Aanbod basisscholen 2015-2016
INHOUD Om te beginnen…
3
VOOR DE HELE SCHOOL
3
1.
Lidmaatschap: basisabonnement Onderhoudsservice
3 3
2.
De Bibliotheek op school De Monitor de Bibliotheek op school Ouderworkshop dBos 1 tegen allen
3 4 4 4
3.
SchoolWise Mutsen en Losers Onderhoudsservice Bieb4kids
5 5 5 5
VOOR LEERLINGEN Groep 1 en 2 Groep 3 en 4
6 Boekenpret Ik lees door
Lezen In de Lengte: leesbevordering voor elke groep Groep 1 en 2 Voorleesproject Prentenboek met voorstelling Groep 3 Koken met Vos en Haas Groep 3 en 4 Zie zie, mijn fantasie! Groep 4 Juttersbuit Groep 4 en 5 Dolfje Weerwolfje Groep 5 en 6 Mees Kees Kraak de code Toen in Flevoland Groep 7 en 8 Boek en Film Schrijvers van de ronde tafel Maatjeslezen Groep 1 t/m 8 Schrijver in de groep Groep 3 t/m 6 Klaar voor de start..lezen maar! Groep 4 t/m 8 Gek op Poëzie Groep 5 t/m 8 Theaterlezen Boeken in de groep Groep 1 t/m 8 Groep 1 t/m 4 Groep 3 t/m 8 Groep 4 t/m 8 Groep 6 t/m 8
Leesboeken op school Themacollecties Bijzondere themacollecties Vertelplaten Duo- of tutorlezen Klassikaal lenen Engelse kinderboeken
6 6 7 7 8 8 8 8 9 9 9 9 10 10 11 11 11 11 12 12 12 12 13 13 13 13
VOOR LEERKRACHTEN EN OUDERS
14
1.
Leesbevordering Ouderbetrokkenheid Boekentrend Cursus Open Boek: cursus voor leescoördinatoren Leesbevorderingsnetwerk
14 14 14 14 15
2.
Mediawijsheid Mediawijzer op school
15 15 2
Om te beginnen… Meer (voor)lezen, beter in taal Steeds meer onderzoek laat zien dat kinderen die goed en met plezier lezen daar hun hele schoolcarrière profijt van hebben. En dat is niet vreemd als je bedenkt dat basisschoolkinderen die per dag 15 minuten lezen er jaarlijks zo’n 1.000 woorden extra van opsteken.
“Kinderen die veel lezen zijn beter in taal. En niet zomaar beter in taal, maar meetbaar beter in taal”. Kees Broekhof, senior onderzoeker bij Sardes
In dit aanbod vindt u alle diensten en producten die FlevoMeer Bibliotheek te bieden heeft aan basisscholen. Al onze producten zijn te bestellen in onze webshop. Deze vindt u op de website: www.flevomeerbibliotheek. nl. Voor de webshop heeft u een inlognaam en wachtwoord nodig die u ontvangt wanneer u lid wordt van FlevoMeer Bibliotheek. U kunt uw school of instelling inschrijven als lid door het formulier op de website in te vullen. Dit formulier vindt u onder het tabblad: ‘onderwijs – basisonderwijs – abonnement’. Alle genoemde bedragen zijn inclusief BTW.
VOOR DE HELE SCHOOL 1.
Lidmaatschap basisabonnement
Voor een bestelling moet uw school lid zijn van FlevoMeer Bibliotheek. Het basisabonnement kost € 1,10 per leerling (in het schooljaar 2015 – 2016 € 1,20) en biedt u het volgende: ❙ Een klassenpas voor iedere groep. Per pas kunnen 7 materialen voor 6 weken geleend worden, ❙ met de mogelijkheid tot 1 gratis verlenging ❙ Introductie in de bibliotheek van groep 3 ❙ Introductie in de bibliotheek van groep 6 ❙ Mogelijkheid om onbeperkt thema-collecties te lenen, met uitzondering van de Kinderboekenweek en Sinterklaas- en Kerstcollecties ❙ Gratis onderhoudsservice ❙ Nieuwsbrief met lees- en mediatips en het laatste nieuws
Onderhoudsservice
Als u een basis abonnement heeft, kunt u gebruik maken van onze onderhoudsservice. De onderhoudsservice bestaat uit het volgende: ❙ Eén maal in de drie jaar komt een medewerker van de Bibliotheek op school om de collecties te saneren ❙ Advies op maat voor uw schoolbibliotheek ❙ De mogelijkheid om een kant en klaar boekenpakket te bestellen, zie pg. 6
2.
De Bibliotheek op school
De Bibliotheek op school (dBos) is een educatieve aanpak voor het basisonderwijs die zich richt op leesbevordering, leesplezier, taalontwikkeling en mediawijsheid. Het bestaat uit meerdere, flexibel in te zetten bouwstenen waardoor op structurele wijze lezen en mediawijsheid in het onderwijs wordt gestimuleerd. Eén van de bouwstenen is schoolWise. Een compleet systeem voor de schoolbibliotheek. Een andere bouwsteen is de Monitor. Deze maakt het mogelijk om de resultaten van het beleid af te lezen: Wat lezen kinderen? Zijn ze meer gaan lezen? Hoe ziet hun leesmotivatie eruit? De Bibliotheek op school werkt met een lees- en mediaplan. Dit plan wordt in nauw overleg met FlevoMeer Bibliotheek opgesteld en bevat de stappen die nodig zijn om de school om te bouwen tot een ideale lees- en mediaomgeving voor leerlingen. Wilt u meer informatie over dit project? Neem dan contact op met Hanneke Versluis, vakspecialist FlevoMeer Bibliotheek,
[email protected] 3
De Monitor de Bibliotheek op school Vast onderdeel van dBos
Meten is weten. Met de Monitor, het instrument om leesplezier en leesgedrag in kaart te brengen, is dit een peulenschil. Er worden gegevens verzameld over: ❙ Het leen- en leesgedrag van leerlingen ❙ De leesmotivatie van leerlingen ❙ Het leesbevorderende gedrag van leerkrachten De bibliotheek verzamelt gegevens m.b.v. digitale vragenlijsten voor leerlingen (vanaf groep 4) en leerkrachten (groep 1-8). Met behulp van de Monitor wordt daarvan een analyse gemaakt. De analyse is de basis voor een gesprek tussen school en bibliotheek met als inzet het verhogen van de kwaliteit van het leesbevorderingsbeleid. De conclusies worden meegenomen in het lees- en mediaplan.
Ouderworkshop dBos
Ouders spelen in de Bibliotheek op school een cruciale rol. Zij zijn de intermediair tussen de kinderen en de materialen in de schoolmediatheek. Niet alleen de leerkrachten, maar ook de ouders in de mediatheek kunnen kinderen enthousiasmeren om boeken te lezen en op die manier bijdragen aan het leesklimaat op school. Daarbij is het van belang dat zij op de hoogte zijn van bijvoorbeeld leuke en actuele kinderboeken, leesmotivatie, kies- en zoekgedrag van kinderen en technische zaken zoals het repareren van boeken. De cursus bestaat uit twee bijeenkomsten van 2,5 uur met een combinatie van theorie, spel en uitwisselen van ervaringen. Het accent ligt op verhalende boeken. U kunt ouders individueel hiervoor opgeven. De cursusdata worden dan later bekend gemaakt. Deze workshop gaat door bij minimaal 6 personen. De cursus kan daarnaast ook voor één school worden gegeven. Locatie In bibliotheek of op school Doelgroep Ouders Duur Twee bijeenkomsten van 2,5 uur Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie
[email protected] Kosten per deelnemer € 20,00 Kosten voor de hele school € 100,00
NIEUW
1 tegen allen
Alleen mogelijk in combinatie met dBos De bibliotheek daagt de klas uit om een aantal opdrachten uit te voeren. Nee, dit is niet zo maar een spelletje, dit is bloedserieus! Beide partijen tekenen een heus contract. De inzet bepalen de klas en de bibliotheek samen. De verliezer levert een tegenprestatie, dat is zeker. Welke klas durft de uitdaging met de bibliotheek aan te gaan? De klas moet opdrachten uitvoeren die op een poster staan. De poster komt uiteraard in de klas te hangen. De kinderen moeten bijvoorbeeld een lijst met 6 boeken maken die door Jacques Vriens zijn geschreven, een rap maken over het onderwerp ‘lezen’ en deze rap opvoeren voor de klas of een lekker recept maken uit een kinderboek en dit klaarmaken voor de bibliotheek... Het getekende contract geldt! Locatie Op school Doelgroep Groep 6 t/m 8 Duur Bepaalt de school Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie
[email protected] Kosten Gratis
4
3.
SchoolWise
SchoolWise is een compleet systeem voor het beheren en zichtbaar maken van de eigen schoolbibliotheek. Het biedt de mogelijkheid om kinderen in contact te brengen met leesboeken en betrouwbare informatie. Via de portal kunnen leerlingen boeken zoeken. Ze kunnen er rondsnuffelen per genre of thema en het zoekresultaat eenvoudig filteren op niveau, leeftijd of materiaalsoort. Leerlingen kunnen in een digitaal leeslogboek bijhouden wat ze hebben gelezen en wat ze daarvan vinden. SchoolWise is gekoppeld aan het registratiesysteem van FlevoMeer Bibliotheek. Leerkrachten kunnen hierdoor het totale leengedrag van hun leerlingen volgen. Locatie Op school Duur Het hele jaar Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie
[email protected] Kosten SchoolWise is gratis als de school een dBos school wordt SchoolWise kost € 250,00 per jaar als de school dit ‘los’ afneemt.
Mutsen en Losers
Alleen mogelijk in combinatie met schoolWise en/of dBos Een korte speelse introductie over de mogelijkheden van schoolWise. In een ‘battle’ spelen de meisjes (Mutsen) tegen de jongens (Losers). Door het zelf verzinnen en uitvoeren van zoekopdrachten laten beide groepen zien dat Losers en Mutsen sterk en ‘schoolWise’ uit de strijd kunnen komen. Zo ontdekken ze de verrassende gebruiksmogelijkheden van deze virtuele maar ook echte bibliotheek. De opzet is aan te passen aan de eigen bibliotheek, smaak en situatie. U kunt de introductie gebruiken op school en in de bibliotheek, met een link naar thuis. Locatie Op school Doelgroep Groep 5 t/m 8 Duur Het hele jaar Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie
[email protected] Uitvoering Dit programma wordt uitgevoerd door de leerkracht of leesconsulent Kosten In overleg
Onderhoudsservice
FMB biedt scholen een kant en klaar boekenpakket aan. Op deze manier bent u verzekerd van een pakket actuele boeken. Bovendien zorgt de bibliotheek voor het koppelen van de boeken. Dat betekent dat u er zelf geen werk van heeft: de boeken kunnen zo de kast in! Het pakket bevat boeken voor groep 1 tot en met 8 en bestaat voor het grootste deel uit verhalende boeken maar zal ook altijd enkele informatieve boeken bevatten. Klein pakket 16 - 18 boeken € 250,00 Groot pakket 28 - 30 boeken € 400,00 Periode te bestellen vanaf januari
Bieb4kids
Alleen mogelijk in combinatie met schoolWise en/of dBos Met Bieb4kids krijgen de leerlingen van groep 7 en 8 een speciale rol in de (school)bibliotheek. De leerlingen kunnen solliciteren naar een functie en worden aangenomen als ‘FlevoMeer medewerker’. Er is keuze uit verschillende teams, zoals uitleen- en inname team, persteam, activiteitenteam en lees-en adviesteam. FlevoMeer Bibliotheek helpt uw school het eerste jaar met opstarten van Bieb4kids en geeft daarna jaarlijks advies. Locatie School Doelgroep Groep 7 en 8 Duur Het hele jaar Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie
[email protected] Kosten In overleg
5
VOOR LEERLINGEN Groep 1 en 2: Boekenpret Boekenpret is een leesbevorderingsprogramma dat in het kader van VVE kan worden uitgevoerd. De basis van Boekenpret is een kleuterboekenuitleen, minimaal één speelontdekboekproject per jaar en voorlichting voor ouders. Het pakket wordt per school op maat samengesteld. In de webshop kunt u onder Boekenpret alle benodigde materialen bestellen, zoals speelontdekboeken, werkschriften en tasjes.
Activiteiten van Boekenpret
❙ Kleuterboekenuitleen. Alle kleuters krijgen één maal per week een boek mee naar huis. De uitleen wordt door ouders geregeld, die geïnstrueerd en begeleid worden door de bibliotheek. ❙ Speelontdekboeken. Dit zijn projecten van minimaal vier weken rond een prentenboek. Er wordt op school met het prentenboek/thema gewerkt en na ca. twee weken krijgen alle kinderen het boek met een speelontdekboek (een soort werkschrift) mee naar huis. Thuis kunnen ze er, samen met hun ouders, mee aan de slag kunnen. Veel ouders worden enthousiast gemaakt door hun kind. ❙ Met de groep op bezoek in de bibliotheek. De kleuters komen met de groep en met belangstellende ouders 50 minuten in de bibliotheek. Ze maken kennis met verschillende materialen, ze mogen zelf rondkijken en er wordt natuurlijk voorgelezen. ❙ Workshop voor boekenuitleenmoeders. Aan het begin van het schooljaar krijgen de boekenuitleenmoeders instructie over de achtergronden en uitvoering van de boekenuitleen in het kader van Boekenpret. U wordt jaarlijks uitgenodigd om uw uitleenouders te laten deelnemen. ❙ Workshop voor leerkrachten over doel en achtergronden van Boekenpret. Locatie Op school en thuis Doelgroep Kleuters/eventueel groep 3 Inschrijven via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie
[email protected] Kosten In overleg
Groep 3 en 4: Ik lees door! Technisch lezen vraagt dagelijkse instructie en oefening. In groep 3 en 4 wordt daar veel tijd en aandacht aan besteed. Uit onderzoek blijkt dat de technische leesvaardigheid van leerlingen in de zomervakantie terugloopt doordat niet dagelijks geoefend wordt. Het gevolg is dat leerlingen bij de start van de nieuwe groep niet meer het niveau hebben dat ze voor de zomervakantie hadden. Vooral voor de zwakke lezers is het daarom van groot belang in de zomervakantie dagelijks te lezen om de leesvaardigheid te onderhouden. Leerlingen die niet graag lezen, zullen in de zomervakantie ook geen boek pakken of naar de bibliotheek gaan om boeken te lenen. Helaas zijn dit ook vaak de leerlingen waarvan de ouders hen niet op een vanzelfsprekende manier stimuleren en ondersteunen. FlevoMeer Bibliotheek heeft daarom, in samenwerking met een aantal leerkrachten, een speciale rugzak samengesteld om het lezen tijdens de vakantie te stimuleren. Aan de rugzak worden boeken toegevoegd in de interessesfeer van het kind. De rugzak wordt door de groepsleerkracht meegegeven aan de ouders. Voor een goed resultaat is het nodig dat de leerkracht het gebruik van de materialen toelicht. Scholen die al met de rugzak hebben gewerkt, bevestigen het nut ervan: leerlingen die met het materiaal aan de slag zijn gegaan, zijn niet in niveau gezakt en soms zelfs vooruitgegaan. Locatie Thuis Doelgroep Zwakke lezers groep 3 en 4 Periode Zomervakantie Inschrijven U ontvangt een apart aanbod in maart-april 2016 Informatie
[email protected] Kosten € 5,00 per rugzak
6
Lezen in de Lengte: leesbevordering voor elke groep Kosten producten Lezen in de Lengte
Binnen deze categorie kost ieder product bij € 2,00 per leerling met uitzondering op de producten ‘Schrijver op School’ en ‘Prentenboek met voorstelling’. Alle projecten worden geleverd als totaalpakket, u hoeft zelf niets meer toe te voegen.
Nieuw dit schooljaar: Introductie door de bieb!
Wilt u bij één of meerdere projecten van Lezen in de Lengte, graag gebruik maken van extra begeleiding en advies door de bibliotheek? Maak gebruik van de introductieles van één van onze bibliotheekmedewerkers! Bij de aftrap van het project komt er een medewerker langs om de introductie te geven aan de leerlingen. Daarnaast is het mogelijk om tijdens dit bezoek van de medewerker, advies in te winnen en vragen te stellen over het project. Kortom, een goed begin van het project!
Groep 1 en 2: Voorleesproject Het project bestaat uit een lesbrief en een collectie boeken met voor ieder kind een exemplaar van hetzelfde prentenboek. Per titel wordt zo mogelijk speelmateriaal toegevoegd. De bedoeling is dat u na enige tijd met het boek gewerkt te hebben in de groep, de kinderen het prentenboek en werkboek mee naar huis geeft om er thuis samen met hun ouders mee aan de slag te gaan. U kunt er ook voor kiezen om het voorlees-project zonder de ‘oudercomponent’, dus zonder werkboeken, af te nemen en betaalt dan € 1,10 per leerling. De volgende prentenboeken zijn beschikbaar: ❙ Haas wil worteltjestaart (Annemarie Bon) onderwerpen: eten, koken, tuinieren ❙ Nandi’s verrassing (Eileen Browne) onderwerpen: Afrikaans fruit, Afrikaanse dieren, vriendschap ❙ Rupsje Nooitgenoeg (Eric Carle) onderwerp: van rups tot vlinder, kleuren, eten, tellen ❙ Schattig (Lida Dijkstra) onderwerpen: verschillen tussen meisjes en jongens, vriendschap ❙ De gruffalo (Julia Donaldson) onderwerpen: monsters, vooroordelen, angst, dieren ❙ Ik zou wel een kindje lusten (Sylvane Donnio) onderwerpen: krokodillen, angst, eten ❙ De schoenen van mama (Lucrèche l’Ecluse) onderwerpen: verdwalen, schoenen, de markt ❙ Prinses Arabella maakt kleuren (Mylo Freeman) onderwerp: kleuren ❙ Noten (Paula Gerritsen) onderwerpen: herfst, storm ❙ Bang Mannetje (Mies van Hout) onderwerpen: angst overwinnen ❙ Kleine Ezel en jarige Jakkie (Rindert Kromhout) onderwerpen: verjaardagen, vriendschap, cadeautjes ❙ Wat staat daar? (Rindert Kromhout) onderwerpen: verjaardag, leren lezen ❙ Schatje en Scheetje (Elle van Lieshout) onderwerpen: fantasie, vriendschap, stelen ❙ O,O, Octopus! (Elle van Lieshout) onderwerpen: zeedieren, vriendschap ❙ Wij gaan op berenjacht (Helen Oxenbury) onderwerpen: beweging, geluiden, angst ❙ De mooiste vis van de zee (Marcus Pfister) onderwerpen: samen delen, vriendschap ❙ Kom uit het ei, kleintje (Shen Roddie) onderwerpen: lente, kippen ❙ Vliegensvlugge vlieg (Michael Rosen) onderwerp: wilde dieren ❙ Eend op de fiets (David Shannon) onderwerpen: boerderijdieren, fietsen, verkeer ❙ Gekke buren (Ingrid en Dieter Schubert) onderwerpen: vooroordelen, vriendschap, ijverig/lui ❙ Ridder Rikki (Guido Van Genechten) onderwerpen: fantaseren, ridders en jonkvrouwen ❙ Vos en Haas: blauw is saai (Sylvia Vanden Heede) onderwerpen: kleuren, vriendschap ❙ Tim op de tegels (Tjibbe Veldkamp) onderwerpen: gehoorzaamheid/eigen initiatief, verkeer ❙ De beer en het varkentje (Max Velthuijs) onderwerpen: herfst, ijverig/lui, vriendschap ❙ Kikker is kikker (Max Velthuijs) onderwerpen: jezelf zijn, vriendschap ❙ Klein-Mannetje heeft geen huis (Max Velthuijs) onderwerpen: wonen, vriendschap ❙ Trompet voor olifant (Max Velthuijs) onderwerpen: muziek, samenwerken, vriendschap ❙ Plons! (Martin Waddell) onderwerpen: zomer, boerderij ❙ Welterusten… Kleine Beer (Martin Waddell) onderwerpen: angst, slapen gaan, donker/licht Locatie Op school en thuis Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling (zonder werkboek bestellen kost € 1,10 per leerling)
7
Groep 1 en 2: Prentenboek met voorstelling Het project bestaat uit een lesbrief en een collectie boeken met voor ieder kind een exemplaar van hetzelfde prentenboek. Per titel wordt zo mogelijk speelmateriaal toegevoegd. De bedoeling is dat u de prentenboeken aan de kinderen meegeeft om thuis te lezen. Nadat u een aantal weken rond het prentenboek heeft gewerkt, komt Corine Meijer van Theater Letterlandt bij u op school om een voorstelling te geven rond het prentenboek. De datum is in overleg. De volgende prentenboeken zijn beschikbaar: ❙ Tim op de tegels (Tjibbe Veldkamp) onderwerpen: gehoorzaamheid/ eigen initiatief, verkeer ❙ Kleine Ezel en jarige Jakkie (Rindert Kromhout) onderwerpen: verjaardagen, vriendschap, cadeautjes ❙ Klein-Mannetje heeft geen huis (Max Velthuijs) onderwerpen: wonen, vriendschap ❙ Nandi’s verrassing (Eileen Browne) onderwerpen: fruit, Afrika, vriendschap NIEUW De mooiste vis van de zee (Marcus Pfister) onderwerpen: samen delen, vriendschap Locatie Op school en thuis Duur 4 weken Periode Het hele schooljaar m.u.v. december en januari Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 4,00 per leerling
Groep 3: Koken met Vos en Haas Kinderen koken met letters, want van letters kook je woorden, van woorden kook je zinnen en van zinnen kook je een verhaal... Een project rond de boeken van ‘Vos en Haas’ van Sylvia Vanden Heede. Locatie Op school Doelgroep Groep 3 Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling
NIEUW Groep 3 en 4: Zie zie, mijn fantasie! Neem uw leerlingen mee op een fantasierijk avontuur! De basis van dit project vormen de boeken van Paul Biegels dwergjes van Tuil. Daarnaast bestaat de collectie uit actuele boeken die helemaal in het teken staan van sprookjes en versjes. De kinderen ervaren hoe het is om meegenomen te worden in een verhaal en te genieten van taal. Voorlezen en vertellen zijn belangrijke aspecten binnen het project waarbij veel ruimte is voor het beleven en het navertellen van de prachtige verhalen. Leerlingen gaan zelf aan de slag in de vorm van vertel- en schrijfopdrachten en maken kennis met verschillende tekstsoorten, waaronder poëzie en sprookjes. Locatie Op school Doelgroep Groep 3 en 4 Duur 4 weken Inschrijven Via webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling
Groep 4: Juttersbuit Bij dit project staan de verschillende soorten boeken centraal. Op het strand heeft u een geheimzinnige ton gevonden, wie is de afzender? Om deze te vinden, moeten verschillende opdrachten uit de ton uitgevoerd worden. NIEUW Maak bij dit project gebruik van de introductie les van één van onze bibliotheekmedewerkers! Locatie Op school Doelgroep Groep 4 Duur 4 weken 8
Inschrijven Informatie Kosten Kosten introductie les
Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde € 2,00 per leerling € 40,00(45 minuten)
Groep 4 en 5: Dolfje Weerwolfje Dit project is gebaseerd op het tijdschrift Dolfje Weerwolfje: taal is tof, dat gemaakt is door Paul van Loon in samenwerking met Stichting Lezen en Schrijven. Het bevat boeken, luisterboeken en de film van Dolfje Weerwolfje met lesmateriaal en een exemplaar van het tijdschrift voor ieder kind. Locatie Op school Doelgroep Groep 4 en 5 Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling
Groep 5 en 6: Mees Kees
NIEUW
Wie kent hem niet? De bekende meester Mees Kees die moet invallen op een basisschool, maar nog de fijne kneepjes van het vak moet leren. Hij is onervaren en laat zich telkens de les lezen door de kinderen. Dit project bestaande uit de collectie boeken, de film, lesmateriaal en een spel, zal volledig in het teken staan van Mees Kees. NIEUW Maak bij dit project gebruik van de introductie les van één van onze bibliotheekmedewerkers! Locatie Op school Doelgroep Groep 5 en 6 Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling Kosten introductie les € 40,00 (45 minuten)
Groep 5 en 6: Kraak de code ‘Kraak de code’ bestaat uit een spannend kluisje en een cijferslot. Ontcijfer de combinatie en klik… de kluis gaat open. Wat zit er in? De leerlingen krijgen de code natuurlijk niet zomaar cadeau. Daarvoor zullen ze boeken moeten lezen. Na 15 boeken kan de kluis weer opnieuw worden gekraakt. Alle leerlingen ontvangen een krasboekje waarin ze door te krassen hun waardering voor het boek kunnen weergeven. NIEUW Maak bij dit project gebruik van de introductie les van één van onze bibliotheekmedewerkers! Locatie Op school Doelgroep Groep 5 en 6 Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling Kosten introductie les € 40,00 (45 minuten)
Groep 5 en 6: Toen in Flevoland
ERFGOED
Dit project legt een verbinding tussen leesbevordering en erfgoededucatie. Vijf historische foto’s met diverse voorwerpen laten leerlingen kennismaken met het leven zoals dat vijftig jaar geleden in Flevoland was. Jeugdboekenschrijver Peter Smit schreef passende verhalen bij de foto en voorwerpen. Er wordt een fictieve familie gevolgd, met name de negenjarige Floortje en de zevenjarige Frank. Er staan vijf belangrijke aspecten in een kinderleven centraal: geboorte, de eerste jaren op school, het leven in huis, buiten spelen en de geschiedenis van de Zuiderzee. Het project is tot stand gekomen in samenwerking met het Nieuwland Erfgoedcentrum en bestaat uit een lesbrief, foto’s en voorwerpen en een collectie boeken. Locatie Doelgroep Duur Inschrijven Informatie Kosten
Op school Groep 5 en 6 4 weken Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde € 2,00 per leerling 9
Groep 7 en 8: Boek en film Wat is leuker, een boek lezen of een film kijken? Met deze koffer krijgt u een mooie kans om dit met uw leerlingen uit te zoeken. De leerlingen lezen in groepjes hetzelfde boek en daarna bekijkt u gezamenlijk de film. In de handleiding vindt u suggesties om te bespreken waar de verschillen zitten tussen boek en film. U kiest vier of vijf titels (één titel per groepje) uit onderstaand aanbod: ❙ Achtste groepers huilen niet (Jacques Vriens) Akkie uit groep acht wordt ernstig ziek en moet naar het ziekenhuis. De hele klas leeft met haar mee, vooral als het erg slecht met haar gaat. NIEUW ❙ De Kleine Kapitein (Paul Biegel) De Kleine Kapitein en een groepje kinderen varen met het oude schip Nooitlek naar het land van Groot en Groei. Durven zij onderweg de strijd aan met draken, wilde beesten, natuurkrachten en nog veel meer? ❙ De wilde kippenclub deel 1 (Cornelia Funke) De geheime club van Sprotje en haar vriendinnen moet het opnemen tegen een jongensclub uit hun klas. NIEUW ❙ Dummie de mummie (Tosca Menten) Stel je voor: Je heet Goos Guts, je bent doodnormaal en er gebeurt nooit iets in het plattelandsdorp waar je woont. Dan zit er op een dag opeens een levende mummie op je bed. Wat doe je dan? ❙ Een kleine kans (Marjolijn Hof) Film: patatje oorlog. Kieks vader is dokter in een ver land, dat in oorlog is. Ze is bang dat er iets ergs met hem gebeurt en verzint een slim plan. ❙ Een brug naar Terabitha (Katherina Paterson) Jess en Leslie zijn beiden buitenbeentjes. Zij raken bevriend en hebben samen een fantasie koninkrijk: Terabithia. Helaas gebeurt er een noodlottig ongeluk, waarna Jess alleen verder moet… ❙ Leven van een loser: een hondenleven (Jeff Kinney) Greg zou in zijn zomervakantie het liefst drie maanden lang binnen blijven en gamen, maar zijn ouders hebben heel andere plannen. ❙ Mijn opa de bankrover (Sjoerd Kuyper) De opa van Grace begint in de war te raken. Hij moet naar een verzorgingstehuis en zijn bankrekening wordt geblokkeerd. Maar dat laat opa niet gebeuren. ❙ Minoes (Annie m.g. Schmidt) Als Tibbe, de journalist, in aanraking komen met juffrouw Minoes, is het zoeken naar nieuwtjes voor de krant geen probleem meer. Minoes spreekt en verstaat ‘kats’ omdat ze zelf vroeger een kat is geweest. ❙ NIEUW Oorlogsgeheimen (Jacques Vriens) Zuid-Limburg, 1943. De twaalfjarige Tuur en Lambert zijn al van jongs af aan onafscheidelijke vrienden. Tuurs ouders gaan in het verzet terwijl die van Lambert lid worden van de NSB. Dan komt Maartje tijdelijk in het dorp wonen. Zij heeft een groot geheim en besluit dat alleen met Tuur te delen. ❙ Oorlogswinter (Jan Terlouw) Plotseling is de 16-jarige Michiel betrokken bij het verzet en ervaart hij hoeveel angst, onzekerheid en moeilijkheden dit met zich meebrengt. Maakt hij nu fouten, of is er toch verraad in het spel? Maar van wie? ❙ Polleke (Guus Kuijer) Het enige rustpunt in het leven van de 11-jarige Polleke zijn de weekenden bij opa en oma. Zeker als ze niet meer mag omgaan met Mimoen, haar Marokkaanse vriendje, omdat zijn ouders dat niet goed vinden. ❙ Tien torens diep (Jacques Vriens) Stef en zijn riend Vicotr willen later net als hun vaders in de mijnen gaan werken. Ook hun vriendin Wietske wil mee, maar meisjes mogen de mijnen niet in. Dan gaat Stef twijfelen. Locatie Op school Doelgroep Groep 7 en 8 Duur 5 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling
GESCHIEDENIS Groep 7 en 8: Schrijvers van de ronde tafel Bij dit project worden de kinderen in contact gebracht met historische verhalen en schrijvers van historische jeugdboeken. Deze schrijvers zijn verenigd in ‘De schrijvers van de Ronde Tafel’. Op een dvd presenteren tien schrijvers zichzelf. Iedere week wordt een brief met een opdracht van één van de schrijvers geopend. NIEUW Maak bij dit project gebruik van de introductie les van één van onze bibliotheekmedewerkers! Locatie Op school Doelgroep Groep 7 en 8 Duur 5 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling Kosten introductie les € 40,00 (45 minuten)
10
Groep 7 en 8: Maatjeslezen Maatjeslezen is een samenwerkingsproject waarin leerlingen van groep 7 en 8 leren prentenboeken voorlezen aan kleuters. De school ontvangt een prentenboekencollectie en een lesbrief. De leerlingen leren hoe je kan voorlezen, welke vragen je kan stellen aan kleuters, hoe je een verhaal spannend maakt, etc. Op verzoek komt een bibliotheekmedewerker op de groep langs om uitleg hierover te geven. De school kan ook zelf de instructie geven. Daarna mogen de kinderen het geleerde in de praktijk gaan oefenen en lezen de leerlingen uit groep 7 en 8 vier weken lang elke week voor aan de kleuters, tot ze aan hun lippen hangen: meer! NIEUW Maak bij dit project gebruik van de introductie les van één van onze bibliotheekmedewerkers! Locatie Op school Doelgroep Groep 7 en 8 + kleuters Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling Kosten introductie les € 80,00 (2 x 60 minuten)
Groep 1 t/m 8: Schrijver in de groep Een echte schrijver op bezoek in de klas! Ter voorbereiding worden er lesmateriaal en leesboeken geleverd. Locatie Op school Doelgroep Groep 1 t/m 8 Duur 5 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 4,00 per leerling Bijzonderheden Dit product kan school breed worden besteld of per groep.
Groep 3 t/m 6: Klaar voor de start… lezen maar! De kinderen lezen een door u vast te stellen aantal boeken over een thema. De vorderingen worden bijgehouden in een ‘pasje’. Er moeten eventueel een aantal opdrachten worden gedaan en na afloop krijgen de kinderen een kleine attentie. Er kan uit de volgende mogelijkheden één thema per klas worden gekozen: ❙ Tijdzappen (geschiedenis) ❙ Beestachtig (dieren) ❙ School ❙ Toppers (populaire jeugdboeken) Locatie Op school Doelgroep Groep 3 t/m 6 Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling Bijzonderheden Dit product kan voor alle groepen (3 t/m 6) tegelijkertijd of “los” per groep worden besteld
Groep 4 t/m 8: Gek op Poëzie
NIEUW
Poëzie is spelen met taal. Het gaat om het uiten van gevoelens, het ordenen van gedachten en de combinatie van taal en vorm. Zes weken lang stroomt er poëzie door de school. Naast het lezen en schrijven van gedichten, zullen de leerlingen ook actief aan de slag gaan. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van muziek, beeldende vorming en drama. Enkele onderdelen zijn: een rap maken vanuit een gedicht, een kunstwerk maken, een gedicht omzetten in dans en nog veel meer! Het project bestaat uit de volgende onderdelen: ❙ Collectie poëziebundels voor in de groepen ❙ Op maat gemaakte lesbrieven met lessuggesties voor in elke groep ❙ Informatieve handleiding voor midden- en bovenbouw voor de leerkracht (vormen van poëzie, geschiedenis, bekende dichters, etc.) Kort gezegd: bezig zijn met poëzie stimuleert taal-, denk-, creatieve én emotionele ontwikkeling van kinderen. Vooral kwetsbare kinderen hebben baat bij deze speelse en creatieve omgang met poëzie. NIEUW Maak bij dit project gebruik van de introductie les van één van onze bibliotheekmedewerkers! 11
Locatie Doelgroep Duur Inschrijven Informatie Kosten Kosten introductie les Bijzonderheden
Op school Groep 4 t/m 8 4 weken Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde € 2,00 per leerling € 40,00 (45 minuten) Dit product kan voor school breed (4 t/m 8) of per groep (“los”) worden besteld
Groep 5 t/m 8: Theaterlezen Theaterlezen is leuk voor iedereen: jong en oud en goede en minder goede lezers. Theaterlezen bevordert het ‘vloeiend lezen’ (lezen met begrip en intonatie) en het leesplezier. Bij theaterlezen, ook wel toneellezen genoemd, nemen twee lezers (of meer) de rol van een personage op zich en lezen de teksten hardop voor. De lezers voeren eigenlijk samen een toneelstukje op, maar dan zonder podium, decor, grootse gebaren of rekwisieten. De teksten bestaan voornamelijk uit dialogen, zodat de lezers elkaar steeds afwisselen. Wanneer het boek uit is, kan een toneelmiddag georganiseerd worden. In de handleiding vindt u hiervoor verschillende lessuggesties. U kiest vier of vijf titels (één titel per groepje). Locatie Op school Doelgroep Groep 5 t/m 8 Duur 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,00 per leerling Bijzonderheden Dit product kan voor school breed (5 t/m 8) of per groep (‘los’) worden besteld
Boeken in de groep Groep 1 t/m 8: Leesboeken op school U kunt uw eigen boekencollectie op school aanvullen met actuele leesboeken van de bibliotheek. De leentermijn is één schooljaar. De mogelijkheid bestaat om de collectie tussentijds te wisselen. Op het bestelformulier in de webshop kunt u aangeven of u wilt wisselen en wanneer. Kosten € 3,65 per boek (in het schooljaar 2015 – 2016 € 4,00 per boek)
Groep 1 t/m 8: Themacollecties Dit onderdeel is opgenomen in het basisabonnement
U kunt onbeperkt themacollecties lenen en bijvoorbeeld boeken voor de cultuurhistorische canon of voor ‘mandjeslezen’ met diverse bijpassende materialen. De leentermijn van een themacollectie is standaard 4 weken. Uitzonderingen zijn mogelijk; in de webshop kunt u dit aangeven op het bestelformulier bij ‘toelichting’. Uw bestelling wordt zeker gehonoreerd wanneer uw jaarplanning voor de zomervakantie is ingeleverd.
Groep 1 t/m 8: Bijzondere themacollecties Kinderboekenweek De Kinderboekenweek 2015 is van 7 tot en met 18 oktober en heeft als thema: natuur, wetenschap en techniek onder het motto: raar, maar waar! Omdat de vraag het aanbod altijd overstijgt, kunnen per school maximaal 20 boeken worden geleend. U kunt één collectie kiezen: 1. Een collectie boeken rondom het thema van de Kinderboekenweek. 2. Een collectie met bekroonde boeken (Griffels, Penselen en Kinderjury), inclusief andere boeken van de betreffende auteurs. Doelgroep Groep 1 t/m 8 Kosten € 25,00
12
Sint en Kerst
Collectie Sint en Kerst, maximaal 20 exemplaren: € 15,00 Collectie Sint, maximaal 10 boeken: € 10,00 Collectie Kerst, maximaal 10 boeken: € 10,00
Groep 1 t/m 4: Vertelplaten De vertelplaten van prentenboeken hebben A3-formaat. Er zijn vele sets beschikbaar, bijvoorbeeld Dikkie Dik, Kikker of Kleine Ezel. Kijk voor een volledig overzicht in de webshop op www.flevomeerbibliotheek. nl. De sets worden geleverd met tekst. Locatie Op school Doelgroep Groep 1 t/m 4 Uitleentermijn 4 weken Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten Gratis
Groep 3 t/m 8: Duo- of tutorlezen U ontvangt een collectie boeken voor duo- of tutorlezen. De leentermijn is een half schooljaar. U kunt zelf de gewenste AVI niveaus aangeven en de hoeveelheid benodigde boeken. Wanneer u een heel schooljaar duo- of tutorleesboeken nodig heeft, kunt u twee collecties aanvragen. Locatie Op school Doelgroep Groep 3 t/m 8 Uitleentermijn 6 maanden Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 3,50 per setje(twee boeken)
Groep 4 t/m 8: Klassikaal lenen U kunt met uw groep in de bibliotheek leesboeken lenen: één boek per leerling voor gebruik op school. Het aantal keer dat u kunt komen ruilen, is afhankelijk van de plaatselijke situatie. Data en tijden waarop uw groep in de bibliotheek verwacht wordt, worden aan het begin van het schooljaar vastgesteld. Locatie In bibliotheek Doelgroep Groep 4 t/m 8 Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 2,30 per deelnemende leerling
Groep 6 t/m 8: Engelse kinderboeken How do you do? U ontvangt een collectie Engelse boeken. De leentermijn is een half schooljaar. U kunt zelf de gewenste hoeveelheid aangeven. Wanneer u het hele jaar Engelse boeken wilt lenen, kunt u twee collecties aanvragen. Locatie Op school Doelgroep Groep 6 t/m 8 Uitleentermijn 6 maanden Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 1,75 per boek
13
VOOR LEERKRACHTEN EN OUDERS 1.
Leesbevordering
Ouderbetrokkenheid
Ouders hebben grote invloed op het leren van kinderen, verschillen in leesniveau zijn voor bijna de helft toe te wijzen aan de invloed van ouders. Als ouders zorgen voor een rijke leesomgeving thuis en laten zien dat lezen plezierig en belangrijk vinden, is de kans groter dat hun kind het beter doet in taal en lezen op school. De bibliotheek denkt met u mee hoe u hieraan vorm kunt geven: ❙ Door voorlichting te geven over kinderboeken en andere materialen ❙ Door ouders te informeren over en te trainen in voorlezen ❙ Door voorlichting te geven over mediawijsheid Locatie Op school Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten Het intakegesprek is gratis. Voor het vervolgtraject geldt een uurtarief van € 70,00 excl. BTW. Vooraf krijgt u een offerte.
Boekentrend
Tijdens deze bijeenkomst voor leerkrachten of ouders, passeren meerdere jeugdboeken de revue. Afhankelijk van de wensen van de school, kunnen de volgende vragen rondom jeugdboeken aan de orde komen. ❙ Welke schrijvers zijn de nieuwe sterren? ❙ Zijn er leuke leesboeken voor jongens? ❙ Wat is een goed voorleesboek voor mijn groep? ❙ Wat zijn goede boeken voor zwakke lezers? ❙ Welke websites gevel veel nieuwe ideeën over jeugdboeken? ❙ Welke klassiekers zouden nieuw leven ingeblazen kunnen worden? Locatie Op school Inschrijven Via de webshop op www.flevomeerbibliotheek.nl Informatie Uw lokale contactpersoon, zie achterzijde Kosten € 70,00 (60 minuten)
Open Boek: cursus voor leescoördinatoren
Hoe zorg je er voor dat kinderen plezier in lezen krijgen? De cursus Open Boek leidt leerkrachten op tot leescoordinator op hun eigen school. Een leescoördinator kan meer eenheid in het leesonderwijs brengen en zorgt voor professionalisering van het schoolteam op het gebied van leesbevordering. De cursus biedt deelnemers inzicht in de mogelijke taken van de lees coördinator en geeft informatie over hoe deze functie binnen de school kan worden ingevuld. Hij/zij is een belangrijke stimulator en ontwikkelt samen met het team een visie op lezen, zorgt er voor dat de verschillende activiteiten op elkaar afgestemd zijn en onderhoudt contacten met de bibliotheek. Meer lezen heeft een bewezen positief effect op woordenschat, spelling, grammatica, begrijpend lezen en schrijven. Bibliotheek en basisschool delen de doelstelling om van kinderen betere lezers te maken. De bibliotheek kan de school helpen dit doel te bereiken: met goede, actuele boeken en deskundigheid. Een structurele samenwerking tussen bibliotheek en school is dan ook van cruciaal belang. De cursus Open Boek legt een degelijke basis (kennis en vaardigheden) om leescoördinatoren in staat te stellen leesbevordering op hun eigen school vorm te geven en op een effectieve manier binnen een netwerk van leescoördinatoren te kunnen functioneren.
14
Kennis van: ❙ De taak van een leescoördinator, ❙ Jeugdliteratuur (beknopte geschiedenis, boekensoorten, genres), ❙ Een visie op leesbevordering: leesbeleving en leesinteresse, ❙ Leesbevordering werkvormen (algemene en specifieke), ❙ Leesbevordering activiteiten, ❙ Organisatie en beheer van een schoolbibliotheek, ❙ De relatie tussen leesbevordering en methodes voor technisch en begrijpend lezen.
Vaardigheden m.b.t.: ❙ De ontwikkeling van leesbeleving en leesinteresse, ❙ Leesbevordering werkvormen, ❙ Ondersteuning en begeleiding van het team, ❙ Het opstellen van een school leesplan en een leesactiviteitenplan
De cursus Open Boek is tevens de start voor deelname aan het leesbevorderingsnetwerk.
Leesbevorderingsnetwerk
Hebt u belangstelling om deel te nemen aan het leesbevorderingsnetwerk in uw gemeente? Neem dan contact op met uw lokale contactpersoon en/of vul het aanmeldformulier voor de cursus Open Boek in op www. flevomeerbibliotheek.nl. FlevoMeer Bibliotheek zal u ook benaderen voor deelname aan het netwerk en de cursus.
2.
Mediawijsheid
Mediawijzer op school
Basisscholen kennen een groeiende behoefte aan begeleiding bij het integreren van mediawijsheid in het onderwijs. Maar elke basisschool is anders. En iedere leerkracht gebruikt weer andere ‘mediawijze’ technieken tijdens de les. Daarom biedt FlevoMeer Bibliotheek een traject op maat aan voor iedere school, bestaande uit diverse pakketten. PAKKET MEDIAWIJS Stap 1: Test uw kennis! Voor een degelijke aanpak op school, is het van belang om inzichtelijk te maken wat de huidige stand van zaken is met betrekking tot de kennis en kunde van mediawijsheid onder leerkrachten. Na een verkenningsgesprek wordt er een meting gedaan op de school en samen met een mediacoach wordt een mediaplan ingevuld. Op basis van de resultaten komt FlevoMeer Bibliotheek met een advies en stappenplan. Stap 2: Informatievaardigheden Informatievaardigheden zijn belangrijke vaardigheden die helpen bij het zoeken, vinden, beoordelen en verwerken van informatie. Een mediacoach van FlevoMeer Bibliotheek ondersteunt de school bij het selecteren van leermiddelen voor informatievaardigheden die aansluiten bij de doelstellingen van het mediaplan. De school kan het pakket of de les vervolgens uitvoeren in de klas. Locatie Op school Kosten Op aanvraag Informatie
[email protected] LOSSE PAKKETTEN Pakket: Informatie delen met de klas Met gevonden informatie kan veel worden gedaan. Maar hoe breng je deze kennis over aan de klas en in welke vorm? FlevoMeer Bibliotheek biedt diverse workshops aan over hoe de leerkracht informatie via verschillende programma’s kan organiseren, delen en presenteren. De mediacoach heeft hierbij een ondersteunende en adviserende rol. Voorbeelden van trainingen zijn: ❙ Presenteren met Prezi ❙ Het maken van een portal in de klas ❙ Het maken van instructiefilms. Locatie School en/of bibliotheek Kosten training leerkrachten € 90,00 voor 1,5 uur per workshop Informatie
[email protected] Pakket: BiblioLab Veel aandacht gaat tegenwoordig uit naar de vaardigheden die worden verwacht van de leerlingen in het heden en de nabije toekomst. Via dit aanbod maken leerkrachten en leerlingen kennis met de mogelijkheden van een aantal vaardigheden op technisch vlak: het coderen en programmeren. Door middel van het gebruik van software programma’s, 3D printers en andere moderne apparatuur leert men de mogelijkheden en toepassingen kennen, eventueel passend binnen een actueel thema. Ook een bezoek aan een BiblioLab in de bibliotheek behoort tot de mogelijkheden. Locatie School en/of bibliotheek Kosten In overleg Informatie
[email protected] 15
Contactgegevens E
[email protected]
Vakspecialisten: Marjan Agter Carla Dobbelaar Tjarko Roorda Hanneke Versluis
E
[email protected] E
[email protected] E
[email protected] E
[email protected]
Lokale contactpersonen Zeewolde Urk Dronten Lelystad NOP
Marianthy Gripari Marja Spit Gerrita de Jager Marjolein Windig- van der Linden Akke Bootsma
www.flevomeerbibliotheek.nl
16
E
[email protected] E
[email protected] E
[email protected] E
[email protected] E
[email protected]