123
Bijlagen Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen – 125 Bijlage 2 Lijst afkortingen – 129 Bijlage 3 – 131
125
Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen
L. Abraham-Inpijn, Antibiotica en infecties, DOI 10.1007/978-90-368-0542-1, © 2016 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV
126
Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen
type
subgroep
soorten
preparaat
opmerkingen
β-lactamantibiotica
smalspectrumpenicilline
feniticilline benzylpenicilline flucloxacilline
broxil benzylpenicilline floxapen
bevatten een ring bestaande uit drie koolstofatomen en een stikstofatoom en werken in op de celwand van de bacteriën. – als enige bètalactamase ongevoelig
breed spectrum
amoxicilline piperacilline
amoxicilline piperaciline
idem
cefalosporinen
cefalexine cefaclor
keforal ceclor
idem
carbapenems
meropenem ertapenem doripenem imipenem
meronem invanz doribax tienam, impenem
behoren tot de β-lactam antibiotica. bactericide middelen, hebben een breder spectrum dan de andere β-lactam antibiotica middelen. Alleen intraveneus
aminoglycosiden
gentamicine tobramycine neomycine amikacine
garacol, septopal, gentamicine obracin, tobramycine neomycine amikacine
bactericide antibiotica, remmen eiwitsynthese van bacteriën
chinolonen:
ciprofloxacine levofloxacine norfloxacine moxifloxacine ofloxacine pipemidinezuur
ciprofloxacine, Ciproxin tavanic norfloxacine avelox tarivid, ofloxacine pipram
bactericide vooral werkzaam tegen gramnegatieve bacteriën
tetracyclines
tetracycline doxycycline minocycline tigecycline
tetracycline doxy, efracea, vibramycin minocycline tygacil
bacteriostatica
glycopeptiden
teicoplanine vancomycine
targocid vancomycine, vancocin
remming celwandsynthese. Vancomycine destabiliseert de celwand van de bacteriën en is alternatief bij penicillineallergie.
127
Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen
type
subgroep
macroliden
sulfonamiden trimethoprim
sulfonamiden trimethoprim trimethoprim+ sulf
soorten
preparaat
opmerkingen
erytromycine roxitromycine claritromycine azitromycine clindamycine
erytromycine, erythrocine roxitromycine, rulide claritromycine, klacid azitromycine, zithromax clindamycine, dalacin C
bacteriostatisch in de in vivo bereikbare concentraties. voordeel hoge weefselspiegels
sulfadiazine trimethoprim co-trimoxazol
sulfadiazine trimethoprim bactrimel, Cotrimoxazol
sulfonamiden heeft nog een klein indicatie gebied. Meest samen gebruikt met trimethoprim in verband met hun synergistische werking
nitro-imidazoolderivaten
metronidazol
bactericide door productie van superoxideradicalen die DNA vernietigen. metronidazol is actief tegen anaeroben
chlooramfenicol
chlooramfenicol
remmen de eiwitsynthese; alleen als oogdruppels
overige antimicrobiële middelen
linezolid
daptomycine ameest
linezolid
zyvoxid
synthetisch bacteriostatisch door remming celwandsynthese
cubicin
bactericide
gebruikte of bekenste antibacteriële middelen. Specifieke middelen zoals tegen lepra, tuberculose, antivirale repectievelijk antischimmel- of wormmiddelen zijn niet toegevoegd
129
Bijlage 2 Lijst afkortingen
L. Abraham-Inpijn, Antibiotica en infecties, DOI 10.1007/978-90-368-0542-1, © 2016 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV
130
Bijlage 2 Lijst afkortingen
ABS International Antibiotic Strategies International AB Antibiotica
ICD International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems IMRT Intensiteit gemoduleerde radiotherapie
AC Ambulante Care
IPH Institute of Public Health Brussels
ARDS Acute respiratoir distress syndrome
IPSE Improving Patient Safety in Europe
ATC Anatomical Therapeutic Chemical Classifi-
ISIS-AR Infectieziektesurveillance-informatiesysteem antibioticaresistentie
cation ATC/DDD Anatomical Therapeutic Chemical Classification/met gedefinieerde dagdosis BAPCOC Belgian Antibiotic Policy Coordination Committee
Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter KNMT Bevordering van de Tandheelkunde Lareb Nederlands Bijwerkingen Centrum MAO Remmer van de monoaminoxydaseremmer
BMJ British Medical Journal
MBC Minimaal bactericide concentratie
BON Bisfosfonaatosteonecrose
MRC Minimaal remmende groei concentratie
BRONJ Bisphosphonate Related Osteonecrosis of
MRSA’ Multiresistente (Methicilline) stafylococcus aureus
the Jaw BURDEN Burden of Resistance and Disease in European National
MRSE Multiresistente stafylococcus epidermidis NLN Nordic Council on Medicines
BRMO Bijzondere resistente micro-organismen
NUG Necrotiserende ulceratieve gingivitis
CDC Centers for Disease Control and Preven-
NUP Necrotiserende ulceratieve parodontitis
tion
ORN Osteoradionecrose
DDD Defined Daily Dose
PID Verpakking per 1.000 inwoners per dag
DID Defined Daily Doses per 1.000 inhabitants
PTX Pentoxifylline
per day DNA Desoxyribonucleïnezuur DPP DDD per verpakking EARS European Antimicrobial Resistance Surveillance System EBRO Evidence based richtlijnontwikkeling
PVL Panton-Valentine-leucocidin RIVM Rijks Instituut voor de Volksgezondheid en mileu SAR Self-Medication with Antibiotics and Resistance Levels in Europe
EC European Commission
SARIN Surveillance van antibioticaresistentie in Nederland
ECDC European Centre for Disease Prevention
SARS Severe Acute Respiratory Syndrome
and Control Escherichia coli E. coli EFTA European Free Trade Association Enterohaemoraghic E. coli EHEC ESAC European Surveillance of Antimicrobial Consumption ESBL Extended spectre bètalactamase ESCMID European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases EUCAST European Committee on Antimicrobial Suspectibility Testing FDA Food and Drug Administration GFR Glomerulofiltratiesnelheid HBO Hyperbare zuurstof HDP’s Host Defence Peptiden HHT Hereditaire Hemorragisch Teleangiectasie HIV Humaan immuun deficiëntievirus HUS Hemolytisch ureumisch syndroom
SFK Stichting Farmaceutische Kengetallen STEC Shigatoxine producerende E. coli SWAB Stichting werkgroep antibioticabeleid TB Tuberculosis VRSA Vancomycine-resistente Stafylococcus aureus VTEC Verocytotoxigene E. coli VU Vrije Universiteit WHO World Health Organization WIP Werkgroep infectiepreventie WPG Wet publieke gezondheid XDR-TB Extensively Drug-Resistant Tuberculosis
131
Bijlage 3
L. Abraham-Inpijn, Antibiotica en infecties, DOI 10.1007/978-90-368-0542-1, © 2016 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV
132
Bijlage 3
Landelijk beschikbaar voorlichting- en informatiemateriaal infectie- en antibioticumbeleid 55 55 55 55 55
Elektronisch antibioticaboekje Farmacotherapeutisch Kompas (elektronisch en boekvorm) Lareb: Nederlands bijwerkingencentrum; ook voor vragen over teratologie (073-6469702) Richtlijn Verantwoordelijk gebruik van biologicals. NVR 2011 RIVM: 55 The European Antimicrobial Resistance Surveillance System, 7 http://www.ecdc. europa.eu/en/activities/surveillance/EARS-Net/Pages/index.aspx
55 Publieksinformatie over antibioticagebruik: 7 www.rivm.nl/Onderwerpen/A/ Antibioticaresistentie
55 Toolkit antibioticagebruik, 7 http://toolkits.loketgezondleven.nl/toolkits/?page_id 68 55 Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB) (adviseert ook over individuele gevallen) 55 Werkgroep Infectie Preventie via 7 www.medisch-nieuws.nl of via 7 www.mednet.nl 55 7 www.artsennet.nl/richtlijnen 55 Meer over MRSA: folder ‘Wat is MRSA?’ ISI MRSA en Web-based MRSA learning tool, 7 http://www.mrsa-net.nl/
55 Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM) 55 Vereniging voor Infectieziekten 55 Vereniging voor Hygiëne en Infectiepreventie in de Gezondheidszorg zz België
[email protected] Web: 7 http://www.riziv.fgov.be/zorgverleners/geneesheren/kwaliteitspromotie/rapport zz Internationaal
55 The Aftermath of Penicillin (over de historie van antibiotica) 55 European Surveillance of Antimicrobial Consumption (ESAC): project over antibioticumgebruik in Europa
