Programmabegroting Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard

• Programmabegroting 2015 - 2018

Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard

DB 10 april 2014

2

INHOUDSOPGAVE

LEESWIJZER ............................................................................................................... 5 SAMENVATTEND HOOFDSTUK ..................................................................................... 7

PROGRAMMA’S ......................................................................................................... 9 PROGRAMMA 1. RUIMTE ........................................................................................... 11 PROGRAMMA 2. LANDSCHAP .................................................................................... 17 PROGRAMMA 3. SAMENLEVING ................................................................................ 25 PROGRAMMA 4. VEILIGHEID .................................................................................... 29 PROGRAMMA 5. ECONOMIE ...................................................................................... 33 PROGRAMMA 6. BESTUUR ......................................................................................... 37 FINANCIËLE SPECIFICATIE ...................................................................................... 41 1. OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN ................................................................................. 43 2. RESERVERING REGIOFONDS ......................................................................................... 44 3. GEPROGNOSTICEERD FINANCIERINGSOVERZICHT BEGROTING 2015 ........................................... 45 4. VERKLARING VERSCHILLEN BEGROTING 2015 EN BEGROTING 2014 .......................................... 45 5. INWONERBIJDRAGE ................................................................................................... 46 6. INCIDENTELE BATEN EN LASTEN ..................................................................................... 47 7. EMU-SALDO ........................................................................................................... 48 PARAGRAFEN ............................................................................................................ 49 PARAGRAAF WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING ............................... 51 PARAGRAAF FINANCIERING ..................................................................................... 55 PARAGRAAF BEDRIJFSVOERING ............................................................................... 57 PARAGRAAF INSTANDHOUDING KAPITAALGOEDEREN ............................................. 61

3

4

Leeswijzer Inleiding Voor u ligt de Begroting 2015-2018 van de Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard. De taak van het samenwerkingsorgaan is het behartigen van gemeenschappelijke belangen van de vijf gemeenten op de beleidsgebieden ruimte, landschap, economie, samenleving en integrale veiligheid. De begroting begint met een samenvatting van de financiële beleidskaders die van invloed zijn op de totstandkoming van de meerjarenbegroting. In een samenvattend financieel overzicht staan de hoofdpunten van het financiële beleid toegelicht. In de financiële overzichten vindt u naast de saldi van de meerjarenbegroting, ook de saldi van de concept Jaarrekening 2013 en de concept 1e Begrotingswijziging 2014. Programma’s De programma’s zijn bepaald aan de hand van de domeinen en zijn: 1. Ruimte 2. Landschap 3. Samenleving 4. Veiligheid 5. Economie 6. Bestuur. Opzet programma’s De programma’s hebben een vaste opzet. Allereerst wordt er per programma een korte toelichting gegeven. Achtereenvolgens wordt het volgende uitgewerkt: • Wat zijn de trends en ontwikkelingen in de komende begrotingsperiode? • Wat willen we bereiken? • Wat hebben we al? Inzicht wordt gegeven in de vigerende beleidskaders, die door het bestuur zijn vastgesteld. • Wat gaan we ervoor doen? Een overzicht van maatregelen, die in 2014 worden uitgewerkt. • Wat mag het kosten? Dit gaat om een financiële vertaling van het programmaplan. In het kader van het budgetrecht stelt het bestuur budgetten beschikbaar. De tabel ‘Wat mag het kosten?’ is als volgt opgebouwd: • De financiële raming op basis van de vastgestelde financiële kaders. • De dotaties en onttrekkingen vanuit de reserves: Op deze wijze wordt inzicht verkregen in het programmasaldo voor en nadat de reserves zijn aangewend. Paragrafen In de begroting worden in afzonderlijke paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede tot de lokale heffingen. Het Besluit Begroting en Verantwoording (de BBV) schrijft een verplicht aantal paragrafen voor, tenzij het desbetreffende aspect niet aan de orde is. Voor het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard zijn de paragrafen Weerstandsvermogen en risicobeheersing, Financiering, Kapitaalgoederen en Bedrijfsvoering van toepassing.

5

Leeswijzer

6

Leeswijzer

Samenvattend hoofdstuk 1. Inleiding In dit gedeelte van de begroting wordt een financieel totaalbeeld geschetst van deze begroting zoals die aan u wordt voorgelegd. 2. Uitgangspunten De Begroting 2015 is conform de basis van de voorgaande begrotingen opgesteld. Dus voor programma’s Ruimte, Landschap en Economie op basis van het vastgestelde Uitvoeringsprogramma 2010 – 2014 Structuurvisie Hoeksche Waard met een doorkijk naar 2015 en verder. Conform hetgeen hierover in de GR SOHW is opgenomen, wordt, vanwege de verkiezingen in de gemeenten, in 2014 een meerjarenuitvoeringsprogramma 2015 - 2018 voor de regionale samenwerking opgesteld. Het meerjarenuitvoeringsprogramma zal verwerkt worden in een Begrotingswijziging 2015 en de Meerjarenbegroting 2016 – 2019. Daarnaast gaf de Burap 2012 aanleiding om vanaf 2013 de prioritering van de projecten te wijzigen. Het Dagelijks Bestuur heeft besloten tot deze wijziging en dit als uitgangspunt te hanteren voor het opstellen van de begroting voor de jaren 2013 en verder. In deze Begroting 2015 is het prijspeil gelijk gehouden aan de Begroting 2014. Alleen voor de budgetten met betrekking tot salariskosten is uitgegaan van de werkelijke situatie, zoals vastgestelde formatie en CAO ontwikkelingen. Dit betekent tevens dat de inwonerbijdrage voor 2015 gelijk is aan 2014. Na de realistie van de bezuiniging van 10% (en extra bezuiniging door het niet doorvoeren van prijstijgingen) op de inwonerbijdrage in de Begroting 2012 en stijging van de inwonerbijdrage in 2013 en 2014 is in 2015 wederom geen stijging van de inwonerbijdrage begroot. Dit leidt in de praktijk tot een bezuiniging van de begrote uitgaven. In het hoofdstuk Financiële specificatie zijn alle financiële uitgangspunten opgenomen. Bij het opstellen van Begroting 2015 is rekening gehouden met de cijfers van de concept Jaarrekening 2013. De voorlopige cijfers van de Jaarrekening 2013 laten zien dat de realisatie enigszins achter blijft bij de planning. Dit komt omdat bij enkele projecten enige vertraging in de uitvoering is ontstaan en daarmee ook in de uitgaven. In de de concept actualisering Begroting 2014 wordt daarom voorgesteld om de saldo’s op deze projecten (realisatie Jaarrekening 2013) beschikbaar te stellen in 2014. De formele besluitvorming zal plaats vinden bij de 1e Begrotingswijziging 2014, welke seperaat zal worden voorgelegd. De inkomsten en uitgaven binnen de programma’s Samenleving en Veiligheid zijn in deze begroting nog niet geheel geïntegreerd. Deze zijn nog voor het overgrote deel opgenomen in de gemeentebegrotingen. Wel zijn voor het programma Veiligheid middelen voor het uitvoeringsprogramma integrale veiligheid opgenomen. 3. Financieel beeld

TOTAAL Programma Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur Saldo van baten en lasten Mutaties Regiofonds Onttrekking algemene reserve Resultaat

concept Jaarrek 2013

concept Begroting MJ Begroting MJ Begroting MJ Begroting MJ Begroting 2014 2015 2016 2017 2018 wijziging 105.613163.40398.01090.23098.01017.730275.256204.924137.981124.291103.901103.90168.27151.830

66.21821.828

25.53045.310

21.53029.740

21.53045.310

6.53045.310

397.310448.268

412.717378.174 34.543 0

216.211216.211

206.311206.311

178.131178.131

82.85182.851

50.958

0

0

0

Toelichting:

7

Samenvattend hoofdstuk

0

De begrotingsaldi voor bestemming wordt dekkend gemaakt met onttrekkingen vanuit het Regiofonds. Een overzicht van de mutaties in de reserves vindt u in het hoofdstuk Financiële specificatie.

Onderstaand overzicht geeft inzicht hoe de dekking van de projectkosten tot stand is gekomen.

Saldo Programma Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Totaal projectkosten

concept Jaarrek 2013 105.613355.646431.1432.216 68.271-

concept Begroting MJ Begroting MJ Begroting MJ Begroting MJ Begroting 2014 2015 2016 2017 2018 wijziging 163.40398.01090.23098.01017.730267.249201.250187.560167.170167.1707.8107.8207.8207.8207.82066.21825.53021.53021.5306.530-

958.458-

504.680-

332.610-

307.140-

294.530-

199.250-

Inw onerbijdrage 66.635 Bijdrage gemeenten 2.216Bijdrage NME 13.755 Bijdrage provincie RAS 187.727 Bijdrage gemeente RAS 97.752 Bijdrage gemeente sociaal doemen145.665 Onttrekking regiofonds 449.140 958.458

48.265 7.810 14.060 434.545 504.680

49.209 7.820 14.060 261.521 332.610

49.209 7.820 14.060 236.051 307.140

49.209 7.820 14.060 223.441 294.530

49.209 7.820 14.060 128.161 199.250

Dekking door

8

Samenvattend hoofdstuk

Programma’s

9

Programma’s

10

Programma’s

Programma 1.

RUIMTE

Het programma Ruimte is er op gericht om uitvoering te geven aan de regionale ruimtelijke ordeningsvraagstukken zoals die zijn opgenomen in de Structuurvisie Hoeksche Waard. Het gaat om beleidsvoorbereiding en uitvoering op het gebied van ruimte, wonen en duurzaamheid (milieu). Ook integrale gebiedsontwikkeling en monitoring en kwaliteitsborging vallen onder dit programma. Algemene hoofddoelstelling is dat de ruimtelijke ontwikkeling zodanig wordt vorm gegeven dat de functies wonen, werken en recreëren zo optimaal mogelijk worden gefaciliteerd en dat deze functies elkaar zoveel mogelijk versterken. Daarnaast is duurzame ontwikkeling het uitgangspunt als het gaat om de toekomst van de Hoeksche Waard tot 2030. De projecten die gerealiseerd worden in het programma Ruimte zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard 2010-2014 onder de deelprogramma’s: − S1 Wonen − S8 Milieu en Energie − G1 Regiopark Noordrand − G2 Zuidrand aan de Delta − G3 Noord zuid verbindingen − M1 Leefbaarheid en Economie − M2 Duurzaamheid en Ruimtelijke kwaliteit Een nadere beschrijving van de te realiseren projecten is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma.

Voor 2015 kan niet meer worden uitgegaan van de projecten uit het Uitvoeringsprogramma 2010-2014. In 2014 wordt een nieuw regionaal uitvoeringsprogramma voor de periode 20152018 vastgesteld. Op dit moment kunnen alleen de structureel doorlopende zaken benoemd worden de relevante trends.

Wat zijn de trends en ontwikkelingen? Ruimte Binnen het werkterrein van Ruimtelijke Ordening is en blijft een belangrijk aandachtspunt de strategische ligging en positionering van de Hoeksche Waard, tussen Rotterdam en Antwerpen. Enerzijds is het gebied onderdeel van de Zuidwestelijke Delta anderzijds ligt het tegen de Zuidvleugel van de Randstad. Hierdoor zijn er veel kansen voor nieuwe ontwikkelingen maar deze kunnen tegelijk een bedreiging vormen voor de huidige kwaliteiten. Nieuwe ontwikkelingen verdienen een goede ruimtelijke inpassing wat een belangrijk regionaal belang is. Zuidvleugel Randstad In het kader van de Zuidvleugel worden afspraken met het Rijk gemaakt over de rijksbijdragen aan ontwikkelingen in de provincie Zuid Holland. Het rijk ziet dit samenwerkingsverband als het platform om afspraken te maken over grotere ruimtelijke projecten. Zo vindt besluitvorming over de A4 in dit platform plaats. Deltaprogramma De Hoeksche Waard is een belangrijk gebied voor het Deltaprogramma wat op rijksniveau wordt ontwikkeld om in te spelen op veranderende klimaatomstandigheden en waterveiligheid.

11

Ruimte

De Hoeksche Waard krijgt te maken met drie deelprogramma’s: Rijnmond-Drechtsteden, de Zuidwestelijke Delta en Rivieren. In 2014 worden er een aantal belangrijke deltabeslissingen genomen die mogelijk van invloed zijn op de Hoeksche Waard. In de periode 2015-2018 kan de Hoeksche Waard te maken krijgen met de uitwerking hiervan. Verschuiving bestuurlijke verhoudingen Binnen de ruimtelijke ordening vindt meer en meer een verschuiving plaats in de bestuurlijke verhoudingen. Het zittende kabinet wil de ruimtelijke ordening meer over laten aan de provincies en gemeenten. Ook het toezicht op de ruimtelijke ordening wil het rijk bij de provincies leggen. Hoe een en ander vorm zal krijgen is nog niet duidelijk, maar de rol en bevoegdheden van de provincie in verband met nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen zal de komende jaren groeien. Integraal omgevevingsbeleid en wijziging WRO Er wordt gewerkt aan de nieuwe omgevingswet. Gestreefd wordt naar de invoering in 2018. Deze beoogt het omgevingsrecht te integreren en ingrijpend te vereenvoudigen. Daartoe wordt de nu over verschillende wetten verdeelde wetgeving voor behoud, beheer, gebruik en ontwikkeling van de leefomgeving bijeen gebracht in één wet met één samenhangend stelsel van planning, besluitvorming en procedures. Provincie Visie Ruimte en Mobiliteit In 2014 gaat Provincie Zuid-Holland de provinciale structuurvisie herzien. De ontwerp Visie Ruimte en Mobiliteit ligt begin 2014 te inzage. Vaststelling vindt rond de zomer plaats. Instrumentaria in de ruimtelijke ordening zoals sturing op contouren staan ter discussie. Programmeringsvraagstukken maar ook de demografische transitie in landelijke gebieden en de effecten hiervan in het kader van de ruimtelijke ordening vormen onderdeel van de herziening. De uitwerking hiervan volgt de komende jaren. Zo dienen de regio’s voor 1 juli 2015 een actuele woonvisie en bedrijventerreinvisie aan de provincie voor te leggen. Demografische Ontwikkelingen Op het fysieke werkterrein krijgen we de komende decennia te maken met demografische veranderingen van de bevolking. Vergrijzing en leefstijlen zullen van invloed zijn op de woningbouw, de economie, de leefbaarheid en de voorzieningen van de kernen in de Hoeksche Waard. Dit vraagt om een pro actieve rol van de regio/SOHW op het gebied van de volkshuisvesting en in afstemming daarmee, de beleidsterreinen welzijn en zorg. We zijn op dit werkveld een belangrijke stakeholder. Van aanbod naar vraag gestuurde markt en adaptief beleid Bij de ontwikkeling van plannen is er een duidelijk verschuiving van aanbod- naar vraaggericht. De beperkte vraag op de woningbouw en bedrijventerreinmarkt wordt meer dan voorheen gestuurd door de eisen en de wensen van de gebruikers. De stuurbaarheid door de overheid is anders geworden en zal meer vanuit de ketenbenadering moeten worden vormgegeven. Daarnaast is de Hoeksche Waard een regio waarin scenario’s ten aanzien van krimp of groei moeilijk voorspelbaar zijn (balans regio). Dit geheel vraagt om een adaptief beleid. Duurzaamheid en energie De provincie Zuid Holland wil vaart zetten achter de ontwikkeling van windenenergie in de Hoeksche Waard. In 2013 zijn de locaties voor de realisatie van windenergie in de Hoeksche Waard in de provinciale structuurvisie vastgelegd. De realisering van de windmolens vindt de komende jaren plaats. Op gebied van anterieure overeenkomsten en de mogelijke parcipatie van inwoners en het bedrijfsleven in windenergie wordt regionaal opgepakt. Het planologische traject is aan de inviduele gemeenten zelf. Daarnaast spelen nog initiatieven op het gebied van biomassavergisting, elektrisch rijden en duurzaam bouwen.

12

Ruimte

Wat willen we bereiken? Het programma Ruimte richt zich op de ordening, ontwikkeling en onderzoek ten behoeve van de inrichting van de fysieke ruimte van de Hoeksche Waard. Naast het ontwikkelen van beleid worden instrumenten ingezet om de kwaliteit te borgen zoals regionale programmering, monitoring en een kwaliteitsteam. Ruimte − Ontwerpen ruimtelijk kader voor de afstemming en inpassing van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen − Waarborgen kwaliteitsuitgangspunten bij de realisatie van plannen Wonen − Verbeteren van de leefbaarheid in kernen en dijklinten − Ontwikkeling van hoogwaardige woonmilieus voor alle doelgroepen − Inspelen op de eventuele gevolgen van het fenomeen vergrijzing en ontgroening − Inspelen op ontwikkelen op woningmarkt door jaarlijkse monitor en actualiseren regionaal volkshuisvestingsbeleid Milieu en Energie − Monitoring voortgang duurzaamheidbeleid en ruimtelijke kwaliteit − Duurzaamheid als uitgangspunt voor ruimtelijke ontwikkelingen − Sluitend maken van kringlopen − Gebruik maken van aanwezige natuurlijke hulpbronnen − Klimaatadaptatie − Vergroten van participatie en organisatie vanuit het publieke domein bij realisatie duurzaamheiddoelen Integrale gebiedsontwikkeling − Realisatie van het Regiopark Noordrand Hoeksche Waard − Realisatie van de Zuidrand aan de Delta

Monitoring en kwaliteitsborging − Jaarlijkse monitoring van de doelstelling op het gebied van wonen − Kwaliteitsadvisering ruimtelijke plannen

Wat hebben we al? Beleidsdocument

Tijdsperiode

Vastgesteld

Structuurvisie Hoeksche Waard 2030 Uitvoeringsprogramma van de Structuurvisie Hoeksche Waard 2010-2014 Wonen

2010-2030 2010-2014

2009 2010

Regionale Woonvisie Samen voor Kwaliteit Actualisatie Woonvisie Samen voor Kwaliteit Uitvoeringsprogramma Woonvisie Samen voor Kwaliteit Woningbehoeftenonderzoek Regionaal Woonprogramma

2010-2020

2010

2010-2014

2010

2012-2016

2011 2012

Ruimte

13

Ruimte

Beleidsdocument

Tijdsperiode

Vastgesteld

Actieplan Energie en Klimaat Integrale gebiedsontwikkeling

2012-2016

2012

Masterplan Regiopark Noordrand Hoeksche Waard Gebiedsvisie Hitsertsekade Gebiedsvisie Swaneblake

2012-2030 2012-2030 2012-2030

2013 2012 2012

Milieu en Energie

Wat gaan we daarvoor doen? Concrete doelstelling Ruimte Actueel houden van de Structuurvisie Hoeksche Waard 2030 en het Uitvoeringsprogramma Uitvoeren projecten nieuw regionaal uitvoeringsprogramma Betrokkenheid van de regio bij de besluitvorming in verband met o.a. waterveiligheid en verzilting in de Hoeksche Waard Regionale betrokkenheid bij de Zuidvleugel agenda

Activiteiten

Realisatie (planning)

Actualisatie uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard

2014

Diverse projecten op het gebied van 2015-2018 wonen, milieu en energie en gebiedsontwikkelingen. Betrokken worden en blijven bij de 2015-2018 ons aangaande Deltaprogramma’s

Betrokkenheid van de regio bij de 2015-2018 besluitvorming in verband met onderwerpen die daar op de agenda komen

14

Ruimte

Wat mag het kosten? concept Jaarrek 2013 Ruimte Wonen Mileu en energie Regiopark Noordrand Zuidrand aan de Delta Leefbaarheid en economie Duurzaamheid en ruimtelijke kwal. Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Inw onerbijdrage Totaal baten

concept Begroting 2014 wijziging

MJ Begroting 2015

MJ Begroting 2016

MJ Begroting 2017

MJ Begroting 2018

34.0858.87913.23112.69621.470-

25.00041.82114.75221.5007.80034.980-

25.0007.50012.50012.5007.78015.000-

25.0007.50012.50012.50015.000-

25.0007.50012.50012.5007.78015.000-

-

90.360-

145.853-

80.280-

72.500-

80.280-

-

15.253105.613-

17.550163.403-

17.73098.010-

17.73090.230-

17.73098.010-

-

-

-

-

-

17.73017.730-

Saldo Baten en lasten Ruimte

105.613-

163.403-

98.010-

90.230-

98.010-

17.730-

Regiofonds Resultaat Ruim te

105.613 -

163.403 -

98.010 -

90.230 -

98.010 -

17.730 -

Toelichting: Algemeen In 2014 wordt het nieuwe regionale meerjarenprogramma en uitvoeringsprogramma door de raden vastgesteld. Deze vormen de basis voor de projecten die in de periode 2015-2018 worden uitgevoerd. Omdat deze nog bekend is, wordt in de begroting uitgegaan van het doortrekken van de eerdere begrotingen. Jaarrekening 2013 vs begroting 2015 Vooral uitvoering woonvisie in 2013 heeft extra uren gekost vanwege extra overleggen met de provincie over het woningbouwprogramma. Begroting 2014 vs begroting 2015 Een aantal projecten zijn in 2013 gestart maar worden pas in 2014 afgerond. Het budget hiervoor is overgeheveld vanuit 2013 waardoor de begroting 2014 t.o.v. 2015 beduidend hoger is. Het betreft o.a. de projecten Actieplan Energie en Klimaat, Windenergie, Hoeksche Waardenmakerij aan de Delta en activiteiten van het kwaliteitsteam.

15

Ruimte

16

Ruimte

Programma 2.

LANDSCHAP, RECREATIE & TOERISME

Het programma Landschap is er op gericht om uitvoering te geven aan de regionale opgaven op het gebied van landschapsontwikkeling, versterking cultuurhistorische waarden en het bevorderen van recreatie&toerisme zoals opgenomen in de Structuurvisie Hoeksche Waard. Het gaat om beleidsvoorbereiding en uitvoering op het gebied van groenblauwe projecten, cultuurhistorie en archeologie, routestructuren en verbindingen en promotie van het gebied. Algemene hoofddoelstelling is behoud en ontwikkeling van het Nationaal Landschap Hoeksche Waard, door verdere ontwikkeling van de kernkwaliteiten. Dit houdt in dat de landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten behouden moeten blijven, duurzaam beheerd worden en waar mogelijk worden versterkt. De projecten die gerealiseerd worden in het programma Landschap zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard 2010-2014 onder de deelprogramma’s: − S3 Groen blauwe structuur − S4 Cultuurhistorie, archeologie en landschap − S5 Recreatie en Toerisme − S6 Voorlichting en Promotie Inleiding De Nationale Landschappen zijn unieke gebieden, die model staan voor de landschappelijke diversiteit van Nederland. Sinds ze in de Nota Ruimte zijn aangewezen, is er veel geïnvesteerd in de versterking van de kernkwaliteiten en de vergroting van de naamsbekendheid. In de Hoeksche Waard werken we van 2007 tot 2014 aan de uitvoering van de projecten die waren opgenomen in het uitvoeringsprogramma van de structuurvisie. Centraal binnen het programma voor de Hoeksche Waard op het domein Landschap stonden de ontwikkeling van een groenblauwe dooradering voor natuur, mens en akkerbouw, het beter toegankelijk maken, de marketing en promotie van het Nationaal Landschap Hoeksche Waard en het behoud en versterken van de cultuurhistorische kwaliteiten. Een groot deel van de opgenomen projecten is gerealiseerd, waardoor er in de uitvoering geen grote hiaten zijn ontstaan. Extra aandacht blijft wel nodig voor het beheer en onderhoud van de voorzieningen. De Hoeksche Waard wil zich als Nationaal Landschap en pilotgebied voor biodiversiteit blijven profileren als een duurzame regio: “Het Nationaal landschap Hoeksche Waard staat voor een uitdaging om nu kansen te benutten om ook na 2013 een vitaal gebied en ‘groene voortuin/groene long’ van de Deltametropool te blijven. Een akkerbouwgebied dat heel Nederland kent, vanwege de innovatieve productiemethoden, de hoge productie en kwaliteit van het prachtige landschap met zijn kreken, akkerranden, en dijken. En een aantrekkelijk woon- en werkgebied in de delta wat de leefomgeving kwaliteit en de Europese allure van de Randstad versterkt.” Een duurzaam landschap heeft een stevig skelet nodig; een ‘groen-blauwe dooradering’. Dit goed tot stand brengen, blijven ontwikkelen en beheren, levert de Hoeksche Waard een prachtig, natuurlijk beheerd stelsel van dijken, kreken en akkerranden, een goede water- en bodemkwaliteit en natuurlijke plaagbestrijding. De ruggengraat van de groenblauwe dooradering wordt gevormd door de structuur van dijken, kreken, bermen en oevers. Een verdere fijnmazige dooradering met bloemrijke akkerranden complementeert het geheel ten behoeve van de gewenste duurzame akkerbouw (natuurlijke plaagregulatie en bestuiving door (wilde) bijen). Een op biodiversiteit gericht beheer van deze structuur is van belang voor een duurzame landbouw, natuur en recreatie en unieke leefomgeving.

17

Landschap

In het Uitvoeringsprogramma Groen van de provincie Zuid-Holland zijn voor de Hoeksche Waard (en het gehele Deltagebied) drie prioriteiten benoemd; het afmaken van de herijkte EHS; het zorgen voor een gezonde basis voor de grondgebonden landbouw en het realiseren van een aantrekkelijk recreatief netwerk. Algemene doelstelling voor het programma Landschap, Recreatie en Toerisme is om een impuls te geven aan een duurzame gebiedsontwikkeling in de Hoeksche Waard, welke ten goede komt aan verschillende maatschappelijke doelen die van waarde zijn voor de Hoeksche Waard. Hierbij blijven wij de streek uitdragen als Nationaal Landschap en blijven wij werken aan behoud en ontwikkeling van de kernkwaliteiten. De projecten de hieruit voorkomen worden opgenomen in het meerjarenprogramma 20152018.

Wat zijn de trends en ontwikkelingen? Algemeen In 2011 zijn de rijksgelden voor zowel ILG (investeringsbudget landelijk gebied) als Nationaal Landschap fors afgeroomd vanwege ingrijpende rijksbezuinigingen. Zowel voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), het programma Recreatie om de Stad (RODS) als een groot aantal projecten uit het Investeringsprogramma Landelijk Gebied was veel minder geld meer beschikbaar. Dit heeft geresulteerd in zowel een andere taakstelling (herijking EHS/Deltanatuur, de afbouw van RODs-projecten) als het soms overnemen van een deel van de rijksgelden door de provincie (bijvoorbeeld het rijksdeel van het akkerranden project in de Hoeksche waard). Vanaf 2013 komen subsidiestromen binnen het Europese plattelandsbeleid anders te liggen als gevolg van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) 2014-2020. Ook binnen een nieuwe POP (Plattelands Ontwikkelings Plan)-periode, zullen accenten verschuiven. Daarnaast krijgen we te maken met een veranderende provinciale rol en bezuinigingen vanuit het Rijk. Dit alles maakt dat we als gemeenten ook een andere rol moeten pakken en in moeten spelen op nieuwe ontwikkelingen. We zullen veel minder dan voorheen zelf projecten uitvoeren maar veel meer een “makelaar/regisseur” functie gaan vervullen. Het verbinden van particulier initiatieven en overheid zal meer van ons gaan vragen in de toekomst. Sleutelwoorden zijn ruimte bieden, kansen creëren en zorgen voor meer flexibiliteit (v.b. benutten kansen vanuit regelvrije zones). Hoeksche Randen Een deel van het GLB-budget is bestemd voor plattelandsontwikkeling. Plattelandsontwikkeling is de 2e pijler van het GLB, naast de directe betalingen in pijler 1. Agrarisch natuurbeheer door collectieven (waarin SOHW kan participeren) ligt binnen de mogelijkheden van het nieuwe plattelandsbeleid, althans voor die gebieden waarvoor agrarisch natuurbeheer perspectiefrijk geacht wordt (gedacht wordt aan de kreken/dijken en de sloten+taluds en akkerranden). Deze ontwikkeling van de groenblauwe dooradering, met een focus op biodiversiteit, milieu en landschap, is één van de vormen van agrarisch natuurbeheer. Voor agrarisch natuurbeheer komen alleen grootschalige, professioneel georganiseerde gebiedscollectieven in aanmerking. Collectieven kunnen vanaf 2015 gebiedsoffertes voor agrarisch natuurbeheer indienen bij de provincie. M.i.v. 2016 kunnen gebiedscontracten in werking treden. Hoeksche Randen worden beschouwd als schakels in het groenblauwe netwerk. De HR-regeling anticipeert hiermee op agrarisch natuurbeheer in pijler 2, voor een duurzame en vitale akkerbouw in de Hoeksche Waard. CLLD ipv LEADER Binnen het GLB-budget zal de huidige organisatie van LEADER-gebieden komen te vervallen. De invulling van gebiedsgericht-beleid ligt bij de provincie. Voor zover bekend is er “ruimte” binnen het beleid voor 1 tot 2 gebiedsdeals per provincie. Zuid-Holland is voornemens gebiedsdeals per “open inschrijving” te honoreren. Offertes met het hoogste rendement

18

Landschap

(uitgaande van EU-maatregelen en maatregelen uit de Uitvoeringen agenda Groen van PZH) komen in aanmerking. HW wil graag als één gebied een “offerte” indienen. Parallel daaraan onderzoekt de HW ook samen met haar partners van de PG –LEADER ZHE naar mogelijkheden voor een CLLD al dan niet in combinatie met de regio Rijnmond en/of Drechtsteden. Het traject voor de “offerte HW” heeft tot op heden een pre gelet op de huidige situatie/organisatie die al wordt opgestart ihkv de HR. Hoeksche Waard als duurzaam gebied De Hoeksche Waard heeft een grote naam opgebouwd als het gaat om een duurzaam gebied. Initiatieven op het gebied van biodiversiteit, groenblauwe diensten incl. gerelateerde recreatie, waterkwaliteit/klimaatbestendigheid hebben hierin al een grote naam gebouwd. Ook de uitvoering vanuit de streek zelf mag als zeer duurzaam worden bestempeld. Toekomstige uitdagingen liggen in een duurzame ruimtelijke inrichting van het landschap, energielandschappen en het “verwaarden” van de maatschappelijke baten als gevolg van duurzaamheid. Het is daarbij van belang dat grote marktpartijen (zoals Heineken) hierin (financieel) het voortouw nemen waarbij de HW vanuit een faciliterende/participerende rol aan deelneemt. HUP Hoeksche Waard De Hoeksche Waard moet met haar “duurzaamheidslogo” een “hup” kunnen maken naar de Randstad. De Noordrand (bedrijventerrein) van de Hoeksche Waard kan hierin een belangrijke functie vervullen. In de “hup” vindt niet alleen een bundeling plaats van (landbouw)producten maar kan ook de kennis en kunde “verhandeld” worden en heeft daarbij ook potentie als TOP (toerische opstap punt) of recreatieve transfer-locatie waar vanuit diverse recreatieve activiteiten “van start” gaan.

Wat willen we bereiken? We willen ons in de toekomst gaan richten op twee pijlers. 1. Duurzame ontwikkeling landbouw 2. Recreatie en Toerisme (vrijetijdseconomie) Ad 1)

Duurzame ontwikkeling landbouw

De ambitie is een fijnmazig netwerk van zo’n 3 à 4% van het akkerbouwareaal in de Hoeksche Waard. Naast het creëren van een duurzame groen-blauwe dooradering is er aandacht voor verbreding van de landbouw met bijvoorbeeld agrotoerisme, zorglandbouw en duurzame energie. In de Hoeksche Waard worden in het akkerbouwgebied bloemrijke akkerranden door de agrariërs beheerd die ook bijdragen aan plaagbestrijding. Samen met de agrarische ondernemers, het waterschap en de provincie wil de HW nieuwe mogelijkheden om biodiversiteitsdoelen en groenblauwe diensten verder blijven verkennen/verbreden en realiseren. De provincie agendeert bij de gebiedspartijen het belang van een (gezamenlijke) lobby voor een voldoende structurele financiering van groenblauwe diensten via het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) in Europa. Gericht op de ambitie Agrarisch ondernemerschap en de gewenste aansluiting bij het nieuwe GLB start het project “Pilot Ecological Focus Area Hoeksche Waard”. Een extra kans voor de akkerbouw in de Hoeksche waard is gelegen in de directe nabijheid van het stedelijke gebied van Rijnmond en Drechtsteden. Met stadslandbouw worden inwoners meer verbonden met het groen in de directe omgeving van de stad en betrokken bij de landbouw. In 2006 is door het Rijk (Toekomstagenda Milieu) en provincie in de Hoeksche Waard een proeftuin gestart rond duurzame akkerbouw (FAB= Functionele Agrobiodiversiteit). Op basis

19

Landschap

van een ontwerp voor groenblauwe dooradering door Alterra (Alterra rapport 1042) voor natuurlijke plaagonderdrukking, in opdracht van de agrarische sector, is een proefgebied rondom Strijensas ingericht. Wageningen Universiteit begeleidde het project. Veel bloemrijke stroken zijn in het akkerbouwgebied gelegd. Daarnaast is onder leiding van waterschap en medegefinancierd door provincie, gestart met het aanleggen van zogeheten agroranden, bloemrijke randen langs watervoerende sloten, mede ten behoeve van een betere waterkwaliteit. De uitkomsten vanuit het proefgebied waren zeer succesvol in graan en aardappel en hebben geleid tot een Europees International Learning Network rond natuurlijke plaagregulatie. Binnen de Hoeksche Waard zelf is als vervolg op deze projecten en ideeën HWODKA (samenwerkingsverband akkerbouwers en wetenschap in de Hoeksche Waard) van start gegaan met precisie landbouw, duurzaam bodembeheer en natuurlijke plaagregulatie. Als vervolg op het FAB-project bij Strijensas is In 2012 is een project van drie jaar gestart in het kader van het onderzoeksprogramma “Biodiversiteit werkt” (OBW) waarin wetenschappers uit verschillende universiteiten samenwerken in de Hoeksche Waard en onderzoeken hoe biodiversiteit en daarmee samenhangende ecosysteemdiensten als natuurlijke plaagregulatie, bestuiving en gezonde bodems maximaal kunnen worden benut. In februari 2013 is een convenant getekend tussen Wageningen Universiteit (Alterra), de provincie Zuid-Holland en Heineken bv. Een onderdeel binnen dit convenant is het samenwerken van Provincie en Heineken op het gebied van duurzame akkerbouw. Heineken is als brouwerij afhankelijk van voldoende gerst om de ketens duurzaam te vullen en is één van de grondleggers van de Stichting Veldleeuwerik die zich richt op duurzaam bodembeheer binnen de akkerbouw. Naast het duurzaam telen van gerst en duurzaam bodembeheer in de akkerbouw gaat het bij Heineken tevens om het verduurzamen van de gehele keten. Van boer tot consument. Het is het streven om de vele kennis de laatste tien jaar opgedaan in zowel de Hoeksche Waard (Agro Lab en Agrocluster) als in de Flevopolders (stichting Veldleeuwerik) binnen de Hoeksche Waard bij elkaar te brengen door de akkerbouwers uit de streek, Wageningen Universiteit, de provincie Zuid-Holland en de Stichting Veldleeuwerik om zo de proeftuin Hoeksche Waard een vervolg te geven. Het Rijk (I&M en EZ) heeft aangegeven te willen investeren in de wetenschappelijke monitoring. Dit initiatief zal zeker ook in 2015 zijn verdere uitwerking krijgen en moeten uitmonden in een (internationale) proeftuin Hoeksche Waard. Ad b) Recreatie en Toerisme De toegankelijkheid en belevingswaarde van het landelijk gebied vanuit het stedelijk netwerk worden verbeterd dankzij investeringen in het provinciaal wandelroutenetwerk en het fietsknooppuntennetwerk en de verkenning en ontwikkeling van nieuwe Toeristische Overstap Punten en Poorten. Binnen de Groenagenda van de provincie is het eiland Tiengemeeten aangewezen als belangrijke groene bestemming buiten het stedelijke netwerk en is de Hoeksche Waard zoekruimte voor een zogeheten recreatieve poort (Heinenoord Poort). Het gaat dan om het streekmuseum, promotie, start recreatieve routes, goede bereikbaarheid vanuit Rotterdam en de distributie en verkoop van specifieke akker- en streekproducten vanuit de Hoeksche Waard. Zo’n regionale aanbieding van streekproducten heeft veel organisatorische en verkeerstechnische voordelen en werk kostenbesparend voor de agrariër De sector toerisme en recreatie is volop in beweging en erg dynamisch. Van recreatieondernemers wordt verwacht dat ze steeds sneller anticiperen op de snel wijzigende consumentenwensen. De vraag naar luxe, comfort, wellness en beleving, de gezonde levensstijl, de verlangde kwaliteitsverbetering, de daardoor toenemende ruimtebehoefte en nieuwe doelgroepen vergen veel creativiteit van de ondernemers De markt voor verblijfsrecreatie is versnipperd. Vele kleine en middelgrote bedrijven moeten concurreren met grote (inter-) nationale ketens. Daarnaast heeft de verblijfsrecreatiesector te maken met omzetdalingen. De kosten daarentegen stijgen. De sector heeft meer ruimte nodig.

20

Landschap

Diverse bedrijven willen uitbreiden vanwege schaalvoordelen of om voldoende kwalitatief aanbod te kunnen bieden en daarmee in te spelen op de wens van de klant naar meer vierkante meters per accommodatie. Om te kunnen concurreren, moeten de meeste ondernemers hun bedrijf opwaarderen. Tevens zal de opbrengst per standplaats/logieseenheid omhoog moeten om de marges op peil te houden. Kleine bedrijven sluiten zich in toenemende mate aan bij een keten, waardoor op den duur vaak schaalvergroting optreedt. Ondernemers in de verblijfsrecreatie zullen de komende periode vooral veel innovatiever gaan opereren. Nieuwe concepten, combinaties van producten, toevoeging van service-elementen en de toepassing van ICT bieden kansen voor innovatieve verbindingen. Te denken valt aan zorgvakanties en ecotoerisme, maar ook aan het combineren van het verblijfsrecreatieve aanbod met een wellnessproduct. Dit geldt niet alleen voor verblijfsrecreatie, maar eveneens voor de horeca. De horeca speelt in op de trend naar wellness, maar ook op kwaliteit en beleving. Een voorbeeld is het serveren van gezonde drankjes aan een strandsetting in een café. De informatieoverdracht via Internet groeit. Dit houdt in dat iedere consument zich uitgebreid kan oriënteren op zijn bezoek, maar ook alternatieven kan bezichtigen. Hierdoor zal de (internationale) concurrentie nog meer toenemen. Het aantal online reserveringen is flink gestegen. Ontspannen in een natuurrijke omgeving of op het platteland voert in de dagrecreatie de boventoon. Voor de Hoeksche Waard is er nog veel te winnen op het terrein van dag- en verblijfsrecreatie. Hier willen we de komende jaren meer ontwikkelingen mogelijk gaan maken. Ook hier is de verbinding tussen stad en platteland een hele interessante. De kwaliteiten van de Hoeksche Waard kunnen bij uitstek ingezet worden om meer bezoekers van buiten de Hoeksche waard aan te trekken dan nu de praktijk is. Het zal ook een stimulans betekenen voor de eigen werkgelegenheid en dus jongeren meer kansen bieden om hier hun bestaan op te bouwen. Wat vaak terugkomt in de discussie rondom recreatie en toerisme is dat de Hoeksche Waard een echte publiekstrekker mist. Natuurlijk is er het unieke landschap waar het prima fietsen, wandelen, varen is maar toch lijkt dit niet voldoende om veel bezoekers van buitenaf aan te trekken en daarnaast om interessante inkomsten voor de Hoeksche waard binnen te halen. De economische pijler is t.a.v. de huidige recreatiemogelijkheden op dit eiland vaak onderbelicht gebleven. Dit moet veranderen. Het moet mogelijk zijn om meer inkomsten te genereren in dit gebied. Dit betekent overigens wel dat er meer mogelijkheden gecreëerd moet worden voor ondernemers om meer te kunnen ondernemen (minder regels, voorschriften en kaders). Het ontwikkelen van een echte trekker of thema waar de Hoeksche Waard zich echt mee onderscheidt is een mooie uitdaging voor de komende jaren.


Landschap Structuurvisie Hoeksche Waard 2030 Uitvoeringsprogramma van de Structuurvisie Hoeksche Waard 2010-2014 Meerjarenprogramma 2014-2018 Groenblauwe Structuur Actieplan Biodiversiteit Fase 2 Landschapsbeheerplan Hoeksche Waard

21

Tijdsperiode

Vastgesteld

2010-2030 2010-2014

2009 2010

2010-2014

2008 2012

Landschap

Beleidsdocument

Tijdsperiode

Vastgesteld

Recreatie en Toerisme Visie Verblijfsrecreatie Kampeerbeleid Hoeksche Waard

2007-2020 2008-2020

2006 2008

Wat gaan we daarvoor doen? •

Programma Biodiversiteit werkt (UvA, Leiden, WUR)

•

Agroranden (Waterschap, ANV Rietgors)

•

Precisie-landbouw (HWODKA)

•

Duurzame bodem (Stichting Veldleeuwerik)

•

Duurzame ketens graan/gerst (Heineken)

•

Biodiversiteitkeurmerk (Kruidenier Foodservice)

•

Stadslandbouw en professionaliseren ketens (Rotterdam)

•

Project Ecological Focus Area

Concrete doelstelling

Activiteiten


Groen blauwe structuur Start 2014 Afronding 2015

Realiseren van wandelroutenetwerk Hoeksche Waard (of zetten we dit bij R&T) Regeling Groenblauwe diensten; ontwikkelen van een duurzame financieringsstructuur voor ecologisch beheer.

Opstellen plan en uitvoeren. Duurzaam regelen beheer en onderhoud - Opstellen Regeling GBD na implementatie beleid GLB (publiek spoor) - Faciliteren privaat spoor Regeling GBD - Opstellen maatregelplan in navolging van het landschapsbeheersplan (2011)

Akkerrandenregeling; bevordering biodiversiteit in de HW; waterkwaliteit opp.water, landschappelijke kwaliteit

Uitbreiding areaal agroranden HW

Start 2007 doorlopend 2015

Fijnmazig netwerk; pilot hoe een fijnmazig groenblauw netwerk geïntegreerd wordt in het grootschalig open landbouwlandschap van HW

opschaling areaal/deelnemers pilot t/m Regeling GBD vanaf 2014

Start 2008 doorlopend tot 2015

22

Doorlopen tot 2015

Landschap

Concrete doelstelling Recreatie en Toerisme Paden en routes; zorgen voor goed beheer en onderhoud van recreatieve paden en routes

Aantrekken toeristische publiekstrekker (Toeristische) veerdiensten

Informatievoorzieningen en knooppunten; ontwikkeling en versterking recreatief netwerk Voorlichting en Promotie Marketing en promotie; profilering van het toeristisch product Hoeksche Waard. Dit breder trekken, niet alleen toeristisch product, maar hele spectrum van wonen, werken en recreeren

Logo/beeldmerk

Natuur- en milieueducatie, uitvering meerjarenprogramma (nog op te stellen in 2014)

Activiteiten

-

Wandelpaden fietsknooppuntensysteem Kanoroutes Uniforme objectbewegwijzering en overige ondersteunende voorzieningen

Realisatie (planning) Doorlopend

-

n.t.b.

- 2 recreatieve fietsveer verbindingen - Continuering Deltapontjes 20142015 (en verder) - Algemeen beleid exploitatie toeristische veerdiensten HW

Start 2009 doorlopend tot 2015

n.t.b. n.t.b.

- Vermarkten van het gebied - Vergroten van de naamsbekendmakingHoeksche Waard - Infopunt nieuwendijk; contract loopt door tot en met 2016; zorgdragen voor promotiemateriaal - Betere samenwerking van betrokken partijen - Platform Recreatie & Toerisme nieuwe stijl Verstrekken logo Hoeksche Waard aan organisaties en bedrijven - Is inmiddels geen apart onderdeel meer - Uitvoering Jaarprogramma NME 2015

23

Start 2008 doorlopend naar 2015

Jaarlijks/ doorlopend

doorlopend

Landschap

Wat mag het kosten? concept Jaarrek 2013

concept Begroting 2014 w ijziging

MJ Begroting MJ Begroting MJ Begroting MJ Begroting 2015 2016 2017 2018

Landschap Groenblauwe structuur

141.845-

40.619-

24.370-

15.370-

15.370-

15.370-

Cultuurhistorie, archeologie Recreatie en toerisme Voorlichting en promotie Nationaal Landschap algemeen H.W. Subtotaal uitgaven

12.907124.34444.8366.400-

136.60062.0401.020-

120.70028.930-

120.70024.240-

100.31024.240-

100.31024.240-

330.332-

240.279-

174.000-

160.310-

139.920-

139.920-

25.314355.646-

26.970267.249-

27.250201.250-

27.250187.560-

27.250167.170-

27.250167.170-

66.635 13.755 198.390

48.265 14.060 201.860

49.209 14.060 201.860

49.209 14.060 201.860

49.209 14.060 201.860

49.209 14.060 201.860

198.390-

201.860-

201.860-

201.860-

201.860-

201.860-

80.390

62.325

63.269

63.269

63.269

63.269

275.256-

204.924-

137.981-

124.291-

103.901-

103.901-

275.256 -

204.924 -

137.981 -

124.291 -

103.901 -

103.901 -

Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Inwonerbijdrage Bijdrage NME Inwonerbijdrage tbv regiofonds (groen/blauw ) Storting regiofonds inw onerbijdrage groen/blauw Totaal baten Saldo Baten en lasten Landschap Regiofonds Resultaat Landschap

Toelichting: Algemeen In 2014 wordt het nieuwe regionale meerjarenprogramma en uitvoeringsprogramma door de raden vastgesteld. Deze vormen de basis voor de projecten die in de periode 2015-2018 worden uitgevoerd. Omdat deze nog bekend is, wordt in de begroting uitgegaan van het doortrekken van de eerdere begrotingen. Jaarrekening 2013 vs begroting 2015 Bij groenblauwe diensten en voorlichting & promotie werden in 2013 een aantal grote subsidieprojecten qua werkzaamheden afgerond (Fijmazigestructuur Fase 4 en Toegankelijkheidsfase 3) en vindt de definitieve vaststelling plaats in 2014. Begroting 2014 vs begroting 2015 Bij groenblauwe diensten, Recreatie & Toerisme en Voorlichting & Promotie lopen nog een aantal subsidieprojecten die in 2014 afgerond worden qua werkzaamheden. Dit betreft de projecten Ecological Focus Area’s, Marketing en Promotie 2012-2013 en Uniforme bewegwijzering.

24

Landschap

Programma 3

SAMENLEVING

Het programma Samenleving is er op gericht om uitvoering te geven aan de Regionale sociaalmaatschappelijke structuurvisie Hoeksche Waard 2010-2020/30. Deze visie vormt een paraplu voor de lokale ontwikkelingen, maar dan op de schaal van de Hoeksche Waard. De lokale gemeenschappen vormen de kern binnen het maatschappelijk beleid. Burgers wonen en leven daarin met elkaar en dragen zorg voor elkaar. Sportverenigingen, sociaal-culturele verenigingen, muziekverenigingen en kerken spelen hierin een belangrijke rol. Het vrijwilligerskader en de mantelzorgers zijn voor de Hoeksche Waard steunpilaren in het behouden en zelfs versterken van de leefbaarheid. Per gemeente kunnen de vragen van burgers verschillen. Lokale bestuurders kennen de vraag van hun burgers en vertalen deze vraag naar beleid en uitvoering. Burgers worden daarbij door hun gemeentebestuurders betrokken. Op een aantal terreinen is de gemeentelijke schaal te klein om kwalitatief goede voorzieningen te waarborgen. Op deze terreinen werken de gemeenten in de Hoeksche Waard samen in het SOHW. Op het regionale niveau worden bovenlokale ontwikkelingen gestuurd en wordt gezamenlijk inhoud gegeven aan lokale behoeften. Wat lokaal niet haalbaar is, wordt in samenwerking wel haalbaar gemaakt. ‘Lokaal wat kan, regionaal wat moet’ is daarbij het credo. Regionale strategische keuzes zijn nodig om lokaal maatwerk te kunnen leveren. Op enkele terreinen is ook de schaal van de Hoeksche Waard te klein om tot adequate oplossingen te komen. Dan wordt bovenregionaal samengewerkt, zoals bijvoorbeeld in de Dienst Gezondheidszorg & Jeugd. Transformatie Sociaal Domein Op 29 oktober 2012 jl. is het Regeerakkoord VVD - PvdA "Bruggen slaan" verschenen. In het regeerakkoord wordt de gemeenten een grotere rol toebedeeld in de aanpak van maatschappelijke problemen. De decentralisaties in het sociale domein worden doorgezet. Echter met aanzienlijke financiële taakstellingen. Dit betekent concreet dat de gemeenten afzonderlijk niet in staat zullen zijn om deze transformatie ter hand te nemen. Op sommige onderdelen zal zelfs boven-regionaal de oplossing moeten worden gezocht. Deze grote opgave die op de Hoeksche Waardse gemeenten in hoog tempo afkomt vraagt om een regionale aanpak. Het transformatie proces richt zich niet alleen op de drie grote decentralisaties (Jeugd, Awbz, Participatie) maar het gaat om het hele domein. Dus ook de andere terreinen zullen geraakt worden of moeten een transitie traject ondergaan. De impact is dus veel breder. Naast de inhoudelijke afweging is het vooral ook vanuit financieel oogpunt van essentieel belang dat er samenwerking tussen de verschillende onderdelen (integrale aanpak) binnen het sociaal domein wordt georganiseerd. Daarom is er nu een Hoeksche Waardse brede projectstructuur om de transities ter hand te nemen. Dit vraagt van alle partijen (gemeenten, SOHW, maatschappelijk middenveld) veel inzet. Visie op het Sociaal Domein Daarnaast is er inmiddels een visie op het sociaal domein vastgesteld. Deze visie geeft een antwoord op vragen als: wat zijn de nieuwe taken en verantwoordelijkheden voor de gemeenten, wat zijn de consequenties voor de inwoners, instellingen/organisaties en de gemeenten zelf? Wat wordt de nieuwe positie van de gemeenten? Wat willen we zelf blijven

25

Samenleving

doen, wat kunnen we zelf doen en wat vinden we dat anderen juist meer moeten doen. De visie is een belangrijk uitgangspunt voor het totale transformatieproces wat loopt van 2013 tot 2017.

Wat zijn de trends en ontwikkelingen? Transities Vanaf 2014 tot 2017 worden de gemeenten geconfronteerd met grote decentralisaties. Delen van de AWBZ (begeleiding) worden vanaf 2015 overgeheveld naar gemeenten, evenals de jeugdzorg (2015 – 2016) en de uitvoering van de nieuwe Participatiewet (vanaf 1 januari 2015). Daarnaast zijn er nog andere transities welk op de gemeenten afkomen. Speciale aandacht gaat uit naar de samenhang tussen de transities. Eigen kracht De samenleving kenmerkt zich steeds meer door de hoge mate van zelfbewustzijn waarmee burgers hun eigen behoeften onderkennen. Een grote groep burgers is in staat eigen oplossingen te vinden voor de vraagstukken waarmee zij wordt geconfronteerd. Het appel dat de samenleving doet op de eigen kracht en de eigen verantwoordelijkheid van haar burgers is bovendien sterker geworden. Ook de toekomstige jeugdzorg, begeleiding en de Participatiewet doen een sterk appel op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Het communiceren van deze verwachtingen zullen ook in 2015 een belangrijk speerpunt blijven. Regionalisering instellingen Veel instellingen zijn de afgelopen jaren gefuseerd tot een regionaal of bovenregionaal niveau. Vanaf 1 januari 2014 is er één welzijnsinstelling in de Hoeksche Waard. Deze schaalvergroting doet een sterk beroep op de samenwerking tussen de gemeenten in de Hoeksche Waard. In 2015 zullen deze (maatschappelijke) organisaties veel moeten bijdragen in het slagen van het totale transformatie proces. “Pact van mijn Hart” Wonen, Zorg en Welzijn is een belangrijk integraal thema, dat zowel het domein Ruimte (wonen en volkshuisvesting) als het domein Economie (midden- en kleinbedrijf/winkels) beïnvloedt. Het “Pact van mijn Hart” met prestatieafspraken op deze terreinen, ondertekend op 22 september 2010 door 27 partijen, is kaderstellend bij de uitwerking van de door de gemeenteraden vastgestelde visies op de regionale ontwikkeling. Tot de ondertekenaars behoren naast de gemeenten, zorgaanbieders, woningcorporaties en welzijnsinstellingen in de Hoeksche Waard. Voor 2014 is er een uitvoeringsprogramma opgesteld waarbij de verwachting is dat een aantal onderwerpen nog door zullen lopen in 2015.

Wat willen we bereiken? Actief betrekken van het maatschappelijk middenveld, instellingen/organisaties bij de ontwikkelingen. Samenwerken wordt het devies. Alleen zo kunnen de taken goed verdeeld worden en op elkaar worden afgestemd. We willen uiteindelijk er ook voor zorgen dat er goed gecommuniceerd wordt naar de inwoners/instellingen/organisaties. Het verwachtingspatroon moet helder zijn. Wie is waar voor verantwoordelijk. Dit vraagt om extra investeringen op dit gebied. Vanuit het afgesloten Pact van mijn Hart (een samenwerkingsovereenkomst tussen de spelers binnen Wonen, Welzijn en Zorg) wordt ieder jaar een regioverkenning uitgevoerd. Met deze input in de hand worden nieuwe doelstellingen voor de komende jaren geformuleerd. Dit is nodig om:

26

Samenleving

De zelfredzaamheid in de samenleving (voor groepen die dit het meeste nodig hebben) te versterken. Een realiseren van een kwalitatief en integraal aanbod van extramurale zorg en ondersteuning (voor de verschillende groepen kwetsbare burgers) in dorpen en buurten, gekoppeld aan lange termijn betaalbaarheid, dat aansluit bij de ideeën van de kanteling (eigen kracht, duurzaam dichtbij, buurtsteunconcept). Door een toegankelijk en goede ondersteuning op basis van zelfredzaamheid er voor te zorgen dat iedereen mee kan doen en is formele zorg niet of pas later nodig.

Wat hebben we al? • •

“Pact van mijn Hart”, Wonen, Welzijn & Zorg Hoeksche Waard 2010-2030 Visie op het Sociaal Domein in de Hoeksche Waard (vaststelling medio 2013)

Wat gaan we daarvoor doen? •

Bij elke actie/pilot/project uitgaan van de ‘eigen kracht’ van de inwoner.

•

Formuleren duidelijke visie op vrijwilligers en mantelzorgers en match dit met het beleid.

•

Ga in gesprek met organisaties over de ondersteuningsbehoefte, heb aandacht voor verschillende groepen en vormen.

•

Het ontwikkelen van een regionaal mantelzorgbeleid

•

Opzetten wijkteams. Met organiserende partners opzet van het onderzoek/evaluatie bespreken. Dit zal een combinatie zijn van kwalitatief en kwantitatief onderzoek waarbij gegevens over aantallen en soort interventies door de hulpverleners worden geleverd en waarbij via interviews het kwalitatieve deel wordt ingevuld. Hierbij is het aandeel dat door de burger in de wijk wordt geleverd een belangrijk aandachtspunt.

•

Communicatietraject opzetten over langer zelfstandig blijven wonen en woningaanpassingen van de bestaande woningvoorraad.

•

Zorgen voor een passend aanbod aan welzijnsvoorzieningen. Hier zullen regionale keuzes in moeten worden gemaakt waarbij gestuurd wordt op concentratie van voorzieningen

•

Monitoren van de prestatieafspraken uit het Pact van mijn Hart en de knelpunten in kaart brengen.

•

Doorstroming bevorderen van senioren naar een geschiktere woning.

•

Onderzoeken van mogelijkheden voor mobiliteit. Het is van belang om alternatieven te stimuleren, bijvoorbeeld in de sfeer van (reeds ontwikkelde) vrijwilligersvervoerprojecten.

•

Het zorgen voor procesondersteuning en samenwerking bij de uitvoering van het Pact van mijn Hart.

27

Samenleving

Wat mag het kosten? concept Jaarrek 2013 Samenleving RAS RAS coordinatiekosten Jeugd Cultuurnetwerker Cultuurparticipatie Wonen-welzijn-zorg Sociaal domein CJG in de Wijk Subtotaal uitgaven



2.794240.14122.0002.865 145.66523.409431.143-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

23.409 431.143

-

-

-

-

-

Saldo Baten en Lasten

-

-

-

-

-

-

Resultaat Samenleving

-

-

-

-

-

-

Doorbelasting middelen Totaal uitgaven

431.143-

Bijdrage provincie RAS Bijdrage gemeenten RAS Bijdrage gemeenten Sociaal domein Bijdrageprovincie CJG Totaal baten

164.318 97.752 145.665

-

-

-

Toelichting: In 2013 is besloten de financiering van het project 3D (Sociaal Domein) door de gemeente Cromstrijen te laten plaatsvinden.

28

Samenleving

Programma 4

VEILIGHEID

Het programma Integrale Veiligheid is gericht op het ontwikkelen, implementeren en stimuleren van gemeenschappelijk integraal veiligheidsbeleid voor de Hoeksche Waard. Een en ander conform de doelstellingen en taken zoals omschreven in de gemeenschappelijke regeling. De hoofddoelstelling is het voeren van een gemeenschappelijk integraal veiligheidsbeleid met de vijf gemeenten op de Hoeksche Waard.

Wat zijn de trends en ontwikkelingen? Algemeen In haar rapportage van januari 2013 geeft de VNG aan dat de komende jaren (2014-2015) dezelfde inhoudelijke thema’s in het veiligheidsdomein actueel zullen blijven als in de jaren hiervoor. Inbraken, overlast jongeren, overlast in de leefomgeving en alcohol en drugsgebruik onder jongeren blijven de dominante thema’s. Dit sluit aan bij de gemeentelijke veiligheidsplannen en het beleidsplan van de eenheid Rotterdam. Regie en Sturing Opschaling zal ook de komende periode het thema blijven binnen het veiligheidsdomein. Met de komst van de landelijk politie is de schaal van samenwerking verschoven van Zuid-Holland Zuid naar de regionale eenheid Rotterdam, gelijk aan het openbaar ministerie. De opschaling werkt ook door in de veiligheidsprojecten waarin de gemeenten participeren. Het Regionaal Informatie en Expertisecentrum( RIEC) en de Veiligheidsalliantie (voorheen Veiligheidssociëteit) schalen op naar het niveau van de regionale eenheid. Ook de Veiligheidshuizen Zuid-Holland Zuid en Rotterdam zullen in toenemende mate de samenwerking en afstemming opzoeken. Deze opschaling biedt kansen voor het versterken van de kennis en kunde bij de verschillende organisaties en het harmoniseren van werkprocessen voor een grotere effectiviteit. Anderzijds houdt de opschaling een uitdaging in op het gebied van regie en sturing binnen het geheel van de 32 gemeenten die de regionale eenheid Rotterdam vormen. Op het gebied van brandweetaken en rampenbestrijding blijft het schaalniveau van Zuid-Holland Zuid gehandhaafd. De basis voor regie en sturing in en vanuit de Hoeksche Waard wordt gevormd door de integrale veiligheidsplannen van de 5 gemeenten, het beleidsplan van de Regionale Eenheid Rotterdam en het beleidsplan Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Taken en bevoegdheden. Op 1 januari 2013 zijn er op het gebied van veiligheid 2 grote veranderingen geweest voor gemeenten. Het toezicht op de alcoholverstrekking is met de komst van de nieuwe Drank en Horecawet verschoven van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit naar de gemeenten. Per 1 januari 2014 zal ook de daadwerkelijke handhaving bij de gemeenten liggen. Binnen de Hoeksche waard wordt hierin gemeenschappelijk opgetrokken met het afstemmen van het beleid en het gezamenlijk aanstellen van handhavers. Anderzijds zijn de gemeentelijke brandweerkorpsen opgegaan in de Regionale Brandweer Zuid-Holland Zuid, waarbij taken en bevoegdheden van de gemeente zijn overgegaan naar de Veiligheidsregio en de gemeente de regierol houdt op de lokale brandweerzorg. In 2014 zal ook de laatste fase van de regionalisering, de overdracht van het vastgoed, gerealiseerd worden. Voor de gemeente OudBeijerland is dit overigens al gebeurd. Regionale samenwerking Vanaf 2012 werken de 5 gemeenten nauwer samen op het gebied van integrale veiligheid. Naast de beleidsmatige afstemming neergelegd in de 5 veiligheidsplannen wordt er jaarlijks een gemeenschappelijk werkplan opgesteld om uitvoering te geven aan die facetten uit de

29

Veiligheid

beleidsplannen die efficiënter en effectiever gemeenschappelijk kunnen worden opgepakt. De uitvoering van deze werkplannen geschiedt onder het SOHW. In 2014 zal voor de 5 gemeenten de aanzet gegeven worden voor de integrale veiligheidsplannen voor de volgende periode. De afstemming daarover zal via het SOHW worden gerealiseerd. Op het gebied van de rampenbestrijding wordt deze samenwerking getrokken door de regionaal medewerker rampenbestrijding. De samenwerking behelst onder meer een gemeenschappelijke opleidings- en oefencyclus voor de gemeentelijke rampenorganisaties en het Hoeksche Waardse piket ten behoeven van het Commando Plaats Incident (COPI). Financiering Voor het gemeenschappelijk werkplan wordt van elke gemeente een financiële bijdrage en een ureninzet gevraagd voor het realiseren van de projecten. Daarnaast worden de regionaal medewerker rampenbestrijding en de programmamanager veiligheid gemeenschappelijk gefinancierd. De financiering van de regionale veiligheidsprojecten geschiedt los van het SOHW.

Wat willen we bereiken? •

• •

Bijdragen aan een veilig leefklimaat in de Hoeksche Waard op het gebied van wonen, werken, leren en recreatie door uitvoering te geven aan het uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2014. Het blijven ontwikkelen van de gemeentelijke samenwerking op het veiligheidsdomein Waarborgen van een professionele gemeentelijke rampenbestrijdingzorg Hoeksche Waard breed.


Tijdsperiode

Vastgesteld

Gemeentelijke integrale veiligheidsplannen Beleidsplan Regionale eenheid Rotterdam Beleidsplan Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid

2011-2015 2013-2014 2012-2015

2011 2012 2012

Wat gaan we daarvoor doen? Concrete doelstelling Cyclus Opleiding & Oefenen gemeentelijke Rampenbestrijding Uitvoeren jaarplan Integrale Veiligheid HW 2015 Opstellen van het jaarplan Integrale Veiligheid HW 2015 Voeren van gemeenschappelijk integraal veiligheidsbeleid

Activiteiten Afwerken van de cyclus Opleiding & Oefenen gemeentelijke Rampenbestrijding Implementeren, uitvoeren, coördineren en monitoren van het jaarplan Opstellen van het jaarplan Integrale Veiligheid HW 2015 Coördineren van het afstemmen dan wel gemeenschappelijk opstellen van de gemeentelijke integrale veiligheidsplannen voor 2015-2018.

30

Realisatie (planning) Doorlooptijd 12 maanden Doorlooptijd 12 maanden Gereed 4e kwartaal 2014 3e en 4e kwartaal 2014

Veiligheid




Veiligheid Uitvoeringsprogramma Subtotaal uitgaven

2.379 2.379

7.6307.630-

7.6307.630-

7.6307.630-

7.6307.630-

7.6307.630-

Doorbelasting middelen Totaal uitgaven

1632.216

1807.810-

1907.820-

1907.820-

1907.820-

1907.820-

Bijdrage gemeenten Totaal baten

2.2162.216-

7.810 7.810

7.820 7.820

7.820 7.820

7.820 7.820

7.820 7.820

Saldo Baten en lasten Veiligheid

-

-

-

-

-

-

Resultaat Veiligheid

-

-

-

-

-

-

Toelichting Geen bijzonderheden

31

Veiligheid

32

Veiligheid

Programma 5.

ECONOMIE

Het programma Economie is gericht op het regionaal afstemmen van beleid en activiteiten op het gebied van economische zaken en beoogt daarmee de economische vitaliteit van de Hoeksche Waard te bevorderen. Algemene hoofddoelstelling is het stimuleren van de werkgelegenheid in het gebied, het actief inspelen op de behoeften vanuit het bedrijfsleven en het tot stand brengen van voldoende bedrijventerreinen voor de Hoekschewaardse vraag. De projecten die gerealiseerd worden in het programma Economie zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard 2010-2014 onder de deelprogramma’s: − S2 Werken − S7 Verkeer Een nadere beschrijving van de te realiseren projecten is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma. Voor 2015 kan niet meer worden uitgegaan van de projecten uit het Uitvoeringsprogramma 2010-2014. In 2014 wordt een nieuw regionaal uitvoeringsprogramma voor de periode 20152018 vastgesteld. In 2013 heeft een prioritering van de projecten in het regiofonds plaatsgevonden. Voor deze begroting is deze prioritering als uitgangspunt genomen.

Wat zijn de trends en ontwikkelingen? Economie Op het gebied van de economie presteert de Hoeksche Waard de laatste jaren onder het landelijke gemiddelde. Ook de werkgelegenheid is in de afgelopen jaren afgenomen. Daarentegen is er nog steeds sprake van een lage werkeloosheid doordat een groot deel van de Hoekschewaarders buiten de Hoeksche Waard werken. Dit vertaalt zich in een grote uitgaande pendel. Economische Agenda Zuidvleugel 2012-2015 De Zuidvleugel heeft voor komende jaren een agenda ontwikkeld om de economie te stimuleren. Versterking vindt plaats langs de hoofdlijnen van: transitie Haven Industrieel Complex, transitie Greenports, campus ontwikkeling en kennisintensieve zakelijke diensten. Voor de Hoeksche Waard liggen er aanknopingspunten als het gaat om het havencomplex en de Greenports. Werken Ontwikkeling economie Naast de bedreigingen die de ontwikkelingen met zich meebrengen, liggen er ook kansen zoals het benutten van de recreatief landschappelijke kwaliteiten, de biobased economie, de groei van de zorgeconomie en het aantrekkelijke woonklimaat. De gunstige ligging van de Hoeksche Waard tussen de sterke (economische) groeiregio’s Rotterdam en West-Brabant kan deze kansen versterken. Het is daarbij van belang te profiteren van de uitstralingseffecten van deze groeiregio’s. Om optimaal in te kunnen spelen op de economische kansen, zijn reeds in 2012 regionale economische doelen vastgelegd in de Sociaal Economische Visie met het bijbehorende actieplan. Als uitwerking is in 2013 het uitgiftebeleid herijkt en worden er in 2014 afspraken

33

Economie

gemaakt over de programmering van bedrijventerreinen. Het verder uitvoeren van het actieplan zal in 2015 opgepakt worden. Concrete economische kansen op het gebied van de vrijetijdseconomie en bio-based economie worden door de regio opgepakt en verder met betrokken (markt)partijen vormgegeven. Verkeer In 2014 is een regionaal Verkeer en Vervoerplan vastgesteld. In de periode 2015-2018 wordt de uitvoering opgepakt.

Wat willen we bereiken? Het programma economie richt zich op een slimme, duurzame en een landschappelijk verantwoorde groei van de economie van de Hoeksche Waard. Daarnaast worden binnen het programma Economie nieuwe financieringsvormen voor investeringen ontwikkeld voor de vulling van het Regiofonds. Verkeer en bevorderen van de bereikbaarheid zijn andere belangrijke onderdelen van het programma Economie. Werken − Versterking economische vitaliteit − Ontwikkelen onderscheiden werkmilieus voor verschillende typen bedrijvigheid − Ontwikkeling regionaal bedrijventerrein − Door financiële ondersteuning van de betreffende stichting: het bevorderen van de slagingskansen van beginnende ondernemers in de Hoeksche Waard − Versterken van de agrarische sector Verkeer − Verbeteren in- en externe bereikbaarheid (auto, OV en fiets) − Voldoen aan de eisen van duurzaam veilig − Ontwikkelen van een samenhangend regionaal wegennet, met een duidelijke scheiding tussen doorgaand en bestemmingsverkeer en tussen auto- en langzaam verkeer − Terugdringen en voorkomen van ecologische en landschappelijke versnippering door wegen


Economie Structuurvisie Hoeksche Waard 2030 Uitvoeringsprogramma van de Structuurvisie Hoeksche Waard 2010-2014 Verordening Regiofonds Werken Toekomstplan Glastuinbouw Sociaal Economische Visie Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma Sociaal Economische Visie Hoeksche Waard Herijking uitgiftebeleid Verkeer Regionaal Verkeer en Vervoerplan Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma Regionaal Verkeer en Vervoerplan Hoeksche Waard

34

Tijdsperiode

Vastgesteld

2010-2030 2010-2014

2009 2010

2010-2030

2010

2012-2024 2012-2022 2012-2016

2012 2012 2012

2013-2022

2013

2012-2022

2014

2012-2016

2014

Economie

Wat gaan we daarvoor doen? Concrete doelstelling

Activiteiten


Werken en verkeer Uitvoeren projecten nieuw regionaal uitvoeringsprogramma

Diverse projecten op het gebied van 2015-2018 wonen, milieu en energie en gebiedsontwikkelingen.

Wat mag het kosten? concept Jaarrek 2013 Economie Werken Verkeer en vervoer CHW Informatieloket bedrijven CHW Mentorproject Overige projecten E.Z. Subtotaal uitgaven Doorbelasting middelen Totaal uitgaven Inw onerbijdrage Totaal baten Saldo Baten en lasten Economie Regiofonds Resultaat Economie



22.99025.137-

48.4681.000-

15.000-

15.000-

15.000-

-

16.0002.25066.377-

8.0002.29059.758-

4.00019.000-

15.000-

15.000-

-

1.89468.271-

6.46066.218-

6.53025.530-

6.53021.530-

6.53021.530-

6.5306.530-

-

-

-

-

-

-

68.271-

66.218-

25.530-

21.530-

21.530-

6.530-

68.271 -

66.218 -

25.530 -

21.530 -

21.530 -

6.530 -

Toelichting Algemeen In 2014 wordt het nieuwe regionale meerjarenprogramma en uitvoeringsprogramma door de raden vastgesteld. Deze vormen de basis voor de projecten die in de periode 2015-2018 worden uitgevoerd. Omdat deze nog bekend is, wordt in de begroting uitgegaan van het doortrekken van de eerdere begrotingen. Jaarrekening 2013 vs begroting 2015 De werkzaamheden m.b.t. verkeer en vervoer zijn afgerond in 2013. De subsidie m.b.t. het mentorproject wordt afgebouwd en de lopende projecten bij werken worden in 2014 afgerond Programmering bedrijfsterreinen en Agrocluster). Begroting 2014 vs begroting 2015 Een aantal projecten zijn in 2013 gestart maar worden pas in 2014 afgerond. Het budget hiervoor is overgeheveld vanuit 2013 waardoor de begroting 2014 t.o.v. 2015 beduidend hoger is. Het betreft o.a. de projecten Programmering bedrijfsterreinen en Agrocluster.

35

Economie

36

Economie

Programma 6

BESTUUR

Het programma Bestuur is gericht op het ondersteunen van het bestuur van het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard bij de uitvoering van de regionaal afgesproken taken. Een en ander conform de doelstellingen en taken zoals omschreven in de gemeenschappelijke regeling. De algemene hoofddoelstelling is het mogelijk maken van goed bestuur door een optimaal verloop van de besluitvormingsprocessen en het beheren en zorg dragen voor, het daarbij benodigde personeel, de middelen en faciliteiten.

Wat zijn de trends en ontwikkelingen? Algemeen In de Hoeksche Waard doen zich een aantal belangrijke trends en ontwikkelingen voor die impact hebben op meerdere beleidsterreinen en die hoge eisen stellen aan de inzet van en samenwerking tussen gemeenten in de Hoeksche Waard. Gedoeld wordt op de demografische transitie, de economische stagnatie , een stagnerende woningmarkt, verdere decentralisatie van taken en verantwoordelijkheden (sociaal domein) in de richting van de lokale overheden onder gelijktijdige vermindering van de financiële middelen. Tevens wordt gewerkt aan de versterking van de regionale samenwerking conform de aanbevelingen uit het in 2013 door alle gemeenteraden vastgestelde rapport evaluatie regionale samenwerking. In 2014 zal besluitvorming plaatsvinden door de gemeenten over de stappen die gezet moeten worden in de richting van een definitieve samenwerkingsvorm (stip aan de horizon). Meerjarenprogramma en Actualisering uitvoeringsprogramma 2015 -2018 Na de verkiezingen in maart 2014 zal een nieuw meerjarenprogramma worden opgesteld door de gemeenteraden. Ook zal in het verlengde hiervan zal gewerkt worden aan een nieuw uitvoeringsprogramma voor de periode 2015 -2018. Dit zal eind 2014 aan de raden ter vaststelling worden aangeboden. Deze begroting is voor 2015 nog voor een belangrijk deel gebaseerd op de in 2009/2010 vastgestelde structuurvisie Hoeksche Waard en het daarbij behorende uitvoeringsprogramma. Bij het opstellen van het meerjarenprogramma en het nieuwe uitvoeringsprogramma worden betrokken de lopende projecten en dossiers, gesinaleerde trends en ontwikkelingen en de mede hieruit voortvloeiende (centrale) opgaven. Bij de totstandkoming van het uitvoeringsprogramma zal ook nadrukkelijk het maatschappelijk veld en het bedrijfsleven worden betrokken. Het nieuwe uitvoeringsprogramma zal t.z.t worden doorvertaald naar de meerjarenbegroting. Dialoogtafel /demografische ontwikkeling Om ervoor te zorgen dat de sociaal-economische vitaliteit in de HW ook op langere termijn behouden blijft is vanuit het SOHW een proces (dialoogtafel) op gang gebracht met het doel om samen met het maatschappelijk middenveld en de bedrijfsleven de ongewenste effecten te beperken en om de aanwezige kansen en kwaliteiten te benutten. Onderkend is daarbij dat het gezamenlijk optrekken van betrokken partijen in de HW i.c. het Rijk, de provincie en zo mogelijk de omliggende stedelijke regio’s, van cruciaal belang is. In 2014 vindt besluitvorming plaats over de belangrijkste opgaven voor de komende jaren, de daaruit voortvloeiende uitvoeringsagenda en de manier waarop alle betrokken partijen daar aan kunnen bijdragen. De uitkomsten hiervan dienen als input voor het op te stellen meerjarenprogramma en de te actualiseren uitvoeringsprogramma 2015 -2018 Regionale samenwerking Eind 2013 is het onderzoek naar de regionale samenwerking afgerond. Het evaluatie rapport is vastgesteld door de gemeenteraden en ook behandeld in het algemeen bestuur van het SOHW. Dit heeft geleid tot een aantal concrete aanbevelingen om de regionale samenwerking binnen

37

Bestuur

het kader van het SOHW te versterken. De gemeenteraden hebben zich op 18 december 2013 uitgesproken over de toekomstige samenwerkingsvorm. De komende jaren praten de gemeenten over de verdere vormgeving van de regionale samenwerking. Parallel daaraan wordt door het SOHW gewerkt aan een verbetering van de regionale samenwerking conform de aanbevelingen uit het rapport ERS. Onderwerpen die daarbij in beeld komen zijn: -

inzetten op procesregie om de kwaliteit van de beleidsprocessen en de transparantie van de samenwerking te vergroten implementatie van het begrip “opgaven gestuurd werken” vergoten slagvaardigheid vergroten betrokkenheid van het maatschappelijk veld inrichting en bemensing van het bureau SOHW afstemmen op de kerntaken investeren in een brede samenwerking o.a. oriëntatie op de regio’s buiten de Hoeksche Waard

Veranderende verhouding overheid ten opzichte van maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en burgers De trends en ontwikkelingen in de maatschappij, mede gevoed door de economische crisis, de bezuinigingen bij de overheid, de actieve participerende rol van burgers en het maatschappelijk veld vragen om een andere taak en rolopvattingen van de overheid. Ook het SOHW en de gemeenten zullen zich hierop gaan bezinnen. Dit vraagt de komende jaren een positiebepaling en het maken van afspraken bij de verdere concretisering van de opgaven waar de regio voor komt te staan. Deze bezinning zal gaan plaatsvinden oa. binnen het kader van de totstandkoming van een nieuwe uitvoeringsprogramma. Financiele middelen Bij de voorbereiding van het nieuwe uitvoeringsprogramma zal ook worden bezien op welke manier de opgaven voor de komende jaren uitgevoerd en gefinancierd kunnen worden. Dit mede gezien de steeds krappere budgetten voor investeringen, beheer en onderhoud. Nieuwe mechanismen en verdienmodellen zijn noodzakelijk. Van belang daarbij is dat wordt ingespeeld op de veranderende positie van de overheid in relatie tot andere betrokken partijen. De insteek daarbij zal zijn een gezamenlijke aanpak en verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen en het maken van goede afspraken over verdeling van taken, rollen en financiering. Integratie programma’s Samenleving en Veiligheid De inkomsten en uitgaven binnen de programma’s Samenleving en Veiligheid zijn niet geheel in begroting geïntegreerd. Deze zijn grotendeels opgenomen in de gemeentebegrotingen. Wel zijn voor het programma Samenleving opgenomen de uitgaven voor het project “Decentralisaties” alsmede de inzet van de programmamanager samenleving. Voor het programma Veiligheid zijn middelen opgenomen voor het Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid. Tevens is rekening gehouden met de inzet van de programmamanager veiligheid. Externe oriëntatie Regio’s concurreren in zekere mate met elkaar. Profilering naar buiten is belangrijk voor de vitaliteit van de Hoeksche Waard. In overeenstemming met de Structuurvisie Hoeksche Waard, wil het gebied een groene long zijn voor de Randstad (Zuidvleugel). Het bestuur zet de ingezette lijn voort om zich nadrukkelijker over de grenzen van de Hoeksche Waard te manifesteren. De contacten die in 2012/2013 zijn gelegd met de regio’s AlblasserdwaardVijfheerenlanden, Drechtsteden, Goeree-Overflakkee, Voorne-Putten en de BAR-gemeenten, zullen worden voortgezet.

Wat willen we bereiken? Het programma Bestuur en Middelen faciliteert en coördineert de inhoudelijke programma’s met als doel oplossingen te bieden voor deelprogramma overstijgende probleemstellingen. De doelstellingen zijn:

38

Bestuur

• • • • • •

Het verder ontwikkelen van de samenwerking tussen de gemeenten en met andere externe overheden en partijen mede voortvloeiend uit de door de raden eind 2013 vast te stellen toekomstvisie. Optimale strategische positionering van de Hoeksche Waard. Het ontwikkelen van nieuwe financieringsvormen en verdienmodellen ten bate van het Regiofonds Het versterken van het imago (aantrekkelijkheid en bestuurskracht) van de Hoeksche Waard door externe communicatie Planning en control van alle activiteiten van het samenwerkingsorgaan inclusief het beheer van het Regiofonds. De bestuursondersteuning dient zorg te dragen voor een geolied en goed samenwerkend werkveld wat bestaat uit de vijf aan de beleidsdomeinen gekoppelde Pfo’s, het Dagelijks en Algemeen Bestuur.


Tijdsperiode

Startnotitie evaluatie regionale samenwerking Projectopdracht dialoogtafel en concept startdocument Projectopdracht meerjarenprogramma / uitvoeringsprogramma 2015 - 2018

Vastgesteld 2013 2013 2013

Wat gaan we daarvoor doen? Concrete doelstelling

Activiteiten

Faciliteren van regionaal bestuurlijk overleg Optimale positionering Hoeksche Waard in extern krachtenveld. SOHW “in control”

Pfo’s, DB, AB en raadsledenoverleg Hoeksche Waard Strategische beleidsadvisering nieuwe ontwikkelingen Begroting, marap en jaarverslag

Half jaarlijks

Kaderstellende rol raden

Opstellen meerjarenprogramma / uitvoeringsprogramma 2015 -2018

2014

Versterken regionale samenwerking / uitwerking aanbevelingen rapport ERS Inzicht in de inkomsten en uitgaven van het Regiofonds Bevorderen samenwerking met maatschappelijke organisaties / bedrijfsleven

Opstellen plan van aanpak Uitvoering plan van aanpak

2014 e.v.

Beheer Regiofondsen verkenning nieuwe financieringsvormen Structureel overleg SOHW met maatschappelijke organisaties Coordinatie en afstemming beleidsprocessen / projecten Afronding/besluitvorming over project dialoogtafel / transitieatlas Integratie binnen het uitvoeringsprogramma 2015-2018 Persberichten, nieuwsbrieven en websitebeheer

Doorlopend

Mede vormgeven demografische transitie in samenwerking met alle betrokken partijen Communiceren van activiteiten van het SOHW

39

Realisatie (planning) Doorlopend Doorlopend

2x per jaar

2014 e.v.

Elk kwartaal

Bestuur




Bestuur Bestuurskosten Bestuursondersteuning Subtotaal uitgaven

30.757529.322560.079-

34.543583.485618.028-

592.831592.831-

15.570592.831608.401-

592.831592.831-

592.831592.831-

Doorbelasting middelen

70.628-

73.709-

74.480-

74.480-

74.480-

74.480-

630.707-

691.737-

667.311-

682.881-

667.311-

667.311-

682.537

713.565

682.537

713.565

712.621 712.621

712.621 712.621

712.621 712.621

712.621 712.621

51.830

21.828

45.310

29.740

45.310

45.310

Totaal uitgaven Inwonerbijdragen bijdrage derden Totaal baten Saldo Baten en lasten Bestuur algemene reserve Regiofonds Resultaat Bestuur

-872 50.958

34.543 -56.371 -

-45.310 -

-29.740 -

-45.310 -

Toelichting Jaarrekening 2013 vs begroting 2015 In 2013 is het project Dialoogtafels gestart en dat wordt in 2014 afgerond. In de begroting wordt voor de salariskosten uitgegaan van de vastgestelde formatie, bij de jaarrekening zijn de werkelijke gemaakte kosten verantwoord. Begroting 2014 vs begroting 2015 Geen bijzonderheden.

40

Bestuur

-45.310 -

Financiële specificatie Inleiding Het Besluit begroting en verantwoording schrijft voor dat de financiële begroting ten minste moet bestaan uit: • een overzicht van baten en lasten en de toelichting; • de uiteenzetting van de financiële positie en de toelichting. met aandacht voor: • de gronden waarop de raming is gebaseerd; • een verklaring van de aanmerkelijke verschillen ( rekening en Begroting 2014); • de incidentele baten en lasten. • Investerings- en financieringsstaat • Het verwachte EMU-saldo

41

Financiële specificatie

42


1. Overzicht van baten en lasten 2015

2016

2017

2018

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Ruimte -98 0 -98 -90 0 -90 -98 0 -98 -18 0 -18 Landschap -201 63 -138 -188 63 -124 -167 63 -104 -167 63 -104 Samenleving 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Veiligheid -8 8 0 -8 8 0 -8 8 0 -8 8 0 Economie -26 0 -26 -22 0 -22 -22 0 -22 -7 0 -7 Bestuur -667 713 45 -683 713 30 -667 713 45 -667 713 45 Resultaat voor -1.000 784 -216 -990 784 -206 -962 784 -178 -867 784 -83 betemming Mutaties in reserves 216 216 206 206 178 178 83 83 Resultaat na -1.000 1.000 0 -990 990 0 -962 962 0 -867 867 0 bestemming

Toelichting: De lasten en baten van de programma’s Samenleving en Veiligheid zijn niet (geheel) geïntegreerd in deze begroting. In het komende jaar zal duidelijk moeten worden welke taken en bijbehorende budgetten van deze programma’s onder de verantwoording van de Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard uitgevoerd gaan worden. 1.1. Gronden waarop de ramingen zijn gebaseerd In het volgende overzicht worden de belangrijkste uitgangspunten voor de Meerjarenbegroting 2015-2018 weergegeven In de begroting 2015 zijn financieel de volgende uitgangspunten gehanteerd: • de Begroting 2015 is op basis van de vastgestelde Begroting 2014 gemaakt waarbij rekening is gehouden met het door het Dagelijkse bestuur genomen besluit met betrekking tot prioriteren van projecten naar aanleiding van de Burap 2012 en een nader inschatting c.q. beoordeling van de vulling van het Regiofonds; • de inwonerbijdrage is niet verhoogd; • de salarissen begroot o.b.v. de vastgestelde formatie en berekend met de meest recente gegevens; • de kosten van projecten zijn niet verhoogd; • de projectkosten zijn netto opgenomen; • Verdeelstaat totale projectkosten: inhoudelijk product 75% projectleiding 20% communicatie 5%

43


2. Reservering Regiofonds Regiofonds Doel Het beheren van het Regiofonds Hoeksche Waard bestemd voor het dekken van de kosten van de projecten uit het Uitvoeringsprogramma Structuurvisie Hoeksche Waard 2011-2015 en zoals opgenomen in de programma’s Ruimte, Landschap en Economie.

De vulling van het Regiofonds met vaste, variabele en incidentele bijdragen door de gemeenten beheren en de uitgaven en inkomsten administratief vastleggen. De precieze invulling en regels met betrekking tot de uitgaven zijn opgenomen in de Verordening Regiofonds Hoeksche Waard. Het Regiofonds is gevormd bij de jaarrekening 2010 Commissie Hoeksche Waard (ZHZ) uit de vrijvallende middelen BWS. Saldo

concept Rekening

concept MJ begroting MJ begroting MJ begroting MJ begroting MJ begroting wijziging 2014 2015 2016 2017 2018

Regiofonds 2012 Lasten Totaal programma/projecten kosten

2013

Totaal ontrekking Baten Vaste bijdrage inwoner Variabele bijdrage locale ontwikkelingen

448.268

Totaal bijdragen resultaat/jaar Restultaat (cumulatief)

533.503

448.268

378.174

216.211

206.311

178.131

82.851

378.174

216.211

206.311

178.131

82.851

201.860

201.860 72.500

201.860 pm

201.860 pm

201.860 pm

198.390

201.860

274.360

201.860

201.860

201.860

249.878283.625

176.314107.311

58.149 165.460

4.451161.009

23.729 184.738

119.009 303.747

198.390

De structurele inkomsten en uitgaven in het Regiofonds zijn vanaf 2016 redelijk in evenwicht. Toch blijft het saldo van het Regiofonds een risico waarop streng gemonitoord moet worden.

44


3. Geprognosticeerd financieringsoverzicht Begroting 2015 Programmabegroting 2015 Stand op 1-1-2015 Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa geinvesteerde m iddelen lang Vaste financieringsm iddelen Eigen vermogen 1.1 Algemene reserve 1.2 Regiofonds Resultaat eigen verm ogen Voorzieningen 2.1 Renterisico BWS

Geraamde Geraamde stand Vermeerderingen Vermindering mutaties 2014 31-12-2014

110.001 9.981 119.983

-

-

128.720 107.311 236.031

1.109 1.109

274.360

216.211

274.360

216.211

58.149 -

128.720 165.460 294.180

58.149

v oorzieningen

-

-

-

-

Langlopende schulden langlopende schulden

-

-

-

-

-

Financieringsaldo lang Vastgelegd in: Vorderingen ( Debiteuren) Vlottende passiva Overlopende activa Overlopende passiva Banksaldo

-

110.001 8.872 118.874

-

Beschikbare m iddelen lang

-

1.1091.109-

-

236.031

274.360

216.211

58.149

294.180

116.048-

274.360-

215.102-

59.258-

175.306-

-

312.436 196.957227.575 255.24887.500 175.306

312.436 256.215227.575 255.24887.500 116.048

59.258

-

59.258

4. Verklaring verschillen Begroting 2015 en Begroting 2014 Het verschil tussen de Begroting 2015 en de Begroting 2014 wordt veroorzaakt voor het overgrote deel door het Uitvoeringsprogramma van de Structuurvisie en de prioritering hierin. Daarnaast is in 2013 enige vertraging in de uitvoering van projecten ontstaan. Deze worden in 2014 verder uitgevoerd. De verschillen per programma zijn bij de programma’s toegelicht.

45


5. Inwonerbijdrage Onderstaand wordt een specificatie gegeven van de opgenomen baten met betrekking tot de bijdrage per inwoner van de gemeenten. De algemene inwonerbijdrage bedraagt vanaf 2014 € 9,01. Deze geldt ook voor de Begroting 2015. Naast de algemene inwonerbijdrage wordt een bedrag van € 2,39 per inwoner in rekening gebracht als vaste bijdrage aan het Regiofonds (zie Reservering Regiofonds). Dit was het aandeel groen/blauw in de ‘oude’ inwonerbijdrage Commissie Hoeksche Waard. Conform besluit ‘Inrichting ambtelijke organisatie ten behoeve van de ondersteuning van de GR-SOHW’ van april 2011 wordt de inwonerbijdrage vanaf 2014 verhoogd ter dekking van de in 2011 vastgestelde formatie. In 2013 heeft er een analyse op de omvang van de benodigde ambtelijke capaciteit plaatsgevonden. Deze heeft geleidt tot bijstelling van de formatie In de begroting 2012 was ten opzichte van de inwonerbijdrage 2010 al een korting van 10% toegepast.

Overzicht inwonerbijdrage Inwonerbijdrage

Inw onerbijdrage Inw onerbijdrage tbv regiofonds Totaal

Begroting 2014 761.830





201.860 963.690

201.860 963.690

201.860 963.690

201.860 963.690

201.860 963.690

Begroting 2014 tbv projecten Economie tbv Ruimte tbv Landschap Totaal tbv projecten

Begroting 2015

Begroting 2016

Begroting 2017

Begroting 2018

48.265

49.209

49.209

49.209

49.209

48.265

49.209

49.209

49.209

49.209

Toelichting: Basis van de inwonerbijdrage is dat de ‘vaste’ lasten, zoals personeelskosten, algemene kosten en bestuurkosten gedekt kunnen worden ook als er geen dekking uit projecten gerealiseerd kan worden. Bijdrage per gemeente

Binnenmaas Cromstrijen Korendijk Oud-Beijerland Strijen Totaal

Inwoners MJ begroting MJ begroting MJ begroting MJ begroting MJ begroting 1-1-2014 2014 2015 2016 2017 2018 28.717 327.309 327.309 327.309 327.309 327.309 12.739 145.196 145.196 145.196 145.196 145.196 10.702 121.979 121.979 121.979 121.979 121.979 23.715 270.297 270.297 270.297 270.297 270.297 8.678 98.910 98.910 98.910 98.910 98.910 84.551 963.690 963.690 963.690 963.690 963.690

46


6. Incidentele baten en lasten

INCIDENTEEL

Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur

2015 2016 2017 Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten 58585858583232181814-

15104-

Regiofonds 104-

14 14

1510414 90-

1516106106-

4 4

15161064 102-

158787-

2424-

(x € 1,000) 2018 Saldo Lasten Baten Saldo 58141414-

158724110-

1414-

119119-

De begroting van de gemeenschappelijke regeling is gebaseerd op het aantal opgenomen projecten welke gefinancierd worden vanuit gemeentelijke bijdragen en worden gerealiseerd onder toezicht van het bestuur. Daarmee is in feite een zeer groot deel van de begroting van de gemeenschappelijke regeling incidenteel op de bestuurskosten en enkele reguliere activiteiten bij de overige programma na.

47


14119133-

7. EMU-saldo Op grond van het aangescherpte Stabiliteits- en Groeipact dienen overheden in Europees verband zich te houden aan de Europese begrotingsafspraken. Het Rijk wil zodoende meer ‘grip’ op het EMU-saldo en de schuldpositie van decentrale overheden. Ook lagere overheden moeten bijdragen aan het begrotingstekort van de collectieve sector. De voorgenomen investeringen van gemeenschappelijke regelingen maken deel uitmaken van de gemeentelijke opgave. Berekening EMU-saldo Gemeenten en Provincies

Vraag

1

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c .q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c ).

2+ 3+

Afsc hrijvingen ten laste van de exploitatie. Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie. Investeringen in (im)materiële vaste ac tiva die op de balans worden geac tiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebrac ht bij post 4 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste ac tiva (tegen verkoopprijs), voorzover niet op exploitatie verantwoord Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

45+

6+

7-

8+ 910 -

11 -

2014 2015 2016 2017 2017 volgens volgens volgens volgens volgens meerjarenrami meerjarenrami meerjarenrami meerjarenrami meerjarenrami ng (* € 1.000) ng (* € 1.000) ng (* € 1.000) ng (* € 1.000) ng (* € 1.000)

Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebrac ht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten Boekwinst bij verkoop van deelnemingen en aandelen.

Berekend EMU-saldo

48

-413 1

-216 1

-206 1

-178 1

-83 1

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

-412

-215

-205

-177

-82


Paragrafen In de begroting zijn in afzonderlijke paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede tot de lokale heffingen. Het Besluit Begroting en Verantwoording (de BBV) schrijft een verplicht aantal paragrafen voor, tenzij het desbetreffende aspect niet aan de orde is. Voor het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard zijn de paragrafen Weerstandsvermogen, Financiering, Instandhouding kapitaalgoederen en Bedrijfsvoering van toepassing.

49

Paragrafen

50

Paragrafen

Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing 1. ALGEMEEN 1.1 Inleiding Onder weerstandsvermogen wordt verstaan het vermogen van de gemeenschappelijke regeling om toekomstige onverwachte tegenvallers op te vangen, zonder dat een dergelijke tegenvaller directe consequenties heeft voor haar huidige beleid en/of daaraan verbonden activiteiten. Het weerstandsvermogen is van belang voor de mate waarin risico’s, waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of waarvoor geen verzekeringen zijn afgesloten, kunnen worden opgevangen. Om de relatie tussen de risico’s die de gemeenschappelijke regeling loopt en het noodzakelijke weerstandsvermogen in kaart te brengen zijn de risico’s geïnventariseerd en geclassificeerd naar: • het schadebedrag van mogelijke risico’s; • de inschatting dat het zich vooral zal doen.

1.2 Beleid Geconcludeerd is dat de risico’s gerelateerd zijn aan het vaste organisatiedeel en het projectendeel van de organisatie. In het algemeen kun je stellen dat als de projecten geen doorgang vinden er ook geen project gerelateerde risico’s zijn. Immers, op wat voorbereidende handelingen na, wordt er pas met een project gestart als er financieringsbronnen (subsidie) zijn toegezegd. Dus hiermee is feitelijk primair het eerste risico afgedekt. Daarnaast worden de projecten gefinancierd vanuit het regiofonds. Als het Regiofonds ontoereikend blijkt te zijn, worden de projecten heroverwogen en zodanig geprioriteerd, dat het regiofonds toereikend is. Ten slotte is het niet noodzakelijk om maatschappelijk geld van de deelnemende gemeenten in een projectenorganisatie op een rekening te storten, als diezelfde deelnemende gemeenten verplicht zijn om er steeds zorg voor dragen dat het openbaar lichaam te allen tijden over voldoende middelen beschikt om aan al zijn verplichtingen jegens derden te kunnen voldoen. Immers, in geval van opheffing van het openbaar lichaam worden de rechten en verplichtingen van het lichaam verdeeld over de deelnemers. Gelet op bovenstaande overwegingen is bepaald dat de totale risicowaarde van de geïnventariseerde risico’s met de volgende drietrap wordt afgedekt. Primaire dekking Projecten worden pas opgestart als de financiering van de opgenomen projecten zijn afgedekt en goedgekeurd door het dagelijks bestuur. Secundaire dekking De risicowaarde van organisatie-gerelateerde risico’s worden gedekt vanuit de algemene reserve en het budget voor onvoorzien. De risicowaarde van de project-gerelateerde risico’s worden voor zover als mogelijk gedekt vanuit de vaste bijdragen in het Regiofonds dat tot het weerstandsvermogen wordt gerekend. Bij een ontoereikend regiofonds worden de projecten zodanig opnieuw geprioriteerd dat het regiofonds wel toereikend is. Tertiaire dekking In de situatie dat, door het zich voordoen van een risico, de liquiditeit ontoereikend is om aan al zijn verplichtingen jegens derden te kunnen voldoen, zijn gemeenten verplicht om een aanvullende bijdrage te doen.

51

Paragraaf Weerstandsvermogen

Beheersen risico’s Binnen de organisatie is er sprake van ‘eenvoudig’ risicomanagement. De organisatie is zich bewust dat risico’s een expliciet onderdeel zijn van de afwegingen bij beslissingen. Bij de invulling van het risicomanagement wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande beheerstechnieken en instrumenten. Ten behoeve van de begroting zijn de risico’s uitgebreid geïnventariseerd. 2. Risico’s In het Besluit Begroten en Verantwoorden 2004 is als minimum eis opgenomen dat in de weerstandsparagraaf alle risico’s worden opgenomen, die tot op het moment van aanbieden van de begroting en meerjarenraming bij het algemeen bestuur bekend zijn. Inventarisatie Voor de begroting 2015 zijn na inventarisatie de volgende risico’s geclassificeerd. Kans

Hoog

Gemiddeld

Laag

Risico Kritiek -

Verzekeringen

-

Financiering subsidiemogelijkheden

Beduidend

Gering

- Regionale samenwerking

- Financiering subsidievoorwaarden

- Exploitatie Veerpont

De totale risicowaarde van de geïnventariseerde risico’s bedraagt per januari 2014 circa € 209.000. Bestaande uit : Organisatie gerelateerde risico's € 93.750 Project gerelateerde risico's € 115.000 De risico’s worden ingedeeld in: Politieke risico’s Financiële risico’s Bedrijfsvoering risico’s Politieke risico’s Regionale samenwerking ( Beduidend, Gemiddeld) Binnen de deelnemende gemeenten van de Hoeksche Waard liggen meerdere activiteiten op het gebied van regionale samenwerking. Mede onder invloed van de kabinetsplannen om gemeenten onder de 100.000 inwoners te dwingen tot fuseren, is er een brede evaluatie gedaan over de samenwerking binnen de Hoeksche Waard. De uitkomst van deze evaluatie is dat de Hoeksche Waardse gemeenten met uitzondering van de gemeenten Binnenmaas en Korendijk in de nabije toekomst willen samengaan. Deze ontwikkeling kan effect hebben voor het takenpakket van de GR.

52


Financiële risico’s Financiering –variabele inkomsten/subsidiemogelijkheden (Gering, Hoog) Vanwege de onzekere economische situatie en de bezuinigingen vanuit het Rijk zijn subsidies onzeker geworden. Projecten worden niet eerder gestart nadat de subsidie zeker is. De vinger wordt de komende tijd aan de pols gehouden. Financiering –subsidie voorwaarden ( Gering, Gemiddeld) Een groot deel van de projecten van het SOHW wordt gefinancierd doormiddel van externe subsidies. Toekenning van de subsidie is afhankelijk van in hoeverre het projectresultaat voldoet aan de subsidievoorwaarden. Bij niet voldoen kan de subsidie niet verstrekt worden of worden verminderd. Subsidiegevers zijn in toenemende mate strikter bij de controle van de naleving van de subsidievoorwaarden. Exploitatie veerpont ( Gering, Laag) Het contract met de exploitant van de veerpont loopt in 2016 af. Doordat de veerpont economisch eigendom is van de exploitant, is het risico aanwezig, dat deze de veerpont met het einde van het contract in zicht, niet op de juiste wijze onderhoud. Voor de pont is van de provincie wel een subsidie ontvangen onder de voorwaarde, dat de pont de komende vijf jaren in de vaart blijft. In 2015 zal beoordeeld worden of het contract onder dezelfde voorwaarden wordt doorgezet. Bedrijfsvoering risico’s Verzekeringen SOHW (Beduidend, Hoog) De SOHW is eigen risicodrager op het gebied van ziekte. Als medewerkers langdurig ziek worden, kan dit effecten hebben voor de continuïteit van het werkproces. Vervolgens kan dit een behoorlijke financieel nadeel opleveren. Gestreefd wordt om de medewerkers van SOHW onder te brengen bij een verzekering van de gemeenten.

3. WEERSTANDSCAPACITEIT De weerstandcapaciteit wordt berekend door de saldi van het vrije deel van de algemene reserve, reserves zonder vastgesteld bestedingsdoel, de vaste gemeentelijke bijdrage in het regiofonds en de rekening voor onvoorzien bij elkaar op te tellen. Weerstandscapaciteit

2014

2015

2016

2017

( x € 1.000) 2018

Vrij aanw endbare deel van de algemene reserve Onvoorzien Weerstandscapaciteit tbv. organisatiedeel

112 25 137

129 25 154

129 25 154

129 25 154

129 25 154

Vaste bijdragen regiofonds Weerstandscapaciteit tbv. projectendeel

202 202

202 202

202 202

202 202

202 202

339

356

356

356

356

Totale weerstandscapaciteit

Zowel voor de organisatie gerelateerde risicowaarde ( € 93.750) als de project gerelateerde risicowaarden ( € 115.000) is de weerstandscapaciteit toereikend.

53


54


Paragraaf financiering 1. Algemeen In deze paragraaf wordt inzicht verschaft in de financiële positie op het gebied van financiering. Volgens de Wet fido mag de financieringsfunctie uitsluitend de publieke taak dienen. Verplichte onderdelen zijn de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. 1.1

Ontwikkelingen

Eind 2012 werd geconstateerd dat de BNG niet bereid was om geldlening te verstrekken omdat de kredietwaardigheid van de GR als onvoldoende werd beoordeeld. Reden hiervan was, dat er geen expliciete bepaling in de GR was opgenomen die de aansprakelijkheid regelt van de deelnemers aan een openbaar lichaam bij insolvabiliteit. De BNG was pas bereid om een krediet in de rekening-courant te verstrekken als de GR voldoet aan de voorwaarden zoals verwoord in de "Circulaire aansprakelijkheid voor schulden van openbare lichamen op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen" of als één (of meerdere) van de deelnemende gemeenten een garantie heeft afgegeven voor het krediet in de rekening-courant. In 2013 is er een voorstel gedaan om de gemeenschappelijke regeling aan te passen.

2.1 Kasgeldlimiet Aangegeven dient te worden in welke mate de gemeenschappelijke regeling risico loopt bij het eventueel aantrekken van kortlopend geld. De door het rijk bepaalde norm is 8,5% van de begrotingsomzet.

Naar verwachting wordt de kasgeldlimiet niet overschreden en voldoet daarmee aan de wettelijke normen. 3.2 Renterisiconorm Hiermee worden de renterisico’s in beeld gebracht die de gemeenschappelijke regeling loopt bij het omzetten of opnemen van vaste schulden. De norm die gehanteerd wordt is 20% van het begrotingstotaal van het betreffende jaar met een minimum van € 2,5 miljoen.

55

Paragraaf Financiering

De Gemeenschappelijke regeling heeft geen langlopende vaste geldleningen.

56

Paragraaf Financiering

Paragraaf Bedrijfsvoering 1. Inleiding Het welslagen van programma’s en de uitvoering van de opgenomen taken is in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering

2. Beleidskader De juridische en beleidsmatige kaders voor de uitvoering van de taken van de gemeenschappelijk regeling zijn opgenomen in de diverse in 2010 vastgestelde regelementen en verordeningen. Voor wat betreft de inrichting van ambtelijke organisatie wordt daarbij uitgegaan van het rapport inrichting ambtelijke organisatie (vastgesteld door het AB) en het door het DB vastgestelde rapport over de inrichting van het bureau van het SOHW. Een belangrijk gegeven is verder het rapport inrichting bestuurlijke organisatie en de daarin beschreven werkwijzen. In 2013 is de regionale samenwerking in de Hoeksche Waard en binnen het kader van de gemeenschappelijke regeling SOHW geëvalueerd. Het evaluatie rapport is vastgesteld door de gemeenteraden en ook behandeld in het algemeen bestuur van het SOHW. Dit heeft geleid tot een aantal concrete aanbevelingen om de regionale samenwerking binnen het kader van het SOHW te versterken. In het Meerjarenuitvoeringsprogramma 2015 – 2018 voor de regionale samenwerking worden de aanbevelingen voor versterking van de regionale samenwerking uitgewerkt. In dat kader zullen de inrichting van de ambtelijke organisatie en die van het bureau SOHW opnieuw tegen het licht worden behouden.

Voor de uitvoering van de werkzaamheden verband houdend met planning en controlinstrumenten is ingaande 1 januari 2011 voor onbepaalde duur een dienstverleningsovereenkomst gesloten met de gemeente Oud-Beijerland. Met de gemeente Binnenmaas is overeengekomen dat die gemeente per 1-1-2011, voor SOHW de werkzaamheden verricht met betrekking tot P en O taken. Deze overeenkomsten zullen in 2015 worden gecontinueerd.

3. Personeel Voor wat betreft de personele bezetting in 2014 is op basis van de vastgestelde kaders voor de inrichting van de ambtelijke organisatie uitgegaan van de werkelijke vaste formatie. De hierbij behorende formatie is in onderstaande tabel aangegeven. In onderstaand overzicht wordt inzicht gegeven in de personeelsformatie zoals vermeld in het rapport inzake de inrichting van de ambtelijke organisatie van maart 2011 en de huidige werkelijke formatie.

57

Paragraaf Bedrijfsvoering

Formatieoverzicht Vastgesteld (inrichting ambtelijke organisatie 2011) Functie

B-GR

Opgenomen in Begroting 2014 ev Gemeenten fte

regiosecretaris

1,00

1,00

secretaris tevens plv. regiosecretaris

0,50

0,89

programmamanager/secretaris ruimte

0,60

0,60

programmamanager/secretaris economie

0,40

0,40

programmamanager/secretaris landschap

0,40

0,40

programmamanager/secretaris samenleving

0,60

0,60

programmamanager/secretaris veiligheid

0,25

0,25

communicatie-adviseur

0,80

0,80

secretaresse

0,80

0,80

financieelmedewerker Heroverwegingsopgave (taakstellende bezuiniging,)

0,30 -0,30

regionaal medewerker jeugd

0,40

regionaal medewerker volksgezondheid

0,60

regionaal medewerker rampenbestr.

0,50

regionaal preventist1)

1,00

Personeel:

5,35

Heroverwegingsopgave (taakstellende bezuiniging,)

-0,60

proces-en senior projectm. Landschap

0,55

projectleider landschap

0,50

projectleider vlietproject

0,40

procesmanagement wonen

0,45

2,50

5,74

0,69

procesmanagement ruimte

0,50

Personeel tlv projecten:

1,80

0,00

0,67

Totaal personeel

7,15

2,50

6,41

Het saldo van de totale salariskosten minus de dekking vanuit het programma’s Landschap (projectleider) komt ten laste van het programma Bestuur. Van de algemene inwonerbijdrage wordt een deel van de bijdrage aangewend voor personeelskosten (projectleider Landschap) van het Uitvoeringsprogramma van de Structuurvisie Hoeksche Waard zodat, mocht er geen bijdrage uit projecten geleverd worden, deze kosten toch gedekt zijn. Als gevolg van deze systematiek kan het saldo van het programma Bestuur fluctueren afhankelijk van de hoeveelheid uit te voeren projecten.

4. Informatie en communicatie In het voorjaar 2012 is een strategische communicatieaanpak afgerond. Hierin staat de ambitie van SOHW beschreven met de daaraan gekoppelde communicatieaanpak. In het plan is een verdeling gemaakt tussen de communicatietaken van SOHW zelf (corporate communicatie), de communicatietaken van de projecten die onder SOHW ressorteren (projectcommunicatie) en van de rol die de gemeenten in de communicatie hebben. Ook de interne communicatie wordt benoemd net als communicatie strategie en -doelstellingen, 1

In het spoor van regionalisering van de brandweer zal nog duidelijk worden hoe we hiermee om zullen gaan.

58


communicatieboodschap, doelgroepen en afzender, communicatiemiddelen en -activiteiten. Het inzetten van de diverse websites* in beheer van SOHW en een op te starten en toe te passen 'social media' beleid zal hiertoe veelal ondersteuning kunnen bieden. Vanuit projecten zal er waar nodig worden ingezet op conferenties en bijeenkomsten. * De website van het Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard biedt dezelfde informatie als hetgeen werd aangeboden via de website van de Commissie Hoeksche Waard en is in meerdere opzichten uitgebreid. Agenda's en bijbehorende stukken van openbare vergaderingen zijn hier terug te vinden. Stukken gerelateerd aan niet-openbare vergaderingen zijn middels een inlogcode te bereiken (extranet). Zaken over beleidsvorming en uitvoering van diverse projecten die samenhangen met het Nationaal Landschap Hoeksche Waard worden eveneens op deze website aangeboden. De meer recreatieve informatie over de Hoeksche Waard en betreffende projectinformatie vindt men terug op www.nationaallandschap.nl. Ook de andere websites, in eigendom van en beheerd door SOHW, bieden gerichte projectinformatie.

5. Financiën De werkzaamheden voor de planning en controlwerkzaamheden, zoals de P&C cyclus, financiële administratie, betalingsverkeer, treasury; etc. zijn uitbesteed aan de Gemeente Oud-Beijerland. Deze taken zijn ingebed binnen de financiële processen van Oud-Beijerland. Hiertoe is een dienstverleningsovereenkomst aangegaan.

6. Archivering Om te kunnen voldoen aan de eisen van de Archiefwet en om een jaarlijkse adquate accountantscontrole mogelijk te maken zal het archiveren van stukken zowel centraal binnen het bureau SOHW als bij de gemeenten op orde moeten zijn. Hiervoor is structureel op jaarbasis personele inzet noodzakelijk. Van belang is voorts dat een protocol wordt opgesteld voor projectarchivering. In de Begroting 2015-2018 is structureel rekening gehouden met een bedrag van ongeveer € 14.280,- op jaarbasis voor archiefwerkzaamheden binnen het bureau SOHW. Vooralsnog wordt er, vooruitlopend op de totstandkoming van een archief- en beheersverordening, van uitgegaan dat dit voldoende is. In 2014 zal een archief- en beheersverordening worden opgesteld waarin wordt aangegeven op welke manier aan de eisen van de Archiefwet kan worden voldaan. Maatregelen worden getroffen om de archivering zowel binnen het bureau van SOHW als binnen de vijf gemeenten (tijdelijke projectarchivering door gemeentelijke projectleiders) op een adequate manier te laten plaatsvinden.

7. Huisvesting SOHW maakte tot medio 2103 gebruik van het gebouw van de GR SVHW te Klaaswaal. Door de uitbreiding van taken SVHW was er sprake van ruimte tekort binnen het gebouw van de SVHW te Klaaswaal. Het SVHW had de huurovereenkomst per 1 juli 2013 opgezegd. Begin 2013 is gezocht naar een nieuwe kantoorruimte voor het bureau SOHW. Deze is gevonden in het gemeentehuis van Strijen. Per 1 juli 2013 heeft het bureau SOHW daar haar intrek genomen. Naast de huisvesting van het bureau worden in het gebouw ook de (werk)bijeenkomsten van DB en AB en regionale medewerkers gefaciliteerd. Hiertoe worden kosten in rekening gebracht. De bijeenkomsten van de pfo’s worden vanaf juli 2013 in de gemeentehuizen van de gemeenten gehouden. Het Raadsledenoverleg blijft haar vergaderingen houden in het kantoor van het SVHW.

59


Projecten worden uitgevoerd met actieve betrokkenheid van ambtenaren welke in dienst zijn bij de deelnemende gemeenten. De huisvestingskosten van de (gemeentelijke) ambtenaren drukken niet op de begroting van de GR SOHW.

8. Middelen Conform BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) worden de kosten voor Huisvesting, Facilitaire dienstverlening, ICT, Financiën, P&O etcetera verdeeld naar de programma’s. De verdeling is op basis van de gemiddelde tijdsbesteding van personeel per programma, onder voorwaarde dat er uberhaupt financiele middelen op het programma begroot zijn. Onderstaand wordt inzicht gegeven in de lasten en de verdeling naar de programma’s.

MJ Begroting 2015

MJ Begroting 2016

MJ Begroting 2017

MJ Begroting 2018

Dienstverlening P&O Dienstverlening Financien Huur kantoor Strijen Inkoop Diensten Verzekeringen Archiefkosten Afschrijving Totaal

13.490 53.970 35.000 6.600 1.730 14.280 1.109 126.179

13.490 53.970 35.000 6.600 1.730 14.280 1.109 126.179

13.490 53.970 35.000 6.600 1.730 1.428 1.109 113.327

13.490 53.970 35.000 6.600 1.730 14.280 1.109 126.179

Ruimte Landschap Samenleving Veiligheid Economie Bestuur Totaal

17.730 27.250 0 190 6.530 74.480 126.179

17.730 27.250 0 190 6.530 74.480 126.179

17.730 27.250 0 190 6.530 74.480 126.179

17.730 27.250 0 190 6.530 74.480 126.179

.

60


Paragraaf Instandhouding kapitaalgoederen Kapitaalgoederen worden gebruikt om doelen uit de programma’s te realiseren. Vanuit het oogpunt van duurzaamheid dienen de kapitaalgoederen goed onderhouden te worden. Om deze kwaliteit te waarborgen is het noodzakelijk dat de kapitaalgoederen op een goede manier worden beheerd. Dit vereist visies op het beheer van de kapitaalgoederen, systematisch beheer, meerjarenonderhoudsplannen en de vertaling van de financiële consequenties in toereikende budgetten. Gezien de kapitaalgoederen die de Gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard in bezit heeft, is er geen visie en beleid ontwikkeld.

Boekwaarde

per 1/1/2015

Afschrijvingen

per 31/12/2015

Kapitaalgoed Veerpont Meubileur

110.001 9.981

1.109

110.001 11.090

De veerpont, die 1 juli 2006 is aangeschaft voor het onderhouden van een voetveer tussen Zwijndrecht en Puttershoek, wordt op basis van een overeenkomst voor een periode van 10 jaar beschikbaar gesteld aan de exploitant. Na deze periode kan de exploitant de veerpont tegen een vergoeding van € 110.000,- overnemen. Zodoende wordt er op de veerpont niet afgeschreven. De exploitant zorgt eveneens voor het onderhoud van het voetveer. Het meubilair is aangekocht in 2013 tijdens de verhuizing van het kantoor van SVHW naar de gemeente Strijden. Vanaf 2014 wordt het in 10 jaar afgeschreven.

61

Paragraaf Kapitaalgoederen

Dit is een uitgave van de Gemeenschappelijke Regeling Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard Postadres: Postbus 5881 3290 EA Strijen Bezoekadres: Waleplein 2 3291 CZ Strijen Telefoon: (078) 6748274 E-mail: [email protected]

62

Programmabegroting Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard

Recommend Documents