Bevlogen leidinggeven Thema avond kring Den Haag/Leiden e.o. Willem van Rhenen Chief medical officer ArboNed
Presentatie •
1
Bevlogenheid: inleiding • (door Arnold Bakker)
•
2
Bevlogenheid: vanuit perspectief arbozorg
•
3
Bevlogenheid: voorbeeld vanuit de praktijk
Deel 1: Inleiding extra…
Case • Wie is de beste werkgever qua arbeidsvoorwaarden in 2007 (intermediair)
Case 1. 2. 3. 4. 5.
ING De Nederlandsche Bank PGGM Fortis Bank Rabobank
Case • Waarom? • Hoge salarissen • Sec. arbeidsvoorwaarden • ING ->Vrijwilligerswerk op kosten van de zaak • ING -> Optie en aandelen ook voor personeelsleden • Bijdrage ING in de studiekosten kinderen • KPMG: 2/3 in leaseauto
Case • Maar…. • In deze bedrijven niet de gelukkigste/werktevreden medewerkers !!!!
• Meest tevreden werknemers zitten bij • Atrivé/Laagland Advies • Waarom?
Case • Waarom? • • • •
Veel vrijheid in het werk (regelruimte) Interessante werkinhoud Goede Werksfeer Goede doorgroeimogelijkheden
Case • Conclusie • Interessante controverse! » Geld/beloning (reward) laat de werkgever “goed” zijn » Positieve werkomstandigheden laat de werknemer “tevreden” zijn
Deel 2: Bevlogenheid vanuit perspectief arbozorg traditionele zorg moderne zorg postmoderne zorg
Zorg vanuit de traditionele dienstverlening •
‘zorg’ volgens werknemers: • FNV (eigen pagina) » Agressie en geweld, Arbowet, Gevaarlijke stoffen, RSI, Tillen, Werkdruk • CNV (“veilig en gezond werken”) » Arbowet, Veranderingen Arbowet, Arbeidsinspectie, Arbodienst, Bedrijfshulpverlening, Zwangerschap, Specifieke dienstverlening) • AbvaKabo FNV (link: wertgeving en Arbo) » Werkdruk telijf, bureau beroepsziekten, wetwegwijzer, rechtbankuitspraken
Zorg vanuit de traditionele dienstverlening •
‘zorg’ volgens werkgevers • VNO/NCW » Verplichte winkelnering maakt plaats voor maatwerk: shoppen in » ArboLand Nederland wordt beter • MKB Nederland » Het middel voor de Arbobeleid is de Arbocatalogus • LTO Nederland » Laag verzuim te danken aan Arboconvenant • Uneto-VNI » De ZOEN van Miss Arbo (weinig-geen ongevallen)
Zorg vanuit de traditionele dienstverlening •
‘zorg’ volgens arbodiensten – ArboUnie • Hart voor de sport van start, Verzuim, Gegaste zeecontainers, BHV(Bedrijfshulpverlening), RSI Quickscan – Achmea • Achmea travel clinic, Arbo-dienstverlening (Arboflex, Basisabonnement, Verzuimabonnement, Verzuimhulp), Arbo en verzekeringen, Adviesproducten, Arbo-wetgeving – ArboNed • Verzuim, Leefstijl, Werkplezier, Etc.
Zorg vanuit de traditionele dienstverlening
• “Opbrengsten”
(TNO, 2006)
• 2-4% werkenden meldt zich ziek vanwege stress » kosten 4 miljard Euro • Top 5: » industrie, gezondheidszorg, handel, overheid en vervoer
Zorg vanuit de traditionele dienstverlening
• “Opbrengsten”
(Latinen-krispijn, 2002)
• Ca. 22% van werkenden in de loop van een jaar forse psychische klachten heeft » stemmingsstoornis: man 5%, vrouw 9% » angststoornis: man 8%, vrouw 15% » alcoholmisbruik: man 12%, vrouw 3%
Zorg vanuit de traditionele dienstverlening
• “Opbrengsten” • Stress wordt ervaren door 25% werknemers • Burnout komt voor bij gemiddeld 10% van de werkende populatie
Burnout 2002
Burnout 2002
Zorg vanuit de traditionele dienstverlening
• “Opbrengsten” fysiek • 15% werkenden krijgt KANS door stress (TNO, 2006) » kosten 2 miljard Euro (1 milj. voor verzuim) • Top 5: » industrie, gezondheidszorg, handel, overheid en vervoer
Zorg vanuit de moderne dienstverlening
• “Moderne” dienstverlening richt zich op – Lifestyle/BRAVO… • • • • •
Bewegen Roken Alcohol Voeding Ontspanning
Zorg vanuit de moderne dienstverlening
•
“Opbrengsten” Bravo • Bewegen » 50% NL voldoet niet aan norm Gezond Bewegen » 8000 sterfgevallen (6%) per jaar te wijten aan te weinig beweging • Roken » 28% van de volwassenen rookt » Zorgkosten in 2000 geschat op 0,5 miljard .
Zorg vanuit de moderne dienstverlening
•
“Opbrengsten”Bravo • Alcohol » 12% mannen drinkt overmatig (>3EH/dag) » Verantwoordelijk voor 1900 doden per jaar • Voeding » Minstens 40-50% eet ongezond (RIVM) » 40.000 gevallen H&V en Kanker te wijten aan slechte voeding » 12% sterfgevallen te wijten aan slechte voeding
Zorg vanuit de moderne dienstverlening
• “Opbrengsten”Bravo • Ontspanning » Geen echte cijfers bekend » 25% ervaart te veel stress=geen ontspanning
Zorg vanuit de postmoderne dienstverlening
KERNBEGRIP: BEVLOGENHEID
Vitaliteit: een voorbeeld • Van…..naar
Ongezond ... Gezond Gezond … Bevlogen
Vitaliteit: een voorbeeld
burnout moe passief distantie Ongezond
bevlogen energiek actief toewijding Gezond
Gezond Bevlogen
Bevlogen Getrouwd met het werk ?
Of toch nog een beetje verloofd?
Getrouwd
David Guttenfelder; The lonely man, Tokyo World Press Photo 2007. Daily Life: 1st prize stories.
Verloofd
Bevlogenheid • Hoe worden organisaties/leidinggevenden bevlogen?
Evolutielijn dienstverlening • 1998-2000 • KPN – stressproblemen » stressmanagement » managementkeuringen » Groot PAGO (7000 man) » Wetenschappelijk onderzoek » Interventiestudie » Cave: veldstudie
Evolutielijn dienstverlening • 2001-2004 • Vervolgonderzoek KPN – veel reorganisaties » KPN wil vergelijken » KPN wil mobiliseren • ArboNed zoekt nog meer aansluiting met Universiteit (Schaufeli) » Introductie “bevlogenheid” » Competenties » Persoonlijkheidsfactoren / coping
Evolutielijn dienstverlening • 2005 • Grote health check onder groot gedeelte van KPN medewerkers (soort herhaling van 1998-2000) » Specifieke introductie BRAVO, vermoeidheid/energie
• 2008/2009 • Onderzoek onder alle medewerkers KPN
Evolutielijn dienstverlening • Dus hoe pakten wij dit aan? – – – –
Top-down benaderd Rol HR scherp neergezet Serieuze benadering (universiteit) Onderbouwde interventies plegen • Individu • Organisatie
– Succes met elkaar beleven!
Resultaat • Onder management (ca. 350) • Burnout daalde van 10% naar 4% • Bevlogenheid steeg van 22% naar 29%
Resultaat •
Eigen onderzoek • 2 samples • N=201, Follow-up = 1 year • N=151, Folow-up = 2 years • Measures • Job demands » Work overload, emotional demands, cognitive demands, work-home interference • Job resources » Soc. Support colleagues, job control, opportunities to learn and develop, performance feedback • Personality » Extraversion, neuroticism • Outcome measures » Burnout, work engagement
Resultaat •
Eigen onderzoek • Hypothesis • Job demands + lack of resources predict future burnout • Job resources predict future work engagement • Neuroticism predicts burnout • Extraversion predicts engagement • Effects stronger for the shorter period
Resultaat •
Eigen onderzoek • Hierarchical multiple regression analysis • Engagement » Social support » Opportunities to learn and develop » Autonomy » Extraversion • Burnout » Work-home interference » Emotional demands » neuroticism
Voor verdere info Willem van Rhenen CMO ArboNed Zwarte Woud 10 3524 SJ Utrecht 030 299 6534
Vragen •
1. Op mijn werk bruis ik van energie
•
2. Ik vind het werk dat ik doe nuttig en zinvol
•
3. Als ik aan het werk ben, dan vliegt de tijd voorbij
• • • • • • •
0 1 2 3 4 5 6
= = = = = = =
nooit sporadisch af en toe regelmatig dikwijls zeer dikwijls altijd
Vragen •
4. Als ik werk voel ik me fit en sterk
•
5. Ik ben enthousiast over mijn baan
•
6. Als ik werk vergeet ik alle andere dingen om me heen.
• • • • • • •
0 1 2 3 4 5 6
= = = = = = =
nooit sporadisch af en toe regelmatig dikwijls zeer dikwijls altijd
Vragen • •
•
7. Mijn werk inspireert mij
• • • 8. Als ik ‘s morgens opsta heb ik zin om aan het werk • te gaan • • 9. Wanneer ik heel • intensief aan het werk ben, voel ik mij gelukkig
0 1 2 3 4 5 6
= = = = = = =
nooit sporadisch af en toe regelmatig dikwijls zeer dikwijls altijd
Vragen •
10. Ik ben trots op het werk dat ik doe
•
11. Ik ga helemaal op in mijn werk
•
12. Als ik aan het werk ben, dan kan ik heel lang doorgaan
• • • • • • •
0 1 2 3 4 5 6
= = = = = = =
nooit sporadisch af en toe regelmatig dikwijls zeer dikwijls altijd
Vragen •
13. Mijn werk is voor mij een uitdaging
•
14. Mijn werk brengt mij in vervoering
•
15. Op mijn werk beschik ik over een grote mentale (geestelijke) veerkracht
• • • • • • •
0 1 2 3 4 5 6
= = = = = = =
nooit sporadisch af en toe regelmatig dikwijls zeer dikwijls altijd
Vragen •
16. Op mijn werk zet ik altijd door, ook als het tegenzit
•
17. Ik kan me moeilijk van mijn werk losmaken
• • • • • • •
0 1 2 3 4 5 6
= = = = = = =
nooit sporadisch af en toe regelmatig dikwijls zeer dikwijls altijd
Begrip Bevlogenheid • het begrip “bevlogenheid” – vitaliteit
=
gemiddelde van vraag 1, 4, 8, 12, 15, 16
(som gedeeld door 6)
– toewijding
= gemiddelde van vraag 2, 5, 7, 10, 13 (som gedeeld door 5)
– absorptie
= gemiddelde van vraag 3, 6, 9, 11, 14, 17 (som gedeeld door 6)
Begrip bevlogenheid vitaliteit
toewijding
absorptie
managers
4.5
4.6
4.0
studenten
3.1
3.8
2.6
arbodienst
3.9
3.9
3.6
werkenden
4.0
3.8
3.6
Begrip Bevlogenheid
vitaliteit
identificatie-as
distantie burnout energie-as
bevlogenheid toewijding
emotionele uitputting