15-10-2015
Burgerkracht en zorg-collectieven
Ben van Essen: even voorstellen Kader-strateeg provincie Limburg (tot december 2014) Kernthema’s: bevolkingskrimp en burgerparticipatie; Overige:
KNHM Overijssel 12 oktober 2015
• • • • • • •
Voorzitter Vereniging Kleine Kernen Limburg (103 dorpsraden) Voorzitter Welzijnsstichting Synthese (zelfsturing) Voorzitter Gezondheidscentrum America (samen met het dorp) Lid Raad van Toezicht Koepel Zorgcoöperaties Zuid Nederland Lid Raad van Toezicht Onderwijsgemeenschap Venlo e.o. Ezelhoeder te Sevenum (natuurbeheer) Fraxinorum: verhalen vertellen, bijeenkomsten begeleiden
Ben van Essen
Agenda 1. Participatiesamenleving: waarom? 2. De participatiesamenleving in de praktijk: zorgcollectieven 3. Tips
Participatiesamenleving vlgs de overheid 1. Terugtredende verzorgingsstaat (budgettair en stuurbaarheid) nieuwe taakverdeling overheid - samenleving.
2. Toegenomen mondigheid en organiserend vermogen in de samenleving nieuwe rolverdeling overheid - samenleving.
3. Gebrek aan sociale samenhang, behoefte om vertrouwen te vergroten. meer saamhorigheid en gezamenlijkheid creëren.
1
15-10-2015
1. Terugtredende verzorgingsstaat Budgettaire grenzen Onvermijdbare bezuinigingen o.a. door de demografische omslag
Hoe vangen we sterke vergrijzing op?
Stuurbaarheids -grenzen Tussen mensen en voorzieningen is een kloof ontstaan
1970
2. Toegenomen organiserend vermogen in de samenleving Wijffels:
2014
Nederland Verandert / de zorg verandert mee
Mensen hebben zich enorm ontwikkeld (opleiding, emancipatie, computer). De organisatie van onze samenleving past daar niet meer bij. Nu van transitie naar transformatie: meer organiseren vanuit eigen kracht en dichter bij mensen.
2
15-10-2015
Lomm Kronenberg Ysselsteyn DE PRAKTIJK ZIE Einighausen
America
Ook in Overijssel
Hollandscheveld Elsendorp Hoogeloon Austerlitz Omziennaarelkaar Utrecht
Zorg-collectieven Limburg Zorg-collectief: • Bewonersinitiatief; • Breder dan zorg; • De samenleving zo inrichten dat iedereen in de vertrouwde omgeving kan blijven wonen en meedoen;
3
15-10-2015
Veel variatie (informele zorg/professionele zorg) Klussendiensten Vervoersvoorziening Dorpsondersteuner
2010: Huisarts Jan v Dongen vraagt het dorp
t Zorghuus Ysselsteyn
2015: Start bouw
2014: Kwartiermaker
Naoberzorgpunten
Dagbesteding/huiskamers
2012 - 2015: Co-creatie Gezondheidscentrum
2014: Dorps Ambitie Boek
• • • • •
2014: Dorpsmarkt Samen Zorgen Vervoer Wonen Ondernemers Jeugd
Samen Zorgen Huis America
2014: Dorpsonder steuner
• • • •
2015: Dorpscoöperatie
2016: Ruil-bieb Dorps-keuken Dorps-moestuin …..
Als je de juiste vraag stelt, doen mensen mee
Zorg collectieven Sterktes
Aandachtspunten
Wederkerige waarde-creatie Idee eigen buurt/wijk Regie en eigenaarschap bij bewoners Beheer en uitvoering door vrijwilligers Sneeuwbal-effect
Beperkte horizon Omgaan met grenzen (informele zorg of meer?) Kwaliteit en continuïteit Financiering Hoe kom je tot besluiten? Gevecht met systeemwereld
Tips
Trek je niet teveel aan van tips Van klein naar groot
Creatief organiseren van draagvlak
G E D U L D
Kies organisatievorm die past
Right to challenge
4
15-10-2015
Valkuilen • Het initiatief uit handen geven; • Je laten ontmoedigen door de overheid; • Te groot, te snel denken; • Geld als HET probleem zien; • Niet alles wat bewoners ondernemen is beter.
Je staat er niet alleen voor! Knooppunt Limburg: • • • • • • •
Voorlopers verbinden Procesbegeleiding bij opstarten Financiering: eenvoudig aanvragen en financiële middelen Behoefte aan centrale aanspreekpunten Hoe omgaan met gemeente? Advies bij huisvesting Erkenning als vrijwilliger
Zijn alle burgerinitiatieven goed? 1. Effectiviteit: goedkopere en werkende oplossingen. Hoeveel verantwoordelijkheid kunnen vrijwilligers dragen? (deskundigheid, conflicten, continuïteit..)
2. Legitimiteit: insluiting, gelijke behandeling, draagvlak. Wie doet er mee?
3. Betrokkenheid: overstijgen eigenbelang
Krachten bundelen (Indekern)
• OVKK • Stimuland • KNHM • LSA • Coopnet
Ministerie VWS, Tweede Kamer Zorgverzekeraars, Fondsen….. Andere Regio’s
Koepel Zorgcoöperaties Zuid Nederland
Samenwerkende zorgcoöperaties Brabant
Knooppunt Zorgen voor Elkaar Limburg
5
15-10-2015
Dank voor uw aandacht
Alles wat aandacht krijgt, groeit..
6
