DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT Oktober - November - December Nr. 4 2011 Brussel X P207078
© foto Boyd Smith
Afgiftekantoor Erkenningsnummer :
Brailleliga : nieuwe directie Welke keuze na je studies? Steun het Lichtlabo Onder Ons EngeIandstraat 57 1060 Brussel Tel. : 02 533 32 11 IBAN : BE11 0000 0000 4848 BIC : BPOTBEB1
DE WITTE STOK
Redactie en coördinatie: Catherine Claeys Hebben meegewerkt aan dit nummer: Nathalie Bourmadis, Stéphane Depoorter, Céline Gurdebeke, Noëlla Jardin, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Marine Pomponio, Magda Van Waes. Foto's: Nathalie Bourmadis, Catherine Claeys, Lies Paelinck, Boyd Smith, Nicolas Vanbever. Druk: Drukkerij Adam-Demortier Abonnement: 10 euro te storten op rekening IBAN : BE11 0000 0468 0248 – BIC: BPOTBEB1 met vermelding: ‘Abonnement Witte Stok’. Gratis voor blinde en slechtziende personen. Op Daisy-CD beschikbaar en op onze website: www.braille.be Contact: Brailleliga vzw, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 – Fax: 02 537 64 26 – E-mail:
[email protected] Verantwoordelijke uitgever: Pierre-B. Bareel, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel
- - - -
Help ons verkwisting te vermijden: indien u verhuist, er fouten in uw gegevens voorkomen of indien u dit tijdschrift meerdere malen ontvangt,… gelieve ons te verwittigen! Houder van het bestand: Brailleliga vzw. Onze vereniging respecteert nauwgezet de privacy van haar schenkers en sympathisanten overeenkomstig de wet van 08/12/1992. Hun gegevens worden aan geen enkele andere vereniging of persoon bekendgemaakt. Op uw eenvoudig verzoek worden uw gegevens meegedeeld en zonodig verbeterd. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: laat u niet misleiden door oneerlijke personen. De Brailleliga verkoopt niets, noch van deur tot deur, noch op de openbare weg. De Brailleliga wijst er nogmaals op dat zij een neutrale vereniging is, gehecht aan de democratische waarden en actief in het hele land. Zij staat ten dienste van alle blinden en slechtzienden.
IN DIT NUMMER: Editoriaal............................................................................................................................................................................................................ . . ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 01 Editoriaal p. 1 e Verandering de directie van de ................................................................................................................................................. Brailleliga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.p.02 60 2 editie vaninonze grote Tombola 6 Niewe campagne van dena Brailleliga: De juiste keuze maken je studies«Groenten .. . . . . . . . . . . . . . . . . .en . . . . .fruit, . . . . . . . . . .ook . . . . . . .goed . . . . . . . . . .voor . . . . . . . . onze . . . . . . . . . .ogen» . . . . . . . . . . ............................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.p.16 Beroemde Blinden: Alexandre Rodenbach en Joseph Plateau ............................................................................... p. 16 Afspraak in uw streek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 21 De Brailleliga in actie ............................................................................................................................................................................ p. 21 Te steunen project: een . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 25 p. 27 Wenskaarten: denk er nuLichtlabo reeds aan!. . ............................................................................................................................................ Het vrijwilligershoekje: portret van Monique Junius .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 28 Dankbetuiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 30
• 20 km door Brussel 2012: Loop mee met de ploeg van de Brailleliga! van de Sociale dienst: Vergoeding voor reiskosten van kinderen, • Nieuws jonger dan 18 jaar, opgevolgd in een revalidatiecentrum - Het systeem ONDER ONS
van de sociale derde betaler - Tegemoetkomingen aan personen met een handicap: Welvaartsaanpassing - FOD Sociale zekerheid: Aangepast model van “verklaring” - “Toegankelijke Publicaties van de Vlaamse Overheid”. van de dienst • Nieuws februari - maart 2012.
Vrijetijdsbestedingen: activiteiten januari -
Foto’s Cover: De Oostendse schepenen ontdekken hun stad vanuit een andere ooghoek – Meneer Magis – Meneer Bareel – Lichtlabo.
DE WITTE STOK
EDITORIAAL. 2011 loopt op zijn einde en was geen gewoon jaar. 2011 zal ons bijblijven als een crisisjaar zonder regering. Zo een klimaat maakt het niet gemakkelijk om activiteiten te organiseren of vrolijk te blijven. Iedereen vroeg zich constant af wat de volgende dag zou brengen ... Onze organisatie weigert zich echter over te geven aan pessimisme en heeft ervoor gekozen om vooruit te kijken. 2011 krijgt een bijzondere plaats in de annalen van de Brailleliga, want na de verandering van voorzitter in mei 2011 draait nu ook de directie van onze organisatie een bladzijde om. Pierre-B. Bareel, al 20 jaar directeur van de Brailleliga, heeft er immers voor gekozen om stilaan op pensioen te gaan en de fakkel door te geven aan Michel Magis, die zich vanaf januari 2012 algemeen directeur van onze organisatie zal mogen noemen. Hij zal op zijn beurt vervangen worden door Christine Beausaert. Dit nummer van De Witte Stok gaat grotendeels over die opvolging, die al lang minutieus wordt voorbereid en die ervoor zal zorgen dat de Brailleliga goed blijft draaien. Het einde van 2011 betekent ook het einde van het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk. Tijdens het hele jaar hebben we de vrijwilligers van de Brailleliga in de schijnwerpers gezet. In dit nummer komt nog een laatste portret aan bod, maar op onze website (www.braille.be) kunt u er nog veel andere ontdekken. Zonder onze 400 vrijwilligers zouden we er niet in slagen al onze activiteiten voor blinde en slechtziende personen te organiseren. Daarom willen we ze nog eens van harte bedanken! 2012 betekent dus een nieuwe start voor de Brailleliga, met een nieuwe leidinggevende ploeg en een heleboel projecten, waaronder één waarvoor we uw steun goed kunnen gebruiken: de oprichting van een Lichtlabo, zie op pagina 25. Bedankt aan iedereen die ons steunt. Voor al onze lezers: schitterende eindejaarsfeesten en onze beste wensen van geluk en gezondheid voor 2012! 1
DE WITTE STOK
BRAILLELIGA: NIEUWE RICHTING, ZELFDE KOERS. Na meer dan 30 jaar bij de Brailleliga, waarvan 20 jaar als algemeen directeur, wil Dhr. Bareel het wat rustiger aan doen, zonder evenwel het schip te verlaten. Hij uitte die wens trouwens al een hele tijd geleden, maar nu is het zo ver: op 1 januari 2012 neemt Dhr. Magis de fakkel over als algemeen directeur van onze vereniging. Dhr. Dhr. Bareel Bareel blijft wel nog 5 jaar actief als adviseur bij het directiecomité, maar zal geleidelijk afbouwen. Hij zal zich meer bepaald bezighouden met financiële aangelegenheden, de zaken opvolgen en de nalatenschappen en schenkingen aan de Brailleliga beheren. Michel Magis, tot nog toe directeur van de Franstalige diensten van de Brailleliga, werd door de Raad van Bestuur unaniem benoemd tot algemeen directeur. Met zijn 52 jaar, zijn licentie psychologie, aangevuld met een interuniversitair certificaat verenigingsmanagement, en zijn bijna 20 jaar ervaring binnen onze organisatie was hij de geknipte kandidaat om de Brailleliga van morgen te leiden. Uiteraard moest hij ook vervangen worden als directeur van de Franstalige diensten. Op voorstel van het directiecomité benoemde de Raad van Bestuur unaniem Mevrouw Christine Beausaert in die functie. Zij behaalde een licentiaat in de rechten en een interdisciplinair certificaat “tussenkomst bij personen met een handicap”, en was tot nog toe personeelsverantwoordelijke. Ze heeft alle troeven in huis om haar nieuwe opdracht uitstekend te vervullen. 2
DE WITTE STOK
Dhr. Ronald Vrydag werkt al enkele jaren als directeur van de Nederlandstalige diensten en maakt het leidinggevende trio van onze vereniging compleet. Portretten, balans en toekomstambities van één oudgediende en twee nieuwelingen …
Dhr. Vrydag
P.-B. BAREEL: eindelijk een prinsenleven? Dhr. Bareel is de jongste telg uit een gezin van 9 kinderen. “Een nakomertje of koningsgeschenk, ’t is maar hoe je ’t bekijkt”, grapt hij. Hij werd geboren op 17 juli 1951, de dag waarop Koning Boudewijn de eed aflegde. Vandaar zijn voornaam: Pierre-Baudouin. Hij is niet meteen een opvallende verschijning en staat ook niet graag in de schijnwerpers. Maar denk vooral niet dat ‘onzichtbaar’ synoniem is voor saai of routineus! De attente Baudouin en de onverzettelijke Pierre vormen samen een ‘hyperactief wezen’ met een pittig karakter, een bruisend brein en snel als de bliksem. Maar ook iemand die goed kan luisteren, een verbazend goede mensenkenner en psycholoog voor een man van de cijfers. Hij komt altijd als eerste aan op het werk en gaat als laatste weg, neemt zelden vakantie en groet zijn overstelpte medewerkers met het ironische zinnetje: “Wel, alles goed hier, met jullie prinsenleventje?” Hij heeft tien ideeën per dag, is niet te stoppen en wil alle problemen hoe dan ook opgelost krijgen. 3
DE WITTE STOK
Hij draait ze in alle richtingen, net als een Rubikskubus, tot er een oplossing opwelt uit één of andere kronkel van zijn geslepen brein. Hij is een geboren ondernemer en bouwer, en verdedigt ‘zijn’ Brailleliga met hart en ziel: “De ergste minnares die je je maar kunt indenken, aldus mijn echtgenote. En inderdaad: de Brailleliga is een schitterende vereniging die kan rekenen op een superteam en enorm veel doet voor blinde en slechtziende personen. Onze medewerkers zetten zich keihard in en onze hulpverlening is gaandeweg veel professioneler geworden”. 1 jaar wordt er 30 … “Ik begon in maart 1981 bij de Brailleliga en herinner me dat moment nog bijzonder goed”, vertelt P.-B. Bareel. “Tot dan werkte ik voor een Amerikaans bedrijf in de waterzuiveringssector. Dat sloot van de ene dag op de andere zijn deuren, en ik zat ineens zonder job, met één jaar loon als ontslagvergoeding. Op hetzelfde ogenblik was de Brailleliga naar iemand op zoek om een volledige financiële en administratieve reorganisatie door te voeren. Ik ging me voorstellen en zei hen: ik wil één jaar uittrekken voor jullie, maar als ik me verveel, vertrek ik. 30 jaar later ben ik er nog altijd en heb ik me nog geen seconde verveeld.” Begin jaren 80 brengt de jonge, dynamische Bareel orde in de financiën en de administratieve diensten van de Brailleliga. Hij krijgt daarbij de steun van Dhr. Herbecq, sinds 1976 voorzitter van de Brailleliga. P.-B. Bareel wordt al heel gauw benoemd tot administratief en financieel directeur. Er staan een aantal moderniseringsprojecten op stapel, zoals de renovatie van de opnamestudio voor audioboeken en de informatisering van de diensten, met medewerking van IBM en Paul Ledent. En dan start er een project dat hem na aan het hart ligt: de heropbouw van de Brailleliga-gebouwen, met de hulp van de architecten Liétart (ondertussen helaas overleden), Noiset en Pype. Tot dan waren de lokalen van de Brailleliga ondergebracht in verschillende aanpalende oude huizen met maar liefst 36 verdiepingen. Een echt hindernissenparcours. Blinde personen zeiden in die tijd dan ook: “Als je je bij de Brailleliga uit de slag kunt trekken, lukt het overal!”. 4
DE WITTE STOK
‘Madame Chapeau’ De bezielster van dit grote project luistert naar de naam … Madame Chapeau : “Op een dag begin januari krijg ik een telefoontje van de receptie: een oudere dame wilde een gift doen en vroeg om een verantwoordelijke te kunnen spreken. Het was een klein vrouwtje met een hoed. We gaan zitten, en ze haalt een plastic spaarvarken uit haar tas, schudt de muntstukken uit op tafel en zegt: hier, tel maar! Wat ik dan ook maar deed, en wat bleek: er zat iets meer dan 700 oude Belgische frank in. Waarna ze me vertelt dat ze één keer per week haar dessert overslaat om blinde personen te helpen, en we bespreken voor welke activiteit haar gift bestemd is. Welnu, diezelfde ‘Madame Chapeau’ kwam nadien elk jaar terug met haar spaarvarken. Tot ze op een bepaald ogenblik wegbleef. Enkele maanden later werd ik opgebeld door een notaris: hij beheerde haar nalatenschap, en ze bleek geen erfgenamen te hebben. In haar testament liet ze ons ettelijke miljoenen BEF na. Het was de bedoeling dat we een ‘geschikt gebouw voor blinde personen’ zouden optrekken”. De heropbouw van het Brusselse pand zou gebeuren in twee fasen: tussen 1989 en 1991 was de kant aan de Hollandstraat aan de beurt, tussen 1999 en 2001 volgde die aan de Engelandstraat.
20 jaar aan het roer. In 1991 volgt Dhr. Bareel mevrouw Hennau op als algemeen directeur van de Brailleliga. Er komen een aantal nieuwe diensten, zoals de Informatiedienst voor technische hulpmiddelen en de Begeleidingsdienst voor blinde en slechtziende personen die zelfredzaam willen worden of blijven. Als algemeen directeur bouwt P.-B. Bareel de Brailleliga verder uit. Zo richt hij met medewerking van Citroën en Luc Lion Brailleclubs op die creatieve activiteiten aanbieden aan blinde personen. Verwoed bouwer als hij is, laat P.-B. Bareel 9 lokale huizen neerpoten in de verschillende landsdelen. Op die manier hoeven blinde en slechtziende personen die van hun diensten gebruik willen maken, zich minder ver te verplaatsen. Onder zijn impuls nemen de teams tal van initiatieven, zoals de oprichting van een 5
DE WITTE STOK
Opening van de Zintuigentuin in 1994: van links naar rechts: Dhr. en Mevr. Herbecq, Dhr. Beernaert, Dhr. Bareel.
Arbeidsbemiddelingsdienst, de opening van een Braillemuseum, de aanleg van een mobiliteitsparcours, de lancering van een website, de organisatie van de Brailleday, de digitalisering van de studio, de oprichting van de Stichting Brailleliga en nog zoveel meer (zie pagina 8).
Nieuwe ideeën zijn altijd welkom. Waarom zou je stoppen op je 60ste als je nog zo’n passie koestert voor je werk? “Ik heb te veel mensen gezien die zich aan het eind van hun carrière vastklampten aan de macht en elk initiatief zodanig in de kiem smoorden dat ze de toekomst van hun bedrijf in gevaar brachten. Na 30 jaar bij de Brailleliga, waarvan 20 jaar aan het hoofd, wil ik plaatsmaken voor nieuwe ideeën en leidinggevende functies openstellen voor mensen met een andere opleiding en een verschillende aanpak. Maar ik laat het nieuwe team zeker niet in de steek, wel integendeel. Ik zal nog 30 uur per week werken (een halftijdse job voor de man die steevast 60 uur per week presteerde, nvdr). Ik zal de nalatenschappen en schenkingen aan de Brailleliga opvolgen en 6
DE WITTE STOK
beheren, samen met Chantal Pringier, die me al jarenlang helpt in dit voor de Brailleliga essentiële domein, want de belangrijkste financieringsbron”.
De Brailleliga opent veel deuren. Welke balans maakt hij op na al die jaren? “De Brailleliga is een sterke vereniging met een goed imago. Die reputatie is de vrucht van het gigantische en uitstekende werk van een uitgebreid team medewerkers en vrijwilligers, die me heel die tijd gesteund hebben. De Brailleliga heeft veel deuren voor mij geopend. Voor al onze projecten had ik het geluk om telkens te kunnen rekenen op fantastische mensen die ons hun vertrouwen hebben geschonken en ons sterk hebben geholpen. Ik kan ze hier onmogelijk allemaal opnoemen, maar ik denk hier onder meer aan René Devillez, Jean-Paul Herbecq, Paul van der Vaeren, Paul Ledent, Philippe Liétart, Jules Berlo, Bernard Van Der Schelden, Christiane Schittecatte, Adèle Châlon, Luc Lion, Marc Giboux, Thierry Van Boxmeer, Guy De Wilde, Jean-Jacques De Laey, Marcel Florizoone, Pierre Lecocq, Joël, Yves en zoveel anderen. Ik wil hen allemaal van harte bedanken”. P.-B. Bareel is ook zijn gezin erg dankbaar, want zijn vrouw, zoon en dochter staan 100 % achter de Brailleliga, ook al slorpt die enorm veel energie op. Ze hielpen vaak ook mee: spellen aanpassen, postzegels kleven, gegevens invoeren …: stuk voor stuk taken waarin ze uitmunten. En wat gaat onze activist doen met zijn vrije tijd? “Vrijwilligerswerk voor de Brailleliga! Ik hou immers van klussen en houtbewerking, samen met mijn vriend Joël, die een uitstekende leermeester is. Ik heb alvast enkele projecten in mijn achterhoofd – wat ons allerminst verwondert – waarover ik u te gepasten tijde meer zal vertellen”. En welke raad geeft P.-B. Bareel aan zijn opvolger? Goed op de centen letten, niet bang zijn om te ondernemen en erin vliegen. “Er is nog zo ontzettend veel te doen!” Bedankt Mijnheer Bareel, voor alles wat u gedaan hebt en nog zult doen voor de Brailleliga! Maar vergeet niet om wat uit te rusten en te genieten van uw nieuwe … prinsenleven. 7
DE WITTE STOK
1991 – 2011: een mooie balans. 1991: Nieuw gebouw in de Hollandstraat en oprichting van de Brailleclubs-Citroën. 1992: Oprichting van een Arbeidsbemiddelingsdienst om blinde en slechtziende personen te begeleiden bij het zoeken naar werk. 1994: Opening van de Zintuigentuin (bewegingsparcours). 1996: Opening van het Vogelmuseum. 1997: Oprichting van de Dienst voor pedagogische begeleiding die hulp biedt aan studenten met een visuele handicap. 1998: Inwijding van de Brailleruimte, oprichting van de aangepaste Spelotheek, lancering van een eerste website. 1999: Oprichting van de Franstalige Jeugdbibliotheek. Eerste zelfstandigheidsstage aan zee voor kinderen met een visuele handicap. Oprichting van lokale huizen in Antwerpen en Jambes. 2000: Organisatie van de 1ste jaarlijkse beurs voor technische hulpmiddelen voor blinde en slechtziende personen, ondertussen omgedoopt tot BrailleTech. Opening van een lokaal huis in Luik en renovatie van het lokale huis in Gent. 2001: Nieuw gebouw in de Engelandstraat. Opening van lokale huizen in Kortrijk en Libramont. 2002: Vernieuwing van de website. Renovatie van het lokale huis in Charleroi en opening van een lokaal huis in Hasselt. 2003: Lancering van de 1ste Brailleday, een recreatieve dag die elk jaar georganiseerd wordt voor blinde en slechtziende kinderen. Organisatie van de tentoonstelling ‘Beelden van blinden’. Oprichting van HORUS, een centrum voor functionele revalidatie. 2005: Digitalisering van de opnamestudio voor audioboeken. Oprichting van de Stichting Brailleliga, een stichting van openbaar nut, prijsuitreiking aan jonge onderzoekers in de oogheelkunde. 8
DE WITTE STOK
2007: 2009: 2011:
Inwijding van Mobi-Lokaal, een ruimte waar blinde en slechtziende personen zich leren verplaatsen met o.a. de hulp van geleidehonden. Renovatie en uitbreiding van de Brailleruimte, die omgedoopt wordt tot Braillemuseum. Renovatie van de opnamestudio. Oprichting van lokale huizen in Leuven, Geel en Ath.
MICHEL MAGIS: EEN MAN VAN HET TERREIN. P.-B. Bareel is een man van de cijfers en een psycholoog, Michel Magis is in de eerste plaats een psycholoog die eveneens belang hecht aan cijfers, maar ook veel aandacht heeft voor mensen. Op die manier is de continuïteit bij de leiding van de Brailleliga gewaarborgd. Voor het overige hebben beide mannen een sterk verschillende achtergrond en temperament. Ondanks zijn zuiderse look en elegantie is Michel Magis toch een rasechte Belg. Hij wordt in maart 1959 geboren in Brussel, uit een Limburgse moeder en een Luikse vader. Thuis wordt hij opgevoed in het Frans, maar hij brengt meer dan twee maanden per jaar door bij de familie van zijn moeder, waar hij Nederlands leert, een taal die hij vandaag uitstekend beheerst. Als kind droomt hij ervan om dierenarts te worden, maar uiteindelijk behaalt hij een licentie psychologie aan de ULB, aangevuld met andere opleidingen: sociaalprofessionele integratie van personen met een handicap, en recentelijker verenigingsmanagement. Tijdens zijn studie leert hij zijn toekomstige echtgenote kennen; ze is eveneens psychologe en werkt bij 9
DE WITTE STOK
Randstad als administratief personeelsverantwoordelijke. Hun twee kinderen studeren momenteel nog: Alexia, 21 jaar, zit in haar laatste jaar logopedie, terwijl de 18-jarige Gilles zijn laatste jaar middelbaar afwerkt. Het enige ‘spoor’ van zijn kinderdroom is Tigresse, de kat van het gezin, die op een dag bij hen introk …
Van opvoeder tot directeur. Michel Magis start zijn loopbaan bij La Famille, een dagcentrum voor volwassenen met een motorische handicap. Hij zal er 8 jaar werken als opvoeder: “Ik organiseerde er praatgroepen met de ouders, werkte rond alternatieve communicatie – onder meer gebarentaal – enz. Dat was heel interessant, maar na een tijdje had ik het toch allemaal gezien en wilde ik nieuwe horizonten verkennen”. De Brailleliga, dat een Centrum voor beroepsopleiding had, wou een dienst oprichten om blinde en slechtziende personen te helpen bij hun integratie op de arbeidsmarkt. “De vzw zocht iemand om die dienst te lanceren, en ik stelde me kandidaat. Ik maakte namelijk mijn eindverhandeling over de invloed van blindheid op angstproblemen bij kinderen van 9 tot 13 jaar. De wereld van blinde personen boeide me. En zo kwam ik in november 1992 bij de Brailleliga terecht. Ik herinner me mijn eerste ontmoeting met Dhr. Bareel nog goed. Hij zei me: ‘U krijgt mijn vertrouwen, maar besef wel dat dit maar voor één keer is’. Dat ben ik nooit vergeten”. Michel Magis richt dus de Arbeidsbemiddelingsdienst op bij de Brailleliga en bouwt die verder uit. De daaropvolgende jaren krijgt hij geleidelijk de coördinatie van andere diensten toevertrouwd, zowel Nederlandstalige 10
DE WITTE STOK
als Franstalige, naast zijn functie als integratieverantwoordelijke: beroepsopleiding, begeleiding en hulp in het dagelijks leven, de Brailleclubs, ontspanningsactiviteiten … Een herstructurering van de Brailleligadiensten brengt hem aan het hoofd van de – eveneens tweetalige – Sociale dienst en de Begeleidingsdienst. Nadien wordt hij directeur van alle Franstalige diensten, wat hij tot op vandaag gebleven is: “In die 19 jaar bij de Brailleliga heb ik alle zogenaamde terreindiensten gedaan, zowel de Nederlandstalige als de Franstalige. Met andere woorden: diensten die rechtstreeks hulp bieden aan blinde en slechtziende personen. Dat biedt me een totaalbeeld dat bijzonder goed van pas zal komen in mijn toekomstige functie als algemeen directeur”. Op welke verwezenlijkingen is hij het meest trots? “De oprichting van de Arbeidsbemiddelingsdienst uiteraard, want die slaagt erin om handicap en beroepscompetenties te verzoenen. Maar ook de opening van de Brailleclubs in heel het land, met de hulp van Citroën, de lancering van de beurs voor technische hulpmiddelen, die ondertussen omgedoopt is tot BrailleTech en elk jaar steeds meer succes heeft, en het uit de grond stampen van HORUS, een centrum voor functionele revalidatie dat tot stand kwam in samenwerking met het Brugmannziekenhuis en het UKZKF 1 in Brussel”.
De violen op elkaar afstemmen. Hoffelijk, attent, doordacht, methodisch: Michel Magis weet wat hij wil en houdt niet van conflicten. Dus gaat hij recht op zijn doel af, maar streeft hij ook voortdurend naar consensus. Zijn nieuwe functie als algemeen directeur beschouwt hij als het op elkaar afstemmen van visies en ideeën van een team, om op die manier gemeenschappelijke doelstellingen na te streven. “We moeten blijven vooruitgaan en ons vervolmaken in onze drie kernactiviteiten: hulp bieden aan blinde en slechtziende personen, opkomen voor hun rechten en belangen, en het grote publiek sensibiliseren voor de problematiek van personen met een visuele handicap. Om leiding te kunnen geven en beslissingen te nemen, moet je naar iedereen luisteren en vooral oog hebben voor de behoeften van blinde en slechtziende personen. Onze diensten komen goed aan die behoeften tegemoet, maar we moeten duurzaamheid betrachten 1
UKZKF: Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola 11
DE WITTE STOK
en nieuwe projecten ontwikkelen, onder meer voor ouderen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan samenwerking met rusthuizen en diensten voor gezinshulp, voor een betere zorg voor ouderen met gezichtsproblemen. We moeten ook bij onze politici blijven pleiten voor hulp aan personen die een handicap krijgen na hun 65ste, want die doelgroep blijft nog altijd in de kou staan. Ook specifieke acties voor blinde en slechtziende jongeren zijn wenselijk, om hun schoolintegratie te bevorderen en ervoor te zorgen dat ze zich echt kunnen ontplooien op school. Ik zou ook graag een soort gebruikersforum oprichten dat hun meningen, ideeën en vaststellingen bundelt, aansluitend bij het VNVerdrag, dat gebaseerd is op het principe ‘niets over ons zonder ons’, zodat onze diensten zich optimaal kunnen afstemmen op de behoeften van personen met een visuele handicap”.
Een sterke en baanbrekende organisatie. Michel Magis is bijzonder gehecht aan de Brailleliga, en de grote kracht van de vereniging schuilt volgens hem in “haar respect voor personen met een handicap, als makers van hun eigen keuzes, terwijl de Brailleliga hen daarbij de nodige ondersteuning biedt. Een andere troef is haar competent en betrokken personeel, en de complementariteit tussen de terreindiensten en de administratieve diensten. Iedereen ijvert samen voor het algemeen welzijn van blinde en slechtziende personen. De Brailleliga speelde vaak een pioniersrol. Zo zijn we inzake werkgelegenheid de enige gespecialiseerde dienst in België voor blinde en slechtziende personen, en we blijven baanbrekend werk verrichten. We hebben ook technische hulpmiddelen ontwikkeld die anders alleen beschikbaar waren in het buitenland, onder meer de VS, Duitsland en Groot-Brittannië. De Brailleliga is zeer dynamisch en wil naast hulp aan personen ook het publiek sensibiliseren, een noodzakelijke aanvulling op haar activiteiten”. Zijn boodschap aan leden, medewerkers, vrijwilligers, sympathisanten, schenkers … van de Brailleliga: “De machtsoverdracht is goed voorbereid, zodat ieders talenten de structuur in haar geheel versterken. Een directeur is niet iemand die helemaal bovenaan de piramide staat, maar iemand die competenties kan bundelen, zodat we onze doelstelling – hulp bieden aan blinde en slechtziende personen – optimaal kunnen verwezenlijken. Ik wil 12
DE WITTE STOK
dan ook iedereen die de Brailleliga ondersteunt, uitnodigen om in die zin te blijven voortwerken. Het is de moeite waard, want het is niet omdat er een nieuwe directeur aan het roer komt dat onze basisopdracht verandert”. Tot slot wil hij nog iets kwijt over Dhr. Bareel: “Ik wil hem in de eerste plaats bedanken omdat hij de Brailleliga heeft gebracht waar ze vandaag staat. Dank ook voor alles wat hij me geleerd heeft en voor zijn vertrouwen … dat hij mij geen twee keer heeft moeten geven!”
CHRISTINE BEAUSAERT: EEN VROUWELIJKE COMEBACK ! De Brailleliga mag dan al opgericht zijn door twee vrouwen, twee opeenvolgende vrouwelijke voorzitters hebben gehad in de beginperiode en vervolgens nog verschillende directrices, ondertussen werd onze vereniging al 20 jaar uitsluitend door mannen geleid. De komst van Christine Beausaert aan het hoofd van de Franstalige diensten luidt dan ook een terechte terugkeer van vrouwen in binnen het bestuur van de Brailleliga. Christine Beausaert is van Brusselse origine, 45 jaar en moeder van 4 kinderen. Ze volgde het klassieke onderwijsparcours: LatijnGriekse humaniora en nadien een licentie in de rechten aan de UCL. Haar eerste job als juriste in een Brussels OCMW, waarbij ze verantwoordelijk is voor het personeel en voor beroepsprocedures bij de arbeidsrechtbank, is een degelijke ‘levensschool’: “Op je 24ste geconfronteerd worden met schrijnende toestanden in een grootstad is een fantastische leerschool en veegt meteen al je vooroordelen weg. Heel de complexe realiteit van de mens overvalt je: somber en schitterend tegelijk. Je beseft hoe absurd vooroordelen zijn, hoe broos geluk is en hoe relatief verdienste. Tegelijk wordt duidelijk dat de 13
DE WITTE STOK
werkelijkheid veel genuanceerder is dan je op het eerste gezicht zou denken. Gaandeweg raakte ik ervan overtuigd dat we in België trots kunnen zijn op onze sociale zekerheid. Maar wat ik vooral geleerd heb uit die rijke ervaring, is dat we niet mogen oordelen over de levensloop van anderen, want absolute zekerheid bestaat niet, voor niemand en nergens”. Na 10 jaar OCMW wil Christine Beausaert zich herbronnen en 4/5 gaan werken. Ze solliciteert bij de Brailleliga voor een job in het Opleidingscentrum, maar Dhr. Bareel wil iemand die voltijds werkt en geen 4/5. Uiteindelijk vindt ze een baan bij de RVA, maar al na 6 maanden gaat ze in op een tweede werkaanbieding van de Brailleliga, dit keer voor personeelsmanagement. Dhr. Bareel heeft nog altijd interesse en doet haar een aanbod dat ze naïefweg aanvaardt: “De eerste 6 maanden werkt u voltijds en nadien mag u overschakelen op 4/5”. We schrijven 2000. 11 jaar later is ze nog altijd op post … en werkt ze veeleer 6/5 dan 4/5!
De sociale sector: een bewuste keuze. Ze koos voor de Brailleliga omdat ze nergens anders wilde werken dan in de sociale sector. “Als licentiaat in de rechten kun je makkelijk veel geld verdienen, maar dat is niet mijn drijfveer. Ik heb me altijd nuttig willen maken voor anderen, en menselijke relaties staan centraal bij mij. Na mijn ervaringen bij het OCMW en de RVA leek de Brailleliga me een zeer nobele instelling om voor te werken, en precies dat overtuigde me om er mij te engageren”. Christine Beausaert was 11 jaar manager human resources bij de Brailleliga en was dus verantwoordelijk voor ruim 100 werknemers. “Personeelsmanagement is ondertussen sterk geëvolueerd. Werknemers zijn vandaag niet meer wat ze 5 of 10 jaar geleden waren. Ze hebben andere verwachtingen, nieuwe competenties en ideeën. Ze hebben ook een kritische houding, en de structuren moeten zich aan hen aanpassen”. Voordeel van die functie is dat ze vandaag iedereen kent. Dankzij haar ervaring met personeelsbeheer, gekoppeld aan haar juridische opleiding, heeft ze meer aandacht voor administratief beheer en voor cijfers. Hoe ziet ze haar toekomstige functie als hoofd van de Franstalige diensten van de Brailleliga? 14
DE WITTE STOK
“Doordat ik nooit op het terrein heb gewerkt, kan ik een vrijstaande en nieuwe kijk ontwikkelen op de diensten die we verlenen aan blinde en slechtziende personen. Op die manier hoop ik een debat op gang te kunnen brengen met de respectieve teams en naar de behoeften van onze leden te luisteren, om er zo goed mogelijk op in te spelen. Mijn ervaring met personeelsmanagement heeft me ook geleerd dat, om een goede dienstverlening te kunnen bieden, elke medewerker zich moet kunnen informeren, vormen en herbronnen. Ik zal daar veel aandacht aan besteden.” In dit stadium is het moeilijk om grote projecten te lanceren: “Ik wil in de eerste plaats een klare kijk krijgen op situaties, problemen en verwachtingen, zowel van onze cliënten als van onze medewerkers. Pas nadien kunnen we over projecten praten. We moeten er ook voor zorgen dat we financieel safe zitten en op zoek gaan naar extra overheids- en privégelden om nieuwe projecten te kunnen ontwikkelen die afgestemd zijn op de behoeften van personen met een visuele handicap”.
De juiste prioriteiten stellen. Christine Beausaert is de Brailleliga zeer dankbaar omdat ze haar de kans geeft om op haar 45ste van job te veranderen en zich bij te scholen: “Dat is gewoon fantastisch en zou ook vaker moeten gebeuren, want het is bijzonder verrijkend, zowel individueel als voor de samenleving”. Maar hoe zal ze omgaan met al die nieuwe verplichtingen, terwijl ze eigenlijk op zoek was naar een 4/5-baan? “Als je dag in dag uit een groot gezin draaiende moet houden – en tegelijk hard moet werken – leer je vanzelf wel de juiste prioriteiten stellen en het belangrijke van het bijkomstige te onderscheiden. Dat vergt een goede organisatie en veel energie. Die delicate evenwichtsoefening moet altijd gebeuren met respect voor mijn familie”. Sinds de geboorte van haar jongste telg, die ondertussen anderhalf jaar is, heeft ze bijna geen vrije tijd meer. Ach, wat doet het ertoe, vandaag staan haar werk en haar gezin centraal, maar morgen zal er wel meer ruimte vrijkomen voor zichzelf. Wedden dat ze ook dan volop nieuwe plannen zal blijven smeden?
15
DE WITTE STOK
“MAAK DE JUISTE KEUZE NA JE STUDIES” Ter gelegenheid van de Brusselse Veertiendaagse van de Gelijke Kansen en de Diversiteit van 9 tot 25 november 2011 organiseerde de Brailleliga op 17 november een informatiedag met workshops over de verschillende wegen die jonge slechtziende personen kunnen inslaan. Die dag was bestemd voor 16- tot 25-jarigen en de professionals die hen begeleiden en vond plaats in de lokalen van de Brailleliga te Brussel. Wat brengt morgen? Zou ik mijn studies wel voortzetten? Is het realistisch om aan studies Rechten te beginnen als ik blind ben? Is verder studeren echt nodig? Wat voor werk zou ik kunnen doen? Zal mijn diploma later wel nuttig zijn? Hoe kan ik me ontwikkelen? En als ik er nu eens voor kies om te leven voor en door mijn passie? Zo zijn er enorm veel vragen die elke jongere zich stelt en die nog moeilijker zijn voor mensen met een visuele beperking. We mochten die dag 85 deelnemers verwelkomen, het merendeel jongeren die erg bij het thema betrokken zijn, maar ook professionals uit de onderwijssector of uit instellingen (VDAB, Selor, Actiris, Phare ...).
16
DE WITTE STOK
Neem je nieuwe leven zelf in handen. Tijdens de ochtendsessie kregen de deelnemers informatie over wat te doen aan het eind van de studies, over hoe materiële hulpmiddelen te verkrijgen, over de hulpmiddelen waar werkgevers recht op hebben als ze een blinde of slechtziende persoon aanwerven, enz. Katia Van Humbeeck, sociaal assistente bij de Brailleliga, legde aan de deelnemers uit dat ze zich in een overgangsperiode bevinden. Wanneer je stopt met studeren, krijg je niet langer verhoogde kinderbijslag, maar heb je wel recht op een inkomensvervangende en integratietegemoetkoming. Alleen vereist dat administratieve stappen die een jongere met een visuele beperking zeker moet ondernemen. Aangezien de opvolging door de school op dat punt ophoudt, kunnen de diensten van de Brailleliga de rol van de school overnemen en de jongere helpen. Wat materiële hulpmiddelen betreft (pc, brailleleesregels, spraakondersteuning, ...), werd er nog eens vermeld welk materiaal terugbetaald wordt en welke procedure er moet worden gevolgd. Men wees wel nog eens op de soms lange wachttijden. Ook hier geldt dus de wet van de vooruitziendheid. Het gamma arbeidsgereedschap werd voorgesteld door Ann Vanderhallen van de VDAB, en Koen Steenberghs van Ernst & Young getuigde over zijn ervaring met de aanwerving van Youri, die slechtziend is. Hij heeft zich perfect in het bedrijf geïntegreerd en doet zijn werk even goed als zijn collega’s, zij het wel wat trager, maar het werkritme wordt gedekt door een premie die de werkgever ter compensatie krijgt. Naast die informatie werden er nog korte filmpjes getoond over hoe je een witte stok gebruikt, over geldautomaten die werden aangepast voor mensen met een visuele beperking (met de vriendelijke samenwerking van BNP Paribas Fortis), vergrotingssoftware, een pratende beeldschermloep, monoculaire kijkers en aangepaste gsm’s. 17
DE WITTE STOK
Studies, werk, vrije tijd. Na een snelle lunch werden de deelnemers voor de namiddag onder de verschillende themaworkshops verdeeld. De 3 workshops waren even succesvol. De eerste, “studies en vorming”, werd geleid door Hélène Zègre van het CEFES van de ULB. De informatie-uitwisseling en gesprekken gingen voornamelijk over de opvolging die het CEFES voor ULB-studenten met een handicap verzekert. In samenwerking met de Brailleliga kunnen de cursussen bijvoorbeeld op aangepaste dragers voorzien worden (digitaal, opgenomen, in grote letters of in braille). Het CEFES kan ook de docenten contacteren om de examenformule aan te passen of er eventueel voor te zorgen dat een student 1 jaar over twee jaar kan spreiden. Er zijn verschillende mogelijkheden om universitaire studies te volgen, ook al heb je een handicap. Natuurlijk behoren ook andere opleidingen tot de mogelijkheden, zoals de vormingen bij de Gespecialiseerde opleidings-, begeleidings- en bemiddelingsdienst van de Brailleliga. De 2de workshop rond werk werd geleid door Betty Nechelput van Actiris en Valentine Theys van de Cel Diversiteit van Selor (rekruteringsorgaan van de overheid). Mevrouw Nechelput heeft de deelnemers aangemoedigd om zich na hun studies als werkzoekende in te schrijven. In elke Brusselse gemeente is er een filiaal van Actiris, wat dat zeker gemakkelijker maakt. De sociale dienst van Actiris kan jongeren met een visuele beperking helpen om zich op de arbeidsmarkt aan te bieden. Daarvoor kan overigens ook samengewerkt worden met de jobcoaches van de Brailleliga. Actiris dringt er bij jonge blinde en slechtziende personen op aan om zo zelfstandig mogelijk te leren leven voor ze werk gaan zoeken. Het is bijvoorbeeld belangrijk om zich te kunnen verplaatsen met een witte stok of een computer en andere technische middelen te gebruiken. Veel van die jongeren denken nog te vaak dat werken 18
DE WITTE STOK
in de privésector of bij de overheid niet voor hen is weggelegd, maar niets is minder waar! Er zijn voldoende mogelijkheden voor begeleiding, opleiding en hulp om op de arbeidsmarkt terecht te komen. Bovendien werden er belangrijke inspanningen geleverd om de rekruteringsprocedures en -tests toegankelijker te maken voor personen met een handicap, vooral bij Selor. Tot op deze informatiedag wisten heel veel jongeren dat niet. In de 3de workshop werd aandacht besteed aan vrije tijd en autonomie, met de hulp van Hervé Cornille van de Franstalige Liga Gehandicaptensport. Hier werd duidelijk hoe belangrijk en interessant de jongeren vrije tijd en sport vinden. De Liga Gehandicaptensport wil sport bij personen met een handicap promoten. Ze telt om en bij de 1000 leden en dekt 23 sportdisciplines die aan de verschillende soorten handicap kunnen worden aangepast. Arnold Vandormael, een slechtziende die goalball speelt, kwam getuigen over zijn selectie voor de Paralympics van Londen in 2012. David De Dapper, een 19
DE WITTE STOK
slechtziende atleet die elk jaar met het team van de Brailleliga deelneemt aan de 20 km van Brussel, kwam ook getuigen over zijn jarenlange loopervaring.
De sociale integratie van jongeren bevorderen. De slotspeech kregen we van de Staatssecretaris voor Gelijke Kansen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Bruno De Lille, die ons er nogmaals aan herinnerde dat jongeren de kracht zijn van het Brussels Gewest. Hij wil alles doen voor de sociale integratie van alle jongeren, ook die met een visuele handicap. Deze Veertiendaagse van de Gelijke Kansen en de Diversiteit is één van de drijvende krachten achter die ambitie. De Brailleliga wil niet alleen alle helpers van die dag bedanken, maar ook de partijen die deze door hun financiële steun hebben mogelijk gemaakt: het ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dienst Diversiteit en Gelijke Kansen en BNP Paribas Fortis.
20
DE WITTE STOK
AFSPRAAK IN UW STREEK. De Brailleliga is het hele jaar door aanwezig op tal van evenementen met een diversiteit aan thema’s: vrije tijd, zelfstandigheid, handicap, werk, diabetes, welzijn, ... Doel: het publiek informeren over de diverse gratis diensten waarvan personen met een visuele beperking gebruik kunnen maken, alsook het sensibiliseren van bezoekers door middel van zintuigelijke activiteiten.
We waren erbij! • 13 september, Oostende. In het kader van de Week van de Mobiliteit, verkenden enkele Oostendse schepenen geblinddoekt hun stad achteraan een tandemfiets. De rit bracht hen ondermeer naar het stationsplein, waar zij te voet en met behulp van een witte stok hun weg dienden te vinden naar de bushalte. Deze actie had tot doel de schepenen te sensibiliseren over de toegankelijkheid van hun stad naar blinde en slechtziende personen toe. • 23 en 24 september, Namen. De Brailleliga was aanwezig op de eerste vrijwilligersbeurs “Volontairement Vôtre”. Onze vereniging zoekt vrijwilligers voor diverse doeleinden en in diverse regio’s, het was dan ook de gelegenheid bij uitstek om potentiële kandidaten aan te trekken. 21
DE WITTE STOK
• 25 september, Fléron. Diverse activiteiten werden op de stand van de Brailleliga voorgesteld tijdens de dag van de mobiliteit in de “Espace Sport”. • 4 en 5 oktober, Blankenberge. De sportieve senioren konden tijdens het sportevenement ‘Senior Games’ hun zintuigen testen op de stand van de Brailleliga. Zij werden er eveneens geïnformeerd omtrent leeftijdsgebonden oogaandoeningen. • 14 tot en met 16 oktober, Genk. Senioren werden tijdens de Actief 50beurs op onze stand geïnformeerd over LMD en andere oogaandoeningen. Ze konden er tevens kennismaken met onze dienstverlening. • 19 oktober, Brussel. Naar jaarlijkse gewoonte organiseerde de Brailleliga twee geblinddoekte sensibiliseringssessies in het degustatietheater van het Voedingssalon. De deelnemers konden diverse voedingsmiddelen ontdekken met behulp van hun smaak-, geur- en tastzin. • 8 november, Charleroi. Tijdens de beurs ‘Arts Ménagers’, hebben de sterrenkok Laury Zioui en Jean-Luc Michaux die blind is, de sluier rondom de visuele handicap opgetild en dit op een wel heel gekruide manier! De twee lekkerbekken vergeleken hun kooktalenten en maakten hetzelfde recept klaar. Een uitzonderlijk avontuur, zo bleek, vooral dan voor 22
DE WITTE STOK
Laury Zioui die voor het eerst ‘blind’ kookte met een blinddoek op. De enthousiaste toeschouwers lieten, al proevend van beide gerechten, hun gastronomische opmerkingen weerklinken. • 15 november, Sankt-Vith. Ter gelegenheid van de Katharinenmarkt konden voorbijgangers op de stand van de Brailleliga geblinddoekt boterhammen smeren en al tastend en ruikend objecten raden. • 15 tot en met 19 november, Brussel. Tijdens de Zenith-beurs informeerde de Brailleliga de 50-plussers omtrent leeftijdsgebonden oogaandoeningen. • 22 november, Brussel. Ophtalmologica Belgica, beter bekend als OB, is een jaarlijks congres voor alle oftalmologen. De Brailleliga was zoals steeds aanwezig om hen te informeren omtrent onze dienstverlening, en de Stichting Brailleliga reikte opnieuw prijzen uit aan jonge onderzoekers in de oogheelkunde. • 24 november, Lichtervelde. Voor het eerst organiseerde Visuu Activa een beurs voor hulpmiddelen, waarop ook de Brailleliga niet ontbrak. Blinde en slechtziende bezoekers konden informatie inwinnen betreffende onze gratis diensten. • 6 december, Antwerpen. Jeroen De Pauw verbaasde het publiek in een geblinddoekte kookwedstrijd tijdens het Antwerps Voedingssalon. Hij nam het op tegen een blinde amateur kokkin, Gonda Baert. De Brailleliga informeerde met deze actie het publiek over de mogelijkheid om heerlijk en veilig te koken, ondanks het feit dat men leeft met een visuele beperking. 23
DE WITTE STOK
We zullen er zijn! Manneken-Pis. 4 januari 2012: Op initiatief van de Brailleliga zal Manneken Pis, ter herdenking van zijn geboortedag, op 4 januari verkleed gaan als blinde schooljongen, en vergezeld worden van zijn geleidehond. 4 januari is tevens de Wereldbrailledag, mis deze unieke dag dus niet om hem hulde te brengen! 27 mei 2012: 20km door Brussel. De 20km door Brussel vinden in 2012 plaats op zondag 27 mei. Bent u blind, slechtziend of ziend, neem allen massaal deel en loop met de kleuren van de Brailleliga. Dankzij uw deelname aan deze sportieve en solidaire uitdaging helpt u ons een project te steunen dat de Brailleliga graag in 2012 wenst te verwezenlijken: de oprichting van een “Lichtlabo” (zie p. 25). In deze ruimte, waarin een keuken, een woonkamer en een bureau worden gesimuleerd, kunnen slechtziende personen verschillende soorten verlichting en contrasten testen. Hierdoor ontdekken zij door welke lichtbron zij het meest optimale zicht bereiken. Doet u weinig, veel of fervent aan sport en zou u graag deelnemen aan de 20km door Brussel, dan bent u van harte welkom in de ploeg van de Brailleliga. De Brailleliga draagt de kosten van slechtziende en blinde personen alsook van hun gids. Voor de anderen volstaat het om het inschrijvingsgeld (20 euro) samen met de bijdrage voor het Lichtlabo-project (vanaf 13 euro, dus een totaal van 33 euro... hetzelfde getal als de 33ste editie van deze 20km door Brussel!) te storten. Wij zorgen voor uw inschrijving, uw rugnummer en chip, een t-shirt en kleine versnapering bij de aankomst. U kan zich inschrijven tot en met 16 maart 2012, eenvoudigweg door ons te bellen op 02 533 33 11 of te mailen naar
[email protected]. Een goede training gewenst! 24
DE WITTE STOK
TE STEUNEN PROJECT: EEN «LICHTLABO» Iedereen weet dat het licht een cruciale rol speelt in de manier waarop wij vormen, kleuren, en voorwerpen waarnemen. Waar we echter minder weet van hebben, is dat onze behoefte aan licht stijgt met de leeftijd: een persoon van 60 jaar heeft 6 keer meer behoefte aan licht dan een kind van 10 jaar! Dit alles geldt uiteraad nog meer voor personen met een visuele beperking. Voldoende verlichting kan de levenskwaliteit van slechtziende personen verbeteren. Zo kunnen ze gemakkelijker een boek lezen, administratie beheren, werken, op een veilige manier koken en knutselen, zich zonder risico verplaatsen, of zich uitleven in hun favoriete bezigheid. Een verlichting aangepast aan hun noden is dus essentieel.
© Foto Boyd Smith
Maar slechtziendheid bestaat in vele vormen waardoor de lichtbehoefte varieert naargelang de visuele pathologie van elk persoon. Hierbovenop komt de diversiteit aan soorten en vormen van verlichting, waardoor het moeilijk is om de juiste keuze te maken. Het is dus van groot Welke lamp is het best voor mij om te lezen? belang om gepersonaliseerd advies in te winnen dat aangepast is aan de persoonlijke behoefte. De Brailleliga wenst advies te verstrekken aan slechtziende personen. Dit is de reden waarom zij in 2012 een «Lichtlabo»-project wenst te realiseren. Door een ruimte in te richten die volledig gericht is op diverse soorten 25
© Foto Boyd Smith
DE WITTE STOK
Testen van de verlichting voor de keuken en eetkamer.
verlichting, contrasten en kleuren, zou onze organisatie een volledig nieuwe dienstverlening kunnen aanbieden aan slechtziende personen. Deze ruimte zou een keuken, een woonkamer en een bureau bevatten, waarin slechtziende personen verschillende lichtsoorten, kleuren en contrasten zouden kunnen testen, alvorens zij bij hen thuis een optimale lichtomgeving creëren rekening houdend met hun visueel probleem. Op basis van een inventaris van de persoonlijke behoeften van iedere slechtziende persoon, kunnen de medewerkers van de Brailleliga die gespecialiseerd zijn in dit domein aangepaste adviezen verlenen. Op deze manier kunnen slechtziende personen gemakkelijker de juiste lampen kiezen en beter weten waar ze deze het beste plaatsen in de verschillende woongedeelten, in functie van hun activiteiten in elke ruimte. Dankzij een juiste keuze voor de kleur en het materiaal op de muren, deuren, meubels, gordijnen, jaloezieën, ... en met een goede aanpak van de diverse lichtbronnen, kunnen contrasten sterk verbeterd worden. Ook op dit domein wenst het Lichtlabo diverse opties voor te stellen die door de slechtziende persoon kunnen getest worden. Dit «Lichtlabo» zou de personen die door een visuele beperking werden getroffen op een concrete manier verder helpen in het optimaal inrichten van hun woning zodat zij er zo goed mogelijk kunnen zien en er zo veel mogelijk 26
DE WITTE STOK
details in zouden kunnen onderscheiden. Dit is één van de voorwaarden om zelfstandig te leven, en voor senioren, één van de voorwaarden om op een veilige manier zo lang mogelijk in hun eigen onderhoud te kunnen voorzien. Een goede verlichting en voldoende contrasten helpen om gemakkelijker kleren terug te vinden in de kast, de juiste pillen in de medicijnenkast, na te gaan of het vlees reeds voldoende doorbakken is, of hindernissen te omzeilen die vaak de oorzaak vormen van valpartijen. Deze nieuwe dienst zou, net zoals al de andere diensten die de Brailleliga voorstelt, gratis aangeboden worden aan slechtziende personen. Maar hij kost uiteraard geld! Opdat wij deze dienst in 2012 zouden kunnen lanceren, hebben wij uw hulp nodig. Steun ons met dit project door deel te nemen aan de financiering van het « Lichtlabo » en help het dagelijks leven te verbeteren van tal van personen die geleidelijk aan het zicht verliezen. Draag uw steentje bij -of beter gezegd een lampje-, elk gebaar telt, hoe miniem ook. Dankzij ondermeer het bijgevoegde overschrijvingsformulier kan u aan dit project deelnemen. Wij danken u van ganser harte voor uw vrijgevigheid!
Fiscaal attest voor giften vanaf 40 euro. De Brailleliga is gemachtigd om fiscale attesten af te geven aan personen die doneren aan onze vereniging, zodat zij de giften kunnen aftrekken van hun belastingen. Wij herinneren u eraan dat sinds 1 januari 2011 en onder wetgevend besluit, de minimum donatie om een fiscaal attest te ontvangen, verhoogd is tot 40 euro per kalenderjaar (in plaats van 30 euro in het verleden). Het einde van het jaar nadert en als u gebruik wenst te maken van fiscale aftrekbaarheid voor uw volgende belastingsaangifte (wat uiteraard geen verplichting is), kan u nagaan of uw gift aan onze vereniging minimum 40 euro bedraagt. Zoniet zijn wij niet in staat om u begin 2012 een fiscaal attest toe te sturen. Dank u voor uw begrip en vooral voor uw steun. 27
DE WITTE STOK
BESTE WENSEN VAN MONIQUE JUNIUS! De onhoudbaar precieze, meertalige, door informatica en kantklossen gepassioneerde organisatrice Monique Junius, 72 jaar, toont ons een voorraad met duizenden keren “Gelukkig Nieuwjaar, Prettig Kerstfeest, Beste wensen”. Het zijn de wenskaarten waar ze samen met 3 andere vrijwilligers maar al te graag over waakt. “Samen kiezen we de kaarten die in de catalogus terechtkomen, qua smaak vullen we elkaar goed aan. Dit jaar zijn het vooral oude kaarten, die hebben enorm veel succes!” vertelt Monique. De 4 helpen elkaar altijd, maar elk heeft zijn eigen specialiteit: voorbereiden van de catalogus, verkoop aan werknemers in bedrijven, samenstellen van pakjes, facturatie.
Van links naar rechts : Monique Junius, Monique Van Cleemput, Claudine Marotte en Marie-Hélène Croÿ tussen hun kaarten..
“Ik verwerk de bestellingen van particulieren en bedrijven die per e-mail binnenkomen. Ik centraliseer alles, ik beheer de stock voor de verkoop met een tabel die in ons lokaal ophangt en ik zorg voor de opvolging bij de klanten”. Monique werkt ook samen met de Communicatiedienst van de Brailleliga om de kaarten uit de catalogus online te zetten op www.braille.be. “Bij elke kaart die online komt, moet ook een beschrijving komen, die ik met de hulp van mijn drie collega’s in het Frans en het Nederlands opstel. Dankzij die beschrijving kunnen blinde en slechtziende personen weten welke tekening er op de kaart staat. Hun spraakondersteuning leest de tekst voor die op het scherm staat”, aldus Monique. 28
DE WITTE STOK
Na een carrière als directiesecretaresse heeft Monique 10 jaar geleden beslist om haar talenten ten dienste van de Brailleliga te stellen. “Ik wou me nuttig maken en anderen helpen met waar ik goed in ben. Ik ben begonnen als voorlezer. Nu ben ik ondertussen 5 jaar vrijwilliger bij het wenskaartenteam. Zo samenwerken vind ik erg leuk, interessant, dynamisch, gevarieerd en Monique (links) verzamelt met haar collegagezellig: we plagen elkaar, we praten over onze vrijwilligster de wenskaarten. problemen, we lachen en soms gaan we samen op restaurant!” zo zegt Monique. Elke maandag komt Monique, die in Edingen woont, naar Brussel om bij de Brailleliga de bestellingen voor de wenskaarten voor te bereiden, samen met haar collega’s. En dat is belangrijk voor de blinde en slechtziende personen: de opbrengst van de kaarten helpt de gratis hulp van de Sociale dienst te financieren. Twijfelt u voor het eindejaar tussen kaartjes en e-mails? Monique helpt u kiezen: “Een kaartje is zo veel leuker! Het plezier van de brievenbus leeg te maken, de envelop open te scheuren en daar een kaartje uit te halen, met een handgeschreven en persoonlijke boodschap, die je dan ergens in huis kunt bewaren ... Daar kan toch niets aan tippen!” Wilt u wenskaarten bestellen? De catalogus is beschikbaar op www.braille.be. Het wenskaartenteam staat elke maandag van 10 tot 16 uur ter beschikking op het nummer 02 533 32 11.
29
DE WITTE STOK
DANKBETUIGINGEN. In september 2011 organiseerden Isabelle en Jean-Loup Maisin-Allard een feest voor al hun vrienden. Ze wensten geen cadeau, maar vroegen aan hun gasten die hun sympathie wilden betuigen om een gift te doen aan de Brailleliga. Van harte bedankt aan al degenen die de daad bij het woord hebben gevoegd: hun vrijgevigheid zal een uitstap financieren voor blinde en slechtziende kinderen die aan de volgende zelfstandigheidsstage aan zee zullen deelnemen. Ter gelegenheid van haar verjaardag stelde Isabelle Speidel aan haar gasten voor om een gift over te maken aan de Brailleliga in plaats van haar cadeaus te schenken. Bedankt aan degenen die haar oproep hebben beantwoord. Hun giften zullen bijdragen aan de financiering van de volgende Brailleday, een recreatieve dag voor blinde en slechtziende kinderen. Meneer en Mevrouw Burgraeve-Mertens hebben ter gelegenheid van hun gouden bruiloft een gift overgemaakt aan de Brailleliga. Deze zal gebruikt worden bij het financieren van de eerste witte stok die aan blind wordende personen wordt geschonken. Bedankt! Bedankt aan Materne die ons gratis bokalen met compotes heeft geschonken. Deze compotes werden gebruikt voor de geblinddoekte smaaktest tijdens de sensibiliseringssessies die de Brailleliga organiseerde op het Voedingssalon in Brussel en de Arts Ménagers te Charleroi. 30
DE WITTE STOK
Rechtzetting: In ons vorig nummer hebben wij melding gemaakt van de ontvangen gift in het kader van de 65ste verjaardag van mevrouw Betty Bertrand. Wij hadden u aangekondigd dat deze gift zou besteed worden aan een recreatieve dag voor blinde en slechtziende personen. Wij hadden de wens van mevrouw Bertrand, om de gift te besteden aan de ontwikkeling van ons nieuw lokaal huis in Leuven, over het hoofd gezien. Onze excuses mevrouw Bertrand, maar wees gerust: het ontvangen bedrag werd gebruikt in het kader van het lokaal huis te Leuven. Alsnog bedankt.
31
ONDER ONS Nummer 4 / 2011 Oktober - November - December
20 KM VAN BRUSSEL 2012 : GA DE UITDAGING AAN! Op 27 mei 2012 zal de Brailleliga opnieuw aan de startlijn van de 20 km van Brussel staan. Elk jaar nemen 30.000 lopers deel aan dit evenement dat de straten van de hoofdstad doorkruist met fanfaremuziek en de aanmoedigingen van supporters langs het parcours op de achtergrond. Onze uitdaging: het recordaantal van 342 lopers dat we vorig jaar haalden met onze ploeg verbreken. Daarvoor hebben we u nodig, schrijf u in bij onze ploeg! Geen paniek, 20 km lopen is een haalbare uitdaging! Als u enkele trainingssessies inlast vanaf februari-maart 2012 zal u eind mei in goede conditie aan de start staan. En als u lopen te moeilijk vindt, weet dan dat u de afstand ook al wandelend kan afleggen. Wilt u uw kans wagen? Aarzel dan niet en schrijf u meteen in bij onze ploeg. De inschrijvingskosten voor blinde of slechtziende personen en hun gids worden door de Brailleliga ten laste genomen. Om u in te schrijven, moet u ons contacteren voor 12 maart 2012, per telefoon op 02 533 33 11 of per mail:
[email protected]. Wij zorgen ervoor dat u ingeschreven wordt en bezorgen u uw rugnummer en chip. U ontvangt ook een t-shirt van de Brailleliga om goed herkenbaar te zijn op het parcours. Na de wedstrijd bieden wij u op onze stand nog een natje en een droogje aan. Wilt u wel meedoen, maar heeft u geen begeleider? Geen probleem, heelwat ziende lopers zijn bereid om u tijdens de 1
ONDER ONS
wedstrijd te gidsen. Wij kunnen u in contact brengen met één van hen. Geïnteresseerden uit uw familie, vrienden of kennissen zijn uiteraard ook van harte welkom in onze ploeg om zelf te lopen of om uw wedstrijd te sponsoren (een fiscaal attest wordt uitgereikt voor elke gift vanaf 40 euro). Het bijeengehaalde geld zal gebruikt worden om een project te financieren dat ons nauw aan het hart ligt: de realisatie van een Lichtlabo om slechtziende personen raad te kunnen geven in verband met verlichting en contrasten (lees hierover ook het artikel op pag. 25). Bedankt voor uw medewerking!
NIEUWS VAN DE SOCIALE DIENST.
Vergoeding voor reiskosten van kinderen,votre jonger dan 18en jaar, Demandez pension ligne. opgevolgd in een revalidatiecentrum. De verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging kent sedert 20 mei 2011 aan de patiënt jonger dan 18 jaar een tegemoetkoming toe voor de kostprijs van een heen- en terugreis naar een revalidatiecentrum waar het kind wordt opgevolgd. Deze maatregel kadert in het programma van de federale regering ter verbetering van de levenskwaliteit van personen met een chronische aandoening. De terugbetaling van verplaatsingsonkosten bestond reeds voor bepaalde patiënten en wordt nu dus uitgebreid naar kinderen, jonger dan 18 jaar, met specifieke aandoeningen (waaronder de visuele handicap), die in bepaalde centra worden opgevolgd. 2
ONDER ONS
De tegemoetkoming bedraagt 0,25 euro per km op grond van de werkelijke afstand tussen zijn hoofdverblijf-plaats en één van de revalidatieinstellingen, erkend door het RIZIV waaronder ook de visuele revalidatie. Het ziekenfonds kent de tegemoetkoming toe op basis van een aanvraagdocument dat door het revalidatiecentrum ingevuld werd. De tussenkomst zal gebeuren met terugwerkende kracht voor de verplaatsingen die plaatsgevonden hebben vanaf 20 mei 2011.
Het systeem van Demandez votre pension en ligne. de sociale derde betaler. Wanneer u naar een zorgverlener gaat (arts, tandarts enz.), betaalt u het honorarium voor de raadpleging en bezorgt u het getuigschrift voor verstrekte hulp aan uw ziekenfonds, dat een deel van de kosten terugbetaalt. Het resterende gedeelte dat u zelf moet betalen omvat uw persoonlijk aandeel (remgeld) en de eventuele supplementen. De derdebetalersregeling houdt in dat u enkel uw persoonlijk aandeel en de eventuele supplementen aan de zorgverlener betaalt. Het verschil wordt rechtstreeks door het ziekenfonds aan de zorgverlener gestort. De “derdebetalersregeling” wordt altijd toegepast in het ziekenhuis en bij de apotheek voor alle verzekerden die in regel zijn met de verplichte verzekering. Na een ziekenhuisverblijf bijvoorbeeld wordt een groot deel van de kosten rechtstreeks door het ziekenfonds aan het ziekenhuis betaald. U ontvangt enkel een factuur voor wat u nog moet betalen na terugbetaling door het ziekenfonds. Sommige categorieën van personen kunnen voortaan op 3
ONDER ONS
eigen verzoek genieten van de derdebetalersregeling voor raadplegingen bij de huisarts, dus buiten het ziekenhuis en de apotheek. Men spreekt dan van de sociale derde betaler. Dit systeem werd ingevoerd om uitstel van geneeskundige verzorging te vermijden en de gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk te maken. Rechthebbenden op verhoogde tegemoetkoming (RVV en OMNIO) en personen die zich in een occasionele individuele financiële noodsituatie bevinden, komen in aanmerking voor dit systeem. Wat moet u hiervoor doen? • Geniet u van de verhoogde tegemoetkoming, neem dan een kleefbriefje mee. Behoort u tot een andere categorie, vraag dan een attest aan uw ziekenfonds, behalve indien u zich in een tijdelijke financiële noodsituatie bevindt. Praat er in dat geval rechtstreeks over met de arts. • Vóór de raadpleging vraagt u aan uw arts om de sociale derde betaler toe te passen. De dokter mag u vanaf 1 juli 2011 de derdebetalersregeling niet meer weigeren. • U betaalt enkel uw persoonlijk aandeel (remgeld).
Tegemoetkomingen aan personen met Demandez votre pension en ligne. een handicap: Welvaartsaanpassing. De inkomensvervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap is sedert 1 september verhoogd met 2 %. Daarnaast zijn eveneens de categorievrijstellingen verhoogd voor de berekening van de integratietegemoetkoming (+ 1,9 %) en voor de berekening van de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (+ 1,5 %). 4
ONDER ONS
Dit zijn dus de nieuwe bedragen: De inkomensvervangende tegemoetkoming: • Categorie A: 6.164,56 euro. • Categorie B: 9.246,83 euro. • Categorie C: 12.329,11 euro. Categorievrijstellingen voor de integratietegemoetkoming: • Categorie A: 5.688,97 euro. • Categorie B: 8.533,45 euro. • Categorie C: 11.377,94 euro. Categorievrijstellingen voor de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden: • Categorie A: 12.179,68 euro. • Categorie B: 12.179,68 euro. • Categorie C: 15.219,54 euro. Bron : www.handicap.fgov.be
FOD Sociale zekerheid: Aangepast Demandez votre pension en ligne. model van “verklaring”. Wanneer u een aanvraag indient bij de gemeente (tegemoetkoming, algemeen attest, parkeerkaart, …) moet u sinds 13 september 2010 een “verklaring” invullen. De FOD Sociale zekerheid heeft deze verklaringen aangepast met de bedoeling ze te vereenvoudigen en het toegankelijker te maken voor u. Vanaf 13 oktober 2011 krijgt u bij het indienen van een aanvraag een aangepast model van “verklaring”. Wat is er precies veranderd? 1) De tekst en de presentatie werden aangepast. 5
ONDER ONS
2) Aan vier verklaringen werd een formulier “Volmacht Handiweb” toegevoegd: • een inkomensvervangende en een integratiete gemoetkoming (IVT/IT) • een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) • een algemeen attest • een parkeerkaart Met dit formulier kunt u een persoon naar keuze (een verwante, een vriend, een maatschappelijk assistent, …) de toelating geven om het programma “Handiweb” te raadplegen, om te zien wat de stand van uw dossier is (hiervoor zal deze persoon echter een elektronische identiteitskaart en een kaartlezer moeten hebben). Dit is de verklaring die u moet invullen als: – u al officieel erkend bent als invalide of als persoon met een handicap door een andere dienst dan de FOD Sociale Zekerheid (en als u een attest hebt van deze dienst die dat bewijst). – u nog niet officieel erkend bent als persoon met een handicap of als u niet meer erkend bent, bijvoorbeeld na een “erkenning voor bepaalde duur”. Bron: www.handicap.fgov.be
Belangrijke oproep... Demandez votre pension en ligne. Sommige personen met een handicap genieten nog een tegemoetkoming in het oude stelsel (wet van 1969): • gewone tegemoetkoming; • bijzondere tegemoetkoming; • tegemoetkoming voor hulp van derden. 6
ONDER ONS
Indien dit voor u van toepassing is en u nog geen 65 jaar bent, is wat volgt voor u van belang. Het is belangrijk om voor uw 65ste verjaardag of voor u op pensioen gaat, uw dossier te laten bekijken door de Sociale dienst. Het is immers mogelijk dat u uw tegemoetkoming verliest op datum van uw pensioen. Het is dan belangrijk om tijdig de nodige stappen te ondernemen voor een erkenning in het nieuwe stelsel. Bij vragen: contacteer de maatschappelijk assistent van uw regio.
De gids Handinfovotre nu ook verkrijgbaar Demandez pension en ligne. in Daisy-formaat. De gids Handinfo, Handige Informatie voor personen met een handicap, is al jaren een begrip in de gehandicaptenwereld. Begin dit jaar heeft het Vlaams Agentschap voor Personen met een handicap (VAPH) een gloednieuwe editie uitgebracht die gebruiksvriendelijker is dan de vorige versie. Handinfo biedt een uniek overzicht van alle dienstverlening voor personen met een handicap in Vlaanderen. De gids geeft dus niet alleen informatie over de diensten van het VAPH en alle Vlaamse overheden, maar ook over alle federale instanties, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de provincies en de gemeenten. De gids helpt personen met een handicap bij hun speurtocht naar gepaste zorg, een geschikt hulpmiddel, een tussenkomst, enzovoort. Bij elk hoofdstuk én achteraan in de gids is een adressenlijst opgenomen. 7
ONDER ONS
De structuur van de gids sluit aan bij de thema’s van het dagelijks leven. Daardoor is het bijzonder makkelijk om je weg te vinden in de verschillende diensten en instanties die in de gehandicaptensector actief zijn. Elke persoon met een handicap kan gratis een exemplaar van Handinfo krijgen. Bestellen kan bij de Communicatiedienst van het VAPH. U kunt de nieuwe Handinfo ook downloaden van de VAPH-website: www.vlafo.be/handinfo. Mensen met een leesbeperking kunnen nu ook gratis een gesproken exemplaar van Handinfo verkrijgen, op cd in Daisy-formaat. Bestellen kan via
[email protected] of telefonisch op het nr. 011/23 07 61.
ACTIVITEITEN VAN DE DIENST VRIJETIJDSBESTEDINGEN. JANUARI: Antwerpen, 27 januari 2012: Culturele animatie. Oostende, 31 januari 2012: Culturele animatie. FEBRUARI: Hasselt, 10 februari 2012: Culturele animatie. Gent, 23 februari 2012: Culturele animatie. Brussel, 27 februari 2012: Culturele animatie. MAART: Kortrijk, 30 maart 2012: Culturele animatie.
8
Roep gerust de expertise in van de eerste private en zakenbank van België. GLOBAAL VERMOGENSBEHEER | Uiteraard wilt u uw familievermogen beschermen en het ook laten aangroeien. Bij voorkeur zonder zorgen. Al 140 jaar begeleiden wij u tijdens de belangrijke momenten in uw gezins- en beroepsleven. Telkens staan wij u terzijde om samen de ontwikkeling van uw vermogen te plannen en te structureren. Waarom? Omdat een beheerder verder kan kijken dan u. Dat is een hele geruststelling. Waarom zou u de expertise niet inroepen van de eerste private en zakenbank van België?
Antwerpen - Brussel - Charleroi - Gent - Hasselt - Knokke - Kortrijk - Luik - Namen - Waver.
www.degroof.be
Samen creëren we kansen De Nationale Loterij geeft 25 miljoen euro aan wetenschapsbeleid. Dankzij u.
www.nationale-loterij.be
