Boe kS t a r t EnVerder 6 lezen, luisteren, kijken, spelen met baby’s en peuters
★
Voorleestips en kortingsbonnen!
Kom naar de bibliotheek! w w w. b o e k s t a r t . n l
‘Onze dochter Lea (bijna 17 maanden) is gek op lezen/ kijken/bladeren/'voorlezen'. Wij zijn dus heel blij met BoekStart!!! Boekjes met openingen zijn favoriet.’
De favoriete boekjes van Lea: • De mooiste vis van de zee van Marcus Pfister • Rupsje Nooitgenoeg van Eric Carle • Alles van Dick Bruna en Annie M.G. Schmidt! Heb jij ook een leuke foto van je kindje dat een boekje ‘leest’? Mail je foto naar: Marijke Bos, Stichting Lezen,
[email protected].
BOEKSTART BoekStart.nl Samen een boekje lezen – plaatjes aanwijzen en verhaaltjes vertellen – versterkt de band met je baby. Ook zijn kinderen die als baby al zijn voorgelezen later beter in taal. Met voorlezen kun je dus niet vroeg genoeg beginnen! Het landelijke programma BoekStart stimuleert dit. De openbare bibliotheek speelt hierbij een centrale rol. Ook de kinderopvang is erbij betrokken. Op www.boekstart.nl is alles over dit leesbevorderende programma te vinden. Deze vernieuwde site is speciaal bedoeld voor ouders van kinderen van 0–4 jaar. Naast uitleg over BoekStart vind je er leestips en boekentips, elke maand aangevuld met de nieuwste boeken. Met de kortingsbonnen krijg je een leuke korting in de (kinder)boekhandel. Elk kwartaal gaat het om andere titels. Verder wordt uitgelegd waarom voorlezen aan jonge kinderen zo belangrijk is. Met je baby op schoot een boekje ontdekken is leerzaam. Het stimuleert de taalen spraakontwikkeling van je kind, zo blijkt uit onderzoek. En het verhoogt de concentratie. Allemaal zaken waar je baby een leven lang plezier van heeft. BoekStart is op steeds meer plekken te vinden, zowel in de bibliotheek als in de kinderopvang. Door het intypen van de postcode kun je meteen zien waar voor jou de dichtstbijzijnde BoekStartbibliotheek is.
☞
Word vrienden met BoekStart op Hyves, like BoekStart op Facebook en volg BoekStart op Twitter. Stel je vraag over (voor)lezen en deel je enthousiasme over BoekStart met anderen.
3
BOEKSTART Baby’s en boeken: wat kan je baby al?
2-3 mnd
3-5 mnd
5-7 mnd
7-9 mnd
9-12 mnd
4
☞
Stemmen herkennen Je baby herkent bekende stemmen, zoals die van jou. Hij voelt zich veilig en wordt er rustig van. Praat veel tegen hem, benoem wat je doet en zing liedjes. Dat vindt hij heel gezellig! Voelen en grijpen Je baby ontdekt zijn vingers en handjes. Hij gaat ermee spelen en grijpen. Hij kan dingen vasthouden en stopt alles in zijn mond. Geef hem voel- of kraakboekjes om de tastzin te stimuleren. Brabbelen Je baby kan verschillende klanken maken. Hij heeft plezier in zijn eigen gebrabbel. Wanneer je deze klanken nadoet, stimuleert dat je baby om nog meer geluiden te maken. Zo ontstaan er gesprekjes tussen jou en je baby. Woorden begrijpen en geluiden herkennen Je baby kan enkele zinnen en woorden al begrijpen. Praat veel met hem. Hij heeft belangstelling voor allerlei soorten geluiden, die hij ook al kan herkennen. (Dieren)geluiden nabootsen bij het voorlezen geeft plezier! Herkenning op plaatjes Je baby herkent voor hem bekende dingen en personen op plaatjes en foto’s. Als je een paar foto’s in een mapje doet, heb je een heel speciaal prentenboek gemaakt voor je baby.
Kijk ook op www.boekstart.nl > Tips > Leesontwikkeling
BABYBOEKJES Baby’s ontdekken een boekje op hun eigen manier: door te voelen, te sabbelen, ermee te gooien. Een babyboek moet hier tegen kunnen. Met ongeveer tien maanden raakt een kindje meer gericht op de inhoud en slaat bladzijden om. Soms vijf tegelijk, maar dat geeft niet. Het gaat om het ontdekken en samen met het boekje bezig zijn. Kikker is jarig Max Velthuijs (tekst en tekeningen) Uitgeverij Leopold, € 9,95 Kikker beleeft de mooiste dag van het jaar: hij is jarig! Maar… zouden zijn vriendjes dat wel weten? Handzaam boekje met bladzijden van gekleurd foam, lekker licht en geschikt voor kleine babyhandjes. AP (1,5+) Pieter Konijn Rammelaarboek Beatrix Potter (tekst en tekeningen) Uitgeverij Ploegsma, € 9,95 In dit kartonnen boekje over Pieter Konijn is een rammelaar bevestigd, die een vrolijk geluid maakt wanneer het boek wordt bewogen. En daar is het ook om te doen: in elk versje komt het woord ‘rammelen’ voor! AB (9 mnd+)
★
Kortingsbon op www.boekstart.nl! Vormen Jo Moon (tekeningen) Uitgeverij Veltman, € 4,95 Zacht, plastic buggyboekje uit een serie van vier, waarin telkens een ander onderwerp aan bod komt: vormen, tellen, kleuren en geluiden. Met de boekjes kan eerst gespeeld worden; later zal er belangstelling zijn voor de inhoud. AP (1,5+)
5
DREUMESBOEKEN (1,5+) Een dreumes rond een jaar gaat herkennen wat er op de plaatjes staat. Foto’s of duidelijke tekeningen van dieren doen het erg goed. Het liefst niet meer dan één per plaatje. Vertel er iets bij. Het geeft niets als je kind in het midden van het boek wil beginnen. Het is toch nog niet toe aan een echt verhaal. Fien en Milo: spelen Pauline Oud (tekst en tekeningen) Uitgeverij Clavis, € 6,95 Konijntje Fien en muis Milo zijn fijn samen aan het spelen. Ze maken een tekening en lezen een boek. Over dit tweetal verschenen meer boekjes, bijvoorbeeld over uitstapjes. Er zijn ook prentenboeken over Fien en Milo voor peuters. AP (1,5+) Tjoeke! Tjoeke! Dawn Sirett (tekst), met foto’s Uitgeverij Veltman, € 12,50 Op de kleurenfoto’s zijn verschillende baby’s op zoek: naar een speelgoedtrein, een wekker, een houten krokodil, een rammelaarhond en een knuffelmuis. Steeds moet er achter vier flappen worden gekeken: de goede flap geeft een geluidseffect. Deel uit de serie ‘Kiekeboegeluiden!’. AP (1,5+) Weet je, weet je wat… de dieren zeggen? Marjolein Thiebout (tekst) en Loes Botman (tekeningen) Uitgeverij Christofoor, € 7,50 De haan, de kip, de poes, het schaap… Zeven dieren maken hun geluid in de korte rijmpjes in dit hardkartonnen boekje. Op de gekleurde tekeningen lijken ze net echt. AP (1,5+) 6
PEUTERBOEKEN (2+) Een peuter van een jaar of twee is toe aan een echt verhaaltje. Over een meisje of een jongetje dat iets beleeft wat je kind herkent. Ook dieren doen het erg goed. De platen moeten duidelijk laten zien wat er in het verhaal gebeurt. De kar van de koning Leo Timmers (tekst en tekeningen) Uitgeverij Querido, € 7,50 De koning heeft een mooie, nieuwe auto. Iedereen – Haas, Beer, Eend, Kraai – mag er een stukje in rijden, maar niemand blijft netjes op de weg… Kleurig hardkartonnen boek. AP (2,5+)
Het is een boekje Lane Smith (tekst en tekeningen) Uitgeverij Lemniscaat, € 8,95 Aap zit rustig met een boekje. Dat trekt de aandacht van Ezeltje, die zich afvraagt waar zo’n boekje voor is: ‘Kun je ermee e-mailen?’, of ‘Kun je ermee bellen?’. Maar nee, je kunt er fijn in lezen en kijken! AP (2+)
★
Kortingsbon op www.boekstart.nl!
Knuffelwoordjes & zoenzinnen Siska Goeminne (tekst) en Lieve Baeten (tekeningen) Uitgeverij De Eenhoorn, € 11,50 Verschillende dreumesen laten hun knuffeldier zien bij lieve, zangerige rijmpjes. Ook met papa en mama is het fijn knuffelen! Bij elk plaatje staat een zoekopdracht. Ook is er Springversjes & tuimelgedichten. AJ Nederlands 876 (2+) 7
DIGITALE PEUTER- EN PRENTENBOEKEN Digitale peuter- en prentenboeken voor op de computer en apps voor smartphone of tablet: er komen er steeds meer, ook voor hele jonge kinderen. Boeken lezen, spelen en het internet kunnen elkaar daarbij versterken. Onderzoek heeft aangetoond dat digitale prentenboeken de woordenschat vergroten en bijdragen aan het verhaalbegrip. Kinderen leren een boekfiguurtje kennen via computer of app, waardoor de herkenbaarheid in de boeken groter wordt. Maar Dick Bruna liet er bij de lancering van de eerste app van Nijntje geen misverstand over bestaan: éérst het boek, dán de digitale versie! Op Voorleesplein zijn twee handige overzichten te vinden, met digitale prentenboeken voor kinderen tussen 0–6 jaar en met apps voor dezelfde leeftijd. Een aantal digitale prentenboeken is gratis te downloaden; soms is een abonnement nodig of kun je ze downloaden via de bibliotheek. Op de lijst apps staat vermeld voor welk besturingssysteem ze geschikt zijn.
☞ 8
www.voorleesplein.nl > Boeken zoeken > Op onderwerp > *Digitale prentenboeken / Apps
Hier vind je ook digitale peuter- en prentenboeken, soms met extra tips of spelletjes: • Bereslim www.bereslim.nl Op de site kunnen kinderen vanaf twee jaar kijken en luisteren naar interactieve animatiefilms van bekende prentenboeken. Je kunt een abonnement voor thuis nemen, sommige bibliotheken bieden dit gratis aan. • Fundels www.fundels.com Fundels zijn multimediale pakketten rond geanimeerde prentenboeken voor kinderen van drie tot zeven jaar. Fundels zijn onder meer verkrijgbaar via een aantal bibliotheken. • Schooltv/Beeldbank www.schooltv.nl/beeldbank Hier vind je gratis digitale prentenboeken. Gebruik de zoekfunctie en zoek op ‘Prentenboeken’. • Het Sprekend Boek www.hetsprekendboek.nl Website voor gehandicapte kinderen die niet zelfstandig een boek kunnen vasthouden en lezen. Daar zijn ook prentenboeken bij. Met een abonnement is het mogelijk om toegang tot de hele bibliotheek van het Sprekend Boek te krijgen. • WePboek www.wepboek.nl De website WePboek geeft gratis toegang tot animaties van prentenboeken en educatieve spelletjes.
Apps zijn te krijgen via de Appstore of bijvoorbeeld via de digitale kinderboekwinkel van vier uitgeverijen (www.digitale-kinderboeken.nl). Deze kinderboekwinkel is een gratis app voor op de iPad waar digitale en interactieve kinderboeken te downloaden zijn. In de digitale winkel zijn boeken van Leopold, Ploegsma, Querido en Zwijsen te koop. Ook andere uitgeverijen bieden apps aan, bijvoorbeeld Gottmer (www.gottmerkinderboeken.nl). 9
PRENTENBOEKEN (3+) Eenmaal drie, wil je peuter een beeld krijgen van wat andere kinderen meemaken. Naast herkenbare dingen, moet het boek ook over iets nieuws gaan. De verhalen mogen al wat langer zijn. Blokkenkoos Marlies Visser (tekst en tekeningen) Uitgeverij The House of Books, € 12,95 Blokkenkoos is druk in de weer met blokken in verschillende vormen. Eerst twee- en dan driedimensionaal. Zo wordt duidelijk dat bijvoorbeeld een vierkant en een kubus met elkaar te maken hebben en een driehoek met een piramide. AP (2,5+) Muis’ knutselfeest Lucy Cousins (tekst en tekeningen) Uitgeverij Leopold, € 13,95 Muis is altijd blij, en natuurlijk houdt ze ook van knutselen. Ze maakt een kralenvlinder, lampions, een pastaketting en andere leuke dingen. Daarvoor gebruikt ze spulletjes die gewoon in huis te vinden zijn. AJ 624.9 (3+)
★
Kortingsbon op www.boekstart.nl!
10
Tien bolle biggetjes keken naar de maan Lindsay Lee Johnson (tekst) en Carll Cneut (tekeningen) Uitgeverij De Eenhoorn, € 18,95 Tien biggenbroertjes en -zusjes klimmen uit het raam de betoverende nachtwereld in, verlicht door een grote, gele, ronde maan. Ze vermaken zich opperbest in bomen, modderpoelen, in tuinen en op daken waar ze niets te maken hebben. Totdat er een wolk voor de maan schuift... AP (3+)
BOEKENTIPS Voelboekjes Baby’s zijn echte onderzoekertjes. Ze ‘lezen’ niet alleen met hun ogen. Aaien, friemelen en voelen, zelfs met het mondje, horen er ook bij. Boeken met voelelementen bieden uitdaging en geven veel te ontdekken. Baby’s eerste speel- en voelboek Fiona Land (tekst en tekeningen) Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, € 9,99 Geribbeld, korrelig, glad, zacht… Op elke bladzijde van dit kleurige, hardkartonnen boek valt iets te ontdekken door het voelen van verschillende materialen. Doorkijkjes zorgen voor verrassingen. Deel uit de uitdagende reeks ‘Baby’s eerste…’. AP (1+)
Tips en suggesties Ontdek samen al de verschillende dingen die in het boek verwerkt zijn. Praten • Lees de korte regels hardop voor en herhaal dat vaak. • Laat je kindje meedoen met benoemen van wat er te zien is. • Boots samen klanken na. Actief • Ga samen op zoek naar nog meer spannende materialen. Wat voelt glad? Wat voelt bobbelig?
☞
Kijk voor nog meer ideeën op: www.voorleesplein.nl > Voorlezen en verwerkingstips > Verwerkingstips > Baby’s eerste speel- en voelboek
11
MULTIMEDIA Een luister-cd of een dvd met daarop een paar verhaaltjes en liedjes doen het bij kleintjes altijd goed. Luister of kijk wel samen. Dat is gezelliger en je kunt dan samen praten over wat er te zien en te horen is. Dirk Scheele & De Liedjesband: Vroem Vroem (dvd) CNR Kids, € 11,99 Een vrolijke dvd boordevol aanstekelijke liedjes voor peuters over kamperen, een sprookjesbos en DJ Dirk. Om mee te zingen, op te dansen en gebaren bij te maken… AJ 788.8 (3+)
Doen en laten (dvd) Just4Kids, € 9,95 Op deze dvd vind je filmpjes over dingen die je kunt doen of juist niet kunt doen. Zo wil de olifant net als het vuurvliegje ‘aangaan’! De andere dieren schrikken zich een hoedje… Met teksten van Toon Tellegen en tekeningen van Annemarie van Haeringen. Peer Mascini leest de verhaaltjes voor. A (3,5+)
12
Woezel en Pip: Lichtjes in de nacht (dvd) Just Bridge Entertainment, € 12,99 De hondjes Woezel en Pip zijn al lang geen onbekenden meer. De boekjes van Guusje Nederhorst vormden de basis voor een aantal tekenfilms, die op tv te zien zijn geweest. Op deze vierde dvd staan zes verhaaltjes over verschillende onderwerpen, bijvoorbeeld over sterren kijken, verstoppertje spelen en (niet) bang zijn. AP (2+)
BOEKENTIPS De kapper Naar de kapper gaan vinden veel kleintjes niet leuk en soms zijn ze er bang voor. De moeder uit onderstaand boekje heeft er iets op gevonden… De haren van Puk Helga Warmels (tekst) en Barbara de Wolf (tekeningen) Uitgeverij Mercis Publishing-Kimio, € 9,95 Puks haren zijn te lang en mama gaat zelf aan de slag met kam en schaar. En natuurlijk is na Puk mama aan de beurt. Op de laatste pagina kun je het resultaat bewonderen! AP (2+)
Tips en suggesties Praten • Vertel je kindje wat er gaat gebeuren voordat je naar de kapper gaat of zelf de haartjes onder handen neemt. Dat kan de angst (grotendeels) wegnemen. Actief • Maak er een spelletje van. Puks moeder geeft Puk een duikbril tijdens het haren wassen! • Maak gekke kapsels met shampoo, bijvoorbeeld een hanenkam, en laat je kind in de spiegel kijken. • Kijk naar de aflevering ‘Knip zegt de kapper’ van Het Zandkasteel (dvd, Bridge Entertainment Groep; online via ‘Uitzending gemist’).
☞
Kijk vook op Voorleesplein.nl > Boeken zoeken > Op titel > kapper
13
DE KINDERBOEKENWEEK De Kinderboekenweek wordt ieder jaar in oktober in bibliotheken, boekhandels en kinderopvang, maar ook op scholen georganiseerd. Tien dagen lang staan kinderboeken extra in het zonnetje. Voor de kleinsten is er ieder jaar een speciaal prentenboekje. Dit jaar is dat het boekje Hallo!, gemaakt door Edward van de Vendel en Fleur van der Weel. Van woensdag 3 t/m zondag 14 oktober draait alles om verre landen en andere culturen. Het motto is: ‘Hallo wereld!’. Hier wat boeken die over dit onderwerp gaan: Mijn straat, een wereld van verschil Ann De Bode (tekst en tekeningen). Uitgeverij De Eenhoorn, € 14,95. AK (3+) Nijntje reist de wereld rond Dick Bruna (tekst en tekeningen). Uitgeverij Mercis, € 10,95. AP (3+) Zie je dat? Selma Noort (tekst) en Sandra Klaassen (tekeningen). Uitgeverij Leopold, € 4,99. A (3+)
☞
Kijk ook op www.kinderboekenweek.nl. Op deze website staat alle informatie over de campagne. Tijdens de Kinderboekenweek is in de boekhandel de Voorleesgids te vinden. Deze gratis brochure bevat informatie van uitgevers over boeken voor kinderen van 0–6 jaar.
14
LINKS
BoekStart www.boekstart.nl BoekStart is een speciaal programma dat bedoeld is om ouders van jonge kinderen tot vier jaar te stimuleren samen met hun kind te lezen. Het programma wordt aangeboden door de openbare bibliotheken. Daar kunnen de medewerkers adviseren over geschikte boekjes en worden activiteiten voor ouders en jonge kinderen georganiseerd. Voorleesplein www.voorleesplein.nl Voorleesplein is dé verzamelplek van informatie over boeken voor kinderen van 0-6 jaar. Met wekelijks een voorleestip, nieuwtjes, een overzicht van theaterproducties en tentoonstellingen, en speciale BoekStartonderwerpen. Voorleesplein is onderdeel van Leesplein (www.leesplein.nl). VergelijkDeKinderopvang www.vergelijkdekinderopvang.nl Platform voor (aanstaande) ouders waar je een kinderdagverblijf (0–4 jaar) kunt zoeken, vergelijken op kwaliteit en beoordelen. Vanaf september 2012 is op deze website informatie te vinden over BoekStart. Een extra element om mee te wegen in de keuze voor een geschikte kinderopvang voor je kind! Voorlezen op afstand www.voorlezenopafstand.nl Samen met je kind online een boek lezen, terwijl je niet bij elkaar in de buurt bent! Een uitkomst voor ouders die er even niet zijn of bijvoorbeeld voor niet dichtbij wonende grootouders. Wat je nodig hebt is een computer en een webapplicatie die het mogelijk maakt op zeer eenvoudige wijze documenten online te bekijken.
15
COLOFON Julienne van den Heuvel & Wilma van der Pennen Richard Tennekes, omslagfoto, en Janiek Dam, p. 8 VORMGEVING Lijn 1, Haarlem DRUK Verhagen Communicatie BV SAMENSTELLING EN REDACTIE FOTOGRAFIE
BoekStart is ontwikkeld door Stichting Lezen en het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken, is onderdeel van het programma Kunst van Lezen en wordt gefinancierd door OCW. www.kunstvanlezen.nl www.boekstart.nl De AJ-nummers na sommige annotaties verwijzen naar de SISO-indeling in de openbare bibliotheek; AB betekent geschikt voor baby’s (0-2 jaar), AP betekent geschikt voor peuters (0–4 jaar), AK betekent geschikt voor kleuters (4–6 jaar).
★
K O R T I N G S B O N N E N Op de website van BoekStart zijn kortingsbonnen te vinden waarmee je in de winkel leuke boekjes tegen een gereduceerde prijs kunt kopen. Deze keer zijn dat: Het is een boekje / Lane Smith Muis’ knutselfeest / Lucy Cousins Pieter Konijn Rammelaarboek / Beatrix Potter
☞
16
www.boekstart.nl
