Bezoekersonderzoek Tentoonstelling F. Knopff 2004

Bezoekersonderzoek Tentoonstelling F. Knopff 2004

Juni 2004 Haute Ecole Lucia de Brouckère Institut Arthur Haulot (GT4)

Inhoud INHOUD ...................................................................................................................................1 INLEIDING ...............................................................................................................................2 1. HET PROFIEL VAN DE ONDERVRAAGDEN ....................................................................3 1. GESLACHT EN LEEFTIJDSGROEPEN ......................................................................................3 2. LAND VAN VERBLIJF EN NATIONALITEIT .................................................................................3 3. STUDIE NIVEAU ...................................................................................................................6 4. BEZIGHEID EN STATUS ........................................................................................................6 2. HET BEZOEK AAN DE TENTOONSTELLING ...................................................................8 1. ALGEMENE INDRUK .............................................................................................................8 2. DE KUNSTENAAR ................................................................................................................8 2.1. Vóór het bezoek .........................................................................................................8 2.2. Na het bezoek ............................................................................................................9 3. COMMENTAAR OVER DE TENTOONSTELLING .........................................................................9 4. BEZOEKMOTIVATIE ............................................................................................................10 5. BEGELEIDERS ...................................................................................................................10 6. EERST BEZOEK AAN DE KMSKB........................................................................................11 7. BEZOEK AAN DE PERMANENTE COLLECTIES .......................................................................11 8. COMMENTAAR OVER HET MUSEUM ....................................................................................11 3. INFORMATIEBRONNEN EN AANKOOP VAN HET BILJET ...........................................12 1. INFORMATIEBRONNEN .......................................................................................................12 2. AANKOOP VAN HET TOEGANGSBILJET ................................................................................13 4. KADER VAN DE VERPLAATSING...................................................................................14 1. EERST BEZOEK AAN BRUSSEL ...........................................................................................14 2. BEZOEK RECHTSTREEKS AAN DE KHNOPFF TENTOONSTELLING GEBONDEN .........................14 3. VERVOERMIDDEL NAAR BRUSSEL ......................................................................................14 4. VERBLIJF ..........................................................................................................................15 5. DUUR VAN HET VERBLIJF ...................................................................................................15 6. TYPE LOGIES ....................................................................................................................15 7. REDEN VOOR EEN VERBLIJF ..............................................................................................16 8. ACTIVITEITEN IN BUSSEL ...................................................................................................16 9. COMMENTAAR OVER BRUSSEL ..........................................................................................16 9.1.Commentaar van de residenten in België .................................................................17 9.2. Commentaar van residenten buiten België ..............................................................17 CONCLUSIE ..........................................................................................................................18 LIJST VAN DE TABELLEN...................................................................................................19

1

Inleiding Van 16 januari tot 9 mei 2004 werd in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB) een tentoonstelling toegewijd aan de Belgische kunstenaar Fernand Khnopff gehouden. Op verzoek van de OPT en TVl, partners van het Observatorium voor Toerisme van Brussel werd een onderzoek van einde maart tot het einde van de tentoonstelling uitgevoerd. 573 vragenlijsten werden aldus verzameld. De “face to face” enquête kon in het Frans, het Nederlands, het Duits en het Engels doorgaan; ze vond op het einde van het bezoek plaats. De vragen gingen over het profiel van de ondervraagden, hun indrukken over de tentoonstelling, hun bron van informatie en begeleiders, hun aankoop van de toegangskaart. Het algemene kader van het bezoek in Brussel gaf ook informatie i.v.m. de reis, excursie of verblijf.

De analyse zal de gedragnuanceringen van de ondervraagden trachten naar voor te brengen, residenten in België (kolom “België” in de tabellen) tegenover residenten buiten België (kolom “Buiten België”).

2

1. Het profiel van de ondervraagden 1. Geslacht en leeftijdsgroepen 66% vrouwen en dus 34% mannen beantwoorden het onderzoek. Voor residenten buiten België zijn er 61% vrouwen en voor residenten in België telt men 67% vrouwen. De ouderdom schommelt tussen 15 en 81 jaar. De volgende tabel werd met de reële ouderdom van de ondervraagden opgesteld.

Tabel 1 : Leeftijden (%) van de ondervraagden

Leeftijd Allen België buiten België Minder dan 20 3 4 1 20 à 30 13 13 13 30 à 40 13 13 13 40 à 50 19 19 19 50 à 60 25 23 29 60 à 70 17 16 19 70 en meer 10 12 6 TOTAAL 100 100 100 Twee personen gaven geen antwoord. De gemiddelde leeftijd is 48,8 jaar en de standaardafwijking 16,2 jaar. (Geen verschil tussen residenten in of buiten België).

2. Land van verblijf en nationaliteit 73% van de ondervraagden verblijven in België; nochtans werden personen uit 19 andere landen buiten België werden ondervraagd. Onder de residenten buiten België, komen 77,5% van aangrenzende landen (Nederland, Duitsland, GH Luxemburg, Frankrijk en Groot-Brittannië), 12% van een ander Europees land en 10,5% buiten Europa. Men stelt sommige belangrijke afwijkingen tussen land van verblijf en nationaliteit vast. Opvallend is dat voor België het aantal staatsburgers 67% vertegenwoordigt.

3

Tabel 2 : Land van verblijf en nationaliteit

Land België Frankrijk Nederland Duitsland VSA Groot-Brittannië Spanje Italië GH Luxemburg Portugal Zweden Australië Denemark Finland Ierland Japan Mexico Peroe Poland Tsjechische Republiek Kanada Griekenland Hongarije Rusland Turkije Totaal

Residenten 421 64 28 16 12 8 6 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1

573

% residenten Staatsburgers 73 386 11 71 5 31 3 20 2 10 2 9 1 10 0,5 8 0,35 2 0,35 3 0,35 4 … 1 … 1 … 1 … 2 … 3 … 1 … 1 … 1 … 2 2 1 1 1 1 100 573

% Staatsburgers 67 12 5 3 2 2 2 2 0,35 0,35 0,7 … … … 0,35 0,5 … … … 0,35 0,35 … … … … 100

Residenten uit Frankrijk, Nederland en Duitsland vormen voor het geheel iets meer dan 18% van de ondervraagden. Voor een nauwkeurige idee over de afkomst in België stelt men vast dat minstens één inwoner op 32 op een totaal van 43 arrondissementen tijdens de tentoonstelling ondervraagd werd. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is met 196 inwoners (46% van de personen die in België verblijven) bijzonder goed vertegenwoordigd. Voor al de betrokkene arrondissementen:

4

Tabel 3 : Indeling van de residenten in België per arrondissement

Arrondissement Brussel Halle -Vilvoorde Nivelles Antwerpen Gent Leuven Liège Mechelen Namur Brugge Verviers Dinant Charleroi Mons Aalst Soignies Huy Tielt

Aantal 196 42 32 28 19 16 12 8 8 7 6 5 5 5 5 4 3 3

Thuin Arlon Turnhout Dendermonde Virton Hasselt Neufchateau Tournai Oostende Kortrijk Roeselaere Eeklo Oudenaerde St Niklaas Totaal

2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 421

Men vindt hier de indeling van de residenten in Frankrijk, per regio: Tabel 4 : Indeling van de residenten in Frankrijk per regio

Regio Ile de France Noord Pas de Calais Centre Haute Normandie Elzas Land der Loire Picardie Poitou- Charente Provence Alpes Côte d’Azur Rhône Alpes Lotharingen Midi Pyrénées Aquitaine Totaal

Aantal 33 11 3 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 64

Minstens één inwoner op 13 voor 22 regio’s van Frankrijk werd tijdens de tentoonstelling ondervraagd.

5

Nederland wordt in vier zonen ingedeeld. Tabel 5 : Indeling van de residenten in Nederland per zone

De zones Zuid West Noord Oost Totaal

Aantal 18 6 2 2 28

De indeling van de Franse regio’s en de Nederlandse zonen toont aan hoe nabije verplaatsingen belangrijk zijn. Deze vaststelling zal met de personen die in België verblijven vergeleken worden.

3. Studie niveau Tabel 6 : Studie niveau ( %) van de ondervraagden

Studie niveau Allen België buiten België Lager middelbaar 5,5 6 3 Hoger middelbaar 18 20 14 Hoger kort of lang 28,5 33 16 Universiteit 48 41 67 Totaal 100 100 100 Voor deze vraag was er één neen antwoord Kenmerkend voor België is dat iets meer dan 40% een universitair studieniveau hebben, terwijl voor andere landen deze categorie tot 60% stijgt (behalve voor Nederland met 50%)

4. Bezigheid en status De ondervraagde personen staan met ca. 60% in het beroepsleven, de gepensioneerden en brugpensioenen zijn goed voor 25%, studenten voor 10%, de rest is ofwel werkloos ofwel zonder beroep. Tabel 7 : Bezigheid ( %) van de ondervraagden

Bezighezid Allen België buiten België Voltijds 48 45 58 Gepensioneerden 22 25 13 Deeltijds 10 9,5 11 Studenten 10 11 7,5 Brugpensioenen 5 5,5 3,5 Werklozen 3 3 3,5 Zonder beroep 2 1 3,5 Totaal 100 100 100 Twee personen hebben deze vraag niet beantwoord Personen met een voltijds werk zijn in procentueel gezien talrijker dan die genen die uit verdere landen komen. Studenten en brugpensionen zijn daarentegen talrijker onder de personen die in België verblijven.

GT4- HELDB - IAH

6

De status van de tewerkgestelde personen (vol- en deeltijds) vindt men in onderstaande tabel. Tabel 8 : Status ( %) van de ondervraagden

Status Bediende Onderwijs Zelfstandige Kaderlid Ondernemingsleider Arbeider Geschoolde arbeider Andere Totaal

Allen 41 17 17 13,5 4,5 4 2 1 100

België 51 14 14 12 1 4 2 2 100

buiten België 18 24 23 18 13 3 1 0 100

« Andere » zijn twee artiesten en twee personen die geen status bekend gaven. Ze zijn residenten in België De bedienden, arbeiders en geschoolde arbeiders zijn in verhouding talrijker in België; bezoekers die tot andere statussen behoren zijn talrijker onder de residenten buiten België

GT4- HELDB - IAH

7

2. Het bezoek aan de tentoonstelling 1. Algemene indruk Wat zijn de reacties van de bezoekers na het bezoek? Tabel 9 : Verwachtingen ( %) van de ondervraagden

Verwachtingen Beter dan verwacht Zoals verwacht Minder dan verwacht Ontgoocheld TOTAAL

Allen 43 47 7 3 100

België 37 53 7 3 100

Buiten België 57 32 7 4 100

Opvallend is het waarderingsverschil tussen de residenten in en buiten België met het oordeel “beter dan verwacht” hoofdzakelijk bij de non-residenten (57%) en “zoals verwacht” (53%) van de residenten in België. Zou de fascinatie in het buitenland groter zijn dan in eigen land? Op verzoek werd gevraagd méér uitleg te geven over de persoonlijke indrukken: slechts één op vijf gaf een verklaring Telkens met nuancering treft men drie hoofdcategorieën aan. Personen zonder verwachtingen: ze zeggen spontaan dat ze de artiest weinig of niet kenden, of dat het tijdens het bezoek, een echte ontdekking was. Personen, vrij blij om hun bezoek, benadrukken de diversiteit (volledig, uitgebreid, indrukwekkend, veel werken); ofwel uiten dat het mooi, helder is, (mooie schilderijen), ofwel dat er een goede organisatie en presentatie, structuur en enscenering is. Tenslotte vermelden de ontgoochelde personen dat de tentoonstelling te algemeen, eentonig, triest, slecht verlicht is, dat de uitleggen over de details ontbreken of dat ze die soort schilderijen niet graag zien.

2. De kunstenaar 2.1. Vóór het bezoek Khnopff is ongetwijfeld minder bekend dan sommige Belgische schilders voor wie recente retrospectieven in de KMSKB georganiseerd werden; wat opvalt in de volgende tabel en bijzonder bij bezoekers buiten België Tabel 10 : Is de artiest bekend vóór het bezoek ? ( %)

Bekend vóór het bezoek Zeer Weinig Niet TOTAAL

GT4- HELDB - IAH

Allen 23 54 23 100

België 24 57 19 100

Buiten België 21 46 33 100

8

2.2. Na het bezoek Na het bezoek zijn de oordelen tamelijk duidelijk: de artiest en zijn werk zijn beter aangevoeld dan vroeger. Dit objectief werd bereikt. Tabel 11 : Betere belichting (in %) over de artiest na het bezoek

Betere belichting Zeer Weinig Geen TOTAAL

Allen 69 26 5 100

België 68 28 4 100

Buiten België 71 21 8 100

3. Commentaar over de tentoonstelling 60% van de bezoekers brachten een commentaar uit; dit percentage is hetzelfde voor residenten binnen en buiten België. We treffen positief en negatief commentaar over de artiest en zijn werk. Sommigen geven meer uitlag. Positief commentaar Het is wel, goed, voortreffelijk, komt goed naar voren, goede organisatie en structuur. De audio-gids is volledig, interessant en onontbeerlijk Het is mooi, volledig, aangenaam, interessant De omlijstingen zijn prettig, er is harmonie tussen de werken en de kleuren van de muren. Het verband met andere artiesten is goed en interessant, het is een goede idee de cataloog ter consultatie te stellen. Negatief commentaar De inscripties zijn te klein, moeilijk te lezen (gebrek aan kontrast tussen het schrift en de achtergrond) Gebrek aan informatie en algemene verklaring over de werken en de artiest maar ook over de schildertechnieken. De audio-gids is onontbeerlijk wat niet vermeld is; de toeslag (niet aangekondigd) is duur; sommige personen houden ook niet van dit soort apparatuur. Er zijn verlichtingsproblemen: te zwak of weerspiegelingen op de schilderijen. Er ontbreken zitplaatsen in de tentoonstelling. Het is koud in de zalen De keuze bij de expo-shop is beperkt De confrontatie met andere artiesten is niet altijd geslaagd. Er is geen chronologie; geen leidraad of thematiek. Er zijn veel herhalingen, het is eentonig Het is te kort, te lang of onvolledig Commentaar over de artiest Het is een ware ontdekking, hij is een onduidelijke persoon, vreemd. Waarom is zijn model steeds dezelfde vrouw? Het is dof, triest, het bevalt me niet

GT4- HELDB - IAH

9

4. Bezoekmotivatie Naast het feit dat de meeste bezoekers voor Khnopff en het symbolisme naar de tentoonstelling kwamen, bracht deze vraag sommige interessante informatie op. Tabel 12 : Reden van het bezoek aan de tentoonstelling (in %)

Bezoek voor Khnopff en het symbolisme Organisatie van de KMSKB Andere TOTAAL

Allen 77 9 14 100

België 81 7 12 100

Buiten België 65 13 22 100

Wat de aantrekkelijkheid van het bezoek aan de tentoonstelling betreft, stelt men een tamelijk groot verschil tussen de residenten in en buiten België vast. Onder de antwoorden “Andere” vindt men: Het is door de school georganiseerd (studenten van het middelbaar onderwijs in België) Ontdekt tijdens een bezoek aan de musea (voor personen die in België geen resident zijn en die niet wisten dat de tentoonstelling doorging) Er zijn ook bezoekers (residenten in België of niet) die komen Voor culturele of artistieke belangstelling Als initiatief van een bedrijf, een groep, een club Voor een samenkomen met vrienden Om iemand te vergezellen.

5. Begeleiders Hoewel een bezoeker op vijf alleen komt, schijnt de tentoonstelling een moment te zijn om die met kennissen te delen.

Tabel 13 : Begeleiders (in %) voor het bezoek aan de tentoonstelling

Begeleiders In Koppel Met vrienden Alleen Met familie Schoolgroep Met een associatie Georganiseerde reis Met professionnele relaties In koppel met kinderen Alleen met kinderen TOTAAL

GT4- HELDB - IAH

Allen 27 25 19 10 5 4,5 4 4 1 0,5 100

België 25 27 19 10 5 5 3 4 1,5 0,5 100

Buiten België 34 22 20 10 3 3 4,5 3 0,5 0 100

10

6. Eerst bezoek aan de KMSKB De tentoonstelling lokt het publiek naar de musea aan; vooral de non-residenten in België, dit is de gelegenheid voor hen om de KMSKB te ontdekken. Tabel 14 : Eerst bezoek aan de KMSKB (in%)

Eerst bezoek aan KMSKB Ja Neen TOTAAL

Allen

België

Buiten België

25 75 100

15 85 100

52 48 100

7. Bezoek aan de permanente collecties De toegang tot de tentoonstelling geeft de mogelijkheid om de permanente collecties te ontdekken waarvan de non-residenten in België breder gebruik maken.

Tabel 15 : Bezoek aan de permanente collecties (in %)

Bezoek aan de permanente collecties Ja Neen TOTAAL

Allen

België

Buiten België

32 68 100

23 77 100

56 44 100

We noteren dat meerdere personen betreuren dat de avondbezoeken niet mogelijk waren. Sommige mensen verklaarden ook dat een bezoek aan de permanente collecties, na de tentoonstelling, te veel tijd eist.

8. Commentaar over het museum 45% van de ondervraagden maakten een commentaar over het museum. Het komt meestal vóór dat het museum mooi, goed, zeer goed, prachtig, indrukwekkend is. Meerdere personen vermelden ook hoe het uitgestrekt en groot was. Anderen onderstreepten de mooie recente restauratie. Ander commentaar: dit museum wordt beter, het onthaal is vriendelijk, het personeel is voorkomend, dienstwaardig, het museum geniet van een goede organisatie. Nochtans enige spijten: een deel van de permanente collecties is tijdens de middagpauze niet toegankelijk, of er zijn te weinig informaties over de werken, maar ook een wens: doe het met de restauratie verder!

GT4- HELDB - IAH

11

3. Informatiebronnen en aankoop van het biljet 1. Informatiebronnen Het is belangrijk na te gaan langs welke weg de ondervraagden over de tentoonstelling hoorden spreken. We hebben genoteerd dat meerdere bezoekers er zo veel gehoord hadden, er wordt overal over gesproken en gelezen, eindelijk wisten de meesten onder hen niet meer precies waar de informatie vandaan kwam. Daar meer antwoorden mogelijk waren, is het totaal van de percentages hoger dan 100; de percentages worden in verhouding met het aantal van de ondervraagden gerekend. Tabel 16 : Informatiebronnen (in %)

Informatiebronnen Geschreven pers Affichagecampagne Via vrienden / collega’s Televisieuitzending Brochures Radio uitzending Culturele tijdschriften Internet Publiciteit in kranten of tijdschriften Via familieleden Dienst voor Toerisme Vrienden der Musea Andere

Allen 34 30 15 13 10 7 6 6 5 4 3 1 11

België 39 34 12 17 9 9 5 5 5 4 4 0 9

Buiten België 21 30 23 2 13 2 7 6 4 7 1 3 14

Aangezien het totaal van de ondervraagden is het gemiddelde 1,45 antwoord; 1,53 voor de residenten in België en 1,25 voor de non-residenten. De antwoorden “andere” betekenen: school, vereniging, cultureel centrum of academie; bedrijf van de bezoeker of sponsor, hotel waar de persoon verblijft en tenslotte door het museum zelf. Eén persoon vermeldde een postzegel. Genoemde persorganen: Le Soir ; La Libre Belgique ; Le Vif ; Le Figaro ; Métro ; De Standaard ; De Morgen ; Knack. Voor het audio-visueel : RTBF et VRT Twee culturele tijdschriften werden genoemd: “Connaissance des Arts” en “Le Journal des Arts” ; MAD (woensdag bijblad van Le Soir) werd ook als cultureel tijdschrift geciteerd.

GT4- HELDB - IAH

12

2. Aankoop van het toegangsbiljet De bezoekers werden verzocht aan te geven hoe ze hun biljet kochten. Tabel 17 : Aankoop van het toegangsticket (in%)

Aankoop van het ticket Aan het museum zonder reservering Aan het museum met reservering Verkooppunt in België Forfaitair arrangement Gecombineerd met BOZAR Verkooppunt buiten België Tour operator of reisagentschap Andere TOTAAL

Allen 67 14 3 3 2,5 2,3 0,2 8 100

België 65 17 3 3,5 1,5 0 0 10 100

Buiten België 73 8 2 0,5 4,5 8,5 0,5 3 100

Voor ca. twee personen op drie, gebeurt de aankoop op het ogenblik van het bezoek; voor non-residenten in België stijgt het zelfs tot drie op vier bezoekers. De verkooppunten in België zijn de FNAC-kantoren, behalve één persoon die de telefoon vermeldde en één andere die niet kan preciseren. De forfaitaire arrangementen zijn feitelijk B-Excursies, één bezoeker uit Zuid-Holland inbegrepen. Verkooppunt buiten België is ook de FNAC, behalve voor één persoon die per telefoon reserveerde. De Tour Operator werd niet gepreciseerd. De antwoorden « Andere » betekenen school, vereniging, club of groep of het bedrijf van de persoon die het bezoek organiseert. Internet of lid van de “vrienden der musea”-kring. Eindelijk één journalist, één met de “Brussels’ Card” en één die niet meer weet.

GT4- HELDB - IAH

13

4. Kader van de verplaatsing 1. Eerst bezoek aan Brussel 6,5% van de ondervraagden kwamen voor het eerst naar Brussel als volgt: 55% uit aangrenzende landen (Frankrijk, Nederland, Groot-Brittannië of Duitsland) 21% uit een ander Europees land 24% uit een ander deel van de wereld

2. Bezoek rechtstreeks aan de Khnopff tentoonstelling gebonden Voor 38% van de ondervraagden is hun aanwezigheid in Brussel rechtstreeks aan de tentoonstelling gebonden. (37% voor de residenten en 39% voor de non-residenten in België) Voor degenen die voor het eerst in Brussel zijn, kwamen 24% voor de tentoonstelling (1,5% van de ondervraagden).

3. Vervoermiddel naar Brussel Behalve voor de bezoekers die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen (zij vermelden hun vervoermiddel niet vaak), vindt u het vervoermiddel in de volgende tabel.

Tabel 18 : Vervoermiddel naar Brussel voor de non-residenten in Brussel (in %)

Vervoermiddel Auto Trein Thalys Vliegtuig Autocar Metro/Tram/Bus Eurostar TOTAAL

Allen behalve Brussel België behalve Brussel 36 41 34 46 9 0 7 0 6 3 6 10 2 0 100 100

Buiten België 28 16 22 18 10 0 6 100

Voor de verplaatsing in België naar Brussel, scoort de trein iets beter dan de auto. Voor de residenten buiten België, scoort de trein (Thalys + Eurostar + trein).

GT4- HELDB - IAH

14

4. Verblijf 19% van de ondervraagden verblijven buiten hun gewone woonplaats, zie hieronder de indeling

Verblijf Neen Ja in Brussel Ja in België Ja buiten België TOTAAL

Allen 81 13 3,5 2,5 100

België 98,5 1,5 0 0 100

Buiten België 31 47 12 10 100

Verder noteert men nog dat 79% van de ondervraagden die voor de eerste keer naar Brussel kwamen, een verblijf hadden en dat 30% van de non-residenten in België die speciaal naar Brussel voor de tentoonstelling kwamen, eveneens een verblijf hadden.

5. Duur van het verblijf Met het oog op het totaal van de verblijven is de gemiddelde duur van 5,53 overnachtingen (standaardafwijking 14,03) Met het oog enkel op de verblijven in België (binnen en buiten Brussel) is de gemiddelde duur 5,36 overnachtingen (standaardafwijking 14,03) Met het oog op betalend logies (categorieën vrienden/familie en appartementen uitgesloten) daalt de gemiddelde duur naar 3,95 overnachtingen (standaardafwijking 3,52)

6. Type logies De logiestypen bezocht door de personen die in België (incl. Brussel) verblijven worden onderverdeeld een derde bij niet-commerciële logies m.a.w. 29% verblijven bij vrienden of familie en 4% bij andere typen logies. Zie de indeling in tabel 19 Tabel 19 : Logiestypen (in %) voor verblijven in België (incl. Brussel)

Commerciële logiesoorden Hotel 4* Hotel 3* Hotel 2* Hotel 5* Jeugdherberg Hotel 1* Gastverblijf Apparthotel TOTAAL

GT4- HELDB - IAH

België inclusief Brussel 28 26,5 13 13 9 6 3 1,5 100

15

7. Reden voor een verblijf 21% van de ondervraagden die verblijven zijn op zakenreis maar dat vertegenwoordigt slechts 19% van de personen die in België (incl. Brussel) verblijven. 74% ondernemen een vrijetijdsreis, de overige 5% kwamen om familie of vrienden te bezoeken.

8. Activiteiten in Bussel Voor residenten uit het buitenland en residenten in België buiten het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest, geven de bezigheden tijdens de dag van het bezoek of tijdens het verblijf een idee van de beoefening van stadstoerisme weer. Daar meer antwoorden mogelijk waren, is het totaal van de percentages hoger dan 100: de percentages worden in verhouding met het aantal personen gerekend die de vraag beantwoord hebben. We kregen geen antwoord van 60% van de residenten in België, en 11% van de residenten buiten België. Tabel 20 : Activiteiten in Brussel (in %) voor non-residenten in Brussel

Activiteiten Restaurant Shopping Andere musea Vrij bezoek van Brussel Bezoek aan vrienden / familie Andere tentoonstelling Bezoek aan attracties Theater/opera/concerten Ambacht/markten/brocanterie Geleid bezoek van Brussel Beroepsactiviteiten Een glas drinken Bioscoop Niets TOTAAL

België behalve Brussel 38 11 9 6 11 11 1 2 1 2 5 4 1 20 100

Résidenten buiten België 57 38 27 22 16 16 8 6 4 3 1 1 1 1 100

De personen die in België niet woonachtig zijn ontwikkelen meer bezigheden dan de residenten in België: de beoefening van stadstoerisme bestaat uit twee belangrijke facetten: levensgenot (restaurant en shopping) en cultuur (musea en tentoonstellingen).

9. Commentaar over Brussel Voor vele mensen kwam deze vraag onverwachts voor: ze waren niet op Brussel gefocusseerd en dat is in het antwoordpercentage weergegeven, daar slechts 40% van de ondervraagden een opmerking of commentaar over Brussel vermeldden (35% voor de residenten in België en 56% voor de residenten buiten België).

GT4- HELDB - IAH

16

Het commentaar toont belangrijke verschillen aan of dat de persoon nu in België verblijft of niet; zodus wordt dit commentaar afzonderlijk behandeld.

9.1.Commentaar van de residenten in België Negatief commentaar De stad is vuil (35%) Te veel verkeer, parkeerproblemen, verbrokkellende stad, milieuvervuiling.

onveiligheid;

bouwwerken;

Positief commentaar: Een mooie, aangename, gezellige stad; cultuurstad, grote stad. Brussel verbetert, er zijn mooie restauraties. Een vaststelling: Brussel is moeilijk te ontdekken!

9.2. Commentaar van residenten buiten België Negatief commentaar Signalisatieproblemen; heterogene stad; weinig parkeerplaatsen; bouwwerken; moeilijk verkeer; gebrek aan plannen voor openbaar vervoer en ook vuile stad (5%) Positief commentaar: Mooie en aangename stad, de mensen zijn vriendelijk en gastvrij; een interessante stad; mooie musea; stad op mensenmaat. . Hier ook één vaststelling: deze stad verdient beter gekend te worden.

GT4- HELDB - IAH

17

Conclusie De tentoonstelling gewijd aan de schilder Khnopff heeft succes geoogst en liet de bezoekers zeker niet ongevoelig. Talrijken maakten commentaar in verband met hun verwachtingen of met het bezoek aan de tentoonstelling. Een opmerking is zeer opvallend, namelijk dat de verklaringen in de verschillende zalen onvoldoende zijn, hoewel het gebruik van een audio-gids aan dat gebrek verhelpt. Sommige personen betreuren het feit dat het nergens vermeld is dat de audio-gids om de werken te kunnen beter begrijpen en appreciëren, onontbeerlijk is. De publiciteit voor het evenement werd in België als overvloedig aangevoeld tot zover dat er mensen zijn die helemaal niet meer wisten waar ze vernomen hadden dat er een tentoonstelling plaatsvond. Daartegenover denken sommige bezoekers van het buitenland dat er een betere mediatisatie noodzakelijk had moeten zijn. Ondanks deze brede toegangsticket vooraf.

publicitaire

campagne

reserveerden

weinig

bezoekers

hun

Het aantal bezoekers uit het buitenland schijnt iets minder belangrijk dan voor de tentoonstellingen gewijd aan Ensor en Magritte te zijn. Het aantal verblijvende personen, al is het wat zwakker, blijft constant: ongeveer één persoon op twee die in het buitenland woont, heeft een verblijf tijdens zijn reis. Wat het imago van Brussel betreft, dient onderstreept te worden dat vooral de residenten in België dat beeld van een vuile stad vermelden. Daartegenover wordt het gastvrije en vriendelijke onthaal van de inwoners door de non-residenten in België beter aangevoeld dan in de vorige enquêtes.

GT4- HELDB - IAH

18

Lijst van de tabellen Tabel 1 : Leeftijden (%) van de ondervraagden...................................................................3 Tabel 2 : Land van verblijf en nationaliteit...........................................................................4 Tabel 3 : Indeling van de residenten in België per arrondissement..................................5 Tabel 4 : Indeling van de residenten in Frankrijk per regio................................................5 Tabel 5 : Indeling van de residenten in Nederland per zone..............................................6 Tabel 6 : Studie niveau ( %) van de ondervraagden ...........................................................6 Tabel 7 : Bezigheid ( %) van de ondervraagden..................................................................6 Tabel 8 : Status ( %) van de ondervraagden........................................................................7 Tabel 9 : Verwachtingen ( %) van de ondervraagden .........................................................8 Tabel 10 : Is de artiest bekend vóór het bezoek ? ( %) .......................................................8 Tabel 11 : Betere belichting (in %) over de artiest na het bezoek .....................................9 Tabel 12 : Reden van het bezoek aan de tentoonstelling (in %) ......................................10 Tabel 13 : Begeleiders (in %) voor het bezoek aan de tentoonstelling ...........................10 Tabel 14 : Eerst bezoek aan de KMSKB (in%) ...................................................................11 Tabel 15 : Bezoek aan de permanente collecties (in %) ...................................................11 Tabel 16 : Informatiebronnen (in %) ...................................................................................12 Tabel 17 : Aankoop van het toegangsticket (in%).............................................................13 Tabel 18 : Vervoermiddel naar Brussel voor de non-residenten in Brussel (in %) ........14 Tabel 19 : Logiestypen (in %) voor verblijven in België (incl. Brussel) ..........................15 Tabel 20 : Activiteiten in Brussel (in %) voor non-residenten in Brussel .......................16

GT4- HELDB - IAH

19