Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Freya Mostert
[email protected]
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Betaalbaarheid van het wonen -
Rapport VNG
-
Belangrijkste inzichten & bestuurlijke vragen voor agenda woonbeleid
-
Rol en instrumenten van gemeenten
-
Workshop: aan de slag
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Belangrijkste inzichten en vragen primaire doelgroep • Een kwart tot een derde heeft te hoge woonlasten. • Vaak gezinnen en minima tot 65 jaar. • Huishoudens in huurwoningen met een prijs boven de aftoppingsgrenzen. • De energielasten bijna een derde van de netto woonlasten. • Afnemend beschikbaar aanbod in laagste huurklassen. • Woningzoekenden krijgen huurstijging bij verhuizing • Concentratie lage inkomens in matige kwaliteit voorraad (op wijk- en regionaalniveau) • In combinatie met onderhoudsachterstanden > verpaupering
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Voorbeeld ontwikkeling woonlasten doelgroep huishouden rekening houdend met jaarlijkse maximale huurverhoging en stijging energielasten (cf raming ECN)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Bestuurlijke vragen rond agenda woonbeleid •
Moeten we sturen in het verdelen van schaarste goedkope huurwoningen en wat zijn consequenties voor andere woningzoekenden?
•
Wat kan en moet ik vinden van het huurbeleid van corporaties? Verdeling kosten tussen zittende en nieuwe huurders?
•
Moeten we verkoop van sociale huurwoningen bepleiten? Welke schaarse woningen in de sociale huurvoorraad voor de primaire en secundaire doelgroep behouden?
•
Segregatie tussen gebieden met concentraties aan lage inkomens en slechte kwaliteit woningvoorraad te voorkomen?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Middeninkomens • Wonen vooral in vrije sector huur en koopwoning (60%). • Met onderhoudsachterstand, kans op verpaupering voorraad. • Verschil jonge en oudere huishoudens in koopwoningen. • Betaalbaarheidsproblemen (restschuld) bij gedwongen verhuizing. • Gering betaalbaar aanbod in het middensegment.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aandeel vrije sector huurwoningen met een huurprijs tussen de €700 en €1050 euro t.o.v. totale zelfstandige woningvoorraad
Aandeel koopwoningen met een WOZ-waarde tussen de €150.000 en de €189.000 t.o.v. totale zelfstandige woningvoorraad
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Bestuurlijke vragen rond agenda woonbeleid •
Zien we kansen voor doorstroming? Wat zijn alternatieven voor scheefwoners en zijn die beschikbaar?
•
Helpt de 10% ruimte voor knelpunten bij middeninkomens, gaat dat ten koste van primaire en secundaire doelgroep?
•
Moeten we verkoop van sociale huurwoningen bepleiten?
•
Rol voor corporaties in niet-DAEB deel?
•
Willen we starters op de koopmarkt stimuleren? Wat willen we ermee bereiken?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Rol en instrumenten van gemeenten • Grondwet, artikel 22, lid 2: bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg van de overheid • Herziene woningwet: woonvisie en prestatieafspraken
• Nieuwe Huisvestingswet: huisvestingsverordening
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Woonvisie en prestatieafspraken • Inzicht in lokale en regionale opgave • Bestuurlijke keuzes: voor wie, wat en waarom? (Prestatie)afspraken maken over: • Beschikbaarheid en kwaliteit van de sociale huurvoorraad (woonruimteverdeling) • Verkoopbeleid sociale huurwoningen • Huurprijsbeleid (vanaf 2015 huursombenadering) • Niet-DAEB activiteiten door corporaties • Beperken energieverbruik, investeren duurzaamheid • Nieuwbouw (prijs-kwaliteitsverhouding) • Verloedering particulier bezit aanpakken
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Workshop: aan de slag • Situatie van 4 typen huishoudens: • Bespreken bestuurlijke vraagstukken rond agenda woonbeleid. • Bespreken voor- en nadelen van inzet van mogelijke instrumenten voor prestatieafspraken.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De huishoudens 1. Familie Petersen: gezin in primaire doelgroep, moet verhuizen vanwege betere baan in andere regio. 2. Familie Yilmaz: stel met middeninkomen met kinderwens in te krappe woning. 3. Familie Oud: stel 65+ in primaire doelgroep, zorgbehoevend, eigen woning. 4. Familie de Wit: gezin in secundaire doelgroep, te kleine en dure woning, wil verhuizen naar betere buurt
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Workshop • • • •
Kies een huishouden Lees de tekst en de vragen (5 minuten) Bespreek en beschrijf antwoorden (15 minuten) Presenteer (10 minuten)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vragen en opmerkingen?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Huurtoeslaggrenzen 2014 Huishoudentype (primaire doelgroep) 2014 Eenpersoonshuishouden <65jr € 21.600 Meerpersoonshuishouden <65jr € 29.325 Eenpersoonshuishouden ≥65jr € 21.600 Meerpersoonshuishouden ≥65jr € 29.400 Huurgrenzen 2014 kwaliteitskortingsgrens 389,05 1e aftoppingsgrens (1- en 2-persoonshuishoudens) 556,82 2e aftoppingsgrens (3- en meerpersoonshuishoudens) 596,75 Huurtoeslaggrens 699,45
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
