BUNDEL Algemene Voorschriften voor in opdracht van Rijnland uit te voeren werken. Deel: Automatisering Versie 2014

BUNDEL Algemene Voorschriften voor in opdracht van Rijnland uit te voeren werken Deel: Automatisering Versie 2014

Bezoekadres: Postadres: Website: Email: Telefoon Telefax

Archimedesweg 1, 2333 CM Leiden Postbus 156, 2300 AD Leiden www.rijnland.net [email protected] (071) 306 3063 (071) 512 3916

Afdeling: Auteur: Bestandsnaam:

Bouwzaken P. van Dijk Bundel AV 2014 PA [publicatie versie].doc

Versie: Datum:

V2014 26 maart 2014

Bundel Algemene Voorschriften voor in opdracht van Rijnland uit te voeren werken Deel : Automatisering

Inhoudsopgave Inhoudsopgave................................................................................................................................ I 4

AUTOMATISERING ............................................................................................................ 1 4.1 Algemeen ........................................................................................................................ 1 4.2 Van toepassing zijnde voorschriften en normen............................................................. 1 4.2.1 Algemeen ................................................................................................................. 1 4.2.2 Van toepassing zijnde voorschriften en normen automatisering............................. 2 4.3 Informatieoverdracht overige disciplines ....................................................................... 3 4.4 Ontwerpdocumenten c.a. ................................................................................................ 3 4.5 Definities en algemene eisen .......................................................................................... 3 4.5.1 Accept en reset ........................................................................................................ 3 4.5.2 Alarm ....................................................................................................................... 4 4.5.3 Alarmafhandeling .................................................................................................... 4 4.5.4 Alarmafhandeling onderstations (rioolgemalen / AWZI onbemand) ...................... 6 4.5.5 Bediening, instellingen en presentatie van bedrijfstoestanden ............................... 7 4.5.5.1 Via het BBS of GCS ........................................................................................ 7 4.5.5.2 Via een MMI .................................................................................................... 8 4.5.6 Beveiliging of storing .............................................................................................. 8 4.5.7 Capaciteitsinstelling ................................................................................................ 8 4.5.8 Draaiuren ................................................................................................................. 9 4.5.9 Debietmeters ............................................................................................................ 9 4.5.10 Event ...................................................................................................................... 10 4.5.11 Frequentieomvormer ............................................................................................. 10 4.5.12 Gemiddelden.......................................................................................................... 11 4.5.13 Grenswaarden ........................................................................................................ 11 4.5.14 Herstart werktuigen ............................................................................................... 12 4.5.15 Inschakelvertraging ............................................................................................... 13 4.5.16 Instrumentatie beveiliging en bewaking ................................................................ 13 4.5.17 Klokken ................................................................................................................. 13 4.5.18 Lamptest ................................................................................................................ 14 4.5.19 Looptijdbewaking kleppen en afsluiters................................................................ 14 4.5.20 Looptijd- /wachttijdregeling .................................................................................. 14 4.5.21 Monstername ......................................................................................................... 15 4.5.22 Motorstroom .......................................................................................................... 15 4.5.23 Nauwkeurigheden en eenheden m.b.t. metingen, berekeningen en tellingen........ 16 4.5.24 Onbelast bewaking ................................................................................................ 16 4.5.25 Overzicht bedrijfstoestanden ................................................................................. 17 4.5.26 Paraat ..................................................................................................................... 17 4.5.27 Presentatie bedieningsschakelaars......................................................................... 17 4.5.28 Procesalarm ........................................................................................................... 17 4.5.29 Procescodering, TAG-nummer .............................................................................. 17 4.5.30 Rapportage ............................................................................................................. 17 4.5.31 Registratie van data ............................................................................................... 18 4.5.32 Schakelvoorwaarden.............................................................................................. 18 4.5.33 Selectie werktuigen ............................................................................................... 19 4.5.34 Setpoint .................................................................................................................. 20 4.5.35 Signalering............................................................................................................. 20 4.5.36 Spanningsuitval, netbewaking en herstart na spanningsuitval .............................. 20 4.5.37 Storing ................................................................................................................... 20 4.5.38 Terugmeldbewaking inbedrijf ............................................................................... 21 4.5.39 Urgent / niet-urgent / niet doormelden .................................................................. 21 4.5.40 Vergrendeling in de software ................................................................................ 22

versie: 2014

-I-

Hoogheemraadschap van Rijnland


4.5.41 Werkschakelaar ..................................................................................................... 22 4.5.42 Werktuigen ............................................................................................................ 22 4.5.43 Watch-dog functies ................................................................................................ 22 4.6 Beeldscherm Bedienings Station .................................................................................. 24 4.6.1 Algemeen ............................................................................................................... 24 4.6.2 Nauwkeurigheden en eenheden ............................................................................. 26 4.6.3 Beeldplaatjes en menu's op het BBS ..................................................................... 26 4.6.3.1 Algemeen ....................................................................................................... 26 4.6.3.2 Hoofd- en submenu's ...................................................................................... 27 4.6.3.3 Algemeen instel- /alarmafhandelingsplaatje .................................................. 28 4.6.3.4 Procesplaatje .................................................................................................. 29 4.6.3.5 Setpoint-instelplaatje ...................................................................................... 30 4.6.3.6 Presentatie van Sequenzer .............................................................................. 32 4.6.3.7 Alarmlijst........................................................................................................ 34 4.6.3.8 Overzicht tellingen ......................................................................................... 35 4.6.3.9 Overzicht motorstromen ................................................................................. 35 4.6.3.10 Monstername instelplaatje ............................................................................. 35 4.6.3.11 Urgent / niet-urgent instelplaatje.................................................................... 37 4.6.3.12 Rapportage instelplaatje ................................................................................. 37 4.6.3.13 Overzicht bedrijfstoestand en bedieningsstand van alle werktuigen ............. 38 4.6.3.14 Trending grafieken ......................................................................................... 39 4.6.4 Kleuren .................................................................................................................. 40 4.6.4.1 Scherm en proces ........................................................................................... 40 4.6.4.2 Procesonderdelen ........................................................................................... 40 4.6.4.3 Pop-up menu's ................................................................................................ 41 4.6.4.4 Alarmlijst........................................................................................................ 41 4.6.4.5 Instelplaatjes................................................................................................... 42 4.6.5 Presentatie ............................................................................................................. 42 4.6.5.1 Algemeen ....................................................................................................... 42 4.6.5.2 Alarmtekst in beeldplaatjes ............................................................................ 42 4.6.5.3 Afsluiter met standaanduiding ....................................................................... 42 4.6.5.4 Analoge niveaumeting.................................................................................... 43 4.6.5.5 Digitale niveaumeting / detectie..................................................................... 44 4.6.5.6 Werktuig ......................................................................................................... 45 4.6.5.7 Leidingen........................................................................................................ 46 4.6.5.8 Proceslijnen .................................................................................................... 46 4.6.5.9 Lijndikte ......................................................................................................... 46 4.7 MMI .............................................................................................................................. 47 4.7.1 Algemeen VT 585 W............................................................................................. 47 4.7.2 Nauwkeurigheden en eenheden ............................................................................. 47 4.7.3 Hoofdmenu ............................................................................................................ 48 4.7.4 Setpointmenu ......................................................................................................... 49 4.7.5 Procesmenu............................................................................................................ 50 4.7.6 Tellingenmenu ....................................................................................................... 51 4.7.7 Passwordmenu ....................................................................................................... 51 4.7.8 Alarmering ............................................................................................................. 52 4.7.9 Alarmen algemeen ................................................................................................. 53 4.7.10 Trending ................................................................................................................ 53 4.7.11 Urgent / niet urgent instellingen ............................................................................ 54 4.7.12 Overzicht bedrijfstoestand..................................................................................... 54 4.8 Gegevens Communicerend Systeem............................................................................. 55 4.8.1 Algemeen ............................................................................................................... 55 4.8.2 Rapportage ............................................................................................................. 56 4.8.2.1 Algemeen ....................................................................................................... 56 Hoogheemraadschap van Rijnland

- II -

versie: 2014


4.8.2.2 Dagrapport...................................................................................................... 56 4.8.2.3 Perioderapport ................................................................................................ 56 4.8.2.4 Lay out dagen perioderapporten .................................................................. 57 4.8.2.5 Voorbeeld dagrapport..................................................................................... 58 4.8.2.6 Voorbeeld perioderapport .............................................................................. 59 4.8.2.7 Afdrukken en opslaan..................................................................................... 60 4.8.3 Database op het GCS ............................................................................................. 60 4.8.3.1 Algemeen ....................................................................................................... 60 4.8.3.2 Geheugen gebruik .......................................................................................... 60 4.8.3.3 Meetwaarden .................................................................................................. 60 4.8.4 Procestechnologische-/bedrijfsgegevens ............................................................... 61 4.8.4.1 Tabel opslag-intervaltijd ................................................................................ 62 4.9 Software ........................................................................................................................ 65 4.9.1 Begrippen .............................................................................................................. 65 4.9.2 Applicatie-software ............................................................................................... 66 4.9.3 Adressering en labeling ......................................................................................... 67 4.9.4 Detaillering; technisch ontwerp ............................................................................ 67 4.9.5 Applicatiestructuur GCS en/of BBS...................................................................... 68 4.9.6 Applicatiestructuur PLC ........................................................................................ 70 4.9.6.1 Algemeen ....................................................................................................... 70 4.9.6.2 Indeling directory's en hun naamgeving ......................................................... 70 4.9.6.3 Naam opslag medium ..................................................................................... 70 4.9.6.4 PLC systeem-software.................................................................................... 70 4.9.6.5 Projectdirectory .............................................................................................. 71 4.9.6.6 Projectnaam .................................................................................................... 71 4.9.6.7 Indeling in projectdelen.................................................................................. 71 4.9.6.8 Programma modulen ...................................................................................... 72 4.9.6.9 Deelplannen (standaardfuncties) .................................................................... 72 4.10 Testen van hard- en software .................................................................................... 75 4.10.1 Inleiding ................................................................................................................. 75 4.10.2 Algemeen ............................................................................................................... 75 4.10.3 Softwaretest in fabriek (FAT) ............................................................................... 75 4.10.3.1 Algemeen ....................................................................................................... 75 4.10.3.2 Functie en doel van het testprotocol .............................................................. 76 4.10.3.3 Inhoud van het testprotocol ............................................................................ 76 4.10.3.4 Procedures afnametest .................................................................................... 77 4.10.4 Testen op de locatie (SAT).................................................................................... 77 4.11 Op te leveren documenten......................................................................................... 78 4.11.1 Algemeen ............................................................................................................... 78 4.11.2 Documentatie betreffende EMC-markeringen ...................................................... 78 4.11.3 Algemene eisen ..................................................................................................... 78 4.11.4 De hardware documentatie .................................................................................... 80 4.11.5 De software documentatie ..................................................................................... 80 4.11.6 Bedieningshandleiding voor installatie en ingebruikneming van hard- en software82 4.11.7 De fabrieks- en servicedocumentatie..................................................................... 82 4.11.8 Documentatie t.b.v. de Fabrieks Acceptatie Test (FAT)....................................... 82

versie: 2014

- III -



4

AUTOMATISERING

4.1

Algemeen 1.

Deze bundel is van toepassing op de huidige PA structuur PLC/SCADA waarbij het WIZCON systeem de visualisatie functie op BBS vervult. De komende jaren worden de AWZI’s en AWTG’s ingrijpend gewijzigd m.b.t de PA configuratie: - De AWZI’s worden voorzien van het concept “awzi Haarlem Waarde Polder” nl. AC800 / Wonderware. - De AWTG’s worden voorzien van een TBOX PLC besturing welke aansluit op Wonderware als bovenliggende visualisatie systeem.

2.

Om bovenstaande redenen wordt de komende maanden (feb. tm sept. 2014) de PA Bundel in zijn geheel herschreven op de nieuwe PA configuratie. Voorliggende PA bundel 2014 zal alleen gehanteerd worden indien wijzigingen plaatsvinden aan de huidige PA configuratie: PLC / WIZCON.

3.

Onder automatisering wordt verstaan: • de hardware t.b.v. beeldschermbedieningssystemen (BBS en GCS); • de bij het BBS (de BBS’en) behorende randapparatuur; • communicatieapparatuur; • alle software voor de totale automatisering inclusief de software voor de procesbesturing (b.v. PLC’s) die wordt geïnstalleerd door de aannemer van de elektrotechnische installatie; • het uitwerken van de functionele beschrijving (FB) in een technische beschrijving (TB) van de te leveren software; • het leveren van de automatiseringshandleiding (zie par. 4.11 “Op te leveren documenten”).

4.

In elk bestek en/ of de werkbeschrijving deel 3 (ET) en deel 4 (AUT) wordt de te leveren configuratie gespecificeerd.

5.

De complete automatisering en de software dient bedrijfsklaar te worden opgeleverd.

6.

Met nadruk wordt er ook verwezen naar de functionele beschrijving. In het algemeen geldt dat de bundel deel 4 “Automatisering” en de functionele beschrijving (besturingsplan) elkaar aanvullen en in principe één document vormen.

7.

Alle benodigde hardware en software om aan alle daarin vermelde eisen te voldoen behoort tot de levering van de (automatiserings)aannemer.

8.

Waar BBS staat kan ook GCS gelezen worden indien van toepassing.

4.2

Van toepassing zijnde voorschriften en normen

4.2.1

Algemeen 1.

versie: 2014

Zie ook de bepalingen in de Bundel deel 1: “Algemeen”.

-1-



4.2.2

Van toepassing zijnde voorschriften en normen automatisering 1.

De automatiseringssoftware dient geheel te worden uitgevoerd volgens de in dit document beschreven bepalingen én de hierna genoemde normen en richtlijnen. Van de normen en richtlijnen wordt steeds de laatst uitgebrachte versie bedoeld. CODE NEN 1422

OMSCHRIJVING Automatische gegevensverwerking Programma structuur diagrammen

NEN 3140

Bedrijfsvoering van elektrische installaties Aanvullende Nederlandse bepalingen voor laagspanningsinstallaties Zie ook NEN-EN 50110

NEN-EN 50110

Bedrijfsvoering van elektrische installaties Algemene bepalingen en nationale bijlagen Zie ook NEN 3140

NEN-EN 60204-1

Veiligheid van machines Elektrische uitrusting van industriële machines Deel 1: Algemene eisen

NEN-EN 60204-31 Veiligheid van machines Elektrische uitrusting van industriële machines Deel 31: Bijzondere eisen op het gebied van veiligheid NEN-EN 60204-32 Veiligheid van machines Elektrische uitrusting van industriële machines Deel 32: Eisen voor hef- en hijswerktuigen NEN 3283

Automatische informatieverwerking Symbolen voor schema's

NEN 3347

Technische tekeningen Symbolen voor de meet- en regeltechniek

NEN 5152

Technische tekeningen Elektrotechnische symbolen

NPR 5164

Meet- en regeltechniek Theoretische logicaschema's voor beveiligingen, sturen en melden Symbolen en voorbeelden

IEC 61131-3

Programmable controllers Part 1 Deel 1: General Information


-2-

versie: 2014


4.3

4.4

Informatieoverdracht overige disciplines 1.

Zie ook de bepalingen in de Bundel deel 1: “Algemeen”.

2.

De informatie die de aannemer van de automatisering moet verzorgen omvat tenminste alle informatie van belang voor de overige disciplines zoals: • benodigde I/O; • benodigde randapparatuur etc.; • alle relevante informatie welke in het coördinatieoverleg wordt vastgesteld.

3.

De data waarop bepaalde informatie uiterlijk moet zijn verstrekt wordt vastgelegd in de overall uitvoeringsplanning.

4.

De overige disciplines zorgen voor: • looptijden van afsluiters en kleppen tbv bewaking in de software; deze informatie komt van de aannemer die de afsluiter levert c.q. inbouwt (C, W of E).

Ontwerpdocumenten c.a. 1.

De aannemer moet in elke fase van het ontwerp de in die fase opgestelde documenten, tekeningen, schema’s en berekeningen (voor zover deze betrekking hebben op de automatisering en op het raakvlak met de ET-installatie) in drievoud aan de directie verstrekken.

2.

Voor een nadere omschrijving van en de te stellen eisen aan de te vervaardigen documenten zie paragraaf 4.11 “Op te leveren documenten”.

4.5

Definities en algemene eisen

4.5.1

Accept en reset

versie: 2014

1.

Accept en reset worden gebruikt voor het accepteren en resetten van een storing / alarm. Bij elke storing /alarm wordt een zoemer en /of flashlight geactiveerd volgens onderstaande opsomming.

2.

Na accept op de MMI, het gegevenscommunicatie systeem (GCS) op de werkeenheid /AWZI of telefonisch gaat de zoemer en /of het flashlight uit, maar blijft de storing /alarm staan; bij elke nieuwe storing /alarm herhaalt zich bovenstaande tot een nieuwe accept.

3.

Bij een accept op de locatie, moet dit gebeuren binnen een van te voren instelbare tijd, welke op het GCS moet worden ingesteld , zo niet dan moet het alarm opnieuw worden doorgemeld. Deze doormelding moet plaats vinden via de Backup alarmmelder.

4.

Een storing /alarm blijft staan totdat de storing (ook in hoofd- / stuurstroom) verholpen is en er een reset is gegeven. Een reset kan slechts gegeven worden indien deze vooraf gegaan wordt door een accept.

-3-



4.5.2

4.5.3

5.

Bij een reset worden zowel de hardwarematige als de softwarematige vergrendelingen weggenomen.

6.

Een storing die in de hardware (stuurstroom) nog aanwezig is mag niet door een reset opgeheven kunnen worden; dit om onnodige "alarmherhaling" van de storing te voorkomen.

7.

Het accepteren dient zowel plaats te kunnen vinden op het BBS, het GCS, de MMI als alle lokale schakelpanelen en MCC´s, terwijl een reset alleen mag worden gegeven op het BBS, het GCS, de MMI en het betreffende lokale schakelpaneel (MCC).

Alarm 1.

Een alarm is “de weergave” van een storing op het BBS, GCS en/of de MMI en de alarmprinter(s) én in de installatie door middel van flashlights, claxons, signaallampen, zoemers en semafoon etc.

2.

Elk alarm moet op het BBS, GCS en/of de MMI worden gepresenteerd en afgedrukt met vermelding van: • datum en tijd van opkomst; • procescode of tag-nummer én een omschrijving van het werktuig of meetinstrument, zonodig meer dan één regel; • omschrijving van de storing of het alarm.

3.

Bij acceptatie en reset van het alarm door de operator dient het alarm opnieuw met de bijbehorende datum en tijd e.d. te worden afgedrukt.

4.

Alle alarmteksten dienen tijdens de detailengineering van de besturingsinstallatie aan de directie ter goedkeuring te worden voorgelegd. Teneinde geaccepteerde alarmen uit de alarmlijst op het BBS en /of GCS te kunnen verwijderen (mits de storing is opgeheven) dient een separate "acceptbediening" te worden aangebracht op het BBS / GCS, dit is een standaard feature van Wizcon.

Alarmafhandeling 1.

Bij de alarmafhandeling dient onderscheid te worden gemaakt in: AWZI (bemand) • aanwezigheiddagen (normale werkdagen); • afwezigheiddagen (via instelplaatje van 365 dagen op te geven); • werktijden (vrij in te geven); • buiten werktijd; • urgente alarmen; • niet-urgente alarmen • alarmen welke nooit doorgemeld wordt naar een wachtdienst. OS (onderstation rioolgemaal / AWZI onbemand) • storingen worden gemeld aan het GCS van de betreffende werkeenheid / AWZI; zie storingafhandeling onderstations. In principe ziet één en ander er schematisch als volgt uit:


-4-

versie: 2014


urgent / niet-urgent Presenteren op / via

buiten werktijd

BBS GCS MMI Zwaailicht Claxon

x x x

binnen werktijd aanwezig wel niet x x x x x x x x

Niet doormelden Presenteren op / via

buiten werktijd

BBS GCS MMI Zwaailicht Claxon

x x x

binnen werktijd aanwezig wel niet x X x X x X x x

urgent Afhandelen Via

BBS GCS MMI Telefoondoormelding

buiten werktijd

x x x x

binnen werktijd aanwezig wel niet x x x x x x x

niet-urgent buiten werktijd

x x x x(1)

binnen werktijd aanwezig wel niet x x x x x x x

Niet doormelden Afhandelen Via

BBS GCS MMI Telefoondoormelding

buiten werktijd

x x x

binnen werktijd Aanwezig wel Niet x X x X x X

Urgente alarmen dienen te allen tijde te worden doorgemeld.

versie: 2014

-5-



De niet-urgente alarmen moeten worden geblokkeerd voor doormelding naar de wachtdienst op/tijdens: • afwezigheiddagen; • buiten werktijd. De alarmen welke geselecteerd staan op niet doormelden worden lokaal afgehandeld. x (1): Om tijdens de afwezigheiddagen toch alarmen te kunnen ontvangen wordt op het BBS / GCS de volgende mogelijkheid aangebracht: Er worden twee afzonderlijk instelbare tijdstippen aangebracht. Per tijdstip is er de keuze “JA / NEE” doormelden. Als de keuze op “JA” doormelden is ingesteld zullen niet-urgente alarmen op het ingestelde tijdstip worden doorgemeld. Tijdens afwezigheiddagen en buiten werktijd mogen de akoestische melders in en buiten de bedrijfsgebouwen niet worden geactiveerd. NB. Het komt voor dat BBS / GCS gecombineerd is in één PC.

4.5.4

2.

Alle alarmteksten dienen in het BBS en /of de GCS-PC te worden gegenereerd. Indien de normale alarmafhandeling via de PC en modem niet kan plaatsvinden, dient er een semafoonoproep geactiveerd te worden via een tot de levering behorend alarmmelder. In dat apparaat staat een alfanumerieke installatie code die met de semafoonoproep wordt meegezonden.

3.

Indien de installatiebeheerder of de dienstdoende wachtsman na de alarmmelding / semafoonoproep niet binnen een hiertoe in te stellen tijd (BBS, GCS of MMI) heeft gereageerd door een actie op de installatie (bijvoorbeeld opheffen storing of semafoonoproep e.d.) dient er een herhaling van de oproep plaats te vinden.

4.

Als een alarm verholpen en gereset is dan moet dit automatisch, direct aan het GCS worden doorgegeven.

Alarmafhandeling onderstations (rioolgemalen / AWZI onbemand) 1.

Als er sprake is van een werkeenheid / AWZI met enkele onderstations dient de alarmafhandeling als volgt uitgebreid te kunnen worden.

2.

Bij storing / alarm op een onderstation meldt dit station de betreffende situatie via een openbare telefoonlijn met behulp van een modem- / modem-verbinding aan het GCS van de werkeenheid / AWZI alwaar de melding wordt verwerkt (volgens de beschreven methode) en wordt vastgelegd op een printer. In het geval dat het niet mogelijk is deze verbinding tot stand te brengen dan moet lokaal de back-up alarmmelder worden geactiveerd. Deze back-up alarmmelder moet ook worden geactiveerd indien er, bij een urgent alarm, binnen twee uur geen accept is gekomen.

3.

Nadat de melding door de dienstdoende wachtsman is ontvangen zal deze zich naar het onderstation begeven alwaar hij de storing / alarm verhelpt. Op het onderstation wordt de storing dan geaccepteerd, verholpen en gereset.


-6-

versie: 2014


4.5.5

4.

Het systeem meldt deze gewijzigde situatie weer aan het GCS zodat de wachtsman hierna, vooral van belang in de nachtelijke uren, niet meer langs het op de werkeenheid AWZI opgestelde GCS behoeft te reizen om daar één en ander op het centrale systeem af te handelen.

5.

Tevens dient een storing / alarm van een onderstation op het GCS altijd te kunnen worden geaccepteerd en gereset.

Bediening, instellingen en presentatie van bedrijfstoestanden 1.

4.5.5.1

Voor de bediening van de diverse onderdelen moet, voor zover van toepassing volgens het leveringsdeel van het bestek, voorzien worden in de mogelijkheden voor bediening en presentatie zoals in de hiernavolgende paragrafen wordt beschreven.

Via het BBS of GCS 1.

Voor de wijze waarop de verschillende procesonderdelen op het BBS of GCS worden gepresenteerd zie de paragrafen 4.6.4 Kleuren en 4.6.5 Presentatie.

2.

De softwarebediening op het BBS / GCS vindt plaats via bedieningsvlakken (software schakelaar of pop-up menu genoemd).

3.

Het symbool waarmee het onderdeel op het scherm is getekend en eventueel een vlak daaromheen is het “bedienvlak”.

4.

Door dit bedienvlak met de muis aan te klikken verschijnt een window (pop-up menu) in het procesplaatje.

5.

In het pop-up menu zijn essentiële gegevens van het betreffende onderdeel weergegeven.

6.

Voor een werktuig met bediening staan de keuzemogelijkheden of bedienstanden als bedienknoppen in het menu.

7.

Voor de meeste werktuigen is de bediening zoals hieronder is aangegeven: 0

: Het werktuig wordt niet aangestuurd door de PLC

HAND

: Het werktuig wordt continu aangestuurd door de PLC; met inachtneming van de werktuigbeveiligingen

AUTOMATISCH

: Het werktuig wordt aangestuurd door de PLC volgens de bijbehorende procesvoorwaarden; met inachtneming van de werktuigbeveiligingen en eventuele interacties met overige besturingsonderdelen In de functionele beschrijving (besturingsplan) is de gewenste bediening per werktuig opgegeven.

8.

versie: 2014

Bij overschakeling van HAND naar AUTOMATISCH blijft de in bedrijfstatus van het werktuig gehandhaafd indien aan de voorwaarden voor automatisch bedrijf is voldaan.

-7-



9.

De verdere invulling van de bedieningsvlakken in de softwareschakelaar hangt af van het type werktuig en de gewenste bedieningsmogelijkheden zoals: OPEN / DICHT / AUT : bij afsluiters 0 / OP / NEER / AUT : bij verstellingen 0 / HOOG / LAAG TOEREN / AUT : bij vijzels, ventilatoren 0 / INCIDENTEEL / CONTINU / PERIODIEK : bij monstername punten

10. Aan de kleur van en de tekst in de bedieningsvlakken dient zichtbaar te zijn in welke bedieningsstatus het werktuig zich bevindt; zowel bij opvragen van de softwareschakelaar als na een bediening van een werktuig. 11. Nadat de PLC heeft teruggemeld dat de wijziging is geaccepteerd of na het kiezen van een ander procesplaatje verdwijnt het bedieningsvlak. Voor dergelijke bedieningsvlakken dient gebruik te worden gemaakt van "Windows structuren". 12. Indien een werktuig in storing gaat, blijft de bedieningsstatus gehandhaafd. Na opheffen van de storing en het geven van een reset komt het werktuig weer in bedrijf als aan de voorwaarden behorende bij de bedieningsstatus is voldaan. 4.5.5.2

Via een MMI 1.

4.5.6

4.5.7

Er wordt bediend via een MMI (Mens Machine Interface) wanneer het een onderstation of lokaal paneel betreft. Zie voor de technische uitwerking hiervan hoofdstuk MMI.

Beveiliging of storing 1.

Dit is een omschrijving van signalen en situaties vanuit het proces welke ingrijpen in de "normale" besturing van een werktuig.

2.

De genoemde signalen schakelen het werktuig uit bedrijf en vergrendelen het totdat de betreffende "oorzaak" is weggenomen en er een reset is gegeven.

3.

Voor de software geldt: • alle storingen die op de ingangen van de besturing worden aangeboden grijpen in op de besturing van het betreffende onderdeel (zie het besturingsplan); • in het besturingsplan is verder aangegeven welk storingen in de software moeten worden gegenereerd en hoe die in de besturing moeten worden verwerkt; • alle storingen worden als alarm verwerkt.

Capaciteitsinstelling 1.

Een capaciteitsinstelling is een "setpoint" (hoeveelheid per tijdseenheid) waarop een toerengeregeld werktuig wordt aangestuurd.

2.

Het aansturen van een toerengeregeld werktuig wordt verzorgd door een regelaar en het uitgangssignaal wordt teruggekoppeld als vergelijkingswaarde vanuit het proces (proceswaarde).

3.

Als ingangssignaal voor de regelaar geldt bijvoorbeeld het signaal vanuit een debietmeting.


-8-

versie: 2014


4.5.8

4.5.9

versie: 2014

4.

De terugkoppeling vindt plaats om: • het uitgangssignaal geleidelijk te laten verlopen naar de gewenste capaciteitsinstelling; • op het BBS / GCS een grafische weergave van de regelkring te kunnen presenteren met daarin het historische verloop van het setpoint, de proces-waarde en het uitgangssignaal van de regelaar ten opzichte van elkaar.

5.

De instelling van de setpoints als mede de actuele waarden dienen op het "instelplaatje" te worden gepresenteerd.

Draaiuren 1.

Van alle tot de installatie behorende werktuigen dienen de draaiuren (dagstand en totaalstand) te worden bijgehouden in registers in de PLC.

2.

Elke dag, op een instelbare tijd op het GCS, dienen de waarden van de dagstanden te worden overgezet in “dag-registers”.

3.

Daarna dienen de momentane dagtellingen op nul te worden teruggezet.

4.

Alle tel-registers dienen te worden gebufferd bij uitval van de netspanning en bij het uitschakelen van de PLC.

5.

Een draaiurentelling geldt niet voor: • motorbediende afsluiters; • hefinrichtingen; • trilmotoren.

Debietmeters 1.

De tellingen dienen per debietmeting te worden bijgehouden voor de eventuele aansturing van de volgapparatuur en voor het vastleggen van de tellingen in de diverse rapportages. Deze tel-registers dienen in de PLC te worden gebufferd.

2.

De debiettellingen dienen plaats te vinden met een nauwkeurigheid van 0,1%.

3.

In geval van een totaalbemonstering dienen de meerdere tellingen van influent aanvoerstromen te worden gesommeerd teneinde de monstername-cyclus te kunnen starten na passage van een, op het BBS instelbare, hoeveelheid influent (zie monstername).

4.

Deze totaaltelling wordt tevens gebruikt om de effluentbemonstering aan te sturen met inachtneming van een instelbare tijdvertraging ten gevolge van het procesverloop.

5.

Bij enkelvoudige bemonstering per influentleiding is de telling van de betreffende debietmeting van toepassing.

6.

Indien aangegeven is dat debietsignalen gesommeerd moeten worden en er geen pulssignalen aanwezig zijn, dient de sommatie in de PLC te worden afgeleid uit de analoge signalen.

-9-



4.5.10

4.5.11

7.

De gesommeerde totaalwaarde dient uitsluitend op programmeurniveau te kunnen worden gereset.

8.

Bij influentstromen tevens de heen- / terugwaartse waarden (+/-) dienen verwerkt te worden in de telling en de presentatie.

Event 1.

De statuswijziging van werktuigen dient niet te worden afgedrukt.

2.

Van sommige werktuigen zoals vijzels en blowers dient het al of niet in bedrijf zijn te kunnen worden gepresenteerd in samenhang met nog nader te benoemen meetwaarden. Eén en ander conform de functionele beschrijving.

3.

Statuswijzigingen van werktuigen e.d. dienen op de procesplaatjes (BBS, GCS) te worden aangegeven door kleurveranderingen van het betreffende symbool evenals door een letter indicatie (met betrekking tot bediening, bijvoorbeeld NH / 0 / WS) naast het betreffende werktuigsymbool.

Frequentieomvormer 1.

De frequentieomvormer moet zowel digitale als analoge signalen vanuit de PLC kunnen verwerken.

2.

Bij aansturing van het werktuig geldt: •

in AUTO bedrijf wordt de setpointwaarde variabel tussen een minimum waarde (xx) % en een maximum waarde (yy %) gestuurd door een eventuele regeling;

•

in HAND bedrijf is de setpointwaarde tussen de genoemde xx % en yy % grenzen op het BBS in te stellen;

•

in NOODHAND bedrijf wordt de setpointwaarde (lokaal) via een potentiometer ingesteld (zie hiervoor de betreffende schema’s);

•

het maximale toerental is het nominale toerental dat is opgegeven voor de motor- / werktuigcombinatie (in het algemeen zal gelden 50 Hz komt overeen met 100%). Indien het maximale toerental het nominale toerental overschrijdt dan komt dit overeen met 20mA en een percentage boven de 100%. Het percentage is tweemaal de frequentie voor wat betreft de presentatie.


- 10 -

versie: 2014


PLC

4.5.12

FO 100% max 90%

100% max bv 90%

20 mA 18 mA

min bv 40%

10,4 mA

min 40%

0%

4 mA

0%

4.

In de PLC is het aan te sturen minimum en maximum begrensd op bijvoorbeeld 40 en 90 % (is resp. 600 en 1350 omw/min bij een nominaal toerental van 1500 omw. / min.).

5.

Bij sommige fabrikaten / typen frequentieomvormers is het mogelijk om het minimum en maximum toerental ook daarin te programmeren zonder dat dit invloed heeft op hetgeen in bovenstaand figuur is weergegeven.

6.

Als er geen startcommando naar de frequentieomvormer wordt gegeven dient de analoge aansturing voor het toerental altijd op nul te staan evenals de presentatie op het BBS.

Gemiddelden 1.

Gemiddelden van meetwaarden worden bijgehouden als de relevante meetwaarde gegenereerd wordt bij in bedrijf zijnde metingen / werktuigen. Elke T-sec. wordt de meetwaarde bemonsterd.

2.

Het gemiddelde van de tot dan bemonsterde waarden wordt bepaald volgens het algoritme: Xgem[n] = X gem[n-1] + (X [AI] – X gem[n-1] )/N Xgem[n] = het nieuw berekende gemiddelde Xgem[n-1] = het berekende gemiddelde van de vorige sample = de momentele ingangswaarde X[AI] N = aantal samples waarover het gemiddelde wordt bepaald T = sampletijd ( zie artikel 4.8.3.3 “Meetwaarden”) Voor X gem[1] de eerste meetwaarde gebruiken; schalering gebeurt afhankelijk van de meetwaarde.

4.5.13

Grenswaarden 1.

versie: 2014

De status van een grenswaardenschakelaar verandert als het meetsignaal de betreffende waarde bereikt.

- 11 -



2.

Hierbij zijn 6 schakelingen mogelijk: Zonder hysterese: 1. grenswaarde (">") komt op als de meetwaarde boven de ingestelde waarde x komt en valt af als deze eronder komt; 2. grenswaarde ("<") komt op als de meetwaarde onder de ingestelde waarde x komt en valt af als deze erboven komt. Deze methode wordt toegepast als afzonderlijk ingestelde in- en uitslagpeilen zijn voorzien (b.v. voor een pompsturing op niveau) en kleine fluctuaties geen pendelen kunnen veroorzaken. Met hysterese: 3. grenswaarde (">"-"<") komt op als de meetwaarde boven de ingestelde waarde x komt en valt af als deze onder de ingestelde waarde y komt; 4. grenswaarde (">"-">") komt op als de meetwaarde onder de ingestelde waarde x komt en valt af als deze boven de ingestelde waarde y komt. Deze methode wordt toegepast als relatief kleine fluctuaties pendelen kunnen veroorzaken. Met tijdvertraging: 5. grenswaarde (">&T") komt op als de meetwaarde boven de ingestelde waarde x komt én gedurende een vast ingestelde tijd T erboven is gebleven en valt af als deze onder de ingestelde waarde y komt én gedurende dezelfde tijd T eronder is gebleven; 6. grenswaarde ("<&T") komt op als de meetwaarde onder de ingestelde waarde x komt én gedurende een vast ingestelde tijd T eronder blijft en valt af als deze boven de ingestelde waarde x komt én gedurende dezelfde tijd T erboven is gebleven. Deze methode wordt toegepast als snelle fluctuaties pendelen kunnen veroorzaken. In enkele gevallen kan een combinatie van 3 en 5 of 4 en 6 nodig zijn om een rustig bedrijf te realiseren.

4.5.14

Herstart werktuigen 1.

De werktuigen welke "in PLC-bedrijf" staan geschakeld dienen bij eerste opstart en bij spanningsterugkeer (na spanningsuitval) gestaffeld in bedrijf te komen indien de procesvoorwaarden hiertoe aanleiding geven of dienen paraat te worden gezet.

2.

Hiertoe dient per PLC in een module te worden voorzien; de diverse modules dienen op elkaar te worden afgestemd. Zodra er een werktuig in bedrijf komt, genereert deze module een "hold signaal". Dit signaal belet gedurende een in te stellen tijd (sec.) het in bedrijf komen van andere opvolgende werktuigen of groep van werktuigen in de module.

3.

De gestaffelde inschakeling geldt voor werktuigen of groepen van werktuigen met een vermogen > 5,5 kW. en de staffeltijd (tussenpoos) bedraagt ca. 10 sec.

4.

De werktuigen per module in overleg met de directie te bepalen.


- 12 -

versie: 2014


4.5.15

Inschakelvertraging 1.

De signalen afkomstig van de hierna genoemde opnemers, welke ter beveiliging van het werktuig (b.v. pomp, compressor e.d.) zijn gemonteerd, dienen bij het in bedrijf komen van dat werktuig een instelbare vertragingstijd te hebben van 0-30 sec. teneinde een storing als gevolg van de opstart te kunnen onderdrukken.

2.

De vertragingstijd moet per ingang instelbaar zijn.

3.

Tijdens normaal bedrijf mag de genoemde inschakelvertraging niet meer actief zijn.

4.

De inschakelvertraging dient in ieder geval bij de volgende opnemers toegepast te worden: • pressostaten; • flowbewaking; • motorstroombewaking. En verder waar dat nodig blijkt bij het in bedrijf stellen en testen.

4.5.16

4.5.17

versie: 2014

Instrumentatie beveiliging en bewaking 1.

Meetinstrumenten ten behoeve van procesmetingen worden door een stuurstroom automaat beveiligd; het hulpcontact van de automaat evenals een intern storingscontact van het meetinstrument (indien aanwezig) wordt op de PLC aangesloten.

2.

Alle analoge signalen (4-20 mA e.d.) afkomstig van meet en regel apparatuur en overige omvormers dienen op onder- / bovenwaarde te worden bewaakt, zodat een procesmatige onder- / overschrijding van een meetwaarde alsmede een storing aan het instrument en/of aan de bijbehorende bekabeling (b.v. aderbreuk) direct wordt gealarmeerd (storing signaalbewaking).

3.

Het uitvallen van de automaat, het aanspreken van het storingscontact of het aanspreken van de signaalbewaking dienen elk als storing te worden gemeld en te worden verwerkt ten behoeve van alarmering en eventuele vergrendeling. Voor een omschrijving van de benodigde vergrendelingen zie het besturingsplan.

Klokken 1.

De centrale PC /PLC moet voorzien zijn van een real-time klok.

2.

Alle lokale PLC klokken dienen 1x per etmaal automatisch met de real-time klok te worden gesynchroniseerd.

3.

De overgang van zomertijd naar wintertijd en vice versa dient in alle programma's correct en automatisch te worden uitgevoerd.

4.

Op de overgang wintertijd naar zomertijd van elk jaar dient om 02:00 uur de systeemtijd automatisch verzet te worden naar 03:00 uur.

5.

Op de overgang zomertijd naar wintertijd van elk jaar dient om 03:00 uur de systeemtijd automatisch verzet te worden naar 02:00 uur.

6.

De zomertijd- en wintertijdbepaling dienen in het BBS / GCS te worden uitgevoerd.

- 13 -



7.

4.5.18

Lamptest 1.

4.5.19

Bij elke tijdsverstelling dienen tevens de systeemklokken in de lokale PLC's te worden bijgesteld. De instelling vindt in principe op 1 punt plaats (BBS / GCS). De overige apparatuur moet deze systeemtijd volgen.

Op elk schakelpaneel of MCC, waarop signaallampen voorkomen, wordt een drukknop "lamptest" aangebracht. Als er lampen voorkomen die aangestuurd worden door de PLC wordt het indrukken van deze drukknop op een digitale ingang gemeld. Bij het indrukken van de drukknop dienen gedurende een bepaalde tijd alle signaallampen op het betreffende paneel / MCC te branden.

Looptijdbewaking kleppen en afsluiters 1.

Looptijdbewaking is een bewaking van de looptijd van een klep, afsluiter of lenspomp.

2.

Alle kleppen en afsluiters met een eindstandmelding en besturing via de PLC worden uitgevoerd met deze bewaking; behalve regelafsluiters die een willekeurige tussenstand kunnen aannemen. Indien de klep of afsluiter niet binnen een bepaalde tijd zijn nieuwe eindstand heeft bereikt, wordt deze in storing genomen. De tijd waarmee de looptijd van kleppen en afsluiters wordt bewaakt is een heel aantal seconden of minuten (naar boven afgerond) en bedraagt 1,5 - 2 maal normale looptijd van de betreffende klep of afsluiter. De looptijd dient te worden opgevraagd bij de aannemer die de betreffende kleppen en afsluiters levert c.q. installeert.

3.

4.5.20

Indien een lenspomp in een etmaal langer dan een in te stellen aantal minuten (standaard 30 minuten) in bedrijf is, dient een alarm te worden gegeven; de lenspomp mag hierdoor niet worden geblokkeerd!

Looptijd- /wachttijdregeling 1.

Met deze regeling wordt een werktuig in de looptijd (pulstijd) in bedrijf gestuurd en tijdens de wachttijd (pauzetijd) uit bedrijf gestuurd. Deze tijden dienen per werktuig afzonderlijk instelbaar te zijn in minuten. Bij toepassing van een BBS / MMI dient hiertoe een "instelplaatje" te worden gemaakt.

2.

In sommige gevallen zullen de daadwerkelijke looptijden en wachttijden afhankelijk zijn (in geval van automatisch bedrijf) van het betreffende procesdeel.

3.

De actuele looptijd en wachttijd moeten met dezelfde nauwkeurigheid als de instelling worden bijgehouden en op het zelfde scherm als waarop de instelling is aangebracht te worden gepresenteerd.

4.

Een werktuig wordt normaal gesproken in het begin van zijn looptijd gestart op het moment dat het werktuig in AUT. bedrijf is genomen. Uitzonderingen hierop zijn vermeld in het besturingsplan.

5.

Indien het werktuig tijdens de looptijd in storing valt, wordt de looptijd stilgezet; na opheffen van de storing wordt de looptijd afgemaakt. Dit geldt niet voor de wachttijd.


- 14 -

versie: 2014


4.5.21

4.5.22

versie: 2014

6.

De actuele looptijd of wachttijd wordt gereset als deze is verstreken of wanneer het werktuig uit AUT. bedrijf wordt genomen.

7.

Wanneer tijdens automatisch bedrijf de looptijd of wachttijd door de operator wordt aangepast, dient de PLC besturing direct met de nieuwe tijden het in / uit bedrijf te realiseren.

Monstername 1.

Het nemen van monsters vindt in principe debietproportioneel plaats. Het gemeten debiet wordt in m3 getotaliseerd ten behoeve van een bemonstertotaal; dit wordt vergeleken met de, op het BBS / de MMI instelbare, bemonsteringshoeveelheid.

2.

Na het bereiken van de ingestelde hoeveelheid wordt een bemonsteringspuls van ca. 1 sec. gegeven. De bemonsterings hoeveelheid welke nog te gaan is voor een eerst volgende monstername dient middels een afslag teller gepresenteerd te worden.

3.

Hierna wordt het bemonstertotaal gereset en de monstername cyclus herhaald.

4.

De bemonsteringen worden uitgevoerd door middel van autonoom werkende monstername units of door een elektrisch bediende 3-weg kogelkraan.

5.

De monstername-apparatuur dient slechts door middel van een inschakelpuls te worden geactiveerd waarna de apparatuur zelfstandig één bemonsteringscyclus afhandelt.

6.

Op het BBS dient per monsternamepunt via een "instelplaatje" een keuze te kunnen worden gemaakt voor één van de volgende wijzen van bemonsteren: I incidenteel (t.b.v. éénmalig monster) C continu (volume-proportioneel) P periodiek (volume-proportioneel) 0 uit

7.

Het periodiek bemonsteren vindt plaats via, een op jaarbasis op het BBS in te vullen, monstername-instelplaatje met 365 dagen. Hierin zijn horizontaal de dagen van de maand (1-31) en verticaal de maanden (januari tot en met december) aangegeven in de vorm van een matrix.

8.

Er dient voor elke bemonstering die op de installatie wordt aangebracht (zie het bestek) een "monstername-instelplaatje" te worden gemaakt.

9.

De periodieke (en gelijksoortige) bemonsteringen vinden simultaan plaats van: 08:00 - 08:00 uur de volgende dag. De starttijden dienen op het BBS instelbaar te zijn.

Motorstroom 1.

In de hoofdstroomschema's is aangegeven van welke werktuigen de motorstroom wordt gemeten en via een meetwaarde-omvormer op de PLC wordt aangesloten.

2.

Van de nominale motorstromen en van de actuele waarden dient op het BBS / MMI een "overzichtsplaatje" te worden weergegeven.

- 15 -



3.

4.5.23

Bij motorstroommetingen van werktuigen dient het werktuig bij een onder- of overschrijding van de meetwaarde niet automatisch te worden geblokkeerd. Tenzij in het besturingsplan anders staat vermeld.

Nauwkeurigheden en eenheden m.b.t. metingen, berekeningen en tellingen 1.

Presentatie van analoge waarden moeten ten minste met dezelfde nauwkeurigheid worden uitgevoerd als de nauwkeurigheid van de meting c.q. de opnemer die het signaal genereert.

2.

Dit geldt ook voor de nauwkeurigheid waarmee de signalen worden verwerkt in de besturingssoftware.

3.

Instellingen moeten altijd met dezelfde nauwkeurigheid en dezelfde eenheid worden uitgevoerd als de presentatie van de betreffende meetwaarde waarop de instelling betrekking heeft.

4.

Voor motorstromen bedraagt de nauwkeurigheid 5 % van de volle meetwaarde. Op basis daarvan moeten hiervoor de volgende nauwkeurigheden gehanteerd worden: bereik meetwaarde 0-5 A >5 - 25 A >25 - 100 A >100 - 1000 A

4.5.24

presentatie / instelling X,x A Xx,x A Xxx,x A Xxxx,x A

5.

Voor procesmetingen kan de nauwkeurigheid variëren van ± 2 % tot ± 0,01 %.

6.

In het technische ontwerp, dat ter goedkeuring moet worden ingediend dient een lijst te zijn opgenomen met alle meetwaarden en instellingen met daarachter vermeld de nauwkeurigheid waarmee deze op het BBS, GCS en/of de MMI zullen worden uitgevoerd.

7.

Dit geldt ook voor overige instellingen zoals tijden (bereik en nauwkeurigheid in sec, minuten en/of uren), regelinstellingen (factoren, parameters van regelkringen etc.).

Onbelast bewaking 1.

Een V-snaar aangedreven werktuig dient op snaarbreuk (=onbelast) te worden bewaakt.

2.

Deze onbelast bewaking kan op verschillende manieren worden gerealiseerd: • Door de gemeten motorstroom te vergelijken met een in te stellen ondergrens. Na een ingestelde tijd (30 sec.) wordt de storing geset. • Door een toeren- of loopbewaking op het aangedreven werktuig. Dit kan een puls zijn die rechtstreeks op de PLC wordt aangesloten. Als de motor is ingeschakeld en er is gedurende een vast ingestelde tijd geen statusverandering van de ingang wordt de storing geset. • Bij sommige werktuigen zit de pulsbewaking in een separaat relais dat middels een storingscontact op de PLC moet worden aangesloten. Voor nadere informatie zie het bestek of de informatie van de desbetreffende aannemer.


- 16 -

versie: 2014


4.5.25

4.5.26

Overzicht bedrijfstoestanden 1.

Er dient een overzicht te worden weergegeven (op BBS of MMI én op het GCS) van de bedrijfstoestand inclusief de stand van de diverse bedieningsschakelaars van alle (op de PLC aangesloten) werktuigen op elk moment van de dag. Zie hiervoor hoofdstuk 4.6 “Beeldscherm Bedienings Station”. Dit is vooral van belang om aan het einde van de werkdag een snel overzicht te hebben van de bedrijfstoestand van alle werktuigen, zodat er niet eerst door alle bijbehorende procesplaatjes behoeft te worden "gebladerd".

2.

Dit overzicht dient uit zoveel schermen te bestaan als nodig is om alle bedienbare procesonderdelen weer te geven.

Paraat 1.

4.5.27

4.5.28

4.5.29

Presentatie bedieningsschakelaars 1.

Op de procesplaatjes (BBS, GCS) dienen bij het betreffende symbool van het werktuig de "niet-normale stand" van de diverse schakelaars te worden aangegeven.

2.

De in- / uitstand van de bedieningsschakelaar dient tevens te worden gepresenteerd op het BBS / het GCS / de MMI.

3.

Voor een nadere uitwerking hiervan zie par. 4.6.5 “Presentatie”.

Procesalarm 1.

De werking van een procesalarm is vrijwel identiek aan de werking van de grenswaarde met als uitzondering dat een procesalarm pas afvalt als aan de voorwaarde hiervoor is voldaan én er een reset is gegeven.

2.

Een procesalarm wordt op dezelfde manier afgehandeld als een storing.

3.

Bij het optreden van een procesalarm worden er vooralsnog geen werktuigen automatisch uit bedrijf genomen, tenzij anders is aangegeven in de besturingsbladen. Denk bij "anders" bijvoorbeeld aan een HH-kelderniveau in relatie tot de toevoerende pompen.

Procescodering, TAG-nummer 1.

4.5.30

Een werktuig is paraat als de keuzeschakelaar (in de stuurstroom) in de stand PLC staat, er geen enkele vergrendeling aanwezig is, de BBS-bedrijfskeuze op AUTO staat én het werktuig niet in bedrijf is.

Zie hiervoor de handleiding "Informatie over nummeringsystemen Rijnlandse installaties".

Rapportage 1.

Met behulp van data uit de PLC's worden door het SCADA-pakket (GCS) 2 soorten rapporten automatisch gegenereerd te weten: • •

versie: 2014

Dagrapport Perioderapport (1 periode = 4 weken)

- 17 -



Het automatisch printen moet alleen mogelijk zijn indien deze functie (instelbaar) aanstaat.

4.5.31

4.5.32

2.

Tevens dient het mogelijk te zijn om de rapporten (buiten de bovengenoemde automatische verwerking) ad hoc te kunnen opvragen en te laten afdrukken.

3.

Een afzonderlijk "instelplaatje" dient te worden voorzien met daarin opgenomen de benodigde instellingen en bedieningsfaciliteiten. Dit bevat tevens de mogelijkheid om rapporten die nog op de harde schijf van de GCS-PC zijn opgeslagen nog eens af te drukken. Daarvoor moet een datum (voor een dagrapport) en een periodenummer (voor een perioderapport) in te stellen zijn. Na een start commando wordt het ingestelde rapport eenmalig afgedrukt.

4.

In de PLC dienen momentane dagtellers, periode- en totaaltellers aanwezig te zijn.

5.

De rapportage moet gegenereerd worden door het SCADA-pakket middels de rapportage module. De rapportage dient vervolgens in een file opgeslagen te worden. De naam van deze file is “D” met erachter de dd-mm-jr voor dagrapportage en ”P” met het periode nummer voor periode rapportage.

6.

Het tijdstip van het genereren wordt bepaald door de PLC. Het SCADA-pakket zorgt vervolgens voor een juiste afhandeling. Het mechanisme binnen het SCADA-pakket wordt door de opdrachtgever ter beschikking gesteld en is bindend.

Registratie van data 1.

Onder registratie wordt verstaan het vastleggen of opslaan van analoge meetwaarden (trendgegevens) en alarmen op de harde schijf.

2.

De zogenaamde trendgegevens moeten als momentane waarde en als trendcurve kunnen worden gepresenteerd op het BBS / GCS en/of een printer.

3.

De proces- en alarmdata, welke in de vorm van Gddmmjj.DBF- en Addmmjj.DBFfiles door de BBS'en en het GCS wordt verzameld in de HIS directory, dienen minstens 180 dagen op de harde schijf van het betreffende station te worden opgeslagen.

4.

Indien een file van dit type ouder is dan twee jaar dan dient deze volgens het FIFOprincipe (first in first out) van de schijf te worden verwijderd. Rapporten in ieder geval 2 jaar bewaren!!

5.

In het geval de harde schijf voor meer dan 70% is gevuld, dienen de oudste files van het genoemde type verwijderd te worden om ruimte te maken voor de nieuwe.

6.

Het bekijken van HIS-alarmen en het filteren hiervan moet mogelijk zijn. Deze file moet in de default history-pad geplaatst worden.

Schakelvoorwaarden 1.

Schakelvoorwaarden zijn procesvoorwaarden waarop een werktuig wordt in- of uitgeschakeld in AUTOMATISCH bedrijf.


- 18 -

versie: 2014


4.5.33

versie: 2014

Selectie werktuigen 1.

Wanneer voor meerdere werktuigen dezelfde schakelvoorwaarde geldt, wordt een werktuig op basis van één der onderstaande voorwaarden geselecteerd om in- of uitgeschakeld te worden.

2.

In geval van een door de installatiebeheerder te maken bedrijfskeuze dient dit op het BBS te kunnen plaatsvinden (zie instellingen).

3.

Deze selectievoorwaarden zijn: a.

Draaiuren De draaiuren van de meerdere werktuigen worden met elkaar vergeleken als de werktuigen niet in bedrijf zijn. Het werktuig met het minste aantal draaiuren wordt als eerste geselecteerd voor inschakeling en verder opeenvolgend bij deze cyclus. De selectie vindt plaats op basis van een draaiurenverschil in hele uren.

b.

Cyclisch wisselend Het werktuig dat het langst uit bedrijf is wordt als eerste geselecteerd voor inschakeling en verder opeenvolgend. Het werktuig dat het langst in bedrijf is wordt als eerste uitgeschakeld en verder opeenvolgend. Er kunnen meerdere werktuigen tegelijk in bedrijf zijn.

c.

Afwisselend Het werktuig dat het langst uit bedrijf is wordt als eerste geselecteerd voor inschakeling. Er kan slechts één werktuig tegelijk in bedrijf zijn.

d.

Keuzeschakelaar In stand van de softwarekeuzeschakelaar geeft de selectievolgorde aan. Eventueel dient er voorzien te worden in een keuzetabel (matrix).

4.

In alle gevallen (behalve bij de keuzeschakelaar) geldt dat indien een pomp of werktuig langer dan 24 uur continue in bedrijf is geweest, het bedrijf door één der eventuele andere pompen of werktuigen wordt overgenomen.

5.

Bij uitval (storing of niet-paraat) c.q. het niet in bedrijf kunnen komen (schakelaar op 0) van één der werktuigen die elkaars reserve zijn dient de overnameselectie van het reserve werktuig ook op basis van bovenstaande voorwaarden plaats te vinden.

6.

Indien ook het reserve werktuig in storing valt en/of uitgeschakeld is dient er indien aanwezig het volgende werktuig geselecteerd te worden.

7.

Juist in verband met de garantie voor een reservestelling mogen I/O's van deze werktuigen nooit op één PLC-kaart worden gegroepeerd (zie ook de bundel deel 3: “Elektrotechniek hoofdstuk “automatisering hardware”).

- 19 -



4.5.34

Setpoint 1.

4.5.35

4.5.36

4.5.37

Een setpoint is een grens- of instelwaarde van een parameter waarop een bijbehorend werktuig, een regelaar en/of alarm wordt aangestuurd. Via het instelplaatje op het BBS / het GCS / de MMI kunnen de setpoints die daarvoor in aanmerking komen met de hand worden aangepast. Alle setpoints moeten bij de AC800 worden gebufferd met een minimale sample tijd van een uur op de CF kaart (cold retain) in de plc.

Signalering 1.

Een weergave van signalen en/of meldingen op een lokaal opgesteld schakelpaneel en/of het beeldscherm bedieningsstation (BBS / GCS) en/of MMI.

2.

Wanneer de signalering "storing / alarm" aangeeft, dient deze te knipperen totdat het commando accept is gegeven; daarna brandt de signalering continu en verdwijnt pas na opheffen van de storing / alarm en het geven van een reset.

Spanningsuitval, netbewaking en herstart na spanningsuitval 1.

Bij spanningsuitval dient er een urgent alarm te worden gegenereerd.

2.

De eventuele "gevolgstoringen" die optreden na spanningsuitval dienen te worden onderdrukt.

3.

De alarmdoormelding naar de "buitenwacht" dient in dit geval door een simpel telefoon-oproepapparaat (bijvoorbeeld Modalarm) op accu / no-break plaats te vinden of door een telefoon-modem met watchdog-functie en een eigen accu / nobreak.

4.

Na het terugkeren van de voedingsspanning dienen storingen gedurende een instelbare tijd (0-5 min.) te worden onderdrukt en mogen nog geen werktuigen e.d. worden aangestuurd.

5.

Daarna moet automatisch een algemene reset volgen en dient de installatie door middel van een gestaffelde herstart weer in bedrijf te worden gesteld met de bedrijfskeuzen en instellingen zoals die waren vóór de spanningsuitval.

6.

De tijd tussen spanningsuitval en weer opstarten dient minimaal 5 minuten te bedragen.

7.

Bij een spanningsuitval korter dan 300 msec. kan er vanuit gegaan worden dat er geen sprake is van een spanningsuitval, tenzij de PLC fabrieksmatig anders aangeeft.

8.

De besturingsinstallatie moet voorzien zijn van spanningsbewaking met alarmering.

Storing 1.

Een storing is een ongewenste situatie waarin een installatieonderdeel kan verkeren en zal een vergrendeling en/of een alarm tot gevolg hebben.

2.

Storingen dienen zowel op het BBS / het GCS / de MMI en/of een lokaal paneel te worden gepresenteerd en op dezelfde manier te worden afgehandeld als een alarm.


- 20 -

versie: 2014


4.5.38

3.

Alle storingen worden in de PLC overgenomen/vastgehouden inclusief de storingen, die hardwarematig al worden overgenomen.

4.

Indien de oorzaak niet meer aanwezig is, kan de storing worden opgeheven door het geven van een reset.

5.

De (softwarematig te detecteren) storingen worden in het besturingsplan beschreven.

6.

De hardwarematige storingen zijn vastgelegd op de stuurstroomschema's van het betreffende installatieonderdeel.

7.

De eventuele "gevolgstoringen" die optreden na het uitschakelen van een werkschakelaar, het uitschakelen van een schakelaar op een MCC of het uitvallen van een stuurstroomautomaat dienen te worden onderdrukt. Dit is ook het geval bij een storing aan een stuurstroomautomaat en het storingscontact van elke procesmeting.

8.

Indien van een werktuig de bedrijfskeuzeschakelaar in de "0"-stand is gezet, dienen de eventueel daarna alsnog optredende storingen of gevolgstoringen van het betreffende werktuig niet op te treden.

Terugmeldbewaking inbedrijf 1.

Het in bedrijf komen van een werktuig dient na aansturing (door de PLC) van de betreffende magneetschakelaar e.d. te worden bewaakt.

2.

De terugmeldbewaking (ACOF) moet voorzien worden van een tijdvertraging voor zowel het in- als uitschakelen van de magneetschakelaar.

3.

De ACOF-melding moet onderdrukt worden bij het optreden van: • • •

Storing hoofdstroom of stuurstroom; Werkschakelaar in stand "0"; Bedieningsschakelaar in stand "NH" en "0".

NB. Dit is dezelfde software-functie als voor de looptijdbewaking van kleppen en afsluiters. 4.5.39

Urgent / niet-urgent / niet doormelden 1.

Aan elk alarm dient op eenvoudige wijze de bijbehorende urgent / niet-urgent / niet doormelden instelling te kunnen worden toegekend. Dit dient plaats te vinden op een "instelplaatje" op het BBS / GCS of bij toepassing van een MMI (b.v. rioolgemalen) via dit MMI.

2.

De urgent / niet-urgent / niet doormelden instelling moet per werktuig of meting kunnen plaatsvinden en tevens voor elke andere afzonderlijk optredende storing. Voor een nadere opsom-ming van dergelijke storingen zie het besturingsplan. Als voorbeeld gelden de com-binatie storingen van 1 uit 2, en 2 uit 3 pompopstellingen.

3.

Het instelplaatje heeft minimaal 4kolommen, te weten: • • •

versie: 2014

kolom 1 : kolom 2 : kolom 3 :

TAG-nummer en omschrijving van werktuig / meting / storing; hot box (0) voor niet-urgent instelling; hot box (0) voor urgent instelling;

- 21 -



• 4.

4.5.40

4.5.41

4.5.42

hot box (0) voor niet doormelden instelling.

De urgent / niet-urgent / niet doormelden instellingen voor werktuigen en metingen in een onderstation dienen tevens te kunnen plaatsvinden op het onderstation. Deze instelling moet op het GCS "uitgelezen" kunnen worden.

Vergrendeling in de software 1.

Een vergrendeling is een gevolg van één of meerdere storingen waarop een werktuig niet meer in bedrijf mag zijn of komen. Een vergrendeling geldt zowel in de bedrijfstoestand "AUT" als "HAND".

2.

De storing schakelt het werktuig uit bedrijf en vergrendelt het (tenzij anders omschreven) totdat weer aan de inschakelvoorwaarden voor het werktuig is voldaan en er een reset commando is gegeven.

3.

Een vergrendeling van het werktuig zelf geeft het betreffende werktuig op het bijbehorende procesplaatje tevens een kleurverandering en genereert tevens een alarm.

Werkschakelaar 1.

Elke werkschakelaar wordt middels een hulprelais op de PLC aangesloten.

2.

De uitschakeling van een werkschakelaar heeft een alarm tot gevolg en schakelt tevens de aansturing door de PLC af.

3.

Nadat de werkschakelaar weer is ingeschakeld mag het werktuig direct weer worden gestart als aan alle overige voorwaarden daarvoor is voldaan. Er dient in dit uitzonderlijke geval een automatische accept en reset plaats te vinden.

4.

Indien de schakelaar op het paneel en/of de softwareschakelaar van het betreffende werktuig op "0" staat, mag het alarm niet worden doorgegeven.

Werktuigen 1.

4.5.43

kolom 4 :

In principe dienen alle werktuigen (continu / discontinu) via de PLC's te worden aangestuurd. Een gedetailleerde omschrijving daarvan is te vinden in het besturingsplan.

Watch-dog functies 1.

De werking van elke PLC moet met behulp van een "watch-dog" automatisch bewaakt worden. Er moet een potentiaalvrij contact beschikbaar zijn, dat bij storing van de PLC voor alarm-doeleinden kan worden gebruikt.

2.

De PLC-watchdog dient het volgende te bewaken: • Run van de PLC; • Communicatie fout met bv. het scada syssteem; • Uitval van de interne voedingsspanning op alle kaarten c.q. .modules en de grondplaat c.q. basisunit.

3.

Bij het aanspreken van de watchdog-functie dienen tevens alle uitgangen naar een veilige, vooraf te definiëren, status worden geset. Deze status dient in overleg met de directie/opdrachtgever te worden bepaald.


- 22 -

versie: 2014


4.

Het aanspreken van deze watchdog-functie dienen tevens te leiden tot het activeren van de back-up alarmmelding.

5.

Naast de PLC-watchdog dient elke communicatie separaat met een watchdog te worden bewaakt. Dit omvat: • Fout naar de communicatiecontroller • Vastlopen van de communicatiecontroller • Niet goed functioneren van de communicatie met andere delen van de automatisering zoals de MMI, andere PLC´s en BBS en/of GCS-systemen. Deze fouten dienen (voorzien van een tijdstempel) separaat te worden opgeslagen in een geheugengedeelte waarvan de status niet verloren gaat bij uitschakelen van de PLC of uitval van de voeding.

6.

versie: 2014

De wijze waarop elk van deze meldingen moet worden verwerkt is vastgelegd in de functionele beschrijving.

- 23 -



4.6

Beeldscherm Bedienings Station

4.6.1

Algemeen 1.

Een beeldscherm bedieningsstation (BBS) heeft tenminste de volgende taken: • • • • • •

Een (zeer) gebruikersvriendelijke bedieningsdialoog; Het samenstellen, wijzigen en weergeven van actieve beeldplaatjes ten behoeve van overzicht en bediening; Communicatie met PLC's; Samenstellen en presenteren van een alarm op het beeldscherm en alarmprinter; Trendweergave (on-line en history) op het beeldscherm en hardcopy printer; Presenteren van draaiurengegevens, debieten e.d. op het beeldscherm en rapportageprinter.

Het gegevens communicatie systeem (GCS) kan overigens ook de functie van BBS bezitten indien er sprake is van onderstations. 2.

Op BBS1 of bij een combinatie BBS/GCS dient Control Builder te worden geïnstalleerd indien deze op de desbetreffende locatie is toegepast. Daarnaast dient deze software geleverd te worden met licentie. De licentie dient op naam van het Hoogheemraadschap van Rijnland gesteld te worden.

3.

Een inlogprocedure dient aangebracht te worden. Door middel van passwords moet worden ingelogd op het gewenste niveau.

4.

Bij het gebruik van twee BBS-stations voor een AWZI wordt er onderscheid gemaakt in bediening van hoofd-processtromen, te weten de waterlijn en de sliblijn. Vanaf BBS1 zal in principe de waterlijn en algemene voorzieningen bediend worden, vanaf BBS2 zal in principe de sliblijn bediend worden.

5.

De applicatie voor de SCADA-pakketten op BBS1 en BBS2 zijn identiek, de gelimiteerde mogelijkheden voor het kunnen bedienen en het doen van instellingen worden gerealiseerd met behulp van 4 niveaus.

6.

Deze (bedienings)niveaus worden actief door aan de gebruiker een van de onderstaande niveaus toe te wijzen : •

VIEW (voor operator) Het is slechts mogelijk op beide BBS' en de schermen van zowel de water- als sliblijn te raadplegen voor statussen, er is geen bediening of instelling mogelijk.

•

WATER of SLIB (voor operator) Indien op dit niveau is ingelogd, kunnen op het betreffende BBS van de waterof sliblijn instellingen (setpoints) gewijzigd worden en alle bedieningen worden uitgevoerd, tevens zijn de mogelijkheden van het VIEW-niveau beschikbaar.

•

ALLES (voor operator) Indien op dit niveau is ingelogd, worden op het betreffende BBS alle hierboven beschreven functionaliteiten van de verschillende inlogniveau's mogelijk.

•

MANAGER (voor applicatiebeheerder)


- 24 -

versie: 2014


Op dit niveau kan de applicatie gewijzigd worden. 6.

Voor de inlogniveaus van het GCS geldt: VIEW ,ALLES en MANAGER met de functies van zoals hierboven beschreven.

7.

Wijzigingen van het SCADA-systeem kunnen alleen plaatsvinden met de development key en op manager inlogniveau.

8.

Na de inbedrijfstelling de stations voorzien van een runtime-key.

9.

De lay-out van de beeld- / instelplaatjes en de bediening van het systeem moet worden verzorgd door de aannemer in nauw overleg met de directie / opdrachtgever. Als voorbeeld gelden: Bedrijfsschema's of P&ID's, indien bijgevoegd, of delen hiervan. In het bestek is aangegeven hoeveel én welke beeld- / instelplaatjes minimaal verzorgd moeten worden.

10. Het beeldscherm geeft de beeldplaatjes in minimaal 16 kleuren weer. 11. Tijdens het genereren c.q. printen van rapporten en hard-copy's moet de installatie, zonder enige vertragingstijd, vanaf het beeldscherm bedienbaar blijven; e.e.a. met in achtneming van het gestelde in lid 14. 12. Voor het bedieningsconcept gelden de volgende basiseisen: Via een gebruikersvriendelijke mens-machine-dialoog wordt de gebruiker in staat gesteld de installaties te bedienen; • Instellen van setpoints vindt online plaats; • De setpoints moeten beveiligd worden door middel van limieten in de onder- en bovenwaarde. Deze worden bepaald in de gate definitie van het SCADApakket; • Voor de bediening moet op het beeldscherm per bedienbaar object de bedieningsfuncties worden weergegeven; dit moet beperkt zijn tot die functies die van toepassing zijn op het te bedienen object. 13. Via een gebruikersvriendelijke mens-machine-dialoog vanaf het BBS moet het volgende mogelijk zijn: Weergave van actuele waarden; • Presentatie van analoge meetwaarden d.m.v. actuele- / trendweergave op beeldscherm; • Weergave van een historisch storingenoverzicht; In het systeem moet rekening worden gehouden met 1 maand storingen met een maximum van 1000 meldingen. De storingen worden weergegeven in chronologische volgorde, waarbij omschrijving van de storing, datum, tijd en volgnummer worden vermeld. • Accepteren van een storing; Een niet-geaccepteerde storing dient afwijkend en als zodanig herkenbaar ten opzichte van wel geaccepteerde storingen op het beeldscherm gepresenteerd te worden. De storingen worden tevens, separaat, met datum en tijdsaanduiding afgedrukt op de alarmprinter. • De beeldplaatjes moeten direct beschikbaar zijn voor presentatie.

versie: 2014

- 25 -



14. De aannemer / systeemleverancier houdt rekening met de volgende maximaal toelaatbare interactietijden: De maximale tijd die nodig is om een beeldplaatje uit de computer op te halen, inclusief de actuele informatie, en op het beeldscherm te presenteren bedraagt 3 seconden; • De maximale tijd tussen het geven van een commando het uitvoeren en het verwerken van de terugmelding in het beeldplaatje bedraagt 2 seconden; • De maximale tijd tussen het ontstaan van een melding en de weergave ervan op het beeldscherm bedraagt 3 seconden; • Het refreshen van de data in actieve beeldplaatjes moet minimaal 1 x per 2 seconden plaatsvinden. 15. De BBS'en en het GCS moeten communiceren via een LAN. Op de PC draait het besturingssysteem Windows XP. De PC's dienen te worden uitgerust met een Ethernet-kaart en moeten gebruik maken van het TCP/IP protocol en zijn voorbereid op het gebruik van FTP-bekabeling. 4.6.2

Nauwkeurigheden en eenheden Hiervoor gelden de eisen zoals gesteld in artikel 4.5.23 “Nauwkeurigheden en eenheden m.b.t. metingen, berekeningen en tellingen".

4.6.3

Beeldplaatjes en menu's op het BBS

4.6.3.1

Algemeen 1.

Beeldplaatjes welke in het BBS-systeem moeten kunnen worden aangemaakt zijn: • • • • • • • • • • • • • •

hoofd- en submenu's; algemeen instelplaatje; procesplaatjes; setpoint-instelplaatje; proces regelingen plaatje status plaatje van flow charts overzicht bedrijfsuren; monstername instelplaatje; urgent / niet-urgent instelplaatje; alarmafhandelingsplaatje; rapportage instelplaatje; overzicht bedrijfstoestand, bedieningsstand en motorstromen werktuigen; trending grafieken; alarmlijst.

2.

Voor de omvang van de procesbeeldplaatjes dient men uit te gaan van de P&ID's behorende bij het bestek. Voor de omvang van de overige instelmenu's etc. zijn tevens het besturingsplan, de verbruikers- en de instrumentatielijst van toepassing.

3.

Elk in lid 1 van dit artikel genoemd plaatje en overzicht kan uit meerdere exemplaren zijn opgebouwd. Eén en ander is afhankelijk van het aantal en de complexiteit van de te verwerken installatie- en procesonderdelen.


- 26 -

versie: 2014


4.

Elk plaatje c.q. menu moet een driecijferig nummer krijgen, waarbij het eerste nummer de soort informatie aangeeft, bijvoorbeeld motorstromen of instellingen. Het tweede cijfer staat voor het procesonderdeel, bijvoorbeeld ingediktslibaanvoer of beluchting. Het derde nummer staat voor het procesdeel.

5.

De beeldplaatjes dienen qua nummering in principe volgens onderstaande hoofdindeling te worden gegroepeerd: 000 hoofdplaatjes 100-199 procesplaatjes 200-299 bedrijfsoverzicht plaatjes 300-399 procesinstellingen plaatjes 400-499 rapportage plaatjes 500-599 trendplaatjes 600-699 algemeen instelplaatjes

6.

De hoofdindeling moet een logische indeling onderling hebben. Vb. 110 influent moet 210 als bedrijfoverzicht en 310 als instelplaatje hebben. De exacte indeling moet vooraf met de opdrachtgever overlegd worden.

7.

Het oproepen / selecteren van een beeldplaatje moet op de volgende manieren kunnen plaatsvinden: • Via een "trigger-object" kan men naar een ander beeldplaatje springen; • Via een functietoets verschijnt een pull-down-menu, waarin men met de cursor het gewenste beeldplaatje kan selecteren; • Via de functie "go to zone" binnen de functie "options van Wizcon; • Via het proces icoon kan men direct naar het instelplaatje en via het instel icoon kan men weer terug naar het procesplaatje.

8.

De indeling / benoeming van de functietoetsen is alsvolgt: • F1 instellingen / proces (trigger) • F2 hoofdmenu • F3 beeld • F4 grafiek / trending • F5 alarm • F6 accept • F7 reset • F8 onbenoemd • F9 onbenoemd • F10 toegang In de navolgende artikelen wordt een nadere omschrijving gegeven van de diverse beeldplaatjes en menu’s.

4.6.3.2

Hoofd- en submenu's 1.

versie: 2014

Het hoofdmenu dient om een keuze te maken uit één van de submenu's. In een submenu kan een keuze worden gemaakt uit procesplaatjes, setpointinstelplaatjes etc. Vanuit elk plaatje of menu moet het mogelijk zijn elk ander plaatje of menu op te roepen.

- 27 -



Voorbeeld:

4.6.3.3

Algemeen instel- /alarmafhandelingsplaatje 1. Het algemene instel- / alarmafhandelingsplaatje dient aangebracht te worden om instellingen te doen met betrekking tot het GCS-systeem, zoals de systeemklok, doormelding alarmen, aanwezig / afwezig etc. 2.

Bij de alarmafhandeling dient onderscheid te worden gemaakt in: • aanwezigheiddagen (normale werkdagen); • afwezigheiddagen, via instelplaatje van 365 dagen op te geven; • werktijden (vrij in te geven); • buiten werktijd; • urgente alarmen; • niet-urgente alarmen


- 28 -

versie: 2014


•

lokaal af te handelen alarmen. (niet doormelden)

3.

De niet-urgente alarmen moeten worden geblokkeerd voor doormelding via de semafoondienst op / tijdens: • afwezigheiddagen; • buiten werktijd.

4.

Tijdens de afwezigheiddagen dienen de niet-urgente alarmen 2x daags op vrij in te stellen tijdperioden met de keuze wel/niet doormelden te kunnen worden ingesteld.

5.

Tijdens de afwezigheids dagen en buiten werktijd mogen de akoestische melders in en buiten de bedrijfsgebouwen niet worden geactiveerd. Op onderstaand scherm dient eveneens de status doormelden wel /niet actief gepresenteerd te worden.

Voorbeeld:

4.6.3.4

versie: 2014

Procesplaatje 1.

Het procesplaatje toont dynamisch een deel van het actuele proces. In het plaatje moeten proceslijnen van links naar rechts lopen, waarbij de hoofdprocesstroom zich onderscheidt door een dikkere lijn. Kruisende lijnen worden bij voorkeur niet toegepast.

2.

Een triggerobject wordt op het beeldscherm aangegeven door een rechthoek met links of rechts een pijl. Tevens zijn er trigger-points bij overzichtsplaatjes per procesonderdeel. In dit vlak is de trackball of muis actief.

3.

De werktuigen worden door middel van symbolen weergegeven. Dit betekent dat aan het symbool het type werktuig herkenbaar is.

- 29 -



4.

De eerste, bovenste regel moet gebruikt worden om het inlogniveau en de tijd te presenteren. Dit is een aparte image.

5.

Voor de toe te passen kleuren zie par. 4.6.4 “Kleuren“.

Voorbeeld:

4.6.3.5

Setpoint-instelplaatje 1.

Voor elk procesonderdeel of delen moet een setpoint-instelplaatje worden gemaakt.

2.

Alle setpoints aangegeven in bestek of besturingsplan én die setpoints, welke een gebruikersvriendelijke bediening mogelijk maken, dienen wijzigbaar te zijn. Hiertoe behoren ook de zeer specifieke instellingen zoals integratietijden van PIDregelingen.

3.

Vanuit een procesplaatje is het bijbehorende setpoint-instelplaatje direct te kiezen.

4.

Wanneer er tijden in een plaatje ingesteld kunnen worden, dient dit zodanig geïmplementeerd te worden dat bij een verandering van de waarde door de operator deze nieuwe waarde direct van invloed is op het onderliggende PLC-programma.


- 30 -

versie: 2014


Voorbeelden:

versie: 2014

- 31 -



4.6.3.6

Presentatie van Sequenzer 1. Voor elk gebruikte sequenzers dient een apart processchema te worden gemaakt met daarin de actuele status van paraat, bedrijf en storing etc. 2. Het sequenzer (flow chart) plaatje dient vanuit het desbetreffende processchema geselecteerd te worden.

Voorbeeld:


- 32 -

versie: 2014


versie: 2014

- 33 -



4.6.3.7

Alarmlijst 1.

De alarmlijst moet direct opvraagbaar zijn. Een alarm dient met een functietoets of bediening van een triggerobject in de alarmlijst geaccepteerd te kunnen worden. Er is een verschil tussen de accept waarmee het knipperen overgaat in continu en de acknowledge-functie in de alarmlijst van WIZCON. Met de laatste verdwijnt het alarm uit de lijst als het alarm zelf is opgeheven.


- 34 -

versie: 2014


4.6.3.8

Overzicht tellingen 1.

Overzicht tellingen is een plaatje waarin per telling (bedrijfsuren of andere hoeveelheden) de actuele dagtellerstanden, alsmede de totaaltellerstand cumulatief wordt weergegeven. Hierin ook de proces- en andere tellingen opnemen (bv debieten en kWh).

Voorbeeld:

4.6.3.9

Overzicht motorstromen 1.

4.6.3.10

Overzicht motorstromen is een plaatje waarin per werktuig de actuele en de nominale motorstromen worden weergegeven.

Monstername instelplaatje 1.

De monstername-apparatuur dient slechts door middel van een inschakelpuls te worden geactiveerd, waarna de apparatuur zelfstandig één bemonsteringscyclus afhandelt.

2.

Op het BBS / GCS dient per monsternamepunt via een bedieningsmenu een keuze te kunnen worden gemaakt voor de volgende wijzen van bemonsteren: • • • •

3.

versie: 2014

incidenteel continu periodiek uit

(t.b.v. éénmalig monster) (volume-proportioneel) (volume-proportioneel)

Het periodiek bemonsteren vindt plaats via een op jaarbasis op het BBS in te vullen monstername-instelplaatje met 365 dagen.

- 35 -



4.

Er dient voor elke aanwezige bemonstering (zie het bestek) een monsternameinstelplaatje te worden aangemaakt. Hierin zijn horizontaal de dagen van de maand (1-31) en verticaal de maanden (januari-december) aangegeven in de vorm van een matrix.

5.

De periodieke bemonsteringen vinden simultaan plaats van 08.00 -08.00 uur de volgende dag. Deze starttijden dient instelbaar te zijn. Voorbeeld:


- 36 -

versie: 2014


4.6.3.11

Urgent / niet-urgent instelplaatje 1.

Voor de samenstelling van het urgent / niet-urgent instelplaatje wordt verwezen naar artikel 4.5.39 “Urgent / niet-urgent".

2.

Voor individuele storingen die niet verbonden zijn aan één werktuig of meting dient een aparte urgent / niet-urgent instelling te worden voorzien. Hierbij valt te denken aan combinatiestoringen (b.v. van twee uit drie pompen zijn er twee in storing) of procesalarmen (b.v. “zuurstof te laag” gedurende tijd T). In het besturingsplan worden de gewenste individuele storingen vermeld. Voorbeeld:

4.6.3.12

Rapportage instelplaatje 1.

In dit plaatje kan ten minste het volgende ingesteld worden: •

• •

Een opdracht geven om een dag-, en perioderapport, welke eenmaal per rapport automatisch afgedrukt wordt / is, nog eens af te drukken; Door het ingeven van de kalenderdag of het periodenummer kan worden ingesteld welk rapport moet worden afgedrukt. Na het bedienen van een button wordt het ingestelde rapport afgedrukt. De aanvangstijd waarop de rapportage van een nieuwe dag begint. Het wel of niet printen van zowel dag als periode rapporten voor elk afzonderlijke locatie. Het printen staat los van het genereren van dag en periode rapportage.

Deze functies dienen aanwezig te zijn voor de rapporten van de AWZI en voor de aangesloten toevoergemalen.

versie: 2014

- 37 -



Voorbeeld:

4.6.3.13

Overzicht bedrijfstoestand en bedieningsstand van alle werktuigen 1.

Er dient een "overzicht" te worden weergegeven van de actuele bedrijfstoestand inclusief de stand van de diverse bedieningsschakelaars van alle (op de PLC aangesloten) werktuigen op elk moment van de dag.

2.

Dit is met name van belang om aan het einde van de werkdag een snel overzicht te hebben van de bedrijfstoestand van alle werktuigen, zodat er niet eerst door alle bijbehorende procesplaatjes behoeft te worden "gebladerd".

3.

De werktuigen dienen op volgorde van TAG-nummer gesorteerd te worden en te zijn voorzien van een omschrijving: • De omschrijving van een werktuig dat in storing staat, wordt in rood weergegeven; • De omschrijving van een werktuig dat in normaal bedrijf is, wordt in groen weergegeven; • De omschrijving van een werktuig dat niet in bedrijf is, wordt in zwart weergegeven.


- 38 -

versie: 2014


4.

De volgende statussen moeten worden gepresenteerd: • De bedrijfkeuzestand van de bedieningsschakelaar op het MCC; • De softwarewarematige bedrijfskeuzestand; • De uit-stand van de werkschakelaar. Voorbeeld:

4.6.3.14

versie: 2014

Trending grafieken 1.

Alle analoge / digitale meetwaarden (en uitkomsten van berekeningen of geregelde waarden [bv. IN- / UIT-bedrijf, het aangestuurde toerental of de stand van een regelklep] ), die ook voor data-logging in aanmerking komen, dienen als momentane en als trendcurve te kunnen worden weergegeven op het BBS en/of printer. In het besturingsplan wordt aangegeven welke waarden geschikt moeten zijn voor trending grafieken.

2.

In één trendplaatje mogen normaal gesproken maximaal 4 grafieken worden weergegeven.

3.

Er dienen trendplaatjes met zgn. "vaste" en met zgn. "vrij te definiëren" grafiekcombinaties te worden weergegeven. De "vaste" grafiek-combinaties zullen i.o.m. de procestechnoloog in het besturingsplan worden vastgelegd. Het aantal “vrij te definiëren” grafiekcombinaties is 3 stuks.

4.

De weer te geven meetwaarden zijn in het bestek aangegeven.

5.

Indien analoge meetwaarden ook nog op een recorder moeten worden geregistreerd, is dit per situatie in het bestek vermeld.

- 39 -



4.6.4

4.6.4.1

6.

Via een "selectieplaatje" op het BBS dienen de meetwaarden te kunnen worden geselecteerd voor het betreffende recordernummer/ -kanaal.

7.

Een kanaal wordt geactiveerd c.q. gedeactiveerd door een ingaveveld te selecteren en hier het nummer van de te registreren meetwaarde in te voeren.

Kleuren 1.

Voor de wijze van presenteren en de toe te passen symbolen zie par. 4.6.5 “Presentatie”.

2.

Bij het vervaardigen van procesplaatjes c.a. dient de aannemer rekening te houden met toepassing van de volgende kleuren (combinaties) voor de hierna te noemen onderdelen.

Scherm en proces 1.

2.

3.

4.

4.6.4.2

Scherm • Achtergrond procesplaatje

:

grijs

Processtromen • Water • Slib • Lucht • Gas • Zand • Chemicaliën • Overige

: : : : : : :

blauw bruin donkergrijs geel donkergeel magenta wit

Tekst • Tekst bij de onderdelen

:

zwart

Tanks, bassins etc. • Tank

:

zwart

: : : : : : : :

zwart grijs grijs grijs groen ingekleurd groen ingekleurd rood ingekleurd knipperend rood ingekleurd

: : : :

zwart grijs, niet ingekleurd ingekleurd met proceskleur groen

:

knipperend in de proceskleur

Procesonderdelen 1.

2.

Werktuig • Kader • Stand A op BBS, t.g.v. proces uit • Stand O op BBS • Werkschakelaar uitstand • Stand A op BBS, t.g.v. proces aan • Stand H op BBS • In storing en niet geaccepteerd • In storing en geaccepteerd Afsluiter • Kader • Dicht • Open • Tussenliggende positie (regelklep) • Openend c.q. sluitend


- 40 -

versie: 2014


• •

In storing en niet geaccepteerd In storing en geaccepteerd

: :

rood ingekleurd knipperend rood ingekleurd

Om bij een in storing staande afsluiter de fysieke stand (open / dicht / tussenstand) te kunnen onderscheiden dient hiervoor een visualisatie naast het afsluitersymbool te worden weergegeven.

4.6.4.3

3.

Aanduiding van de status van het werktuig Voor de in bedrijf status geldt de werkelijke situatie, zoals deze uit het veld teruggemeld wordt. Hiervoor de volgende kleuren toepassen: • Automatisch bedrijf aan : geel A • Automatisch bedrijf uit : geel • Handbedrijf (H) en geen storing : geel H • Stuurstroomschakelaar uit : rood NH-O-PLC • Werkschakelaar uit : rood WS • Lokaal nood-hand-bedrijf : rood NH

4.

Meting (analoog of digitaal) • Kader • Achtergrond • Tekst in kader • Meetinstrument in storing en niet geaccepteerd • Meetinstrument in storing en geaccepteerd • HH of LL alarmniveau en niet geaccepteerd • HH of LL alarmniveau en geaccepteerd • H of L (proces) niveau schakelt

: : :

zwart grijs zwart

:

rood knipperend kader

:

rood kader

:

rood HH, of LL knipperen

: :

rood HH, of LL geel H, of L

Pop-up menu's Tekst welke op dat moment de bedrijfskeuze weergeeft wordt invers: • Achtergrond : grijs • Tekst : zwart • Tekst-achtergrond : cyaan • Kader : zwart • Tekst geselecteerd maar nog niet overgenomen door de PLC : invers knipperend (tekst en achtergrond) • Tekst geselecteerd en overgenomen door de PLC : invers (tekst en achtergrond)

4.6.4.4

Alarmlijst • • • •

versie: 2014

Storing niet geaccepteerd Storing geaccepteerd Storing weg en niet geaccepteerd Storing weg en geaccepteerd

- 41 -

: : : :

rood grijs groen weg



4.6.4.5

Instelplaatjes • • • • •

Achtergrond Tekst Tekst-achtergrond Kader Tekst geselecteerd

4.6.5

Presentatie

4.6.5.1

Algemeen 1.

4.6.5.2

4.6.5.3

: : : : :

grijs zwart cyaan zwart invers

Bij het vervaardigen van procesplaatjes c.a. dient de aannemer rekening te houden met toepassing van de volgende manieren voor presentatie van de hierna te noemen onderdelen en aanduidingen.

Alarmtekst in beeldplaatjes 2.

Elke opgetreden storing zal in elk willekeurig plaatje, welke op dat moment actief staat, een tekstdeel onder op het scherm tot gevolg hebben, met daarin een omschrijving van de storing.

3.

Iedere nieuw inkomende storing (vervolgstoring) zal de reeds gepresenteerde storing wegdrukken.

4.

De tekstregels zullen tevens op de alarmprinter afgedrukt worden, en aan een database in het BBS of GCS systeem toegevoegd worden.

5.

De lokale alarmen worden alleen op BBS 1 en BBS 2 gepresenteerd en opgeslagen.

6.

Op het GCS worden slechts de alarmen van de onderstations gepresenteerd en opgeslagen.

Afsluiter met standaanduiding 1.

De presentatie van een afsluiter bestaat uit de volgende vijf onderdelen: • het afsluitersymbool waarin de stand en de bedrijfsstatus wordt gesignaleerd • de TAG-code van de afsluiter zoals deze op de P&ID voorkomt • de stand (status) van de bedieningschakelaar lokaal • de status van de bediening op het BBS (in combinatie met de bedrijfsstatus) • de stand van de werkschakelaar


- 42 -

versie: 2014


2.

Deze onderdelen dienen ten opzichte van elkaar geplaatst te worden zoals in onderstaande figuur is weergegeven. CODE BB BL

3.

WS

In onderstaande tabel zijn de mogelijkheden van deze onderdelen verder uitgewerkt. onderomschrijving opties of voorbeeld presenkleur deel tatie CODE TAG-code MV-1015 MV-1015 zwart BL status Bedienings0 0 rood schakelaar Lokaal PLC n.v.t. NH / NHD / rood NH / NHD /NHO NHO BB status Bediening op het PARAAT P geel BBS AUTopen gestuurd A geel AUTdicht gestuurd A geel HAND-OPEN H geel HAND-DICHT H geel WS status werkschakelaar 1 n.v.t. 0 WS grijs stand of status van de OPEN alleen mediumafsluiter in het (geen storing) omlijning kleur afsluitersymbool getekend DICHT symbool grijs (geen storing) gevuld ingekleurd TUSSENSTAND Symbool medium(geen storing) half gevuld kleur storing niet knipperend rood geaccepteerd (stand niet bepaald) storing wel continu rood geaccepteerd (stand niet bepaald) Voor nadere details m.b.t. kleuren zie par. 4.6.4 “Kleuren”.

4.6.5.4

versie: 2014

4.

Om het afsluitersymbool ligt het bedienvlak (“hot box”) welke bij aanklikken het pop-up menu doet verschijnen.

5.

Ingeval van een regelklep waarvan de actuele stand tussen 0 en 100% ligt dient de klep groen ingekleurd te worden.

Analoge niveaumeting 1.

Zie hiervoor artikel 4.6.5.5 “Digitale niveaumeting / detectie“.

2.

Ook hier geldt het aanvullende "info-menu".

- 43 -



3.

Het kader voor een analoge meting is als volgt: met alarmniveau's:

TAG-nummer xx

z

HH H L LL

Voor “xx” in het kader dient de analoge meetwaarde weergegeven te worden. Het aantal posities en de decimalen achter de komma moeten worden bepaald zoals beschreven in par. 4.6.2 “Nauwkeurigheden en eenheden”. Voor de grootheid "z" kan in principe het volgende aangehouden worden: • • • • • • • • • • • • • • • 4. 4.6.5.5

vullingsgraad van tanks of kelders niveauverschil drukmeting debiet vermogen klepstand positieverstelling zuurstofconcentratie zuurgraad slibconcentratie drogestofgehalte troebelheid ammoniumgehalte fosfaatgehalte redox-potentiaal

: : : : : : : : : : : : : : :

% m Bar m3/h kW % % g/l pH gr/l % ds FTU mg/l mg/l mV

De definitieve lijst met grootheden ter goedkeuring bij de directie indienen.

Digitale niveaumeting / detectie 1.

2.

3.

Niveaumeetwaarden worden, indien mogelijk, buiten de tank geplaatst en dienen te worden omkaderd. Het kader dient er als volgt uit te zien: HH H TAG-nummer L LL De "letters" staan voor de alarm-niveau's. Dit kan bij een over- respectievelijk onderschrijding de volgende weergaven aannemen: HH, H, L, LL. Bij het aanklikken van het kader dient er een "pop-up menu" te verschijnen met aanvullende informatie over de betreffende meting, zoals: • • •

procescode/TAG-nummer omschrijving soort meting


: : :

- 44 -

b.v. LISA 1001 b.v. niveaumeting influentput b.v. hydrostatisch

versie: 2014


4.6.5.6

Werktuig 1.

De presentatie van een werktuig bestaat uit de volgende vijf onderdelen: • het werktuigsymbool waarin de bedrijfsstatus wordt gesignaleerd; voor de symboliek wordt verwezen naar de P&ID's; • de werktuigcode (TAG-code) zoals deze op de P&ID voorkomt; • de stand (status) van de bedieningschakelaar lokaal; • de status van de bediening op het BBS (in combinatie met de bedrijfsstatus); • de stand van de werkschakelaar.

2.

Deze onderdelen dienen ten opzichte van elkaar geplaatst te worden zoals in onderstaande figuur is weergegeven. CODE BB BL

O

WS

In onderstaande tabel zijn de mogelijkheden van deze onderdelen verder uitgewerkt: onderomschrijving opties of voorbeeld presenkleur deel tatie CODE TAG-code P-1001 P-1001 zwart BL status Bedienings0 0 rood schakelaar Lokaal PLC n.v.t. NH NH rood BB status Bediening op het PARAAT P geel BBS AUT-IN A geel HAND H geel UIT H geel WS status WerkSchakelaar 1 n.v.t. 0 WS grijs status werktuig in/met UIT (geen st.) continu grijs O het werktuigsymbool UIT (storing niet knipperend rood geaccepteerd) eromheen het UIT (storing wel continu rood bedienvlak geaccepteerd) IN bedrijf continu groen Voor nadere details m.b.t. kleuren zie par. 4.6.4 “Kleuren”.

3.

De O is het bedienvlak (“hot box” met daarin het symbool) welke bij aanklikken het pop-up menu doet verschijnen.

4.

In plaats van de hot box mag ook alleen het "symbool" als bedieningsvlak worden gedefinieerd.

5.

Bij het aanklikken van het bedienvlak dient er e een "pop-up menu" te verschijnen met aanvullende informatie over het betreffende werktuig, zoals: •

versie: 2014

procescode/TAG-nummer

:

- 45 -

b.v. P-1001



• 6.

4.6.5.7

:

b.v. vuilwaterpomp 1

In het pop-up menu van het werktuig is tevens de BBS-bediening ondergebracht. Elke bedrijfskeuze (bijvoorbeeld HAND, AUTO en UIT) staat op een keuzeknop (button). Door aanklikken met de muis kan de gewenste keuze geactiveerd worden.

Leidingen 1.

4.6.5.8

omschrijving

De leidingen dienen van pijlpunten te worden voorzien en wel in de stromingsrichting van het medium.

Proceslijnen 1.

Inkomende / afgaande proceslijnen in een procesplaatje dienen voorzien te worden van een hot box of bedieningsvlak met een omschrijving.

2.

Van een inkomende / afgaande proceslijn aan de linker-/ rechterzijde op het procesplaatje zal de pijlpunt naar links/rechts wijzen.

3.

Aanklikken hiervan geeft de mogelijkheid naar het beeldplaatje met het aansluitende proces te springen. Het symbool is globaal als volgt: NAAM

4.

4.6.5.9

In dit symbool staat de "NAAM" voor de naam van het beeldplaatje waar naar toe gesprongen kan worden. De richting kan zowel naar links als naar rechts zijn.

Lijndikte 1.

Hiervoor geldt: • Hoofdproceslijnen • Subproceslijnen • Kaders en werktuigen


: : :

- 46 -

3 mm 1 mm 1 mm

versie: 2014


4.7

MMI

4.7.1

Algemeen VT 585 W

4.7.2

1.

De MMI (Mens Machine Interface) is een touch screen type ESA VT 585W of VT190 W A0000. De MMI VT 190W A0000 wordt toegepast indien er geen sprake is van een bedieningsfunctie op het MMI.

2.

Alle instellingen en presentaties op de MMI moeten volledig overeenstemmen met die op het BBS / GCS, lid 4.6.3 , behoudens daar waar in deze paragraaf uitzonderingen zijn genoemd en is alleen van toepassing voor het touch sreen.

3.

Functioneel is er een scheiding tussen alarmering en bediening. De alarmering is direct gestuurd met een alarm functietoets.

4.

De setpoints en alle andere instellingen mogen alleen vanaf een hoofdstation / GCS verstuurd worden indien de operator zelf contact zoekt met een onderstation en handmatig de schrijfopdracht geeft. Dit geldt niet voor de synchronisatie van de tijd en het tijdstip van rapporten. Alle instellingen die zowel op het hoofdstation kunnen worden ingesteld moeten ook op het onderstation in te stellen zijn.

5.

De volgende beeldplaatjes t.o.v. lid 4.6.3.1 zijn niet van toepassing: • Monstername instelplaatje • Alarmafhandelings plaatje • Rapportage plaatje

6.

Het trendmenu is alleen vanuit het hoofdmenu benaderbaar.

7.

Het oproepen / selecteren ven een beeldplaatje moet d.m.v. een aanraak gebieden plaats vinden. Deze gebieden zijn: • Hoofd- en sub menu’s (selectie op het desbetreffende nummer en beschrijving van het sun menu) • Instel, hoofd, alarm, accept, reset, toegang, vorige, volgende, werktuigen, instellingen urgentie instellingen etc. (Zie toegevoegde voorbeelden) • Er wordt geen gebruik gemaakt van functie toetsen.

Nauwkeurigheden en eenheden 1.

versie: 2014

Hiervoor gelden de eisen zoals gesteld in artikel 4.5.23 “Nauwkeurigheden en eenheden m.b.t. metingen, berekeningen en tellingen“.

- 47 -



4.7.3

Hoofdmenu 1.

Na het opstarten van het (PLC)-programma moet de opstart pagina op het scherm van de MMI verschijnen. Voorbeeld opstart pagina

2.

Vanuit het hoofdmenu kan worden gekozen tussen de hieronderstaande sub menu’s. Voorbeeld hoofdmenu


- 48 -

versie: 2014


4.7.4

versie: 2014

Setpointmenu 1.

In het setpointmenu moet het mogelijk zijn om de setpoints van werktuigen, veelal vuilwaterpompen, te bekijken en eventueel te wijzigen. Wanneer men een setpoint wijzigt moet men wel eerst via het password menu zijn ingelogd.

2.

Voorbeeld setgpointmenu:

- 49 -



4.7.5

Procesmenu 1.

Met het procesmenu is het mogelijk de statussen van alle apparaten te bekijken en deze te bedienen met de keuze UIT, HAND of AUTOMATISCH, te zetten. Dit laatste met uitzondering van werktuigen welke bestuurd worden vanuit een ander paneel als het MRK, HVK en MCC. Een voorbeeld hiervan is een drukverhoginginstallatie

2.

Voorbeeld proces menu

3.

Voorbeeld bediening van een werktuig


- 50 -

versie: 2014


4.7.6

4.7.7

versie: 2014

Tellingenmenu 1.

Met het tellingenmenu is het mogelijk totaal verbruiken, bedrijfsuren en ampèrages van alle werktuigen en de tellingen van metingen zoals kWh en debieten te bekijken. Dit menu is puur informatief.

2.

Voorbeeld bedrijfstellingen menu

Passwordmenu 1.

In het passwordmenu moet het mogelijk zijn een password te veranderen en/of in en uit te loggen.

2.

Met de bediening WIJZIG kan men een password veranderen. Wanneer men een password wil veranderen moet er ingelogd worden met INLOGGEN , waarbij men dan het (nog) oude password gebruikt.

3.

Met de bediening INLOGGEN kan men inloggen - 51 -



Als de juiste code is ingevoerd komt op de meldregel: PASSWORD GEACCEPTEERD. Wanneer men de verkeerde code invoert zal PASSWORD NIET GEACCEPTEERD verschijnen en heeft men verder geen toegang. 4.

4.7.8

Met de bediening UITLOGGEN kan men altijd uitloggen. Op de meldregel komt dan: UITLOGGEN GEACCEPTEERD.

Alarmering 1.

Als er op het RG één of meerdere alarmen optreden, dan wordt dat op het displaysysteem gesignaleerd door de hieronder gepresenteerde button. Wanneer we deze button bedienen komen we in het alarmscherm van het display.

Op deze pagina zien we informatie die betrekking hebben op de alarmen. 2.

Actueel alarm:Wanneer er een alarm optreedt zien we op het alarmscherm van het display de hieronder gepresenteerde informatie. Vanuit het alarmscherm van het display is het niet mogelijk alarmen te accepteren en resetten. Als de storing geaccepteerd is zal de informatie niet veranderen. Tagnummer + werktuig

Alarmnr.

3.

Soort storing

>Datum + tijd opgetreden alarm

Verholpen alarm:Wanneer het alarm is verholpen zien we op het alarmscherm van het display de hieronder gepresenteerde informatie. Als we de storing accepteren en resetten zal de stroring verdwijnen uit het alarmscherm. Tagnummer + werktuig

Alarmnr.


Soort storing

>Datum/tijd opgetr.alarm

- 52 -

Datum/tijd verholpen alarm

versie: 2014


Gezien alarm: Als we de knop op het alarmscherm indrukken zal deze knop van kleur veranderen. Als nu de storing verholpen ,geaccepteerd en gereset is zal de storing uit het alarmscherm verdwijnen.

Tagnummer + werktuig

Alarmnr.

4.7.9

Er kunnen 4 alarmen tegelijk op het display getoond worden. Als er meerdere alarmen voorkomen verschijnen er pijlen op het scherm waarmee de alarmschermen doorlopen kunnen worden. Er is ook een ESC knop op de alarmschermen aanwezig waarmee we het alarmscherm kunnen verlaten.

Trending 1.

versie: 2014

>Datum/tijd opgetr.alarm

Alarmen algemeen 1.

4.7.10

Soort storing

Voorbeeld bedrijf toestand en bediening.

- 53 -



4.7.11

Urgent / niet urgent instellingen 1.

4.7.12

Voorbeeld urgent / niet urgent instelling

Overzicht bedrijfstoestand 1.

Voorbeeld bedrijf toestand en bediening.


- 54 -

versie: 2014


4.8

Gegevens Communicerend Systeem

4.8.1

Algemeen 1.

De centrale gegevensverwerking en data-logging zal normaliter plaatsvinden door een Gegevens Communicerend Systeem (GCS) dat via een PC-netwerk is gekoppeld met de beeldschermbedieningsstations.

2.

De PC voor het GCS heeft minimaal gelijkwaardige specificaties als de PC voor het beeldschermbedieningsstations. Tevens dient deze PC uitgevoerd te worden met een CD-ROM drive.

3.

Aan het GCS zijn tevens de volgende taken toegekend: • • • •

Verzorgen van de rapportages op de installatie; Verzorgen van de communicatie met het GVS (Gegevens Verwerkend Systeem) in Leiden; Verzorgen van de communicatie met de zuiveringstechnische werken van een werkeenheidinstallatie; Verzorgen van de oproep voor de wachtdienst via een “informer”. (tekstboodschap).

Op de 1e partitie van het GCS dient alleen de software van het SCADA-pakket geïnstalleerd te worden. De leverancier van de software voor dit project mag de 2e partitie niet voor zijn werkzaamheden gebruiken. Voor de juiste nummering van de schijven wordt verwezen naar het document “Handleiding nummeringsystemen”.

versie: 2014

4.

Voor het creëren van een BBS-functie op de GCS, ten behoeve van de zuiveringstechnische werken van een werkeenheidinstallatie, is op de GCS het SCADA-pakket Wizcon actief. Om rapportage en communicatie met het GVS te kunnen uitvoeren is op de GCS een GCS-databaseprogramma en een communicatieprogramma actief. De database software wordt door Rijnland aangeleverd. Tevens wordt door de opdrachtgever een telemetriesysteem geleverd dat de communicatie verzorgt tussen het SCADA pakket op het GCS en de (toekomstige) zuiveringstechnische werken (ZTW) en de GCS software. Dit telemetriesysteem werkt op basis van een database. I.p.v. met een ZTW communiceert het SCADA pakket dus met een database, welke op zijn beurt weer met het ZTW communiceert. Via deze weg is ook bediening mogelijk. Het telemetriesysteem bevat een modem-managementmodule.

5.

De aannemer bepaalt, in overleg met de directie /opdrachtgever, de verdeling van de functies binnen de PLC, het GCS en de beeldschermbedieningsstations.

6.

Als het systeem, volgens bestek , niet voorzien is van een GCS, dient de aannemer aan te geven waar de functionaliteit van de GCS is ondergebracht. Een en ander behoeft de goedkeuring van de directie.

- 55 -



4.8.2

Rapportage

4.8.2.1

Algemeen

4.8.2.2

4.8.2.3

1.

Er zullen proces- en machinegegevens opgeslagen en verwerkt worden ten behoeve van presentatie en afdrukken van protocollen, zoals dagen perioderapporten (periode is 4 weken), presentatie van trendcurven e.d.

2.

Het genereren van dagen perioderapporten mag niet ten koste gaan van de bedieningstijd via het BBS/GCS. De leverancier dient hier met de opzet van de software rekening mee te houden.

3.

Het aantal posities en de nauwkeurigheid van tellingen en meetwaarden moet voldoen aan de eisen zoals beschreven in artikel 4.5.23 “Nauwkeurigheden en eenheden m.b.t. metingen, berekeningen en tellingen”.

4.

Op de perioderapporten mogen draaiuren zonder minuten worden gepresenteerd.

Dagrapport 1.

In een dagrapport dienen de volgende gegevens te worden weergegeven: • De daggemiddelden van de procesmeetwaarden, zelfde aantal posities en nauwkeurigheid als de actuele waarde; • De minima en de maxima over die dag van de procesmeetwaarden, zelfde aantal posities en nauwkeurigheid als de actuele waarde; • De bedrijfsurentelling, van elk werktuig over die dag en het totaal, dagweergave als volgt: hh:mm, waarin hh voor het aantal hele uren staat, en mm voor het aantal minuten voor de totalen alleen de uren vermelden hh; • De debiettelling, van elke debietmeter over die dag, (het aantal posities te bepalen door 24 x max debiet per uur) in het algemeen in hele getallen; • De totaal debiettelling, van de debietmeters per mediumsoort (bijv. influent), het aantal posities geschikt voor 15 jaar afgerond op hele getallen (eventueel gedeeld door 100 cq 1000); • De dagtellingen van overige verbruiks-/productiemetingen zoals kWh, gasmeters e.d, het aantal posities te bepalen door 24 x max. waarde per uur; • De totaaltellingen van overige verbruiks-/productiemetingen zoals kWh, gasmeters en bedrijfsuren e.d, afgerond op hele getallen, het aantal posities geschikt voor 15 jaar;

2.

Zie ook par. 4.8.2.5 “Voorbeeld dagrapport”.

Perioderapport 1.

In een periode-rapport dienen de volgende gegevens te worden weergegeven: • De periodegemiddelden van de procesmeetwaarden, (zie par. 4.6.2 “Nauwkeurigheden en eenheden”); • De minima en maxima over die periode van de procesmeetwaarden; • In het "rapportage instelplaatje" moet de operator de startdatum van de eerste periode, is eerste maandag in januari, in kunnen geven; • Een jaar telt altijd 13 perioden, waarbij periode 1 t/m 13 elk 4 weken telt en periode 14 het restant (tot eerste maandag in het nieuwe jaar); • De bedrijfsurentelling van elk werktuig over die periode, in hele uren (het maximum aantal uren is 4 x 7 x 24 uur = 672 uur. Het aantal posities is dus drie);


- 56 -

versie: 2014


• • • • •

2. 4.8.2.4

Zie ook het voorbeeld in artikel 4.8.2.6. “Voorbeeld perioderapport”.

Lay out dagen perioderapporten 1.

versie: 2014

De debiettelling, van elke debietmeter over die periode, (het aantal posities te bepalen door 4 x 7 x 24 x max debiet per uur) in het algemeen in hele getallen; De totaal debiettelling, van de debietmeters per mediumsoort (bijv. influent), het aantal posities geschikt voor 15 jaar afgerond op hele getallen (eventueel gedeeld door 100 cq 1000); De cumulatieve bedrijfsurenteller (alleen uren) in max 15 jaar x 24 uur/dag x 365 dagen is 131.400 uur, dus uitvoeren in zes posities; De periodetellingen van overige verbruiks-/productiemetingen zoals kWh, gasmeters e.d, afgerond op hele getallen het aantal posities te bepalen door 4 x 7 x 24 x max. waarde per uur; De totaaltellingen van overige verbruiks-/productiemetingen zoals kWh, gasmeters e.d, afgerond op hele getallen het aantal posities geschikt voor 15 jaar;

Elke pagina dient ten minste van het volgende voorzien te worden: • Een header namelijk: regel 1: de naam van de zuivering; regel 2: de naam van de opdrachtgever; regel 3: de datum van uitdraai, de datum van het dagrapport betrokken op het te rapporteren dagen periodenummer; regel 4: de tekst "DAGRAPPORT", dan wel "PERIODERAPPORT", afhankelijk van het type rapport welke op dat moment uitgedraaid wordt, gevolgd door het nummer van dat rapport; regel 5: horizontale lijn. • Een paginanummer op de onderste regel als volgt aangegeven: nn/mm, waarin "nn" staat voor het bladnummer, en "mm" voor het totaal aantal pagina's van het rapport; • Elk item dient voorzien te zijn van de procescode en een omschrijving welke na overleg met de directie tot stand komt; • Items dienen gegroepeerd te worden naar type of onderdeel. Zo dienen de debietmeters gegroepeerd te worden, de urentellers, niveaumetingen, een en ander na overleg met de directie definitief af te stemmen; • Elke groep dient van een kop van 1 onderstreepte (eventueel een 2de regel voor de streep) regel voorzien te worden; • De groepen dienen zoveel mogelijk op 1 pagina gepositioneerd te worden; • Elk perioderapport moet van een volgnummer worden voorzien.

- 57 -



4.8.2.5

Voorbeeld dagrapport 1.

Voorbeeld dagrapport:

AWZI xxxxxxxx Hoogheemraadschap van Rijnland Printdatum = (uitdraai datum)

Rapportdatum: (dag van gegevens)

DAGRAPPORT Procescode Omschrijving

Dagtotaal

Totaal

Energieverbruik xxxxxxxxxx Totaal installatie xxxxxxxxxx Totaal influentvijzels xxxxxxxxxx Totaal beluchting xxxxxxxxxx Totaal effluentpompen

xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx

kWh kWh kWh kWh

xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx

kWh kWh kWh kWh

Draaiuren xxxxxxxxxx Influentvijzel xxxxxxxxxx Beluchter 1 xxxxxxxxxx Beluchter 2 xxxxxxxxxx Voortstuwer xxxxxxxxxx Ruimer nabezinktank xxxxxxxxxx Effluentpomp 1 xxxxxxxxxx Effluentpomp 2 xxxxxxxxxx Retourslibvijzel xxxxxxxxxx Surplusslibpomp

xx:xx xx:xx xx:xx xx:xx xx.xx xx:xx xx:xx xx:xx xx:xx

uren:min uren:min uren:min uren:min uren:min uren:min uren:min uren:min uren:min

xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx xxxxxx

uren uren uren uren uren uren uren uren uren

Debietmetingen xxxxxxxxxx Effluent

Gem. xxxx

Min. xxxx

Max. xxxx

m3

Niveaumetingen xxxxxxxxxx FeCl3 tank xxxxxxxxxx PE voorraadtank

Gem. xxxx xxxx

Min. xxxx xxxx

Max. xxxx xxxx

% %

Concentraties xxxxxxxxxx Zuurstof xxxxxxxxxx Drogestof xxxxxxxxxx Temeperatuur

Gem. xxxx xxxx xxxx

Min. xxxx xxxx xxxx

Max. xxxx xxxx xxxx

mg/l g/l °C

pag. x van xx NB Aantal posities bij tellingen te bepalen afhankelijk van de capaciteit en de duur van de periode zie artikel 4.8.2.1 “Algemeen“.


- 58 -

versie: 2014


4.8.2.6

Voorbeeld perioderapport 1.

Voorbeeld periode rapport:

AWZI xxxxxxxx Hoogheemraadschap van Rijnland Printdatum= (uitdraai datum)

Periodenummer: x.

PERIODERAPPORT Procescode Omschrijving

Periodetotaal

Totaal

Energieverbruik xxxxxxxxxx Totaal installatie xxxxxxxxxx Totaal influentvijzel xxxxxxxxxx Totaal beluchting xxxxxxxxxx Totaal effluentpompen


kWh kWh kWh kWh


kWh kWh kWh kWh

Draaiuren xxxxxxxxxx Influentvijzel xxxxxxxxxx Beluchting 1 xxxxxxxxxx Beluchting 2 xxxxxxxxxx Voortstuwer xxxxxxxxxx Ruimer nabezinktank xxxxxxxxxx Effluentpomp 1 xxxxxxxxxx Effluentpomp 2 xxxxxxxxxx Retourslibvijzel xxxxxxxxxx Surplusslibpomp

xxxx xxxx xxxx xxxx xxxx xxxx xxxx xxxx xxxx


xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxx


Debietmetingen xxxxxxxxxx Effluent

Gem. xxxx

Min. xxxx

Max. xxxx

m3

Concentraties xxxxxxxxxx Zuurstof xxxxxxxxxx Drogestof xxxxxxxxxx Temperatuur

Gem. xxxx xxxx xxxx

Min. xxxx xxxx xxxx

Max. xxxx mg/l xxxx g/l xxxx °C pag. x van xx

NB Aantal posities bij tellingen te bepalen afhankelijk van de capaciteit en de duur van de periode zie par. 4.8.1 “Algemeen”.

versie: 2014

- 59 -



4.8.2.7

Afdrukken en opslaan 1.

Dag- en perioderapporten moeten op een nader, en instelbaar, te bepalen tijd automatisch worden afgedrukt op de rapport-/ protocolprinter.

2.

Dag- en perioderapporten moeten minimaal 2 jaar in het systeem worden bewaard.

3.

Er dient rekening te worden gehouden met een toekomstige uitbreiding van 50%.

4.8.3

Database op het GCS

4.8.3.1

Algemeen 1.

4.8.3.2

4.8.3.3

Onderstaande beschrijving heeft betrekking op de Oracle database welke op het GCS moet worden geïnstalleerd. Hiervoor moet de aannemer de PC ter beschikking stellen aan derden. De aannemer draagt er zorg voor dat de betreffende data beschikbaar is op het GCS.

Geheugen gebruik 1.

Er dienen voorzieningen getroffen te worden om de databasefile niet zodanig groot te laten worden, dat de harde schijf voor meer 80% vol raakt. Bij vollopen dient de data welke het eerst opgeslagen is het eerst verwijderd te worden.

2.

Alle data dient door middel van ASCII tekst in de databasefile opgenomen te worden. Getalswaarden dienen dus als tekst opgenomen te worden.

3.

Bij elke opgeslagen meetwaarde dient datum en tijd geregistreerd te worden.

Meetwaarden 1.

Het systeem dient voorzien te worden van data-logging, van alle analoge meetwaarden voor zover aangegeven in het overzicht procestechnologische/bedrijfsgegevens en/of de instrumentatie-index behorende bij het bestek.

2.

De opslag-intervaltijd van de gewenste procestechnologische bedrijfsgegevens staan vermeld in paragraaf 4.8.4 “Procestechnologische-/bedrijfsgegevens”. De bijbehorende sampletijd is de opslag-intervaltijd, voor korte termijn procesinfo, gedeeld door 10. Bij het verstrijken van de opslag-intervaltijd moet de data, voortschrijdend gemiddelde gedurende de intervaltijd, vanuit de PLC naar het GCS worden overgebracht en worden opgeslagen op harde schijf. Deze data moet tenminste 720 dagen worden bewaard.

3.

De databasefiles moeten geschikt zijn om ingelezen te kunnen worden in Excel. De aannemer moet aangeven hoe dit door de opdrachtgever kan worden toegepast.


- 60 -

versie: 2014


4.8.4

versie: 2014

Procestechnologische-/bedrijfsgegevens 1.

De diverse processen op de zuiveringsinrichting en gemalen leveren per onderdeel een gegevensstroom op, welke voor de procesbegeleider (zowel lokaal als op afstand) van zeer grote waarde is, teneinde het verloop van de processen goed te kunnen beoordelen. Tevens is een deel van deze gegevens van belang voor de gegevensverwerking door het interne bedrijfsbureau van Rijnland (BOB) te Leiden.

2.

De onderstaande opsomming van procestechnologische-/bedrijfsgegevens, indien van toepassing/aanwezig op de installatie, moet zoveel mogelijk automatisch door het besturingssysteem c.a. worden verzameld. Zie tabel opslagintervaltijd.

3.

Naast de gewenste procestechnologische-/bedrijfsgegevens op dag-/week-/periodebasis is er ook behoefte aan zgn. korte termijn procesinformatie, welke ("ad hoc") vanuit continue meetgegevens moet kunnen worden verkregen door de bepaling van de voortschrijdende gemiddelden met een bijbehorende opslag-intervaltijd (1-720 min.).

4.

De overdracht van de procestechnologische-/bedrijfsgegevens naar de, organisatorisch gezien boven de zuiveringsinstallatie (ZTW) staande, clustereenheidinstallatie (CE) dient 1x per dag plaats te vinden. De overdracht van de korte termijn procesinformatie dient op "ad-hoc"-basis te kunnen plaatsvinden.

5.

Voor de realisering van de bediening en de gegevensverwerking voorziet de aannemer/systeemleverancier in alle benodigde procesplaatjes, overzichtsplaatjes, instelplaatjes, rapportplaatjes en trendcurveplaatjes.

6.

De onderdelen met bijbehorende gegevenssoort en de gewenste opslag-intervaltijd (ca. 10 x de sampletijd) voor de korte termijn procesinformatie zijn onderstaand in de tabel volgens gespecificeerd.

7.

Hierin zijn enkele afkortingen gehanteerd voor de wijze van verwerking/bepaling van de genoemde gegevens met de volgende betekenis: NSP : Nationaal Standaard Programma m.b.t. bemonsteringen op de AWZI; L : Bepaling/analyse in centraal laboratorium te Leiden; H : Handmatige ingave op installatie; A : Automatische verwerking op installatie.

- 61 -



4.8.4.1

Tabel opslag-intervaltijd ONDERDEEL wijze

opslag-intervaltijd dag korte week termijn periode procesNSP info

INFLUENTGEMAAL • debiet deelstroom • debiet totaal • analyses • energieverbruik •

A A L A

Dag Dag NSP Dag

GROFVUILVERWIJDERING • debiet •

H

Dag (partij)

A L A L A L

Dag NSP Dag NSP Dag NSP

A H A

Dag Dag Dag

15 min.

A H A A A A A A

Dag Dag Dag Dag/week Dag

15 min.

ZANDVERWIJDERING • afloop voorbezinktank •

afloop tussenbezinktank

•

recirculatie

debiet analyse debiet analyse debiet analyse

15 min.

• SELECTOR • debiet retourslib (theoretisch) • verdeling retourslib • debiet luchtinblaas ACTIEF SLIB • droge stof (ds) • slibvolume (SVI) • zuurstofconcentratie (O2) • temperatuur • redox potentiaal • ammoniumconcentratie (NH4) • nitraat concentratie (NO3) • fosfaat concentratie (PO4) • berekend punt van zuurstofloosheid • beluchting in/uit bedrijf • energieverbruik per AT/BB • bedrijfsuren per beluchtingscomp. • analyses in centraal laboratorium: * slibgehalte * SVI * gloeirest • microscopisch onderzoek

on-line on-line on-line

n.v.t. A A A

EFFLUENT • slibspiegeldetectie NBT • analyses in centraal laboratorium • debiet • bezinkbare stof • analyses op locatie * ammonium * nitraat * fosfaat • troebelheid


- 62 -

1 min. 720 min. 1 min. 15 min. 15 min. 15 min. 5 min. 5 min.

Dag Dag

L L L L

NSP NSP NSP Maand Kwartaal

A L A H

Dag NSP Dag Dag

H H H A

Dag Dag Dag Dag

15 min.

15 min.

versie: 2014

Bundel Algemene Voorschriften voor in opdracht van Rijnland uit te voeren werken Deel : Automatisering ONDERDEEL wijze


RETOURSLIB • debiet • droge stof

A H

Dag Dag

VOOR-INDIKKER (primair/secundair) • debiet toevoer • debiet afvoer • droge stof toevoer • droge stof afvoer (ingedikt slib) • droge stof supernatant/centraal

A A H H H

Dag Dag Dag Dag Dag

A A A/H H H A

Dag Dag Dag Dag Dag Dag

A H H A

Dag Maand Dag/week Dag

L L H

NSP NSP Week

SLIBONTWATERING • debiet toevoer (ingedikt slib) • droge stof toevoer (ingedikt slib) • PE-verbruik • energieverbruik • troebelheid centraat •

A H A A H

Dag Dag Dag Dag Dag

SLIBAFVOER • hoeveelheid • droge stof •

H H

Partij Partij

INDIK-CENTRIFUGE/BANDINDIKKER • debiet toevoer (surplusslib) • debiet afvoer • droge stof toevoer • droge stof afvoer • droge stof centraat • PE-verbruik • SLIBGISTING • productie biogas • pH • CO2/CH4 • temperatuur • analyses: * vetzuren * droge stof • H2S •

60 min.

60 min. 60 min.

720 min.

NA-INDIKKER • zie voor-indikker

LUCHTBEHANDELING • H2S toevoer • H2S afvoer

15 min. 15 min.

Ad hoc Ad hoc

DEFOSFATERING CHEMISCH • chemicaliënverbruik • BIOLOGISCHE + CHEMISCHE HOOFDSTROOM • chemicaliënverbruik

versie: 2014

60 min.

- 63 -

A

Dag

A

Dag


Bundel Algemene Voorschriften voor in opdracht van Rijnland uit te voeren werken Deel : Automatisering ONDERDEEL wijze

BIOLOGISCHE DEELSTROMEN • debiet toevoer • droge stof • diverse chemicaliën verbruik • diverse pH • diverse NO3, PO4 • zie verder bij indik-centrifuge bandfilter of indikker


A/H A/H A A H

Dag Dag Dag Dag Dag

KORRELREACTOR • debiet • pH • zandverbruik • productie van korrels

H A H H

Dag Dag Dag Dag

ALGEMEEN • energieverbruik totaal • aardgasverbruik • biogasverbruik • drinkwaterverbruik

A A A A/H

Periode Periode Periode Periode


- 64 -

15 min.

5 min.

versie: 2014


4.9

Software

4.9.1

Begrippen 1.

In het bestek en/ of de werkbeschrijving zijn voor de software de volgende begrippen gebruikt: Systeem-software: Alle software benodigd voor het functioneren of samenwerken van alle onderdelen van de installatie volgens het bestek en/ of de werkbeschrijving zoals: • Windows XP • Wizcon • DOX10 • Control builder (PLC type AC800) • Informer • Database pakket • Netwerksoftware etc. • Tevens alle tools die gebruikt zijn om onderstaande applicatie-software te ontwikkelen. Applicatie-software: Alle software die ontwikkeld is voor het goed functioneren of samenwerken van de installatie volgens het bestek en/ of de werkbeschrijving zoals: • SCADA software • PLC software • Telemetrie software • GCS software • ADD-on programmatuur

2.

Bij eindopname van de installatie wordt de opdrachtgever eigenaar van de applicatie-software. De opdrachtgever verkrijgt bij het eigendomsrecht ook het recht om de applicatie-software in zijn geheel of gedeelte daarvan naar eigen goeddunken te verspreiden of te hergebruiken. De applicatie-software of delen daarvan mogen niet door de applicatie-ontwikkelaar gebruikt worden voor het ontwikkelen van applicaties voor derden. Systeem-software

3.

De in de systeem-software voorkomende teksten moeten bij voorkeur in het Nederlands zijn. Indien dit niet mogelijk is dan Engelstalig. De instructieset van de PLC dient voorzien te zijn van speciale functies om op een eenvoudige wijze counters en timers te programmeren alsmede rekenfuncties uit te voeren. Volgens IEC 61131_3 Applicatie-software.

4.

5.

versie: 2014

Voor de systeemsoftware van de PLC geldt dat de versie geleverd en geïnstalleerd moet worden op BBS 1 of bij een gecombineerd systeem op het GCS /BBS systeem.

- 65 -



4.9.2

Applicatie-software 1.

De integratie van de bedienings- en signalerings-/alarmeringstaken alsmede het verzorgen van besturingstaken van algemene aard, bijvoorbeeld volgordestart ter voorkoming van overbelasting van de elektrotechnische installatie, behoren tot de verplichtingen van de aannemer.

2.

De aannemer moet de applicatie-software opzetten en structureren zoals aangegeven in deze standaard richtlijnen en voor de AC800 volgens de “handleiding AC800”. De softwarestructuur moet zo veel als mogelijk aansluiten op de functionele indeling van het proces. Dit moet tot uiting komen in: • het ontwerp van de beeldschermbedieningsplaatjes; • de opzet en de structuur van het koppelveld tussen PLC en het beeldschermbedieningssysteem; • de opzet en indeling van de PLC applicatie-software; • de detaillering c.q. het technische ontwerp van de software (zie par. 4.9.4 “Detaillering; technisch ontwerp”).

3.

De in de applicatie-software gebruikte tekst moet in de Nederlandse taal zijn gesteld. De applicatie-software moet zowel in source- als in objectcode worden geleverd.

4.

De programmatuur moet worden ontwikkeld door de PLC-leverancier en/of gecertificeerd system intergrator in nauwe samenwerking met de directie/opdrachtgever. De programmatuur dient te worden opgebouwd uit functieblokken en voor Control Builder niet in LD en AWL en bij voorkeur in structure text. Voor zover mogelijk moet gebruik worden gemaakt van programmatuur/functieblokken/bibliotheken zoals deze eerder (meest recent), door de PLC-leverancier, voor de opdrachtgever is ontwikkeld. Wijzigingen of aanpassingen van deze reeds gemaakte programmatuur/functieblokken, ten behoeve van de procesbesturing c.a., mogen niet als vanzelfsprekend leiden tot prijsconsequenties in de vorm van meerwerk. Uitgangspunt hierbij is, dat de benodigde tijd voor de ontwikkeling van de applicatie-software, controle en testen tot een minimum kan worden beperkt. De PLC software leverancier dient direct aan te geven wanneer er behoefte is om nieuwe functieblokken of typicals te maken. Na melding moet er goedkeuring komen voor uitvoering van de opdrachtgever om deze te ontwikkelen. De typical welke ontwikkeld wordt dient aantoonbaar en separaat getest te worden op juiste werking. De opdrachtgever bepaalt of deze typical in de standaard bibliotheek van Rijnland moet worden opgenomen. Indien deze moet worden opgenomen dient de aannemer deze zonder kosten in het standaard document AC800 van het hoogheemraadschap onderscheidend op te nemen welke vervolgens ter goedkeuring aan de opdrachtgever moet worden aangeboden.

5.

Voordat met programmeren wordt begonnen, moeten de berekening van de verwerkingssnelheid en de in- en uitgangenlijsten door de directie voor gezien worden getekend. Daarnaast dient de aannemer gebruik maken van de software versie welke gebruikt wordt door de opdrachtgever. Hij dient zich voor aanvang van programmeren hiervan op de hoogte te stellen.

6.

Voordat met het ontwerp van de applicatie-software en de beeldplaatjes wordt begonnen, overlegt de aannemer met de directie over de wijze van opbouw, indeling en dergelijke.


- 66 -

versie: 2014


7.

Bij uitval van het bedieningssysteem of de communicatie moet de PLC doorwerken met de op dat moment van kracht zijnde commando's en setpoints.

8.

De applicatie-software moet modulair en overzichtelijk worden opgebouwd met gebruik van symbolische namen en adressen. Per programma onderdeel dient duidelijk omschreven te worden wat het doel is of welke taakafhandeling wordt nagestreeft. Het commentaar bij de broncode moet voldoende zijn om snel en probleemloos wijzigingen en aanpassingen door derden mogelijk te maken.

9.

In de applicatie-software voor de PLC moet zoveel mogelijk gewerkt worden met "engineering units" voor alle analoge grootheden.

10. Er mogen geen beschikbaarheid beperkende acties (zoals bijvoorbeeld loops) in het programma voorkomen. 4.9.3

4.9.4

Adressering en labeling 1.

Alle gebruikten adressen zoals: I/O, geheugenlocaties, geheugencellen, registers, enz. moeten - per adres - een uniek label toegekend krijgen.

2.

De labels moeten logisch, consequent en uit alfa-numerieke tekens zijn opgebouwd.

3.

Als basis voor de opzet van de labeling moeten de gebruikte coderingen in de bedrijfsschema's en de I/O-lijsten en de identifieërlijst uit de besturingsbladen, zoals bij dit bestek gevoegd, gebruikt worden.

4.

De adressen met de labels moeten vermeld worden in een separaat adressenboek met vermelding van functie, indelingscategorie, e.d. Dit adressenboek maakt onderdeel uit van de te leveren documentatie.

5.

De opbouw en samenstelling van de labels en de manier van verwerken hiervan op de formulieren, vereist de goedkeuring van de directie. Na goedkeuring van deze opzet, stelt de aannemer de adreslijsten samen. Deze adreslijsten moeten door de directie voor gezien worden getekend. De aannemer blijft verantwoordelijk voor de juiste samenstelling en invulling van de adreslijsten.

6.

Het bekijken van programma-onderdelen, programmeren en opvragen van statussen, enz. in de PLC's, moet zowel met adressen als met de labels mogelijk zijn.

Detaillering; technisch ontwerp 1.

versie: 2014

Op basis van het bestek moet een technisch ontwerp worden gemaakt. Het technisch ontwerp bevat informatie zoals: • de weergave van de applicatiestructuur van de PLC programma’s én de BBS applicatie; • de opzet en indeling van het PLC geheugen inclusief de indeling van alle te gebruiken I/O- en geheugenadressen; • de opzet en indeling van de koppelvlakken tussen de diverse systemen; • het besturingsplan, weergegeven in functiediagrammen en flowcharts; aangevuld met door derden geleverde besturingsinformatie betreffende te leveren package-units; • I/O-lijst per systeem;

- 67 -



• • • • • • • • • • • • • •

• • •

2.

4.9.5

de exacte configuratie van de installatie met de systeemapparatuur, zowel de hardware als de communicatieverbindingen; de volgorde en de manier waarop de gegevens opgehaald worden uit de onderstations (b.v. rioolgemalen op afstand); een omschrijving van welke gegevens uit het onderstation opgehaald worden; een beschrijving van de verwerking van alarmen als deze vanuit de onderstations gemeld worden en van de alarmen van de zuivering; een overzicht van alle instel-/beeldplaatjes evenals de lay-out van de instel/beeldplaatjes en de teksten voor de eventueel lokaal gesitueerde MMI; de bedieningsmethode voor de operator en evenals een opgave/ overzicht welke delen van de installatie niet bediend mogen worden; een beschrijving van de besturing en de werking van de telefoonmodems; de lay-out van de rapporten; een tijdsplanning voor het project. Eventuele programmatuur die benodigd is voor de (her-)programmering van de PLC’s of besturingscomponenten tenzij anders vermeld in de opdracht. Beschrijving van de te gebruiken gereedschappen/kabels/onderdelen voor het onderhoud. (onderhoudsinstructie) Beschrijving van inrichting van servers, workstations en panelviews inclusief eventuele programmatuur die benodigd is voor de (her-)inrichting ervan. Compleet overzicht van alle benodigde en toegepaste software licenties. Van eventuele tijdsgebonden licenties dienen contractgegevens duidelijk inzichtelijk gemaakt te worden. Gedetailleerde materiaallijsten en reservedelen lijst. Materiaallijsten dienen indien er gebruik gemaakt is van niet dwingend voorgeschreven componenten of directieleveringen, inzicht te geven in de lifecycle en lifecyclecost (LCC) van de afzonderlijke componenten. De reservedelenlijst dient voorzien te zijn van een onderbouwing op basis van beschikbaarheidseisen of faalkans. Informatie over de duur van de ondersteuning van de fabrikant van de geleverde software en daarbij behorende hardware. (Lifecycle opgaven derden) NAW gegevens van de leverancier(s) en serviceafdeling(en). NAW van contactpersoon en/of functie die ondersteuning kan bieden in geval van gebreken in de software waarbij assistentie van de opdrachtnemer of leverancier vereist is. Tevens dient de overeen gekomen responsetijd vermeld te worden.

Het technisch ontwerp is tijdens het verdere verloop van het project en de afnametest(en) een referentiedocument. Het bestek c.q. het besturingsplan blijft echter altijd bepalend.

Applicatiestructuur GCS en/of BBS 1.

Op de PC’s met bovenstaande functionaliteit moet de volgende structuren worden aangehouden. Structuur BBS

Structuur GCS

C:\ wizcon Windows e.d 3031AN\BBS\(applicatie)

C:\ wizcon Windows e.d 3031AN\GCS\(applicatie)

D:\ HIS\ Alarm files

D:\HIS\Alarm files


- 68 -

versie: 2014


\History files

\History files \3031AN \5031KL \5041AN E:\Oracle

G:\Ghost

G:\Ghost

De cursieve tekst betreft illustratieve bestandsnamen. In de directory van E:\HIS\3031AN komen de dagen periode rapporten van deze locatie te staan.

versie: 2014

- 69 -



4.9.6

Applicatiestructuur PLC

4.9.6.1

Algemeen 1.

4.9.6.2

Met deze structuur moet de programmering van de PLC's volgens een vast patroon worden uitgevoerd. Hiermee wordt bereikt dat de wijze van programmering, plaats van bestanden en indeling van programma's op alle Rijnlandse installaties identiek is. Dit is niet van toepassing voor de AC800 plc. De structuur is opgenomen in de handleiding AC800.

Indeling directory's en hun naamgeving 1.

De naamgeving van de directory's waarin de programmatuur wordt ondergebracht is als volgt opgebouwd: (De directory-naam mag uit maximaal 8 karakters bestaan )

C:\xxxxx\PROJEKT\xxxxxxx\xxxxx\

Projectdeel

4.9.6.7

Projectnaam

4.9.6.6

Projectdirectory

4.9.6.5

Softwaretype PLC programma

4.9.6.4

Naam opslag medium

4.9.6.3

In de volgende paragrafen wordt deze onderverdeling nader toegelicht.

4.9.6.3

Naam opslag medium 1.

4.9.6.4

Dit kan zijn de C-, D- of E-schijf van de opstelde PC.

PLC systeem-software 1.

Het gebruikte type wordt bepaald door de PLC-leverancier welke de software schrijft. In de meeste gevallen zal de systeemleverancier ABB Automation te Etten Leur zijn; voor onderhoud van bestaande installaties zal tevens gebruikt worden gemaakt van software van ABB te Rotterdam.

2.

Voor ABB Automation wordt de volgende systeem-software toegepast:


- 70 -

versie: 2014


• • 3.

4.9.6.5

versie: 2014

Deze directory heet altijd PROJECT In deze directory is alle programmatuur van de projecten ondergebracht in hun specifieke sub-directory.

Projectnaam 1.

4.9.6.7

Voor ABB Automation wordt bij alle PLC typen, die door Rijnland gebruikt worden, dezelfde PLC programmatuur gebruikt, hierdoor kan de directory met het PLC type weg worden gelaten.

Projectdirectory 1.

4.9.6.6

DOX10 - versie aanduiding Control Builder

Met behulp van de projectnaam worden hier de verschillende projecten onderscheiden. Voor de installatie, locatiecode, afkorting van de locatie en de locatieafkorting voor de infoscript zie het besturingsplan onder de noemer "Coderingshandleiding Rijnlands installaties".

Indeling in projectdelen 1.

Een installatie kan dermate groot zijn dat deze bestuurd wordt door meerdere PLC's, het kan echter ook voorkomen dat er maar één PLC is toegepast.

2.

In het geval dat er meerdere PLC's worden toegepast, wordt de programmatuur van de betreffende PLC in een aparte directory opgeslagen. Het procesonderdeel, wat door de desbetreffende PLC grotendeels wordt bestuurd, bepaald de naam van de PLC in combinatie met het NODE-nummer indien van toepassing.

3.

Voorbeelden: SL-xx BT-xx DF-xx ALG-x

4.

Het NODE-nummer (xx) is het adresnummer van de PLC op de communicatiebus waarmee de PLC's onderling communiceren.

5.

In de directory projectdeel zijn de volgende typen files te onderscheiden: programma modulen variabele modulen

WL-xx PLC waterlijn PLC sliblijn PLC beluchtingstank PLC defosfatering PLC algemeen

- 71 -



4.9.6.8

Programma modulen 1.

De volgordestructuur van de programma modulen, hierna PM genoemd, moet overeenkomen met de indeling zoals deze ook geldt voor de P&ID's van het betreffende ZTW (Zuiverings Technisch Werk) en zoals de processchermen van de BBS-applicatie zijn opgezet en ingedeeld.

2.

De indeling van een compleet ZTW is: a. Aanvoer/Roostergoedverwijdering b. Voorbezinking/Slibbehandeling c. Beluchting/Denitrificatie d. Nabezinking/Retourslibbemaling e. Primair-slibbehandeling f. Defosfatering g. Slibindikking mechanisch h. Slibvergisting/Na-indikking i. Slibontwatering/-afvoer j. Algemene voorzieningen

3.

Daarnaast kan het voorkomen dat een PLC direct communiceert met een MMI of een hoofdstation. Hiervoor dient een apart PM communicatie voor aangemaakt te worden.

4.

Indien er subroutines of sequencers in een PLC programma voorkomen, dienen ook deze in een aparte PM opgenomen te worden. Deze programma modules krijgen de naam subroutine of sequencer.

5.

Voorkomende programmamodules zijn: PM 710 t/m 719 Aanvoer/Roostergoedverwijdering PM 720 t/m 729 Voorbezinking/Slibbelading PM 730 t/m 739 Beluchting/Denitrificatie PM 740 t/m 749 Nabezinking/Retourslibbemaling PM 750 t/m 754 Primair-slibbehandeling PM 755 t/m 759 Defosfatering PM 760 t/m 769 Slibindikking mechanisch PM 770 t/m 779 Slibvergisting/Na-indikking PM 780 t/m 789 Slibontwatering/-afvoer PM 790 t/m 799 Algemene voorzieningen Voorbeeld programma modules: PM 780 Slibontwatering PM 781 PE-aanmaak PM 782 Slibafvoer etc. Note: Fysiek kan programma moduul 780 Slibontwatering, PM1 zijn.

4.9.6.9

Deelplannen (standaardfuncties) 1.

In de projecten van Rijnland komen, voor wat betreft de besturingsinstallaties, een aantal terugkerende standaardfuncties voor die in het algemeen voor alle verbruikers gelden.


- 72 -

versie: 2014


2.

Deze functies zijn: • Besturing en bepaling status:  Aansturing op basis van de div. bediening (0-PLC-NH) en in PLC-stand bedrijfskeuze (HAND-0-AUTOMATISCH of AUTO-0-HAND-OPENDICHT)  Alarmen  Gestaffeld inschakelen • Stroommeting • Meting • Regeling:  Niveau (1 uit 2, 2 uit 3) al dan niet met debiet regeling  Diverse zuurstofregelingen  Pompselectie mechanisme  Enzovoort • Storingsafhandeling • Bedrijfsurentelling • Lampentest • Opstart/herstart PLC

3.

Elk werktuig en elke meting moet in een zelfstandig deelplan worden opgenomen. De naam van een deelplan wordt bepaald door het TAG-nummer van het werktuig of het instrument. In de eerste PM deelplan 1 moeten de modificatie’s c.q. wijzigingen worden bijgehouden betreffende de software. De tekst bestaat uit datum, naam en omschrijving van de wijziging.

4.

In deze deelplannen moeten alle functies, indien van toepassing, worden opgenomen voor het betreffende item.

5.

Indien een functie, zoals pompselectie, voor meerdere verbruikers geldt dan moet hiervoor een zelfstandig deelplan worden aangemaakt.

6.

Voorbeeld: deelplan VY1007 = influentvijzel, met hierin opgenomen besturing, stroommeting, urentelling, storingen, vrijgave en gestaffeld inschakelen.

7.

Voorbeeld totaal indeling: C:\PC33\PC332\PROJEKT\3151AHE\WL01\PM711[VY1007] Het gaat hier om het deelplan van influent VYzel 1007 (geen aparte directory) welke zich bevindt in programmamoduul PM711 van de PLC Waterlijn met NODE nummer 01 van het project AWZI Heemstede, welke is gerealiseerd met een T200 PLC en geprogrammeerd d.m.v. PC33. Het overallproject krijgt in dit voorbeeld WL01.hmp en influentvijzel PM711.hmp.

versie: 2014

- 73 -



c:\

PC33

of DOX 10 xx

PC332

Project

3151AH

BIB

8.

PLC

PMXXX

PLC

PMXXX

Voor de gebruikte bibliotheek moet een aparte directory aangemaakt worden in de directory 3151AHE. NOTE: De naam van de PLC is hetzelfde als het overallproject De projectnaam geeft niet het overallproject aan. De bestandsnaam dient de GIS codering van het object te bevatten. Dox10 bestanden dienen hiertoe gezipt te worden en zo van een codering te worden voorzien.


- 74 -

versie: 2014


4.10

Testen van hard- en software

4.10.1

Inleiding

4.10.2

1.

De hard- en software dient de volgende test te ondergaan: • Fabrieks Acceptatie Test (FAT) hardware; • Fabrieks Acceptatie Test (FAT) software; • Test op locatie (SAT).

2.

Dit artikel omvat de testvoorwaarden m.b.t. de FAT van de software. De testvoorwaarden m.b.t. de FAT van de hardware zijn opgenomen in de Bundel deel 3 Elektrotechniek.

Algemeen 1.

De in deze paragraaf genoemde tests ten behoeve van de directie/ opdrachtgever, vinden plaats nadat de aannemer zich zelf van de goede werking van de installatie heeft overtuigd en alle systemen zijn ingeregeld.

2.

De complete tekstuele controle dient voorafgaand aan de FAT te geschieden.

3.

Voor de genoemde tests zijn in de bijlagen “voorbeeld-testformulieren” toegevoegd.

4.10.3

Softwaretest in fabriek (FAT)

4.10.3.1

Algemeen

versie: 2014

1.

In de beginfase van de ontwikkeling van de software dient de eerste opzet van de applicatie-software ter beoordeling te worden getoond aan de directie teneinde te kunnen controleren of de aannemer op de juiste wijze te werk gaat en of de juiste oplossingsmethoden worden toegepast.

2.

Na het gereedkomen van de hard- en software, moet de gehele installatie en al zijn functies worden getest.

3.

De test dient plaats te vinden op een adres in Nederland. Deze test vindt geheel en naar bevind van zaken plaats onder toezicht van de directie.

4.

Alle benodigde apparatuur en overige voorzieningen benodigd voor de test, evenals de test zelf, zijn onderdeel van de verplichtingen volgens het bestek. Bij deze tests moeten de programma's volledig worden gesimuleerd en tevens moet alle systeemsoftware worden getest.

5.

De aannemer van het bestek stelt een gedetailleerd testprotocol op voor de fabriekstest en zendt deze tenminste vier weken vóór aanvang van de test ter goedkeuring naar de directie. Als voorbeeld van een testprotocol kan de aannemer gebruikmaken van het door de opdrachtgever opgestelde testprotocol voor een hard- en software test.

- 75 -



4.10.3.2

Functie en doel van het testprotocol 1.

De functie en het doel van het testprotocol is minimaal: • Controle op aanwezigheid van alle hardware; • Controle op alle systeem-software en systeemtest; • Controle op functioneren van de testapparatuur; • Controle op aanwezigheid van alle software, softwaretools, handboeken etc.; • Test presentatiesysteem:  beeldschermbedieningssysteem, weergave en verwerking van variabelen in beeldplaatjes en overzichten, alsmede op de printers; • Controle op geheugengebruik met alle compleet geïnstalleerde software; • Complete test van alle I/O's; • Test applicatie-software van:  de PLC;  het GCS;  het BBS;  de MMI;  de communicatie tussen bovengenoemde systemen.

• • • • • 2. 4.10.3.3

Elk besturingsdiagram wordt compleet getest; in het testprotocol wordt elke software-module vertaald in stappen die tesamen alle mogelijke combinaties van die module aangeven (ingangssituatie, eventuele tijdafloop, verwachte signalen aan de uitgang); Bij gelijke besturingen wordt, indien de aannemer door middel van computervergelijkprogramma's aantoont dat de programma-opbouw geheel gelijk is, van de tweede en volgende besturing alleen de parametrering getest; Test van de belasting van de communicatie tussen de verschillende onderdelen van de installatie; Test van opvang door de installatie bij uitval van één of meer systeemonderdelen en randapparatuur; Controle van de handleidingen voor systeembeheer, systeemgebruik etc.; Benchmarkt-test, gegevensverwerking en communicatie.

In dit testprotocol dient tevens de testvolgorde te zijn aangegeven.

Inhoud van het testprotocol 1.

De onderstaande elementen dienen tenminste in de opgegeven volgorde in het testprotocol te zijn opgenomen: Algemeen: • controle van de diverse in het systeem voorkomende teksten en de opmaak van de schermen. Per apparaat: • test van de bediening, presentatie en doormelding van noodhand- en autobedrijf; • test van de afhandeling, presentatie en doormelding van alarmen. Besturing: • per proceseenheid, procesonderdeel, apparaat testen van het functioneren van de besturing.


- 76 -

versie: 2014


Per meting/telling: • test van de procesinstellingen; • test van de analoge meetwaarden; • test bedrijfsuren-, dagtotaaltelling en bijbehorende rapportages; • test van de afhandeling, bediening, presentatie en doormelding van nietapparaatgebonden alarmen inclusief noodstop, netspanninguitval en communicatie. 4.10.3.4

4.10.4

versie: 2014

Procedures afnametest 1.

Bij de controles van de besturing zal de directie al of niet met vertegenwoordigers van de opdrachtgever aanwezig zijn. De controles per apparaat en per meting zullen voor een groot deel door de aannemer alleen worden uitgevoerd, daarna zal er een (beperkte) controle van de testen door de directie/ opdrachtgever plaatsvinden.

2.

De bij de test te gebruiken testapparatuur dient toereikend te zijn voor de uitvoering van de volledige test.

3.

Er dienen voldoende testracks aanwezig te zijn met schakelaars, signaallampjes, aanwijsinstrumenten en stroombronnen ten behoeve van de simulatie bij het dynamisch testen van de PLC's.

4.

Indien tijdens de test fouten worden geconstateerd, bepaalt de directie welke acties worden ondernomen. Dit kan inhouden, dat de test wordt afgebroken en weer wordt hervat wanneer de fouten zijn verholpen. De extra kosten die ontstaan door fouten tijdens de test, zijn voor rekening van de aannemer van het bestek. Hieronder vallen ook de extra kosten van de opdrachtgever en de directie.

5.

De aannemer dient het tijdstip van de testen zo te plannen, dat onder geen enkele omstandigheid de opleveringsdatum in gevaar kan komen, en minimaal 2 weken voor het herstel van fouten en het uitvoeren van opnieuw testen beschikbaar zijn.

Testen op de locatie (SAT) 1.

De aannemer test na de montage (ten behoeve van de oplevering) de BBS/GCS/PLC-installaties in samenhang met de overige installatiedelen. Een en ander conform het bestek en de door derden geleverde installatiedelen. Tevens zullen de softwaretests volgens artikel 4.10.3.4 “Procedures afnametest“ steekproefsgewijs worden herhaald.

2.

De aannemer van dit bestek stelt voor het testen op de locatie een gedetailleerd testprotocol op en zendt deze tenminste 4 weken voor de aanvang van de test ter goedkeuring naar de directie. Hiertoe kan het zelfde protocol-formulier worden gebruikt met toevoeging van een of meerdere kolommen betrekking hebbend op de SAT.

3.

Indien tijdens de test fouten worden geconstateerd, bepaalt de directie welke acties worden ondernomen. Dit kan inhouden, dat de test wordt afgebroken en weer wordt hervat wanneer de fouten zijn verholpen. Extra kosten die ontstaan door fouten tijdens de test zijn voor rekening van de aannemer. Hieronder vallen ook extra kosten van de opdrachtgever en de directie alsmede de extra kosten van de bij de test betrokken (neven)aannemers.

- 77 -



4.11

Op te leveren documenten

4.11.1

Algemeen 1.

Voor de algemene eisen ten aanzien van de op te leveren documenten wordt verwezen naar de Bundel deel 1: “Algemeen” lid 1.24.2.4 en lid 1.24.3. Één van de op te leveren documenten is de automatiseringshandleiding waarbij de benoemde onderdelen als apart document worden aangereikt. De op te leveren documenten zijn o.a.: • Configuratieschema besturings- en automatiseringssysteem • Configuratieschema voedingsverdeling besturings- en automatiseringssysteem • Functionele beschrijving (besturingsplan) • I/O lijst • Interfacelijst koppelvlak • Technisch ontwerp • Hardware ontwerpspecificaties • Systeem software (PLC / SCADA) • Applicatie software (PLC / SCADA) • Instellingen (parameterlijst) (PLC/SCADA/netwerk) • Bedieningshandleiding (PLC/SCADA) • Licentieovereenkomst • Software versie (beheer) • IP adressen (beheer) • FAT protocol • SAT protocol • Fabrieksdocumentatie PA In het bestek wordt een opgave gedaan van de te leveren projectspecifieke documenten. Het “format” van bovengenoemde documenten wordt aan de aannemer aangereikt. De inhoudelijke eisen die aan de documenten worden gesteld zijn hierna beschreven.

4.11.2

Documentatie betreffende EMC-markeringen 1.

4.11.3

Hiervoor wordt verwezen naar de Bundel deel 1: “Algemeen”. Automatiseringshandleiding

Algemene eisen 1.

Onder de automatiseringshandleiding wordt verstaan een samenstel van documenten voor onderhoud en revisie van de door de aannemer én onderaannemer(s) toeleverancier(s) geleverde hardware en software installatie of onderdelen daarvan.

2.

De aannemer dient tenminste 1 maand voor de inbedrijfname of één week na de FAT de onderdelen van de concept automatiseringshandleiding in 2-voud ter acceptatie in.

3.

Bij de inbedrijfstelling moet de concept automatiseringshandleiding aanwezig zijn, zodat hier direct de eventuele wijzigingen in verwerkt worden.

4.

De aannemer verstrekt 2 weken voor de opneming de documenten van de geaccepteerde automatiseringshandleiding digitaal.


- 78 -

versie: 2014


5.

De automatiseringshandleiding moet overzichtelijk worden samengevoegd die tenminste onderstaande inhoud en gegevens moeten bevatten: • een titelblad voorzien van:  de projectnaam;  GIS code;  het adres projectlocatie;  evt. de naam, adres en telefoonnummer van:  de opdrachtgever;  het adviesbureau;  de aannemer.

6.

Systeem documentatie zo mogelijk in de Nederlandse taal opleveren. Applicatie documentatie dient altijd in de Nederlandse taal te worden opgeleverd. Tevens dient alle documentatie na revisie met "as built" gemerkt te worden aangeleverd.

7.

Voor de CD-ROM´s geldt dat er een overzicht gemaakt moet worden met daarin vermeld: • betreffende programma (Wizcon, PC33, DOX10, Control builder, OS2, Windows , PLC, telemetrie, etc.); • inhoud (applicatie, origineel, back-up etc.); • aantal.

8.

De CD-ROM’s met de applicatiesoftware van de PLC/BBS en GCS moeten in 3voud worden geleverd en de CD-ROM’s van de systeemsoftware per licentie. Dit geldt niet voor de Wizcon systeem software.

9.

Op de CD-ROM’s van de applicatiesoftware van de PLC moet het volgende vermeld worden: • Locatie naam • Locatie code • PLC type • PLC naam • Revisie in de vorm van een letter • Softwarepakket en serienummer • Datum Voorbeeld: AWZI ALPHEN-NOORD SC 35 WL0 Dox10-2.4 back-up

3031 AAN Revisie : A Datum : --.--.--

12. In het geval dat er sprake is van een geleverde back-up dan moet hier de datum en de wijze van vervaardiging vermeld worden. 13. Bij systeemsoftware dienen de licenties op naam van de opdrachtgever gesteld te worden. De originele (volledig ingevuld) licentie-documenten dienen als apart document opgeleverd te worden. 14. Alle software wordt eigendom van de opdrachtgever.

versie: 2014

- 79 -



4.11.4

De hardware documentatie 1.

4.11.5

Inhoudelijk bestaat deze o.a. uit: • van de PLC's (is levering elektrotechnische aannemer)  type en versie van processoren;  configuratie;  technische detaillering;  alle hardwarematige instellingen;  stuklijst. • van alle PC's  type en model;  configuratie;  technische detaillering, zoals:  harddisk;  intern geheugen;  eventuele uitbreidingen;  interface:  parallel;  serieel (aantal en gebruikt voor);  type processor;  type monitor en merk;  type en merk printers;  type en merk Trackball, muis;  afwijkende hardware instellingen;  geleverde key's c.a. dongel (type en serienummer). • van het Netwerk  type bus en soort bekabeling;  type en merk netwerkkaart;  type bekabeling;  type connectoren;  technische detaillering;  configuratie schema. • van de MMI's  type en versie;  omschrijving hardware uitvoering. • van de Modems  type en model;  aansluiting. • van de Kabels  type van de eventueel gebruikte systeemkabels;  pen bezetting van systeemkabels. • van de Telefoonapparatuur  specificatie van de door de applicatie gebruikte nummers;  principeschema communicatie.

De software documentatie 1.

Inhoudelijk bestaant deze o.a. uit: Functionele beschrijving van het project (FB genoemd) as build aanleveren; • Technische ontwerp van het project (TO genoemd) as build aanleveren; • Omschrijving van de per PLC gebruikte systeemsoftware met versienummer; • Lijst van gebruikte functieblokken die niet voorkomen in de standaard systeemsoftware met daarin alle informatie die betrekking heeft op een functieblok;


- 80 -

versie: 2014


• • • • • • •

• •

• •

versie: 2014

Listings van:  I/O; Communicatie-instellingen zoals baudrate, data-bits, stop-bits, parity, busnummer, master/slave, comli, etc.; Applicatie structuur; Variabele structuur; Beschrijving specifieke storingen; Alle software-instellingen per besturingsunit (PLC, MMI etc.); MMI:  type en versie systeemsoftware;  systeeminstellingen;  statische displays;  adressen van instellingen in tabelvorm;  programma listing;  wijze van communicatie;  beschrijving koppelvlak (PLC-LCD). PC:  type en versie systeemsoftware;  directory structuur. SCADA c.q. BBS-systemen:  installatie:  de configuratie;  de menuopbouw en schermindeling.  de bediening van:  het operating systeem.  de algemene bediening m.b.v.:  functietoetsen;  track-ball;  cursortoetsen.  versie SCADA pakket;  applicatie structuur Wizcon;  lay-out en inhoud dagen perioderapporten;  een overzicht van de trendweergave;  beschrijving algemene software instellingen;  de menu-opbouw en schermindeling;  cluster bibliotheek;  de alarmering via:  eventscherm;  printer.  de menuschermen;  de processchema's;  de motorstromen;  de bedrijfsuren;  de bedrijfstoestanden;  de procesinstellingen. Alarmering van  printer;  informer. Menuschermen  de processchema's;  de motorstromen;  de bedrijfsuren;  de bedrijfstoestanden; - 81 -



• • •

• •

4.11.6

 de procesinstellingen;  de algemene instellingen;  de dagen perioderapporten;  een overzicht van de trendweergave. Netwerk  type en versie netwerksoftware;  instellingen. Modems  Instellingen. GCS  type en versie van alle op het GCS toegepaste software;  opslagwijze;  instellingen;  database:  macro's;  formulieren;  rapporten;  query's. Voor het SCADA-pakket welke op het GCS geïnstalleerd is t.b.v. onderstations geldt hetgeen er bij SCADA vermeld is. Telemetrie  instellingen;  frequentie van communiceren;  verwerking van data;  functionele en technische beschrijving.

Bedieningshandleiding voor installatie en ingebruikneming van hard- en software Deze bestaat tenminste uit: • afhandeling van fouten en storingen; • back-up maken van de software; • laden van alle software; • opstarten van het systeem; • controleren van werking van aangesloten apparaten (printer, diskdrive, etc.); • procedure voor het wijzigen van applicatiesoftware van zowel PLC, BBS, GCS, telemetrie, netwerk en MMI.

4.11.7

De fabrieks- en servicedocumentatie De fabrieks- en servicedocumentatie (hardware) van alle toegepaste automatiseringsapparatuur.

4.11.8

Documentatie t.b.v. de Fabrieks Acceptatie Test (FAT) De documentatie die gedurende de Fabrieks Acceptatie Test (FAT) wordt gehanteerd, dient tenminste de volgende onderdelen te omvatten: • een algemene omschrijving van alle applicatie- en gebruikerssoftware (BBSsysteem, PLC’s en MMI´s) per onderdeel; • opsomming van gebruikte software pakketten; • een overzicht van de communicatiegebieden en -blokken tussen de PLC’s onderling, tussen PLC en BBS-systeem en/of tussen PLC’s en MMI(´s); • de lay-out en de functionaliteit van alle gebruikte beeldplaatjes, menustructuur en menu's van het BBS-systeem; • de lay-out van alle rapporten, event- en alarmlijsten, grafieken, overzichtslijsten in het BBS-systeem zowel op het beeldscherm als op de printer.


- 82 -

versie: 2014

BUNDEL Algemene Voorschriften voor in opdracht van Rijnland uit te voeren werken. Deel: Automatisering Versie 2014

Recommend Documents