Brazilië en de Grondstoffenbonanza
KNAG Lezing -19-6-2014 Dr. Wouter Jacobs University of Antwerp Ghent University GOLLS Research Network
De Opstelling
2009
Brazilië
2013
De Feiten • Inwoners: 202 miljoen (5e in de wereld) • Oppervlak: 8,5 miljoen Km2 (5e in de wereld) • BNP: 2450 miljard US$ (7e economie van de wereld) – 5% Landbouw – 30% Industrie – 65% Diensten
• BNP per Capita: 12.000 US$ • Federatie van 27 staten en 1 federaal district (Brasilia) • Commercial Powerhouse: Sao Paulo State
De Geografie
De WIC mentaliteit 1624-1654 Holland neemt de suikerhandel van de Portugezen over in de Braziliaanse koloniën
Shortlived Brazilian Empire • 1808: Portugese koning vestigt zich in Rio de Janeiro – Afschaffing handelsbeperkingen – Afschaffing verbod op maakindustrie
• 1822: Onafhankelijkheid van Brazilië – Economische groei gebaseerd op Koffie en Rubberhandel – Afschaffing slavernij 1888 – Sterke Immigratie vanuit Europa en Azië
• 1889: Koning Afgezet- Brazilië wordt Republiek
Manaus: Centrum van de Rubberhandel
Politiek in de 20ste Eeuw • Militaire Junta: 1964- 1985 • 1985-1988: Terugkeer naar Democratie • Periode Cardoso (1995-2003) • Periode Lula (2003-2010) • Periode Rouseff (sinds 2010)
‘B van BRIC’ van Goldman Sachs
De B van BRIC
Global Commodity Bonanza
B van BRIC en de Grondstoffenhandel
De B van BRIC • 21,4% van de bevolking onder de armoedegrens • 10% van de hoogste inkomensgroep bezit 42.9% van de welvaart. • Corruptie en Criminaliteit • Slechte Infrastructuur: – 41ste op de World Bank Logistics Performance Index.
Beleid en Strategie • Versnelde Groei Programma (PAC)- 2007-2010 – Grootschalige publieke investeringen in infrastructuur – Stimulering van private (buitenlandse) investeringen – Energy, Housing & Sanitation, Urban Transportation, Transport& Logistics – Totaal €170 miljard
• Nationaal Plan Logistiek en Transport (PNLT) – Totaal €20 miljard – Verbeteren wegen, zeehavens, luchthavens, binnenvaart en spoor
Transport en Infrastructuur (Jacobs, Pegler, Reis & Pereira , 2012)
Gateway Regions: 1. Amazone: Belem, Manaus, Porto Velho 2. Noordoosten: Itaqui, Recife/Suape, Pecem
3. Zuidoostelijke Mega City Region: Santos, Sao Sebastiao, Sepetiba 4. Zuiden: Rio Grande, Porto Alegre
Porto de Santos
Tema: Logística Internacional
© Prof. Manoel AS Reis
17
Porto de Santos
© Prof. Manoel AS Reis
Investeringen – Zuidoostelijke MegaCity Investeringen
Zuidoosten
(Milhões R$)
UF Havens ES RJ
Vitória
2014/15 2016/17 Manaus/Itacoatiara
Itaguaí/Rio de Janeiro Porto Velho
6.512
Macapá Belém/Miramar/Outeiros
Santarém
6.875
Itaqui
Vila do Conde
7.053
Pecém
4.466 Cabedelo
SP
Santos/São Sebastião
TOTAAL
2.944
805
16.509
12.146
Suape/Recife Maceió Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus
Vitória
Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande
Investeringen - Noordoost Investeringen
Noordoosten
(Milhões R$)
UF Havens
2014/15 2016/17 Macapá
MA
Itaqui
BA
Aratu / Salvador / Porto Sul / Ilhéus
2.722
1.872
Itaqui
Vila do Conde
Manaus/Itacoatiara
Porto Velho
Belém/Miramar/Outeiros
Santarém
1.295
2.760
PE
Recife/Suape
1.414
527
CE
Pecém
1.224
–
PA
Cabedelo
AL
Maceió
107
–
12
–
Pecém
Cabedelo Suape/Recife Maceió Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus
Vitória
TOTAAL
6.775
5.159
Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina
Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande
Investeringen – Zuidelijke Regio Zuiden Havens PR SC
Investeringen (Milhões R$)
2014/15 2016/17
Paranaguá - Antonina Manaus/Itacoatiara 1.038 Imbituba/Itajaí/ Porto Velho São Francisco do Sul
Macapá Belém/Miramar/Outeiros
Santarém
3.329
Itaqui
Vila do Conde
1.343
Pecém
781
Cabedelo Suape/Recife
RS
Porto Alegre/ Rio Grande
982
Maceió
140
Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus
TOTAAL
3.363
4.250 Vitória
Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande
Investeringen – Amazone Macapá
Belém/Miramar/Outeiros
Santarém
Itaqui
Vila do Conde
Manaus/Itacoatiara
Pecém
Porto Velho Cabedelo Suape/Recife
Investeringen Maceió
Amazone
(Milhões R$) Aratu/Salvador
St
Ilhéus/Porto Sul
Havens
2014/15 2016/17
Vitória
Belém/Miramar/Outeiro/ PA Santarém/ Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Vila do Conde Paranaguá/Antonina AM
Itacoatiara/Manaus
Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande
AP
Macapá
RO
Porto Velho
TOTAAL
3.137
1.505
985
92
135 115 4.372
– – 1.597
Railroad Transportation in Brazil Expansions PNLT 2010
EF - 151 (Ferrovia Norte-Sul) Panorama/SP - Rio Grande/RS (1.600 km)
Koffie
Koffie • Rond 1840 Brazilië de grootste koffieproducent ter wereld (63% van Brazilie’s totale exports in 1890). • Momenteel 1/3 van de wereldproductie (49 miljoen bags) • Tot begin jaren 1990 sterk gereguleerd via nationale quota, matige kwaliteit. • Sinds jaren 1990 meer kwaliteit en concurrentie (bijv. toetreding Sara Lee)
Suiker/ Ethanol
Suiker/ Ethanol • Suikerriet historisch belangrijk export product • Totale Productie: 558 MMT • Grootse producent van suiker ter wereld – 25% productie, 50% van de exports
• Grootste producent van ethanol ter wereld – 20% productie, 20% van de exports
• Ethanol goed voor 17.8% van de Energiematrix: – sinds 1970s gestimuleerd door de overheid als brandstof voor autos.
• Belangrijkste productiecentra: SauPaulo, Alagoas, Pernambuco,
Soja
Soja • 27 miljoen hectare aan productiegrond • Matto Grosso, Parana, RioGrande, Gioas • Totale Productie 70 MMT (2e van de wereld – 30 MMT export Bonen – 14 MMT export Meals
• Belangrijkste afzetmarkt: China (85%) • Uitbreiding productie naar Noordoosten – Vervanging van katoenproductie – Maranhao, Para, Bahia, Tocantins
• In 2008: grote producenten, federale overheid en banken maken afspraken om geen soja en palmolie af te nemen uit de Amazone en nieuw ontboste gronden • Lokale afzetmarkt: – Biodiesel. Grote eigenaren sojaplantages zijn Vale, Petrobras, Repsol – Vleesproductie
Soja, Infrastructuur en de Arc of Deforestation
(Jacobs&Pegler,2011)
Citrus
• Start citrusproductie in jaren 1960 • Belangrijkste citrusproducenten: – Cutrale, Citrovita/Citrosuco en Louis Dreyfus
• SaoPaulo’s Citrus Belt belangrijkste productiecentrum in wereld • 85% van de wereldexport: EU belangrijkste markt • Belangrijskte afzetmarkt is de EU
Ertsen en Mineralen
Ruwe Olie
Ruwe Olie
Braziliaanse Handelspartners • Export: $256 Miljard – – – – –
Auto’s Schoeisel Koffie Soja IJzererts
• Import: $239 Miljard – – – – –
Machineonderdelen Transportonderdelen Elektronica Olie Kunstmest
Buitenlandse Investeringen
Buitenlandse Investeringen
(Deloitte, 2014)
Buitenlandse Investeringen
(Deloitte, 2014)
…Een Samba op Klompen
Braziliaanse Investeringen in Nederland • Cutrale (Haven van Rotterdam) – Citrusconcentraat
• Amaggi (M&S office in Rotterdam) – Sojaproducent
• Copersucar (Europees HQ Rotterdam) – Suikerproducent
• Petrobras- BTG Pactual (Europees HQRotterdam) – Staatsoliebedrijf en Zakenbank
• Marfrig (Eigenaar van Albert van Zoonen, Amstelveen) – Vleesverwerker
Conclusies • Historische Handelsrelatie: Maurits de Braziliaan • De Braziliaanse economie nog steeds zeer afhankelijk van Grondstoffen • Nederland met de Rotterdamse haven belangrijke exportbestemming voor Braziliaanse grondstoffen • Brazilië belangrijke investeringsmarkt voor Nederlandse bedrijven, m.n. procesindustrie, logistiek, offshore, chemie …..Maar………….
Wij worden wereldkampioen!
