BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV

BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Woord vooraf Eind september 2013 kregen we het binnen: het MVO certificaat. MVO staat voor ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ en het certificaat is geïnspireerd door ISO 26000. Van groot belang voor onze totale onderneming – uitvoering, projectontwikkeling, timmerfabriek, materieel, onderhoud et cetera - omdat het certificaat de komende jaren bij aanbestedingen regelmatig opdrachtgevers voor De Nijs zal helpen kiezen. Hoe doe je dat, maatschappelijk verantwoord ondernemen? En waarom? We vroegen een aantal collega’s, opdrachtgevers, leveranciers en andere relaties naar hun visie op het gebied van MVO. En op de toekomst, want M.J. de Nijs en Zonen BV wil de komende drie jaar de volgende trede van de MVO Prestatieladder beklimmen. Daarvoor is nodig dat alle betrokkenen begrijpen waar MVO over gaat: externe relaties, maar vooral onze medewerkers. Dat begrip vergroot het draagvlak en helpt ons om soepel en doelgericht door te klimmen op die ladder. In deze katern komen diverse collega’s en relaties aan het woord. Om het geheel leesbaar te houden, is gekozen om niet alle interviews integraal weer te geven. Alle volledige interviews zijn op onze website te lezen onder ‘interviews MVO De Nijs’.

Inhoud

Directie M.J. de Nijs en Zonen BV

3 Directie 6 Raad van Commissarissen 8 Leidinggevenden bij De Nijs 10 Kwaliteitsfunctionaris 11 Marlies Rohmer, architect 12 Ondernemingsraad

Dennis Koens, Altera Vastgoed NV

15 Personeelszaken, Arbozorg en Leerlingwezen 16 Monique Stam, wethouder te Heerhugowaard 17 Kees Jasperse, directeur Rabobank Alkmaar e.o. 18 Timmerfabriek en SKH 20 Jan van den Berg Jeths, Woningstichting Eigen Haard 21 Frank Vermeij, bouwcombinatie Oostpoort 22 Jaap de Boer, De Boer Schilderwerken 24 Heimen Droog, Albeton

Brigitte Kersten, M.C. Kersten BV

26 Alex Stalenberg, buurtbewoner 27 Conclusie

‘Zaken doen met respect voor elkaar en voor de planeet’ Door de jaren heen verkreeg en behoudt M.J. de Nijs en Zonen B.V. een groot aantal certificaten als bewijs van kwaliteit en/of milieubewust handelen. Volgens algemeen directeur Winfred de Nijs vervangt het nieuwe MVO-certificaat een deel van die keurmerken. “We hebben hier het laatste jaar hard aan getrokken, maar er was al veel voorwerk gedaan met het behalen van bijvoorbeeld het FSCkeurmerk, de status van erkend opleidingsbedrijf en een groot aantal andere certificaten.” “Eigenlijk zitten we nu op instapniveau”, vult Daniëlle de Nijs aan. “Je moet het zien als een nulmeting. Nu willen we in drie jaar tijd de volgende trede op de MVO-prestatieladder halen.” Wat we daar voor gaan doen? “Regelmatig onze stakeholders informeren over wat we doen in het kader van MVO en vragen om feedback. Daarnaast brengen we onze ‘CO2 footprint’ in kaart om vervolgens nóg bewuster om te kunnen gaan met uitstoot.”

Amsterdam University College Amsterdam

Andreas Ensemble Amsterdam

Community College Noord Amsterdam

‘Ons grootste kapitaal staat niet op de balans’

People

Zonder mensen geen organisatie, aldus Winfred de Nijs. “De medewerkers zijn ons grootste kapitaal, hoewel je ze niet terugvindt op de balans. Goed opgeleide vakmensen. We bestaan al 93 jaar dankzij hen!” Veel medewerkers werken een arbeidsleven lang bij De Nijs. Ze zijn er thuis. “Onze betrokkenheid bij onze medewerkers gaat verder dan een gewone relatie tussen werkgever en werknemer. Wij weten graag in wat voor sociale omgeving ze zich bevinden. Met oprechte interesse kun je veel ziekte en leed voorkomen. Dat zien we al heel lang terug in onze lage ziekteverzuimcijfers!” Alles is familie Die trouw geldt ook leveranciers en onderaannemers. “We werken jarenlang met dezelfde mensen en bedrijven. Partijen die bij ons passen; bij onze manier van denken en werken. De Nijs is een familiebedrijf. We willen graag dat al onze relaties, dus ook opdrachtgevers en financiers, een beetje familie zijn. Het moet kloppen met elkaar.”

2

Winfred de Nijs

Cygnus Gymnasium Amsterdam

Omgeving De Nijs werkt vaak binnenstedelijk; in Amsterdam, Alkmaar of Haarlem. “We proberen de komende jaren nóg meer toegevoegde waarde te leveren in de zin van veiligheid voor de directe omgeving van bouwplaatsen. En communicatie met die omgeving en met toekomstige bewoners of gebruikers van het pand.” Een voorbeeld: “In onze eigen te ontwikkelen projecten wordt standaard een AEDapparaat opgenomen. Bij projecten voor anderen leggen we daartoe een dringend verzoek neer. Ook of ze tegen inkoopprijs een laadstation voor elektrische auto’s willen hebben. Dit willen we op zo veel mogelijk locaties realiseren.”

De Punt Amsterdam

Doelenstraat Alkmaar

3

EY

Opleidingen We zijn een leerbedrijf met grote behoefte aan vakmensen. De directie van De Nijs is er van overtuigd dat na de financiële crisis een personele crisis komt: tekort aan vaklieden. “Daarop anticiperen we nu, om straks de pijn te verzachten. We werken vroegtijdig aan de opleiding van nieuwe medewerkers en onderhouden nauwe contacten met de opleiders.” De Nijs geeft die opleiders iets terug, onder meer door Winfreds voorzitterschap van Espeq en Bouwtalent. “Niet alleen aftappen maar ook leveren, heeft onze commissaris Ton Krol eens gezegd. Dat doen we al heel lang, maar op dit moment is het nog belangrijker.“ Kwaliteit loont Schoon en veilig werken hoeft geen extra geld te kosten. “Dat dachten we vroeger, maar het levert juist op! In ieder geval genoeg om het niet na te laten. En we kunnen er de kwaliteit mee leveren die onze afnemers vragen. Kwaliteit in diversiteit: op alle werken, van particuliere opdrachtgever tot overheid en institutionele belegger. Ook in woningbouw en renovatie, utiliteitsbouw et cetera.”

Planet

Kwaliteit voorop, dat is maatschappelijk verantwoord. Want een bouwer die kwaliteit levert, is goed met de planeet bezig. “Die laat je in ieder geval mooier achter dan je hem gevonden hebt”, zegt Winfred. We ondernemen van alles om die planeet te sparen. Ton de Nijs geeft een praktisch voorbeeld: “We gebruiken tegenwoordig veel minder papier. Dat moet uiteindelijk leiden tot een ‘paperless office’. Een paar jaar terug gingen er hele dozen post weg als we een aanbesteding hadden. Nu gaan veel tekeningen via internet. Straks is bijna alles digitaal.”

’Opdrachtgevers stellen hogere milieueisen’

4

EYE Filminstituut Nederland Amsterdam

Groen en duurzaam is gewoon geworden, iets wat je wilt en voelt Ton de Nijs

Hergebruik en minder verbruik Verder is bouwbedrijf De Nijs al lange tijd bewust bezig met hergebruik en met toepassing van recyclebare materialen, zegt Ton. “Bijvoorbeeld materiaal dat van oude autobanden is gemaakt. Het mooiste is als je bij de aanbesteding een overzicht kunt leveren van welke materialen over veertig jaar hergebruikt kunnen worden.” Natuurlijk beperken we ook de energiekosten: in de eigen kantoren, maar ook in gebouwen die we voor anderen maken. “Opdrachtgevers van openbare gebouwen stellen hogere milieueisen. Een goed voorbeeld daarvan is de bouw van het hoofkantoor van Rabobank Alkmaar met veel alternatieve energiebronnen om de milieulast minimaal te houden.”

Profit

Een bedrijf als De Nijs moet winst maken om in de toekomst te blijven bestaan. Winfred stelt een retorische vraag: “Is ons doel snel de hoogste ‘profit’ te incasseren of willen we tot in lengte van dagen gelijkmatig voldoende omzet en rendement halen? Wij neigen naar het laatste. Daarom denken en werken we op de lange termijn. Inspelen, en soms vooruitlopen, op verandering. Door goed te monitoren waar ontwikkelingen toe leiden kunnen we vooraf inschatten wat er gaat gebeuren. Dat kost energie, maar levert ook veel op.”

Daniëlle de Nijs

Rene Cossé, Bouwmensen Amsterdam

Respect

Bouwbedrijf De Nijs is nauw betrokken bij de opleidingswereld, onder meer bij Bouwmensen Amsterdam, Espeq en Bouwtalent. Bouwtalent is actief op niveau MBO4/ HBO. “Opleiding is altijd een issue geweest bij De Nijs. Dat zijn ze niet speciaal gaan doen voor het MVO-certificaat. Dat geldt ook voor veiligheid, arbeidsomstandigheden en kwaliteit. Petje af. En dan heb ik het over de aannemer die de schitterende Hermitage aan de Amstel zowel binnen de afgesproken tijd opleverde als binnen het budget. Mede dankzij heldere en kort gelijnde communicatie.”

LEAN: indirect heel MVO Iets vergelijkbaars, aldus Daniëlle, geldt voor het werken volgens de ‘LEAN’- methode, onder meer in bouwteamverband. “Samen plannen, samen verantwoordelijkheid nemen. Bedrijfsprocessen efficiënter inrichten; digitaal. Zo verkort je doorlooptijd en gebruik je veel minder papier. Dat zijn belangrijke voorwaarden in de prestatieladder. Indirect is LEAN dus heel MVO. Bovendien is het maatschappelijk verantwoord omdat je op een andere manier met onderaannemers omgaat: meer samenwerkend dan aansturend.”

Gymnasium Haarlem

Hirsch gebouw Amsterdam

Op dit moment werkt De Nijs aan twee projecten met een verplichting in het kader van ‘social return’ (sr-verplichting). De Gemeente Amsterdam wil bedrijven betrekken bij het versterken van de arbeidsmarkt en verplicht ze bij bepaalde aanbestedingen 5% van de aanneemsom in te zetten voor werkzoekenden en jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt.

I Amsterdam

“Wij willen niet dat mensen zo maar bij ons worden neergezet”, zegt Daniëlle. “We zochten daarom naar een meer duurzame oplossing die past bij de aard en strategie van De Nijs: een leerbedrijf met grote behoefte aan vakmensen.” In overleg met de gemeente slaagden we erin het social returnbeleid grotendeels in te passen in ons opleidingsbeleid. Tijdens een open dag in De Hallen te Amsterdam is een convenant getekend met afspraken over het inzetten van leerlingen. “Amsterdamse jongeren op Amsterdamse projecten. Dat zijn voor een deel werkzoekenden die via ‘Stichting Herstelling’ en Bouwmensen Amsterdam bij ons komen. Een andere groep bestaat uit VMBO-schoolverlaters. Zo helpen we tientallen Amsterdamse jongeren aan een leerplek. Uiteraard vallen ook oudere werklozen onder de regeling.“ Daarnaast is er in hetzelfde kader veel ruimte voor Amsterdamse stagiaires (MBO 4/HBO Bouwtalent) en voor lessen, colleges en sollicitatietrainingen. Motivatie “Groen en duurzaam is niet meer iets wat je er bij doet omdat het moet”, vervolgt ze. “Het is iets geworden wat je voelt, wat je wilt. Het wordt bovendien gevraagd bij selecties. Banken stellen steeds strengere eisen aan duurzaamheid en MVO. Het wordt onderdeel van het bedrijfsproces. Daardoor zijn we ook persoonlijk bewuster van hoe we met natuurlijke hulpbronnen en dergelijke omgaan. Een belangrijke motivatie!”

Hiswa Nautic Amsterdam

Hotelschool Amsterdam

Ignatius Amsterdam

5

Teun Branbergen, lid Raad van Commissarissen

‘Het moet zodanig tussen de oren zitten dat het gewoon wordt’ Het vroegere ‘Old Boys Network’ bestaat niet meer. Tegenwoordig vraagt een onderneming je als commissaris vanwege je gerichte kennis en ervaring. En de volle inzet is vereist. De vier leden van de Raad van Commissarissen van M.J. de Nijs en Zonen BV hebben ieder hun eigen expertisegebieden. Bij Teun Branbergen zijn dat vastgoedfinancieringen, familiebedrijven en risico-inschatting. Vanuit de Raad van Commissarissen trekt en duwt hij de MVO-kar. “Van ons wordt verwacht dat we daadwerkelijk toezicht houden. In brede zin.” Dat toezicht is de afgelopen jaren een stuk ingewikkelder geworden. Ook omdat er meer op papier verantwoord moet worden. Indirect levert het registreren van allerlei zaken voor ISO-, KOMO-, FSC® en MVO-certificaten daarom een welkome bijdrage aan het overzicht.

‘Continu aan de orde stellen, dan groeit het erin’

Meedoen met consument

Teun Branbergen citeert de visie van De Nijs: “De maatschappij verandert. Consumenten verwachten meer van ondernemers. Daaraan willen we voldoen: we doen mee.” Die visie is in het jaarplan van de directie op een positieve manier meegenomen. “Keurmerken als KOMO, FSC® en dergelijke bestaan al geruime tijd. Je onderscheidt je positief als je ze hebt. Dat geldt ook voor het MVO certificaat. Je kunt aantonen dat je verantwoord omgaat met opdrachtgevers en medewerkers en met bijvoorbeeld opleidingen en veiligheidsvoorschriften.”

Leven op de werkvloer

Eenduidig vindt hij het MVO overigens niet. “Je kunt over alles discussiëren; een paperless office kost weer op een andere manier energie. Internet heeft ook valkuilen. We moeten dus niet doorslaan, maar de meest verantwoorde weg zoeken. In brede zin onze verantwoordelijkheden nemen. Het is de taak van de commissarissen daarop toe te zien.” Op zich zien al die certificaten er prachtig uit.

6

IJburg blok 15A Amsterdam

“Elk jaar toetsen we. Maar hoe zorgen we dat het lééft? Bestuur en commissarissen staan er achter, maar het moet handen en voeten krijgen. Die vind je op de werkvloer. “

Tijger van vlees en bloed

Namens de Raad van Commissarissen trekt en duwt Teun Branbergen de MVO-kar. De Raad ontvangt alle documenten die over MVO gaan en halfjaarlijks overlegt Teun met René Moormann om de voortgang te bespreken. “Aan het eind van dit jaar bespreken we een tussenrapportage die in september is verschenen. Dan kijken we of we met raad en daad kunnen helpen.” Bang dat het een papieren tijger blijkt, is hij niet. “Daar waken we samen voor.” Dit proces is voor de directie en aandeelhouders integraal onderdeel van wat ze doen en willen doen. De commissarissen zijn er nauw bij betrokken. “Daarmee heeft het MVO-verhaal binnen De Nijs een heel duidelijk stempel gekregen.”

IJburg blok 16b Amsterdam

IJburg blok 17 Amsterdam

Hermitage Amsterdam

7

Leidinggevenden bij De Nijs

‘Maatschappelijk verantwoord bouwen en ontwikkelen’ Als je bedrijfsleiders en afdelingshoofden spreekt uit diverse bedrijfsonderdelen van M.J. de Nijs en Zonen BV, wordt duidelijk hoe breed Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is. Van kantoor tot bouwput en van projectontwikkeling tot onderhoud; allemaal hebben we er in de praktijk volop mee te maken. Op heel diverse manieren. Preferred Supplier

Dennys de Nijs is eindverantwoordelijk voor De Nijs Castricum. Zo heet vanaf 1 januari 2014 het bedrijfsonderdeel van De Nijs dat zich richt op onderhoud en kleinschalige nieuwbouw. “Net als de rest van het bedrijf zijn we bewust bezig. Bij De Nijs Castricum lopen veel leerlingen rond. We werken met goedgekeurde materialen en dammen de papierstroom in door zo veel mogelijk informatie digitaal te houden. En als we toch printen, doen we dat dubbelzijdig. Eén van onze projectleiders rijdt bij wijze van proef in een aardgasauto.” Dennys werkt veel samen met Comfort Wonen uit Castricum dat gespecialiseerd is op energiebesparing. “We proberen onze opdrachten energiezuinig en zo mogelijk CO2-neutraal neer te zetten. Dat levert ons bijvoorbeeld de status van ‘preferred supplier’ (voorkeursleverancier) op bij NUON.” Ook andere opdrachtgevers vragen om gunstige energieprestaties. Bij onderhoud geldt dat vooral als er installaties vervangen worden.

Werken met mensen

Wagenaarstraat Amsterdam

Afvalbeheer

Afval is het ergste wat je kunt hebben op een bouwplaats. Je hebt het betaald en je gooit het weer weg. Daarom moet je volgens Martin zodanig inkopen, aanvoeren en werken dat je bijna geen afval hebt. “Wij vragen leveranciers een minimum aan verpakkingsmateriaal mee te nemen en dat zelf af te voeren.” Ook naar andere zaken wordt gekeken: ’s Nachts bouwverlichting aan laten kost geld en energie en het is niet fijn voor de omwonenden. “Daarom werken we met slimme schakelaars.” Martin is bedrijfsleider bij De Hallen, midden in Amsterdam. Dan heb je te maken met zogenaamde BLVC-plannen (Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie). Die plannen zijn al bijna standaard en zullen nog verder worden aangescherpt door de Gemeente: “Bijvoorbeeld welke wegen we mogen gebruiken voor vervoer, welke we wel en niet mogen afzetten en wanneer. Ik denk dat wij met BLVC- plannen verder gaan dan menig bouwer. Ook als het gaat om de C van communicatie met omwonenden. We organiseren regelmatig informatiedagen en onderhouden namens de opdrachtgever een website waarop we onder meer aankondigen wanneer sprake kan zijn van overlast buiten normale werkuren.”

Omgeving als vaststaand feit

Martin de Waal vertegenwoordigt de uitvoering in het Management Team van De Nijs. Hij vindt het MVO-beleid een eyeopener: “Veel deden we al, maar nog niet aantoonbaar en geregistreerd.” Van alle verbeterpunten waren er weinig direct uitvoeringsgerelateerd. Hoe het komt dat De Nijs al zo ver was? “Door onze nuchterheid. Wie goed op de winkel past, gebruikt zo min mogelijk energie. Onze vrachtwagen zal nooit leeg terugkomen uit Amsterdam. En dat is maar één voorbeeld van de efficiency die bij De Nijs al heel lang normaal is. “We gaan nu een vrachtwagen aanschaffen die voorzien moet zijn van een ‘Euro 6 motor’. Dat doen we niet uit weelde. Amsterdam heeft strenge regels qua emissie.” Waar Martin van opkeek was dat je als bedrijf een ‘niet-discrimi-

8

natie-verklaring’ moet afgeven. “We vonden het frappant dat zoiets in deze tijd een issue is. Iedereen is bij ons gelijk. Iedereen die mee kan en wil bouwen, vinden we geweldig.”

Over wisselwerking met de omgeving vertelt ook Dennis van Eeken, Hoofd Projectontwikkeling. “We proberen overlast te voorkomen door een project vooraf goed te plannen: verkeer, verlichting, vuilafvoer. Vervolgens communiceren we helder met betrokkenen wat er aan overlast overblijft en wat ze daar aan moois voor terugkrijgen.”

‘Opdrachtgevers vragen om gunstige energieprestaties’

Oostereiland Hoorn

Bibliotheek Amsterdam

Dennys de Nijs

Martin de Waal

Dennis van Eeken

Tom Stoop

Rob Klappe

Positief prikkelen

Dennis citeert Winfred de Nijs over duurzaam bouwen: “Als ontwikkelende partijen niet nadenken over hun maatschappelijke verantwoordelijkheid, wordt het nooit wat.” De Nijs Projectontwikkeling wil mogelijkheden creëren en opdrachtgevers prikkelen tot vooruitstrevend denken. “Zo vragen we ze vaak om in de parkeergarage oplaadpunten voor elektrische auto’s te maken. We zetten ze graag aan het denken.” Ook kopers van woningen krijgen verduurzamende opties aangeboden die bijdragen aan verantwoord energiebeheer. “We maken het inzichtelijk voor ze en bieden een keuze.”

ICT goed voor de planeet

Tom Stoop is Hoofd Calculatie. Hij kijkt terug op zijn begintijd: “Alles moest worden geprint, waardoor de afdeling vol lag met stapels papier. Dagelijks werden meerdere postzakken met een autoo tje opgehaald. Nu zijn we 15 jaar verder. Je ziet dat er door ICT veel is veranderd. De enorme papierbergen zijn weg omdat we alleen nog online en via BIM (Bouwwerk Informatie Model) communiceren. Dat is uiteindelijk goed voor de ‘planet’.” Hedendaagse technologie draagt dus bij aan MVO. Met diverse digitale hulpmiddelen worden calculaties accurater, sneller en dus ook efficiënter opgesteld: “Met minder ‘people’ meer ‘profit’.” Het ideale scenario voor de toekomst is BIM. “Over 10 jaar zal het niet meer weg te denken zijn. BIM zal de faalkosten beheersen en ons efficiënter helpen werken, maar voorkomt ook verspilling van grondstoffen in de uitvoering.” Als voorbeeld van een partner uit de keten die sterk is in MVO, noemt Tom betonleverancier Albeton. “Een vaste ketenpartner als Albeton is een onderscheidende factor voor een bedrijf als wij, dat veel met overheden werkt.”

AWIC II Amsterdam

Ik denk dat wij verder gaan dan menig bouwer Verslaglegging

Controller Rob Klappe is verantwoordelijk voor de administratie van bijvoorbeeld personeel en financiën. Op die gebieden verandert veel, vooral aan de verslaglegging. “In het jaarlijkse bestuursverslag komt het MVO-verhaal in hoofdlijnen aan de orde. We verwijzen naar een plek op internet waar alles uitgebreid terug te vinden is in het eigenlijke MVO-verslag. Dat is behoorlijk gedetailleerd. Over alle elementen: wat we doen, hoe we het bewaken en welke resultaten we bereiken.” Ieder jaar zal het MVO worden aangepast en verbreed, dus de verslaglegging zal steeds veranderen. “We kijken nu hoe we dat willen doen. Bijvoorbeeld met de personele rapportage: in het MVO- verslag of nog steeds, maar uitgebreider dan nu, in het Sociaal Jaarverslag?” Vast staat dat we meer op internet zullen publiceren en minder op papier. Dat geldt ook voor deze verslagen. “Verder moet veel informatie uitgebreider worden vastgelegd. Bijvoorbeeld energieverbruik. Nu tellen we vooral de kosten, straks waarschijnlijk ook de kilowatturen. Met elke stap die we maken om de MVO-ladder te beklimmen, worden de eisen strenger. Op termijn moeten de rapportages daarop zijn ingesteld. We willen de systematiek zodanig houdbaar opzetten dat de structuur daar klaar voor is.”

Cultuurcentrum Amsterdam

Kadoeler Breek Amsterdam

9

René Moormann, kwaliteitsfunctionaris

“Gebruik je gezonde boerenverstand” De commissie die binnen bouwbedrijf De Nijs het traject rond het MVO-certificaat coördineerde, werd aangevoerd door kwaliteitsfunctionaris René Moormann. “Dit zit wat verder van onze core business af dan de het FSC® houtkeurmerk, veiligheidscertificaat VCA**, ISO 9001 en het milieucertificaat ISO 14001.” Toch was het werken aan deze certificering inhoudelijk niet anders dan anders. Om een certificaat te verkrijgen, moet je voldoen aan wat er beschreven staat.

Wat is MVO voor René?

“Wat betekent De Nijs voor de maatschappij, zowel intern als extern? Hoe gaan we om met onze medewerkers en met de directe omgeving van een project?” Je kunt het zo breed trekken als je wilt, aldus René. Je kunt heel ver gaan als het gaat om kinderarbeid of mensenrechten. Een voorbeeld: “Waar komt de diamant vandaan op de diamantboor van de zaagmachine van de betonboorder? Dat kun je niet allemaal even snel uitzoeken. Daarom vind ik dat we in dat soort gevallen moeten uitgaan van het vertrouwen in de onderaannemer en van ons gezond boerenverstand.” Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen gaat uit van de onderverdeling people, planet en profit. Bij elkaar bepalen 33 indicatoren (onderwerpen) of en in hoeverre je MVO onderneemt. “Die indicatoren zijn allemaal even belangrij. Bijvoorbeeld veiligheid, arbeidsomstandigheden, eerlijk zaken doen, milieu en mensenrechten en factoren die de directe omgeving aangaan. Het is een manier van denken en werken die de uitstraling van ons bedrijf verhoogt.”

Behouden en uitbreiden

Het certificaat is drie jaar geldig. Elk jaar zal getoetst worden of wij nog aan de richtlijnen voldoen. De directie heeft in een beleidsverklaring doelstellingen geformuleerd voor de komende drie jaar. Vooral het betrekken van alle belanghebbenden wordt een belangrijk speerpunt, zowel intern als extern. “Interne belanghebbenden, zogenaamde stakeholders, zijn wijzelf: de werknemers. Externe stakeholders zijn onder meer leveranciers, onderaannemers, architecten, beleggers, banken et cetera. Om een trede hoger op de prestatielad-

10

Toneelschuur Haarlem

Marlies Rohmer, architect

der te komen – van drie naar vier – moeten wij hier meer inhoud aan geven.” De hulp van de ondernemingsraad is hierbij onontbeerlijk. René geeft aan dat dit inmiddels met de OR is besproken en dat er gezamenlijk actie zal worden ondernomen. “In 2014 willen we de CO2 footprint van ons bedrijf opgesteld hebben.”

‘De Nijs is mijn favoriete aannemer’ In 1986 startte Marlies Rohmer haar architectenbureau, waar nu vijftien mensen werken. Sinds de eeuwwisseling valt het bureau met grote regelmaat in de prijzen. Samen met M.J. de Nijs en Zonen bouwden ze onder meer ouderenwoningen in Amsterdam Noord en een Brede School in Slotervaart. Op dit moment is de bouw bezig van een energieneutrale Brede School in de Amsterdamse Houthavens.

“We doen het al jaren goed, maar met het verminderen van mogelijke overlast van bouwlicht, geluid en dergelijke rond een werk kunnen we nog winst behalen. Zo organiseren we steeds vaker een kick-offbijeenkomst bij de start van een project. We informeren de buurt over de bouwwerkzaamheden en vertellen welke overlast die voor de buurt kunnen geven. We maken duidelijk dat enige overlast tijdens het bouwen onontkoombaar is. Daarnaast geven we aan hoe men ons kan bereiken met een klacht of een idee.”

Theorie en praktijk

René is trots dat bouwbedrijf De Nijs in relatief korte tijd het MVOcertificaat verdiende. Nu moeten we verder. Daarbij wordt inzet gevraagd van alle medewerkers en relaties. “Het blijft lastig dit verhaal goed over te brengen. Juist omdat het niet direct bij onze core business behoort. Toch is het van groot belang dat we dit goed op de rit zetten en houden. Het moet uiteindelijk een vast onderdeel van ons dagelijks werk worden. Om Teun Branbergen te citeren: ’Het moet zodanig tussen de oren zitten dat het gewoon wordt’. Bij iedereen. Op de bouwplaats en op kantoor.” Hij geeft een concreet voorbeeld: “In Amsterdam Centrum gelden strenge normen voor de uitstoot van CO2 door vrachtverkeer. Bij de aanschaf van een nieuwe vrachtwagen houden we daar rekening mee.” Verder is er de mogelijkheid om ook de eigen gebouwen energiezuinig te maken. “Áls er verbouwd moet worden, dan gebeurt dat duurzaam. Dat staat vast.” Die praktijk moet leiden tot behoud uitbreidingen uitbreiding van het MVO-certificaat, dat bij nieuwe aanbestedingen steeds vaker tot het eisenpakket behoort. “Daarom is het MVO certificaat voor ons bedrijf enorm belangrijk.”

Kraanspoor Amsterdam

IJburg Blok 62 Amsterdam

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen kun je volgens Marlies Rohmer op verschillende manieren benaderen. “Kijk bijvoorbeeld eens naar de Europese Aanbestedingen. Er wordt nog zó veel papier, energie, menskracht en dergelijke verspild. Als we die Europese aanbestedingen lieten liggen, dan kon ons hele bedrijf vijf maanden per jaar op vakantie.” Soms komt ze aan het eind van zo’n moeizaam traject bouwbedrijf De Nijs tegen. “Dan denk ik: hadden we dit maar vanaf het begin samen kunnen oppakken. Ik zie Design & Build, Total Engineering en BIM als kansen om efficiënt samen te werken en kwaliteit te leveren.”

Geven en nemen

Want ze komt er eerlijk voor uit: “De Nijs is mijn favoriete aannemer. Je weet dat ze het kunnen en je weet dat ze het ook gaan doen. Dat ze respect hebben voor jouw rol als architect en de gedachte waarmee je een ontwerp hebt gemaakt. Soms komen ze met alternatieven als iets in hun ogen beter kan werken. Vaak hebben ze dan gelijk, altijd brengen ze het op een nuchtere, maar sympathieke manier.” Het is geven en nemen. “Als je elkaar het beste gunt, kom je er samen altijd uit.”

Geen jobhoppers

Natuurlijk willen ze bij De Nijs ook winst maken, net als ieder ander. “Maar dat prijkt niet eenzaam boven aan de lijst. Mede daarom worden ze door ons en door nog veel meer architecten op handen gedragen.” Marlies vindt het ook prettig dat je de directie, als het eens een keer nodig is, persoonlijk kunt benaderen. De lijnen zijn kort. En: “Ze zorgen blijkbaar goed voor hun medewerkers, want ik werk al vijftien jaar met ongeveer dezelfde mensen bij De Nijs.”

‘MVO zit ook in heel kleine menselijke dingen’

IVKO Amsterdam

MVO in het klein

Wat het architectenbureau zelf doet: “We hebben ons eigen kantoor mede geëngineerd. Daarbij namen we diverse energiebesparende maatregelen. Verder besparen we op papierverbruik, zoals iedereen. En we proberen de medewerkers en bezoekers zo veel mogelijk op de fiets en in het openbaar vervoer te krijgen.” Wat je kunt, doe je. “Vijf jaar geleden maakten we kennis met een jonge jongen die bij een duik van een brug een dwarslaesie had opgelopen. Hij zit in een rolstoel en kan bijna niets bewegen. We hebben hem en zijn hulphond samen omgeschoold tot autocad-tekenaar. We zijn heel blij met hem. Hij heeft een sprankelende geest en draagt met het weinige dat hij met zijn aan de muis getapete hand kan, veel bij aan ons bedrijf. Ik ben nu blij dat we die beslissing vijf jaar geleden hebben genomen.” MVO zit ook in heel kleine menselijke dingen. Geduldig zijn met een stagiair die niet functioneert, bijvoorbeeld. “Iemand blijven stimuleren boven zichzelf uit te stijgen. Dan draag je bij aan de groei van een ander.”

Ru Paré Amsterdam

Brede school Houthaven Amsterdam

11

m

Ondernemingsraad

‘Overdacht investeren: duurzaam, veilig en gezond’ Van de Ondernemingsraad van een bedrijf mag een kritische blik verwacht worden. Waar liggen de zwakke punten en eventuele valkuilen van ontwikkelingen in het beleid? Waar moet de directie volgens de OR op letten om de arbeidsomstandigheden en de continuïteit van de bedrijfsvoering te waarborgen?

voor ‘people, planet en profit’. Maar als je valkuilen of aandachtspunten zoekt, dan zijn die er wel.” De crisis in de bouw leidt ertoe dat veel tijd wordt verloren in de aanloop van een project. Vaak moet dat tijdens de uitvoering worden ingehaald. “Kunnen we onder die tijdsdruk alle regels rond MVO wel voldoende handhaven? Want arbeidsomstandigheden en kwaliteit mogen niet in het gedrang komen.”

Kansen bij aanbestedingen

Ook Sjaak van Zelm ziet het nut van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in de bouwsector. “Het is mooi dat we dit hebben bereikt als bedrijf en het zou prachtig zijn als we de komende drie jaar het certificaat konden behouden en verbreden. Wat denk je er als bedrijf mee te winnen? Je legt dit jezelf op, maar is het essentieel om nieuw werk binnen te krijgen? Daar lijkt het wel op. We

Peter Schilder volgde Willem van Benschop op als voorzitter van de OR. Hij noemt de ontwikkelingen rond de MVO-certificatie ‘heel complex’. “Allereerst zijn we natuurlijk vóór: je kunt je als OR uit principe niet tegen zaken keren die naar algemene normen goed zijn

Je bereikt iets positiefs voor de lokale economie

begrijpen dat het vanuit bepaalde opdrachtgevers bijna dwingend wordt opgelegd. Het certificaat vergroot in ieder geval onze kansen bij aanbestedingen.”

Mensen, wereld, winst

Over de people-kant zijn ze alleen maar lovend. Peter: “Bij De Nijs werken mensen heel lang.” Dat onderlinge vertrouwen is tekenend, vindt Dirk. De sfeer is meestal goed. Volgens Sjaak telt ook de sponsoring van het lokale verenigingsleven. “En bij ziekte en overlijden”, zegt Dirk, “zal de familie De Nijs altijd iets betekenen voor de medewerker of zijn/haar nabestaanden.” Er wordt bovendien overdacht geïnvesteerd: duurzaam, veilig en gezond. “Dan roepen wij als OR natuurlijk hoera.” Ook de planet is veilig met De Nijs. Goed dat er beleid is dat helpt besparen op kosten en energie. Laat je niet onnodig licht branden? “Of: hoe ga je om met gevaarlijke stoffen? Daar heeft iedereen mee te maken, dus dat raakt de OR ook.” En over profit: “Overeind blijven, ook als je verantwoord onderneemt, is een belangrijke zaak in deze tijd. De OR is er voor mede-

Dennis Koens, Altera Vastgoed NV

Dennis Koens van Altera Vastgoed NV werkt graag mee aan het interview. “Onze achterban bestaat uitsluitend uit pensioenfondsen. Die denken op de lange termijn en hebben zaken als Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en duurzaamheid hoog in het vaan-

12

Maalwater Heiloo

A-label

Meten is weten. Door energie- en watergebruik per project vast te stellen, zien we door de jaren heen of we de goede kant op gaan. Bij het opstellen van een CO2-footprint van de organisatie en vervolgens het beperken van de uitstoot, is volgens Dennis het wagenparkbeheer een belangrijk onderdeel. Niet voor niets streeft De Nijs er naar dat alle auto’s in de vloot straks een A-label hebben.

del. Daarom is het voor ons van belang dat een partner als De Nijs succesvol is in het uitvoeren van zijn MVO-beleid.”

Eerlijk zaken doen

De uitwisseling van informatie is wederzijds. Als bijvoorbeeld het onderwerp ‘eerlijk zaken doen‘ aan de orde komt, wordt ook duidelijk hoe men daar bij De Nijs mee omgaat: bijvoorbeeld uitgebreid informatie verstrekken om het draagvlak voor een project te vergroten. De Kartelwet en regels rond concurrentievervalsing naleven. En: de gedragscode bij de tijd houden en deze laten toetsen door een externe instantie. Dennis vertelt hoe dat bij Altera gaat: “Naast jaarlijkse ondertekening van de gedragscode door medewerkers kent Altera een door een extern bureau uitgevoerde integriteitstoets waarbij zo nodig ook wijzigingen in de privésfeer worden beoordeeld.”

De Ontmoeting Amstelveen

Het is een goed gevoel dat ons management slim investeert: ze wachten steeds af tot er een goed, bewezen alternatief is. Ze investeren in zekerheid.”

gedragscode en wordt gekeken of de Wet Bescherming Persoonsgegevens goed wordt toegepast. Ook de rapportage over dergelijke zaken is geregeld.

‘Directe communicatie, transparant zaken doen‘ Het ene interview is het andere niet. Want het ene is bedoeld om gepubliceerd te worden, een verhaal te vertellen. Het andere vooral om informatie over een onderwerp te vergaren. In het kader van het nieuwe MVO-beleid nemen medewerkers van De Nijs regelmatig interviews af bij belanghebbende partijen, stakeholders. Dat doen we omdat deze opdrachtgevers, overheden en andere betrokkenen ons kunnen helpen ons MVO-beleid te versterken.

werkers en bedrijf. Sjaak: “Je bereikt iets positiefs, ook voor de lokale economie.” Dirk: “We staan als OR niet in de weg. De directie moet hiermee aan de slag. Als ze willen dat we adviseren, doen we dat graag. We denken uiteindelijk vooral mee over dit onderwerp.” Peter: “We hopen dat we een zinvolle bijdrage kunnen leveren.

MFC Slotermeer Amsterdam

Consumentenaangelegenheden

Dat De Nijs in de Algemene Voorwaarden heeft staan dat veiligheid en gezondheid van de consument niet in gevaar worden gebracht, is goed en noodzakelijk. Toch raadt Dennis Koens ons aan consumenten die een bouwplaats betreden een verklaring te laten ondertekenen waarin onder meer staat aan welke regels ze zich voor hun eigen veiligheid houden. “Die verklaring schept duidelijkheid. Maar het neemt de verantwoordelijkheden van De Nijs natuurlijk niet weg.” Daarnaast toetst De Nijs onder meer haar reclame-uitingen aan de

Majellakerk Amsterdam

Nieuw Amsterdam Amsterdam

‘Pensioenfondsen denken op lange termijn. Ze hebben maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid hoog in het vaandel’

De Ontmoeting Amstelveen

13

Personeelszaken: Jochem Leeuwerke

Hans Tulp, Arboarts

‘We werven nu de vakmensen die we over zes jaar nodig hebben’

Gezond met pensioen

Voor een bedrijfsarts is het dankbaar om voor De Nijs te werken. “Ze durven te investeren in hun medewerkers, juist omdat dat de betrokkenheid vergroot. Het doel is dat iedereen gezond zijn pensioen haalt. Dat bereik je met goede selectie, opleiding en begeleiding en zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden, ook ergonomisch: ik krijg nauwelijks medewerkers op het spreekuur die zijn uitgevallen vanwege problemen met hun bewegingsapparaat. Zijn die klachten er toch, dan werken we samen met onder meer enkele goede fysiotherapiepraktijken.”

Jochem Leeuwerke verzorgt binnen M.J. de Nijs en Zonen BV de personeelszaken. Hij vertelt over mensen: medewerkers, stagiaires en leerlingen. Want zonder de mensen komen de stenen niet op elkaar. En het wordt steeds moeilijker goede vakmensen te vinden. De Nijs wil ook straks met goed opgeleide mensen dezelfde topkwaliteit leveren. Hoe? “We weten precies wie wanneer met pensioen of in de VUT gaat. Verder is er weinig uitstroom. Met die kennis kijken we zes jaar vooruit. Zo weten we dat er in 2019 vijf timmerlieden vertrekken.” Om dat op te vangen, werft De Nijs dit jaar vijf jongeren die in zes jaar tijd uitgroeien tot zelfstandig en volwassen timmerman.

Stagemogelijkheden

De meeste MBO- en HBO-studenten lopen stages bij meerdere bedrijven. “Sommigen willen hun hele opleiding bij ons volgen. Die krijgen een uitgebreid traineeship op alle voor hun functie relevante afdelingen. Vaak in bouwvolgorde, beginnend bij projectontwikkeling en via calculatie, werkvoorbereiding en uitvoering naar onderhoud.” Ook hierop bestaan weer uitzonderingen, vertelt Jochem. “Wie vooraf weet dat hij in de uitvoering wil werken, kan de hele stageperiode op de bouw doorbrengen.”

Brengen is halen

Met opleidingscentra en hogescholen zijn goede afspraken over de aansluiting tussen theorie en praktijk. Jochem draagt zijn steentje bij als lid van de beroepenveldcommissie van Hogeschool InHolland, richting bouwkunde. “We overleggen regelmatig over de inhoud van de leerstof. Wat gaan de nieuwe studenten de komende vier jaar leren? Welke input en welk advies wordt daarbij van bouwbedrijf De Nijs gevraagd?” Volgens Jochem verdient deze vorm van

‘Geestelijk en lichamelijk fit blijven, daar gaat het om’

14

Muiderkerktoren Amsterdam

Pakhuis de Zwijger Amsterdam

maatschappelijke inzet zich dubbel en dwars terug. “Dat is ook het mooie van MVO: iets brengen in de maatschappij en daar iets anders voor terugkrijgen!“

Begeleiden en beoordelen

MVO is ook: goed zorgen voor het bestaande personeel. “We zijn betrokken bij onze mensen en verzorgen opleidingen en coaching waar dat nodig is.” Jochem vindt dat het personeel van De Nijs op een duidelijke en eerlijke manier beoordeeld moet worden. “We werken aan een procedure voor functionerings- en beoordelingsgesprekken voor bouwplaatspersoneel. Voor het overige personeel is die er al, maar het kan altijd beter. Bijvoorbeeld door de tijd tussen de gesprekken en de uiteindelijke terugkoppeling te verkorten. Helder communiceren over wat van iemand wordt verwacht: verbeterpunten en sterke kanten van de werknemer.” Het wordt een overzichtelijke procedure waaruit duidelijk wordt of iemand onder, op of boven de maat functioneert; altijd gericht op verbetering.

Fit blijven

“We kijken ook naar duurzame inzetbaarheid van personeel. Daar hoort bij dat je ze niet afbrandt. Zeker omdat de pensioengerechtigde leeftijd gaat stijgen. Hoe zorgen we dat oudere medewerkers hun werk geestelijk en fysiek nog aankunnen? Wat is daarin hun eigen verantwoordelijkheid? Kunnen we helpen met omscholing als iemand het niet trekt? Want geestelijk en lichamelijk fit blijven, daar gaat het om. Desnoods met externe ondersteuning.”

Stadsschouwburg Amsterdam

Vakbondsmuseum Amsterdam

15

Monique Stam, wethouder te Heerhugowaard

Kees Jasperse, directeur Rabobank Alkmaar e.o.

‘Het gaat om omgevingsbewustzijn. En daar naar handelen’

‘Transparante dienstverlening heeft de toekomst’

Heerhugowaard profileert zich als een gemeente waar duurzaamheid troef is. Op zo ongeveer alle beleidsterreinen spelen economische, ecologische en sociale duurzaamheid een belangrijke rol. Veel van die terreinen vallen in de portefeuille van wethouder en locoburgemeester Monique Stam: Economische Zaken, verkeer en vervoer, vastgoed, Wet Maatschappelijke Ontwikkeling, regionale ruimtelijke ordening, regionale samenwerking en nog een tiental losse projecten. Rode draad is de overtuiging dat zaken - politiek én ondernemend - maatschappelijk verantwoord moeten worden aangepakt. “We hebben duurzaamheid, in brede zin, hoog in het vaandel, ” bevestigt Monique Stam. “Het zit in de genen van onze gemeentelijke organisatie.” Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de ‘Stad van de Zon’; een stedelijk gebied aan de zuidkant van Heerhugowaard, grenzend aan Alkmaar. In 2009 werd deze emissieneutrale Vinexwijk geopend door de toenmalige kroonprins, Willem-Alexander. Een ander voorbeeld is de bouw van het multifunctionele schoolgebouw ‘Focus’. “Dat pand wekt, vooral met zonne- en lichtenergie en warmte/koudeopslag, meer energie op dan het gebruikt.” Het verbaast dan ook niet dat het wagenpark van de gemeente voor een groot deel bestaat uit elektrische voertuigen.

Elkaar vinden in waarden

Hoe belangrijk is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in contacten met externe partijen? “Die discussie speelt bij ons,” zegt de Wethouder. “Natuurlijk willen we vooral werken met partners die net zo denken en opereren als wijzelf. Maar hoe toets je dat? Een bedrijf dat MVO-gecertificeerd is, kan aantonen dat het verantwoord onderneemt. Die hebben zich al bewezen. Toch

16

Stadgenoot Amsterdam

‘Duurzaamheid is een vaste waarde die we graag in onze partners herkennen‘ is daarmee niet gezegd dat een leverancier die geen certificaat laat zien, meteen onverantwoord onderneemt. Veel kleine ondernemingen zijn meer bezig met – verantwoord - innoveren dan met certificeren. Daarom kijken we verder dan het papiertje: hoe staan ze er in, hoe dragen ze het uit?” Het gaat om omgevingsbewustzijn. Weten dat je een radertje bent in een groter geheel dat ook op de langere termijn soepel moet blijven draaien. En daar naar handelen. “Dat is hoe het werkt. Duurzaamheid is een vaste waarde voor ons, dus we vinden elkaar gemakkelijker als de andere partij die waarde met ons deelt.”

Zacht of hard criterium?

Vaak zijn het die gemeenschappelijke waarden die de partijen bij elkaar brengen. “Hoe je die samenwerking vervolgens vorm geeft, is nog een tweede. Bij bouwen en inrichten kan dat bijvoorbeeld via een aanbesteding.” MVO-certificering is daarbij nog geen hard criterium, aldus Monique Stam. “Nog niet. Daar denken we nog over na. Dat het een voorsprong geeft, is wel duidelijk. Het MVO-certificaat vertelt iets over je wat wij graag willen horen.” Het belangrijkste blijft dat bedrijven en instellingen het initiatief nemen om duurzaam te bouwen voor de gemeenschap.

De cirkel rond

In de praktijk blijkt dat bedrijven en instellingen de gemeente Heerhugowaard zoeken en vinden als podium voor innovatie en duurzaamheid. “Daar zijn we heel trots op. Wij zien daardoor relatief veel duurzame innovatie komen uit de markt en daar willen we in veel gevallen graag op aanhaken.” De cirkel is rond: je vindt elkaar in gemeenschappelijke waarden.

Parktorens Heerhugowaard

Stadsschouwburg Haarlem

De banksector staat niet bekend om zijn Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Door de lessen van de financiële crisis is men wel veel transparanter gaan werken. De maatschappij dwingt dat weliswaar af, maar het moet ook van binnenuit komen, zegt Kees Jasperse. “Je ziet het overal. Unilever bijvoorbeeld wil de komende jaren de omzet verdubbelen én de CO2-footprint halveren.” In het centrale beleid van de Rabobank zit MVO van oudsher overigens goed verankerd, aldus Kees. “120 jaar geleden zijn we opgericht als coöperaties die boeren toegang verleenden tot de kapitaalmarkt.” Die maatschappelijke betrokkenheid zit in de genen en is altijd gebleven, net als de regionale binding en de relatieve zelfstandigheid van die regio’s.

De Nijs bouwt transparant kantoor

“Een mooi voorbeeld daarvan is onze nieuwbouw.” Enkele jaren geleden koos Rabobank Alkmaar en omgeving voor een duurzaam, energiezuinig, transparant en innovatief hoofdkantoor langs de ringweg rond Alkmaar. “Het gebouw functioneert zoals we verwachtten. De Nijs bouwde het: een kantoor van duurzame materialen dat zelf in een groot deel van zijn energiebehoefte voorziet met zonneen windenergie gekoppeld aan warmte- en koudeopslag. Daardoor is het mogelijk dat we zonder gasaansluiting in onze energie voorzien.” Het kantoor oogt open en transparant. Er is heel veel glas gebruikt als symbool voor de transparante dienstverlening. “Alleen op de toiletten kun je niet naar buiten kijken. Wij denken dat de kwaliteit van ons werk daarmee gediend is.”

ben in ons nieuwe hoofdkantoor een gezond werkklimaat gecreëerd en een prettige sfeer. Daardoor stijgt de individuele productiviteit van medewerkers. Echt meten kun je dat niet, maar het droeg bij aan de bedrijfseconomische verantwoording van deze beslissing.”

ICT = MVO

Met de komst van de iPad heeft digitaal gebruik van informatie een boost gekregen. “Vroeger moesten vergaderstukken van honderden pagina’s zes keer of vaker gekopieerd op tafel liggen, nu bekijken we het op een scherm. Bedenk hoeveel papier en kopieertijd dat scheelt! En inmiddels zijn we zelfs een stap verder; de laptop ligt er weer bij. Met een speciale applicatie zien we elkaars opmerkingen op de vergaderstukken. We begrijpen elkaar nog beter en zijn daardoor effectiever aan het vergaderen. Zo blijft alles zich maar ontwikkelen.”

Weten zonder meten

Het pand kostte 7 tot 8 % extra aan investering. “De vraag was naast of we de investering zouden terugverdienen en hoe snel - of we het ons konden permitteren. We besloten dat het kon, want je moet ook geloven in wat je doet voor de planeet. Bovendien: we heb-

Zuidelijk Veld Amsterdam

Community College Noord Amsterdam

Laan van Spartaan Amsterdam

17

Timmerfabriek: René van den Berg en Jan Moerland

‘We blijven zoeken naar mogelijkheden om te verbeteren‘ Een aannemer met een eigen timmerfabriek bij het hoofdkantoor. De timmerfabriek van bouwbedrijf De Nijs is voortdurend in beweging. Niet alleen met het maken van kozijnen, deuren en andere bouwdelen, maar ook met vernieuwen en verbeteren. Daarbij is gezondheid van de medewerkers het belangrijkste doel, gevolgd door milieu en efficiency. “Zaagsel en motkrullen werden sinds jaar en dag verzameld in een container en verbrand in onze motverbrandingsoven”, vertelt René van den Berg. “Omdat we niet meer voldeden aan de eisen is de oven vervangen door een installatie met minder uitstoot, die bovendien de timmerfabriek verwarmt en – als er genoeg te verbranden is – het aangrenzende kantoor.”

Ook hout hergebruiken

Afvalscheiding en hergebruik van materiaal zijn inmiddels standaard in de timmerfabriek van De Nijs, aldus Jan Moerland. “Als er platen terugkomen, kijken we of we ze nog ergens voor kunnen gebruiken. Door bewust na te denken over hergebruik, bespaar je grondstoffen en geld.” Zuinig zijn met het hout past in de lijn van werken, want De Nijs werkt met duurzaam hout. Niet alleen als de opdrachtgever erom vraagt. “Bijvoorbeeld het hout waar we ons FSC® -keurmerk aan te danken hebben. Al het hout dat binnenkomt, is duurzaam verbouwd en gefabriceerd. En we werken er zodanig efficiënt mee, dat er zeer weinig resthout overblijft.”

Peter Kipp, SKH

Vergaande eisen voor hout

Duurzaamheidskeurmerken voor hout, bijvoorbeeld FSC en PEFC, zijn meer gericht op maatschappij en milieu. Ook voor deze certificaten moeten het product, de bijproducten en het proces voldoen aan de norm om gecertificeerd te kunnen blijven labellen naar de afnemer. “Het houtproduct zelf is al gevolgd vanaf de bron”, zegt Peter. “Iedere gevelde boom moet vervangen zijn door een andere. Maar de eisen gaan veel verder. Hebben de medewerkers in de houtindustrie goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden? Wordt er gewerkt aan hun opleiding? Hoe zit het met de veiligheid? Het lijkt dus heel veel op MVO!”

Kosten en baten

We blijven op zoek naar mogelijkheden om te verbeteren. “ Toevallig is dat net gebeurd met de verlichting”, zegt Jan. Alle verlichting in de timmerfabriek is onlangs vernieuwd. Er hangen nu energiezuinige armaturen. “Dat was een behoorlijke investering, maar omdat het licht in de timmerfabriek de hele dag aan is, verdient het zichzelf snel terug.“ Net als de machine die het spoelwater van de – tegenwoordig watergedragen – verf uit de spuiterij weer scheidt in verf en water. De kosten gaan voor de baten uit, maar die baten komen vanzelf.

Veiligheid voor alles

Al die zaken zijn van belang, maar de gezondheid en veiligheid van de medewerkers staan altijd helemaal voorop. “De voorzieningen zijn goed” meent René. “Alle machines worden jaarlijks gekeurd. Op dergelijke zaken wordt bij De Nijs niet bezuinigd. Als er sprake is van een mogelijk gevaar, nu of in de toekomst, wordt er gelijk aangepakt.” Ook gehoorbescherming is een belangrijk punt in de timmerfabriek. Jaarlijks vinden geluidsmetingen plaats en de medewerkers dragen een groot deel van de dag gehoorbeschermers. Jan: “Niet dat je zonder die dingen direct doof bent, maar op de langere termijn kan je gehoor behoorlijk beschadigen zonder bescherming.”

Op adem gekomen

Enkele jaren geleden is de luchtzuiveringsinstallatie vervangen en hebben de machines automatische stofkleppen gekregen. “Nu hebben we een hoogrendementsinstallatie die opschakelt naar behoefte. De lucht is zo schoon als ze in een timmerfabriek maar kan zijn”.

18

M1 Kavel Amsterdam

De Lastage Amsterdam

IJburg Blok 64 Amsterdam

19

Jan van den Berg Jeths, Woningstichting Eigen Haard

Frank Vermeij, bedrijfsleider in bouwcombinatie Oostpoort

‘De consument vraagt om verantwoord producentengedrag’

‘Veel MVO-regels zijn voor ons al vanzelfsprekend’

Woningcorporaties ondernemen maatschappelijk verantwoord van nature. Ze zijn ooit opgericht zonder winstoogmerk, om betaalbare en kwalitatief goede huisvesting te verzorgen voor de economisch zwakkeren. Natuurlijk schaaft Eigen Haard al bijna 105 jaar steeds haar maatschappelijke verantwoordelijkheden bij. Kunnen we leren van een sociaal huisvester? Een gesprek met Jan van den Berg Jeths, vicevoorzitter van de Raad van Bestuur. MVO zinvol voor alle ondernemingen

De maatschappelijk verantwoorde insteek van woningstichting Eigen Haard uit zich op alle vlakken van MVO, samengevat in de kernwoorden people, planet en profit. Het meest opvallend is daarbij dat woningcorporaties bereid zijn onrendabel te investeren in woningbouw. Want de focus ligt bij ‘profit’ op continuïteit, niet op (winst)groei. Toch denkt Jan van den Berg Jeths dat ook commerciële bedrijven baat hebben bij MVO. “Consumenten worden bewuster en zijn steeds beter geïnformeerd. Ze vragen om verantwoordelijk producentengedrag. Ook in economisch perspectief is het voor bedrijven zinvol om aan MVO te doen, zeker op de langere termijn.”

Goud waard

Eigen Haard bestemt 96% van haar woningbezit voor mensen met lage inkomens. “We houden de woonlasten betaalbaar, ook door energiezuinig te investeren en dito woongedrag te stimuleren. We maken extra middelen vrij voor de leefbaarheid in de wijken. Daarvan worden bijvoorbeeld professionals betaald die wijkbewoners begeleiden. Bewoners hebben inspraak bij beheer en vernieuwing. Eigen Haard verhuurt slooppanden tijdelijk aan studenten tegen zeer lage vergoedingen. In ruil daarvoor spelen de studenten een opbouwende rol in de wijk.

20

Zuid West Kwadrant Amsterdam

Samen werken aan wonen

Eigen Haard werkt in allerlei constellaties nauw samen met gemeenten, huurdersorganisaties, leveranciers en ketenpartners. Intern houdt de woningstichting zich aan een Governance Code voor de Volkshuisvesting, hebben ze een integriteitscode, een klokkenluidersregeling en bijvoorbeeld een regeling met afspraken over beleggingen. “Bovendien zijn we, net als De Nijs, een erkend leerbedrijf en bieden stagiaires op alle niveaus ontwikkelingsmogelijkheden.”

Duurzaam denken en doen

“Het aandeel slechte energielabels in het woningbezit daalt geleidelijk en we bevorderen duurzame energie in bestaande bouw en nieuwbouw. We stimuleren de huurders tot energiezuinig woongedrag en gebruiken duurzame grondstoffen, bijvoorbeeld alleen FSC® -hout.”

Co Green; Hallo MVO

In Amsterdam West bouwt Eigen Haard het project ‘Co Green’: “Vierhonderd woningen waarvoor zelfs het puin van de gesloopte flats wordt hergebruikt in het nieuwe beton. We maken gebruik van alternatieve energiebronnen en de woningen worden optimaal geïsoleerd!” Met zo’n houding naar het milieu is het logisch dat je elkaar regelmatig tegen komt als Eigen Haard en De Nijs. “Steeds vaker, inderdaad. We bouwden samen al 50 woningen in ‘De Nieuwe Lijn’ aan de Zeeburgerdijk in Amsterdam en 88 woningen in het ‘Zuidwestkwadrant’ van Amsterdam Osdorp. Nu werken we aan ‘De Ontmoeting’ in Amstelveen. Dat is een eigen ontwikkeling van De Nijs waar wij een blok en twee torens woningen afnemen. Je kunt je voorstellen dat op die bouwplaats veel aandacht is voor MVO.” Ook in vernieuwende zin, bijvoorbeeld de elektrische betonmolen van betonleverancier Albeton. “En we zijn volop in gesprek over toekomstige gezamenlijke projecten.”

De Ontmoeting Amstelveen

Fysiotherapie Adams Alkmaar

De Omgeving van het Amsterdamse Sportfondsenbad Oost, bij de Linnaeusstraat, krijgt een ingrijpende facelift. Ontwikkelingscombinatie Polderweggebied (OCP) gaf een bouwcombinatie van UBA en De Nijs opdracht een groot deel van de buurt op te knappen. In een gezamenlijke VOF werken beide aannemers nu aan project ‘Oostpoort’. Bedrijfsleiders zijn Gertrude van der Bijl namens De Nijs en Frank Vermeij namens UBA. Frank vertelt. “We bouwen hier diverse woningblokken, met winkelruimte in de plint, boven een parkeerkelder met bijna 900 plaatsen. Het meeste wat we doen is nieuwbouw, maar we verzorgen bijvoorbeeld ook de restauratie van het vroegere politiebureau.” De opwaardering van de wijk is al vóór de oplevering voelbaar en zichtbaar. Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie Is MVO op de bouwplaats een dagelijks terugkerend gespreksonderwerp? “Nee”, zegt Frank. “MVO bespreek je niet voortdurend. Je doet het. Veel ervan is vanzelfsprekend. Bovendien werken we volgens een BLVC-plan, opgesteld door het stadsdeel.“ De laatste update van dat plan dateert van januari 2013 en is geldig tot de oplevering, want die komt met rasse schreden naderbij. “Het geeft onder meer houvast over verkeerssituaties en aanvoerroutes, mogelijke overlastbronnen en sociale veiligheid. We moeten bijvoorbeeld het bouwterrein voortdurend afgesloten houden, zodat het publiek er niet op kan komen. Gaan er veel vrachtwagens het terrein af? Dan moet er verkeersbegeleiding bij zijn. We zitten hier midden in een grote stad; dat vraagt om specifieke maatregelen.” Het BLVC-plan speelde een belangrijke rol in de aanbesteding: “Op basis van de eerste versie hebben we een Plan van Aanpak en een logistiek plan opgesteld. Die documenten dienden als onderleggers bij de aanbesteding. De lokale overheid heeft goed zicht op de uitvoering, want het Stadsdeelkantoor staat midden in het bouwgebied.”

Noord Hollands Archief Haarlem

Leerlingen

Net als De Nijs is UBA een ‘erkend leerbedrijf’. Op een groot project als Oostpoort lopen altijd meerdere leerlingen rond. Die zijn ieder aan één van de ongeveer vijftien leermeesters gekoppeld. UBA werkt vanuit Uithoorn en is sterk op de hoofdstad georiënteerd. “Ook als het op leerlingen aankomt. We werken veel samen met SSP Bouwmensen Amsterdam, een opleider waarmee ook De Nijs goede contacten heeft.”

Buiten filetijden

Oorspronkelijk werd er van zeven ’s ochtends tot vier ’s middags gewerkt in Oostpoort. “Daarin moest verandering komen, zodat de medewerkers van De Nijs – de meesten moeten de Wijker- of Coentunnel door – soepel de stad in en uit kunnen komen.” Nu starten we om kwart voor zeven en rijden de busjes om half vier weer weg. Dat zorgt wel voor een extra verantwoordelijkheid: “Vooral ’s ochtends vroeg moeten we geen onnodig lawaai maken. We bouwen in binnenstedelijk gebied, maar helemaal ontkom je er niet aan dat je af en toe geluidsoverlast veroorzaakt.”

De Vest Alkmaar

‘Binnenstedelijk bouwen vraagt om specifieke maatregelen’

Conservatorium Amsterdam

21

De Boer Schilderwerken, Jaap de Boer:

‘Voeling met de samenleving: voor ieder bedrijf belangrijk!’ Kwaliteit, duurzaamheid en klantvriendelijkheid gecombineerd met maatschappelijk en milieubewust ondernemen. Dat is waar schildersbedrijf De Boer voor staat. Ze bieden een totaalpakket: de klant doet een beroep op alle facetten van het schilderwerk. De specialisten van De Boer zetten zich optimaal in om milieutechnisch verantwoord te werken. Daarbij spelen ook opdrachtgevers en aannemers een rol, aldus directeur Jaap de Boer. “Architecten vermelden dergelijke zaken in het bestek. Bijvoorbeeld bij een project voor de Universiteit van Amsterdam. Voor zover mogelijk hebben we daar lijnolieverf en milieuvriendelijke verf toegepast.”

Schilderen is mensenwerk

De Nijs en De Boer werken al heel lang samen. “Bij De Nijs schuwen ze het niet om hun knappe pak uit te doen en de handen uit de mouwen te steken als dat nodig is. En ze weten hoe belangrijk het is om het lokale verenigingsleven te steunen. Verenigingen houden mensen van de straat en voor ieder bedrijf is voeling houden met de samenleving van groot belang.” Ook schilderbedrijf De Boer kent bij Amsterdamse projecten een ‘social return’-verplichting. “In nauwe samenwerking met opleidingsinstituut Espeq kunnen we steeds aan de doelstelling voldoen.” Individuele klanten van opdrachtgevers houdt Jaap tevreden door mee te denken. “We zorgen bijvoorbeeld dat tweeverdieners niet te lang van hun werk thuis hoeven te blijven als ramen en deuren open moeten na een schilderbeurt”.

Samen Werken

Ketensamenwerking: dat is gezamenlijk alle verantwoordelijkheid verdelen en afdekken. Dan moet je transparant werken en goed afstemmen, zowel op directieniveau als in de uitvoering. Met de mensen van De Nijs kunnen we lezen en schrijven.” Relatief vers in de ketensamenwerking is de methode ‘LEAN’. De Nijs is daar al langer intensief mee bezig. Ze hebben er veel ervaring mee. Al-

22

Hermitage Amsterdam

les is gericht op voortdurende verbetering van het hele traject. “Bij iedere fout stoppen we. Dan gaan we verbeteringen bedenken en afspreken. Dat lijkt inefficiënt, maar uiteindelijk levert het op.” In een bouwteam betekent dit: vanaf het begin samen plannen. Dan voorkom je dat je vanochtend schildert en dat vanmiddag de loodgieter door de natte verf banjert.”

‘Met de mensen van De Nijs kunnen we lezen en schrijven’ Het betere werk

Bij aanbestedingen gaat het allang niet meer alleen om geld. Ook service, efficiency, planinhoud en MVO. Dan heb je een streepje voor als je denkt en werkt als bouwbedrijf De Nijs en De Boer Schilderwerken. Of zoals Jaap zegt: “Voor een beter milieu staan we sterk… óók in schilderwerk.”

Bakkerspleintje Castricum

CalandparC II Amsterdam

HISWA Nautisch Centrum Amsterdam

23

Albeton, Heimen Droog

Kwaliteit product

‘Op de meeste dagen: zero waste!‘ In de hal hangt het keurmerk BetonBewust. Dat krijg je voor levering, kwaliteit, lage CO2-uitstoot, hergebruik, ketenbeheer en arbeidsveiligheid. Albeton levert al ruim 30 jaar beton aan De Nijs. Eén van de eerste grote werken was bij de oude RAI. Directeur Heimen Droog hoort tot de derde generatie in het familiebedrijf. Samen lopen we de criteria van BetonBewust langs. Leveringsbetrouwbaarheid

“Dat is voor ons het optimaal inzetten van de betonmixers. Die worden voortdurend gevolgd met GPS, waardoor we ze goed kunnen aansturen zodat de specie altijd precies op tijd bij de klant is.”

“Onze species – betonmortel en anhydrietspecie – worden KOMOgecertificeerd geleverd. In die lijn zitten naast de externe controles ook interne controles.” Afwerkvloeren werden vroeger gesmeerd, op de knieën. Albeton behoort tot de eerste bedrijven die al in 1985 een dekvloermortel konden leveren die staand wordt uitgevlakt. “De arbeidsinspectie heeft inmiddels aangegeven dat per 1 januari 2015 niet meer gesmeerd mag worden op het moment dat gieten mogelijk is.”

CO2 en andere uitstoot

“We hebben onze ‘CO2-footprint’ in kaart gebracht en proberen nu minder uitstoot per kubieke meter te realiseren. Met optimale mengsels en door als eerste in Nederland het beton te vervoeren in een elektrische truckmixer. De trommel wordt elektrisch aangedreven (geluidloos!). Onderweg krijgt hij stroom van de dieselgenerator, maar op de bouwplaats kan hij op het elektriciteitsnet. “Zo besparen we op kosten en CO2-uitstoot en zorgen we voor geluidsreductie op de vaak binnenstedelijke bouwplaats. Het eerste project waar we de mixer gebruiken is van De Nijs: ‘De Ontmoeting’, bij een Amstelveens verzorgingshuis. Bouwbedrijf De Nijs ziet de voordelen en werkt actief mee.”

M.C. Kersten BV, Brigitte Kersten

‘Samenwerken op basis van vertrouwen en respect’ Met bepaalde leveranciers werkt De Nijs al heel lang samen. Vaak zijn het familiebedrijven. Dat geldt ook voor M.C. Kersten BV in Amsterdam Noord. Kersten levert metalen trappen, kozijnen, hekwerken en onderdelen van grotere stalen constructies. En af en toe ook metalen kunstwerken, vertelt Brigitte Kersten. “We zijn meestal bij het hele traject betrokken. Aan de hand van wat de architect wil, verzorgen we de calculatie, het tekenwerk, de productie en de montage van de stalen bouwdelen.” Omschreven en gericht beleid op het gebied van MVO is er bij Kersten nog niet. Dat heeft wellicht te maken met de omvang van het bedrijf; er werken ongeveer 50 mensen. Toch is de beleidsrichting

24

De Zilverling Bakema Amsterdam

Hergebruik/ketenbeheer

Aan het eind van iedere werkdag wordt er gespoeld bij Albeton. Het spoelwater wordt gelost in een vat. “Daarin reinigen we het zand en het grind gescheiden die van het water. Schoepen houden het cementwater ’s nachts in beweging. De volgende ochtend gebruiken we dat water weer voor de productie.” Op dagen dat er te veel betonmortel terugkomt voor de spoelinstallatie, stort Albeton grote betonnen legostenen voor de verkoop. Helaas soms komt er meer terug dan in die mallen past. “Dan zijn we genoodzaakt het als afval te storten. Maar op alle andere dagen: zero waste!” Hetzelfde hergebruik gebeurt bij het anhydrietmengsel.

Werken met De Nijs

De samenwerking drijft op goede afspraken: met elkaar meedenken om te zorgen dat alles efficiënt gebeurt. Er kan maar één mixer tegelijk onder de fabrieksmolen bij Albeton. “Daarom is het verstandiger niet alles in de middag te leveren. De Nijs denkt mee en laat ook regelmatig ’s ochtends leveren als dat kan. Ze lopen ook niet weg voor moeilijk werk. Bijvoorbeeld het Filmmuseum ‘Eye’. Daar zijn 37 verschillende betonmengsels gestort!” Er kan veel bij De Nijs. “Een familiebedrijf, net als wij. We denken graag opbouwend

met elkaar mee, dat is een wisselwerking. Ook als het over logistiek gaat. Wij hebben relatief veel kleinere mixers voor levering op de binnenstedelijke bouwplaatsen.”

wezigheidsdetectoren in de kantoren en bijvoorbeeld de toiletten. Het licht brandt alleen als er iemand is. Onze vrachtwagen voldoet aan de strenge Amsterdamse eisen voor CO2-uitstoot. Verder maken we gebruik van groene stroom en wordt de lucht in de werkplaats behandeld met een moderne zuiveringsinstallatie. Het staalafval wordt gerecycled. En op kantoor werken we zo veel mogelijk digitaal. Wat we nog printen, komt op PEFC-gekeurd ecopapier.”

net als bij De Nijs – omzeild door om half zeven te beginnen aan de werkdag en vóór de avondspits op te houden.

Staalhard verantwoord

duidelijk als Brigitte opsomt wat er al gebeurt op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Wat dat betreft passen deze Amsterdammers in hun nuchterheid goed bij De Nijs. Ze vinden het allemaal normaal.

Klein maar fijn

“We zijn bezig met een project rond zonne-energie. Panelen op het dak moeten binnen een jaar ongeveer 70% van ons energieverbruik dekken.” Brigitte vertelt dat energiezuinigheid en terugdringen van de CO2-uitstoot vooral in kleinere ingrepen zit: “Zo hebben we aan-

OLVG Amsterdam

De Binderij Amsterdam

Ook als het om inkoop gaat, speelt duurzaamheid een rol. “We kopen onze grondstoffen en halffabricaten in bij bedrijven die kunnen uitleggen hoe en onder welke omstandigheden de productie heeft plaatsgevonden.

Onderweg

Het ‘Nieuwe Werken’ gaat aan Kersten niet voorbij. Brigitte: “Het is nog maar sinds kort, maar de tekenaars werken nu regelmatig vanuit huis. Verder hebben we ons aangesloten bij ‘Forenzo’. Via dat internetplatform bepalen onze medewerkers hoe ze een bepaalde route het meest verantwoord én efficiënt kunnen afleggen: met de auto, het openbaar vervoer, met de fiets of lopend. Zo stimuleren we dat mensen vaker besluiten de auto te laten staan. Uiteraard hebben we ook een fietsplan voor de medewerkers.” De file wordt bij Kersten –

Bedrijfspand Kersten Amsterdam

“Blijf bij jezelf, doe maar gewoon, dan pas je bij De Nijs. We waarderen elkaar ook vanwege de MVO-initiatieven die we allebei nemen. De kennis van beton máken zit bij ons, van het stórten bij hen. Logisch dat we samen mooie dingen maken.”  

Leren werken

Bij het aantrekken van personeel kijkt Kersten niet alleen naar de reguliere arbeidsmarkt. Langdurig werklozen, 55-plussers en andere werkzoekenden met afstand tot de arbeidsmarkt krijgen een eerlijke kans. “Daarnaast zijn we een erkend leerbedrijf. Op dit moment worden bij ons vier leerlingen van het ROC begeleid.” Uiteraard is ook veiligheid een item: “We zijn VCA-gecertificeerd en organiseren drie keer per jaar een toolboxmeeting waarbij de veiligheid aan de orde komt.”

Duurzame relatie

“Onze samenwerking dateert uit een tijd dat MVO lager op de agenda stond. Die samenwerking is gebaseerd op wederzijds vertrouwen en respect. Daarvan wordt verantwoord ondernemen een steeds belangrijker onderdeel. Ik denk dat beide bedrijven nu niet in zee zouden gaan met een partner die er een potje van maakt op het gebied van personeelsbeleid, veiligheid en duurzaamheid. Kijk naar De Nijs: mensen werken er een carrière lang. Ze voelen zich dus veilig en thuis in het bedrijf. Ook dat zegt iets over betrouwbaarheid en maatschappelijk verantwoord bezig zijn.”

Sugarcity Halfweg

CalandparC I Amsterdam

25

Alex Stalenberg, buurtbewoner

Conclusie

‘Opdrachtgever heeft de buurt uitgebreid geïnformeerd’

Om verder te klimmen op de MVO-ladder, wil M.J. de Nijs en Zonen BV de komende jaren samen optrekken met alle stakeholders in Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. In het voorgaande kwam een groot aantal van die stakeholders aan het woord, evenals medewerkers en leidinggevenden van het bouwbedrijf en andere bedrijfsonderdelen van De Nijs. Het is duidelijk dat iedereen de gedachte van MVO ondersteunt en bereid is er een stapje harder voor te lopen. Zeker als blijkt dat daar niet alleen voor de wereld, maar ook voor de eigen omgeving iets tegenover staat. Verantwoord omgaan met ‘people’ en ‘planet’ hoeft, zeker op de lange termijn, ‘profit’ niet in de weg te staan. De ondernemerswereld verandert in haar voordeel. En De Nijs verandert overtuig(en)d mee.

In opdracht van woningstichting Stadgenoot bouwt De Nijs de ‘Hasselaershof’: 173 huurwoningen met parkeergarage en binnentuinen in Amsterdam Geuzenveld. De enkele jaren geleden opgeleverde ‘Colijnhof’ kijkt uit op de bouwput. Als voorzitter van de bewonerscommissie maakte Alex Stalenberg kennis met wat hij ‘zijn tijdelijke buren’ noemt. Beeldhouwer Alex heeft lang in Frankrijk gewoond, maar zijn familie bewoonde boerderijen in de omgeving van zijn huidige woning die er al stonden toen na 1950 de Westelijke Tuinsteden werden gebouwd. Tijden veranderen. “Er is veel gebeurd. Het is een stuk stad geworden. Men was lange tijd heel tevreden met de gebruikte bouwstijl, maar de maatschappij en de manier van bewonen veranderden. Wat blijft is een mooie buurt met veel groen. Die wordt nu opgeknapt.”

Bouwen in de buurt

De Nijs hoefde bij dit project niet zelf de omwonenden te informeren. “Dat hebben Stadgenoot en het Stadsdeel gedaan. Ik ben meer toevallig met De Nijs in aanraking gekomen. Tijdens het heien waren er nogal wat mensen die klachtenbrieven schreven. Ik ben toen als voorzitter van de bewonerscommissie gebeld door de hoofduitvoerder. Verder waren er in die periode rijplaten gestolen van de bouwplaats. Ik heb uitzicht op het project. Mij werd gevraagd in het weekeinde extra op te letten.” Het is goed als je elkaar kent en weet te bereiken. Alex heeft het project vanaf het fundament zien ontstaan. “Stadgenoot en het Stadsdeel hebben enorm hun best gedaan om het project goed en duidelijk te brengen bij de omwonenden. Ze creëerden goodwill met een buurtborrel en nodigden ons ook uit voor een ‘kick-off’. Ze proberen steeds iets te doen met vragen en klachten van bewoners. Daarvan zijn er weinig, want het project hoort inmiddels een beetje bij de buurt en De Nijs heeft het werk duidelijk goed voorbereid.”

Het is groen en het…

’s Avonds maakt Alex vanaf zijn balkon op de vijfde etage regelmatig foto’s van de bouwkranen bij zonsondergang. “Mijn buurvrouw denkt dat we die kranen straks nog gaan missen”, zegt hij. “Verder merken we – sinds het heien – niet zo veel van de bouw. Natuurlijk hoor je dat ze aan het werk zijn en beginnen ze vroeg. De slaapkamers zijn aan de andere kant van onze prima geïsoleerde appartementen, dus dan houden we aan deze kant de ramen dicht. De medewerkers van De Nijs die hij ontmoet heeft, omschrijft hij als vriendelijk. De H. Colijnstraat is niet optimaal ingericht als uitvalsweg voor bouwverkeer. Daar is in het begin veel over gesproken, maar uiteindelijk verloopt het heel soepel. Wel is enige tijd geleden de bouwverlichting aangepast om overlast te verminderen. Nu is er in de avond een groene gloed. “Alsof er aan een Marskolonie wordt gebouwd”, lacht Alex. “Dat groen doet het goed op mijn foto’s van de kranen!”

Ambacht behouden

Als beeldend kunstenaar is hij een groot liefhebber van ambachtelijk vakwerk. Als je Alex vertelt dat er bij De Nijs hard wordt gewerkt om dat vakwerk ook voor de toekomst te behouden, knikt hij opgelucht: “Schoonheid gecombineerd met bruikbaarheid is een groot goed. Daar moeten we heel zuinig op zijn.”

‘Zuinig zijn op ambachtelijk vakwerk’ Artist impression Eendrachtsparkbuurt Amsterdam

26

Hageveld Heemstede

Koningshof waterwoningen Amsterdam

Kleine Komedie Amsterdam

Silodam Amsterdam

Colofon Fotografie: Architectuurfotografen, Fedde de Weert en Rob Verhagen Fotograaf Ontwerp voor- en achterkant: Tirza Teule grafisch ontwerp, Alkmaar Ontwerp binnenwerk: Studio Bes Teksten: Vooijs tekst & productie Amsterdam, Bert Vooijs Samenstelling redactie: Annemarie vd Bergh Monique van Dijk René Moormann

Klein Gooioord Amsterdam

ROC Amsterdam Amstelveen

Ams

27

M.J. de Nijs en Zonen BV, Oudewal 21, 1749 CA Warmenhuizen, Postbus 1, 1749 ZG Warmenhuizen Telefoon 0226 - 39 70 00, [email protected], www.mjdenijs.nl