordt toegelaten krijg je een contract waarin de wederzijdse verplichtingen staan. Het is dus niet zo dat ondernemers zomaar even

wat kunnen gaan shoppen.” Elk jaar organiseert Kennispark, onder andere met het Innovatieplatform Twente, Oost NV en Powered by Twente, ruim honderdvijftig themabijeenkomsten voor ondernemers. Die bijeenkomsten bestaan vaak uit twee delen: een inhoudelijk deel en een deel waarin genetwerkt kan worden. Netwerken is ook een belangrijk deel van het Koploperproject. Weekhout: “We bieden portals aan zoals www.kennisvraag.nl waarop bedrijven hun vraag kunnen stellen. Die vragen worden dan gekoppeld aan een bepaalde onderzoeksgroep van de UT, een kenniscentrum van Saxion of doorgeleid naar de Wetenschapswinkel.” Geen crisis De afgelopen jaren heeft Kennispark weinig last gehad van de economische crisis. Vorig jaar werden er ruim vijftig start ups begeleid. “De recessie is eigenlijk een beetje langs ons heen gegaan”, zegt Weekhout. “Omdat het economisch klimaat verbetert en omdat Saxion is toegetreden verwachten we dit jaar meer ondernemingen te kunnen helpen. De tijdgeest werkt daarbij ook in ons voordeel. Steeds meer studenten én docenten van Saxion zijn geïnteresseerd in ondernemerschap zonder dat we dat via allerlei instituties instrumentaliseren of afdwingen. De kenniscentra spelen daar een belangrijke rol in omdat zij al heel sterk in interactie met de maatschappij aan het werk zijn. Ook krijgen de kenniscentra steeds meer invloed op de curricula. We zien dat daardoor het niveau van onze bachelor- en

Stimuleringsregelingen voor ondernemerschap Het Saxion Kenniscentrum Innovatie en Ondernemerschap (SKIO) is binnen Saxion het centrale aanspreek- en coördinatiepunt voor vragen over ondernemerschap. Het SKIO richt zich op studenten, alumni en medewerkers van Saxion. Voor hen zijn er de volgende stimuleringsregelingen: Young Business Professionals: studentondernemersvereniging en netwerkorganisatie voor jonge ondernemers.

masteropleidingen en van onze docententeams omhoog gaat. Deze kennisvalorisatie heeft een directe invloed op het onderwijs. Ik zie de samenwerking met Kennispark dan ook als een logische volgende stap in het groeiproces van hogeschool naar kennisinstelling. Kijk, vroeger kon het voorkomen dat als we een vraag kregen van de buitenwacht, we zeiden: ‘komt u over een half jaartje nog maar eens terug, want nu komt het ons niet zo goed uit’. Nou, dat kan echt niet meer!”

Young Business Incubator: intermediair die studentondernemers faciliteert met professionele bedrijfsruimte. Coaching, advisering en scholing: komen onder andere tot uiting in de minoren ‘Leren Innoveren’, ‘Zorgbusiness in Action’, ‘Ondernemen, je eigen zaak’ en ‘Familiebedrijven en bedrijfsopvolging’. Fast Forward: post-hbo traject dat getalenteerde afgestudeerden een management-traineeship van twee jaar aanbiedt onderverdeeld in drie traineeships van acht maanden.

Voor startende ondernemers buiten Saxion zijn er de volgende initiatieven:

Domino-effect Weekhout verwacht tot de zomervakantie bezig te zijn met het inbedden van de positie van Saxion in Kennispark. Het laten ‘landen’ van kennisvalorisatie binnen Saxion vergt waarschijnlijk meer tijd. “Dat is iets van de langere adem”, zegt ze. “Ik hoop op een domino-effect: als ik ergens tegenaan duw en een blokje valt, dan moeten anderen dat ook gaan doen. Het is niet iets wat ik in m’n eentje kan. Kennisvalorisatie moet een gevoel, een beweging binnen Saxion worden. Op het moment dat er vanuit Saxion initiatieven komen waarbij ik zelf niet actief betrokken ben of hoef te zijn, dan ben ik met m’n werk klaar.”

Kennispark Twente: innovatiecampus waar (kennisintensieve) ondernemers zich verder kunnen ontwikkelen.

> Hans Olthof

Business Development Team: biedt ondersteuning, screening, scouting en begeleiding bij de vinding, de ontwikkeling en technology transfer van onderzoek dat commerciële waarde heeft.

Ondernemerspunt: laagdrempelig infopunt waar ondernemende mensen in contact worden gebracht met participerende partijen waar specifieke expertise te verkrijgen is op het gebied van ondernemerschap. Tijdelijke Ondernemers Plaatsen (TOP-regeling): persoonlijke lening (tot maximaal € 40.000) voor vernieuwende startende ondernemingen. Venturelab Twente: biedt business development support voor hightech startups en is een groeiversneller voor bestaande bedrijven. Wetenschapswinkel: verleent (onderzoeks)diensten aan maatschappelijke organisaties, belangengroepen, particulieren en MKB’ers. Kennisvraag.nl: portal voor het MKB, startups en grote bedrijven die een onderzoeksvraag kunnen indienen op het gebied van marketing en communicatie, technisch of sociaal wetenschappelijk onderzoek.

Twente Technology Fund: fonds van 12 miljoen euro voor investeringen in Twentse hightech ondernemingen in de vorm van seed funding. Powered by Twente: organiseert jaarlijks talloze evenementen op het gebied van innovatie en ondernemerschap.

Xcelle n t

17

Frans Pol

Jos de Blok

Buurtzorg en Saxion maken plannen voor opleidingsinstituut

Het moet anders in de zorg! Commerciële belangen hebben de zorg veel schade berokkend, vindt Jos de Blok, directeur van Buurtzorg Nederland. Vandaar dat zijn organisatie geen winstoogmerk heeft. Met meer dan 3.000 medewerkers en zonder bureaucratische rompslomp en managers draait Buurtzorg Nederland uitstekend en groeit nog elk jaar. De Blok: “Ondernemendheid komt voort uit gedrevenheid. Die komt vanzelf als we onze professionals gewoon weer hun werk laten doen.”

De Blok is van mening dat de gezondheidszorg over zorg moet gaan en niet over tijd, bureaucratie of managers. Hij vindt daarin een medestander in Frans Pol, directeur van de Academie Gezondheidszorg bij Saxion. Ze kennen elkaar nog vanuit de tijd dat ze zelf als verpleegkundige in de gezondheidszorg begonnen en zijn elkaar nooit uit het oog verloren. Pol: “De inhoud van het beroep heeft voor ons altijd voorop gestaan. Helaas is het in de loop van de jaren

18


een soort ‘stop & shop care’ geworden, helemaal in stukjes opgeknipt. Het is een keten van procedures en 10-minutenzorg geworden, waardoor de relatie tussen verpleegkundige en patiënt totaal verstoord is. Terwijl dáár nu juist de kracht van de zorg ligt. Daarom kiezen mensen voor dit beroep, om iets voor een patiënt te betekenen. De Blok heeft vanuit dat grondbeginsel zijn organisatie voor buurtzorg opgezet. En daar is een boel lef en moed voor no-

dig om dat tegen alle weerstanden in op die manier te doen, neem dat maar van mij aan.” Gedrevenheid centraal Buurtzorg Nederland, met ruim 3.000 medewerkers op de loonlijst, opereert nu vier jaar op landelijk niveau. Waar bij andere thuiszorgorganisaties zo’n 30 procent van de kosten naar overhead gaan, is dat bij Buurtzorg Nederland nog geen 10 procent. Dat kan volgens De Blok

omdat alle bureaucratie eruit is gehaald en er geen managementlaag is. “We werken met kleinschalige teams van hoog opgeleide wijkverpleegkundigen die in een bepaalde buurt verantwoordelijk zijn voor de totale zorg van hun cliënten”, zegt De Blok. “Dat betekent dat je er vertrouwen in hebt dat de teams alles zelf kunnen organiseren en oplossen. De ondernemendheid die daardoor ontstaat komt voort uit gedrevenheid. Echte professionals zijn buitengewoon ondernemend is mijn ervaring. Omdat ze niet gestuurd worden vanuit hogerhand en alles zelf mogen regelen gaat dat eigenlijk vanzelf. Dat leidt ook tot goede financiële resultaten. Dat wil ik met mijn organisatie bewijzen. Ik kom zelf net terug uit Amerika en daar zie je heel duidelijk de uitwassen van commercieel gedrag. Die kant moet je in Nederland niet op willen. Juist in de zorg staat de beroepsethiek voorop.” Nieuwe HBO-V Dat geldt zeker ook voor het onderwijs. Vandaar dat Pol en De Blok de handen ineen geslagen hebben om een nieuw soort verpleegkundige op te leiden. Pol: “Het hbo heeft de afgelopen jaren een nivellering doorgemaakt en de zorg staat de komende jaren voor een enorme uitdaging. Het antwoord op de toenemende vergrijzing en het verwachte personeelstekort is niet meer, meer, meer, maar anders en slimmer; het gaat om smart-care! Als we verpleegkundigen gaan opleiden die weer het totaalbeeld voor ogen hebben en zich kunnen richten op het verlenen van zorg in plaats van alle rompslomp er omheen zijn we op de goede weg.” Een nieuwe beroepsprofessional dus met veel meer innovatieve en ondernemende competenties. Samen durven Pol en De Blok die uitdaging

aan. De Blok: “We zijn bezig met het leggen van de basis voor een nieuw opleidingsinstituut. Een nieuw soort HBO-V, met name gericht op de persoonlijke ontwikkeling van de studenten. Zij zullen na het afstuderen als brede generalisten inzetbaar zijn. Niet elke student zal hiervoor geschikt zijn. We zoeken jonge mensen die een grote verantwoordelijkheid aankunnen en die samen met hun team hun mannetje durven te staan.” Pol: “De beroepsvereniging voor Verpleegkundigen & Verzorgenden is momenteel bezig met een oriëntatie op de nieuwe beroepsprofielen voor de verschillende zorgverleners en verpleegkundigen. Voor mij is het zo klaar als een klontje dat je het beroep niet meer in vijf verschillende niveaus moet opknippen. Maak er twee niveaus van: de verpleegkundige en de verzorgende. Bij het ontwikkelen van ons nieuwe opleidingstraject hebben wij de breed opgeleide ondernemende hbo-verpleegkundige voor ogen.”

geraakt. Als je mensen weer van die zingeving laat proeven komt er vanzelf initiatief op gang. Daar geloof ik heilig in.” Pol sluit daarbij aan: “Je maakt de zorg weer dichtbij en laagdrempelig in plaats van het geanonimiseerde en bijna ontzielde stelsel van nu.” ‘Nijenrode voor de zorg’ Hoe gaat dat opleidingsinstituut er concreet uitzien en wanneer is het een feit? “Het wordt een topopleiding voor de zorg”, zegt Pol, “ik zou bijna zeggen een ‘Nijenrode voor de zorg’, waarin we zowel medewerkers van Buurtzorg Nederland als beginnend studenten opleiden tot verpleegkundigen met een grote mate van zelfstandigheid en expertise.” De Blok: “Het wordt een landelijke opleiding waarin we elkaars voordelen benutten. Buurtzorg Nederland vanuit de praktijk, Saxion vanuit de kennisontwikkeling. Daardoor ontstaat er een nieuwe mix van expertise. Wanneer

‘We maken de zorg weer dichtbij en laagdrempelig in plaats van het bijna ontzielde stelsel van nu’ Zingeving Dat er animo voor deze manier van werken is blijkt wel uit de wachtlijst voor personeel bij Buurtzorg Nederland. De Blok: “We krijgen een paar honderd aanmeldingen per maand. Dat is meer dan we kunnen plaatsen. Het zijn mensen die teleurgesteld zijn in het huidige systeem en graag weer vanuit hun oorspronkelijke motivatie willen werken. De basis daarvoor ligt bij zingeving. Je wilt iets bijdragen aan het maatschappelijk en individueel welzijn van je patiënten. Wat wij doen is eigenlijk heel logisch; je gaat terug naar de basis. Een basis die in alle structuren en procedures zoek is

dat een feit is weten we nog niet precies, maar op korte termijn hopen we de gezamenlijke initiatieven op een lijn te hebben.” Pol gaat nog een stapje verder: “Ik geloof in dit gedeelde ideaal. We kunnen elkaar alleen maar versterken, ook op andere terreinen zoals bijvoorbeeld praktijkgericht onderzoek. In juni gaan we onze concrete plannen bekend maken. Dit is nog maar het begin, de wereld gaat nog meer van ons horen!” > Mariska van der Meer

Xcelle n t

19

20


Kansen creeëren en benutten. Doordouwen als het even tegenzit. Nooit verzaken, altijd doorgaan. Lef tonen en initiatief nemen. Dromen én daden. Geen loonslaaf, maar eigen baas. Crisis? Welke crisis?

Durf te ondernemen! In Twente en Salland bruist het van de jonge mensen die willen ondernemen, die een mooie toekomst voor zichzelf willen opbouwen. Voor al die startende ondernemers is er goed nieuws: Saxion zet stevig in op het stimuleren van ondernemerschap. Via scholing, netwerken, expertise en financieel. Je staat er dus niet alleen voor als je ervan droomt om je eigen business te beginnen. Waar wacht je eigenlijk nog op? Durf te ondernemen!

Xcelle n t

21

Advertentie

100 jarig jubileum Ter Steege Groep In 1911 vatte Arend Jan ter Steege het idee op om onderhoudswerk voor particulieren te gaan uitvoeren. Nu een eeuw verder: het moment van het 100 jarig jubileum van de Ter Steege Groep. Een vitale en solide organisatie met ruim 900 medewerkers.

Ter Steege Holding bv

Anno 2011 bestaat de Ter Steege Groep uit de divisies Industrie, Handel, Vastgoed en Bouw. Hier binnen ope-

Reggesingel 32

reren meer dan 30 zelfstandige werkmaatschappijen. Het eeuwfeest wordt gevierd onder het motto “100 jaar

Postbus 218

met elkaar” Dat verwoordt precies waar de Ter Steege Groep voor staat. De bedrijven van de groep zetten in

7460 AE Rijssen

op goede samenwerking met hun klanten. ‘Met elkaar’ geeft ook uitdrukking aan de samenwerking van de bedrijven en de mensen binnen de groep. De medewerkers zijn het belangrijkste kapitaal. Daarom wordt er

22

tel. (0548) 53 32 15

veel geïnvesteerd in goede werkomstandigheden, in persoonlijke ontwikkeling en in de aantrekkingskracht

[email protected]

van de bedrijven op jong talent. Want hoe mooi het ook is om terug te kijken: de Ter Steege Groep blijft gericht

www.tersteegegroep.nl

op de toekomst. Een toekomst waar ze met elkaar vorm aan geven.


‘Bejaardenseks’ Veel mensen vinden politiek maar ingewikkeld. Ik hou me dagelijks bezig met zaken zoals de AWBZ, WMO en PGB. Ik wil me inzetten voor een betere zorg, waarin verpleegkundigen en verzorgenden meer invloed hebben binnen zorginstellingen en waarbij de mensen die de zorg ontvangen tevreden zijn. Maar wat we hier in Den Haag nog wel eens vergeten is dat tevredenheid niet zit in ingewikkelde wetten en regelgeving. Met andere woorden: dat ‘tevredenheid’ niet maakbaar is. Tevredenheid ontstaat. Niet door wetgeving maar als gevolg van contact onderling tussen mensen. En daar horen naar mijn mening ook seksualiteit en intimiteit bij. De basisbehoeften in het leven dus. En dit geldt voor alle leeftijden! Als het gaat om seksualiteit in de zorg wordt vaak de link gelegd met seksuele intimidatie of intimiteit tussen verpleegkundige en patiënt. Dat is ook niet zo vreemd want uit onderzoek blijkt dat de meerderheid van verpleegkundigen en verzorgenden wel eens te maken heeft gehad met seksuele intimidatie op het werk. Maar daar wil ik het hier niet over hebben. Mij gaat het in deze column over de intimiteit tussen een bewoner van een verpleeghuis en zijn of haar partner. Nu hoor ik je denken: ‘Seksualiteit onder ouderen, daar denk ik liever niet teveel over na!’ Alleen al het idee dat je ouders het met elkaar hebben gedaan…. Je gaat spontaan geloven in de ooievaar. Maar seksualiteit en intimiteit horen bij het leven, ook bij ouderen. Uit onderzoek blijkt dat slechts 30 procent van de verpleeg- en verzorgingshuizen ruimte biedt voor intimiteit van de bewoners. Dat betekent dat er in 70 procent van de instellingen dus niks geregeld is! Verpleegkundigen en verzorgenden weten zich vaak geen raad hoe om te gaan met seksualiteit en in de opleidingen wordt er nauwelijks aandacht aan besteed. Kortom: tijd voor actie!

Sabine Uitslag Sabine is alumnus van de opleiding HBO-V van Saxion en Tweede Kamerlid.

Ik besloot via Twitter een statement de wereld in te sturen. Het zal jullie niet verbazen dat hier meteen reactie op kwam. Bijvoorbeeld: ‘Zo, de radiotweet voor BNN today is weer bedacht, met dank aan Sabine Uitslag en de seksueel actieve bejaarden in Nederland.’ Zo’n reactie verbaast me niet, ik heb er ook smakelijk om kunnen lachen, maar wat mij betreft is het een serieuze zaak. Mensen moeten gezellig oud kunnen worden. Daarom is het tijd voor een andere manier van denken. We focussen ons te veel op het naleven van alle regeltjes en procedures. Laten we ons in plaats daarvan eens meer richten op het ‘wel zijn’. Prettig leven dus! Meer gezelligheid in zorginstellingen. Een kaarsje op tafel, een wijntje voor het slapen gaan, ruimte voor huisdieren en dus ook ruimte voor seksualiteit en intimiteit. ‘Bejaardenseks’ noemen sommige mensen dat gekscherend. Geef het beestje maar een naam, ik neem het in ieder geval serieus. Ik zou graag willen zien dat het verpleeghuis een fijne plek is om te wonen, om te verblijven, om te leven. En daar horen alle facetten bij. Daarom heb ik het kabinet gevraagd om op een andere wijze naar zorg te kijken en of we soepeler om kunnen gaan met de vele vermoeiende regeltjes die we op dit moment hebben zoals de HACCP-regels (snel weer vergeten deze afkorting :-). De komende jaren zal er flink wat gaan veranderen als het gaat om de AWBZ, WMO, Jeugdzorg en de bekostiging van ziekenhuizen. Via stelselwijzigingen moeten we ervoor zorgen dat de zorg betaalbaar en toegankelijk blijft. Maar bij deze grote stelselwijzigingen is het óók belangrijk dat we ‘het kleine’ als uitgangspunt blijven houden: ruimte voor gezelligheid, intimiteit en de persoonlijke wensen. Want behalve dat mensen daar gelukkiger van worden, kan het ons helpen bij het betaalbaar houden van de zorg. Immers, gelukkige mensen zijn minder vatbaar voor ziekten en kwaaltjes. Op die manier vangen we twee vliegen in één klap: een tevreden mens en een betaalbare gezondheidszorg. Dus mijn motto is: ‘Gezelligheid kent geen (leef)tijd!’

Xcelle n t

23

Hart & Ziel (Passie (< Lat.), v. (-s): heftige aandoening; onstuimige drang van de ziel die men niet kan weerstaan. In deze rubriek geven we mensen de ruimte om over hun passie te vertellen. Dit keer is dat Lector Ambient Intelligence, Henk van Leeuwen. Hij is verbonden aan het Saxion Kenniscentrum Design en Technology.

24


‘Muziek is het zilveren randje om mijn leven’ “Mijn passie voor klassieke muziek ontstond toen ik een jaar of tien was. In mijn familie werd orgel gespeeld, daar groeide ik min of meer mee op. Als jongen vond ik die muziek al mooi, maar door de populaire orgelbespelingen van Piet van Egmond en de orgelconcerten van Händel raakte

‘Ik wilde zelf graag iets met prachtige muziek doen’ ik er pas echt door geboeid. Ik wilde graag zelf iets met die prachtige muziek doen en besloot orgelles te nemen. Ik kreeg les bij de bekende organist Bert Straatman thuis, waar ik zijn lessen met heel veel plezier volgde. Toen de lessen na twee jaar stopten, kocht ik geregeld bladmuziek. Zo ben ik zelf met de muziek verder gegaan. Er zaten veel mooie stukken tussen, vooral barokmuziek vond ik prachtig. Best uitzonderlijk in die tijd, want toen werden de popgroepen als The Beatles juist enorm populair onder jongeren. En dat was heel wat anders dan de klassieke muziek waar ik veel naar luisterde.” “Toen ik een jaar of dertien was, begon ik met het begeleiden van samenzang. Van het één rol je dan makkelijk in het ander. Ik begeleidde in die tijd af en toe jeugdleden op de piano. Op m’n zestiende nam ik plaats achter het kerkorgel en werd ik organist tijdens de zondagsdiensten. Ik kreeg het zelfs voor elkaar dat er een Hammondorgel voor de kerk werd gekocht! Op dat orgel kon ik de wat meer populaire muziek spelen en lekker improviseren. Er werd eigenlijk nooit van tevoren afgesproken wat er die dag werd gezongen. Juist door te

improviseren leer je heel veel. Op m’n 24-ste kocht ik een piano voor op mijn studentenkamer en nam ik pianoles in Utrecht. Toen ben ik gestopt als kerkorganist, maar zes jaar later werd ik gevraagd om in onze kerk in Nijverdal het pijporgel te bespelen. aan denken om muziekleraar te worEen hele eer om daarvoor gevraagd te den. Het blijft voor mij leuker om het worden, vond ik. En dat orgel als hobby te doen. En uitdagingen bespeel ik nu al meer dan derdie zijn er genoeg. Want het handwerk op tig jaar met heel veel plezier. de piano gaat prima en met de voeten Geregeld studeer ik nieuwe red ik me ook best aardig, maar ik muziek in want ik wil graag in zou er graag nóg meer uit willen haelke dienst, naast de liederen natuurlen. En in mijn geboorteplaats Elburg lijk, toch telkens wat nieuws spelen.” staat een prachtig orgel. Daar zou ik “Muziek maken blijft een grote rol graag nog eens op spelen. Ach, wie spelen in mijn leven. Het kan op elk weet wat de toekomst brengt… moment van de dag. Bovendien herken ik er veel van mijn andere dageIk luister dagelijks naar muziek. De lijkse bezigheden in. Muziek heeft mooiste muziekvorm is voor mij de namelijk iets abstracts en er zit strucfuga. De melodieën zijn zo fraai met tuur in. Daardoor heeft het voor mij elkaar verweven. Bach deed veel met veel overeenkomsten met wiskunde deze vorm. Verder luister ik graag naar en informatica. Net als muziek is informatica in‘Muziek heeft voor mij veel teressant omdat het op overeenkomsten met informatica’ een bepaalde manier schoonheid krijgt door het samenspel van structuur, abkamerensembles met verschillende instractie en expressie. Je kunt er iets strumenten. Ook muziek maken in de bijzonders mee uitdrukken. Dat kun kerk geeft me nog steeds veel voldoeje met muziek ook steeds opnieuw ning. Het is heerlijk om samen muziek bereiken. Structuur draagt de melote maken. Je geeft uitdrukking aan de die en de beleving. Daarom blijft het vreugde aan het geloof. Samen maak zo mooi en uitdagend. Ik hou ervan je iets moois. Als er door de mensen om mezelf te blijven ontwikkelen. in de kerk goed wordt gezongen, dan Steeds iets méér te kunnen. Muziek geeft mij dat echt een kick. Als een is daarbij een zilveren randje om mijn paar honderd mensen met plezier kunleven.” nen zingen door mijn begeleiding, dan “Van de muziek heb ik nooit mijn doe ik het goed.” werk willen maken. Ik heb verschillende opleidingen gedaan en op enig > Marloes Neeskens moment was het conservatorium ook wel in beeld, maar ik moest er niet

Xcelle n t

25

Saxion helpt bedrijven bij maatschappelijk verantwoord ondernemen

‘Je kop in het zand steken biedt geen oplossing’ Maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam ondernemen zijn hot. Je kunt geen krant, managementboek of tijdschrift openslaan of het gaat hierover. Maar wat betekenen die begrippen eigenlijk en waarom zou je als ondernemer daar tijd, energie en geld in steken? Harrie van Bommel, hoofddocent en onderzoeker Maatschappelijk Verantwoord / Duurzaam Ondernemen, legt uit. ‘Uiteindelijk gaat het erom wat we met z’n allen maatschappelijk acceptabel vinden.’

26


Harrie van Bommel

“Ik gebruik de begrippen maatschappelijk verantwoord ondernemen (hierna MVO red.) en duurzaam ondernemen (hierna DO red.) als synoniem”, zegt Van Bommel. “Dat doet niet iedereen omdat DO meer ontwikkeld is vanuit de milieuhoek en MVO meer het accent legt op de sociale thema’s, zoals arbeidsomstandigheden, mensenrechten of kinderarbeid. Maar milieuthema’s zijn natuurlijk ook maatschappelijke thema’s en duurzaamheid omvat ook de sociale thema’s. In het buitenland wordt het onderscheid tussen MVO en DO dan ook niet gemaakt, daar heeft men het over CSR: Corporate Social Responsibility. Dat is wereldwijd een begrip en kent ook een wereldwijde richtlijn: ISO 26000.”

Dus MVO gaat over zowel milieuals sociale thema’s? “Ja. MVO draait om economische aspecten gecombineerd met sociale en milieu-aspecten. Daar zit de volgende macro-economische theorie onder: je kunt als bedrijf op de lange termijn alleen maar overleven als je voldoende rekening houdt met alle – vaak onbedoelde – neveneffecten die optreden bij en tijdens jouw bedrijfsprocessen. Steeds meer ondernemingen onderkennen MVO inmiddels als belangrijke trend. Waar ze vooral mee worstelen is hoe je het vorm kunt geven.” En hoe kunnen ze dat doen? Waar moeten ze bijvoorbeeld beginnen? “Om die vraag goed te beantwoorden ga ik even terug in de geschiedenis. In de jaren ’60, ’70 en ’80 van de vorige eeuw zagen we dat bedrijven zich absoluut niet bezighielden met MVO. Zij vonden dat dat iets voor de overheid was. Wat we nu zien is een terugtredende overheid die minder regels maakt en die dit soort vragen teruglegt bij de markt en de bedrijven. Dat is één van de redenen

Xcelle n t

27

waarom bedrijven nu druk in de weer zijn met MVO. Een andere belangrijke reden is dat we nu in een maatschappij leven die gestuurd wordt door informatie, of dat nu via oude media gebeurt of via nieuwe social media. Die transparantie in informatie heeft een geweldige impact op bedrijven, want alles wat een bedrijf doet of laat is makkelijk verifieerbaar en snel te communiceren. Kijk, vroeger kon je in China een T-shirtje laten maken voor 1 euro en dan vertellen dat dat shirt koosjer was. Dat kan nu niet meer. Actiegroepen in de VS en Europa staan via Skype in direct contact met de arbeider in China. Bedrijven kunnen de consument dus geen informatie meer onthouden. Vroeger was één van de manieren om te cashen je publiek dom houden. Die tijd is voorbij.” Dus? “Dus moet je als bedrijf laten zien dat je op een aantal MVO-thema’s een actief beleid voert. De maatschappij verwacht heus niet dat je morgen alle MVO-vraagstukken hebt opgelost, maar wél dat je er als bedrijf serieus over nadenkt en laat zien wat je er aan doet om het te verbeteren. Als je dat als bedrijf niet doet, dan heb je op de lange termijn echt een probleem.” Waarom? “Omdat je door banken, toeleveranciers en klanten op je gedrag wordt aangesproken. Je krijgt niet alleen een gigantisch imagoprobleem maar ook

een continuïteitsprobleem en problemen met consumenten, stakeholders en partners. MVO is geen trend die overwaait. En je kop hiervoor in het zand steken biedt geen oplossing!”

met het strategisch vertalen ervan naar beleid. Dus: wat doe je wel en wat doe je niet. Je zult bepaalde keuzes moeten maken. Samen kijken we dan waar hun beste opties liggen.”

Oké, dat is duidelijk. Hoe kunnen bedrijven op een goede manier MVO toepassen in hun bedrijfsvoering? “Laat ik eerst schetsen hoe het nu vaak gaat: een bedrijf krijgt van een klant of leverancier bijvoorbeeld de vraag hoe het zit met hun CO2-uitstoot. Daar hebben ze vaak geen idee van en gaan dat vervolgens uitzoeken. Het bedrijf vult allerlei formulieren in, van hoe het wagenpark in elkaar zit tot hoe vaak er gevlogen wordt. Daarmee kunnen ze uitrekenen hoeveel CO2 ze produceren, maar dan hebben ze er nog niets aan gedáán. En een week later krijgen ze een vraag over kinderarbeid. Moeten ze wéér alles gaan uitzoeken. Over het algemeen zie je dat veel bedrijven nog heel reactief opereren als het om MVO gaat. In toenemende mate willen ze graag inzicht hebben in de ontwikkelingen die gaande zijn. Ze willen een beeld geschetst krijgen hoe ze er op MVOgebied voorstaan, wat er binnenkort op ze afkomt en welke strategische keuzes ze daarin kunnen maken. Wij kunnen ze daarbij helpen.”

Hmm, dat is niet snel gepiept. “Dat klopt. We zien met name binnen beursgenoteerde bedrijven een enorme strijd op MVO-gebied. Die strijd gaat tussen aandeelhouders die vaak een korte termijnvisie hebben en snel een hoog rendement willen behalen en het management dat op een meer duurzame manier wil opereren en meer geïnteresseerd is in een langetermijn overlevingsstrategie. Er zijn zelfs voorbeelden van bedrijven die zich vanwege de strijd om MVO hebben teruggetrokken van de beurs. Die willen zich niet meer gek laten maken door aandeelhouders die snel willen cashen. Ons huidige economisch stelsel is vanuit dit oogpunt bekeken natuurlijk ook een ridicuul systeem omdat het een constante botsing oplevert tussen belangen op de korte en lange termijn. De beursmechanismen dwingen bedrijven op korte termijn te opereren, terwijl ze er gebaat bij zijn om juist óók naar de lange termijn te kijken. Veel bedrijven willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Ze willen én op de korte termijn zoveel mogelijk winst maken én tegelijkertijd de milieu- en sociale aspecten proberen te verbeteren. Dat gaat vaak niet. Je zult zoals gezegd strategische keuzes moeten maken.”

Op welke manier? “Wij stellen samen met de bedrijven en organisaties een inventarisatie op op MVO-gebied en ondersteunen ze

Welke dan? “Eerst moet je constateren dat de huidige businessmodellen ongeschikt zijn voor het tot stand brengen van een goede lange termijn MVO-strategie. Dus moeten we naar andere verdienmodellen toe. De oude regel in het bedrijfsleven zegt dat je investeringen binnen een paar jaar moet terugverdienen, anders moet je het niet doen. Maar investeringen in een energieneutraal gebouw of in duurzame infrastructuren neem je niet voor vier of vijf jaar, maar vaak voor tientallen jaren. Gelukkig zien banken dat tegenwoordig ook steeds meer. Met als gevolg dat ze voor bepaalde vormen

28


van kredietverstrekking nu al een langere terugverdientermijn hanteren. En dáár moeten we naar toe.” Maar hoe zit het nu met die keuzes? “Waarom hebben westerse bedrijven hun productie naar Azië verplaatst? Eén reden: de lagere arbeidskosten. Maar we zien nu dat daar de lonen stijgen, de milieu- en arbeidsregels strenger worden, de kwaliteitscontrole daar heel lastig is en dat de transportkosten toenemen door de dure olie. Dus er komt een kantelmoment waarop bedrijven zeggen: ‘we kiezen niet meer voor de lagelonenlanden’. Kijk, ik ga er niet vanuit dat MVO de globalisering zal stoppen. Die gaat gewoon door. Maar er zullen aan bedrijven telkens nieuwe maatschappelijke eisen gesteld worden. Bedrijven zullen dus voortdurend keuzes moeten maken over hoe ze hun productie willen inrichten. Natuurlijk zullen sommige van die keuzes de prijs van producten wat doen stijgen, maar vergeet niet dat er vaak enorme winstmarges gemaakt worden in de tussenhandel. Neem een spijkerbroek. Die laten we in China maken voor vier-vijf euro en verkopen ‘m hier voor tachtig euro. Dat zijn erg grote mages. Als we die spijkerbroek nu voor zes euro laten maken heeft de Chinese werknemer een fatsoenlijk loon en kunnen de milieuaspecten beter in acht worden genomen. Uiteindelijk draait het erom wat we met z’n allen maatschappelijk acceptabel vinden. En er zijn steeds minder consumenten en organisaties die het goed vinden dat sportfabrikanten in Indonesië hun voetballen in elkaar laten zetten onder slechte arbeidsomstandigheden.” Maar zij weten dat helemaal niet, omdat ze de opdracht uitbesteed hebben aan onderaannemers. “Maar in de ogen van de maatschappij zijn ze wel verantwoordelijk voor alles wat ze doen. Ze kunnen zich niet langer verschuilen achter het argument dat ze niet wisten hoe hun ballen in elkaar gezet worden en door wie. De publieke opinie is: je had het móeten weten! Dat wordt ook wel de ‘license to operate’ genoemd. Van oudsher

‘MVO is niet een bedreiging voor het MKB en zzp’ers, het biedt ook kansen’ had een bedrijf twee vergunningen nodig: de license tot sell, die over de markt en de consumenten gaat, en de license to produce die over vergunningen gaat en verstrekt wordt door de overheid. De license to operate krijg je echter niet van je klanten of de overheid, maar van de maatschappij en maatschappelijke organisaties.” En die krijgen dus steeds meer invloed? “Absoluut! En ze worden steeds groter en professioneler. Bovendien maken ze optimaal gebruik van social media en zorgen ervoor dat alle informatie van bedrijven, waar ook ter wereld, online gezet wordt. Je bent als bedrijf dus heel kwetsbaar. De tijd dat je je kon verstoppen achter de effecten die je als bedrijf veroorzaakt, ligt definitief achter ons.” Dat mag voor grote ondernemingen opgaan, hoe zit het eigenlijk met het MKB en met de zzp’ers? “Die zullen de MVO-ontwikkelingen vooral op zich af zien komen als eisen. Want als MKB-bedrijf of als zzp’er maak je ook deel uit van een keten of netwerk. Dus ook zij zullen geconfronteerd worden met vragen over hun MVO-beleid. Ze hebben daarbij wel minder invloed op allerlei processen en ontwikkelingen omdat ze nu eenmaal minder macht hebben. Maar aan de andere kant ze zijn vaak flexibeler in hun bedrijfsvoering en kunnen ze sneller dan grote bedrijven op MVO-trends anticiperen. MVO is niet alleen een bedreiging voor hen, het biedt ook kansen. Uiteindelijk wordt het een concurrentiebedingsel, iets waarmee je je kunt onderscheiden. Totdat iedereen het gaat doen natuurlijk.”

En dat gaat gebeuren? “Dat gaat zeker gebeuren. De centrale vraag in dit alles luidt: ‘hoe zien de industriële netwerken van de toekomst eruit?’. Voor mij staat vast dat die duurzamer zullen worden dan dat ze nu zijn. In die netwerken zullen systemen ontwikkeld worden om een aantal ongewenste neveneffecten veel beter in de hand te houden dan nu het geval is. De materialenkringlopen zullen in deze netwerken meer gesloten worden. Ook zullen ze gebruik maken van vernieuwbare energiebronnen, sociale vraagstukken aanpakken en andere organisatievormen kennen. Ik denk echt dat we daar naartoe gaan, met maar één achterliggende gedachte: hoe kunnen we op lange termijn als mensheid overleven op deze planeet.” Dat klinkt wel heel positief. “Mooi toch?! Steeds meer bedrijven kiezen voor de aanval vooruit als het om MVO gaat. Ze willen niet langer reactief zijn want dan ben je constant te laat. Ze kiezen voor een offensieve strategie, onderzoeken wat er speelt, wat ze nodig hebben en hoe ze binnen die ontwikkelingen de juiste keuzes kunnen maken. En daarmee maken ze MVO tot een normaal onderdeel van hun onderneming. Je zult zien: over een tijd is MVO doodgewoon en wordt het overal toegepast. Niet omdat bedrijven ‘goed’ willen doen of omdat de directeur lid is van Greenpeace, maar simpel omdat het essentieel is voor overleving op de lange termijn. En daarmee zal MVO onderdeel worden van de normale bedrijfsvoering.” > Hans Olthof

Xcelle n t

29

Wat wilde je worden toen je klein was? “Dat wist ik nooit zeker. Ik dacht altijd advocaat, maar dat ook maar half. Uiteindelijk bleek na studiekeuzetests dat het iets moest zijn in de sociale sector. De hbo-opleiding Toegepaste Psychologie was toen net nieuw en dat leek me wel wat.”

De weeg Zelfde studie, andere carrière.

Waar heb je sinds je afstuderen gewerkt? “Ik heb stages gevolgd in de eerstelijns psychologie en op het gebied van reïntegratie. Mijn afstudeerstage deed ik bij het bedrijf waar ik nu werk. Ik begeleid mensen die werkzoeken, met tests, trainingen en adviesgesprekken. Het gaat dan met name om loopbaancoaching en reïntegratie.” Wat heb je geleerd tijdens je studie en wat heb je in de praktijk moeten leren? “Technieken om gesprekken te voeren en de theoretische basis komt echt van de opleiding. Maar het handelen vanuit een werkelijke situatie leer je pas echt in de praktijk. Dan realiseer je je ook dat je soms op je gevoel moet handelen om iemand echt te leren kennen en te helpen, omdat standaardmodellen nooit op iedereen van toepassing zijn.” Heb je er ooit aan gedacht om als ondernemer aan de slag te gaan? “Ja, dat lijkt me wel wat. Maar niet nu want ik wil eerst meer levens- en beroepservaring opdoen. Of misschien zou ik wel willen ondernemen naast een baan in loondienst. Ondernemen zou een manier zijn om mijn coaching echt op mijn manier te doen, het gaat me niet puur om het ondernemen. Mijn eigen bureau zou wel met training te maken hebben, maar niet per se op het gebied van arbeid. Onderwijs spreekt me ook erg aan.” Is succes belangrijk voor je? “Ja, omdat ik perfectionistisch ben. Maar er is meer dan werk en niet alles hoeft ervoor aan de kant. Het hangt denk ik ook af van de fase waar je op dat moment in je leven bent. Een goede balans met mijn privéleven is nu ook belangrijk.” Levert het ook nog wat op? “Mwah, reïntegratie verdient niet zo goed, gemiddeld of benedengemiddeld. Het is een lastige competitieve branche. Hoewel ik salaris wel een belangrijke blijk van waardering voor je werk vind, is op dit moment de werkervaring die ik opdoe toch belangrijker.” Naam: Evelien Haaksema (21) Beroep: Consultant reïntegratie bij Concreet PD Studie: Toegepaste Psychologie

30


schaal

Wat wilde je worden toen je klein was? “Ik kom uit een defensie-gezin en wilde zelf ook altijd bij de Luchtmacht werken. Maar de werving stopte en tijdens een wereldreis kwam ik achter mijn echte passie. Ik ontdekte dat je met iedereen een connectie kunt maken, als er maar een basis is van wederzijds respect. Toen kreeg ik het idee om daar iets mee te gaan doen.” Waar heb je sinds je afstuderen gewerkt? “Al tijdens mijn studie heb ik Academycoaching opgericht. Mijn laatste stage deed ik bij een landelijk bureau voor loopbaancoaching; Dreamjob. Na mijn afstuderen kon ik direct partner worden van dat bedrijf. Dat combineer ik met Academycoaching, dat steeds groter groeit.” Wat heb je geleerd tijdens je studie en wat heb je in de praktijk moeten leren? “Tijdens de opleiding leer je hoe je iemand in beweging kunt krijgen door te kijken naar de verbale en non-verbale communicatie van een persoon, zonder direct oplossingen aan te dragen. Gespreksvaardigheden en gedragsanalyses vormen de basis van mijn werk. In de praktijk leerde ik dat het beter is om niet te veel oplossingen aan te dragen, maar om mensen zelf hun oplossingen te laten vinden.” Waarom heb je gekozen voor het ondernemerschap? “Ik heb altijd de ambitie gehad om hogerop te komen. Daarnaast spreekt de vrijheid van het ondernemerschap me aan en de mogelijkheid om mijn creativiteit invulling te geven. De beslissing ondernemer te worden heb ik genomen toen tijdens mijn laatste stage verschillende mensen vroegen of ik geen onderneming moest starten. Kennelijk zagen ze dat ik iets deed wat uniek was.” Is succes belangrijk voor je? “Ja, ik heb veel ambitie. Academycoaching begeleidt studenten die vast zitten in hun studie om op die manier uitval te verminderen. Met Academyconsulting geef ik trainingen in personal branding: hoe kun je jezelf via sociale media als merk neerzetten om zo beter een baan te vinden of je netwerk uit te breiden. Ook daarin wil ik veel groter worden.” Levert het ook nog wat op? “Op dit moment verdien ik een modaal hbo-startersloon. Meer kan niet, want ik moet m’n bedrijf financieel gezond houden. Het ondernemerschap levert me vooral veel vrijheid en creativiteit op, zeker nu ik een betere balans heb gevonden tussen werk en prive.”

Naam: André Lollinga (25) Beroep: Oprichter Academycoaching Studie: Toegepaste Psychologie

> Pieter Jansen

Xcelle n t

31

Advertentie

LAAT 180 JAAR INTERNATIONALE ERVARING VOOR U WERKEN 400 internationale relatiemanagers en kantoren in 27 landen. Met Access Online altijd en overal toegang tot al uw buitenlandse bankrekeningen. Met Extradeal zelf uw internationale handelstransacties in gang zetten, aanpassen en volgen. Met DealStation zelf 24 uur per dag handelen op de geld- en valutamarkten. ABNAMRO.NL/INTERNATIONAAL

Fortis Bank Nederland en ABN AMRO bundelen dit jaar hun krachten onder de naam ABN AMRO.

210008486 1211_A4 VO FC.indd 1

32


25-05-10 14:08

Wie een eigen bedrijf wil starten heeft vroeg of laat behoefte aan expertise en geld. Stichting kiEMT (kennis en innovatie in Energie- en MilieuTechnologie) richt zich specifiek op het ondersteunen en versterken van innovaties op het gebied van energie- en milieutechnologie. Startend ondernemer Marc Peters: “Mijn droom is om in een internationaal gezelschap ons product naar de markt te brengen.”

Het juiste investeringsklimaat EMT Radar vormt binnen kiEMT het programma dat kennis en startfinanciering verstrekt aan innovatieve startende ondernemers. Saxionmarketingstudent Marc Peters (24) deed met succes een beroep op de ondersteuning en financieringsfaciliteit van EMT Radar en startte samen met zijn vader het bedrijf Cypress Technologies. Zo vader, zo zoon dus. Maar dan een beetje anders. Want hoewel Mark veel van z’n vader Cally (53) heeft, hebben ze elk toch heel andere competenties. Zo is Marc

dergelijk complex product te ontwikkelen en te introduceren in een markt met een hoog omzetvolume is een goed netwerk met ervaren bedrijven in de energietechniek onontbeerlijk. Vandaar de betrokkenheid van stichting kiEMT. Meer nodig De techniek klopt en met hulp van Saxion is er inmiddels een werkende proefinstallatie gebouwd. Maar een startend bedrijf heeft méér nodig en dat is het domein van Marc. Als

‘Maatschappelijk gezien wordt duurzaamheid steeds belangrijker’ sterk in organiseren en is Cally een technisch genie. En dat is een mooie combinatie om een bedrijf te starten op het gebied van binnenklimaat: Cypress Technologies. Na jaren experimenteren heeft vader Peters de optimale oplossing gevonden voor het energievriendelijk regelen van het binnenklimaat in huis. Gebaseerd op het principe van de werking van de menselijke huid is een apparaat ontwikkeld dat lucht koelt, verwarmt en ververst terwijl de CO2 reductie ten opzichte van een gewone CV-installatie tientallen procenten is. Om een

marketingstudent heeft hij kennis van commercie, financiering en organiseren. En daar komt het in deze fase op aan. Maar hoe ontwikkel je een businessplan over een vinding dat een miljoenenpotentie heeft? Dat lijkt meer iets voor een multinational dan voor een studentbedrijf. “Mijn drive is samen problemen oplossen”, zegt Marc. Zo schakelde hij Saxion in voor onderzoek op de technische haalbaarheid van de vinding en deed hij voor de financiering een beroep op de leningfaciliteit van EMT Radar (die specifiek bedoeld is om techni-

sche en economische haalbaarheid van een idee te kunnen onderzoeken) en het Saxion SPEED-fonds, dat startende ondernemers ondersteunt met financiële middelen. “Mijn droom is om in een internationaal gezelschap ons product naar de markt te brengen”, vertelt Marc. Zover is het nog niet, maar vader en zoon timmeren goed aan de weg. Binnen EMT Radar kregen ze ondersteuning en werden ze in contact gebracht met mogelijke strategische partners die hen in de toekomst kunnen helpen. Het idee van Marc en Cally Peters is één van de 33 ideeën op het gebied van milieu en energie die door EMT Radar geselecteerd is en die nu versneld op weg geholpen wordt naar de echte start van hun bedrijf. We gaan zeker nog meer horen over dit wereldidee. Wordt vervolgd.

Meer informatie: www.kiemt.nl > Raymond Bosch

Xcelle n t

33

Rob ten Hove, oud-winnaar EW/Saxion Ondernemers Award, geeft forensische adviezen aan topadvocaten

CSI Twente Rob ten Hove is een rasondernemer. Als scholier koos hij niet voor een bijbaantje als vakkenvuller, maar kocht hij goedkoop ski’s in voor de hele buurt. Met een paar vrienden verrichtte hij ‘s zomers het onderhoud daarvan in de garage van z’n ouders. Nu, jaren later, staat hij aan het hoofd van het Nationaal Forensisch Adviesbureau dat hij tijdens zijn studie oprichtte. Een jongen van 19 die zaken doet met topadvocaten, kan dat wel? Volgens Rob doet z’n jonge leeftijd helemaal niet terzake. ‘Journalisten vragen altijd als eerste hoe oud ik ben. Een advocaat heeft me dat nog nooit gevraagd.’

34


Xcelle n t

35

Met een handgemaakt beeldje van een DNA-streng probeert Rob ten Hove in beeld te blijven bij topadvocaten.

Het Nationaal Forensisch Adviesbureau (NFA) maakt analyses van forensisch bewijs en adviseert strafrechtadvocaten over DNA-profielen, bloedsporen en vingerafdrukken. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI, voorheen het Gerechtelijk Laboratorium red.) onderzoekt in ons land bijna al het forensische bewijs, maar advocaten missen vaak de kennis om de resultaten goed te kunnen interpreteren en missen daardoor kansen in de verdediging. Ten Hove: “En het komt vaak voor. De bewijskracht van DNA is heel hoog, maar het gaat om de bewijswaarde: hóe is dat spoor daar gekomen? Het Openbaar Ministerie presenteert een gevonden DNA-spoor al snel als bewijs, maar er is vaak genoeg gerede twijfel. Mijn onderneming geeft advocaten daarin advies.” En het gaat nogal eens fout met DNA-sporen, zoals in geruchtmakende zaken als de Puttentse moordzaak en de Schiedammer parkmoord. “Het gaat om de waarheid, ik wil geen daders uit de gevangenis houden”, zegt Ten Hove. “Maar het komt te vaak voor dat mensen onterecht, enkel op technisch bewijs, de gevangenis ingaan. Wij komen vaak met heel andere scenario’s voor het gevonden bewijsmateriaal.” Unieke kans Ten Hove begon na de havo met de studieroute Crime Science bij Saxion. Een brede studie die raakvlakken heeft met alle soorten forensisch onderzoek. Voor zijn stage kreeg hij een unieke kans, hij ging aan de slag bij het kleine Independent Forensic Services in Hulshorst en zag daar zaken van begin tot einde. “We kregen sporen, deden onderzoek, schreven een rapport en verdedigden dat in de rechtszaal. Zo kreeg ik het hele proces mee, terwijl je tijdens een stage bij de politie of het NFI vaak maar een heel klein deel van het proces kunt zien”, zegt hij. Ten Hove werkte ook mee aan het onderzoek naar de Puttense moordzaak en raakte in contact met advocaten. Die vroegen hem of hij niet eens kon helpen met het analyseren van een forensisch onderzoek. Het idee voor een bedrijf was geboren. In de zomer van 2009 won Ten Hove toegang tot de ABN Summer School,

36


een project voor jonge studenten die ondernemer willen worden. Daar zag hij de voordelen van direct beginnen met zijn bedrijf, nog tijdens zijn studie. “Ik woonde nog thuis en de kosten waren laag, dus het was een perfecte manier om te beginnen. Voor ik het wist zat ik aan tafel bij topadvocaat GeertJan Knoops om enkele dossiers te analyseren. Op de dag dat ik de ABN Summer School won, ben ik direct langs de Kamer van Koophandel gegaan.” Ondernemersaward Een jaar later deed hij met zeven andere studenten mee aan de Saxion Ondernemersaward. Hij won de hoofdprijs die bestond uit een geldprijs van 6.000 euro en een jaar begeleiding door topondernemer Eric Wentink. Vooral dat laatste was erg waardevol voor Ten Hove. Nog elke maand heeft hij een afspraak met Wentink om te praten over het uitbouwen van de onderneming. Met hem bedacht hij een plan om in the picture te blijven bij de advocaten die al eens gebruik hadden gemaakt van het NFA, maar al weer een tijd geleden contact hadden opgenomen. Hij liet beeldjes maken van een DNA-streng in glas en bracht ze persoonlijk langs bij verschillende grote strafrechtpraktijken in de hoop dat een advocaat die vragen heeft over forensisch bewijs zijn oog erop laat vallen. En het werkt, want advocaten zijn volgens Ten Hove niet alleen enthousiast over het beeldje, die vaak in de werkkamer van de advocaat belandt, ook heeft het nieuwe opdrachten opgeleverd. Ten Hove: “Wentink is een goede sparringpartner, maar hij laat je wel vrij. Hij helpt me om mijn bedrijf verder vorm te geven en te laten groeien.” Want dat is een voorwaarde voor Ten Hove. “Met alleen advies geven zou ik makkelijk 50 uur per week kunnen vullen, maar de markt is niet oneindig groot. En ik wil verder groeien als ondernemer.” Daarom begon bij onlangs een nieuw bedrijf, het NFO: Nationaal Forensisch Onderzoekbureau. Dat bureau geeft niet alleen adviezen, maar doet ook zelf onderzoek. Voor advocaten, verzekeringsmaatschappijen en straks hopelijk ook voor ondernemingen die bijvoorbeeld last hebben van fraude.

Uitreiking van de EW/ Saxion Ondernemers Award Saxion organiseert samen met EW Facility Services uit Arnhem voor de tweede keer de EW/Saxion Ondernemers Award. Uit de 52 ingezonden ideeën kiest de jury de beste en meest talentvolle (student)ondernemer. Voor de EW/Saxion Ondernemersaward zijn zestien studenten genomineerd. Zij hebben de afgelopen weken gewerkt aan de aanscherping en uitwerking van hun ondernemersplan. Onder de genomineerden zitten studentondernemers met grootse, maar vooral gevarieerde plannen: van het schrijven van muziek in de game- en muziekindustrie tot kleinschalige dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking.

Parapluconstructie “Voor het NFO hebben we een parapluconstructie bedacht”, vertelt Ten Hove. “Onderzoekers uit allerlei specialismen sluiten zich bij ons aan, naast hun eigen werkzaamheden. Het NFO staat als paraplu bovenaan de organisatie. Op die manier hebben we alle kennis in huis en kunnen we snel schakelen. Zo zijn er digitale forensisch onderzoekers die alles weten van computers, maar ook aan ongebruikelijke verzoeken kan het NFO voldoen. Daarvoor werkt het bedrijf samen met een lab in Engeland waar bijna 1.100 experts aan verbonden zijn. Een andere grote markt waar Rob in wil groeien is het geven van cursussen, straks ook onder de naam van het NFO. “Advocaten moeten jaarlijks cursussen doen en voor bijna ieder forensisch onderzoeksgebied is een cursus denkbaar. Recent hebben we een cursus gedaan over telecommunicatie, bijvoorbeeld over het uitpeilen van mobiele telefoons. Advocaten leren dan hoe ze dergelijke informatie moeten interpreteren, zo weten veel advocaten niet dat plaatsinformatie van een mo-

biele telefoon helemaal niet sluitend is, terwijl de aanklager het vaak wel zo presenteert. Ook komen er cursussen over bijvoorbeeld DNA, telecommnicatie en computerbewijs. Kansen Ten Hove heeft veel hulp gehad van Saxion bij het oprichten van zijn eigen onderneming. “Juist door het te doen kom je ergens. Heel veel mensen hebben een idee voor een bedrijf waar ze erg over twijfelen. Door ermee aan de slag te gaan krijg je contacten, zie je kansen en krijgt je idee vorm. Met de goede begeleiding kan bijna iedereen zo een succesvolle onderneming opzetten. Dat weet ik zeker.” > Pieter Jansen

Student-ondernemer 2011 Ook nationaal is er volop belangstelling voor student-ondernemers. Op 1 september 2011 wordt in Den Haag bekend gemaakt, wie zich de Student-ondernemer van 2011 mag noemen. Opvallend aan deze prijs is dat niet het beste plan, maar het getoond ondernemerschap wordt beloond. De wedstrijd is bedoeld voor voltijd studenten die naast het studeren een eigen bedrijf runnen. Voorwaarde is dat deze onderneming ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel en volledig operationeel is. De jury kijkt bij beoordeling naar de beste mix van de criteria lef, authenticiteit, daadkracht, potentie en innovatie. De winnaar van de prijs gaat met de FMO (Financierings Maatschappij voor Ontwikkelingslanden, sponsor van de prijsvraag red.) naar een ontwikkelingsland en krijgt zo de kans te ervaren wat ondernemerschap inhoudt onder totaal andere omstandigheden.

Xcelle n t

37

Advertentie

Kom verder met uw organisatie

De deeltijdopleidingen van Saxion. Maatwerk voor uw mensen. Organisaties willen groeien. Maar hoe doet u dat het best en snelst? Door uw medewerkers te laten groeien. Als mens en als professional. Saxion biedt als deeltijdopleider een breed scala aan cursussen, trainingen en studies die helemaal op maat en wensen van uw mensen en organisatie ontworpen worden. Meer Saxion? Wat dacht u van pratktijkgericht onderzoek, advies advies op op uw uw werkterrein werkterrein of of proﬁ proﬁteren teren van van onze onze zakelijke zakelijke en en educatieve educatieve netwerken? netwerken? ktijkgericht onderzoek, Verder komen? Bel 053-487 1871 of mail [email protected]

Kom verder. Saxion.

saxion.nl/kennistransfer

38


De trainee Bij Saxion studeren ruim drieduizend internationale studenten. Een deel van hen volgt het International Traineeship Programma. Door hun specifieke kennis en competenties slagen ze erin markten te verkennen, daar waar dat voor Nederlandse studenten vaak veel moeilijker is.

‘Voor China is het belangrijk te leren van alle westerse technologieën’

Trainee: Olivia Zhang Plaats en land van herkomst: Zhengzhou, China Bedrijf: Indes BV, Enschede Saxion-opleiding: Finance and Accounting

“Ik ben geboren en getogen in midden-China, in de stad Zhengzhou. Na de middelbare school heb ik de opleiding Business Administration and Information Management gevolgd aan de Beijing University of Aeronautics and Astronautics. Na die studie wilde ik graag internationale ervaring opdoen. Ik koos om drie redenen voor Nederland. Ten eerste is het een internationaal georiënteerd land; veel mensen spreken hier Engels. Ten tweede is Rotterdam één van de belangrijkste havensteden van de wereld en die haven lokt veel van de belangrijkste top-500 bedrijven wereldwijd naar Nederland. Voor mij, als internationale student Bedrijfskunde, biedt dat interessante mogelijkheden. En de derde reden waarom ik voor Nederland koos, is dat het dat centraal in Europa ligt. Het is gemakkelijk om vanuit Nederland één van de Europese hoofdsteden te bezoeken. Mijn keuze voor Saxion had voor een belangrijk deel te maken met het gegeven dat Saxion – naast een goed Engelstalig opleidings- en traineeship programma – zich ook steeds meer toespitst op onderzoek. Ik heb de afgelopen jaren bij Saxion de Engelstalige opleiding Finance en Accounting gevolgd. Natuurlijk werd er veel aandacht aan theoretische vakken besteed, maar ik was vooral gecharmeerd van de wijze waarop we studeerden; veel in groepjes en met andere internationale studenten. Die kennismaking met andere culturen vond ik echt een verrijking. Maar ik had het ook heel leuk gevonden om meer lessen met Nederlandse studenten te volgen, want ook daar leer je veel van denk ik. Na de opleiding werd ik geselecteerd voor het International Traineeship Programma van Saxion, een grote eer! Op dit moment werk ik voor Indes BV als ERP-consultant (Enterprise Resource Planning red.) in China. In 2009 opende Indes daar een vestiging en ik geef er nu trainingen over het ERP-systeem. Natuurlijk zijn er grote verschillen tussen beide landen en heus niet alleen op cultureel gebied. Ik heb gemerkt dat Nederlanders erg zakelijk zijn. Bijna alle afspraken worden in in e-mails of contracten vastgelegd. In China zijn we veel meer gewend om te netwerken. Het is heel belangrijk dat je een goed netwerk opbouwt en dat mensen je kennen. Daardoor hoeft hier niet alles met een contract bezegeld te worden, een mondelinge afspraak is net zo goed. Ach, elk systeem heeft zo z’n vooren nadelen. Wat belangrijk is is dat beide landen op een goede manier samenwerken en daarvan de vruchten plukken. Voor China is het van belang om te leren van alle westerse innovatieve technologieën, voor Nederland is het van belang om alle aanwezige talent optimaal in te zetten voor de internationale handel. Ik hoop dat internationale studenten zoals ik daarbij een actieve rol kunnen spelen.”

Xcelle n t

39

Twentse top-organisaties nodigen u uit!

FBK-GAMES HENGELO, www.fbkgames.nl CSI TWENTE, www.csitwente.nl TRIATHLON HOLTEN, www.triathlonholten.nl

29 mei 23 - 26 juni 8 - 9 juli

MILITARY BOEKELO-ENSCHEDE, www.military-boekelo.nl 6 - 9 oktober ENSCHEDE MARATHON, www.enschedemarathon.nl

22 april 2012

Centric: van trendvolgend naar richting gevend

Recommend Documents