BIJLAGEN De volgende bijlagen zijn bijgesloten: Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6a Bijlage 6b Bijlage 6c Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9 Bijlage 10 Bijlage 11 Bijlage 12 Bijlage 13 Bijlage 14 Bijlage 15a Bijlage 15b Bijlage 15c Bijlage 16 Bijlage 17a Bijlage 17b Bijlage 18a Bijlage 18b Bijlage 19 Bijlage 20 Bijlage 21 Bijlage 22a Bijlage 22b Bijlage 23a Bijlage 23b
Schematische weergave open bronsysteem Principeschema warmtepomp Principeschema bivalente warmtepompinstallatie Plattegrond woning 1 Transmissieberekening woning 1, voordeur naar het noorden EPC berekening woning 1, EPC eis 1,00 EPC berekening woning 1, EPC eis 0,80 zonder warmtepomp EPC berekening woning 1, EPC eis 0,80 met warmtepomp Calculatie meerprijs warmtepomp Berekening energiebesparing woning 1 Berekening terugverdientijd woning 1 (alleen verwarmen) met de uitgebreide methode Overzicht in te voeren gegevens terugverdientijdberekening Berekening terugverdientijd woning 1 (verwarmen en koelen) Berekening terugverdientijd woning 1 (verwarmen en koelen) met de uitgebreide methode Plattegronden woning 2 Transmissieberekening woning 2 EPC berekening woning 2, EPC eis 1,00 EPC berekening woning 2, EPC eis 0,80 zonder warmtepomp EPC berekening woning 2, EPC eis 0,80 met warmtepomp Calculatie meerprijs warmtepompinstallatie woning 2 Energiebesparing woning 2 bij alleen verwarming Energiebesparing woning 2 bij verwarming en koeling Berekening terugverdientijd woning 2 (alleen verwarmen) met de uitgebreide methode Berekening terugverdientijd woning 2 (verwarmen en koelen) met de uitgebreide methode Plattegronden woning 3 Transmissieberekening Woning 3 Calculatie meerprijs warmtepompinstallatie woning 3 Energiebesparing woning 3 bij alleen verwarming Energiebesparing woning 3 bij verwarming en koeling Berekening terugverdientijd woning 3 (alleen verwarmen) met de uitgebreide methode Berekening terugverdientijd woning 3 (verwarmen en koelen) met de uitgebreide methode
Afstudeerscriptie Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
1 2 3 4 7 8 11 14 17 18 19 21 22 24 26 28 29 32 35 38 39 41 43 45 47 51 52 53 55 57 59
Bijlage 1
Afstudeerscriptie
Schematische weergave open bronsysteem
BIJLAGEN
Pagina 1 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 2
Afstudeerscriptie
Principeschema warmtepomp
BIJLAGEN
Pagina 2 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 3
Afstudeerscriptie
Principeschema bivalente warmtepompinstallatie
BIJLAGEN
Pagina 3 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 4
Afstudeerscriptie
Plattegrond woning 1
BIJLAGEN
Pagina 4 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 5 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 6 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 5
Transmissieberekening woning 1, voordeur naar het noorden
Programma : VABI WARMTEVERLIESBEREKENING VA101 - Versie 6.52 Projectnummer : 06-1001 Projectnaam : WONING 1.PRJ Gebouw 1 Technicus : P. Kaandorp Omschrijving : Afstudeeropdracht Pascal Kaandorp ------------------------------------------------------------------------------Warmteverliesberekening volgens ISSO 51 (woningen/woongebouwen) TOTAALOVERZICHT Nr
Omschrijving
2 SCHACHT 3 TOILET 4 METERKAST 5 ENTREE 6 KEUKEN 7 WOONKAMER 8 BADKAMER 9 OVERLOOP 10 SLAAPKAMER 3 11 SLAAPKAMER 2 12 SLAAPKAMER 1 13 SLAAPKAMER 4 14 TECHNISCHE RUIMTE Totalen [Watt]
Temp [°C] 15,0 15,0 15,0 18,0 20,0 20,0 22,0 18,0 18,0 18,0 18,0 18,0 15,0
Bruto vloeroppervlakte gebouw Bruto inhoud gebouw
Trans [Watt] 57 9 -2 108 393 1153 300 42 294 403 276 1289 165 4266
Vent [Watt] 30 16 5 73 166 479 153 41 125 181 120 467 -449 1821
155.7 m2 467.2 m3
Opwrm [Watt] 0 18 0 127 392 997 318 58 293 409 277 1230 0 4119
(verwarmd (verwarmd
Totaal [Watt
Kengetal W/m2 W/m3
43
32
12
307 951 2629 771 141 712 933 673 2985
33 61 67 127 23 51 68 104 110
12 22 24 46 8 18 25 38 40
10206
73
26
147.5 m2) 442.5 m3)
Opmerking: De ligging van het gebouw maakt niet uit. De eindbladen van de vier verschillende berekeningen zijn gelijk aan elkaar.
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 7 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 6a
EPC berekening woning 1, EPC eis 1,00
ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving Bestandsnaam Omschrijving bouwwerk Adres Soort bouwwerk EPC-eis
: Woonhuis 1 : Woning 1 : Afstudeeropdracht P. Kaandorp : Takelstraat 4 1825KM Alkmaar : Woonfunctie : 1,00
[EPN 1.0, EIS VOOR 1 JANUARI 2006]
INDELING GEBOUW Type Verwarmd
Omschrijving zone Verwarmde zone
Ag [m2] 155,70
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - TRANSMISSIE Definitie scheidingsconstructies zone constructie
begrenzing
Noordgevel BG
buiten, N
Oostgevel BG Zuidgevel BG
buiten, 0 buiten, Z
Westgevel BG
buiten, W
Noordgevel le
buiten, N
Oostgevel le Zuidgevel 1ev
Westgevel le
buiten, 0 buiten, Z
buiten, W e
buiten, N
Oostgevel 2e Zuidgevel 2ev
buiten, 0 buiten, Z
Noordgevel 2
: Verwarmde zone
Westgevel 2e Begane grond Platte daken
buiten, W kruip buiten, boven
constructiedeel gevel dubbele tuindeur Dubbele vensters gevel voordeur gevel gevel dubbel venster toil balkondeur slaapkam gevel dubbel venster sl.k dubbel venster sl.k gevel gevel dubbel venster badk dubbel venster sl.k gevel dubbel venster over gevel balkondeur dubbel venster sl.k gevel gevel dubbel venster sl.k dubbel venster TR gevel begane grondvloer plat dak
Totaal
A
Hkr
Rc
U
ZTA
[m2]
[m]
[m2k/W]
[W/m2k]
[-]
helling zonbeschaduwing [°] wering
3,00 0,70
0,32 1,15 1,80 0,32 1,15 0,32 0,32 1,80 1,15 0,32 1,80 1,80 0,32 0,32 1,80 1,80 0,32 1,80 0,32 1,15 1,80 0,32 0,32 1,80 1,80 0,32 0,12 0,27
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
9,3 4,8 5,7 32,0 1,9 17,9 31,8 0,2 1,9 15,5 1,2 1,2 23,0 16,6 0,8 2,4 22,5 0,5 11,4 1,9 6,5 15,8 16,2 2,4 1,2 15,8 70,4 0,60 70,4 ______+ 401,1
3,00 0,70 3,00 3,00 0,70 3,00
3,00 3,00
3,00 3,00 0,70 3,00 3,00
3,00 3,50 3,50
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de forfaitaire methode m.b.t. de koudebruggen. Bij de forfaitaire methode wordt een correctie op de U-waarde toegepast. Definitie lineaire koudebruggen zone : Verwarmde zone constructie
begrenzing koudebrug
Begane grondvloer kruip
omtrek vloer
P [m] 34,52
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE qv10;kar/m2 van de woonfunctie : 0,642 [dm3/sm2]
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT bouwtype van de woonfunctie : traditioneel, gemengd zwaar
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 8 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1
-
Verwarmingssysteem 1
verwarmingstoestel
type toestel type luchtverwarmer/ketel aanvoertemperatuur individuele bemetering installatie voorzien van buffervat type verwarmingslichaam opwekkingsrendement (Nopw;verw) systeemrendement (Nsys;verw) aantal ketels-cv / luchtverwarmers met waakvlam gasketels-cv
installatiekenmerken
hulpenergie
: individueel centraal verwarmingstoestel : HR-107 Ketel : laag temperatuursysteem (LT) : ja : nee : vloer- en/of wandverwarming : 0,975 [-] : 1,000 [-] :0 : voorzien van ventilator : voorzien van elektronica : circulatiepomp voorzien van pompregeling : geen circulatiepomp aanwezig : geen parallel buffervat aanwezig : lengte circulatieleiding 0,00 km
warmtepomp individuele warmtepomp gebouwgebonden warmte-kracht Verwarmde zone
aangewezen zones :
INSTALLATIE W - WARMTAPWATER nr.
opwekkingstoestel
klasse
1
gasgestookt combitoestel HR/CW
3
Nopw;fap qv;wp [-] [dm3/s] 0,600 -
aantal badr 1
aantal aanr 1
Lbadr [m] 6-8
Laanr [m] 8-10
Lcirc [m] 0,0
d,inw [mm] < 10
INSTALLATIE W - VENTILATIE Ventilatie verwarmde zone: Verwarmde zone ventilatievoorziening type warmteterugwinning Nwtw regelbaar door bewoners toevoer in zomer bypass aanwezig type voorverwarming
: mechanische luchttoe- en afvoer : kruisstroom-warmtewisselaar : 0,65 : nee : toevoer niet uitschakelbaar : geen bypass : voorverwarming door warmteterugwinning
INSTALLATIE W - VENTILATOREN omschrijving zone Verwarmde zone
type ventilator gebalanceerde ventilatie, gelijkstroom
INSTALLATIE W - KOELING koelsysteem:
type toestel vrije koeling opwekkingsrendement voor koeling (Nopw;koel) systeemrendement voor koeling (Nsys;koel)
: geen koelmachine aanwezig : nee : 0,000 [-] : 0,000 [-]
INSTALLATIE E - VERLICHTING omschrijving zone Verwarmde zone
Afstudeerscriptie
Ag [m2] 155,7
Qprim;vl [MJ] 8783
BIJLAGEN
Pagina 9 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS verwarming hulpenergie warm tapwater ventilatoren verlichting zomercomfort koeling bevochtiging comp. PV-cellen comp. WK totaal
Qprim;verw Qprim;hulp;verw Qprim;tap Qprim;vent Qprim;vl Qzom;comf Qprim;koel Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;WK Qpres;tot Qpres;toel
Qpres;totaal / ((330 * 83932
Ag;verw 155,7
41519 MJ 3646 MJ 23767 MJ 6036 MJ 8783 MJ 181 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ + 83932 MJ 85212 MJ +
65 *
Averlies ) * 380,0
Cepc ) = 1,12
EPC 0,99 Epc voldoet
RESULTATEN - INFORMATIEF C02-emissie
4937 kg
Risico te hoge temperaturen [TOjuli] Omschrijving zone Verwarmde zone
TOjuli 0,10 (laag - matig risico)
RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Er zijn geen waarschuwingen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 10 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 6b
EPC berekening woning 1, EPC eis 0,80 zonder warmtepomp
ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving Bestandsnaam Omschrijving bouwwerk Adres Soort bouwwerk EPC-eis
: Woonhuis 1 : Woning 1 : Afstudeeropdracht P. Kaandorp : Takelstraat 4 1825KM Alkmaar : Woonfunctie : 0,80
[EPN 0.8, EIS NA 1 JANUARI 2006]
INDELING GEBOUW Type Verwarmd
Omschrijving zone Verwarmde zone
Ag [m2] 155,70
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - TRANSMISSIE Definitie scheidingsconstructies zone constructie
begrenzing
Noordgevel BG
buiten, N
Oostgevel BG Zuidgevel BG
buiten, 0 buiten, Z
Westgevel BG
buiten, W
Noordgevel le
buiten, N
Oostgevel le Zuidgevel 1ev
buiten, 0 buiten, Z
Westgevel le
buiten, W
Noordgevel 2e
buiten, N
Oostgevel 2e Zuidgevel 2ev
buiten, 0 buiten, Z
Westgevel 2e Begane grond Platte daken
: Verwarmde zone
buiten, W kruip buiten, boven
constructiedeel gevel dubbele tuindeur Dubbele vensters gevel voordeur gevel gevel dubbel venster toil balkondeur slaapkam gevel dubbel venster sl.k dubbel venster sl.k gevel gevel dubbel venster badk dubbel venster sl.k gevel dubbel venster over gevel balkondeur dubbel venster sl.k gevel gevel dubbel venster sl.k dubbel venster TR gevel begane grondvloer plat dak
Totaal
A
Hkr
Rc
U
ZTA
[m2]
[m]
[m2k/W]
[W/m2k]
[-]
helling zonbeschaduwing [°] wering
4,50 0,70
0,21 1,15 1,40 0,21 1,15 0,21 0,21 1,40 1,15 0,21 1,40 1,40 0,21 0,21 1,40 1,40 0,21 1,40 0,21 1,15 1,40 0,21 0,21 1,40 1,40 0,21 0,10 0,22
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
9,3 4,8 5,7 32,0 1,9 17,9 31,8 0,2 1,9 15,5 1,2 1,2 23,0 16,6 0,8 2,4 22,5 0,5 11,4 1,9 6,5 15,8 16,2 2,4 1,2 15,8 70,4 0,60 70,4 ______+ 401,1
4,50 0,70 4,50 3,00 0,70 4,50
4,50 4,50
4,50 4,50 0,70 4,50 4,50
4,50 4,50 4,50
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de forfaitaire methode m.b.t. de koudebruggen. Bij de forfaitaire methode wordt een correctie op de U-waarde toegepast. Definitie lineaire koudebruggen zone : Verwarmde zone constructie
begrenzing koudebrug
Begane grondvloer kruip
omtrek vloer
P [m] 34,52
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE qv10;kar/m2 van de woonfunctie : 0,642 [dm3/sm2]
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT bouwtype van de woonfunctie : traditioneel, gemengd zwaar
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 11 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1 verwarmingstoestel
Verwarmingssysteem 1
-
type toestel type luchtverwarmer/ketel aanvoertemperatuur individuele bemetering installatie voorzien van buffervat type verwarmingslichaam opwekkingsrendement (Nopw;verw) systeemrendement (Nsys;verw) aantal ketels-cv / luchtverwarmers met waakvlam gasketels-cv
installatiekenmerken
hulpenergie
: individueel centraal verwarmingstoestel : HR-107 Ketel : laag temperatuursysteem (LT) : ja : nee : vloer- en/of wandverwarming : 0,975 [-] : 1,000 [-] :0 : voorzien van ventilator : voorzien van elektronica : circulatiepomp voorzien van pompregeling : geen circulatiepomp aanwezig : geen parallel buffervat aanwezig : lengte circulatieleiding 0,00 km
warmtepomp individuele warmtepomp gebouwgebonden warmte-kracht Verwarmde zone
aangewezen zones :
INSTALLATIE W - WARMTAPWATER nr.
opwekkingstoestel
klasse
1
gasgestookt combitoestel HR/CW
3
Nopw;fap qv;wp [-] [dm3/s] 0,600 -
aantal badr 1
aantal aanr 1
Lbadr [m] 6-8
Laanr [m] 8-10
Lcirc [m] 0,0
d,inw [mm] < 10
INSTALLATIE W - VENTILATIE Ventilatie verwarmde zone: Verwarmde zone ventilatievoorziening type warmteterugwinning Nwtw regelbaar door bewoners toevoer in zomer bypass aanwezig type voorverwarming
: mechanische luchttoe- en afvoer : kruisstroom-warmtewisselaar : 0,65 : nee : toevoer niet uitschakelbaar : geen bypass : voorverwarming door warmteterugwinning
INSTALLATIE W - VENTILATOREN omschrijving zone Verwarmde zone
type ventilator gebalanceerde ventilatie, gelijkstroom
INSTALLATIE W – FOTOVOLTAISCHE SYSTEMEN type systeem
RFpv
centraal,dak
0,670
oriëntatie [-] HOR
helling [°] 0
Apv [m3] 10,00
Spv [Wp/m2] 125,00
beschaduwing minimale belemmering
INSTALLATIE W - KOELING koelsysteem:
type toestel vrije koeling opwekkingsrendement voor koeling (Nopw;koel) systeemrendement voor koeling (Nsys;koel)
: geen koelmachine aanwezig : nee : 0,000 [-] : 0,000 [-]
INSTALLATIE E - VERLICHTING omschrijving zone Verwarmde zone
Afstudeerscriptie
Ag [m2] 155,7
Qprim;vl [MJ] 8783
BIJLAGEN
Pagina 12 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS verwarming hulpenergie warm tapwater ventilatoren verlichting zomercomfort koeling bevochtiging comp. PV-cellen comp. WK totaal
Qprim;verw Qprim;hulp;verw Qprim;tap Qprim;vent Qprim;vl Qzom;comf Qprim;koel Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;WK Qpres;tot Qpres;toel
Qpres;totaal / ((330 * 67413
Ag;verw 155,7
32442 MJ 3646 MJ 23767 MJ 6036 MJ 8783 MJ 181 MJ 0 MJ 0 MJ -7633 MJ 0 MJ + 67413 MJ 68169 MJ +
65 *
Averlies ) * 380,0
Cepc ) = 1,12
EPC 0,80 Epc voldoet
RESULTATEN - INFORMATIEF C02-emissie
3906 kg
Risico te hoge temperaturen [TOjuli] Omschrijving zone TOjuli Verwarmde zone 0,16 (laag - matig risico)
RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Er zijn geen waarschuwingen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 13 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 6c
EPC berekening woning 1, EPC eis 0,80 met warmtepomp
ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving Bestandsnaam Omschrijving bouwwerk Adres Soort bouwwerk EPC-eis
: Woonhuis 1 : Woning 1 : Afstudeeropdracht P. Kaandorp : Takelstraat 4 1825KM Alkmaar : Woonfunctie : 0,80
[EPN 1.8, EIS NA 1 JANUARI 2006]
INDELING GEBOUW Type Verwarmd
Omschrijving zone Verwarmde zone
Ag [m2] 155,70
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - TRANSMISSIE Definitie scheidingsconstructies zone constructie
begrenzing
Noordgevel BG
buiten, N
Oostgevel BG Zuidgevel BG
buiten, 0 buiten, Z
Westgevel BG
buiten, W
Noordgevel le
buiten, N
Oostgevel le Zuidgevel 1ev
Westgevel le
buiten, 0 buiten, Z
buiten, W e
buiten, N
Oostgevel 2e Zuidgevel 2ev
buiten, 0 buiten, Z
Noordgevel 2
: Verwarmde zone
Westgevel 2e Begane grond Platte daken
buiten, W kruip buiten, boven
constructiedeel gevel dubbele tuindeur Dubbele vensters gevel voordeur gevel gevel dubbel venster toil balkondeur slaapkam gevel dubbel venster sl.k dubbel venster sl.k gevel gevel dubbel venster badk dubbel venster sl.k gevel dubbel venster over gevel balkondeur dubbel venster sl.k gevel gevel dubbel venster sl.k dubbel venster TR gevel begane grondvloer plat dak
Totaal
A
Hkr
Rc
U
ZTA
[m2]
[m]
[m2k/W]
[W/m2k]
[-]
helling zonbeschaduwing [°] wering
4,50 0,70
0,21 1,15 1,40 0,21 1,15 0,21 0,21 1,40 1,15 0,21 1,40 1,40 0,21 0,21 1,40 1,40 0,21 1,40 0,21 1,15 1,40 0,21 0,21 1,40 1,40 0,21 0,10 0,22
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60 0,60
90 90
nee nee
minimale belemmering minimale belemmering
9,3 4,8 5,7 32,0 1,9 17,9 31,8 0,2 1,9 15,5 1,2 1,2 23,0 16,6 0,8 2,4 22,5 0,5 11,4 1,9 6,5 15,8 16,2 2,4 1,2 15,8 70,4 0,60 70,4 ______+ 401,1
4,50 0,70 4,50 3,00 0,70 4,50
4,50 4,50
4,50 4,50 0,70 4,50 4,50
4,50 4,50 4,50
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de forfaitaire methode m.b.t. de koudebruggen. Bij de forfaitaire methode wordt een correctie op de U-waarde toegepast. Definitie lineaire koudebruggen zone : Verwarmde zone constructie
begrenzing koudebrug
Begane grondvloer kruip
omtrek vloer
P [m] 34,52
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE qv10;kar/m2 van de woonfunctie : 0,642 [dm3/sm2]
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT bouwtype van de woonfunctie : traditioneel, gemengd zwaar
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 14 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1
-
Verwarmingssysteem 1
preferent toestel verwarmingstoestel
Niet- preferent toestel verwarmingstoestel
installatiekenmerken
hulpenergie
type toestel bron warmtepomp aanvoertemperatuur Vermogen [kW]
: individuele elektrische warmtepomp : bodem : T <= 35°C : 4,8
type toestel type luchtverwarmer/ketel aanvoertemperatuur individuele bemetering installatie voorzien van buffervat type verwarmingslichaam opwekkingsrendement (Nopw;verw) systeemrendement (Nsys;verw) aantal ketels-cv / luchtverwarmers met waakvlam gasketels-cv
: individueel centraal verwarmingstoestel : HR-107 Ketel : laag temperatuursysteem (LT) : ja : nee : vloer- en/of wandverwarming : 1,389 [-] : 1,000 [-] :0 : voorzien van ventilator : voorzien van elektronica : circulatiepomp voorzien van pompregeling : circulatiepomp voorzien van pompregeling : geen parallel buffervat aanwezig : lengte circulatieleiding 0,00 km
warmtepomp individuele warmtepomp gebouwgebonden warmte-kracht Verwarmde zone
aangewezen zones :
INSTALLATIE W - WARMTAPWATER nr.
opwekkingstoestel
klasse
1
gasgestookt combitoestel HR/CW
3
Nopw;fap qv;wp [-] [dm3/s] 0,600 -
aantal badr 1
aantal aanr 1
Lbadr [m] 6-8
Laanr [m] 8-10
Lcirc [m] 0,0
d,inw [mm] < 10
INSTALLATIE W - VENTILATIE Ventilatie verwarmde zone: Verwarmde zone ventilatievoorziening type warmteterugwinning Nwtw regelbaar door bewoners toevoer in zomer bypass aanwezig type voorverwarming
: mechanische luchttoe- en afvoer : kruisstroom-warmtewisselaar : 0,65 : nee : toevoer niet uitschakelbaar : geen bypass : voorverwarming door warmteterugwinning
INSTALLATIE W - VENTILATOREN omschrijving zone Verwarmde zone
type ventilator gebalanceerde ventilatie, gelijkstroom
INSTALLATIE W - KOELING koelsysteem:
type toestel vrije koeling opwekkingsrendement voor koeling (Nopw;koel) systeemrendement voor koeling (Nsys;koel)
: geen koelmachine aanwezig : nee : 0,000 [-] : 0,000 [-]
INSTALLATIE E - VERLICHTING omschrijving zone Verwarmde zone
Afstudeerscriptie
2
Ag [m ] 155,7
Qprim;vl [MJ] 8783
BIJLAGEN
Pagina 15 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS verwarming hulpenergie warm tapwater ventilatoren verlichting zomercomfort koeling bevochtiging comp. PV-cellen comp. WK totaal
Qprim;verw Qprim;hulp;verw Qprim;tap Qprim;vent Qprim;vl Qzom;comf Qprim;koel Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;WK Qpres;tot Qpres;toel
Qpres;totaal / ((330 * 66968
Ag;verw 155,7
22975 MJ 5234 MJ 23767 MJ 6036 MJ 8783 MJ 181 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ + 66968 MJ 68169 MJ +
65 *
Averlies ) * 380,0
Cepc ) = 1,12
EPC 0,79 Epc voldoet
RESULTATEN - INFORMATIEF C02-emissie
4280 kg
Risico te hoge temperaturen [TOjuli] Omschrijving zone TOjuli Verwarmde zone 0,09 (laag - matig risico)
RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Er zijn geen waarschuwingen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 16 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 7
Calculatie meerprijs warmtepomp
Calculatiestaat
Datum:
Rubriek
001
Omschrijving
Correctiefactor
1,00
Arbeidsloon
aantal 1 80 8 2 8 2 1 10 2 2 1 1 1 1 12 32 8 8 1,00
10%
3-3-2006
Blad:
omschrijving
minuten 60,00 60,00 60,00 60,00
warmtepomp Nibe Fighter 4,8kW gesloten bodemcollector afsluiters DN 20 afsluiters DN 25 inregelafsluiters DN 20 keerklep DN20 filter DN 20 thermometers 1/2 Grundfoss UPS32/40 set pompkoppelingen Watts flowguard flowmeter post leidingen en hulpstukken post isolatie leidingen post elektramateriaal extra montage warmtepomp extra montage leidingwerk montage aanvullende regeltechniek inregelen / in bedrijf stellen Subtotaal correctiefactor arbeidsloon Totaal arbeidsloon Netto totaal Algemene kosten + Winst en risico
Warmtepomp € netto prijs per stuk € 3.440,00 € 27,00 € 19,99 € 24,67 € 26,70 € 6,28 € 9,83 € 3,28 € 128,05 € 3,44 € 84,77 € 750,00 € 200,00 € 150,00
46,00
totaal minuten -
720,00 1.920,00 480,00 480,00 3.600,00 3.600,00
netto prijs € € € € € € € € € € € € € €
3.440,00 2.160,00 159,95 49,35 213,62 12,56 9,83 32,83 256,10 6,88 84,77 750,00 200,00 150,00
€
7.525,88
€ 2.760,00 € 10.285,88 € 1.028,59 € 11.314,46 € 2.149,75 € 13.464,21
totaal BTW 19% Totale meerinvestering warmtepomp
Afstudeerscriptie
1
BIJLAGEN
Pagina 17 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 8
Berekening energiebesparing woning 1
Uitgangspunt: alleen verwarming Situatie 1: Toegepast CV toestel Gasverbruik Elektrisch verbruik
8
Situatie 2: Toegepast CV toestel Gasverbruik Toegepaste warmtepomp Elektrisch verbruik warmtepomp Elektrisch verbruik bronpomp Elektrisch verbruik circulatiepomp Totaal elektrisch verbruik
AGPO Econpact 3 [19,8 kW vollast] 56,6 liter/minuut in vollast 0,150 kW
AGPO Econpact 3 56,6 liter/minuut in vollast Nibe Fighter 4,8kW 1,000 kW 0,045 kW UP32/40 0,045 kW UP32/40 1,090 kW
Draaiuren: CV ketel vermogen Transmissie factor Pcv/Ptransmissie Norm draaiuren vollast per jaar Equivalent draaiuren t.b.v. woning 1
19800 10206 0,52 1200 618,55
Watt Watt uur uur
Opmerkingen - Elektrisch verbruik van toestellen in rust is in de vergelijking niet meegenomen. - energieprijzen d.d. 01-03-2006, berekend met website van NUON (prijs inclusief 3000 kWh overig verbruik in de woning. De prijzen zijn inclusief BTW Situatie 1: Draaiuren CV toestel per jaar Gasverbruik per uur Totaal gasverbruik Elektrisch verbruik CV toestel in vollast Totaal elektrisch verbruik CV toestel Kosten Gas Kosten elektra Energetische kosten CV ketel Situatie 2: Draaiuren CV toestel per jaar Gasverbruik per uur Totaal gasverbruik Elektrisch verbruik CV toestel in vollast Totaal elektrisch verbruik CV toestel Draaiuren warmtepomp per jaar Elektrisch verbruik warmtepomp + pompen Totaal elektrisch verbruik Warmtepomp
619 3,4 2.100,6 150,0 92,8
uren m3/uur m3/jaar Watt kWh
2.100,6 m3 a €. 0,6398 92,8 kWh a €. 0,1683
62 3,4 210,1 150,0 9,3
€ 1.343,95 € 15,62 € 1.359,57
uren m3/uur m3/jaar Watt kWh
2.250 uren 1.090,0 Watt 2.452,5 kWh
Kosten Gas CV toestel 210,1 m3 a €. 0,7397 Kosten elektra CV toestel 9,3 kWh a €. 0,1811 Kosten elektra Warmtepomp 2.452,5 kWh a €. 0,1811 Energetische kosten CV ketel en warmtepomp incl. BTW
€ € € €
155,38 1,68 444,15 601,21
Totale energiebesparing per jaar inclusief BTW
€
758,36
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 18 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 9
Berekening terugverdientijd woning 1 (alleen verwarmen) met de uitgebreide methode
onderhoud warmtepomp per jaar onderhoud zonnepanelen per jaar prijsstijging onderhoud per jaar
€ €
120,00 50,00 2,75%
WARMTEPOMP ZONNEPANELEN TOTAAL jaar energie onderhoud rest energie onderhoud rest besparing investering besparing investering 0 € € € 13.464,00 € € € 6.600,00 € 6.864,00 1 € 758,36 € 120,00 € 12.825,64 € 162,99 € 50,00 € 6.487,01 € 6.338,63 2 € 784,90 € 123,30 € 12.164,04 € 168,69 € 51,38 € 6.369,69 € 5.794,35 3 € 812,37 € 126,69 € 11.478,35 € 174,60 € 52,79 € 6.247,88 € 5.230,47 4 € 840,81 € 130,17 € 10.767,72 € 180,71 € 54,24 € 6.121,41 € 4.646,31 5 € 870,24 € 133,75 € 10.031,24 € 187,03 € 55,73 € 5.990,11 € 4.041,14 6 € 900,69 € 137,43 € 9.267,98 € 193,58 € 57,26 € 5.853,79 € 3.414,19 7 € 932,22 € 141,21 € 8.476,97 € 200,36 € 58,84 € 5.712,27 € 2.764,70 8 € 964,85 € 145,10 € 7.657,22 € 207,37 € 60,46 € 5.565,36 € 2.091,87 9 € 998,62 € 149,09 € 6.807,69 € 214,63 € 62,12 € 5.412,85 € 1.394,84 10 € 1.033,57 € 153,19 € 5.927,31 € 222,14 € 63,83 € 5.254,54 € 672,77 11 € 1.069,74 € 157,40 € 5.014,97 € 229,91 € 65,58 € 5.090,21 € 75,2412 € 1.107,18 € 161,73 € 4.069,51 € 237,96 € 67,39 € 4.919,63 € 850,1213 € 1.145,93 € 166,17 € 3.089,75 € 246,29 € 69,24 € 4.742,58 € 1.652,8314 € 1.186,04 € 170,74 € 2.074,45 € 254,91 € 71,14 € 4.558,82 € 2.484,3615 € 1.227,55 € 175,44 € 1.022,34 € 263,83 € 73,10 € 4.368,09 € 3.345,74-
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 19 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1
2
3
4
5
6
7
8
Jaren
9 10 11 12 13 14 15 16
Netto investering warmtepomp
Restinvestering zonnepanelen
Restinvestering warmtepomp
Jaren
Terugverdientijd warmtepomp
Euro (x1000) Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 20 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 10
Overzicht in te voeren gegevens terugverdientijdberekening
Berekening energiebesparing en terugverdientijd notities
Alleen verwarmen Bouwkundige gegevens
Koelen en verwarmen Bouwkundige gegevens
2
geconditioneerd oppervlak van de woning transmissie (indien bekend)
m Watt
Verwarmde inhoud van de woning Raamgetal transmissie (als transmissie niet bekend)
m3 W/m3
geconditioneerd oppervlak van de woning transmissie (indien bekend) Koellast (indien bekend) Geconditioneerde inhoud van de woning Raamgetal transmissie (als transmissie niet bekend Raamgetal koellast (als koellast niet bekend)
Gegevens installatie 1 CV toestel Merk / type CV ketel Vermogen voor verwarming CV toestel Norm draaiuren (defaultwaarde 1200) Gasverbruik CV toestel op vollast Elektrisch vermogen op vollast
.
Gegevens installatie 1 CV toestel & koelmachine [-] [Watt] [uur/jr] [W/m3] [Watt]
Merk / type CV ketel Vermogen voor verwarming CV toestel Norm draaiuren (defaultwaarde 1200) Gasverbruik CV toestel op vollast Elektrisch vermogen op vollast Merk/ type koelmachine Vermogen koelmachine Norm draaiuren (default 750) Elektrisch vermogen (default 20% v/h vermogen)
Gegevens installatie 2 CV toestel & warmtepomp Merk / type CV ketel Vermogen voor verwarming CV toestel Gasverbruik CV toestel op vollast Elektrisch vermogen op vollast . Merk / type Warmtepomp Norm draaiuren (default 2250 voor verwarmen) Thermisch vermogen warmtepomp Elektrische vermogen warmtepomp (deault 25% van het thermisch vermogen) Elektrisch vermogen bronpomp Elektrisch vermogen transportpomp
[-] [Watt] [uur/jaar] [W/m3] [Watt] [-] [Watt] [uur/jaar] [Watt]
Gegevens installatie 1 CV toestel & koelmachine [-] [Watt] [W/m3] [Watt] [-] [uur/jr] [Watt]
Merk / type CV ketel Vermogen voor verwarming CV toestel Gasverbruik CV toestel op vollast Elektrisch vermogen op vollast . Merk / type Warmtepomp Norm draaiuren (default 2250 voor verwarmen) Thermisch vermogen warmtepomp Elektrische vermogen warmtepomp (deault 25% van het thermisch vermogen) Elektrisch vermogen bronpomp Elektrisch vermogen transportpomp
[Watt] [Watt] [Watt]
Energietarieven, investering, onderhoudskosten & prijsstijgingen Tarief gas bij verbruik installatie 1 Tarief gas bij verbruik installatie 2 Tarief elektra bij verbruik installatie 1 Tarief elektra bij verbruik installatie 1 Meerkosten warmtepompinstallatie Diverse minderkosten (bijv. bouwkundige besparing) Diverse minderkosten Diverse minderkosten (bijv. subsidie) Verwachtte prijsstijging gasprijs per jaar Verwachtte prijsstijging elektra per jaar Geschatte onderhoudkosten warmtepomp per jaar Verwachtte prijsstijging onderhoudskosten per jaar
2
m Watt Watt m3 W/m3 W/m3
Gegevens installatie 1 CV toestel & koelmachine
[€/m3] [€/m3] [€/kWh] [€/kWh] [€] [€] [€] [€] [%] [%] [€] [€]
Tarief gas bij verbruik installatie 1 Tarief gas bij verbruik installatie 2 Tarief elektra bij verbruik installatie 1 Tarief elektra bij verbruik installatie 1 Meerkosten warmtepompinstallatie Diverse minderkosten (bijv. bouwkundige besparing) Diverse minderkosten Diverse minderkosten (bijv. subsidie) Verwachtte prijsstijging gasprijs per jaar Verwachtte prijsstijging elektra per jaar Geschatte onderhoudkosten warmtepomp per jaar Geschatte onderhoudkosten koelmachine per jaar Verwachtte prijsstijging onderhoudskosten per jaar
[-] [Watt] [W/m3] [Watt] [-] [uur/jr] [Watt] [Watt] [Watt] [Watt]
[€/m3] [€/m3] [€/kWh] [€/kWh] [€] [€] [€] [€] [%] [%] [€] [€] [€]
Resultaat:
Overzicht van de ingevulde gegevens en de door het programma gedane aannamen Berekening energiebesparing per jaar Berekening terugverdientijd 15 jaren prognose waarbij de prijsstijgingen van de energietarieven en het onderhoud zijn meegenomen Opmerkingen waarin o.a. de aannamen die door het programma zijn gedaan worden aangeduid De vetgedrukte waarden moeten voor de berekening worden ingevuld, echter hoe meer gegevens worden ingevuld hoe nauwkeuriger de berekeningen. Voor een goede 15-jaren prognose moeten de gegevens over onderhoud en de verwachtte prijsstijgingen voor de energie- en onderhoudstarieven zijn ingevuld. Het invullen van de juiste waarden voor de energietarieven is van groot belang voor de uitkomst van de berekeningen. Op de websites van de energieleveranciers kan het jaartarief bij een bepaald verbruik vaak worden berekend. Op die manier heb je de beste waarde voor de tarieven. Tijdens de berekening zal het programma het verwachtte totaalverbruik berekenen en vragen om voor deze waarden het tarief in te vullen. Bij deze schatting van het totaalverbruik is rekening gehouden met 500m3 gas per jaar voor een kooktoestel, en 3000kWh voor elektrisch verbruik anders als de technische installatie. Indien een ander verbruik wordt verwacht kunt u uiteraard het tarief bij dit verbruik opgeven. Disclaimer: Deze berekening geeft slechts een indicatie. Aan de berekening kunnen geen rechten worden ontleend. De maker van deze software kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor de uitkomst van de berekeningen. Het is niet toegestaan de berekeningssoftware op enige wijze te kopieren danwel na te maken zonder uitdrukkelijk toestemming van de maker. © 2006 P. Kaandorp
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 21 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 11
Berekening terugverdientijd woning 1 (verwarmen en koelen)
Berekening terugverdientijd warmtepomp - verwarmen en koelen Project: Woning 1 verzamelde gegevens bouwkundig: oppervlak van de woning inhoud van de woning Berekende transmissie Geraamde koellast
147.5 442.5 10206 11062.5
m2 m3 Watt Watt
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 1: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Draaiuren Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 3 19.8 1200 3.396 0.15
kW uren m3/uur kW
Koelmachine Koelvermogen Norm draaiuren koelmachine Elektrisch vermogen C.O.P.bepaald door raamgetal voor elektrisch vermogen
Onbekend 10 750 4 2.5
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 2: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Norm draaiuren CV toestel Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 3 19.8 120 3.396 0.15
Warmtepomp Norm draaiuren verwarming Thermisch vermogen warmtepomp Totaal elektrisch vermogen warmtepompinstallatie C.O.P. Norm draaiuren koeling Totaal elektrisch vermogen voor koeling (alleen pompen)
Nibe Fighter 2250 4.8 1.09 4.4 750 0.09
verzamelde gegevens energietarieven: Gasprijs bij een verbruik van ca. 2601m3/jaar Gasprijs bij een verbruik van ca. 710m3/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 6412kWh/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 5536kWh/jaar Prijsstijging gas per jaar
€. 0.64 €. 0.91 €. 0.18 €. 0.18 3.5 %
Prijsstijging elektra per jaar
3.5 %
verzamelde gegevens onderhoud: Onderhoudskosten warmtepomp per jaar Onderhoudskosten koelmachine per jaar Verschil in de inderhoudskosten (koeling -/- warmtepomp)
€. 120.00 €. 120.00 €. 0.00
Prijsstijging onderhoudskosten warmtepomp per jaar
2.75 %
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
kW uren kW
kW uren m3/uur kW
uren kW kW uren kW
per m3 per m3 per kWh per kWh
Pagina 22 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Berekening energiebesparing: Situatie 1: Conventionele CV ketel en koelmachine voor verwarming a €. 0.6398 €. Gasverbruik CV 2101 m3/jaar Elektraverbruik CV 93 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Elektraverbruik koeling 3319 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Totaal energieverbruik per jaar €.
1343.95 17.10 611.65 1972.70
Situatie 2: Bivalent warmtepompsysteem (warmtepomp en CV ketel) Gasverbruik CV 210 m3/jaar a €. 0.9062 €. Elektraverbruik CV 9 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Elektraverbruik WP 2453 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Elektraverbruik koeling 75 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Totaal energieverbruik per jaar €.
190.35 1.71 452.00 13.76 657.82
Totaal energiebesparing per jaar
€.
1314.87
€. €.
6864.00 1314.87 5.22
Berekening terugverdientijd: Totale investering Totaal energiebesparing per jaar Terugverdientijd in jaren
15 jaren prognose: prijsstijgingen: gas 3.5 % per jaar / elektra 3.5 % per jaar / onderhoud 2.75 % per jaar Jaar Gas Elektra Onderhoud Totaal Restinvestering 1 €. 1153.60 €. 161.28 €. 0.00 €. 1314.87 €. 5549.13 €. 4188.23 2 €. 1193.97 €. 166.92 €. 0.00 €. 1360.89 3 €. 1235.76 €. 172.76 €. 0.00 €. 1408.53 €. 2779.70 4 €. 1279.01 €. 178.81 €. 0.00 €. 1457.82 €. 1321.88 5 €. 1323.78 €. 185.07 €. 0.00 €. 1508.85 €. -186.97 6 €. 1370.11 €. 191.55 €. 0.00 €. 1561.66 €. -1748.63 7 €. 1418.06 €. 198.25 €. 0.00 €. 1616.32 €. -3364.94 8 €. 1467.70 €. 205.19 €. 0.00 €. 1672.89 €. -5037.83 9 €. 1519.07 €. 212.37 €. 0.00 €. 1731.44 €. -6769.27 €. -8561.31 10 €. 1572.23 €. 219.80 €. 0.00 €. 1792.04 11 €. 1627.26 €. 227.50 €. 0.00 €. 1854.76 €. -10416.07 12 €. 1684.22 €. 235.46 €. 0.00 €. 1919.68 €. -12335.74 €. -14322.61 13 €. 1743.16 €. 243.70 €. 0.00 €. 1986.87 14 €. 1804.17 €. 252.23 €. 0.00 €. 2056.41 €. -16379.01 15 €. 1867.32 €. 261.06 €. 0.00 €. 2128.38 €. -18507.39
opmerkingen:
• • • •
Er zijn voldoende gegevens over de transmissie opgegeven om de berekeningen uit te voeren Er zijn voldoende gegevens over de koellast opgegeven om de berekeningen uit te voeren er is gerekend met een raamgetal voor de koellast het elektrisch vermogen van de koelmachine is niet ingevuld. Er wordt gerekend met 40% van het koelvermogen vermogen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 23 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 12
Berekening terugverdientijd woning 1 (verwarmen en koelen) met de uitgebreide methode
Investering warmtepomp Investering zonnepanelen
€ 13.464,00 € 6.600,00
energiebesparing
Gas [€./jaar]
energiebesparing warmtepomp energiebesparing zonnepanelen *
€
prijsstijging gas per jaar prijsstijging elektra per jaar
(900 kWh per jaar a €. 0,1811) * bron www. Solaracces.nl
3,50% 3,50%
onderhoud warmtepomp per jaar onderhoud koudwatermachine per jaar verschil kosten onderhoud onderhoud zonnepanelen per jaar prijsstijging onderhoud per jaar
€ € € €
WARMTEPOMP jaar energie onderhoud rest besparing investering 0 € € € 13.464,00 1 € 1.314,88 € € 12.149,12 2 € 1.360,90 € € 10.788,22 3 € 1.408,53 € € 9.379,69 4 € 1.457,83 € € 7.921,86 5 € 1.508,86 € € 6.413,00 6 € 1.561,66 € € 4.851,34 7 € 1.616,32 € € 3.235,01 8 € 1.672,89 € € 1.562,12 9 € 1.731,45 € € 169,3310 € 1.792,05 € € 1.961,3711 € 1.854,77 € € 3.816,1412 € 1.919,68 € € 5.735,8313 € 1.986,87 € € 7.722,7014 € 2.056,41 € € 9.779,1215 € 2.128,39 € € 11.907,50-
Afstudeerscriptie
1.153,60
Elektra [€./jaar] € 161,28 € 162,99
120,00 120,0050,00 2,75%
ZONNEPANELEN TOTAAL energie onderhoud rest besparing investering € € € 6.600,00 € 6.864,00 € 162,99 € 50,00 € 6.487,01 € 5.662,11 € 168,69 € 51,38 € 6.369,69 € 4.418,53 € 174,60 € 52,79 € 6.247,88 € 3.131,81 € 180,71 € 54,24 € 6.121,41 € 1.800,45 € 187,03 € 55,73 € 5.990,11 € 422,90 € 193,58 € 57,26 € 5.853,79 € 1.002,45€ 200,36 € 58,84 € 5.712,27 € 2.477,26€ 207,37 € 60,46 € 5.565,36 € 4.003,24€ 214,63 € 62,12 € 5.412,85 € 5.582,18€ 222,14 € 63,83 € 5.254,54 € 7.215,91€ 229,91 € 65,58 € 5.090,21 € 8.906,35€ 237,96 € 67,39 € 4.919,63 € 10.655,46€ 246,29 € 69,24 € 4.742,58 € 12.465,28€ 254,91 € 71,14 € 4.558,82 € 14.337,93€ 263,83 € 73,10 € 4.368,09 € 16.275,59-
BIJLAGEN
Pagina 24 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Netto investering warmtepomp
Restinvestering zonnepanelen
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Jaren
9 10 11 12 13 14 15
Restinvestering warmtepomp
Jaren
Terugverdientijd warmtepomp
Euro (x1000) Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 25 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 13
Afstudeerscriptie
Plattegronden woning 2
BIJLAGEN
Pagina 26 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 27 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 14
Transmissieberekening woning 2
Programma : VABI WARMTEVERLIESBEREKENING VA101 - Versie 6.52 Projectnummer : 06-1002 Projectnaam : WONING 2.PRJ Gebouw 1 Technicus : P. Kaandorp Omschrijving : Afstudeeropdracht Pascal Kaandorp ------------------------------------------------------------------------------Warmteverliesberekening volgens ISSO 51 (woningen/woongebouwen) TOTAALOVERZICHT Nr
Omschrijving
2 WOONKAMER 3 INLOOPKAST 4 TECHNIEK 5 KEUKEN 6 TECHNIEK 7 GARDEROBE 8 ENTREE 9 TOILET 10 SCHACHT 11 SLAAPKAMER 12 SLAAPKAMER 13 SLAAPKAMER 14 SLAAPKAMER 15 BADKAMER 16 OVERLOOP 17 TECHNIEK 18 TOILET Totalen [Watt]
Temp [°C] 20.0 20.0 15.0 20.0 15.0 18.0 18.0 15.0 15.0 18.0 18.0 18.0 18.0 22.0 18.0 15.0 15.0
Trans [Watt] 1920 166 -2 1477 -4 -1 148 -14 -8 861 709 797 762 365 101 82 -16 7305
Vent [Watt] 386 74 5 458 5 3 63 0 0 488 366 427 427 188 67 115 7 2948
Bruto vloeroppervlakte gebouw 402.4 m2 Bruto inhoud gebouw 1126.8 m3
Afstudeerscriptie
Opwrm [Watt] 1308 138 0 1168 0 172 116 0 0 830 661 753 732 322 103 0 0 6303
Totaal [Watt 3614 378
Kengetal W/m2 W/m3 46 18 36 14
3103
40
16
174 327 0
80 15 0
31 6 0
2179 1737 1976 1921 875 272
47 55 51 49 64 24
19 21 20 19 25 10
0 16556
0 44
0 17
(verwarmd 387.6 m2) (verwarmd 1085.4 m3)
BIJLAGEN
Pagina 28 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 15a
EPC berekening woning 2, EPC eis 1,00
ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving Bestandsnaam Omschrijving bouwwerk Adres Soort bouwwerk EPC-eis
: Woonhuis 2 : Woning 2 : Afstudeeropdracht P. Kaandorp : Takelstraat 4 1825KM Alkmaar : Woonfunctie : 1,00
[EPN 1.0, EIS VOOR 1 JANUARI 2006]
INDELING GEBOUW Type Verwarmd
Omschrijving zone Verwarmde zone
Ag [m2] 387,6
BOUWKUNDIGE GEGEVENS – TRANSMISSIE constructie
begrenzing
constructiedeel
A 2
[m ]
GEVEL NOORD
buiten, N
GEVEL OOST
buiten, 0
GEVEL ZUID
buiten, Z
GEVEL WEST
buiten, W
BEGANE GROND PLAT DAK
kruip buiten, boven
dubbele deur gevel glazen pui gevel kozijnen gevel dubbele deur kozijnen dubbele deur gevel kozijnen begane grondvloer plat dak
Hkr
Rc
[m]
[m k/W]
2
4,4 0,70 42,6 4,50 21,9 64,5 4,50 27,1 53,6 4,50 4,4 0,70 10,9 4,4 0,70 69,2 4,50 18,0 201,2 0,50 4,50 201,2 4,50 _____+ 723,5
Totaal
U
ZTA 2
[W/m k]
1,15 0,21 1,80 0,21 1,80 0,21 1,15 1,80 1,15 0,21 1,80 0,10 0,22
[-]
helling zonbeschaduwing [°] wering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de forfaitaire methode m.b.t. de koudebruggen. Bij de forfaitaire methode wordt een correctie op de U-waarde toegepast. Definitie lineaire koudebruggen zone : Verwarmde zone constructie
begrenzing koudebrug
Begane grondvloer kruip
omtrek vloer
P [m] 57,32
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE 2
2
qv10;kar/m van de woonfunctie : 0,258 [dm3/sm ]
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT bouwtype van de woonfunctie : traditioneel, gemengd zwaar
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 29 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1
-
Verwarmingssysteem 1
verwarmingstoestel
type toestel type luchtverwarmer/ketel aanvoertemperatuur individuele bemetering installatie voorzien van buffervat type verwarmingslichaam opwekkingsrendement (Nopw;verw) systeemrendement (Nsys;verw) aantal ketels-cv / luchtverwarmers met waakvlam gasketels-cv
installatiekenmerken
hulpenergie
: individueel centraal verwarmingstoestel : HR-107 Ketel : laag temperatuursysteem (LT) : ja : nee : vloer- en/of wandverwarming : 0,975 [-] : 1,000 [-] :0 : voorzien van ventilator : voorzien van elektronica : circulatiepomp voorzien van pompregeling : geen circulatiepomp aanwezig : geen parallel buffervat aanwezig : lengte circulatieleiding 0,00 km
warmtepomp individuele warmtepomp gebouwgebonden warmte-kracht Verwarmde zone
aangewezen zones :
INSTALLATIE W - WARMTAPWATER nr.
opwekkingstoestel
klasse
1
gasgestookt combitoestel HR/CW
4
Nopw;fap qv;wp [-] [dm3/s] 0,600 -
aantal badr 1
aantal aanr 1
Lbadr [m] 6-8
Laanr [m] 8-10
Lcirc [m] 0,0
d,inw [mm] < 10
INSTALLATIE W - VENTILATIE Ventilatie verwarmde zone: Verwarmde zone ventilatievoorziening type warmteterugwinning Nwtw regelbaar door bewoners toevoer in zomer bypass aanwezig type voorverwarming
: mechanische luchttoe- en afvoer : kruisstroom-warmtewisselaar : 0,65 : nee : toevoer niet uitschakelbaar : geen bypass : voorverwarming door warmteterugwinning
INSTALLATIE W - VENTILATOREN omschrijving zone Verwarmde zone
type ventilator gebalanceerde ventilatie, gelijkstroom
INSTALLATIE W - KOELING koelsysteem:
type toestel vrije koeling opwekkingsrendement voor koeling (Nopw;koel) systeemrendement voor koeling (Nsys;koel)
: geen koelmachine aanwezig : nee : 0,000 [-] : 0,000 [-]
INSTALLATIE E - VERLICHTING omschrijving zone Verwarmde zone
Afstudeerscriptie
Ag [m2] 387,6
Qprim;vl [MJ] 21865
BIJLAGEN
Pagina 30 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS verwarming hulpenergie warm tapwater ventilatoren verlichting zomercomfort koeling bevochtiging comp. PV-cellen comp. WK totaal
Qprim;verw Qprim;hulp;verw Qprim;tap Qprim;vent Qprim;vl Qzom;comf Qprim;koel Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;WK Qpres;tot Qpres;toel
Qpres;totaal / ((330 * 174673
Ag;verw 387,6
64322 MJ 9092 MJ 59167 MJ 15027 MJ 21865 MJ 5200 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ + 174673 MJ 191530 MJ +
65 *
Averlies ) * 663,1
Cepc ) = 1,12
EPC 0,92 Epc voldoet
RESULTATEN - INFORMATIEF C02-emissie
10107 kg
Risico te hoge temperaturen [TOjuli] Omschrijving zone Verwarmde zone
TOjuli 0,98 (laag - matig risico)
RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Er zijn geen waarschuwingen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 31 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 15b
EPC berekening woning 2, EPC eis 0,80 zonder warmtepomp
ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving Bestandsnaam Omschrijving bouwwerk Adres Soort bouwwerk EPC-eis
: Woonhuis 2 : Woning 2 : Afstudeeropdracht P. Kaandorp : Takelstraat 4 1825KM Alkmaar : Woonfunctie : 0,80
[EPN 0,8, EIS NA 1 JANUARI 2006]
INDELING GEBOUW Type Verwarmd
Omschrijving zone Verwarmde zone
Ag [m2] 387,6
BOUWKUNDIGE GEGEVENS – TRANSMISSIE constructie
begrenzing
constructiedeel
A 2
[m ]
GEVEL NOORD
buiten, N
GEVEL OOST
buiten, 0
GEVEL ZUID
buiten, Z
GEVEL WEST
buiten, W
BEGANE GROND PLAT DAK
kruip buiten, boven
dubbele deur gevel glazen pui gevel kozijnen gevel dubbele deur kozijnen dubbele deur gevel kozijnen begane grondvloer plat dak
Hkr
Rc
[m]
[m k/W]
2
4,4 0,70 42,6 4,50 21,9 64,5 4,50 27,1 53,6 4,50 4,4 0,70 10,9 4,4 0,70 69,2 4,50 18,0 201,2 0,50 4,50 201,2 4,50 _____+ 723,5
Totaal
U
ZTA 2
[W/m k]
1,15 0,21 1,80 0,21 1,80 0,21 1,15 1,80 1,15 0,21 1,80 0,10 0,22
[-]
helling zonbeschaduwing [°] wering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de forfaitaire methode m.b.t. de koudebruggen. Bij de forfaitaire methode wordt een correctie op de U-waarde toegepast. Definitie lineaire koudebruggen zone : Verwarmde zone constructie
begrenzing koudebrug
Begane grondvloer kruip
omtrek vloer
P [m] 57,32
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE 2
2
qv10;kar/m van de woonfunctie : 0,258 [dm3/sm ]
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT bouwtype van de woonfunctie : traditioneel, gemengd zwaar
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 32 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1
-
Verwarmingssysteem 1
verwarmingstoestel
type toestel type luchtverwarmer/ketel aanvoertemperatuur individuele bemetering installatie voorzien van buffervat type verwarmingslichaam opwekkingsrendement (Nopw;verw) systeemrendement (Nsys;verw) aantal ketels-cv / luchtverwarmers met waakvlam gasketels-cv
installatiekenmerken
hulpenergie
: individueel centraal verwarmingstoestel : HR-107 Ketel : laag temperatuursysteem (LT) : ja : nee : vloer- en/of wandverwarming : 0,975 [-] : 1,000 [-] :0 : voorzien van ventilator : voorzien van elektronica : circulatiepomp voorzien van pompregeling : geen circulatiepomp aanwezig : geen parallel buffervat aanwezig : lengte circulatieleiding 0,00 km
warmtepomp individuele warmtepomp gebouwgebonden warmte-kracht Verwarmde zone 1
aangewezen zones :
INSTALLATIE W - WARMTAPWATER nr.
opwekkingstoestel
klasse
1
gasgestookt combitoestel HR/CW
4
Nopw;fap qv;wp [-] [dm3/s] 0,600 -
aantal badr 1
aantal aanr 1
Lbadr [m] 6-8
Laanr [m] 8-10
Lcirc [m] 0,0
d,inw [mm] < 10
INSTALLATIE W - VENTILATIE Ventilatie verwarmde zone: Verwarmde zone ventilatievoorziening type warmteterugwinning Nwtw regelbaar door bewoners toevoer in zomer bypass aanwezig type voorverwarming
: mechanische luchttoe- en afvoer : kruisstroom-warmtewisselaar : 0,65 : nee : toevoer niet uitschakelbaar : geen bypass : voorverwarming door warmteterugwinning
INSTALLATIE W - VENTILATOREN omschrijving zone Verwarmde zone
type ventilator gebalanceerde ventilatie, gelijkstroom
INSTALLATIE W – FOTOVOLTAISCHE SYSTEMEN type systeem
RFpv
centraal,dak
0,670
oriëntatie [-] HOR
helling [°] 0
Apv [m3] 17,00
Spv [Wp/m2] 125,00
beschaduwing minimale belemmering
INSTALLATIE W - KOELING koelsysteem:
type toestel vrije koeling opwekkingsrendement voor koeling (Nopw;koel) systeemrendement voor koeling (Nsys;koel)
: geen koelmachine aanwezig : nee : 0,000 [-] : 0,000 [-]
INSTALLATIE E - VERLICHTING omschrijving zone Verwarmde zone
Afstudeerscriptie
Ag [m2] 387,6
Qprim;vl [MJ] 21865
BIJLAGEN
Pagina 33 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS verwarming hulpenergie warm tapwater ventilatoren verlichting zomercomfort koeling bevochtiging comp. PV-cellen comp. WK totaal
Qprim;verw Qprim;hulp;verw Qprim;tap Qprim;vent Qprim;vl Qzom;comf Qprim;koel Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;WK Qpres;tot Qpres;toel
Qpres;totaal / ((330 * 152771
Ag;verw 387,6
54120 MJ 9092 MJ 59167 MJ 15027 MJ 21865 MJ 6306 MJ 0 MJ 0 MJ -/- 12806 MJ 0 MJ + 152771 MJ 153224 MJ +
65 *
Averlies ) * 663,1
Cepc ) = 1,12
EPC 0,80 Epc voldoet
RESULTATEN - INFORMATIEF C02-emissie
8647 kg
Risico te hoge temperaturen [TOjuli] Omschrijving zone Verwarmde zone
TOjuli 1,22 (laag - matig risico)
RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Er zijn geen waarschuwingen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 34 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 15c
EPC berekening woning 2, EPC eis 0,80 met warmtepomp
ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving Bestandsnaam Omschrijving bouwwerk Adres Soort bouwwerk EPC-eis
: Woonhuis 2 : Woning 2 : Afstudeeropdracht P. Kaandorp : Takelstraat 4 1825KM Alkmaar : Woonfunctie : 0,80
[EPN 0.8, EIS NA 1 JANUARI 2006]
INDELING GEBOUW Type Verwarmd
Omschrijving zone Verwarmde zone
Ag [m2] 387,6
BOUWKUNDIGE GEGEVENS – TRANSMISSIE constructie
begrenzing
constructiedeel
A 2
[m ]
GEVEL NOORD
buiten, N
GEVEL OOST
buiten, 0
GEVEL ZUID
buiten, Z
GEVEL WEST
buiten, W
BEGANE GROND PLAT DAK
kruip buiten, boven
dubbele deur gevel glazen pui gevel kozijnen gevel dubbele deur kozijnen dubbele deur gevel kozijnen begane grondvloer plat dak
Hkr
Rc
[m]
[m k/W]
2
4,4 0,70 42,6 4,50 21,9 64,5 4,50 27,1 53,6 4,50 4,4 0,70 10,9 4,4 0,70 69,2 4,50 18,0 201,2 0,50 4,50 201,2 4,50 _____+ 723,5
Totaal
U
ZTA 2
[W/m k]
1,15 0,21 1,40 0,21 1,40 0,21 1,15 1,40 1,15 0,21 1,40 0,10 0,22
[-]
helling zonbeschaduwing [°] wering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
0,60
90
nee
minimale belemmering
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de forfaitaire methode m.b.t. de koudebruggen. Bij de forfaitaire methode wordt een correctie op de U-waarde toegepast. Definitie lineaire koudebruggen zone : Verwarmde zone constructie
begrenzing koudebrug
Begane grondvloer kruip
omtrek vloer
P [m] 57,32
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE 2
2
qv10;kar/m van de woonfunctie : 0,258 [dm3/sm ]
BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT bouwtype van de woonfunctie : traditioneel, gemengd zwaar
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 35 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1
-
Verwarmingssysteem 1
preferent toestel verwarmingstoestel
Niet- preferent toestel verwarmingstoestel
installatiekenmerken
hulpenergie
type toestel bron warmtepomp aanvoertemperatuur Vermogen [kW]
: individuele elektrische warmtepomp : bodem : T <= 35°C : 8,4
type toestel type luchtverwarmer/ketel aanvoertemperatuur individuele bemetering installatie voorzien van buffervat type verwarmingslichaam opwekkingsrendement (Nopw;verw) systeemrendement (Nsys;verw) aantal ketels-cv / luchtverwarmers met waakvlam gasketels-cv
: individueel centraal verwarmingstoestel : HR-107 Ketel : laag temperatuursysteem (LT) : ja : nee : vloer- en/of wandverwarming : 1,389 [-] : 1,000 [-] :0 : voorzien van ventilator : voorzien van elektronica : circulatiepomp voorzien van pompregeling : circulatiepomp voorzien van pompregeling : geen parallel buffervat aanwezig : lengte circulatieleiding 0,00 km
warmtepomp individuele warmtepomp gebouwgebonden warmte-kracht Verwarmde zone
aangewezen zones :
INSTALLATIE W - WARMTAPWATER nr.
opwekkingstoestel
klasse
1
gasgestookt combitoestel HR/CW
4
Nopw;fap qv;wp [-] [dm3/s] 0,600 -
aantal badr 1
aantal aanr 1
Lbadr [m] 6-8
Laanr [m] 8-10
Lcirc [m] 0,0
d,inw [mm] < 10
INSTALLATIE W - VENTILATIE Ventilatie verwarmde zone: Verwarmde zone ventilatievoorziening type warmteterugwinning Nwtw regelbaar door bewoners toevoer in zomer bypass aanwezig type voorverwarming
: mechanische luchttoe- en afvoer : kruisstroom-warmtewisselaar : 0,65 : nee : toevoer niet uitschakelbaar : wel bypass, luchtstroom niet afgesloten : voorverwarming door warmteterugwinning
INSTALLATIE W - VENTILATOREN omschrijving zone Verwarmde zone
type ventilator gebalanceerde ventilatie, gelijkstroom
INSTALLATIE W - KOELING koelsysteem:
type toestel vrije koeling opwekkingsrendement voor koeling (Nopw;koel) systeemrendement voor koeling (Nsys;koel)
: geen koelmachine aanwezig : nee : 0,000 [-] : 0,000 [-]
INSTALLATIE E - VERLICHTING omschrijving zone Verwarmde zone
Afstudeerscriptie
2
Ag [m ] 387,6
Qprim;vl [MJ] 21865
BIJLAGEN
Pagina 36 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS verwarming hulpenergie warm tapwater ventilatoren verlichting zomercomfort koeling bevochtiging comp. PV-cellen comp. WK totaal
Qprim;verw Qprim;hulp;verw Qprim;tap Qprim;vent Qprim;vl Qzom;comf Qprim;koel Qprim;bev Qprim;pv Qprim;comp;WK Qpres;tot Qpres;toel
Qpres;totaal / ((330 * 153028
Ag;verw 387,6
38147 MJ 13025 MJ 59167 MJ 15027 MJ 21865 MJ 5198 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ 0 MJ + 153028 MJ 153224 MJ +
65 *
Averlies ) * 663,1
Cepc ) = 1,12
EPC 0,80 Epc voldoet
RESULTATEN - INFORMATIEF C02-emissie
9215 kg
Risico te hoge temperaturen [TOjuli] Omschrijving zone Verwarmde zone
TOjuli 1,11 (laag - matig risico)
RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Controleer of het temperatuurniveau en de aanvoertemperatuur van de verwarmingstoestellen op elkaar afgestemd zijn.
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 37 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 16
Calculatie meerprijs warmtepompinstallatie woning 2
Calculatiestaat
Datum:
Rubriek
002
Omschrijving
Correctiefactor
1,00
Arbeidsloon
aantal 1 1 110 8 2 6 2 2 1 10 1 1 1 1 1 12 40 8 8 1,00
10%
3-3-2006
Blad:
omschrijving
minuten 60,00 60,00 60,00 60,00
Waterkotte DS 5006.3 bronmudule top s 30/7 gesloten bodemcollector afsluiters DN 25 afsluiters DN 32 inregelafsluiters DN 25 inregelafsluiters DN 32 keerklep DN25 cimberio filter DN 32 cimberio thermometers 1/2 Grundfoss UPS25/40 set pompkoppelingen Watts flowguard flowmeter DN32 post leidingen en hulpstukken post elektramateriaal extra montage warmtepomp extra montage leidingwerk montage aanvullende regeltechniek inregelen / in bedrijf stellen Subtotaal correctiefactor arbeidsloon Totaal arbeidsloon Netto totaal Algemene kosten + Winst en risico
1
Warmtepomp € netto prijs per stuk € 3.800,00 € 552,00 € 27,00 € 24,67 € 37,09 € 30,39 € 41,16 € 8,92 € 20,88 € 3,28 € 121,55 € 4,13 € 84,77 € 1.000,00 € 150,00
46,00 totaal minuten 720,00 2.400,00 480,00 480,00 4.080,00 4.080,00
netto prijs € € € € € € € € € € € € € € €
3.800,00 552,00 2.970,00 197,39 74,18 182,36 82,32 17,84 20,88 32,83 121,55 4,13 84,77 1.000,00 150,00
€
9.290,24
€ 3.128,00 € 12.418,24 € 1.241,82
totaal BTW 19%
€ 13.660,06 € 2.595,41
Totaal inclusief BTW
€ 16.255,48
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 38 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 17a
Energiebesparing woning 2 bij alleen verwarming
Berekening terugverdientijd warmtepomp - alleen verwarmen Project: Woning 2 verzamelde gegevens bouwkundig: oppervlak van de woning inhoud van de woning Berekende transmissie
387.6 1085.4 16556
m2 m3 Watt
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 1: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Draaiuren Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 3 19800 1200 3.396 0.15
Watt uren m3/uur kW
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 2: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Norm draaiuren CV toestel Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 3 19800 120 3.396 0.15
Watt uren m3/uur kW
Warmtepomp Norm draaiuren Thermisch vermogen warmtepomp Totaal elektrisch vermogen warmtepompinstallatie C.O.P.
Waterkotte DS5006.3 2250 uren 7.1 Watt 1.38 kW 5.14
verzamelde gegevens energietarieven: Gasprijs bij een verbruik van ca. 3908m3/jaar Gasprijs bij een verbruik van ca. 841m3/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 3151kWh/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 6120.05kWh/jaar
€. 0.61 €. 0.74 €. 0.17 €. 0.18
Prijsstijging gas per jaar
3.5 %
Prijsstijging elektra per jaar
3.5 %
verzamelde gegevens onderhoud: Onderhoudskosten warmtepomp per jaar
€. 120.00
Prijsstijging onderhoudskosten warmtepomp per jaar
2.75 %
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
per m3 per m3 per kWh per kWh
Pagina 39 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Berekening energiebesparing: Situatie 1: Conventionele CV ketel voor verwarming a €. 0.6149 Gasverbruik CV 3408 m3/jaar Elektraverbruik CV 151 kWh/jaar a €. 0.1683 Totaal energieverbruik per jaar
€. €. €.
Situatie 2: Bivalent warmtepompsysteem (warmtepomp en CV ketel) a €. 0.7397 €. Gasverbruik CV 341 m3/jaar Elektraverbruik CV 15 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Elektraverbruik WP 3105 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Totaal energieverbruik per jaar €. Totaal energiebesparing per jaar
2095.29 25.33 2120.62
252.05 2.77 572.25 827.08
€.
1293.54
€. €.
8110.00 1293.54 6.27
Berekening terugverdientijd: Totale investering Totaal energiebesparing per jaar Terugverdientijd in jaren
15 jaren prognose: prijsstijgingen: gas 3.5 % per jaar / elektra 3.5 % per jaar / onderhoud 2.75 % per jaar Jaar Gas Elektra Onderhoud Totaal Restinvestering 1 €. 1843.23 €. -549.69 €. 120.00 €. 1173.54 €. 6936.46 2 €. 1907.75 €. -568.93 €. 123.30 €. 1215.51 €. 5720.95 3 €. 1974.52 €. -588.85 €. 126.69 €. 1258.98 €. 4461.97 €. 3157.98 4 €. 2043.63 €. -609.46 €. 130.17 €. 1303.99 5 €. 2115.15 €. -630.79 €. 133.75 €. 1350.61 €. 1807.36 6 €. 2189.18 €. -652.86 €. 137.43 €. 1398.89 €. 408.48 7 €. 2265.80 €. -675.71 €. 141.21 €. 1448.88 €. -1040.40 8 €. 2345.11 €. -699.36 €. 145.10 €. 1500.65 €. -2541.04 9 €. 2427.19 €. -723.84 €. 149.09 €. 1554.26 €. -4095.30 10 €. 2512.14 €. -749.18 €. 153.19 €. 1609.77 €. -5705.08 11 €. 2600.06 €. -775.40 €. 157.40 €. 1667.27 €. -7372.34 €. -9099.14 12 €. 2691.06 €. -802.54 €. 161.73 €. 1726.80 13 €. 2785.25 €. -830.63 €. 166.17 €. 1788.45 €. -10887.59 14 €. 2882.74 €. -859.70 €. 170.74 €. 1852.29 €. -12739.89 €. -14658.29 15 €. 2983.63 €. -889.79 €. 175.44 €. 1918.40
opmerkingen:
•
Er zijn voldoende gegevens over de transmissie opgegeven om de berekeningen uit te voeren
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 40 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 17b
Energiebesparing woning 2 bij verwarming en koeling
Berekening terugverdientijd warmtepomp - verwarmen en koelen Project: Woning 2 verzamelde gegevens bouwkundig: oppervlak van de woning inhoud van de woning Berekende transmissie Geraamde koellast
387.6 1085.4 16556 16281
m2 m3 Watt Watt
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 1: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Draaiuren Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 3 19.8 1200 3.396 0.15
kW uren m3/uur kW
Koelmachine Koelvermogen Norm draaiuren koelmachine Elektrisch vermogen C.O.P.bepaald door raamgetal voor elektrisch vermogen
Onbekend 15 750 6 2.5
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 2: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Norm draaiuren CV toestel Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 3 19.8 120 3.396 0.15
Warmtepomp Norm draaiuren verwarming Thermisch vermogen warmtepomp Totaal elektrisch vermogen warmtepompinstallatie C.O.P. Norm draaiuren koeling Totaal elektrisch vermogen voor koeling (alleen pompen)
Waterkotte DS5006.3 2250 uren 7.1 kW 1.38 kW 5.14 750 uren 0.18 kW
verzamelde gegevens energietarieven: Gasprijs bij een verbruik van ca. 3908m3/jaar Gasprijs bij een verbruik van ca. 841m3/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 8035kWh/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 6267kWh/jaar Prijsstijging gas per jaar
€. 0.61 €. 0.74 €. 0.19 €. 0.18 3.5 %
Prijsstijging elektra per jaar
3.5 %
verzamelde gegevens onderhoud: Onderhoudskosten warmtepomp per jaar Onderhoudskosten koelmachine per jaar Verschil in de inderhoudskosten (koeling -/- warmtepomp)
€. 120.00 €. 120.00 €. 0.00
Prijsstijging onderhoudskosten warmtepomp per jaar
2.75 %
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
kW uren kW
kW uren m3/uur kW
per m3 per m3 per kWh per kWh
Pagina 41 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Berekening energiebesparing: Situatie 1: Conventionele CV ketel en koelmachine voor verwarming a €. 0.6149 €. Gasverbruik CV 3408 m3/jaar Elektraverbruik CV 151 kWh/jaar a €. 0.1883 €. Elektraverbruik koeling 4884 kWh/jaar a €. 0.1883 €. Totaal energieverbruik per jaar €.
2095.29 28.34 919.71 3043.34
Situatie 2: Bivalent warmtepompsysteem (warmtepomp en CV ketel) Gasverbruik CV 341 m3/jaar a €. 0.7397 €. Elektraverbruik CV 15 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Elektraverbruik WP 3105 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Elektraverbruik koeling 147 kWh/jaar a €. 0.1843 €. Totaal energieverbruik per jaar €.
252.05 2.77 572.25 27.01 854.09
Totaal energiebesparing per jaar
€.
2189.26
€. €.
7011.00 2189.26 3.2
Berekening terugverdientijd: Totale investering Totaal energiebesparing per jaar Terugverdientijd in jaren
15 jaren prognose: prijsstijgingen: gas 3.5 % per jaar / elektra 3.5 % per jaar / onderhoud 2.75 % per jaar Jaar Gas Elektra Onderhoud Totaal Restinvestering 1 €. 1843.23 €. 346.02 €. 0.00 €. 2189.26 €. 4821.74 €. 2555.86 2 €. 1907.75 €. 358.13 €. 0.00 €. 2265.88 3 €. 1974.52 €. 370.67 €. 0.00 €. 2345.19 €. 210.68 4 €. 2043.63 €. 383.64 €. 0.00 €. 2427.27 €. -2216.59 5 €. 2115.15 €. 397.07 €. 0.00 €. 2512.22 €. -4728.81 6 €. 2189.18 €. 410.97 €. 0.00 €. 2600.15 €. -7328.97 7 €. 2265.80 €. 425.35 €. 0.00 €. 2691.16 €. -10020.12 8 €. 2345.11 €. 440.24 €. 0.00 €. 2785.35 €. -12805.47 9 €. 2427.19 €. 455.65 €. 0.00 €. 2882.83 €. -15688.30 €. -18672.03 10 €. 2512.14 €. 471.60 €. 0.00 €. 2983.73 11 €. 2600.06 €. 488.10 €. 0.00 €. 3088.16 €. -21760.20 12 €. 2691.06 €. 505.18 €. 0.00 €. 3196.25 €. -24956.44 €. -28264.56 13 €. 2785.25 €. 522.87 €. 0.00 €. 3308.12 14 €. 2882.74 €. 541.17 €. 0.00 €. 3423.90 €. -31688.46 15 €. 2983.63 €. 560.11 €. 0.00 €. 3543.74 €. -35232.20
opmerkingen:
• • • •
Er zijn voldoende gegevens over de transmissie opgegeven om de berekeningen uit te voeren Er zijn voldoende gegevens over de koellast opgegeven om de berekeningen uit te voeren er is gerekend met een raamgetal voor de koellast het elektrisch vermogen van de koelmachine is niet ingevuld. Er wordt gerekend met 40% van het koelvermogen vermogen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 42 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 18a
Berekening terugverdientijd woning 2 (alleen verwarmen) met de uitgebreide methode
Investering warmtepomp + isolatie beglazing Investering zonnepanelen
€ 17.821,00 € 10.995,00
energiebesparing
Gas [€./jaar]
energiebesparing warmtepomp energiebesparing zonnepanelen *
€
prijsstijging gas per jaar prijsstijging elektra per jaar
3,50% 3,50%
onderhoud warmtepomp per jaar onderhoud koudwatermachine per jaar verschil kosten onderhoud per jaar onderhoud zonnepanelen per jaar prijsstijging onderhoud per jaar
€ € € €
WARMTEPOMP jaar energie onderhoud rest besparing investering 0 € € € 17.821,00 1 € 1.293,55 € € 16.527,45 2 € 1.338,82 € € 15.188,63 3 € 1.385,68 € € 13.802,94 4 € 1.434,18 € € 12.368,76 5 € 1.484,38 € € 10.884,38 6 € 1.536,33 € € 9.348,05 7 € 1.590,10 € € 7.757,95 8 € 1.645,76 € € 6.112,19 9 € 1.703,36 € € 4.408,83 10 € 1.762,98 € € 2.645,86 11 € 1.824,68 € € 821,18 12 € 1.888,54 € € 1.067,3713 € 1.954,64 € € 3.022,0114 € 2.023,06 € € 5.045,0715 € 2.093,86 € € 7.138,93-
Afstudeerscriptie
1.843,24
Elektra [€./jaar] € 549,69€ 276,45 (1500 kWh per jaar a €. 0,1843) * bron www. Solaracces.nl
120,00 120,0050,00 2,75%
ZONNEPANELEN TOTAAL energie onderhoud rest besparing investering € € € 10.995,00 € 6.826,00 € 276,45 € 50,00 € 10.768,55 € 5.758,90 € 286,13 € 51,38 € 10.533,80 € 4.654,83 € 296,14 € 52,79 € 10.290,45 € 3.512,50 € 306,51 € 54,24 € 10.038,18 € 2.330,58 € 317,23 € 55,73 € 9.776,68 € 1.107,70 € 328,34 € 57,26 € 9.505,61 € 157,56€ 339,83 € 58,84 € 9.224,62 € 1.466,67€ 351,72 € 60,46 € 8.933,35 € 2.821,16€ 364,03 € 62,12 € 8.631,44 € 4.222,61€ 376,77 € 63,83 € 8.318,49 € 5.672,64€ 389,96 € 65,58 € 7.994,12 € 7.172,94€ 403,61 € 67,39 € 7.657,89 € 8.725,26€ 417,73 € 69,24 € 7.309,40 € 10.331,41€ 432,36 € 71,14 € 6.948,19 € 11.993,25€ 447,49 € 73,10 € 6.573,80 € 13.712,73-
BIJLAGEN
Pagina 43 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Netto investering warmtepomp
Restinvestering zonnepanelen
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Jaren
9 10 11 12 13 14 15
Restinvestering warmtepomp
Jaren
Terugverdientijd warmtepomp
Euro (x1000) Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 44 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 18b
Berekening terugverdientijd woning 2 (verwarmen en koelen) met de uitgebreide methode
Investering warmtepomp + isolatie beglazing Investering zonnepanelen
€ 17.821,00 € 10.995,00
energiebesparing
Gas [€./jaar]
energiebesparing warmtepomp energiebesparing zonnepanelen *
€
prijsstijging gas per jaar prijsstijging elektra per jaar
(1500 kWh per jaar a €. 0,1843) * bron www. Solaracces.nl
3,50% 3,50%
onderhoud warmtepomp per jaar onderhoud koudwatermachine per jaar verschil kosten onderhoud per jaar onderhoud zonnepanelen per jaar prijsstijging onderhoud per jaar
€ € € €
WARMTEPOMP jaar energie onderhoud rest besparing investering 0 € € € 17.821,00 1 € 2.189,26 € € 15.631,74 2 € 2.265,88 € € 13.365,86 3 € 2.345,19 € € 11.020,67 4 € 2.427,27 € € 8.593,39 5 € 2.512,23 € € 6.081,17 6 € 2.600,15 € € 3.481,01 7 € 2.691,16 € € 789,85 8 € 2.785,35 € € 1.995,509 € 2.882,84 € € 4.878,3310 € 2.983,74 € € 7.862,0711 € 3.088,17 € € 10.950,2412 € 3.196,25 € € 14.146,4913 € 3.308,12 € € 17.454,6114 € 3.423,91 € € 20.878,5215 € 3.543,74 € € 24.422,26-
Afstudeerscriptie
1.843,24
Elektra [€./jaar] € 346,02 € 276,45
120,00 120,0050,00 2,75%
ZONNEPANELEN TOTAAL energie onderhoud rest besparing investering € € € 10.995,00 € 6.826,00 € 276,45 € 50,00 € 10.768,55 € 4.863,19 € 286,13 € 51,38 € 10.533,80 € 2.832,06 € 296,14 € 52,79 € 10.290,45 € 730,22 € 306,51 € 54,24 € 10.038,18 € 1.444,79€ 317,23 € 55,73 € 9.776,68 € 3.695,51€ 328,34 € 57,26 € 9.505,61 € 6.024,59€ 339,83 € 58,84 € 9.224,62 € 8.434,76€ 351,72 € 60,46 € 8.933,35 € 10.928,85€ 364,03 € 62,12 € 8.631,44 € 13.509,77€ 376,77 € 63,83 € 8.318,49 € 16.180,56€ 389,96 € 65,58 € 7.994,12 € 18.944,35€ 403,61 € 67,39 € 7.657,89 € 21.804,39€ 417,73 € 69,24 € 7.309,40 € 24.764,01€ 432,36 € 71,14 € 6.948,19 € 27.826,71€ 447,49 € 73,10 € 6.573,80 € 30.996,06-
BIJLAGEN
Pagina 45 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Netto investering warmtepomp
Restinvestering zonnepanelen
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Jaren
9 10 11 12 13 14 15
Restinvestering warmtepomp
Jaren
Terugverdientijd warmtepomp
Euro (x1000) Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 46 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 19
Afstudeerscriptie
Plattegronden woning 3
BIJLAGEN
Pagina 47 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 48 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 49 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 50 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 20
Transmissieberekening Woning 3
Programma : VABI WARMTEVERLIESBEREKENING VA101 - Versie 6.52 Projectnummer : 06-1003 Projectnaam : WONING 3.PRJ Gebouw 1 Technicus : P. Kaandorp Omschrijving : Afstudeeropdracht Pascal Kaandorp ------------------------------------------------------------------------------Warmteverliesberekening volgens ISSO 51 (woningen/woongebouwen) TOTAALOVERZICHT Nr
Omschrijving
2 GARAGE 3 BERGING 4 HAL 5 WIJNKELDER 6 LOUNGERUIMTE 7 TOILET 8 FITNESS 9 HAMMAN 10 BADKAMER GROOT 11 BERGING 12 KEUKEN 13 HAL 14 BIJKEUKEN 16 TUINKAMER 17 WOONKAMER 18 ENTREE 19 TOILET 20 EETKAMER 21 SERRE 22 LOGEERKAMER 23 LOGEERKAMER 24 VIDE 25 VIDE 26 HAL 27 BADKAMER 28 TOILET 29 BADKAMER 30 GARDEROBE 31 SLAAPKAMER 32 LOGEERKAMER 33 SLAAPKAMER 34 HAL 35 CV KAST 36 TOILET 37 BADKAMER 38 VIDE 39 BADKAMER 40 SLAAPKAMER Totalen [Watt]
Temp [°C] 10 15 18 14 20 15 20 22 22 15 20 18 20 20 20 18 15 20 20 20 20 18 18 18 22 15 22 18 20 20 20 18 15 15 22 18 22 20
Trans [Watt] 32 202 171 131 365 -9 196 89 256 91 416 -46 236 499 317 50 -18 297 391 319 243 -8 93 91 126 -46 327 134 267 409 769 356 38 -10 160 130 156 712 7474
Vent [Watt] 247 114 82 90 193 12 137 113 237 79 302 0 154 350 227 40 10 204 280 233 183 0 85 96 127 0 255 129 185 285 546 264 49 9 167 120 170 509 5571
Opwrm [Watt] 0 0 537 470 1183 7 706 430 1046 0 1523 0 827 1799 947 191 0 1062 1421 1171 903 0 0 397 536 0 1233 557 958 1470 2788 1314 0 0 692 0 291 2589 27448
Totaal [Watt
Kengetal W/m2 W/m3
790 692 1741 11 1040 632 1540
41 86 46 5 37 101 98
16 34 18 2 15 40 38
2241 0 1218 2647 1491 281 0 1563 2092 1723 1329
45 0 97 77 50 55 0 72 167 48 51
15 0 33 26 17 19 0 24 57 19 20
584 789 0 1814 820 1410 2164 4104 1933
14 120 0 109 40 54 69 90 52
5 47 0 43 16 21 52 48 27
0 1018
0 132
0 52
1017 3811 40493
127 70 60
50 57 24
Bruto vloeroppervlakte gebouw 850.2 m2 (verwarmd 709.0 m2) Bruto inhoud gebouw 2283.7 m3 (verwarmd 1923.8 m3) Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 51 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 21
Calculatie meerprijs warmtepompinstallatie woning 3
Calculatiestaat
Datum:
Rubriek
002
Omschrijving
Correctiefactor
1,00
Arbeidsloon
aantal 1 1 170 8 2 6 2 2 1 10 1 1 1 1 1 12 40 8 8 1,00
10%
3-3-2006
omschrijving
Blad:
minuten 60,00 60,00 60,00 60,00
Warmtepomp €
netto prijs per stuk € 3.920,00 € 720,00 € 27,00 € 37,09 € 41,96 € 41,16 € 46,33 € 11,52 € 20,88 € 3,28 € 228,15 € 4,13 € 94,17 € 1.000,00 € 150,00
1
46,00
totaal minuten 720,00 2.400,00 480,00 480,00 4.080,00 4.080,00
netto prijs € € € € € € € € € € € € € € €
3.920,00 720,00 4.590,00 296,71 83,93 246,95 92,66 23,04 20,88 32,83 228,15 4,13 94,17 1.000,00 150,00
€
11.503,44
€ € €
3.128,00 14.631,44 1.463,14
totaal BTW 19%
€ €
16.094,58 3.057,97
Totaal inclusief BTW
€
19.152,56
Waterkotte DS5008.4 bronmodule top s 30/10 gesloten bodemcollector afsluiters DN 32 afsluiters DN 40 inregelafsluiters DN 32 inregelafsluiters DN 40 keerklep DN32 cimberio filter DN 32 cimberio thermometers 1/2 Grundfoss UPS 32/80 set pompkoppelingen Watts flowguard flowmeter DN40 post leidingen en hulpstukken post elektramateriaal extra montage warmtepomp extra montage leidingwerk montage aanvullende regeltechniek inregelen / in bedrijf stellen Subtotaal correctiefactor arbeidsloon Totaal arbeidsloon Netto totaal Algemene kosten + Winst en risico
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 52 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 22a
Energiebesparing woning 3 bij alleen verwarming
Berekening terugverdientijd warmtepomp - alleen verwarmen Project: Woning 3 verzamelde gegevens bouwkundig: oppervlak van de woning inhoud van de woning Berekende transmissie
709 1923.8 26769
m2 m3 Watt
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 1: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Draaiuren Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 4 27800 1200 3.612 0.15
Watt uren m3/uur kW
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 2: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Norm draaiuren CV toestel Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 4 27800 120 3.612 0.15
Watt uren m3/uur kW
Warmtepomp Norm draaiuren Thermisch vermogen warmtepomp Totaal elektrisch vermogen warmtepompinstallatie C.O.P.
Waterkotte DS6008.3 2250 uren 9.2 Watt 1.74 kW 5.29
verzamelde gegevens energietarieven: Gasprijs bij een verbruik van ca. 4674m3/jaar Gasprijs bij een verbruik van ca. 917m3/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 3173kWh/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 6932.33kWh/jaar
€. 0.61 €. 0.74 €. 0.17 €. 0.19
Prijsstijging gas per jaar
3.5 %
Prijsstijging elektra per jaar
3.5 %
verzamelde gegevens onderhoud: Onderhoudskosten warmtepomp per jaar
€. 120.00
Prijsstijging onderhoudskosten warmtepomp per jaar
2.75 %
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
per m3 per m3 per kWh per kWh
Pagina 53 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Berekening energiebesparing: Situatie 1: Conventionele CV ketel voor verwarming a €. 0.6103 Gasverbruik CV 4174 m3/jaar Elektraverbruik CV 173 kWh/jaar a €. 0.1683 Totaal energieverbruik per jaar
€. €. €.
2547.18 29.17 2576.35
Situatie 2: Bivalent warmtepompsysteem (warmtepomp en CV ketel) a €. 0.7397 €. Gasverbruik CV 417 m3/jaar Elektraverbruik CV 17 kWh/jaar a €. 0.1866 €. Elektraverbruik WP 3915 kWh/jaar a €. 0.1866 €. Totaal energieverbruik per jaar €.
308.73 3.23 730.54 1042.50
Totaal energiebesparing per jaar
€.
1533.85
€. €.
7153.00 1533.85 4.66
Berekening terugverdientijd: Totale investering Totaal energiebesparing per jaar Terugverdientijd in jaren
15 jaren prognose: prijsstijgingen: gas 3.5 % per jaar / elektra 3.5 % per jaar / onderhoud 2.75 % per jaar Jaar Gas Elektra Onderhoud Totaal Restinvestering 1 €. 2238.46 €. -704.60 €. 120.00 €. 1413.85 €. 5739.15 2 €. 2316.80 €. -729.26 €. 123.30 €. 1464.24 €. 4274.91 3 €. 2397.89 €. -754.79 €. 126.69 €. 1516.41 €. 2758.50 €. 1188.06 4 €. 2481.82 €. -781.21 €. 130.17 €. 1570.44 5 €. 2568.68 €. -808.55 €. 133.75 €. 1626.38 €. -438.31 6 €. 2658.58 €. -836.85 €. 137.43 €. 1684.30 €. -2122.62 7 €. 2751.63 €. -866.14 €. 141.21 €. 1744.28 €. -3866.90 8 €. 2847.94 €. -896.45 €. 145.10 €. 1806.39 €. -5673.30 9 €. 2947.62 €. -927.83 €. 149.09 €. 1870.71 €. -7544.00 10 €. 3050.78 €. -960.30 €. 153.19 €. 1937.30 €. -9481.30 11 €. 3157.56 €. -993.91 €. 157.40 €. 2006.25 €. -11487.55 €. -13565.21 12 €. 3268.08 €. -1028.70 €. 161.73 €. 2077.65 13 €. 3382.46 €. -1064.70 €. 166.17 €. 2151.58 €. -15716.79 14 €. 3500.85 €. -1101.97 €. 170.74 €. 2228.13 €. -17944.92 €. -20252.33 15 €. 3623.38 €. -1140.54 €. 175.44 €. 2307.40
opmerkingen:
•
Er zijn voldoende gegevens over de transmissie opgegeven om de berekeningen uit te voeren
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 54 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 22b
Energiebesparing woning 3 bij verwarming en koeling
Berekening terugverdientijd warmtepomp - verwarmen en koelen Project: Woning 3 verzamelde gegevens bouwkundig: oppervlak van de woning inhoud van de woning Berekende transmissie Geraamde koellast
709 1923.8 26769 28857
m2 m3 Watt Watt
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 1: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Draaiuren Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 4 27.8 1200 3.612 0.15
kW uren m3/uur kW
Koelmachine Koelvermogen Norm draaiuren koelmachine Elektrisch vermogen C.O.P.bepaald door raamgetal voor elektrisch vermogen
Onbekend 30 750 12 2.5
verzamelde gegevens van de installatie in situatie 2: CV toestel Vermogen CV toestel op vollast Norm draaiuren CV toestel Gasverbruik op vollast Elektriciteitsverbruik op vollast
Agpo Econpact 4 27.8 120 3.612 0.15
Warmtepomp Norm draaiuren verwarming Thermisch vermogen warmtepomp Totaal elektrisch vermogen warmtepompinstallatie C.O.P. Norm draaiuren koeling Totaal elektrisch vermogen voor koeling (alleen pompen)
Waterkotte DS6008.3 2250 uren 9.2 kW 1.74 kW 5.29 750 uren 0.24 kW
verzamelde gegevens energietarieven: Gasprijs bij een verbruik van ca. 4674m3/jaar Gasprijs bij een verbruik van ca. 917m3/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 11830kWh/jaar elektraprijs bij een verbruik van ca. 7105kWh/jaar Prijsstijging gas per jaar
€. 0.61 €. 0.74 €. 0.19 €. 0.19 3.5 %
Prijsstijging elektra per jaar
3.5 %
verzamelde gegevens onderhoud: Onderhoudskosten warmtepomp per jaar Onderhoudskosten koelmachine per jaar Verschil in de inderhoudskosten (koeling -/- warmtepomp)
€. 120.00 €. 120.00 €. 0.00
Prijsstijging onderhoudskosten warmtepomp per jaar
2.75 %
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
kW uren kW
kW uren m3/uur kW
per m3 per m3 per kWh per kWh
Pagina 55 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Berekening energiebesparing: Situatie 1: Conventionele CV ketel en koelmachine voor verwarming a €. 0.6066 €. Gasverbruik CV 4174 m3/jaar Elektraverbruik CV 173 kWh/jaar a €. 0.1907 €. Elektraverbruik koeling 8657 kWh/jaar a €. 0.1907 €. Totaal energieverbruik per jaar €.
2531.74 33.05 1650.91 4215.70
Situatie 2: Bivalent warmtepompsysteem (warmtepomp en CV ketel) Gasverbruik CV 417 m3/jaar a €. 0.7397 €. Elektraverbruik CV 17 kWh/jaar a €. 0.1866 €. Elektraverbruik WP 3915 kWh/jaar a €. 0.1866 €. Elektraverbruik koeling 173 kWh/jaar a €. 0.1866 €. Totaal energieverbruik per jaar €.
308.73 3.23 730.54 32.31 1074.81
Totaal energiebesparing per jaar
€.
3140.89
€. €.
7153.00 3140.89 2.28
Berekening terugverdientijd: Totale investering Totaal energiebesparing per jaar Terugverdientijd in jaren
15 jaren prognose: prijsstijgingen: gas 3.5 % per jaar / elektra 3.5 % per jaar / onderhoud 2.75 % per jaar Jaar Gas Elektra Onderhoud Totaal Restinvestering 1 €. 2223.01 €. 917.88 €. 0.00 €. 3140.89 €. 4012.11 €. 761.28 2 €. 2300.82 €. 950.01 €. 0.00 €. 3250.82 3 €. 2381.35 €. 983.26 €. 0.00 €. 3364.60 €. -2603.32 4 €. 2464.69 €. 1017.67 €. 0.00 €. 3482.36 €. -6085.69 5 €. 2550.96 €. 1053.29 €. 0.00 €. 3604.25 €. -9689.93 6 €. 2640.24 €. 1090.15 €. 0.00 €. 3730.40 €. -13420.33 7 €. 2732.65 €. 1128.31 €. 0.00 €. 3860.96 €. -17281.29 8 €. 2828.29 €. 1167.80 €. 0.00 €. 3996.09 €. -21277.38 9 €. 2927.28 €. 1208.67 €. 0.00 €. 4135.96 €. -25413.34 €. -29694.05 10 €. 3029.74 €. 1250.98 €. 0.00 €. 4280.72 11 €. 3135.78 €. 1294.76 €. 0.00 €. 4430.54 €. -34124.59 12 €. 3245.53 €. 1340.08 €. 0.00 €. 4585.61 €. -38710.20 €. -43456.31 13 €. 3359.12 €. 1386.98 €. 0.00 €. 4746.11 14 €. 3476.69 €. 1435.52 €. 0.00 €. 4912.22 €. -48368.53 15 €. 3598.38 €. 1485.77 €. 0.00 €. 5084.15 €. -53452.67
opmerkingen:
• • • •
Er zijn voldoende gegevens over de transmissie opgegeven om de berekeningen uit te voeren Er zijn voldoende gegevens over de koellast opgegeven om de berekeningen uit te voeren er is gerekend met een raamgetal voor de koellast het elektrisch vermogen van de koelmachine is niet ingevuld. Er wordt gerekend met 40% van het koelvermogen vermogen
Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 56 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 23a
Berekening terugverdientijd woning 3 (alleen verwarmen) met de uitgebreide methode
Investering warmtepomp + isolatie beglazing Investering zonnepanelen
€ 18.006,00 € 10.995,00
energiebesparing
Gas [€./jaar]
energiebesparing warmtepomp energiebesparing zonnepanelen *
€
onderhoud warmtepomp per jaar onderhoud koudwatermachine per jaar verschil kosten onderhoud per jaar onderhoud zonnepanelen per jaar prijsstijging onderhoud per jaar
€ € € €
WARMTEPOMP onderhoud rest investering € € 18.006,00 € € 15.816,74 € € 13.550,86 € € 11.205,67 € € 8.778,39 € € 6.266,17 € € 3.666,01 € € 974,85 € € 1.810,50€ € 4.693,33€ € 7.677,07€ € 10.765,24€ € 13.961,49€ € 17.269,61€ € 20.693,52€ € 24.237,26-
Afstudeerscriptie
(1500 kWh per jaar a €. 0,1843) * bron www. Solaracces.nl
3,50% 3,50%
prijsstijging gas per jaar prijsstijging elektra per jaar
jaar energie besparing 0 € 1 € 2.189,26 2 € 2.265,88 3 € 2.345,19 4 € 2.427,27 5 € 2.512,23 6 € 2.600,15 7 € 2.691,16 8 € 2.785,35 9 € 2.882,84 10 € 2.983,74 11 € 3.088,17 12 € 3.196,25 13 € 3.308,12 14 € 3.423,91 15 € 3.543,74
Elektra [€./jaar] 1.843,24 € 346,02 € 276,45
120,00 120,0050,00 2,75%
ZONNEPANELEN energie onderhoud rest besparing investering € € € 10.995,00 € 276,45 € 50,00 € 10.768,55 € 286,13 € 51,38 € 10.533,80 € 296,14 € 52,79 € 10.290,45 € 306,51 € 54,24 € 10.038,18 € 317,23 € 55,73 € 9.776,68 € 328,34 € 57,26 € 9.505,61 € 339,83 € 58,84 € 9.224,62 € 351,72 € 60,46 € 8.933,35 € 364,03 € 62,12 € 8.631,44 € 376,77 € 63,83 € 8.318,49 € 389,96 € 65,58 € 7.994,12 € 403,61 € 67,39 € 7.657,89 € 417,73 € 69,24 € 7.309,40 € 432,36 € 71,14 € 6.948,19 € 447,49 € 73,10 € 6.573,80
BIJLAGEN
TOTAAL
€ € € € € € € € € € € € € € € €
7.011,00 5.048,19 3.017,06 915,22 1.259,793.510,515.839,598.249,7610.743,8513.324,7715.995,5618.759,3521.619,3924.579,0127.641,7130.811,06-
Pagina 57 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Netto investering warmtepomp
Restinvestering zonnepanelen 0
-20
-15
-10
-5
10
15
20
25
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Jaren
9 10 11 12 13 14 15
Restinvestering warmtepomp 5
Jaren
Terugverdientijd warmtepomp
Euro (x1000) Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 58 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Bijlage 23b
Berekening terugverdientijd woning 3 (verwarmen en koelen) met de uitgebreide methode
Investering warmtepomp + isolatie beglazing Investering zonnepanelen
€ 18.006,00 € 10.995,00
energiebesparing
Gas [€./jaar]
energiebesparing warmtepomp energiebesparing zonnepanelen *
€
onderhoud warmtepomp per jaar onderhoud koudwatermachine per jaar verschil kosten onderhoud per jaar onderhoud zonnepanelen per jaar prijsstijging onderhoud per jaar
€ € € €
WARMTEPOMP onderhoud rest investering € € 18.006,00 € € 15.816,74 € € 13.550,86 € € 11.205,67 € € 8.778,39 € € 6.266,17 € € 3.666,01 € € 974,85 € € 1.810,50€ € 4.693,33€ € 7.677,07€ € 10.765,24€ € 13.961,49€ € 17.269,61€ € 20.693,52€ € 24.237,26-
Afstudeerscriptie
(1500 kWh per jaar a €. 0,1843) * bron www. Solaracces.nl
3,50% 3,50%
prijsstijging gas per jaar prijsstijging elektra per jaar
jaar energie besparing 0 € 1 € 2.189,26 2 € 2.265,88 3 € 2.345,19 4 € 2.427,27 5 € 2.512,23 6 € 2.600,15 7 € 2.691,16 8 € 2.785,35 9 € 2.882,84 10 € 2.983,74 11 € 3.088,17 12 € 3.196,25 13 € 3.308,12 14 € 3.423,91 15 € 3.543,74
Elektra [€./jaar] 1.843,24 € 346,02 € 276,45
120,00 120,0050,00 2,75%
ZONNEPANELEN energie onderhoud rest besparing investering € € € 10.995,00 € 276,45 € 50,00 € 10.768,55 € 286,13 € 51,38 € 10.533,80 € 296,14 € 52,79 € 10.290,45 € 306,51 € 54,24 € 10.038,18 € 317,23 € 55,73 € 9.776,68 € 328,34 € 57,26 € 9.505,61 € 339,83 € 58,84 € 9.224,62 € 351,72 € 60,46 € 8.933,35 € 364,03 € 62,12 € 8.631,44 € 376,77 € 63,83 € 8.318,49 € 389,96 € 65,58 € 7.994,12 € 403,61 € 67,39 € 7.657,89 € 417,73 € 69,24 € 7.309,40 € 432,36 € 71,14 € 6.948,19 € 447,49 € 73,10 € 6.573,80
BIJLAGEN
TOTAAL
€ € € € € € € € € € € € € € € €
7.011,00 5.048,19 3.017,06 915,22 1.259,793.510,515.839,598.249,7610.743,8513.324,7715.995,5618.759,3521.619,3924.579,0127.641,7130.811,06-
Pagina 59 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006
Netto investering warmtepomp
Restinvestering zonnepanelen
Restinvestering warmtepomp
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Jaren
9 10 11 12 13 14 15
Jaren
Terugverdientijd warmtepomp
Euro (x1000) Afstudeerscriptie
BIJLAGEN
Pagina 60 van 60
Haalbaarheidsonderzoek naar: de financiële haalbaarheid van een warmtepompinstallatie in nieuwbouwwoningen bij de nieuwe EPC norm van 0.8 per 1 januari 2006 © P. Kaandorp 17 mei 2006