BEZOEKERSONDERZOEK HOEKSCHE WAARD 2014
BEZOEKERSONDERZOEK HOEKSCHE WAARD 2014
Projectnummer 863
Aangeboden aan: Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW)
Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
7 Oktober 2014 Auteur(s): Karin Blokzijl Koen Bos BUITEN, Bureau voor Economie en Omgeving Achter Sint Pieter 160 NL-3512 HT Utrecht
[email protected] www.bureaubuiten.nl +31 (0)30-2318945
2
INHOUD SAMENVATTING DEEL I BEZOEKERS
5
SAMENVATTING DEEL II NIET-BEZOEKERS
9
1.
INLEIDING
11
1.1 1.2 1.3 1.4
Aanleiding Doel bezoekersonderzoek Doel onderzoek niet-bezoekers Definities
2.
OPZET ONDERZOEK BEZOEKERS
15
3.
RESULTATEN BEZOEKERS
17
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14
Kenmerken respondenten Dagrecreatieve activiteiten Vervoermiddel huidig bezoek Gebruik bewegwijzering Duur huidig bezoek Informatiebronnen huidig bezoek Bezoekmotieven Bezoek frequentie Toekomstig bezoek Bekendheid Hoeksche Waard Bekendheid deelbestemmingen Perceptie bezoekers Rapportcijfers voorzieningen Bereik promotioneel drukwerk
17 19 20 21 21 21 22 23 23 24 24 25 26 26
4.
OPZET ONDERZOEK NIET-BEZOEKERS
43
5.
RESULTATEN NIET-BEZOEKERS
45
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6
Kenmerken respondenten Dagrecreatieve activiteiten Redenen niet bezoek Naamsbekendheid bestemmingen Hoeksche Waard Toekomstig bezoek Concurrerende bestemmingen
11 11 11 12
45 46 46 46 47 48
3
4
SAMENVATTING DEEL I BEZOEKERS
De vijf enquêtelocaties: 1. Centrum Oud-Beijerland 2. Natuurbezoekerscentrum Klein Profijt 3. Passantenhaven Numansdorp 4. Recreatieoord Binnenmaas 5. Veerpont Tiengemeten
Onderzoeksopzet In de zomer van 2014 zijn enquêtes afgenomen onder 300 dagrecreanten in de Hoeksche Waard (zowel inwoners als niet-inwoners). Respondenten is gevraagd naar hun ‘profiel’ (leeftijd, herkomst, gezelschap), hun bezoek (activiteiten, duur, vervoer), hun beleving/waardering van de Hoeksche Waard en hun gebruik van informatiemiddelen. De enquêtes werden afgenomen op vijf verschillende recreatieve locaties. Het onderzoek is een herhaling van het onderzoek Bezoekersonderzoek in 2006, met het doel om resultaten te vergelijken. Belangrijkste bevindingen 2014 Profiel bezoeker Veruit de meeste respondenten (90%) zijn afkomstig uit Zuid-Holland, circa een derde van de respondenten is inwoner van de Hoeksche Waard (hierna HW). Bezoekers van buiten het gebied komen grotendeels uit de omringende plaatsen in de regio Rotterdam en Drechtsteden (zie 3.1). In vergelijking met de leeftijdsopbouw van de Nederlandse bevolking zijn in dit onderzoek relatief veel mensen in de leeftijdscategorie 35 t/m 64 jaar bevraagd. De meeste respondenten (38%) bezoeken de HW met het gezin. Bezoekkenmerken Fietsen is met 62% de meest populaire activiteit die de afgelopen vijf jaar door respondenten in de HW is ondernomen. Wandelen volgt met 48% op nummer twee, bezoek stadje met 42% op drie. De top 3 van specifiek niet-inwoners is iets anders, daar staat bezoek stadje op twee (43%) en wandelen op drie (36%). De auto is het meest gebruikte vervoermiddel (51%), specifiek onder inwoners is de fiets het meest gebruikte vervoermiddel (48%). 27% van de respondenten heeft de bewegwijzering voor fietsroutes gebruikt, voor de wandelroutes is dit 15%. Onder inwoners ligt het gebruik van routebordjes in beide gevallen hoger (39% en 20%). De meeste respondenten bezoeken de HW voor een dagdeel (46%). Twee derde van de bevraagde inwoners onderneemt minimaal één keer per week een recreatieve activiteit in eigen regio. 70% van de bevraagde niet-inwoners heeft de HW al eens eerder bezocht. Afstand (dichtbij eigen woonplaats), mooie natuur en landschap zijn het meest genoemd als bezoekmotief. Beleving en waardering 90% van de niet-inwoners is zich bewust van de ‘merknaam’ Hoeksche Waard, bijna de helft (48%) weet dat de HW een Nationaal Landschap is.
5
-
-
-
Tiengemeten, Recreatieoord Binnenmaas en winkelcentrum OudBeijerland zijn bij (meer dan) 80% van de bezoekers bekend. Van de niet-inwoners is 20% nog niet bekend met Tiengemeten (ook niet van naam). De HW wordt door vrijwel alle respondenten (96%) als gebied van rust en ruimte ervaren. De stelling ‘ik beleef de HW als eiland’ wordt door de minste respondenten herkend (45%). Voorzieningen in de HW (routes, parkeren, watersport, winkels, informatie) worden gemiddeld met een 7,7 gewaardeerd. Van de bevraagde niet-inwoners is 91% voornemens om de Hoeksche Waard in de nabije toekomst nogmaals te bezoeken. Recreatieoord Binnenmaas (27%), watersport (23%) en fietsen (17%) wordt daarbij het meest als reden genoemd.
Informatiemiddelen Voor 63% is de aanleiding voor het bezoek gebaseerd op eigen ervaring (een eerder bezoek aan de regio). Dit is in overeenstemming met de bevinding dat het herhalingsbezoek hoog is: 70% van de nietinwoners heeft de HW in de afgelopen vijf jaar al eens eerder bezocht. 14% bezoekt de HW op aanraden van familie of vrienden. Andere media spelen nauwelijks een rol. 85% heeft geen andere informatiebronnen (anders dan de bron die de aanleiding vormde) gebruikt t.b.v. verdere oriëntatie / voorbereiding op hun bezoek. Van de genoemde informatiebronnen speelt alleen internet een rol van betekenis (20%). Van deze 53 respondenten keken er 5 op eropuitindehoekschewaard.nl 5 op vvvhoekschewaard.nl en 5 op Deltapontjes.nl. Van de promotionele drukwerken zijn het Magazine Eropuit en de brochure Deltapontjes de meest gebruikte, het zijn vooral de inwoners die deze informatiebronnen gebruiken (21% en 24%). Eropuitindehoekschewaard.nl wordt door 13% van de inwoners gebruikt. Onder niet-inwoners wordt geen van de drukwerken door meer dan 5% gebruikt; 88% van de niet-inwoners gebruikt geen enkele van de genoemde informatieproducten. Belangrijkste verschillen met bezoekersonderzoek 2006 Vergeleken met het onderzoek van 2006 zijn ditmaal veel meer nietinwoners dan inwoners bevraagd (65% niet-inwoners tegenover 43% niet-inwoners). Onder de respondenten waren nu meer vakantiegangers (nu 14%, toen 6%). Ten opzichte van 2006 zijn nu meer 65-plussers bevraagd (20% in plaats van 14%), dit verschil zit met name bij de inwoners. Zowel onder inwoners als niet-inwoners zijn de activiteiten winkelen en bezoek stadje aanmerkelijk minder populair. Ten opzichte van 2006 gebruikten meer respondenten de fiets (29% tegenover 18%). De bewegwijzering van fietsroutes en met name ook wandelroutes wordt daarentegen (veel) minder gebruikt. Bezoekers zijn gemiddeld langer op stap dan in 2006, dit geldt voor zowel inwoners als niet-inwoners.
6
-
-
-
-
-
-
In 2006 was de rol van diverse media en de VVV/ANWB groter. Eropuitindehoekschewaard.nl is slechts door enkele respondenten gebruikt. Afstand (dichtbij huis), mooie natuur en landschap zijn nog steeds de belangrijkste aspecten / aanleidingen voor een recreatieve activiteit in de Hoeksche Waard, maar ten opzichte van 2006 is het aanbod van voorzieningen/activiteiten vaker als factor genoemd. Het herhalingsbezoek onder niet-inwoners is iets lager dan in 2006 (70% tegenover 77%); maar tegelijkertijd zijn iets meer mensen van plan om HW nogmaals te bezoeken (91% in plaats van 86%). Meer mensen weten dat HW een Nationaal Landschap is, 48% nietinwoners is op de hoogte (in 2006 was dit 38%). ‘Rust en ruimte’ is nog steeds de dominante associatie bij HW, maar ‘je kunt er de hele dag op uit’ (86%) en ‘veilig’ (88%) worden ten opzicht van 2006 vaker genoemd (toen respectievelijk 72% en 73%). De rapportcijfers voor voorzieningen zijn grotendeels vergelijkbaar met 2006, maar het rapportcijfer voor parkeervoorzieningen is iets gestegen (van een 7,0, naar een 7,6). Tegelijkertijd zijn hier door respondenten de meeste klachten over geuit (betaald parkeren, te weinig plekken). In 2006 waren de communicatiemiddelen het Magazine Eropuit, de brochure Deltapontjes, de website eropuitindehoekschewaard.nl en de recreatiekaart er nog niet. Deze worden vooral door inwoners gebruikt (respectievelijk 21%, 24%, 13% en 10%, onder niet-inwoners scoren alle bronnen 5% of lager).
7
8
SAMENVATTING DEEL II NIET-BEZOEKERS
De drie enquêtelocaties: 1. Recreatiegebied Oude Maas 2. Zuidelijk Randpark Rotterdam 3. Zuiderpark Rotterdam
Onderzoeksopzet In de zomer van 2014 zijn enquêtes afgenomen onder 199 dagrecreanten op drie locaties net buiten de Hoeksche Waard. Daarbij zijn alleen de zogenaamde niet-bezoekers bevraagd: mensen die de afgelopen vijf jaar geen recreatief bezoek aan de Hoeksche Waard (hierna HW) hebben gebracht. Respondenten is gevraagd naar hun ‘profiel’ (leeftijd, woonplaats), hun recreatiegedrag, hun beeld van de Hoeksche Waard en de reden dat zij de HW niet hebben bezocht. Het onderzoek is een herhaling van het onderzoek onderzoek uit 2006, met het doel om resultaten te vergelijken. De belangrijkste bevindingen Profiel en recreatiegedrag Inwoners van Rotterdam vormen de grootste groep onder de respondenten (74 respondenten), gevolgd door Barendrecht (3) en Ridderkerk (15). Bezoekers is gevraagd naar hun dagrecreatieve activiteiten van het afgelopen jaar: een bezoek aan een natuurgebied werd door de meeste respondenten (74%) genoemd (te verklaren door het feit dat 71% van de respondenten in recreatiegebied de Oude Maas is ondervraagd). Daarna werden wandelen (49%), fietsen (47%) en zeilen (9%) genoemd. Diverse locaties in de Stadsregio Rotterdam (39%) en de Biesbosch (16%) werden daarbij het meest als (concurrerende) bestemming genoemd – de enquêtelocatie zelf buiten beschouwing gelaten. Beeld van de Hoeksche Waard De meeste respondenten bleken geen recreatieve bezoekers van de HW omdat zij onbekend zijn met het gebied (30%). 18% gaf aan dat zij de HW te ver weg vinden, de bereikbaarheid werd door 11% als reden genoemd. 9% vindt dat er in de HW weinig te beleven is. ‘Saai landschap’ is door slechts 2% genoemd. Onder de respondenten die aangaven dat zij de HW wel kennen is de bekendheid van diverse deelbestemmingen over het algemeen groot. 75% van de 134 respondenten kent winkelcentrum Oud-Beijerland, 66% kent Recreatiegebied Binnenmaas, 63% is bekend met Tiengemeten en 52% met de haven van Numansdorp. De Haven van Strijensas, het natuurgebied Oude Land van Strijen en Streekmuseum Heinenoord is daarentegen bij minder dan 50% (respectievelijk 43%, 34%, 26%) bekend. Opvallend is dat winkelcentrum Oud-Beijerland en Recreatieoord Binnenmaas onder Rotterdammers relatief onbekend zijn.
9
-
31% van de respondenten verwacht dat zij het komende jaar een of meerdere keren de Hoeksche Waard zal bezoeken, 43% weet het niet / houdt dit voor mogelijk en 26% weet vrijwel zeker dat hij/zij de HW niet zal bezoeken.
Belangrijkste verschillen met bezoekersonderzoek 2006 ‘Onbekend met het gebied’ wordt minder vaak als reden opgegeven voor het niet bezoeken van de Hoeksche Waard (toen 52%, nu 30%). Dit geld ook voor ‘er is weinig te beleven’ (toen 14%, nu 9%). De bekendheid van de bestemmingen binnen de HW onder nietbezoekers is fors toegenomen ten opzichte van 2006. Het percentage van de respondenten dat bekend is met de deelbestemmingen is over het algemeen meer dan verdubbeld (en soms verdrievoudigd). Ook de bekendheid van de HW als Nationaal Landschap is behoorlijk toegenomen (het % respondenten is ruim verdubbeld).
10
1. INLEIDING 1.1
Binnen het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW) werken de vijf Hoeksche Waardse gemeenten samen aan regionale opgaven op het gebied van Ruimte, Landschap, Economie, Samenleving en Veiligheid.
Bezoekersonderzoek Hoeksche Waard 2014 is een herhaling van het Bezoekersonderzoek 2006.
Aanleiding
De afgelopen jaren is er door het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard (SOHW), in samenwerking met diverse partijen, veel werk verzet om de Hoeksche Waard als recreatief gebied beter op de kaart te zetten. Tiengemeten is verder ontwikkeld, het recreatieve netwerk van fietsroutes, wandelpaden en kanoroutes is uitgebreid en het landschap van kreken, dijken en polders heeft een kwaliteitsimpuls gekregen. Daarnaast zijn verschillende nieuwe promotiemiddelen ontwikkeld onder het label Eropuit (o.a. website, magazine en recreatiekaart). In het nieuwe Meerjarenprogramma 2014-2018, waarin de regionale samenwerking is geformaliseerd, zet het SOHW opnieuw in op het versterken (en kapitaliseren) van toeristische en recreatieve voorzieningen in de regio en het promoten van de Hoeksche Waard als aantrekkelijke bestemming. Om zicht de krijgen op de beleving en behoeften van de (potentiële) bezoekers van de Hoeksche Waard is voorliggend bezoekersonderzoek uitgevoerd. Het betreft een herhaling van het Bezoekersonderzoek uit 2006, dat destijds door ZHBT / Project NL in opdracht van de toenmalige Commissie Hoeksche Waard is uitgevoerd. Doordat op hoofdlijnen dezelfde enquêtes met dezelfde vragen zijn gebruikt kunnen resultaten goed worden vergeleken. Op die manier kan inzicht worden verkregen in de mate waarin de genoemde inspanningen de gewenste effecten sorteren.
1.2
Doel bezoekersonderzoek
Het bezoekersonderzoek Hoeksche Waard 2014 geeft inzicht in het profiel, het gedrag en de beleving van recreanten/toeristen in de Hoeksche Waard. Specifiek gaat het om: Profiel bezoeker (herkomst, leeftijd, gezelschap e.d.), Bezoekkenmerken (motief, duur, frequentie), Beleving en waardering van de Hoeksche Waard, Gebruik van informatiebronnen door de bezoeker. Resultaten worden vergeleken met het onderzoek uit 2006. Is de bekendheid en waardering van de Hoeksche Waard verbeterd? Zijn er opvallende verschillen in bezoekersprofiel en bezoekgedrag?
1.3
Doel onderzoek niet-bezoekers
Het tweede deel van dit onderzoek, het zogenaamde ‘nietbezoekersonderzoek’, geeft inzicht in de beeldvorming van de Hoeksche
11
Waard onder inwoners / recreanten van stedelijke gebieden die grenzen aan de Hoeksche Waard (o.a. Stadsregio Rotterdam). Daartoe zijn enquêtes afgenomen onder mensen die de afgelopen vijf jaar geen recreatief bezoek aan de Hoeksche Waard hebben gebracht. Het onderzoek geeft inzicht in het profiel van deze recreanten, hun recreatiegedrag, de reden voor hun ‘niet-bezoek’, hun bekendheid met de Hoeksche Waard en hun bezoekgeneigdheid. Resultaten worden vergeleken met het onderzoek uit 2006.
1.4
Definities
In dit onderzoek zijn dezelfde definities van bezoeker, niet-bezoeker en dagrecreatieve activiteit gehanteerd als in het onderzoek van 2006. Definitie bezoeker Onder een bezoeker wordt hier verstaan een persoon die, gedurende de enquêtedag, een dagrecreatieve activiteit onderneemt in het gebied van de Hoeksche Waard. Een bezoeker kan zowel inwoner zijn van de Hoeksche Waard als buiten de Hoeksche Waard woonachtig zijn in Nederland of Vlaanderen (Nederlandstalig). Definitie niet-bezoeker Een niet-bezoeker is een inwoner van buiten de Hoeksche Waard die de afgelopen vijf jaar geen dagrecreatieve activiteit heeft ondernomen in de Hoeksche Waard. Niet-bezoekers zijn inwoners uit Rotterdam of Barendrecht, maar ook uit andere plaatsen buiten de Hoeksche Waard in Nederland of Vlaanderen (Nederlandstalig). Definitie dagrecreatieve activiteit Een dagrecreatieve activiteit is een daguitstap van minimaal 2 uur (vanaf verblijfsadres gerekend) zonder overnachting. Voorbeelden van een dagtocht zijn: bezoek attractie of bezienswaardigheid, museumbezoek, bezoek evenement, stadsbezoek, bezoek natuurgebied, fietstocht, boottocht, wandeling, funshopping (niet voor dagelijkse benodigdheden), restaurantbezoek etc. De dagtocht kan zowel vanaf het huisadres als van het vakantieadres zijn ondernomen. Het gaat daarbij niet om een zakenbezoek, een bezoek aan familie/kennissen of het bezoek aan een sportwedstrijd of sportvereniging. In relatie tot de doelstellingen van het promotieplan wordt in dit onderzoek het uitgaansleven ’s avonds (disco’s, danscafés, bezoek bioscoop, theater) en het beoefenen van reguliere sportactiviteiten ook niet tot de dagrecreatieve activiteiten gerekend.
12
Deel I Onderzoek bezoekers
13
14
2. OPZET ONDERZOEK BEZOEKERS Onderzoeksopzet Het bezoekersonderzoek is uitgevoerd door middel van face-to-face enquêtes met een gestructureerde vragenlijst. Op vijf locaties in vier plaatsen in de Hoeksche Waard zijn enquêtes afgenomen (zie Tabel 2.1). Tabel 2.1: Aantal respondenten naar locatie
De enquêtelocaties zijn dezelfde als in het bezoekersonderzoek uit 2006. Op die manier kunnen uitkomsten het best vergeleken worden. De steekproefomvang (per locatie en totaal) is bij benadering gelijk aan die van 2006. Het veldwerk vond plaats op zaterdagen en zondagen in juli en augustus. In totaal waren er 15 enquêtedagen (aantal dagen maal het aantal enquêteurs) nodig om bovenstaande respons te behalen. Om de respons te verhogen zijn tijdens het veldwerk flyers uitgereikt aan dagrecreanten die wel aan het onderzoek wilden meewerken maar op dat moment geen tijd hadden. Op de flyer stond een verwijzing naar een internet adres waar men thuis op een later tijdstip een online vragenlijst kon invullen. Deze flyers zijn uitgereikt op drie locaties (Nationaal Landschaps Centrum Numansdorp en Veerdienst Strijensas-Moerdijk). Dit leverde echter maar 4 online ingevulde enquêtes op. In totaal hebben 300 bezoekers meegewerkt aan het onderzoek. Vragenlijst De vragenlijst van het bezoekersonderzoek bestaat uit 26 vragen (zie bijlage 4). De enquête bevat dezelfde vragen als in 2006, hier en daar zijn wat 1 kleine wijzigingen doorgevoerd . Gemiddeld duurde het afnemen van een enquête 10 tot 15 minuten. Sporadisch vonden respondenten de enquête 1
Vraag 8 en 9: eropuitindehoekschewaard.nl in plaats van lekkerweg.nl Vraag 16: Streekmuseum Heinenoord in plaats van Theetuinen HW Vraag 19: andere (actuele) informatiebronnen genoemd.
15
aan de lange kant of het niet nodig om de vraag te beantwoorden. Een deel van de respondenten hoefde minder vragen te beantwoorden (Zie tabel 2.2). De respondenten kwamen in aanmerking voor een VVV cadeaubon twv. €75,- en een mand met streekproducten t.w.v. €50 door hun adres achter te laten. Tabel 2.2: Deelname vragen enquête
Vragen 1 2 3 t/m 4 5 6 t/m 8 9 10 t/m 11 12 t/m 15 16 t/m 19 20 21 22 23 t/m 25 26
16
Bestemd voor Allen Allen Allen Alleen Watersporters Allen Allen Allen Alleen voor eerder bezoek Allen Voor niet inwoners Alleen bij Nee vraag 20 Allen Allen
Totaal aantal 298 297 298 58 298 260 298 240 298 194 4 295 297 194
Niet-inwoners 194 194 194 44 194 189 194 137 194 194 4 192 194 125
3. RESULTATEN BEZOEKERS 3.1
Kenmerken respondenten
Herkomst Veruit de meeste respondenten (90%) zijn afkomstig uit de provincie ZuidHolland. Op de tweede plaats volgt op grote afstand de provincie NoordBrabant (2,7%). De resultaten zijn opgenomen in Tabel 3.1. Tabel 3.1: Herkomst naar provincie
Provincie Zuid Holland Noord-Brabant Gelderland Noord-Holland Buitenland Utrecht Zeeland Limburg Overijssel Flevoland Friesland Groningen Drenthe Totaal
Aantal 267 8 5 4 4 3 2 2 1 1 0 0 0 297
% 89,9 2,7 1,7 1,3 1,3 1,0 0,7 0,7 0,3 0,3 0,0 0,0 0,0 100,0
Van de respondenten is circa een derde (35%) inwoner van Hoeksche Waard (104 respondenten), de overige 196 respondenten zijn afkomstig van buiten de Hoeksche Waard (hierna HW). Let op: in het onderzoek van 2006 was die verhouding heel anders met 57% inwoners en 43% nietinwoners. De meeste respondenten die buiten de HW wonen zijn afkomstig uit Rotterdam (14%). In vergelijking met het onderzoek van 2006 zijn minder respondenten afkomstig uit Barendrecht (4%, ofwel 8 respondenten,. i.p.v. 12%) en meer uit Spijkenisse (11% (21 respondenten) i.p.v. 7%) . Tabel 3.2 toont de top 5 plaatsen van herkomst, in Bijlage 1 is een compleet overzicht van alle plaatsen opgenomen. Vakantie 14% van de respondenten bezocht de Hoeksche Waard vanaf een vakantieadres, met name vanuit Numansdorp (8,5%, 25 respondenten), slechts 1,5% (4 respondenten) vanaf Tiengemeten. In deze twee plaatsen logeerde twee derde van de vakantiegangers uit het onderzoek. In het onderzoek van 2006 was een kleiner deel van de respondenten op vakantie (6%).
17
Geslacht Nagenoeg de helft van de respondenten (149 om 148) is vrouw. Landelijk ligt het percentage rond de 50% (CBS).
Tabel 3.2: Top-5 plaatsen buiten de Hoeksche-Waard
Rang 1 2 3 3 4 4 5 5 Totaal
Plaats Rotterdam Spijkenisse Dordrecht Vlaardingen Barendrecht Den Haag Rhoon Schiedam Buiten HW
Aantal 28 21 10 10 8 8 7 7 194
% 14 11 5 5 4 4 4 4 100
Leeftijd De respondenten die aan het onderzoek deelnamen zijn afkomstig uit de verschillende leeftijdscategorieën. In vergelijking met de leeftijdsopbouw van de Nederlandse bevolking zijn relatief veel mensen in de leeftijdscategorie 35 t/m 64 jaar bevraagd. De verdeling is grotendeels vergelijkbaar met onderzoek 2006, belangrijkste verschil is dat ditmaal meer 65-plussers zijn ondervraagd (20% van respondenten, i.p.v. 14%). Dit geldt met name voor de inwoners. Tabel 3.3: Leeftijd
N= Jonger dan 18 18 – 24 jaar 25 – 34 jaar 35 – 44 jaar 45 – 64 jaar 65+ Eindtotaal
Inwoners 103 % 4,9 3,9 8,7 18,4 39,8 24,3 100,0
niet-inwoners 192 % 0,0 2,1 12,5 29,7 38,0 17,7 100,0
totaal 295 % 1,7 2,7 11,2 25,8 38,6 20,0 100,0
Nederland* % 20 9 12 13 28 17 100
*CBS Statline, 1 januari 2014 Reisgezelschap De meeste bezoekers komen niet alleen. Het reisgezelschap gezinnen met kinderen vormt de belangrijkste groep (38%). De resultaten komen in grote lijnen overeen met de resultaten uit 2006. De groep ‘met vrienden (zonder kinderen)’ is ondervertegenwoordigd t.o.v. 2006 (8% i.p.v. 18%).
18
Tabel 3.4: Samenstelling reisgezelschap
N= Alleen
Inwoners 103 24
Nietinwoners 194
Totaal 297 8 14
Met partner zonder kinderen
32
31
31
Met het gezin / met kinderen Met vrienden (zonder kinderen jonger dan 18 jaar) Overig
30
42
38
10 4
8 11
8 8
100
100
100
Totaal
3.2
Dagrecreatieve activiteiten 2
In de top-3 van de dagrecreatieve activiteiten staat fietsen op één (62%), wandelen op twee (48%) en bezoek stadje op drie (42%). Opmerkelijk is dat winkelen aanzienlijk minder wordt genoemd dan in 2006 (34% i.p.v. 63%), net als het bezoeken van een stadje (42% i.p.v. 61%). Enkele respondenten uitten klachten over het winkelaanbod, met name over het gebrek aan diversiteit in de winkelvoorzieningen, de toenemende leegstand en de opkomst van grote winkelketens. Bijlage 3 bevat een overzicht van de opmerkingen van respondenten over voorzieningen in de Hoeksche Waard. Voor specifiek de niet-inwoners staat tevens het fietsen bovenaan (46%), gevolgd door het bezoeken van een stadje (43%) en wandelen (36%). In 2006 stond winkelen nog in de top-3. Met betrekking tot het huidige bezoek (op de dag van de enquête) is ook gevraagd waar men de dagrecreatieve activiteit heeft ondernomen c.q. gaat ondernemen. In Bijlage 2 is een overzicht van alle bezocht locaties opgenomen. Zwemmen in de Binnenmaas is een populaire aangelegenheid en Oud-Beijerland en Klein Profijt goed scoren met hun terrassen. De belangrijkste vormen van watersport die beoefend worden in de Hoeksche Waard zijn zeilen (88%) en vissen (9%). Kanoën staat op de derde plaats (6%). In 2006 werden motorboot varen en vissen aanzienlijk vaker (respectievelijk 42% en 25%) en zeilen aanzienlijk minder vaak door respondenten genoemd (40%).
2
Van bezoekers die de afgelopen vijf jaar eerder de Hoeksche Waard zijn geweest.
19
Tabel 3.5: Dagrecreatieve activiteiten afgelopen 5 jaar.
N= Fietsen voor uw plezier, als dat langer dan 2 uur is (heen en terug) Wandelen voor uw plezier, langer dan 2 uur (heen en terug) Bezoek stadje Bezoek natuurgebied Winkelen voor uw plezier (funshoppen) Terras zitten Uit eten Zwemmen Watersport Bezoek evenement Overig Bezoek boerenbedrijf om iets te kopen Bezoek museum Bezoek overige bezienswaardigheid Paardrijden
3.3
Inwoners 103 % 83 65 41 58 38 50 48 23 15 27 6 20 18 7 1
Nietinwoners 137 % 46 36 43 23 31 23 13 26 18 6 14 8 4 7 1
Totaal 240 % 62 48 42 38 34 34 26 25 20 15 14 13 10 7 1
Vervoermiddel huidig bezoek
Figuur 3.1: Vervoermiddel huidig bezoek
Gevraagd is met welk vervoermiddel men naar de bestemming in de Hoeksche Waard is gekomen. Net als in 2006 vormt de auto/motor nu ook het belangrijkste vervoermiddel, hetzij ditmaal in mindere mate (50% respondenten i.p. v. 60%). De fiets wordt daarentegen vaker genoemd dan in 2006 (29% i.p.v. 18%). Dit wordt verklaard door het hoge percentage inwoners die de fiets pakt. Overeenkomstig met 2006 is het relatief hoge aandeel van de eigen boot als vervoermiddel, dat geldt voor de nietinwoners. Overigens is dit aandeel wel iets lager (15% van de nietinwoners i.p.v. 21% in 2006).
20
29% van de respondenten heeft gebruik gemaakt van het fiets- of voetveer.
3.4
Gebruik bewegwijzering
De bewegwijzering voor fietsroutes wordt minder vaak gebruikt dan in 2006 (27% tegenover 38%). Dit is opvallend gezien het feit dat meer respondenten op de fiets waren en er ditmaal meer niet-inwoners zijn bevraagd. Ook de bewegwijzering voor wandelroutes wordt in mindere mate gebruikt (15% i.p.v. 34%). Tabel 3.6: Gebruik bewegwijzering
N= Bewegwijzering Fietsroutes Bewegwijzering Wandelroutes
3.5
inwoners niet-inwoners 104 194 39 20 20 12
Totaal 298 27 15
Duur huidig bezoek
Bij zowel inwoners als niet-inwoners is de lengte van hun daguitstap over het algemeen toegenomen. Van de inwoners gaan nog altijd de meeste respondenten korter dan 3 uur op stap (46%), maar wel in mindere mate dan in 2006 (55%). Het aandeel van de inwoners dat een hele dag op stap is daarbij gestegen (van 13% naar 22%). Van de niet-inwoners gaan de meeste mensen een dagdeel op stap (54%), dit aandeel is groter dan in 2006 (42%). Het aandeel van de niet-inwoners dat minder dan een dagdeel op stap is, is daarentegen gedaald (van 28% naar 15%). Figuur 3.2: Duur huidig bezoek
3.6
Informatiebronnen huidig bezoek
Bezoekers is gevraagd welke informatiebron de voornaamste aanleiding was voor hun bezoek aan de Hoeksche Waard. Deze gegevens zijn in blauw weergegeven in tabel 3.7. Voor 77% respondenten is een eerder bezoek aan de regio (63%) of een advies van familie/vrienden (14%) de voornaamste aanleiding voor hun bezoek. Van de niet-inwoners geeft 8% (15 respondenten) aan dat internet een belangrijke aanleiding was voor hun bezoek. In drie gevallen ging het om eropuitindehoekschewaard.nl, VVVhoekschewaard.nl werd een keer genoemd en 11 keer overig (vooral
21
Binnenmaas en Natuurmonumenten). Andere media zoals de krant spelen nauwelijks nog een directe rol. Verschillen met het onderzoek in 2006: in 2006 was het percentage dat op basis van eigen ervaring (een eerder bezoek) of op aanraden van bekenden de HW bezocht groter, met name onder inwoners. Daarnaast was de rol van media en VVV/ANWB groter (9,3% krant, 5% VVV, 4% ANWB), waarbij ook internet een belangrijke rol speelde (11,6%). Tabel 3.7: Informatiebronnen huidig bezoek (‘aanleiding’ in blauw en ‘andere gebruikte bronnen’ in wit)
Inwoner Niet-inwoner N= 104 194 % Een eerder bezoek aan de regio 68 60 Op advies van familie / vrienden 3 20 Informatie op internet 0 8 Geen 9 3 TV 1 2 Krant / tijdschrift 0 1 Weet niet 0 1 VVV (kantoor / brochure) 0 1 Beurs 1 0 ANWB (kantoor / brochure) 0 1 Radio 0 0 Overig* 23 11
Totaal Andere bron 298 260 % 63 22 14 8 5 20 5 63 1 0 1 0 0 2 0 2 0 0 0 1 0 0 15 5
* antwoorden onder ‘Overig’ kunnen grotendeels onder ‘Geen’ of ‘Weet niet’ geschaard worden
63% van de respondenten heeft geen andere informatiebronnen gebruikt dan de eventuele bron die aanleiding was voor hun bezoek. 22% putte uit eigen kennis/ervaring (eerder bezoek). 20% gaf aan dat zij internet hebben gebruikt voor verdere oriëntatie, van deze 53 respondenten keken er 5 op eropuitindehoekschewaard.nl, 5 op vvvhoekschwaard.nl, 5 op deltapontjes.nl en 39 op andere websites (vooral Binnenmaas en Natuurmonumenten). De VVV en ANWB spelen maar heel beperkt een rol in de informatievoorziening van respondenten (resp. 2% en 1%).
3.7
Bezoekmotieven
Net als in 2006 spelen afstand (dichtbij eigen woonplaats), mooie natuur en landschap de belangrijkste aspecten in het bezoek aan de Hoeksche Waard. Belangrijk verschil met 2006 is de grotere invloed van voorzieningen/activiteiten (nu 42%, toen 30%) en de kleinere rol die bereikbaarheid speelt (34% i.p.v. 50%). Net als in 2006 noemen niet-inwoners ‘kindvriendelijkheid’ vaker als bezoekmotief dan inwoners.
22
Tabel 3.8: Aspecten bij huidig bezoek
N= Afstand (dichtbij woonplaats) Omgeving/landschap Mooie natuur Voorzieningen/activiteiten Bereikbaarheid Mensen/sfeer Kindvriendelijk Leuke stadjes/dorpen Prijs (niet duur) Watersportmogelijkheden Service/gastvrijheid Parkeergelegenheid Anders, nl.
3.8
Inwoners Niet-inwoners 104 194 64 44 48 47 50 44 32 47 36 34 38 29 19 32 18 26 17 21 13 19 18 14 13 13 12 10
Totaal 298 51 48 46 42 34 32 28 23 20 16 16 13 11
Bezoek frequentie
Het herhalingsbezoek onder niet-inwoners is met 70% vrij hoog, maar iets lager dan in 2006 (77%). Het patroon van het herhalingsbezoek komt redelijk overeen met de cijfers die bekend zijn uit 2006. Het grootste verschil ten opzichte van 2006 is de afname van de frequentie ´minimaal 1 keer per week´ onder de niet-inwoners (11% i.p.v. 23%). Twee derde van de bevraagde inwoners onderneemt minimaal één keer per week een recreatieve activiteit in eigen regio. Tabel 3.9: Bezoek frequentie
N= Minimaal 1 keer per week (afgelopen half jaar) Maandelijks (minimaal 1 keer per maand, het afgelopen jaar) Een paar keer per jaar Jaarlijks (één keer per jaar) Minder dan 1 keer per jaar Totaal
3.9
Inwoners 103 66 22 11 1 0 100
Niet-inwoners 137 11 21 50 13 4 100
Totaal 240 35 22 33 8 3 100
Toekomstig bezoek
91% (194 respondenten) van de niet-inwoners is van plan om de Hoeksche Waard nogmaals te bezoeken (in 2006 gold dat voor 86%). Net als in 2006 is een bezoek aan Recreatieoord Binnenmaas de meest genoemde reden, op de voet gevolgd door watersport (23%), fietsen (17%), wandelen (12%) en natuur en winkelen (beide 10%).
23
Tabel 3.10: Redenen toekomstig bezoek
Reden Bezoek recreatieoord Binnenmaas Watersport fietsen Wandelen Natuur Winkelen/stad Totaal respondenten
Aantal
%
35 30 22 16 13 13 194
27 23 17 12 10 10 100
3.10 Bekendheid Hoeksche Waard De bekendheid van de merknaam Hoeksche Waard onder niet-inwoners is met 90% gelijk aan 2006. Van de niet-inwoners weet inmiddels bijna de helft (48%) dat Hoeksche Waard een Nationaal Landschap is (in 2006 was dit 38%). De bekendheid van Hoeksche Waard als Nationaal Landschap is ook onder inwoners toegenomen (van 82% naar 89%). Tabel 3.11: Bekendheid als Nationaal landschap
N= Ja Nee Totaal
Inwoners Niet-inwoners 104 194 89 48
Totaal 298 62
11
52
38
100
100
100
3.11 Bekendheid deelbestemmingen Onder alle respondenten zijn Natuureiland Tiengemeten en Recreatieoord Binnenmaas de meest bekende bestemmingen (beide 85% ‘ken ik van naam’ of ‘ben ik geweest’), zie figuur 3.3. Streekmuseum Heinenoord en natuurgebied het Oude land van Strijen zijn het minst bekend (bij respectievelijk 59% en 54% van de respondenten). Ten opzichte van 2006 is de bekendheid van bestemmingen over het algemeen iets gedaald, met enkele procenten. Een uitzondering is Tiengemeten, met name het aantal respondenten dat een bezoek aan Tiengemeten heeft gebracht is gestegen (van 43% naar 58%).
24
Figuur 3.3: Bekendheid bestemmingen
100%
Onbekend Alleen van naam Ben ik geweest
80% 60% 40% 20% 0% 1
2
3
4
5
6
7
(deel)bestemmingen in Hoeksche waard
1.Natuureiland Tiengemeten 2.Recreatieoord Binnenmaas 3.Winkelcentrum Oud-beijerland 4.Haven Numansdorp 5.Haven Strijensas 6.Natuurgebied Oude land van Strijen 7.Streekmuseum Heinenoord
Tabel 3.12: Bekendheid bestemmingen – onbekend
N= Streekmuseum heijnenoord Natuurgebied oude land van Strijen Haven strijensas Haven numansdorp Winkelcentrum Oud-beijerland Recreatieoord binnenmaas Natuureiland tiengemeten
Inwoner 104 18 21 10 6 0 1 5
nietinwoner 194 81 71 50 39 29 23 20
Totaal 298 59 54 36 27 19 15 15
3.12 Perceptie bezoekers Bijna alle respondenten (96%) ervaren de Hoeksche Waard als gebied van rust en ruimte (net als in 2006); de stelling ‘ik beleef de HW als een eiland’ wordt nog steeds het minst herkend (45%) (onder inwoners is de eilandbeleving overigens wel iets toegenomen, van 56% in 2006 naar 63% van de respondenten in 2014). Bij twee stellingen hebben respondenten beduidend meer herkenning dan in 2006: je kunt er de hele dag op uit (nu 86%, toen 72%) en het is er veilig (nu 88%, toen 73%). Hoeksche Waard wordt daarentegen iets minder als gastvrije regio ervaren (toen 89%, nu 82%).
25
Tabel 3.13: Perceptie bezoekers
N= Een gebied van rust en ruimte De HW is goed bereikbaar Een aantrekkelijk landschap De HW is veilig In de HW kun je voor een hele dag erop uit De HW is gastvrij Een ideaal gebied om te fietsen Een ideaal gebied om te wandelen In elk seizoen is er wat te doen Ik beleef de HW als een eiland
Inwoner Niet-inwoner 104 194 % % 96 95 92 93 94 90 91 88 89 85 84 81 95 74 87 68 78 60 63 36
Totaal 298 % 95 92 91 88 86 82 81 74 66 45
Geen mening 298 % 3 3 5 9 10 14 12 15 22 5
3.13 Rapportcijfers voorzieningen Gemiddeld genomen krijgen de voorzieningen in de Hoeksche Waard van de inwoners en niet-inwoners een ruime voldoende. Deze cijfers zijn overeenkomstig met de cijfers uit 2006. De respondenten geven de voorzieningen in HW gemiddeld een 7,7 (7,6 inwoners, 7,9 niet-inwoners). In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van opmerkingen over de voorzieningen die men onvoldoende vond. Opvallend is dat de waardering over de parkeermogelijkheden in de Hoeksche Waard in het algemeen is toegenomen, terwijl er relatief veel (17x) geklaagd is over de parkeervoorzieningen. Tabel 3.14: Rapportcijfers voorzieningen
Wandelroutes HW (resp. 247) Fietsroutes HW (resp. 263) Parkeermogelijkheden HW (resp. 251) Voorzieningen natuurgebied Tiengemeten (resp. 257) Watersportvoorzieningen Numansdorp (resp. 235) Winkelvoorziening Oud-Beijerland (resp. 287) Informatievoorziening VVV Oud-Beijerland (resp. 240) Totaal
Inwoners Niet-inwoners Totaal 7,7 7,8 7,8 7,8 7,8 7,8 7,2 7,9 7,6 7,9 7,7 7,8 7,3 8 7,6 7,6 7,8 7,7 7,7 8,2 7,9 7,6 7,9 7,7
3.14 Bereik promotioneel drukwerk Het Magazine EropuitindeHoeksche Waard en de brochure Deltapontjes zijn de meest gebruikte drukwerken / informatiebronnen uit het rijtje (ieder door 11% van de respondenten). Dat komt vooral door het gebruik door inwoners: 24% gebruikt de brochure Deltapontjes (tegenover 4%
26
niet-inwoners) en 21% het Magazine (tegenover 5% niet-inwoners). Dit betekent een toename in het gebruik van het magazine onder de bewoners van de Hoeksche Waard (voorheen 13,5%). Ook de website www.eropuitindehoekschewaard.nl en de Recreatiekaart worden in meerdere mate door inwoners dan door niet-inwoners gebruikt. Alleen de wandelbrochure wordt in dezelfde mate gebruikt (onder beide groepen 4%). Tabel 3.15: Bereik promotioneel drukwerk
N= Magazine EropuitindeHoeksche Waard Brochure Deltapontjes www.eropuitindehoekschewaard.nl Recreatiekaart Wandelbrochure Hoeksche Waard Geen van deze informatieproducten
NietInwoners inwoners Totaal 104 194 298 % % % 21 5 11 24 4 11 13 4 7 10 3 5 4 4 4 60 88 78
27
28
Bijlagen bezoekers
29
BIJLAGE 1 HERKOMST NAAR PLAATS
Plaats Rotterdam Spijkenisse Dordrecht Vlaardingen Rhoon Den Haag Barendrecht Schiedam Ridderkerk Poortugaal Capelle a/d ijssel Delft Papendrecht Sommelsdijk Zwijndrecht Alkmaar Capelle aan de ijssel Heerjansdam Hendrik Ido Ambacht Hoogvliet Putten Etten-leur Albrandswaard Almere Amersfoort Amsterdam Andel Antwerpen Arnhem Bernisse Boston (USA) Buitenland Culemborg De Bommel Den Bommel Dinteloord Geertruidenberg Genk (België) Gouda Groenekan Hasselt Hellevoetsluis
30
Aantal 28 21 10 10 9 8 8 7 4 4 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Heusden Hoge mierde Horebeke (België) Ijsselmonde Klundert Kockengen Naarden Nieuwe Tonge Noord brabant Nootdorp Oud Gastel Oudenbosch Oudenhoorn Oude-Tonge Pernis Pijnacker ROERMOND Rosmalen 's Gravenzande Schelle Schoonhoven Sint Annaland Sint Nicolaas (België) Spierdijk Terneuzen Tilburg Vlissingen Voorburg Totaal Buiten HW
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 194
BIJLAGE 2 PLAATS VAN DE HUIDIGE ACTIVITEIT
N=300 Natuurgebied Tiengemeten Numansgors APL polder De Staart - Oud Beijerland Boerenbedrijf Landzicht Evenement Marktjes Bezienswaardigheden Klein Profijt Boten (show) Uit-eten Numansdorp Oud-Beijerland Binnenmaas Strijen Tiengemeten Tiengemeten Terras zitten Oud Beijerland Klein Profijt Binnenmaas Tiengemeten Numansdorp Zwemmen Binnenmaas* Numansdorp Oud Beijerland Tiengemeten
Aantal 18 3 1 1 1 1 2 1 8 6 5 4 4 4 40 21 5 4 1 51 2 3 2
31
BIJLAGE 3 OPMERKINGEN ONVOLDOENDE VOORZIENING De opmerkingen die hieronder zijn uitgelicht, zijn niet per definitie onvoldoende cijfers. Een respondent kan een voldoende geven over een voorziening en toch een opmerking geplaatst hebben.
Fietsroutes HW (1 onvoldoende) Kaart ontbreekt Pontje niet aangegeven vanaf centrum oud beijerland Parkeermogelijkheden HW (3 onvoldoendes) Betaald parkeren (10) Moeilijk plek te vinden (5) Betaalmogelijkheden ontoereikend Kleine parkeerplekken Voorzieningen natuurgebied Tiengemeten (5 onvoldoendes) Te commercieel (4) Er verandert teveel laatste tijd (3) Te weinig voorzieningen (2) Kunt niet overal met de boot aanmeren Te druk Te open Watersportvoorzieningen Numansdorp (2 onvoldoendes) Gemeente werkt tegen Te druk Te weinig voor kinderen Winkelvoorziening Oud-Beijerland (1 onvoldoende) Weinig diversiteit (5) Leegstand neemt toe (4) Teveel grote ketens (2)
32
BIJLAGE 4 Vragenlijst
Bezoekersenquête Hoeksche Waard Goedemiddag, wij houden voor de Hoeksche Waard (SOHW*) een enquête onder dagrecreanten. Een dagrecreant kan een bezoeker van buiten de regio of een inwoner van de Hoeksche Waard zijn. Het SOHW gebruikt de uitkomsten van dit onderzoek om haar informatievoorziening te verbeteren. Zou u hiervoor een aantal vragen willen beantwoorden? De enquête duurt hooguit 10 minuten. Onder de respondenten verloten wij een VVV Cadeaubon van €75 en een streekproductenpakket twv €50. * SOHW = het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard. Dit is een samenwerking tussen de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard. Zij voeren regionale projecten uit en werken onder anderen aan de marketing en promotie van het gebied.
Vraag vooraf: Bent u een dagje uit of een recreatieve activiteit aan het ondernemen? Check de definitie van een dagrecreatieve activiteit evt. op je klembord. Ja
Start enquête
Nee
Einde enquête
1. Weet u dat u zich bevindt in de Hoeksche Waard? Ja
Nee
2. Wat is uw woonplaats? ................................................. 2b Ligt dit in de Hoeksche Waard? Ja Nee De vragen van het onderzoek hebben betrekking op de Hoeksche Waard. Ik zal u op de kaart laten zien over welk gebied het precies gaat. Toon de kaart van het gebied aan de respondent en noem plaatsen als OudBeijerland, Numansdorp, Tiengemeten en Recreatieoord Binnenmaas.
3. Weet u dat de Hoeksche Waard vanwege het bijzondere cultuurlandschap erkend is als Nationaal Landschap? Ja
Nee
Als mensen vragen naar het bijzondere cultuurlandschap van de Hoeksche Waard kun je noemen: het open polderlandschap (eindeloze vergezichten), beboomde en slingerende dijken, kronkelende kreken.
4. Onderneemt u vandaag in de Hoeksche Waard één of meer van de volgende recreatieve activiteiten? Meerdere antwoorden mogelijk fietsen voor uw plezier, als dat langer dan 2 uur is (heen en terug) wandelen voor uw plezier, langer dan 2 uur (heen en terug) winkelen voor uw plezier (funshoppen) bezoek natuurgebied, nl. ................................................. bezoek boerenbedrijf om iets te kopen, nl. .................................................
33
bezoek evenement, nl. . ................................................. bezoek bezienswaardigheid, nl. ................................................. uit eten, nl. in de plaats: ................................................. terrasje pakken, nl. in de plaats: ................................................. paardrijden zwemmen, nl. bij ................................................. watersport (anders dan zwemmen), bij de plaats . ................................................. ga naar vraag 5 Anders, nl .................................................
5. Vraag aan watersporters: welke watersport heeft u vandaag beoefend of gaat u vandaag beoefenen? zeilen varen met motorboot kanoën surfen vissen overig, nl: .................................................
6. Hoe lang zal uw recreatieve bezoek aan de Hoeksche Waard vandaag in totaal ongeveer duren? (exclusief eventuele reistijd van/naar de Hoeksche Waard) minder dan een dagdeel in de Hoeksche Waard (korter dan 3 uur) ongeveer een dagdeel in de Hoeksche Waard (3 tot 6 uur) een hele dag in de Hoeksche Waard (langer dan 6 uur)
7. Hoe bent u hier vandaag gekomen? Vanaf het woonadres of vakantieadres en verdere verplaatsing in het gebied zelf. S.v.p. expliciet nagaan of gebruik is gemaakt van de fiets-/voetveer. Meerdere antwoorden mogelijk auto / motor met fiets op de auto touringcar (besloten vervoer) fiets brommer / scooter fiets-/voetveer eigen boot lopend anders, nl. .................................................
8. Wat is de aanleiding geweest voor uw bezoek vandaag aan de Hoeksche Waard? Bij voorkeur één antwoord noemen een eerder bezoek aan de regio op advies van familie / vrienden informatie op internet, nl. op:
34
eropuitindehoekschewaard.nl vvvhoekschewaard.nl
vvv.nl deltapontjes.nl
overig, nl. ............................................. krant / tijdschrift TV radio VVV (kantoor / brochure) ANWB (kantoor / brochure) beurs, nl. ............................................. overig, nl. ............................................. géén weet niet
9. Van welke andere informatiebronnen heeft u verder nog gebruikt gemaakt voor uw bezoek vandaag aan de Hoeksche Waard? Meerdere antwoorden mogelijk familie / vrienden Informatie op internet, nl. op:
eropuitindehoekschewaard.nl vvvhoekschewaard.nl
vvv.nl deltapontjes.nl
overig, nl. ............................................. krant / tijdschrift TV radio VVV (kantoor / brochure) ANWB (kantoor / brochure) beurs, nl. ............................................. overig, nl. ............................................. géén weet niet
10. Welke aspecten hebben een belangrijke rol gespeeld voor uw huidige recreatieve bezoek aan de Hoeksche Waard? Laat de respondent evt. meekijken op het formulier. Meerdere antwoorden mogelijk
De volgende vragen gaan over de afgelopen vijf jaar. 11. Heeft u de afgelopen 5 jaar, dus vanaf 2009, al eens eerder de Hoeksche Waard bezocht voor een recreatieve activiteit? Ja Nee
Ga naar vraag 16
35
12. Welk soort activiteiten heeft u vanaf 2009 in de Hoeksche Waard ondernomen, vandaag niet meegerekend? Meerdere antwoorden mogelijk fietsen voor uw plezier, als dat langer dan 2 uur is (heen en terug) wandelen voor uw plezier, langer dan 2 uur (heen en terug) winkelen voor uw plezier (funshoppen) bezoek stadje bezoek museum bezoek natuurgebied bezoek boerenbedrijf om iets te kopen bezoek evenement bezoek overige bezienswaardigheid uit eten terras zitten paardrijden zwemmen watersport (anders dan zwemmen), namelijk: zeilen varen met motorboot kanoën surfen vissen overige watersport, nl: .................................................
Anders, nl .................................................
13. Heeft u al eens gebruik gemaakt van de bewegwijzering voor fietsroutes van de Hoeksche Waard? Toon respondent de afbeelding van de bewegwijzering voor fietsroutes (op je klembord)
Ja
Nee
Weet niet
14. Heeft u al eens gebruik gemaakt van de bewegwijzering voor wandelroutes van de Hoeksche Waard? Toon respondent de afbeelding van de bewegwijzering voor wandelroutes (op je klembord)
Ja
Nee
Weet niet
15. Hoe vaak bezoekt u de Hoeksche Waard voor een recreatieve activiteit (inclusief vandaag)? minimaal 1 keer per week (afgelopen half jaar) maandelijks (minimaal 1 keer per maand, het afgelopen jaar) een paar keer per jaar, in de volgende perioden: voorjaar (mrt-mei)
zomer (jun-aug)
najaar (sep-nov)
winter (dec-feb)
najaar (sep-nov)
winter (dec-feb)
jaarlijks (één keer per jaar), namelijk in: voorjaar (mrt-mei)
zomer (jun-aug)
minder dan 1 keer per jaar dit is de eerste keer
16. In hoeverre bent u bekend met onderstaande bestemmingen in de Hoeksche Waard?
36
Toon de locaties eventueel op de kaart op je klembord (zie nummers). Ken ik niet
Ken ik alleen van naam
Ben er geweest
(1) winkelcentrum Oud-Beijerland
(2) Haven Numansdorp (voor watersport)
(3) Recreatieoord Binnenmaas
(4) Haven Strijensas (voor watersport)
(5) Natuurgebied Oude land van Strijen
(6) Natuureiland Tiengemeten
(7) Streekmuseum Heinenoord
17. Kunt u voor de volgende stellingen aangeven in hoeverre u dit van toepassing vindt op de Hoeksche Waard? NB: het gaat hier om de beleving of associatie van de respondent. Laat de respondent evt. meekijken op het formulier. Ja, van toepassing
Nee, niet van toepassing
Weet niet / geen mening
(1) ik beleef de HW als een eiland
(2) in elk seizoen is er wel wat te doen
(3) een aantrekkelijk landschap
(4) een gebied van rust en ruimte
(5) een ideaal gebied om te fietsen
(6) een ideaal gebied om te wandelen
(7) In de HW kun je voor een hele dag erop uit
(8) de HW is goed bereikbaar
(9) de HW is gastvrij
(10) de HW is veilig
18. Kunt u een rapportcijfer geven voor de kwaliteit van de voorzieningen in de Hoeksche Waard voor zover u hiervan gebruik heeft gemaakt? Gebruik van gemaakt?
Cijfer
Reden indien 6 of lager
(1) wandelroutes HW
(2) fietsroutes HW
J a J a J a J a J a J a
(3) parkeermogelijkheden HW (4) voorzieningen natuurgebied Tiengemeten (5) watersportvoorzieningen Numansdorp (6) winkelvoorziening Oud-Beijerland
. . . . . .. . .. .. .. .. .. .. . .. . . . . . . . . . . .
. . . . . .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . 37 ... .. .. .. .. ..
(7) Informatievoorziening VVV Oud-Beijerland
19. Heeft u nu of het afgelopen jaar gebruik gemaakt van de ducten van de Hoeksche Waard?
J volgende a
Meerdere antwoorden mogelijk
. . . informatiepro. . . .
Magazine EropuitindeHoeksche Waard Wandelbrochure Hoeksche Waard Recreatiekaart > laat de kaart evt. zien in je klembord Brochure Deltapontjes website www.eropuitindehoekschewaard.nl géén van deze informatieproducten
Vraag voor respondenten die niet in de Hoeksche Waard wonen: 20. Bent u van plan om in de toekomst (binnen twee jaar) de Hoeksche Waard weer voor een dagrecreatieve activiteit te bezoeken? Ja
Nee
Weet niet
21. Indien nee: Waarom niet? Indien ja: Waarvoor? (activiteit) ..............................................................................................................................
Tot slot, een paar algemene vragen: 22. Mag ik vragen naar uw leeftijd? jonger dan 18 jaar 18 – 24 jaar
25 – 34 jaar 35 – 44 jaar
23. Man of vrouw (zelf invullen)
45 – 64 jaar 65+
Man
Vrouw
24. Bent u hier alleen of op bezoek of met anderen? alleen met partner zonder kinderen met het gezin of met de kinderen zonder partner. Leeftijd jongste kind: < 13 jaar
13-17 jaar
18 jaar of ouder
met vrienden (zonder kinderen jonger dan 18 jaar) anders, nl: .....................................................................
25. Bent u momenteel op vakantie in Nederland? Nee
38
Ja , ik verblijf momenteel in (plaatsnaam) .....................................................
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26. Onder de respondenten verloten we een VVV Cadeaubon van €75 en een streekproductenpakket t.w.v. €50. Wilt u hier kans op maken? Naam en voorletters: ..................................................................... E-mail of postadres: .....................................................................
Ruimte voor opmerkingen, leuke quotes etc. .............................................................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………….
In te vullen door de enquêteur: Enquêteur (initialen): Datum: Tijdstip: Locatie:
39
40
Deel II Onderzoek Niet-bezoekers
41
42
4. OPZET ONDERZOEK NIETBEZOEKERS Het bezoekersonderzoek is uitgevoerd door middel van face-to-face enquêtes met een korte gestructureerde vragenlijst. Net als in het onderzoek van 2006 zijn op drie locaties in de regio Rotterdam-Zuid enquêtes gehouden: het Recreatiegebied Oude Maas bij Barendrecht, het Zuidelijk Randpark Rotterdam en het Zuiderpark Rotterdam (Tabel 5.1). In het Zuidelijk Randpark was het aantal bezoekers te beperkt om een behoorlijke respons te kunnen behalen. In plaats daarvan is een hogere respons in het Zuiderpark behaald. Tabel 5.1: Aantal respondenten naar locatie
Het veldwerk vond plaats op de zaterdagen en zondagen in juli, augustus en september. In totaal waren er 7 enquêtedagen (aantal dagen maal het aantal enquêteurs) nodig om de benodigde respons te halen. In totaal hebben 199 bezoekers meegewerkt aan het onderzoek. Vragenlijst De vragenlijst van het niet-bezoekersonderzoek bestaat uit 11 vragen (zie bijlage 6). De enquête bevat grotendeels dezelfde vragen als in 2006, hier 3 en daar is een kleine wijziging aangebracht . Gemiddeld duurde het afnemen van een enquête 5 minuten. De respondenten hebben dan ook alle (voor hen relevante) vragen beantwoord. De respondenten kwamen in aanmerking voor een VVV-bon ter waarde van €75 of een mand met streekproducten t.w.v. €50 door hun adres achter te laten.
3
Vraag 3: Theetuinen HW is vervangen door Streekmuseum Heinenoord Vraag 2 uit de enquête van 2006 over informatiebronnen (“Als u een dagje uit..”) is geschrapt.
43
44
5. RESULTATEN NIETBEZOEKERS 5.1
Kenmerken respondenten
Herkomst De top-5 met plaatsen van herkomst is ten opzichte van 2006 niet veel veranderd. Rotterdam domineert nog steeds het beeld, alleen Dordrecht heeft plaatsgemaakt voor Hendrik-Ido-Ambacht. Dordrecht completeert overigens de top-6. Een compleet overzicht van alle woonplaatsen van de niet-bezoekers is terug te vinden in Bijlage 5. Tabel 5.2: Top-5 herkomst niet-bezoekers
Rang 1. 2. 3. 4. 5.
Plaatsnaam Rotterdam Barendrecht Ridderkerk Zwijndrecht Hendrik-Ido-Ambacht
Aantal 74 33 15 8 8
% 38 17 8 4 4
Geslacht De verhouding man/vrouw is vergelijkbaar met 2006: 99 om 95 respondenten (51% om 49%). Landelijk ligt dit percentage rond de 50% (CBS). 5 mensen hebben deze vraag niet beantwoord. Leeftijd De leeftijdscategorie t/m 18 jaar is dit jaar opgenomen in de resultaten. De resultaten uit dit bezoekers onderzoek zijn te vergelijken met de cijfers uit 2006. Enige verschuiving is te merken in de leeftijdsklasse 45-64 (33% t.o.v. 37%). 5 mensen hebben deze vraag niet beantwoord. Tabel 5.3: leeftijdsverdeling
N=194 Jonger dan 18 jaar 18 - 24 jaar 25 - 34 jaar 35 - 44 jaar 45 - 64 jaar 65+
2006 % 8 16 20 37 19
2014
NL* % 6 7 14 20 33 20
% 20 9 12 13 28 17
45
5.2
Dagrecreatieve activiteiten
Bezoekers is gevraagd welke dagrecreatieve activiteiten zij het afgelopen jaar in Nederland hebben ondernomen (inclusief de huidige activiteit). Op nummer een staat (logischerwijs) een bezoek aan een natuur- of recreatiegebied (enquêtelocatie de Oude Maas is een recreatiegebied). Op nummer twee staat wandelen (49%), gevolgd door fietsen (47%) en zeilen/varen (17%). Daarmee zijn zowel fietsen, als een bezoek aan natuur/recreatiegebied en zeilen/varen minder vaak dan in 2006 genoemd. Tabel 5.4: Dagrecreatieve activiteiten
N=199 Bezoek natuur-/recreatiegebied Wandelen (> 2 uur) Fietsen (> 2 uur) Zeilen / Varen geen van bovenstaande
5.3
2006 %
2014 % 91 40 55 13 4
74 49 47 9 17
Redenen niet bezoek
Belangrijkste redenen voor niet-bewoners om geen bezoek aan de Hoeksche Waard te brengen zijn onbekendheid met het gebied (30%), te ver weg (18%), bereikbaarheid (11%) en weinig te beleven (9%). 5% geeft aan dat zij zich op de huidige locatie (recreatiegebied Oude Maas) prima vermaken. In 2006 lag het percentage ‘onbekend met het gebied’ met 50% een stuk hoger. Ook ‘weinig te beleven’ wordt minder vaak als reden gegeven (14,2% in 2006). Tabel 5.5: Redenen niet-bezoek Hoeksche Waard
N = 194 onbekend met het gebied te ver weg bereikbaarheid weinig te beleven huidige locatie is prima saai landschap overige reden geen specifieke reden Eindtotaal
5.4
% 30 18 11 9 5 2 15 9 100
Naamsbekendheid bestemmingen Hoeksche Waard
In totaal hebben 134 niet-bezoekers deze vraag beantwoord. De overige 60 (30%) hebben in vraag 2 aangegeven onbekend te zijn met het gebied.
46
De naamsbekendheid van diverse bestemmingen in de Hoeksche Waard bij niet-bezoekers is tussen 2006 en 2014 flink toegenomen. 75% van de 134 respondenten kent winkelcentrum Oud-Beijerland (in 2006 was dit nog geen 40%), 66% kent Recreatiegebied Binnenmaas op zijn minst van naam (nog geen 30% in 2006) en 63% is bekend met Tiengemeten (destijds 30%). Ook de havens van Numansdorp en Strijensas hebben een (fors) grotere naamsbekendheid gekregen (respectievelijk 52% nu tegenover 22% toen en 43% nu versus 11% toen), zo ook natuurgebied het Oude land van Strijen (34% nu, 8% toen). Streekmuseum Heinenoord is bij een kwart van de respondenten bekend. Opvallend: onder Rotterdammers zijn de twee meest bekende bestemmingen – winkelcentrum Oud-Beijerland en Recreatieoord Binnenmaas juist de minst bekende bestemmingen.
% niet-bezoekers
Figuur 5.1: Naamsbekendheid bestemmingen Hoeksche Waard
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Rotterdam Zuid-HollandZuid e.o. Totaal
Aantal respondenten Rotterdam: 51 Aantal respondenten Zuid-HollandZuid e.o.: 23 Totaal aantal respondenten: 134 1.Winkelcentrum Oud-Beijerland 2.Recreatieoord Binnenmaas 3.Natuureiland Tiengemeten 4.Haven Numansdorp 5.Haven Strijensas 6.Natuurgebied Oude land van Strijen 7.Streekmuseum Heinenoord
1
2
3
4
5
6
7
Bestemmingen Wat betreft de naamsbekendheid van de Hoeksche Waard als geheel weten aanzienlijk meer mensen dat de Hoeksche Waard vanwege het bijzondere cultuurlandschap is erkend als Nationaal Landschap: destijds was 31% van de respondenten hiervan op de hoogte, nu is dit 69%.
5.5
Toekomstig bezoek
31% van de in totaal 193 respondenten verwacht dat zij het komende jaar een of meerdere keren de Hoeksche Waard zal bezoeken, 43% weet het niet / houdt dit voor mogelijk en 26% weet vrijwel zeker dat hij/zij de HW niet zal bezoeken. Procentueel zijn het in meerdere mate de Rotterdammers die de Hoeksche Waard ook in de toekomst niet zullen bezoeken: 4 31% versus 21 % van de respondenten uit de regio Zuid-HollandZuid e.o. Deze aantallen zijn vergelijkbaar met 2006.
4
Met de regio Zuid-HollandZuid e.o. wordt bedoeld: Ijsselmonde, de Drechtsteden, VoornePutten en Goeree-Overflakkee (34 inwoners in totaal).
47
Figuur 5.2: Toekomstig bezoek Hoeksche Waard
100% 80% 60%
Nee
40%
Misschien
20%
Ja
0% Totaal
5.6
Rotterdam Ijsselmonde e.o.
Concurrerende bestemmingen
De belangrijkste concurrerende recreatiegebieden zijn opgenomen in tabel 5.6. De regio Rotterdam voert de lijst aan als belangrijkste bestemming. Net als in 2006 is de Biesbosch een noemenswaardige concurrent. Tabel 5.6: Concurrerende recreatiegebieden in Nederland
N=110 Regio Rotterdam* Biesbosch Veluwe Heel nederland Zeeland Kralingse Bos Regio Utrecht Goerree overflakkee *agglomeratie van Rotterdam
48
Aantal 47 19 8 8 5 3 3 2
% 43 17 7 7 5 3 3 2
Bijlagen niet-bezoekers
49
BIJLAGE 5
FREQUENTIE PLAATSEN NIET-BEZOEKERS
Plaatsnaam Rotterdam Barendrecht Ridderkerk Zwijndrecht Hendrik-Ido-Ambacht Dordrecht Ijselmonde Breda Schiedam Heerjansdam Oud-Beierland Rhoon Capelle a/d Ijssel Papendrecht Sliedrecht Utrecht Alblasserdam Amsterdam Bergen op Zoom Berkel en Rodenrijs Beverwijk Doetinchem Goedereede Gorinchem Hondselersdijk Ijsselmonde Klaaswaal Kralingen Moerkapelle Nieuw Beijerland Nieuw Lekkerland Nieuwegein Ridderkerk Rijsoort Sittard Spijkenisse Uden Vreeswijk Waddingsveen West-brabant Zuid-Limburg Eindtotaal
50
Aantal 74 33 15 8 8 6 4 3 3 2 3 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 194
BIJLAGE 6 VRAGENLIJST
Niet-Bezoekersenquête Hoeksche Waard Goedemiddag, wij houden voor de Hoeksche Waard (SOHW*) enquêtes onder dagjesmensen over de bekendheid van de regio. In dit geval onder dagrecreanten uit de omgeving die de afgelopen vijf jaar niet de Hoeksche Waard hebben bezocht. Het SOHW gebruikt de uitkomsten van dit onderzoek om haar informatievoorziening te verbeteren. Zou u hiervoor een aantal vragen willen beantwoorden? De enquête duurt slechts enkele minuten. Onder de respondenten verloten wij een VVV Cadeaubon van €75 en een streekproductenpakket twv €50. * SOHW = het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard. Dit is een samenwerking tussen de vijf gemeenten in de Hoeksche Waard. Zij voeren regionale projecten uit en werken onder anderen aan de marketing en promotie van het gebied.
Vraag vooraf: Heeft u de afgelopen vijf jaar (vanaf 2009) wel eens de Hoeksche Waard bezocht voor een dagje uit, bijvoorbeeld voor een fietstocht, om te wandelen, of een bezoek aan een museum? Toon evt. het kaartje van de Hoeksche Waard (op je klembord). Check evt. de definitie van ‘dagrecreatieve activiteit’ op je klembord. Ja
Einde enquête
Nee
Start enquête
1. Wat is uw woonplaats?
.................................................
2. Kunt u aangeven waarom u in de afgelopen vijf jaar de Hoeksche Waard niet heeft bezocht voor een recreatieve activiteit? Open vraag, respondent zelf het antwoord laten geven. onbekend met het gebied > indien het geval, ga naar vraag 4 te dichtbij te ver weg saai landschap weinig te beleven moeilijk bereikbaar met openbaar vervoer overig, nl. ................................................. geen specifieke reden / weet niet
3. In hoeverre bent u bekend met onderstaande bestemmingen in de Hoeksche Waard? Toon de locaties eventueel op de kaart op je klembord (zie nummers). Ken ik niet
(1) winkelcentrum Oud-Beijerland
Ken ik van naam / van horen zeggen
51
(2) Haven Numansdorp (voor watersport)
(3) Recreatieoord Binnenmaas
(4) Haven Strijensas (voor watersport)
(5) Natuurgebied Oude land van Strijen
(6) Natuureiland Tiengemeten
(7) Streekmuseum Heinenoord
4. Weet u dat de Hoeksche Waard vanwege het bijzondere cultuurlandschap erkend is als Nationaal Landschap? Ja
Nee
Als mensen vragen naar het bijzondere cultuurlandschap van de Hoeksche Waard kun je noemen: het open polderlandschap (eindeloze vergezichten), beboomde en slingerende dijken, kronkelende kreken.
5. Welke van de volgende recreatieve activiteiten heeft u het afgelopen jaar wel eens in Nederland ondernomen (inclusief de huidige activiteit)? fietsen voor uw plezier, langer dan 2 uur wandelen voor uw plezier, langer dan 2 uur bezoek natuur- / recreatiegebied zeilen, of varen met motorboot geen van bovengenoemde > ga naar vraag 7
6. Waar gaat u dan zoal naar toe? Meerdere gebieden mogelijk ................................................. ................................................. .................................................
7. Bent u van plan de Hoeksche waard het komende jaar een keer (of meerdere keren) te bezoeken voor een recreatieve activiteit? Ja Nee Misschien / weet niet
8. Mag ik vragen naar uw leeftijd? jonger dan 18 jaar
25 – 34 jaar
45 – 64 jaar
18 – 24 jaar
35 – 44 jaar
65+
9. Man of vrouw (zelf invullen)
Man
Vrouw
10. Heeft u belangstelling om eenmalig per post informatie over de Hoeksche Waarde te ontvangen?
52
Naam Adres
................................................. .................................................
Postcode
.................................................
Plaats
.................................................
11. Onder de respondenten verloten we een VVV Cadeaubon van €75 en een streekproductenpakket t.w.v. €50. Wilt u hier kans op maken? Naam en voorletters: ..................................................................... E-mail of postadres: ..................................................................... In te vullen door de enquêteur: Enquêteur (initialen): Datum: Tijdstip: Locatie:
53
