BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE: DE KLOOF TUSSEN WOORD EN DAAD
Het afvoeren van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde staat in schril contrast met tal van straffe verklaringen van de voorbije 12 maanden. Een overzicht. I. Belangrijke politieke engagementen/uitspraken in de aanloop naar de Vlaamse verkiezingen van 13 juni 2004
-
De Tijd van 7 mei 2004 : “VLD en SP.A beloven snelle splitsing BHV. Paars tracht kwestie te ontmijnen.
De voorzitters van de VLD en de SP.A engageerden zich gisteren formeel de kieskring BHV snel na de verkiezingen van 13 juni te splitsen, indien nodig met de stemmen van de Vlaamse meerderheid in het federale parlement. Zij gingen daarmee in op een impliciete uitnodiging van Patrick Dewael, de federale minister van Binnenlandse Zaken, die aan de vooravond van de Halle-betoging de netelige kwestie tracht te ontmijnen…. Dewael wil dat de verkiezingen sereen verlopen en verzocht de Vlaams-Brabantse gouverneur, Lodewijk De Witte, te bemiddelen. De Witte had op 27 april een gesprek met de burgemeesters en bracht schriftelijk verslag uit aan Dewael. In zijn brief zegt hij dat de burgemeesters achter hun doelstelling blijven staan en zeer sterk aandringen op een schriftelijk engagement vanwege de Vlaamse democratische partijen, op het niveau van de partijvoorzitters of van de federale parlementsleden, om de splitsing van de kieskring BHV dringend door te voeren… Dewael stuurde gisteren een brief naar de voorzitters van VLD, CD&V, SP.A, Spirit ,N-VA, Groen! en Vivant waarin hij hen op de hoogte brengt van het standpunt van de burgemeesters, zoals de gouverneur dat formuleerde. De brief kan worden beschouwd als een impliciete uitnodiging tot een gezamenlijk engagement meteen na de verkiezingen van 13 juni werk te maken van de splitsing van BHV. De voorzitters van de VLD en de SP.A, Dirk Sterckx en Steve Stevaert, reageerden gisteravond al en engageerden zich formeel tot de splitsing ‘snel en zonder verwijl’ door te voeren. De twee partijen plaatsen de zaak na de verkiezingen ‘als topprioriteit op de agenda van het communautaire forum’. Als dat geen resultaat oplevert, zijn ze bereid de gewone (Vlaamse) meerderheid in het federale parlement te gebruiken om de splitsing door te voeren”. - 13 mei 2004 : Na de blijvende druk van de Vlaamse burgemeesters uit Brussel-HalleVilvoorde tekenen minister-president Somers, minister Van Grembergen en de partijvoorzitters van SP.A (Stevaert), Spirit (Els Van Weert) en VLD (Sterckx) en enkele burgemeesters uit BHV (3, met name Peeters, De Waele en Brankaer ) een “gezamenlijke verklaring”. VLD en SP.A-Spirit engageren zich om de splitsing van de kieskring Brussel-HalleVilvoorde op de federale politieke agenda te zetten. “Vlaanderen dient daarvoor geen prijs te betalen”, staat in de verklaring Indien de splitsing niet “onmiddellijk” wordt gerealiseerd, zullen de kamer- en senaatsfracties van de drie partijen onverwijld een wetsvoorstel over de splitsing goedkeuren. Op 1 oktober wordt de toestand geëvalueerd. In de verklaring staat niet tegen wanneer het wetsvoorstel moet worden goedgekeurd, maar Somers en Peeters zeiden dat afgesproken is dat dat voor het einde van het jaar moet gebeuren (zie De Tijd, De Standaard en De Morgen van 14 mei 2004).
1
- 27 mei 2004 : Voorzitter Norbert De Batselier (SP.A) van het Vlaams Parlement en minister-president Bart Somers (VLD) hebben een gezamenlijke communautaire nota opgesteld: “Prioriteiten voor een volgende staatshervorming”. De tekst stelt op blz. 13 dat de discussie over Brussel-Halle-Vilvoorde “enkel over de timing en de modaliteiten van de splitsing kan gaan, niet over het principe ervan”. “De splitsing van het kiesarrondissement dient onmiddellijk na de verkiezingen van 13 juni 2004 gerealiseerd te worden. Wij vragen op hetzelfde moment een splitsing van het gerechtelijk arrondissement van Brussel-Halle-Vilvoorde”. - 6 juni 2004 : lancering door Stevaert van de negenproef van SP.A en Spirit. Punt 8 van de negenproef is de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde : “SP.A en Spirit beloven dat de kieskring gesplitst zal worden na de regionale verkiezingen “(De Morgen 7 juni 2004). - 9 juni 2004 : Somers in De Morgen : “De splitsing moet meteen na de verkiezingen geagendeerd worden in het federaal parlement en tegen het einde van het jaar goedgekeurd worden. Een andere timing is niet realistisch”. - 11 juni 2004 : Stevaert in Het Nieuwsblad : “…Je moet ook rekening houden met de positie van de Vlaamse Brusselaars, en dan zul je toch afspraken moeten maken met de Franstaligen. Toch ben ik er duidelijk over : die splitsing moet er komen. Franstaligen moeten bij ons geen stemmen komen ronselen, dat is niet meer dan redelijk, en daarom wil ik voor de splitsing ook geen prijs betalen”. II. Belangrijke uitspraken na de Vlaamse verkiezingen van 13 juni 2004/tijdens Vlaamse regeringsonderhandelingen - Aftredend minister-president Somers in de Standaard van 26 juni 2004 : “Mijn partij moet moediger voor Vlaanderen kiezen, ook in de federale regering”. - De Tijd van 17 juli 2004 : De partijvoorzitters kwamen overeen dat de Vlaamse regering en alle vijf de regeringspartijen het engagement t.a.v. de burgemeesters van mei 2004 onderschrijven. De voorstellen ivm de splitsing zullen onverwijld worden goedgekeurd. Volgens Spirit-voorzitster Els Van Weert is er een engagement de wetsvoorstellen voor het einde van het jaar goed te keuren. De voorzitters van de VLD en de SP.A beklemtoonden dat er hoe dan ook gepraat moet worden met de Franstaligen. III. Belangrijke engagementen/ uitspraken in het kader van debatten in Vlaams Parlement in 2003 – 2004 - 2005 1) Resoluties van het Vlaams Parlement -
Voorstel van resolutie van Leo Peeters, Francis Vermeiren, Eloi Glorieux, Eric Van Rompuy en Etienne Van Vaerenbergh ter ondersteuning van het actieplan van de Staten-Generaal van Burgemeesters en Schepenen Halle Vilvoorde, aangenomen door de plenaire vergadering op 10 december 2003. Daarin wordt aan de Vlaamse regering gevraagd “met aandrang het regeerakkoord op dit punt uit te voeren en er dus voor te zorgen dat de kieskring Brussel-Halle-
2
Vilvoorde en het gerechtelijk arrondissement Brussel gesplitst worden voor de volgende Europese verkiezingen”.
-
Voorstel van resolutie van Eric Van Rompuy, Leo Peeters, Eloi Glorieux, Kris Van Dijck, Jos Bex en Dominique Guns over de steun aan de actie van een aantal Vlaams-Brabantse burgemeesters voor de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, aangenomen door de plenaire vergadering van 21 april 2004. Daarin wordt uitdrukkelijk verwezen naar het Vlaams regeerakkoord van juli 1999 dat de splitsing van BHV opneemt in de lijst van noodzakelijke hervormingen, waarvoor een definitieve oplossing uitgewerkt moet worden tijdens de eerste helft van de legislatuur, dat wil zeggen voor eind 2001. Tevens wordt gesteld dat de goedkeuring van de wetsvoorstellen in de Kamer de onmiddellijke realisatie daarvan mogelijk maakt.
2) Politieke engagementen
-
Plenaire vergadering van 25 maart 2003
Minister-president Dewael : “Ik blijf achter het standpunt staan dat het kiesarrondissement BHV moet worden gesplitst. Ik herhaal dat dit pas kan gebeuren na het noodzakelijke overleg tussen de verschillende beleidsniveaus”.
-
Plenaire vergadering van 15 oktober 2003
Minister-president Somers : “De splitsing van BHV is inderdaad een oude Vlaamse eis en staat in het Vlaams regeerakkoord ingeschreven… De burgemeesters van het arrondissement Halle-Vilvoorde hebben een voorstel uitgewerkt…Ik ben ervan overtuigd dat dit voorstel de goedkeuring van alle leden van de Vlaamse regering kan wegdragen…Nu artikel 63 van de Grondwet voor herziening vatbaar is verklaard, hoop ik dat de destijds afgesproken regeling zonder veto’s van het Arbitragehof in de praktijk kan worden gebracht”.
-
Plenaire vergadering van 28 januari 2004
Minister Paul Van Grembergen : “In geen enkele verklaring heb ik gezegd dat ik de realisatie van de splitsing van BHV voor de verkiezingen zag gebeuren. Ik heb altijd gezegd dat dit een van de eerste punten van het communautaire overleg, van het forum, zal zijn na 13 juni. Dit zal samengaan met partijoverleg…Deze Vlaamse eisen worden gedragen door het parlement, gesteund door resoluties, goed bevonden door het Arbitragehof. Het hof dringt trouwens aan op een spoedige splitsing…”.
-
Plenaire vergadering van 28 april 2004
Minister Paul Grembergen : “De bedoeling is dat de splitsing van BHV via de partijvoorzitters op de federale agenda wordt geplaatst…Het gaat hier over een arrest, waarover niet kan worden onderhandeld. Dat is ook mijn houding”.
3
-
Plenaire vergadering 13 oktober 2004
Patricia Ceysens : “Het regeerakkoord stelt letterlijk dat uiterlijk voor de start van het parlementair jaar…Het komt er nu op aan het wetsvoorstel onverwijld goedgekeurd te krijgen. Er zijn twee mogelijke strategieën… De VLD is voorstander van de strategie van het constructief federalisme…Geen enkele taalgroep kan iets tegen de wil van een andere taalgroep doordrukken. Beide taalgroepen beschikken over een wederzijds vetorecht. We zijn gedoemd om met elkaar te praten en akkoorden te sluiten waar we het allebei over eens zijn…we zullen altijd het akkoord van de Franstaligen nodig hebben. De laatste vraag gaat over waar we met de Franstaligen moeten discussiëren. De aangewezen plaats daarover is wellicht het Overlegcomité”. Caroline Gennez : “De splitsing van het kies- en gerechtelijk arrondissement BrusselHalle-Vilvoorde moet onverwijld worden gerealiseerd…We gaan voor de splitsing zonder compensaties en zo snel mogelijk…De dialoog met de federale regering en de andere taalgemeenschap willen we ook voeren. We hoeven het voorstel over de splitsing niet te behandelen, uit te stellen of te begraven in een overladen forum en zelfs niet in een miniforum. We kunnen het gerust behandelen in het Overlegcomité… Else De Wachter : “In dit dossier staat onze politieke geloofwaardigheid op het spel. Laat het federaal parlement zeer snel, maar constructief, de splitsing realiseren.” Herman Lauwers : “Het gaat hier over een wetsvoorstel dat helemaal conform is met het Vlaams regeerakkoord. Verder zal het zijn normale parlementaire procedure volgen, die niet wordt opgeschort door het Overlegcomité. Onverwijld betekent onverwijld qua parlementaire procedures”.
-
Plenaire vergadering 12 januari 2005
Patricia Ceysens : “De Vlaamse regeringspartijen zijn gebonden door wat in het Vlaams regeerakkoord staat. Onze fractie kan alleen maar vaststellen dat iedereen woord heeft gehouden. De democratische partijen kiezen voor de strategie van de dialoog met de Franstaligen…Daarom werd een interministeriële conferentie opgericht die zal pogen een oplossing te vinden voor de splitsing…Mijn fractie is er in elk geval van overtuigd dat de Vlaamse onderhandelaars geen akkoord zullen sluiten dat nadelig is voor Vlaanderen”. Herman Lauwers : “De splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde is enkel maar de rechtszetting van een aberratie en anomalie… Het wetsvoorstel moet worden behandeld. Als confederalist vind ik het overleg met de deelstaten eveneens een positief initiatief, zo lang er maar geen oplossing komt zonder de goedkeuring van de Vlaamse regering…Voor sp.a-spirit is het eerste doel een oplossing met onze instemming.” Else De Wachter ; “ De omzendbrieven kunnen onder geen beding als inzet worden gebruikt bij de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde…In het federale parlement moet het wetsvoorstel worden behandeld. De splitsing moet er immers snel komen, zoals bepaald in het Vlaams regeerakkoord”.
IV. Pers 2004 - 2005 -De Gucht in de Standaard van 31 januari 2004 : “Het goedkeuren van het migrantenstemrecht tegen een grote Vlaamse meerderheid is een gevaarlijk precedent. Wat zal ons na de verkiezingen ervan weerhouden om met een grote Vlaamse
4
meerderheid de splitsing van BHV tegen de wil van een Franstalige meerderheid door te drukken?” - Somers in De Morgen van 1 september 2004 : “Het engagement van alle partijen, ook van de VLD is duidelijk. De splitsing moet er komen, dat is het belangrijkst. Wie dat doet en hoe, moet van minder belang zijn. Het blijft een federale materie en er is geen enkele afspraak dat de premier geen initiatieven zou mogen nemen”. - Stevaert in het Belang van Limburg van 6 september 2004 : “De splitsing van het kiesarrondissement BHV is het dossier van het najaar. Slechts in de mate dat we daarin een beslissing kunnen nemen, zullen we daarna ook kunnen opschieten in alle andere dossiers…We moeten in samenspraak met de Vlaamse regering tot een oplossing komen. We hebben ons op Vlaams niveau geëngageerd, we hebben samen een verklaring getekend waarin we ons engageren om Brussel-Halle-Vilvoorde te splitsen. Ik wil mijn engagement nakomen. Maar ik wil dat op een verstandige manier doen…We moeten dus praten en als grote mensen naar een oplossing zoeken”. - Dewael in de Zevende Dag op zondag 3 oktober 2004 en in de Morgen van 4 oktober 2004: “De beleidsverklaring van Verhofstadt mag niet beoordeeld worden op het feit of er al dan niet een akkoord over de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-HalleVilvoorde in voorkomt. Als dat toch lukt is dat meegenomen, maar de eerste prioriteit is nu de begroting. Als de begrotingsbesprekingen goed verlopen, is er op het eind misschien toch nog iets mogelijk op communautair vlak”. - Somers stelde in De Tijd van 4 oktober 2004 dat zijn partij zich niet tegen de indiening van wetsvoorstellen tot splitsing zal verzetten. Wel vroeg hij zich af of dat de goede strategie is. “We moeten eerst onderzoeken of de splitsing niet anders opgelost kan worden. Een wetsvoorstel als drukkingsmiddel gebruiken, kan ook contraproductief werken”, zei Somers. - Stevaert in een persmededeling op Belga op maandag 4 oktober (eenparig standpunt van SP.A- partijbureau) :”verwacht dat premier Verhofstadt tegen de beleidsverklaring van 12 oktober met een aanzet tot oplossing in het dossier van de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde komt. Als een aanzet tot oplossing tegen 12 oktober niet lukt, moeten de Vlaamse partijvoorzitters gaan samenzitten”. - Sven Gatz in De Standaard van 8 oktober 2004 : “Dat onnozel gedoe waarbij men zegt : we moeten hier splitsen en er geen prijs voor betalen, daarmee schiet je in je eigen voet. Je betaalt altijd een prijs”…Gatz doet geen concrete voorstellen, maar suggereert toch enkele sporen. Als mogelijke compensatie kan bijvoorbeeld het Minderhedenverdrag goedgekeurd worden. Een andere suggestie is het herbekijken van de rondzendbriefPeeters over de faciliteiten. - Leo Peeters in Knack 15 december 2004 : “De geloofwaardigheid van de politiek staat nu op het spel. De voorzitters van de groenen, de liberalen en de socialisten hebben voor de verkiezingen een charter getekend waarin ze beloven voluit voor die splitsing te gaan”. - Koen T’Sijen in De Standaard 16 december 2004 : “Ofwel is er witte rook op de interministeriële conferentie en dan zal het parlement snel dat akkoord bespreken, ofwel is er geen witte rook en dan zal het parlement zelf doorwerken”. - Knack 12 januari 2005 : Volgens Kamervoorzitter Herman De Croo staat niet vast wanneer de commissie aan BHV zal beginnen. “Natuurlijk kan de bespreking ook niet te lang uitblijven en zal het wellicht voor eind januari gebeuren. We gaan niet wachten op de eindconclusies van de interministeriële conferentie, maar we moeten natuurlijk wel weten of de mayonaise al dan niet pakt”.
5
- Dewael in De Morgen van 17 januari 2005 : “Er kan alleen maar een oplossing komen voor Brussel-Halle-Vilvoorde als je aanvaardt dat er in een breder kader over onderhandeld wordt. Onderhandelen is geen vies woord…Vandaag komt de interministeriële conferentie samen en daar moet een werkmethode afgesproken worden, die duidelijk maakt dat er onderhandeld kan worden…Neem de rondzendbrief-Peeters…De Raad van State heeft nu beslist dat de rondzendbrief grondwettelijk is, maar dat betekent niet dat er nu geen discussie meer is…De vraag is of men bereid is daarover te onderhandelen…”. - Geert Lambert in De Tijd van 29 januari 2005 : “Het belangrijkste is het resultaat dat BHV wordt gesplitst. Waar dat gebeurt, is niet belangrijk”. - Stevaert in De Morgen van 31 januari 2005 : “Johan Vande Lanotte en Didier Reynders zijn naar een oplossing aan het zoeken voor BHV, ik ga er dus vanuit dat ze die ook vinden…” - Stevaert in Belang van Limburg en Gazet van Antwerpen van 1 februari 2005 : Van de Lanotte en Reynders moeten de biechtstoelprocedure gebruiken in hun zoektocht naar een oplossing voor BHV. Het probleem zit volgens hem vooral bij de MR. - Vande Lanotte in De Tijd van 3 februari 2005 : “We komen van een situatie waarin BHV voor de Franstaligen onbespreekbaar was. Nu zegt de voorzitter van de PS, dat hij binnen vier tot zes weken een oplossing mogelijk acht…Het is duidelijk dat we niet immens veel tijd meer hebben”. - Somers in De Standaard van 5 februari 2005 : “We hebben ook de splitsing beloofd. Maar we hebben nog nooit zo ver gestaan. Tegen 23 februari kunnen we ons na een biechtstoelprocedure verwachten aan een regeringsnota…Premier Verhofstadt heeft ondertussen dertien scenario’s uitgewerkt…Het uitgangspunt moet zijn dat de splitsing er komt zonder de Vlaamse belangen te schaden. Dat geeft wat ruimte, maar niet veel”. - De Gucht in Dag Allemaal van 7 februari 2005 : “Niemand kan de garantie geven dat de kwestie BHV nu wordt opgelost. Ik wil niemand die illusie geven. Het kan zijn dat het niet wordt geregeld omdat de politieke voorwaarden om dat te doen er niet zijn…”. “Ik weet niet of er een crisis komt. Maar ik weet wel dat de VLD nooit tegen de federale regering zal stemmen omdat de kieskring niet is opgelost. De andere Vlaamse partijen moeten daarover niet verontwaardigd doen. Bij de vorming van de Vlaamse regering heb ik dat vaak beklemtoond : de VLD zal de regering Verhofstadt niet laten vallen omdat BHV niet is gesplitst”. - Dewael in Gazet van Antwerpen van 11 februari 2005 : “BHV moet worden opgelost. Ze blokkeert de rest. Overigens verplicht een arrest van het Arbitragehof ons tot een oplossing vóór 2007. We wachten dus het best niet lang meer…Maar we moeten beseffen dat het een genegocieerde oplossing zal zijn, een compromis…” - Lionel Vandenberghe in De Standaard van 14 februari 2005 : “De Vlamingen moeten niets geven in ruil voor BHV. Laat de Franstaligen maar eens aan de alarmbel trekken”. - Willy Cortois in Le Soir van 23 februari 2005 : “il faudra résoudre le problème dans un délai, disons, raisonnable. Avant la fin de l ‘année parlementaire, donc avant juin ». - Rik Daems in Belgabericht 23 februari 2005 : “Wij willen de zaken kalm aanpakken en tegen het eind van het parlementair jaar een oplossing uitwerken” - Vande Lanotte op de RTBf-radio 25 februari 2005 : “Als we geen akkoord bereiken, zijn er twee mogelijkheden : een coalitiewissel die hoogst hypothetisch is, of
6
verkiezingen. Na verkiezingen zullen we toch ook moeten praten. Dus, waarom doen we het niet nu?” - Stevaert in Le Soir van 26 februari 2005 : “Si l’on constate qu’il n’y a pas de solution, alors il faudra bien changer de méthode. On travaillera la nuit si cela est nécessaire. Johan a raison. Après le confessional, le conclave : on enferme les ministres quelque part, et ils ne sortent pas de là sans solution”. - Somers in Zevende Dag 6 maart 2005 : zijn partij wil de splitsing van BHV, als de Franstaligen het dossier blijven blokkeren, is er een probleem. - Vankrunkelsven in Knack 9 maart 2005 : “Het was een ongewoon dwaze beslissing om de kwestie BHV uit het communautaire forum te halen. De VLD heeft een duidelijk standpunt : ook wij willen zo vlug mogelijk een duidelijke oplossing, maar het is niet aan ons om die direct uit onze hoed te toveren…Een oplossing in de trant van het Egmontpact vind ik persoonlijk verdedigbaar…”. - Vandenbroucke in Zevende Dag 12 maart 2005 : eerder optimistisch over een oplossing. De Franstaligen zitten niet op één lijn, terwijl men in de fase komt dat iedereen zijn kaarten op tafel moet leggen. - De Gucht in Knack 16 maart 2005 : “De VLD heeft zich er nooit toe verbonden om de federale coalitie op te blazen als er geen akkoord bereikt wordt over BHV”. Maar ook op vraag of splitsing ontwikkelingssamenwerking pasmunt kan zijn voor BHV : “De biechtvaders van België…zijn niet bezig met een algemeen akkoord. Ze zoeken een oplossing voor BHV…ten gronde vind ik dat voor BHV een oplossing gevonden moet worden en dat komaf moet worden gemaakt met het anachronisme dat bijvoorbeeld PSvoorzitter Elio Di Rupo tot in Opwijk kandidaat kan zijn”. - Spirit ( Geert Lambert) in De Morgen en De Tijd van 17 maart 2005 : na de Paasvakantie zal er toch echt eens moeten worden begonnen met de behandeling van de wetsvoorstellen over de splitsing van BHV. Uitstel is niet aanvaardbaar. - Vande Lanotte in De Morgen 24 maart 2005: “Geen oplossing voor BHV betekent bijna zeker val van regering”. - Vande Lanotte in De Morgen 29 maart 2005 : “De Vlaamse politici en de Vlaamse publieke opinie hebben geëist dat BHV op zichzelf wordt geregeld, hoewel dat eigenlijk nog nooit met een alleenstaand communautair dossier is gebeurd”. - Verhofstadt in De Standaard 11 april 2005 : “Het dossier BHV is mij absoluut geen regeringscrisis waard…Ik vrees dat de Vlamingen zich het jongste jaar niet in de meest interessante onderhandelingspositie hebben gewrongen. Wij stellen eisen, en leggen onszelf daarbij nog eens tijdslimieten op!...Zo werkt dat niet, dan kom je nooit tot een resultaat…Want als men denkt dat het mogelijk is de splitsing te forceren in het parlement, dan vergist men zich. Dan lopen we binnen de kortste keren op een alarmbel en op een regeringscrisis. Een dan is er van een splitsing ook geen sprake meer…”. - Stevaert in Belgabericht 11 april 2005 en Tijd 12 april 2005 : Stevaert wil dat de Kamercommissie Binnenlandse Zaken volgende week woensdag start met de bespreking van de wetsvoorstellen inzake BHV. “Dat moet op een serieuze manier. De tijd van de synoptische tabellen is voorbij”. Misschien komt de federale regering onder druk van het parlement tot een oplossing, aldus de voorzitter. - Somers in De Tijd van 12 april 2005 : “het parlementaire debat is onafwendbaar geworden”. In Gazet van Antwerpen van 12 april 2005 : BHV heeft wel degelijk een federale dimensie en is meer dan een Vlaams dossier. Hij wil ook ruimte geven aan het
7
parlement. “Maar een stemming kan de boel blokkeren, en dan staan we geen stap verder. Dan is er geen splitsing. Ik vraag dus dat Johan Vande Lanotte en Didier Reynders hun inspanningen voortzetten. Ik hoop dat ze alsnog tot een vergelijk komen met de Franstaligen, al gaat het zelfs maar om een mini-akkoord”. - Spirit-voorzitter Lambert in Belgabericht 11 april 2005 vindt de stelling van Verhofstadt in het dossier BHV merkwaardig. “Nochtans heeft zijn partij, de VLD, mee het Vlaams regeerakkoord onderhandeld. Het lijkt me moeilijk voorstelbaar dat dit regeerakkoord tot stand is gekomen zonder fiat van de primus van de VLD”. “Spirit is nog steeds bereid om constructief mee te werken aan een oplossing, maar zo nodig is er geen andere uitweg dan het parlement zijn werk te laten verder zetten, tot en met de stemming van het wetsvoorstel”. - De Croo in Tijd 13 april 2005 : De regering-Verhofstadt test scenario’s uit om zonder politiek akkoord over de splitsing van de kieskring BHV een regeringscrisis te vermijden. “Een regeringscrisis vermijden zonder oplossing voor BHV, het kan. Natuurlijk, bij een consensus over BHV vermijden we zeker een regeringscrisis”. -Rik Daems in De Standaard van 15 april 2005 :”Uiteraard gaan wij niet tegen ons eigen wetsvoorstel stemmen. En voor alle duidelijkheid : met niet tegen ons voorstel stemmen bedoel ik dat we voor stemmen.” Maar Daems beklemtoonde dat de steun aan het BHVwetsvoorstel “niet onze eerste optie is”. De fractieleider blijft uitkijken naar een oplossing vanuit de regering. En hij blijft optimistisch : “De kans is groter dat Vande Lanotte met dan zonder resultaat naar de commissie komt”. Onrechtstreeks bevestigde Dames tijdens een persbabbel een bericht uit De Tijd dat de regering via een grondwetswijziging de crisis zou willen ontmijnen. - Geert Lambert in De Standaard van 15 april 2005 : in antwoord op een vraag omtrent het denkspoor om het grondwetsartikel 63 aan te passen : “Dat is maar een denkspoor. Ik ben bereid te praten over een totaalpakket, maar wat daarin staat, is voor ons onaanvaardbaar om de simpele reden dat het geen splitsing van BHV inhoudt. We zijn pragmatici, maar we hebben ook onze principes. Eén daarvan is dat we ons woord houden tegenover de mensen die voor ons gestemd hebben… Spirit heeft altijd gezegd dat we na de paasvakantie in een andere fase belanden…De twee regeerakkoorden zijn niet compatibel, maar er zit een probleem op federaal vlak omdat de Franstaligen de splitsing niet willen. We moeten daar uitraken, maar ik wil niet dat het Vlaams niveau daarvoor stilligt”. -Steve Stevaert in Laatste Nieuws 16 april 2005 : “Onder verkiezingsdruk hebben de Vlaamse partijen zich voor de verkiezingen ertoe verbonden om BHV te splitsen. Het was onhandig om dat zo eenzijdig te vragen, maar nu moeten we onze belofte inlossen. Het is een probleem van geloofwaardigheid geworden…We moeten BHV splitsen en dan kan de federale regering doorgaan tot 2007…Ik hoop dat de druk vanuit het federale parlement zorgt voor een catharsis. Op de vraag : Gaat de SP.A de splitsing stemmen, nadat ze besproken is? Antwoord van Stevaert : “Geen commentaar. Alles op zijn tijd”. En verder : “Trouwens : wie zegt dat de biechtstoel mislukt is? Dat is een voorbarige conclusie”. - Somers in Zevende Dag 17 april 2005 : De sociaal-economische beleidsagenda moet opnieuw de bovenhand krijgen. Hij verkondigde dat het BHV-dossier een oplossing moet krijgen voor er in de Kamer over de wetsvoorstellen gestemd wordt. - Patrick Dewael in Belang van Limburg en Gazet van Antwerpen 18 april 2005 : “Indien het in de commissie binnenlandse zaken van de Kamer komt tot een stemming van Vlamingen tegen Franstaligen over BHV, dan is dit het einde van de regeringVerhofstadt. De ministers zullen dan ook niet meer in staat zijn om een compromis uit te
8
werken. Daarom moet er een oplossing komen vóór er gestemd wordt in de commissie, dus in principe voor woensdag 27 april…Indien Vande Lanotte en Reynders er niet uitkomen, dan sluit ik niet uit dat Guy Verhofstadt het compromis op tafel legt”. - Bert Anciaux in Le Soir van 19 april 2005 : “Het is de democratie : men laat het parlementair debat zijn verloop kennen. En een meerderheid stemt de wetten. Dit is wat gaat gebeuren met BHV. Het debat begint woensdag, maar de stemming zal later plaats vinden.” - Van Biesen (VLD) in De Standaard van 20 april 2005 : “Een wijziging van artikel 63 lost niets op”. Volgens Van Biesen zou het “verwondelijk zijn” dat het Arbitragehof niet dezelfde bezwaren zou opwerpen. “Politiek ligt de wijziging van artikel 63 ook zeer moeilijk. Het is geen antwoord op de rechtvaardige eis voor de splitsing van BHV. De splitsing moet er immers voor zorgen dat Halle-Vilvoorde los komt van de Brusselse Franstalige politici…Dat kan alleen als alle Franstalige partijen meedoen en indien er bijna geen dissidenten zouden zijn in VLD- en SP.A-rangen. Dat zou mij verbazen”. - Cortois (VLD) in Knack van 20 april 2005 : “We kunnen onze verantwoordelijkheid niet langer ontlopen. De besprekingen gaan van start en mocht blijken dat er niet gepraat kan worden, dan gaan we meteen over tot de stemming”. - Vande Lanotte in Kamercommissie Binnenlandse Zaken 20 april 2005 : “Na de begrotingscontrole moet er een korte periode van intensieve onderhandelingen komen. Geen oplossing betekent bijna zeker een crisis”. “Onderhandelen staat tegenover een parlementaire procedure…”. - Dewael op VRT-radio 20 april 2005 : er moet een oplossing komen en best voor de volgende vergadering van de kamercommissie, volgende woensdag. - Geert Lambert in Nieuwsblad 21 april 2005 :”Als ze opnieuw rond de tafel willen zitten, ga ik mee. Zolang de procedure ook blijft lopen en het Vlaams regeerakkoord niet in het gedrang komt…Elke poging is de moeite. En vergeet niet dat dit de laatste kans is”. - Stevaert in Nieuwsblad 21 april 2005 : “…tegen volgende week woensdag moet er een doorbraak zijn in dit dossier. Anders dreigen er grote problemen”. - Somers in Nieuwsblad 21 april 2005 : “De enige goede oplossing is een onderhandelde oplossing… Het is een moeilijk dossier, maar ik heb nog hoop…In neem aan dat iedereen over genoeg gezond verstand beschikt om het niet tot een val van de regering te laten komen”. - Van Biesen (VLD) in De Standaard van 21 april 2005 (na telefoon Verhofstadt in reactie op zijn interview de dag voordien) : “Als de Vlamingen hun splitsingsvoorstellen goedkeuren in de Kamer stevenen we af op nieuwe verkiezingen. Dan komt de splitsing ongetwijfeld terecht in een groot communautair pakket. Misschien is het dan ook beter om de splitsing even uit te stellen tot de tijd rijp is. In elk geval denk ik dat het beter is om geen oplossing te hebben dan een slechte oplossing. Een andere mogelijkheid is dat de discussie over de splitsing wordt bevroren, maar de Vlamingen in ruil extra bevoegdheden krijgen. Dat is volgens mij een denkspoor waar geen enkele rechtgeaarde Vlaming tegen kan zijn”. - Somers in De Standaard van 22 april 2005 : “Die splitsing lukt toch niet, dus moeten we een stapje terugzetten”. “Het dossier BHV wordt voor andere doeleinden misbruikt. Zo willen onze Vlaamse coalitiepartners niet weten van een lastenverlaging. Het geld willen ze gebruiken om cao’s af te sluiten voor het onderwijs- en welzijnspersoneel”. “De VLD heeft in het dossier BHV nooit getalmd. De VLD heeft er altijd over gewaakt dat er
9
geen prijs werd betaald”. “Maar nu is het moment van keiharde onderhandelingen aangebroken” waarbij hij benadrukte dat een België een crisis kan missen. - Geert Lambert in De Standaard van 22 april 2005 : “Wij gaan nog steeds voor de hoofdvogel, de splitsing. Het zou niet evident zijn om van die logica af te stappen, maar een regeringscrisis is evenmin een goede zaak”. - Stevaert in Het Nieuwsblad van 22 april 2005 : “Ik wil helemaal geen coalitiewissel. Maar ik speel wel go-between in de BHV-crisis, omdat ik tot een oplossing wil komen. Ik wil die kwestie niet nog twee jaar meeslepen tot aan de volgende federale verkiezingen. Er moet nu een oplossing komen.” - Dewael op VRT-radio 22 april 2005 : “Als je moet vaststellen dat je voor de splitsing van het kiesarrondissement een dusdanige prijs moet betalen, dat de Franstaligen meer waarborgen zouden hebben dan de huidige situatie, dan zeg ik als Vlaming, dat hoeft niet voor mij. Dan moet u misschien naar andere pistes gaan kijken”. Op de VRT-televisie op 22 april 2005 :”Het is geen splitsing van het kiesarrondissement maar je komt dan wel tot één grote Vlaams-Brabantse kieskring. Belangrijk is dat er een oplossing is die politiek aanvaardbaar is voor de Vlaamse partijen en voor de Franstalige partijen waardoor de regering bevrijd wordt van het probleem. Het zou goed zijn bij de gelegenheid van het probleem BHV toch ook een aantal andere afspraken te maken. Waarom niet. Ik zou graag zien dat communautair een doorbraak kan worden gerealiseerd binnen de kortst mogelijke tijd”. Deze uitspraken werden letterlijk weergegeven in De Standaard van 27 april 2005 omdat Dewael “ongelukkig is over het feit dat hij in deze krant beschreven werd als de minister die vrijdag de splitsing van BHV wou begraven”. “Ik heb nooit gezegd dat de splitsing er niet komt”, zegt hij nu. - Bert Anciaux in De Standaard van 23 april 2005 : “Eerst moet je alles doen om de splitsing te verkrijgen…Geen plan B zonder dat er eerst een grondige crisis is…Er is totaal geen akkoord om voor plan B te gaan. Laat staan dat er een akkoord is over de inhoud… - Bart Somers in De Morgen van 23 april 2005 : “Ik ben bereid om in elke goede oplossing mee te stappen…We moeten weliswaar een oplossing vinden, maar die oplossing bestaat er niet in het land in een crisis te storten”. - Rik Daems in Het Nieuwsblad van 23 april 2005 : “Toen het Vlaamse regeerakkoord was getekend, met daarin de onverwijlde splitsing van BHV, hebben ze niet gedacht aan de federale realiteit. Dat was niet de verstandigste manier om dat aan te pakken”. - Willy De Waele (VLD) in Gazet van Antwerpen 23 april 2005 over de piste artikel 63 :”onaanvaardbaar, onbespreekbaar en beledigend…Als voor deze piste wordt gekozen, wordt de afspraak tussen de burgemeesters van Halle-Vilvoorde en de Vlaamse partijvoorzitters niet gehonoreerd”. - Bert Anciaux in het Laatste Nieuws van 25 april 2005 : “We gaan keihard voor de echte splitsing van BHV, niet voor creatieve tussenoplossingen. Het is een kwestie van je gegeven woord houden…Ja, ik kies voor de geloofwaardigheid. Als de federale regering nu onder de lat door gaat voor de Franstaligen, zal ze dat de komende twee jaar moeten blijven doen. Ik vind niet dat Spirit zo’n regering in stand moet blijven houden…Je kunt niet verwachten dat we een akkoord gaan maken over bevoegdheden zoals ontwikkelingssamenwerking of verkeersreglement. Daarvoor hebben we in vorige communautaire akkoorden al betaald. Wij willen veel wezenlijker dingen, zoals arbeidsbeleid. Maar pas op het moment vat de volle crisis losbarst, ben ik bereid om
10
zulke alternatieve scenario’s te bekijken. Nu moeten we keihard gaan voor het eerste scenario : de splitsing van BHV, zoals afgesproken in het Vlaams regeerakkoord.” - Geert Lambert in Belga-bericht dinsdag 25 april 2005 : Spirit gaat tijdens de onderhandelingen over BHV voor de splitsing van het kiesarrondissement. Als het resultaat van de onderhandelingen de partij niet bevalt, stapt Spirit uit de federale regering. - Geert Lambert op VRT-radio dinsdag 25 april 2005 : Spirit altijd voor splitsing geweest, zal oordeel vellen op gepaste moment, zal niet tegen principes in, in de regering blijven zitten. - Els Van Weert op VRT-radio dinsdag 25 april 2005 : Spirit gaat resoluut voor de splitsing; indien die er niet komt is er een ernstige crisis. Stelt verder dat ze geen zin heeft om nog twee jaar in de regering te blijven zitten, zonder iets te verwezenlijken. - Leo Peeters in het Laatste Nieuws 26 april 2005 : “Ik ben die poppenkast beu. Dit is de omgekeerde wereld. Nu wil men de grondwet al aanpassen aan de wet! Dan krijgen we de kieskring nooit meer gesplitst. Geen enkele redelijke Vlaming kan dat aanvaarden. De burgemeesters moeten opnieuw samenkomen”. - Bart Somers in Laatste Nieuws 26 april 2005 : “Ik ga tot het uiterste voor de splitsing. Tot zolang bestaat er voor de VLD geen plan B. Ik wil alleen geen onverantwoorde prijs betalen en het land niet in een crisis storten”. - Geert Lambert in Nieuwsblad 26 april 2005 : “Piste 63 is vandaag niet aan de orde. Wij gaan nog steeds voluit voor de splitsing. Als dat niet lukt, zien we nog wel”. -Dewael in De Standaard van 27 april 2005 : “Ik heb nooit gezegd dat de splitsing er niet komt”. - Vande Lanotte VRT-radio 27 april 2005 :”nog geen begin van akkoord. Ik voel dat er ruimte is om verder te praten. Er ligt geen akkoord op tafel, maar zolang we in de goede richting gaan, blijven we onderhandelen. Tijd is geen absoluut gegeven. Deadlines zijn niet gemaakt om een oplossing te brengen.” - Verhofstadt in Kamer van Volksvertegenwoordigers 28 april 2005 : hoopt “op vrij korte termijn” een doorbraak te realiseren over BHV. “Ik heb het gevoel dat er bij de leden van de regering een wil is om tot een oplossing te komen. Daarbij zullen beide gemeenschappen water in hun wijn moeten doen”. - Stevaert in Gazet van Antwerpen en Belang van Limburg 30 april 2005 : “De bespreking van de Vlaamse wetsvoorstellen om BHV te splitsen houdt de druk op de ketel. Ik weet het, de commissie werkt op dit ogenblik tegen een slakkentempo. Maar de druk blijft en er kan altijd versneld worden…Ik wil helemaal geen crisis, want dat is BHV me niet waard”. - Leo Peeters in De Morgen 30 april 2005 : “Als deze regering er niet uitgeraakt, moet er gekeken worden met welke partijen een splitsing van BHV wel mogelijk zou zijn. Dan kan het in het kader van nieuwe regeringsonderhandelingen. Er zijn geen verkiezingen nodig voor een coalitiewissel”. - Stevaert op 1 mei-viering in Houthalen (Belgabericht) : “BHV moet en zal worden opgelost omdat de sp.a dat beloofd heeft. Belofte maakt schuld”.
11
- Vandenbroucke op 1 mei-viering in Kampenhout (Belgabericht) : is bereid tot compromissen in het dossier BHV, maar vraagt aan iedereen rond de tafel dezelfde bereidheid. - Vande Lanotte in De Morgen 2 mei 2005 : “Woensdag over acht dagen, verder gaat niet meer”. - Hugo Schiltz op VRT-radio 2 mei 2005 en in De Standaard 3 mei 2005 : “Een inschrijvingsrecht dat zich beperkt tot enkele gemeenten in Vlaams-Brabant, en dat enkel geldt voor de huidige inwoners en niet voor hun kinderen of nieuwkomers, daar kan ik mee leven. De regeling mag wel maximum 10 à 15 jaar gelden, en moet dan uitdoven”. - Stevaert wil volgens De Tijd van 3 mei 2005 “tegen uiterlijk vanmiddag een oplossing of een begin van oplossing”. - Vande Lanotte in Kamercommissie 3 mei 2005 (Belgabericht) : “De week die komt is heel belangrijk voor de regering en dit land. Indien er geen oplossing uit de bus komt, zou dit voor onoverkomelijke problemen kunnen zorgen…De zekerste weg om de kieskring niet te hervormen is te stemmen. Er zijn procedures die maken dat de meerderheid in institutionele zaken zijn wil niet kan doordrukken. Men moet niet zeggen dat dat niet zo is. Dus moet een dialoog gevoerd worden.” Hij gaf ook toe dat er tijdens de onderhandelingen niet echt vooruitgang wordt geboekt. -Stevaert in De Standaard en De Morgen van 7 mei 2005 : “Er is een realistische kans op een oplossing, ja. Ik verwacht een wit konijn, al wordt het er dan een met gebroken oren en poten… Ja. Wij willen absoluut doorgaan (met de federale regering). Maar je zult BHV wel moeten splitsen”. - Stevaert die geciteerd wordt in De Tijd van 9 mei 2005 : Hij bevestigde gisteren dat hij een “scenario” heeft, dat hij haalbaar acht bij zowel Vlamingen als Franstaligen omdat er geen winnaars en geen verliezers zouden zijn. Over het voorstel wilde Stevaert enkel zeggen dat het de kieskring BHV splitst, dat het tegemoet komt aan het arrest van 26 mei 2003 van het Arbitragehof en dat het elementen combineert die al enige tijd ter tafel liggen.
12
