DC_201105 Pagina 1 van 6
(C)DC consulting, voor het managen van pensioenrisico’s in uw pensioenregeling Pensioenregelingen veranderen snel. Na de overgang naar middelloonregelingen zien we nu de overgang naar beschikbare premieregelingen. Werkgevers staan daarbij voor de uitdaging hun pensioenrisico’s te managen en tegelijk hun medewerkers een aantrekkelijke pensioenregeling te bieden. Werkgevers willen de kosten van de pensioenregeling kunnen managen teneinde de financiële risico’s voor de ondernemingen te beperken of geheel uit te sluiten. Vanuit werkgeversperspectief is een keuze voor een beschikbare premieregeling (in de praktijk vaak Defined Contribution regeling of kortweg DC-regeling genoemd) dan voor de hand liggend. Bij de DC regelingen liggen de risico's grotendeels bij de individuele werknemer. Voor de werknemers is het daarom belangrijk om deze risico’s te kennen en te begrijpen, zodat zij weloverwogen beslissingen kunnen nemen over hun pensioenbeleggingen en aanvullende maatregelen. Dat stelt hoge eisen aan de communicatie over de pensioenregeling, zowel door de werkgever als door de pensioenuitvoerder. LCP en werkgevers LCP helpt werkgevers bij het ontwerpen van de DC-regeling. Daarbij is er bijna altijd een spanningsveld tussen de pensioenambitie en het beschikbare premiebudget. Indien sprake is van een overstap van een Defined Benefit regeling (bijvoorbeeld een middelloonregeling) naar een DC-regeling, dan zal ook aandacht gegeven worden aan eventuele overgangsmaatregelen. LCP en ondernemingsraden Ondernemingsraden worden geconfronteerd met het verzoek om instemming voor de invoering van of overgang op een DC-regeling. LCP helpt de OR bij het kritisch beoordelen van de argumentatie van de werkgever om over te stappen op een DCregeling en om de voor- en nadelen voor de werknemers helder te krijgen. In combinatie met haar kennis van de onderneming en de overige arbeidsvoorwaarden kan de OR dan gefundeerd haar eigen standpunt bepalen en uitdragen naar haar achterban.
Pagina 2 van 6
De ene DC-regeling is de andere niet Voor een DC-regeling zijn meer mogelijkheden dan op het eerste gezicht lijkt. Naast de beleggingsverzekeringen kan met de beschikbare premie bijvoorbeeld ook direct een gegarandeerd pensioen worden ingekocht, of kan een collectief beschikbare premieregeling (Collective Defined Contribution of CDC-regeling) worden opgezet. Bovendien is het mogelijk om bij deze regelingen beleggingsgaranties te introduceren. 1 januari 2015 Vóór 1 januari 2015 zullen alle DC-regelingen aangepast moeten zijn aan de introductie van de netto staffels. Bij eerdere invoering of wijziging van een DC-regeling kan daar al rekening mee gehouden te worden, waardoor voorkomen wordt dat in 2014 de pensioenregeling nog eens gewijzigd zou moeten worden. Voor DC-regelingen maken wij onderscheid tussen een vijftal hoofdonderwerpen. 1.
Design Bij het ontwerpen van een DC-regeling is de keuze van het ambitieniveau een van
Design is als het in elkaar
de eerste onderwerpen. Hier hangt uiteindelijk de hoogte van de premiestaffel van
zetten van de
af. Het kan zijn dat het ambitieniveau bepaald wordt door de huidige
puzzelstukjes
pensioenregeling, maar het kan ook dat de totale premielast voor de werkgever richtpunt is. Vervolgens zal nagedacht moeten worden over de vraag of het een individuele DC-regeling wordt of dat gekozen wordt voor een collectief beschikbare premieregeling (CDC-regeling). Bij de individuele DC-regeling, dient besloten te worden of de regeling wordt uitgevoerd met beleggingsverzekeringen, of gegarandeerde kapitaalverzekeringen of door de premie te gebruiken voor jaarlijkse pensioeninkoop. Ten slotte bestaat er nog de keuze tussen een premiestaffel gebaseerd op een rekenrente van 3% of 4%. Omdat verschillende opties tegelijk kunnen voorkomen, ontstaat een grote verscheidenheid aan mogelijkheden, waarbij de kans niet gering is dat men door de bomen het bos niet meer ziet. Wij zien het als onze taak om dit te voorkomen en een helder inzicht te geven in de relevante keuzes. 2.
Collectief beschikbare premieregeling (CDC) De collectief beschikbare premieregeling gaat uit van een voor alle werknemers totaal beschikbare premie. Deze wordt vaak uitgedrukt als een percentage van de loonsom. Voor de werkgever heeft dit als voordeel dat de pensioenlast eenvoudig is vast te stellen en dat deze, anders dan bij een gewone DC-regeling, niet afhangt
CDC, best of both worlds?
van de gemiddelde leeftijd van de werknemers. De werknemers ervaren het gemak
Pagina 3 van 6
niet zelf te hoeven beleggen en de grotere zekerheid van collectief gedragen risico’s. In een CDC-regeling worden de beleggingsresultaten (overrente) veelal gebruikt voor toeslagverlening op al opgebouwde pensioenaanspraken van actieve en inactieve deelnemers. De pensioenpremie wordt voor de werknemers aangewend voor pensioenopbouw, meestal op basis van een middelloonsysteem. Als er nog premie resteert, kan dit bijvoorbeeld gebruikt worden om voor actieve deelnemers een aanvullende toeslag in te kopen. Ook kan een premieoverschot worden toegevoegd aan een “reserve financiering toekomstige pensioenopbouw”. De CDC-regeling biedt de werkgever zekerheid over de pensioenlast en de werknemer uitzicht op een pensioen waarbij risico’s nog steeds collectief worden gedragen. 3.
Communicatie Communicatie is essentieel voor het welslagen van een DC-regeling. Het is nodig dat de werknemers inzicht hebben in de aard van de pensioentoezegging, wat er wel en wat er niet gegarandeerd is, hoe groot de kans op tegenvallers is, hoe zij dat in de gaten kunnen houden, op welke manieren de risico’s kunnen worden beperkt en tegen welke kosten zij zelf tegenvallers kunnen repareren. Bij de overgang van een DB-regeling naar een DC-regeling is het voor de
Maak helder dat de
werkgever noodzakelijk zorgvuldig en helder aan de werknemers uit te leggen hoe
werkgever niet bijspringt
de nieuwe regeling in elkaar zit, welke risico’s zij lopen en op welke manier daar
als beleggingen
rekening mee is gehouden bij het vaststellen van de premiestaffel. Ook is het
tegenvallen
belangrijk om duidelijk te maken dat tegenvallende resultaten niet kunnen leiden tot extra werkgeversbijdragen. Communicatie is ook belangrijk voor de werkgever omdat deze in de meeste gevallen de uitvoeringsovereenkomst met de verzekeraar aangaat, en dus bepalend is bij het bedingen van de verzekeringsvoorwaarden. Daarmee is de werkgever (mede) verantwoordelijk voor de uiteindelijke pensioenresultaten. Indien niet goed onderhandeld is en er daardoor te hoge kosten door de pensioenuitvoerder in rekening worden gebracht, dan zou dat tot gevolg kunnen hebben dat werknemers de werkgever daarvoor aansprakelijk stellen.
Indien een collectief beschikbare premieregeling wordt ingevoerd, dan zal aan de
Pagina 4 van 6
werknemers uitgelegd moeten worden hoe de jaarlijkse pensioenopbouw tot stand komt, dat het opbouwpercentage kan worden aangepast als de collectieve premie onvoldoende is voor volledige pensioenopbouw, hoe het beleggingsbeleid er uit ziet, hoe rendementen worden toegedeeld etc. Ook hier geldt dat het noodzakelijk is dat werknemers een goed beeld krijgen van de pensioentoezegging en dat de werkgever helder maakt tot hoever zijn verplichtingen gaan. 4.
Beleggingen Hoe de pensioenregeling ook vormgegeven is, de beleggingen bepalen voor een groot deel de uiteindelijke pensioenresultaten. Maar iedereen realiseert zich dat aan beleggingen ook risico’s verbonden zijn. LCP kan u helpen om die risico’s te kwantificeren en op basis daarvan keuzes te maken. Voor de CDC-regeling kan daarbij een optimale beleggingsportefeuille worden samengesteld. Voor de individuele regelingen kunnen de door de verzekeraar aangeboden lifecycle fondsen nader geanalyseerd worden en met elkaar vergeleken worden. Daarbij maken wij uiteraard ook gebruik van onze kennis van de door beleggingsfondsen in rekening gebrachte beleggingskosten. Jaarlijks doen wij daarvan verslag in ons TERzake(n) rapport (de laatste editie kunt u van onze website www.lcpnl.com gratis downloaden).
5. 5.1.
Verzekeringsvoorwaarden Nieuwe verzekeringscontracten Indien de DC-regeling wordt ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij kunnen wij u helpen bij het opstellen van een goed gespecificeerd offerteverzoek, het opstellen van een longlist, de vergelijking van de ontvangen offertes, het opstellen van de shortlist en de laatste onderhandelingen om tot een definitieve keuze te komen. Het is in het algemeen aan te bevelen in dit stadium nauw samen te werken met de ondernemingsraad of een werknemerscommissie, zodat een groot draagvlak ontstaat voor de bereikte resultaten. Indien de pensioenregeling via een Premie Pensioen Instelling (PPI) wordt uitgevoerd, dan zullen er voor de arbeidsongeschikheids- en overlijdensrisico’s aparte risicoverzekeringen gesloten moeten worden met een verzekeraar. Het is aan te bevelen niet direct akkoord te gaan met de aan de PPI verbonden verzekeraar, maar ook bij andere verzekeraars offertes op te vragen.
5.2.
Bestaande verzekeringscontracten Het Verbond van Verzekeraars heeft een toetsnorm opgesteld voor contracten die zijn afgesloten vóór 1 januari 2010; de kosten mogen maximaal gelijk zijn aan 1,5% van het belegd vermogen per jaar en 9,5% van de premie per jaar. Volgens deze norm mag van iedere € 100 premie-inleg nog altijd circa 30% (!) opgaan aan kosten. In onderstaande tabel is voor een verzekering met een duur van 30 jaar aangegeven hoe hoog de kosten als percentage van de premie zijn, bij een aantal combinaties van administratie- en vermogensbeheerkosten.
kosten als % van de premie
Pagina 5 van 6
33%
13%
13%
17%
20%
24%
27%
30%
12%
12%
16%
19%
23%
26%
29%
32%
35%
11%
11%
15%
18%
22%
25%
28%
31%
34%
10%
10%
14%
18%
21%
24%
28%
31%
33%
9,5%
9,5%
13%
17%
21%
24%
27%
30%
33%
9%
9% 8%
13%
17%
20%
24%
27%
30%
33%
35%
12%
16%
19%
23%
26%
29%
32%
35%
7%
7%
11%
15%
18%
22%
25%
28%
31%
34%
6%
6%
10%
14%
18%
21%
24%
27%
30%
33%
5%
5%
9%
13%
17%
20%
24%
27%
30%
33%
35%
4%
4%
8%
12%
16%
19%
23%
26%
29%
32%
35%
3%
3%
7%
11%
15%
19%
22%
25%
28%
31%
34%
2%
2%
6%
10%
14%
18%
21%
24%
28%
30%
33%
1%
1%
5%
9%
13%
17%
20%
24%
27%
30%
33%
0%
0%
4%
8%
12%
16%
20%
23%
26%
29%
32%
0,75%
1%
1,25%
1,50%
8%
0%
0,25% 0,50%
36%
1,75% 2,00%
kosten als % van belegd vermogen Alleen kostenpercentages in het rode gebied komen in aanmerking voor compensatieregelingen door de pensioenverzekeraar. Afhankelijk van de contractgrootte (premievolume en aantal deelnemers) zal naar onze mening voor nieuwe contracten een kostenniveau in het omcirkelde groen / gele gebied tot de mogelijkheden behoren. 6.
Governance Gedurende de looptijd van de uitvoeringsovereenkomst is het belangrijk te monitoren of de pensioenuitvoerder aan de verwachtingen blijft voldoen. Een overeengekomen Service Level Agreement kan daarbij behulpzaam zijn, maar is niet strikt noodzakelijk. Door jaarlijks met de pensioenuitvoerder aan tafel te zitten en de ervaringen te bespreken kan er voor gezorgd worden dat de service verlening op het gewenste niveau blijft. Zijn er niettemin problemen, dan kunnen die besproken en opgelost worden.
2,25%
Pagina 6 van 6
Een van de manieren om dat te doen is het installeren van een pensioencommissie. Daarin kan de werkgever zitting nemen, samen met enkele vertegenwoordigers van de ondernemingsraad. Op die wijze wordt de pensioenkennis binnen de onderneming geborgd en kan zowel de werkgever als de ondernemingsraad laten zien dat zij zorg besteden aan de pensioenregeling ten bate van de werknemers. De uitstraling hiervan naar de werknemers kan buitengewoon positief zijn. LCP kan met haar ervaring en kennis de pensioencommissie begeleiden bij het beoordelen van de pensioenuitvoerder en bij de communicatie daarover met de werknemers. Neem contact met ons op Indien u interesse heeft, bel of email ons dan voor meer informatie of het maken van een afspraak.
Jeroen Koopmans Partner
[email protected] Mobiel: +31 (0)6 5099 9120
Lane Clark & Peacock (LCP) is een Europees actuarieel adviesbureau. LCP heeft vestigingen in Utrecht, Londen, Winchester, Dublin, Zürich, Basel en Brussel. Lane Clark & Peacock Netherlands B.V. Utrecht, the Netherlands Tel: +31 (0)30 256 7630
[email protected]
Lane Clark & Peacock LLP London, UK Tel: +44 (0)20 7439 2266
[email protected]
Lane Clark & Peacock LLP Winchester, UK Tel: +44 (0)1962 870060
[email protected]
Lane Clark & Peacock Belgium CVBA Brussels, Belgium Tel: +32 (0)2 761 4545
[email protected]
Lane Clark & Peacock LLP St. Hellier, Jersey* Tel: +44 (0)1534 887600
[email protected]
LCP Libera AG Zürich, Switzerland Tel: +41 (0)43 817 7300
[email protected]
LCP Libera AG Basel, Switzerland Tel: +41 (0)61 205 7400
[email protected]
LCP Asalis AG Zürich, Switzerland Tel: +41 (0)43 344 4210
[email protected]
© Lane Clark & Peacock Netherlands B.V. * No regulated business is carried out from this location.
Lane Clark & Peacock Ireland Limited Dublin, Ireland Tel: +353 (0)1 614 4393
[email protected]
