Biblionet Drenthe
Jaarverslag
2014
Omslag © 2013, Go Puck
www.biblionetdrenthe.nl
Voorwoord De inwoners van Drenthe blijven goed gebruik maken van de bibliotheekvoorzieningen in Drenthe. Weliswaar daalt het aantal uitleningen in de provincie gemiddeld 7%, het aantal e-books dat wordt ‘uitgeleend’ via onze landelijke portal kent direct het eerste jaar een explosieve groei: 4.800 Drentse Bibliotheekleden maken een account aan en lezen 33.000 e-books. In 2014 komt de Bibliotheek op school goed op stoom en worden op de scholen bijna 114.000 materialen uitgeleend, ongeveer 3% van het totaal aantal uitleningen. Naast de uitleningen op school worden aan de leerlingen in de bibliotheken ook nog bijna 220.000 exemplaren uitgeleend. Dat betekent dat ongeveer 8% van het totaal aantal uitleningen gerelateerd kan worden aan de Bibliotheek RSVFKRRO. Maar liefst 36 Drentse scholen in het werkgebied van Biblionet Drenthe ondertekenen, meestal samen met hun gemeente, een meerjarencontract met de bibliotheek voor de uitvoering van deze nieuwe dienstverlening. Biblionet Drenthe heeft ook landelijke een vooraanstaande rol de doorontwikkeling van het concept dBos. Alle provinciale serviceorganisaties (verenigd in SPN) hebben de projectaansturing bij Biblionet Drenthe belegd. 2014 is het laatste jaar dat de bibliobussen van Biblionet Drenthe rijden. Bij de school in Gees maakt RTV Drenthe opnamen tijdens de laatste busstop. Na 60 jaar eindigt deze bijzondere vorm van bibliotheekvoorziening. Meerdere bibliotheken betrekken nieuwe huisvesting in een school of een multifunctionele accommodatie De bibliotheken zijn zeer actief in hun lokale netwerk. Schrijversavonden, politiek café, iPad-cafés, workshops, gezamenlijke 5 mei-activiteiten, huis-aan huis-krant en de week tegen de laaggeletterdheid: de bibliotheken bereiken veel inwoners. Rond de zomer presenteert de Raad van Bestuur de notitie De Drentse bibliotheken klaar voor de toekomst! waarin het personele verandertraject voor de bibliotheken wordt beschreven. Dit traject start eind 2014. In het najaar wordt ook langzamerhand duidelijk welke diensten Bibliotheek Emmen vanaf mei 2015 wel of niet meer van Biblionet Drenthe gaat afnemen. Het bestuur maakt bekend dat ze zelf weer werkgever wil worden en een aantal gezamenlijk bij de backoffice belegde taken weer in Emmen wil uitvoeren. Deze besluiten hebben ingrijpende gevolgen voor de organisatie. Bijna alle werkzaamheden die sinds de aansluiting van Emmen in 2001 bij Biblionet waren belegd, worden weer opgesplitst. Voor de medewerkers in Assen betekent dit dat 114 uur aan werkzaamheden verdwijnt. Hierdoor is de werkgever gedwongen opnieuw deze uren in reorganisatie te brengen. In 2014 wordt een besluit genomen dat historisch kan worden genoemd voor het bibliotheekwerk in Drenthe. Op 8 december 2014 ondertekenen de voorzitters van de 9 bibliotheekbesturen (Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld, Tynaarlo en Westerveld) en Biblionet Drenthe de intentieovereenkomst om te komen tot een fusie. Dit gedenkwaardig en mooi moment wordt bijgewoond door de gedeputeerde de heer Henk van de Boer. Voor de uitwerking van dit besluit wordt een financiële en juridische commissie in het leven geroepen die alle
gevolgen in kaart brengt. Het hele proces wordt zorgvuldig afgestemd met de betreffende gemeenten en de provincie. De bibliotheekstichtingen Aa en Hunze, BorgerOdoorn zullen in 2015 als eerste fuseren. De naam Biblionet Drenthe blijft gehandhaafd. De gesprekken over de noordelijke samenwerking staan in 2014 op een laag pitje. Biblionet Groningen is intensief betrokken bij de overgang van de stadsbibliotheek naar het Groninger Forum. In Drenthe is bestuurlijk de aandacht vooral gericht op het nieuwe Drentse bestuursmodel. Aan het einde van het jaar verwelkomt Biblionet een nieuwe huurder. Biblionet biedt de medewerkers van het Drentse Jeugd- Sport en Cultuurfonds onderdak. In 2014 vinden meerdere gesprekken plaats met de beleidsmedewerkers van de provincie. Agendapunten zijn de financiën, de nieuwe bibliotheekwet en de nieuwe inhoudelijke ontwikkelingen. Vooral door tijdig anticiperen kan Biblionet het financieel boekjaar zonder negatief resultaat afsluiten. Niet te onderschatten effect hiervan is de vermindering van de dienstverlening aan de inwoners van Drenthe (bibliobus) en de zeer nadelige gevolgen voor het personeel. Medewerkers moeten per 1 mei 2015 onvrijwillig 186 uur inleveren. Een groot compliment voor de inzet van alle medewerkers in deze onzekere tijden is hier zeer op zijn plaats. Lenie van der Werf Voorzitter Raad van Bestuur
Inhoud Jaarverslag Biblionet 2014 Voorwoord Raad van Toezicht
A. Basistaken 5 1. Collectiebeleid 5 1.1 Provinciaal collectioneren 1.2 Samenwerkingscollectie 2. Bevoorrading en leenverkeer 6 2.1 Leenverkeer / bevoorrading bibliotheken 2.2 Interbibliothecair leenverkeer 3. Zorgen voor netwerken en allianties 7 3.1 Drentse bibliotheekbesturen tekenen voor één organisatie 3.2 Beleidsadvisering 3.3 Provinciaal overleg (B12) 3.4 Kwaliteitszorg en certificering 3.5 Klanttevredenheidsonderzoeken 3.6 Secretariële ondersteuning 4. Ontwikkeling en implementatie innovatieve concepten 4.1 BoekStart 4.2 LeesKlik 4.3 De Bibliotheek op school 4.4 Laaggeletterdheid 4.5 Webontwikkeling 4.6 Toepassen sociale media
B. Transitietaken 14 5. Digitale bibliotheek 14 5.1 Websites bibliotheken 5.2 BicatWise 5.3 SchoolWise 5.4 E-bookplatform 5.5 Studium Generale Digitale Bibliotheek 6. Versterking digitaal netwerk bibliotheken 15 6.1 Aansluiting bibliotheek.nl 6.2 Nationale bibliotheekcatalogus 6.3 Data Ware House 7. Marketing en communicatie 16 7.1 Communicatie 7.2 Klantstrategie 7.3 Huis-aan-huiskranten 7.4 Digitale nieuwsbrieven 7.5 Promotie e-books
8. HRM-beleid 18 8.1 Vernieuwing frontoffice 8.2 Loopbaangesprekken 8.3 Strategische personeelsplanning 8.4 Reorganisatie 8.5 Personeelsregelingen 8.6 Stages 8.7 The Switch 8.8 Ontwikkeling en opleiding 8.9 Arbo en ziekteverzuim 9. Ondersteuning ICT 20 9.1 Biblionet behaalt Microsoft Silver Partner Status 9.2 Verhuizingen en herinrichtingen bibliotheken 9.3 ICT-voorzieningen in de Drentse bibliotheken 9.4 ICT-ondersteuning De Nieuwe Kolk 9.5 Inrichten Server/SAN omgeving 9.6 Telefonie 10. Administratieve en organisatorische ondersteuning 22 10.1 Begroting, jaarrekening en rapportages 10.2 Ontwikkelingstraject 10.3 Klantadministratie 11. Mediawijsheid 22 12 Bibliobussen 23
C. Biblionet Drenthe als facilitair bedrijf 24 13.1 Drentse jeugdfondsen onderdak bij Biblionet 13.2 Bestuursoverdracht Biblionet ID Bibliotheken 26
Bijlagen 31 Afkortingen en begrippen Statistische gegevens
Raad van Toezicht De samenstelling van de Raad van Toezicht in 2014 is als volgt: - Mevrouw M.M. Kool, voorzitter - De heer H. Hartog - De heer R.J.B. Jansen - De heer H.J. de Ruijter - Mevrouw E.W. de Vries De Raad van Toezicht komt meerdere malen bijeen om de a.s. fusie met de bibliotheekbesturen en alle daarvoor benodigde stappen te bespreken. De vergaderdata in 2014 zijn: - 27 maart - 20 mei - 28 augustus - 23 november - 2 december
Vaststelling jaarstukken Het Jaarverslag 2013, de Jaarrekening 2013, Halfjaarrapportage 2014 en de Begroting 2015 worden vastgesteld. Bestuurlijk overleg Er vindt op 20 mei en op 3 november bestuurlijk overleg plaats met de gedeputeerde, de heer H. van de Boer, de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter van de Raad van Bestuur.
Overleg juridische commissie Op 14 maart, 22 september, 30 oktober en 2 december vindt overleg plaats van de juridische commissie met een delegatie van de Raad van Toezicht en een aantal voorzitters van de lokale besturen over de juridische verkenning van het nieuwe bestuursmodel. Functioneringsgesprekken De functioneringsgesprekken met de RvB worden in 2015 gevoerd door twee leden van de RvT, waarna terugkoppeling plaatsvindt naar de RvT. Notulen Van alle vergaderingen van de Raad van Toezicht zijn notulen gemaakt en vastgesteld. Mevr. M.M. Kool Voorzitter Raad van Toezicht
Toelichting Het Jaarverslag 2014 Biblionet Drenthe is zoveel mogelijk opgezet volgens het Activiteitenplan 2014 Biblionet Drenthe. Hierin benoemt de provincie de na te streven doelstellingen en de te verrichten prestaties.
A. Basistaken 1. Collectiebeleid Collectievorming is een belangrijke netwerktaak van Biblionet Drenthe. Met het invoeren van het provinciaal collectioneren ontstaat een evenwichtig opgebouwde en klantgerichte collectie met een goede titelspreiding over de Drentse bibliotheken. Daarnaast zorgt Biblionet Drenthe voor afstemming met het landelijke beleid. 1.1 Provinciaal collectioneren In mei start het project ‘Provinciaal collectioneren’. Dit project loopt vooralsnog twee jaar. Het project beoogt: - kwalitatieve voordelen te behalen door afstemming, efficiency, rendement en actualiteit. - financieel voordeel te behalen door het collectioneren in minder uren te doen zonder dat de kwaliteit van het collectioneren onder druk komt te staan. Dat kan doordat het collectioneren nu niet meer versnipperd is over twaalf gemeenten, maar centraal door een klein team, bestaande uit drie medewerkers, wordt uitgevoerd;
Rationeel collectioneren Een goede collectie moet vraaggericht zijn: waar meer vraag naar is, moet meer worden aangeboden. Ook dient een collectie niet te groot of te klein te zijn maar afgestemd te zijn op lokale omstandigheden. Met de module Rationeel Collectioneren Beheer (RCB) van Bicat kunnen de collectioneurs van Biblionet maatwerk per vestiging leveren: per vestiging wordt een gedetailleerd collectieprofiel aangemaakt. Omdat het veel tijd kost om grip te krijgen op de RCB-module zijn een aantal zaken die in het implementatieplan zijn benoemd vertraagd, zoals bijv. het collectiebeleids- & werkplan. Uit het intern klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat de bibliotheken tevreden zijn over de dienstverlening. Ook het collectioneren voor de Bibliotheek op school wordt opgepakt In het voorjaar van 2015 wordt het project geëvalueerd. Snelle levering Klanten vragen om actuele titels die via de media in de belangstelling staan. Omdat bibliotheken hier vanwege de landelijke lange aanlevertijden en –lijnen onvoldoende aan kunnen voldoen, start Biblionet eind 2013 een samenwerking met !Pet boekverkopers. De boekhandel geeft wekelijks aan het collectieteam nieuwe titels door waarvan wordt verwacht dat de klant ernaar vraagt. Met deze informatie maakt het collectieteam een keuze en de boekhandel levert die boeken vervolgens binnen drie werkdagen af bij Biblionet Drenthe. Na een summiere verwerking gaan de boeken naar de bibliotheken. Met deze verwerkingscylus van
5
vijf dagen wordt veel sneller ingespeeld op wat er leeft in de markt c.q. onder de lezers. Ook in 2014 wordt deze dienstverlening geleverd. In 2014 worden zowel klanten als bibliotheken hierover bevraagd: beide zijn tevreden over deze service. De service draagt ook bij positief bij aan het imago. 1.2 Samenwerkingscollectie De provinciale samenwerkingscollectie is het deel van de basiscollecties dat het provinciale netwerk samen organiseert. Kenmerkend voor deze collectie is dat er media gecollectioneerd (en gesaneerd) worden, waar vanuit de basisbibliotheken vraag naar is, maar die niet noodzakelijkerwijs in elke basisbibliotheek aanwezig hoeven te zijn. De collectie rouleert in delen langs de bibliotheken. Assen, Emmen en Hoogeveen besluiten niet meer deel te nemen aan de samenwerkingscollectie. In de samenwerkingscollectie was voor deze bibliotheken het verdiepingsdeel ondergebracht. Die materialen worden nu voor hun eigen collecties aangeschaft en blijven beschikbaar voor het netwerk. In 2014 wordt de samenwerkingscollectie gesaneerd en opnieuw – in afgeslankte vorm – in roulatie gebracht. 2. Bevoorrading en leenverkeer 2.1 Bevoorading bibliotheken/ Leenverkeer Ten behoeve van o.a. het leenverkeer, levering van nieuwe materialen, benodigde kantoormaterialen, enz. bevoorraadt Biblionet alle bibliotheken tweemaal per week. Het onderlinge leenverkeer tussen de Drentse bibliotheken blijft ten opzichte van het voorgaande jaar vrijwel stabiel. Het transport wordt gemeten in aantallen kratten met materialen die vervoerd moeten worden. In 2014 zijn dit er 21.908, een daling van 2.6%. In 2014 worden er 20% minder schoolcollecties van Educatie verwerkt dan in 2013, waarschijnlijk een gevolg van de opmars van de Bibliotheek op school. Het leenverkeer , de door klanten aangevraagde materialen, betreft inclusief verlengingen ca. 225.000 exemplaren. Via een compensatieregeling worden onderlinge verschillen in leveren en ontvangen tussen alle Drentse bibliotheken verrekend. 2.2 Interbibliothecair leenverkeer In het kader van het landelijk leenverkeer vervult Biblionet Drenthe een faciliterende rol. Dit betekent het verwerken van aanvragen door bibliotheekleden van materialen buiten de provincie en het afleveren bij de Drentse bibliotheekleden. Een in 2014 landelijk uitgevoerd onderzoek in opdracht van Stichting Bibliotheek.nl naar het interbibliothecair leenverkeer in Nederland laat zien hoe efficiënt het leenverkeer in Drenthe (en opzichte van andere provincies) is georganiseerd. Het merendeel van wat leden buiten hun eigen Bibliotheek lenen is afkomstig uit de Drentse bibliotheken (99.96 %). In absolute zin doen de Drentse bibliotheken het minst een beroep op bibliotheken buiten de provinciegrenzen, terwijl de Drentse bibliotheken relatief het hoogste scoren op het provinciaal leenverkeer. De bibliotheken buiten Drenthe, die aan Drentse bibliotheken leveren zijn grote
6
stedelijke bibliotheken, wetenschappelijke bibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. De efficiency is te danken aan het feit dat alle Drentse bibliotheken nauw samenwerken in het zelfde bibliotheeksysteem. Hierdoor is voor bibliotheekleden de integrale collectie van Drenthe inzichtelijk en opvraagbaar.
3. Zorgen voor netwerken en allianties 3.1 Drentse Bibliotheekbesturen teken voor één organisatie
Negen van de twaalf Drentse Bibliotheekbesturen en serviceorganisatie Biblionet Drenthe gaan samen verder in één nieuwe organisatie. Daartoe wordt op 8 december in aanwezigheid van o.a. gedeputeerde Henk van de Boer een intentieverklaring ondertekend. De keuze voor deze nieuwe organisatievorm is in nauw overleg afgestemd met de Drentse gemeenten en de provincie. Het betreft de negen Bibliotheekstichtingen van Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld, Tynaarlo en Westerveld. De besturen van de bibliotheken Assen, Emmen en Hoogeveen participeren niet in de nieuw organisatie maar nemen wel een aantal producten en diensten af van Biblionet Drenthe. Er zijn twee vormen van deelname: de lokale stichting wordt ontbonden en gaat op in de nieuwe organisatie óf de lokale Bibliotheekstichting blijft bestaan en draagt medeverantwoordelijkheid waarbij de nieuwe organisatie wordt gemandateerd aan de lokale afspraken uitvoering te geven. Het principebesluit om één nieuwe organisatie te vormen valt eind 2013. In de tijd tussen het principebesluit en de ondertekening van de intentieverklaring wordt veel werk verricht: financieel onderzoek, maken van een beargumenteerde keuze voor een bestuursvorm en de oplevering van de daarbij behorende documenten
7
als intentieovereenkomst, statuten, en directiereglement. Biblionet begeleidt en ondersteunt het gehele proces.
3.2 Beleidsadvisering De beleidsmedewerker van Biblionet Drenthe is ambtelijk secretaris van het B12overleg van Bibliotheekmanagers en –directeuren, het Provinciaal Directie Overleg (PDO) en de Besturenraad. Hij en het Secretariaat ondersteunen de overlegvormen. Concreet houdt dat o.a. in: voorbereiding agenda, verzamelen en redigeren van stukken, opstellen van adviezen, bewaken van de vergaderplanning en het maken van verslagen. Beleidsondersteuning afzonderlijke basisbibliotheken De beleidsmedewerker van Biblionet Drenthe ondersteunt op verzoek de Bibliotheekmanager van bij het opstellen van een meerjarenbeleidsplan voor de Bibliotheek De Wolden in samenspraak met de beleidsadviseur van de gemeente. 3.3 Provinciaal overleg (B12) Het B12 vergadert tenminste zes keer per jaar, de Besturenraad en het PDO in principe vier keer. Enkele belangrijke besluiten van het B12 in 2014 zijn: - Kostenbesparende maatregelen door Biblionet inzake het leenverkeer. - Hoe aan te haken bij de landelijke digitale Bibliotheek (aansluiting BNL). - In kaart te brengen of gespreide betaling van het abonnementsgeld door klanten geregeld kan worden. - Een planmatige aanpak van laaggeletterdheid. - Deelname aan BiebPanel (zie ook: kwaliteitszorg en certificering) - De vaststelling van het spreidingsplan: een provinciebrede spreiding van Bibliotheekfuncties en –voorzieningen over Drenthe. 3.4 Nieuwe Bibliotheekwet De Eerste Kamer neemt op 19 november het wetsontwerp Wet stelsel openbare Bibliotheekvoorzieningen (Wsob), kortweg de Bibliotheekwet, aan. Vanaf 1 januari 2015 is deze van kracht. De Bibliotheekwet regelt dat de Koninklijke Bibliotheek (KB) de landelijke digitale Bibliotheek in stand houdt, d.w.z. de digitale infrastructuur ontwikkelt en beheert, de digitale collectie van context voorziet en de inkoop van digitale werken doet. Het Rijk zorgt voor de structurele financiering daarvan. De PSO’s blijven verantwoordelijk voor de aansluiting op de landelijke infrastructuur, de zoekmachines en het servicemanagement. In de wet is vastgelegd dat alle kernfuncties van de Bibliotheek gelden. Ook zijn voorwaarden vastgelegd waaraan een Bibliotheek moet voldoen, bijvoorbeeld contributievrijdom voor de jeugd. Een gemeente is niet verplicht een Bibliotheek in stand te houden. Wel dient een gemeente waar een laatste vestiging verdwijnt in overleg te treden met de buurgemeente(n) hoe dit netjes op te lossen. In de Bibliotheekwet zijn taken belegd bij de Rijksoverheid, de provincie en gemeenten: de gemeente is verantwoordelijk voor het lokale Bibliotheekwerk, de provincie voor de ondersteuning en innovatie daarvan en het Rijk voor het stelsel als geheel.
8
De lokale bibliotheken, de provinciale ondersteuningsinstellingen en de Koninklijke Bibliotheek vormen één netwerk van Bibliotheekvoorzieningen. De deelnemers van het netwerk maken gebruik van een gezamenlijke catalogus, het interbibliothecaire leenverkeer, voeren collectiebeleid overeenkomstig het gezamenlijk collectieplan, maken gebruik van de digitale infrastructuur en ondersteunen het onderwijs. Ook in deze taken spelen PSO’s een belangrijke rol.
3.5 Kwaliteitszorg en certificering Certificering Organisaties die in het bezit zijn van een bibliotheekcertificaat voldoen aan normen op het gebied van het niveau van producten en diensten en landelijke netwerkkwaliteit. De certificering wordt uitgevoerd door de Stichting Certificering Openbare Bibliotheken (SCOB). Certificering vindt plaats voor de duur van vier jaar. Het Drents Netwerk Bibliotheken is in 2012 landelijk gecertificeerd en zal in 2016 opnieuw plaatsvinden (derde ronde). In juni 2014 worden voor de deze derde ronde nieuwe certificeringsnormen vastgesteld door de brancheorganisatie Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB). De VNG stemt in november in met de nieuwe certificeringsnorm voor openbare bibliotheken 2014-2017 Zichtbare waarde. In 2015 beraden de Drentse bibliotheken zich op de vraag of ze weer voor netwerkbrede certificering gaan. Kwaliteitszorg De stuurgroep die in 2012 belast was met de certificering is na het behalen van het certificaat verbreed naar kwaliteitszorg. Deze groep, met afvaardiging van alle twaalf Bibliotheekstichtingen, komt eens per kwartaal bij elkaar om zich bezig te houden met de verbeterpunten die voortvloeiden uit de certificering. De coördinatie ligt bij Biblionet Drenthe. Hiernaast volgt de stuurgroep ook de totstandkoming van de nieuwe normen op de voet en maakt gebruik van de inspraakmogelijkheden. Enkele verbeterpunten vragen een lange adem, omdat daar meerdere partijen bij betrokken zijn, bijv. hoe de tevredenheid van de subsidiegevers beter te meten is. 3.6 Klanttevredenheidsonderzoeken Om aan de certificeringeisen te voldoen is het van belang dat regelmatig een representatief beeld wordt verkregen van de klanttevredenheid en ook dat de klant op dusdanige wijze bevraagd wordt zodat dat de Bibliotheekorganisatie hier bruikbare gegevens uit haalt. De Drentse bibliotheken voerden tot 2012 een standaardklantonderzoek uit. Met ingang van 2013 vinden modulair opgebouwde klanttevredenheidsonderzoeken plaats rond thema’s als collectie, openingstijden, dienstverlening, abonnementen en digitaal gebruik. In 2014 vindt een dergelijk klantonderzoek niet plaats. Wel worden onder het eigen Drentse digitale klantenpanel onderzoeken uitgezet over de catalogus, de digitale nieuwsbrief, apps & e-books, spreiding van Bibliotheekvoorzieningen en abonnementsvormen. Daarnaast wordt voor bibliotheken op verzoek onderzoek uitgevoerd, bijv. m.b.t. de zondagopenstelling in Zuidlaren, de enquête
9
ouderbetrokkenheid in Meppel i.h.k.v. een BoekStartproject en een belangstellingspeiling voor digitale cursussen in Peize. BiebPanel Eind 2014 besluiten de Drentse bibliotheken om m.i.v. 2015 deel te nemen aan BiebPanel, een online onderzoeksplatform dat speciaal is ontwikkeld voor de Bibliotheekbranche. Er komen twee panels: één voor Emmen en Hoogeveen (en Assen, vanaf 2016) en één voor de overige bibliotheken. Het voorziet deelnemende bibliotheken vier keer per jaar van actuele klantinformatie. Inmiddels doen landelijk al 45 bibliotheken mee aan BiebPanel, ook in de buurprovincies Groningen en Overijssel. Dat biedt de mogelijkheid tot het benchmarken van resultaten en kennisdeling met deelnemende bibliotheken. Het eigen Drentse digitale klantenpanel zal opgaan in de panels van BiebPanel. De voorbereidingen voor (het werken met) Biebpanel doet Biblionet i.s.m. Probiblio in 2014. Op het moment van schrijven is al duidelijk dat zich meer klanten hebben aangemeld als panellid dan wat minimaal vereist is. Een goed teken van betrokkenheid bij de bibliotheek!
3.7 Secretariële ondersteuning Het Secretariaat ondersteunt het Drents Netwerk Bibliotheken door het voorbereiden van agenda’s, verslaglegging (vergaderingen van de 9, Besturenraad, PDO en B12), uitnodigingen sturen en het bijhouden relevante ontwikkelingen en informatie. Voor 2014 bestaat deze ondersteuning uit het verzorgen van 12 vergaderingen van Biblionet en de 9 bibliotheken, 5 vergaderingen van de Besturenraad, 3 vergaderingen van het PDO (Provinciaal Directie Overleg), 8 vergaderingen van het B12, 44 lokale bestuursvergaderingen en 13 portefeuille-overleggen. Digitalisering Voor een aantal vergaderingen wordt overgegaan tot het alleen op digitale wijze verstrekken van vergaderstukken. Dit om de papierstroom te verminderen. De stukken worden daarvoor in een apart deel in SharePoint geplaatst. Nieuwe ontwikkelingen Naast secretariële ondersteuning komt het accent steeds meer te liggen op het organiseren van evenementen en bijeenkomsten. Ook verzorgt het Secretariaat de exploitatie van de vergaderzalen in De Nieuwe Kolk voor interne- en externe vergaderingen en bijeenkomsten. Het gebruik daarvan neemt toe.
4. Ontwikkeling en implementatie innovatieve concepten 4.1 BoekStart BoekStart heeft in Drenthe een dekkingsgraad van 100%. In de hele provincie ontvangen ouders als hun baby drie maanden is via gemeente of consultatiebureau een uitnodiging om hun kindje lid te maken van de Bibliotheek en het gratis BoekStartkoffertje op te halen.
10
Naast baby’s richt BoekStart zich sinds 2012 ook op dreumesen en peuters in kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. In Drenthe zijn er inmiddels zeven basisbibliotheken die in totaal 70 locaties van kinderopvang begeleiden en samenwerken met partners in een leesbevorderingsnetwerk (gemeenten Emmen, De Wolden, Hoogeveen, Meppel, Midden Drenthe, Tynaarlo en Westerveld). Biblionet Drenthe (Educatieve Dienst) coördineert en ondersteunt de uitvoering van BoekStart. 4.2 LeesKlik Biblionet ontwikkelt het innovatieve concept LeesKlik, bestaande uit een website en voorleescollecties. Het doel van LeesKlik is om de taalontwikkeling bij jonge kinderen te stimuleren: thuis en op de peuterspeelzaal of de kinderopvang. In Aa en Hunze start de pilot van LeesKlik en in 2014 sluit Meppel/Nijeveen als tweede Bibliotheek bij het project aan. De Bibliotheek zoekt hierbij de samenwerking met meerdere organisaties van kinderopvang in de gemeente Meppel/Nijeveen. Financiering vindt plaats vanuit onderwijsachterstandsgelden (OAB).
4.3 De Bibliotheek op school In 2013 start de projectmatige aanpak van het concept De Bibliotheek op school en in 2014 wordt deze met succes verder uitgerold. Met het concept De Bibliotheek op school gaan de bibliotheken een strategische samenwerking met het basisonderwijs aan. Het resultaat is aantoonbare verbetering van de taal-, lees- en informatievaardigheden bij de kinderen. De Bibliotheek op school is een verplaatsing van het bibliotheekwerk voor 4 tot en met 12 jarigen van de Bibliotheek naar de school, met toevoeging van een aantal nieuwe elementen zoals het lees- en mediaplan en de Monitor de Bibliotheek op school (dBos) waardoor de leesbevorderingseffecten en effecten op het gebied van mediawijsheid versterkt en meetbaar worden. Het basisconcept is landelijk ontwikkeld maar de precieze inhoud is lokaal maatwerk, uitgaande van de wensen van de school en het beschikbare budget. Biblionet Drenthe is namens de landelijke organisatie van provinciale serviceorganisaties (SPN) portefeuillehouder van het landelijke project De bibliotheek op school Primair Onderwijs. Pakweg 70% van de 160 Nederlandse basisbibliotheken doen inmiddels mee aan de Bibliotheek op school en voeren het project in hun werkgebied uit. Op termijn gaat het landelijk om de inzet van een budget tot een maximum van 75 miljoen euro op jaarbasis. Biblionet Drenthe verzorgt namens SPN het landelijke management voor dit project. De Bibliotheek op school richt zich op een toekomstbestendige aanpak van het verbeteren van de taal-, lees- en informatievaardigheden van kinderen. Een aanpak die op een flexibele wijze kan inspelen op de steeds veranderende behoefte vanuit het basisonderwijs. Deze aanpak is onderdeel van het programma Kunst van Lezen 2008 – 2015, een gezamenlijk leesbevorderingprogramma voor de jeugd van 0 tot 18 jaar vanuit het ministerie van OCW en uitgevoerd door Stichting Lezen (penvoerder) en de Koninklijke Bibliotheek. Strategische leesbevorderingsnetwerken, BoekStart, (de ontwikkelfase van) de Bibliotheek op
11
school (VO) en de Bibliotheek op school (PO) vallen vanaf maart 2013 in strategische zin onder Stichting Lezen en KB gezamenlijk. SPN heeft zich als partij opgeworpen om De Bibliotheek op school PO voor de toekomst te borgen middels een projectorganisatie. Resultaten De Bibliotheek op school doet het landelijk en in Drenthe erg goed. In de gemeente Tynaarlo wordt in 2014 op 19 scholen (21 locaties) een Bibliotheek op school gerealiseerd, in de gemeente Meppel op 5 basisscholen (waaronder de eerste school voor speciaal basisonderwijs) en in de gemeente Noordenveld op 2 basisscholen. In het schooljaar 2014 - 2015 vindt de verdere uitrol plaats op alle basisscholen in deze gemeenten. In de gemeenten Westerveld, Coevorden, Aa en Hunze, Midden-Drenthe worden contracten afgesloten met de koepelorganisaties onderwijs en wordt in het schooljaar 2014-2015 een start gemaakt met de implementatie van de Bibliotheek op school in de hele gemeente. In Borger Odoorn en De Wolden vinden op bestuurlijk niveau oriënterende gesprekken plaats.
Aan de Monitor de Bibliotheek op school doen inmiddels (2015) 100.000 basisschoolleerlingen mee en landelijk zijn tussen de 30 en 40% van de basisscholen betrokken bij de Bibliotheek op school. 4.4 Laaggeletterdheid
Ali B In mei verstrekt het Drents Netwerk van Bibliotheken (B12) aan Biblionet de opdracht beleid te ontwikkelen op het terrein van de bestrijding van laaggeletterdheid en het verzorgen van een promotiecampagne in de Week van de Alfabetisering. De promotiecampagne resulteert o.a. in een evenement op 12 september bij Het Palet in Meppel. Dit evenement levert de bibliotheken veel exposure op en brengt de ambitie van de bibliotheken (nogmaals) goed in beeld bij de netwerkpartners, provincie en de gemeenten.
12
Het programma bestaat uit een goed bezochte bijeenkomst voor stakeholders i.s.m. het Bondgenootschap voor een Geletterd Drenthe en een optreden van rapper Ali B voor pakweg 500 leerlingen. In het najaar verschijnt de startnotitie Drentse Bibliotheken en de aanpak van Laaggeletterdheid. De in de notitie voorgestelde keuze voor het Taalhuisconcept wordt breed door de bibliotheken gevolgd. Het Taalhuis zal in 2015 als project door de bibliotheken in Drenthe worden uitgevoerd.
4.5 Webontwikkeling LeesKlik De gemeente Meppel is opdrachtgever voor de ontwikkeling van het project LeesKlik. LeesKlik is een samenwerkingsproject tussen Bibliotheek en kinderopvang. Doel is kinderen zo vroeg mogelijk kennis te laten maken lezen door middel van een boekencollectie en een website. De kinderopvang en de ouders spelen hierin een cruciale rol. De website begeleidt ouders en kinderopvangpersoneel bij het voorlezen. 4.6 Toepassen sociale media De Drentse bibliotheken zijn actief op Twitter en Facebook. Via een twitterfeed worden de tweets nu ook op de websites getoond. Biblionet Drenthe beheert het gezamenlijke Twitteraccount @biebDrenthe, het eigen Twitterkanaal @Biblionet en de Facebookpagina van de Drentse bibliotheken.
13
B. Transitietaken 5
Digitale Bibliotheek 5.1 Websites bibliotheken De herinrichting van de websites van bibliotheken wordt voorbereid in 2013 en begin januari 2014 gaan deze live. De site voldoet daarmee aan de huisstijl en lay-out van de landelijke digitale Bibliotheek. De hernieuwde website maakt het o.a. mogelijk landelijk aangeleverde content via zogenaamde widgets te plaatsen, een applicatie die gegevens van een andere website toont. Overige aanpassingen en verbetering aan de websites: - er wordt een banner toegevoegd die geschikt is voor het plaatsen van lokale informatie; - het deel van de site dat betrekking heeft op de jeugd wordt geactualiseerd en anders gestructureerd (naar landelijk voorbeeld); - op de sites van de bibliotheken worden d.m.v. een twitterfeed de tweets van de bibliotheken getoond; - er wordt een start gemaakt met search engine optimization (SEO), het beter gevonden worden op Google. Hiermee worden inmiddels goede resultaten bereikt. 5.2 BicatWise: introductie Bibliotheekapp Een belangrijke nieuwe toepassing is de Bibliotheekapp, waarmee Bibliotheekleden via smartphone of tablet o.a. kunnen aanvragen en verlengen. De app is onderdeel van bicatWise, het Bibliotheekautomatiseringssysteem dat alle Drentse bibliotheken gezamenlijk gebruiken. Van die gezamenlijkheid profiteren de Drentse Bibliotheekleden doordat ze kunnen lenen uit het gezamenlijk Drentse collectieaanbod en kunnen lenen en terugbrengen waar zij willen. De app heeft eind 2014 zo’n 23.000 gebruikers. 5.3 SchoolWise Onderdeel van bicatWise is schoolWise. Met schoolWise organiseren scholen de schoolmediatheek op een dusdanige wijze dat de schoolmediatheken en de bibliotheken hierdoor geïntegreerd samenwerken. SchoolWise is de digitale component van het concept de Bibliotheek op school. In 2014 worden ca. 150 schoolbibliotheken op schoolWise aangesloten. Zie ook bij de Bibliotheek op school (hoofdstuk 4). Biblionet voert deze aansluiting voor alle scholen uit. 5.4 E-bookplatform
In januari 2014 wordt het landelijke e-bookplatform Bibliotheek.nl/ebooks geïntroduceerd. Daarvoor is geëxperimenteerd met de zogenaamde VakantieBieb, een beperkt, gratis e-bookaanbod in de schoolvakanties.
14
Met het e-bookplatform wordt een permanent breed aanbod van e-booktitels gerealiseerd. Het aanbod is vooralsnog gratis voor bibliotheekleden. Het ebookplatform heeft in de startfase te kampen met landelijke aanloopproblemen. Gaandeweg groeit het aantal gebruikers en het aantal beschikbare titels. Het eerste jaar blijkt een succes: 4.800 Drentse Bibliotheekleden maken een account aan en lezen 33.000 e-books. De Bibliotheekleden kunnen lenen uit een collectie van ca. 10.000 titels 5.5 Studium Generale Digitale Bibliotheek Op 6 november organiseert Biblionet op verzoek van lokale bestuurders en beleidsambtenaren een Studium Generale dat in het teken staat van de ‘Digitale Bibliotheek’. Inleider Jos Debeij, hoofd Stafafdeling Bibliotheekstelsel van de Koninklijke Bibliotheek, geeft een beschouwing op de ontwikkeling van het Bibliotheekwerk in het algemeen en de digitale Bibliotheek in het bijzonder. In een aantal presentaties en workshops door o.a. eigen medewerkers maken de ca. vijftig aanwezigen kennis met nieuwe digitale producten en producten die in ontwikkeling zijn. De reacties na afloop zijn positief en de deelnemers geven aan een dergelijke bijeenkomst voor herhaling vatbaar te vinden. Uit de na afloop gehouden enquête rolt het cijfer 7,5. 6
Versterking digitaal netwerk bibliotheken 6.1 Aansluiting landelijke digitale Bibliotheek In het kader van de aansluiting op de landelijke digitale Bibliotheek (BNL) besluiten de Drentse bibliotheken (B12) dit te doen via de eigen websites en niet via de WAAS, de landelijke website. Om toch de informatie van de landelijke content via widgets te kunnen tonen, ontwikkelt Biblionet een techniek op basis van API: Application Programming Interface. 6.2 Nationale Bibliotheek Catalogus (NBC) Ten behoeve van de Nationale Bibliotheekcatalogus NBC levert Biblionet de collectiegegevens (titel- en exemplaarinformatie) van alle Drentse bibliotheken aan. De geautomatiseerde aanlevering wordt gevolgd door een aantal handmatige correctierondes. Al deze activiteiten worden eind 2014 afgerond. Ook wordt gestart met de synchronisatie (de geautomatiseerde aanvulling) tussen het Drentse Bibliotheeksysteem en de NBC. In 2015 zal een nieuwe zoekinterface aan de Drentse Bibliotheekbezoekers worden gepresenteerd, waarmee de verzamelde collecties binnen de NBC geraadpleegd en doorzocht kunnen worden. 6.2 Data Ware House In het landelijk Data Ware House worden alle lenersgegevens, collectiegegevens en transacties van Nederlandse bibliotheken verzameld en wekelijks geactualiseerd. Na de nodige afstemming start Biblionet de geautomatiseerde aanlevering eind 2014 en dit zal in de loop van 2015 zijn afgerond. Doel van het Data Ware House is om managementinformatie rond onder andere uitleningen en klantontwikkeling te genereren en te kunnen vergelijken met andere bibliotheken (benchmarking). In de toekomst zullen meer functies worden
15
aangeboden via het Data Ware House. Te denken valt aan lezersattendering en marketingacties.
7
Marketing en communicatie 7.1 Communicatie Marketing & Communicatie ondersteunt het Drents Netwerk Bibliotheken m.b.t. de verandering van een intern gerichte organisatie naar een markt- en klantgerichte organisatie. Dit doet zij door het geven van workshops, het uitschrijven van een incentive, het organiseren van brainstormsessies en het realiseren van acties om leden te werven en te behouden. Het team van Marketing & Communicatie werkt aan de zichtbaarheid en positionering van de bibliotheken door in te springen op actualiteiten als de Olympische spelen, Bevrijdingsdag en het WK voetbal. 7.2 Klantstrategie Biblionet ontwikkelt een welkomcampagne voor nieuwe leden. Dit is een geautomatiseerde digitale campagne waarbij nieuwe leden de eerste drie weken van hun lidmaatschap via de mail worden geattendeerd op de producten en diensten van de Bibliotheek. De digitale welkomcampagne is een onderdeel van het project ‘Klantstrategie’ waarin klantprocessen per klantlevensfase worden beschreven en waarin processen worden geautomatiseerd. 7.3 Huis-aan-huiskranten
Een huis-aan-huiskrant blijkt een effectief en gewaardeerd medium te zijn voor de Bibliotheek om de (potentiele) doelgroep te bereiken. In 2014 geeft Biblionet tweemaal een huis-aan-huiskrant uit namens de Drentse bibliotheken. De eerste editie wordt gekoppeld aan de Boekenweek en is in de hele provincie gelijk. De tweede editie verschijnt kort na de zomervakantie en heeft per gemeente twee lokale pagina’s die de Bibliotheek zelf kan vullen, wat herkenbaarheid geeft voor de klant. Aan beide kranten wordt een ledenwerfactie gekoppeld die de bibliotheken ruim vijfhonderd nieuwe betalende leden oplevert. Voor bestaande leden staat in beide kranten een bon waarmee ze kunnen deelnemen aan een verloting. Dit stimuleert de klant om met bon de gang naar de Bibliotheek te maken.
16
7.4 Digitale nieuwsbrieven Biblionet Drenthe verstuurt digitale nieuwsbrieven naar de leden van de bibliotheken. Deze provinciale nieuwsbrieven attenderen en informeren klanten over acties van de Bibliotheek. Nieuw is de samenwerking met de vier Drentse theaters De Muzeval (Emmen), De Nieuwe Kolk (Assen), De Tamboer (Hoogeveen) en Schouwburg Ogterop (Meppel). Via de nieuwsbrief krijgen klanten korting op boekgerelateerde voorstellingen. Naast provinciale nieuwsbrieven verstuurt Biblionet steeds vaker lokale nieuwsbrieven op verzoek van een Bibliotheek. Deze worden o.a. ingezet bij bijzondere acties of verhuizing. Ook maakt Biblionet nieuwsbrieven voor speciale doelgroepen zoals vrijwilligers, bestuursleden en relaties in het onderwijs. 7.5 Promotie e-books
Vanaf januari is het e-bookplatform van Bibliotheek.nl actief. Daarom ligt in de promotie door het hele jaar een sterk accent op de e-books. Rond de Olympische winterspelen wordt een advertentiecampagne ingezet. De medewerkers van de bibliotheken krijgen uitleg over de werking van het platform en het downloaden van de e-books. 7.6 Organisatie Bibliothekentag in Coevorden Maandag 20 oktober vindt de jaarlijkse Bibliothekentag plaats in Coevorden. Deze grensoverschrijdende dag wordt ondersteund vanuit de EDR. De dag wordt wisselend verzorgd door Duitse en Nederlandse bibliotheekorganisaties. Organisatie van de Bibliothekentag is mede in handen van Biblionet Drenthe. Zowel Nederlandse als Duitse sprekers geven presentaties over thema’s als strategie, marketing en media en ondersteuning van leerprocessen.
17
8
HRM-beleid
HRM is voor Biblionet Drenthe een belangrijk speerpunt. Immers: organisaties ontwikkelen zich als medewerkers zich ontwikkelen. 8.1 Vernieuwing frontoffice In de visienotitie van de Raad van Bestuur Drentse bibliotheken klaar voor de toekomst! die na de zomer van 2014 verschijnt, worden de veranderingen in spreiding en functieopbouw bij de bibliotheken aangegeven. Tijdens drie goedbezochte werkmeetings voor de medewerkers van de bibliotheken worden deze zaken interactief besproken en de personele gevolgen inzichtelijk gemaakt. Onderdeel van de werkmeetings zijn workshops en lezingen waarin veranderstrategieën, ondernemerschap en regie op eigen loopbaan centraal staan. Ondanks de onzekerheid die wordt ervaren als gevolg van de aangekondigde veranderingen, is er veel waardering voor deze vernieuwende werkvormen waarbij de medewerkers goed worden betrokken. Er worden vier nieuwe functieprofielen voor de frontoffice opgesteld in samenwerking met de HR-manager, de P&O consulent, twee bibliotheekmanagers en twee medewerkers van de frontoffice. Deze beschrijvingen dienen als basis voor de loopbaangesprekken die gevoerd worden met alle medewerkers van de frontoffice. 8.2 Loopbaangesprekken In aansluiting op de werkmeetings wordt door de HR-manager en de personeelsconsulenten met iedere medewerker uit de frontoffice (inclusief de medewerkers van de bibliobussen en de invalbibliothecarissen) een loopbaangesprek gevoerd. In totaal betreft het hier ruim 70 gesprekken waarvan de verslagen en terugkoppeling zorgvuldig wordt afgestemd met de medewerkers en hun leidinggevenden. Er wordt voor dit traject geen onderscheid gemaakt of het gaat om een medewerker met een contract voor onbepaalde of bepaalde tijd. Naar behoefte doen medewerkers een beroep op extra training of coachingsgesprekken. Bibliotheek Emmen doet niet mee aan deze loopbaangesprekken, maar volgt begin 2014 op eigen verzoek een apart individueel ontwikkeltraject.
18
8.3 Strategische personeelsplanning Naast het traject van de loopbaangesprekken wordt door de vijf bibliotheekmanagers (met advies vanuit de PSO) een Strategische Personeelsplanning (SPP) opgesteld. De managers brengen in kaart welke personeelskwaliteiten en kwantiteiten nu en straks nodig zijn. Dit SPP wordt het uitgangspunt om de personele inzet in de bibliotheken goed te kunnen organiseren en financieren. Tijdens de strategische sessie van de Raad van Bestuur en een aantal managers wordt ook aandacht besteed aan ‘de zachte kant’ van de organisatie. Als huiswerk wordt De Caluwétest gedaan waarmee mooi inzichtelijk wordt welke veranderstijlen door ieder worden gehanteerd. Een goed hulpmiddel om elkaar aan te vullen in deze veranderperiode.
8.4 Reorganisatie Als gevolg van door gemeentelijke en provinciale overheden opgelegde bezuinigingen en beleidswijzigingen valt in september het besluit tot een derde reorganisatie. Voor uitvoering van de reorganisatie worden een stuurgroep en een projectgroep in het leven geroepen. De afdeling P&O is onderdeel van de projectgroep reorganisatie en besteedt veel tijd aan het zorgvuldig uitvoeren van het proces en het voorleggen van besluiten aan de stuurgroep reorganisatie. Meerdere keren doet de afdeling bij complexe vraagstukken een beroep op de expertise van de jurist. Tijdens verschillende personeelsbijeenkomsten licht de voorzitter van de Raad van Bestuur de besluiten toe en vult P&O aan t.a.v. de regelgeving. Bezuinigingen in Coevorden, het opzeggen van de Overeenkomst van Dienstverlening door Bibliotheek Emmen per 1 mei 2015 en andere strategische keuzes maken in december de aankondiging van een vierde reorganisatie noodzakelijk. Deze zal zijn beslag krijgen in de eerste maanden van 2015. 8.5 Personeelsregelingen P&O bereidt nieuwe regelingen voor m.b.t. werktijden en mobiele apparatuur. Beide regelingen worden door de bestuurder aan de OR voorgelegd die er vervolgens mee instemt. Aansluitend hierop bereidt P&O zich voor op de nieuwe wet :HWHQ=HNHUKHLGdie op 1 januari 2015 zijn intrede doet. 8.6 Stages Biblionet Drenthe staat open voor het bieden van stageplekken. Hier wordt ook in 2014 goed gebruik van gemaakt door stagiaires van diverse mbo- en hboopleidingen. Ze werken een tijdje mee op verschillende afdelingen zoals Financiën, P&O en het Secretariaat. 8.7 The Switch Om de onderlinge samenwerking te verbeteren en om medewerkers van het facilitair bedrijf (weer) te laten ervaren hoe het werken in een Bibliotheek is, organiseert Biblionet ‘The Switch’. Tijdens de Kinderboekenweek in oktober werken alle medewerkers van de serviceorganisatie een dagdeel mee in een Bibliotheek. De ervaringen zijn overwegend positief en de collega’s geven elkaar over en weer waardevolle tips een aandachtspunten mee. Omgekeerd worden de
19
medewerkers van de bibliotheken uitgenodigd om een dagdeel langs te komen bij het facilitair bedrijf om daar hun kennis te verdiepen. 8.8 Ontwikkeling en opleiding In 2014 volgen de medewerkers diverse opleidingen. Enkele voorbeelden zijn de marketingopleidingen Nima A en Nima C, verschillende opleidingen in het kader van de Bibliotheek op school en trainingen op het gebied van mediacoach, onderwijsspecialist, medewerkerscoaching en adviesvaardigheden. 8.9 Arbo en verzuimbegeleiding In het kader van de Arbo wordt voor de bewoners van De Nieuwe Kolk een gezamenlijke Bedrijfshulpverleningsoefening georganiseerd met als extra aandachtspunt een aantal ontruimingsoefeningen. In het kader van deze samenwerking worden in 2014 twee bedrijfshulpverleners opgeleid tot Hoofd Ploegleider. Alle bedrijfshulpverleners van het facilitair bedrijf en de bibliotheken volgen de jaarlijkse herhalingstraining. Het ziekteverzuimpercentage in 2014 bedraagt 3,61% (ter vergelijking: in 2013 was dit 4,75%).
9
Ondersteuning ICT Biblionet Drenthe bewijst ook in 2014 een betrouwbare ICT partner te zijn op het gebied van ICT dienstverlening voor onder andere de frontoffice van de Drentse bibliotheken, de backoffice van Biblionet en de klanten van de bibliotheken. Zo scoort het netwerk over 2014 een betrouwbaarheid van 99,94%. ICT werkt met betrekking tot het beheer en onderhoud van de infrastructuur nauw samen met de bewoners van De Nieuwe Kolk. 9.1 Biblionet behaalt Microsoft Silver Partner Status Met het behalen van de Midmarket Solutions Provider competentie wordt Biblionet Drenthe een Microsoft Silver Partner. Partners met een Silver competentie hebben expertise op hoog niveau en beschikken over bewezen vaardigheden en specialisten in een bepaalde technologie of dienstengebied. Een Microsoft Silver Partner voldoet aan een serie door Microsoft opgestelde voorwaarden, waaronder het in dienst hebben van Microsoft Certified Professionals en/of het door Microsoft geteste en goedgekeurde softwareoplossingen of hardwareproducten aan te bieden. 9.2 Verhuizingen en herinrichtingen bibliotheken In 2014 verhuist een groot aantal bibliotheken: Borger, Bovensmilde, Gasselternijveen, Emmer Compascuum, Peize, Roden, Dwingeloo en Norg. Daarnaast ondergaan de bibliotheken Ruinerwold, Meppel en Emmen centraal grote verbouwing. De overgang verloopt dankzij goede voorbereiding en afstemming met (externe) leveranciers en de bibliotheken zonder al teveel problemen. In veel van genoemde bibliotheken fungeert ICT ook als intermediair voor het leveren van apparatuur.
20
Biblionet ondersteunt de bibliotheken ook op bouwtechnisch gebied en inzake begrotingen en onderhandelingen. 9.3 ICT-voorzieningen in de Drentse Bibliotheken Werkplek- en baliefaciliteiten De publiekswerkplekken in de bibliotheken zijn voorzien van Windows 7 en er zijn multifunctionals aanwezig voor printen, kopiëren en scannen. Daarnaast zijn in de nagenoeg alle bibliotheken access points geïnstalleerd waarmee WiFi voor personeel en bezoekers beschikbaar is. Ook zijn op de computers in de bibliotheken en bij Biblionet cursusfaciliteiten beschikbaar. In samenwerking met de Digitale Bibliotheek ontwikkelt ICT een eigen selfservice bedoeld voor locaties waar de investeringen van selfservice apparatuur van externe partijen te hoog zijn. Draadloze bezoekertellers Voordelen van draadloze bezoekerstellers zijn dat er op een uniforme en eenduidige manier gemeten wordt en dat de data zijn in te zien op een centrale server. Door deze uniforme manier van tellen wordt benchmarking met andere bibliotheken mogelijk en kan bijvoorbeeld het effect op de bezoekersaantallen gemeten worden als er activiteiten in de Bibliotheek worden georganiseerd. De tellers zijn inmiddels in 17 bibliotheken geïnstalleerd. Kioskzuil Borger In Borger start eind 2014 de opbouw van de Kioskzuil. De Kioskzuil is een functie vanuit bicatWise waarmee de klant d.mv. swipen op een touchscreen via virtuele ‘boekenplanken’ het aanbod kan bekijken. Ook kan de klant de leengegevens inzien. Game-pc’s Hoogeveen In Hoogeveen wordt i.s.m. de Bibliotheek een game-omgeving gebouwd die bestaat uit vier krachtige pc’s met daarop games voor jeugd en 16+.
9.4 ICT-ondersteuning De Nieuwe Kolk In de ICT-ondersteuning aan Theater & Bioscoop in De Nieuwe Kolk wordt een aantal verbeterpunten doorgevoerd. Een sterke verbetering is de invoering van een maandelijks periodiek overleg waarbij de operationele problemen en incidenten worden behandeld. Naar aanleiding van klachten over een slecht WiFi-signaal in De Nieuwe Kolk wordt het aantal draadloze routers (Acces Points) uitgebreid. Daardoor kan in het pand nu ook draadloos spraakverkeer plaatsvinden. 9.5 Inrichten Server/SAN omgeving Met het inrichten en vervangen van de huidige servers realiseert Biblionet een betrouwbare en schaalbare ICT-infrastructuur. Een belangrijk onderdeel is het verder stabiliseren van de infrastructuur, het optimaliseren van de centrale backup, het optimaliseren van sublocaties en de inrichting van een intelligent disaster recovery om bij calamiteiten de dienstverlening snel te kunnen herstellen.
21
Hiermee wordt ICT-dienstverlening voor zowel De Nieuwe Kolk, de bibliotheken in Drenthe en de (toekomstige) externe klanten kwalitatief ondersteund en gewaarborgd. Deze actie is een onderdeel van het meerjarig verbeterplan IT infrastructuur. 9.6 Telefonie Biblionet gaat verder met het optimaliseren van het vaste telefonienetwerk. De vaste telefonie in de bibliotheken wordt centraal gemanaged om tegen lage kosten te kunnen telefoneren, onderling telefoneren is zelfs gratis. Op de valreep van 2014 wordt het telecomcontract vernieuwd wat op de mobiele abonnementen een besparing oplevert van ca. 65%.
10 Administratieve en organisatorische ondersteuning 10.1 Begroting, jaarrekening en rapportages Met de provincie is afgesproken dat Biblionet de jaarrekening versneld oplevert. Dit heeft tot gevolg dat naast de jaarrekening van Biblionet zelf, ook de jaarrekening van de stichtingen waarvoor Biblionet de financiën verzorgt, per 1 april worden opgeleverd. Deze versnelling wordt succesvol afgerond en resulteert in een goedkeurende verklaring van de accountant. Samen met de jaarrekening worden ook de jaarverslagen van Biblionet en de bibliotheken nu voor 1 april opgeleverd. 10.2 Ontwikkelingstraject De afdeling Financiën start met een ontwikkelingstraject waarin de klant en ondernemingsgericht denken centraal staan. Kwaliteit en prijs zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. Dit traject loopt door in 2015 en heeft als doel efficiënter te gaan werken, maar ook om concurrerend op de markt te kunnen zijn. 10.3 Bezuinigingsadviezen Door het opstellen van een aantal bezuinigingsscenario’s adviseert afdeling Financiën een aantal bibliotheekbesturen bij het opstellen van hun begrotingen. 10.4 Klantadministratie Biblionet start in 2013 met de werkzaamheden om over te gaan op het nieuwe Europese betalingssysteem SEPA. Het Bibliotheeksysteem is goedgekeurd en begin 2014 kan de invoering van SEPA worden afgerond. 11 Mediawijsheid 11.1 Doorgaande lijn lezen en mediawijsheid 0-18 jaar Vanuit het onderwijs (voorschools, PO en VO) is er een toenemende vraag naar producten en diensten op het gebied van media-educatie en mediawijsheid. Biblionet Drenthe ondersteunt de Drentse bibliotheken bij het inrichten, opzetten en onderhouden van een doorgaande lijn lezen en mediawijsheid. In 2014 wordt een start gemaakt met de inventarisatie van producten en diensten die o.a. aansluiten bij de wensen vanuit het project De Bibliotheek op school. Het doel hierbij is om de bibliotheken op deze wijze te faciliteren bij hun
22
werkzaamheden om in samenwerking met onderwijs bij te dragen aan betere leer- en leesprestaties bij de jeugd van 0-18 jaar. De doorgaande lijn lezen en mediawijsheid sluit aan bij andere initiatieven als de literaire competenties (Stichting Lezen), de mediawijsheidcompetenties (mediawijzer.net), de mediawijsheidcirkel (Mijn Kind Online) en de doorgaande lijn informatievaardigheden (KB/SIOB). Ook wordt hiermee aangesloten bij de kerndoelen, eindtermen en referentieniveaus van het onderwijs. In opdracht van de bibliotheken stelt Biblionet het visiedocument Doorgaande lijn lezen en mediawijsheid, 0-18 jaar op. Begin 2015 zal de inventarisatie en beschrijving van de producten en diensten gereed zijn die bijdragen aan de uitvoering van deze doorgaande lijn mediawijsheid. 11.2 DigiDreumes : mediaopvoeding 2 – 4 jaar Media zijn niet meer weg te denken uit het leven van jonge kinderen. Dit werpt de vraag op hoe ouders, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen hiermee verstandig om kunnen gaan. Ook moeten we nadenken over de verhouding van digitale activiteiten tot spelen en voorlezen. Vanaf 2015 biedt Biblionet de training Digiwijs in de kinderopvang aan bij voorschoolse instellingen. Hiertoe volgt een medewerker van Educatie de opleiding Train-de-trainer: Digiwijs in de kinderopvang. 12 Einde voor de bibliobussen
Na 55 jaar stoppen de bibliobussen van Biblionet Drenthe. Per 1 januari 2015 verdwijnen de twee bibliobussen in de gemeentes die de bus nog inhuren: Aa en Hunze, Coevorden, De Wolden, Hoogeveen en Noordenveld. RTV Drenthe maakt
23
een reportage bij de allerlaatste halteplaats in Gees. Twee bibliobussen die eigendom zijn van Bibliotheek Emmen blijven wel rijden. Het opheffen van de bibliobussen is een gevolg van gemeentelijke bezuinigingen en andere beleidskeuzes. Om te komen tot een strategische samenwerking tussen bibliotheken en onderwijs, wordt in veel plaatsen het concept de Bibliotheek op school ingevoerd. Deze aanpak richt zich op het vergroten van leesplezier, het stimuleren van de taalontwikkeling en het verbeteren van informatievaardigheden van leerlingen op de basisscholen. Klanten van de bibliobussen die geen gebruik kunnen maken van de Bibliotheek op school worden verwezen naar de vaste Bibliotheekvestigingen. Biblionet ondersteunt de lokale Bibliotheken met het behouden van de busleden van wie de bushaltes worden opgeheven door o.a. het organiseren van belavonden. Medewerkers bellen klanten om ze uit te nodigen gebruik te gaan maken van een nabijgelegen Bibliotheek. Deze belacties leveren veel positieve reactie op en weten vaak te voorkomen dat klanten het abonnement opzeggen. De medewerkers van de bibliobussen kunnen voor een deel worden herplaatst. Van sommige medewerkers wordt het aantal uren verminderd en enkelen verlaten de organisatie. Voor hen organiseert Biblionet een afscheidsbijeenkomst. De belangrijkste haltewijzigingen in gemeente Emmen: In Weiteveen en Emmen-De Rietlanden verdwijnen 2 schoolhaltes in verband met sluiting. De avondhalte in Nieuw-Weerdinge vervalt vanwege sterk afgenomen gebruik. Als alternatief voor de opgeheven Bibliotheek Schoonebeek komen in die plaats 2 avondhaltes en 3 schoolhaltes.
C. Biblionet als facilitair bedrijf 13.1 Drentse jeugdfondsen onderdak bij Biblionet
Het Jeugd Cultuur Fonds (JCF) en het Jeugd Sport Fonds Drenthe (JSF) vinden per 1 januari 2015 een nieuw onderkomen bij Biblionet Drenthe. Beide fondsen
24
zouden anders 'dakloos' zijn geworden. Ze waren vanaf de oprichting in 2007/2008 ondergebracht bij Bureau Jeugdzorg Drenthe, maar dat houdt per 1 januari op omdat het Rijk de jeugdzorg naar gemeenten overhevelt. Met het fonds sluit Biblionet een overeenkomst af voor het gebruik van drie kantoorwerkplekken in De Nieuwe Kolk. 13.2 Bestuursoverdracht Biblionet ID
Biblionet Drenthe en Biblionet Groningen dragen op 21 mei het bestuur van stichting Biblionet ID over aan een nieuw bestuur dat ook eigenaar is van App B.V. Biblionet ID is specialist in het realiseren en beheren van informatieloketten en sociale kaarten voor gemeenten.
25
Bibliotheken Beknopt overzicht van de ontwikkelingen in de bibliotheken die een Overeenkomst van Dienstverlening hebben met Biblionet Drenthe. Aa en Hunze
Verhuizing Bibliotheek Gasselternijveen Bibliotheek Gasselternijveen verhuist naar het nieuw gebouwde MFC De Spil. Er worden ruimere openingstijden gerealiseerd door klanten op bepaalde tijden te laten lenen d.m.v. zelfservice. Het voormalige bibliotheekpand aan de Burg. Gaarlandtlaan gaat in de verkoop. Invoering de Bibliotheek op school De Bibliotheek sluit met het primair onderwijs een overeenkomst voor invoering van de Bibliotheek op school in 2015. Dit betreft de basisscholen die t/m december 2014 door de bibliobus worden bezocht. Provinciale samenwerking Het bestuur van Bibliotheek Aa en Hunze besluit te participeren in de nieuwe bibliotheekorganisatie en heft zichzelf op in het voorjaar van 2015. Hiertoe tekent de voorzitter op 8 december de intentieverklaring.
Borger-Odoorn Bibliotheekvisie De Bibliotheek geeft de gemeenteraad toelichting op het Uitvoeringsplan, onderdeel van de Bibliotheekvisie die is vastgesteld in 2013. Het Uitvoeringsplan geeft invulling aan zaken als huisvesting, collectiegrootte, ICT, openingstijden, personele inzet en activiteiten. Verhuizing Bibliotheek Borger Bibliotheek Borger verhuist naar multifunctionele accommodatie Het Hunzehuys. De Bibliotheek heeft op de begane grond een ruimte waarin met behulp van selfservice wordt uitgeleend.
Kunstproject De Bibliotheek start samen met basisschool De Poolster in Nieuw-Buinen een kunstproject. Leerlingen maken kunstwerken onder leiding van lokale kunstenaars. Deze worden na expositie verkocht of geveild t.b.v. schooltuintjes bij zorgcentrum De Wanne. Coevorden Acties tegen bezuinigingen Teneinde de voorgenomen bezuinigingen van de gemeente Coevorden te verzachten worden in alle dorpen acties gehouden voor behoud van de Bibliotheek, van lawaaioptocht tot handtekeningenacties. Ook het bibliotheekbestuur zet zich in om de bibliotheken overeind te houden. De gemeenteraad besluit in november echter 300.000 euro te korten op het subsidiegeld van 750.000 euro. Daarmee wordt duidelijk dat (vooralsnog) vijf van de zes bibliotheken in de huidige opzet zullen moeten sluiten.
Bibliothekentag in Coevorden Maandag 20 oktober vindt de jaarlijkse Bibliothekentag plaats in Coevorden. Deze grensoverschrijdende dag wordt ondersteund vanuit de EDR. De dag wordt wisselend verzorgd door Duitse en Nederlandse bibliotheekorganisaties. Organisatie van de Bibliothekentag is mede in handen van Biblionet Drenthe. De Wolden Herinrichting Bibliotheek Ruinerwold Bibliotheek Ruinerwold wordt verbouwd en heringericht. Daarbij is ruimte afgestaan aan de Stichting Historie van Ruinerwold. Na de herinrichting voert de Bibliotheek de landelijke huisstijl. In navolging van Bibliotheek Zuidwolde start Ruinerwold ook met selfservice. Invoering de Bibliotheek op school Eind 2014 wordt overeenstemming bereikt met de overkoepelende organisatie voor het christelijk onderwijs (VCPOZD) voor invoering van het concept de Bibliotheek op school. Hiermee wordt een alternatief gerealiseerd voor het verdwijnen van de bibliobus per 1 januari 2015.
Politiek café Het netwerk Land van de Reest van Vrouwen van Nu organiseert een politieke avond in Bibliotheek De Wijk. Onder leiding van Margriet Benak, bekend van RTV Drenthe, gaan zeven merendeels jonge kandidaten die op de verkiezingslijsten van Meppel, Staphorst en De Wolden in debat over allerlei onderwerpen die de gemeentelijke politiek aangaan. Emmen Zondagopenstelling Met ingang van januari is de Centrale Bibliotheek zondagmiddag open (jan t/m maart en vanaf okt t/m december). Om publiek te trekken organiseert de Bibliotheek op zondag extra activiteiten. Nieuwbouw in Klazienaveen en Emmer-Compascuum Bij de nieuwbouw van het Esdal College in Klazienaveen wordt ook een nieuw onderkomen voor de Bibliotheek gerealiseerd. De opening is gepland voor het schooljaar 2015-2016. In september opent de nieuwe Bibliotheek in Emmer-Compascuum. De nieuwe bibliotheek is gevestigd in multifunctioneel centrum De Deele samen met o.a. gemeentewinkel, kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang en welzijnsorganisaties. Sluiting Bibliotheek Schoonebeek De Bibliotheek in Schoonebeek sluit in de zomer. Een alternatieve invulling vindt plaats door de inzet van een bibliobus en een kleine bibliotheek in ’t Aole Gemientehoes.
Meppel Herinrichting Bibliotheek In het voorjaar start de herschikking en verbouw van de ruimten in het Cultureel Centrum De Plataan en de Bibliotheek Meppel. De Bibliotheek wordt opnieuw ingericht waarbij o.a. de karakteristieke boekenzuilen bij de ingang verdwijnen. Nijeveen De Bibliotheek in Nijeveen zegt de huur per 1 oktober 2015 op. De bibliotheekfunctie zal op een andere manier worden ingevuld. De Bibliotheek op school Er worden ook dit jaar diverse nieuwe vestigingen van de Bibliotheek op school geopend. Hieronder de Reestoeverschool als eerste speciaal onderwijsschool in Drenthe die Bibliotheek op school krijgt. LeesKlik In november opent wethouder De Vos de LeesKlik, een website en voorleescollecties om de taalontwikkeling bij jonge kinderen te stimuleren. Voor het ontwikkelen van deze website, als onderdeel van het project Ouderbetrokkenheid, ontvangt de Bibliotheek aparte subsidie vanuit het
Onderwijs Achterstand Beleid van de gemeente Meppel. Met veel voorschoolse instellingen wordt invulling gegeven aan dit project. Week van de Laaggeletterdheid Tijdens de week van de Laaggeletterdheid tekenen diverse samenwerkingspartners van de bibliotheek, o.a. Reestmond, Stichting Welzijn Meppel/Westerveld en Volksuniversiteit, voor het Bondgenootschap voor een geletterd Drenthe. Gemeente en Bibliotheek Meppel hadden al getekend. De Week van de Laaggeletterdheid wordt swingend afgesloten met een provinciale bijeenkomst op Het Palet en een optreden van Ali B .
Midden-Drenthe
De Bibliotheek op school Beide primaire onderwijsinstellingen, gemeente en Bibliotheek Midden-Drenthe tekenen de samenwerkingsovereenkomst de Bibliotheek op school. De Bibliotheek gaat op alle basisscholen in de gemeente gefaseerd een Bibliotheek op school realiseren. BoekStart in de kinderopvang In november tekenen Stichting Peuterspeelzalen, de gemeente en Bibliotheek Midden-Drenthe de samenwerkingsovereenkomst ‘Boekstart in de Kinderopvang. De gemeente stelt naast de landelijke projectsubsidie een bedrag beschikbaar waarmee het mogelijk wordt om op zes voorschoolse instellingen BoekStart in te voeren. Bovensmilde Vanaf december organiseert Kinderdagverblijf en Buitenschoolse Opvang Pinokkio in Bovensmilde haar activiteiten in een gedeelte van de bibliotheekruimte. Het pand van de voormalige Bibliotheek Bovensmilde wordt verkocht.
Noordenveld
Alle bibliotheken verhuizen Alle drie bibliotheken van Noordenveld verhuizen in 2014. Bibliotheek Peize verhuist in april naar dorpshuis De Essen. Daarbij wordt de collectie in omvang teruggebracht naar ongeveer 2000 exemplaren. Het voormalige bibliotheekpand in Peize staat te koop. Bibliotheek Roden verhuist in oktober naar een nieuw pand aan de Heerestraat in het centrum. Het oude pand wordt gesloopt. Bibliotheek Norg verhuist in december naar een kleinere maar meer centraal gelegen ruimte binnen het dorpshuis De Brinkhof. De Bibliotheek op school Met het primair onderwijs wordt een overeenkomst gesloten voor invoering van de Bibliotheek op school in 2015 op die basisscholen waar tot en met december 2014 nog de bibliobus komt. In 2014 wordt op twee basisscholen in Peize de Bibliotheek op school ingevoerd. Tynaarlo Gemeentelijke bezuinigingen Gemeente Tynaarlo kondigt aan vanaf 2017 fors te willen bezuinigen op het bibliotheekwerk. De Bibliotheek zal vanuit haar visie op toekomstgericht bibliotheekwerk de consequenties van deze bezuinigingen in kaart brengen, mede vanuit het licht van de nieuwe bibliotheekwetgeving en met het provinciale Spreidingsplan als uitgangspunt.
De Bibliotheek op school De Bibliotheek sluit de samenwerkingsovereenkomst De Bibliotheek op school af met onderwijsstichtingen Stichting Baasis, Conod en Fidarda. De vestigingen van de Bibliotheek op school worden in de loop van 2014 gerealiseerd. Nazomerzinnen In september vindt in Zuidlaren het literair festival Nazomerzinnen plaats. De Bibliotheek levert een belangrijke bijdrage aan de organisatie van het festival. Dichter in de tuin Museum De Buitenplaats en de Bibliotheek organiseren op 24 mei het dichtersfestival ‘Dichter in de tuin in en rond Museum de Buitenplaats. Het dichtersfestival trekt zo’n 300 bezoekers. Dieuwertje Blok in Zuidlaren De presentatrice van het Sinterklaasjournaal, Dieuwertje Blok, leest op 22 november Sinterklaasverhalen in Zuidlaren. Dit optreden vindt plaats in het kader van de actie Vaders voor lezen. Na afloop kunnen de kinderen met Dieuwertje op de foto.
Westerveld Dwingeloo verhuist Bibliotheek Dwingeloo verhuist eind 2014 van De Brink naar de al aanwezige locatie van de Bibliotheek in zorgcentrum De Weyert. De Bibliotheek breidt de openingstijden uit door onder andere de inzet van vrijwillige medewerkers. De collectie wordt kleiner maar richt zich nog steeds op alle klanten. Over de toekomst van de bibliotheken in Diever, Havelte en Vledder vinden oriënterende gesprekken plaats met diverse organisaties. De Bibliotheek op school Gemeente Westerveld, de Bibliotheek en onderwijsorganisaties tekenen een samenwerkingsovereenkomst voor de realisatie van het concept Bibliotheek op school. De komende jaren wordt het concept ingevoerd en wordt op alle scholen in de gemeente een Bibliotheek op school gerealiseerd. 5 mei viering Op 5 mei vertegenwoordigt de Bibliotheek de gemeente Westerveld bij De Nieuw Kolk in Assen waar de landelijke aftrap is van Bevrijdingsdag. Ook minister-president Mark Rutte is hier te gast en neemt even de tijd om te kijken bij de stand.
Bijlage Afkortingen en begrippen B12 Provinciebreed overleg tussen de managers van negen kleinere basisbibliotheken en door de directie gemandateerde medewerkers van de drie grotere bibliotheken Assen, Emmen en Hoogeveen. Het voorzitterschap is in handen van de voorzitter RvB van Biblionet Drenthe. Besturenraad In de Besturenraad Drents Netwerk zijn de 12 stichtingsbesturen vertegenwoordigd. Het primaire doel is om draagvlak voor en instemming van de lokale stichtingsbesturen te verkrijgen en te behouden. Voor alle deelnemers geldt een inspanningsverplichting om het DNB optimaal te laten functioneren en hiertoe besluiten te nemen die het gemeenschappelijk belang zo goed mogelijk dienen. Bibliotheek.nl Landelijke website van de Nederlandse openbare bibliotheken. De digitale landelijke infrastructuur wordt beheerd door Stichting Bibliotheek.nl. Bicat/bicatWise Bicat is een softwarepakket (catalogus-, administratie- en uitleensysteem) voor bibliotheken, ontwikkeld door HKA. In 2010 wordt een geheel vernieuwde versie geïmplementeerd onder de naam bicatWise. BoekStart Programma om ouders van kinderen van 0 tot 4 jaar te stimuleren met taal en boeken bezig te gaan. Ouders van pasgeboren kinderen krijgen via de gemeente een bon waarmee ze een BoekStartkoffertje kunnen ophalen in de bibliotheek en gelijk hun kind (gratis) lid maken. BoekStart richt zich sinds 2012 ook op dreumesen en peuters in kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. De Bibliotheek op school / dBos De Bibliotheek op school; concept dat als doel heeft de bibliotheek een structurele plaats te geven binnen het onderwijs. Belangrijke elementen zijn een aantrekkelijke collectie op school in combinatie met leesbevorderingsactiviteiten. DNB Drents Netwerk Bibliotheken; het samenwerkingsverband van de twaalf bibliotheekstichtingen in Drenthe. E-bookplatform Landelijk aanbod e-books voor bibliotheekleden via bibliotheek.nl/ebooks. G!DS Databank met lokale, culturele en maatschappelijke informatie. Bibliotheken en andere organisaties gebruiken deze database voor de presentatie van gegevens op hun websites. HRM Human Resources Management; personeelsbeleid dat ernaar streeft de persoonlijke kwaliteiten van medewerkers optimaal te benutten.
IBL Interbibliothecair Leenverkeer: het systeem van afspraken volgens welke bibliotheken in heel Nederland aan elkaar boeken en andere media uitlenen. LeesKlik Website voor jonge kinderen en hun ouders met content die aansluit bij de activiteiten in de peuterspeelzaal en kinderopvang. MFA Multi Functionele Accommodatie, een centrale locatie van waaruit verschillende maatschappelijke organisaties (o.a. de bibliotheek) hun voorzieningen, producten en diensten aanbieden. Naslagcomputers / naslag-pc’s Voor iedereen toegankelijke computers in de bibliotheken waarop databestanden, krantenbanken en geselecteerde internetsites gratis kunnen worden geraadpleegd. Nationale Bibliotheekcatalogus (NBC) Nationale Bibliotheekcatalogus, een vrij toegankelijke publiekscatalogus waarin alle bezit van de Nederlandse bibliotheken is opgenomen. Deze wordt ontwikkeld door Bibliotheek.nl. PDO Provinciaal Directie Overleg; deelnemers zijn de directeuren van de bibliotheken Assen, Emmen en Hoogeveen, de directeur bibliotheken namens de negen kleinere basisbibliotheken en de voorzitter van de Raad van Bestuur van Biblionet Drenthe. PSO Provinciale Serviceorganisatie. De PSO ondersteunt de basisbibliotheken bij het uitvoeren van de directe dienstverlening en is daarnaast opdrachtnemer van het provinciale bibliotheekbeleid. Biblionet Drenthe is de PSO voor de provincie Drenthe. RI&E Risico-Inventarisatie en –Evaluatie, een overzicht van alle risico’s in een bedrijf en de mogelijke oplossing ervan RvB Raad van Bestuur, dagelijkse leiding van Biblionet Drenthe. RvT Raad van Toezicht van Biblionet Drenthe. SchoolWise Softwarepakket (catalogus- en uitleensysteem) voor schoolbibliotheken en mediatheken, ontwikkeld door HKA (www.bicat.com). SEPA Single Euro Payments Area, systeem waarmee eenheid wordt gebracht binnen het Europese betalingsverkeer.
SIOB Sectorinstituut Openbare Bibliotheken, voerde van 2009 - 2014 de landelijke regie op het bibliotheekbestel. Per 1 januari 2015 opgegaan in de Koninklijke Bibliotheek (KB). SPN Samenwerkende PSO’s Nederland, organisatie van de gezamenlijke Provinciale Serviceorganisaties (www.stichtingspn.nl). VOB Vereniging van Openbare Bibliotheken, brancheorganisatie van de bibliotheken. WAAS Website As A Service, constructie waarbij websites landelijk worden ‘bediend’ met één Content Management Systeem (CMS) en gemeenschappelijk gevoed worden met content en services.
STATISTISCHE GEGEVENS In de statistische gegevens zijn ook de resultaten van de bibliotheken in Assen en Hoogeveen opgenomen. Deze bibliotheken hebben geen Overeenkomst van Dienstverlening met Biblionet Drenthe, maar nemen wel een aantal diensten af.
jaarverslag 2014 klanten bibliotheken en bibliobussen 2013 2014
overzicht per soort 2012 en 2013 2014 2013 1-1-2014 31-12-2014 absoluut %
2013 1-1-2013
Soort
Jeugd Jeugd 0 tm 12 jeugd 13 tm 18
Betalend Basis Groot Instelling Medewerker Overig
Gratis
31-12-2013
91591
92674
92361
91899
1083
1,2%
-462
-0,5%
53238 39436
52720 39641
51525 40374
-158 1241
-0,3% 3,2%
-1195 733
-2,3% 1,8%
49434
45357
45007
41777
-4077
-8,2%
-3230
-7,2%
42353 7065 0 16 0
38019 7324 1 12 1
37714 7278 1 14
34234 7526 3 14
-4334 259 1 -4
-10,2% 3,7%
-3480 248 2 0
-9,2% 3,4% 200,0% 0,0%
6606
5443
5022
4520
2657 2368 1581
1649 1805 1989
1241 1798 1983
924 1734 1862
0
79,6%
-502 -317 -64 -121 -40 -19 -21 64
79,6%
64
118,5%
11 11
1100,0% 1100,0%
-4159
-2,9%
49
88
54
118
Overig
49
88
54
118
39
1
12
Instelling Overig
845
775
761
721
686 159
618 157
604 157
585 136
onbekend Overig
Eindtotaal
148525
144337
-25,0%
1
Tijdelijk
Scholen
2014 %
53396 38195
-1163 -1008 -563 408 -70 -68 -2 39
Instelling Medewerker Overig
absoluut
1
12
0 0
143206
139047
-4188
-37,9% -23,8% 25,8%
-2,8%
Klanten per gemeente 1 januari 2014 en 1 december 2014 Bevolking en klanten per 1 januari 2014
woonplaats Aa en Hunze 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of ouder
Assen 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of ouder
Borger-Odoorn 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of ouder
Coevorden 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of ouder
De Wolden 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of ouder
Emmen 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of ouder
Bevolking
klanten
%
25.357
7.339
29%
5.206 14.415 5.736
4.883 1.688 768
94% 12% 13%
67.190
19.935
30%
15.668 39.854 11.668
13.202 4.946 1.787
84% 12% 15%
25.627
6.542
26%
5.306 14.758 5.563
4.556 1.347 639
86% 9% 11%
35.769
10.389
29%
7.650 20.541 7.578
6.910 2.402 1.077
90% 12% 14%
23.583
7.313
31%
5.211 13.325 5.047
4.707 1.844 762
90% 14% 15%
108.052
25.134
23%
22.673 63.926 21.453
18.218 4.607 2.309
80% 7% 11%
woonplaats Hoogeveen
Bevolking klanten
%
54.664
14.754
27%
12.441 31.558 10.665
10.362 2.912 1.480
83% 9% 14%
32.867
9.421
29%
7.617 19.521 5.729
6.287 2.332 802
83% 12% 14%
33.366
9.955
30%
7.215 19.334 6.817
6.424 2.527 1.004
89% 13% 15%
31.087
8.698
28%
6.511 17.097 7.479
5.587 2.063 1.048
86% 12% 14%
32.493
10.254
32%
7.260 17.916 7.317
6.466 2.547 1.241
89% 14% 17%
18.933
5.405
29%
3.727 10.369 4.837
3.211 1.375 819
86% 13% 17%
Drenthe
488.988
135.139
28%
0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of ouder
106.485 282.614 99.889
90.813 30.590 13.736
85% 11% 14%
0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of oud
Meppel 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of oud
Midden-Drent 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of oud
Noordenveld 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of oud
Tynaarlo 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of oud
Westerveld 0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar of oud
-10,0% -25,5% -3,6% -6,1% -5,3% -3,1% -13,4% 118,5%
jaarverslag 2014 kengetallen biblionet Drenthe
2013
2014
uitleningen per klant
30
28
percentage van inwoners, dat lid is biobliobus of bibliotheek
28%
27%
12 49 4
12 43 4
openingsuren bibliotheken per week
858
861
aantal haltes bibliobussen
123
113
omvang werkgebied. gemeenten bibliotheken aantal bibliobussen
alle uitleningen (inclusief dBos) Instantie 2013 2014 Aa en Hunze 178.370 164.080 Assen 527.834 490.433 Bibliobus 137.818 86.804 Biblionet Drenthe 28.077 19.873 Borger Odoorn 195.723 183.380 Coevorden 307.846 282.312 De Wolden 203.503 187.046 Emmen 917.527 824.430 Hoogeveen 510.946 513.186 Meppel 294.959 285.194 Midden Drenthe 275.648 257.440 Noordenveld 248.762 216.310 Tynaarlo 293.624 295.828 Westerveld 182.843 169.468 4.303.480 3.975.784 Eindtotaal
Uitleningen Bibliotheken Instantie 2013 2014 Aa en Hunze 178.370 161.659 Assen 527.834 479.365 Bibliobus 137.818 86.804 Biblionet Drenthe 28.077 19.873 Borger Odoorn 194.548 180.691 Coevorden 307.323 281.070 De Wolden 203.503 187.046 Emmen 903.870 823.610 Hoogeveen 510.946 483.856 Meppel 285.909 253.233 Midden Drenthe 275.648 257.193 Noordenveld 248.762 211.185 Tynaarlo 293.267 265.839 Westerveld 182.843 169.467 Eindtotaal 4.278.718 3.860.891
Uitleningen sector dBos 2013
Instantie Aa en Hunze Assen Bibliobus Biblionet Drenthe Borger Odoorn Coevorden De Wolden Emmen Hoogeveen Meppel Midden Drenthe Noordenveld Tynaarlo Westerveld Eindtotaal
2014 2.421 11.068
2.689 186
9.050
357 9.407
820 29.330 31.961 247 5.125 29.989 1 113.837
Bezit per materiaal
uitleenfrequentie 2012 - 2014
Materiaal Boekmaterialen jeugd fictie Boekmaterialen jeugd non-fictie (incl naslag) Boekmaterialen volwassenen fictie Boekmaterialen volwassenen non-fictie (incl nasla Los tijdschriftnummer DVD Video Muziek CD Luisterboek Daisy-Roms DVD Audio Audiovisueel materiaal Game Bladmuziek Overig
2014 423.113 95.775 281.065 187.938 47.236 30.440 18.987 9.000 3.502 2.988 1.516 407 2.177 3.249 1.074.960 1.107.393
Eindtotaal
2013 352.357 100.212 306.521 170.995 55.447 31.995 29.748 9.638 3.594 3.890 1.695 2.668 2.503 3.697
Digitale bibliotheek Bezoeken websites Unieke bezoekers websites Bezochte pagina's Mijn menu - inlog via website Reserveringen internet Verlengen Internet Persoonlijk (lees)advies Leesadvies auteurs Doorlinken naar Muziekweb E-book accounts Downloads e-books Wise app gebruik
2013
2014
1.424 0 0 0
1.132 4.771 32.898 22.291
1.544.433 1.493.451 964.321 794.663 6.869.223 5.452.343 905.482 819.451 134.503 127.307 663.351 606.768 509.322 501.776 11.746 9.467
Materiaal DVD Video Los tijdschriftnummer Boekmaterialen volwassenen fict Boekmaterialen jeugd fictie Boekmaterialen jeugd non-fictie ( Boekmaterialen volwassenen non Luisterboek DVD Audio Game Muziek CD Audiovisueel materiaal Daisy-Roms Overig Bladmuziek
Eindtotaal
2012 7,7 5,4 5,1 4,5 0,9 2,4 2,3 2,2 1,2 1,6 1,7 1,7 1,1 1,0
4,1
2013 7,4 5,4 4,8 4,3 2,2 2,6 2,1 2,0 0,6 1,4 2,3 1,2 1,0 0,6
4,0
2014 6,8 5,7 4,9 4,0 2,6 2,4 2,1 1,9 1,9 1,8 1,6 1,1 0,7 0,7
3,9
jaarverslag 2014 Cijfers 2013
Bijlage 1a Bibliotheek BIBLIOTHEEK ANNEN BIBLIOTHEEK GASSELTERNIJVEEN BIBLIOTHEEK GIETEN BIBLIOTHEEK ROLDE Bibliobus Zorgcentra Aa en Hunze
aantal leden 31-12-13
uitlening webbezoek uitleningen openingsur uitleningen per 2013 incl 2013 en per per lid openingsu verlenging week ur en
1.389 594 1.997 1.403 1.447
43.301 16.630 71.594 46.845 19.634
31 28 36 33 14
14 12 18 16 4
59 27 76 56 94
6.709 3.049 13.235 9.290
6.830
198.004
29
152
25
32.283
22.121
519.898
24
83
120
185.195
BIBLIOTHEEK BORGER BIBLIOTHEEK NIEUW-BUINEN BIBLIOTHEEK ODOORN BIBLIOTHEEK TWEEDE EXLOERMOND BIBLIOTHEEK VALTHERMOND Bibliobus Zandberg Zorgcentra BorgerOdoorn
2.088 1.030 1.429 319 917 608
79.081 34.983 52.484 3.398 26.650 0 1.340 1.175 199.111
38 34 37 11 29 0
18 15 15 0 12 0
84 45 67
10.517 4.174 13.972
43
4.597
31
79
49
33.260
BIBLIOTHEEK AALDEN BIBLIOTHEEK COEVORDEN BIBLIOTHEEK DALEN BIBLIOTHEEK OOSTERHESSELEN BIBLIOTHEEK SCHOONOORD BIBLIOTHEEK SLEEN Bibliobus Zorgcentra Coevorden
891 4.308 1.599 902 651 1.073 1.050
36 29 34 36 38 37 22
12 29 14 12 12 18 9
51 82 75 53 40 42 49
3.645 18.828 6.649 4.790 2.309 5.969
10.474
31.941 123.328 54.612 32.832 24.858 39.752 23.049 523 330.895
32
106
60
42.190
257 1.402 1.115 1.199 2.264 837
6.990 51.115 38.391 39.194 67.813 20.810
27 36 34 33 30 25
4 17 15 12 17 7
34 58 49 63 77 57
6.739 6.524 5.619 8.685
Assen
Bestelbieb Alteveer/Kerkenveld BIBLIOTHEEK DE WIJK BIBLIOTHEEK RUINEN BIBLIOTHEEK RUINERWOLD BIBLIOTHEEK ZUIDWOLDE Bibliobus
6.391
De Wolden
7.074
224.313
32
72
60
27.567
Bibliotheek Emmen Centrale BIBLIOTHEEK EMMER-COMPASCUUM SERVICEPUNT EMMERHOUT BIBLIOBUS ERICA BIBLIOTHEEK KLAZIENAVEEN BIBLIOTHEEK NIEUW-AMSTERDAM BIBLIOTHEEK SCHOONEBEEK Bibliobus BIBLIOTHEEK EMMEN SCHOOLBIBL. BIBL. EMMEN ONDERBOUW Bijz. dienstverl Uitleenposten Emmen
11.343 1.411 488 1.176 3.706 1.926 1.516 6.340 75 40
360.394 36.602 16.079 12.148 129.570 52.754 55.227 200.460 41.966 10.574 78 12.705 928.557
32 26 33 10 35 27 36 32 560 264
46 16 12
151 44 26
26 26 18 64
96 39 59 60
125.879 4.036 419 0 18.453 7.361 6.340
33
208
86
162.488
Hoogeveen Centrale Hoogeveen De Weide Bibliobus Hoogeveen C en E Hoogeveen
14.168 863 2.007
410.033 73.844 31.280 26.952 542.109
29 86 16
51 20 6
155 71 100
93.536
32
77
135
93.536
29 19
50 12
102 29
58.931 3.720
30
62
94
62.651
28.021
17.038
BIBLIOTHEEK MEPPEL BIBLIOTHEEK NIJEVEEN MFA Het palet Meppel Bibliotheek op school Meppel
9.011 982
9.993
265.658 18.356 9.105 8.985 302.104
BIBLIOTHEEK BEILEN BIBLIOTHEEK BOVENSMILDE BIBLIOTHEEK SMILDE BIBLIOTHEEK WESTERBORK Zorgcentra Midden Drenthe
5.141 879 1.740 1.914
131.675 21.864 59.167 62.942
26 25 34 33
22 12 17 18
115 35 67 67
20.381 2.862 8.196 11.182
9.674
275.648
28
69
77
42.621
BIBLIOTHEEK NORG BIBLIOTHEEK PEIZE BIBLIOTHEEK RODEN Bibliobus Zorgcentra Noordenveld
1.462 1.664 5.232 787
42.260 51.699 154.803 17.026
29 31 30 22
18 22 28 3
45 45 106 109
8.301 10.014 23.898
9.145
265.788
29
71
72
42.213
BIBLIOTHEEK EELDE BIBLIOTHEEK VRIES BIBLIOTHEEK ZUIDLAREN Eelderwolde - Borchkwartier SB - MFA Yde-De Punt Bibliobus Zorgcentra Tynaarlo BIBLIOTHEEK DIEVER BIBLIOTHEEK DWINGELOO BIBLIOTHEEK HAVELTE BIBLIOTHEEK VLEDDER Dwingeloo De Weyert Westerveld totaal
3.970 1.888 4.251 616
28 29 27 19
24 18 26
90 58 85
690
112.793 54.362 114.450 11.502 517 8.934
13
3
57
11.415
302.558
27
71
82
55.829
1.190 1.414 1.610 1.149
39.105 42.935 63.382 37.223 198 182.843
33 30 39 32
15 15 14 14
50 55 87 51
6.333 15.296 8.738 5.206
34
58
61
35.573
143.539 4.271.828
30
1.108
74
815.406
5.363
13.766
20.443 12.551 22.835
jaarverslag 2014 Bijlage 1b
Cijfers 2014 Bibliotheek
BIBLIOTHEEK ANNEN BIBLIOTHEEK GASSELTERNIJVEEN BIBLIOTHEEK GIETEN BIBLIOTHEEK ROLDE Bibliobus Aa en Hunze Assen BIBLIOTHEEK BORGER BIBLIOTHEEK NIEUW-BUINEN BIBLIOTHEEK ODOORN BIBLIOTHEEK TWEEDE EXLOERMOND BIBLIOTHEEK VALTHERMOND Zandberg Bibliobus Borger Odoorn BIBLIOTHEEK AALDEN BIBLIOTHEEK COEVORDEN BIBLIOTHEEK DALEN BIBLIOTHEEK OOSTERHESSELEN BIBLIOTHEEK SCHOONOORD BIBLIOTHEEK SLEEN Bibliobus Coevorden Bestelbieb Alteveer/Kerkenveld BIBLIOTHEEK DE WIJK BIBLIOTHEEK RUINEN BIBLIOTHEEK RUINERWOLD BIBLIOTHEEK ZUIDWOLDE Bibliobus De Wolden Bibliotheek Emmen Centrale BIBLIOBUS ERICA BIBLIOTHEEK EMMER-COMPASCUUM BIBLIOTHEEK KLAZIENAVEEN BIBLIOTHEEK NIEUW-AMSTERDAM BIBLIOTHEEK SCHOONEBEEK Emmen Bibliobus 4 Emmen Bibliobus 5
aantal leden 12-14
31- uitleningen 2014 incl verlengingen
uitleningen per lid
openingsuren per week
uitlening per openingsuur
webbezoek 2014
1.344 570 3.253 1.372 1 6.540
40.790 12.825 66.535 41.459 16.759 178.368
30 23 26 30
13,5 10 15,5 13,5
58 25 83 59
8.360 2.661 12.759 6.761
27
53
65
30.541
21.095
479.365
23
54
171
160.414
2.605 1.034 1.371 303 805 0 0 6.118
78.847 30.303 48.851 57 21.002 1.541 0 180.601
30 29 36 0 26
20 12,5 15 0 10
76 47 63
14.832 3.793 7.394
40
3.849
30
0 58
60
29.868
831 5.152 1.535 857 636 1.036 0 10.047
26.778 114.784 48.021 28.547 24.939 38.001 17.083 298.153
32 26 31 33 39 37 0 30
12 27 13 10 10 16
43 82 71 55 48 46
3.146 26.043 10.397 3.882 2.341 5.379
88
65
51.188
220 1.345 1.072 1.153 2.962 0 6.752
5.250 48.739 33.743 36.600 62.714 14.950 201.996
24 36 31 32 21 0 30
15 15 15 17
62 43 47 71
6.033 5.771 5.216 7.862
62
63
24.882
11.498 1.037 1.378 3.608 1.878 1.329 3.437 2.522
370.233 24 31.222 122.417 50.457 28.686 115.453 81.648
32 0 23 34 27 22 34 32
44,5 0 15 25 16 17
160
103.046
40 94 61 32
3.632 16.711 6.164 3.947
8
37
50
125,5
126
133.550
26 72 0 0 0 0 174 0 30
50 14 0
151 89
88.270
64
148
88.270
237.758 15.475 253.233
26 17 25
40 9 49
114 33 99
55.445 3.240 58.685
4.910 842 1.639 1.847 9.238
118.852 20.895 58.088 59.358 257.193
24 25 35 32 28
22 6,5 17 18 63,5
104 62 66 63 78
21.602 2.351 8.251 11.106 43.310
1.414 1.528 6.184 0 9.126
37.780 24.926 148.479 14.248 225.433
27 16 26
40 33 25,5
18 15 112
7.565 8.209 24.026
25
98,5
44
39.800
BIBLIOTHEEK EELDE BIBLIOTHEEK VRIES BIBLIOTHEEK ZUIDLAREN Eelderwolde - Borchkwartier Bibliobus Tynaarlo
3.883 2.327 4.108 5 0 10.323
104.802 47.364 106.980 6.693 4.076 269.915
27 20 26 1339
32 18 41
63 51 50
20.978 9.856 21.937
26
91
57
52.771
BIBLIOTHEEK DIEVER BIBLIOTHEEK DWINGELOO BIBLIOTHEEK HAVELTE BIBLIOTHEEK VLEDDER Westerveld
1.463 1.285 1.553 990 5.291
36.156 39.543 60.608 33.160 169.467
25 31 39 33 32
15 12 14 14 55
46 63 83 46 59
6.298 7.993 8.566 4.598 27455
138.415
3.830.653
28
861
86
740734
SERVICEPUNT EMMERHOUT BIBL. EMMEN ONDERBOUW Emmen
528 46 27.261
15.239 8.231 823.610
29 179 30
Hoogeveen Centrale Hoogeveen De Weide Bibliotheek HGV Krakeel Bibliotheek HGV Wolfsbos Bibliotheek Hollandscheveld Elim Hoogeveen C en E Bibliobus Hoogeveen
15.133 903 88 135 84 24 158 0 16.525
391.425 64.990 0 0 0 0 27.441 9.463 493.319
BIBLIOTHEEK MEPPEL BIBLIOTHEEK NIJEVEEN Meppel
9.178 921 10.099
BIBLIOTHEEK BEILEN BIBLIOTHEEK BOVENSMILDE BIBLIOTHEEK SMILDE BIBLIOTHEEK WESTERBORK Midden Drenthe BIBLIOTHEEK NORG BIBLIOTHEEK PEIZE BIBLIOTHEEK RODEN Bibliobus Noordenveld
totaal