CDA bepleit recht op flexwerk

min. 9 °, max. 21°

2

Keller: Geven van tienden is minimumeis.

3

www.refdag.nl

PRIJS PER NUMMER € 1,60 / ZATERDAG € 2,10

DIRECTEUR: IR. B.VISSER − HOOFDREDACTEUR: W. B. KRANENDONK

Rechter: School mag hoofddoekje verbieden.

5

Troepen Gaddafi richten bloedbad aan in Libische stad Misurata.

9

dinsdag 5 april 2011, 41e jaargang nr. 4

puntkomma

Rechter in vastgoedfraudezaak gewraakt om kinderrijmpje.

Vanavond lichte regen, vannacht veelal droog. Morgen vanuit het zuiden veel zonneschijn. Het wordt 17 tot 21 graden, aan zee 12 tot 16.

Jan Hage gaat een feest maken van zijn functie.

Meer weernieuws: Puntkomma pag. 14.

CDA bepleit recht op flexwerk

Gezinsvakantie? De 3 Beter-uit p Vakantieparken! beter-uit.nl

Uitstekend wild ERMELO (RD) – Automobilisten op de snelweg A28 bij Strand Nulde schrokken gisteren van een giraf die zijn nek boven een geluidswal uitstak. Meerdere bestuurders vreesden dat het beest de snelweg op zou lopen en belden de politie. De vrees bleek echter ongegrond. De giraf hoorde bij een circus waarvan de tent vanaf de weg niet te zien was. Het beest stond vast, zo meldde de politie gisteren.

„Minder geld naar kinderopvang” Redactie politiek

DEN HAAG – De CDA-fractie in de Tweede Kamer vindt dat werknemers een wettelijk recht moeten krijgen op exibele werktijden en op thuis- en telewerken. Dat staat in de discussienota over het gezins- en familiebeleid ”Verantwoordelijkheid en zorg voor elkaar”, die CDA-Kamerlid Van Hijum vanmiddag heeft overhandigd aan de nieuwe partijvoorzitter, Peetoom. Op dit moment hebben werknemers al een wettelijk recht op deeltijdwerk. De CDA-fractie wil deze regeling verder verruimen. Doel daarvan is om mensen de gelegenheid te geven om werk en zorg beter met elkaar te kunnen combineren. Het CDA vindt dat burgers meer ruimte moeten krijgen om „verbindingen aan te gaan en verantwoordelijkheid voor elkaar te nemen.” Burgers moeten de zorg voor elkaar niet te snel afwentelen op de overheid en de overheid moet mensen niet dwarszitten met regels die onderlinge betrokkenheid ont-

Gezinsnota ■ CDA: Werknemers moeten recht krijgen op flexibele werktijden en thuiswerken. ■ Hogere eigen bijdrage ouders voor kinderopvang. ■ Kinderbijslag moet gekort bij veelvuldig spijbelen. ■ Nieuwe vorm van ”zilvervlootsparen” wenselijk.

Rector: Meisjes in Parijs bleven bewust weg PARIJS (ANP) – De twee leerlingen van het Sint Maartenscollege in Maastricht die vrijdag tijdens een schoolreisje naar Parijs vermist raakten, zouden moedwillig zijn weggebleven. Dat vermoedt directeur Johan Moes van de vmbo-school. Hij zei gisteravond voor de Limburgse regionale omroep L1 niet uit te sluiten dat het om een vooropgezet plan gaat. De school overweegt sancties tegen de meisjes. Anoesha Aram (16) en Halima Saou (17) kwamen gistermiddag boven water. Ze meldden zich bij de Franse politie op het Gare du Nord in Parijs. Het is vooralsnog onduidelijk waar ze in de tussentijd zijn geweest. De meisjes meldden zich bij de politie, omdat ze geen geld meer hadden voor de terugreis naar Maastricht. Ze waren volgens de politie op het eerste oog ongedeerd.

moedigen. Volgens Van Hijum moet de overheid zich realiseren dat een te groot accent op arbeidsparticipatie ten koste kan gaan van tijd voor opvoeding en mantelzorg. Vandaar dat werknemers het recht moeten krijgen op exibele werktijden en thuiswerk. Het CDA wil de ouderbijdrage voor de kinderopvang opschroeven. Volgens de fractie leidt de vergoeding voor de opvang, die ruim 80 procent van de opvangkosten bedraagt, niet altijd tot vergroting van de arbeidsparticipatie. De verhoging van de subsidies heeft er wel toe geleid dat er een verschuiving heeft plaats gevonden van de informele naar de formele kinderopvang. Het CDA wil dat overheid, werkgevers en ouders ieder een derde deel van de kinderopvangkosten voor hun rekening nemen. Als kinderen tussen de 12 en de 15 jaar vaak spijbelen, moet de overheid de kinderbijslag korten, net als nu het geval is bij ouders van 16- en 17-jarigen. Om de spaarzin van jongeren te bevorderen, zou er weer een vorm van ”zilvervlootsparen” moeten komen, waarbij de overheid een premie geeft op het gespaarde bedrag. Op de kinderbijslag en het kindgebondenbudget wil het CDA zo min mogelijk bezuinigen. Verder pleit de fractie voor vijf dagen vaderverlof na de geboorte van een kind (nu twee dagen), voor scholen die gebruikt worden voor voor-, tussen- en naschoolse opvang en voor meergeneratiewoningen.

Recordverlies aan ozon boven Noordpool GENÈVE (ANP) – De teloorgang van de ozonlaag boven de Noordpool heeft afgelopen winter een record gebroken. Nooit eerder ging daar zo veel verloren van de laag die het leven op aarde beschermt tegen ultraviolette straling, meldde de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de Verenigde Naties vanmorgen. Tussen het einde van de winter en eind maart ging 40 procent van de ozonlaag verloren. Het grootste verlies tot dusver gemeten was 30 procent gedurende de hele winter. Het zogeheten ozongat bij de Noordpool varieert steeds met de seizoenen: in de zomer is doorgaans enig herstel. Het verlies komt volgens de WMO door de aanwezigheid van ozonafbrekende stoffen in de atmosfeer. Chemicaliën zoals cfk’s zijn weliswaar verbannen uit nieuwe producten, maar blijven nog lange tijd rondzweven.

Jeugdbonden werken aan vorming platform WOERDEN – Het Landelijk Contact Jeugdwerk, de Hersteld Hervormde Jongerenorganisatie en de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten werken aan de vorming van een Reformatorisch Platform Jeugdwerk (RPJ). Dat maakte de JBGG gisteren bekend. Zie ook pag. 2.

„Langstudeerboete onrechtmatig”

ABIDJAN – In en boven Abidjan deden zich gisteravond en vanmorgen zware explosies voor toen Franse en VN-gevechtshelikopters stellingen van de zittende president Gbagbo aanvielen. Frankrijk heeft zo’n 1650 militairen in het Afrikaanse land gestationeerd. Zij beschermen momenteel bijna 2000 buitenlanders die hun toevlucht in een Frans legerkamp hebben gezocht. Foto EPA President Sarkozy kreeg gisteren een „urgent verzoek” van de Verenigde Naties om militaire hulp.

Toename vervolging christenen in China ChinaAid publiceert rapport over 2010 Kerkredactie

WASHINGTON – De vervolging van christenen in China is vorig jaar voor het vijfde opeenvolgende jaar toegenomen, meldt de Amerikaanse ChinaAid Association. In een donderdag gepubliceerd rapport somt de christelijke mensenrechtenorganisatie negentig gevallen van vervolging op, een toename van bijna 17 procent ten opzichte van 2009. Het aantal christenen dat bij deze gevallen van repressie betrokken was, steeg met 14 procent tot 3343. Van hen waren er 336 leider van een huisgemeente. De incidenten die ChinaAid wist te registreren, zijn slechts „het topje van de ijsberg”, aldus de mensenrechtenorganisatie. „De wurggreep van de Chinese overheid op informatie en de veiligheidsmaatregelen van het autoritaire regime maken het onmogelijk om een compleet beeld te krijgen van de omvang van de vervolging.” Toch geeft het rapport een betrouwbaar beeld van de situatie van christen in het Aziatische land, stelt ChinaAid. „De be-

Morgen in het nieuws DRIESUM – Ds. L. H. Oosten trekt lessen uit kerkgeschiedenis van het noorden. EINDHOVEN – Vertrek van zeventig militaire kwartiermakers voor trainingsmissie in Kunduz. UTRECHT – IKV Pax Christidirecteur Freek Landmeter bouwde bunkers voor Gaddafi. EINDHOVEN – Houtjetouwtjeboot van Bart Bekker is niet tot zinken te brengen. DEN HAAG – Afscheid KPNtopman Scheepbouwer.

Zon vanuit het zuiden

schreven gevallen van vervolging zijn afkomstig uit alle delen van China en betrokken personen komen uit alle lagen van de maatschappij. Dat maakt dit rapport tot een nuttige gids.” De toename van de repressie vorig jaar is vooral gerelateerd aan twee gebeurtenissen, zo suggereert het rapport. De eerste is de toekenning van de Nobelprijs voor de vrede aan de Chinese dissident Liu Xiabao. De tweede betreft het Lausanne Congres voor Wereldevangelisatie in Kaapstad. De Chinese overheid verbood toen meer 200 Chinese afgevaardigden af te reizen naar Zuid-Afrika. Het rapport benoemt ook drie „alarmerende trends.” Zo worden groepen christelijke advocaten die zich inzetten voor mensenrechten systematisch onderdrukt. Ook krijgen christenen steeds vaker te maken met fysiek geweld, marteling en maf atactieken. Ten slotte wordt er hard opgetreden tegen gemeenten van de of ciële DrieZelfkerk die controle door de overheid niet accepteren. A refdag.nl/chinaaid voor het rapport.

Naam soldaat Grebbeberg achterhaald

Fransen actief in strijd Ivoorkust Heli’s vallen stellingen Gbagbo aan

Binnenlandredactie

RHENEN – Na 71 jaar zijn de stoffelijke resten van dienstplichtig soldaat W. F. Brummelhuis uit Bornebroek geïdenticeerd. Dat maakte de Bergingsen Identi catiedienst van de Koninklijke Landmacht vanmorgen bekend. Brummelhuis was de laatste onbekende soldaat die op Militair Ereveld Grebbeberg lag begraven. Vrijdag wordt hij daar met militaire eer herbegraven.

(Advertentie)

RD - 40 jaar www.refdag.nl/jubileum

Buitenlandredactie

PARIJS/ABIDJAN – Franse gevechtshelikopters hebben gisteravond in de belangrijkste stad van het West-Afrikaanse Ivoorkust, Abidjan, stellingen aangevallen van strijders van zittend president Gbagbo. Parijs zegt dat de aanval tot doel had burgers te beschermen. Hij volgde op aanvallen van de VNmissie in Ivoorkust (Onuci) op verzetshaarden in de stad van de strijders van Gbagbo, die weigert de macht over te dragen aan de winnaar van de verkiezingen. Vanmorgen stelde een naaste adviseur van Ouattara dat Gbagbo plotseling toch bereid is te onderhandelen over zijn vertrek. Gevechtshelikopters van Onuci hebben aanvallen uitgevoerd op het presidentieel paleis, een woning en legerkampen en een wapendepot van Gbagbo. Berichten van ooggetuigen zijn door de VN bevestigd. VN-secretaris-generaal Ban Ki Moon had in een urgent verzoek aan de Franse president Nicolas Sarkozy om de militaire steun gevraagd. Volgens de ZuidKoreaan is de operatie noodzake-

misdrijven van Israël en niet die van Hamas. Hamas is immers maar een boevenbende die leeft van de terreur, Israël is een democratisch land dat zich dient te houden aan het (oorlogs)recht. Voor een fatsoenlijk land is het ook een eer zich aan hoge normen te binden. Het is niet meer dan normaal dat na een gewapend conflict waarin zo veel burgerdoden vielen een onderzoek wordt ingesteld. Bijzonder onaangenaam was het natuurlijk dat de terroristen achteraf de internationale propagandastrijd wonnen. Met het rapport-Goldstone in de hand. Maar inmiddels gaat deze propagandastrijd verder. Israël vroeg direct om intrekking van het rapportGoldstone bij de Verenigde Naties. Als politieke zet is die stap begrijpelijk. Met de geloofwaardigheid van dit

rapport lijkt het met het artikel van Goldstone te zijn afgelopen. Misschien zijn er inderdaad procedures voor om zo’n rapport formeel in te trekken. De VN vormen een organisatie die leeft van de procedures, dus verbaas je nergens over. Maar dat intrekken kan niet zomaar. Op zijn best moet zoiets met een nieuw rapport, waarin wordt vastgesteld dat het vorige rapport foutieve conclusies bevatte. Over zo’n aanvullend rapport ontstaat dan wereldwijd weer net zo’n hard debat als in 2009. Zou Israël daar baat bij hebben? Bovendien nemen gedane zaken geen keer. Ook het formeel intrekken van een rapport kan niet ongedaan maken dat dit rapport ooit is verschenen. Ondanks de vriendelijke toon waarmee Goldstone spreekt, bevat zijn stuk

Zie ook pag. 5.

Zie ook pag. 3.

„Arsenaal Hamas verviervoudigd” JERUZALEM – De Palestijnse Hamasbeweging heeft haar arsenaal de afgelopen vijf jaar zien verviervoudigen. Bovendien is het bereik van de raketten waarover Hamas beschikt fors toegenomen. Dat staat in de aanklacht tegen de Palestijn Abu Sisi, die gisteren voor de Israëlische rechter verscheen. Zie ook pag. 5.

Synagogen krijgen andere bestemming APELDOORN – Veel synagogen krijgen een nieuwe bestemming. Vanwege het sterk verminderde aantal Joden in Nederland is er vaak niet het vereiste minimaalaantal mannen om diensten te houden. De regioredactie wijdt een serie aan synagogen die een herbestemming hebben gekregen. Zie ook pag. 7.

Kamer ziet niets in AOW-plan kabinet DEN HAAG – Een Kamermeerderheid is tegen een plan van minister Kamp van Sociale Zaken om alleenstaande AOW’ers die met hun volwassen kind samenwonen te korten op hun uitkering. De bewindsman wil ondanks weerstand van de Kamer vasthouden aan zijn plan. Zie ook pag. 9.

Ja, ik neem een abonnement op het Reformatorisch Dagblad

De spiegel van Goldstone Het artikel van internationaal jurist Goldstone eind vorige week in The Washington Post bevatte goed nieuws voor Israël. De commissie-Goldstone schreef na de oorlog in de Gazastrook een rapport dat stelde dat niet alleen Hamas maar ook Israël oorlogsmisdaden had begaan. In zijn opinieartikel komt Goldstone terug op enkele belangrijke conclusies in het rapport. Door gebrek aan medewerking had de commissie niet alle noodzakelijke informatie. Omdat later zo veel meer bekend is geworden, vindt Goldstone zijn rapport nu achterhaald. De Zuid-Afrikaanse Joodse jurist maakte zich de afgelopen twee jaar met zijn rapport tot een van de meest gehate mensen in Israël. Want in de propagandastrijd die volgde, lette men vooral op de vermeende oorlogs-

lijk om de zware wapens uit te schakelen die Gbagbo had ingezet tegen de burgerbevolking en tegen de VN-vredesmacht. Volgens Frankrijk valt de militaire actie onder het VN-mandaat dat toestaat Onuci te helpen bij het beschermen van de burgerbevolking. De Franse regering heeft volgens zegslieden in Parijs onmiddellijk „de strijdkrachten opgedragen burgers te beschermen en deel te nemen aan militaire acties van de Verenigde Naties tegen de getrouwen van Gbagbo.” Een naaste medewerker van Gbagbo heeft de „illegale aanvallen” van Frankrijk en de VN een moordaanslag genoemd. In Abidjan zijn gisteren buitenlanders uit een hotel ontvoerd, onder wie twee Fransen, berichtte het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken. Rond het presidentieel paleis in Abidjan, de belangrijkste stad van Ivoorkust, werd vanmorgen opnieuw zwaar gevochten. Gisteren claimde aanhangers van Ouattara dat zij het paleis hadden veroverd, maar dat bleek niet waar.

DEN HAAG – De 3000 euro boete die langstudeerders van het kabinet moeten gaan betalen, is op meerdere gronden onrechtmatig. Dat hebben de studentenorganisaties LSVb, ISO en LKvV gisteren bekendgemaakt op basis van een onderzoek dat ze lieten uitvoeren door advocatenkantoor Stibbe.

een spiegel voor Israël. Er valt uit af te leiden dat veel heisa had kunnen worden voorkomen als de Israëlische regering gewoon had meegewerkt. Dat het dit niet deed, is te begrijpen, omdat (in Goldstones eigen woorden) de „partijdigheid van de VN-Mensenrechtenraad tegen Israël buiten kijf staat.” Maar het feit dat Israël –mede naar aanleiding van dit VN-rapport– 400 interne onderzoeken is gestart, bewijst dat men toch niet alles van het rapport-Goldstone afwijst. Ook in Nederland heeft het rapportGoldstone de gemoederen sterk in beweging gebracht. Links en rechts zijn er harde woorden gewisseld, ook in deze krant. Het artikel van Goldstone in The Washington Post is een uitnodiging aan iedereen om zijn woorden nog eens te heroverwegen en zo nodig opnieuw in de pen te klimmen.

Proefabonnement van 4 weken € 12,–. Vier weken voor € 12,– en aansluitend een doorlopend abonnement: incasso* doorlopend abonnement met jaarbetaling € 285,–** doorlopend abonnement met maandbetaling € 23,95**

bewogen en betrokken

Stuur de krant naar: Naam: Adres: Postcode/Plaats: Tel.: E-mail: Bankrekeningnummer: Handtekening: Reformatorisch Dagblad, Abonneeservice, Antwoordnummer 92, 7300 AB Apeldoorn * prijzen factuur en abonnementsvoorwaarden: zie colofon ** deze tarieven gelden t/m 30 september 2011

dinsdag 5 april 2011 PAGINA 2

Kerk en Godsdienst

Reformatorisch Dagblad

Jeugdbonden Keller: Geven van tienden is minimumeis

Meditatie

werken aan platform

„Lieve heren, wat moet ik doen opdat ik zalig worde?” Handelingen 16:30

JBGG ziet ledenaantal toenemen Kerkredactie

WOERDEN – Het Landelijk Contact Jeugdwerk (LCJ), de Hersteld Hervormde Jongerenorganisatie (HHJO) en de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG) werken aan de vorming van een Reformatorisch Platform Jeugdwerk (RPJ). Dat maakte de JBGG gisteren bekend bij de presentatie van zijn jaarverslag over 2010. Volgens JBGG-directeur Laurens Kroon zijn zorgen over ontwikkelingen onder een deel van de reformatorische jeugd de belangrijkste reden om de krachten te bundelen. „We lopen gezindtebreed tegen problemen met jongeren aan waar je als individuele organisatie niet altijd uitkomt. Het gaat dan om leer en leven, of om concreter te zijn: ontsporende seksualiteit, de omgang met media en de consequenties daarvan.” LCJ-directeur Kees van Vianen, initiatiefnemer van het platform, zegt dat de aanduiding Reformatorisch Platform Jeugdwerk nog een werknaam is. „We willen samen spreken over integrale zorg voor jongeren. Hoe je omgaat met de jeugdcultuur op het gebied van leven, studeren en werken vraagt doordenking.” Elke kerkelijke jongerenorganisatie heeft behoefte aan een eigen beleid, stijl en achterban,

Platform ■ Reformatorische jeugdbonden werken aan oprichting overlegplatform. ■ Initiatief moet bijdragen aan bezinning op jeugdcultuur. ■ Platform gaat op de achtergrond werken, bonden behouden eigen identiteit.

stelt de JBGG. In het platform willen het LCJ van de Christelijke Gereformeerde Kerken, de HHJO en de JBGG samenwerken op punten waarbij het eigene geen rol speelt. Het gaat volgens de JBGG om overlegsituaties op bezinningsen beleidsniveau. De organisaties zullen de praktische uitwerking van de samenwerking in de meeste gevallen toesnijden op de eigen achterban. Woordvoerder Steven Middelkoop van de HHJO zegt desgevraagd dat zijn organisatie, evenals de andere betrokkenen, nog niet de nitief besloten heeft om deel te nemen aan het platform. „Wij zitten nog in een verkennende fase.” Van Vianen geeft desgevraagd aan dat er ook vertegenwoordigers van andere kerkverbanden bij het initiatief betrokken worden. De formele oprichting van het platform moet later dit jaar een feit zijn. In het gisteren verschenen jaarverslag van de JBGG meldt de bond dat het aantal leden van aangesloten jeugdverenigingen vorig jaar licht steeg: van 10.037 naar 10.071. Het aantal abonnees van het jongerenblad Daniël daalde licht. Door hogere bijdragen van kerkenraden stegen de inkomsten van de jeugdbond tot 479.515 euro. Toegenomen kosten zorgden echter voor een tekort van ruim 5000 euro. Directeur Kroon zegt dat een proef met een vader-zoondriedaagse tot veel positieve reacties heeft geleid. Om die reden wordt er dit jaar opnieuw twee keer een driedaagse georganiseerd. Ook de activiteiten voor jongeren boven de 21 jaar worden volgens Kroon steeds beter bezocht. „Dit blijkt een succesformule.”

Maarten Stolk

Interview NEW YORK – Maar weinig christenen zetten 10 procent van hun inkomen opzij voor hulp aan armen en behoeftigen. Toch is het geven van tienden een minimumeis van vrijgevigheid en recht doen, vindt Tim Keller, predikant van Redeemer Presbyterian Church in New York. Hij pleit voor offerende liefde. Keller erkent dat „recht doen” een wat verdacht woord is voor veel orthodoxe christenen. Die denken bij het opkomen voor de zwakken in de samenleving als snel aan vrijzinnigheid, activisme en een teloorgang van geestelijk leven. Maar dat is niet terecht, vindt Keller. Betrokkenheid bij het lot van de armen en de klassieke Bijbelse leer zijn juist onlosmakelijk met elkaar verbonden. „Het is vandaag een betrekkelijk zeldzame combinatie, maar dat zou het niet moeten zijn. Wan-

neer de Geest ons doet begrijpen wat Christus voor ons gedaan heeft, is het resultaat een leven dat opgaat in daden van gerechtigheid en compassie met de armen.” Hoe christenen vanuit de genade van God recht kunnen doen aan anderen, beschrijft Keller in zijn boek ”Generous Justice”. Dat verschijnt deze week bij uitgeverij Van Wijnen in Franeker in een Nederlandse vertaling: ”Ruim baan voor gerechtigheid”. De belangrijkste Bijbelse drijfveer om recht te doen, is Gods genade. Keller pleit voor een offerende levenstijl. „Mensen die door genade zijn veranderd, moeten als het ware een permanente vastentijd ingaan. Materialisme en zelfverwennerij moeten verdwijnen en plaatsmaken voor een offerende levensstijl van geven aan behoeftigen.” Hoe kunnen christenen zich zo’n „offerende levenstijl” eigen maken?

„Het moet beginnen met zó vrijgevig te zijn met ons geld dat

we niet kunnen leven zoals we wel zouden willen. Christenen zullen groeien in deze levensstijl naarmate God in hun hart werkt.” Tienden geven is voor christenen een minimumeis, stelt u. Legt u hun daarmee geen nieuwe wet op?

„Vrijgevigheid is een vereiste voor christenen, net zoals het liefhebben van je naaste dat is. Jezus vindt het geven van tienden goed, maar Hij zegt dat het op zichzelf niet genoeg is. Christenen hebben niet minder aan God te danken en zijn niet minder door Hem gezegend dan oudtestamentische gelovigen. We moeten daarom niet denken dat Gods maatstaf voor vrijgevigheid bij nieuwtestamentische christenen anders zou zijn dan bij oudtestamentische gelovigen. Hoe meer aan iemand is toevertrouwd, des te meer zal er van hem worden gevraagd.” Wat betekent het dat God Zich persoonlijk identificeert met de zwakken in de samenleving?

„De Bijbel laat zien dat God in het bijzonder betrokken is bij het welzijn van weduwen, wezen, vreemdelingen en de zwakste en kwetsbaarste leden in de samenleving, omdat niemand voor hen pleit. Belediging van de armen is belediging van God. In het Spreukenboek zien we hoe God Zich symbolisch identi ceert met de armen. Maar in het leven en sterven van Jezus blijkt dat God Zich letterlijk identi ceert met de armen en uitgestotenen. De vossen hebben holen en de vogels in de lucht nesten, maar de Zoon des mensen heeft niets waar Hij het hoofd kan neerleggen.” Wat adviseert u kerken in Nederland die willen beginnen met het bieden van hulp aan armen en zwakken in de buurt?

„Ik geef toe dat mijn boek is geschreven vanuit een Amerikaanse context. Ik ben niet erg bekend met de Nederlandse samenleving en ik heb ook nooit de kans gehad er een bezoek aan te brengen. Maar over het

algemeen is de beste manier om in de buurt te zoeken naar zwakke en kwetsbare mensen. Dat kunnen ouderen zijn, maar ook alleenstaande ouders, chronisch zieken of gehandicapten, of mensen die in sociale huurwoningen wonen omdat ze arm zijn. Zoek naar de kwetsbare bevolkingsgroepen in je dorp of stad en kijk of je kunt helpen.” Mag sociale gerechtigheid een middel zijn voor evangelisatie?

„Nee, ik denk dat we recht moeten doen omdat mensen naar het beeld van God zijn geschapen. Maar aan de andere kant gaan Woord en daad, evangelisatie en sociale gerechtigheid gelijk op. Recht doen is onlosmakelijk verbonden met de prediking van genade. Rechtvaardiging door het geloof leidt tot recht doen, en recht doen kan velen doen uitzien naar rechtvaardiging door het geloof.” Zie ook Puntkomma pag. 6: ”Genade maakt bewogen met de armen”.

Kerkredactie

APELDOORN – Het leek, eind jaren zestig, een onmogelijke onderneming: een reformatorische krant realiseren. Maar het RD kwam er toch. „Er was bezieling, er was gebed, er was meeleven. We mogen ook zeggen: er was geloof, bij velen van Gods kinderen.” In het kantoorpand te Apeldoorn herdacht de Erdee Media Groep (EMG) gisteren tijdens een sobere bijeenkomst zijn veertigjarig bestaan. Ds. L. H. Oosten uit Driesum, voorzitter van de Stichting Reformatorische Publicatie (SRP, uitgever van RD en Terdege), leidde de gebruikelijke weekopening. In 1966 was hij betrokken bij de oprichtingsplannen voor het Reformatorisch Dagblad. Sinds 1980 is ds. Oosten voorzitter van de SRP. De hervormde emeritus predikant mediteerde over Markus 9:50: „Het zout is goed; maar indien het zout onzout wordt, waarmede zult gij dat smakelijk maken? Hebt zout in uzelven, en houdt vrede onder elkander.” „Veertig jaar RD, dat moet klein maken, en dat moet God groot maken”, zei ds. Oosten. „De oprichters van de krant hebben in het geloof aan deze krant gewerkt, in de overtuiging dat de God van de hemel het hun zou doen gelukken. We moeten niet alleen achteromkijken, maar ook vooruitblikken. Er is alle reden tot zorg, over de economische situatie van ons

bedrijf, over onze missie, over het gehalte van onze boodschap in deze decadente en verworden tijd.” Het kan niet zo zijn dat alleen gestreden wordt tegen verval van buitenaf. „Er is ook zo veel verval van binnenuit, want dat woont in ons aller hart. En daarom is vandaag de opdracht: „Houd dat gij hebt, opdat niemand uw kroon neme.” Dit gaat over waar geloof, geen verondersteld geloof, geen aangepraat geloof, maar geloof zoals dat wordt verwoord in zondag 7. Houd dat gij hebt. Maar, hébben we het ook, dit ware geloof ? Hebben we Zijn Woord bewaard, niet alleen om uit te dragen onze samenleving in, maar ook om daarmee tot onszelf in te keren?” Hebben wij zout in onszelf, in ons hart? vroeg de predikant. „Anders kunnen we geen zoutend zout zijn. Hoe zou het verder moeten als het RD zouteloos wordt, krachteloos wordt? Zonder oprecht hart kunnen we alleen maar wettisch zijn. Nodig is heiligmaking, dat vloeit voort uit Christus. Hij is, met eerbied gesproken, de zoutmijn waaruit wij hebben te putten. Een leven vanuit Christus bewaart voor zouteloosheid, auwheid en lauwheid.” Het RD is een geschenk uit Gods hand. „God weet wat de vrucht is geweest van veertig jaar Reformatorisch Dagblad. Wij weten dat niet. We weten wel wat onze roeping is: om een zoutend zout te zijn, en een lichtend licht. Dat mag wel dagelijks op de knieën brengen. Bij veertig jaar Reformatorisch Dagblad moeten we zeggen: als er iets goeds was, dan was het van de Heere.”

Atheïst prijst King Jamesbijbel Kerkredactie

NEW YORK – De Engels-Amerikaanse atheïst Christopher Hitchens heeft veel waardering voor de King James Version. „Hoewel ik dat soms maar moeilijk kan toegeven, is er echt iets tijdloos aan de King James”,

schrijft de prominente atheïst in het jongste nummer van tijdschrift Vanity Fair. Hitchens betreurt de teloorgang van de King James. De Engelse cultuur wordt „oppervlakkig” zonder „deze voorraad beelden en allegorieën”, vindt de atheïst, die moderne vertalingen „zo plat als een pannenkoek” noemt.

Wat heeft de goede engelen tot duivelen gemaakt? Zijn het niet de zonden? Waarop volgt de tijdelijke en eeuwige dood? Zijn het niet de zonden? Daartegenover staat het hoogste goed. Dat is God, Die alle begeerten van de mens vervullen kan en een God van zaligheden is. Om van het grootste kwaad bevrijd te worden en om het hoogste goed te krijgen, vraagt de stokbewaarder: Wat moet ik doen? Een prijzenswaardige vraag. Een vraag die men zo vaak in Gods Woord vindt. Zo vroegen die mensen op de Pinksterdag: „Wat zullen wij doen, mannen broeders?” Paulus zei op de weg naar Damascus: „Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal?” De stokbewaarder spreekt hier over „doen.” Dat wil zeggen dat de man door eigen kracht zalig wilde worden. Het is de mens van nature eigen om door zijn werken in de hemel te willen komen. Eigen kracht en eigen gerechtigheid zijn de voornaamste sterkten van het rijk der duisternis. Het is ook een waarheid dat de zondaar bij de eerste overtuiging begint met werken, met bidden en lezen, ijverig de middelen van de genade te gebruiken, voor de zonden te waken enzovoort. Hij wil zo zijn vorige verzuim vergoeden. En zo hoopt hij dat God ook wat zal doen. Jesajas Hillenius, predikant te Drachten (”Predikatiën”, 1750)

Beroepingswerk PROTESTANTSE KERK IN NED. Beroepen: te Alblasserdam (wijkgem. 2, Kinderdijk, herv.), J. H. Reijm te Giessen (herv.); te Laren (Gld.) (prot.), K. A. E. de Waard te Zevenaar (prot.), die dit beroep heeft aangenomen; te Wekerom (herv.), J. P. Nap te Lunteren (herv.). Aangenomen: naar Genemuiden (wijkgem. 2, herv.), J. A. C. Olie te Zuilichem (herv.).

„RD is geboren uit de gebeden” Ds. L. H. Oosten mediteert bij jubileum EMG

Doen

APELDOORN – De Erdee Media Groep stond gisteren stil bij het veertigjarig bestaan van het Reformatorisch Dagblad. Ds. L. H. Oosten (l.), voorzitter van de Stichting Reformatorische Publicatie, hield een meditatie. „De oprichters van de krant hebben in het geloof aan deze krant gewerkt, in de overtuiging dat de God van de hemel het hun zou doen gelukken.” Foto RD, Anton Dommerholt

Grondvlak Luidklok voor ogg Grafhorst In de toren van het kerkgebouw van de oud gereformeerde gemeente in Nederland te Grafhorst is zaterdag een luidklok geplaatst. Het is een nieuwe klok, die gegoten is bij Petit en Fritsen in het Brabantse Aarle-Rixtel. De klok is geplaatst door Toine Daelmans uit Stiphout. Bij de bouw van de kerk in 2002 was al rekening gehouden met een luidklok, maar die is toen om nanciële redenen nog niet aangebracht. Het onderste deel van de toren is zaterdag dichtgemaakt met stalen panelen, waardoor de toren meer stevigheid heeft gekregen. De klok weegt 190 kilogram en heeft een doorsnede van circa 70 centimeter. Op de klok staat Prediker 3:1a: „Alles heeft een bestemden tijd.” De klok zal voorafgaand aan de kerkdiensten luiden, daarbij slingert de klok heen en weer. Ook kan de klok worden aangeslagen door een slaghamer bij begrafenissen: het zogeheten kleppen.

Kapel Bronkhorst overgenomen De Stichting Oude Gelderse Kerken (SOGK) neemt binnenkort een kapel over in het Achterhoekse stadje Bronkhorst. Tegelijkertijd wordt de stichting eigenaar van de kerktorens van Vorden, Hengelo, Hummelo en Hoog-Keppel. Dat deelde bestuursvoorzitter Erik de Gier mee. Hij zei dat er ook gesprekken gaande zijn over de toekomst van een synagoge in Apeldoorn, maar daarvoor zijn nog geen herbestemming en nanciering gevonden. De SOGK bezit al een synagoge in Zutphen. De stichting, die acht kerken, voornamelijk in de Achterhoek en in het Rivierenland bezit, is een vrijwilligersorganisatie die niet over veel geld beschikt. Doel is het geven van een goede herbestemming aan religieus erfgoed.

A refdag.nl voor actueel beroepingswerk. Redactie: Wim Hulsman

vloertegels moest worden verwijderd en op de oude plaats weer „teruggepuzzeld worden”, meldde een betrokkene. De renovatie is uitgevoerd door een plaatselijke aannemer en installateur, in samenwerking met een grote groep vrijwilligers uit beide wijkgemeenten van de hervormde gemeente Elburg. Op hervormdelburg.nl zijn foto’s van de renovatie te zien.

mensen wonen die nog niet of niet meer naar de kerk gaan. Dat is de doelgroep die we willen bereiken.” DoorBrekers wil in oktober de eerste samenkomst beleggen in Amersfoort. Op welke plek is nog niet bekend. „Onze teams gaan zich klaarmaken om wat we hier in Barneveld doen te kopiëren naar DoorBrekers Amersfoort.” DoorBrekers heeft vier huiskringen in Amersfoort.

DoorBrekers ook in Amersfoort

Kerkramenproject

Christengemeente DoorBrekers opent in oktober een locatie in Amersfoort. Dat is zondag bekendgemaakt in de samenkomst van de gemeente in de Veluwehal in Barneveld. DoorBrekers is een snel groeiende gemeente die sinds 2005 actief is in Barneveld. Elke zondag zijn er meer dan 1500 bezoekers. De gemeente komt de laatste jaren samen in de Veluwehal, maar die wordt te klein. DoorBrekers kiest niet alleen vanwege de groei voor uitbreiding in Amersfoort, aldus voorganger Peter Paauwe. „We hebben een missie, en die beperkt zich zeker niet tot Barneveld. Amersfoort is een grote stad waar nog heel veel

Vrijwilligers van het Museum voor vlakglas- en emaillekunst in Ravenstein zijn bezig met het ontsluiten van de gebrandschilderde kerkramen van de dorpskerken in Noord-Brabant voor een breed publiek. Ze maken foto’s van de ramen en plaatsen die op kerkramen.nl. Inmiddels zijn de ramen van de kerken van Demen, Deursen, Herpen, Huisseling, Megen, Neerloon en Ravenstein op de website te zien. Als het project is afgerond, naar verwachting in 2012, zullen er 21 kerken uit de gemeenten Oss, Sint Michielsgestel, Landerd en Uden zijn ontsloten. Gebrandschilderde ramen dienden om de Bijbelverhalen aan kerkgangers uit te

leggen. De actie is mede bedoeld om een bijdrage te leveren aan het behoud van cultureel erfgoed. De christelijke gereformeerde kerken (cgk) van Amsterdam en AmsterdamNieuw-West en de gereformeerd kerken vrijgemaakt (gkv) van Amsterdam en Amstelveen mogen hun samenwerking „voluit vorm gaan geven.” Dat heeft de classis Amsterdam van de CGK besloten tijdens de vergadering van 17 maart, aldus De Wekker, het landelijke blad van de CGK, vorige week. De zaak was eerder besproken op de vergadering van de particuliere synode van het westen. Dat gebeurde na een appel tegen een eerder genomen besluit van de classis. De particuliere synode besloot daarop dat „het omgaan met de kerkelijke regels alsnog tussen de kerken besproken diende te worden.” Dat is gebeurd, waarop de kerkenraden aan de classis konden rapporteren. De classis en haar adviseurs concludeerden dat de kerkenraden aan alle gestelde voorwaarden hebben voldaan.

Kerkredactie

Samenwerking Rotterdam

Gift voor kerken na boetes voor ‘illegale’ organist

Grondvlak bevat nieuws uit plaatselijke gemeenten. Heeft u tips? Stuur een bericht naar [email protected] of naar Reformatorisch Dagblad, t.a.v. kerkredactie, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn. GRAFHORST – In de toren van het kerkgebouw van de oud gereformeerde gemeente in Foto Arjan van Ommeren Nederland te Grafhorst is zaterdag een luidklok geplaatst.

Kaski verhuisd naar Radboud Universiteit

Samenwerking cgk en gkv A’dam

De christelijke gereformeerde/Nederlands gereformeerde samenwerkingsgemeente Alexanderpolder (sgA) en de gereformeerde kerk vrijgemaakt (gkv) van Rotterdam-Oost hebben elkaar recent volledig erkend. Dat meldde De Wekker vorige week. De gemeenten spreken van een „mijlpaal”, nu kanselruil en gezamenlijke viering van het heilig avondmaal mogelijk zijn. Vooral voor de oudere leden van de Nederlands gereformeerde kerk was de erkenning een grote stap, aldus het bericht in De Wekker. Een belangrijk motief voor de stap is „de uitvoering van het missionair-diaconale werk in de deelgemeente.”

Renovatie Grote Kerk Elburg klaar De Grote of St.-Nicolaaskerk in Elburg is na drie maanden gesloten te zijn geweest donderdag weer in gebruik genomen. De vloerverwarming van de kerk onder de veelal historische grafzerken onderging een ingrijpende renovatie. Een groot deel van de grafzerken en

GEREF. GEMEENTEN Beroepen: te Emmeloord, P. Mulder te Krimpen aan den IJssel; te Oostkapelle, W. Visscher te Amersfoort. Bedankt: voor Barneveld-Centrum, A. Schot te Nunspeet.

A refdag.nl/grondvlak

NIJMEGEN – Kaski, onderzoeksbureau voor religie en samenleving, maakt sinds 1 april deel uit van de Radboud Universiteit Nijmegen. Dat meldt Kaski in zijn nieuwsbrief van april. Het onderzoeksbureau is ondergebracht in de per 1 januari gevormde faculteit der loso e, theologie en religiewetenschappen. Het in 1946 opgerichte Kaski werkt als sinds 1995 samen met de Radboud Universiteit. Aanvankelijk deed het bureau veel kerksociologisch onderzoek voor de Rooms-Katholieke Kerk. Gaandeweg ontwikkelde het zich tot een bureau voor onderzoek en advies.

Kerkredactie

KLOOSTERBUREN – De rooms-katholieke parochies in Kloosterburen en Delfzijl, die allebei een boete van 8000 euro moeten betalen, hebben beide een gift ontvangen van 4000 euro. Beide parochies kregen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een geldboete omdat ze een man uit Guatemala als organist in dienst hadden, zonder dat voor hem de daarvoor vereiste werkvergunning was afgegeven. Beide parochies zijn blij met de gift, schrijft pastoor Peter Wellen in het parochieblad.

dinsdag 5 april 2011 PAGINA 3

Binnenland

Reformatorisch Dagblad

Militair Kroon wees schikking OM af

CU, CDA en SGP pleiten voor eerherstel Israël Redactie politiek

ARNHEM (ANP) – De met de Militaire Willemsorde onderscheiden militair Marco Kroon had gisteren niet voor de militaire kamer van de rechtbank in Arnhem hoeven staan als hij had toegegeven dat hij cocaïne had gebruikt.

ROTTERDAM – Dagjesmensen woonden gisteren de start bij van de Race of the Classics in Rotterdam. De wedstrijd tussen zeventien loggers, brikken, barkentijnen en andere traditioneel Foto ANP getuigde zeilschepen had de Rotterdamse haven als vertrekpunt en voert via Oostende en Engeland naar de Amsterdamse haven.

School mag hoofddoek verbieden Rechter wijst anders dan Commissie Gelijke Behandeling op vrijheid van onderwijs Binnenlandredactie

HAARLEM – Het Don Bosco College in Volendam mag leerlingen verbieden een hoofddoek te dragen. Dat heeft de Haarlemse kantonrechter gisteren bepaald. De 15-jarige leerlinge Imane Mahssan daagde de school voor de rechter omdat ze op school geen hoofddoek mag dragen. Volgens de rechter past het hoofddoekjesverbod bij het rooms-katholieke karakter van de school waarbij andere geloofsuitingen niet zijn toegestaan. „Een dergelijk besluit is aan het schoolbestuur en niet aan de rechter. De rechter toetst slechts. De toetsing van het besluit van het schoolbestuur dient te worden

ontdaan van emotionele en politieke invloeden”, zo staat in het vonnis. De rechter vindt dat het hoofddoekjesverbod de vrijheid van meningsuiting niet beperkt en dat de school niet discrimineert op basis van geloof. Imane Mahssan was eerder door de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) in het gelijk gesteld. Uitspraken van de CGB

Hoofddoekverbod ■ Rechter heeft geen bezwaar tegen hoofddoekjesverbod Volendamse school. ■ Met uitspraak gaat rechter in tegen oordeel Commissie Gelijke Behandeling. ■ Politiek verdeeld over vonnis: PVV en SGP zijn blij, PvdA is uiterst kritisch.

Jubileumpuzzel

zijn echter niet bindend en de school besloot deze niet op te volgen. De commissie kraakt nu het vonnis van de rechter. „De rechter gaat eraan voorbij dat de wetgever heeft bepaald dat bijzondere scholen alleen uitingen van een ander geloof mogen weigeren als zij kunnen aantonen dat zo’n verbod noodzakelijk is voor de identiteit van de school. De Volendamse school heeft echter niet kunnen aantonen dat het hoofddoekverbod in verband staat met het katholieke karakter van de school.” De rechter is het met de CGB eens dat er geen sprake is geweest van een consistent schoolbeleid. „Maar de commissie miskent dat, totdat Imane haar verzoek aan de school deed, er in het geheel geen sprake was

van beleid op dit punt. Door het Don Bosco College is immers onweersproken aangevoerd dat zij, voordat Imane het verzoek deed, geen hoofddoekdraagsters in haar midden kende.” Nu die situatie zich voordeed, mag het Don Bosco College van de rechter zelf regels opstellen. „Het vinden van evenwicht tussen con icterende belangen is primair een taak van de school en niet van de rechter.” Rector Gerard Dekkers van het Don Bosco College is blij met de uitspraak. „Het is alleen jammer dat het zo ver heeft moeten komen.” Hij hoopt dat Imane op het Don Bosco College blijft. „Ze gaat de laatste maanden al zonder hoofddoekje naar school.” Imane zelf wil nog niet reageren. PVV-leider Wilders zei giste-

ren te hopen dat veel christelijke scholen het voorbeeld van het Don Bosco College zullen volgen. SGP-Kamerlid Dijkgraaf is tevreden dat de vrijheid van onderwijs met de uitspraak is gewaarborgd: „Het gaat hier om meer dan alleen het dragen van een hoofddoek.” PvdA-Kamerlid Van Dam is teleurgesteld. Hij zegt meer aan vrijheid van individuen te hechten dan aan vrijheid van organisaties. „Het is onbestaanbaar dat een door de overheid bekostigde school een leerling mag weigeren die de grondslag van de school volledig accepteert, maar alleen een symbool van een ander geloof draagt.” A refdag.nl/hoofddoek voor vonnis rechtbank en visie CGB.

Advocaten: Langstudeerboete juridisch onrechtmatig Staatssecretaris beroept zich op oordeel Raad van State DEN HAAG (ANP) – De 3000 euro boete die langstudeerders mogelijk moeten betalen, is op meerdere gronden onrechtmatig. Dat hebben de studentenorganisaties en vakbond LSVb, ISO en LKvV door advocatenkantoor Stibbe laten uitzoeken en gisteren bekendgemaakt.

Dagelijks plaatsen we een foto. Aan u de taak om te raden uit welk jaar de foto komt en het antwoord door te bellen naar het Reformatorisch Dagblad. Elke dag wordt een goede oplossing beloond met een waardebon van 15,00 euro. Wij helpen u wat op weg. Veel foto’s zijn afkomstig uit Digibron, het nieuwe kenniscentrum van de gereformeerde gezindte: digibron. nl. We gaan negen weken door met het dagelijks plaatsen van een puzzel. Wie aan het eind van die periode de meeste goede antwoorden heeft doorgebeld, wordt beloond met een iPad. Natuurlijk kunt u elke dag slechts eenmaal het goede antwoord doorgeven. De opdracht van vandaag Enthousiast, maar toch ook wat aarzelend kwam hij de Tweede Kamer binnen.

Gadegeslagen door een volle tribune trotse familieleden, vrienden en kennissen legde mr. C. G. van der Staaij voor het eerst de eed af in de Kamer. In welk jaar was dat? Neem het laatste cijfer van dat jaartal en bel dat door naar 0909-1234577. Volgt u eenvoudig de aanwijzingen op. Let op, het puzzelnummer van deze dag is 02. Gebruik altijd dezelfde (mobiele of huis)telefoon, want u spaart de punten bij het gebruikte telefoonnummer. Het gesprekstarief bedraagt 40 eurocent per minuut. Na aftrek van de kosten is dit bedrag bestemd voor de stichting Woord en Daad. Uitslag vorige puzzel In de jaren zeventig roerden veel Zuid-Molukkers zich. Zij streefden naar een Vrije Republiek der Zuid-Molukken. De eerste treinkaping had plaats in 1975, bij Wijster. De goede oplossing –het laatste cijfer van 1975; een 5 dus– werd doorgebeld door Frans Hazeleger uit Woudenberg. Hij ontvangt een waardebon van 15,00 euro. Doet u vandaag weer mee? Uw punten blijven bewaard!

Staatssecretaris Zijlstra (Hoger Onderwijs) wil vanaf komend collegejaar iedere student die meer dan een jaar extra over zijn studie doet, 3000 euro laten betalen boven op het collegegeld. De wet geldt ook voor studenten die inmiddels al een achterstand hebben opgelopen. Het wetsvoorstel belemmert volgens het juridische advies onder meer de toegankelijkheid van het onderwijs. Door deze en andere haken en ogen is er vol-

gens de studentenorganisaties genoeg grond voor een rechtszaak, mocht het voorstel aangenomen worden. Tom Barkhuysen van Stibbe Advocaten noemt drie discutabele punten in het wetsvoorstel. „Met de boete wordt een extra nanciële drempel opgeworpen, terwijl iedereen recht heeft op onderwijs. Daarnaast is het nog maar de vraag of het houdbaar is om de wet in te laten gaan voor studenten die inmiddels al achterstand hebben opgelopen.” Barkhuysen noemt het voorstel ook te algemeen. „De ene studie is zwaarder dan de andere. Daarnaast wordt er onvoldoende rekening gehouden met individuele gevallen, bijvoorbeeld als een student te maken heeft gehad met een langdurige ziekte of een sterfgeval in de familie.”

Kamerlid Klaver van GroenLinks stelt vragen over de kwestie. „De studie wordt hiermee ontoegankelijk, studenten betalen meer voor minder onderwijs.” Zijn collega Jadnanansing (PvdA) vindt dat het wetsvoorstel vol staat met onzorgvuldigheden. „Het is een haastklus die Zijlstra er snel door wil hebben.” Zijlstra zelf blijft bij zijn voorstel en noemt het wel degelijk juridisch houdbaar. De Raad van State had dat in een eerder rapport al uitgebreid uitgezocht. „Wij luisteren uiteraard goed naar de argumenten, maar verwachten geen andere uitkomst”, aldus de woordvoerder van de staatssecretaris. De plannen voor het hoger onderwijs worden komende week behandeld in de Kamer. Studenten gaan dan demonstreren.

KATWIJK – Op voormalig vliegveld Valkenburg maakte de volledig elektrische Superbus gisteren een testrit. De bus heeft een lage luchtweerstand en kan twintig tot dertig passagiers daardoor met een snelheid van 250 kiloFoto ANP meter per uur vervoeren.

Lang heeft Kroon niet over dit aanbod van het openbaar ministerie hoeven nadenken, zei hij tegenover de rechtbank. „Ik ben onschuldig”, gaf Kroon als reden voor zijn afwijzing van het voorstel. Op een bekentenis van Kroon zou het OM hebben gereageerd door de beschuldiging van gebruik en bezit van harddrugs te laten vallen. Het had echter hoogstwaarschijnlijk wel betekend dat Kroon zou worden ontslagen bij Defensie, omdat daar een zerotolerancebeleid geldt voor drugs. Daar wilde Kroon niet aan. „Defensie is mijn alles.” Bij oneervol ontslag zou hem ook de Willemsorde worden afgenomen. Het OM wilde Kroon de kans geven onder een zeer belastend en zeer publiek strafproces uit te komen. Een groot aantal vragen van de rechtbank ging over nogal cryptische telefoongesprekken en sms’jes die Kroon met zijn vriendin heeft gewisseld vlak voor zij eind 2009 werden opgepakt.

Daaruit zou op te maken kunnen zijn dat ze het erover hebben of er nog cocaïne op voorraad is. Kroon heeft altijd ontkend dat hij bewust drugs heeft ingenomen. Zijn theorie is dat er mensen zijn die hem drugs hebben toegediend, bijvoorbeeld door ze in zijn drankjes te doen. Kroon is eigenaar van een café aan de Pensmarkt in Den Bosch en zijn vriendin werkt daar ook. Toen hij de kroeg eind 2008 overnam, moest hij naar eigen zeggen ink orde op zaken stellen en een aantal drugsgebruikende klanten eruit zetten. Dat heeft volgens hem kwaad bloed gezet. Toen bekend was dat hij de Militaire Willemsorde zou krijgen voor getoonde heldenmoed in Afghanistan, zou Kroon zijn bedreigd. Hij zou pam etten en sms-berichten hebben gekregen waarin werd aangekondigd dat hij kapotgemaakt zou worden. De vriendin van Kroon heeft wel toegegeven dat zij „een paar keer” cocaïne heeft gebruikt. Ze heeft dat pas aan haar partner verteld nadat ze door de politie was verhoord. Tijdens het onderzoek zijn op diverse plekken sporen van drugs aangetroffen. In borstharen van Kroon zijn overblijfselen van cocaïne en xtc-gebruik gevonden. Op Kroons jas, broek en in zijn auto vond de politie ook drugsresten.

Prijs voor cardioloog Serruys Wetenschapsredactie

ROTTERDAM – Cardioloog prof. dr. Patrick Serruys, werkzaam in het Erasmus MC in Rotterdam, heeft gisteren een prestigieuze Amerikaanse prijs ontvangen. Serruys kreeg de ”Lifetime Achievement Award” vanwege zijn buitengewone bijdragen aan vernieuwende behandelingen op het gebied van hart- en vaatziekten. Hij is de tweede Nederlandse hartspecialist die de Amerikaanse prijs ontvangt. De onderscheiding werd 25 jaar geleden voor het eerst uitgereikt aan professor Durrer, een befaamde Nederlandse cardioloog, Het Amerikaanse College of Cardiology (ACC) kent de prijs toe aan artsen die ten minste dertig jaar als cardioloog werk-

zaam zijn en erkenning genieten voor hun verdiensten. Serruys is interventiecardioloog en al jarenlang betrokken bij onderzoek met nieuwe stents die kunnen worden geplaatst in vernauwde kransslagaderen. Ze zijn al of niet voorzien van een coating met medicijnen die dichtslibben moeten voorkomen. Studieresultaten verschenen in toonaangevende medische tijdschriften zoals The Lancet. Een van de jongste ontwikkelingen zijn stents die na verloop van tijd, als ze het vernauwde bloedvat hebben gestabiliseerd, oplossen. Ook bij het onderzoek hiernaar speelt Serruys een grote rol. In Nederland werd de eerste biologisch afbreekbare stent vijf jaar geleden door Serruys en zijn team geïmplanteerd. A refdag.nl/serruys

DEN HAAG – Het kabinet moet in EU- en in VN-verband aandringen op eerherstel voor Israël door de conclusies van het Goldstonerapport te verwerpen, aangezien de auteur ervan zelf niet meer achter zijn bevindingen staat. Dat betogen CU, CDA en SGP in een gisteren gestelde serie Kamervragen aan minister Rosenthal (Buitenlandse Zaken). Goldstone publiceerde in september 2009 een rapport over de Gazaoorlog (december 2008januari 2009). Vrijdag stelde de rechter dat hij met de kennis van nu andere conclusies zou hebben getrokken. Hij zou dan bijvoorbeeld niet hebben geschreven dat Israël doelgericht burgers heeft gedood. De suggestie in het rapport dat Israël schuldig zou zijn aan oorlogsmisdrijven, is volgens de drie partijen „voorbarig en buitengewoon schadelijk geweest voor de internationale reputatie van Israël.”

„CDA waarborg tegen populisme” Redactie politiek

DEN HAAG – De christendemocratie is een goede waarborg tegen het populisme. Dat stelt minister Donner van Binnenlandse Zaken in het nieuwste nummer van Christen Democratische Verkenningen dat vandaag is verschenen. Volgens de bewindsman zal een populist zijn wil realiseren ten koste van een bepaalde minderheid. Het christendemocratische concept van de volkspartij berust op de gelijkwaardigheid van alle mensen en wil burgers verenigen in gemeenschappelijkheid van belangen, zo schrijft minister Donner .

Correcties en aanvullingen COR In de rubriek Bizniz (RD 25-3) is ten onrechte een link gelegd tussen de bedrijfsnaam COR en de voornaam van de directeur. COR is een bouwkundig ontwerp- en adviesbureau.

Cameraploeg belaagd bij moskee Utrecht UTRECHT (ANP) – Twee medewerkers van Multiculturele Televisie Nederland (MTNL) zeggen dat ze gisterochtend zijn belaagd door bezoekers van de Omar Al Faroukmoskee in Utrecht. Dat heeft coördinator Abdellah Dami van MTNL laten weten. De cameravrouw en de verslaggever wilden een item maken naar aanleiding van een bericht in de Volkskrant. Die krant stelde dat de moskee in de wijk Overvecht geld ontvangt van het Libische regime. „Het bestuur van de moskee wilde geen reactie geven”, aldus Dami. „Dus zijn we erheen gegaan om moskeegangers te interviewen.”

Ten minste vijftien bezoekers zouden de verslaggever hebben getrapt. Beide medewerkers zijn bespuugd, aldus Dami. Een microfoon en een kabel zijn vernield en de camera „heeft een inke tik gekregen.” Moskeebestuurder Abdelmajid Khairoun liet weten dat het bestuur van de moskee agressie en geweld tegen journalisten volstrekt onaanvaardbaar acht. „Het bestuur distantieert zich dan ook van alle agressieve of gewelddadige tegenwerking die de journalisten van MTNL hebben ondervonden in hun werk.” Het bestuur van de Omar al Faroukmoskee zegt eveneens te benadrukken dat het incident buiten de moskee plaatsvond rond de klok van twaalf, „dat wil

Pact voor betere resultaten Engels Onderwijsredactie

GOUDA – Driestar Educatief in Gouda, Erdee Media bv in Apeldoorn en de Heerenveense uitgeverij Groen Educatief gaan samenwerken om de resultaten van het vak Engels binnen de reformatorische scholen te verbeteren. Dat maakten de drie organisaties vandaag bekend. Aanleiding tot de samenwerking is dat in het reformatorisch voortgezet onderwijs de examenresultaten bij het vak Engels fors achterblijven bij het landelijk gemiddelde. Om daarin verbetering te brengen, wordt een didactisch raamwerk ontwikkeld waarmee scholen kunnen zien welk niveau een leerling moet bereiken en hoe dat kan. Groen Educatief, onderdeel van uitgeverij Jongbloed, vervaardigde eerder de methode ”My name is Tom”. Onderwijsorganisatie Driestar Educatief ontwikkelde het Deltaplan Engels om het onderwijs in deze taal te verbeteren. Erdee Media bv publiceert sinds enkele jaren Scope student magazine en Schoolyard. ”Native speakers”, docenten uit Engelsta-

lige landen, spreken de artikelen in op de bijbehorende websites. Erdee Media werkt samen met Holmwood’s Online Learning, die een digitale leeromgeving voor beide bladen heeft ontwikkeld. De producten van Erdee Media, Groen Educatief en Driestar Educatief worden nu op elkaar afgestemd. Met ingang van het komende cursusjaar is een proefversie van het gecombineerde product voor groep 6 van het primair onderwijs beschikbaar. Andere producten moeten volgen, niet alleen voor scholen, maar ook voor gebruik in gezinnen. Gedacht wordt aan een portal op internet voor kinderen en een website die scholen helpt bij het invoeren van een leerlijn/methode Engels. Daarnaast worden mogelijk dagboeken in het Engels uitgegeven. Recent pleitte dr. J. van Wijk er bij zijn of ciële aantreden als lector Engels aan Driestar Hogeschool voor om de lessen Engels op een speelse manier al in groep 1 van de basisschool te beginnen. Het lectoraat gaat de achterstand van de reformatorische leerlingen onderzoeken en oplossingen bedenken en uitproberen.

zeggen een halfuur voordat de moskee haar deuren zou openen voor het middaggebed, dat om twee uur wordt gehouden.” De verslaggevers zijn volgens het bestuur gestuit op mensen die er bezwaar tegen maakten om op straat ge lmd te worden en dit op een onaanvaardbare wijze hebben geuit. „Zoals gezegd verwerpt het moskeebestuur zulk gedrag. Het meent echter ook dat de leden en bezoekers van de Omar al Faroukmoskee hier niet ten onrechte verantwoordelijk voor mogen worden gehouden.” Multiculturele Televisie Nederland heeft gisteren aangifte gedaan van de mishandeling. Zaterdag wordt het nieuwsitem uitgezonden.

Zeemansgraf voor gedode piraten DEN HAAG (ANP) – De lichamen van de twee Somalische piraten die waarschijnlijk bij een vuurgevecht met het Nederlandse marineschip Hr. Ms. Tromp zijn omgekomen, zijn aan de zee toevertrouwd. De commandant van het fregat heeft tot dit zeemansgraf besloten na overleg met Defensie in Nederland, aldus een woordvoerster gisteren. Bij de afweging om tot een zeebegrafenis over te gaan, speelden volgens haar verschillende factoren een rol, zoals de hoge temperaturen ter plaatse. De lichamen zijn eerst nog onderzocht. Bij de bevrijdingsactie van de Tromp voor de kust van Somalië werden zaterdag zestien vermoedelijke piraten opgepakt. Die worden sindsdien op het fregat vastgehouden tot het openbaar ministerie heeft besloten wat er met hen moet gebeuren.

Reformatorisch Dagblad

dinsdag 5 april 2011 PAGINA

Uit Gods scheppende en bewarende hand mochten wij met grote blijdschap een dochter en zusje ontvangen

De Heere heeft leven gegeven en leven gespaard. Hij schonk ons tot onze blijdschap een dochter en zusje

Met diepe droefheid geven wij u kennis dat, voor ons geheel onverwachts, door de HEERE op Zijn tijd uit ons midden is weggenomen onze geliefde moeder, groot- en overgrootmoeder

Anne Josephine

Sara

AALTJE VAN DE STEEG-VAN NOREL

Theo en Helma Verkuijl-Bel

Wij noemen haar

Christiaan en Elly-Anne, Arinda, Arieke, Rosanne, Mart-Jan, William, Gerben, Thijmen en Marie-Lynn

Anne Arjan Verheul Els Verheulde Leeuw Pieter Jacobine Eunice Corlinde

„En aldaar zal geen nacht zijn” (Openbaring 22 : 5)

MAGDALENA ZOET Wij zullen tante Lena blijven herinneren om haar warme belangstelling. Neven en nichten familie Zoet

sinds 21 januari 1991 weduwe van Kornelis van de Steeg

In de hope des eeuwigen levens is door de Heere weggenomen Zijn kind, onze opa en overgrootvader

OPA VAN ECKEVELD Moge de Heere oma sterken in dit zware verlies en dat deze roepstem, alsook opa’s gebed, voor ons allen tot eeuwige zegen mag zijn.

in de leeftijd van 85 jaar.

Maria Hanneke en Dirk Jan en Ellen Hermien en Geerart Martine en Marcelus Herman en Erica Dick en Esther en achterkleinkinderen

Elspeet: Dini en Evert (in liefdevolle herinnering) Nunspeet: Grietje en Harm

4 april 2011 Sluisweg 104 3371 EX HardinxveldGiessendam Tel. 0184 - 61 24 57

4 april 2011 Paulus Potterlaan 4 3931 TE Woudenberg Tel. 033 - 286 28 68

Elspeet: Henk en Eipie Elspeet: Dirk-Jan en Rita Elspeet: Aly en Jaap Nunspeet: Corry en Gerrit Harderwijk: Riekie en Jan Elspeet: Aart (in liefdevolle herinnering) en Fenny Elspeet: Jannie en Gerrit

5 april 1961

-

5 april 2011

Met grote dankbaarheid melden wij u dat vandaag onze geliefde ouders, opa en oma,

Martien den Boer & Geesje den Boer-Lemstra 50 jaar getrouwd zijn. Het huwelijksjubileum hopen we in familiekring te vieren. Wij wensen hen vandaag een blijde dag toe onder Gods zegen. Nootdorp: Jannie en Tom - Joanne Jakarta: Gerda en Marnix Martynke, Hannah, Rebecca Kampen: Aleida en Kees Jeanine, Elise, Martien, Pauline Nieuweroord: Helena en Jouke Geeske, Anne-Mark, Harm-Jan Hillegom: Willem Goudseweg 16, 2411 HL Bodegraven 0172 - 61 58 85 - [email protected]

Elspeet: Kees en Ina (in liefdevolle herinnering) Klein- en achterkleinkinderen Onze dank gaat uit naar het verzorgend personeel van verpleeghuis ”Seewende”, afdeling ”De Abbert” in Nunspeet, voor de liefdevolle verzorging.

Onze moeder, groot- en overgrootmoeder is opgebaard in de woning van Dini, Molenweg 2 in Elspeet. Er is gelegenheid tot condoleren op D.V. woensdag 6 april van 19.30 tot 20.45 uur in gebouw ”’t Kerkerf” bij de Hervormde Kerk, Nunspeterweg 5 in Elspeet. De rouwdienst zal worden gehouden op donderdag 7 april om 10.30 uur in genoemd gebouw, waarna aansluitend de teraardebestel ling zal plaatshebben op de Algemene Begraafplaats aan de Uddelerweg in Elspeet. Als u geen rouwkaart heeft ontvangen, gelieve u deze rouwadvertentie als zodanig te beschouwen.

5 april 2011

Dirk Snel & Engelina Snel-Knol Jan Dirk, Johan & Tineke, Harm & Ineke, Christina & Johan en kleinkinderen Ivan, Carolijn en Oscar feliciteren u van harte met uw 55-jarig huwelijk! Meinwerkstraat 22 - 3881 BX Putten

sinds 26 juni 1993 weduwe van Johannes van Zanten in de leeftijd van 97 jaar. Brakel: K. van Zanten M.G. van Zanten-van der Ven Ede: J.A. van Lagen-van Zanten H. van Lagen Brakel: S.J. van Zanten, in herinnering G.G. van Zanten-Lievaart

„Ik heb den HEERE gezocht, en Hij heeft mij geantwoord, en mij uit al mijn vrezen gered.” (Psalm 34 vers 5 onberijmd) Dankbaar voor de liefde die zij ons gaf en de zorg waarmee zij ons heeft omringd, geven wij u met droefheid kennis dat de HEERE uit ons midden heeft weggenomen mijn geliefde zuster, onze geliefde schoonzuster en onze lieve tante

Heden is door de Heere, na een tijd van afnemende krachten, voor ons toch nog plotseling uit dit leven weggenomen de heer

H. VAN ECKEVELD in de ouderdom van 88 jaar. Gedurende ruim 36 jaar heeft hij de gemeente mogen dienen in het ambt van ouderling. De Heere gedenke de weduwe, kinderen, kleinen achterkleinkinderen en Hij heilige deze roepstem aan hun en aan ons aller hart.

Ridderkerk, 3 april 2011 Verpleeghuis ”Salem”, afdeling ”Ichthus” Correspondentieadres: J.H. van Zanten Goeman Borgesiusweg 1 3362 CR Sliedrecht Er is gelegenheid tot condoleren D.V. donderdag 7 april van 19.30 tot 20.00 uur in de zaal van Verpleeghuis ”Salem”, Vlietlaan 2 (ingang rouwbezoek) te Ridderkerk en voor aanvang van de rouwdienst van 9.45 tot 10.20 uur.

Degenen die de begrafenisplechtigheid wensen bij te wonen, worden uitgenodigd uiterlijk om 10.20 uur - in gepaste kleding - in ”De Terp” aanwezig te zijn. Geen bloemen Mochten wij vergeten zijn u een rouwbrief te sturen, dan kunt u deze advertentie als zodanig beschouwen.

Overweldigd door de vele post, de persoonlijke felicitaties tijdens de receptie, ons aangeboden door de kerkenraad van de Eben Haëzer Kerk te Apeldoorn, en andere blijken van meeleven rond ons vijftigjarig huwelijks- en ambtsjubileum bedanken we u daarvoor hartelijk. Bovenal danken wij de Heere voor Zijn trouw aan ons al die jaren betoond. W.Chr. Hovius M. Hovius-v.d. Post Apeldoorn, april 2011

Heden nam de Heere van leven en dood op Zijn tijd, tot onze diepe droefheid, uit ons midden weg, na een ernstige ziekte, onze geliefde buurman en ome Wim

WILLEM HEIJKOOP in de leeftijd van 82 jaar. „Leer ons alzo onze dagen tellen, dat wij een wijs hart bekomen.” Psalm 90 vers 12

Wezep: G. Zoet-van de Kamp Neven en nichten Onze dank gaat uit naar iedereen die haar de laatste jaren zo liefdevol heeft verzorgd. Verpleeghuis ”De Voord” Correspondentieadres: H. uit de Fles Bagijnendijkje 6 8081 GV Elburg Mijn zuster, onze schoonzuster en tante is bij ons, Bagijnendijkje 6, opgebaard, waar dagelijks gelegenheid is tot condoleren en afscheid nemen. Ook is er voorafgaand aan de rouwdienst gelegenheid tot condoleren in het Hervormd Kerkelijk Centrum, Van Kinsbergenstraat 2 in Elburg. De rouwdienst zal worden gehouden op D.V. vrijdag 8 april om 10.30 uur in genoemd gebouw, waarna aansluitend de begrafenis zal plaatshebben op de Algemene Begraafplaats, Bovenweg 41 in ’t Harde. Als u geen rouwkaart heeft ontvangen, gelieve u deze rouwadvertentie als zodanig te beschouwen. ~ Geen bloemen ~

Familie A. van Vuuren

De rouwdienst zal D.V. gehouden worden op woensdag 6 april om 13.30 uur in het rouwcentrum, Spindermolen 42a te HardinxveldGiessendam, waarna de begrafenis zal plaatshebben op de daarnaast gelegen begraafplaats om circa 14.15 uur. Voor de aanvang van de rouwdienst en na de begrafenis is er gelegenheid tot condoleren.

HERMAN VAN ECKEVELD echtgenoot van Johanna van Eckeveld-van Dijk in de gezegende leeftijd van 88 jaar.

Algemene kennisgeving Bedroefd maken wij u bekend dat op Gods tijd is overleden

JANTJE ELISABETH SWAGERMAN Amsterdam 18 maart 1932

Middelburg 4 april 2011

Veenendaal: O. van der Wiltvan Eckeveld M. van der Wilt Katwijk aan Zee: D.J. van Eckeveld v.d.m. B.J. van Eckeveld-Versteeg Doorn: G. van Eckeveld Maarn: E. Marchal-van Eckeveld C. Marchal Klein- en achterkleinkinderen

Mijn man, onze vader en opa is thuis opgebaard, alwaar geen bezoek.

Bedroefd, maar dankbaar voor al het goede wat zij ons gegeven heeft, geven wij u kennis dat is overleden onze lieve

Er is gelegenheid tot condoleren en afscheid nemen D.V. woensdag 6 april van 19.30 tot 20.30 uur in het kerkgebouw van de Oud Gereformeerde Gemeente in Nederland, Sparrenlaan 57 te Doorn.

TANTE LENA Wij zullen haar liefde, zorg en aandacht missen. Evert en Aukje Margriet en Johan Aart en Riekje Jenny en Henry en kinderen Elburg, 3 april 2011

Hoofddorp: F.C. Geluk-de Gans Kinderen, kleinkinderen en achterkleinkind

Gelegenheid tot condoleren wordt gegeven op D.V. vrijdag 8 april, van 19.30 uur tot 20.30 uur, in de grote zaal van verzorgingscentrum ”Horizon”, Kruislaan 54 te Hoofddorp. De rouwdienst wordt gehouden op D.V. zaterdag 9 april, aanvang 11.00 uur, in het kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente, Kruislaan 52 te Hoofddorp. Aansluitend zal de begrafenis plaatsvinden op de begraafplaats ”Meerterpen”, Spieringweg 1021 te Zwaanshoek. -Geen bloemen-

Henk en Lineke Corbijn Johan en Janny v.d. Ende Niek en Corrie Tramper Wij danken het personeel van Eben-Haëzer voor hun liefdevolle zorg. Middelburg, Zorgcentrum Eben-Haëzer K. 34 Correspondentieadres: Fam. H.J. Corbijn Nieuwe Vlissingseweg 102 4335 JD Middelburg Wij nodigen u hartelijk uit voor de rouwdienst die gehouden wordt op D.V. 8 april om 12.00 uur in de Ter Hoogekerk, Willem Teellinckstraat 3 te Middelburg. Om 13.00 uur zal de begrafenis plaatsvinden op de Algemene Begraafplaats, Westelijke Oude Havendijk 3, te Middelburg.

„Zo ik niet had geloofd, dat in dit leven mijn ziel Gods gunst en hulp genieten zou, mijn God waar was mijn hoop, mijn moed gebleven? Ik was vergaan in al mijn smart en rouw. Wacht op den Heer’; godvruchte schaar, houd moed! Hij is getrouw, de bron van alle goed. Zo daalt Zijn kracht op u in zwakheid neer. Wacht dan, ja wacht, verlaat u op den Heer’!” Psalm 27 : 7 (ber.)

Met droefheid, maar ook met dankbaarheid terugdenkend aan alles wat hij voor ons heeft betekend, delen wij u mede dat door de Heere tot Zich genomen is, na een geduldig gedragen ziekte, onze zeer geliefde en biddende vader, schoonvader, opa en overgrootvader

ROELOF VAN LAAR sinds 2 februari 2008 weduwnaar van Hendrika Kroesbergen in de leeftijd van 83 jaar. Elst (U): Roel en Hennie van Laar-Budding Annelies en Gerard Hanneke en André, Joël, Yiskah Roel en Janine Cees en Joeke Jeanette Overberg: Riet en Rob van de Graaf-van Laar in herinnering: Jan van Ravenswaaij Jacco Ida Cairns (Aus.): Sjaak en Cheree van Laar-De Jonge Dordrecht: Henny van Laar Mandy en Colin Ramon Kayleigh 3 april 2011 Correspondentieadres: Rijksstraatweg 177, 3921 AE Elst (U)

Na de begrafenis is er nog gelegenheid de familie te condoleren op de begraafplaats.

Er is gelegenheid tot condoleren op D.V. woensdag 6 april van 16.00 tot 17.00 uur en van 19.00 tot 20.00 uur op het adres Rijksstraatweg 177 te Elst. De rouwdienst, welke geleid zal worden door ds. G.J. Hiensch, wordt gehouden op donderdag 7 april om 12.00 uur in de Hervormde Kerk, Rijksstraatweg 26 te Elst. Aansluitend zal de begrafenis plaatshebben op de gemeentelijke begraafplaats Larikshof aan de Autoweg te Rhenen.

Geen bloemen

Geen bloemen

De rouwdienst zal D.V. gehouden worden donderdag 7 april om 10.30 uur in genoemde kerk, waarna de begrafenis zal plaatsvinden op de Nieuwe Algemene Begraafplaats, Oude Arnhemse Bovenweg 18 te Doorn, omstreeks 12.00 uur.

Vier jaar geleden openbaarde zich bij hem een ernstige ziekte. De Heere bepaalde hem toen bij Psalm 41 : 4: „De HEERE zal hem ondersteunen op het ziekbed; in zijn krankheid verandert Gij zijn ganse leger.” Met verwondering hebben wij gezien dat de Heere een waarmaker van Zijn Woord is geweest.

Piet en Barry Beeke

Doorn: J. van Eckeveld-van Dijk

„’k Zal dan gedurig bij U zijn In al mijn noden, angst en pijn.” Psalm 73 vers 12

Degenen die de begrafenisplechtigheid wensen bij te wonen, worden uitgenodigd uiterlijk om 13.20 uur in het rouwcentrum aanwezig te zijn. Geen bloemen

Met diepe droefheid delen wij u mede dat, na een periode van afnemende krachten, door de Heere uit ons midden is weggenomen mijn innig geliefde zeer zorgzame man, onze liefdevolle zorgzame vader, groot- en overgrootvader

2 april 2011 Kombos 57 3941 KJ Doorn

Familie J.A. de Jong

2 april 2011 Broekseweg 7 3373 LA Hardinxveld-Giessendam

„Daar rusten de vermoeiden van kracht” Job 3 vers 17B

Sassenheim, 4 april 2011

Correspondentieadres: M.H. Geluk Haven 160 2182 JV Hillegom

Elburg, 3 april 2011

Elburg: G. uit de Fles-Zoet H. uit de Fles

Haarlemmermeer, 4 maart 1932

Dr. Nanningastraat 68 2131 BZ Hoofddorp

Doorn, 2 april 2011

MAGDALENA ZOET Elburg, 15 januari 1923

Heden behaagde het de Heere, op Zijn tijd, in de Hope des Eeuwigen Levens van ons weg te nemen mijn geliefde man, onze geliefde en zorgzame vader, schoonvader, groot- en overgrootvader

De kerkenraad van de Oud Gereformeerde Gemeente in Ned. te Doorn

Klein- en achterkleinkinderen Capelle aan den IJssel: C. de Jong-Gelderblom

Psalm 138 : 4 (berijmd)

echtgenoot van Femmigje Catharina de Gans eerder gehuwd geweest met Maria Theodora Piers

Brakel: R. van Zanten P.M. van Zanten-van Trigt Gouda: T. Versluis-de Jong

„Als ik, omringd door tegenspoed, Bezwijken moet, Schenkt Gij mij leven. Is ’t, dat mijns vijands gramschap brandt, Uw rechterhand Zal redding geven. De HEER’ is zo getrouw als sterk, Hij zal Zijn werk Voor mij volenden, Verlaat niet wat Uw hand begon, O Levensbron, Wil bijstand zenden.”

MARINUS GELUK Veenendaal, 2 april 2011

PIETERTJE VAN ZANTEN-DE JONG

De rouwdienst zal gehouden worden op zaterdag 9 april om 10.30 uur in ”De Terp”, Burg. Posweg 4 te Brakel, waarna de begrafenis zal plaatshebben op de Algemene Begraafplaats aan de Dwarssteeg te Brakel om circa 11.45 uur.

Uw goede Geest geleide mij in een effen land 55 jaar

Met droefheid geven wij u kennis dat door de Heere uit ons midden is weggenomen, na een periode van afnemende krachten, onze ”tante en oma”, zuster en schoonzuster

Sliedrecht: J.H. van Zanten A. van Zanten-Oudenes NieuwBeijerland: M.J. van de Werken-van Zanten G.A. van de Werken

Nunspeet, 2 april 2011 Correspondentieadres: Molenweg 2 8075 PA Elspeet

~ Geen bloemen ~

5 april 1956

Op zondag 3 april is overleden onze lieve tante

4

Overlijdensberichten andere dagbladen Tubantia • 25 maart • Arie Cornelissens te Campillos (40) • 26 maart • Helga Ingrid Fabisch (69) • 27 maart • Hermannus Jozef Kroeze te Hengelo (81) • 28 maart • Annie Roering-Bosman te Enschede (83) • 30 maart • Albertus Gerrit Hendrik Johan Scholten te Borne (87) • Marcel Nieuwenhuis te Oldenzaal (50) • Johannes Gerhardus Slaghekke (77) • Hendrika Johanna Maria Hommels-Olde Kalter te Oldenzaal (68) • Dick Meijer te Enschede (74) • 31 maart • Lambertus Maria de Veer te Enschede (71) • Ben Dijkman te Almelo (60) • Siny Meijerink-Busscher te Losser (76) • Hendrikus Antonius Benneker te De Lutte (83) • GerritJan Hemmink te Aadorp (72) • Hendrika Johanna SchipperTeesselink te Hengelo (84) • Dien van Loy-Brakel te Hengelo (77) • Hennie Hogeweg-Veldink (82) • 1 april • Johan de Boer te Enschede (68) • Rigtje Kamp-Derks (77) • Maria Johanna Lever-Raeimakers te Almelo (73) • Julia de VriesSchnürerova te Goor (89) • Lambertus Hendrikus Johannes Beene te Enschede (81) • Marinus Soomers te Hengelo (61) • Johannes Wilhelmus Hendriks Vettehen te Boxtel (84) • Gerhard ter Braak te Haaksbergen (87) • 2 april • Herman Geist (96) • Menno Bos te Hellendoorn (82) • Hans Breukers te Losser (73).

PZC • 19 maart • Catolina Johanna van Dullemen-Visser te Bogatanga (63) • 26 maart • Jan Verhulst (86) • 30 maart • Laurientje van der Have-Moerland te Goes (84) • Cornelis Leendert van der Weele te Colijnsplaat (55) • Henk Barentsen te Terneuzen (50) • Cesar de Maat te Hulst (86) • Arnold Simonse te Oostburg (74) • 31 maart • Lodewijk Johannes Antonides te Vlissingen (82) • Leintje ReijnoudtBaljeu te Goes (65) • Jacob Verheijke te Goes (93) • Eduard van Opdorp te Terneuzen (93) • Herman Carolus Maria van de Waeter te Breskens (80) • 1 april • Neeltje Hoevers-de Visser te Middelburg (84) • Lia Francke-Lous (54) • Leuntje van de Velde-Neele (81) • 2 april • Elisabeth Levina Faber-van Daalen te Vlissingen (61) • Willemina Reiniera Hoffman-Kalshoven (100) • Ali Lok-Hania te Goes (83) • Fransina Roelse te Westkapelle (68) • Marie-Jeanne Damman te Terneuzen (93).

Familieberichten Lever uw familieberichten bij voorkeur schriftelijk aan. De aanlevertijden voor geboorte- en rouwadvertenties zijn: Maandag t/m vrijdag tot 9.00 uur op de dag van plaatsing. Zaterdagkrant tot vrijdag 18.30 uur.

Tel. 055 - 539 04 99 Fax 055 - 542 48 02 E-mail: [email protected]

dinsdag 5 april 2011 PAGINA 5

Buitenland

Reformatorisch Dagblad

Verslaggeving in Tripoli: stress, strijd en spionnen Hadeel al-Shalchi (AP)

TRIPOLI – De spanningen in het Rixoshotel in Tripoli, de gouden kooi waar de Libische leider Muammar Gadda buite­la­dse jour­aliste­ onderdak verleent, lopen hoog op. Hier en daar gaan mensen met elkaar op de vuist. Verklikkers van de regering houden de gebeurtenissen nauwlettend in de gaten. Met een glimlach op het gezicht schenken se­vee­ste­s kof e, maar enkele uren later handelen zij als ervaren geheim agenten als een vrouw het hotel binnenstormt en roept dat ze is verkracht door militieleden. Op deskundige wijze werken ze de vrouw, Iman al-Obeidi, tegen de grond. Pr-mensen van de regering vertellen verslaggevers dat het

land achte­ Gadda staat, maa­ journalisten die er zelf op uit trekken om de verhalen op straat te controleren, worden opgepakt en in sommige gevallen het land uitgezet. De psychologische druk verschilt sterk met de stress die verslaggevers ervaren aan het front in het oosten van Libië, waar de kogels en granaten hun bij wijze van spreken om de oren vliegen. Het Rixoshotel is een vijfsterrenhotel, hoewel de gebruikelijke opsmuk in vredestijd nu ver te zoeken is. Een deel van het personeel is gevlucht, roomservice en wasdiensten zijn afgeschaft, terwijl het achtergebleven personeel alle decoraties van de muren heeft gehaald. Voor westerse journalisten, die persvrijheid gewend zijn, is het werken in het Tripoli van Gadda in sommige opzichten toch moeilijker dan verslag

geven vanuit een oorlogsgebied. Tijdens het diner vraagt een correspondent zich sterk af of zijn maaltijd is vergiftigd en een Italiaanse journalist slaat een pr-man van de regering vol in het gezicht. Hij moet door een aantal Britse collega’s van het slachtoffer worden weggehaald. Bij een ruzie smijt een Franse jou­nalist kof e naa­ zijn cameraman, maar de hete drank komt terecht op de rug van een regeringswoordvoerder. Elders breekt opnieuw een gevecht uit. „Het is een wedstrijd geworden wie er als eerste uit wordt geschopt”, vat een Amerikaanse journalist de situatie samen. Sommige journalisten, voornamelijk Arabieren, zijn het land al uitgezet. De Arabieren worden scherper in de gaten gehouden omdat zij de cultuur beter begrijpen en in de

vertalingen van tolken van de regering vaak onjuistheden opmerken. Toen Al-Obeidi het hotel binnenstormde om het relaas over haar verkrachting te doen, werden van de journalisten die haar wilden interviewen de Arabieren later het meest lastiggevallen. Zij kregen het verwijt te horen dat zij verraad pleegden aan hun cultuur. Zij hadden moeten weten waarom Libiërs moeite hebben met de wijze waarop de vrouw het hotel betrad, werd hun door regeringsvertegenwoordigers verteld. Op persconferenties wordt journalisten de les gelezen. Zij krijgen het verwijt de verkeerde vragen te stellen. Toen een verslaggeefster van Associated Press probeerde te achterhalen hoe een raket een boerderij in Tripoli had kunnen treffen,

noemden pr-medewerkers haar onprofessioneel en zeiden ze dat zij probeerde de feiten te verdraaien. Journalisten zullen de regeringsbemoeienis moeten accepteren als zij vanuit Tripoli verslag willen blijven doen. Hoewel ze maar weinig te zien k­ijgen van wat Gadda voo­ hen verborgen houdt, zitten ze op een plek die een unieke blik biedt op het con ict – als het regime ten val komt mogelijk de belangrijkste plek. Dat is

■ Journalisten worden ervan beschuldigd de verkeerde vragen te stellen

vooralsnog echter niet het geval. Nu heerst er vooral verwarring en komt het voor dat de situatie ondraaglijk wordt. Iedere dag is er een ”magical myste­y tou­” – een doo­ de regering georganiseerde busreis naar diverse plekken in en rond Tripoli. In het ergste geval moeten de journalisten vrezen voor hun leven. Bij een van deze reisjes kwam de bus in de avond in de buu­t van het Gadda bolwerk Sirte zonder benzine te zitten. De journalisten zaten zo goed als vast in de woestijn, terwijl om hen heen de raketten insloegen. Tijdens een ander tripje openden ontevreden dorpelingen het vuur op het voertuig en moesten de journalisten rennen voor hun leven. Meestal eindigen de reisjes bij een luidruchtige, geregisseerde proregeringsbijeenkomst. Aanhange­s van Gadda zwaaien

met groene vlaggen en dansen voor draaiende televisiecamera's in het rond. Als een verslaggever aan de rand van de bijeenkomst een praatje probeert aan te knopen met mensen die zich niet lijken te willen mengen in de menigte, wordt hij door regeringsmensen al vlug terug naar de massa gedirigeerd. De meeste journalisten proberen het al niet meer en wachten gelaten en sigaretten rokend het einde van de bijeenkomsten af. De lobby van het Rixoshotel is een ontmoetingspunt geworden waar journalisten informatie, geruchten en roddels uitwisselen. Soms proberen enkele verslaggevers het hotel uit te glippen, om in de stad op zoek te gaan naar verhalen, maar dit wordt steeds moeilijker omdat taxichauffeurs in grote problemen kunnen komen als zij buitenlanders vervoeren.

Strijdmacht Gaddafi richt bloedbad aan TRIPOLI/MISURATA – Aanhangers van de Libische leider Gadda hebbe­ ee­ slachti­g aangericht in de westelijke stad Misurata. Op straat liggen lichamen en in ziekenhuizen verblijven tal van gewonden. Dat meldden evacués uit de stad gisteren. Volgens de rebellen zijn er zeker 200 doden gevallen. Misurata is de derde stad van Libië. De bevolking kwam halverwege februari in opstand tegen het ­egime van Gadda . Zijn troepen wisten de meeste steden in het westen te onderwerpen, maar in Misurata duren de opstand en de aanvallen voort. Luchtaanvallen door de internationale coalitie hebben de belegering van de stad tot dusver niet kunnen opheffen. „Ze gebruiken tanks tegen bu­ge­s. Gadda is bereid iedereen te doden”, aldus een gewonde evacué. De rebellen vroegen gisteren om meer hulp van de coalitie. Inwoners zeggen dat sluipschutters vanaf daken op mensen schieten en dat artillerie wordt gebruikt in dichtbevolkte delen van de stad, met vernietigende gevolgen. Buitenlandse schepen evacueerden gisteren honderden gewonden uit de stad. Het Libische regime lijkt ondertussen te zoeken naar een diplomatieke uitweg uit het huidige con ict. Onde­ministe­ van Buitenlandse Zaken Abdelati Obeidi toert door Europa. In Athene sprak hij gisteren met zijn Griekse collega, Dimitris Droustas. Volgens Griekse bron-

Strijd Libië ■ Troepen Gaddafi richten bloedbad aan in westelijke stad Misurata. ■ Zonen Gaddafi zouden vader buitenspel willen zetten. ■ Amerikanen halen gevechtsvliegtuigen van front Libië terug.

nen wil Tripoli snel een politieke uitweg, omdat een militaire oplossing niet meer mogelijk zou zijn. Obeidi deed vervolgens Turkije en Malta aan. The New York Times meldde gisteren dat twee zonen van Gadda be­eid zouden zijn hun vader buitenspel te zetten. Saif alIslam en Sa’adi Gadda zouden een interim-bestuur willen vormen en de overgang naar constitutionele democratie mogelijk willen maken. Volgens een bron in de krant zou hun vader bereid zijn daaraan mee te werken. De opstandelingen lieten weten niets in het plan te zien. „Gadda en zijn zoons moeten vertrekken voordat er diplomatieke onderhandelingen kunnen beginnen”, aldus een zegsman van de rebellen tegen de Britse omroep BBC. Italië gaf hun gisteren een steuntje in de rug door de rebellen als „enige legitieme gesprekspartner” van het NoordAfrikaanse land te erkennen. Gadda deed giste­avond enkele beloften, maar gaf ook aan dat welke hervorming dan ook in zijn land alleen mogelijk is als hij de leidersrol behoudt. Dat zei Gadda ’s woo­dvoe­de­ Mussa Ibrahim tegenover journalisten in de hoofdstad Tripoli. Iman al-Obeidi, de Libische vrouw die vorige maand een hotel in Tripoli binnendrong en de aanwezige journalisten vertelde dat ze twee dagen lang was verkracht en gemarteld door troepen van Gadda , is wee­ op v­ije voeten. Ze is 72 uur vastgehouden en verhoord. Dat zei ze gisteren in een interview met CNN. De Amerikaanse strijdkrachten hebben gisteren hun gevechtsvliegtuigen van het front in Libië teruggehaald. De Verenigde Staten blijven nog wel een ondersteunende rol vervullen, heeft de NAVO bekendgemaakt. GrootBrittannië, Frankrijk en andere NAVO-lidstaten gaan nu de gevechtsvliegtuigen leveren om de no- yzone te handhaven en gronddoelen aan te vallen. A refdag.nl/volksopstand.nl

Tientallen doden en gewonden in onrustig Jemen

Zanger Martelly wordt nieuwe president Häiti

Buitenlandredactie

PORT-AU-PRINCE (ANP/RTR) – De zanger Michel Martelly (50) heeft de presidentsverkiezingen in Haïti gewonnen.

SANAA – Confrontaties tussen ordetroepen en betogers in de Jemenitische stad Taiz hebben gisteren aan zeker vijftien demonstranten het leven gekost. Honderden anderen raakten gewond. Medici in Taiz hebben dat laten weten. De doden vielen door vuurwapengeweld. Een deel van de gewonden werd door kogels getroffen. Anderen zouden traangas hebben binnengekregen. Van zestien gewonden zou de toestand kritiek zijn. De actievoerders waren aan een mars naar overheidsgebouwen in Taiz begonnen. Ze wilden daar het vertrek van president Ali Abdullah Saleh eisen. In de hoofdstad Sanaa hebben militairen gisteren voorkomen dat de politie duizenden betogers te lijf ging die zich hadden verzameld op een plein. De militairen schaarden zich aan de kant van de betogers.

Hij kreeg 67,5 procent van de stemmen, zijn 70-jarige rivaal Mirlande Manigat kwam niet verder dan 31,7 procent, zo meldde de kiescommissie van het Caraibische land gisteren. Het gaat om een voorlopige uitslag; de de nitieve volgt ve­moedelijk halverwege deze maand. Martelly bedankte zijn aanhang met een boodschap op Twitter. „We zullen aan de slag gaan voor alle Haïtianen. Samen kunnen we het waarmaken.” In de hoofdstad Port-au-Prince gingen aanhangers van Martelly de straat op om de overwinning van hun kandidaat te vieren. De tweede verkiezingsronde in Haïti had plaats op 20 maart. De eerste ronde, op 28 november, werd overschaduwd door ongeregeldheden waarbij zeker vijf doden vielen, en beschuldigingen van fraude.

LAHORE (ANP/AFP) – De Pakistaanse politie heeft bij een onderzoek naar kannibalisme twee broers van middelbare leeftijd gearresteerd. De autoriteiten verdenken de twee van het stelen van lichamen uit graven. Daarna zouden ze het vlees hebben opgegeten. Dat heeft een politiechef gisteren laten weten. Hij zei dat agenten in actie kwamen nadat ouders hadden geklaagd dat het lichaam van hun dochter was verdwenen.

Ruim 800 doden bij opstand Egypte CAÏRO (ANP/DPA) – Bij de opstand begin dit jaar in Egypte zijn zeker 800 doden gevallen. Circa 6400 mensen raakten gewond. Dat heeft het Egyptische ministerie van Gezondheid gisteren gemeld. Eerder werd steeds van 365 doden gesproken. Bij de nieuwe aantallen hebben de Egyptische autoriteiten zich gebaseerd op uitgebreid onderzoek van ziekenhuizen. Mensenrechtenactivisten denken dat het dodental hoger ligt.

„Lichamen gevonden bij Frans ramptoestel” PARIJS (ANP) – Bij de zoektocht met robots naar het wrak van een Air Francetoestel dat op 1 juni 2009 neerstortte in de Atlantische Oceaan zijn lichamen gevonden die kunnen worden geïdenti cee­d. Dat meldden Franse media gisteren op gezag van Transportminister Kosciusko-Morizet. Hoeveel lichamen er precies zijn gevonden, kon ze niet zeggen. Zondag werd bekend dat verschillende delen van het wrak zijn gelokaliseerd.

Zeker 200 doden bij gevechten Buitenlandredactie

Verdachten van kannibalisme gepakt

Astronauten op historische ruimtereis BAIKONOER (ANP/RTR) – Twee Russische kosmonauten en een Amerikaanse astronaut zijn de afgelopen nacht begonnen aan een bijzondere ruimtereis. Hun missie staat in het teken van een halve eeuw bemande ruimtevaart. Op 12 april is het precies vijftig jaar geleden dat de Russische kosmonaut Joeri Gagarin als eerste mens de dampkring verliet. In 1961 draaide Gagarin in anderhalf uur tijd een rondje om de aarde. OTSUCHI – De Japanse kustplaats Otsuchi vertoont nog vrijwel dezelfde aanblik als direct na de verwoestende aardbeving en tsunami van 11 maart. Het officiële dodental van de natuurramp Foto EPA is inmiddels tot boven de 12.000 gestegen. Zeker 15.000 mensen worden nog vermist.

Uitleg

Ivoorkust: strijd om de macht

Buitenlandredactie

ABIDJAN – Het is al maanden onrustig in Ivoorkust, maar de afgelopen dagen bereikte de onrust een kookpunt. De niet-herkozen president Laurent Gbagbo blijft zitten en aanhangers van zijn rivaal Alassane Ouattara pikken dat niet langer. Waar gaat het in de strijd eigenlijk om?

Om macht. Zowel de zittende president, Laurent Gbagbo, als presidentskandidaat Alassane Ouattara claimt de overwinning van de in november vorig jaar gehouden verkiezingen. De internationale gemeenschap heeft aangegeven dat de verkiezingen (die volgens de Verenigde Naties „de duurste verkiezingen” ooit in Afrika waren) ordelijk zijn

verlopen en erkent Ouattara als rechtmatige winnaar. Gbagbo beschuldigt oud-kolonisator Frankrijk er echter van zijn invloed in de VN te gebruiken om van hem af te komen. Zo zou Frankrijk zijn economische belangen willen veiligstellen. Maar het zijn niet alleen Frankrijk en de VN die zich tegen Gbagbo hebben gekeerd: de Afrikaanse Unie, de Europese Unie en het regionale samenwerkingsverband van West-Afrikaanse staten (Ecowas) hebben Gbagbo eveneens opgeroepen de biezen te pakken. Het is dus duidelijk dat Gbagbo hier de grote schurk is?

De oo­zaak van het con ict ligt bij hem. Maar ook Ouattara heeft geen schone handen in deze strijd. Volgens rapporten van mensenrechtenorganisa-

ties maken aanhangers van zowel Gbagbo als Ouattara zich schuldig aan mensenrechtenschendingen. Nadat vele pogingen vanuit de internationale gemeenschap tot bemiddeling hadden gefaald, koos Ouattara vorige week voor een militair offensief. Hoewel hij aanvankelijk terrein leek te winnen op Gbago is de stijd in een patstelling beland, waarbij volstrekt onduidelijk is wie welk deel van de grootste stad van het land, Abidjan, in handen heeft. De VN, die Ouattara sinds de uitslag van de verkiezingen beschermd hebben, beschuldigden zijn aanhangers er zaterdag van betrokken te zijn geweest bij een bloedbad in de westelijke stad Duekoue. Er zouden 300 burgers zijn gedood. Ouattara ontkent de verwijten. Volgens het Rode Kruis zijn er zeker 800 burgers omgekomen in de stad.

Gbagbo is christen, Ouattara moslim. Wat is de rol van religie in dit conflict?

Zoals andere landen op het breukvlak van Noord- en zuidelijk Afrika (Burkina Faso, Nigeria, Sudan) is het noorden van Ivoorkust overwegend islamitisch, terwijl het zuiden vooral christelijk is. De tegenstellingen tussen beide landsdelen werden verscherpt nadat er sinds begin deze eeuw veel immigranten uit buurlanden als Mali en Burkina Faso naar Ivoorkust kwamen. Door de goedlopende cacaoindustrie was de levensstandaard in Ivoorkust hoger dan die in de buurlanden. Veel van de immigranten waren moslim en deelden soms ook etnische banden met Ivorianen uit het noorden. Sommige zuiderlingen, onder wie Gbagbo, sloegen daarop de patriottistische trom:

het land moest beschermd worden tegen de „indringers.” Noordelingen in het algmeen zouden geen echte Ivorianen zijn. Die voelden zich daarop gediscrimineerd. Islamitische en christelijke leide­s t­ekken in het con ict overigens gezamenlijk op, in pogingen om de rust te herstellen. In december riepen ze de bevolking in een gemeenschappelijke verklaring op tot gebed. Bevinden er zich eigenlijk nog Nederlanders in Ivoorkust?

Het ministerie van Buitenlandse Zaken liet gisteren weten dat er zich op dat moment 38 Nederlanders in Ivoorkust bevonden. Zij wonen op twee na in de economische hoofdstad, Abidjan. Zeven Nederlanders hebben hun toevlucht gezocht in een Frans militair kamp, waar enkele honderden buitenlanders zitten.

Aanklacht: Wapenarsenaal Hamas verviervoudigd Buitenlandredactie

JERUZALEM – Het wapenarsenaal van de Palestijnse Hamas is de afgelopen vijf jaar verviervoudigd. Ook is het bereik van de raketten die de radicaalislamitische beweging tot haar beschikking heeft, aanzienlijk vergroot.

BOGOTA – Onder andere in de Colombiaanse hoofdstad Bogota werd gisFoto EPA teren aandacht geschonken aan de Dag van de Landmijnen.

Dat blijkt uit de aanklacht die het Israëlische openbaar ministerie gisteren tegen de Palestijnse ingenieur Dirar Abu Sisi uitsprak. Na veertig dagen hechtenis verscheen Abu Sisi gisteren voor het eerst voor de rechter. Behalve van het ontplooien van terroristische activiteiten en poging tot moord, wordt hij ervan beschuldigd het wapenarsenaal van Hamas fors te hebben uitgebreid en geavanceerder te hebben gemaakt. Zo zou Abu Sisi het bereik van Qassamraketten van 6 naar 22 kilometer hebben vergroot.

Ook zou hij het doordringend vermogen van antitankgranaten hebben opgevoerd van 6 naar 26 centimeter. Kort voor zijn arrestatie was de Palestijnse ingenieur volgens de aanklacht bezig met het ontwikkelen van een mortiergranaat die bepantsering tot een meter dikte zou kunnen doorboren. Na de Gazaoorlog van 2008/2009 kreeg Abu Sisi volgens de aanklacht van Hamas de opdracht een militaire academie op te zetten en te leiden, met als doel militaire lessen uit de laatste confrontatie met Israël te trekken. De aanklacht repte met geen woord over de manier waarop Abu Sisi is gearresteerd en naar Israël is gebracht. Volgens zijn familie is hij in februari tijdens een bezoek aan Oekraïne vanuit een nachttrein door zes agenten ontvoerd en in het geheim naar Israël overgebracht. Korte tijd later bevestigde Israël dat Abu Sisi zich in een Israëlische gevange-

nis bevond en door de geheime dienst werd ondervraagd. Volgens de Israëlische binnenlandse geheime dienst Shin Bet vervulde Abu Sisi een sleutelrol binnen Hamas. Familieleden houden echter vol dat hij slechts directeur was van de enige elektriciteitscentrale die de Gazastrook rijk is. Het Duitse weekblad Der Spiegel suggereerde vorige week dat de ontvoering van Abu Sisi ook is bedoeld om informatie los te krijgen over het lot van de in juni 2006 ontvoerde Gilad Shalit. De Israëlische korporaal wordt al bijna vijf jaar vastgehouden op een onbekende plaats, vermoedelijk in de Gazastrook. Abu Sisi ontkende gisteren tijdens de rechtszitting alle aantijgingen die tegen hem werden ingebracht. „Ik heb niets te maken met veiligheidsoperaties tegen Israël en ik heb niets te maken met Gilad Shalit”, aldus de verdachte.

Laurent peinst niet over opgeven toelage BRUSSEL (ANP/Belga) – De Belgische prins Laurent voelt er niets voor om de jaarlijkse toelage die hij van de overheid ontvangt, terug te geven. Dat meldden de dagbladen De Standaard en het Nieuwsblad vanmorgen. Laurent (47) ontvangt nu een jaarlijkse toelage van 300.000 euro. Onder meer de Vlaams-nationalistische N-VA-partij wil daar een einde aan maken. Prins Laurent komt geregeld in opspraak.

Japan loost radioactief water in oceaan TOKIO (ANP/RTR) – Japan gaat 11.500 ton licht radioactief water uit de gehavende kerncentrale Fukushima I lozen in de Stille Oceaan. Dit is gisteren van een of ciële b­on ve­nomen. De maatregel is bedoeld om meer opslagcapaciteit te creëren voor zwaar radioactief water. Reddingswerkers zetten grote hoeveelheden water in om de reactoren te koelen. Zo moet het verder smelten van brandstofstaven worden voorkomen.

VN-toestel crasht in Congo: 32 doden KINSHASA (ANP/RTR) – Een vliegtuig van de missie van de Verenigde Naties in de Democratische Republiek Congo is gisteren tijdens de landing op het vliegveld van Kinshasa verongelukt. Daarbij kwamen 32 mensen om het leven, 1 inzittende overleefde de ramp, aldus een zegsman van de volkerenorganisatie. Het toestel van de Canadese vliegtuigbouwer Bombardier brak in stukken toen het in de stromende regen probeerde te landen.

Verdachte 11-9 niet berecht in VS WASHINGTON (ANP/AFP) – Een man die een cruciale rol zou hebben gespeeld bij het plegen van een reeks terroristische aanslagen in het noordoosten van de VS op 11 september 2001, Khaled Sheikh Mohammed, wordt op een Amerikaanse basis in het Cubaanse Guantanamo berecht, en niet in de VS zelf. Dit heeft de Amerikaanse minister van Justitie, Holder, gisteren gezegd. De verdachte moet zich verantwoorden voor een militaire raad.

Reformatorisch Dagblad

dinsdag 5 april 2011 PAGINA

6

www.peugeot.nl

KOM NIET IN LEEUWENPAK NAAR DE DEALER

Slotdividend B+Q VPV Income Fund NV SQT++)Q +TX//T %+,+T #N/TQ//" ++X P%Q#+T%X' Q+ ,W+X //X &//T //X,++"&WP,+TS< E+ ,%T+-Q%+ &++)Q2 X/ 'W+,#+PT%X' O/X ,+ UT%WT%Q+%Q2 .+S"WQ+X QWQ &+Q P%Q#+T+X O/X ++X S"WQ,%O%,+X, O/X

EN KRIJG 19% BTW-KORTING 0% RENTE OP 3 JAAR FINANCIERING

• •

€ 0,32 per aandeel ;U ,%XS,/' : /UT%" GV00 F/" &+Q //X,++" +LJ,%O%,+X, XWQ+T+X< B+Q S"WQ,%O%,+X, F/"2 '+&++" %X -WXQ/XQ+X +X WX,+T /)QT+# O/X 0:5 ,%O%,+X,.+"/SQ%X'2 !+Q %X'/X' O/X 0G /UT%" GV00 .+Q//".//T NWT,+X '+SQ+", .%$ 4&+ 7WI/" K/X# W) 6-WQ"/X, =32 ?+!+"SQ+,+ G Q+ KT+,/ +X //X ,+ //X,++"&WP,+TS Q+T .+S-&%##%X' NWT,+X '+SQ+", ,WWT QPSS+X#W!SQ O/X ,+ %XSQ+""%X'+X ,%+ &PX //X,+"+X WU !//X,/' ( /UT%" GV00 X/.+PTS %X /,!%X%SQT/Q%+ &/,,+X< M/X,++"&WP,+TS ,%+ &PX SQP##+X //X&WP,+X O%/ ,+ 6Q%-&Q%X' 383 K+"+''+TS'%TW WXQO/X'+X .+T%-&Q WO+T ,+ P%Q#+T%X' O/X &PX ,%O%,+X,< 7+-WT, ,/Q+ %S > /UT%" GV00 X/.+PTS< CWP,/2 : /UT%" GV00

VPV Income Fund NV

26

NOG

383 K/X#%+TS =32 8WSQ.PS 90::2 GRVV HC CWP,/2 V0RGJ:*>>>>2 NNN
DAGEN

E+ .+&++T,+T O/X 383 @X-W!+ DPX, =3 %S2 .%XX+X &+Q #/,+T O/X ,+ 1)Q2 %X &+Q .+F%Q O/X ,+ O+T+%SQ+ O+T'PXX%X'<

Gem. verbr. (afh. van type motor) l/100 km: 3,8-6,4; km/l: 26,3-15,6; CO2: 98-155 gr/km.

vacature-overzicht

IN APRIL HOEF JE NIETS TE DOEN VOOR DE BESTE AANBIEDINGEN. Deze maand is de Peugeot 107 er al vanaf € 6.795, de 206+ vanaf € 8.195 en de 207 vanaf € 10.465.

Administratief

MBS Holding, Soest Christelijke Hogeschool, Ede Rekenvoorbeeld Peugeot 107 Peugeot 206+ Peugeot 207

Contantprijs

Aanbetaling/ inruil

Totaal kredietbedrag

€ 6.795,€ 8.195,€ 10.465,-

€ 2.805,€ 3.215, € 3.475,-

€ 3.990,€ 4.980,€ 6.990,-

Looptijd in Debetmaanden rentevoet

36 36 36

0,0% 0,0% 0,0%

Jaarlijks kostenpercentage

Maandbedrag

Totaal te betalen bedrag

0,0% 0,0% 0,0%

€ 111,€ 138,€ 194,-

€ 3.990,€ 4.980,€ 6.990,-

Bouw/techniek

Rekenvoorbeelden betreffen niet-doorlopend krediet. Financiering verstrekt door Peugeot Finance, handelsnaam van PSA Finance Nederland B.V., Goudsesingel 136, 3011 KD Rotterdam (KvK 24125767, registratienummer AFM 12007744). Toetsing en registratie bij het BKR te Tiel. Prospectus verkrijgbaar bij uw Peugeot-dealer of via www.peugeot.nl. Geldig bij aanschaf van een nieuwe Peugeot 107, 206+, 207 van 01/04/2011 tot en met 30/04/2011 met een uiterste registratiedatum van 30/06/2011. Het actiemaximum op de 107 is € 4.000,-, het actiemaximum op de 206+ is € 5.000,- en het actiemaximum op de 207 is € 7.000,-.

Leidinggevend monteur, allround monteur De Heer land en water, Polsbroek (Utr.) Machinist zuigboot MultiBouwSystemen B.V., Soest Uitvoerder/projectleider Hardeman b.v., Lunteren Voorman timmerman en/of meewerkend uitvoerder, meewerkend voorman Technisch Onderhoudsbedrijf De Nood, Hydrauliek service monteur 's-Gravenpolder Bouwbedrijf A.A. Jongekrijg, Puttershoek Planner/werkvoorbereider Kosinus Elektrotechniek, Stolwijk Zelfstandig monteur, leerling monteur/ schoolverlater Konstruktiebedrijf Hiensch, Veenendaal 3D tekenaar, calculator H.I.H. Engineering, Barneveld, Constructeur, tekenaar Hendrik-Ido-Ambacht Metalura, Hardinxveld-Giessendam

Afgebeeld model kan afwijken van de werkelijkheid. In de genoemde aanbiedingsprijzen is de bonus-malus op basis van CO2 -uitstoot verwerkt, de Green by Peugeot inruilpremie en de BTW korting. De laatste wordt berekend over de prijs van de 3 deurs versie exclusief btw, bpm en exclusief opties of accessoires. Na aftrek van deze korting wordt de wettelijk verplichte btw berekend; de totaalprijs is de geadverteerde prijs. De geadverteerde kortingen/actieprijzen zijn alleen van toepassing op 107 XR met Pack Accent, 206+ XR en 207 Access Lite. Wijzigingen voorbehouden. Vraag de Peugeot-dealer bij u in de buurt naar de mogelijkheden of kijk op www.peugeot.nl voor alle voorwaarden, waaronder die van de Green by Peugeot premie.

Merken kindermode

.+84 )00+"!!42&&1" (elke week een nieuwe modeactie)

Kenmerkend voor onze damesafdeling is de shop in shop van diverse kledingmerken.

"(6$- *33/%$$7: deze week 20% korting op het merk SUMMUM Merken damesmode: • Dept • Tramontana • Anna Scott • Summum • EDC • Expresso • Vero Moda • Sandwich • LTB jeans • Sisterpoint • Yaya • SPM schoenen

;/3,$ '377$',<$ %(6$-# $5 9<5%$/63%$

Essenerweg 2 Kootwijkerbroek tel. 0342 - 44 23 91

[email protected] www.depapillonmode.nl

MEISJES 92-128 • Tumble N Dry • SD Le Chic • No No • Mim - Pi 140 • Porto Azul • Code 1

n>ONN ]KB@

Commercieel

Van Nifterik Holland B.V., Ede KS Profiel, Moerdijk

rQBCCNN8BB>ONNG

Wartburg College, Rotterdam Willem van Oranjeschool, Brakel Boaz-Jachinschool, Elspeet SBO Samuël, Kapelle Biezelinge Wartburg College, Rotterdam en Dordrecht Juliana van Stolbergschool, Poederoijen

Girls - 176 • S Oliver • EDC • Seven one Seven • Tumble N Dry • Vingino • Geisha • No No 152 • Hookipa • Porto Azul • SD Le Chic 152 • Code 1

&)566$$-552%$$8

"75):$8

&88$ *2/:9$8$6

mB:B

&'/:-:/$:/$6

JONGENS 92-128 • Seven one Seven • Tumble N Dry • Vingino • Petrol • Code 1 • BPC • Pointer

Boys • Seven one Seven • Tumble N Dry • NZA • S Oliver • Garcia • Petrol • Vingino • Bpc • Cars • Code 1 • Pointer

o>JN OSLNC eSS<:>JPK: 8BB>
3-daags Maastricht arrangementen in 4-sterrenhotel: • 2x overnachting in een comfortabele tweepersoonskamer • 2x uitgebreid ontbijtbuffet • 1x heerlijk 3-gangen diner in Dreamz, Restaurant & Bar (excl. drankjes) • Stadsgids en plattegrond van Maastricht

Aanbieding Speciaal voor vaste abonnees: 3 daags-arrangement in 4-sterrenhotel voor € 99,- p.p. (i.p.v. € 160,-)

Geestelijk verzorger Verzorgende AG/IG Groepsbegeleiders inloop en activering Medewerker woonbegeleiding Huishoudelijk werker Lid Raad van Toezicht Managementassistent, technisch gebouwenbeheerder, dyslexiebehandelaar Bezorgers Afdelingscoördinator Clustermanager Kinderevangeliste voor Roemenië, zendingsechtpaar voor Mongo Keuken en/of sanitairverkopers, orderverwerker, keukenmonteurs

Kijk op de vacaturesite voor meer informatie: wervingenselectie.erdeetref.nl

%(,{ 952/:6#

125;/$$2 6. $+/2* -*6 ., *)566$7$6/(

op www.erdeetref.nl

Stichting voor Onderwijs op Reformatorische Grondslag, Amersfoort Driestar Educatief, Gouda

Arma Keukens & Sanitair, Haarlem

Gebruik maken van de aanbieding? 1. Ga naar www.erdeeshop.nl 2. Klik op Abonneevoordeel en zoek de aanbieding op 3. Print de aanbiedingscoupon Beschikt u niet over internet? Bel dan Abonneeservice, tel. 055 - 539 04 98.

snel naar: werving&selectie

Zorg en welzijn

CuraMare, Sommelsdijk Agathos Thuiszorg, Amersfoort/ Zeist e.o. Stichting Ontmoeting, Rotterdam Stichting Adullam, Uddel Stichting Adullam, Lunteren

Erdee Media Groep, diverse plaatsen In de Bres, Drachten De Schutse, Kesteren St. Kimon, Houten

Naast Maastricht behoort ook een bezoek aan het pittoreske Valkenburg met haar grotten tot de mogelijkheden. Of verken al wandelend of ietsend het Limburgse heuvelland met wijngaarden, kastelen en authentieke boerderijen…

Kijk voor meer informatie op www.goldentulipappleparkmaastricht.nl

Adjunct-directeur bovenbouw havo-vwo Directeur Leerkracht, begeleider rugzakleerlingen Intern begeleider, invalleerkrachten Docenten Engels, natuurkunde en wiskunde Groepsleerkracht

Diversen

Voorwaarden: de prijs is per persoon en gebaseerd op 2 personen per kamer. De eenpersoonstoeslag bedraagt € 54,00 per verblijf. Arrangementsprijs is excl. city tax & service charge à € 5,55 p.p.p.n. Deze actie is geldig tot en met 31 augustus 2011 op basis van beschikbaarheid.

ontdek vacatures zonder omwegen

Topverkopers Internationaal sales manager

Onderwijs

mB:B_ aS9G eNGGSS>:

!

BABY • Z8 • Noppies • Babyface

Administrateur Senior salarisadministrateur

Kijk voor meer aanbiedingen op

,,,3$2%$$0!54368 oJ: SQBCCNN8BB>ONNG LNGO: CJN: .FN: :N>9L7N>HNCON H>SPK:3 8BB> >NNO< LNOSCN :>SC<SP:JN< QJI ON SSCQJNON>.<3l

Aansprakelijkheid Over telefonisch opgegeven advertenties kunnen geen klachten worden geaccepteerd. Geef daarom uw advertentie bij voorkeur schriftelijk op. Erdee Media Groep, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn Tel. 055 - 539 04 99 Fax 055 - 542 48 02 Email: [email protected]

dinsdag 5 april 2011 PAGINA 7

Regio

Reformatorisch Dagblad

Utrecht beperkt zich tot kerntaken Regioredactie

UTRECHT – De provincie Utrecht richt zich de komende vier jaar alleen nog op kerntaken zoals economische ontwikkeling en bereikbaarheid en steekt geen geld meer in onder meer sport. Dat werd gisteren duidelijk tijdens de presentatie van het nieuwe coalitieakkoord in het provinciehuis. De provincie wordt de komende jaren bestuurd door VVD, CDA, D66 en GroenLinks. Utrecht kwam vrijdagavond als eerste van de twaalf provincies tot een nieuwe coalitie, na nog geen drie weken onderhandelen. Volgens informateur Kamminga

Nieuwe coalitie ■ Provincie Utrecht richt zich komende vier jaar alleen op kerntaken. ■ Nieuwe coalitie bemoeit zich niet meer met sport, welzijn en podiumkunsten. ■ Regenboogcoalitie geeft aan elkaar toe rond mobiliteit.

„schuurde het soms wat”, maar is Utrecht trots de eerste te zijn. Het nieuwe brede bestuur richt zich op economische en ruimtelijke ontwikkeling, bereikbaarheid en natuur en landschap. De provincie wil geen geld meer stoppen in welzijn, sport en podiumkunsten. Wel wordt er nadrukkelijk geïnvesteerd in cultuurhistorisch erfgoed en cultuureducatie. Daarnaast blijft Utrecht festivals ondersteunen. Het college legt de nadruk op grote mobiliteitsprojecten, zoals de Rijnbrug bij Rhenen en knooppunt Hoevelaken. GroenLinks tekende voor meer asfalt omdat naar eigen zeggen ook de ets en het openbaar vervoer in het akkoord ruim aan bod komen. Ook de VVD moest water bij de wijn doen. De grootste partij in de provincie ging akkoord met de aanleg van drie ecoducten. „Daar heeft GroenLinks wel een punt binnengehaald”, gaf formateur Van Lunteren (VVD) toe. Het nieuwe bestuur focust op minder taken, maar ook op „minder bestuurlijke drukte en een kleinere overheid.” Dat blijkt uit het aantal gedeputeerden: vier in plaats van zes.

Vier kandidaten voor korpschef Flevoland ALMERE – Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft vier kandidaten aangedragen voor de functie van waarnemend korpschef bij de politie Flevoland. Dat meldde de politie gisteren. Zaterdag ontstond commotie over de positie, omdat korpsbeheerder Jorritsma een interim-adviseur wilde benoemen, die 1600 euro per dag zou gaan verdienen.

Alphenaar overlijdt na ongeval met fiets LEIDEN – Een 59-jarige wielrenner uit Alphen aan den Rijn is in de nacht van zaterdag op zondag na een ongeval aan zijn verwondingen overleden. De Alphenaar etste zaterdagmiddag in Leiden, toen hij over een hobbel reed en op zijn stuur klapte. Daarop kwam hij hard met zijn hoofd op het asfalt terecht. Hij overleed in het ziekenhuis, zo werd gisteren bekend.

Zeven arrestaties voor illegaal wapenbezit

DEN HAAG – De Turks-islamitische moskee Mescidi Aksamoskee ligt aan een binnenpleintje in de Chinese buurt. Tot 1975 was het de belangrijkste synagoge van Den Haag. De verhoudingen Foto’s RD, Henk Visscher tussen de moslims en Joden zijn goed in de hofstad.

Hoofdsynagoge wordt belangrijke moskee synagogen

Ontruiming na rook in trein bij Hilversum

Man vast wegens schietpartij Alphen a/d Rijn

HILVERSUM (ANP) – In een treinstel bij station HilversumNoord is vanmorgen rookontwikkeling ontstaan. Dat meldden de NS.

ALPHEN A/D RIJN (ANP) – De politie heeft gisteren een 37jarige Rotterdammer aangehouden in verband met de schietpartij zaterdag in Alphen aan den Rijn waarbij twee mensen zijn overleden en twee mensen gewond raakten.

De machinist heeft de stoptrein Leiden-Utrecht (Buitenom) stilgezet en de trein ontruimd. Er zaten enkele honderden mensen in de trein, die ongeveer 500 meter naar het station zijn gelopen. Er zijn geen gewonden gevallen. Door de brand reden er vanmorgen tussen Hilversum en Naarden-Bussum geen treinen. De rookontwikkeling deed zich even voor halfnegen voor in het voorste stel van de dubbeldekker op het moment dat de trein tussen Bussum-Zuid en HilversumNoord reed. De oorzaak van de rookontwikkeling is nog niet bekend.

De man werd in zijn woonplaats opgepakt op verzoek van het korps Hollands Midden. Uit nader onderzoek en verhoor moet duidelijk worden of de man betrokken was bij de schietpartij en wat zijn rol was. De vier mannen waren betrokken bij een schotenwisseling bij de Broekhorst in Alphen aan den Rijn in de nacht van vrijdag op zaterdag. De mannen reden naar een ziekenhuis in Gouda. De politie sluit niet uit dat ze tijdens de rit ook zijn beschoten.

(Advertentie)

V E LE

’S BESTEL ONLINE E U RO EL! UW BUITENVERF! VO O R D E

Gijsbert Wolvers

DEN HAAG – Waar vroeger de kast met de Thorarollen stond, is nu het kunstwerk gemetseld dat de gebedsrichting naar Mekka aangeeft. Op de plek van het spreekgestoelte, waar de Thora werd voorgelezen, ligt nu alleen tapijt met vakjes voor één persoon. De hoofdsynagoge aan de Haagse Wagenstraat werd een belangrijke moskee in de residentie. „Wij krijgen wekelijks Joden op bezoek.” Imposant rijzen de vier gepleisterde pilaren op aan weerszijden van de ingang. Ze ondersteunen de neoklassieke driehoekige gevel. Aan weerszijden staan twee stalen minaretten. De gebedshuis voor moslims staat op een binnenpleintje in de Chinese buurt van Den Haag, vroeger midden in de Joodse buurt. Daar vestigen zich vanaf de 17e eeuw veel Joden. De synagoge aan de Wagenstraat wordt in 1844 geopend voor Duitstalige (Asjkenazische) Joden. Het is de glorietijd van het Jodendom in Nederland. De synagoge is daarom niet alleen groots van opzet, ook de bouwsstijl en de inrichting zijn luxe en duurzaam. „De ventilatoren

Cel voor doodslag op Gouwenaar Regioredactie

w w w. t m c w e b s h o p. n l

Aangifte Sliedrecht tegen topambtenaar Van onze correspondent

SLIEDRECHT – Het college van B en W van Sliedrecht heeft aangifte gedaan tegen een topambtenaar van de gemeente. Dat bevestigde een gemeentewoordvoerder gisteren. De locosecretaris wordt verdacht van onrechtmatigheden in het gemeentelijk betalingsverkeer. Volgens een persverklaring zou het gaan om een bedrag van enkele tienduizenden euro’s. „Het college heeft vanwege de ernst van het vermeende vergrijp de betrokken ambtenaar onmiddellijk geschorst toen de vermoedens van malversaties rezen”, aldus het persbericht. Het college heeft in de gang van zaken ook aanleiding gezien om het eigen functioneren nader te onderzoeken. B en W vinden dat de kwestie ook het bestuur zelf raakt. Het college heeft daarom commissaris van de Koningin Franssen van de affaire op de hoogte gesteld. Op diens aanraden heeft het college inmiddels een extern adviseur aangesteld. Het gaat om J. Pop, voormalig burgemeester van Haarlem. Pop is voor deze klus uitgekozen „vanwege zijn grote staat van dienst in het

openbaar bestuur.” Het gonst in Sliedrecht al langer van de geruchten over een mogelijke bestuurlijke crisis. De betrokken topambtenaar is sinds 1 december geschorst. Gemeenteraad en ambtelijke organisatie zijn hiervan dezelfde maand op de hoogte gebracht. De zaak kwam aan het rollen na een accountantsonderzoek. Uit de boeken bleek dat er mogelijk geld is verduisterd van het plaatselijke Baggerfestival. Daarop werden onder meer de computers van de verdachte ambtenaar in beslag genomen. Het ingestelde onderzoek leidde uiteindelijk tot de aangifte. De locosecretaris is tevens vicevoorzitter van de Stichting Baggerfestival. Complicerende factor is dat burgemeester Boevée voorzitter is van dezelfde stichting. Het festival werd in 2008 nog een groot succes. Vorig jaar werd het tweejaarlijkse festival een jaar doorgeschoven vanwege problemen met sponsors. Een maand geleden liet de organisatie nog weten dat het festival dit jaar zou worden georganiseerd en wel als een „feest van en voor Sliedrechters.” Onlangs werd echter bekend dat ook dit jaar het Baggerfestival niet kan doorgaan.

van 1843 werken nog steeds”, zegt Islam Erkul, bestuurslid van de Turks-islamitische Mescidi Aksamoskee, trots. Hij wijst naar boven. Daar prijken versierde roosters onder de ventilatoren. Het Joodse leven in de hofstad wordt in de Tweede Wereldoorlog bijna weggevaagd door de deportaties. „Het aantal Haagse Joden nam af van 17.000 naar 2000”, vertelt imam Cevdet Keskin, algemeen coördinator van de Islamitische Stichting Nederland, de eigenaar van de moskee. In 1975 verkoopt de Joodse gemeenschap de synagoge aan de gemeente Den Haag voor het symbolische bedrag van 1 gulden. De Thorakast (”aron”) uit 1723 wordt naar Israël overgebracht. De gemeente neemt het gebouw in gebruik als onderkomen voor daklozen en drugsverslaafden. „Het pand ging daardoor sterk achteruit”, weet Erkul. Ondertussen zijn duizenden Turkse moslims in Den Haag op zoek naar een grotere moskee. Zij krijgen de voormalige synagoge in het vizier, maar de gemeente ligt in hun beleving dwars. Als in 1978 in hun provisorische moskee, gevestigd in een houtzagerij, brand wordt gesticht, barst de bom. Tiental-

DEN HAAG – De rechtbank in Den Haag heeft gisteren een 39-jarige man uit Gouda veroordeeld tot acht jaar celstraf wegens het doodsteken van een 37-jarige plaatsgenoot. De of cier van justitie had twee weken geleden tien jaar gevangenisstraf geëist. Het slachtoffer liep in de nacht van 16 op 17 juli met een aantal anderen op het etspad van de Bloemendaalseweg in Gouda,

toen de 39-jarige man hen op de ets passeerde. De dader en het slachtoffer kenden elkaar en er was al enkele jaren sprake van spanningen tussen hen. De 37-jarige Gouwenaar sprong boven op zijn 39-jarige plaatsgenoot en trok hem van zijn ets. Hierna ontstond er een worsteling tussen beide mannen. In dat gevecht stak de 39-jarige man het slachtoffer met een mes in zijn buik en rug. Die overleed enkele uren later in het ziekenhuis.

Stakende scholieren slaan docent Regioredactie

APELDOORN – Een aantal leerlingen heeft gisteren een wilde scholierenstaking gehouden die zij via sociale media hadden georganiseerd. Bij de acties, gericht tegen de kabinetsplannen om de zomervakantie te bekorten, werd onder andere een docent geslagen. De scholieren sloegen een docent van het Ubbo Emmiuscollege in het Groningse Veendam. De docent en een conciërge wilden verhinderen dat een groep van vijftig protesterende leerlingen van een andere school in Veendam het schoolgebouw binnenkwam, aldus directeur De Vries van het college. Een jongen van 14 jaar is opgepakt op verdenking van het slaan.

Twee andere leerlingen zijn aangehouden wegens baldadigheid. Het is niet bekend of de docent aangifte doet. Bij een protestactie van honderd stakende leerlingen op de Grote Markt in Goes zijn gistermiddag vier jongens gearresteerd omdat ze met vuurwerk en eieren gooiden. Ze raakten twee politiemannen en een medewerker van de socialewerkvoorziening Betho. Die achtervolgde de vier met een hogedrukspuit. Ook zou een auto zijn beschadigd en sneuvelde er een ruit van het oude stadhuis. In het Gelderse Ermelo bekogelden zo’n honderd stakende scholieren het gemeentehuis met eieren. Ook in Etten-Leur en Rucphen gingen scholieren de straat op om te protesteren. Het scholierencomité LAKS steunde de actie niet.

len Turkse Nederlanders breken diezelfde dag nog in de voormalige synagoge in en bezetten die een maand lang. „De politie ging ervan uit dat wij de bezetting zouden opgeven, maar wij losten elkaar af”, zo verklaart een oudere moslim die aan de actie meedeed. Jarenlang onderhandelen de Turkse leiders met de gemeente. Pas in 1981 verkoopt Den Haag het gebouw voor 1,4 miljoen gulden aan de Turkse gemeenschap. „De gemeente heeft er fors aan verdiend”, constateert Erkul nuchter. De Turks Islamitische Vereni-

zodanig in gebruik. Namen van Allah, de profeet Mohammed en Koranteksten worden op de wanden en het plafond geschilderd. Hoe kijkt Keskin ertegenaan dat zij een voormalig Joodse synagoge in bezit hebben? „Volgens mij is dit het enige voorbeeld in Nederland van een voormalige synagoge die als moskee wordt gebruikt. Het is een mooi gebouw, waar veel moslims van andere nationaliteiten naartoe komen. Ook diverse medewerkers van ambassades komen hier vrijdags.” Heeft hij enig idee hoe Joden ertegenaan kijken? „Leden van de Joodse gemeenschap komen nog wekelijks op bezoek. Een enkeling heeft hier nog Thorales gekregen. Sommigen zijn blij dat het een gebedshuis is gebleven, anderen vinden het toch jammer dat het geen synagoge meer is.” Het vreedzaam samenleven van Jood en moslim blijkt buiten. Daar staat een auto met een davidssterembleem achter de voorruit. Erkul: „Dat is van een vrouw die hier in de buurt werkt.”

ging verbouwt de voormalige synagoge tot moskee. In 1981 verdwijnen de Hebreeuwse teksten en het dito jaartal 5604 (1844) van de gevel. Zes jaar later komen de minaretten erbij. Het kunstwerk dat de richting naar Mekka aangeeft, de ”mihrab”, wordt tegen de zuidoostelijke muur gemetseld – zowel Joden als moslims in het Westen bidden met hun gezicht naar het oosten. Er komen drie volgens islamitische kunst versierde ”minbars” (een soort preekstoelen) aan de zijkant van de ruimte. De vrouwengalerijen blijven als

Dit is het eerste deel in een serie over synagogen. A refdag.nl/synagogen voor meer foto’s.

DEN HAAG – Zonlicht beschijnt het tapijt op een van de vrouwengalerijen, die als zodanig in ere bleven.

(Advertentie)

Paarspluscollege in Groningen GRONINGEN (ANP) – De provincie Groningen krijgt de komende vier jaar een paarspluscollege bestaande uit PvdA, VVD, GroenLinks en D66. Dat is gisteren bekendgemaakt door formateur en PvdA-lijsttrekker W. Moorlag. De onderhandelingen over het akkoord hebben een kleine maand geduurd. Het nieuwe college moet een besluit nemen over het toekennen van subsidie voor de bouw van het Groninger Forum, een cultureel ontmoetingscentrum.

„Meld hardrijders op strand op site” die op het strand harder dan 15 kilometer per uur rijdt, via de website aangeeft. „De volgende keer is het geen hond, maar een kind”, vreest een zegsvrouw. „Te hard rijden op het strand is levensgevaarlijk.” Naar eigen zeggen is Den Haag de eerste gemeente die een klikdienst voor hardrijders op het strand instelt. „Maar badgasten die op andere stranden een overtreding waarnemen, mogen zich ook melden”, stelt de woordvoerster. De Haagse Dierenbescherming gaat ook contact opnemen met vestigingen in belendende badgemeenten om een eigen website op te zetten. Mensen die hardrijders betrappen, wordt overigens wel gevraagd met de mobiele telefoon een lmpje als bewijs te maken.

DEN HAAG (ANP) – De Haagse Dierenbescherming heeft een website geopend waar auto’s kunnen worden gemeld die op het strand harder rijden dan is toegestaan. Dat heeft een zegsvrouw gisteren gemeld. Het gaat om automobilisten met een onthef ng, zoals overheidsdiensten, strandtenthouders en leden van de reddingsbrigade. In Den Haag hebben zich de afgelopen twee jaar op het strand opvallend veel aanrijdingen voorgedaan tussen gemotoriseerde voertuigen en viervoeters. In de meeste gevallen waren deze botsingen fataal voor de hond. Daarom hoopt de Dierenbescherming dat het zonnebadend publiek alert wil zijn en elke auto

(Advertentie)

list é speciawer ing! d n o z a Hog nen en zon in kozij

KOZIJNEN ■ ZONWERING

OPEN DAGEN 25-02 09.00 T/M 21.00 UUR

VRIJDAG

Tot 1 juli 2011 een verlaagd BTW tarief van 6% BTW!

Hogazon www.hogazon.nl

26-02 09.00 T/M 17.00 UUR

ZATERDAG

Glassubsidie van € 35,- per m

2

WORDT NIET MEER VERSTREKT DOOR HET RIJK MAAR WEL DOOR HOGAZON!

Hogazon is onderdeel van Rogeko Groep BV

Vraag naar de voorwaarden.

Schouwersweg 100 ■ 4451 HT Heinkenszand ■ T 0113 - 56 40 04 ■ F 0113 - 56 30 09 ■ [email protected] ■ www.hogazon.nl

100% ZEKERHEID! GÉÉN AANBETALING!

AMERSFOORT – De politie heeft zeven mannen, in de leeftijd van 29 tot en met 57 jaar, opgepakt die worden verdacht van illegaal wapenbezit en het schieten met volautomatische wapens op een sportschietbaan in Amersfoort. Dat bevestigde de politie vanmorgen. De recherche hing piepkleine camera’s op in het plafond om bewijzen te verzamelen.

Fietser (15) overlijdt na ongeval in Dronten DRONTEN – Bij een verkeersongeval in Dronten is gistermiddag een 15-jarige etser uit Swifterbant om het leven gekomen. Dat meldde de politie gisteren. De jongen stak rond kwart voor drie de Dronterringweg over en werd geschept door een vrachtauto. Reanimatiepogingen mochten niet meer baten. De jongen overleed ter plaatse aan zijn verwondingen.

Man rijdt 100 km/u te snel: 1650 euro boete HAZERSWOUDE – Een 29-jarige motorrijder heeft zaterdag ruim 100 kilometer per uur te snel gereden op de N209 bij Hazerswoude. De politie betrapte de man tijdens een snelheidscontrole met een lasergun. Het rijbewijs van de motorrijder is direct ingevorderd. Hem wachten een boete van 1650 euro en ontzegging van de rijbevoegdheid, aldus de politie gisteren.

Man overlijdt na val in vergistingssilo LUTTELGEEST – Bij een landbouwbedrijf in Luttelgeest (Flevoland) is gisterochtend een man om het leven gekomen nadat hij in een vergistingssilo viel. Het slachtoffer was bezig met werkzaamheden aan het dak toen hij door onbekende oorzaak 10 meter naar beneden viel. De silo moest worden leeggepompt voordat het lichaam kon worden geborgen.

Interieur reisbureau Nieuwkoop vernield NIEUWKOOP – Onbekenden hebben in de nacht van donderdag op vrijdag het gehele interieur van een reisbureau aan het Reghthuysplein in Nieuwkoop vernield. Zij richtten voor duizenden euro’s schade aan, door met een brandblusser door de brievenbus poeder te spuiten. De politie stelt een onderzoek in, zo maakte zij gisteren bekend.

Nijmeegse wethouder (GroenLinks) stapt op NIJMEGEN – De Nijmeegse wethouder F. Tas van Zorg, Welzijn en Sport (GroenLinks) stapt per direct op. Dat maakte hij gisteren bekend. Volgens Tas is hij niet de geschikte persoon om leiding te geven aan een forse bezuinigingsoperatie op zijn beleidsterreinen. Burgemeester De Graaf van Nijmegen noemt het besluit van Tas „verstandig en dapper.”

Eerste keer voetbalwet toegepast in Utrecht UTRECHT – Voor het eerst is in Utrecht de voetbalwet toegepast. Een 17-jarige jongen kreeg zaterdagavond een groeps- en gebiedsverbod opgelegd, zo meldde de gemeente gisteren. De jongen, leider van een overlastgevende jeugdgroep, bevond zich in het voor hem verboden gebied in De Meern. Hij veroorzaakte veelvuldig ernstige openbare ordeverstoringen.

Dammen

dinsdag 5 april 2011 PAGINA 8

Beurs

Reformatorisch Dagblad

Sudoku

1

Vul de lege hokjes in met een getal tussen 1 en 9. Gebruik elk cijfer een keer in elke rij, elke kolom en elk vak van 3x3.

2

3

4

5



9

5

2

6

9

3

2

1058 – L. de Rooij, Arnhem

Oplossingen 1048 – 304 (30, 9, 23, 48) 18, 38.

Oplossingen binnen drie weken naar Gerbernesseweg 31, 4444 RA ’s-Heer Abtskerke (e-mail: [email protected]).

KitsQuiz Er is gisteren een wilde scholierenstaking georganiseerd, gericht tegen plannen van het kabinet. Welke plannen? c t n p

Om de zomervakantie te bekorten. Om de voorjaarsvakantie af te schaffen. Om meer uren per dag les te geven. Om zes dagen per week les te geven.

2

8

3 In Wapenveld wordt morgen de eerste ronde gespeeld van de wedstrijd om het Nederlands damkampioenschap. De twaalf deelnemers zijn als volgt gekoppeld: Andriessen–Baljakin (titelverdediger), Rentmeester–Meurs, Lemmen–Mooser, Heusdens–-Twiest, Dol ng–Thijssen en Boomstra–Kroesbergen. Aanvang 12.00 uur. Het toernooi, dat tot en met 16 april duurt, wordt gehouden in vakantiecentrum en zorghotel Groot Stokkert, Dr. Jan van Breemenlaan 2. Er zijn verschillende nevenactiviteiten, zoals een simultaanwedstrijd met Ton Sijbrands en een demonstratie blinddammen met acht tegenstanders door Erno Prosman. Leerlingen van Damschool Overijssel kunnen het in een kloksimultaan opnemen tegen Bennie Provoost. De 12-jarige Jan Groenendijk geeft een aanschuifsimultaan. Analyses en demonstraties voor het publiek worden verzorgd door Guntis Valneris.

3

4

7

1049 – 382, 38, 338, 21, 1, 7, 19, 4. Naar aanleiding van een eerder gepubliceerd probleem van Johan Konings doet De Rooij afstand van het auteurschap. Het vraagstuk van Konings had de volgende stand: zwart 2, 7, 8, 11, 14, 17, 20, 22, 36; wit 16, 23, 26, 32, 33, 38, 39, 41, 43, 44. Afwikkeling: 34, 338, 21, 1, 7, 19, 15. (Elsevier, 3 februari 1996). 1050 – 25, 22, 21, 350, 2, 21, 49 (45) 40 (50) 44, 34. De afwikkeling van de openingscombinatie uit de vorige rubriek verloopt als volgt: 24-19, 32-28, 23x32A, 37x28, 38-32, 33x4. A 21x32, 28x30 (14-19) 37x28B, 26x37, 41x32 (20-24, 15x35) 28-23, 38-32, 33x15. (S. Bizot, Jeu de Dames 1925). B 38x27 geeft ook schijfwinst. Van de nieuwe problemen de redactionele bijdrage (1059) in cijferstand: zwart 2, 7, 10, 13, 17, 19, 20, 25, 31, 35; wit 16, 26, 29, 33, 34, 37, 39, 41, 43, 44. De slotstanden: tweemaal enkelvoudige oppositie en een vangstelling.

8

11

12

13

14

4 3

12

9

7

10

3

7

8

6

4

3

7

10 6 9 2 5 © Persbelangen A577

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13



5

2

7

3

5

6 9

4

Doorloper Horizontaal: 1 autostalling – siersteen – zuilengang; 2 venster – voegwoord – deel van een dak – vogel; 3 fatsoenlijk – anti; 4 en dergelijke – titel – tijdsdeel – scheikundig element – Europeaan; 5 let wel – plaats in Japan – voorspel – bevel; 6 plaats in Zuid-Holland – graveren – vrucht; 7 afvoer – sabbelen – vaartuig – vervoersmaatschappij; 8 kijker – plotseling – editie; 9 wijfjesschaap – zevenslaper – spijker; 10 Greenwichtijd – wondvocht – maanstand – land in Afrika. Verticaal: 1 kleur – dor; 2 vrucht – wilde haver; 3 medisch specialisme; 4 plaats in Utrecht; 5 plaats in Italië – verlichting – hoofddeksel; 6 loot – tokkelinstrument; 7 manoeuvre – titel; 8 vorstelijk verblijf – jongen; 9 keukenkruid – lichaamsdeel – baardje; 10 zwemvogel – geheel de uwe – nieuw – welaan; 11 hierna – persbureau – de onbekende; 12 hemellichaam – het bewaren; 13 tantalium – sluiting – palmmeel; 14 vreemde

11

7

2

15

1

8

8

9

6

8

4 1

1 1

8

2

5

10

13

4

4

9

8

3

3

Martin van Dijk

7

1 2

1057 – ir. J. Viergever, Amersfoort

6

munt – bloemsteel; 15 hoeveelheid – rustteken. Oplossing vorige puzzel: Horizontaal: 1 belager; 6 broeder; 12 saai; 14 poes; 15 ka; 17 kV; 18 hes; 20 sa; 21 le; 22 kam; 23 Ida; 25 nut; 27 wijd; 28 ep; 29 gaandeweg; 32 me; 33 kea; 34 dol; 35 rat; 37 dille; 39 Essen; 41 Rio; 42 eb; 43 al; 44 nek; 45 aster; 49 strop; 53 kog; 54 een; 56 oer; 58 t.o.; 60 doorlaten; 63 ja; 64 rog; 65 ion; 66 aan; 67 pan; 68 ai; 69 ms.; 70 air; 72 dn; 74 ml; 75 Rome; 77 krom; 79 spreeuw; 80 grappig. Verticaal: 1 bukken; 2 L.S.; 3 aak; 4 gaviaal; 5 ei; 7 R.P.; 8 oosters; 9 e.e.a.; 10 ds.; 11 roedel; 13 Ne; 16 aap; 18 hand; 19 snel; 21 lijm; 24 da; 26 uw; 29 gel; 30 dos; 31 gas; 33 kiosk; 36 tenor; 37 dia; 38 eer; 39 els; 40 nep; 46 tod; 47 egoïsme; 48 fel; 50 toendra; 51 ren; 52 straks; 54 erna; 55 naar; 57 aanleg; 59 ooi; 61 o.o.; 62 Ta; 63 jam; 69 moe; 71 ik; 73 nop; 75 r.r.; 76 EU; 77 Kr; 78 MP. Sleutelwoord: omstandigheid.

1

8

7 7

1

3

8

9

2

5

6

9

Fotopuzzel (13)

1 2

4

5

1

9

2

Uitleg: Dagelijks plaatsen we een gedeeltelijk afgedekte foto, te beginnen op maandag. Iedere dag laten we een stukje meer zien. De opgave is zo snel mogelijk het gevraagde antwoord te raden en door te bellen naar het Reformatorisch Dagblad. Als u op de eerste dag (maandag) het goede antwoord weet en doorbelt, krijgt u 6 punten. Belt u op dinsdag het goede antwoord door, dan krijgt u 5 punten, enzovoort. Op zaterdag wordt de oplossing geplaatst. De weekwinnaar (die gekozen wordt uit de eerste goede inzendingen) ontvangt een waardebon van 15 euro. De week erna beginnen we ‘s maandags opnieuw. U kunt van week tot week punten sparen. Na dertien weken is degene die de meeste punten heeft gespaard winnaar en ontvangt een waardebon van 50 euro. Natuurlijk kunt u elke week slechts eenmaal het goede antwoord doorgeven.

8

Oplossingen sudoku’s vorige keer 4

8

1

3

7

5

6

9

2

2

6

9

4

8

1

3

7

5

3

5

7

9

2

6

4

8

1

7

1

2

5

3

4

9

6

8

8

9

4

7

6

2

5

1

3

5

3

6

1

9

8

7

2

4

9

7

8

2

4

3

1

5

6

6

4

5

8

1

7

2

3

9

1

2

3

6

5

9

8

4

7

7

6

3

2

5

8

1

4

9

5

8

9

4

1

3

6

2

7

1

4

2

9

6

7

5

8

3

6

5

8

3

7

2

4

9

1

3

9

1

5

4

6

2

7

8

4

2

7

1

8

9

3

6

5

8

3

4

6

9

1

7

5

2

9

1

6

7

2

5

8

3

4

2

7

5

8

3

4

9

1

6

Hoe doet u mee? De foto van deze week toont een veelgebruikt voorwerp. Weet u wat het is, dan neemt u de derde letter van de naam en berekent de hoeveelste letter van het alfabet het is. Dat getal moet u doorbellen naar 0909-1234560. Als u dit nummer belt volgt u eenvoudig de aanwijzingen op. Let op, het puzzelnummer van deze week is 13. Gebruik altijd dezelfde (mobiele of gewone) telefoon, want u spaart de punten bij het gebruikte telefoonnummer. Het gesprekstarief bedraagt 40 eurocent per minuut. Na aftrek van de kosten is dit bedrag bestemd voor de stichting Draagt Elkanders Lasten.

A kits.nl/puzzel voor de oplossing. Zet de zes letters van maandag tot en met zaterdag achter elkaar, stuur het woord op en win drie punten.

Reformatorisch Dagblad UITGAVE VAN ERDEE MEDIA B.V.

AEX

10:59 uur

DOW JONES

22:30 uur

TOKIO

06:00 uur

EURO

10:59 uur

Laan van Westenenk 12, 7336 AZ Apeldoorn. Kantoortijden: maandag t/m vrijdag van 8.00-16.30 uur.

Directie en Administratie Postadres: Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn. Telefoon: 055-5390222, Fax: 055-5417450, E-mail: [email protected]. Postbanknummer: 719502.

7 mrt

5 apr

368,43

7 mrt

4 apr

12.400,03

7 mrt

5 apr

9.615,55

6 mrt

5 apr

$ 1,4181

Redactie Postadres: Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn. Telefoon: 055-5390222, Fax: 055-5412288, E-mail: [email protected]. De publicatierechten van werken van beeldende kunstenaars aangesloten bij een Cisacorganisatie zijn geregeld met Beeldrecht te Amstelveen. Deze kunstenaars wordt verzocht in voorkomende gevallen contact op te nemen met Beeldrecht. Het Reformatorisch Dagblad participeert in de Stichting Raad voor de Journalistiek te Amsterdam. Deze stichting draagt zorg voor de instandhouding van de raad, een onafhankelijke klachteninstantie die eventuele klachten over journalistieke gedragingen behandelt. Inlichtingen bij voorkeur via 055-5390222 of eventueel rechtstreeks bij de Raad voor de Journalistiek: 020-6735727. Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij de uitgever.

EURIBOR

7 mrt

04/04

4 apr

1,255%

10 JAARSRENTE

05/04

7 mrt

5 apr

GOUD (troy)

3,655%

7 mrt

04/04

$ 1.435,50

4 apr

OLIE (vat)

7 mrt

04/04

4 apr

$ 121,06

Abonneeservice Voor opgave abonnementen, informatie over uw abonnement, verhuizingen, bezorging, doorgeven vakanties en opzeggingen. Postadres: Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn. Telefoon: 055-5390498, Fax: 055-5415687, E-mail: [email protected], www.erdeeservice.nl/rd Openingstijden abonneeservice: maandag t/m vrijdag 08.00-20.00 uur en op zaterdagmorgen van 09.00 – 12.00 uur. Abonnementsprijzen Nederland (incl. 6% btw). Jaarabonnement op basis van automatische incasso: € 285,00. Proef voor 4 weken € 12,00 (afgelopen halfjaar geen (proef)abonnement gehad). Voor meer abonnementsvormen zie: www.erdeeservice.nl/abonnementen. Abonnementen zijn bij vooruitbetaling en worden automatisch verlengd. Het opzeggen van abonnementen kan een maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk, via e-mail of telefonisch, bij voorkeur onder opgave van de opzegreden. Meer informatie over uw abonnement is op te vragen via Abonneeservice. Adreswijzigingen: bij voorkeur schriftelijk, twee weken vóór ingangsdatum.

BEURSSTEMMING

BINNENLANDSE AANDELEN

Vlakke opening op Europese beurzen

AEX-AANDELEN

Het Reformatorisch Dagblad is een onderdeel van Erdee Media Groep (EMG). EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnee)overeenkomst en om u te informeren over producten en diensten van EMG en zorgvuldig geselecteerde derden. Als u dat niet wenst kunt u een briefje sturen naar: Erdee Media Groep, afd. Abonneeservice, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn. Deze bezwaarregeling geldt niet voor eventueel bij de krant gevoegde folders. Voor meer informatie over ons privacybeleid, zie www.erdeeservice.nl/privacy. Voor algemene voorwaarden, zie www.erdeeservice.nl/algemenevoorwaarden.

AMSTERDAM (ANP) – De Europese beurzen zijn vanochtend vrijwel vlak geopend. In Amsterdam noteerde de AEX-index een kleine plus. De AEX noteerde een halfuur na de opening 0,2 procent hoger op 369,61 punten. De midkapindex ging eveneens 0,2 procent vooruit tot 659,48 punten. De beurzen in Londen, Frankfurt en Parijs noteerden op of rond de slotstanden van gisteren. De euro noteerde vanochtend 1,4175 dollar. Bij het sluiten van de Europese beurzen gisteren was dat nog 1,4215 dollar. Op de beurs in Tokio kregen vanochtend de zorgen weer de overhand. Nadat de Nikkei-index in de twee handelssessies daarvoor nog de weg naar boven had gezocht, stokte vanmorgen de opmars en sloeg de stemming om. Het aandeel van Tepco, de energiemaatschappij die verantwoordelijk is voor de kerncentrale Fukushima, daalde tot het laagste niveau sinds de ramp in de centrale. De Nikkei-index verloor vanochtend 103,34 punten, ofwel 1,1 procent, en sloot op 9615,55 punten. Op andere beurzen in Azië was het beeld positiever. In Seoul kreeg de Kospi-index er 0,7 procent bij tot 2130,43 punten. De Australische All Ordinaries sloot 0,3 procent hoger op 4998,600 punten en in Hongkong stond de Hang Sengindex in de middaghandel 1,5 procent hoger op 24150,58. De effectenbeurzen in New York kwamen op de eerste dag van de nieuwe handelsweek nauwelijks in beweging. Bij gebrek aan richtinggevend nieuws toonden beleggers op Wall Street zich terughoudend. De Dow-Jonesindex noteerde een winst van 0,2 procent op 12.400,03 punten. De S&P 500 bleef onveranderd ten opzichte van het niveau van vrijdag op 1332,87 punten. De technologiegraadmeter Nasdaq bleef eveneens ongewijzigd en sloot de handelsdag op 2789,19 punten.

Voor alle in deze uitgave genoemde toekomstige data geldt Deo volente.

A refdag.nl voor actuele beursstanden.

Advertentieafdeling Postadres: Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn. Telefoon: 055-5390499, Fax: 055-5424802, E-mail: [email protected]. Voor online opgeven schakeltjes: schakeltjes.refdag.nl. Reacties op brief onder nummer: Postbus 298, 7300 AG Apeldoorn. Tarieven: gewone advertenties maandag t/m vrijdag € 1.20 per millimeter, zaterdag € 1,25 per millimeter (contracttarieven op aanvraag), Schakeltjes € 1,34 per mm, Familieberichten, Vergaderagenda en Varia € 0,86 per kolom-mm. Ter informatie: een overlijdens- en jubileumadvertentie bestaat standaard uit 2 kolommen. Voor brieven onder nummer of adres te bevragen aan het bureau van ons blad wordt € 3,30 berekend. Deze prijzen zijn exclusief 19% btw. Aanlevering: Advertenties dienen voor 13.30 uur ontvangen te zijn, een werkdag voor de gewenste plaatsingsdag. Overlijdens- en geboorteadvertenties op de plaatsingsdag voor 9.00 uur. Advertenties voor de zaterdagkrant dienen op donderdag voor 15.30 uur binnen te zijn. Overlijdens- en geboorteadvertenties op vrijdag voor 18.30 uur. Mochten in telefonisch opgegeven advertenties fouten voorkomen, dan stellen wij ons voor de gevolgen die daaruit voortvloeien niet aansprakelijk. Bij het afsluiten van een advertentiecontract zijn de Rota Regelen van toepassing. Openingstijden advertentieafdeling: maandag t/m vrijdag 08.00-18.00 uur. (Inhoudelijke) klachten over advertenties kunnen gemaild worden naar [email protected]. Voor meer informatie over adverteren en tarieven: www. erdeeservice.nl/adverteren.

Internet- en archiefdiensten Het Reformatorisch Dagblad is ook online te raadplegen via refdag.nl. Het archief van de interneteditie is vrij toegankelijk. Overige internetdiensten zijn puntuit.nl, rdtref.nl en tijdenplaats.nl.

Diversen Stichting Reformatorische Publicatie (SRP), bankrekeningnummer 65.30.62.362. Stichting Draagt Elkanders Lasten (DEL), giro 2970700, bankrekeningnummer 65.32.60.008.

BELEGGINGSFONDSEN GROOTSTE STIJGERS

11.00 heden

vorig hoogste koers laagste koers slot

aegon 5,44 5,48 ahold 9,63 9,68 air france-klm 11,40 11,51 akzo nobel 49,49 49,61 aperam 29,12 29,14 arcelor mittal 25,82 25,72 asml holding 31,30 31,16 boskalis westm., kon. 36,37 38,02 corio 50,09 49,98 dsm, kon. 44,00 44,02 fugro 62,95 62,92 heineken 39,10 39,02 ing groep c. 8,99 9,08 kpn 12,14 12,15 philips, kon. 22,24 22,32 randstad 38,60 38,86 reed elsevier 9,26 9,25 royal dutch shell a 25,97 25,96 sbm offshore 20,67 20,74 tnt 18,44 18,36 tomtom 6,20 6,24 unibail-rodamco 154,25 153,65 unilever c. 22,08 22,10 wereldhave 75,66 75,76 wolters-kluwer c. 16,58 16,66

5,71 10,82 15,30 50,40 32,20 33,68 32,95 38,46 54,25 45,14 63,41 39,16 9,50 12,16 27,00 43,10 10,32 26,74 20,90 23,79 8,03 167,00 24,11 76,29 17,93

09/03 10/06 12/01 18/02 27/01 07/04 21/02 01/03 26/10 13/01 04/04 04/04 30/03 04/04 26/04 14/02 14/02 02/02 04/04 22/04 03/01 21/09 26/07 01/04 16/02

3,96 9,04 8,61 39,18 26,19 20,26 19,34 27,24 36,44 29,98 36,86 32,81 5,34 9,83 20,58 27,50 8,10 19,72 11,40 17,26 4,03 119,85 20,68 55,80 14,20

31/08 17/03 25/05 25/05 15/03 05/07 01/09 25/05 26/05 20/05 01/07 25/05 07/05 20/05 30/11 25/08 21/05 01/07 01/07 15/03 31/08 25/05 24/08 25/05 07/05

k/w

omzet

-- 1656359

13,05 -2,17 17,38

---

652052 762637 145746 60650 1071665 475431 391758 47458 312919 98505 242388 4569679 1511573 796022 123765 338796 954876 185351 384041 302939 48887 651273 19128 116217

k/w

omzet

--

46080 259312 19611 159611 148640 19781 10894 83112 107951 4094 58588 77196 209965 14143 39890 105256 3370098 645850 112835 3552 27037 3336 61202 11240 18605

--

18,47 13,45 11,62

--

14,61 18,12

--

10,58 10,65 14,45

---

10,57 19,23 19,94 12,65 16,73 15,38

GROOTSTE DALERS

aalberts ind. amg arcadis asm international bam groep, kon. binckbank brunel international csm delta lloyd Groep eurocomm. prop. heijmans imtech logica mediq nutreco ordina pharming group sns reaal ten cate unit 4 usg people vastned retail vopak wavin wessanen

17,10 16,46 17,35 28,71 5,41 12,29 33,08 24,96 18,72 35,51 20,59 26,49 1,50 14,18 52,88 3,98 0,16 4,06 30,58 23,88 14,63 52,60 35,02 11,02 2,65

vorig hoogste koers laagste koers slot 17,25 16,25 17,38 28,50 5,44 12,30 33,20 24,88 18,85 35,41 20,94 26,52 1,50 14,10 53,32 3,99 0,17 4,17 29,40 23,96 14,80 52,56 35,06 11,08 2,67

17,28 16,30 18,15 31,17 5,53 13,45 33,50 27,10 19,90 36,72 21,38 28,48 1,78 16,41 60,73 4,50 0,45 5,08 29,58 24,78 16,27 53,31 37,32 12,32 3,32

04/04 04/04 15/02 17/02 28/03 06/04 31/03 17/01 08/02 22/10 28/03 04/01 18/02 22/06 14/12 07/04 15/04 14/04 04/04 21/12 09/02 28/01 04/01 12/04 03/05

9,10 6,20 12,81 14,94 3,54 8,96 19,27 19,80 13,13 24,24 10,70 19,40 1,19 12,09 40,77 2,31 0,09 3,00 17,10 15,50 9,78 37,00 28,15 8,51 2,40

25/05 02/09 21/05 25/05 20/07 07/05 25/08 25/08 31/08 25/05 25/05 25/05 20/07 08/09 25/05 31/08 10/03 30/09 20/07 25/08 27/08 08/06 07/05 25/08 25/08

245,75

--

6,42 72,13 19,98

--

17,32 5,37 19,40

---

12,75 11,03 16,68 -28,63

--

-5,22 16,99 27,08

----

73,93 -63,02

% -4,33 -2,87 -2,61 -1,95 -1,81

boskalis westm., kon. roto smeets sns reaal lbi international pharming group

RENTE euribor 3 mnd euribor 6 mnd euribor 1 jaar rente 5 jaar rente 10 jaar

11.00 heden 1,26 1,56 2,02 2,64 3,66

HYPOTHEKEN

AMX-AANDELEN 11.00 heden

% 14,29 4,20 2,35 1,60 1,32

tiscali ten cate vivenda media gr and intern publ amg

aegon abn amro budget asr verzekeringen direktbank budget florius profijt twee gmac hypotheken hypotheekshop hypotheekshop ing bank renteoptie nat. nederlanden obvion hypotheken

I NHG 4,65 4,75 4,70 4,85 4,80 5,10 4,95 4,75 4,60 5,05 4,90

Rentepercentage 10 jaar I: Aflossingsvrij / Aflossingsprodukt leningen met Nationale NHG: Hypotheek Garantie TOP: Top-hypotheek tot executiewaarde

vorig slot 1,26 1,56 2,02 2,64 3,67

I TOP 5,25 5,35 5,10 5,45 5,50 5,50 5,40 5,40 5,30 5,65 5,40

MEEST VERHANDELDE FONDSEN 11.00 vorig heden slot achmea euroland.mix 22,87 22,85 add value fund 33,35 33,05 asn aandelenfonds 57,87 57,53 asn milieuwaterfonds 17,46 17,48 asn obligatiefonds 26,88 26,76 asn small&midcap 27,02 26,94 bnp all inc fd 39,04 38,76 bnp all in fd 52,73 52,64 bnp eur obl fonds 99,98 99,86 bnp gl high in eq 55,72 55,64 bnp gl prop sec fd 42,56 42,75 bnp high inc pr fd 26,38 26,39 bnp neth fd 106,27 105,48 bnp obam 53,41 53,60 delta lloyd deelnemingen50,03 50,32 delta lloyd donau 28,12 27,80 delta lloyd euro cr. 11,23 11,19 delta lloyd euro de. 29,91 29,92 delta lloyd investm. 6,35 6,34 delta lloyd mix 10,56 10,51 delta lloyd rente 12,85 12,83 delta lloyd sel. div 8,49 8,43 etfs physic palladium 54,18 54,33 etfx basres 31,63 31,47 eurocomm. proprts 35,51 35,41 friesland eurorente 25,34 25,31 homburg invest cl.a 2,38 2,42 ing daily con.goods 43,38 43,37 ing dutch fund 50,28 50,19 ing duurzaamaandelen 17,66 17,75 ing dyn mix1 fd 24,88 24,85 ing dyn mix2 fd 23,49 23,49 ing dyn mix3 fd 21,82 21,84 ing dyn mix4 fd 20,58 20,61 ing dyn mix5 fd 18,28 18,33 ing euro obligatie 36,51 36,57 ing europe fund 22,54 22,51 ing europe smallcaps 45,54 45,32 ing far east fund 31,46 31,59 ing financials fund 12,77 12,84 ing firstclass obli. 24,26 24,22 ing global fund 53,18 53,33 ing global obligatie 14,02 14,05 ing global opp fd 22,84 22,98 ing global real est. 60,81 61,05 ing health care fund 21,56 21,53 ing hoog div.oblig. 24,61 24,56 ing hoog divaandelen 21,10 21,21 ing industrials fund 39,08 39,14 ing information tech 33,67 33,96 ing lion fund 34,51 34,52 ing luxury con.goods 31,26 31,31 ing north america 20,59 20,64 ing premium dividend 17,37 17,37 intereffekt brazil 2,50 2,50 intereffekt china 4,03 4,03 intereffekt indiawar 1,05 1,07

intereffektjap.warra 1,18 1,24 intereffekt vietnam 9,27 9,34 ishares aex 36,98 37,10 ishares asia pacif 21,20 21,25 ishares china 25 92,03 91,91 ishares east ex-jp 33,87 33,84 ishares e inf-link 182,48 182,88 ishares em markets 33,12 33,20 ishares estoxx val 21,05 21,11 ishares europe 17,82 17,84 ishares europ exuk 22,43 22,50 ishares euro stx50 29,54 29,73 ishares japan 7,04 7,17 ishares n-america 18,84 18,88 ishares s&p 500 9,35 9,36 ishares stoxx 50 26,26 26,30 ishares world 20,10 20,13 kempen best sel eur.prop. 11,79 11,82 kempen eur.highdivi. 5,90 5,88 kempen eur.smallcap 28,06 27,65 kempen euro credit 46,11 46,02 kempen gl.high div. 21,86 21,88 kempen global bond 55,47 55,35 kempen orange fund 54,13 53,73 kempen sense fund 27,99 27,97 lanschot ms def 24,24 24,24 lanschot ms gro 23,73 23,78 lanschot ms neu 24,37 24,37 lanschot ms off 23,29 23,29 mark acc rici 28,71 28,70 nieuwe steen inv. 15,02 15,04 optimix america fund 8,62 8,73 optimix europe d 83,99 84,24 optimix income c 34,31 34,19 robeco 23,27 23,39 robeco balanced mix 52,28 52,34 robeco commodities 28,69 28,59 robeco dynamic mix 38,54 38,91 robeco growth mix 50,64 50,75 robeco hollandsbezit 23,09 22,96 robeco safe mix 48,30 48,30 robeco solid mix 47,29 47,32 rolinco 21,15 21,13 rorento 48,50 48,58 sns euro aandelen 22,85 22,84 sns euro mixfonds 25,98 25,89 sns euro obligatief. 24,79 24,73 sns hoogdividend 18,50 18,42 sns ned.aandelenf. 41,65 41,45 sns optimaal geel 28,30 28,23 sns optimaal oranje 31,63 31,58 sns optimaal paars 14,24 14,25 sns optimaal rood 32,27 32,23 sns wereld aand.fds 15,84 15,85 t&p allegretto fd 8,99 9,05 thinkcapital aex 37,16 37,22 triodos cultuurfonds 26,10 26,07 triodos groenfonds 56,82 56,79 triodos vastgoed 5,77 5,89 vastned retail 52,50 52,56

CNV mijdt afscheid KPN-topman UTRECHT (ANP) – Vakbond CNV Publieke Zaak was gisteren niet aanwezig op de afscheidsreceptie van KPN-topman Scheepbouwer. De bond is namelijk niet te spreken over het salaris van de bestuursvoorzitter. „Scheepbouwer is echt de weg kwijt door als leider van een grote organisatie gemiddeld 131 keer zo veel te verdienen als zijn medewerkers”, zei bestuurder Zwaagstra. „Dan begrijp je niet veel van maatschappelijk verantwoord ondernemen en het nieuwe leiderschap.”

Moslima vraagt schadebedrag om hoofddoek BRUSSEL (ANP) – Een Belgische moslima (20) wil een schadevergoeding van warenhuis HEMA omdat ze op straat is gezet wegens het dragen van een hoofddoek. De Vlaamse krant De Standaard heeft dat vanochtend gemeld. De vrouw werkte als cassière bij de HEMA in Genk. In februari werd haar contract niet verlengd, omdat ze haar hoofddoek niet wilde afdoen in de winkel. Later kreeg ze een baan aangeboden als magazijnbediende, maar die weigerde ze. De zaak trok veel aandacht. In Genk werd een protestmars gehouden om het beleid van HEMA aan te klagen.

Meerderheid Kamer tegen AOW-plan Kamp: Kabinet wil één lijn trekken Redactie economie

DEN HAAG – Een Kamermeerderheid is tegen een plan van minister Kamp van Sociale Zaken om alleenstaande AOW’ers die met hun volwassen kind samenwonen te korten op hun uitkering. Dat bleek gisteren uit reacties van de fractiespecialisten. Nu heeft een alleenstaande AOW’er recht op een uitkering van 70 procent van het minimumloon als hij of zij een huishouden deelt met een werkend kind van achttien jaar of ouder. Kamp wil dat beperken tot 50 procent, ofwel een AOW-uitkering voor samenwonenden. Op het CDA-congres zaterdag keerden de christendemocraten zich al tegen het kabinetsplan. Gisteren volgden gedoogpartner PVV en de oppositiepartijen

Korten op AOW ■ Kamer laakt korten alleenstaande AOW’er die met volwassen kind samenwoont. ■ Minister wil vasthouden aan plan. ■ Kamp: Kabinet wil één lijn trekken als het gaat om gedeelde huishoudens.

PvdA en SP in hun afwijzing van de plannen van Kamp. „Veel van deze kinderen verlenen mantelzorg en zorgen ervoor dat deze ouderen niet in een isolement raken. Het zou de samenleving veel meer geld kosten wanneer deze kinderen het ouderlijke huis vanwege het afpakken van de toeslag zouden verlaten”, stelde PVV-Kamerlid Van den Besselaar. SP’er Ulenbelt repte van een „heel gemene maatregel omdat het ouderen treft voor wie jongeren vaak zorg op zich hebben genomen. ” Ook de PvdA wijst het voorstel van Kamp af. „Een asociale en oneerlijke bezuiniging”, zei Kamerlid Vermeij. Kamp wil ondanks de weerstand vasthouden aan zijn plan. In een reactie wijst hij erop dat een AOW’er nu een uitkering van 50 procent krijgt als hij of zij een huishouden vormt met een echtgenoot, partner, broer of zus. Maar als een AOW’er samenwoont met een kind boven de achttien met een zelfstandig inkomen, dan geldt hij als een alleenstaande AOW’er en ontvangt 70 procent van het minimumloon. „Dat is niet logisch, want het gaat in beide gevallen om een gedeeld huishouden. Daarom is het kabinet van plan hier één lijn te trekken.”

Politiek boos over bonussen bij LeasePlan

LONDEN (ANP/RTR) – De olieprijs is gisteren gestegen tot het hoogste niveau sinds tweeënhalf jaar als gevolg van de aanhoudende onrust in het Midden-Oosten.

Redactie economie

DEN HAAG – Politiek Den Haag is boos over de bonussen bij LeasePlan, het autoleasebedrijf dat een bankvergunning heeft en pro teert van een staatsgarantie van 5 miljard euro. PvdA en CDA deden gisteren een moreel appel op de bestuurders om de bonus over 2010 terug te geven. Ook minister De Jager van Financiën is „niet blij” met de bonussen. CDA-Tweede Kamerlid Blanksma: „LeasePlan heeft een garantie van 6,5 miljard euro gekregen van de staat, waarmee de belastingbetaler hem door een moei-

lijke periode heeft geholpen. Hadden we dat niet gedaan, dan was er geen bedrijf meer over geweest om nog 3 miljoen euro aan salaris uit te betalen.” Ook PvdA’er Plasterk laakt de bonusplannen van LeasePlan. Variabele beloningen zijn volgens hem verkeerde prikkels in de nanciële sector. „Dat is een nog groter bezwaar dan dat het oneerlijk is.” Autoleasebedrijf LeasePlan wil voor een bedrag van 2,9 miljoen euro aan salarissen en bonussen uitkeren aan zijn drie bestuurders over 2010. Dat bleek uit het gisteren verschenen jaarverslag van de nanciële instelling. Het voorgaande jaar was dit 2,4 miljoen euro.

Fraudezaak vertraagd door gewraakt kinderrijmpje HAARLEM (ANP) – Rechtbankvoorzitter Verpalen is van de zaak van twee verdachten in de vastgoedfraudezaak Klimop gehaald. Dat heeft de wrakingskamer van de rechtbank in Haarlem gisteren bepaald. De advocaten van de twee hadden geen vertrouwen meer in Verpalen doordat hij anderhalve week geleden ter zitting een gedicht van Hieronymus van Alphen voordroeg. De voordracht wekte bij de verdachten en hun raadslieden de indruk dat Verpalen zijn oordeel over hun zaken al klaar had. Daarmee had hij de schijn van vooringenomenheid gewekt. De advocaten van de twee beklaagden gingen vervolgens over tot wraking. Deze werd gisteren toegewezen. Andere raadslieden volgden, maar hun verzoeken heeft de wrakingskamer afgewezen. Het ging om het gedicht ”De pruimeboom”, dat begint met „Jantje zag eens pruimen hangen, O! als eieren zo groot.”

Verpalen merkte na zijn voordracht op dat het gedicht voor Jantje goed a oopt maar dat het goed was „de stichtelijke kant” op tafel gelegd te hebben. Ten overstaan van de wrakingskamer heeft Verpalen verklaard dat hij aan de hand van een beeldspraak slechts de verdenking wilde schetsen. Van een oordeel over de zaak was geen sprake, aldus de rechter. De wrakingskamer noteert in het vonnis dat hij Verpalen in zijn verdediging niet kan volgen. De voordracht „had in feite geen enkele functie” op die zitting, die op dat moment ten einde liep. De wrakingsrechters kunnen zich voorstellen dat de beide verdachten bang waren

■ „Met twaalf van de veertien verdachten kunnen we gewoon door”

een partijdige rechtbankvoorzitter tegenover zich te hebben. Advocaat Jahae, de indiener van het wrakingsverzoek, noemt het incident op zichzelf betreurenswaardig. „Maar het was vooral ook onvermijdelijk, het kon niet anders.” Voor de behandeling van de zaken tegen de twee verdachten , Hans van T. en Dennis L., zal de rechtbank Haarlem op zoek moeten naar een nieuwe rechter, die zich zal moeten inlezen in het omvangrijke dossier. In de vastgoedfraudezaak, een megaproces, staan in totaal veertien verdachten terecht. Volgens de verdenkingen hebben zij tientallen miljoenen euro’s verdiend met het gunnen en afwikkelen van grote bouwprojecten en bij de afhandeling van grote vastgoedtransacties, waaronder het Eurocenter en de Symphonytoren aan de Amsterdamse Zuidas. Het openbaar ministerie liet gisteren weten dat het tevreden is „dat we met twaalf van de veertien verdachten gewoon door kunnen.”

HEEZE – Cees en Wilma van den Heuvel zijn de eigenaren van Oldtimer. Het echtpaar verkoopt banden, vooral van het merk Michelin. Hoewel ze actief zijn op een nichemarkt, geloven de Brabanders in hun zaak. „Deze sector heeft weinig last van de crisis. Mensen doen hun klassieke auto niet snel weg. Zeker niet omdat het bezit van een oldtimer in veruit de meeste gevallen Foto’s RD, Henk Visscher een uit de hand gelopen hobby is. Bovendien zijn bezitters van oldtimers in de meeste gevallen bemiddelde personen.”

Banden leveren van Benelux tot Bakoe O NDER

NEMEND

Olieprijs naar record om onrust Midden-Oosten

De prijs van een vat ruwe Amerikaanse olie steeg met 0,4 procent tot 108,41 dollar. De prijs van een vat Brentolie liep op tot 119,34 dollar. De Libische leider Gadda heeft een delegatie naar Athene gestuurd om aan te geven dat er een einde moet komen aan de gevechten in het Noord-Afrikaanse land. Ook Jemen werd de afgelopen dagen geteisterd door politieke onlusten.

dinsdag 5 april 2011 PAGINA 9

Economie

Reformatorisch Dagblad

Jan Mark ten Hove

HEEZE – Ook al is er een economische crisis gaande, het aantal bezitters van oldtimers lijkt niet terug te lopen. Cees en Wilma van den Heuvel, eigenaars van het in de verkoop van oldtimerbanden gespecialiseerde Oldtimer, hebben hun handen vol aan het leveren van antieke banden. „Via de webshop krijg ik zelfs aanvragen uit Azerbeidzjan.” Weggedrukt in een hoekje op het industrieterrein van Heeze, een dorpje zo’n kilometer of tien onder de rook van Eindhoven, staat de showroom van Oldtimer. Een prachtige Lotus F2 glimt de bezoeker tegemoet. Iets verderop staat een zeldzame Cooper. Een lust voor het oog van de liefhebber. Van den Heuvel zit sinds begin jaren negentig „in de banden.” Een rot in het vak, zo zou je hem kunnen noemen. Toch had hij niet verwacht dat hij ooit nog met zijn vrouw Wilma eigenaar zou worden van een ban-

denwinkel. In mei 2006 werd de Heezenaar door de toenmalige eigenaar van Oldtimer, FlorisJan Hekker, benaderd met de vraag of hij diens bandenzaak wilde overnemen. Vanaf dat moment ging het snel. In oktober had Van den Heuvel de touwtjes al in handen. Een aantal takken van het bedrijf heeft de Van den Heuvels bewust niet overgenomen. Handel in onderdelen, bijvoorbeeld, of restauratiemateriaal. Van den Heuvel: „Ik ben totaal niet technisch en ik mis de juiste kennis op dat terrein. Stel dat iemand mij vraagt om een tandwiel van een T-Ford uit 1936, om maar wat te noemen. Mijn primaire reactie zou zijn: Heeft dat type wel een tandwiel?” De Van den Heuvels verkopen banden, het merendeel komt van de Franse bandenfabrikant Michelin. De handgemaakte banden komen rechtstreeks uit Clermont-Ferrand, de bakermat van Michelin. De fabriek levert jaarlijks zo’n 800.000 banden, maar slechts een klein deel daarvan is bestemd voor de oldtimermarkt. Dat komt doordat het produceren van antieke banden arbeidsintensief is. Omdat er gewerkt moet worden met oude, specialistische machines, kunnen maar enkele tientallen banden per dag gemaakt worden. En oldtimers zijn voor Michelin niet zo heel interessant, licht Van den Heuvel toe.

UWV: Fors meer werkenden AMSTERDAM (ANP) – Uitkeringsinstantie en werkbemiddelaar UWV heeft in 2010 een kwart meer mensen aan het werk geholpen dan in het crisisjaar 2009. In totaal vonden het afgelopen jaar 314.000 werklozen via het UWV een baan, zo blijkt uit het vanochtend gepubliceerde jaarverslag van het UWV. Onder de werkzoekenden die een baan vonden, waren 71.000 jongeren en 76.000 45-plussers.

Het UWV pro teerde van het economisch herstel, maar plukte ook de vruchten van nauwere samenwerking met gemeenten, instanties en sociale partners. Krap een derde van de werkzoekenden vond binnen drie maanden een baan. Het aantal langdurig werklozen dat werk vond, verdubbelde ten opzichte van 2009 naar 32.000. Het UWV bemiddelde vorig jaar ruim 2800 Wajongers naar regulier werk, 700 meer dan in 2009.

Moody’s negatief over Portugal

„Dat richt zich vooral op de auto- en motorsport en op kwaliteitsbanden voor de exlusievere automerken.” Het bedrijf van de Van den Heuvels richt zich op de Benelux. „Hoewel we regelmatig aanvragen krijgen uit andere delen van Europa.” Het echtpaar levert aan garagebedrijven, restaurateurs en liefhebbers van oldtimers. Een speciale markt, de bandenlevering voor oldtimers. Van den Heuvel: „Deze sector heeft weinig last van de crisis. Mensen doen hun auto niet snel weg. Zeker niet omdat het bezit van een oldtimer in veruit de meeste gevallen een uit de hand gelopen hobby is. En, vergeet

niet, het feit dat deze markt overeind blijft is te danken aan het feit dat bezitters van oldtimers in de regel bemiddeld zijn.” De vraag naar antieke banden neemt toe, ervaren de Van den Heuvels. De Brabanders krijgen via hun webshop regelmatig bestellingen uit binnen- en buitenland. Onlangs mailde nog een klant uit Bakoe, de hoofdstad van Azerbeidzjan. Van den Heuvel: „Dat betekent dat er binnenkort vier bandjes richting de Kaukasus gaan.” Naast de showroom staat een loods. Stapels banden bedekken een groot gedeelte van de wand. Ook een bovenverdieping is tot de nok gevuld. Cees schat zijn

A refdag.nl/ondernemend voor eerdere afleveringen van deze rubriek.

Gemanipuleerde koe geeft ‘moedermelk’ Agrobiotechnologie aan de Chinese Landbouwuniversiteit. De ‘menselijke’ koemelk bevat twee bestanddelen die gunstig zouden zijn voor het afweersysteem en het zenuwstelsel van kinderen. Melk van koeien of geiten bevat die voedingsstoffen echter niet. Tot op heden hadden wetenschappers nog geen manier gevonden om die bestanddelen op grote schaal te produceren, stelt Li. Hij voegt eraan toe dat de genetisch gemodi ceerde melk net

Wetenschapsredactie

PEKING – Chinese onderzoekers hebben koeien genetisch zo veranderd dat ze ‘menselijke’ melk geven. Het product zou over twee jaar in de supermarkt verkrijgbaar zijn. Dat schreef de krant China Daily vanochtend. De wetenschappers hebben inmiddels een kudde van 200 ‘aangepaste’ dieren gefokt, zo meldde Li Ning, directeur van het Staatslaboratorium voor

AMSTERDAM (ANP) – Voormalig FNV-voorzitter De Waal geeft zijn positie als commissaris bij ING niet op. PvdA-partijgenoot Plasterk uitte eerder forse kritiek op De Waal vanwege zijn rol bij het toekennen van bonussen aan de INGtop. De Waal blijkt hiervoor echter niet te zwichten, zo zei hij vanochtend in een artikel in het Nederlands Dagblad. De Waal was als commissaris

bij ING medeverantwoordelijk voor het besluit om de ING-top een forse bonus te verlenen over 2010. Na veel kritiek vanuit de Tweede Kamer besloten ING-topman Hommen en zijn medebestuurders de bonus terug te geven. Plasterk vindt dat De Waals geloofwaardigheid ernstig is aangetast. „Als ik De Waal was, zou ik opstappen”, zei het Kamerlid. „Het staat de heer Plasterk vrij om kritiek te leveren, daarvoor is hij tenslotte politicus”, zegt

De Waal. „Ik heb andere verantwoordelijkheden en zal daar op een nader te bepalen moment een verklaring over a eggen.” De Waal kwam vorige week ook al in opspraak vanwege de commotie bij hulporganisatie SNV, waar hij voorzitter was van de raad van toezicht. De Waal stapte toen op na publicaties over vriendjespolitiek, mogelijk onterechte dienstreizen, te hoge salarissen van de top en huurtoeslag voor een van de directeuren.

Redactie economie

LONDEN – Kredietbeoordelaar Moody’s heeft zijn oordeel over Portugese staatsobligaties met één stap verlaagd. Verdere verlagingen zijn niet uitgesloten, aldus Moody’s vanochtend. De voornaamste redenen voor de afwaardering zijn de politieke en economische onzekerheid in Portugal, gekoppeld aan het enorme begrotingstekort van het land. „Het risico dat Portugal de ambitieuze bezuinigingsdoelstellingen niet haalt voor de jaren 2011

tot en met 2014 neemt toe”, aldus Moody’s. De kredietbeoordelaar liet vanochtend weten dat het oordeel verlaagd is met slechts één stap, omdat het bureau ervan uitgaat dat andere lidstaten Portugal te hulp komen. Tot nu toe heeft Portugal steeds geweigerd om geld te lenen uit het Europese noodfonds. Twee weken geleden verlaagde Moody’s zijn oordeel over langlopende Portugese staatsleningen al met twee stappen. Motivatie was toen dat de groei van het land onvoldoende zou zijn om de schuldenlast te kunnen afbouwen.

2010 1.

Volkswagen

2.

Renault

3.

Peugeot

4.

Ford

5.

Toyota

6.

Opel

7.

Fiat

8.

Citroën

9.

Hyundai

10.

Skoda

©RD, bron: ANP

zo veilig is als die van gewone koeien. Foto’s van de koeien werden afgelopen maand getoond tijdens een beurs ter ere van China’s technologische hoogstandjes van de afgelopen vijf jaar. „In het oude China konden enkel de keizer en de keizerin hun hele leven menselijke melk drinken, wat werd gezien als het toppunt van weelde”, zegt Li Ning. „Waarom zouden we dat soort melk niet beschikbaar maken voor gewone mensen?”

Autoverkopen kwart hoger

Autoverkopen in de lift Bestverkochte automerken in Nederland, eerste kwartaal.

De Waal blijft bij ING ondanks kritiek PvdA

voorraad op zo’n 1500 stuks. Tussen de talloze Michelinartikelen staan echter ook een paar banden van Chinese makelij. Cees: „De banden voor de deuxchevaux Vapeur –bij de gewone man ook wel bekend als de lelijke eend– lopen erg hard. Alles waar handel in zit, proberen de Aziaten na te apen.” Van den Heuvel laat zien dat de banden van Michelin toch wel een heel stuk beter zijn dan die uit China. „Voel maar, je merkt gelijk het verschil in kwaliteit.” Tot nu toe runnen de Van den Heuvels samen de zaak. Uitbreiding van het personeelsbestand zien ze niet echt zitten. „Te veel kosten”, peinst Wilma van den Heuvel. „Het is maar de vraag wat je dan nog boven de streep overhoudt.” Met z’n tweeën verdienen ze „een aardige boterham.” Daar staat tegenover dat er nogal wat uren gemaakt moeten worden. „We komen beiden met gemak aan een uur of vijftig tot zestig per week.” Over de toekomst denken ze nog niet al te veel na. Ze willen de komende jaren doorgaan op oude voet: inkopen en doorverkopen. Een aanpak die loont. Voor de komende jaren verwacht Van den Heuvel „gestage groei. „Elk jaar komt er weer een jaargang oldtimers bij.”

2011 15.089

21.060 10.891

14.914 10.095

13.458 13.560

12.704 14.164

12.606

11.080

12.504 6.019

11.284 7.051 5.584 3.707

8.377 7.964 7.277

BUNNIK (ANP) – De verkoop van nieuwe auto’s is in het eerste kwartaal van dit jaar zo goed als een kwart hoger uitgekomen dan in dezelfde drie maanden van vorig jaar. Dat maakten brancheorganisaties Bovag en RAI gisteren bekend. Over de eerste drie maanden van het jaar werden er 180.622 personenwagens verkocht, een stijging van 24,5 procent. In de maand maart werden 56.762 auto’s op naam gezet, 26,8 procent meer dan in maart vorig jaar.

Reformatorisch Dagblad

5 april 2011, 41e jaargang nr. 4

Dom als droomplek pagina 2 beeld RD

4

Christelijk opvoeden als een positieve opvoeding bij uitstek.

11

Bestaan opbouwen in vreemd land is moeizaam proces.

2

organistenbenoeming

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

Titularis op een top tekst Jaco van der Knijff beeld RD, Anton Dommerholt

Jan Hage is de gelukkige: hij is per 1 juni benoemd als nieuwe organist van de Utrechtse Domkerk. Een topplek, zoals de 46-jarige musicus het uitdrukt. Hij is enthousiast. „Ik voel me geroepen er een feest van te maken.”

N

a een uitgebreide sollicitatieprocedure waaraan verschillende gegadigden meededen, is zondag bekendgemaakt dat de Utrechtse Domkerk met Jan Hage uit Voorburg in zee gaat. Hij volgt Jan Jansen op, die sinds 1987 het Bätzorgel (1831) van Utrechts beroemdste kerk bespeelt. Jansen neemt op 14 en 15 mei afscheid. Twee weken later treedt Jan Hage, sinds 1995 organist van de Haagse Kloosterkerk, aan. Waarom hebt u gesolliciteerd bij de Domkerk? „Het is natuurlijk een topplek, met een geweldig orgel waar ik dol op ben. Ik heb er in 1991 eindexamen gedaan. Het is voor mij een van de topplekken in Nederland met internationale uitstraling, naast bijvoorbeeld de Bavo in Haarlem, de Grote Kerk in Dordrecht en de Sint-Jan in Gouda. Niet overal is men meer even kerkelijk actief. In de Domkerk wel, met iedere zondag een dienst en iedere woensdag een vesper. Het kan bijna niet beter.” U verruilt een drieklaviers Marcussenorgel uit 1966 voor een historisch Bätzorgel uit 1831. „Het orgel in de Kloosterkerk is ook prima, maar het staat in een kleinere kerk en het heeft niet veel draagkracht. Dan ben je qua repertoire beperkt. Een typisch neobarok instrument. Het orgel in de Domkerk heeft een kathedrale allure, wat me bijzonder aanspreekt. Het heeft een enorme, imposante draagkracht. Een prachtig bovenwerk met heel mooie grondstemmen, en een zwelwerk. Het instrument is gemaakt op het breukvlak van de klassieke en de romantische periode, waarbij een deel van het pijpwerk al heel oud is. Daardoor kun je er alle kanten mee op. De hele orgelliteratuur kun je erop kwijt: Bach, de grote werken van Reger, Franck en Widor, maar ook moderne muziek. Er zijn eigenlijk geen beperkingen. Misschien dat je alleen bij Sweelinck een iets andere klank zou wensen.” De Dom kent een lange organistentraditie. Past u in het rijtje Stoffel van Viegen, Jan Jansen, Jan Hage? „Het is inderdaad een hele traditie met een imposante lijst van organisten. Het is altijd al een plek met een grote status geweest. In Nederland heb je ook maar één Domorganist. Je bent weliswaar geen stadsorganist zoals in Haarlem, maar door de

zaterdagmiddagconcerten, waarvan de organist er twee per maand verzorgt, is het toch een beetje een openbare functie geworden. Of ik in het rijtje pas? Jan Jansen ken ik heel goed, Van Viegen heb ik niet echt gekend, alleen aan het eind van zijn loopbaan heb ik hem wel eens horen spelen. Wat beide organisten gemeen hadden, is dat ze altijd een zo groot mogelijk repertoire speelden. In die lijn ga ik verder, ja. Misschien dat ik iets meer 19e-eeuwse stukken ga spelen: de grote werken van Widor, Reger en Franck.” U bent zestien jaar verbonden geweest aan de Haagse Kloosterkerk. Wat gaat u missen? „Toen het zondag afgekondigd werd, was het als een klap. Het is een warme gemeente die nog massaal bezocht wordt: er zitten op zondag algauw 400 mensen, en bij cantatediensten nog veel meer. Het is een vrije gemeente, heel open, waarbij ik als organist heel veel vrijheid kreeg. Ik heb er veel geïmproviseerd. Er is een warme band, en het is heel pijnlijk om me er nu van los te scheuren.” Wat wordt uw rol binnen de liturgie in de Domkerk? „De Dom is een liturgische gemeente. Echt een modelgemeente waar alle ideeën van de liturgische beweging het meest uitgesproken en radicaal worden nagestreefd: elke zondag avondmaal vieren, een strikte liturgie met het standaardordinarium. Daarin heb ik samen met de Domcantorij onder leiding van Remco de Graas mijn aandeel. Ik verheug me erop nu eens in een meer liturgische setting te werken, waarbij het kerkelijk jaar uitgangspunt is en elke zondag zijn eigen karakter heeft. Ik kom uit een Gereformeerde Bondsnest en was niet bekend met de liturgische beweging. Maar ik ben er vertrouwd mee geraakt. Het heeft ook alles te maken met mijn onderzoek naar de kerkmusicus Willem Mudde en zijn aandeel in de liturgische beweging. Een traditionele liturgie zorgt voor een wat orthodoxere manier van geloven, die me aanspreekt. Misschien is het in de Kloosterkerk een tikje te vrijzinnig voor me geweest. Een strakke liturgie vraagt wel om een strakke organisatie met veel voorbereiding. Ik zal ook veel meer literatuur gaan spelen in de dienst.” U staat bekend als een organist die alles speelt: van Bach tot de allermodernste muziek van Jan Welmers en Jan Vriend. Kunt u die volle breedte straks kwijt? „Ik heb het stuk ”Jets d’Orgue” van Vriend zelfs al eens gespeeld in de Domkerk, tijdens de Nederlandse Muziekdagen. En ik ben vast van plan dat nog eens op een concert uit te voeren. Het is een ongeloo ijk moeilijk stuk. Natuurlijk moet je met zulke moderne muziek voorzichtig zijn, maar ook in de Kloosterkerk heb ik het uitgevoerd. Er is overigens wel eens een verkeerd beeld van mij, alsof ik alleen maar met verschrikkelijk moderne stukken bezig ben. Ik speel ook in heel traditionele series, met Bach en Guilmant op

het programma. Het punt is dat ik een van de weinigen ben die die moderne stukken überhaupt uitvoeren. Ik word er ook altijd voor gevraagd, door de componist bijvoorbeeld. En in die zin wil ik er een pleitbezorger van zijn. Ik vind het ook belangrijk, omdat die muziek de taal van nu is. De taal van het verleden is de taal van een andere generatie. Als luisteraar moet je er wel wat voor doen om moderne muziek te leren waarderen. Het is niet direct leuk. Ik kom ook uit de traditie van Zwart en Asma. Ik vond dergelijke moderne muziek eerst verschrikkelijk. Maar je moet het vaker beluisteren. Nee, de muziek van Zwart en Asma zal ik niet meer zo gauw spelen. Die vind ik niet interessant genoeg; daarbij verveel ik me. Maar de drive die ik erin hoor, spreekt me wel aan. Je moet af en toe het orgel van de muur laten komen. Het hoeft allemaal niet zo netjes en gepolijst. Er moet wel wat gebeuren. Het gaat mij om de muziek, zonder dat je vastzit aan muzikale dogma’s. Ik kan niet tegen krampachtigheid en kleinzieligheid. In principe wil ik openstaan voor alle muziek, bruggen slaan tussen verschillende tradities. Natuurlijk zijn er de grenzen van de goede smaak. Het moet wel vakmanschap blijven. Maar ik speel ook Widor en Guilmant, al is die muziek niet allemaal even geweldig. In die zin ben ik, denk ik, wat populairder dan Jan Jansen. Maar waarom ook niet? Zolang het niet oubollig wordt.” Op zaterdagmiddag 21 mei geeft u uw eerste concert als Domorganist. Wat gaat u spelen? „Het zal een symbolisch programma worden. Met Bach en Reger, improvisaties, en muziek van twee van mijn leermeesters: Jan Welmers en André Isoir. Wat persoonlijk getint dus.” Wat kunnen we in de toekomst van u verwachten? „Ik denk veel. Ik hoop zo veel mogelijk orgelmuziek te brengen. De complete Messiaen heb ik al eens in de Kloosterkerk gedaan, dat wil ik herhalen. Widor en Vierne wil ik doen. De hele César Franck staat op mijn lijstje, maar dat heeft Jan Jansen net gedaan. En uiteraard moderne muziek. Ik wil proberen samen te werken met andere kerken, zoals de Nicolaïkerk. Wellicht een festival organiseren. En misschien toch ook het traditionele orgelconcert wat afstoffen. Zoeken naar mengvormen, zoals met percussie. Je gaat dan toch anders naar het traditionele repertoire luisteren. Ik zou daar graag de reformatorische wereld bij betrekken. Zo heb ik onlangs in een column reformatorische mensen ertoe opgeroepen meer met kunst te doen. Dat geldt wat mij betreft ook de muziek. Waarom niet eens een modern concert vanuit de orthodoxe richting? Messiaen is hierin mijn grote voorbeeld. Hij was heel modern en vernieuwend, maar tegelijk zeer orthodox gelovig. Dat vind ik inspirerend. Het dogma belemmert niet altijd de creativiteit. Nou ja, wat je van me kunt verwachten? Ik voel me in ieder geval geroepen er een feest van te maken.”

Het grote orgel in de Utrechtse Domkerk werd in 1831 door de gebroeders Johan en Jonathan Bätz gebouwd.

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

3

plocatie

column

Jan Hage Jan Hage (1964) uit Voorburg is sinds 1995 als organist verbonden aan de Kloosterkerk in Den Haag. Hij kreeg les van Kees van Eersel en studeerde aan het Utrechts conservatorium orgel (bij Jan Welmers) en theorie der muziek. Aan de Rijksuniversiteit Utrecht studeerde hij muziekwetenschap, aan het Nederlands Instituut voor de Kerkmuziek te Utrecht kerkmuziek. Ook studeerde hij twee jaar orgel bij André Isoir aan het Conservatoire National de Région in Boulogne-Billancourt. Hij won eerste prijzen tijdens concoursen in Leiden, Bolsward, Schaffhausen en Poitiers. Als componist schreef hij werken voor orgel en ensembles, waaronder een ”Hoogliedcyclus” voor zang en instrumenten, ”Elis” voor zang, blokfluit en klavecimbel, ”Mis” voor sopraan en orgel, ”Walsjes”, ”Psalmen” en de ”Suske en Wiske-suite” voor orgel. Aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) werkt hij twee dagen in de week aan een dissertatie over de positie van Willem Mudde in de muzikale cultuur en kerkmuziek van de 20e eeuw.

Promotie tekst ds. P. den Butter

In de riddertijd –intussen alweer geruime tijd geleden– hield men toernooien. Geharnaste ridders gezeten op geharnaste paarden probeerden elkaar uit het zadel te wippen. Uiteraard kon de gewone man hier niet aan meedoen. Het was alleen voor de adel. Dit soort tijdverdrijf is inmiddels afgeschaft. Trouwens, echte ridders behoren met de adel tot het verleden. Er is echter wel iets in onze tijd dat op een toernooi lijkt. Een steekspel voor een bepaalde klasse, de klasse van hooggeleerden. Van tijd tot tijd betreden zij de arena voor een wetenschappelijk toernooi. Bijvoorbeeld bij promoties. Een uur lang hebben er dan schermutselingen plaats, waarbij het de bedoeling is om de promovendus die dingt naar de doctorstitel te testen, om te zien of hij wel genoeg in huis heeft om zeergeleerd te heten. Dat gebeurt op een voor leken vaak onnavolgbare wijze. Ingewikkelde termen worden wel geregistreerd door het trommelvlies, maar de betekenis ervan dringt niet door. Maar dat geeft ook niet. Nee, bloed vloeit er niet uit. Na a oop is iedereen voldaan. Hetzij door wat hij gehoord heeft, hetzij door wat hij zelf heeft kunnen zeggen, waarmee hij eigen bekwaamheid heeft kunnen demonstreren. Soms zijn de schermutselingen wel een beetje erg persoonlijk. Namelijk dan, als de promovendus in zijn poging om bij de geleerden te horen met de opvattingen van een ”hooggeachte opponens” in conict komt. Dan blijkt ineens dat toga en baret niet

Jan Hage. beeld Jan-Dirk van der Burg

Domorganisten

„Je moet af en toe het orgel van de muur laten komen”

Jan Hage voegt zich als domorganist in een traditie van eeuwen. Vanaf 1571 is bekend wie het orgelspel in de Dom verzorgen. In een reeks van (vrijwel onbekende) namen duikt in 1888 de componist-organist Johan Wagenaar op, die tot 1919 zijn dienst waarneemt. Vervolgens wordt Hendrik F. Bos benoemd, die tot 1937 blijft zitten. Na een sollicitatieprocedure waaraan bekende organisten als Feike Asma, Cornelis Bute, Piet van Egmond en Adriaan C. Schuurman meedoen, wordt tot ieders verrassing de 21-jarige Stoffel van Viegen benoemd. Bijna vijftig jaar vormt hij –mede– het muzikale gezicht van de Domkerk. Vlak voor zijn gouden jubileum speelt Van Viegen op 27 december 1986 gedwongen vanwege zijn leeftijd zijn afscheidsconcert. Zijn opvolger is in 1987 Jan Jansen, die na 24 jaar op 14 en 15 mei afscheid neemt als Domorganist.

kunnen verbergen dat mensen uit die kringen toch ook weer gewone mensen zijn. De meesten ontgaat dit echter en zo kunnen de hooggeleerden rustig voortleven als een aparte klasse. Die gewone menselijkheid van de geleerden blijkt ook als nu en dan de indruk wordt gewekt dat de ene kandidaat-ridder met grote welwillendheid wordt behandeld, terwijl de ander het met minder moet doen. Die laatste moet dan steeds weer nieuwe bewijzen van bekwaamheid geven voordat hij tot het toernooi wordt toegelaten. In gewoon Hollands gezegd: Er lijkt wel eens met twee maten gemeten te worden door de hedendaagse Hoeken en Kabeljauwen. Mogelijk dat dat vroeger ook al het geval was. Toen was het soms een kwestie van geld: hoeveel brengt de ander mee? Dat zal nu natuurlijk geen rol meer spelen. Maar wat zit er dan achter? Het moet de gewone man maar niet kwalijk genomen worden als hij wel eens de wenkbrauwen fronst.

4

wijs

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

Oproep: hoe besteden leraren hun zomervakantie?

Calvijn College Zeeland breidt onderwijsaanbod uit

Een docente Frans die elke zomer haar taalkennis op peil brengt, een aardrijkskundeleraar die een wereldreis maakt om zijn geogra sche kennis bij te spijkeren, een groep docenten die een scholenproject in Oost-Europa realiseert. Wat doen onderwijsgevenden in de zomervakantie naast het wegwerken van achterstallig onderhoud en familiebezoek? De redactie wil komende zomer leraren aan het woord laten over activiteiten rond hun werk die ze tijdens zomervakanties ontplooiden. Mail uw activiteit en in het kort enkele ervaringen naar [email protected]. De creatiefste ideeën worden uitgekozen.

Het Calvijn College in Zeeland biedt met ingang van komend schooljaar op elke locatie leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) aan. Dat is er nu alleen op locatie Krabbendijke Appelstraat. Op locatie Goes start een gymnasium, „een pittige opleiding en een klassiek georiënteerde vorming die recht doen aan de intellectuele talenten van een deel van onze leerlingen.” Het gymnasium heeft vanaf klas 1 Latijn en in klas 2 komt daar Grieks bij. Voor een aantal vakken krijgen de leerlingen minder lesuren, zodat de vakken Latijn en Grieks ook in de lessentabel passen. beeld RD

Zwaargewicht helpt christelij tekst Maria Vermeulen-Bakker beeld Fotolia

Opvoeden volgens het boekje bestaat niet. Het samenspel tussen ouders en kinderen is zo complex dat een beschrijving daarvan altijd een vereenvoudiging van de werkelijkheid is. Opvoedboeken kunnen aan dat ingewikkelde samenspel echter wel een nuttige bijdrage leveren.

M

et het oog daarop is recent het ”Handboek christelijke opvoeding” verschenen. In dit tweede deel, dat als eerste is verschenen in een serie van drie, beschrijven de auteurs het opvoedproces bij kinderen tussen de 4 en de 12 jaar. Het is een lijvig werk geworden waarin achttien deskundigen (psychologen, (ortho)pedagogen, leerkrachten en predikanten) in 24 hoofdstukken tal van opvoedkundige onderwerpen ter sprake brengen. Van kinderfeestjes tot kinderziekten, van bedplassen tot huisgodsdienst. Een toegankelijk boek, ook voor opvoeders die geen pedagogische voorkennis hebben. Vooral een boek waarin christelijke uitgangspunten duidelijk terug te vinden zijn. Een gulden regel in het opvoeden luidt volgens eindredacteur dr. J. Stolk: Eerst begrijpen, dan doen. Hij stelt dat dit voor christenouders een drievoudig begrijpen inhoudt: begrijpen door na te denken over je kind, over jezelf en over de leiding van de Heere in je gezin. Alle informatie en adviezen die ouders in het handboek aangereikt krijgen, staat in het teken van dit drieledig begrijpen. Wanneer ouders bijvoorbeeld weten dat een 5-jarig kind in zijn verstandelijke ontwikkeling nog niet zo ver is dat het zich kan verplaatsen in een ander kind, begrijpen ze waarom het nog zo weinig rekening houdt met anderen. Zo’n kind kan nog niet anders dan de wereld louter bekijken en beoordelen vanuit zijn eigen gezichtspunt. Een advies dat

rekening houdt met deze kennis, is een 5-jarige te helpen bij het leren te hanteren van sociale regels, zoals over eerlijkheid en rekening houden met andere kinderen. Bij een 9-jarige gaat dit al weer heel anders. Die krijgt oog en oor voor de wereld om zich heen, gaat vragen stellen en kan bedenken dat andere kinderen anders kunnen denken en voelen dan hijzelf. Ouders mogen van een 9-jarige dus al veel meer verwachten wat betreft het rekening houden met de wereld om hem heen. De auteurs geven ouders zes centrale richtlijnen mee waarop zij hun opvoedkundig handelen kunnen afstemmen: veiligheid bieden, aansluiten, stimuleren, grenzen stellen, voorbeeld geven en richting geven. De auteurs willen het hart van het christelijk opvoeden onder de aandacht te brengen. Christelijk opvoeden als een positieve opvoeding bij uitstek. Een op Christus gerichte opvoeding. Tegelijkertijd is dit een opvoeding die recht doet aan de ernst van de zondige staat waarin kinderen worden geboren. Deze twee noties geven een spanningsveld. Hoe kunnen ouders de twee pijlers van zonde en genade op een Bijbelse manier aan hun kinderen overdragen? Het is een vraag waar veel christenouders mee worstelen. Zij beseffen dat christelijke opvoeding meer inhoudt dan het overdragen van waarden en normen. Ten diepste gaat het om het kennen van de

levende God. Christelijke opvoeding heeft dus ook alles te maken met visie op en beleving van de toe-eigening van het heil. Dit wordt concreet als het gaat om het overdragen van een godsbeeld. De auteurs waarschuwen ouders hierbij voor eenzijdigheid. Niet een godsbeeld uitsluitend gericht op God als toornende Rechter. Maar ook niet alleen een spreken over God Die zo goed is dat Hij niemand verloren zal laten gaan. Ouders worden aangespoord om een godsbeeld over te dragen dat gegrond is op de wijze waarop Hij Zich openbaart in de Bijbel en met name in de komst van Christus op aarde. Ouders worden opgeroepen om zelf hierin de juiste Bijbelse weg te zoeken. Hetzelfde geldt voor het spreken over de hel. De auteurs stellen dat de werkelijkheid hiervan niet mag worden verzwegen, maar dat er ook niet over moet worden uitgeweid. Het mag niet bij spreken over de zonde en noodzaak van bekering blijven; er dient altijd een heenwijzing te zijn naar de grootheid van Gods genade. Als vanzelf dringt zich dan weer de aloude paradox op van de bekering als gave en als opgave. Hoe deze paradox in de christelijke opvoeding een plek moet krijgen, wordt niet geheel duidelijk. Is de mogelijkheid van bekering –met de nadruk op mogelijkheid– het troostrijkste wat ouders tegen hun kind kunnen zeggen, of mag het heil nog dichterbij worden gebracht? Wat is daarin een Bijbelse

Voorbeelden gesprekvragen Kinderen zijn een zegen. Beleef jij dat ook zo? Zijn er bepaalde momenten dat je je dat (weer) realiseert? Waarom is het zo belangrijk voor de opvoeding dat je jezelf kent? Bespreek met elkaar de volgende twee stellingen aan de hand van een praktisch voorbeeld uit je eigen gezin: – sfeermakers in huis hebben altijd met liefde te maken; – de bron van alle sfeerbedervers in het gezin is de zonde van ouders en kinderen. Reageer op de volgende stelling: Zolang kinderen op de basisschool zitten, moet overdag altijd een van de ouders thuis zijn. Voor de vader: wat is jou vroeger verteld over de menstruatie van een meisje? Waarom is het voor een jongen of man belangrijk daar ook over te horen? Hoe praat jij met je zoon over zaadlozing en erectie? Kun je een voorbeeld geven van een spontaan moment waarop je met je kind een gesprekje had over (het dienen van) de Heere?

weg? Dit zijn vragen die bij veel christenouders leven en die om een meer uitgewerkte bezinning vragen. De auteurs geven bewust niet altijd hun eigen standpunt weer, maar willen vooral ouders helpen bij het maken van een eigen afweging. Dit is met name aan de orde als het gaat om onder christenouders omstreden onderwerpen, zoals dvd-gebruik binnen gezinnen. Aan de hand van twee praktijkvoorbeelden geven de auteurs verschillende voor- en tegenargumenten bij een selectief toestaan en een geheel afwijzen van het

kijken naar (speel) lms. De conclusie is dat beide standpunten goed kunnen goed zijn, mits op de juiste manier gehanteerd. Dat betekent dat de keuze bewust wordt gemaakt door beide ouders, als die er zijn. Die moeten ze vervolgens duidelijk en persoonlijk motiveren binnen het gezin, samengaand met een toegewijde betrokkenheid bij de belevingswereld van het kind. Bij veel van de onderwerpen die aan bod komen worden ouders uitgenodigd zelf de vertaalslag te maken naar de eigen gezins- en opvoedsituatie. De uitgebreide

„Er dient altijd een heenwijzing te zijn naar Gods genade”

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

5

Kampen Amersfoort en Vught houden prijsvraag Stichting Samenwerkend Verzet houdt in samenwerking met de kampen Vught en Amersfoort voor de tweede keer een prijsvraag voor scholieren. Doel is leerlingen te laten nadenken over de betekenis van een bezoek aan een voormalig concentratiekamp voor zichzelf. Tot 15 mei kunnen ze in een weblog, video, een powerpointpresentatie of op een andere wijze weergeven wat ze in het kamp hebben gezien, hoe ze over oorlog en bezetting denken en wat het bezoek voor hen betekende. Vught trekt jaarlijks zo’n 25.000 leerlingen van basis- en voortgezet onderwijs, Amersfoort 10.000. beeld RD, Henk Visscher

jke opvoeders vragenlijsten achter elk hoofdstuk helpen daar goed bij. Het zou mooi zijn als ouders samen met andere ouders over deze vragen nadachten en van gedachten wisselden. De vragen nodigen uit tot eerlijke bezinning en re ectie op het eigen functioneren. Juist omdat veel onderwerpen om verdieping vragen, is het jammer dat er in het handboek geen literatuurverwijzing is opgenomen. Het ”Handboek christelijke opvoeding” is voornamelijk gericht op gewone ouders met gewone kinderen. De laatste vijf

hoofdstukken vormen daarop een uitzondering en gaan over moeilijke opvoedsituaties. In deze hoofdstukken komen ontwikkelingsproblemen van kinderen aan de orde, zoals ADHD, autisme, agressie en angsten. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan opvoedsituaties waarbij ouders psychische problemen hebben. Gezien de toename van het aantal christelijke eenoudergezinnen zou het goed zijn als in de nog te verschijnen delen aandacht wordt geschonken aan deze gezinnen. Hoewel het boek ruim 700 bladzijden telt en met zijn 2 kilo een

zwaargewicht is, zullen ouders het toch gemakkelijk ter hand nemen. De veelheid van onderwerpen, het grote aantal praktijkvoorbeelden en niet in de laatste plaats de talrijke luchtige illustraties dragen daaraan bij. Een uitgebreid zakenregister achter in het boek maakt het gemakkelijk om themagericht door het boek te gaan.

N.a.v. ”Handboek Christelijke Opvoeding”, deel 2: de opvoeding van kinderen van 4 tot 12 jaar, door dr. J. Stolk (eindredactie); uitg. Groen, Heerenveen, 2011; ISBN: 978 90 5829 989 5; 704 blz.; € 39,95.

senioren „Ouderenkoor werkt ook als sociaal vangnet” tekst Gert de Looze beeld RD

„Schi-be-di ba-be-di, schi-be-di ba-be-di.” Het stuk waarmee ouderenkoor Zanglust uit Lisse na de pauze inzingt, vergt meer van de stembanden dan het werk aan het begin de repetitie. „Iets feller”, vuurt dirigent W. B. Visser de zangers aan. „En staccato alstublieft.” De senioren repeteren voor de uitvoering op 6 mei. ”Dat gaat naar Den Bosch” toe, is het volgende lied. De dirigent leidt het koor van achter de piano. Regelmatig studeert hij de partijen afzonderlijk in en zingt hij mee. De sfeer zit er goed in. „”Die meid” mag u twee tellen vasthouden. Ja, zo. Dat is een betere dame.” Gelach volgt. „Heren bassen, ”Brandewijn met suiker” graag zachter”, vraagt Visser. „Hoho, zachter betekent niet langzamer. Gewoon hetzelfde tempo aanhouden.” De senioren werken hard, er wordt weinig gekletst. Wanneer wat gemompel opstijgt, klinken her en der sussende geluiden. „Negenennegentig procent van de mensen die komen kennismaken, wordt lid”, weet I. in ’t Veld, voorzitter van de ledencommissie. „Er heerst hier saamhorigheid. Misschien wel dankzij onze grijze koppies. De steun die ik ontving na het overlijden van mijn tweede vrouw, vier maanden geleden, was hartverwarmend. Ik kreeg veel kaarten en regelmatig een schouderklop. „Doorgaan, Izaäk”, zeiden veel koorleden. Dat medeleven vind ik typerend voor een ouderenkoor. Evenals het enthousiasme. De enige vakantie, zes weken tijdens de zomer, duurt de meeste leden lang genoeg. Op veel jongerenkoren is dat anders, weet ik van vroeger, omdat de leden nog in het volle leven staan.” Visser dirigeert het koor vanaf het eerste begin, op 1 oktober 1974. Het stoort hem dat er regelmatig laatdunkend over seniorenkoren wordt gepraat. „Daarmee doen we ouderen tekort, want ze kunnen écht wat. Zo hebben we eens de ”Deutsche Messe” van Schubert uitgevoerd. Ik prikkel de zangers regelmatig door een moeilijk werk op de lessenaar te zetten. Dat helpt het niveau op peil te houden. Natuurlijk, een enkeling pakt de muziek niet zo op, maar wanneer hij tussen ervaren zangers staat, komt het wel goed.” Werken met ouderen vormt een uitdaging, vindt de dirigent. „Bij de sopranen is de stem in de hoogte afgetopt. Daar moet ik wat op verzinnen. Iemand die het dirigeren onder de knie wil krijgen, moet voor een seniorenkoor gaan staan.” Zanglust werkt ook als vangnet. „Wanneer de partner van een koorlid is overleden, ga ik na zo’n twee maanden langs. Als het lukt, vlak voor een repetitie. Ik informeer hoe het gaat en nodig het lid uit om weer te komen zingen. Vaak helpt dit iemand over de drempel om zich weer onder de mensen te begeven.” Visser sluit de repetitie af met het Engelstalige lied ”Rejoice in the Lord always”. Na a oop is er kof e. Het gros van de koorleden blijft napraten.

Dit is het tweede deel van een serie over seniorenkoren. Volgende week dinsdag deel 3. >>refdag.nl/senioren voor de eerste aflevering.

6

opinie

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

beeldenstorm Miscommunicatie over duivel, zonde en straf tekst Enny de Bruijn beeld EPA

Een paar weken geleden schreef Mariska Orban, hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad, een commentaar op de gebeurtenissen in Japan. Inhoudelijk helemaal geen onevenwichtig commentaar. Van de vraag naar de zin van het lijden en de aanwezigheid van God kwam Orban op de Bijbeltekst dat de ganse schepping zucht en als in barensnood is, vanwege de zonde, om te eindigen met de christelijke hoop op een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Maar de reacties op haar stuk logen er niet om. „Tjonge, wat een intelligentie”, reageerde de een. „Zieke suggestie”, schreef de ander. „Tekenend voor het middeleeuwse sprookje waarin jullie leven.” „Als tsunami’s een straf van God waren, dan had ik ze eerder verwacht in het Vaticaan.” Enzovoort – en nog heel wat erger. Hoe kwam dat? De meeste mensen, zo bleek, hadden niet de moeite genomen om het hele stuk te lezen. Ze beperkten zich tot het kennisnemen van de prikkelend bedoelde Twitterberichtjes die Orban verspreidde. Zoals deze: „Zijn rampen een straf van God?” En alleen al het idee dat grote gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis geduid zouden kunnen worden als straf of zegen van God was kennelijk zó pijnlijk en aanstootgevend, dat tal van mensen er slechts woedend of cynisch op konden reageren. Uit zo’n voorbeeld blijkt dat er soms iets ernstigs scheef gaat in de communicatie tussen christenen en niet-christenen. De woorden ”straf” en ”zonde” hoeven maar te vallen, en het is mis. De ongelovige denkt meteen dat de gelovige zegt: „Ik spreek nu een oordeel uit over die mensen daar, die het fout gedaan hebben en dus nu het gelag moeten betalen – eigen schuld.” Wie niet denkt vanuit een christelijk wereldbeeld, kan immers bijna niet anders dan opmerkingen over zonde als persoonlijke verwijten beschouwen. Ook al zijn zulke opmerkingen heel anders bedoeld. De oorzaak van een dergelijke miscommunicatie ligt echter lang niet alleen in het onbegrip van de ongelovige lezer of gesprekspartner. Soms lijkt het erop dat christenen zelf hun uiterste best doen om karikaturen van het geloof in stand te houden. Neem al die discussies waarin de duivel als argument in stelling wordt gebracht. Of het nu gaat om popmuziek, om seculiere

Een politieteam zoekt naar slachtoffers van aardbeving en tsunami in Japan.

kinderboeken, om Bijbelvertalingen of om persoonlijke ruzies – zodra iemand meent te moeten zeggen dat iets „occult” is, „demonisch” of „een verleiding van de duivel”, ontstaat er meteen een enorme ongelijkheid. Het is alsof de spreker zegt: „Ik ben beter dan jij, want ik sta aan Gods kant.” Gesprek afgelopen. Geen misverstand: het blijft een voluit christelijke gedachte dat er achter de zichtbare werkelijkheid een andere werkelijkheid schuilgaat. Dat de wereld sinds mensenheugenis het toneel is van een gevecht op leven en dood, een strijd tussen licht en duisternis, goed en kwaad, God en duivel. Dat wereldbeeld is voor christenen onopgeefbaar, en het kan op een heel doorleefde manier werkelijkheid worden in iemands persoonlijk leven. Sommige verzetsstrijders uit de Tweede Wereldoorlog beleefden het zo. Sommige martelaars tijdens vervolgingen. Sommige predikanten tijdens een kerkscheuring. Sommige vrouwen tijdens een echtscheiding. Sommige boeren tijdens de mkz-crisis in Kootwijkerbroek. Sommige ridders tijdens de kruistochten. Iedere gelovige kan dat zo ervaren. Het probleem is alleen dat ook een gelovige niet altijd gelijk heeft, en daarom is bescheidenheid in de communicatie op z’n plaats. Uit het besef van een geestelijke werkelijkheid vloeit immers óók een van de allergrootste verleidingen voor christenen voort. Het is makkelijk om je eigen gelijk te halen door te zeggen dat God aan je kant staat, of door je tegenstanders met de duivel om de oren te slaan. Maar het is niet altijd een goed teken. Het getuigt van onwil om een werkelijk gesprek te voeren – terwijl dat laatste toch de allereerste opdracht van een christen is.

Reageren aan scribent? [email protected]

gepollst

nieuwe stelling

Nu zelfs onderzoeksleider Richard Goldstone twijfelt aan de conclusies over de Gazaoorlog, moet zijn rapport –waarin Israël wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden– door de papierversnipperaar, vindt de PVV.

Het geven van tienden voor hulp aan armen en behoeftigen is een minimumeis voor christenen, vindt Tim Keller, predikant van Redeemer Presbyterian Church in New York.

Het Goldstonerapport mag dan eenzijdig zijn, Israël heeft ook bepaald geen schone handen, luidde gisteren de stelling. De 275 stemmers op refdag.nl denken er zo over: Eens. 50,9% Oneens. 49,1%

Christenen moeten 10 procent van hun inkomen geven aan armen en behoeftigen. Eens. Oneens.

Genade maa Veel christenen hebben weinig belangstelling voor de armen en voor gerechtigheid in deze wereld. Volgens Tim Keller komt dat doordat ze onvoldoende beseffen wat het betekent om uit genade gered te zijn. Eén Bijbelse motivatie om recht te doen aan de armen en de hongerigen in de wereld krijg je door het begin van de Bijbel op te slaan, het scheppingsverhaal. In Genesis 1:26-27 (NBV) lezen we: „God schiep de mens als zijn evenbeeld.” De Bijbel leert dat de heiligheid van God op een aantal manieren aan het mensdom meegegeven is en dat daarom ieder mensenleven heilig is en ieder menselijk wezen waardigheid bezit. Toen God ons als Zijn evenbeeld schiep, werden wij wezens van een oneindige, onschatbare waarde. Alle mensen, ongeacht hun kenmerken of hun staat van dienst, hebben een onverwoestbare glorie en betekenis. Het evenbeeld van God is dus het eerste belangrijke motief om in ons leven ruim baan te geven aan gerechtigheid, om mensen in onze omgeving van dienst te zijn en voor hun rechten op te komen. Het maakt je nederig tegenover de grootheid van ieder mens, gemaakt en geliefd als die is door God. Rentmeester De scheppingsleer motiveert christenen ook op een andere manier om hun bezit met anderen te delen. Als God de Schepper en Bedenker van alle dingen is, dan is dus alles wat we in het leven hebben eigendom van God. In Genesis 1 geeft God ”heerschappij” over de schepping aan Adam en Eva. Ze werden daarmee tot leiderschap geroepen, maar ook tot rentmeesterschap. God stelde de rijkdommen der wereld onder gezag van het mensdom, maar gaf ze niet in eigendom. We hebben ontvangen wat we hebben zoals een fondsenbeheerder andermans geld ontvangt om het te investeren of, zoals in vroeger tijden, de rentmeester van een landgoed het gezag daarover kreeg. Dit staat haaks op hoe de meeste Amerikanen denken. Wij denken dat succes in het leven, als je dat hebt, vooral komt doordat je er zelf hard voor gewerkt hebt en dat je daarom ook absoluut het recht hebt om je geld te besteden zoals je wilt. In de Bijbel wordt wel bevestigd dat ijver of gebrek aan ijver onlosmakelijk verbonden zijn met het al of niet hebben van succes (Spreuken 6:9-11, 10:4), maar het is nooit de voornaamste reden. Als je ergens hoog in de bergen van Tibet was geboren in de dertiende eeuw en niet in een westers land in de twintigste eeuw, dan had je nog zo hard kunnen werken, maar het zou weinig hebben opgeleverd. Als je in onze tijd geld, macht en status hebt, dan heeft

dat te maken met de eeuw waarin je geboren bent, met je talenten en vermogens en gezondheid, die je allemaal niet zelf hebt verdiend. Kortom, al je rijkdom is uiteindelijk een geschenk van God. Verlossing Hoe belangrijk de scheppingsleer ook is, de meest genoemde Bijbelse drijfveer om recht te doen, is Gods genade bij de verlossing. Dit thema begint niet pas in het Nieuwe Testament. In Deuteronomium zei Mozes tegen het volk: „De Heer, uw God, is de hoogste God en Heer. Hij is de grote, de machtige, de ontzagwekkende God. Hij handelt zonder aanzien des persoons en is onomkoopbaar; hij verschaft weduwen en wezen recht, neemt vreemdelingen in bescherming en voorziet hen van voedsel en kleding. Ook u moet vreemdelingen met liefde behandelen, want u bent zelf vreemdelingen geweest in Egypte (Deuteronomium 10:16-19). De Israëlieten waren in Egypte misdeelde etnische buitenstaanders geweest. Hoe, vraagt Mozes, konden ze dan harteloos optreden tegen de misdeelde etnische buitenstaanders in hun midden? God zei, bij monde van Mozes: „Israël, je bent door Mij bevrijd. Doe dat nu ook voor anderen. Neem het juk af, maak de boeien los, voed en kleed hen, zoals ik het jullie deed.” De logica is helder. Heeft iemand de betekenis van Gods genade ter harte genomen, dan zal hij recht doen. Als hij niet met arme mensen begaan is, dan blijkt daaruit dat hij in het beste geval de ervaren genade niet begrijpt, en in het ergste geval helemaal niet met

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

7

akt bewogen met de armen hieruit begrepen dat Gods heil en zegen voor mensen zijn die hun geestelijk faillissement erkennen. Je ziet dan dat je diep bij God in de schuld staat en zelf geen begin van zelfverlossing voor elkaar krijgt. Gods vrijgevigheid voor jou, die Hem oneindig veel kostte, was het enige waardoor je behouden bent. Maar hoe zit het als je niet nederig van hart bent? Dan geloof je niet dat je zo zondig, zo moreel failliet en verloren bent, dat vrije genade je enig mogelijke redding is. Het klassieke christelijke leerstuk over ’s mensen diepe zondigheid en verlorenheid vind je dan misschien te hard. Je denkt dat God nu juist iets aan jou verschuldigd is. Hij moet je gebeden horen en jou zegenen om het vele goeds dat je gedaan hebt. We zouden kunnen zeggen, al staat die term niet in de Bijbel, dat je een ”middenklassementaliteit” hebt. Je denkt een zekere status bij God te hebben opgebouwd met je harde werken. Je denkt misschien dat het succes en de middelen die je hebt allereerst aan je eigen ijver en werkkracht te danken zijn.

„Als je ergens hoog in de bergen van Tibet was geboren in de 13e eeuw en niet in een westers land in de 20e eeuw, dan had je nog zo hard kunnen werken, maar het zou weinig hebben opgeleverd.” beeld ANP

de reddende genade van God in aanraking is geweest. Van genade moet je rechtvaardig worden. Vasten Een ander voorbeeld van deze gedachtegang vinden we in Jesaja 58. God ziet dat de Israëlieten vasten. Maar hun vasten is Hem zeer onwelgevallig. Hij ziet hoe economisch welvarende mensen zich van voedsel onthouden, hoe zij het een dag of twee ”zonder doen”, maar intussen niet bereid zijn om te stoppen met het afbeulen van werknemers. Ze dragen wel het uitwendige teken van het geloof in genade –vasten– maar uit hun leven blijkt dat hun hart niet is veranderd. „Is dit niet het vasten dat ik verkies: misdadige ketenen losmaken, de banden van het juk ontbinden, de verdrukten bevrijden, en ieder juk breken? Is het niet: je brood delen met de hongerige, onderdak bieden aan armen zonder huis, iemand kleden die naakt rondloopt, je bekommeren om je medemensen?” (Jesaja 58:6-7). Vasten dient het symbool te zijn van diepgaande verandering van je leven over de hele linie. Mensen die door genade zijn veranderd, moeten als het ware een permanente vastentijd ingaan. Materialisme en zelfverwennerij moeten verdwijnen en plaatsmaken voor een offerende levensstijl van geven aan behoeftigen. Wat is dat permanente vasten? Het is optreden tegen onrecht, het is delen

van voedsel, kleding en onderdak met hongerigen en daklozen. Dat vormt het echte bewijs dat je gelooft dat je een door genade geredde zondaar bent en dat je van dit besef werkelijk nederig bent geworden en nu een leven leidt in onderwerping aan God, getekend door wat we van Hem weten. Mensen die vasten en bidden, maar trots en hooghartig zijn tegenover armen en behoeftigen, laten zien dat er nog geen echte verootmoediging tot hun hart is doorgedrongen. Als je op de armen neerkijkt en hun leed op afstand houdt, heb je Gods genade niet werkelijk begrepen of ervaren. Rechtvaardiging door geloof Laat het Nieuwe Testament een andere gedachtegang zien? Geenszins. Een van de hoofdthema’s in de brieven van Paulus is ”rechtvaardiging door het geloof ”. In de tijd van de Reformatie werd deze leer herontdekt en verwoord door hervormers zoals Maarten Luther en Johannes Calvijn. Hoewel we de toorn van God en straf op onze zonden verdienen, is Jezus Christus gekomen om onze plaats in te nemen. Hij leefde zoals wij hadden moeten leven en verkreeg daarom het heil dat zo’n volmaakt leven verdient. Maar aan het einde stierf Hij aan het kruis en onderging de vloek die ons onvolmaakte leven verdient. Wanneer wij ons bekeren en in Jezus geloven, wordt alle straf die ons toekomt, weggenomen omdat die door Hem

gedragen is, en alle eer die Hem toekomt voor Zijn rechtvaardige leven en sterven wordt aan ons gegeven. God heeft ons nu lief en behandelt ons alsof wij alle grote dingen gedaan hadden die Jezus deed. Sommige mensen menen dat God niet echt van het mensdom vervreemd is door onze zonden. In deze visie heeft Jezus aan het kruis niet meer gedaan dan Gods liefde voor ons laten zien. Het ging niet om het dragen van een straf of om betaling van een schuld. Het ging niet om het wegnemen van Gods toorn. Maar deze manier van denken gaat uit van een veel lagere opvatting van Gods wet. Als de Heer Zijn wet zo ernstig neemt dat hij onze ongehoorzaamheid niet kon wegwuiven, dat Hij mens moest worden, naar de aarde moest komen om een vreselijke dood te sterven, dan moeten wij die wet ook heel ernstig nemen. Gods wet eist billijkheid en rechtvaardigheid en naastenliefde. Mensen die diep overtuigd zijn van de leer van rechtvaardiging door het geloof alleen zullen ook diep doordrongen zijn van deze hoge opvatting van Gods wet en rechtvaardigheid. Zij zullen hartstochtelijk wensen dat Gods rechtvaardigheid gestalte krijgt in de wereld. Jezus zei: „Gelukkig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk van de hemel” (Matteüs 5:3), en de meeste geleerden in de loop der eeuwen hebben

Materialisme en zelfverwennerij moeten plaatsmaken voor een offerende levensstijl

Schuldgevoel Mijn ervaring als pastor is dat mensen met een middenklassementaliteit vaak onverschillig tegenover armen staan, maar dat mensen die het Evangelie van genade vatten en nederig van hart worden hun hart voelen uitgaan naar de materieel minderbedeelden. Hoe meer het Evangelie je zelfbeeld bepaalt, des te meer ga je je met mensen in nood vereenzelvigen. Je ziet hun haveloze kleding en denkt: „Al mijn gerechtigheid is een voddenboel, maar in Christus kunnen we ons kleden met Zijn mantel van gerechtigheid.” Als je mensen in economische moeilijkheden ziet, kun je niet tegen hen zeggen: „Hijs jezelf maar aan je haren op!” want in het geestelijke heb je dat zelf zeker niet gedaan. Jezus heeft voor je ingegrepen. En je kunt niet zeggen: „Ik help je niet want je hebt de puinhoop aan jezelf te wijten”, want God kwam op aarde, kwam zogezegd in jouw geestelijk arme omgeving en bood hulp, zelfs al waren je geestelijke problemen je eigen schuld. Met andere woorden, als christenen die het Evangelie begrijpen armoede

zien, dan beseffen ze dat ze in een spiegel kijken. Hun hart zal naar de arme moeten uitgaan zonder een zweem van verhevenheid of onverschilligheid. Veel mensen die duidelijk echt christen zijn, leggen weinig belangstelling voor de armen aan de dag. Dat de christelijke wereld hiervoor geen actiever orgaan ontwikkeld heeft, is te wijten, denk ik, aan het falen van mijn eigen klasse – predikanten en christelijke leiders. Wij zijn geneigd om het maatschappelijk bewustzijn bij christenen te prikkelen op de manier van de wereld: door schuldgevoel. We houden hun voor dat ze zo veel hebben, en zien ze dan niet dat ze eerlijk moeten delen met mensen die zo weinig hebben? Dit werkt niet, want we hebben een ingebouwd afweermechanisme tegen zulke vermaningen. Bijna niemand voelt zichzelf zo heel rijk. Zelfs de welgestelden voelen zich niet rijk in verhouding tot de mensen met wie ze omgaan. Ik geloof echter dat wanneer recht voor de armen in verband wordt gebracht niet met schuldgevoel, maar met genade en met het Evangelie, hierdoor diep in het verborgene van de gelovige ziel een knop wordt omgezet, en dat ze dan wakker worden. Hier is een voorbeeld van het soort betoog waarmee dit bereikt wordt. Het komt uit een preek van de jonge Schotse dominee McCheyne uit het begin van de negentiende eeuw, over de tekst „Het is zaliger te geven dan te ontvangen” (Handelingen 20:35). „Gij bidt om geheel naar het beeld van Christus vernieuwd te worden. Doet gij dit, dan moet ge ook in het geven zijn als Hij (…) „Hij is om uwentwil arm geworden, daar Hij rijk was” (…) Wilt gij als Christus zijn, geeft dan veel, geeft vaak, geeft ruim, aan de arme en ellendige, de ondankbare en onwaardige. Christus is heerlijk en gelukkig en dat zult ook gij zijn. Het is niet uw geld dat ik wil, doch uw geluk. Weest Zijn woord indachtig: „Het is zaliger te geven dan te ontvangen.””

De auteur is predikant van Redeemer Presbyterian Church in New York. Dit artikel is een samenvatting van een hoofdstuk uit zijn boek ”Ruim baan voor gerechtigheid”, dat deze week verschijnt (uitg. Van Wijnen).

De aanbevolen lengte van een opiniebijdrage bedraagt 750 woorden. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden opiniebijdragen (zonder overleg) te redigeren en/of in te korten, of zonder opgave van reden te weigeren. Coördinator: Willem van Klinken E-mailadres: [email protected] In de rubriek Opgemerkt kunnen abonnees reageren op de redactionele inhoud van het RD. Uitzonderingen zijn: andere brieven in Opgemerkt, de rubriek “Kerkelijke pers/ZoGezegd”, meditatieve bijdragen en recensies. Inzendingen (maximaal 300 woorden) moeten voorzien zijn van naam en adres van de schrijver. De redactie behoudt zich het recht van bekorting of weigering voor. E-mailadres: [email protected] Het inzenden van een brief of opiniebijdrage houdt in dat de schrijver aan het Reformatorisch Dagblad toestemming geeft tot het vastleggen, verveelvoudigen en verspreiden daarvan in gedrukte, elektronische of andere vorm, zoals cd-rom, databank, internet of geluidsdragers.

8

in beeld

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

9

Rondleiding in Tripoli tekst mr. Richard Donk beeld EPA

De winkels zijn gesloten in de oude stad van Tripoli. Niet omdat het vrijdag is, de islamitische rustdag. Wél omdat er wordt gevochten en de winkeliers niet of nauwelijks nieuwe voorraden binnen krijgen. Voedseltekorten dreigen. Dat is althans wat Gadda westerse journalisten voorspiegelt. Te pas en te onpas slepen pr-medewerkers van de Libische dictator verslaggevers door Tripoli. ”Magical Mystery Tours” worden de uitstapjes al spottend genoemd. Uiteraard krijgen de reporters alleen maar te zien wat Gadda wíl dat ze zien. Wie het waagt de groep te verlaten, krijgt op niet mis te verstane wijze te horen dat hij zijn neus niet in de verkeerde zaken moet steken. Niet voor niets heeft de fotograaf een waarschuwing bij deze plaat geplaatst: ”Foto gemaakt tijdens rondleiding door de regering”. Zo bezien is het maar de vraag of we wel écht weten wat er zich momenteel in het NoordAfrikaanse land afspeelt. Eén ding is zeker: de rust die deze foto uitstraalt is op veel plaatsen in Libië ver te zoeken.

10

Dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

MAARTENSDIJK Herst. Herv. Gem. Woensdag 6 april 19.30 uur Ds. A. den Hartog Bijbellezing

Voor online opgeven van schakeltjes: www.schakeltjes.nl Brievenonder nummer toesturen aan:

Schakeltjes

Reformatorisch Dagblad Postbus 298, 7300 AG Apeldoorn Vermeld het nummer in de linkerbovenhoek van de envelop.

≤ Trouwen? Huis kopen? Financiële situatie doorlichten? Bel voor een ADVIES! Wij staan 6 dagen in de week voor u klaar! FAB; Financieel Adviesburo Barneveld. 0342 - 42 37 95 (ma. t/m za. van 9.00 tot 21.00 uur), www.fa-barneveld.nl. ≤ Scherpe HYPOTHEEKRENTES!! Kijk op www.bevr.nl. Bel voor een afspraak met Binnendijk & van Rijsbergen 071 402 40 31.

≤ GOUDPRIJS hoog! T.k. gevr.: (oude) gouden sieraden, gouden tientjes, Krugerranden e.a. gouden en zilv. munten, baartjes goud en zilver, muntenverzamelingen etc. Kevelam, Garderen, 0577 46 19 55, lid NVMH.

≤ Wij zijn op zoek naar enthousiaste SCHOOLVERLATERS die het vak van verkopen willen leren in onze recent vernieuwde ambachtelijke bakkerswinkels in Papendrecht. Wij bieden je een superleuke baan die direct aansluit bij de opleiding Handel en Verkoop aan het Hoornbeeck-college. Schriftelijke sollicitatie te richten aan: Bakkerij Vlot, Brederodelaan 13, 3353 GG Papendrecht, t.a.v. dhr. J. Vlot. ≤ Zelfst. hulp in de HUISHOUDING voor maandag- en/of vrijdagochtend. € 12,50 per uur. In Bosch en Duin. Tel. 0302284653. Na 18.00 uur. ≤ QUADCHAUFFEUR (ook ZZP-er) gevraagd voor het uitvoeren van onkruidbestrijdingswerkzaamheden in ZuidHolland. Liefst in bezit van spuitlicentie. Ervaring met landbouwmachines en VCA certificaat is vereiste. Werkgarantie van april tot november. Verheij Integrale groenzorg, Sliedrecht. Bel met Paul Wervenbos, 0184 - 430777 of 06 - 23011092. ≤ Wij zijn op zoek naar een lieve zorgzame OPPAS voor onze 2 kind. In A’dam-Oud-zuid, min. 2 dg. Tel.: 06 - 45 35 84 74.

≤ AANBIEDING! Pasen in Rijssen. Vak.won. 18-29 april, 7/5-4/6; 2/7-16/7 en na 20/8. En vrijst. huis, 13-27 aug. 0548 - 51 32 69. ≤ Nog geen vak. geboekt? Vak.woning in LOENEN (Gld), v.a.g.v., incl. linnen en beddegoed, loopafst. Loenermark. 055-5052768

≤ SCHAKELTJE opgeven? Geef nu uw schakeltje voor de verhuur van uw vakantiehuis digitaal op. U ziet direct hoe uw schakeltje eruit gaat zien en wat dit kost. Snel en gemakkelijk. Ga snel naar www.schakel tjes.erdeetref.nl

≤ Boek de mooiste BUSREIZEN! www. kreijkes.nl - 0548 - 514188 ≤ Te oud voor AVANTAAVONTUUR of niet sportief genoeg? 8 dgn Georgië v: 30/4, 10 dgn Jordanië v: 26/5 of 9 dgn Estland, Kaliningrad v: 17/6. Tel. 8-22u. 0118-638427 of zie: www.AVANTAreizen.nl ≤ Prachtige busreis naar SLOVENIË - Vertrek D.V. 23 juni - www.kreijkes.nl 0548 - 51 41 88. ≤ Boek de leukste JONGERENVAKANTIES. www.kreijkes.nl - 0548 51 41 88. ≤ Berlijn is een stad vol cultuur en met een rijke historie! 5-daagse treinreis met GEGARANDEERD vertrek op 2 mei. Slechts 345,- p.p. Boek snel via beter-uit.nl of bel: 0172 - 48 48 48. ≤ VERTREKGARANTIE Moezelreis 9 t/m 13 mei. Incl. o.a. vaartocht over de Moezel, dagtocht Rijndal, huifkarrentocht door de wijnvelden. Bel nog snel, 0113-573681 / 06-22296733 www.burgtours.nl ≤ VERTREKGARANTIE Normandië van 23 t/m 27 mei met o.a. bezoek aan Parijs, invasiestranden, Honfleur en Rouen. Wees op tijd en bel tel.nr. 0113 573681 / 06-22296733, www.burgtours.nl. ≤ REFORMATORISCHE Vriendenkring voor 50+. Om anderen te ontmoeten! 06-13028260 of HvGG.nl. ≤ 50-PLUSPARK.NL, Kesteren, vanaf D.V. 14 april de winkel voor ervaren mensen! ≤ Waarom altijd die spanningen in onze relatie? De VLUCHTHEUVEL biedt hulp bij huwelijksproblemen. Aanmelding en advies iedere werkdag van 10.00 tot 12.00 uur: 0348-489999 of www.stichtingdevlucht heuvel.nl. ≤ Nobel HOEDEN............ heeft weer een leuke collectie. In april en mei ook op dinsdag open!! OostVoorstraat 60, Oud-Beijer land. Tel.: 0186 - 70 01 21. ≤ Voor steun- en MASSAGEPANTY’S in div. kleuren (o.a. Oroblu) naar de Linde Beenmode, J. v. Schaffelaarstr. 33 Barneveld. Ook tel. te bestellen 0342 - 49 11 84, www. hoedenhuisdelinde.nl.

Hoe kan ik mijn adres wijzigen?

CAPELLE AAN DEN IJSSEL-WEST Ger. Gem. Doormanstraat 12 Woensdag 7 april 19.45 uur Ds. S. Maljaars DOORN Herv. Geref. Comité Donderdag 7 april 19.30 uur Ds. B. Reinders

NIEUWER TER AA Ger. Gem. Donderdag 7 april 19.45 uur Ds. G. Pater POEDEROIJEN Chr. Geref. Kerk Donderdag 7 april 19.30 uur Br. H. Bor Bijbellezing PUTTEN Geb. Steenenkamer Woensdag 6 april 19.30 uur Ds. IJ.R. Bijl uit Waddinxveen

ELBURG Beekstraat 3 Vrijdag 8 april 19.30 uur Ds. W. Pieters GOUDERAK Oud Ger. Gem. in Ned. Dorpsstraat 99 Donderdag 7 april 19.30 uur Dhr. J.A. van Houdt HENDRIK-IDOAMBACHT Ger. Gem. Petrakerk Donderdag 7 april 19.45 uur Ds. M. Joosse Bijbellezing HILVERSUM Ger. Gem. Woensdag 6 april 19.45 uur Ds. G.W.S. Mulder

LEIDERDORP Ger. Gem. Woensdag 6 april De dienst waarin Ds. J. van Rijswijk zou voorgaan, gaat niet door. LEKKERKERK Ned. Herv. Ger. Evang. Kerkweg 66 Donderdag 7 april 19.30 uur Ds. J.J. Roodsant

ROTTERDAMKRALINGEN Chr. Ger. Kerk Jeruzalemstraat 95 Woensdag 6 april 19.45 uur Ds. W. Pieters GBS-dienst SCHEVENINGEN Westduinweg 194 K Oud Ger. Gem. in Ned. Woensdag 6 april 19.30 uur Ds. A. Kort

URK Ger. Gem. in Ned. Woensdag 6 april 19.30 uur Ds. J.A. Weststrate

Op de hoogte van alles op kerkelijk terrein: Kerkdiensten- & tijden Kerkhistorie met knipoog Persoonlijke nieuwsbrief

VIANEN Ned. Herv. Comité Bakkerstraat 8 Donderdag 7 april 19.30 uur Ds. A.C. Rijken uit Gameren

Video’s

Ga nu naar refdag.nl/ kerkplein www.refdag.nl Omdat u meer wilt weten.

Advertentiebon Onderstaande ruimte kunt u gebruiken voor uw advertentietekst.

2011 Bestemd voor het RD van .........-..........2010 Stuur mij (à € 3,30) een bewijsnummer. Nota zenden aan:

De heer/mevrouw................................................................................. Adres:....................................................................................................... Postcode: ................................ Woonplaats: .................................. Telefoonnummer: .................................................................................. E-mail: ..................................................................................................... Abonnee van RD / Terdege: Ja / Nee* Erdee cardnummer: .............................................................................

Benvermelding u abonneevan vanuw hetErdee Reformatorisch Terdege, Bij cardnummerDagblad krijgt u en/of als particuliere dan krijgt u als adverteerder 25% adverteerder opparticuliere uw Schakeltjes een korting vankorting 25%. op uw Schakeltjes. [email protected] U kunt uw advertentie per e-mail [email protected], per fax 055 - 542 48 02 of telefonisch 055 - 539 04 99 opgeven.

Eén webadres onthouden is voldoende www.erdeeservice.nl

Schakeltjes kunt u ook snel en eenvoudig www.schakeltjes.nl opgeven via www.schakeltjes.erdeetref.nl *doorhalen wat niet van toepassing is

Vraag de brochure aan: www.mediawijzer.nl Postbus 613 7300 AP Apeldoorn

Tijd voor refdag.nl/kerkplein

WERKENDAM Vrije Ger. Gem. in Ned. Bruigomstraat 1 Woensdag 6 april 19.30 uur Ds. B.G. Ippel Bijbellezing

LINSCHOTEN Vrije Evangelisatie (Herv. Kerk) Vrijdag 8 april 19.30 uur Ds. A.C. Rijken

‘Grenzeloze vriendschap’

Leef mee met de kerk

ROTTERDAMALEXANDERPOLDER Ger. Gem. Donderdag 7 april 19.30 uur Ds. L. Blok

TER AAR Herst. Herv. Gem. Woensdag 6 april 19.30 uur Ds. J.G. van Tilburg uit Waddinxveen

LEERDAM Ger. Gem. Donderdag 7 april 19.30 uur Ds. A.J. de Waard

Bestel de gratis themabrochure over Hyves

SIRJANSLAND Reformatorisch contact Kerklaan 2 Ds. J.C. de Groot Thema ”Het plaatsvervangend lijden en sterven van Christus” Donderdag 7 april 19.45 uur in de grote zaal Ook jongeren hartelijk welkom! (Collecte)

Kruis uw keuze aan: vergaderagenda varia schakeltje rubriek: antiek diversen geslaagd lessen muziek personeel aangeboden personeel gevraagd te huur te huur gevraagd te koop te koop gevraagd vakantie binnenland vakantie buitenland correspondentie/kennismaking

Prijzen Schakeltje €1,31 1,34 per mm met minimum van 15 mm. Familieberichten, vergaderagenda en varia €0,84 0,86 per mm. Neem voor zakelijke advertenties contact op met onze advertentieafdeling. Voor zakelijke advertenties gelden namelijk bij contract aanmerkelijk lagere prijzen. Voor brieven onder nummer wordt €3,30 berekend. Prijzen exclusief 19% BTW.

Aanlevering De tekst dient één dag voor plaatsing om 15.00 uur in ons bezit te zijn. Voor de krant van zaterdag dient de tekst vrijdag voor 12.00 uur in ons bezit te zijn.

bewogen en betrokken

boeken

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

11

christelijke roman De mandolinespeler, Chris Fabry; uitg. Kok, Utrecht, 2011; ISBN 9789043520256; 381 blz.; € 21,50.

tekst Anne-Minke Hakvoort

Aankomst van een groep uitgenodigde vluchtelingen uit een VN-kamp in Kakuma (Noord-Kenia) op Schiphol.

vluchtelingen De vluchtelingenjackpot, Karijn Kakebeeke en Eefje Blankevoort; uitg. Post Editions, Rotterdam, 2011; ISBN 978 94 6083 038 9; 264 blz.; € 25,-.

Van Kenia naar Kollum tekst Michiel Bakker beeld Karijn Kakebeeke

Een ligbad, een toiletpot en een gasfornuis. In een vluchtelingenkamp in Kenia illustreren ze de Nederlandse luxe. Hier worden vluchtelingen met praktisch onderwijs voorbereid op hun komst naar Nederland. „Als we heel erge honger hebben, mogen we dan ook alleen met een lepel eten?”

N

ederland selecteert jaarlijks 500 vluchtelingen in buitenlandse VN-kampen die voor een verblijf in Nederland in aanmerking komen. Eefje Blankevoort en Karijn Kakebeeke volgden met pen en camera twee groepen uitgenodigde vluchtelingen gedurende anderhalf jaar. Ze waren erbij toen een selectiecommissie van de Immigratieen Naturalisatiedienst (IND) in Kenia en Syrië bepaalde wie zich in Nederland mochten vestigen. Het bericht dat ze naar Europa mogen, is voor de bewoners van de kampen als „het winnen van de jackpot.” Zij krijgen de kans om

hun leven als vluchteling achter zich te laten. „Maar een nieuw leven opbouwen in een vreemd land is een moeizaam proces van vallen en opstaan, teleurstelling en bijgestelde verwachtingen.” Hoewel de vluchtelingen al in de VN-kampen in Syrië –het betreft hier een groep Irakezen– en Kenia op de Nederlandse situatie worden voorbereid, plaatst hun nieuwe thuisland hen regelmatig voor verrassingen. De zevenjarige Ayub kan zijn ogen niet geloven als hij ziet dat een hond zijn baasje een poot geeft. „Iedereen is hier zo beleefd mama, zelfs een hond geeft een hand!” Tijdens de cursus ”Kennismaking Nederlandse samenleving” verbazen sommige vluchtelingen zich over heel andere zaken, zoals ongehuwd samenwonen en homoseksuele relaties. Intussen zoeken ze hun eigen weg in de maatschappij. De een vertelt dat hij dagelijks naar de sportschool gaat, de ander dat hij wekelijks de kerk bezoekt. Na een verblijf van enkele maanden in een asielzoekerscentrum in Amersfoort krijgen de vluchtelingen een woning toegewezen. Een deel van de groep belandt in het Friese Kollum, dat als „het Siberië van Nederland” wordt beschouwd. „We zullen er allemaal doodvriezen”, zegt Shewangiza als hij zijn nieuwe woonplaats

voor het eerst heeft bezocht. Blankevoort is erin geslaagd een realistisch beeld te schetsen van de weg die uitgenodigde vluchtelingen gaan. Ze schroomt niet om behalve positieve ervaringen de teleurstellingen van de mensen eerlijk te benoemen en de vinger te leggen bij wat er bijvoorbeeld in hun begeleiding misgaat. Het boek bevat tientallen –vaak veelzeggende– foto’s van Kakebeeke. Zij toont de vluchtelingen onder meer in hun dagelijkse bestaan: in het azc, op het voetbalveld, bij de kringloopwinkel, in hun woning en in de kerk. Deze foto’s vormen een verhaal op zich. Voor sommigen kost de integratie extra moeite. Bijvoorbeeld voor de dove twintiger Fidele (Rwanda) die in Afrika nooit onderwijs heeft gehad. Mede dankzij een speciaal programma voor dove allochtonen zet ook hij voorzichtig zijn eerste stappen op het pad van integratie in Nederland.

”Almost heaven” luidt de oorspronkelijke titel van de roman ”De mandolinespeler” van de Amerikaanse schrijver Chris Fabry, naar een song van John Denver. Evenals de twee voorgaande romans van Fabry, ”Luchtbellen” en ”Dochterlief”, speelt het verhaal zich af in Dogwood, West Virginia. Hoofdpersoon is Billy Allman, een begaafde mandolinespeler. Als jongetje overleeft hij op een wonderbaarlijke manier een overstroming, gered door zijn beschermengel Malachi. Het enige dat hij kon redden was de oude mandoline van zijn vader. Gedurende zijn hele leven drijft hem maar één ding: voor de waarheid leven en die verkondigen. Hij bouwt zijn eigen radiostation en zendt non-stop het Evangelie uit. Maar diep in zijn binnenste zit een groot trauma dat voortwoekert.

Het lopende verhaal over Billy wordt afgewisseld met hoofdstukken waarin Malachi aan het woord is. Hoewel deze gedeelten aanvankelijk wat bevreemdend overkomen, geven ze wel stof tot nadenken. In hoeverre leven wij met de realiteit van de hemelse gewesten, met het bestaan van engelen en demonen? Fabry, die zelf ook al jaren een eigen radiostation heeft, schrijft met veel invoelingsvermogen. Zijn stijl is zowel realistisch als literair. In prachtige beelden schrijft hij over muziek die de ziel raakt. Zijn missie is duidelijk: elk leven, hoe onwaardig en nietig het ook beschouwd wordt, doet ertoe. Door middel van muziek laat hij Billy zijn boodschap aan de mensen doorgeven: „Moge God jullie helpen om het lied te zingen dat Hij in je hart gelegd heeft.”

jeugdboek Mr Finney en de andere kant van het water, Laurentien van Oranje en Sieb Posthuma; uitg. Querido, Amsterdam, 2011; ISBN 978 90 451 1158 2; 96 blz.; € 18,95.

tekst Christine Stam-van Gent

Het staat wel indrukwekkend: boeken van Laurentien van Oranje in je kast. Na ”Mr Finney en de wereld op zijn kop” verscheen ”Mr Finney en de andere kant van het water”, geschreven door de prinses van de leesbevordering. Samen met illustrator Sieb Posthuma heeft ze weer een boek gemaakt dat er in ieder geval voortreffelijk uitziet. De vraag is dan of de inhoud er ook mag zijn. Prinsessen hebben hun agenda doorgaans zo vol staan met nuttige en nobele kwesties dat je bijna niet kunt geloven dat ze er zomaar voor gaan zitten om een leuk verhaal te schrijven. Maar dat zit wel goed. Wat Mr Finney zoal meemaakt, is bepaald meeslepend. Terwijl hij rustig met vriend Slak in zijn veilige tuin is, krijgt hij een bericht op zijn SuperBibi van zijn

vriendinnetje Pinky Pepper aan de andere kant van de wereld: ”HLP! Eiland weg! Water, water. Vluchtn. HLP! Kom snel! Liefs PP.” Meteen stapt Mr Finney in zijn FinMobiel, op weg om haar te helpen de dieren te redden die zich nog op het zinkende eiland bevinden. Wat hij daar allemaal ziet, roept vele vragen op. Prinses Laurentien vinkt met dit boek ”milieuproblematiek” aan op de agenda en ze doet dat met een boeiend en goed geschreven verhaal. Het is een verhaal waarin de lezer allerlei dieren leert kennen, zoals gekko’s, prieelvogels en miereneters, en dat uitdaagt verder te kijken dan het eigen tuinhek. Nederland lijkt een vredige tuin met een boom en een schommel. Maar een vliegreis verder spoelt de wereld weg. Het woord Japan zegt wat dat betreft al genoeg.

12

kerkhistorie

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

Stichter van zondagsscholen tekst Leen J. van Valen beeld travel.webshots.com

Het ”Robert Raikes House” in de Southgate Street in Gloucester behoort tot de oudste huizen van deze historische Engelse stad, de geboorteplaats van de methodistenprediker George Whitefield (1714-1770).

D

e naam van het huis herinnert aan Robert Raikes (1736-1811), stichter van de beweging van zondagsscholen (oorspronkelijk Sabbath Schools). In de tuin van deze prachtig gerestaureerde patriciërswoning gaf Raikes de eerste zondagsschoollessen. Vandaag is het 200 jaar geleden dat hij overleed. De tweede helft van de achttiende eeuw kenmerkte zich niet alleen door grote geestelijke herlevingen, maar ook door allerlei initiatieven tot christelijke lantropie. Mensen als John Howard, Hannah More en William Wilberforce zetten zich in de nadagen van de grote opwekkingsbewegingen ervoor in om slaven, gevangenen en armen betere leefomstandigheden te geven. Hun drijfveer kwam voort uit liefde tot de Heiland. Zij wilden in Zijn voetstappen gaan door mensen aan de rand van de samenleving hulp te bieden. Tot deze categorie behoorde ook Robert Raikes. Net als William Wilberforce, die hij persoonlijk kende, behoorde hij tot de Anglicaanse Kerk. Het is opmerkelijk dat juist in deze staatskerk pioniers voor charitatieve activiteiten werden gevonden. Raikes werd in 1736 in Gloucester geboren. Evenals White eld bezocht hij de kerk van St. Mary le Crypt en de gelijknamige parochieschool. Zijn vader was drukker en uitgever van een van de oudste kranten van het graafschap Gloucestershire. Robert volgde

hem op en had een loopbaan in het verschiet die hem geen windeieren zou leggen. Maar het geldelijk genot bood hem geen rust. Hij had een bewogen hart en begon zich het lot van gevangenen aan te trekken. De Engelse gevangenissen stonden bekend om de zeer slechte leefomstandigheden. Raikes kwam in contact met John Howard, die gevangenissen bezocht en ijverde voor betere omstandigheden voor de gevangenen. Raikes steunde hem daarbij met de middelen die hem ten dienste stonden. In 1768 plaatste hij in zijn Gloucester Journal een oproep om mensen op te roepen zich het lot van de gevangenen aan te trekken. De sociale nood in Engeland was groot. Daarbij was de massa vervreemd van God, hoewel velen uit allerlei rangen door het werk van Wesley, White eld en andere opwekkingspredikers tot bekering kwamen. Het armoedeprobleem raakte ook kinderen. Op een zondag liep Raikes door het park St. Catherine’s Meadows en zag hoe kinderen zich er als wildebrassen gedroegen. „Boeren en andere inwoners van steden en dorpen klagen dat zij aan hun eigendommen meer schade oplopen op zondag dan door de week”, noteerde hij. Hij hoorde echter dat dit hun enige vertier was, want de huizen waar zij woonden boden geen of weinig mogelijkheden voor hun spel. Ouders gingen veelal niet naar de kerk en lieten de kinderen aan hun lot over. Zodoende rijpte het plan bij Raikes om een zondagsklas in het leven te roepen om kinderen onderwijs te geven. Het concept van de zondagsschool was niet helemaal nieuw; in Wales waren al jarenlang van dergelijke scholen, die niet alleen voor kinderen maar ook voor ouderen waren bedoeld. Grif th Jones (16841761) was de stichter van deze ”Circular Schools”, die zich van daaruit over het hele land hadden verspreid. Raikes hoorde ook van William King en Hannah Ball, die recent met zondagsscholen waren

Stoelen in de tuin

Robert Raikes.

begonnen in Buckinghamshire. Zij waren ”Dissenters” (niet tot de staatskerk behorende kerkgenootschappen), die kinderen uit hun ”Chapels” zo godsdienstig onderricht wilden geven. Raikes, die als leek binnen zijn kerk weinig kon uitrichten, sprak met Thomas Stock (1750-1803), hulpprediker uit een naburige gemeente, die recent met een vergelijkbare zondagsschool was gestart. De twee spraken af om vrouwen aan te zoeken die hen bij het lesgeven wilden helpen. Volgens de overlevering zette Raikes in zijn eigen woning een zondagsschool op. In juni 1780 begon hij een zondagsschool in zijn parochiekerk, de St. Mary le Crypt. Hij bezocht de deelnemende kinderen in hun ouderlijk huis, overhoorde de lessen, liet hen lezen en zorgde voor beloningen. Drie jaar daarna deed hij in zijn eigen krant verslag van wat hij met de ”Sunday Schools” had bereikt. Daarop kwamen veel reacties binnen. Ook andere kranten, zoals de European Magazine, besteedden aandacht aan zijn werk. Op die manier werd hij algemeen bekend, wat voor hem een grote bemoediging was. Raikes zag zijn zondagsscholen als een teken van de uitbreiding

van Gods Koninkrijk op aarde. Hij schreef: „Laten we hopen dat de dag nadert dat de aarde vol zal zijn van kennis des Heeren gelijk de wateren de bodem der zee bedekken.” De zondagsschoolbeweging groeide heel snel. Thomas Charles uit het plaatsje Bala begon in Wales met zulke scholen. Raikes vreesde wildgroei door allerlei particuliere initiatieven en pleitte voor kerkelijke leiding met betrekking tot de zondagsscholen. Enkele bisschoppen in de Anglicaanse Kerk steunden zijn werk. In Painswick in Gloucestershire bracht Raikes’ vriend Samuel Glasse de zondagsscholen onder de aandacht en vertelde dat inmiddels 200.000 kinderen in Engeland onderwijs ontvingen. In 1785 stichtte Raikes met medewerking van William Fox uit Londen ”The Society for Promoting Sunday Schools throughout the British Dominions”. Met Kerst 1787 werd Raikes ontboden bij koningin Charlotte om over zijn werk te vertellen. De vorstin sprak daarop met de onderwijskundige Sarah Trimmer en zij startte in Old Brentford een zondagsschool op die binnen een jaar 300 kinderen telde.

Raikes nodigde enkele vrienden uit voor het ontbijt. Zij zaten in de kamer die aan de tuin grensde. Op een hoogte in de tuin stonden twee rijen stoelen. Raikes vertelde het gezelschap dat hier de eerste zondagsschool bijeenkwam. Een vrouw die tot de quakers behoorde (een christelijke groepering die zeer nauwgezet en eenvoudig leefde), berispte Raikes: „Vriend Raikes, als u wat uit liefde doet, hoeft uw rechterhand niet te weten wat uw linkerhand doet.” Zij vergat, zo verhaalt de anekdote, dat Christus ook gezegd heeft: „Laat uw licht voor de mensen schijnen, opdat zij uw goede werken ziende, uw Vader Die in de hemelen is verheerlijken.” Sinds die tijd werden quakers Raikes behulpzaam in het onderwijs van de armen.

Emotioneel advies werd tot zegen Een Engelse muziekstudent stond op het punt om naar Napels te gaan en wilde ook afscheid nemen van Robert Raikes. Op de afgesproken ochtend klopte hij bij diens huis in Gloucester aan. Raikes werd erg emotioneel toen hij de jonge man zag en

nam hem mee de grote tuin in. Hij wilde hem spreken op een plek waar niemand hen kon horen. Daar nam hij hem bij de hand en barstte in tranen uit. „O God! Wie ben ik dat U mij tot een instrument maakt om een ziel van de dood te redden? Ik heb vannacht een

droom gehad, Charles, waarin mij verzekerd werd dat deze ontmoeting door toedoen van de hemel je tot eeuwige zegen zal zijn. Daarom wil ik je vragen om op weg naar je ouderlijk huis een boekwinkel binnen te gaan en daar ”Gilpin over de catechismus”

te kopen. Trek je elke dag een halfuur terug en lees daaruit een gedeelte. Moge de Heere dit tot je eeuwig welzijn zegenen.” De student deed wat hem gevraagd was en getuigde jaren later dat het advies van Raikes niet tevergeefs was geweest.

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

13

Daarna nam het aantal scholen snel toe. In 1831 werden 1.250.000 kinderen op de zondagsscholen onderwezen. De bekende econoom Adam Smith, schrijver van ”The Wealth of Nations”, zei over het succes van de zondagsschoolbeweging: „Sinds de dagen van de apostelen heeft geen plan bewezen dat met zoveel eenvoud zulke veranderingen teweeg zijn te brengen.” Weldra kregen ook andere landen belangstelling voor het zondagsschoolwerk, zowel Angelsaksische landen als landen op het Europese continent. In de loop van de jaren hield Raikes zich in Gloucester met allerlei lantropische activiteiten bezig. Hij wist te bereiken dat er een nieuw soort gevangenis werd geopend en was ook betrokken bij de stichting van een bejaardenhuis. Hij trok zich in 1802 terug uit het publieke leven. Raikes overleed op 5 april 1811 en werd begraven in de kerk van St. Mary le Crypt, waar een beeltenis van hem en van zijn ouders te zien is. In Londen werd in 1880 eveneens een aandenken aan Raikes onthuld. Hij was weliswaar niet de stichter van de eerste zondagsschool, maar heeft er wel voor gezorgd dat het initiatief tot een landelijke beweging uitgroeide. Zijn werk heeft ook internationale betekenis gehad, want niet alleen in de Angelsaksische wereld, maar ook bijvoorbeeld in Nederland zijn zondagsscholen nog steeds niet weg te denken uit het kerkelijk leven. Tegenwoordig is het evangeliserende karakter ervan wel op de achtergrond geraakt. Maar hoeveel ouderen zullen er zijn die de kerk de rug hebben toegekeerd, maar nu nog met waardering spreken over de zondagsschoolmeester of -juf uit hun jeugd? En veel van Gods kinderen die niet bij het Evangelie zijn opgevoed, ontvingen hun eerste geestelijke indrukken in de zondagsschoolklas.

Raikes zag zijn zondagsscholen als een teken van de uitbreiding van Gods Koninkrijk op aarde

Standbeeld van Robert Raikes in Gloucester.

14

weer/feuilletons

Eerste oogst

Nederland

tekst Kim Vogel Sawyer

97. Lillian bukte bij de beek en duwde het handvat van een emmer zo ver mogelijk onder in het zacht stromende water. Op dezelfde manier duwde ze in gedachten Eli weg om plaats te maken voor goede herinneringen aan Reinhardt. Hoe hard ze het ook probeerde, er schoot haar niets te binnen. Haar bewegingen kwamen tot stilstand. Er liepen rillingen over haar lijf. Ze kreeg een vieze smaak in haar mond. Ze staarde in de kreek en zag haar eigen, vervormde spiegelbeeld in het stromende water. Ze zag dat haar ogen wijd open stonden. Verschrikt. Het koude water spoelde over haar handen de emmer in. Die was al lang vol, maar ze bleef voorovergebogen zitten. Vergeten wat ze hier kwam doen. „Reinhardt, Reinhardt…” Ze huilde hard. Tranen welden op in haar ogen. „Waarom kan ik me je gezicht niet meer herinneren? Je lieve gezicht.” Ze hoorde opnieuw die minachtende opmerking van Henrik een paar weken geleden: Ik vraag me af, mam… of u vader al ingeruild heeft. Op dat moment klonk over de velden de opgewekte schreeuw van een jongen die bijna een puber was. „Papa! Papa! Ik heb meervallen gevangen voor het ontbijt morgen!” Eli wilde stilstaan, maar de ossen liepen verder en dwongen hem om nog een paar stappen met hen mee te lopen, voordat hij kon roepen: „Whoa!” De dieren gehoorzaamden onmiddellijk zijn bevel. Eli maakte de riem van de ploeg los van zijn schouders. Had hij dat echt goed gehoord? Joseph stond aan de rand van de omgeploegde grond. Trots hield hij een lijn met nog bungelende vissen in de lucht. „Papa! Meervallen!” Ja, hij hoorde het goed. Joseph noemde hem papa! Eli’s hart sloeg een slag over. Hij zwaaide met een onnatuurlijk trillende hand en riep: „Jongen! Ze zien er prachtig uit.” Zijn stem brak, net zoals de

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

Ver wachte weerssituaties voor morgen.

stem van Jospeh de laatste weken. Hij schraapte zijn keel en voegde eraan toe: „Heel goed.” Daarmee doelde hij niet zozeer op de vissen, maar veel meer op het feit dat Joseph hem papa had genoemd. Na nog een keer gezwaaid te hebben, slenterde Joseph verder naar de plaggenhut. De vissen hingen bungelend over zijn schouder. Eli bleef kijken, totdat de jongen door de deur van de grootste kamer verdwenen was. En zelfs toen bleef hij nog even als aan de grond genageld staan. Hij wilde het moment niet loslaten. Joseph had hem papa genoemd, alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Alsof Eli al jarenlang zijn vader was. Er gleed een schaduw over het gras naast de plaggenhut. Het volgende moment kwam Lillian tevoorschijn. Haar handen waren strak geklemd om de touwen die dienden als handvatten voor de emmers. Haar schouders afgezakt en haar rug gekromd door het gewicht van de volle emmers. Het viel Eli op dat haar houding niet veranderde nadat ze de zware emmers op de grond had gezet. Het euforische gevoel van Eli maakte plaats voor bange onzekerheid. Had Lillian de woorden van Joseph ook gehoord? Zou ze nu geëmotioneerd zijn, omdat haar zoon iemand anders dan Reinhardt papa had genoemd? Hij draaide zich om en legde de riem maar weer rond zijn schouders. Hij klakte naar de ossen. Terwijl de ossen voort ploegden en hij het stalen stuk gereedschap precies door de voren stuurde om de grond voor een laatste keer te keren, overdacht hij de afgelopen maanden. Hij had de rol van vader natuurlijk door de omstandigheden toegeworpen gekregen, maar hij was ervan overtuigd dat hij het niet slecht deed. Hij had de afgelopen jaren aandachtig gekeken naar de mannen in hun kleine gemeenschap in Gnadenfeld. Hij had nadrukkelijk ervoor gekozen om sommige opvoedstijlen wel of juist niet over te nemen.

Knaagtandje tekst Margriet de Graaf, beeld Jacob Pasterkamp

© Meteo Consult/RD

Groningen

Leeuwarden

10/17 5

9/13

Zwolle

Amsterdam

10/19 Den Haag

Utrecht Arnhem

Rotterdam

9/19 Breda

Middelburg

Eindhoven

10/20

Luchtdruk vandaag

1022 hPa morgen Neerslag Maastricht 0,5 mm 1

2

4

1025 hPa

>8

Voorjaarsritme tekst Grieta Spannenburg

De lente is het seizoen met gemiddeld gesproken de minste neerslag. Het huidige voorjaar past tot nu toe precies in dit beeld. Ook voor de komende etmalen ligt er nauwelijks regen in het verschiet. De meeste neerslag schuift ver ten noorden van Nederland en veroorzaakt veel nattigheid in Noorwegen. Ook in Oost-Europa gaat het regenen. Het weer in Nederland komt daarentegen steeds duidelijker onder invloed van een hogedrukgebied te staan. Het is niet zo dat het helemaal droog blijft, want vanavond passeert er een zwak front met enige regen. Vannacht blijft het in het noorden licht miezeren. Met vrij veel bewolking en bij een afnemende wind liggen de temperaturen ruim boven het vriespunt. Morgenochtend valt er in Friesland, Groningen en Drenthe van tijd tot tijd wat lichte regen, terwijl het in de zuidelijke provincies vrij snel opklaart. Die opklaringen breiden zich morgenmiddag langzaam noordwaarts uit.

10. „Hallo”, zegt mama. „Hai, mam.” Roos kijkt op. Fieuw. Mama doet heel gewoon. „Zullen we maar?” Roos klimt op haar moeders ets. Ze heeft wel geluk vandaag. Heen en terug een lift van mama! Wel jammer dat Noa niet meekomt. Maar… Noa had mama vast verteld over de tekening. Bij haar huis wipt ze van de ets af. Ze kijkt naar boven. Daar zit Knaagtandje voor het raam. Nee, hè! Straks ziet mama hem ook.

Dankzij een hogedrukgebied boven NoordFrankrijk waait er in Nederland een matige tot vrij krachtige zuidwester en warmt het landinwaarts op naar 16 graden in Friesland tot 21 graden in Limburg. Op het strand is het, met een windje over het water, 13 tot 15 graden. Na een heldere nacht lijkt het donderdag grotendeels vrij zonnig te worden. Er ligt dan een hogedrukgebied boven Ierland. Daardoor wordt de wind aanlandig en voert die wat killere lucht aan. Bovendien passeert er een tamelijk inactieve storing, waardoor er gedurende één à twee uur een band met bewolking over het land schuift. De maxima variëren van 11 graden aan zee tot 16 graden in het zuidoosten. Vrijdag en het weekend verlopen droog, met regelmatig zon. Wel lijkt er eerst een wat uitgestrektere bewolkingszone over de noordoostelijke helft van het land te trekken.

Ze moet vlug iets verzinnen. Ze wijst naar een struik. „Kijk eens mam”, zegt ze. „Wat een mooie vogel zit daar.’ Mama volgt haar vinger. „Weet je hoe die heet?” vraagt mama. Roos trekt een denkrimpel. „Is het een merel?” „Nee, een koolmeesje”, zegt mama. Hup, weg vliegt het beestje. Mama loopt het tuinpad op. Roos zucht. Dat ging maar net goed. Mama zwaait de deur open. Ze stapt de gang in. „Muis! Muis!” Roos kijkt verbaasd achterom. Wie roept dat?

dinsdag 5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

15

V e r w a c h ti n g e n woensdag

E u ro p a

L e g e n d a

donderdag

vrijdag

zaterdag

zondag

1

bewolking

4

regen

980

5

6 990

hagel

6

6 sneeuw

temperatuur

temperatuur

temperatuur

temperatuur

temperatuur

7

9

10 0 0

7

7

af en toe een bui

1010 max. 18º min.

9º

neerslagkans

10%

max. 13º min.

max. 13º

9º

5º

min.

neerslagkans

neerslagkans

10%

max.

13º

max.

15º

opklaringen

min.

4º

min.

4º

natte sneeuw

5%

10%

13

10 19

17

14

10%

22

mist

10 2 0

4

windkracht

windkracht

4

4

3

26

windrichting

windrichting

n w

windrichting

windrichting

nw

nw

20

27 15

windrichting

28

zon

3

koudefront

27

zonuren

hogedruk

8

9

10

12

9

10 2 0

10/14

W aterh o o g te n

25

283 +1

Marcinelle-beneden 9731

Basel Rhh

537 +24

Dinant-beneden

448 +56

Ampsin-Neuville

19

-4

26

33

Verwachte weersituatie voor morgen 12.00 uur

luchtdruk

min. max. temp.

H o o g w ater

(c m)

Konstanz Maxau

10 2 0

zonuren

zonuren

20

20

21

24

lagedruk

zonuren

17

26

zw zonuren

10

24

temperatuur

warmtefront

w

12

19

windkracht

windkracht

14

23

23

mistbanken

windkracht

15

onweer

neerslagkans

neerslagkans

8

-25ºC -20ºC -15ºC -10ºC -5ºC

W e e r in E u r o p a

Morgen

0ºC

5ºC

10ºC 15ºC 20ºC 25ºC 30ºC 35ºC

W e e r b u it e n E u r o p a

(º C )

vandaag morgen

(º C )

vandaag morgen

8934 +1

Delfzijl

2:15 14:36

Aberdeen

17º

17º

Los Angeles

18º

6455onv.

Dordrecht

6:55 19:04

Athene

18º

19º

New York

14º

13º

5:01 17:17

Barcelona

19º

20º

Miami

30º

27º

Plochingen

166 +2

Borgharen-dorp

3832 +13

Haringvlietsluizen

Mannheim

204 +15

Belfeld-beneden

1098 -15

Harlingen

18º

Berlijn

15º

19º

Vancouver

10º

10º

-6

IJmuiden

6:11 18:25

Brussel

15º

21º

Calgary

6º

5º

-2

Rotterdam

6:19 18:35

Boedapest

18º

18º

Toronto

6º

8º

6:02 18:25

Dublin

17º

18º

Willemstad

29º

29º

4:26 16:41

Frankfurt

17º

21º

Buenos Aires

24º

23º

-5

Genève

17º

20º

Lima

24º

24º

Cochem

235 +3

De verwachte waterhoogten

Helsinki

6º

6º

Mexico-stad

27º

28º

Koblenz

133 +1

in Lobith zijn voor morgen

Istanbul

11º

13º

Jeruzalem

16º

17º

Keulen

195

815 cm en voor overmorgen

Kopenhagen

9º

13º

Rabat

26º

21º

820 cm.

Las Palmas

21º

21º

Lagos

34º

34º

Lissabon

29º

26º

Johannesburg

20º

20º

Londen

14º

20º

Kaapstad

27º

23º

Steinbach Mainz

126 +3 223 +10

Grave-beneden Lith-boven

496 490

Bingen

139 +1

Lith-dorp

58 +4

Stavenisse

Kaub

127 +4

Heesbeen

39

Vlissingen

Trier

Ruhrort Lobith

243

-4

300 +6

-6

815 +8

12:16

Zon

7.02

20.19

0:25

Pannerdensche Kop 787 +7

De minst gepeilde diepten in

Nijmegen-haven

de vaargeul zijn: Millingen-

Luxemburg

15º

20º

New Delhi

34º

35º

Loevestein 310, uitvaartdiepte

Madrid

26º

27º

Singapore

32º

31º

Malta

22º

20º

Tokio

15º

18º

9º

8º

Sjanghai

15º

19º

Tiel Waal Zaltbommel

605 +5 335 +4 121

-4

Oostsluis Weurt 230, Panner-

Maan

IJsselkop

765 +8

densche Kop-IJsselkop 290,

Moskou

Eefde

342 +4

IJsselkop-Driel 265, Sluiska-

Parijs

17º

22º

Jakarta

33º

32º

naal Driel beneden 290, Driel-

Rome

21º

21º

Sydney

21º

21º

Wenen

16º

19º

Wellington

13º

15º

Deventer Katerveer

230 +1 26

-2

Amsterdam-Rijnkanaal 290.

Supermarkt in brand tekst Judith van Helden, beeld Roelof Wijtsma

7.42

23.59

13. Björn trekt zijn wenkbrauwen op en gaat naast zijn moeder staan. „Wolken, waar?” Voor zover hij kan zien, is de lucht helemaal blauw en schijnt de zon volop. „Net zag ik boven die huizen allemaal donkere wolken. Heel donkere wolken zelfs. Misschien wel een onweersbui. Je zou haast zeggen dat het rook was en dat er ergens een inke brand geweest is.” Björn schudt vol verbazing zijn hoofd. „Mam, er was ook een brand! De Sjopper is afgebrand.” Met grote ogen kijkt moeder hem aan. „Dat meen je niet?” „Jawel, hoor. Ga maar kijken, als je me niet gelooft. Maar wij gaan nu weg.” Hoofdschuddend loopt hij de keuken uit. Soms begrijpt hij helemaal niets van zijn moeder. „Dit is het.” Björn remt en stapt van zijn ets af. Het gebouw van Veringa & Zonen

staat een eindje van de weg af. Op het gebouw staat met zwarte letters de naam van het bedrijf. Bij de straat staan grote reclameborden met dezelfde naam. Het kan niet missen. „Zullen we aanbellen?” „En dan?” Maaike kijkt hem vragend aan. „Stel dat er nu ineens wel iemand is. Wat zeggen we dan?” Björn haalt zijn schouders op. „Dan vragen we of Kees hier nog steeds werkt.” „Wie is Kees?” Alex staart hem verbaasd aan. Björn grinnikt. „Geen idee. Maar dat maakt niet uit.” Hij loopt op de voordeur van het grijze gebouw af. Maaike, Alex en Esmee volgen hem. Hij drukt op de bel, maar er komt geen reactie. Ook niet als hij het nog een keer probeert. „Helaas”, zucht hij. „Maar we hebben het in elk geval geprobeerd.”

5 april 2011 Reformatorisch Dagblad

16

puntuit dinsdag

uitgesproken: Wie aan de toekomst werkt, mag de dagen ertussen niet vergeten.

Anoniem

strips Stem op strips voor Puntuit

Breinbrekend werk

Om het af te leren nog één raadseltje. Het antwoord hoef je niet in te zenden.

De letterwaarden van scrabble zijn: waarde 1: A, D, E, I, N, O, R, S, T waarde 2: G, H, L waarde 3: B, C, M, P waarde 4: J, K, U, V, W waarde 5: F waarde 6: Z waarde 8: X, Y waarde 10: Q Welk positief geheel getal is gelijk aan zijn letterwaarde als je het in letters uitschrijft?

tekst Michiel Kerpel beeld RD

Wiskunde die je niet op school krijgt. Fascinerend en briljant. De raadselserie op Puntuit bezorgde een hoop lezers de nodige hoofdbrekens. Vorige week stond er elke dag dat Puntuit verscheen een raadsel op de pagina. Daarnaast gaf de redactie op puntuit.nl twee bonusraadsels weg waarmee extra punten zijn te verdienen. Inzenden Het inzenden van de oplossingen van deze raadsels kan nog tot donderdagavond 7 april om 24.00 uur. Wat te doen? Voeg alle oplossingen en antwoorden bij elkaar in één documentje en mail het naar [email protected] met vermelding van naam, leeftijd, adres, postcode en woonplaats. Uit de inzendingen met de hoogste score trekt de redactie een winnaar. Deze krijgt het boek ”Professor Stewart’s verzameling

Scrabble

>>puntuit.nl/scrabble voor het antwoord.

van wiskundige raadsels” thuisgestuurd. Heb je al ingezonden, maar wil je iets wijzigingen of ben je vergeten de bonusraadsels te maken? Geen nood! Stuur gewoon een nieuw documentje in. Vermeld wel dat het om een tweede versie gaat.

Nieuwe aanwijzingen Van de vele inzendingen die voor gistermiddag 17.00 uur zijn binnengekomen, is er slechts ééntje helemaal goed. Kun jij dat evenaren? Ga dan naar puntuit.nl/raadsel en los de raadsels op. Ben je niet gerust op je al ingestuurde oplossingen? Kijk op de site voor nieuwe tips en aanwijzingen en corrigeer je antwoorden. Belangrijk is dat je de antwoor-

den helder formuleert. Veel inzenders legden een en ander niet goed uit. Korte, vage antwoorden kan de redactie alleen maar fout rekenen. ”Professor Stewart’s verzameling van wiskundige raadsels”, door Ian Stewart; uitg. Kosmos, Utrecht, 2011; ISBN 9789021549651; 307 blz.; € 14,95.

>>puntuit.nl/raadsel voor de zes raadsels en twee bonusraadsels.

Wiskundig grapje: Er zijn 10 soorten mensen in de wereld: zij die binaire getallen snappen en zij die dat niet doen.

puntig Overwinning Maria Wilhelmus Alberto, of hoe meneer de

andere feestdagen (hoe staat er niet bij) en in

rector ook mag heten? Verwees de voorzitter

de benadering van de leerlingen. Je vraagt je af

Zou er gisteren in de directie-

met trillende stem naar het grote goed van de

wat Don Bosco zelf van deze omschrijving zou

kamer van het Volendamse Don

onderwijsvrijheid?

hebben gevonden. Welke Volendammer weet

tekst Peter van Olst

Bosco College een feestje zijn

Op het schoolplein zullen stoere PVV-gasten

nog wie deze ”apostel van de jeugd” was?

gevierd? Je kunt daar nieuws-

hun duimen hebben opgestoken, terwijl linkse

Het bijzonder onderwijs behaalde een

gierig naar zijn, zo kort na de

multiculti’s zich wanhopig afvroegen hoe diep

overwinning, zelfs op de Commissie Gelijke

overwinning van de rooms-katholieke school

je kunt zinken. Een meerderheid van de leer-

Behandeling, die de kant van de moslima koos.

op een islamitische leerlinge. De rechter gaf

lingen zag echter sterretjes. „Een hoofddoek,

Maar als bijna niemand kan uitleggen welk

de school gelijk: het meisje mag niet meer met

wat is daar mis mee dan?” Of: „Wij katholiek?

doel dit dient, kon het wel eens een pyrrus-

hoofddoek in de klas verschijnen.

Doe normaal! Echt waar? Sinds wanneer?”

overwinning zijn. Dan verhult het succes hoe

Hebben ze de champagne ontkurkt? Was er een bescheiden ”chapeau” voor Hendrikus

Volgens de website van de school bestaat de roomse identiteit in het vieren van Kerst en

het draagvlak voor bijzonder onderwijs snel verder afbrokkelt.

De eerste stripverhalen zijn binnen! Wil je de Puntuitredactie een handje helpen? Stem dan op de strip die jij het mooiste vindt. De redactie van Puntuit is op zoek naar een goede striptekenaar. Jongeren die van tekenen houden, krijgen de kans hun strips in te sturen. De winnaar van de actie ontvangt 50 euro en mag ten minste vijf keer zijn stripverhaal op de Puntuitpagina plaatsen. Ben je tussen de 12 en de 20 jaar oud en wil je meedoen aan deze actie? Kijk op puntuit.nl/stripactie voor de voorwaarden en stuur je inzending voor 16 april naar [email protected]. Voor degenen die geen tekentalent hebben, is er ook werk aan de winkel. De ingezonden strips moeten namelijk beoordeeld worden. Stemmen doe je door bij de strip die je het beste vindt een reactie te plaatsen. De redactie beoordeelt wie de uiteindelijke winnaar is, maar het aantal stemmen telt zeker mee.

>>puntuit.nl/stripactie voor de inzendingen.