Bronvermelding Beleidsontwikkeling voor mensen met een functiebeperking instructies voor gemeenten, Agenda 22. Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland (CG-Raad), 2003 Concept beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning 2012 - 2015 'Iedereen telt' een sociale visie op de noodzaak van eigen kracht en inclusief beleid. Gemeente Westvoorne Samen actief in Spijkenisse, meerjarenbeleidsplan Wmo gemeente Spijkenisse Het arrangement in de Wmo, Maatwerk voor de burger met een beperking. VNG, 2010 JAARVERSLAG 2011 regiogemeenten Voorne Putten en Goeree Overflakkee, Lokale Zorgnetwerken &Lokale Teams Huiselijk Geweld GGD Rotterdam-Rijnmond, Cluster Persoonsgerichte Zorg, Team regiogemeenten Memo Overzicht belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van de integrale openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ+), gemeente Spijkenisse Kantelen: toekomstbestendig, systematisch en concreet, Handreiking voor het modelmatig vertalen van beleid naar uitvoering. VNG, mei 2012 Factsheet Gemeente Rotterdam, Staal-afspraken www.vnq.nl
-
Kernboodschappen Lokaal Volksgezondheidsbeleid, GGD Rotterdam Rijnmond VNG-reactie op het regeerakkoord, Bijzondere ledenbrief 8 november 2012 Nota Jeugd 2011-2014 Regeerakkoord Rutte I I Bruggen slaan Woonvisie LEA-document www.zorqatlas.nl www.riiksoverheid.nl www.cbs.nl, statline
41
Bijlage 1: Lijst met afkortingen AWBZ CJG CVtM GGD RR GGD ZHE GGz GOSA LZN LTHG OGGz OGGz+ MO RAS SER SISA VB VNG WE Wet OKE Wth Wmo WSW WWB ZHE
42
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Centrum voor Jeugd en Gezin Coördinatie Vrijwillige Thuiszorg en Mantelzorg Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Rotterdam Rijnmond Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Zuid Hollandse Eilanden Geestelijke Gezondheidszorg Gemeentelijke Organisatie Sluitende Aanpak Lokaal Zorg Netwerk Lokaal Team Huiselijk Geweld Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Doelgroepen van de prestatievelden 7, 8 en 9. Maatschappelijke Opvang Regionale Agenda Samenleving Sport, Economie en Recreatie Stadsregionaal Instrument Sluitende Aanpak Verslavings Beleid Vereniging Nederlandse Gemeenten Voor- en Vroegschoolse Educatie Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie Wet tijdelijk huisverbod Wet maatschappelijke ondersteuning Wet Sociale Werkvoorziening Wet Werk en Bijstand Zuid Hollandse Eilanden
Bijlage 2: Agenda 22 Besluiten van lokale overheden beïnvloeden het dagelijks leven van mensen met een functiebeperking, omdat huisvesting, schoolkeuze of zorg in het geding zijn. Het is daarom belangrijk dat de overheid bij alle besluitvorming rekening houdt met de gevolgen ervan voor mensen met een functiebeperking. De VN aanvaardde unaniem de Standaard Regels voor het creëren van gelijke kansen voor mensen met een functiebeperking. De Standaard Regels vormen een uitstekend hulpmiddel voor het structureren van beleid. De Zweedse belangenorganisaties van mensen met een functiebeperking ontwikkelden op basis hiervan een methode voor het ontwikkelen van beleid, bekend als Agenda 22. De regels van Agenda 22 gaan over: 1. bewustmaking 2. medische zorg 3. revalidatie en re-integratie 4. ondersteunende diensten en voorzieningen 5. toegankelijkheid 6. onderwijs 7. werk 8. verwerving en behoud van inkomen en sociale zekerheid 9. gezinsleven en persoonlijke integriteit 10. cultuur 11. sport en recreatie 12. religie 13. informatie en onderzoek 14. beleidsvorming en -planning 15. wetgeving 16. economisch beleid 17. coördinatie van werk 18. belangenorganisaties van mensen met een functiebeperking 19. training van personeel 20. registratie en evaluatie van beleid 21. technische en economische samenwerking 22. internationale samenwerking
43
Bijlage 3: Plannen naar aanleiding van regeerakkoord RutteAsscher Plannen naar aanleiding regeerakkoord R u t t e - Asscher 1.
1 januari 2013
2.
1 januari 2014
Aanspraak op ZZP 1 en 2 uit de AWBZ vervalt voor nieuwe cliënten. Beroep op Huishoudelijke Hulp wordt beëindigd voor nieuwe cliënten. Gemeenten houden 2 5 % van het huidige budget over. Mogelijk wordt verstrekking inkomensafhankelijk.
3.
1 januari 2014
4.
1 januari 2014
Aanspraak op ZZP 3 voor Verpleging en Verzorging uit de AWBZ vervalt voor nieuwe cliënten. Aanspraak op dagbesteding (Begeleiding Groep) vervalt voor huidige en nieuwe (extramurale) cliënten, en daarmee ook de aanspraak op vervoer van en naar de dagbesteding.
5.
1 januari 2014
Mensen maken alleen nog aanspraak op (extramurale) persoonlijke verzorging (AWBZ) als zij dit gedurende meer dan 6 maanden nodig hebben en voor minimaal 90 minuten per week. Ander is er sprake van gebruikelijke zorg.
1 januari 2015
Aanspraak op ZZP3 voor GGZ en VG uit AWBZ vervalt voor nieuwe cliënten.
1 januari 2015
Per 1 januari 2015 vallen onderstaande taken onder de gemeente verantwoordelijkheid • • • •
het gemeentelijke preventieve beleid; de vrijwillige provinciale jeugdzorg; de jeugd-LVG (licht verstandelijke gehandicapten); de jeugd-GGZ (geestelijke gezondheidszorg);
de jeugdbescherming en jeugdreclassering 8.
1 januari 2015
Mogelijke beëindiging van Huishoudelijke Hulp voor bestaande cliënten. Verstrekking mogelijk inkomensafhankelijk vanwege korting van 7 5 % op het budget.
9.
1 januari 2015
Extramurale verzorging (AWBZ) wordt overgeheveld naar het gemeentelijk domein.
10.
1 januari 2015
Individuele Begeleiding (AWBZ) wordt overgeheveld naar het gemeentelijke domein. Gemeenten krijgen 7 5 % van het huidige budget.
11.
1 januari 2016
Aanspraak op ZZP 4 uit AWBZ vervalt voor nieuwe cliënten en bestaande cliënten.
44
Bijlage 4: Verslag bijeenkomst Wmo- beleidsplan en decentralisaties
G E M E E N T E
Brielle
Verslag bijeenkomst over het Wmo-beleidsplan 2 0 1 3 - 2 0 1 7 en de decentralisaties, 5 f e b r u a r i 2 0 1 3 in de Sjoel. 1.
W e l k o m s t w o o r d door w e t h o u d e r Borgonjen
Wethouder Borgonjen opent de bijeenkomst door alle aanwezigen te bedanken voor hun komst. De grote opkomst en diversiteit aan deelnemers geeft aan dat de onderwerpen die op de agenda staan leven. En tegelijkertijd ook hoe divers het veld is waar we mee te maken hebben. Het Wmobeleidsplan is een plan op hoofdlijnen, omdat er nog veel keuzes gemaakt moeten worden. We staan samen voor een grote opgave in het kader van de decentralisaties, we kunnen veel van elkaar leren. Hierin is een regierol weggelegd voor de gemeente, die u vandaag om uw input vraagt over de vraagstukken rondom de AWBZ waar we een antwoord moeten gaan geven. Ook na deze bijeenkomst is er ruimte om input te leveren, op verschillende momenten en manieren. 2.
Toelichting op het W m o - beleidsplan door m e v r o u w Hoogenboom ( g e m e e n t e Brielle) en toelichting op decentralisaties door m e v r o u w Terpstra ( B M C ) .
De PowerPointprestentatie is als bijlage bij dit verslag toegevoegd. Enkele vragen/opmerkingen vanuit de zaal: •
•
Mate van regionale samenwerking, veel partijen hebben met meerdere gemeentes te maken. Wat als mensen geen bijdrage kunnen leveren in het kader van wederkerigheid? Bij sommige bezuinigingen zijn ook nog Verborgen' bezuinigingen. Communicatie richting burgers is erg belangrijk. Betrek partijen bij het maken van keuzes. Wat valt er allemaal onder de term begeleiding in de AWBZ? Besteed aan aandacht aan scheiden van wonen en zorg, dit maakt dat meer mensen een beroep zullen doen op de gemeente. Belang van een sociale kaart voor Brielle.
3.
I n t e r a c t i e in subgroepen: Zie bijlage
4.
Afsluiting door middagvoorzitter en w e t h o u d e r
De groepen kregen allemaal de gelegenheid om een terugkoppeling van één zin te geven. Groep 1 : Hoe is de wijkverpleging het best te organiseren en wat is de rol van de gemeente hierin? Indicatie door de professional. Laat professional zorg leveren zonder onderscheid van producten financiering.
en
Groep 2: Moet de dagactiviteiten uit de huidige AWBZ en het gemeentelijk welzijnsaanbod in elkaar worden geschoven en zo ja hoe en voor wie? Nee. Ja onder voorwaarde: expertise, respect, luisteren naar de doelgroep + werkvloer. 45
Groep 3: Ondersteunt en stimuleert de gemeente de mantelzorg voldoende? Wie ondersteunt de mantelzorgers die uit een andere gemeente komen? Er moet een actief, preventief beleid worden gevoerd vanuit de gemeente. Enkele steekwoorden: communicatie en sociale vaardigheid. Groep 4: Casus Keukentafelgesprekken en buurtgericht werken belangrijk. Kans op overbelasting sociaal netwerk. Mensen vallen tussen wal en schip. Risico: rijke generatie meer zorg, arme generatie minder zorg. Groep 5: Moet de gemeente -na de ombuiging- nog de hulp in de huishouding faciliteren of kan zij dit beter in andere WMO zaken steken zoals ondersteuning mantelzorg? Ja, gemeente blijft faciliteren voor diegene die echt geen andere mogelijkheid hebben. Daarnaast faciliteren van mantelzorg en netwerkaanpak plus vorm geven aan de signaleringsfunctie. Groep 6: Hoe geeft de overheid wijkparticipatie vorm? Zijn bewoners in beweging te zetten? Bewust maken door communicatie, buurtbijeenkomsten, folders. Niets opleggen. Groep 7: Hoe organiseert de gemeente vrijwillige hulp voor mensen die dat nodig hebben? De gemeente moet niet organiseren maar stimuleren, faciliteren, etc. Wethouder Borgonjen bedankt alle aanwezigen voor hun inbreng. Hij is tijdens de bespreking van de groepjes bij een aantal groepen aangesloten en heeft veel opgestoken. Wat hem betreft was het een zeer geslaagde middag, die smaakt naar meer. Aanwezigen zullen het verslag van vandaag ontvangen, en nog betrokken worden bij vervolgstappen door de gemeente. Op welk moment en in welke vorm kan per organisatie verschillen.
46
Bijlage 5: verslagen van de subgroepen Groep 1 : Hoe is de wijkverpleging het best te organiseren en w a t is de rol van de g e m e e n t e hierin? Aanwezig: Best Care (mw. Van Kralingen), Directzorg (mw. E. Roelofs), Directzorg (mw. P. van Vliet), Buurtzorg (mw. L Scholten), Careyn (mw. I. Kievit), Catharina Stichting (mw. J. Moerman), Gemeenteraad Brielle (mw. Van Bennekom), Gemeenteraad Brielle (dhr. T. Zaal, voorzitter), gemeente Brielle (mw. P. van Munster) Vragen bij de aanwezigen: - Wie doet de indicatie? - Hoe gaat de samenwerking geregeld worden tussen de gemeente en de zorginstellingen? - Wie coördineert de hulpvraag? (betrekken van professionals) -Wat is zorg waarop j e kunt bezuinigen? - Is de gemeente bereid met verschillende zorgaanbieders/verzekeraars samen te werken bij de personele verzorging? - Hoe blijft de momenteel aangeboden zorg in stand? Opmerkingen van de aanwezigen: - Niet scheiden van verschillende partijen (personele verzorging / medische verzorging / medische begeleiding) - Er moet 1 persoon komen die alle handelingen (benodigde zorg) kan verrichten. - Zorg dat de administratieve afhandeling goed geregeld is. - Weghalen van concurrentie en overgaan op samenwerking, dus betere efficiëntie in organisaties. - Voorheen koos klant voor organisatie, straks gemeente. - Het wordt 1 grote organisatie maar dat gaat ten koste van de cliënt. - De zorgbehoefte kan niet worden geïndiceerd door de huisarts. - Niet uit elkaar halen van verpleging en verzorging. - Er moet een kanteling komen in de zorg wat wordt aangeboden en wat wordt gewenst. - Wijziging gedachtegang: "ik heb recht op" wordt "wat heb ik nodig". - Geen scheiding in soort hulp - Eis dat bij de gemeente de expertise aanwezig is. - Indiceren naar klantprofiel (zoals bij Careyn, momenteel 10 klantprofielen) Groep 2 : Moet de dagactiviteiten uit de huidige AWBZ en het g e m e e n t e l i j k welzijnsaanbod in e l k a a r w o r d e n geschoven en zo j a hoe e n voor wie? Deelnemers: Jos en Monique v.d. Ende (Zorgboerderij Land-Goed), Jan Mulder (VSO Arend Bal (Ipse de Bruggen),
Bauwina Breston (Alzheimer
Brielle), Peter Versluis (?) (Careyn De Plantage), Samantha Harteveld
(Samanthaharteveld.nl,
Nederland
VPR), Alice Crapts
Gina Verkuijl (Raadslid gemeente
gesprekleider),
Maarland),
Albert Prins (gemeente
(Gemeente
Brielle), Brielle,
verslaglegging). De voorzitter stelt een voorstellingsronde voor waarbij een ieder aangeeft of hij/zij het eens is met het in elkaar schuiven van AWBZ- en Welzijnsaanbod, om daarna met elkaar in gesprek te gaan. Voorstellingsronde: Arend Bal:
Ja, mits hierdoor niet specifieke zorg voor mensen die hier echt van afhankelijk zijn verloren gaat, het gaat om een kwetsbare groep die j e niet zomaar overal bij kunt aanschuiven
Jan Mulder:
Ja, mits het goed geregeld wordt, het kennisniveau en expertise moeten op peil blijven, de doelgroep is gecompliceerd.
Monique v.d. Ende:
Ja, maar heeft grote twijfels
Jos v.d. Ende:
Nee, tenzij. Hij vreest dat financiën gaan overheersen en als dwangmiddel
Peter Versluis:
Ja, maar niet alles op één hoop gooien, er zal gebruik moeten worden
kunnen worden ingezet gemaakt van elkaar expertise en deskundigheid
47
Gina Verkil ijl:
Ja, maar weifelt, het moet geen ordinaire bezuinig worden, de politici
Alice Crapts:
Ja, maar partijen moeten respect hebben voor elkaar expertise en de
kennen de doelgroep niet gemeente moet luisteren naar'het veld' Bauwina Breston:
Neigt naar Nee, is pessimistisch, is de gemeente wel in staat al deze specifieke kennis van verschillende partijen te regisseren?
Gesprek: • Organisaties gebruiken eikaars kennis nu op vrijwillige basis, dit is afhankelijk wie de leiding heeft, en daarmee persoonsafhankelijk. • De bezuinigingen zijn fors en zorgwekkend, blijft er nog wel wat over voor de zwaksten? • We moeten niet terug naar buurthuisachtige constructies zonder professionals. • Aansturing door gemeente is gewenst. Er moet een goede regie op basis van beleid komen. • Er zal slim van elkaar voorzieningen (gebouwen, vervoer, e.d.) gebruik gemaakt moeten worden. Hiervoor in vertrouwen in elkaar nodig. • Omdat we met verschillende doelgroepen en wetgeving te maken hebben zullen aanpassing in regelgeving of ontheffingen noodzakelijk zijn (b.v. bij gebruik busvervoer), bureaucratie mag initiatieven niet in de weg staan. • We moeten als V e l d ' Ja zeggen en het initiatief naar ons toetrekken. • Gemeenten op VP moeten goed samenwerken en elkaar concessies doen. Op dit moment verschilt de aanpak van Wajong-jongeren nogal, en dat is niet goed uit te leggen. • Deense toestanden moeten worden voorkomen, niet elke gemeente zijn eigen werkwijze, waardoor mensen gaan verhuizen vanwege dit verschil in aanbod. •
Er moet niet op geld worden gestuurd; voorbeeld Charlois waar gemeente gebouwen via aanbesteding aanbiedt aan de goedkoopste gebruiker i.p.v. te zoeken naar de beste invulling.
• •
Ook het V e l d ' zal zelf initiatieven moeten nemen en elkaar niet beconcurreren op financiën, maar samen één compleet plaatje moeten aanbieden. Zorg moet op wijk- en buurtniveau worden bezien en ingevuld, het V e l d ' zal hier initiatief moeten nemen.
Er zal een langetermijnvisie moeten komen. Vaak worden er snel haalbare doelen gesteld waarbij aanpalende gebieden over het hoofd worden gezien en men van het éne naar het andere beleid holt, met als resultaat kwalitatief achterblijvende zorg en kapitaalverlies. De gemeente moet regisseren op basis van de expertise van het V e l d ' , niet op Euro's. Laten we lekker beginnen met gehandicaptenvervoer en dagbesteding op locaties; op deze terreinen gebruik maken van eikaars voorzieningen. Er is al steeds mee samenwerking in het V e l d ' , initiatieven moeten worden geregistreerd en worden verbreed, hier ligt een taak voor de gemeente. Vertel als gemeente waar j e mee bezig bent, neem de mensen stap voor stap mee, gebruik alle mogelijke vormen van communicatie. Veel mensen zijn nu bang voor hun toekomst, probeer die angst weg te nemen door heldere communicatie.
48
Groep 3: Ondersteunt en stimuleert de g e m e e n t e de mantelzorg voldoende? W i e ondersteunt de mantelzorgers die uit e e n a n d e r e g e m e e n t e komen?
Deelnemers: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Mevr. Kuij pers Mevr. Herschenbank De heer Beukema De heer Grootveld Mevr. Bos Dhr. De Koning
Instelling Push Stichting MEE Wmo-raad Wmo-raad Gemeente Brielle, afdeling Voorzieningen (voorzitter) Gemeente Brielle, afdeling Beleid (notulen)
A. Ondersteunt en stimuleert de gemeente de Mantelzorg voldoende? De volgende aandachtspunten zijn gegeven: • • • • • • • •
•
• •
Er is Mantelzorgsalon, maar daar komen niet alle mantelzorgers. Een grote groep inwoners is verborgen en hebben er mogelijk ook geen behoefte aan De respijtzorg is nog onbekend. Hier moet meer bekendheid aan worden gegeven. De mantelzorgers moeten ontlast worden De druk op de mantelzorgers zal in verband met de decentralisaties alleen maar toenemen Er moet actief mantelzorgbeleid komen; er moeten 1 op 1 gesprekken komen waar een toelichting wordt gegeven wat de Mantelzorg concreet inhoudt Bij de instellingen en loketten moet doorgevraagd worden. Door juiste vraagstelling kom je er achter of er sprake is van Mantelzorg. Het is niet voor iedereen duidelijk wat mantelzorg nu feitelijk inhoudt Er moet meer voorlichting komen en een goed communicatieplan Een optie is om werkgevers opmerkzaam te maken dat personeel mogelijk mantelzorgerszijn en dat er ondersteuning mogelijk is. (respijtzorg) Mogelijk valt een deel van werknemers uit i.v.m. deze mantelzorg. Kappers zijn een doelgroep waar nagenoeg alle inwoners gebruik van maken. Tijdens het knippen vinden er allerlei (persoonlijke) gesprekken plaats. De kappers kunnen voorlichting krijgen over Mantelzorg. Dat geldt ook voor CJG, scholen, huisartsen, sportverenigingen en wijkverengingen, buurthuizen. Een goed sociale kaart met achtergrond informatie wordt nu gemist. Instanties kunnen beter naar elkaar verwijzen als er een uitgewerkte sociale kaart aanwezig is. Een manterzorgcursus is mogelijk een optie om nader uit te werken
B.
Wie ondersteunt de mantelzorgers die uit een andere gemeente komen? • Een sociale kaart is in deze belangrijk • Er moet een loket zijn waar j e informatie kan verkrijgen • Er kan een databank worden opgezet • Combinatie maken met vrijwilligerswerk/vacaturebank/vrijwilligerspunt • Een warme overdracht van de ene gemeente naar de andere gemeente. Dat geldt ook voor overdracht tussen instellingen. • Preventie is erg belangrijk. Kernachtig: Van de gemeente wordt een actief preventief beleid verwacht gericht op: 1. 2. 3.
49
Voorlichting Sociale kaart Communicatie
Groep 4: Casus Aanwezigen :
Dnr
- Slot - Ipse de Bruggen, Dhr. V/d Vliet - Zorg boerderij Op Aarde, Dhr. Varekamp- Stg. Push, Mw. Bosmans - gemeente Brielle
Tips vanuit de deelnemers aan de deelsessie: • de recht op zorg vervalt: de deelnemers hebben het vermoeden dat dit betekent dat er meer mensen tussen wal en schip gaan vallen. Woon je in een rijke gemeente, dan heb j e geluk. Woon je in een arme gemeente, dan heb je pech. •
dagopvang zorgt voor structuur, waardoor minder zorg in de nacht nodig is.
•
valkuil kan zijn dat het sociale netwerk overbelast wordt. Hoe ga j e als gemeente het sociale netwerk activeren?
•
niet te veel mensen rondom de keukentafel. Er bestaan casemanagers dementie die net als de Wmo consulenten het gesprek aan de keukentafel aangaan.
•
vereist een cultuuromslag binnen de organisaties: niet langer "wij helpen u". Maar "wat kunt u zelf en waar kunnen wij u helpen".
Groep 5: Moet de g e m e e n t e -na de ombuiging- nog de hulp in de huishouding faciliteren of kan zij dit beter in andere W M O zaken steken zoals ondersteuning mantelzorg? Groepsleden: Dhr. Walters (GGD), Dhr. Smid (raadslid Brielle), Dhr. Boogaard (Careyn HZ), Mevr. Rehorst (BestCare), Mevr. Van Der Hoek (raadslid Brielle), Mevr. Bode (gemeente Brielle, gespreksleider), Marjolijn Hoogenboom (gemeente Brielle, notulist). De gespreksleider stelt voor om op post-its per persoon argumenten vóór de stelling en tegen de stelling te schrijven en die te clusteren. We komen tot de conclusie dat elk argument vóór en tegen ook andersom uitgelegd kan worden. Wel geld blijven investeren: overzicht houden op zorgvragen signaalfunctie vanuit professionals professionals leveren betere zorg regierol is lastig te voeren voor mantelzorgers, risico bestaat dat zij in de knel komen tussen verschillende rollen en moeilijke beslissingen die daarbij kunnen horen. belang van vroegsignalering en daarmee besparen. continuiteit vanuit professionele organisatie privacy van klant het is een basisvoorziening particuliere hulp onbetaalbaar voor lage inkomens signalering van niet-pluisfase Geen geld investeren: eigen verantwoordelijkheid voor leven en welzijn, vertrouwen in creativiteit burgers mantelzorg versterkt netwerk privacy en veiligheid, geen Vreemden' over de vloer er bestaat veel particuliere zorg. De huidige hulp wordt opgezegd als er recht op HH ontstaat. de gemeente kan het geld maar één keer uitgeven. geld kan beter worden geinvesteerd in acties om netwerk te versterken, zoals Eigen Kracht-conferenties. • wellicht kunnen kinderen de hulp wel betalen? Andere opmerkingen: Hoe j e het ook inricht, de signaalfunctie moet blijven. Om burgers zover te krijgen om dit te gaan doen moet er voor hen een positieve prikkel worden ingebouwd.
50
Groep 6: Hoe geeft de overheid wijkparticipatie vorm? Zijn bewoners in beweging te zetten? Aanwezig: M. van Hoef (Vz) van de Wmo-raad, M. Crielaard (notulist) , B. Hengst van Ipse de Bruggen, K. van de Laar van Careyn, A. Boot van GGZ Bouman, B. van Stijn van Wmo-raad, maar ook als jongerenwerker
en lid van de PvdA, R. de Haan van de
Wmo-raad De deelnemers van externe organisaties geven aan geen inwoner te zijn van de Gemeente Brielle maar wel zeer nauwe banden in het werkveld Brielle te hebben en er ook fysiek te werken. Desgevraagd wordt antwoordt gegeven op de vraag wat zijn Wijkraden precies en zitten ze in elke wijk. Conclusie is dat niet in elke wijk een wijkraad zit, maar ook niet altijd wenselijk is. Het schuilt hem met name in de eigen kracht van de burger, wat kan ik zelf, maar zeker ook wat kan ik voor een ander betekenen. Hoe kan je die bereidheid stimuleren. Als straks de Zzp l t / m 4 zorg eraf gaat hoe ga je er dan mee o m . Durf j e j e buren om hulp te vragen, durf j e buren hulp aan te bieden. De vraag is hoe ga j e er mee om. Vanuit de gemeente bijvoorbeeld als kinderen het huis uitgaan (daadwerkelijk worden uitgeschreven) benader je dan de achterblijvende ouder om eens om zich heen te kijken of ze zorgtaak voor de kinderen nu bij buren kunnen worden ingezet. Ook zijn kinderen in een begeleidend wonen traject gekomen, maar nu ook zorg verliezen hoe gaan ouders daar mee o m . Conclusie niemand realiseert zich dat zorgen voor zorg geen taak blijft van de gemeente maar meer en meer door buren naaste en familie opgepakt moet worden. Hier moet door de gemeente mee aandacht aan gegeven worden. Er moet een cultuuromslag plaatsvinden. Niets is meer vanzelf sprekend. Ook een rol ligt bij de huisarts is de buurt, die moet escalatie voorkomen en patiënten er op wijzen dat hulp van wijkgenoten vragen geen schande is. Stimuleren van informele netwerken een soort informele sociale kaart. Hou als gemeente buurtbijeenkomsten. Betrek bijstandsklanten in de buurt. Gebruik moeders uit de bijstand in de vroegsignalering, als tussenschakel tussen vrijwilligers en professional. Bijvoorbeeld als een soort buddy voor boodschappen doen maar niet vrijwillig, klant moet er op kunnen rekenen. Zo'n buddy kijkt bijvoorbeeld ook of een klant niet vereenzaamd. Professionele hulp kan dan op de achtergrond blijven. Het besef moet komen dit kan doormiddel van voorlichting, we staan met z'n allen voor een taak.
51
Het ligt ook breder dan alleen de burger, denk ook aan de rol van verenigingen. Coaches en trainers. Maak de jeugd enthousiast om vrijwilligers werk te doen. Bereik door de kinderen ook de ouders. Leg de verenigingen uit hoe te signaleren. De rol van hulpverlener moet veranderen in een coach. In plaats van hulp te verlenen de klant te overtuigen wat zijn mogelijkheden zijn. Als de overheid alles voor hem/haar doet en bedenkt wordt deze niet actief en gaat hij dus ook niet de wijk in om hulp. Organiseren van bijeenkomsten. Laat burgers meepraten over zorg en welzijn. Wat houdt de burger bezig, waarvoor kan iemand bij de buren aankloppen. Betrek ze in de wijk. Een soort van NL doet (vrijwilligersdag), maar dan Brielle doet. Maak er een campagne van. Inventariseren op die bijeenkomsten wat de behoeften zijn. Eventueel via het burgerpanel: bent u bereidt uw buren de te helpen, zo ja hoever gaat die bereidheid. Alles draait om communicatie en bewustwording. De overheid trekt zich terug....eigenkracht, eigen netwerk, eigen sociale kaart. Spreek de sleutelfiguren in de wijk aan. Wees herkenbaar als gemeente. Wat boeit mensen. Maar vooral leg niets op als overheid, laat het ontstaan bij de mensen maak ze bewust. Laat ze zelf kiezen hoever ze gaan in wederkerigheid. Faciliteer een soort marktplaats waar vraag en aanbod in de buurt bij elkaar komen. Slotzin/Motto: Niets opleggen, maar bewustwording door communicatie (folders, internet, buurtbijeenkomsten met de vraag: Wat is de behoefte en waartoe is men bereidt.
Groep 7: Hoe organiseert de g e m e e n t e vrijwillige hulp voor mensen die dat nodig hebben? Aanwezig: Dhr. Dhr. Mw. Mw. Mw. Mw. Dhr. Mw. Mw. Dhr. Dhr.
J. Knol P. Tanis A. Korver W. van Lieshout W. Zuur L. van Duin F. Louer A. Hollanders A.H.M, van AlphenRaadslid H. v. d. Wiel R. v. d. Kind
Gemeente Brielle Gemeente Brielle WMO-raad Brielle Maerlant College Bureau Jeugdzorg Stichting Alzheimer WMO-raad Brielle Gemeente Brielle gemeente Brielle Raadslid gemeente Pameijer
Nederland
Hellevoetsluis
Probleemstelling: Hoe organiseert de gemeente vrijwillige hulp voor mensen die dat nodig hebben? Om deze vraag te kunnen beantwoorden zijn verschillende andere vragen en probleemstellingen besproken tijdens het overleg. Zie hieronder. Is de gemeente hier wel verantwoordelijk
52
voor?
In kader van het compensatiebeginsel is de gemeente verantwoordelijk om dit proces op gang te brengen. Is er een organisatie nodig voor vrijwillige hulp? Er kan worden gewacht op initiatieven die in een wijk worden genomen om de vrijwillige hulp vorm te geven, maar als er geen initiatieven in een wijk worden genomen zal er toch sturing moeten zijn om dit te bewerkstelligen. Zijn er wel genoeg vrijwilligers? Mensen kunnen pas later met pensioen en er is sprake van individualisering van de maatschappij. Het is niet duidelijk hoeveel vrijwilligers er nu zijn en of dit aantal terug loopt. De wederkerigheid moet vanzelfsprekend zijn. Hoe moet dit gerealiseerd worden? De mentaliteit van de mensen in Nederland zal moeten veranderen. Zo'n verandering zal jaren in beslag nemen en moet beginnen bij de jeugd (bijvoorbeeld maatschappelijke stages). Hierin kan de overheid haar rol pakken door dit te stimuleren. Kan deze verantwoordelijkheid wel bij een vrijwilligersorganisatie gelegd worden? Deze organisatie zullen worden uitgehold en uiteindelijk ook veel (financiële) ondersteuning nodig hebben. Wie is verantwoordelijk voor het uitgevoerde werk van de vrijwilligers? Vrijwilligers moeten de werkzaamheden wel juist uitvoeren. Het is van belang dat vrijwilligers hiervoor gecoacht worden. Hoe zorg je ervoor dat de signaalfunctie in de wijk gewaarborgd blijft? Ken aan elke wijk een wijkondersteuningsteam toe (wordt al gedaan in sommige gemeenten). Bestaande uit onder andere wijkverplegers en vrijwilligers. Zo blijft er een goed beeld van de zorgvraag in een wijk. Verder zijn er initiatieven zoals het vrijwilligersterras, via kerk of facebook opties om de zorgvraag in beeld te houden. Een wijkondersteuningsteam zou zicht kunnen houden op de initiatieven in een
wijk. Hoe stimuleer je mensen om vrijwilliger te worden? Begin dit te stimuleren op scholen door bijvoorbeeld maatschappelijke stages. Begeleid de vrijwilligers door trainingen en ondersteun waar nodig. Denk ook aan het artikel van Rene Dekkers (VU Amsterdam) waarin staat dat uit een onderzoek uit Californië is gebleken dat vrijwilligers langer leven. Het uiteindelijke a n t w o o r d op de probleemstelling is: De gemeente moet de vrijwillige hulp stimuleren en faciliteren (fungeren als vliegwiel), maar niet organiseren.
53
