BIJLAGEN 1 & 2 -----------------------------------------------------------------------------------------
Bijlage 1: Wat is Netiquette? Net zoals in het gewone leven gelden er op Internet een aantal gedragsregels die alles in goede banen leiden. Op Internet heten die gedragsregels Internet Etiquette, of kortweg Netiquette.
A. Wat zijn de meest voorkomende vormen van misbruik van het Internet? 1. E-mail: Daarbij kan het gaan om beledigende/racistische uitlatingen, advertenties van commercie le bedrijven, e-mail bommen oftewel een groot aantal ongewenste berichten), misbruik van andermans e-mail adres, kettingbrieven en piramide-spelen.
2. Nieuwsgroepen : Het posten van artikelen die niet in een nieuwsgroep thuis horen, ook wel off-topic spam genoemd, of die in een ongewenste vorm gepost worden, bijvoorbeeld als binaries. Verder het posten van hetzelfde artikel in veel verschillende nieuwsgroepen (= cross-posting spam) of het posten van veel dezelfde artikelen in een nieuwsgroep (= multi-posting spam). Ook het cancellen van andermans nieuwsberichten wordt hierbij gerekend.
3. Ongeautoriseerde toegang : Pogingen om ongeautoriseerd toegang te krijgen tot netwerken, computersystemen en accounts waaronder die van Telenet/Telenet en haar klanten, ondermeer door te proberen de authenticatie of beveiligingsmaatregelen te ontwijken of te "kraken". Hierbij zijn inbegrepen de toegang tot gegevens, netwerkverkeer, servers en accounts waarvoor geen uitdrukkelijke toestemming is gegeven, alsmede het onderzoeken van genomen beveiligingsmaatregelen waaronder de door Telenet/Telenet genomen maatregelen.
4. Het verstoren van de normale werking : Pogingen om de correcte werking van netwerken, computersystemen en accounts (waaronder die van Telenet/Telenet en haar klanten) te verstoren of onmogelijk te maken. Hierbij zijn inbegrepen pogingen om netwerken, computersystemen of bepaalde diensten te overbelasten, ontoegankelijk te maken en om systemen te laten "crashen". Dit alles al dan niet met behulp van programmatuur, scripts en commando's die voor dat doel ontwikkeld zijn.
5. Het gebruik van diensten waarvoor geen overeenkomst is afgesloten : Dit betreft in het bijzonder het aanbieden van Internet services zoals ftp en http binnen de normale access-abonnementen. PC@m
1
Basiscursus Internet : bijlagen 1 & 2
6. Homepage voor gebruik in de privesfeer : Het plaatsen van commercieel materiaal, schendingen van het auteursrecht of andere rechten van derden, schendingen van overeenkomsten met derden zoals licentieovereenkomsten en het plegen van inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Ook het plaatsen van materiaal met een illegale inhoud (b.v. kinderporno, warez, ...)
7. Chat (IRC en dergelijke) : Het gaat hierbij ondermeer om beledigende en/of racistische uitlatingen, het ongevraagd toesturen van materiaal. In het bijzonder in het geval van 1,2 en 7 (mail, nieuws en chat) kan dergelijk "misbruik" gepaard gaan met een misleidend afzender- of zelfs vervalste header-informatie. Over het algemeen valt hiermee toch wel de bron te achterhalen. Telenet ziet het als onderdeel van haar taken, haar klanten te instrueren over een zodanig gebruik van het Internet, dat klanten en derden met plezier en zoveel mogelijk ongestoord gebruik kunnen maken van het Internet. Telenet is echter geen partij in de conflicten, tenzij de (werkelijke) bron afkomstig is van een Telenet abonnee die tegen de algemene voorwaarden van Telenet ingaat. Klachten over het gedrag van de klanten kunnen dan ook leiden tot waarschuwingen en bindende aanwijzingen; in extreme gevallen zelfs tot het vorderen van een schadevergoeding, het opschorten of bee indigen van (bepaalde diensten uit) het abonnement en/of tot aangifte bij instanties zoals de politie en de Internetmeldpunten.
B. Hoe staat Telenet tegenover (vermeend) Internet-misbruik? Voor de gedragingen van de klanten op het Internet heeft Telenet alleen een indirecte verantwoordelijkheid; voor gedragingen van derden is Telenet niet verantwoordelijk en klachten over de gedragingen van die derden dienen bij de desbetreffende Internet Provider of andere organisatie neergelegd te worden. Telenet heeft wat betreft de Internet-activiteiten van haar klanten de rol van "doorgeefluik/distributeur" en kan niet direct verantwoordelijk gehouden worden voor de inhoud van berichten en andere uitingen van die klanten. De klanten zelf zijn verantwoordelijk voor de inhoud. Strafrechterlijke zaken zijn de taak van straforganen als de politie, doet u in dergelijke gevallen aangifte bij de politie. Dat kan via het gerechtelijk meldpunt op http://www.gpj.be/nl/gpj-n-mk.html . Telenet zal daarbij indien nodig op verzoek van politie/ justitie meewerken aan het onderzoek. Telenet heeft niet de verplichting om ontoelaatbare gedragingen van haar klanten actief op te sporen. Betrokkenen zullen zelf het initiatief moeten nemen om een gefundeerde, gemotiveerde klacht in te dienen via de klachtenprocedure. Telenet fungeert daarbij als een meldpunt en zal volgens de hier omschreven klachtenprocedure reageren. Enigszins anders ligt dit wanneer de gedragingen van klanten de normale bedrijfsvoering van Telenet verhinderen of verstoren, omdat in die gevallen de andere klanten daar last van hebben en Telenet extra kosten moet maken. In die gevallen kan Telenet rechtstreeks naar de klanten reageren, ook zonder dat er klachten binnenkomen van anderen, en kan Telenet een schadevergoeding vorderen in verband met de extra (arbeids)kosten. PC@m 2 Basiscursus Internet : bijlagen 1 & 2
C. Wat doet Telenet/Telenet aan bovengenoemde misbruikvormen? Telenet heeft met betrekking tot misbruik van Internet en klachten over het gedrag van klanten een aantal huisregels en maatregelen opgesteld, in aanvulling op de wetgeving en de Algemene Leveringsen aanvullende voorwaarden.
1. Ontvankelijkheid : Conflicten tussen afzender en bestemming dienen door deze partijen (evt. via een daartoe bevoegde autoriteit als de politie) zelf opgelost te worden. Telenet kan daarbij op verzoek van de politie/ justitie ingeschakeld worden bij een evt. onderzoek. Als de desbetreffende overlast afkomstig is van een van de klanten van Telenet die tegen de algemene voorwaarden van Telenet ingaat, kan er een klacht over deze persoon ingediend worden via de klachtenprocedure, waarna diegene zonodig op zijn gedrag aangesproken zal worden. Van overlast door derden dient rechtstreeks een klacht te worden ingediend bij de desbetreffende ISP (Internet Service Provider) of andere organisatie .
2. E-mail, Nieuwsgroepen : Telenet adviseert haar klanten en andere Internet-gebruikers in de eerste plaats het gebruik van mailen nieuwsprogramma's die het mogelijk maken om berichten op afzender en/of onderwerp uit te filteren. Want hoewel Telenet en sommige andere Internet Providers maatregelen genomen hebben om misbruik van deze diensten te voorkomen en klachten over misbruik serieus te nemen, geldt dit voor een groot aantal andere Internet Providers niet. Bij het versturen van e-mail of nieuwsberichten via een server van Telenet dienen zo mogelijk de door Telenet verstrekte e-mail adressen als afzender gehanteerd te worden. Telenet kan, ook wanneer dit niet gebeurt, uit de automatisch toegevoegde gegevens altijd het werkelijke account achterhalen. Voor het posten van e-mail of nieuwsberichten dient men zich op de hoogte te stellen van algemene gedragsregels zoals die regelmatig in bijv. nl.internet.welkom en news.announce.newusers gepost worden. Ook is een aantal nieuwsgroepen voorzien van een charter of van een FAQ waar men zich aan dient te houden. Hier wordt ook vermeld of de nieuwsgroep een moderator (soort redacteur) heeft. Telenet zal per geval bekijken of er sprake is van een ernstige overtreding van de richtlijnen voor het gebruik van e-mail en nieuwsgroepen. Bedenk dat kettingbrieven en piramide-spelen over het algemeen niet gewaardeerd worden en in sommige vormen in een aantal landen wettelijk verboden zijn. Wat betreft de Algemene Leveringsvoorwaarden: het is de klanten niet toegestaan om berichten te sturen naar anderen, die ondubbelzinnig hebben aangegeven daarvan verschoond te willen blijven (art. 5.3).
3. Ongeautoriseerde toegang, het verstoren van de normale werking: In geval van daadwerkelijk strafrechterlijke / wettelijke misdragingen zoals computer-vredebreuk en dergelijke, doe dan aangifte bij de strafrechterlijke organen als politie/ justitie. Telenet/Telenet kan daarbij op verzoek van deze instantie worden ingeschakeld voor een onderzoek. PC@m
3
Basiscursus Internet : bijlagen 1 & 2
In geval het gaat om een Telenet/Telenet abonnee, die tegen de algemene voorwaarden van Telenet/Telenet ingaat: afhankelijk van de ernst van de poging(en) zal er een waarschuwing worden gegeven, een schadevergoeding worden geclaimd of zal het abonnement worden bee indigd.
4. Het gebruik van diensten waarvoor geen overeenkomst is afgesloten: Aanbieden services: wanneer blijkt dat er door een abonnee van Telenet/Telenet services worden aangeboden vanaf zijn pc (actieve poorten), zal deze verzocht worden dit ongedaan te maken, anders zal zijn abonnement worden afgesloten.
5. Homepage voor gebruik in de privesfeer : Bij schendingen van rechten van derden dient die derde via de bevoegde autoriteiten actie te ondernemen.
6. Chat (IRC e.d.) : Telenet/Telenet zal hier alleen actie ondernemen wanneer de betreffende beheerder van de desbetreffende IRC-server een klacht indient.
7. Hoe valt de werkelijke bron van de overlast te achterhalen? Gegevens van de misbruiker zijn niet altijd direct te achterhalen, maar wel via de zogenaamde headers van bijv. mail en nieuws-berichten: hierin staat het IP-nr. en het tijdstip van de misbruiker genoemd, waarvan de Internet Provider kan achterhalen welke persoon daar gebruik van maakt. Op de site http://whois.arin.net/whois/index.html is de organisatie die het betreffende Ip-adres in beheer heeft terug te vinden. Klachten over abonnees van andere Internet Providers kunnen worden ingediend bij de misbruik-afdeling van desbetreffende Internet Provider (bv. abuse of postmasteremailadres van de betreffende provider).
D. Hoe kan ik een klacht indienen? Wanneer u denkt dat u, volgens de hierboven genoemde aanwijzingen, een gegronde reden hebt om een klacht in te dienen, vult u dan de volgende gegevens in en stuur dit per email naar
[email protected]
Netiquette 5.5 U verbindt zich ertoe de Internetdienst niet te gebruiken om een verbinding tot stand te brengen of om enig materiaal te verzenden, ontvangen, uploaden of downloaden, gebruiken of hergebruiken waarvan het bestaan, de inhoud, het in bezit hebben, de verdeling of het gebruik beledigend, onfatsoenlijk, bedreigend, obsceen, grof, lasterlijk, frauduleus of misleidend is, inbreuk pleegt op auteursrechten of enige andere intellectuele eigendomsrechten, zakengeheimen of wetten inzake bescherming van het priv´leven, een misdrijf uitmaken of een bevel van een rechtbank of overheid overtreden, of op enige andere manier onwettig zijn. 5.6 Evenmin zal u de Internetdienst gebruiken om hinder, ongemakken, terreur of nodeloze bezorgdheid te veroorzaken of om ongevraagde reclame of publiciteitsmateriaal te verzenden. In het PC@m
4
Basiscursus Internet : bijlagen 1 & 2
algemeen zal u de Internetdienst enkel gebruiken voor bonafide doeleinden en in overeenstemming met de aanvaarde gebruiksrichtlijnen van de netwerken verbonden aan onze Internetdienst en de Internet-Normen ("Netiquette"). 5.7 U verklaart alle nodige licenties met betrekking tot de door ons desgevallend geherinstalleerde Software op uw Eindapparatuur te kunnen voorleggen. Telenet en haar aangestelden dragen in geen enkel geval de verantwoordelijkheid met betrekking tot de reeds op uw Eindapparatuur geı nstalleerde Software en de licentierechten op deze Software. U vrijwaart Telenet en haar aangestelden tegen alle aanspraken of procedures in rechte naar aanleiding hiervan en, meer algemeen, naar aanleiding van uw foutief gebruik van onze Internetdienst (daarin inbegrepen maar niet beperkt : de aanspraken wegens laster, schending van auteursrechten of van andere intellectuele eigendomsrechten) die tegen ons worden of dreigen te worden ingesteld door anderen. 5.8 Telenet kan u specifieke instructies geven inzake het gebruik van ons Netwerk en onze Internetdienst wegens onder meer operationele, kwaliteits-, wettelijke of veiligheidsredenen. Hieronder vallen richtlijnen betreffende gebruikslimieten, informaticacriminaliteit, onterechte trafiek e.d. Meer informatie hierover vindt u op de website http://voorwaarden.telenet.be/start.htm#Telenet Acceptable Use Policy. U verbindt zich ertoe deze instructies op te volgen. 5.9 Wij vragen u ons op de hoogte te brengen van enige onwettelijke inhoud die via ons Netwerk beschikbaar wordt gesteld zodat we de nodige maatregelen kunnen nemen. Desgevallend kan u hiervan eveneens rechtstreeks aangifte doen bij het Meldpunt van de Gerechtelijke Politie. Meer informatie hierover vindt u op onze website http://voorwaarden.telenet.be/start.htm#Telenet Acceptable Use Policy.
Bijlage 2 : Netiquette door Filip Aerts en Stijn Wuyts
De enige echte interactiviteit op het Internet is nog altijd de rechtstreekse communicatie tussen verschillende mensen die om het even waar op deze aardbol ronddwalen. Om efficie nt met deze andere mensen te kunnen communiceren moeten er echter een aantal afspraken vastgelegd worden om de communicatie in goede banen te kunnen leiden. Deze afspraken worden "Netiquette" genoemd. Netiquette zijn de gedragscodes voor je elektronisch contact en je eigen entreebewijs tot de hele Internet-gemeenschap. Men beschrijft het ook wel eens als een geheel van regels die een richtsnoer (dat wil zeggen een aanwijzing voor gedrag op het Net om zo min mogelijk overlast te veroorzaken) en geen richtlijn zijn (dat wil zeggen een wettelijke status hebbende). Je kan je misschien afvragen of het al niet voldoende is als je de gedragscodes uit het gewone leven toepast. Natuurlijk zijn ook die van toepassing op het Internet, maar bij Netiquette worden daar een aantal extra regels aan toegevoegd die specifiek voor het elektronisch contact gelden. Meestal hebben die te maken met de technische beperkingen of de organisatie van het Internet.
Algemeen Er zijn een aantal algemene regels die je altijd moet toepassen, welk communicatie-middel je op Internet ook gebruikt (e-mail, chatten, nieuwsgroepen enz.). Misschien wel de allerbelangrijkste regel is dat de persoon (of meerdere) aan de andere kant ook maar een mens is. Typ dus niet te impulsief wat je denkt, want je zou de gevoelens van de andere persoon wel eens kunnen kwetsen. De oorzaak PC@m
5
Basiscursus Internet : bijlagen 1 & 2
hiervan is dat mensen via e-mail en bij het chatten veel opener zijn dan bijvoorbeeld in een brief. Hou als stelregel: typ alleen dingen die je ook in het gezicht van die persoon zou durven en willen zeggen. Hoe zit het trouwens met privacy? Technisch is het mogelijk een gewone e-mail te onderscheppen op de weg naar zijn bestemmeling. Bij nieuwsgroepen is het vanzelfsprekend dat iedere Internetgebruiker je bericht kan lezen. Besef dus goed: "Stuur nooit of te nimmer iets via Internet dat je niet graag op de voorpagina van een krant zou willen zien!" Hou het vooral ook kort en duidelijk. Deze regel is ontstaan doordat degene die je bericht leest, moet betalen voor de tijd die hij nodig heeft om dat bericht af te halen. Niets is zo ergerlijk als een ellenlange e-mail te moeten doorlezen. Nog erger is het als je een lange e-mail in je bericht opneemt om dan maar twee regeltjes commentaar eraan toe te voegen. Beter knip je er de passage uit die de stelling bevat waarop je wil antwoorden. Nog een belangrijke opmerking: beperk je handtekening of signature tot vier regels. Besef dat de tekening van 20 lijnen die je hebt gemaakt, aan iedere e-mail wordt toegevoegd en dat vier lijnen volstaan om je belangrijkste gegevens mee te delen. Verder hou je best rekening met grammatica en spellingregels. Een e-mail of een bericht in een nieuwsgroep is eigenlijk een brief, dus zorg je ervoor dat die leesbaar en beleefd overkomt. Niemand vindt het leuk om slordig getypte berichten vol fouten te lezen. Een veel voorkomende fout bij het e-mailen en chatten is het gebruik van hoofdletters midden in een zin. Het is aan te bevelen hoofdletters zo weinig mogelijk te gebruiken omdat je dan eerder SCHREEUWERIG overkomt bij de lezers. Tot slot hoeft het niet gezegd dat alles wat illegaal is in het gewone leven, dat ook is op het Internet.
Technisch Het is algemeen geweten dat het Net meer en meer belast wordt door het nog steeds stijgend aantal gebruikers en het ziet er niet naar uit dat het de komende jaren beter gaat worden. Daarom zijn er ook een aantal regels opgenomen in de Netiquette om ervoor te zorgen dat je de tijd en bandbreedte (het beschikbare datakanaal van een Internetgebruiker, bv de modem) van de andere gebruikers respecteert. Korte berichten opstellen is daar al een goed voorbeeld van. Dit is ook een algemene regel, maar op technisch vlak heeft die ook een aantal gevolgen. Mail nooit ongevraagd grote bestanden naar een andere persoon: dat zou wel eens de postbus van die persoon kunnen blokkeren, als dat bestand groter is dan de beschikbare ruimte op de server. Maak steeds verbindingen met de servers die geografisch het dichtst bij liggen. Haal dus geen bestanden af van een server in Amerika als je dezelfde bestanden ook op de server van je provider vindt. Lokale verbindingen zijn veel sneller en zullen het Internet minder belasten. Haal ook niet voortdurend bestanden af die je toch niet gebruikt maar zoek naar specifieke bestanden die aan je eisen voldoen en die je echt nodig hebt.
Nieuwsgroepen Het gebruik van "Nettiquette" is echter het meest belangrijk in de zogenaamde nieuwsgroepen of discussiegroepen waarop je je kunt aansluiten . Wie al eens enkele nieuwsgroepen gevolgd heeft, zal al ondervonden hebben dat er veel berichten tussenzitten die met het onderwerp helemaal niks te maken hebben. Sommige nieuwsgroepen zijn bedoeld voor discussies en sommige voor aankondigingen of vragen. Het is dan ook niet zo n goed idee om berichten naar een nieuwsgroep te sturen terwijl die eigenlijk in een andere thuishoren. Indien je van plan bent een bericht te versturen naar een groep, denk dan eens eerst twee maal na voor dit te doen. Eerst moet je kijken naar het bericht dat je wil posten. Controleer of het aan de algemene en technische regels van Netiquette voldoet. Is het bericht een antwoord op een ander bericht uit een nieuwsgroep, bedenk dan eerst of het wel nodig is dat je het in de nieuwsgroep post en niet rechtstreeks naar de auteur. Heeft het belang dat iedereen het antwoord leest of niet? Wil je in je bericht een vraag stellen over computers, het Internet of toepassingen van beide? Vooraleer de vraag te stellen in een nieuwsgroep, ga je best eerst even een kijkje nemen in de PC@m
6
Basiscursus Internet : bijlagen 1 & 2
FAQ, de Frequently Asked Questions of veel gestelde vragen. Een FAQ is een lijst met dergelijke vragen die meestal vaak door beginnelingen gesteld worden en de antwoorden erop. Zo n lijst voorkomt dat anderen nodeloos veel tijd moeten stoppen in het beantwoorden van steeds dezelfde vragen. Een FAQ wordt regelmatig gepost in de nieuwsgroep zelf maar staat ook vaak op het WWW. Je kan daarvoor een zoekmachine raadplegen en zoeken naar FAQ en het onderwerp waarover je een vraag wil stellen (bv. FAQ IRC) of je gaat even een kijkje nemen op www.faq.org. Dan moet je nog een nieuwsgroep zoeken om je bericht te posten. (Als je antwoordt op een eerder bericht, is dat natuurlijk niet meer nodig) De naam van een nieuwsgroep zegt je al veel. Die begint meestal met ´´n van volgende hoofddomeinen: "comp" (over computers), "news" (aankondigingen), "misc" (allerlei), "soc" (sociale berichten), "sci" (wetenschappelijke discussies), "rec" (ontspanning), "alt" (alternatieve groepen) of "talk" (babbelen). Een bericht dat je in deze groepen post, gaat naar elk continent ter wereld gaat met een potentieel publiek van een paar honderd miljoen lezers. Als je bericht enkel van lokaal belang is, kan je het dus beter in de nieuwsgroep van je land posten, zoals "be." of "nl." De naam alleen is soms niet voldoende. Om te weten of je bericht in de nieuwsgroep thuishoort of niet, lees je best eens een aantal berichten uit de groep. Zo krijg je een idee van het onderwerp van de nieuwsgroep en wat er thuishoort en wat niet. Heel belangrijk is het volgende: wil je eens testen of je nieuwslezer goed werkt en of je bv attachements (bijvoegsels) kan posten, dan moet je dat doen in de nieuwsgroep alt.test en niet in een andere nieuwsgroep!
Zakelijk De commercie le wereld heeft het Internet ook ontdekt en dus gaan meer en meer bedrijven on-line. Helaas vergeten ze daarbij vaak dat het Internet niet hetzelfde is als een ander medium, bv een krant of de tv. Vaak worden de regels van de Netiquette genegeerd, met als gevolg dat veel bedrijven al negatieve ervaringen met het Internet gehad hebben. Om dergelijke problemen te voorkomen geven we ook enkele tips voor bedrijven die het Internet op willen. Als bedrijf moet je goed beseffen dat Internet-gebruikers niet graag gestoord worden voor commercie le informatie. Gebruikers gaan liever zelf op zoek naar producten die ze echt nodig hebben, dan dat ze met reclame voor nutteloze dingen bestookt worden. Met name reclame in nieuwsgroepen ligt erg gevoelig. Als bedrijf kan je overwegen om reclameboodschappen (korte!) te posten in nieuwsgroepen, maar doe dit dan tenminste in relevante groepen! Beter is echter reclame uit de nieuwsgroepen te weren en je vooral te richten op reclame via banners op websites. Een ander teer punt is het gebruik van e-mail. Enkele bedrijven bieden wel de mogelijkheid om via e-mail hun diensten te bereiken, maar vaak worden die postbussen niet of nauwelijks in de gaten gehouden. Zakenlui zouden meerdere malen per dag hun mail moeten controleren opdat hun klanten tevreden zouden zijn door de snelle respons. Je mail niet controleren kan het gevolg hebben dat uw box propvol zit en je door het bos de bomen niet meer ziet. Denk eraan dat een e-mail eigenlijk gewoon een andere vorm van een brief is!
Conclusie Een goede Internaut is er twee waard en als je deze verschillende regels van de gedragcodes in gedachten houdt, kan je dat een hoop ellende op het Internet besparen. Als iedereen deze simpele regels volgt, wordt de communicatie op Internet een stuk makkelijker. Je ziet: regels zijn er om nageleefd te worden, ook op Internet!
PC@m
7
Basiscursus Internet : bijlagen 1 & 2