Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen

health research and consultancy

NIEUWSBRIEF

voorjaar 2014

Evaluatie project

‘Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen’ Een goede luchtkwaliteit in schoolgebouwen is belangrijk voor de gezondheid van leerlingen en leerkrachten. Daarvoor is onder meer voldoende ventilatie nodig: aanvoer van verse lucht en afvoer van vervuilde lucht en vocht. Onderzoek wijst uit dat bij intensieve ventilatie het aantal gezondheidsklachten bij leerlingen daalt1. Ook de schoolprestaties zijn beter bij leerlingen op basisscholen met goed geventileerde lokalen2,3. Een onderzoek in 2006/2007 wees uit dat op 80 procent van de basisscholen in Nederland de luchtkwaliteit onvoldoende was4. Het toenmalige kabinet formuleerde in 2008 dan ook plannen voor verbetering van het binnenmilieu op basisscholen. In opdracht van de ministeries IenM (Infrastructuur en Milieu, toenmalig VROM) en OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) heeft GGD Nederland het project ‘Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen’ gecoördineerd. Dit project startte najaar 2008 en liep tot eind 2013.

Verder in deze nieuwsbrief: Moet de samenstelling van melkvoeding voor 0-3 jarigen anders?............ 3 Academisering van crisisbeheersing in de publieke gezondheid...................... 4 Welkom bij Pallas ................................... 5 Medical writing door Pallas .................... 5

WWW.PALLASHRC.COM

Project ‘Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen’

Het project was gericht op basisscholen met natuurlijke ventilatie, dat wil zeggen toe- en afvoer van ventilatie via ramen en roosters. Doel was op deze basisscholen een gezond binnenmilieu te bevorderen via het: 1. op gang brengen van een bewustwordingsproces, inclusief het bieden van handelingsperspectieven voor leerlingen en leerkrachten van basisscholen; 2. bevorderen van daadwerkelijk betere ventilatie van schoollokalen, niet alleen tijdens het project, maar ook daarna. De regionale GGD’en voerden het bewustwordingsproject uit, via de zogenoemde ééndagsmethode. De GGD beoordeelde op één dag systematisch het binnenmilieu van een basisschool en voerde een indicatieve CO2-meting uit (CO2-concentratie is een indicator voor luchtkwaliteit). Verder bestond de methode uit: t TDIPPMBEWJFTPQNBBU t VJUSFJLFOWBOFFOHSBUJT$02-meter; t FFONBMJHF WFSHPFEJOH WBO û PN UF besteden aan verbetering van het binnenmilieu. Op deze wijze zijn in 2008-2013 bijna 4.300 basisscholen bezocht. Naast de inzet van de ééndagsmethode heeft GGD Nederland breder aandacht gevraagd voor het thema

WWW.PALLASHRC.COM Nieuwsbrief – voorjaar 2014

binnenmilieu, bij diverse organisaties en bij andere projecten, zoals de Gezonde Schoolmethode. Evaluatieonderzoek

Pallas voert in opdracht van GGD Nederland een evaluatieonderzoek uit naar het effect van het bewustwordingsproject. Het onderzoek is deels kwantitatief en deels kwalitatief. Deskresearch wordt uitgevoerd om onder andere initiatieven ter bevordering van een gezond binnenmilieu in kaart te brengen. Ook wordt een internetsurvey uitgevoerd onder basisscholen die door GGD’en zijn bezocht. Ter aanvulling zijn er telefonische interviews met scholen om een aantal aspecten uit de vragenlijsten te verdiepen. De onderzoeksresultaten worden beschreven in een rapport, bestemd voor GGD Nederland en de ministeries van IenM en OCW. Simoni M et al. School air quality related to dry cough, rhinitis and nasal patency in children. &VSPQFBO3FTQJSBUPSZ+PVSOBM 2 Myhvold AN et al. Indoor environments in schools- pupils health and performance in regard to CO2-concentrations. 1SPDFFEJOHT *OEPPS "JS 2004;14:1-6. 3 Van Buggenum S. Het binnenmilieu van basisscholen en de leerprestaties van leerlingen. Geleen: GGD Westelijke Mijnstreek, 2003. 4 Versteeg H. Knelpunten in binnenmilieu van basisscholen. Resultaten landelijk praktijkonderzoek, deel 1 en 2: LBP, 2008. 1

Moet de samenstelling van melkvoeding voor 0-3 jarigen anders? Ondersteuning voor de oordeelsvorming door EFSA Het consortium van Pallas en Wageningen Universiteit voerde in opdracht van de European Food Safety Authority (EFSA) een systematische literatuurreview uit naar gezondheidseffecten van melkvoedingen met verschillende samenstelling bedoeld voor kinderen tot 36 maanden. Uit de review kwamen geen duidelijke verschillen in gezondheidseffecten naar voren. Ter ondersteuning van een nog uit te brengen evaluatie van voedingsstoffen die essentieel zijn in melkvoeding voor kinderen tot 36 maanden vroeg EFSA om onderzoeksgegevens bij drie vragen: 1) wat is het verschil in gezondheidseffecten tussen flesvoeding met aangepaste samenstelling ten opzichte van de standaard samenstelling? 2) wat is het verschil in gezondheidseffecten tussen flesvoeding en borstvoeding? en 3) zijn er in Europa voedingstekorten bij kinderen tot 36 maanden? Ons reviewteam zocht systematisch naar relevante wetenschappelijke publicaties en grijze literatuur (rapporten, databases) uit de periode 2000 tot medio 2013. Van de geïncludeerde studies werden de gegevens over gezondheidseffecten verzameld en werd ook de kwaliteit beoordeeld. Groepen met speciale behoeften, zoals prematuren en kinderen met allergieën, werden buiten beschouwing gelaten. In vier systematische reviews (met hierin 48 publicaties) en 43 aanvullende gepubliceerde studies werden aangepaste melkvoeding, standaardmelkvoeding en/of moedermelk met elkaar vergeleken. De samenstelling van de aangepaste melkvoedingen verschilde van de standaardmelkvoeding wat betreft de hoeveelheid eiwit, lange keten vetzuren,

pre- en probiotica, nucleotiden, cholesterol, β-palmitaat, palmolie, selenium, ijzer of lactose. In de gevonden studies werden effecten hiervan op o.a. groei, gezichtsscherpte, cognitie, botgezondheid, immuunfunctie en nutriëntstatus gemeten. De meeste studies waren interventiestudies met aangepaste melkvoeding; deze waren vaak van korte duur en de kwaliteit van de studies was over het algemeen niet hoog. Ze leverden geen overtuigend bewijs dat de aanpassingen in de melkvoedingen essentieel zijn voor de ontwikkeling van 0-3 jarigen. Er werden 28 wetenschappelijke en 20 “grijze” publicaties gevonden over tekorten in Europa aan de volgende voedingsstoffen: ijzer, jodium, vitamine D, vitamine K, en energie (ondervoeding). Voedingstekorten komen nog voor, maar schattingen variëren door verschillen in de definities van tekorten. Naast de basale voeding lijken nationale suppletieen verrijkingsstrategiëen en (geografische) verschillen in populaties de verschillen in het vóórkomen van tekorten te verklaren. Het consortium stelde een rapport op dat beschikbaar is via de website van EFSA: (http://www.efsa.europa.eu/en/supporting/ QVCFIUN &'4"T FWBMVBUJF XPSEU PQ korte termijn verwacht.


Academisering van de Crisisbeheersing: hoe blijven praktijk, onderzoek en beleid elkaar vinden? Het in 2009 door ZonMw ingezette en door Pallas ondersteunde academiseringstraject van de crisisbeheersing in de publieke gezondheid loopt op zijn eind. Binnen dit deelprogramma van het programma Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid (AWPG) zijn in het afgelopen jaar belangrijke stappen gezet in het verbinden van praktijk, onderzoek en beleid binnen de crisisbeheersing. Met ‘academisering’ wordt beoogd dat uitvoeringsinstellingen en beleidsmakers in de publieke gezondheid meer evidence-based werken, onderzoeksinstellingen meer vraaggestuurd onderzoek doen en dat er een goede wisselwerking tussen praktijk, beleid en onderzoek is. Om dit binnen de crisisbeheersing te bewerkstelligen is door ZonMw in samenwerking met Pallas een traject gestart om het veld hiertoe te stimuleren en het gefaseerd en gecontroleerd onderzoeksrijp UF NBLFO 4JOET [JKO POEFS BOEFSF FYpertbijeenkomsten, interviews, een werkgroeptraject, een matchmaking-meeting tussen diverse stakeholders uit het veld en een call voor projectideeën uitgevoerd. Dit heeft uiteindelijk geleid tot zes onderzoeksprojecten door samenwerkende partijen uit onderzoek en praktijk op relevante inhoudelijke thema’s.

Inmiddels lopen de onderzoeken en het ZonMw-programma AWPG ten einde en is het tijd om de samenwerking binnen de crisisbeheersing te borgen en te continueren. GGD GHOR Nederland, de Academie voor GHOR en Opgeschaalde Zorg (AGOZ, onderdeel van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)) en het RIVM tekenden hiertoe een belangrijke intentieverklaring voor de komende twee jaar. Gezamenlijk zullen zij zich inspannen om de behaalde resultaten en het proces van academisering van de crisisbeheersing voort te zetten en uit te bouwen. Om dit te omlijsten organiseerden deze partijen met ZonMw een invitational conference die in het teken staat van de Academisering van de Crisisbeheersing. Tijdens de conferentie werden de bevindingen en eindresultaten van de zes onderzoeken gepresenteerd. Directeuren Publieke Gezondheid, beleidsmedewerkers en onderzoekers lieten zien wat deze samenwerking heeft opgeleverd voor praktijk, beleid en voor de wetenschap. Het tweede deel van het programma was interactief van aard, waarbij de aanwezigen de kans kregen om hun bijdrage te leveren aan een optimale aanpak van de academisering van de crisisbeheersing in de toekomst en het opstellen van een onderzoeksagenda. Pallas bood ondersteuning bij de voorbereiding en het inhoudelijke programma van deze conferentie.

0OEFSHSPUFCFMBOHTUFMMJOHWBOCFTUVVSEFST CFMFJETNBLFST EJSFDUJFTFOQSPGFTTJPOBMTVJUIFU veld werd de intentieverklaring getekend door -FP;BBMOBNFOTIFU*'7 .BSDFMWBO3BBJKVJU OBBNWBOIFU3*7.FO&EE)POEUWPPS((% ()03/FEFSMBOE

Nieuwsbrief – voorjaar 2014 WWW.PALLASHRC.COM

Welkom bij Pallas Rana Jajou Junior onderzoeker 3BOBTUVEFFSEF(F[POEIFJETXFUFOTDIBQQFOBBOEF7SJKF 6OJWFSTJUFJUUF"NTUFSEBN 5JKEFOTEFNBTUFSTQFDJBMJTFFSEF[JK[JDIJO*OGFDUJF[JFLUFO 7PMLTHF[POEIFJE

Katrin Kochems Junior onderzoeker ,BUSJOTUVEFFSEFFQJEFNJPMPHJF BBOEF6OJWFSTJUFJU6USFDIU*O EFNBTUFSTQFDJBMJTFFSEF[JK[JDI JOAFOWJSPONFOUBMBOEPDDVQBUJPOBMFQJEFNJPMPHJF;FIFFGU TUBHFHFMPQFOCJKIFU+VMJVT$FOUSVN 6.$6

BGEFMJOH1VCMJD )FBMUIFOCJKIFU*OTUJUVUFGPS 3JTL"TTFTTNFOU4DJFODF *3"4 Mariken Tijhuis 4FOJPSPOEFS[PFLFS .BSJLFOTUVEFFSEF(F[POEheidswetenschappen in .BBTUSJDIU NFUTQFDJBMJTBUJF #JPMPHJTDIF(F[POEIFJELVOEF ;FQSPNPWFFSEFJOCJK EFBGEFMJOH)VNBOF7PFEJOH WBO8BHFOJOHFO6OJWFSTJUFJU NFUIBBSQSPFGTDISJGUHFUJUFME A'SVJUTBOEWFHFUBCMFT EFUPYJfication genes and the prevenUJPOPGDPMPSFDUBMOFPQMBTJB /BIBBSQSPNPUJFXFSLUF[FBMT wetenschappelijk onderzoeLFSWJKGKBBSCJKIFU3*7.BBO verscheidene onderwerpen op gebied van voeding en gezondheid.


Medical writing door Pallas Wist u dat u Pallas kunt inschakelen voor medical writingopdrachten? Pallas heeft ruime ervaring met het schrijven van teksten gebaseerd op wetenschappelijk bewijs voor diverse doeleinden, zoals beleidsdocumenten, conferentieverslagen, farmaceutische studierapporten en wetenschappelijke publicaties, en op verschillende gebieden zoals epidemiologie, trials, eerstelijnszorg en preventie. Voor het schrijven hanteert Pallas een systematische aanpak die aansluit bij diverse richtlijnen en statements, en uiteraard bij de wensen van de opdrachtgever en de specifieke eisen voor het beoogde publicatiemedium. Pallasmedewerkers hebben training gevolgd in scientific writing in het Engels. Meerwaarde van Pallas is ook de epidemiologie-achtergrond van alle medewerkers. Dit verzekert u van inhoudelijk en analytisch meedenken. Flexibiliteit, klantgerichtheid en kwaliteit staan hierbij hoog in het vaandel. Meer informatie kunt u vinden op de Pallas website (www.pallashrc.com).

Wat biedt Pallas? Pallas biedt hoogwaardige onderzoeksondersteuning op het terrein van volksgezondheid en gezondheidszorg. Pallas heeft kennis van zaken en werkt efficiënt. De opdrachtgever blijft zichtbaar – presentatie van resultaten vindt in overleg plaats. Wanneer Pallas inschakelen? 6LVOU1BMMBTJOTDIBLFMFOXBOOFFSVøFYJCFMF POEFS[PFLTDBQBDJUFJUPGTQFDJöFLFFYQFSUJTF nodig heeft. Bij een onvoorziene hoge werkMBTUPNXFMLFSFEFOEBOPPLLBO1BMMBTVXFSL VJUIBOEFOOFNFO CJKWPPSCFFMEJOIFUHFWBM van een openstaande vacature of zwangerTDIBQTWFSMPGWBOFFONFEFXFSLFS Onderzoeksvormen (o.a.) t -JUFSBUVVSSFWJFXT t &QJEFNJPMPHJTDIPOEFS[PFL t *OUFSOBUJPOBBM WFSHFMJKLFOEPOEFS[PFL t &WBMVBUJFPOEFS[PFL t,XBMJUBUJFGPOEFS[PFL t *OUFSOFUTVSWFZT 0PLPOEFSTUFVOU1BMMBTCJKIFUWPSNHFWFOWBO onderzoeksbeleid.

Diensten van Pallas t .BLFOWBOFFOPOEFS[PFLTEFTJHO t %BUBWFS[BNFMJOHFOEBUBBOBMZTF t &YQFSUJOUFSWJFXTFOGPDVTHSPFQFO t .FEJDBMXSJUJOH t 1SPKFDUNBOBHFNFOU t 0OEFSTUFVOJOH JOUFS OBUJPOBMFTVCTJEJFaanvragen en accreditatietrajecten t *OIPVEFMJKLGBDJMJUFSFOWBOQSPKFDUUFBNT consortia en conferenties Opdrachtgevers van Pallas t $POTVMUBODZCFESJKWFO t &$%$FO&'4" t 'BSNBDFVUJTDIFJOEVTUSJF t (FNFFOUFOFO((%FO t ,FOOJTDFOUSB t ,PFQFMPSHBOJTBUJFT t -BOEFMJKLFPWFSIFJE t 0OEFS[PFLTTDIPMFO t 0OEFS[PFLTJOTUJUVUFO t 3*7. t 6OJWFSTJUFJUFO 6.$T t ;JFLFOIVJ[FO t ;PSHWFS[FLFSBBST

Bezoek voor meer informatie over diensten, projecten en medewerkers onze website. Ook kunt u zich er aanmelden voor een digitale editie van de nieuwsbrief: www.pallashrc.com

health research and consultancy

Postbus 21238 3001 AE Rotterdam T: 010 – 447 44 49 E: [email protected]


Bewustwording Binnenmilieu Basisscholen

Recommend Documents