Burgerkracht in het Groen Relatie burgerinitiatieven en gemeenten

Burgerkracht in het Groen Relatie burgerinitiatieven en gemeenten Groen Dichterbij 8 november 2014 Jan Hassink, Carlijn Wentink en Evelien Janssen [email protected]

Voorbeelden van groene burgerinitiatieven

 Buurttuinen  Speelnatuur  Stadsboerderijen  Aanleg parken  Etc.

Interviews en perspectief initiatieven en gemeenten



Rotterdam, Delft, Zeist, Arnhem, Culemborg

● Ontwikkelen en beheren van een buurttuin –

vrijwilligers uit de buurt – Rotterdam en Zeist

● Stadsboerderij met ondernemer: Culemborg ● Samenwerkingspartner voor verschillende groene projecten: vrijwilligers en soms ook betaalde opdrachten: Delft; Arnhem

● Aanjager van andere economische orde: vrijwilligers “way of life” : Arnhem

Leefwereld (initiatief) vs Systeemwereld (gemeente) Uit: Best Persons. vd Brink et al. 2012

 Leefwereld ● Vrijwilligheid ● Communicatief

 Systeemwereld ● Betaalde

medewerkers

● Informeel ● Persoonlijke

● Specialisaties ● Formele regels ● Functionele

● Waarden en

● Zakelijke

handelen

betrekkingen gevoelens

hiërarchie

verhoudingen

● Rationele

machtsmiddelen

LEEFWERELD BURGERINITIATIEF

Ambities Strategie Competenties Leren

SYSTEEMWERELD VERBINDEN

GEMEENTE

Vertrouwen

Visie

Legitimiteit

Houding

Waardering

Werkwijze

Steun

Dilemma’s

“Macht”

Belangen Verwachtingen

Systeemwereld gemeente: ervaringen initiatieven

 “Ambtenaren die vertragen door steeds aanvullende

eisen te stellen en ambtenaren die nooit terug bellen”

 “Als er knelpunten zijn gaat gemeente achterover zitten; ze weten er niet goed raad mee”

 “Als gemeente initiatief neemt werkt het niet.

Ambtenaren hebben geen idee wat er in de wijk speelt”

 “Ik enthousiasmeer mensen, de gemeente werkt met regeltjes, papieren...vergaderingen...voorstellen van ambtenaar naar wethouder en weer terug”

Perspectief Burger initiatief

 Waardering  Vertrouwen en legitimiteit  Macht  Steun  Werkwijze gemeente  Strategie

Ervaringen initiatieven: Waardering

 “Wij waren de aanvragers, je vraagt iets bij de gemeente en

dan wordt er een bijeenkomst georganiseerd waarbij je niet eens wordt genoemd en gaan ze met een andere partij in zee”

 “Persoonlijk zag ik de aanmelding voor de prijs als een middel om waardering te krijgen van de gevestigde orde”

 “Mijn frustratie is dat onze expertise te weinig wordt benut en we te weinig betrokken worden”

 “Een aantal ambtenaren vindt ons geweldig, anderen niet. Ze zijn vaak wel blij omdat we met ideeën komen waar ze zelf nooit opgekomen waren. De wethouder is ook een fan van ons”

Ervaringen initiatieven: Legitimiteit en Vertrouwen

 “We werden eerst argwanend bekeken en voor gek verklaard.

Ze waren verbaasd dat we geen geld vroegen maar alleen toestemming. Na het contract was er veel meer vertrouwen in ons en heeft de gemeente ons gesteund met allerlei fondsen en subsidies. We kennen nu een boel mensen van de gemeente die ons een warm hart toedragen”.

 “Het heeft te maken met vertrouwen van beide kanten. Zij

moeten ons het vertrouwen geven dat we ons werk goed kunnen doen. Soms vertrouwen we ambtenaren minder goed op basis van onze ervaringen”

Ervaringen initiatieven: Macht

 Formele macht

“We vragen een andere rol dan een ambtenaar gewend is een bepaalde vorm van macht. De medewerker van .. zei dat ik macht opeiste die niet aan de orde is”

 Belang gevestigde partijen

“Dan krijg je te maken met de belangen van grote partijen die het binnenkamers al geregeld hebben”….. We hadden een aanvraag gedaan bij het wijkplatform en dan zegt zo’n welzijnsinstelling dat het niets is en dan hoor je niets meer”

Soorten steun die gemeente kan geven

 Interne smeerolie; masseren, boel vlotrekken, collega’s en wethouder meekrijgen

 Dingen uitzoeken, informatie geven:  Bekendheid geven  Netwerken, kennis, ervaringen delen, linken aan andere initiatieven

 Subsidie  Experimenteerruimte  Stimuleren, empathie, motiveren

Ervaringen initiatieven: “Werkwijze gemeente”

 Betrouwbaarheid “Als er dan een nieuwe projectleider komt, dan kan het opeens weer niet”.

 Formele werkwijze “We hebben te maken met een

projectleider met doelen en aanbesteding waar we niet bij betrokken worden…..Het is voor de gemeente blijkbaar heel lastig dingen uit handen te geven”

 Belangen“De gemeente is als door een wesp gestoken als een bewoner iets roept en dan krijg je handhaving op je dak”

 Vrije ambtenaar ”Vaak ga ik eerst naar B. (afdeling beleid/strategie) of zij er wat in ziet. Ze kan door beleidsafdelingen heen schieten.”

Strategie initiatieven

 Netwerk We werken nu aan een raad van aanbeveling

met belangrijke mensen uit de stad die ons ondersteunen….. “Soms zit ik wel 3 keer per week bij de gemeente; de contacten uit mijn andere baan maken het makkelijk om dit te doen”

 Politiek “Na een aantal bijeenkomsten en resultaten heeft de gemeente onder druk van de politiek ons ingehuurd”

 Hip “We organiseerden bijeenkomsten. Daar kwamen de architekten en creatieve ondernemers; multidisciplinaire bijeenkomsten

 Initiatieven verbinden: “sinds het platform is er vertrouwen ontstaan”

Perspectief gemeente

 Verantwoording: “We moeten kunnen uitleggen waarom we zo’n lage erfpacht rekenen”

 Verwachtingen: “Ze leggen te veel op bordje van de gemeente, die tijd is voorbij”

 Diverse belangen: “Je moet collega’s en andere

afdelingen meekrijgen; er zijn verschillende belangen”

 Verwachtingen/macht: “Soms zijn ze verontwaardigd als er een initiatief is waar ze niet van weten, maar zo werkt het niet, ze hebben niet het alleenrecht”

Verschillen tussen gemeenten en ambtenaren (uitspraken)

 Wel of geen duidelijke visie ● “Initiatieven van buiten maken beleid en laten het toetsen en vaststellen door de gemeente”

● “Beleid kan breder gerealiseerd worden door initiatieven”

 Wel of geen duidelijk aanspreekpunt/organisatie ● “We hebben intern een denktank en een platform waarin initiatieven zich bundelen”

 Houding: zakelijk of meer betrokken ● “Dit is mijn werk, ik zet me in voor andere dingen in mijn vrije tijd”

● “Er zijn nieuwe bevlogen mensen bij de gemeente”

Tips voor Burger Initiatieven

 Verplaats je in positie gemeente: verschillende belangen; meedenken, flexibel zijn

 Betrouwbaar: “afspraken nakomen; gemeente niet afkraken, ambtenaren niet passeren

 Koppel deskundigheid met passie: “Goed plan en uit het hart”

 Duidelijk zijn wat je wilt en verwacht  Zoek ambtenaar die steunt  Creëer een platform dat gesprekspartner is  Draagvlak: wie zit er op onze plannen te wachten, is het haalbaar en wie gaat zich er voor inspannen”

 Laat ambitie initiatief matchen met ambitie gemeente

Tips voor burgerinitiatieven

 Maak je niet klein (geen kleinduimpje gedrag) maar wees zelfbewust

 Wees flexibel; kan het niet rechtsom, probeer het dan linksom

 Nodig ambtenaren (en wethouder) uit op je locatie/initiatief. Dat inspireert.

 Schakel deskundigheid in als dat gewenst is en check of deskundig goed ligt bij de gemeente (bv landschapsarchitekt)

Tips voor gemeenten 

Zorg dat er vertrouwen ontstaat:

● Verplaats je ook in positie van initiatiefnemers ● Geef initiatiefnemers waardering (ze vragen niet altijd om geld; waardering is altijd belangrijk)

● Wees duidelijk wat wel en niet kan



Zorg voor een duidelijk aanspreekpunt en continuïteit die ook affiniteit heeft met burgerinitiatieven en voldoende ruimte heeft om te handelen



Zorg voor verbinding tussen afdelingen



Stimuleer dat er een netwerk/platform komt van burgerinitiatieven (stimuleert uitwisseling, kan aanspreekpunt zijn voor gemeente)



Ontwikkel een visie over stadslandbouw/burgerinitiatief en hoe je het ondersteunt/faciliteert