JAARVERSLAG 2014 BIBLIONET GRONINGEN

JAARVERSLAG 2014 BIBLIONET GRONINGEN

1

JAARVERSLAG 2014 BIBLIONET GRONINGEN

De boom als metafoor voor onze organisatie: Biblionet Groningen is immers diepgeworteld in de samenleving, heeft jarenlange ervaring, ontwikkelt nieuwe ‘takken’ en stimuleert groei! En laat de boom nou ook nog eens de grondstof zijn voor ons primaire product. Daarom hebben wij gekozen voor de boom als thema voor ons jaarverslag.

Inhoud Arendsoog ........................................................................................................ 7

1.

Ons profiel ....................................................................................................... 8

2. 2014 in grote lijnen ..................................................................................... 14 3. Leners en lenen in cijfers .......................................................................... 18 4. De eigentijdse bibliotheek ...................................................................... 26 5. Voor en met het onderwijs ...................................................................... 36 6. Mens en werk ............................................................................................... 42 7.

Bedrijf, bestuur en toezicht .................................................................... 48 Vooruitblik 2015 ........................................................................................... 56

6

Arendsoog

2014 is historie. Wat sprong er nou uit voor de Groningse bibliotheken? Dat is nog best lastig kiezen, want er is rond het bibliotheekwerk veel goed nieuws. Het beste nieuws is voor mij het enorme aantal bezoekers dat wij in 2014 onze drempels hebben zien passeren: wij telden in onze Groningse vestigingen maar liefst 2,3 miljoen bezoekers. Deze bibliotheekgebruikers stelden duizenden vragen aan onze medewerkers, dronken honderden liters koffie en gingen met miljoenen boeken weer naar huis. Dat kon minder! En van alle resultaten ben ik het meest tevreden met het prachtige getal van 75.000 kinderen dat lid is van de Bibliotheek. Daarmee bereiken we 65% van alle jeugd in Groningen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar! Het intensieve gebruik van de bibliotheken geeft aan dat er nog altijd grote belangstelling is voor lezen en zelfontplooiing. De opdracht aan de bibliothecaris is om de producten en de diensten van de Bibliotheek modern en actueel te houden. Daar proberen wij elk jaar opnieuw invulling aan te geven en ook in 2014 is ons dat goed gelukt. Bibliotheekgebruikers communiceren in toenemende mate graag digitaal met ons en een groeiende groep van onze lezers wil naast lezen op papier ook graag lezen op een tablet of e-reader. Daarom is er landelijk en ook bij Biblionet Groningen veel aandacht voor de digitale bibliotheek. Wij hebben er bijvoorbeeld voor gezorgd dat onze bibliotheekleden in 2014 gratis en exclusief toegang hebben gekregen tot bijna 10.000 e-books en dit aantal groeit nog wekelijks. Biblionet Groningen is verantwoordelijk voor het aantrekkelijk houden van het bibliotheekwerk. In de actualisering en modernisering van het bibliotheekwerk zijn in 2014 belangrijke stappen gezet. Zo is de bibliobus aan het einde van zijn levenscyclus en komt de Bibliotheek op School ervoor in de plaats. De Bibliotheek op School is een belangrijke verbetering in het ondersteunen van het onderwijs bij het taalen leesonderwijs. In dorpen zien wij de beweging om meerdere voorzieningen te combineren in één gebouw. Bibliotheken lenen zich goed voor zo’n samenwerking. Wij openden inspirerende voorbeelden in Oude Pekela en Musselkanaal. De Bibliotheek van Oude Pekela is zelfs genomineerd voor Beste Bibliotheek van Nederland. En daarnaast realiseerden wij in een aantal dorpen een lees- en afhaalpunt waar direct vanaf het begin veel belangstelling voor was. Leden bestellen online boeken en wij brengen ze door middel van het afhaalpunt dicht bij de lezers. Signaleren wij dan geen zorgen? Jawel, wij zien een jachtige samenleving waar de lichaamstaal vooral druk, druk, druk is. Als antwoord hierop bieden wij nu én morgen de Bibliotheek. De schatkamer dichtbij, waar je je open kunt stellen voor verdieping, verwondering en inspiratie. Om eindeloos te verdwalen in een goed boek! Arend Middelveld Bestuurder Biblionet Groningen

7

8

Ons profiel 9

Biblionet Groningen op 31 december 2014

Biblionet Groningen zorgt in opdracht van de 23 Groningse gemeenten voor de uitvoering van het openbaar bibliotheekwerk in onze provincie.

10

Onze missie:

lezen van 0 tot 100 Vanuit onze kennis en ervaring weten wij hoe belangrijk lezen is. Lezen verrijkt je woordenschat, is goed voor de lees-, spraak- en taalontwikkeling, en is daarmee goed voor de ontwikkeling van fantasie. Lezen zorgt voor verbreding van je horizon. Biblionet Groningen is voortdurend op zoek naar nieuwe kansen om deze rol op een eigentijdse en effectieve manier in te vullen, met als ideaalbeeld een maatschappij waarin iedereen in staat is om mee te doen. Met ons netwerk van moderne vestigingen, verspreid over de hele provincie, zijn we er voor lezers van nul tot honderd. Dat doen we onder meer door het onderwijs te helpen bij het terugdringen van taal- en leesachterstanden. Daarbij focussen we ons sterk op de doelgroep van 0 tot 12 jaar. Hiermee wordt het meest recht gedaan aan onze maatschappelijke functie. We zorgen voor een structurele verbinding tussen de Bibliotheek en school, we brengen boeken en leesplezier dichter bij de doelgroep. Ook onze grote groep volwassen lezers is en blijft belangrijk. Lezen levert een belangrijke bijdrage aan ontwikkeling en zelfontplooiing. Vooral voor de kwetsbare of laaggeletterde groepen kunnen

wij een rol spelen. Bovendien zijn onze lezers vaak ook ouders of grootouders. Zij vervullen - naast de school - de rol van leesambassadeur richting kinderen. Wel zal de Bibliotheek, met het oog op de toekomst en de volgende generaties, er langzaam anders uit gaan zien: in 2025 is de Bibliotheek een levendige huiskamer met boeken én digitale media. Deze huiskamer, waar iedereen welkom is, draagt aantoonbaar bij aan gemeentelijke beleidsdoelen, zoals het bevorderen van burgerparticipatie, het bestrijden van laaggeletterdheid en het voorkomen van sociaal isolement. Zeker in plaatsen waar voorzieningen steeds meer wegvallen, worden deze plekken steeds belangrijker. In onze ‘huiskamers’ laten we bibliotheekfuncties samenvloeien met andere functies. Zo is en blijft de Bibliotheek het kloppend hart van stad of dorp: laagdrempelig en altijd open. De Groningse bibliotheken zijn en blijven daarmee een onmisbare en vitale schakel in de kennissamenleving.



11

Het netwerk

In de provincie Groningen is Biblionet al meer dan honderd jaar verantwoordelijk voor het bibliotheekwerk, onze missie is in tussentijd niet wezenlijk veranderd. Dat wij nog altijd in een sterke behoefte voorzien, blijkt uit het feit dat wij in 2014 meer dan 2,3 miljoen bezoekers mochten verwelkomen. De behoefte aan een fysieke toegangspoort naar kennis, informatie en inspiratie blijft, maar wel met oog voor de veranderende vraag van de afnemers. De toegevoegde waarde van Biblionet Groningen is ons uitgebreide provinciale, landelijke én lokale netwerk. Alleen in dat bredere verband kunnen we de komende jaren een onverminderd belangrijke functie vervullen op het gebied van lezen en leesvaardigheid. Zo hebben we in netwerkverband bijvoorbeeld het Gronings bibliotheekconcept kunnen ontwikkelen, en kunnen leden in Groningen in alle vestigingen in de provincie reserveren, lenen en inleveren. Sinds 1 januari 2014 ook allemaal tegen hetzelfde tarief. Op digitaal gebied sluiten we aan bij landelijk ontwikkelde diensten zoals het e-booksplatform en apps en zorgen we steeds weer voor de provinciale vertaling en promotie van deze landelijke diensten.

Ons verhaal

Wij hebben mooie verhalen te vertellen. Die zijn voor ons, vanuit onze diepgewortelde missie, vanzelfsprekend. Eind 2014 hebben we een start gemaakt met het optekenen van dit verhaal en ook met hoe we dat beter kunnen vertellen aan de buitenwereld. In marketingjargon: wij moeten ons merk, Biblionet Groningen, laden met ons verhaal. In 2015 krijgt deze merkstrategie een vervolg en wordt deze uitgewerkt naar concrete acties.

12

13

14

2014 in grote lijnen 15

2014 in grote lijnen Ieder jaar zijn er ontwikkelingen of gebeurtenissen die onze organisatie en onze omgeving domineren en sterk beïnvloeden. Soms zijn deze ontwikkelingen positief en waardevol, soms minder positief of zelfs zorgelijk. Eén ding hebben ze gemeen: ze bieden ons altijd nieuwe

kansen. Kansen om de dienstverlening te verbeteren en te innoveren, om efficiënter te gaan werken of om kritisch naar onszelf te kijken. In 2014 waren de volgende gebeurtenissen leidend voor de koers van ons beleid, onze diensten en onze producten.

Stadsbibliotheek losgekoppeld In 2014 heeft Biblionet Groningen intensief gesproken met de Groningse gemeenten (in VGG-verband) en de provincie over het in stand houden van het netwerk, mede naar aanleiding van de ontvlechting van de stadsbibliotheek. Er is onder meer gesproken over de verdeling van de lasten over de verschillende gemeenten. Hierbij geldt als uitgangspunt dat iedere gemeente in ieder geval evenredig bijdraagt aan de collectie, educatie en

management. Dit omdat er een uniform provinciebreed lidmaatschap is en alle leden gebruik kunnen maken van de collectie van de gehele provincie. Voor het Groninger Forum geldt overigens een uitzondering daar waar het educatie betreft. Het Forum wil op dit vlak een eigen beleid ontwikkelen en volgt daarmee niet of slechts ten dele de lijn die voor het onderwijs in de provincie is ingezet.

Reorganisatie In 2014 was er twee keer sprake van een reorganisatie. De eerste reorganisatie binnen Biblionet Groningen vond plaats tussen november 2013 en maart 2014. Deze reorganisatie had verschillende oorzaken. De gemeente Groningen kondigde aan vanaf 2014 10% op de subsidie te korten. De subsidie voor het schoolbibliotheekwerk voor de stad kwam zelfs geheel te vervallen. Daarnaast stelden de gemeenten Haren, Menterwolde, Vlagtwedde

en de Marne minder subsidie beschikbaar voor het bibliotheekwerk. Als gevolg van deze maatregelen moest Biblionet Groningen flink besparen. In december 2014 was er opnieuw sprake van een reorganisatie, ditmaal vooral veroorzaakt door de ontvlechting van de stadsbibliotheek en voor een kleiner deel door een teruggang van de bibliobusvoorziening.

Samenwerking provincies Drenthe en Friesland

In de bibliotheekbranche zien we de laatste jaren steeds meer provinciale serviceorganisaties de samenwerking zoeken. In het licht daarvan zijn wij met onze noordelijke zusterorganisaties in gesprek. Op de korte termijn zien wij voor een aantal inhoudelijke dossiers kansen om de samenwerking invulling te geven. Daarnaast worden de mogelijkheden van samenwerking in noordelijk verband met betrekking tot de backoffice verkend.

16

Rapport

‘Bibliotheek van de toekomst’ van de commissie Cohen en de Bibliotheekwet In januari 2014 verscheen het rapport ‘Bibliotheek van de toekomst’. Dit rapport is het product van een onderzoekscommissie onder leiding van Job Cohen en kijkt naar de toekomst, naar hoe de Bibliotheek er in 2025 uit zou moeten zien. Om mee te komen in, en bij te dragen aan de kennis- en informatiesamenleving moeten burgers voldoende gefaciliteerd worden om kennis en informatie op te doen, deze op de juiste wijze te interpreteren en uit te wisselen met anderen. Taalvaardigheid, inclusief ict-geletterdheid, is daarbij de sleutel. Voor de Bibliotheek is hierin een belangrijke rol weggelegd. In het kort is de conclusie van de commissie Cohen dat we als bibliotheken moeten meebewegen met onze omgeving en responsief moeten zijn. De Bibliotheek moet zich in de toekomst meer richten op het tot stand brengen, stimuleren en faciliteren van waardevolle verbindingen en ze moet aandacht hebben voor de combinatie van de fysieke en digitale bibliotheek. Vooral dit laatste is heel belangrijk. Fysiek en digitaal staan niet los van elkaar, maar vullen elkaar aan. Biblionet Groningen is daar een mooi voorbeeld van: het fysieke en digitale bibliotheeknetwerk zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, onder meer door de provinciale pas. De onderzoekscommissie ziet de Bibliotheek daarnaast ook steeds meer als een aantrekkelijke partner voor andere organisaties. Als Biblionet Groningen zijn we hiermee al goed op weg door onze vele samenwerkingsverbanden, zowel lokaal als provinciaal, die we inzetten om de bredere taak van de Bibliotheek vorm te geven. Door zo te bewegen van collectie naar connectie, zijn wij berekend

op de bredere taak van de Bibliotheek, die recht doet aan onze maatschappelijke functie. In het verlengde van het rapport Cohen is er in 2014 veel gedaan om de Bibliotheekwet (Wet stelsel openbare bibliotheken – Wsob) per 1 januari 2015 voor te bereiden. In de nieuwe wet wordt aan alle vijf de kernfuncties van de Bibliotheek evenveel belang gehecht. In deze nieuwe Bibliotheekwet hebben de provinciale ondersteuningsinstellingen, zoals Biblionet Groningen, een bijzondere rol: het faciliteren van provinciaal lenen, ontwikkelen van innovaties en het implementeren van de digitale bibliotheek. Biblionet Groningen heeft dit provinciaal lenen al enkele jaren geleden gerealiseerd. Ook in 2014 werkten we continu aan de verbetering van de provinciale en logistieke infrastructuur die nodig is om het lenen uit de collectie van de Groningse bibliotheken efficiënt en snel te laten verlopen. Hierdoor kunnen we de inwoners van de provincie Groningen snel voorzien van hun boeken, ook als die niet aanwezig zijn in de lokale bibliotheekvestiging. Onze provinciale infrastructuur sluit goed aan op de landelijke infrastructuur. Biblionet Groningen voldoet daarmee al aan de basisvoorwaarden die in de wet worden gesteld om de kernfuncties goed te kunnen uitvoeren. Het netwerk, zoals dat vormgegeven is in Groningen, is uniek: Biblionet Groningen is als enige in Nederland een hybride organisatie: serviceorganisatie en basisbibliotheek in één. Dit sterke uitgangspunt willen we de komende jaren tot onze kracht maken.

De vijf kernfuncties Lezen en literatuur Leren Informeren Ontmoeting en debat Kunst en cultuur

17

18

Leners en lenen in cijfers 19

Meten en monitoren We brengen continu in kaart wat onze resultaten zijn. Dat doen we aan de ene kant om onze eigen dienstverlening te kunnen verbeteren, maar ook omdat we ons bewust zijn van het feit dat we grotendeels gefinancierd worden door de provincie en de gemeenten. Met krimpende budgetten zijn verantwoording en legitimering

steeds belangrijker. In gesprekken met gemeenten gaat het steeds vaker over evidence based policy en opbrengstgericht werken. Wij monitoren onze resultaten, zodat we waar nodig kunnen bijsturen. Ook vragen we opdrachtgevers en gebruikers met enige regelmaat wat ze van onze dienstverlening vinden.

Klantenonderzoek In 2014 hebben we drie klantonderzoeken gehouden met behulp van Biebpanel. BiebPanel is het landelijk online klantenpanel van de Bibliotheek waarin bijna 25.000 bibliotheekleden vanaf 16 jaar enkele keren per jaar meedoen aan een onderzoek rondom een bepaald thema. Ruim 1.600 deelnemers van BiebPanel zijn lid van de Groningse bibliotheken. Onderstaande resultaten gelden specifiek voor de Groningse bibliotheekleden. Onderzoek abonnementen, tarieven en e-books Leners van de Groningse bibliotheken zijn niet alleen (zeer) tevreden over hun abonnement en het tarief; maar liefst 95% verwacht ook over vijf jaar nog lid te zijn van de Bibliotheek. 30% van de Groningse bibliotheekleden leest (wel eens) e-books; nog eens 30% doet dit niet, maar wil dit in de toekomst wel gaan doen. De bekendheid van dit

20

nieuwe aanbod is groot: driekwart van de Groningse bibliotheekleden is hiervan op de hoogte. Gemiddeld genomen zijn Groningse bibliotheekleden tevredener dan leners van andere bibliotheken in het land. Onderzoek vindbaarheid en presentatie Inspiratie, presentatie en vindbaarheid zijn erg belangrijk voor de klanttevredenheid. De Groningse bibliotheken besteden dan ook veel tijd en aandacht aan deze aspecten. Een grote meerderheid van de bibliotheekleden geeft aan de presentaties in de Bibliotheek aantrekkelijk te vinden én dat ze meestal snel kunnen vinden wat ze zoeken. Bijna driekwart van de bibliotheekleden vindt dat de materialen in het algemeen aantrekkelijk worden gepresenteerd in de Bibliotheek. Ongeveer driekwart van de bibliotheekleden vindt de indeling van de collectie

duidelijk. Ook hierbij scoort onze provincie, mede dankzij het Gronings bibliotheekconcept, relatief hoog. Onderzoek digitale dienstverlening Een ruime meerderheid van de panelleden (67% tot 80%) maakt wel eens gebruik van de website, verlengt wel eens online en/of maakt gebruik van de herinneringsmail. En ongeveer 60% zoekt wel eens in de online catalogus. Tussen de 14% en 25% van de panelleden leest de digitale nieuwsbrief, bekijkt online de nieuwe aanwinsten en/of gebruikt apps van de Bibliotheek. 80% van de bevraagde Groningers geeft aan tevreden te zijn over de website en de informatie die daarop te vinden is. De leden beoordelen de website van de Groningse bibliotheken gemiddeld met een 7,5.

De cijfers Wij zijn erg blij met het aantal bibliotheekleden en bezoekers in 2014. Beide lieten een stijgende of stabiele lijn zien, ondanks de sluiting van enkele vestigingen. Het aantal jeugdleden steeg verder en we zagen maar liefst 2,3 miljoen bezoekers over de drempel stappen.

Bezoekersaantallen van de multifunctionele centra in Oude Pekela en Musselkanaal niet opgenomen in Oudezijn Pekela in de aantallen.

21

Kerncijfers

Collectie

Jeugdleners naar leeftijdscategorie

22

Volwassen leners naar geslacht en leeftijdscategorie

Abonnementsvormen

Geworven en vertrokken leners

23

Vestigingen

24

25

De eigentijdse bibliotheek 26

27

De eigentijdse bibliotheek Biblionet Groningen wil continu in blijven spelen op de wensen en behoeften van haar bezoekers en leden. Daar zien we veel in veranderen en het is een voortdurende uitdaging om bij te blijven. We innoveren daarom doorlopend onze producten en diensten en hebben aandacht voor de stem van de klant. Door bijvoorbeeld ruime openingstijden te realiseren; actuele, aantrekkelijke collecties aan te bieden; en lees- en afhaalpunten in krimpgebieden te organiseren, houden wij lezen bereikbaar voor iedereen. En ook digitaal hebben wij de moderne bezoeker veel te bieden: van gemaksdiensten als online reserveren, verlengen en betalen tot digitaal lezen met het e-booksaanbod.

Het Gronings bibliotheekconcept Onze bibliotheken worden ingericht en georganiseerd volgens de uitgangspunten van het succesvolle Gronings bibliotheekconcept. Dit is een formule waarbij inrichting, assortiment, service en communicatie volledig op elkaar zijn afgestemd. Dit betekent maximaal rendement van de collectie en optimale klantbeleving. De boeken worden in deze setting op een eigentijdse manier

gepresenteerd waardoor gebruikers meer worden geïnspireerd dan in traditionele bibliotheken. In 2014 waren er in totaal zestien Groningse bibliotheken ingericht volgens het concept. Onder regie van Biblionet Groningen wordt het concept in 2015 op landelijk niveau doorontwikkeld met bouwstenen als Digikids, Lees- en schrijfplein (voor de doelgroep laaggeletterden) en Medialab.

Grieteke Pietersen, senior locatiebeheerder van de Bibliotheek Haren over het Gronings bibliotheekconcept anno 2014:

‘Het is en blijft een feestje om in de Bibliotheek te werken, we krijgen nog altijd hele positieve reacties. Gisteren nog een mevrouw die uitriep: ‘oh, wat is dit toch een heerlijke Bibliotheek!’ Dat maakt voor ons dat feestje compleet. Natuurlijk kijk je steeds nauwkeurig wat werkt en wat niet. We zijn bijvoorbeeld continu bezig de collectie te monitoren. We zorgen daarbij voor zoveel mogelijk afwisseling voor de klant. Dit in combinatie met de persoonlijke benadering maakt het concept tot een succes. De volgende stap is dat we ook de digitale vertaling van het concept in toenemende mate gaan maken, maar ik ben er wel van overtuigd dat de rol voor de fysieke bibliotheek belangrijk blijft. Voorzieningen als de Bibliotheek zijn onmisbaar bij het levendig houden van een dorp of stad.’

28

Lees- en afhaalpunten:

meer keus en maatwerk

Onder invloed van onder meer krimp is leefbaarheid in de dorpen een belangrijk gemeentelijk thema. Om mee te helpen de leefbaarheid in de dorpen te behouden, bieden we maatwerkoplossingen in de plaatsen waar de Bibliotheek door bezuinigingen is weggevallen, naar wens van de gemeente en in overleg met andere organisaties in de dorpen. In 2014 hebben we twee lees- en afhaalpunten neergezet om de boeken dicht bij de inwoners te brengen. Voor nog eens drie zijn de voorbereidingen gestart.

Robert Stremming is bibliothecaris in de gemeente Oldambt en is daar nauw betrokken bij de opzet en invulling van deze nieuwe dienstverlening:

‘Het werkt heel gemakkelijk, net als een webwinkel eigenlijk. Via internet reserveren mensen de boeken die ze willen lezen. Vervolgens krijgen ze een berichtje als ze klaarstaan en kunnen ze de boeken ophalen bij het afhaalpunt. Afhaalpunten zijn er in alle soorten en maten. In Bad Nieuweschans bijvoorbeeld, zijn we de samenwerking aangegaan met de lokale supermarkt. Door een persoonlijke benadering en goede promotie, wisten veel mensen het lees- en afhaalpunt direct na de opening al heel goed te vinden. Per gemeente kijken we naar dit soort creatieve oplossingen, zodat mensen kunnen blijven lezen.’

Ruime openingstijden door zelfbediening

Steeds meer bezoekers spreken uit dat ze het prettig vinden om vaker en langer bij de Bibliotheek terecht te kunnen. Ondanks dat wij te maken hebben gehad met bezuinigingen, hebben wij toch geprobeerd aan deze wens van bezoekers tegemoet te komen. In verschillende bibliotheken zijn inmiddels de openingstijden verruimd. Op vaste tijden is er een medewerker van de Bibliotheek aanwezig; op andere tijden is de Bibliotheek onbemensd.

29

30

Harma Vos, locatiebeheerder Bibliotheek Oude Pekela, vertelt over de ruime openingstijden en zelfbediening in - de in 2014 geopende - Bibliotheek Oude Pekela:

‘Begin 2014 is Bibliotheek Oude Pekela verhuisd naar multifunctioneel centrum De Binding. Een prachtige – goed te bereiken – locatie, met de Bibliotheek prominent in het midden van het gebouw. In de nieuwe Bibliotheek werken we volgens het Gronings bibliotheekconcept, met veel ruimere openingstijden en met zelfbedieningsapparatuur. Van 9.00 uur ’s ochtends tot 18.00 uur ’s avonds kunnen bibliotheekleden hun boeken ophalen en terugbrengen. Dat wordt als heel positief ervaren, zowel door leden die al langer lid zijn als bij de nieuwe gezichten die ik nu meer en meer zie binnenkomen. Toch was het wel even wennen voor sommige mensen. Inmiddels zijn de meeste kinderziektes overwonnen en zie ik vooral het succes van de openingstijden en zelfbedieningsapparatuur: in 2014 is het aantal (jeugd) leden in Oude Pekela – tegen de landelijke trend in - gestegen en ook met de uitleningen gaat het goed. Ik heb het idee dat deze resultaten mede dankzij de nieuwe situatie zijn gekomen.’

Combineren van functies In plaatsen waar de voorzieningen steeds meer wegvallen hebben mensen behoefte aan plekken om op een ontspannen, vanzelfsprekende manier andere leden van de gemeenschap te kunnen ontmoeten. Deze ‘huiskamers van het dorp’ zijn van niet te onderschatten betekenis voor

gemeenschapszin en sociale cohesie, mits aantrekkelijk, laagdrempelig en niet-commercieel. In onze bibliotheken gaan we deze huiskamers opbouwen door bibliotheekfuncties te laten samenvloeien met andere functies. Het combineren van functies betekent een wereld aan nieuwe mogelijkheden.

Alian Spelde, hoofd Bibliotheken licht toe waarom Biblionet kiest voor het combineren van functies:

‘We kiezen steeds vaker bewust voor het multifunctionele concept, waarbij de verschillende partners regie houden op hun eigen core business. In Oude Pekela en Musselkanaal heeft Biblionet Groningen bijvoorbeeld, in samenwerking met de gemeenten en met tal van instellingen, al succesvolle voorbeelden neergezet. Het mes snijdt aan twee kanten, want door de inzet van gastvrouwen en -heren van andere organisaties, in combinatie met zelfserviceapparatuur, zijn de openingstijden van de bibliotheken in sommige plaatsen verdubbeld. In Loppersum bijvoorbeeld, zijn we bezig dit op die manier op te zetten met de Zorgcoöperatie. Deze organisatie krijgt een plek in de Bibliotheek voor haar activiteiten en wij kunnen vaker en langer open.’

31

Online gemak Ter aanvulling op de dienstverlening in de vestigingen, hebben we er in 2014 weer voor gezorgd dat onze online dienstverlening zo goed mogelijk functioneert en bij de leden onder de aandacht wordt gebracht. Uit onderzoek blijkt dat de meeste van onze klanten de website www.mijneigenbibliotheek.nl uitstekend weten te vinden. Leden van de Groningse bibliotheken

kunnen gratis online hun boeken en andere materialen reserveren en deze vervolgens ophalen bij een Groningse bibliotheek naar keuze. Niet alleen boeken van de lokale bibliotheek, maar van de gehele Groningse collectie. Deze dienst blijft enorm populair: we hebben het afgelopen jaar bijna 343.000 reserveringen verwerkt.

Annemiek Kwant, locatiebeheerder Bibliotheek Ten Boer

‘Je merkt dat het reserveren in een grote behoefte voorziet. Ik heb drie keer in de week een goedgevulde kast met reserveringen klaarstaan voor bibliotheekleden van Ten Boer. Opvallend is dat dit vaak de mensen zijn die ook intensief gebruik maken van onze eigen collectie, de echte lettervreters dus. Het gaat niet alleen om actuele titels, ook voor studiedoeleinden wordt veel aangevraagd uit andere bibliotheken, en zelfs scholen maken er gebruik van. Ik vind het niet zo gek dat het reserveren zo populair is, het is natuurlijk een hele mooie dienstverlening want je kunt het allemaal regelen vanuit je luie stoel. Het is ook een fantastische meerwaarde van het netwerk, want het is onmogelijk om als kleine bibliotheek al deze boeken zelf aan te schaffen.’

32

Doorontwikkeling website Om nog beter bij de wensen en behoeften van de moderne bezoeker aan te sluiten, zijn we eind 2014 gestart met de voorbereidingen voor het vernieuwen van de website. De nieuwe, gebruiksvriendelijke website, die medio 2015 klaar is, is dan geschikt voor tablets en smartphones. Het blijkt namelijk dat meer dan 40% van onze leden onze website bezoekt

via deze mobiele apparaten. Op termijn gaan we ook kijken hoe we door middel van de website, in samenhang met de landelijke diensten, meer inhoud en inspiratie kunnen bieden. Hiermee willen we online meerwaarde leveren, zodat ons succesvolle bibliotheekconcept ook een digitale vertaling krijgt.

E-books Niet alleen op het gebied van digitale service neemt de vraag van de klant toe, er is ook steeds meer behoefte aan digitale content, vooral in de vorm van e-books. Vanaf januari 2014 kunnen onze leden gebruikmaken van het landelijke e-booksplatform. Bibliotheekleden kunnen gratis een account aanmaken en e-books lenen. We begonnen in januari met 5.000 e-books, inmiddels zijn het er bijna 10.000, waaronder ook steeds meer actuele titels. Nog elke week wordt het aanbod van e-books uitgebreid.

nieuwe bibliotheekleden te werven. Dit heeft ons maar liefst 700 nieuwe proefleden opgeleverd. De landelijke campagne vormde de basis en door hier optimaal gebruik van te maken, konden we met relatief weinig eigen middelen veel meer bereiken. Als we de resultaten in Groningen vergelijken met bibliotheken elders in het land dan is de provinciale campagne succesvol geweest. De inloopspreekuren in diverse Groningse bibliotheken over e-books zijn goed bezocht en Groningse bibliotheekleden hebben in totaal ruim 44.000 e-books geleend.

In september en oktober 2014 is een promotiecampagne in heel Nederland gehouden, om het publiek bekend te maken met deze nieuwe mogelijkheid van lezen via de Bibliotheek. We hebben in Groningen de landelijke campagne groots opgepakt en vertaald naar de lokale situatie. De lokale vertaling was nodig om de campagne goed in Groningen te laten landen. Daarnaast hebben we ook van de gelegenheid gebruikgemaakt om

Naast het e-booksplatform bieden we onze (potentiële) klanten via de landelijke digitale infrastructuur ook een aantal andere diensten, zoals de succesvolle VakantieBieb-app, waarmee zowel leden als niet-leden kunnen kennismaken met e-books van de Bibliotheek. Ook bieden we - in samenwerking met HEMA academie - cursussen aan, waarbij bibliotheekleden jaarlijks een gratis online cursuspakket kunnen kiezen.

33

Biblionet online

34

Acties en campagnes We geven kleur en bekendheid aan onze dienstverlening door vele activiteiten en campagnes. Met deze acties willen we meer uit de collectie halen, met als doel: meer lezen en meer leesplezier. Immers, lezen stimuleert de fantasie en zorgt voor een bredere blik op de wereld. En het geeft mensen zelfs meer levensgeluk, zo blijkt uit onderzoek. Daarom brengen we op verschillende momenten in het jaar het lezen onder de aandacht van verschillende doelgroepen. In 2014 hebben alle bibliotheken in Groningen weer ruimschoots aandacht besteed aan landelijke campagnes, zoals de Boekenweek en de Kinderboekenweek. Een mooie activiteit rond Sinterklaastijd was het bezoek van presentatrice Dieuwertje Blok. Zij kwam in Stadskanaal een grote groep kinderen (en ouders) voorlezen. Veel (voor)leesactiviteiten van het afgelopen jaar stonden in het teken van voorlezende vaders. Daarmee haakte Biblionet Groningen aan op de landelijke campagne Vaders voor lezen.

De Nationale Voorleesdagen en De Nationale Voorleeswedstrijd

Om ouders van kleine kinderen te stimuleren om voor te lezen, organiseerden we in 2014 weer De Nationale Voorleesdagen. Ieder jaar worden peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen door Biblionet benaderd om ook mee te doen aan De Nationale Voorleesdagen en daar wordt massaal gehoor aan gegeven. In 2014 konden professionals in de kinderopvang en het primair onderwijs in de Bibliotheek terecht voor een inspirerende workshop rondom De Nationale Voorleesdagen en het Prentenboek van het Jaar. In de vestigingen werden allerlei voorleesactiviteiten georganiseerd, zoals het Voorleesontbijt. Ook aan ouders is gedacht: in de Bibliotheek werd het magazine LEES! uitgedeeld. LEES!, een uitgave van Biblionet Groningen, staat boordevol inspiratie om het voorlezen nog leuker te maken. Voor de grotere kinderen was er wat later in het jaar De Nationale Voorleeswedstrijd. Aan de provinciale voorrondes van de 21e editie, georganiseerd door Biblionet Groningen, deden in 2014 maar liefst 156 scholen mee.

Maand van het Spannende Boek

In juni tijdens de Maand van het Spannende Boek kon iedereen meedoen aan ons online Moordspel. Voor het Moordspel schreef thrillerschrijfster Marion Pauw een klassieke ‘whodunit’. Wie meer wilde weten over forensisch onderzoek kon terecht in verschillende bibliotheekvestigingen waar forensisch onderzoekers vertelden over DNA en vingerafdrukken. Een kleine wervingsactie, die aan de Maand van het Spannende Boek gekoppeld was, leverde 209 nieuwe leden op.

Nederland Leest en social media

Nederland Leest is een campagne om klassiekers uit de Nederlandse literatuur onder de aandacht van het (bibliotheek)publiek te brengen. Het vindt jaarlijks plaats in de maand november. Het uitgekozen boek kunnen bibliotheekleden gratis ophalen bij hun lokale bibliotheekvestiging. In 2014 was dit het boek ‘Een vlucht Regenwulpen’ van Maarten ’t Hart. De Groningse bibliotheken hebben bijna 25.000 exemplaren meegegeven om hun trouwe klanten te bedanken. Dit contactmoment heeft Biblionet Groningen optimaal benut: met verschillende middelen hebben we onze leden verzocht ons te ‘liken’ op Facebook met als doel een grotere online achterban. Via social media kunnen we contact en feeling houden met ons publiek en inspelen op actualiteit. Daar heeft deze campagne succesvol aan bijgedragen: het publiek op Facebook is met 14% gestegen. Ofwel, een nog groter bereik om over het werk en nut van de Bibliotheek te vertellen en discussiëren.

Voordeel met je Biebpas

We willen onze leden graag behouden en zijn daarom steeds op zoek naar hoe we hen kunnen (blijven) binden aan de Bibliotheek. Een goed voorbeeld hiervan is het landelijke loyaliteitsprogramma ‘Voordeel met je Biebpas’, waar wij begin 2014 bij aangesloten zijn. Dit initiatief maakt het voor onze bibliotheekleden mogelijk om korting te krijgen op toegangskaarten voor bijvoorbeeld concerten, voorstellingen en uitjes op vertoon van hun bibliotheekpas. En dat kan in heel Nederland, zowel in de provincie Groningen, bijvoorbeeld bij de DoeZoo in Leens of het Nationaal Busmuseum in Hoogezand als buiten de provincie, bijvoorbeeld bij de mergelgrotten in Limburg of Madurodam. Groningse bibliotheekleden maakten in 2014 direct veel gebruik van deze mooie service vergeleken met bibliotheekleden in andere provincies.

35

36

Voor en met het onderwijs 37

Voor en met het onderwijs Het maakt een groot verschil in het leven van kinderen of ze lezen of niet. Onderzoek toont aan dat lezers niet alleen hoger scoren op taalvaardigheid, maar ook op schoolsucces en intelligentie. Om dit te realiseren werkt Biblionet Groningen steeds intensiever samen met het onderwijs. Ons streven is om boeken en lezen dichtbij kinderen te brengen en daar ontwikkelen we beleid, producten en projecten voor.

Focus op jeugd Net als voorgaande jaren hebben we in 2014 extra aandacht gehad voor jeugd van 0 tot 12 jaar. Samen met gemeenten, educatieve partners, kinderopvang, peuterspeelzalen en scholen willen we als Biblionet Groningen zoveel mogelijk kinderen bereiken. Met als gezamenlijk doel: leesbevordering en –plezier. We ontwikkelen projecten, organiseren workshops en activiteiten en adviseren scholen en kindercentra hoe ze hun kerndoelen kunnen behalen rond taal.

Gonny Apol, consulent Leesbevordering & Informatievaardigheden:

‘De focus op jeugd komt echt als een rode draad terug in mijn werk. Per schooljaar presenteren we een jaaraanbod met projecten en activiteiten die passen bij de kerndoelen van het onderwijs. De school bepaalt vervolgens welke activiteiten of projecten ze afnemen. Het komt voor dat we meerdere keren per jaar op een school komen of zij bij ons in de Bibliotheek. Dit alles doen we met vier consulenten en een groot aantal medewerkers Leesbevordering & Informatievaardigheden. Samen hebben we in 2014 met alle scholen en kindercentra in de provincie contact gehad en vele van binnen gezien. Het meest succesvolle resultaat van 2014 is dat we de Bibliotheek op School nu bijna provinciebreed hebben uitgerold. De Bibliotheek op School biedt scholen een ideale lees- en mediaomgeving op maat om zo te kunnen bijdragen aan bijvoorbeeld taalvaardigheid en leesmotivatie. Er zijn in 2014 maar liefst 21 Bibliotheken op School geopend. Voor steeds meer kinderen zijn boeken altijd dichtbij, daar ben ik trots op.’

38

Bibliotheek op School Met de Bibliotheek op School gaan bibliotheken, scholen in het primair en voortgezet onderwijs en gemeenten strategische meerjarige samenwerkingsverbanden aan. Met als doel een aantoonbare kwaliteitsverbetering van het onderwijs te realiseren: een verbetering van leerlingresultaten op leesvaardigheid, taalvaardigheid en mediawijsheid. De Bibliotheek op School maakt deel uit van een doorgaande leeslijn. Boekstart en Boekstart in de kinder-

opvang vormen het begin van deze beleidslijn en de Bibliotheek op School voor het voortgezet onderwijs de finale. De Bibliotheek op School is ontwikkeld door Stichting Lezen en Sectorinstituut Openbare Bibliotheken in het kader van het programma Kunst van Lezen en wordt gefinancierd door het ministerie van OCW. De uitvoering is belegd bij Stichting Samenwerkende PSO’s Nederland (SPN).

Henk Pilon, werkzaam bij Biblionet Groningen en tevens bij Stichting Samenwerkende PSO’s Nederland (SPN), als adviseur van Bibliotheek op School Nederland is blij met de implementatie van de Bibliotheek op School in Groningen in 2014:

‘De Bibliotheek organiseert hiermee haar dienstverlening buiten de deur, we gaan steeds meer naar de school toe als het ware. In 2014 hadden 21 scholen in de provincie Groningen een Bibliotheek op School. Een aantal hiervan is deels gefinancierd door Stichting Kinderpostzegels/Stichting Lezen. In 2015 staat weer een aantal op de planning. In alle locaties van de Bibliotheek op School zijn ruim 27.000 boeken uitgeleend. Een prachtig resultaat, waar we als Biblionet Groningen erg blij mee zijn. De toegevoegde waarde van de Bibliotheek op School zit hem ook in de leesmonitor, waarmee we kunnen kijken of de gekozen aanpak resultaat heeft. Op basis van de uitkomsten daarvan geven de leesconsulenten van Biblionet adviezen om de doelstellingen, die samen met de school worden geformuleerd, te bereiken.’

39

V@School In het verlengde van de Bibliotheek op School zijn we in 2014 gestart met het implementeren van nieuwe software voor schoolbibliotheken, genaamd V@school. V@school is een eigentijds systeem dat volledig aansluit bij de belevingswereld en vaardigheden van de huidige generatie leerlingen. Naast een catalogus en een inname- en uitleensysteem is V@school er namelijk op gericht om kinderen te inspireren en hun leeservaringen met elkaar te delen.

Margreet de Groot, projectleider V@school, vertelt over de implementatie:

‘Doordat alle leerlingen automatisch lid zijn van de schoolbibliotheek en de ‘gewone’ Bibliotheek, is V@school een goed middel om alle kinderen in aanraking te brengen met de boeken. Achter de schermen hebben we in 2014 veel voorbereid om het systeem te kunnen implementeren en het resultaat mag er zijn: al ruim zestig scholen zijn over op V@school. De eerste enthousiaste reacties van leerkrachten en ‘biebouders’ hebben we al mogen ontvangen.’

40

Schoolprojecten Biblionet Groningen biedt veel verschillende schoolprojecten aan ter ondersteuning van het leesonderwijs van zowel het primair als het voortgezet onderwijs. Zo zijn in 2014 verschillende klassenbezoeken geweest, zijn er voorbereidingen getroffen voor het landelijke project De Schoolschrijver en sluiten we met activiteiten aan bij landelijke campagnes van brancheorganisatie CPNB (stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) zoals De Nationale Voorleesdagen en de Kinderboekenweek.

Scoor een Boek!

Een goed voorbeeld van een succesvol project voor het onderwijs dat we in eigen huis hebben ontwikkeld, is Scoor een Boek!.

Vakantielezen

In de laatste weken voor de zomervakantie komen 200 basisschoolklassen op bezoek in een van de Groningse bibliotheken voor het project Vakantielezen. De 4.200 deelnemende basisschoolleerlingen tussen de 6 en 8 jaar worden gestimuleerd om ook in de vakantie te blijven oefenen met lezen, zodat hun leesvaardigheid op peil blijft. Tijdens het bezoek aan de Bibliotheek kiezen de leerlingen een aantal boeken uit om te lezen tijdens de zomervakantie en na de vakantie bezoekt een bibliotheekmedewerker de groep op school en krijgen alle kinderen een diploma. De Groningse bibliotheken hebben het initiatief genomen voor Vakantielezen om samen met basisscholen de ‘zomerdip’ in leesvaardigheid te voorkomen. Want hoe meer een kind oefent, hoe beter het gaat lezen en hoe leuker het lezen wordt.

Enthousiast bedenker en coördinator van Scoor een Boek!, Jolanda Robben, vertelt:

‘In 2014 hebben we voor de derde keer het project Scoor een Boek! uitgevoerd. Waar we in 2013 in drie gemeenten scholen benaderden voor dit sportieve leesproject, zijn in 2014 zeven gemeenten aangehaakt en in totaal 58 scholen. Met een prachtig resultaat: 1921 leerlingen uit groepen 5 en 6 hebben maar liefst 14.605 boeken gelezen. In 2014 hebben we het project voor het eerst gerealiseerd in samenwerking met FC Groningen in de maatschappij, in plaats van met SC Veendam. Voetballer Tom Hiariej was in 2014 het gezicht van Scoor een Boek!. Door het grote aantal aanmeldingen kon hij niet alle klassen zelf bezoeken, maar sprak hij ze bij de start (aftrap) en halverwege het project (rust) toe in een videoboodschap. Scoor een Boek! is een van de prachtige voorbeelden waaruit blijkt dat Biblionet Groningen kinderen aan het lezen krijgt! Een leerkracht van een deelnemende school vertelde ons dat dit project ervoor zorgt dat kinderen drie keer meer lezen dan normaal. Mede daarom gaan we dit project in 2015 in alle gemeenten binnen onze provincie organiseren.’

41

Mens en werk 42

43

Mens en werk Onze medewerkers vervullen, samen met vrijwilligers, een steeds belangrijkere rol. Biblionet Groningen heeft professionele, ervaren mensen in dienst, met een goed lokaal, provinciaal en landelijk netwerk. Gastvrouwen en -heren met voelsprieten voor verbinding en de wensen van de klant. Het vak van bibliothecaris zal veranderen van ‘collectie naar connectie’: hij of zij brengt mensen samen en faciliteert en stimuleert hun ontwikkeling. Bij Biblionet zijn we zuinig op onze mensen en zorgen we ervoor dat ze voortdurend gefaciliteerd worden om hun werk nu, maar ook met het oog op nieuwe ontwikkelingen, meer dan uitstekend te kunnen doen. In 2014 zijn er veel inspanningen verricht om de reorganisatie, ook in personele zin, in goede banen te leiden. Daarnaast is er gewerkt aan de herziening van het functiegebouw. Zo is de meest geschikte functiestructuur bepaald, zijn op basis daarvan functieprofielen opgesteld of herschreven en heeft de functiewaardering plaatsgevonden. Voor de serviceorganisatie is dit

in 2014 nagenoeg afgerond. 2014 was ook het jaar waarin we door middel van een medewerkersonderzoek - de medewerkers hebben bevraagd over werkbeleving en -plezier. En in 2014 is een start gemaakt met het herzien van het vrijwilligersbeleid en het inspelen op de ontwikkelingen binnen het sociaal domein. Komend jaar, na afronding van de reorganisatie, gaan we aan deze speerpunten concreet gevolg geven. Op basis van het strategisch beleidsplan wordt ook de inhoudelijke kant van het HR-beleid verder uitgewerkt, onder meer in de vorm van een strategisch personeelsplan.

Gretha Geertsma, senior HR-adviseur:

‘Ik kijk terug op een bewogen jaar, waarin we als afdeling HR wederom een reorganisatie hebben begeleid, die veel impact heeft gehad op onze organisatie en de medewerkers. Maar we hebben ook kans gezien om zaken op te pakken die eraan bijdragen om van Biblionet Groningen weer een toekomstbestendige organisatie te maken.’

44

Dienstverbanden

45

Fte

46

Dienstjaren

47

Bedrijf, bestuur en toezicht 48

49

Bedrijf, bestuur en toezicht Biblionet Groningen is een houdsterstichting met daaronder vier bv’s: Biblionet Bibliotheken bv, Biblionet Shared Service Centrum bv, Biblionet Beheer bv en Biblionet Projecten bv. De bibliotheken in stad (tot 1 januari 2015) en provincie vallen onder de bv Biblionet Bibliotheken. Naast de uitvoerende bv’s waren Biblionet Drenthe en Biblionet Groningen verantwoordelijk voor de

Stichting Biblionet ID (internetdiensten). Deze stichting was opgericht met als doel bibliotheken te adviseren die voor opdrachtgevers digitale loketten willen inrichten en onderhouden. In het kader van een gevoerde kerntakendiscussie bij de Biblionet-organisaties van Groningen en Drenthe is deze stichting op 1 juli 2014 afgestoten en ondergebracht bij een externe marktpartij.

Raad van bestuur

De eenhoofdige raad van bestuur van Biblionet Groningen bestond in 2014 uit:

Arend Middelveld Nevenfuncties:

• bestuurslid Vereniging van Openbare Bibliotheken

• penningmeester Stichting Certificering Openbare Bibliotheken • lid Algemeen Bestuur Plusbibliotheken

• lid Algemeen Bestuur Stichting PSO’s Nederland • lid redactieraad Bibliotheekblad • bestuurslid Stichting Fransema

• voorzitter bestuur Stichting Biblionet ID (tot 1 juli 2014) Met betrekking tot de beloning van de raad van bestuur wordt voldaan aan de Wet Normering Topinkomens.

Overleg raad van bestuur (rvb)

• Er was in 2014 één keer bestuurlijk overleg tussen de raad van bestuur, de voorzitter van de raad van toezicht en de gedeputeerde van de provincie

• Het ambtelijk overleg met de provincie Groningen heeft in 2014 vier keer plaatsgevonden • De rvb kwam in 2014 negen keer bijeen met de raad van toezicht

• De rvb heeft in 2014 tien keer vergaderd met de ondernemingsraad (overlegvergadering) • De rvb overlegt eens per veertien dagen met het managementteam

50

Beleidscyclus

De beleidscyclus van Biblionet Groningen is afgestemd op die van de provincie en de gemeenten. Op basis daarvan hebben we de begroting en het inhoudelijk jaarplan voor 2015 en het meerjarenbeleid voor de periode 2013 – 2016 opgesteld. Daarnaast heeft de raad van bestuur het accountantsverslag 2013, de jaarrekening 2013, het jaarverslag 2013 en de managementletter 2014 vastgesteld. Uit de managementletter komt naar voren dat Biblionet Groningen financieel in control is.

Risico’s

De belangrijkste risico’s voor onze organisatie waren in 2014: • beperking van subsidiestromen

• het overgaan van de stadsbibliotheek naar het Groninger Forum • geen groei van het aantal betalende leners

• concurrentie (digitaal en fysiek) op gebied van lezen, informatie en vrijetijdsbesteding • opkomst e-book als vervanger van het papieren boek

• leegstand vastgoed als gevolg van het sluiten van vestigingen Naar aanleiding van de genoemde belangrijkste risico’s is geconstateerd dat het in 2014 ging om beheersbare risico’s.

Efficiency

Biblionet richt haar bedrijfsvoering zo efficiënt mogelijk in. In 2014 hebben we verschillende zaken opgepakt om hieraan invulling te geven. Een voorbeeld van een belangrijke efficiencymaatregel in 2014 was de provinciebrede invoering van de ‘cashless bibliotheek’. Met dit project streeft Biblionet naar het terugbrengen van de contante geldstroom in de vestigingen. En met succes: waar het aandeel pinbetalingen voorafgaand aan het project 30% was, is dit aandeel gestegen tot ruim 60%. Dit is te danken aan de inspanningen van de medewerkers en een zorgvuldig in- en extern communicatietraject.

Resultaat

In 2014 eindigt Biblionet Groningen met een resultaat van a 932.058 positief. Voor een toelichting verwijzen wij naar de jaarrekening 2014.

51

Raad van toezicht

Van de raad van toezicht van Biblionet Groningen maakten in 2014 de volgende personen deel uit:

Jur Stavast (voorzitter) Toezichthoudende functies:

• voorzitter raad van toezicht Cosis (holding Promens Care en NOVO) • lid raad van toezicht Zorggroep Leveste Middenveld Maatschappelijke functies:

• voorzitter Stichting BSP (fondsbeheer)

• voorzitter afdeling Groningen Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij (KNHM)

• voorzitter programmateam Participatiefonds Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij (KNHM) (landelijk) • voorzitter Noord-Nederlands Trein & Tram Museum

• penningmeester Nationale Stichting Muur tegen Geweld

Noor van Leeuwen - Seelt (vicevoorzitter) Hoofdfunctie:

• directeur NL projecten BV

Toezichthoudende functies:

• vicevoorzitter raad van commissarissen Lefier

• vicevoorzitter raad van toezicht ROC Noorderpoort • lid raad van toezicht Interzorg • lid raad van toezicht De Zijlen Maatschappelijke functies:

• lid commissie Bijzondere Situaties (door aardbevingen in Groningen) • voorzitter bestuur Stichting AssenvoorAssen • voorzitter bestuur NL kenniscoöperatie u.a.

• secretaris bestuur Stichting Kinderoncologie Groningen

José van Schie (lid) Hoofdfunctie:

• zelfstandig adviseur

Maatschappelijke functies:

• voorzitter klachtencommissie Politie Noord-Nederland

• lid bestuur Stichting Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen • voorzitter Stichting 4 mei Herdenking Groningen

• secretaris bestuur Stichting Martinikerk Groningen

52

Marten Disberg (lid) Hoofdfunctie:

• directeur/eigenaar bedrijf onder eigen naam voor Coaching, Counseling en Interimmanagement Maatschappelijke functies:

• extern voorzitter Directieberaad Friese Bibliotheken

• voorzitter werkveldadviescommissie ICM, onderdeel IDM Hanzehogeschool Groningen

• voorzitter brancheorganisatie IPSO (Inloophuizen en Psycho-oncologische centra Samenwerking en Ondersteuning)

Robert Wielenga (lid) Hoofdfuncties:

• partner Centrum voor Bedrijfsopvolging

• aandeelhouder en lid raad van advies Castel Communicatiegroep • zelfstandig bedrijfsadviseur en business coach Maatschappelijke functies:

• voorzitter Kredietunie Groningen • voorzitter DGA-cluster VNO-NCW

Bert Derksen (lid) Hoofdfuncties:

• mede-eigenaar en algemeen directeur Finim & Partners (financieel interimmanagement) • mede-eigenaar en directeur Longhoods BV (Porsche Finetuners) Toezichthoudende functies:

• lid raad van commissarissen Waarborg Vastgoed Mediacentrale BV

Voorzitter van de raad van toezicht, Jur Stavast, blikt terug op 2014:

‘In het afgelopen jaar is in de raad van toezicht veelvuldig gesproken over de toekomst van Biblionet Groningen. Een belangrijk onderwerp dat aan de orde kwam was de loskoppeling van de stadsbibliotheken. We hebben het erover gehad hoe we het netwerk in stand kunnen houden om de lener hetzelfde te kunnen blijven bieden als voorheen. Dit is gelukt; het Groninger Forum blijft aangehaakt bij het Gronings bibliotheeknetwerk waardoor de dienstverlening aan de klant gewaarborgd is. Ook waren de bezuinigingen van de gemeenten een veelvuldig terugkerend onderwerp op onze agenda. En dan vooral de gevolgen hiervan voor onze dienstverlening en het personeel. De aanloop naar de nieuwe Bibliotheekwet, maakte dat we spraken over de positie van de provincie en de functie van de Bibliotheek in de samenleving. Ondanks dat de raad van toezicht met een zorgelijke blik naar de ontwikkelingen heeft gekeken, constateren we dat de kwaliteit van de dienstverlening en de inzet van de medewerkers hoog is gebleken. Het is daarom dat ik met bewondering terugkijk op 2014.’

53

Vergaderingen De rvt kwam in 2014 negen keer bijeen. Er is scherp toezicht geweest op de integratie van de stadsbibliotheek in het Groninger Forum, er is meegekeken naar nieuwe ontwikkelingen die op de bibliotheken afkomen en actief meegedacht over de innovaties die nodig zijn om een goed antwoord op de maatschappelijke en technologische veranderingen te geven. Er was voortdurende aandacht voor de bezuinigingen van de gemeenten op het bibliotheekwerk en het overleg van Biblionet met de provincie en met de Vereniging Groninger gemeenten. In dit kader is ook vanuit de rvt ingezet op het verbeteren van de relatie met de Groninger gemeenten. In de rvt-vergaderingen zijn voorts het accountantsverslag, de jaarrekening en het jaarverslag 2013 goedgekeurd, evenals de begroting 2015. Ook is in 2014 de bestuursstructuur van Biblionet

Groningen geëvalueerd en werden de reorganisaties 2013-2014 en 2014–2015 uitvoerig behandeld. Ten slotte ging bijzondere aandacht ging uit naar het strategisch beleid van Biblionet en bracht de rvt adviezen uit (en speelde een rol in de gesprekken) over samenwerking tussen Biblionet Groningen, Biblionet Drenthe en Bibliotheekservice Fryslân. In het jaarlijks overleg tussen de rvt en de ondernemingsraad waren de algemene gang van zaken bij Biblionet Groningen en het verloop van de medezeggenschap onderwerp van gesprek. De rvt werkt met een remuneratiecommissie en een auditcommissie voor een goede voorbereiding van belangrijke bespreekpunten en beslissingen. Er zijn reglementen voor beide commissies en er is een reglement voor klokkenluiders.

Werkgeversrol en (zelf)evaluatie

Voor 2014 zijn de prestatie-indicatoren voor de rvb uitgewerkt naar resultaatgebieden en vastgesteld. Aan de hand van het vastgestelde beoordelingskader heeft de remuneratiecommissie de jaarlijkse beoordeling van de rvb uitgevoerd. Daarnaast voerde de rvt een zelfevaluatie uit. Daaruit kwam een aantal verbeterpunten naar voren die zijn opgepakt, zoals de organisatie van werkbezoeken en themabijeenkomsten voor deskundigheidsbevordering. De rvt hanteert de Code Cultural Governance en stelde vast dat in lijn met deze code is gewerkt.

Vergoedingen De jaarlijkse vergoeding voor de leden van de rvt bedroeg in 2014 a 3.000. De vergoeding voor de voorzitter was a 4.500. Aanvullend geldt een kilometervergoeding die gelijk is aan die voor de medewerkers van Biblionet Groningen.

54

55

56

Vooruitblik 2015 Met dit jaarverslag hopen we dat u als lezer inzicht hebt gekregen in onze visie op het bibliotheekwerk in Groningen en hoe wij ons ervoor in hebben ingezet om deze in 2014 te verwezenlijken. 2015 markeert een nieuwe toekomst voor Biblionet. Er hebben zich ten opzichte van voorgaande jaren grote veranderingen voorgedaan. De stadsbibliotheek van Groningen is nu de verantwoordelijkheid van het Groninger Forum, er is een nieuwe bibliotheekwet, er zijn nieuwe aanbieders op de markt verschenen en er is structureel veel minder publiek geld voor het bibliotheekwerk. Ook in deze sterk gewijzigde omstandigheden blijven wij gemeenten en scholen ondersteunen bij leesbevordering vanaf de basis, zelfontplooiing en ontwikkeling van burgers en het terugdringen van laaggeletterdheid. Onder invloed van deze thema’s schuiven we de komende jaren langzamerhand op van een traditionele uitleenbibliotheek naar een meer maatschappelijke voorziening. Een voorziening die nog steeds boeken uitleent, maar die ook partner is in de participatiesamenleving, met extra aandacht voor de groep die zich moeilijk zelf weet te redden. Dit maken we waar door een bijdrage te leveren aan de leesvaardigheid en mediawijsheid van kinderen, en door de strijd aan te gaan met laaggeletterdheid. Hier ligt onze toekomstige maatschappelijke meerwaarde. Biblionet stelt zich daarbij op als partner van provincie, gemeenten, onderwijsinstellingen en maatschappelijke organisaties. En natuurlijk blijven wij ook gewoon een Bibliotheek zoals iedereen die kent. Een fijne plek waar je voor je plezier boeken haalt, om je te laten inspireren of om jezelf te ontwikkelen. Om te komen tot nieuwe inzichten of om gewoon even te ontspannen. Stap voor stap innoveren wij al onze vestigingen, onze producten en diensten en onze communicatie met klanten. In 2015 gaat er weer een aantal vestigingen over op het Gronings bibliotheekconcept en worden weer tal van Bibliotheken op School gerealiseerd; er komt een nieuwe website en Groningse bibliotheekleden kunnen genieten van nog meer e-books. In netwerkverband kunnen we mooie resultaten behalen. Voor elkaar en met elkaar. Wij brengen inzet, passie en 115 jaar traditie en ervaring. Eigentijds en altijd dienstbaar aan de samenleving. Maar we beseffen ook dat er nog veel werk te verzetten is. Ik nodig u dan ook graag uit om mee te denken over het behoud en de verbetering van onze mooie bibliotheken. Zo kunnen we, samen met u als betrokken relatie, de toekomst vormgeven. De thema’s die ik hierboven benoem, vindt u straks uitgebreid terug in onze nieuwe strategische beleidsnota, die in 2015 gerealiseerd wordt. Arend Middelveld [email protected]

57

Colofon

Het bibliotheekwerk in de provincie Groningen wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Groningen en door de afzonderlijke Groningse gemeenten, verenigd in de VGG.

Bijdragen Anneke Koopmans, Arend Middelveld, Henk Pilon, Nienke Sikkema, Grieteke Pietersen, Robert Stremming, Harma Vos, Alian Spelde, Annemiek Kwant, Gonny Apol, Margreet de Groot, Jolanda Robben, Gretha Geertsma, Jur Stavast, raad van toezicht Fotomateriaal Dick Pots

Concept, redactie en samenstelling Lysbeth Post, Lydia Balkema

58

net Groningen

Vormgeving en infographics Lodi Design en Linda van Bruggen

Druk Repro Biblionet Groningen/Biblionet Drenthe

59

www.biblionetgroningen.nl 60