Bio-ingenieus. Grenzeloze bio-ingenieurs TIJDSCHRIFT VAN DE FACULTEIT BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN

Tijdschrift Toelating gesloten verpakking nr. 2/180

België - Belgique P.B./P.P.

Verschijnt 4x per jaar Afgiftekantoor 3000-Leuven 1

3000 Leuven 1 B-4883 V.U. Rony Swennen Erkenning: P4A9149

Bio-ingenieus TIJDSCHRIFT VAN DE FACULTEIT BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN DRIEMAANDELIJKS JULI-AUGUSTUS-SEPTEMBER 2011 • 15E JAARGANG • NR. 4

Grenzeloze bio-ingenieurs

COLOFON ‘Bio-ingenieus’ is de nieuwsbrief van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen (FBIW) van de KU Leuven en haar afgestudeerden. Met deze nieuwsbrief willen de alumni, het personeel en de studenten van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen voeling met elkaar houden en de band tussen de faculteit en haar afgestudeerden bewaren. FREQUENTIE ‘Bio-ingenieus’ verschijnt viermaal per jaar om de drie maanden nl. in januari, april, juli en oktober. Artikels en ander materiaal moeten uiterlijk 8 weken voor de verschijningsmaand op de redactie zijn. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Jan Delcour REDACTIE Hoofdredacteur: Marleen Suckers Redactiesecretaris en eindredactie: Marleen Suckers Leden van de redactie: Leuaranne Helsmoortel, Herman Ramon, Dirk Springael, Marleen Suckers, Ann Van Loey REDACTIEADRES Bio-ingenieus Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Dienst Externe Relaties Kasteelpark Arenberg 37 bus 2300 3001 HEVERLEE tel. + 32 16 32 16 29 fax + 32 16 32 19 99 [email protected] NUTTIGE ADRESSEN Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Kasteelpark Arenberg 20 bus 2300 3001 HEVERLEE tel. + 32 16 32 16 19 fax + 32 16 32 19 99 URL KU Leuven: www.kuleuven.be URL FBIW: www.biw.kuleuven.be DRUKWERK Altoos Oudestraat 19 1910 Kampenhout tel. + 32 16 61 83 59

2 2

We zijn bezig met de eindspurt en hopelijk bereiken we allemaal de eindstreep: vakantie. Voor de laatstejaars masterstudenten en ook voor mij zijn het de laatste uren. Zij studeren morgen af en ik mag de promotieviering regisseren. En dan is er de eindstreep met een drankje en een hapje en vooral vrolijke, lachende (ex)studenten en hun vrienden en familie. Je kunt de promovendi bewonderen op de foto’s onder Studentennieuws. Hun studietocht duurde minimum vijf jaar, met af en toe een zware beklimming vergelijkbaar met de Muur van Geraardsbergen of die van Hoei, maar de finish is bereikt. Van harte gefeliciteerd! Toen ik de verhalen ontving van de alumni over hun ervaringen in het buitenland, dacht ik aan een andere sport namelijk survival. Een survival (Engels voor 'overleving') is een tocht of training waarbij de deelnemers midden in de natuur proberen te overleven met zo min mogelijk middelen. Nele en Bram werken in Mexico om de tarwe- en maïsproductie op een duurzame wijze te verhogen. David werkt voor de FAO met als centrale missie niets minder dan het uitroeien van honger in de wereld. Kris werkt in El Salvador en ontwikkelt er recepten en processen voor kleinschalige bedrijfjes en coöperatieven. Hij vraagt zich af of zijn werk meer is dan een druppel op een hete plaat, maar heeft toch de voldoening te kunnen bijdragen tot het welzijn van enkele mensen. Bart onderzoekt hoe beleidsveranderingen kunnen bijdragen tot een beter functionerend en duurzaam voedselsysteem in de ontwikkelingslanden. Wim op zijn beurt probeert meer patiënten uit Zuid-Amerika voor medische behandelingen naar Spanje te krijgen en vertelt ook over de crisis. Leen was in Guatemala en werd geconfronteerd met corruptie. Met de les die ze daar uit leerde, startte ze met een succesvol kredietproject voor de plaatselijke boeren. Eenmaal terug in België hielpen haar ervaringen in Guatemala haar bij haar beroepskeuze. Kristien werkte in verschillende landen over de hele wereld, ontdekte er leuke en minder leuke aspecten en werd geconfronteerd met de beperktheid van haar mogelijke steun.

Inhoud Grenzeloze bio-ingenieurs

2

Studentennieuws

12

Assistentennieuws

13

Nieuws van de faculteit

14

Personalia

16

Ook de assistenten aan onze faculteit hebben af en toe nood aan een sportieve uitlaatklep tijdens de middagpauze. Zij waagden zich de afgelopen weken aan de niet-olympische sport frisbee. Op de sportveldjes in het Arenbergpark kon je genieten van het mooie samenspel van de verschillende teams. Met vakkundige tactiekbesprekingen, weldoordachte passen en optimaal uitgedachte veldopstellingen leken de spelers (soms) zelfs professionals. Ten slotte wordt er gerapporteerd over glansprestaties van medewerkers aan onze faculteit. Een paper, een exploitatieplan, een masterproef, een doctoraatswerk en een dag crime scene van de Dienst Onderwijsondersteuning kaapten grote en iets minder grote prijzen weg. Maar deelnemen is belangrijker dan winnen en kleine successen geven ook voldoening. Voor voetballers tijdens de Europese kampioenschappen en tennisspelers in Wimbledon is dat (misschien) moeilijk te begrijpen maar de kleine (hulp)renner in de Ronde van Frankrijk of de niet-medaille-winnende-sporter op de Olympische Spelen geniet hopelijk met volle teugen van zijn/haar kleine succes. Ook het redactiecomité van Bio-ingenieus wil u genot toewensen: een klein of groot succes op het werk voor het begin van uw vakantie, veel kijkplezier en spanning bij de Ronde van Frankrijk, een fantastische niet-olympische sportprestatie tijdens uw vakantie, vriendschappelijke Olympische Spelen enz. Deze zomer zal ik alvast ‘duursporten’: drie weken lang ‘tenten’, vele uren prachtige boeken lezen en vol bewondering langdurig olympisch tv-kijken. Ik wens jullie een prachtige zomer! Marleen Suckers

1

Grenzeloze bio-ingenieurs Nele Verhulst (promotie 2007) in Mexico (auteur) voor CIMMYT

Bram Govaerts (promotie 2003) in Mexico voor CIMMYT CIMMYT is een internationaal onderzoeksinstituut en trainingscentrum dat probeert op duurzame wijze de tarwe en maïsproductie in ontwikkelingslanden te verhogen. Dit moet leiden tot een verhoogde voedselzekerheid en een vermindering van de landelijke armoede. Naast CIMMYT bestaan er ook gelijkaardige internationale instituten die zich op andere voedselgewassen, zoals rijst of aardappelen, toespitsen. Al deze instituten worden verenigd onder de overkoepelende organisatie CGIAR. De leden van CGIAR werden in de jaren zestig en zeventig

2

opgericht en zijn zeer succesvol geweest in hun opdracht. Geschat wordt dat zonder deze onderzoekscentra voedselprijzen wereldwijd 35 tot 66 % hoger zouden zijn. De belangrijkste strategie van CIMMYT is plantenveredeling. De Amerikaanse tarwespecialist Norman Borlaugh ontketende hiermee in de jaren 50 op het CIMMYT bijna eigenhandig de zogenaamde Groene Revolutie, waarmee graanopbrengsten wereldwijd enorm stegen. Hij ontving hiervoor in 1970 de Nobelprijs voor de Vrede. Sindsdien heeft CIMMYT tientallen nieuwe maïs- en tarwerassen uitgebracht. Deze nieuwe variëteiten zijn niet alleen productiever, ze zijn ook resistenter tegen ziekten, droogte en hittestress. CIMMYT zelf verkoopt geen zaaizaad, maar werkt samen met nationale partners om de nieuwe rassen te verspreiden. Deze nationale partners sturen ook informatie over de prestaties van de nieuwe genotypen terug naar de veredelaars. Deze wereldwijde feedback is een van

de redenen van het succes van de veredelingsprogramma’s. Natuurlijk zijn nieuwe rassen niet genoeg om de productie te verhogen als de boeren niet weten hoe ze er best mee omgaan. Daarom heeft CIMMYT ook een conserveringslandbouwprogramma. Conserveringslandbouw is een duurzame, hoogrenderende manier van landbouw die steunt op drie principes: minimale bodembewerking, bodembedekking met gewasresten en vruchtwisseling. Ik coördineer nu het strategisch onderzoek in dit programma in Mexico. We hebben veldproeven op drie verschillende locaties, verspreid over Mexico. In de zomer werk ik in centraal Mexico, waar we twee vestigingen hebben. Na de oogst verhuis ik naar het noorden, waar op dat moment het zaaiseizoen aanbreekt. Hierdoor kunnen we op een jaar dubbel zo veel onderzoek doen en kunnen we ons onderzoek onder verschillende agroecoligische omstandigheden uitvoeren. Ik begon hier met mijn masterproef en deed ook mijn doctoraat over het effect van conserveringslandbouw op bodemkwaliteit. Hier in CIMMYT staat het conserveringslandbouwprogramma bekend als een Belgische kolonie. Ook het hoofd van het programma in Mexico, Bram Govaerts, is een Leuvense bio-ingenieur en bijna steeds zijn er andere Belgen, meestal bio-ingenieurs, voor kortere periode bij ons werkzaam. We ontvangen ook vaak studenten die een stage of een masterproef willen doen. De financiering van CIMMYT is afkomstig van een uitgebreide reeks internationale donoren. De meest landen die tarwe of maïs verbouwen steunen CIMMYT in min of meerdere mate. Ook rijke filantropen zoals Bill Gates of Carlos Slim behoren tot de donoren. Jammer genoeg is deze vorm van financiering zeer variabel. Enkele jaren geleden werd de geldkraan sterk dichtgedraaid, totdat de wereldwijde stijgingen in voedselprijzen het belang van landbouwonderzoek weer onder de aandacht brachten.

In Mexico zijn niet alleen de voedselprijzen maar ook de klimaatsverandering en bodemdegradatie een groot probleem. Daarom startte ons programma samen met de Mexicaanse overheid en een hele reeks andere partners het MasAgro (letterlijk= meer landbouw) project. Dit project wil de Mexicaanse landbouw op een duurzame manier moderniseren door conservingslandbouw en andere moderne technieken beschikbaar te maken voor de boeren. Dit project legt een zware verantwoordelijkheid op onze schouders, maar we hopen dat we er een duurzame verbetering van de Mexicaanse landbouw en levensstandaard door kunnen voortbrengen. De website van CIMMYT: www.cimmyt.org/ Mensen die geïnteresseerd zijn in een stage of masterproef bij ons kunnen mij altijd contacteren: [email protected] Nele Verhulst

David Neven (promotie 1992) in Rome voor FAO De Food and Agriculture Organization of the United Nations, of FAO, opgericht in 1945, heeft als centrale missie niets minder dan het uitroeien van honger in de wereld. Het tracht dit doel te bereiken door het verhogen van de nutritionele waarde van het voedsel waar gezinnen toegang tot hebben, door het verhogen van de productiviteit in landbouw- en voedingsketens, en door het verbeteren van de algemene levenskwaliteit voor rurale huishoudens in de ontwikkelingslanden. Met een hoofdkwartier in Rome, vestigingen in 131 landen en een staf van ongeveer 3.600 medewerkers, opereert FAO als een neutraal forum waar de 191 aangesloten landen als gelijken kunnen discussiëren en onderhandelen rond het thema van voedselzekerheid. Via uitgebreide informatie systemen, technische kennis, en projecten, helpt de organisatie de ontwikkelingslanden en landen in transitie om hun landbouw, bosbouw en visserij systemen te moderniseren. Zie www.fao.org voor meer informatie.

De meeste FAO-divisies voeren activiteiten uit die direct gekoppeld zijn aan een duurzame voedselketenontwikkeling. Zo ook de agribusinessdivisie waar ik momenteel werk als marketing econoom (www.fao.org/ag/ags/en/). Ons werk valt uiteen in drie delen. Ten eerste ontwikkelen we een aantal publicaties die tot doel hebben om kennis betreffende de meest recente innovaties rond een bepaald technisch onderwerp zoals contract productie, voedsel standaards, of bedrijfsmodellen voor groepen van kleinschalige landbouwers, vlot beschikbaar te maken voor projectontwerpers en beleidsmakers. Ik ben bijvoorbeeld momenteel aan het werken aan een publicatie die de laatste ideeën en ervaringen in verband met het verhogen van het gebruik van moderne inputs door kleine boeren in Sub-Sahara Afrika in kaart brengt.

3

ontwikkelingsprogramma’s en beleidsmaatregelen, en dat ik een zaadproductieproject in Sierra Leone help om zich te transformeren tot een winstgevend en marktgedreven bedrijf dat men name de ontwikkeling van de rijstketen zal vergemakkelijken. Ten derde staan we ter beschikking van de lidlanden voor om het even welke technische assistentie die ze nodig hebben voor specifieke problemen in de ontwikkeling van de landbouw- en voedingssector. Dit kan te maken hebben met het verstrekken van advies ter versterking van nationale instellingen of van samenwerkingsverbanden tussen de overheid en de bedrijfswereld, met training op vlak van productontwikkeling, kwaliteit en veiligheid enz. Om deze brede waaier aan taken uit te voeren wordt de FAO gefinancierd door een regulier budget dat vooral faciliteiten en lonen financiert en supplementaire inkomsten van regeringen of internationale stichtingen die specifieke programma’s financieren. Deze twee bronnen van inkomsten zijn ongeveer even groot.

Ten tweede implementeren of ondersteunen we een aantal projecten waar ofwel standaardproblemen aangepakt worden of waar nieuwe oplossingsmodellen uitgeprobeerd worden. Concreet betekent dit voor mij op dit moment dat ik het Ministerie van Landbouw in Botswana ondersteun met een transitie naar een waardeketenbenadering van hun subsectorale

Kris Duville (promotie 1988) in El Salvador voor CENTA Wat gebeurt er in dat Midden-Amerikaanse landje? Wat doet een bio-ingenieur daar en waarom? El Salvador is vooral gekend van de guerrillaoorlog die er werd uitgevochten tussen 1970 en 1990, waarna een vredesverdrag werd getekend tussen de betrokken groeperingen en de regering. Ondertussen waren er vele burgerslachtoffers gevallen, waaronder Monseigneur Romero en andere religieuzen die hun leven lieten omwille hun activiteiten of stellingnames voor de onderdrukten. Sindsdien wordt het onderliggend conflict in de verkiezingen en het parlement verder gestreden. Voor de recente verkiezingen van Mauricio Funes, de presidentskandidaat van de ex guerrillapartij FMLN, was ARENA de partij die tijdens en na de oorlog aan de macht was.

4

Hoeveel bio-ingenieurs er voor FAO werken is moeilijk in te schatten, maar de tewerkstellingsmogelijkheden zijn velerlei, gegeven de brede waaier aan technische gebieden. Deze variëren van meststof- of zaadtechnologieën en beleid, over opslagsystemen, bosbeleid, en de controle van plant- en dierziekten, tot verbetering van de voedselkwaliteit en socioeconomische vraagstukken. Bovendien zijn er interessante mogelijkheden voor loopbaanontwikkeling in verschillende landen, gezien FAO’s beleid van decentralisatie en haar uitgebreide netwerk van vestigingen. David Neven

Hun economische prioriteiten waren industrialisering en de ontwikkeling van handel en diensten. De landbouw werd zo goed als afgeschreven (behalve suiker- en koffieproductie), granen en andere producten werden goedkoop geïmporteerd en de plattelandsbevolking leverde enkel goedkope arbeidskrachten. Ondertussen stegen de prijzen van de landbouwproducten op de internationale markten en werd in 2010 een “andere” president verkozen, die van de voedselzekerheid en de plattelandsontwikkeling prioriteiten maakte. Na twintig jaar verwaarlozing was de landbouw tot een overlevingsstrategie voor armen herleid. De bedoeling nu is eerste hulp te leveren en de mensen te helpen meer, beter en goedkoper te produceren voor de lokale markt, vooral groenten en fruit. De basisgewassen zijn maïs en bonen, maar die zijn minder rendabel. Ze worden nog veel gecultiveerd voor eigen of locale consumptie als tortilla’s en bruine bonen, dikwijls samen op het bord. Nog in het begin van de oorlog werd een grote investering gedaan in infrastructuur voor voedselproductie met hulp van de Verenigde Staten en werd CENTA opgericht, een nationaal centrum voor landbouw- en bosbouwonderzoek. Onder het Arenabewind werden de middelen tot het minimum herleid en bijna werd alles opgedoekt. Nu de landbouw geherwaardeerd wordt, begint alles terug op gang te komen: de selectie en productie van zaaigoed, onderzoek voor de productie van fruit en groenten en het ruchtbaar maken van betere technieken enz. De achterstand is echter enorm en vele boeren zijn afgehaakt; vooral de jeugd heeft andere wegen gezocht. Ongeveer één vijfde van de actieve rurale bevolking is geëmigreerd. De huidige economische crisis beperkt natuurlijk de beschikbare middelen. Gelukkig is er nog redelijk wat international hulp onder de vorm van geld en het aanbrengen van kennis. Misschien is het wat vele kleine ontwikkelingslanden is overkomen. Wat doet een Belg dan in het instituut? Na zeven jaar met sojamelk en sojameel te hebben gewerkt op een ngo-project en andere jobs in de industrie, kon ik aan de slag in het instituut in het laboratorium voor voedingsmiddelen waar we recepten en processen ontwikkelen, vooral voor kleinschalige bedrijfjes en coöperatieven. Ik werk met maïs en bonen en daarnaast met sorghum, een tropisch graangewas, goed bestand tegen droogteperiodes en minder veeleisend dan maïs. We doen onderzoek, ontwikkeling en naar buiten brengen van de informatie. De technische basis van de richting boerderijbouw (nu biosysteemtechniek) en wat praktische ervaring helpen me om met de meeste machines overweg te kunnen, of tenminste te begrijpen waarover het gaat. Dat wordt geapprecieerd in een organisatie van vooral plantentelers. Met de vernieuwde aandacht voor de voedselzekerheid en wat meer middelen, is het hier aangenaam werken en kunnen de nodige resultaten worden gehaald. Voordelig aan dit werk is dat het goed te combineren valt met het gezinnetje dat we ondertussen hebben gesticht. Mijn vrouw Lorena runt trouwens een winkel met een maïsmolen, waar ik eveneens als “technieker” dienst doe.

Oorspronkelijk waren mijn motivatie en mijn bedoeling om iets te leren en te doen aan de kloof tussen arm en rijk, die ons als kind van onze tijd toch wel dwars zat. Ondertussen ondervond ik dat de mensen hier niet zó verschillend zijn en er heel deugdzame vriendschappen kunnen ontstaan op het werk en in de omgeving. Misschien is ons werk een druppel op een hete plaat maar alvast op familiaal vlak heb ik de voldoening iets te kunnen bijdragen tot het welzijn van enkele mensen. God weet wat er op langere termijn van komt; we vertrouwen erop dat we op het einde vruchten kunnen zien van het figuurlijke zaai- en plantwerk. Met groeten van Kris Duville, Lorena, Gerson en Ester

5

Bart Minten (promotie 1986) in Ethiopië voor IFPRI Het International Food Policy Research Institute (IFPRI) is een internationaal instituut dat deel uitmaakt van het CGIAR systeem, en zoekt naar duurzame oplossingen voor het beëindigen van de honger en de armoede in de wereld. Het International Food Policy Research Institute werd opgericht in 1975 en onderzoekt hoe beleidsveranderingen kunnen bijdragen tot een beter functionerend en duurzaam voedselsysteem in de ontwikkelingslanden, met nadruk op de landen en bevolkingsgroepen met een zeer laag inkomen. Je moet trachten te begrijpen wat er allemaal goed en slecht is in ontwikkelingssamenwerking en met economische ontwikkeling in het algemeen en wat de overheid eventueel kan doen om dingen te veranderen. Daarom werkt het onderzoeksprogramma van IFPRI wereldwijd samen met overheden, private en publieke instanties geïnteresseerd in toenemende voedselproductie en verbetering van handel en distributie. De resultaten van het onderzoek worden verspreid onder beleidsmakers, administraties, analisten, onderzoekers, consultants en anderen die begaan zijn met voedsel- en landbouwbeleid. De meerderheid van de medewerkers zijn landbouweconomen. Maar er werken ook andere specialisten zoals voedingstechnologen.

Wim Cambien (promotie 1998) in Spanje voor de Clinica Universidad de Navarra “El Salvador, Ecuador, Guatemala, Colombia, Mexico en de VS”. Ik moest eventjes slikken toen mijn nieuwe baas, commercieel directeur bij de Clínica Universidad de Navarra, mijn missie bekendmaakte. Ik had met elf jaar Spanje-ervaring al wat watertjes doorzwommen, maar de markt openen in vijf LatijnsAmerikaanse landen plus de VS, de thuishaven van onze meest geduchte concurrenten in de wereld, was toch een indrukwekkende opdracht. De Clínica Universidad de Navarra is het grootste private ziekenhuis van Spanje en de tweede grootste werkgever in de rijke regio Navarra. Als universitaire instelling is het bovendien een voortrekker in de medische ontwikkeling, met een indrukwekkend palmares in complexe vakgebieden zoals oncologie, hersenchirurgie en gehoorinplanten. Maar ook de Clínica is niet immuun voor de crisis die Spanje nu zo hard treft: dokters van het openbare medische zorgnet sturen nauwelijks nog patiënten door omdat de budgetten van de Sociale Zekerheid gekortwiekt zijn, en verzekeringsmaatschappijen zetten de ziekenhuizen geweldig onder druk om de prijzen te verlagen.

6

Momenteel ben ik programmadirecteur van het Ethiopia Strategy Support Programme, een samenwerkingsprogramma met het Ethiopian Development Research Institute (EDRI) met twintig medewerkers. Om te beantwoorden aan de groeiende ontwikkelingsbehoeften van Ethiopië, hebben we vier kernactiviteiten: gezamenlijk onderzoek met de nadruk op het reduceren van de armoede en het promoten van de economische ontwikkeling, het verzamelen van kennis om te kunnen bijdragen aan de beleidsdialoog en het vastleggen van strategische prioriteiten, meer en betere kennisverspreiding naar de academische wereld en de beleidsmakers, verbeteren van de communicatie en de netwerken tussen beleidsmakers en –analisten, de maatschappij en andere instanties door het organiseren van seminaries en andere evenementen. Ik coördineer al deze activiteiten en leidt het onderzoek. Informatie over IFPRI vind je op www.ifpri.org en over het programma op http://essp.ifpri.info Bart Minten

Voor mijzelf waren de voorbije elf jaar in Spanje wel een beetje een afspiegeling van de algemene teneur in het land: toen ik hier aankwam moest ik genoegen nemen met een loon dat drie keer lager lag dan wat ik in België verdiende op dat moment. Maar ik specialiseerde me redelijk snel in hernieuwbare energie, en die sector kwam daarna enorm in de lift. Toen in 2010 de investeringen in energías renovables begonnen te slabakken door de economische terugval, besloot ik een MBA aan te vatten aan de IESE business school in Madrid, één van de drie topscholen in de wereld voor business management die Spanje rijk is. Ik hoopte hiermee mijn relatief gebrek aan kennis over commercieel management, financiën en het leiden van mensen bij te spijkeren, en de ervaring was zonder meer fantastisch. Afgezien van het onderwijs zelf, leerde ik weer briljante en enorm toffe mensen kennen; ik waande me zowaar terug aan het “boerenkot”. En via het IESE ben ik dan ook gecontacteerd om de internationalisatie van de Clínica Universidad de Navarra vorm te geven. Buitenlandse patiënten zijn een interessant alternatief: de prijzen voor medische behandelingen zijn tot zeven keer hoger in de VS dan in Spanje, en in Latijns Amerika zijn goede behandelingen voor complexe aandoeningen vaak niet voorhanden. Zonder ook maar de geringste marketingactie te ondernemen, trok de Clínica vorig jaar patiënten aan uit achtenzestig verschillende landen. Migranten die in Spanje verblijven zijn daarbij niet meegerekend. Niettemin maken die “medische toeristen” slechts een 3% van de patiënten uit. Het doel is dat cijfer op te trekken tot 20% in vijf jaar. Heel ambitieus, maar het potentieel is er wel. Al moet je optimistisch zijn om voor dit streefdoel te blijven gaan. En optimistisch zijn Spanjaarden natuurlijk. Spanje is de voorbije elf jaar door woelig water gegaan: zowel de economische boomperiode aan het begin van het vorige decennium, als de crisis nadien, zijn veel sterker uitgesproken dan de economische cycli in pakweg België. Wie zeven jaar geleden zijn zaak niet uitbouwde met zware investeringen, werd hopeloos weggeconcurreerd. The sky is the limit. Maar wie nu geen financiële buffer heeft, in zijn kosten snoeit en exporteert, gaat onherroepelijk ten onder. De Spaanse businessarea is dan ook een complexe omgeving: men concurreert er veelal met prijskortingen, de administratieve rompslomp is zwaar en vaak onvoorspelbaar, en wanbetalingen zijn schering en inslag. Ondernemers moeten dus inventief zijn, hun netwerk van contacten goed benutten, en die typisch Spaanse uitdrukking toepassen: usar la mano izquierda = de linkerhand gebruiken. Met dat laatste bedoelt men niet zozeer corruptie (wat in België wel eens gedacht wordt), maar veeleer creatief zijn bij het onderhandelen, geven en nemen, inzicht hebben in relaties tussen personen, bedrijven en overheden, een machtspositie weten uit te buiten en zwakke flanken goed afschermen. Succes in Spanje staat of valt met het beheersen van die kunst. Al is een dosis Belgische nuchterheid en ernst in de relatie met klanten en personeel, een troef waarmee je een Spaanse concurrent gewoonlijk wel de loef kunt afsteken.

Mijn opleiding als bio-ingenieur milieutechnologie aan de KU Leuven heeft mij vooral in de eerste jaren van mijn carrière goed geholpen. Maar ook daarna had ik altijd die troef die bij al mijn vrienden uit de studententijd essentieel blijkt: we zijn rap weg met nieuwe dingen die we moeten leren, we zien goed het volledige plaatje en we zijn getraind om grondig te analyseren. En dat is nog elke dag nuttig. Verder had ik tijdens mijn studententijd aan de faculteit ook een paar leerrijke ervaringen gehad buiten Leuven: een half jaar in Louvain-la-Neuve en het studiewerk voor mijn thesis in het zuiden van Griekenland. Ik had dus al geleerd om het hoofd koel te houden in een meer Latijnse omgeving. Om te leven is Spanje natuurlijk een heel boeiend land: een prachtige natuur, een adembenemend cultureel erfgoed, enorm wijds en dun bevolkt in het binnenland, leuke stranden om heel het jaar door van te genieten, mooie skigebieden, en open mensen die je snel in hun midden opnemen. Werken is hier iets lastiger, want Spanje blijft een uithoek in Europa, ook al is het de poort naar Latijns-Amerika. Multinationals zijn hier relatief dun gezaaid en het ligt nu eenmaal minder in de Spaanse aard om Best in Class te zijn. Maar wie zoekt, vindt soms verrassend innovatieve bedrijven. Aan de Clínica zijn we intussen ons netwerk van vertegenwoordigers in de zes Amerikaanse landen op poten aan het zetten. Samenwerken met Zuid-Amerikanen is weer een nieuwe ervaring. Al zou ik het wel interessant vinden om terug eens met Belgen samen te werken. Met een Spaanse familie, Spaanse collega’s en Spaanse werkgevers ben ik de voorbije jaren onwillekeurig wat vervreemd geraakt van België. Daar ligt dan misschien de volgende stap in mijn Spaanse loopbaan. URL Clínica Universidad de Navarra: www.cun.es

7

Leen D'haeyer (promotie 1992) was in Guatemala Daar stonden ze dan: 2 politieagenten naast elkaar die tegen elkaar op aan het fluiten waren. Onze spanning werd direct weggelachen. Steven en ik waren net geland in Guatemala Ciudad, de hoofdstad van Guatemala, met een koffer vol kleren in de ene en een muskietennet in de andere hand. Klaar om na onze studies economie en ingenieur voor de scheikunde en de landbouwindustrieën, zoals dat toen nog heette, een ontwikkelingsproject uit te werken. Ons doel was Tiquisate, gelegen in het zuiden van Guatemala aan de Atlantische Oceaan. We hadden geen idee wat we ons bij een tropisch klimaat moesten voorstellen, behalve ‘warm’. Maar dat werd snel duidelijk: het lenteklimaat van de hoofdstad veranderde bij de afdaling naar de kust in een steeds vochtigere warmte. De overal aanwezige karamelgeur maakte de hitte nog zwoeler en kwam van de net afgebrande suikerrietplantages. De avond voor de kap steken de boeren de suikerrietvelden in brand zodat de brozere vezels de manuele kap met de machete vergemakkelijken. Seizoensarbeiders hanteerden de machetes op de finca’s; schrijnende toestanden van weinig inkomen en uiterst primitieve leefomstandigheden. Ons project situeerde zich tussen de uitgestrekte rietvelden, ooit deel van de United Fruit Company (Del Monte), in een moeilijk toegankelijk gebied achter een rivier zonder brug. Hier had een politiek geëngageerde Guatemalteekse pater, via een indrukwekkende mars van landloze boeren op de hoofdstad, grond verkregen van de regering voor drie groepen landloze boeren. Een primeur in Guatemala. Het doel van ons project was een dienstencentrum uit de grond stampen zodat: de oogsten, zoals maïs en noten, beter gecommercialiseerd konden worden; de landbouwbenodigdheden samen goedkoper aangekocht konden worden; ook sociale dienstverlening opgestart kon worden, zoals het organiseren van opleiding of vaccinatiesessies. We hadden op voorhand heel wat projectdocumentatie verwerkt, maar hoe en wat zouden we werkelijk ter plaatse vinden? Het gebouw dat dienst moest doen als dienstencentrum bleek ingenomen als het ziekenhuis en de weinige apparatuur, afkomstig van Amerikaanse fondsen, was ingekapseld in metershoog onkruid. De invloed van de pater was groot en zijn ambiguïteit werd al snel bevestigd door een derde Belgische collega die al jaren in Guatemala woonde. Om het project niet volledig afhankelijk te maken van de grillen van de pater, werd het dienstencentrum opgericht op een nieuwe locatie in Tiquisate.

8

Na heel wat gesprekken met de boeren kwamen problemen van voorgaande projecten naar boven: moeilijke en dure aankoop van landbouwproducten, slechte prijzen bij verkoop van maïs, sesamzaad en cashewnoten en gezondheidsproblemen die hun basis vinden in het ontbreken van elementaire hygiëne. Dat de cholera-epidemie ook deze boeren trof, was niet te verwonderen. Veel fundamenteler waren de problemen rond de machtsverhoudingen tussen de boerengroepen onderling. Op een relatief beperkte oppervlakte was er een concentratie aan boerenleiders en ex-guerillero's, die elk hun zienswijze hadden en hun deel van de koek wilden. Na een tiental maanden werd het ons daarenboven duidelijk dat de lokale pater op de projectfondsen aan het azen was en ons project voor hem slechts waarde had door de overdracht op het eind van het project. Nadat onze landbouwgoederen en projectwagen geconfisceerd werden door de pater, besloten we het project aan de kust te beëindigen. Dit ging gepaard met de nodige argumentatie, vermits het project gefinancierd werd door de Europese Unie, de Duitse NGO “Hans Seidel Stiftung” en ACT VZW (nu TRIAS, een Vlaamse ngo voor ontwikkelingssamenwerking). Het stopzetten van het project was voor ons een positieve keuze tegen corruptie, maar zou uiteraard niet in dank aangenomen worden door de pater. Daarom werd alles goed voorbereid en overlegd met Brussel waarbij het ons het beste leek om van de ene op de andere dag te vertrekken met heel ons hebben en houden. De kennis die we hadden opgedaan van Guatemala, zijn cultuur en mensen hebben we in een nieuw project in het noorden van het land in de provincie Alta Verapaz nog voor een aantal jaar kunnen gebruiken. Deze streek is veel traditioneler en de indiaanse boeren kleuren het landschap met hun prachtige traditionele klederdracht.

Het microkredietproject dat we daar op poten hebben gezet bestond uit twee luiken: enerzijds een landbouwkredietproject gefinancierd door de Europese Unie en ACT VZW en anderzijds een kredietproject specifiek voor microbedrijven uit andere sectoren, gefinancierd door de Belgische overheid en ACT VZW. In de nevelwoudstreek was de hitte van de kust helemaal weg en was de problematiek anders. Hier hadden de meesten een eigen grond of eigendom, maar was de notariële acte niet helemaal rond geraakt. Hierdoor kon kredietverlening enkel informeel georganiseerd worden en waren interestvoeten van tien procent op maandbasis geen uitzondering. Ook kon men in formele bankinstellingen enkel grotere bedragen lenen, terwijl het op het project meestal over bedragen kleiner dan vijfhonderd euro ging. Bij de opstart van het project, en na het vinden van de geschikte Guatemalteekse projectleider, werden de doelstellingen en werkwijze concreet uitgewerkt. Het project hanteerde interestvoeten gelijkaardig aan de officiële banken, maar met technische en administratieve ondersteuning door een technisch team dat de kredietleners maandelijks opzocht voor een stand van zaken en advies. Regelmatig ging ik mee naar onze klanten voor opvolging; zeker bij de moeilijke betalers om polshoogte te nemen van de situatie. Zij moesten via mij de herschikking van de terugbetaling onderhandelen. Collegacoöperanten van ACT VZW in het meer centraal gelegen Chimaltenango hadden een gelijkaardig project en met de software die zij hadden uitgewerkt, konden wij in Coban, de provinciehoofdstad van Alta Verapaz, van start gaan. De aanpassing en de verfijning aan de lokale noden werden deel van mijn taken, naast de kredietcommissie en algemene leiding van het kantoor. Over verschillende jaren heen heb ik gezien hoe goed sommige afnemers omgingen met hun krediet en door verder keihard te werken, verbetering brachten in hun algemene levenssituatie. Het was fijn om de mensen van dienst te zijn. Uit evaluaties bleek dat we een goede basis hadden in microkredieten en het laatste jaar was de bouw van een kantoor aan de orde.

En dan, wat zouden we professioneel gaan doen? Back to the roots en in de voedingssector gaan werken? Vele collega’s hadden vijf jaar ervaring achter de rug en de kansen lagen er niet voor het grijpen omwille van de vele sluitingen of verhuizingen naar het Oostblok. Niet getreurd, omwille van de kennis op het vlak van de kredietverleningsoftware was de keuze voor IT-applicaties snel gemaakt. Toch bleek de programmatie zelf niet de kant te zijn die me kon fascineren, maar eerder de applicatie en inrichting van software om tegemoet te komen aan de noden van gebruikers. Zo haalde mijn eerste klant me over om in het financieel departement de consolidatie verder op poten te zetten en de euromunt in de financiële systemen te implementeren. Dit heb ik voor twee grote internationale bedrijven gedaan. Momenteel opereer ik bij TriFinance in het Competence Centre ‘Controlling and Reporting’. Naast ondersteuning van andere projectconsultants, werk ik vanuit financieel oogpunt aan operationele procesverbeteringen bij klanten. Daarnaast ben ik bezig met advies of implementatie van rapportering, bedrijfsinformatiesystemen of financieel operationele dashboards met Key Performance Indicators of KPI’s (nvdr. Om de prestaties van een organisatie te kunnen meten en bewaken zijn een aantal indicatoren nodig die inzicht geven in de financiële gesteldheid. In veel bedrijven worden dezelfde gemeenschappelijke financiële Key Performance Indicators (KPI’s) gebruikt om de voortgang te meten. Het management van een organisatie heeft veel baat bij als zij dagelijks, in één oogopslag, inzicht kunnen krijgen in deze KPI’s. Dat noemen we een financieel dashboard). Boeiend, afwisselend en creatief, dat heb ik het liefst. Het is hier een super belgenland, maar op reis gaan naar MiddenAmerika is een stukje thuis komen...

In 2006 zijn we met de familie terug gegaan naar Guatemala en het deed ons veel plezier de werking van het project nog intact te zien. Meer nog, het was nationaal georganiseerd geraakt en fondsen werden nu lokaal gevonden! De terugkeer naar België in 1997 was vlak voor de geboorte van ons tweede kind. We vonden onze thuis in Leuven, in de gezellige drukte van de binnenstad. Het was heerlijk om als vrouw weer helemaal alleen overal naar toe te kunnen gaan, zonder zorgen over onze veiligheid. De aanpassing in België ging vlot: een nieuw huis, een kleintje erbij. We hadden de handen vol en nu ook grootouders in de buurt ☺

9

Kristien Vliegen (promotie 1992) werkte in het Zuiden Wat doen met 500.000 € in een land getroffen door oorlog? Wie krijgt eten van 25 ton droog voedsel, in een land getroffen door droogte?

In Malawi volgde ik samen met een lokale partnerorganisatie de verdeling op van landbouwzaden aan tachtigduizend boeren die getroffen waren door een lange droogte.

Als ingenieur in de scheikunde en landbouwindustrieën, met een specialisatie van voeding in ontwikkelingslanden, kreeg ik de kans om zeventien jaar in en voor het Zuiden te werken. Een verrijking, een stilstaan, een eeuwige herinnering.

De grootste uitdaging bij het werken in het Zuiden was om als buitenlander voeling te krijgen met de lokale cultuur en gewoonten, om zo op een redelijk vlotte manier bij te dragen aan de missie en doelstellingen van de organisatie waar ik voor werkte. Zo moest ik in Vietnam indirect suggesties geven aan de Vietnamese directeur. In Eritrea echter werd onmiddellijk naar mijn mening gevraagd.

Ik werkte voor een Belgisch voedingsbedrijf, Belgische en Internationale Ngo’s en de Verenigde Naties. Elk had zijn missie en zijn strategie om deze missie te realiseren. Mijn taken waren vooral projecten opstarten en opvolgen, evaluaties maken en studies uitvoeren. Zo was ik in Abchazië (een provincie van Georgië en net verlost van een burgeroorlog en afgesloten van de buitenwereld door een economische blokkade) verantwoordelijk voor het dagelijks voorzien van een warme maaltijd voor drieduizend behoeftigen en voor het maandelijks bezorgen van een voedselpakket voor vijfentwintigduizend gezinnen.

10

Werken in het buitenland was niet zonder risico’s. Zo zei een verantwoordelijke van een Franse NGO toen ik naar Rusland vertrok voor een korte projectevaluatie dichtbij Tsjetsjenië, dat als ik medicatie nam, een reserve van zes maand moest meenemen ingeval van kidnapping. Tijdens het terreinbezoek liep er dan ook altijd een bodyguard naast mij. In Congo waren er dan weer dag en nacht bewakers voor ons kantoor dat ook als onze slaapplaats diende.

Wat doe je als je een jong kind met een gescheurd T-shirt in een goot van de straten van Hanoi ziet liggen? Wat doe je als een vrouw van vijftig huilt als ze jou ziet omdat je haar doet denken aan haar vermiste dochter? Wat doe je als in een afgelegen ziekenhuis een meisje van dertien, wees en verkracht door een militair, je met lege ogen aankijkt op een houten plank met een baby aan de borst? Wat doe je als in het donker van de nacht een koppel vluchtelingen met drie kleine kinderen blootsvoets aan de ingang van het tentenkamp staat om een beker water te vragen en dan in de nacht verder trekken? Omwille van mijn opgroeiende kinderen en een verzadiging van buitenlandse projecten, koos ik in 2011 voor een baan in de gezondheidssector in België. Het werken in het buitenland heeft me een speciale bril gegeven. Het heeft me getekend. Wie weet herneem ik ooit weer deze draad. Kristien Vliegen

Naast het werken waren er de avonden en weekends. In Malawi, Zuid-Soedan, Eritrea, Congo en Abchazië, mocht ik omwille van veiligheidsredenen niet meer buiten. Vanaf achttien uur zat ik dan binnen, met of zonder elektriciteit, met een boek, een schrijfblok (internetten bestond toen nog bijna niet) of een werkdocument. Omdat ik meestal lang in een land verbleef en omdat mijn werk vaak terreinbezoeken inhield, kon ik de omgeving ontdekken. In Malawi was het een uur rijden, vooraleer we op de bedeling van de landbouwzaden waren. De uitgestrekte theeplantages en landbouwvelden waren een plezier voor het oog. In Vietnam, doorkruiste ik met negen Vietnamese collega’s gedurende drie weken het hele land om de voedingstoestand van jonge kinderen op het platteland te bepalen. Het leuke van het werken in het buitenland, was de opbouw van sociale contacten en het meedraaien in de dagelijkse molen van het plaatselijke leven. Het moeilijke was weliswaar het afscheid bij het beëindigen van een contract. Een ander zwaar punt was de innerlijke tweestrijd tussen meegaan met de problemen van de plaatselijke bevolking en de beperktheid van mijn mogelijke steun.

11

STUDENTENNIEUWS Op 6 juli studeerden velen van promotie 2012 af. Namens de faculteit en alle alumni willen we alle provendi van harte feliciteren! Nog enkele nuttige adressen: V.B.I.- KU Leuven Oud-studentenvereniging van de faculteit Kasteelpark Arenberg 20 bus 2300 3001 HEVERLEE tel. + 32 16 32 16 19 fax + 32 16 32 19 99 Jong.VBI Vereniging van jonge alumni van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Kasteelpark Arenberg 20 bus 2300 3001 HEVERLEE tel. + 32 16 32 16 19 fax + 32 16 32 19 99

12

Alumni Lovanienses vzw Vereniging van alle alumni van KU Leuven Naamsestraat 63, 3000 LEUVEN http://alum.kuleuven.be/ tel. + 32 16 32 40 01 De Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen en de V.B.I. geven driemaandelijks ‘Bio-ingenieus’ uit. Voor inlichtingen: + 32 16 32 16 29 www.biw.kuleuven.be/nieuws/bio-ingenieus.aspx Vacatures voor bio-ingenieurs Marleen Suckers tel. + 32 16 32 16 29 Jobaanbiedingen voor bio-ingenieurs op www.biw.kuleuven.be/vacatures/index.aspx Laat je masterproef in de prijzen vallen! Ding met je masterproef mee naar tal van prijzen www.biw.kuleuven.be/studenten/Hstudent/mp_prijzen.aspx

Landbouwkunde

Cel- en gentechnologie

Katalytische technologie

Levensmiddelentechnologie

Earth Observation

Tropical Natural Resources Management

Milieutechnologie

Biosysteemtechniek

Land- en bosbeheer

ASSISTENTENNIEUWS Een experiment dat weer eens mislukt is, een paper die niet aanvaard is of een drukke agenda. Dat de assistenten aan onze faculteit af en toe nood hebben aan een sportieve uitlaatklep tijdens de middagpauze, bewees het hoge aantal inschrijvingen voor de frisbeecompetitie. Menig voorbijganger bewonderde de voorbije maanden op de sportveldjes het mooie samenspel van de verschillende teams. Met vakkundige taktiekbesprekingen, weldoordachte passen en optimaal uitgedachte veldopstellingen leken de spelers (soms) zelfs professionals. De competitie werd gewonnen door FC André, dat in een spannende finale met 9-8 won van FC JosD (beiden Centrum voor Microbiële en Plantengenetica). De derde plaats was voor Admiral Frisbee (Afdeling Mechatronica, Biostatistiek en Sensoren). Op vrijdag 8 juni 2012 organiseerde de ACTIE groep van onze faculteit de “Assistentendag”. Dit tweejaarlijkse evenement dat al voor de vierde keer georganiseerd werd, combineert een leerrijke informatievoormiddag met een ontspannende teambuildingactiviteit in de namiddag. De Assistentendag tracht aldus het wetenschappelijk onderzoek in een bredere context te plaatsen en de connecties tussen de verschillende labo’s te versterken. De jammer genoeg teleurstellende

inleidende lezing werd gegeven door Federaal Minister van Landbouw, Sabine Laruelle. Tijdens de seminariesessies, gepresenteerd door Hilde Van Kiel (Campusbibliotheek Arenberg), Marleen Finoulst (BodyTalk), Christine Peeters (Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen) en Wouter Van der Hoeven (ook van de faculteit) vergaarden de assistenten nieuwe inzichten. Aan de teambuildingactiviteit namen zo’n 130 assistenten deel. De teams konden in al dan niet competitieve estafette-opdrachten geld verdienen waarmee ze vervolgens huizen konden bouwen. De winnaar van dit spel werd Soilwax (Afdeling Bodem- en Waterbeheer). Alle assistenten werden na afloop getrakteerd op gratis paella en bier. Hiermee werd de avond goed ingezet en kon nog wat nagekaart worden over de leerrijke en aangename dag. Bedankt aan alle deelnemers! Voor meer informatie kan u terecht op www.biw.kuleuven.be/assistenten. Karolien Decamps Voorzitter Actie

13

NIEUWS VAN DE FACULTEIT In de prijzen Student Paper Commendation Award op MODSIM 2011 voor Jelle Van Loon (promotie 2007) Op het 19de International Congress on Modelling and Simulation (MODSIM 2011) in Perth, Australië presenteerde ir. Jelle Van Loon zijn onderzoek en werk over ‘Developing and testing a model for open field horticultural crops to enable use of a ‘just-in-time’ fertilization management’. Het werk handelt over de opbouw van een simulatiemodel voor de groenteteelt, met nadruk op stikstofoptimalisatie. De juryleden achtten zijn voorstelling van zeer hoog niveau en daarom reikte de Australische en Nieuw-Zeelandse gemeenschap voor Modelleren en Simuleren (MSSANZ) hem hier een Student Paper Commendation Award uit voor een uitmuntende paper en uiteenzetting.

Onderzoekers verbonden aan onze faculteit winnen prijs met hun exploitatieplan Leuven Research & Development (LRD), het Industrieel Onderzoeksfonds (IOF), de Arenberg doctoral school, de Biomedical Sciences doctoral school en de doctoral school Humanities & Social Sciences organiseerden een trainingscursus rond de exploitatie van onderzoeksresultaten en technologie- en kennisoverdracht. De cursus wil de deelnemende doctorandi en postdoctorandi vertrouwd maken met de verschillende manieren waarop zij hun onderzoeksresultaten kunnen valoriseren. Gespreid over vijf cursusdagen kwamen diverse thema’s aan bod: beheer van intellectuele eigendom, onderzoekssamenwerking met bedrijven, oprichting van spin-offs, de rol van investeerders en onderzoeksfinanciering. Een indrukwekkende groep gastsprekers uit de academische wereld en de bedrijfswereld deelden hun visie en kennis. Door een exploitatieplan uit te werken, konden de onderzoekers deze theorie meteen omzetten naar de praktijk. Tijdens de laatste dag van de trainingscursus moesten de exploitatieplannen de finale proef doorstaan. Een jury van investeerders en experten uit de bedrijfswereld evalueerden de plannen die de 21 teams voorstelden. De drie beste exploitatieplannen werden elk bekroond met een geldsom van 2.500 euro. Ir. Stijn Robijns (promotie 2008, Centrum voor Microbiële en Plantengenetica ), dr.ir. Hans Steenackers (promotie 2006, Centrum voor Microbiële en Plantengenetica), dr. Annick de Vries (Translationeel Onderzoek van Gastro-enterologische Aandoeningen, Groep Biomedische Wetenschappen) en dr. Gergo Mezohegyi (Centrum voor Oppervlaktechemie en Katalyse) sleepten een prijs in de wacht met hun exploitatieplan rond ‘Inhibitors of bacterial biofilm formation’.

Umicore Award voor Wouter Schutyser (promotie 2011) Op initiatief van Umicore nv reikte het FWO op 26 april de jaarlijkse Umicore Awards voor masterproeven uit ter beloning van uitmuntende masterproeven die een originele bijdrage leveren in een van de volgende domeinen: fijne deeltjes technologie en toepassingen, duurzame technologie voor metaalhoudende materialen, onderwerpen over duurzame energie, katalyse en economische en maatschappelijke vraagstukken over metaalhoudende materialen. Ir. Wouter Schutyser won een award met zijn eindwerk "Optimalisatie van nikkelkatalysatoren voor de omzetting van cellulose tot suikeralcoholen". Onder begeleiding van dr. ir. Stijn Van de Vyver (PhD student, promotie 2008) en promotoren prof. Bert Sels en prof. Pierre Jacobs (Departement Microbiële en Moleculaire Systemen) heeft Wouter de reductieve splitsing van cellulose naar suikeralcoholen onderzocht met nikkelkatalysatoren afgezet op koolstofnanodraden. Het onderzoek kadert in het toenemende belang van biomassa als alternatieve grondstof voor brandstoffen en chemicaliën.

Gert De Cremer (promotie 2006) wint Incentive Award 2011 Tijdens het jongerencongres van de Jongerensectie van de Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging reikte het tijdschrift Bulletin de la Societe Chimiques de Belgique de Incentive Awards 2011 uit. Eén van de gelukkige winnaars was dr.ir. Gert De Cremer van het Centrum voor Oppervlaktechemie en Katalyse. Hij ontving de prijs voor zijn doctoraatswerk (promotie 2010) rond de studie van (redox) katalytische processen met behulp van fluorescentiemicroscopie. Dit werk werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met het laboratorium voor fotochemie en spectroscopie van het Departement Scheikunde. Promotors waren prof. Bert Sels, prof. Johan Hofkens en prof. Dirk De Vos.

14

5E JAAR WISKUNDE-WETENSCHAPPEN VAN HET HEILIG DRIEVULDIGHEIDSCOLLEGE Behoorlijk wat stress en communicatiespanning in de ultieme voorbereiding. Een wetenschappelijke poster die alsnog wat bijsturing vereist. De inkleding met onderzoekstableau, het crime scenefilmpje, de fotopresentatie, het onderzoeksteam in witte overall dat vingerafdrukken neemt,... zorgen voor een originele inkleding. Als derde team zijn we aan de beurt voor de presentatie in een imposante aula.

Tijdens een uitgesponnen proclamatie wordt telkens het juryverslag voorgelezen en pas dan de naam van de school genoemd. Voorlopig herkennen we ons niet in de omschrijvingen. Nog 7, 6,... 4 teams – we stranden alvast niet op de ex aequo vierde plaats maar vallen zeker in de prijzen. Enthousiaste gezichten alom. De derde plaats behalen we niet. In de omschrijving voor de tweede plaats herkennen we ons behoorlijk goed – het avonturenweekend in de Ardennen gaat naar het... Sint... Ontlading, gegil, stralende gezichten. Valencia here we come! De leerlingen van het Heilig Drievuldigheidscollege winnen voor de ganse groep een vierdaagse reis naar Valencia. Valère De Vos, de winnende leerkracht

SPEURWERK TOT IN VALENCIA ? “Maandagochtend 9.10 uur. De poetsvrouw vindt haar werkgever Alex Degroot ’s ochtends dood in bed. Hij voelt al koud aan. Op het nachtkastje staat tegen een half glas vloeistof met wat restjes poeder een afscheidsbriefje voor zijn dochter...” Zo startte de workshop “Wetenschap en misdaad: speuren achter de crime scene” die de Faculteit Bioingenieurswetenschappen aanbood op dinsdag 17 januari jl. Veertien gemotiveerde en enthousiaste leerlingen gingen helemaal op in de wetenschap die nodig is om misdaden te kunnen oplossen. De gevonden DNA-stalen van de sigarettenpeukjes en speekselstalen op het glas werden onderworpen aan een restrictie-enzymanalyse onder het toeziende oog van Kris Vandezande. Deze enzymen knippen het DNA op kenmerkende plaatsen en aan de hand van een gelelektroforese wordt de lengte van de DNA-stukjes in kaart gebracht en vergeleken met DNAstalen van slachtoffer en verdachte. Ondertussen onderging de inkt van het afscheidsbriefje een chromatografische analyse en hielp Linda Goffings de leerlingen te achterhalen met welk type pen dit briefje geschreven is.

Het forensisch onderzoek was maar pas klaar als ze onder leiding van Ludmila Peckova konden aantonen dat een staal wel degelijk speeksel is (amylasetest) en de rode vlek wel degelijk bloed was (luminoltest). Dat vingerafdrukken uniek waren wisten ze al maar dat deze al vanaf de zesde maand tijdens de zwangerschap gevormd werden, onveranderlijk zijn en dat zelfs eeneiige tweelingen verschillende vingerafdrukken hebben, zijn leuke weetjes. Deze jeugdige wetenschappers hadden de smaak te pakken en werkten hiermee achteraf een heel onderzoeksproject uit “Crime Scene Investigation”. Ook binnen hun schoolomgeving werd een “moord gepleegd” en heel wat verdachte leerkrachten passeerden de revue. Uiteindelijk trok de wetenschap hier ook aan het langste touw en konden ze genoeg wetenschappelijk bewijsmateriaal verzamelen om de dader de das om te doen. Els Moyson, Christine Peeters, Ludmila Peckova, Linda Goffings, Rik Deliever, Kris Vandezande Dienst Onderwijsondersteuning, Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen De Dienst Onderwijsondersteuning werkt naast Scientists@work mee aan tal van initiatieven zoals Wetenschapsweek, Wetenschapskamp en Kinderuniversiteit. Meer info vindt u onder volgende link (www.biw.kuleuven.be/DOO/taakomschrijving/promotie.aspx).

In de namiddag werd een hogedrukchromatografie toegepast om de actieve bestanddelen zoals cafeïne, aspirine en paracetamol uit diverse pijnstillers te analyseren. Rik Deliever liet hen de diverse vergelijkingsstalen van gekende pijnstillers op de kolom van het toestel inbrengen. Vervolgens werd het onbekende poeder uit het glas geanalyseerd en vergeleken.

15

PERSONALIA GEBOORTES • Olivier Vanpeteghem (promotie 2003) en Sofie De Smet zijn de fiere ouders van Marilou Vanpeteghem (° 14 oktober 2010).

• Wij wilden graag laten weten dat op 21 maart 2012 ons tweede kindje Marie geboren is. Zij is het kersverse zusje van Lore en het dochtertje van Chris Borghs en Oda Steenhoudt (promotie 1994).

• Wij zouden graag willen melden dat we op 24 januari 2011 de trotse papa en mama werden van een prachtig zoontje, Niels. Inge Hanssen en Hans Hoydonckx (beiden promotie 2001).

• Op 12 april 2012 kreeg Elias een vroeg verjaardagscadeau: kleine broer Simon. Grote broer is in de wolken met het nieuwe speelkameraadje, papa en mama (Johan Van de Wauw en Liesbeth Rombouts, beide promotie 2005) zijn gewoon blij met de rustige baby.

• Op 20 juni 2011 mochten wij onze American Boy Jerome verwelkomen in The Big Apple. Zoontje van Pieter Dom & Charlotte D'Hulst (promote 2003).

• Na negen maanden binnenpret, ben ik op 24 april 2012 op de wereld gezet. Runa is de prachtige dochter van Ines Colle (promotie 2007) en Stijn Claes (promotie 2006).

• Op 3 september 2011 werd Mare geboren. Ze is de kleine zus van Elin en het dochtertje van Ine Arits (promotie 2002) en Tom Behets.

• Julia is geboren! Op 28 april 2012 kwam ze ter wereld en maakte ze haar mama Liesbeth Van Laer (promotie 2004) en papa Kristof Moorthamers supergelukkig.

• Wij zijn super blij met onze koningswens: sinds 10 oktober 2011 neemt Alexander trots de taak op van grote broer voor zijn kleine zus Joanna, dochtertje van Stefan Lefever en An-Valerie Basteyns (promotie 2002)

• Vele gokjes werden uitgebracht, ik ben een jongen en heet Mathijs, geboren op 23 mei 2012, zoontje van Joris D’hondt en Iris Joye (promotie 2005).

• Klaartje Vandersypen en Bart Deckers (beide promotie 2001) zijn blij de geboorte te kunnen aankondigen van hun tweede zoon Thomas, broertje van Simon, op 9 februari 2012.

HUWELIJKEN

• Een (palin)droom van een baby: op 2102-2012 kregen Jan, Elisabeth en Loïs er een zusje bij: Mirte. Ze is het eerste dochtertje van Iesel Van der Plancken (promotie 2000) en Hans van Nes. • Op 4 maart 2012 is Warre geboren: kleine broer van Emma, Paulien en Jef. Zoontje van Dirk Bleyens en Elsje Londers (promotie 2001). • Maarten, babybroertje van Wannes en Willem. Op 6 maart 2012 thuis geleverd door Davinia Kennis en Rob Janssens (promotie 2004). • Zo veel geluk, zo klein verpakt! Op 15 maart 2012 werd onze Max geboren, de fiere ouders zijn Koen Hindrix (promotie 2003) en Karen Questroy.

16

vanuit de vier windstreken

• Olivier Vanpeteghem (promotie 2003) is gehuwd met Sofie De Smet op 26 april 2008. • Vincent Denef (promotie 2001) is op 25 september 2010 gehuwd in Virgil, NY, USA met Melissa Duhaime. • Koen Hindrix en Karen Questroy zijn op 05-03-2011 gehuwd. • Bram Pareyt (promotie 2006) en Elyne Cottignies zijn getrouwd op 3 maart 2012.

OVERLIJDEN • Ir. Hubert Schoors (promotie 1971), geboren op 5 april 1941, is overleden te Genk op 26 april 2012.