Bestemming in het vizier Jaarbericht 2010

Bestemming in het vizier Jaarbericht 2010

Inhoudsopgave

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Voorwoord 2010 Accolade in het kort Realisatie van het beleid Kwaliteit van de woningvoorraad Verhuren van woningen Betrekken van huurders bij beleid Leefbaarheid, wonen en zorg Governance en risicomanagement Organisatie en relaties Financiën

Bijlagen

paginanummer

1. Verslag van het Bestuur en de Raad van Commissarissen 2. Verklaring van het Bestuur en verklaring van de Raad van Commissarissen 3. Verslag 2010 van de Ondernemingsraad 4. Overzicht belanghebbers Accolade 5. Overzicht projecten 6. Deelnemingen en verbindingen 7. Toewijzingstabel 8. Leefbaarheid en zorg 9. Algemene gegevens 10. Jaarrekening A. Geconsolideerde balans per 31 december 2010 B. Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2010 C. Geconsolideerd kasstroomoverzicht D. Toelichting geconsolideerde waarderingsgrondslagen E. Toelichting geconsolideerde balans F. Toelichting geconsolideerde winst-en-verliesrekening G. Overige informatie H. Enkelvoudige balans per 31 december 2010 I. Enkelvoudige winst-en-verliesrekening 2010 11. Accountantsverklaring

2

5 7 11 15 21 25 29 33 35 43

49 51 53 55 57 59 61 63 69 71 74 76 77 78 87 97 101 104 106 107

3

Voorwoord

Bestemming in het vizier Ondernemen is vooruitdenken. Zien waar je kansen liggen, bepalen waar je naartoe wilt en nadenken over hoe je dit kunt bereiken. Accolade heeft in 2010 een heldere visie neergezet op hoe we ons als corporatie de komende jaren willen ontwikkelen in een veranderende Friese samenleving. Dat doen we onder de naam Lijn 2015 - bestemming bereikt.

Er is een lange periode met lage rente geweest. Er wordt verwacht dat de rente de komende jaren zal stijgen. Dit heeft gevolgen voor de stijging van de grondstofprijzen en mogelijk ook voor de kostprijzen van nieuwbouw. Accolade heeft hierop geanticipeerd door in 2010 financiële middelen aan te trekken voor investeringen in 2011.

Lijn 2015 is een meerjarenplan: een handvat voor de wijze waarop onze organisatie en onze medewerkers door alle lagen van de organisatie zich verder zullen ontwikkelen. Visie Lijn 2015 helpt ons om onze rug recht te houden in een periode waarin allerlei politieke ontwikkelingen zich voordoen, die verstrekkende consequenties hebben voor onder andere het werkveld van woningcorporaties.

Daarnaast zijn woningcorporaties onderhevig aan forse lasten verzwaring door verschillende overheidsmaatregelen, die van kracht zijn of op stapel staan. Deze maatregelen - vennootschapsbelasting, saneringsheffing, huurtoeslagheffing en BTW-heffing op eigen grond – betekenen dat overdrachten aan de overheid stijgen. Ze maken dat Accolade aanzienlijk wordt beperkt in haar investeringen voor bestaand bezit en voor nieuwe ontwikkelingen.

Eén van deze ontwikkelingen is de Europese beschikking die gevolgen heeft voor de toewijzing van sociale huurwoningen en het aanbestedingsbeleid. Daarnaast heeft Accolade te maken met een aantal maatregelen die inwerken op onze financiële slagkracht.

Accolade geeft met Lijn 2015 aan waarin we de komende jaren onze energie gaan steken, zodat we een financieel gezonde corporatie blijven waarbij klanten en woningzoekenden een passende woning op de juiste plek kunnen blijven vinden.

Accolade heeft zich in 2010 voorbereid op de nieuwe toewijzingsregels voor sociale huurwoningen. Per 1 januari 2011 moet 90% van de huurwoningen worden toegewezen aan huishoudens met een inkomen van maximaal € 33.614. Landelijk vallen veel huishoudens door deze regeling tussen wal en schip, omdat zij zowel voor een sociale huurwoning als voor een koopwoning niet in aanmerking komen. In 2010 heeft Accolade ook de beleidskeuzes uitgewerkt voor de wijze waarop we omgaan met Europese aanbestedingsregels. In 2011 wordt het aanbestedingsbeleid definitief vastgesteld. Accolade heeft zich voorbereid om volgens deze nieuwe regel geving te werken, waarmee binnen Accolade een open en transparante procedure is gewaarborgd.

helemaal je eigen plek 4

Daarnaast zien we onze visie ook als een actieve uitnodiging voor samenwerking met andere partijen. Een open agenda om samen ideeën en inzichten te delen, initiatieven te ontwikkelen en papieren plannen daadkrachtig te vertalen naar de praktijk. Hiervoor zoekt Accolade actief de samenwerking met partijen met gezamenlijke belangen zoals gemeenten, welzijnsorganisaties en de huurderbelangenverenigingen met als eindbestemming bloeiende buurten en wijken waar de bewoners zich thuis voelen en iedereen het motto van Accolade van harte kan onderschrijven: helemaal mijn eigen plek!

Jan van Dijken, bestuurder

Het Centraal Fonds Volkshuisvesting heeft de kengetallen om de corporatiebranche te beoordelen (de zogenaamde sectorparameters) aangepast om in te spelen op de huidige economische ontwikkelingen en verwachtingen voor de toekomst. De wijzigingen hebben grote schommelingen aangebracht in de resultaten van onze prestaties.

5

Kijkdag Sevenwolden - Joure

Hoofdstuk 1 Accolade in het kort

1.1 Over Accolade Stichting Accolade is een private onderneming met publieke taken. Een maatschappelijke onderneming die werkzaam is op het gebied van de volkshuisvesting. Onze taak betreft geheel Fryslân, maar onze invulling is met name in de plaatsen Drachten, Heerenveen, Joure, Sneek en Franeker (zie ook paragraaf 1.2). Wij zijn sterk lokaal verankerd in samenspel met de gemeente, huurdersverenigingen en andere belanghouders. Om energiek en effectief te zijn, hebben mensen en organisaties een eigen identiteit nodig. Waarvoor staan we? Waar geloven we in, wat verbindt ons en wie willen we zijn? Bij de totstandkoming van het nieuwe merkconcept eind 2008 is hier veelvuldig over gesproken. De pay-off ‘helemaal je eigen plek’ is het vertrekpunt. Het is de belofte die Accolade doet aan haar klanten, maar ook aan haar medewerkers. Accolade biedt een brede klantengroep een eigen plek. Een thuis maak je zélf, dat kan je verhuurder niet voor je doen. Huurders zijn daarom niet alleen klanten, maar ook ‘medeproducent’. Betrokkenheid en eigenaarschap zijn voorwaarden voor woon plezier. Huizen en buurten waar mensen zich mee verbonden voelen zijn dierbaar en worden op een positieve manier toe geëigend. Het huis wordt het eigen domein, waarin je eigen keuzes maakt en waaraan je je eigenwaarde en identiteit ontleent. Accolade is een ondernemende corporatie. Ondernemerschap is een basisvereiste voor het Accolade van nu en van de nabije toekomst, het Accolade dat méér wil doen dan zich beperken tot het beheer van het bestaande huurwoningbezit. Toevoeging aan onze woningvoorraad door middel van nieuwbouw van betaalbare en duurzame huurwoningen die beantwoorden aan de woonwensen van onze huidige en toekomstige klanten is alleen mogelijk tegen forse onrendabele investeringen. Er moet dus geld bij. Geld, dat voorheen beschikbaar kwam in de vorm van objectsubsidies van het rijk, en dat nu met name moet worden opgebracht vanuit projectontwikkeling en de verkoop van (huur)woningen.

6

Daarmee heeft de woningcorporatie een hybride karakter; een sociale taakstelling bij het vervullen van de publieke taak en tegelijk een flinke dosis ondernemerschap om daarmee het geld te verdienen dat nodig is om de publieke taak te vervullen. Ondernemerschap staat ook voor efficiënt en effectief handelen. Daar waar voorheen exploitatietekorten door middel van subsidies werden afgedekt (waardoor prikkels om efficiënt te handelen afwezig waren) voelen wij nu in heel directe en financiële zin wanneer er inefficiënt gewerkt wordt. Ondernemerschap gaat echter verder. Zo staat ondernemerschap ook voor ‘je nek uit durven steken’ en daarmee is ondernemerschap onlosmakelijk met vernieuwing verbonden. Juist nu, in een tijd van economische crisis, moet Accolade een neus hebben voor het onderkennen van marktkansen, die als deze zich voordoen en binnen onze strategie passen - benut kunnen worden. Die kansen zijn er en komen er! Ondernemerschap heeft ook alles te maken met creativiteit en nieuwe ideeën, waarvan het de kunst is deze om te zetten in een succesvolle vernieuwing. Als onze klant centraal staat en wij verder willen gaan dan klantvriendelijk en klantgericht werken door een vergaande mate van (klant)sturing te omarmen, dan is hiervoor een ondernemende houding vereist. Accolade kiest daar nadrukkelijk voor. Onze drie kernwaarden zijn: • Maatschappelijk betrokken • Klantgericht • Ondernemend Deze kernwaarden zijn de kern van onze bedrijfscultuur.

7



1.2 Ons werkgebied Accolade heeft een toelating voor de gehele provincie Fryslân, maar richt zich daarbinnen op specifieke gebieden (zie onderstaande kaart). Accolade concentreert zich vooral op activiteiten in de gemeenten gelegen in de A7-zone en de Westergo-zone. Accolade is in de kernen Franeker, Joure en Heerenveen dominant als het gaat om positie en aantallen sociale huurwoningen.

1.3 Organisatie van Accolade In Sneek en Drachten beheert Accolade ongeveer 50% van het sociale huurwoningenbezit. Het (afgeronde) aantal verhuureen heden per gemeente is in de overzichtskaart verwerkt. Dit maakt dat Accolade in elk van de genoemde kernen voor de gemeente een belangrijke zo niet dè belangrijkste partner op het gebied van de volkshuisvesting is.

Accolade kent naast een centraal hoofdkantoor drie regionale vestigingen. Het managementteam en de verantwoordelijkheden zijn als volgt binnen Accolade belegd:

Jur Deckers

Jan van Dijken Klaas Groenveld

Jan Slager Margriet Ausma Aukje Kooistra Rein Swart

Jeriça Hartholt

Marjan Maat

: Bestuurder : Controller en verantwoordelijk voor de afdelingen Planning & Control, Financiën, ICT/ DIV en Markt & Vastgoedadvies : Bestuurssecretaris en verantwoordelijk voor de afdeling PR & Marketing

: Bedrijfsadvocaat en verantwoordelijk voor de afdeling Juridische Zaken : Manager HRM en verantwoordelijk voor de afdelingen HRM, Inkoop en Catering : Directeur Onderhoud & Service : Directeur van de vestiging Drachten : Directeur van de vestiging Sneek-Franeker : Directeur van de vestiging Heerenveen-Joure

Bij Accolade werken 212 medewerkers (183 formatieplaatsen).

Bestuur

Controller

Bestuursadviseur

Marketing & communicatie

Planning & Control

Hoofd Financiën

Financiën en Huuradministratie

Hoofd ICT/DIV

ICT & DIV

Bestuurssecretaresse

Hoofd Markt- en Vastgoedadvies

Markt- en Vastgoedadvies

Fiscaal Juridisch adviseur

Manager HRM

P&O

Vestigingsdirecteur Sneek-Franeker

Vestigingsdirecteur Heerenveen-Joure

Vestigingsdirecteur Drachten

Directeur Onderhoud & Service

Manager-frontoffice

Manager-frontoffice

Manager-frontoffice

Manager Beheer

Woonwinkel Sneek

8

Catering/Inkoop

Woonwinkel Franeker

Woonwinkel Heerenveen

Woonwinkel Joure

Woonwinkel Drachten

Planmatig

Niet-planmatig

9

Hoofdstuk 1 Accolade in het kort Omschrijving

2010

2009

2008

2007

2006

347

351

362

365

368

15.666

15.736

15.769

15.801

15.869

a. in exploitatie woningen

15.916

15.990

16.034

16.085

16.170

in exploitatie kamers

97

97

97

81

67

30

30

30

30

30

4

4

4

4

4

2. Garages

936

935

927

983

934

3. Bedrijfsruimten

102

109

108

101

54

4. Overige verhuureenheden

24

24

15

28

29

5. Stallingsruimte (aantal eenheden)

131

131

131

131

131

6. Eenheden in verzorgingshuizen

133

121

121

121

85

7. Zorgeenheden

28

25

7

-

-

17.401

17.466

17.474

17.564

17.504

Woningen

149

149

149

149

149

Bedrijfsruimten

44

44

44

44

44

45

45

456

44

39

Hoofdstuk 2 Realisatie van het beleid

A- Bezit Vooroorlogs Naoorlogs

Aantal verhuureenheden 1. woningen en woongebouwen

b. woonwagenstandplaatsen woonwagens

Totaal aantal verhuureenheden in exploitatie

Aantal verhuureenheden in beheer

B- Waarden Gemiddelde bedrijfswaarde per woning x € 1.000 Gemiddelde woz waarde per woning x € 1.000

134

132

127

120

105

Gemiddeld eigen vermogen per woning x € 1.000

22

22

21

23

6

solvabiliteit in %

39,9

39,7

40,1

42,7

18,6

liquiditeit in %

1,0

0,9

0,9

0,7

0,4

rentabiliteit eigen vermogen in %

-2,2

0,7

-6,4

8,2

4,8

rentabiliteit vreemd vermogen in % ( lang )

4,4

4,6

4,6

5,0

5,1

rentabiliteit totaal vermogen in %

2,8

0,8

0,0

5,8

4,6

342.883

350.268

345.934

368.169

103.489

-7.385

2.506

-22.254

30.123

4.973

C- Financiële continuïteit *)

2.1. Lijn 2015 - bestemming bereikt In 2010 is onze nieuwe visie ontwikkeld. ‘Lijn 2015 - bestemming bereikt.’ geeft onze visie weer op hoe wij ons als corporatie de komende jaren in de veranderende Friese samenleving willen ontwikkelen. Het geeft aan waar Accolade de komende jaren energie in gaat steken. Zodat we een financieel gezonde corpo ratie blijven. De corporatie waarbij klanten en woningzoekenden ‘helemaal hun eigen plek’ vinden en waarmee partijen met gezamenlijke belangen graag samenwerken (gemeenten, zorgpartijen, huurdersorganisaties etc.). Eind 2010 hebben in de vijf werkgebieden van Accolade discussiebijeenkomsten plaats gevonden met de lokale belanghebbers (huurdersverenigingen, lokale raden, gemeenten, zorgen welzijnsorganisaties etc.) over de nieuwe missie en visie van Accolade. Lijn 2015 is een meerjarenplan: een handvat voor de wijze waarop onze organisatie en onze medewerkers door alle lagen van de organisatie heen zich verder zullen ontwikkelen. Daarnaast zien we Lijn 2015 ook als een actieve uitnodiging voor samenwerking. Een open agenda om samen ideeën en inzichten te delen, initiatieven te ontwikkelen en papieren plannen krachtig te vertalen naar de praktijk. Met als eindbestemming bloeiende buurten en wijken waar de bewoners zich thuis voelen. En iedereen het motto van Accolade van harte onderschrijft: helemaal mijn plek!

D- Balans en winst- en verliesrekening *) Eigen vermogen einde boekjaar x € 1.000 Jaarresultaat x € 1.000

E- Het verhuren van woningen

De missie en visie vormen de basis voor de te behalen doelstellingen en de uit te voeren activiteiten van Accolade. Onze missie luidt als volgt:

Gemiddelde kale huur per woning

415

407

395

386

379

Huurachterstand in % jaarhuur

0,7

0,7

0,7

0,9

0,7

“Wij zijn een maatschappelijke onderneming op het gebied

Huurderving in % jaarhuur

2,4

2,4

1,8

1,7

1,8

van wonen. Wij doen het uiterste om goed en veilig wonen in

Mutatiegraad o.b.v. begin van het jaar

9,9

10,4

11,5

11,2

12,4

een aantrekkelijke woonomgeving tegen een betaalbare prijs

Planmatig onderhoud per woning in €.

758

823

568

607

601

bereikbaar te maken, in het bijzonder voor hen, die op grond

Niet planmatig onderhoud per woning in €.

495

483

450

418

403

van inkomen, leeftijd, gezondheid of maatschappelijke positie

Aantal formatieplaatsen (o.b.v 36 uren per week)

183

183

187

244

241

Aantal werknemers

212

211

215

277

271

Ziekteverzuim in % excl. zwangerschap

3,9

5,4

4,1

3,8

5,8

voor mensen met een bescheiden- en een middeninkomen

F- Kwaliteit

G- Personeel

Samenvattend is de Lijn 2015 terug te brengen tot de volgende statements: 1. Accolade ontwikkelt zich verder als een ondernemende en maatschappelijke organisatie met een klantgerichte benadering; 2. Medewerkers krijgen en nemen de ruimte om (lokaal) maatschappelijk te ondernemen; 3. Accolade zet haar vermogen en vastgoed optimaal, ondernemend en efficiënt in om haar maatschappelijke doelen te realiseren, ook op de lange termijn; 4. Accolade is de woonpartner bij uitstek voor die gemeenten waarin wij als corporatie actief zijn en voor die gemeenten waarin wij actief willen worden; 5. Accolade wil een relatie met de huurdersbelangenverenigingen aangaan met als vertrekpunt wederzijds respect en vertrouwen met daarbij de focus op ons gezamenlijk belang, een tevreden huurder; 6. Accolade maakt werk van bewonerszelfbeheer; 7. Samen met andere instellingen maakt Accolade zich sterk voor de realisatie van buurten waarbinnen de doelgroepen tot empowerment komen (‘proces van zelfversterking’); 8. Accolade wil daar waar maar mogelijk zorgen welzijnsinstellingen accommoderen en faciliteren en richt zich daarbij op wonen; 9. Accolade is samen met de klant voortdurend op zoek naar de maximaal mogelijke keuzevrijheid voor huurders omdat dat essentieel is voor het beleven van je huis als helemaal je eigen plek; 10. Wij leveren woongerelateerde diensten en bemiddelen voor andersoortige diensten als de klant daar belang bij heeft.

op sociale woningbouw zijn aangewezen.”

1.4 Kengetallenoverzicht 10

11


Deze statements zullen de komende jaren in diverse projecten worden uitgewerkt en zijn te vinden in onze ondernemings strategie. Het allerbelangrijkste is dat Accolade de klant centraal stelt. Wij doen een belofte aan onze klant, namelijk: ‘helemaal je eigen plek’. Aan het nakomen van deze belofte is door ons de hoogste prioriteit gegeven. Dat heeft er toe geleid dat de eerste projecten die zijn opgestart over onze klant gaan. Eén van de projecten die heeft plaatsgevonden in 2010, is het project ‘Kijk op de Klant’. Dit project is opgevolgd door het project ‘Klantstrategie’. Hieronder een korte omschrijving van beide projecten.

2.2 Kijk op de Klant


2.3 Klantstrategie

2.4 Besturingsmodel

Accolade is content met de beoordeling die zij van haar huurders heeft gekregen. Wij vinden dit een mooie prestatie en tevens een kans om onze dienstverlening nog beter af te stemmen op de wensen en de verwachtingen van onze klant. Onderstaand de gemiddelde scores op de belangrijkste onderdelen: • Tevredenheid dienstverlening gemiddeld 7,4; • Tevredenheid woning gemiddeld 7,5; • Tevredenheid woonomgeving gemiddeld 7,6.

Eind 2010 zijn wij als vervolg op het project ‘Kijk op de Klant’ het project ‘Klantstrategie’ gestart. Dit project zal in 2011 worden afgerond. Accolade heeft haar ambities voor de periode tot aan 2015 verankerd in de Visie Lijn 2015 - bestemming bereikt. In ‘Lijn 2015 bestemming bereikt’ zijn ook de kernwaarden ‘Maatschappelijk betrokken’, ‘Klantgericht’ en ‘Ondernemend’ als de kern van onze bedrijfscultuur gedefinieerd, die als een rode draad door onze visie loopt.

Bij het kwalitatieve onderzoek hebben alle medewerkers van Accolade interviews afgenomen bij onze klanten thuis. De doelstelling van dit onderzoek was, naast de vraag hoe klanten over ons denken, vooral om de medewerkers in contact te brengen met onze klanten. Dit heeft onder andere input gegeven voor de vraag: ‘Hoe denken wij over de klant’.

‘Vraaggestuurd werken om maatwerk te kunnen leveren en voor iedereen een eigen plek te realiseren’ is dan ook de basis van de te ontwikkelen Klantstrategie.

Accolade heeft begin 2010 haar ambities en de strategische keuzes voor de komende jaren verwoord in haar visie ‘Lijn 2015 - bestemming bereikt’. Accolade is dit aan het vertalen in concrete en meetbare doelen op basis van de systematiek van de Balanced Score Card (BSC). Accolade is een pragmatische organisatie en daarom dient deze vertaalslag ook op een pragmatische wijze opgepakt te worden. Het is belangrijk dat dit leidt tot een praktische toepassing. Een toepassing waarin deze concrete meetbare doelen, de realisatie van de geleverde inspanningen en de bereikte resultaten ook eenvoudig gevolgd kunnen worden. Hiermee zijn we in staat om met elkaar te monitoren of we in 2015 ook daadwerkelijk de bestemming hebben bereikt.

Met het project ‘Kijk op de Klant’ hebben wij antwoord verkregen op de vier vragen in het onderstaande schema. Allereerst is gestart met deskresearch. Aan de hand van alle beschikbare informatie in onze organisatie is een inventarisatie gemaakt van de beschikbare gegevens van onze klanten en woningzoekenden. Hiermee is de vraag: ‘Wat weten wij van de klant?’, beantwoord.

Het belangrijkste is niet zelf te bedenken wat de definitie van ‘klantgericht’ is, maar hierbij de in- en externe klanten te vragen wat de belangrijkste aandachtspunten zijn. Daarom is recent een nulmeting van het periodieke Medewerkeronderzoek en het Klantonderzoek uitgevoerd in het kader van het project ‘Kijk op de Klant’. De resultaten daarvan zijn ook van groot belang bij het opstellen van de Klantstrategie voor Accolade. De Klantstrategie is een middel om de belofte ‘Helemaal je eigen plek’ waar te maken. ‘Zeg wat je doet en doen wat je zegt’ is daarbij ons uitgangspunt. Het is essentieel dat alle klantgroepen van Accolade dit weten. Deze Klantstrategie is een belangrijke sleutel bij het - daadwerkelijk in 2015 - bereiken van Bestemming 2015.

Om antwoord te krijgen op de vraag: ‘Hoe denkt de klant over ons’ is een tweeledig onderzoek gehouden. Tijdens een kwantitatief onderzoek is een representatief deel van de klanten telefonisch door een extern bureau ondervraagd over de dienstverlening van Accolade. Dit onderzoek geeft inzicht in de mening van klanten over de tevredenheid met de woning/woonomgeving/ dienstverlening, de servicebehoefte en leefstijlen/leefbaarheid.

Accolade wil de ontwikkeling van de bedrijfsvoering zowel een impuls als een permanente plaats geven. Hiervoor is het belangrijk dat de ontwikkeling van de bedrijfsvoering wordt opgenomen in een nieuw besturingsmodel van Accolade. De opdracht van het project Besturingsmodel Accolade 2010-2015 is het ontwikkelen en implementeren van een nieuw besturingsmodel dat in januari 2011 operationeel is.

Januari Drachten

Franeker

Sneek

Realisatieovereenkomst NoordOost

Bewonerscommissie Froonackerflat

Ondertekening Sociaal Statuut Furmerusflat

1. Wat weten we van de klant? 2. Hoe denken we over de klant? 3. Hoe denken we dat de klant over ons denkt? 4. Hoe denkt de klant over ons?

12

klant 13


Hoofdstuk 3 Kwaliteit van de woningvoorraad

3.1 Ontwikkelingen op de woningmarkt

2.5 Europese beschikking 15 december 2009 Op 15 december 2009 werd door de Europese Commissie de beschikking uitgebracht waarin de Nederlandse regering werd opgedragen regels en beperkingen te stellen aan de werkzaamheid van corporaties. Deze beschikking is in 2010 vertaald naar Nederlandse regelgeving onder de naam tijdelijke regeling: ‘Diensten van algemeen economisch belang toegelaten instel lingen volkshuisvesting’. De regeling benoemt concreet de activiteiten waarvoor corporaties staatssteun mogen ontvangen. Het gaat om de achtervang van de overheid bij de borging van leningen bij het WSW, om de reguliere en bijzondere projectsteun, de saneringssteun van het CFV en om verlaagde grondkosten. De nieuwe regels eisen onder meer dat corporaties hun huur woningen met een huur onder de € 652,52 voor minimaal 90% toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot € 33.614. Als een corporatie hieraan niet voldoet, kan er een sanctie op volgen. Dan kan staatssteun voor nieuwe projecten vervallen en kan (op termijn) sprake zijn van terugbetaling van de te veel ontvangen staatssteun (ook wel ‘overcompensatie’ genoemd).

De regeling gaat ervan uit dat ook de controle op de juistheid van het door de huurder opgegeven huishoudinkomen in het kader van de 90%-regel door de corporatie plaatsvindt. Jaarlijks wordt door de accountant de werkwijze van de corporatie gecontroleerd. Vanzelfsprekend zijn er ook gevolgen voor het woonruimte verdelingsbeleid, dat op de nieuwe regels moest worden aangepast en waarvan de wijzigingen in ons ICT systeem moeten worden verwerkt. Voorts werd aan onze woningzoekenden kenbaar gemaakt dat woningvragers met een (te) hoog inkomen geen aanspraak meer kunnen maken op een fors deel van onze huurwoningvoorraad. Accolade verhuurt – niet zelden complex gewijs – woningen aan zorginstellingen en met deze instellingen zijn verantwoordingsafspraken gemaakt in verband met de verantwoordingsplicht van Accolade. Accolade ligt op koers voor wat betreft de maatregelen die in het verslagjaar genomen zijn om aan de tijdelijke regeling te voldoen.

Accolade heeft het jaar 2010 benut om de gevolgen van de regeling voor het beleid en de uitvoering daarvan voor de corporatie in kaart te brengen en daarbij de noodzakelijke keuzes te maken. Onder aansturing van een stuurgroep, geleid door de controller, hield een drietal werkgroepen zich bezig met: • Europees aanbesteden Wanneer dient Europees te worden aanbesteed en op welke wijze gaat Accolade dat doen? • Financiën Op welke wijze kan een door de regeling vereiste scheiding tussen de activiteiten met staatssteun en de (commerciële) activiteiten zonder staatssteun in de organisatie een verantwoording worden gemaakt, waarbij gekozen kan worden tussen een administratieve- dan wel juridische scheiding. • Inkomensregistratie Hiervoor is een systeem opgezet èn inmiddels per 1 januari 2011 geïmplementeerd om de inkomenstoets bij nieuwe verhuringen adequaat en sluitend uit te voeren. De vlag dekt de lading bij deze werkgroep niet geheel, want er komt veel meer bij kijken dan alleen een toets van het inkomen bij de verhuur.

De ontwikkelingen op de woningmarkt, zoals deze zich na de kredietcrisis openbaarden, hebben zich in het algemeen in 2010 voortgezet. Vooral de koopsector blijft het zorgenkindje. Er staan nog steeds veel woningen te koop en de verkooptijd blijft vanuit een historisch perspectief bezien lang. Voor wat betreft de mogelijke ontwikkelingen zien wij binnen Friesland een trek van het platteland naar de stad. Hierdoor krijgt met name Noord Friesland te maken met krimp. Daarnaast zien wij de komende 25 jaar een sterke vergrijzing van de bevolking. Accolade heeft met name bezit in grote plaatsen, daarom heeft dat beperkte invloed op de verhuurbaarheid van de woningen.

Deze verwachtingen maken dat Accolade haar inspanningen sterk zal laten afhangen van de lokale marktomstandigheden. Dit kan betekenen dat in het ene marktgebied de focus op de bestaande woningvoorraad komt te liggen, terwijl in een ander marktgebied ook uitbreiding van de voorraad aan de orde is. Ook andere factoren zoals de kwaliteit van het bestaande woningbezit en het aansluiten van het aanbod op de vraag worden hierbij mee gewogen. Accolade neemt deze lokale marktomstandigheden mee in het strategisch voorraadbeleid en van hieruit zullen er voor elk marktgebied accenten worden gelegd of verschoven.

3.2 Samenstelling en mutaties woningbezit Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor de woningbehoefte. Zo zal naar verwachting het aantal huishoudens in de grotere kernen Leeuwarden, Drachten, Sneek en Heerenveen sterker toenemen dan in de plattelandsgebieden. Opvallend hierbij is dat naar verwachting de behoefte aan huurwoningen in deze gebieden tot ongeveer 2015 nog verder zal gaan toenemen en dat deze daarna geleidelijk aan zal gaan afnemen. Vooral de vergrijzing en een veranderende woningbehoefte van ouderen ligt aan deze ontwikkeling ten grondslag.

Vestiging

Aantal per 1-1-2010

Drachten

5.117

Aankoop

Nieuwbouw

Het aantal woningen is in 2010 gedaald van 16.087 naar 16.013. In 2010 werden 173 nieuwbouw huurwoningen opgeleverd, 160 woningen verkocht en 83 huurwoningen gesloopt. Onderstaand een overzicht van het aantal woningen per 31 december 2010. In paragraaf 3.3 wordt nader ingegaan op nieuwbouw, verkoop en sloop.

Verkoop

Sloop

Overige mutaties

15

37

69 14

Aantal per 31-12-2010 5.026

Heerenveen

4.538

49

33

Joure

2.340

109

53

Sneek

2.530

0

18

2.512

Franeker

1.562

0

19

1.543

173

160

1

-1

4.540

-4

2.392

Februari

Totaal

Franeker

16.087

1

83

-5

16.013

Tabel: Ontwikkeling woningvoorraad per vestigingsplaats

Accolade Franeker ondertekent lokaal akkoord 2010-2014

14

15



3.3 Kenmerken van het woningbezit van Accolade

Onderstaand een overzicht van het aantal verkochte woningen per vestiging in 2010.

In onderstaande tabel wordt de samenstelling van de woningvoorraad naar huurprijsklasse van Accolade ultimo 2010 weergegeven. Daarnaast is de gemiddelde netto huur, gemiddeld aantal woningwaarderingspunten en gemiddelde maximaal redelijke huur genoemd. In vergelijking met het jaar 2009 is de omvang van de goedkope voorraad afgenomen. Huurgrenzen vanaf 1 juli 2010 Goedkoop

Tot € 358

Middelduur

Van € 358 tot € 548

Duur

Vanaf € 548

Aantal woningen

Totaal

In %

4.032

25%

10.832

68%

1.149

7%

16.013

100%

Gemiddelde netto huur

€ 415.29

Gemiddeld aantal punten

134

Gemiddelde puntprijs

€ 3.09

Maximaal redelijke huur

€ 619.62

Tabel: Samenstelling woningvoorraad naar huurprijs en puntprijs

3.4 Nieuwbouw, verkoop en sloop Nieuwbouw In het verslagjaar zijn vijf nieuwbouwprojecten en één renovatieproject gereedgekomen. Het totaal betreft 424 woningen en 4.318 m2 Bedrijfsonroerend Goed (BOG). Met deze zes projecten is in totaal een investering gemoeid van 88 miljoen euro. Voor een specificatie van de nieuwbouwprojecten wordt verwezen naar bijlage 5.

In 2010 zijn 79 woningen (54 woningen in project Tuindorp Heerenveen en 15 woningen in project Tarweland Drachten) gebouwd met stichtingskosten van boven de € 200.000. De wijk Tuindorp te Heerenveen betreft een herstructureringswijk waarbij 48 woningen zijn gesloopt en 16 zijn gerenoveerd. De afstemming van de nieuwe (voornamelijk 2/1 kap) woningen op het ‘Tuindorpkarakter’ zorgden voor hogere stichtingskosten dan gebruikelijk. In Drachten (Tarweland) is het van belang geacht om betaalbare woningen op een mooie locatie en in sterke koopwijk te realiseren. De huurwoningen werden met veel kwaliteit (onder andere diverse typologie) tot stand gebracht.

Vestiging

Aantal verkochte woningen

Aantal verkocht met VON

Aantal verkocht met Slimmer Kopen

Aantal verkocht o.b.v. K.K.

Gemiddelde verkoopprijs

Drachten

37

11

17

9

€ 115.000

Heerenveen

33

14

9

10

€ 121.000

Joure

53

7

12

34

€ 113.000

Sneek

18

2

8

8

€ 123.000

Franeker

19

3

9

7

€ 117.000

Totaal

160

37

55

68

€ 117.000

Tabel: Overzicht verkochte bestaande huurwoningen in 2010 Grondaankoop In 2010 zijn twee grondposities in Joure en Drachten aangekocht voor het kunnen realiseren van twee projecten. In totaal betreft het ruim 22.000 m2, waarop 124 woningen worden gerealiseerd. De totale aankoopprijs van de locaties is bijna drie miljoen euro. Verkoop Accolade heeft een actief verkoopbeleid. Ongeveer 2000 huurwoningen, verdeeld over alle vestigingen, van de totale woningvoorraad zijn aangewezen met bestemming verkoop na huuropzegging. In 2010 werden in totaal 160 woningen verkocht. In de begroting was uitgegaan van een verkoop van 115 woningen. De hogere verkoopresultaten worden verklaard door de professionalisering van de verkooporganisatie (het verkopen van woningen is uitbesteed aan een externe makelaar) en door het houden van Vrij-Op-Naam-acties (VON) en het inzetten van Slimmer Kopen®. Tevens zijn twintig seniorenwoningen in Joure verkocht aan de Stichting Hof en Hiem. Van de 140 verkochte huurwoningen zijn 27 verkocht aan zittende huurders. De gemiddelde verkoopprijs van de woningen bedroeg € 117.000.

De verkochte woningen zijn in een aantal prijsklassen te verdelen. De verdeling is opgenomen in onderstaande tabel. Prijsklasse woningen

Aantal

Percentage

Tot € 110.000,-

74

46%

Van € 110.000,- tot € 140.000,-

36

23%

Van € 140.000,- tot € 150.000,-

28

18%

Meer dan € 150.000,-

22

13%

160

100%

Totaal

Tabel: Verkochte huurwoningen in 2010 naar prijsklasse inclusief kortingen in euro’s

Accolade is al vele jaren bezig huurwoningen te verkopen. Gemiddeld worden per jaar meer dan 120 huurwoningen verkocht. Onderstaand een overzicht van de verkochte woningen in de afgelopen zes jaar. Jaar

Aantal verkochte woningen

2006

109

2007

116

2008

152

2009

131

2010

160

Sloop In 2010 zijn 83 woningen gesloopt waarvan 69 in Drachten en 14 in Heerenveen. De sloopwerkzaamheden vonden in zogenaamde herstructureringswijken plaats. Na sloop zijn nieuwe huur- en koopwoningen in de wijk teruggebouwd. Projecten in uitvoering Daarnaast zijn er per 31 december 2010 vier projecten in uit voering waarvan de realisatie in 2011 plaatsvindt. Het betreft 119 huurwoningen, waarvan twintig zorgwoningen en zes koopwoningen. Voor een specificatie van in uitvoering zijnde projecten wordt verwezen naar bijlage 5. Projecten in voorbereiding In 2010 is voor zeven projecten het formele bestuursbesluit genomen om deze te gaan realiseren. Totaal gaat het om 312 woningen, met een bijbehorend investeringsvolume van ruim 60 miljoen euro. Voor een specificatie van deze projecten wordt verwezen naar bijlage 5.

Tabel: Ontwikkeling verkoop bestaande huurwoningen

16

17



3.5 Onderhoud, kwaliteitsverbetering en renovatie Het technisch kwaliteitsbeleid van het bestaande woningbezit wordt als onderdeel van de markten vastgoedstrategie vast gelegd in verschillende begrotingen, strategische documenten en beheerplannen, zoals: • Strategisch voorraadbeheer; • Meerjarenbegroting; • Onderhoudsbegroting; • Reparatieverzoeken; • Mutatieonderhoud; • Onderhoud liften, centrale verwarming; • Planmatig onderhoud/groot onderhoud; • Markttechnische verbeteringen; • Geriefsverbeteringen. Strategisch voorraadbeheer Aan de hand van het jaarlijks geactualiseerde strategisch voorraadbeheerplan zijn de woningen verdeeld in vier onderhoudscategorieën. De categorieën zijn gerelateerd aan de instandhoudingstermijn van de woningen: • Sloop en herontwikkeling op korte termijn; • Instandhouding maximaal 10 jaar; • Instandhouding tussen de 10 en 25 jaar; • Instandhouding langer dan 25 jaar. Voor elk van de categorieën stelt Accolade een onderhouds strategie op. De onderhoudsstrategie wordt vertaald in de meerjarenbegroting. Voor de complexen die aangewezen zijn voor verkoop op termijn, wordt een op de verkoop gericht onderhoudsprogramma opgesteld.

Meerjarenbegroting In de meerjarenbegroting is het planmatig onderhoud van de woningen opgenomen. Dit planmatig onderhoud bestaat hoofdzakelijk uit cyclisch onderhoud en is gericht op het in goede staat houden van de buitenzijde van de woning (casco). Daartoe kan onder andere buitenschilderwerk, voegwerkzaamheden, straatwerkzaamheden, kozijnonderhoud, betonreparaties, vervangen daken c.q. dakwerkzaamheden enzovoort worden gerekend. Ook zijn in de meerjarenbegroting bedragen opgenomen voor cyclische vervanging van keukens, centrale verwarming, lift en de overige installaties. De meerjarenbegroting is qua vorm een zogenaamde reser veringsbegroting. Daarbij wordt gekeken naar te verwachten levensduur van elementen en/of materialen op grond van ervaringsgegevens en naar het patroon dat ontstaat door het dagelijks onderhoud (reparatieverzoeken) gedegen te analyseren. Ook is zoals gezegd het strategisch voorraadbeheer van belang om te bepalen wanneer, wat vervangen moet worden en - gelet op de te verwachten levensduur van de woning - welk onderhouds niveau gewenst en verantwoord is. Jaarlijks wordt een deel van het woningbestand geïnspecteerd om na te gaan welke werkzaam heden er het volgend begrotingsjaar moeten worden verricht. Daarbij wordt gekeken naar de meerjarenbegroting, kosten analyse, aantal storingen en opmerkingen van medewerkers van Onderhoud & Service, opzichters en bewoners. Na de inspecties wordt de concept onderhoudsbegroting door de afdeling Onderhoud & Service opgesteld en vervolgens ter bespreking en goedkeuring voorgelegd aan de vestiging. Deze inventarisatie van de kwaliteiten van ieder complex is vastgelegd en wordt jaarlijks geactualiseerd op basis van de inspecties.

Februari

18

Franeker

Heerenveen

Franeker

Roestvrij samenwerken

De Zonnehoek

Ondertekening sociaal plan Saarlostraat en Ennemastraat

Onderhoudsbegroting In de (jaar)begroting zijn de volgende kostenposten meegenomen: • Reparatieverzoeken; • Mutatie onderhoud; • Onderhoud aan centrale verwarming; • Onderhoud aan liften; • Planmatig onderhoud; • Grootonderhoud; • EPA. Planmatig onderhoud In 2010 besteedde Accolade € 13 miljoen aan projectmatig onderhoud (vrijwel gelijk aan 2009). De uitgaven aan project matig onderhoud zijn in 2010 € 4,5 miljoen lager uitgekomen dan begroot, doordat € 1.2 miljoen aan budget is vervallen door onder andere: • Het verschuiven van kosten van onderhoud naar een renovatieproject; • Het vervallen van werkzaamheden doordat vastgoed in VvE’s is ondergebracht; • Er scherp in de markt is aanbesteed (hiermee is € 3 miljoen bespaard). Dagelijks onderhoud In 2010 besteedde Accolade € 5 miljoen aan het adequaat behandelen van de reparatieverzoeken (dagelijks onderhoud), € 160.000 minder dan in 2009. De uitgaven zijn € 0,5 miljoen hoger uitgekomen dan begroot. De verklaring hiervoor ligt met name aan een aantal posten: • Aanbrengen rookmelders in alle woningen van Accolade, 2.000 woningen per jaar, € 0,2 miljoen; • Uitvoeren van veiligheidskeuringen in alle woningen van Accolade, € 0,3 miljoen; • Vervangen van 113 cv-installaties vanwege niet correct functioneren, € 0,2 miljoen.

Mutatieonderhoud In 2010 besteedde Accolade € 1,9 miljoen aan werkzaamheden die een woning na een verhuizing weer in optimale staat moeten brengen. Dit is ongeveer € 100.000 minder dan in 2009. De uitgaven zijn € 0,2 miljoen hoger uitgekomen dan begroot. De verklaring hiervoor is o.a. dat € 170.000 is besteed aan renovatiewerkzaamheden tijdens mutatie. Onderhoud aan centrale verwarming Het merendeel van onze cv-installaties is opgenomen in een all-in-contract. In het all-in-contract is een vaste prijs met de leverancier voor onderhoud en storingen afgesproken. Een storing kan door de huurder rechtstreeks bij de betreffende installateur worden gemeld. Globaal na zo’n achttien jaar worden de cv-ketels vervangen. In beginsel kunnen de huurders bij vervanging kiezen voor een combiketel, waardoor de geiser (voor zover nog aanwezig in de woning) overbodig wordt. De cv- ketels krijgen twee keer in de drie jaar een servicebeurt (schoonmaak). Onderhoud aan liften Voor alle liftinstallaties is het onderhoud afgekocht door een onderhoudscontract voor Accolade af te sluiten. Markttechnische voorzieningen / Geriefsverbeteringen Met markttechnische voorzieningen worden geriefsverbeteringen bedoeld, die niet zijn opgenomen in de meerjarenbegroting, maar als extra voorziening worden aangebracht. Voorbeelden hiervan zijn o.a. inbraakpreventie (Politiekeurmerk Veilig Wonen), isolatie en verbetering van installaties. De werkzaamheden die in 2010 ten laste van deze kostensoort zijn uitgevoerd zijn o.a. het aanbrengen van inbraakwerende voorzieningen en inbraakpreventie. Februari Drachten

Plannen Rugbyterrein worden in gang gezet

19


Hoofdstuk 4 Verhuren van woningen

3.6 Milieu en duurzaamheid Energiebesparing en duurzaamheid Accolade heeft het beleid gemiddeld een C-label te voeren of twee labels te verbeteren bij de woningen met een laag energielabel, zoals D, E, F of G. Accolade streeft er naar om in 2020 deze doelstelling te hebben gerealiseerd. Hiervoor investeert Accolade gemiddeld € 5 miljoen per jaar extra. Accolade bezit, begin 2011, 9057 woningen met een D, E, F of G label. Ten opzichte van 2010 zijn dit 572 woningen minder in de lage labels.

De gemiddelde energie-index van het woningbezit bedroeg vorig jaar 1,84. Dit valt binnen het D-label. De landelijke gemiddelde energie-index is nu 1,80. Dit betekent een upgrading binnen het D-label. Hiermee liggen we op koers voor het upgraden van de energielabels. Accolade streeft met haar beleid naar een gemiddeld C-label over de komende tien jaar. Dit beleid moet een jaarlijkse verbetering van 0,04 in de energie-index garanderen. Uit onderstaande tabel blijkt dat het bezit van Accolade energiezuiniger is dan het landelijke gemiddelde. Onderstaand de verdeling van de energielabels per begin 2009 en 2010.

Verdeling energielabels 1 januari 2010 Alle geregistreerde woningen in Nederland

Verdeling energielabels 1 januari 2011 Alle geregistreerde woningen in Nederland

Accolade

Accolade

4.1 Aanbod en toewijzing

4.2 Verhuur aan primaire doelgroep

Accolade biedt haar huurwoningen via het optiemodel aan. Belangstellenden voor een huurwoning kunnen zich als woningzoekende inschrijven en daarbij zelf een keuze maken uit het gehele woningaanbod. Ze sluiten hierbij achter in de rij wachtenden aan. Op het moment dat zij als eerste in de rij staan en er een woning van hun keuze beschikbaar komt, dan zal de woning aan hen worden aangeboden.

In 2010 heeft Accolade in totaal voor 1426 zelfstandige woon eenheden een huurovereenkomst afgesloten. Ruim 97% van deze wooneenheden waren sociale huurwoningen, oftewel woningen met een netto huurprijs tot € 652,52 (prijspeil 31-12-2010).

Op deze wijze stonden er eind 2010 ruim 7.800 personen als woningzoekende bij Accolade ingeschreven voor een huurwoning. Dagelijks schrijven zich nieuwe potentiële huurders in. In 2010 hebben meer dan 6.100 personen zich als woningzoekende ingeschreven. Aan de andere kant zijn er bijna 6.200 personen als woningzoekende uitgeschreven. Per saldo is het aantal woningzoekenden min of meer gelijk gebleven. In 2010 zijn er 1.119 zelfstandige huurwoningen regulier via het optiemodel verhuurd. De huurders van deze woningen hebben gemiddeld vijftien maanden ingeschreven gestaan voor deze woning. Naast deze woningen zijn er 378 zelfstandige huurwoningen buiten het optiemodel om verhuurd. Het ging hier om nieuwbouwwoningen (180), woningen die gerenoveerd zijn, woningen die aan urgenten zijn verhuurd (62), woningen die tijdelijk zijn verhuurd in het kader van de leegstandswet, woningen die in opdracht van Accolade door derden zijn verhuurd of woningen waarvoor via het optiemodel geen kandidaten meer beschikbaar waren.

Daarnaast heeft Accolade een aantal woon-zorgcomplexen in zijn geheel verhuurd aan zorgpartijen, die de eenheden in deze complexen in gebruik hebben gegeven of hebben doorverhuurd aan hun klanten. Het gaat hierbij in totaal om 99 eenheden. Bijna 77% van de huurwoningen zijn verhuurd aan de primaire doelgroep. Dit zijn huishoudens die op basis van hun inkomen in aanmerking kunnen komen voor huurtoeslag (overeenkomstig de definities inzake doelgroep, inkomen en huurprijs van Besluit beheer sociale-huursector 2010). Per vestiging zien we de onderstaande verdeling. De volledige verantwoording conform het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) staat opgenomen in bijlage 7. Vestiging

Aantal verhuringen zelfstandige woningen

Drachten

341

77%

Franeker

137

80%

Heerenveen

545

78%

Joure

226

67%

Sneek

177

79%

1426

77%

Accolade

Aandeel verhuringen aan primaire doelgroep

In 2010 heeft Accolade voorbereidingen getroffen om de nieuwe Europese toewijzingsregels met ingang van 1 januari 2011 toe te passen.

Maart

Accolade doet

20

21



4.4 Huurprijs en huurprijsbeleid In onderstaand overzicht staat, op basis van de gegevens waarover Accolade beschikt, aangegeven welk percentage van de sociale huurwoningen in 2010 verhuurd is aan een huishouden met een inkomen van € 33.614 of hoger. Uit dit overzicht blijkt dat Accolade binnen de norm van 10% blijft. Accolade gaat er vooralsnog dan ook vanuit dat de nieuwe Europese toewijzingsregels geen gevolgen hebben voor woningzoekende huishoudens. Vestiging

Percentage sociale huurwoningen dat verhuurd is aan een huishouden met een inkomen van € 33.614 of hoger

Drachten

7%

Franeker

8%

Heerenveen

4%

Joure

15%

Sneek

8%

Accolade

7%

4.3 Verhuur aan bijzondere doelgroepen In 2010 zijn 61 woningen verhuurd aan huishoudens in een urgente situatie. Het gaat vooral om huishoudens die om medische redenen een huurwoning nodig hadden of om huishoudens die in het kader van een wijkvernieuwingsproject geherhuisvest zijn. In totaal zijn in 2010 103 eenheden verhuurd aan instellingen ten behoeve van huishoudens die behoren tot een bijzondere doelgroep. Het gaat met name om eenheden in het nieuwe woonzorgcomplex ‘Sevenwolden’ in Joure, die gebruikt worden door ouderen met een zorgindicatie en door demente ouderen. Ook is het nieuwe multifunctionele centrum ‘De Kompanije’ in Jubbega geopend. In dit centrum zijn ondermeer zorgeenheden gerealiseerd voor demente ouderen, mensen met een verstandelijke beperking en ouderen met een zorgindicatie.

22

Huurders kunnen bij Accolade een aanvraag voor geriefverbetering (zoals bijvoorbeeld een aanpassing van de keuken of douche) voor de woning indienen. Voor geriefverbeteringen geldt in het algemeen dat de huur wordt aangepast. Hiervoor wordt een al dan niet volledig kostendekkende huurverhoging berekend. Er kan ook sprake zijn van geriefsverbeteringen, die door een vertrekkende bewoner zijn aangebracht (bijvoorbeeld dakkapel, centrale verwarming, ligbad enz.). Deze voorzieningen worden tegen een vergoeding door Accolade overgenomen, mits aan de voorwaarden is voldaan. In dit geval wordt de huur bij mutatie aangepast. De hoofdregel is dat geriefsverbeteringen kostendekkend aan de klant doorberekend worden. Het is echter niet altijd mogelijk, dan wel wenselijk, om alle investeringen kostendekkend door te berekenen. Er moet bijvoorbeeld rekening gehouden worden met de technische en economische veroudering van de te vervangen onderdelen. Ook komt het voor dat het niet wenselijk wordt geacht, met het oog op de hoogte van de op dat moment geldende huurprijs. Bijvoorbeeld wanneer als gevolg van een huuraanpassing de huurprijs boven de aftoppingsgrens van de huursubsidie zou komen te liggen. Daarnaast wordt bij mutatie de huurprijs opgetrokken naar streefhuur, als de huurprijs ten opzichte van de geboden kwaliteit te laag is. Hierbij wordt rekening gehouden met de aftoppingsgrenzen van de huursubsidie, de prijs-kwaliteitverhouding en de vraag naar de woning. Bij Accolade geldt bovendien dat in de basis de huursprong maximaal € 35,- (prijspeil 1 januari 2008) mag bedragen. De gemiddelde netto huur van onze woningen bedroeg op 31 december 2010 € 415,-. In 2009 was dit € 407,-. De stijging van € 8,- is een gevolg van: • De wettelijk toegestane huurverhoging op 1 juli 2010 van 1,2%; • De huuraanpassing als gevolg van huurharmonisatie bij mutatie; • Huuraanpassingen na het aanbrengen van een geriefsverbetering; • Wijzigingen in de samenstelling van het woningbezit als gevolg van verkoop, sloop, nieuwbouw en aankoop.

Huurklasse

Goedkoop (< € 358) Middelduur (< € 548) Duur (> € 548) Totaal

Aantal woningen

Gemiddelde netto huur

Gemiddelde maximaal redelijke huur

Netto huur in percentage van maximaal redelijke huur

4.032

€ 302

€ 468

65%

10.832

€ 440

€ 659

67%

1.149

€ 583

€ 775

77%

16.013

€ 415

€ € 623

67%

De gemiddelde netto huur als percentage van de maximale huur steeg van 66,6% naar 67,0%. Bovenstaand een overzicht van het woningbezit naar Bbsh-huurklasse. Hierbij staat vermeld: de gemiddelde huur, de maximaal redelijke huurprijs en het percentage van de maximaal redelijke huur dat aan netto huur wordt betaald. Bij het vormgeven van het huurbeleid staat Accolade voor ogen een duurzaam prijs-kwaliteitsbeleid te ontwikkelen. Een beleid waarbinnen een gedegen afweging wordt gemaakt tussen enerzijds de wens om de woonlasten zo beperkt mogelijk te houden en anderzijds te voldoen aan de eisen op het gebied van de bedrijfseconomische continuïteit van de corporatie. Bij mutatie wordt de huurprijs opgetrokken naar streefhuur als de huurprijs ten opzichte van de geboden kwaliteit te laag is. Hierbij wordt rekening gehouden met de aftoppingsgrenzen van de huurtoeslag, de prijs-kwaliteitverhouding en de vraag naar de woning. Bij Accolade geldt bovendien dat in de basis de huursprong maximaal € 35,- (prijspeil 1 januari 2008) mag bedragen. Voor de jaarlijkse huuraanpassingen worden voorwaarden gesteld vanuit de rijksoverheid. Deze hielden voor 2010 in dat de maximale huurverhoging per woning 1.2% was. Deze maximale huurverhoging geldt echter niet voor huurcontracten die zijn geliberaliseerd. Bij geliberaliseerde huurcontracten heeft de verhuurder namelijk meer vrijheid om de huurprijs en de huurverhoging te bepalen. De liberalisatiegrens bedraagt van 1 juli 2009 tot 1 januari 2010 € 647,53 euro per maand.

Voor het overgrote deel van huurwoningen is in 2010 een huurverhoging van 1,2% toegepast. In de volgende tabel wordt de huurverhoging van 2010 gedifferentieerd weergegeven. Huurverhogingspercentage op 1 juli 2010

Aantal woningen Absoluut

In percentage

0%

211

1.3%

1,2%

15.733

98.1%

Meer dan 1,2% Totaal

99

0.6%

16.043

100.0%

4.5 Huurachterstand, ontruimingen en huurderving Huurachterstand De huurachterstand van zittende huurders is in 2010 ten opzichte van 2009 stabiel gebleven. In percentage van de jaarhuur was dit in 2010 0,72% (0,70% in 2009). Ontruimingen Het beleid van Accolade is erop gericht om ontruimingen te voorkomen. Door voorlichting en persoonlijke begeleiding probeert Accolade huurders te bewegen tijdig met ons te komen praten om zo problemen te voorkomen. Echter, indien intensieve begeleiding van huurders niet tot gewenste resultaten leidt, wordt een woning ontruimd.

23


Hoofdstuk 5 Betrekken van huurders bij beleid

In 2010 heeft de rechter in 106 situaties een ontruimingsvonnis uitgeroepen op basis van een huurachterstand. Een vonnis van de rechter wil in de praktijk nog niet zeggen dat de ontruiming ook daadwerkelijk plaatsvindt. Vaak wordt de schuld door inspanningen van de deurwaarder alsnog betaald of wordt er een betalingsregeling getroffen. Ook komt het voor dat de huurder zelf de sleutels van de woning inlevert.

Huurderving bij leegstand De leegstand per 31 december 2010 bedroeg 2,4% (in 2009 2,4%). In totaal stonden er 399 woningen leeg, waarvan 56 (14,4%) in verband met frictieleegstand. De overige woningen stonden als leeg geregistreerd bij Accolade in afwachting van renovatie, sloop en vervangende nieuwbouw.

In 2010 zijn er 15 woningen daadwerkelijk ontruimd. In bijna alle gevallen was huurachterstand de reden voor de ontruiming. In drie situaties was er naast huurachterstand ook sprake van overlast. Het aantal vonnissen en daadwerkelijke ontruimingen in 2010 ligt ongeveer de helft lager dan in 2009. Dat is opmerkelijk gezien het feit dat de werkwijze in 2010 niet noemenswaardig is veranderd ten opzichte van 2009. Wel wordt getracht om zo snel als mogelijk met een huurder in gesprek te komen als er een huurachterstand ontstaat. Ook wordt altijd tot op het laatste moment getracht de ontruiming te voorkomen, door duidelijke afspraken met de huurder te maken. Daarnaast was 2009 een jaar met relatief veel ontruimingsvonnissen en daadwerkelijke ontruimingen.

4.6 Aantal mutaties en mutatiegraad

Vestiging

Aantal ontruimingsvonnissen

Daadwerkelijke ontruimingen

Heerenveen

55

6

Drachten

27

3

Franeker

5

1

Joure

11

1

Sneek

8

4

Totaal

106

15

Tabel: Aantal ontruimingsvonnissen in relatie tot het aantal ontruimingen

In 2010 bedroeg het aantal verhuizingen 1.583 (in 2009 1.682). Er hebben geen verhuizingen plaatsgevonden in een complex bestemd voor renovatie of sloop, gevolgd door vervangende nieuwbouw. De gemiddelde mutatiegraad (de verhouding tussen het aantal opzeggingen en het woningbezit) over 2010 was 9,8% (in 2009 10,5%). Van deze verhuringen zijn geen tijdelijke contracten gesloten op grond van de Leegstandswet. Ingeval van een herstructurering van een wijk of dorpsvernieuwing is een sociaal statuut afgesloten met de betrokken Huurdersbelangenvereniging. Daarin worden de gevolgen van een gedwongen verhuizing voor de huurders geregeld. Binnen Accolade werd in 2010 in dergelijke gevallen een tegemoetkoming in de verhuis- en herinrichtingskosten van ruim € 5.300,- of in bijzondere gevallen méér toegekend overeenkomstig de regeling van de rijksoverheid.

4.7 Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) Per 1 januari 2010 is het beheer inclusief de administratie van een twintigtal Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) overgedragen aan een externe partij. Deze partij is gespecialiseerd in het beheer van VvE’s. Door de uitbesteding is het mogelijk om de dienstverlening aan VvE’s te verbeteren.

Maart

24

Joure

Franeker

Franeker

Bewoners Hof en Hiem verhuizen naar Sevenwolden

Kennismaking huurdersvereniging Franeker

Open Dag nieuwbouwappartementen Professorenbuurt

5.1 Huurdersbelangenverenigingen: onze primaire belanghouders! Onze huurders nemen een bijzondere positie in. Zij hebben zich vooral geïnstitutionaliseerd in huurdersbelangenverenigingen. Het overleg op strategisch niveau vindt plaats door het bestuur met het Platform Huurdersbelangenverenigingen Accolade. De voorzitters van de besturen van de lokale huurdersverenigingen die actief zijn in Heerenveen, Joure, Sneek en Franeker hebben zitting in het platform. Dit overleg vindt, los van eerder genoemd platform, ook plaats met Huurderbelangenvereniging De Bewonersraad Friesland (HDBF), die de belangen van de huurders van Accolade in Drachten behartigt. Met elk van de afzonderlijke huurdersbelangenverenigingen - door middel van het platform - alsook met Huurdersbelangenvereniging De Bewonersraad Friesland zijn samenwerkingsovereenkomsten gesloten. De lokale huurders-belangenverenigingen hebben frequent overleg met de vestigingsdirecteuren. Door het Platform Huurdersbelangenverenigingen Accolade en Huurdersbelangenvereniging De Bewonersraad Friesland zijn twee commissarissen bindend voorgedragen en als zodanig in de Raad van Commissarissen benoemd. Het spreekt voor zich dat deze commissarissen hun rol vervullen, zonder last of ruggespraak met de huurdersorganisaties die hen bindend hebben voorgedragen. Met Stichting Platform Huurdersbelangenverenigingen en met Huurdersvereniging De Bewonersraad Friesland, is in het verslagjaar frequent vergaderd door het Bestuur. Accolade faciliteert de huurdersbelangenverenigingen en ondersteunt de verenigingen financieel. In het verslagjaar bedroeg de totale bijdrage € 126.336. Onderwerpen van bespreking op bestuurlijk niveau met het Platform en HDBF zijn in 2010 onder andere geweest: • Huurbeleid en huurharmonisatie; • Servicekosten (glas en servicefonds); • Informatievoorziening; • Beleidsontwikkelingen bij Accolade; • Jaarverslag; • Kwaliteit van de dienstverlening; • Samenwerking tussen de twee belangenbehartigers huurders Accolade; • Problemen rond oplevering nieuwbouwprojecten; • Energiebeleid; • Financieel resultaat eerste halfjaar 2010;

• Uitgangspunten begroting 2011; • Begroting 2010; • Meerjarenbegroting. De lokale vestigingen hebben overleg met de individuele huurdersverenigingen. Onderwerpen van bespreking zijn onder andere geweest: Huurdersvereniging De Bewonersraad Friesland: • Woningmarkt Smallingerland; • Realisatieovereenkomst Accolade-Smallingerland; • Huurovereenkomsten wijkvernieuwingsgebieden; • Geriefsverbeteringen; • Projectenplanning Noord-Oost; • Toewijzing nieuwbouw; • Berekening geriefsverbeteringen. Huurdersvereniging Sneek: • Klanttevredenheidsonderzoek; • Plannen voor Furmerusgebied; • Leefbaarheidsplannen en wijkvisies; • Onderhoudsbegroting 2010; • Planschadeclaims n.a.v. uitbreiding rondweg/A7; • Opleveringspunten nieuwbouw De Wiekslag; • Voorgenomen nieuwbouwplannen in Harinxmaland; • Eindfeest afsluiting wijkvernieuwing Ny Túndoarp; • Onderhoudsplannen wooncomplex 1 Lemmerweg-Oost; • Presentatie optiemodel; • Speeddate voor een kennismaking met de medewerkers en de leden van de Huurdersbelangenvereniging. Huurdersbelangenvereniging Franeker: • Klanttevredenheidsonderzoek; • Onderhoudsbegroting 2010; • Leefbaarheidsplannen en wijkvisies; • Huurharmonisatie; • Eindfeest wijkvernieuwing Professorenbuurt; • Nieuwbouwprojecten (Botniasteeg, Van Saarloos/ Ennemastraat, Sjaardemastraat, GOED); • Opleveringspunten nieuwbouwwoningen Franeker-Zuid.

25


26


5.2 Lokale raden

5.4 Belanghouders aangewezen

5.6 Bewonersblad

Huurdersbelangenvereniging Heerenveen: • Leefbaarheidsacties; • Teksten uitgaande brieven; • Klantvriendelijkheid; • Medewerkersonderzoek; • Kijk op de Klant; • Klantpanel (participatie); • Jaarplan 2011; • Regelgeving € 33.614; • Huisvesting woonwinkel/kantoorpand; • Werving nieuwe bestuursleden en werven nieuwe leden voor de HBV; • Informatieverstrekking verhuisadressen op naam; • Aanvullen onderhoudsplanner met periode van uitvoering; • Voortgang diverse projecten nieuwbouw, renovatie en sloop; • Sociaal statuut; • Trends Heerenveen.

De vijf woonwinkels van Accolade kennen een lokale raad, waarin belanghouders zitting hebben. Deze belanghouders nemen zitting in de lokale raad op persoonlijke titel en beschikken over een stevige lokale en maatschappelijke verankering. Zij zijn afkomstig uit de zorgsector, de sector welzijn en werkvoorziening, het onderwijs, milieuorganisaties, de publieke sector en de zakelijke dienstverlening. In de statuten is verankerd dat de lokale raad de vestigingsdirecteur en het bestuur onder andere adviseert over de verlies- en winstrekening en het beredeneerd jaarverslag en voorts over datgene wat aan de lokale raad door de bestuurder ter advies wordt voorgelegd. Daarnaast mag de lokale raad ongevraagd adviseren. Aan de lokale raad worden tevens voorgenomen besluiten met betrekking tot de ondernemingsstrategie en markten vastgoedstrategie, het jaarplan en de begroting van de corpo ratie ter advies voorgelegd. De vestigingsdirecteuren onderhouden frequente contacten met de lokale raden.

Zowel op grond van de Aedescode als in de eigen reglementering van Accolade is het wezenlijk om duidelijk te maken wie de corporatie als belanghouder aanmerkt. De Raad van Commissarissen heeft op voorstel van het bestuur op 8 december 2009 de lijst met belanghouders vastgesteld. Deze lijst wordt onder andere gehanteerd door de lokale raden. Deze lijst treft u als bijlage 4 bij het jaarverslag aan.

Naast informatie via internet, willen we onze klanten ook graag schriftelijk op de hoogte houden van onze activiteiten. Ons bewonersblad ‘Bij ons in …’, verschijnt in vijf edities in elk van de werkgebieden waar Accolade actief is. Er is dus een editie Franeker, Sneek, Joure, Heerenveen en Drachten. In tegenstelling tot het vorige magazine is dit een bewonersblad dat onder de huurders en belanghouders wordt verspreid. Het bewonersblad is goed ontvangen en is passend bij datgene wat Accolade wil uitstralen. Het is een goed leesbaar blad met toegankelijke informatie die er voor de huurder toe doet, zonder dat sprake is van een glossy magazine. De respons van de huurders op dit nieuwe bewonersblad is positief, mede doordat de daarin opgenomen lokale informatie en berichtgeving herkenbaar is. Omdat we nog beter willen inspelen op de wensen van onze klanten zal in 2011 de opzet van het blad geëvalueerd worden met behulp van een klantenpanel.

Huurdersvereniging Haskerland: • Uitleg kasstromen; • Uitleg onderhoudsbegroting; • Leefbaarheidsacties; • Huishoudelijk reglement; • Streefhuren; • Energie Prestatie Advies Labeling; • Vereniging van Eigenarenbeleid; • Klantvriendelijkheid; • Medewerkersonderzoek; • Kijk op de Klant; • Klantpanel; • Jaarplan 2011; • Regelgeving € 33.614; • Werving nieuwe bestuursleden en leden voor de Huurdersbelangenvereniging; • Speeddate voor een kennismaking met de medewerkers en de leden van de Huurdersvereniging; • Prestatieafspraken Skarsterlân; • Trends Skarsterlân.

5.3 Gemeentebesturen; onze samenwerkingspartners

5.5 Klachtenadviescommissie De Klachtenregeling van Accolade voorziet in de onafhankelijkheid van de commissie. Tevens hebben niet alleen huurders, maar ook kopers, woningzoekenden en andere belanghebbenden toegang tot de klachtenadviescommissie van Accolade. De klachtenadviescommissie is onafhankelijk en brengt om die reden separaat een eigen jaarverslag uit, dat op de website van Accolade wordt geplaatst. In 2010 zijn 17 klachten binnengekomen. Van deze klachten zijn zes behandeld (drie klachten bleken gegrond). De overige elf klachten zijn doorverwezen naar Accolade en daar afgehandeld.

Zowel op ambtelijk als bestuurlijk niveau vond in het verslagjaar het overleg met gemeenten plaats door de vestigingsdirecteuren van Accolade. Accolade beschouwt een constructieve samenwerking met de gemeenten, waarin de corporatie woningbezit heeft, als buitengewoon waardevol. Wel blijft een onderwerp van discussie dat er een toenemende druk is ervaren, waarbij gemeenten publieke taken willen laten bekostigen door de corporatie.

April

April

Joure

Joure

Franeker

Eerste huurder De Menning

Eerste paal nieuwbouw Zuiderveld

Eindfeest Professorenbuurt

Missie en visiebijeenkomst medewerkers

27

Overdracht Yn ‘e Doarpsfinne

Hoofdstuk 6 Leefbaarheid, wonen en zorg

6.1 Leefbaarheid per gemeente Voor Accolade is de leefbaarheid van buurten en wijken waar zij bezit heeft essentieel. Een leefbare buurt is een belangrijke voorwaarde voor huurders om er naar tevredenheid te wonen en voor nieuwe huurders om er te komen wonen. Leefbare buurten zijn een belangrijke onderlegger voor het creëren van ‘helemaal je eigen plek’, de slogan van Accolade. Leefbare buurten dragen bij aan meer betrokkenheid van en verantwoordelijkheid voor die buurt bij bewoners. Het betekent dat mensen ergens soms langer blijven wonen, in plaats van andere keuzes te maken. En dit alles brengt ook financiële voordelen met zich mee; minder mutatiekosten, snellere verhuur na een verhuizing, minder leegstand en een positieve waardeontwikkeling van het vastgoed.

De wijkvisie van Accolade laat zien wat de stand van zaken nu is, hoe we de wijk of buurt in de toekomst zouden willen zien en welke veranderingen noodzakelijk geacht worden. In het wijkplan dat we ook samen met de bewoners en andere betrokkenen opstellen zetten we uiteen hoe we dit willen aanpakken, waarbij de wijkbewoners een eigen verantwoordelijkheid hebben. Daarmee willen we de wijkbewoners actief betrekken bij de ‘trotspunten’ van hun wijk, maar ook bij die zaken die verbeterd kunnen worden. En bovendien willen we dat de wijkbewoners zich (mede)verantwoordelijk voelen voor wat er in de wijk gebeurt. Dit noemen we ook wel empowerment.

Kortom: leefbaarheid is van groot belang voor Accolade en daar wordt dus ook al geruime tijd in geïnvesteerd. Allereerst moet een buurt schoon, heel en veilig zijn. Om dit te bevorderen ondernemen we al jaren allerlei activiteiten in de buurt. Buurtactiviteiten worden gesponsord, tuindagen worden georganiseerd, opruimacties worden gehouden, waar mogelijk met inbreng van de buurtbewoners.

Rein Swart - Vestigingsdirecteur Accolade Heerenveen/Joure

Met ingang van 2010 hebben we daar een meer structureel karakter aan gegeven door te starten met wijkvisies en wijkplannen. Dit moet ertoe leiden dat we een goed beeld hebben van wat er speelt in alle buurten en wijken waar Accolade woningen bezit. Meer structurele problemen worden vroegtijdig gesignaleerd en opgepakt, zodat we tijdig kunnen bijsturen. Uitgangspunt is dan ook dat we leefbaarheid in buurten en wijken proactief willen oppakken in plaats van reactief. Hiermee proberen we meer structurele leefbaarheidsproblemen te voorkomen en dat betekent weer dat we niet veel geld en energie hoeven te stoppen in de ‘reanimatie’ van wijken en buurten die zijn afgegleden. De wijkvisies stellen wij op, op basis van de bij ons alle bekende gegevens. Het resultaat wordt voorgelegd aan de wijkbewoners en vervolgens bespreken we met alle van belang zijnde partijen aan welke problemen wat moet worden gedaan en welke sterke punten behouden moeten blijven.

28

“Neem je verantwoordelijkheid, de wereld wordt er leuker van” “‘Helemaal je eigen plek’ is ons motto. En zo is het: onze huurders verdienen een plek waar ze kunnen en mogen zijn. Vroeger was het stenen stapelen voor een woningcorporatie. Nu gaat het om meer dan alleen dat huis; het gaat om leefbaarheid in z’n totaliteit. In een schone en veilige wereld voelen mensen zich meer senang. Dat is bewezen. Wij vinden het belangrijk om deze wereld samen met onze huurders te creëren. Accolade doet het niet alleen en kán het niet alleen. Wij dagen huurders uit om met ons mee te denken. We gaan met ze de straten op, letterlijk. Wat zie je? Wat valt op? Wat is goed en wat kan beter? Het kan om heel kleine dingen gaan. Onze huurders verlangen geen gouden kranen, geen ivoren torens, maar eenvoudige dingen zoals het rechtleggen van een scheve stoeptegel, het snoeien van een overhangende tak. Kleine dingen, maar essentieel. Want het is lastig lopen met je rollator als de stenen scheef liggen en hoe vlucht je bij brand als er takken in de vluchtweg hangen? Hierover kun je samen nadenken. Als je dat doet, kun je veel bereiken, daar geloof ik heilig in.

29


Een mooi voorbeeld? In en rond ons appartementencomplex De Beugel lag veel zwerfvuil. Er wonen veel jongeren, en die zijn nu eenmaal niet bezig met opruimen. Vuil verspreidt zich als een olievlek. Als de een wat neergooit, dumpt de ander ook zijn troep. Toen Stichting Present ons aanbood om samen met scholieren van het Friesland College het zwerfvuil bij De Beugel op te ruimen, vonden we dat geweldig. Present verbindt mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen worden, en zo ging het. Een dag lang gingen we samen met die leerlingen aan de slag. Ze waren verbaasd dat de bewoners zoveel troep achterlieten. ‘Raar dat ze zo hun vuil over de schutting gooien’, zeiden ze. En dáár zit onze winst: het besef bij deze scholieren, onze potentiële huurders, dat je verantwoordelijk bent voor je eigen leefomgeving. Voor ons een fantastisch resultaat. In deze maatschappij zijn we eraan gewend geraakt om de verantwoordelijkheid ergens anders neer te leggen. Daarin wil Accolade een cultuuromslag op gang brengen. Onze boodschap hierin is: neem zelf je verantwoordelijkheid. De wereld wordt er alleen maar leuker van.”

Aukje Kooistra - Vestigingsdirecteur Accolade Franeker / Sneek

“Tussen wonen en prettig wonen zit een heel verschil” “Hoe ziet leefbaarheid eruit in de ogen van een kind? Voor ons een interessante vraag. Het antwoord kregen we van de kinderen van de Brede School Duinterpen, CBS De Vuurvlinder en OBS De Wyken. Tijdens een woonproject op hun school gaven we de kinderen informatie over zo’n beetje alles wat bij wonen komt kijken.


Ze bezochten een leegstaande woning, klusten samen met Bob de Bouwer en gingen in gesprek met een ex-dakloze. Hiermee wilden we de kinderen ervan bewust maken dat prettig wonen niet vanzelfsprekend is en dat ze zelf invloed hebben op hun leefomgeving. Om ze hierin nog eens extra te stimuleren, schreven we samen met de gemeente Sneek een prijsvraag uit. De vraag was: Wat moet er gebeuren om jouw wijk leefbaarder te maken? Het resultaat: veel mooie ideeën. Ideeën die onze ogen openden. Dat er weinig speelplekken zijn voor de wat oudere jeugd, bijvoorbeeld. We wisten hier wel van, maar niet dat het bij zoveel kinderen speelde. En het hondenpoepprobleem… Dit kwam ook vaak naar voren. Waardevolle informatie waarmee we samen met de gemeente aan de slag kunnen. Het winnende idee? Dat van de stoeptegels. Ivo Ruiter stelde voor om de wijken Tinga en Duinterpen te verbinden met kleurige stoeptegels. Prachtig, vooral omdat het zo mooi de verbinding tussen beide wijken weergeeft. Bovendien is het een idee waaraan de kinderen zelf ook nog kunnen werken. Samen beschilderen ze ongeveer honderd stoeptegels die dit voorjaar gelegd zullen worden. Het was mooi om te zien hoe deze kinderen zich in dit vraagstuk hebben verdiept. Ook voor ons was het inspirerend om eens op een heel ander niveau bezig te zijn met het werk dat we doen. Medewerkers kwamen terug met enthousiaste verhalen. En met uitspraken als ‘Goh, zo heb ik er nog nooit over nagedacht’.

April

30

Drachten

Drachten

Joure

Netwerkbijeenkomst Accolade Drachten

Oplevering eerste woningen Tarweland

Opruimactie Zuiderveld

Dit project geeft precies weer wat Accolade voor ogen heeft: Leefbaarheid samen tot ontwikkeling brengen. We gaan hierin ‘concreet en dichtbij’ te werk; dat levert de meeste resultaten op. Neem bijvoorbeeld complexgesprekken met bewoners, tuinonderhouddagen en een project zoals we op de Brede School hebben gedaan. Het gaat om dat samenspel tussen corporatie en huurders. Met z’n allen moeten we er wat moois van maken. Tussen wonen en prettig wonen zit namelijk een heel verschil.”

Margriet Ausma - Vestigingsdirecteur Accolade Drachten

“Wonen gaat verder dan alleen een dak boven je hoofd” “Schoon, heel en veilig, daar gaat het om als je spreekt van leefbaarheid. Een straat met zwerfvuil en slecht onderhouden groen kan een gevoel van onveiligheid oproepen. Zoiets levert al gauw een negatief imago op en dat is precies wat we willen voorkomen. Onze missie geeft aan dat we maatschappelijk ondernemen op het gebied van wonen en dat we ons uiterste best doen om goed en veilig wonen in een aantrekkelijke woonomgeving te realiseren. Een actie die het op dit gebied altijd goed doet is de tuindag, zoals we die in juni 2010 in De Venen hebben gehouden; een dag waarop Accolade samen met huurders en andere partijen aan de slag gaat om het aangezicht van de straten weer netjes te maken. Tuintjes worden ontdaan van rommel, er wordt geharkt, geschoffeld, onkruid gewied, nieuwe plantjes in de tuinen gezet… Het is altijd een hele happening, een gezellige happening. Mooi is dat we hierin kunnen samenwerken met andere partijen, zoals de wijkraad, de gemeente, Stichting Veiligheidszorg Smallingerland (SVS), collega corporatie WoonFriesland en Maatschappelijke Onderneming Smallingerland (MOS). Regon stelde in De Venen zes vuilcontainers beschikbaar en schoonmaakbedrijf Landman begeleidde buurtbewoners op een hoogwerker. MOS organiseerde een rommelmarkt samen met de buurtkinderen, zodat afgestane spullen konden worden verkocht.

Naast het creëren van een nette buurt, gaat het ons om het contact. De sociale controle in de wijken was vroeger veel groter, tegenwoordig zijn mensen meer op zichzelf. Het is de kunst om al die mensen met hun verschillende culturen, opvattingen en levensstijlen weer met elkaar in contact te brengen. Zo’n tuindag is daar de perfecte gelegenheid voor. Je ziet al gauw dat mensen elkaar de helpende hand toesteken. Ze staan bij elkaar in de tuin te schoffelen, helpen elkaar sjouwen met afval en betrekken nieuwsgierige buurtbewoners die zich in eerste instantie niet hadden opgegeven of die vanwege fysieke beperkingen geen tuinwerk kunnen doen. Die wisselwerking heeft een positief effect: de sociale structuur binnen de wijk wordt hechter. Mensen durven elkaar eerder aan te spreken en zijn sneller geneigd anderen te helpen. Daar willen we naartoe: onze huurders zijn zelf eigenaar van hun omgeving. Ze zijn mede verantwoordelijk voor een prettige plek om te wonen. Door het organiseren van acties op het gebied van leefbaarheid kunnen we de wijk naar een hoger plan tillen. Wonen gaat nu eenmaal verder dan alleen een dak boven je hoofd. Veel verder.”

6.2 Financiële inspanning leefbaarheid In 2010 heeft Accolade circa € 1,43 miljoen uitgegeven aan leefbaarheidsprojecten en -activiteiten. Accolade heeft door het inzetten van tien medewerkers (wijkbeheerders, flatbeheerders, klantadviseurs, budgetbeheerders, medewerkers sociale teams), in diverse buurten van Drachten, Franeker, Heerenveen, Joure en Sneek aan leefbaarheid gewerkt. Accolade nam de kosten van deze medewerkers van circa € 528.000 voor haar rekening. Voor het onderhouden van groenvoorzieningen en gerelateerde woonomgevingen is in 2010 circa € 508.000 uitgegeven.

31


Er is in 2010 € 407.000 besteed aan diverse sociale en fysieke activiteiten. Enkele voorbeelden hiervan zijn: • Deelname aan Sociaal Teams in diverse gemeenten; • Het aanbrengen van speelvoorzieningen; • Het aanbrengen van buitenverlichting in stegen; • Het aanbrengen van hekwerken; • Het organiseren van tuindagen en prijsvragen; • Opruimen, schoonmaken, graffiti verwijderen; • Aanpassen en herstel van straatwerk. Sponsoring Accolade heeft, ondanks dat zij op bescheiden schaal aan sponsoring doet, een sponsorbeleid in 2010 opgesteld. Accolade past bij sponsoring een zeer selectief beleid toe. Sponsoring bestaat uit eenmalige bijdragen op activiteiten, bijvoorbeeld in verband met leefbaarheidactiviteiten in wijken. Een directe koppeling van Accolade dient bij sponsoring te bestaan tussen de sponsorbijdrage en onze huurders. In 2010 is voor € 20.000 aan sponsorgelden verstrekt.

6.3 Wonen en zorg per gemeente Nu al, en in de toekomst nog meer, zullen met name starters en ouderen een beroep doen op corporaties voor een woning. Met name de ouderen zijn een groeiende groep. Lang niet alle ouderen doen een beroep op zorg, maar de toekomst is wel dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Dus houdt Accolade er met toekomstige projecten rekening mee woningen zo veel mogelijk levensloopbestendig te maken. Bovendien blijkt dat veel ouderen, zeker uit Friesland, liever wonen in een woning op de begane grond dan in een appartement. Dus waar mogelijk wordt dit woningtype meegenomen in huidige en toekomstige ontwikkelingen.

Hoofdstuk 7 Governance en risicomanagement

Naast ouderen, huisvest Accolade ook veel andere groepen die in meer of mindere mate op zorg zijn aangewezen. Vaak wordt hiervoor een specifiek nieuwbouwproject ontwikkeld en soms vinden ze een plek in bestaande bouw. Accolade werkt veel samen met zorginstellingen voor specifieke groepen van mensen met meer psychische zorgbehoeften tot mensen met zware lichamelijke beperkingen, die wel zo zelfstandig mogelijk willen wonen. Accolade voelt zich bij uitstek geroepen eraan bij te dragen dat deze groepen ook een plek kunnen vinden waar zij goed kunnen wonen. Maar ook voor mensen die na een zware periode weer op de terugweg zijn naar een zelfstandig bestaan en nog enige begeleiding daarbij nodig hebben, zoeken wij met de betrokken instelling een plek. Accolade kiest er daarbij nadrukkelijk voor om zich te richten op de woonvraag van deze groepen. Zodra het op zorg, begeleiding of andere zaken aankomt, dan worden daarbij die instanties betrokken die daarin gespecialiseerd zijn. Accolade wil en zal er bij het invullen van de woonvraag uiteraard rekening mee houden dat deze zorg en begeleiding ook geleverd kan worden. Ook zal Accolade er met andere betrokken partijen naar streven dat niet alleen de woning zelf, maar ook de directe woonomgeving geschikt is om in te wonen als je meer zorgbehoevend bent. Ook, of misschien wel juist, voor deze doelgroep is de directe woonomgeving van groot belang voor het vinden van ‘helemaal je eigen plek’. Voor meer informatie over leefbaarheid wordt verwezen naar bijlage 8.

Mei

32

Heerenveen

Heerenveen

Drachten

Groenactie Oudeschoot

Hilarische dag Oude- en Nieuweschoot

Tuindag De Venen

7.1 Integriteit Integriteit is binnen Accolade richtinggevend. Niet alleen voor alle medewerk(st)ers, de bestuurder en toezichthouders van de woningcorporatie, maar evenzeer voor de bedrijven met wie Accolade contracten sluit. De in 2009 aangepaste integriteitscode is op de website (www.accolade.nl) geplaatst. Zo nemen onder andere bouwbedrijven, die door Accolade worden ingeschakeld, kennis van de integriteitscode en worden zij contractueel verplicht tegenover Accolade dienovereenkomstig te handelen. ABC transacties In april van het verslagjaar werd bekend dat een groot aantal corporaties door het Ministerie van WWI was geselecteerd voor nader onderzoek naar zogeheten ABC-constructies. Het gaat daarbij om onroerend goed transacties waarbij zich niet zelden onverklaarbare prijsverschillen voordoen tussen de koopprijs van onroerende zaken tussen enerzijds de transactie van A naar B en anderzijds van B naar C. Accolade was niet geselecteerd voor dit onderzoek door het Ministerie. Desondanks zijn alle ABC transacties van de afgelopen tien jaar in opdracht van de bestuurder onderzocht op de hiervoor geschetste (mogelijke) onregelmatigheden. Eén transactie toonde dusdanige opmerkelijke kenmerken onder andere qua prijsvorming, dat in augustus van het verslagjaar deze transactie door Accolade is gemeld bij het Ministerie. Tevens is een forensisch accountantsbureau ingeschakeld om naar deze transactie onafhankelijk nader onderzoek te verrichten. Het onderzoek was op 31 december 2010 nog niet afgerond. Klokkenluidersregeling In de Klokkenluidersregeling is opgenomen dat het bestuur zorg dient te dragen dat werknemers zonder gevaar voor hun rechtspositie de mogelijkheid hebben te rapporteren over vermeende onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard binnen de stichting aan de bestuurder of een door hem aangewezen functionaris. Vermeende onregelmatigheden die het personeel van Accolade betreffen worden gerapporteerd aan de bestuurder. Vermeende onregelmatigheden die het functioneren van de bestuurder betreffen, moeten worden gerapporteerd aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Er zijn in het verslagjaar geen zaken aanhangig gemaakt bij de Raad van Commissarissen jegens de bestuurder. Aan de bestuurder is één zaak voorgelegd waarbij een mogelijke integriteitsinbreuk aan de orde zou kunnen zijn. Hierover werd ook een klacht bij de Klachtenadviescommissie gedeponeerd

en bij de Aedes Code Commissie. Deze klachten zijn door de Klachtenadviescommissie en de Aedes Code Commissie ongegrond verklaard. De bestuurder heeft zich aan deze oordelen geconformeerd. De Klokkenluidersregeling is geplaatst op het intranet voor medewerk(st)ers en op de website www.accolade.nl. Externe vertrouwenspersonen Zowel bij de integriteitcode als bij de Klokkenluidersregeling is er sprake van interne en externe vertrouwenspersonen. Op advies van de Ondernemingsraad is besloten de externe vertrouwenspersonen onder te brengen bij de Arbo Unie, de bedrijfsgezondheidsdienst waarvan Accolade gebruik maakt. Leningen of garanties Accolade heeft als beleid geen leningen of garanties te verlenen aan leden van de Raad van Commissarissen, de leden van het Bestuur en het personeel. Dergelijke leningen dan wel garanties zijn in het verslagjaar dan ook niet verstrekt. Onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen De leden van de Raad van Commissarissen zijn onafhankelijk van de Stichting. Geen van de commissarissen is of was in het verleden in dienst van Accolade of een van de rechtsvoorgangers van Accolade. De voorzitter van de Raad van Commissarissen is als griffier Provinciale Staten Fryslân werkzaam, welke functie niet opgenomen is in de opsomming van onverenigbare betrekkingen die het Ministerie van VROM/WWI heeft gepubliceerd. Een lid van de Raad van Commissarissen is als mediator verbonden aan een notarissen- en advocatenkantoor. Accolade heeft met dat kantoor een werkrelatie, doch alleen met de notaris(sen). Op basis van de eigen reglementering van het NMI (Nederlands Mediation Instituut) waaraan de betreffende commissaris gebonden is, wordt zijn onafhankelijkheid gewaarborgd. Desalniettemin is één en ander gemeld en besproken in de vergadering van de Raad van Commissarissen waarbij de afspraak is gemaakt dat de betreffende commissaris geen mediationzaken zal aanvaarden indien Accolade daarbij betrokken is. De leden van de Raad van Commissarissen onderhouden geen directe of indirecte band met toeleveranciers of afnemers van Accolade.

33

Hoofdstuk 7 Governance en risicomanagement

Er bestaan geen overlappingen met andere bestuursfuncties. Geen van de commissarissen verleent andere diensten dan welke voortvloeien uit het lidmaatschap van de Raad van Commissarissen of onderhoudt direct of indirect buiten zijn/haar commissariaat banden met Accolade. Het reglement van de Raad van Commissarissen bevat overigens bepalingen over hoe te handelen in geval van mogelijke tegenstrijdige belangen.

7.2 Interne risicobeheersing en controlesysteem Accolade is werkzaam in een turbulente omgeving waar zij te maken heeft met diverse risicogebieden die op onderdelen zeer complex zijn. Om de risico’s te kunnen beheersen wordt er gestuurd middels een risicobeheersings- en controlesysteem. Dit systeem maakt deel uit van het gehele besturings- en beheersingssysteem. Portefeuille en marktrisico De provincie Fryslân kent in de demografische analyses een krimp op het platteland en stabilisatie tot geringe groei in de stedelijke gebieden. De verstedelijkte gebieden waar Accolade haar bezit heeft, zullen naar verwachting de komende jaren stabiel blijven. De markt in Franeker is een uitzondering en zal naar verwachting licht gaan krimpen. Leegstand op de woningmarkt verwachten wij echter niet. Een belangrijke indicator hiervoor is het aantal inschrijvingen per complex. Voor het gehele bezit is een complexenbeleidsplan opgesteld. Hierin is vastgelegd wat het rendement, de positie en de gewenste ontwikkeling is per complex. Dit complexenbeleidsplan is richtinggevend voor de te voeren herstructureringsopgaven, het verkoopbeleid, het onderhoudsbeleid en de in 2011 te realiseren wijkvisies. De verkoopmarkt staat sinds 2009 als gevolg van de economische crisis onder druk. Om die reden is het aantal begrote verkochte bestaande woningen naar beneden bijgesteld. In 2010 zijn 160 bestaande huurwoningen verkocht, terwijl er 115 begroot waren. Door de recente overheidsmaatregelen verwachten we dat de verkoopmarkt vanaf 2011 verder onder druk komt te staan. Om het verkooprisico op nieuwbouwwoningen te beperken, wordt vooraf aan de start van de bouw een voorverkooppercentage van 75% gehanteerd. De realisatie van de verkoop van bestaand bezit is voorwaardelijk gesteld voor de realisatie van het investeringsprogramma. Treasuryrisico’s De treasuryrisico’s worden maandelijks door de Treasurycommissie beoordeeld. Deze staat onder leiding van de controller. 34

Hoofdstuk 8 Organisatie en relaties

Het treasurybeleid is vastgelegd in het treasurystatuut. Jaarlijks wordt gekeken op basis van de meerjarenplanning wat de treasury-activiteiten zijn die hieruit voortvloeien en hoe hier het beste invulling aan kan worden gegeven. De resultaten van de Treasurycommissie worden middels de Auditcommissie teruggekoppeld naar de Raad van Commissarissen. Ons beleid met betrekking tot looptijden en renterisico is gericht op het beheersen van de rente- en beschikbaarheidsrisico’s en het minimaliseren, binnen het risicoprofiel, van de rentelasten. Een belangrijk aspect hierbij is optimalisatie van het vervalschema van de leningportefeuille om zo de risico’s te spreiden in de tijd. Accolade stuurt strak op kasstromen, waarbij de kasstromen maandelijks en voor een periode van vijf jaar in beeld zijn en worden gebracht. De kasstromen zijn leidend voor de realisatie van projecten en voor de kostenontwikkelingen. Volgens het treasurystatuut is het toegestaan om gebruik te maken van rentederivaten. Accolade maakt hier geen gebruik van. Zij geeft de voorkeur bij het spreiden en beperken van renterisico’s, aan het gebruik van traditionele instrumenten. Projectrisico’s De projectrisico’s worden beheerst door gebruik te maken van een duidelijke fasering van de projecten, het extern inhuren van projectmanagement en het vooraf benoemen en zo nodig afdekken van de geïdentificeerde projectrisico’s. Deze methodiek van projectrisicoanalyse vooraf aan het project heeft in 2010 nader vorm gekregen. In 2011 zal de kwaliteit hiervan nader uitgewerkt worden. Operationele risico’s Om tot goede prestaties te komen is resultaatgericht en efficiënt werken van groot belang. Een eerste vereiste hiervoor is eenduidigheid in de processen en helderheid in de procedures. Te denken valt hierbij aan het investeringsproces, het verhuurproces en het klachtenafhandelingsproces. In 2010 is een start gemaakt met het opnieuw vastleggen van de processen en het implementeren hiervan in de organisatie. Dit krijgt in 2011 een vervolg en zal in 2012 afgerond worden. De kern van het verbeteren van de kwaliteit is het aanwijzen van proceseigenaren en het sturen op prestatie-indicatoren. Het geheel van heldere en meetbare prestatie-indicatoren op procesniveau wordt begin 2011 geïntroduceerd. Accolade is van mening dat risicobeheersing binnen Accolade goed georganiseerd is, dat de risico’s in beeld zijn en dat deze voldoende beheerst worden.

8.1 Organisatie Personeel en organisatie Formatie Op 31 december 2010 waren bij Accolade 212 medewerkers in dienst. De medewerkers zijn te verdelen in 108 mannen en 104 vrouwen. De totale personeelsformatie in fte’s uitgedrukt bedroeg op 31 december 2010 183 (inclusief gedetacheerde medewerkers bij Fooq). In 2010 zijn zeventien medewerkers in dienst gekomen bij Accolade. Een achttal medewerkers stroomde door naar een andere functie en in totaal zijn 22 medewerkers uit dienst gegaan. Naast de in dienst zijnde medewerkers zijn vijf medewerkers (3,4 fte) werkzaam bij Accolade op interim-, detacherings- of uitzendbasis. Bij Toolz waren aan het einde van het jaar zestien studenten aan de slag. Toolz is een opleidingsinitiatief van Accolade voor jongeren die een technisch vak willen leren, waarbij de praktijk de uitgangssituatie is: wel leren, geen school. Tot de medewerkers die in 2010 de organisatie verlieten, behoort ook een zestal medewerkers van de afdeling Onderhoud & Service die werkzaam waren in de groenvoorziening en installatietechniek. Accolade heeft in de loop van 2010 besloten om betreffende werkzaamheden per 1 januari 2011 onder te brengen bij BTB Groenvoorziening en Breman installatietechniek. De overgang heeft in goed overleg met de Ondernemingsraad plaatsgevonden. Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage (exclusief zwangerschap) bedroeg in 2010 voor Accolade in totaal 3,9%, hetgeen lager lag dan de voorgaande twee jaren (2009: 5,4% en 2008: 4,1%). Het verzuim inclusief zwangerschaps-/bevallingsverlof bedroeg in 2010 5,1% (2009: 6,1%). Mei Sneek

In het gezondheidsbeleid van Accolade ligt bij ziekte het accent op wat de medewerker nog wel kan in plaats van wat hij/zij niet meer kan. Waar mogelijk wordt in overleg met de medewerker bekeken of er vervangende werkzaamheden mogelijk zijn, als eigen werk vanwege een beperking niet kan worden uitgevoerd. Ook in 2010 gaf Accolade weer een financiële bijdrage aan medewerkers die met behulp van bedrijfsfitness gezonder door het leven willen gaan. Medewerkersonderzoek Wat vind jij In de loop van 2010 is in overleg van de onderlinge met de Ondernemingsraad en de samenwerking? Raad van Commissarissen een Laat je stem horen! medewerkersonderzoek uitgevoerd in de organisatie. Het was de eerste Het ersrk ewe oek keer dat een dergelijk onderzoek med d�� erz r on te �� kom ! aan werd uitgevoerd. Het was daarom �� niet alleen verheugend dat meer dan 80% van de medewerkers de enquête invulde, maar ook dat we een 7,4 scoorden. De scores van Poster medewerkersonderzoek Accolade zijn in de benchmark vergeleken met andere corporaties. Daarbij bleek dat veel van de scores rond of boven de benchmark lagen. Dit laatste gold in ieder geval voor de scores op onze kernwaarden (ondernemerschap, klantgerichtheid en maatschappelijke betrokkenheid). Daarnaast bleken de medewerkers van Accolade een hoge betrokkenheid, engagement en plezier in het werk te hebben. De zelfstandigheid en afwisseling in het werk worden gewaardeerd.

��

��

��

Strategisch HRM/talentenmonitor In 2010 is strategische personeelsplanning bij Accolade ingevoerd. Bij strategische personeelsplanning vindt een koppeling plaats tussen de ondernemingsstrategie en de kansen, bedreigingen, sterkten en zwakten op HRM-gebied. Middels een talentenmonitor wordt daarnaast bepaald of aan de kwantitatieve, kwalitatieve en allocatieve eisen van de personeelsbehoefte is voldaan. In de komende jaren zal strategisch HRM/talentenmonitor een plaats krijgen in de totale jaarcyclus van activiteiten (zoals jaarplan/begroting etc.) binnen het bedrijf.

Tuindag Priorstraat

35


Inzetbaarheid en mobiliteit Een aantal jaren geleden heeft Accolade in samenwerking met de collega-corporaties Lefier, Nijestee, Elkien en WoonFriesland het project ‘Inzetbaarheid en mobiliteit’ opgestart. Achtergrond van het project is dat medewerkers door gewijzigde pensioenwetgeving langer door moeten werken. Als gevolg van de vergrijzing en ontgroening heeft Accolade er belang bij dat medewerkers langer door willen werken, inzetbaar blijven en mee gaan in de ontwikkelingen van de organisatie. Samenwerking met anderen zorgt ervoor dat Accolade beter kan faciliteren bij loopbaanvragen, (nieuwe) medewerkers kan boeien en binden, inzetbaarheid van medewerkers kan vergroten, tijdelijke en vaste functies snel kan invullen, kennis kan uitwisselen en een sector kan presenteren die interessant is voor potentiële medewerkers. In de afgelopen jaren zijn voor dit project stages aangeboden, vacatures uitgewisseld, workshops en opleidingen georganiseerd. Deze activiteiten worden via een speciale interne website onder de aandacht van medewerkers gebracht. Per 1 januari 2010 sloten we vanuit dit initiatief, onder de naam van Samenwerkende Woningcorporaties Noord Nederland, aan bij Noorderlink. Noorderlink is een samenwerkingsverband van 33 grote bedrijven in Noord Nederland op het gebied van HRM/HRD. Meteen in het eerste jaar van aansluiting werden we genomineerd met ‘Loopbaaninitiatief voor de Noorderlink Award’ voor het meest aansprekende en leerzame HRM-project van het Noorden. Een eervolle tweede plaats viel ons ten deel. In 2010 viel ook het besluit om het project, dat we eerder met vijf corporaties zijn gestart, uit te breiden tot alle corporaties in het Noorden. Opleidingen Net als ieder jaar hebben ook in 2010 medewerkers diverse interne en externe trainingen en opleidingen gevolgd. Hierbij valt te denken aan de training oriëntatie volkshuisvesting, BHV herhalingstraining, migratie Office 2007, feedback geven en ontvangen, persoonlijke effectiviteit, workshop ontwikkeling van je talenten, omgaan met emotie en agressie, basiskennis legionellapreventie, gebiedsontwikkeling, vennootschapsbelasting, rapporten schrijven, huurrecht etc. Ten opzichte van voorgaande jaren is het aantal trainingen en workshops dat in samenwerking met collega-corporaties (in het kader van Loopbaaninitiatief) is georganiseerd toegenomen. Daarnaast zijn in 2010 ook de eerste opleidingen gevolgd in het kader van het persoonlijk ontwikkelingsbudget van medewerkers.

36


Erkenning van verworven competenties (EVC) Nadat eind 2009 een eerste verkenning is gedaan naar de mogelijkheid tot het doen van een EVC-traject in onze organisatie, werden in 2010 concretere stappen gezet. Via een EVC-traject kunnen mensen kennis en ervaring officieel laten erkennen en laten vastleggen in een ervaringscertificaat. EVC geeft andere loopbaanmogelijkheden of eventueel een verkorte weg naar een vooraf bepaald diploma. Met 44 medewerkers werd in 2010 een intakegesprek gehouden. Ongeveer de helft daarvan gaf aan het traject niet door te willen zetten, vanwege onvoldoende tijd of onvoldoende toegevoegde waarde. De overige medewerkers onderzoeken nog de mogelijkheden of hebben besloten te gaan deelnemen aan het EVC-traject. CAO In de loop van 2009 werd de CAO voor woningcorporaties voor de jaren 2009 en 2010 vastgesteld. De CAO heeft een minimumkarakter met uitzondering van de pensioenen, het functiewaarderingssysteem en de salarisschalen. Het minimumkarakter geeft woningcorporaties ruimte om hun medewerkers maatwerk te bieden door afspraken over aanvullende arbeidsvoorwaarden tussen werkgever en ondernemingsraad. Voor wat betreft Accolade heeft dit erin geresulteerd dat in juni 2010 een eigen mobiliteitsregeling het licht zag. In de mobiliteitsregeling zijn in overleg met de OR allerlei zaken geregeld rondom woon-werkverkeer, zakelijke kilometers, gebruik eigen auto, etc. Onderdeel van de CAO is een individueel loopbaanontwikkelingsbudget van € 4.500 (per vijf jaar voor een fulltime werkende medewerker). Medewerkers kunnen met behulp van dit budget zelf invulling geven aan hun eigen ontwikkeling. Per 1 januari 2010 werden de lonen verhoogd met 1%. De pensioenpremieverhoging van 2010 kwam voor 2/3 deel voor rekening van de werkgever.

8.2 Relaties Relaties met gemeenten en maatschappelijke organisaties Accolade vindt het van groot belang om samen met partners te werken aan de doelstellingen die zij zichzelf gesteld heeft. Deels omdat Accolade zich richt op haar kerntaak: huisvesting van de doelgroepen.

Voor de invulling van zaken die daarbuiten vallen, maar wel nodig zijn voor een goede woonplek en leefbare wijken en buurten, werkt Accolade samen met andere partijen op gebied van zorg en welzijn en met gemeentes en collega-corporaties in haar werkgebied. Hieronder volgt per gemeente een overzicht van de organisaties waar het afgelopen jaar mee is samengewerkt met een korte toelichting.

kortdurende zorg aan mensen die hierin in hun huidige woonsituatie niet kunnen voorzien, bijvoorbeeld na een operatie. Op de huidige locatie van het dienstencentrum, in de Botniasteeg in Franeker, gaat Accolade 33 appartementen bouwen waarvan 24 worden verhuurd door Tellens en 9 als aanleunwoning worden verhuurd door Accolade. Tellens gaat intramurale zorg verstrekken aan hun huurders in het complex. Alle onderhandelingen zijn in 2010 afgerond. In 2011 wordt gestart met de sloop van het huidige complex en de nieuwbouw.

8.2.1 Gemeente Franekeradeel Gemeente In januari 2010 hebben de gemeente Franekeradeel, corporatie Wonen Noord West Friesland en Accolade een hernieuwd Lokaal Akkoord ondertekend waarin de oude afspraken zijn herijkt. De volgende doelstellingen zijn erin benoemd en worden er nader in uitgewerkt: • Het bijdragen aan wijken waar het prettig wonen is, met vertrouwen in de buurt; • Het bieden van waarborgen voor de huisvesting van mensen met een kwetsbare positie op de woningmarkt; • Het bijdragen aan duurzaam en veilig wonen; • Het waarborgen van de bestaande samenwerkingsafspraken. In het akkoord is met name aandacht voor de krimp in de dorpen van de gemeente en hoe met de effecten daarvan binnen de gemeente zorgvuldig om kan worden gegaan. Er is tweejaarlijks een bestuurlijk overleg tussen de drie partijen waarin de acties en afspraken op de diverse terreinen, die benoemd zijn in het Lokaal Akkoord, worden getoetst en besproken. Daarnaast is er tweemaandelijks overleg tussen de vestigingsdirecteur van Accolade en de wethouder over de voortgang in de diverse projecten. Tellens In de Froonackerflat verhuurt Accolade 114 appartementen. Zorgorganisatie Tellens is gehuisvest in het complex, zij verlenen extramurale zorg aan de bewoners die hier behoefte aan hebben. Ook beheert Tellens de bijbehorende recreatieruimte. Hier worden verschillende activiteiten georganiseerd. In 2010 heeft Tellens een zorghotelkamer in het complex gerealiseerd voor het verlenen van

GGZ Accolade verhuurt woningen aan (ex-)patiënten van de zorginstelling GGZ. Zodra deze doelgroep een wooncertificaat heeft behaald mogen ze zelfstandig wonen, vaak onder ambulante begeleiding van de GGZ. Het wooncertificaat wordt afgegeven door de GGZ zodra de (ex-)patiënt heeft aangegeven zelfstandig te willen wonen en heeft aangetoond hiertoe, na gesprekken met en trainingen van de begeleiding, in staat te zijn. VNN Verslavingszorg Noord-Nederland huurt enkele woningen van Accolade in Franeker. Het betreft een woonvoorziening voor mensen met verslavingsproblemen, die behoefte hebben aan tijdelijke woonruimte en in een traject bezig zijn binnen de verslavingszorg. Talant Talant huurt op verschillende locaties woningen van Accolade. Talant helpt mensen met een beperking hun leven te leiden. Op de locaties in Franeker wonen cliënten zelfstandig met extra ondersteuning van Talant. Zij hebben een werkplek op de locaties waardoor ze voor hun cliënten goed bereikbaar zijn. De Skûle Welzijn De Skûle Welzijn is de lokale regionale instelling voor sociaal cultureel werk en samenlevingsopbouw met een breed aanbod aan welzijnsactiviteiten. Accolade betrekt de Skûle regelmatig bij maatschappelijke vraagstukken en overige zaken op hun vakgebied. Ook zijn ze aanwezig bij de overleggen van het Sociaal Team.

37


Statushouders Accolade ondersteunt de gemeente bij het met voorrang huisvesten van statushouders in Franeker. De begeleiding van de statushouders wordt vanuit de Skûle verzorgd door het WION. Sinne Welzijn Sinne Welzijn huurt kantoorruimte in het kantoorpand van Accolade aan de Voorstraat in Franeker. Doordat de lijnen kort zijn, vindt er indien nodig informeel overleg plaats over lastige situaties en wordt waar mogelijk de samenwerking gezocht. Sjaerdemastraat Accolade heeft een gebouw aangekocht aan de Sjaerdemastraat in Franeker welke geschikt wordt gemaakt voor mensen met een zorgbehoefte. In 2010 is er met een aantal zorgpartijen, waaronder SRN en Talant, onderhandeld over de exploitatiemogelijkheden. Omdat we vraag en aanbod onvoldoende konden samenbrengen zijn deze onderhandelingen gestaakt. Inmiddels is Accolade in gesprek met de J.P. van der Bent Stichting. Deze stichting streeft ernaar mensen met de nodige begeleiding te laten leven en wonen zoals ze dat zelf willen. 8.2.2 Gemeente Sneek Gemeente Omdat de gemeente Sneek vanaf 1 januari 2011 opgaat in de nieuwe, gefuseerde gemeente Súdwest Fryslân, is afgesproken om daarna te komen tot een herziening van het Lokaal Akkoord met daarin de prestatieafspraken. Wel is een basis gelegd voor de woonvisie in de ‘oude’ gemeente om mee te geven aan de nieuwe. Daar is Accolade nauw bij betrokken geweest. Er is in het verslagjaar tweemaandelijks bestuurlijk overleg geweest met de gemeente over de voortgang van diverse projecten. Dit is niet altijd even gemakkelijk verlopen.


Accolade heeft onder invloed van allerlei actuele ontwikkelingen enkele projecten moeten vertragen of helemaal moeten stoppen. De gemeente kon zich slechts moeizaam vinden in het besluit om de Blauwe Flat te slopen in plaats van het oorspronkelijke plan om het te renoveren. Dit heeft de relatie onder druk gezet en met het nieuwe college wordt getracht om tot een nieuwe start te komen. Furmerusstraat, Blauwe Flat, J.P. van der Bent Stichting Het is de bedoeling dat de Blauwe Flat wordt gesloopt waarna gestart kan worden met vervangende nieuwbouw. De naastgelegen Gele en Rode flat blijven voorlopig staan. Carex is ingeschakeld om de woningen bewoond te houden. Het overleg met de gemeente over het visiedocument kon in het verslagjaar helaas niet geheel worden afgerond. Naast veertig appartementen voor de ex-huurders die aangegeven hebben terug te willen keren, komen er twintig appartementen voor cliënten van de J.P. van der Bent Stichting. Met deze stichting voor verstandelijk gehandicapten is regelmatig overleg gevoerd over hun wensen inzake de te realiseren huisvesting. Zorggroep Plantein Voor de hoek A7 - Lemmerweg is een appartementencomplex in ontwikkeling, met daarin 24 appartementen voor psychogeriatrische cliënten van Plantein en 20 voor senioren. Aannemer is bouwbedrijf Friso uit Sneek. Begin december 2010 is het plan getoond op een inloopmarkt voor omwonenden, die zich in grote getale positief uitlieten over dit project. Start van de bouw is gepland in het eerste halfjaar van 2011. Eind april vond de opening plaats van een zorgcomplex aan de Anna Paulownastraat in Sneek. Het complex bestaat uit 16 woningen voor dementerende ouderen. Het complex is na goed overleg in samenwerking met Plantein tot stand gekomen. De opvallende muurschildering, aangebracht door Merel Visser, is door Accolade aan Plantein geschonken.

Juni Heerenveen

Drachten

8.2.3 Overige relaties in de gemeentes Franekeradeel en Sneek

8.2.4 Gemeente Heerenveen

Voor de verhuur van woningen vindt er in Franeker en Sneek, indien daar aanleiding voor is, overleg plaats met instanties die de woningzoekende of huurder begeleiden. Dit zijn bijvoorbeeld Jeugdzorg, Mee, Sinne Welzijn, Limor of andere maatschappelijke organisaties.

Gemeente In juli 2009 is door Accolade, WoonFriesland en de gemeente Heerenveen het Woonconvenant Heerenveen 2009 - 2013 ondertekend. De ondertekening van het convenant was de aftrap voor de uitvoering van een reeks gezamenlijke afspraken op het gebied van wonen, zorg en leefbaarheid.

Hiernaast participeert Accolade in de Sociaal Teams van zowel Sneek als Franeker waar verschillende zorgpartijen aanschuiven met als doel sociaal zwakkeren te helpen. Daarnaast is frequent overleg met de huurdersvereniging en bewonerscommissies in zowel Franeker als Sneek geweest. Hierbij is veel aandacht besteed aan het verbeteren van de leefbaarheid en de zorg voor buurtbewoners. Zowel in Franeker als in Sneek is het Sociaal Team op beleidsniveau geëvalueerd. In Franeker is geparticipeerd in de werkgroep senioren met als doel om volkshuisvestelijke vragen ten aanzien van het huisvesten van senioren in de toekomst op te lossen of beleid voor te bereiden. Op beide locaties is een aantal keren afstemming gezocht met de Lokale Raden. De Lokale Raad in zowel Franeker als Sneek fungeert als een klankbordgroep voor de vestigingsdirecteur. Gesproken is onder meer over de toekomst van de huisvesting van ouderen, actuele ontwikkelingen in de gemeente en in de volkshuisvesting, de begroting en de financiële ontwikkelingen in de sector en het effect ervan op de mogelijkheden van Accolade om te blijven investeren. Daarnaast is er een bijeenkomst geweest voor alle Lokale Raden waarin ze kennis konden maken met de bestuurder en met een vertegenwoordiging van de Raad van Commissarissen. Tenslotte is er een bijeenkomst geweest waarin projecten in Sneek en Franeker bezocht zijn met de bestuurder en de leden van Lokale Raden van de andere locaties.

In het woonconvenant zijn onder andere de volgende thema’s opgenomen: 1. Ontwikkeling van volkshuisvestelijke doelgroepen en voorraad De doelstelling is om op korte termijn een pilot Collectief Particulier Opdrachtgeverschap op te starten. Met dit doel is een werkgroep CPO opgestart met daarin vertegenwoordigers van de gemeente en de beide corporaties. Momenteel wordt gewerkt aan een inventarisatie van geschikte locaties en er wordt, zoals in het convenant wordt verwoord, onderzocht welke rol de corporaties en de gemeente kunnen en willen nemen in de pilot CPO. 2. Bijzondere Doelgroepen De gemeente Heerenveen ligt op koers wat betreft haar taakstelling m.b.t. statushouders. De goede relatie en contacten met de woningcorporaties zijn hiervoor van essentieel belang. 3. Wonen en Zorg Het belang van het vergroten van het aantal grondgebonden nultredenwoningen wordt door alle partijen onderschreven. Woningcorporaties en gemeente zijn bezig met het inventariseren van mogelijkheden voor het vergroten van het aantal grondgebonden nultredenwoningen, zowel in de bestaande voorraad als de nieuwbouw. 4. Leefbaarheid De gemeente is gestart met een Pilot Sociale Cohesie in Oudeschoot. Accolade is hier nauw bij betrokken om de brug te slaan tussen corporatie en bewoners. De projecten zijn gericht op het activeren van bewoners en het verbeteren van de leefbaarheid in de buurt.

In december zijn er zowel in Franeker als in Sneek bijeenkomsten geweest om de missie en visie te verduidelijken en daarover in gesprek te gaan met de wethouder, Lokale Raad, huurdersbelangenvereniging en de belangrijkste zorg en welzijnspartijen waarmee wordt samengewerkt.

Informatiebijeenkomst Eiland Nieuwburen

38

Accolade schenkt Zienn 1500 euro

Eerste paal Rugbyterrein

39


5. Energie en Duurzaamheid Er is een start gemaakt met het deelproject Smûk en Sunich. Het project moet een duidelijke plus genereren ten opzichte van de gebruikelijke energieverbeteringsmaatregelen. Gekozen is voor een compact plangebied waarin een scala aan energiezuinige maatregelen en communicatie wordt geconcentreerd. Juist deze concentratie van maatregelen genereert een sterke uitstraling naar buiten. De spin-off van het project zal moeten werken als vliegwiel voor de hele gemeente. Het project is een opstap naar het vervolg. Periodiek worden de resultaten besproken in het bestuurlijk overleg. Fokus In juni zijn de toekomstige bewoners van de Fokuswoningen in het nieuwbouwproject Eiland Nieuwburen geïnformeerd over de recente ontwikkelingen van het plan. Op het braakliggende terrein aan Nieuwburen in Heerenveen ontwikkelt Accolade een appartementencomplex met 55 appartementen en vijf grondgebonden woningen. De informatiebijeenkomst werd goed bezocht. Zestien appartementen zijn bestemd voor Fokus. Fokus is een welzijnsorganisatie die mensen met een lichamelijke beperking de mogelijkheid biedt om zelfstandig te wonen. De appartementen worden geheel aangepast aan de behoeften en wensen van de bewoner(s). Ook komt er een ADL-eenheid (activiteiten dagelijks leven) in het pand. Vanuit daar wordt de zorg verleend aan de Fokusbewoners. In juni is de bestemmingsplanprocedure opgestart. De bewoners kunnen, als alles volgens planning verloopt, eind 2012 in hun appartement wonen. Zienn In 2010 is een start gemaakt met de realisatie van een Begeleid Zelfstandig Wonen-project voor daken thuislozen aan de Beugel Juni Sneek


in Heerenveen. Het Begeleid Zelfstandig Wonen-project is voor mensen die vanuit een algemene voorziening met 24-uurs begeleiding een fase ingaan, waarbij zij zelfstandig kunnen wonen met enkele uren ondersteuning per week. In totaal worden er twaalf woningen geschikt gemaakt, verspreid over twaalf portieken. In het complex is een ruimte gereserveerd van waaruit de begeleiding plaatsvindt. Tevens zit de ambulante ondersteuning vlakbij de Beugel. Accolade ziet het als haar verantwoordelijkheid om zich in te zetten voor diegenen die door omstandigheden niet in hun eigen woonruimte kunnen voorzien. De verwachte oplevering van het project zal begin 2011 zijn. Fier Fryslân In november 2010 zijn de eerste contacten gelegd tussen Accolade en Fier Fryslân. Fier Fryslân is een expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Zij willen geweld in relaties helpen voorkomen en stoppen. En ze bieden hulp bij de gevolgen van dit geweld. Ze proberen geweld te voorkomen met preventieve maatregelen en goede voorlichting. Waar nodig zorgen zij voor opvang op een veilig en anoniem adres. Per januari 2011 zal Fier Fryslân negentien appartementen van Accolade gaan huren. In eerste instantie voor een periode van twee jaar. Stichting Present Accolade werkt samen met de Stichting Present o.a. bij een opruimdag rondom het jongerencomplex aan de Beugel in Heerenveen. 8.2.5 Gemeente Skarsterlân Gemeente Woningcorporaties Accolade en Wonen Zuidwest Friesland gaan zich samen met gemeente Skarsterlân meer inzetten voor Juli

Franeker

kwaliteit. Dat hebben de drie partijen in prestatieafspraken vastgelegd. In plaats van méér, komt het accent vooral op beter te liggen. De afspraken die zijn gemaakt, gelden van 2011 tot en met 2015. De prestatieafspraken tussen de drie partijen werden op 8 december 2010 officieel ondertekend. De vergrijzing is de belangrijkste opgave waar gemeenten en woningcorporaties de komende tijd voor staan. De prestatieafspraken worden elk jaar geëvalueerd en desnoods bijgesteld. Vrijdag 10 december ontvingen Accolade en Wonen Zuidwest Friesland raadsleden van de gemeente Skarsterlân. Doel van de bijeenkomst was om raadsleden een beeld te geven van het reilen en zeilen in corporatieland en te praten over de prestatieafspraken met de gemeente. Om ook de praktijk te bekijken, heeft het gezelschap onder meer het nieuwbouwplan De Menning in Oudehaske bezocht. Theresia In 2010 is de samenwerkingsovereenkomst voor het nieuwe zorgcentrum in Joure getekend. In de overeenkomst staat vastgelegd dat Accolade het nieuwe zorgcentrum gaat realiseren en in zijn geheel verhuurt aan Zorggroep Sint Maarten. Het huidige zorgcentrum en de bijbehorende woningen voldoen zowel bouwtechnisch als woontechnisch niet aan de eisen en wensen van deze tijd. Om eigentijdse wooneenheden te realiseren, worden het verzorgingstehuis en woningen op dit grondgebied gesloopt. Hiervoor in de plaats komt vervangende nieuwbouw, bestaande uit huurappartementen, grondgebonden koopwoningen en een nieuw verzorgingstehuis. Seniorenwerkgroep Accolade participeert in een werkgroep waarin diverse organisaties meepraten en advies geven inzake wonen, zorg en welzijn voor senioren. De Woonstee Accolade onderzoekt samen met de Woonstee de vraag of er in Joure een gemeenschappelijke vorm van wonen te ontwikkelen is voor ouderen in de sociale huur en in de koop-, huur- en vrije sector.

Lokale Raden De Lokale Raden en Accolade hebben in 2010 diverse bijeenkomsten gehad waarbij aandacht aan de lokale markt is gegeven. In december is een middag georganiseerd waarbij de leden van de huurdersverenigingen en de Lokale Raden met elkaar gespard hebben over de missie en visie van Accolade en de veranderingen in de corporatiewereld. De relaties met de partijen Hof & Hiem, Plantein, Meriant, Talant, Jeugdhulp Friesland zijn in 2010 gecontinueerd. 8.2.7 Gemeente Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen Gemeenten Met de gemeenten Smallingerland, Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen zijn in het verslagjaar op zeer uiteenlopende terreinen contacten onderhouden, zowel op bestuurlijk als op ambtelijk niveau. Voorbeelden zijn het bestuurlijk overleg wonen, de stuurgroep De Bouwen en stuurgroep Noordoost in Smallingerland. Onderwerpen waren de financiering van de corporatie, de voortgang van het woonakkoord en de uitwerking van diverse onderwerpen in de werkgroepen energie/ duurzaamheid, processen nieuwbouw, leefbaarheid, vraag en aanbod en projecten. Met de gemeente Smallingerland is in het verslagjaar een realisatieovereenkomst gesloten voor de bouw van ongeveer 250 woningen in de wijk NoordOost. Met de gemeente Tytsjerksteradiel is overleg geweest inzake de ontwikkeling van een GOED (Gezondheidscentrum onder een dak) in Burgum en jongerenwoningen in Oenkerk. Met Achtkarspelen is gesproken over de invulling van een locatie in Surhuisterveen. Daarnaast is Accolade in gesprek geweest met de gemeenteraad in Smallingerland over de woningmarkt en de woonruimteverdeling. Ook is een politiek café georganiseerd op initiatief van een politieke partij bij Accolade Drachten. Deelnemers van alle partijen en een Tweede Kamerlid waren aanwezig. Accolade heeft een presentatie over de woningmarkt gehouden.

8.2.6 Overige relaties in Heerenveen en Skarsterlân Sociaal Team Accolade heeft actief deelgenomen met andere maatschappelijke organisaties in de sociale teams van gemeente Heerenveen en gemeente Skarsterlân. Nij Tûndoarp viert feest

40

Straatspeeldag Franeker

Klanttevredenheidsonderzoek door medewerkers Accolade

41


Hoofdstuk 9 Financiën

Ontwikkeling solvabiliteit o.b.v. bedrijfswaarde van Stichting Accolade

45,0% 40,0% Zorgpartijen Met verschillende zorginstellingen onderhoudt Accolade Drachten goede contacten, waaronder ZuidOostZorg en De Friese Wouden. Met De Friese Wouden, huisartsen en apotheker wordt gewerkt aan een GOED in Drachten. Samen met Et Bientwark onderzoekt Accolade de mogelijkheden om zorgappartementen en individueel groepswonen te realiseren. Naast deze zorginstellingen, onderhoudt Accolade ondermeer contacten met de J.P. van den Bent Stichting (voor wie momenteel een woongebouw in ontwikkeling is in de wijk Burmania), Talant en Zienn. Vanuit de gemeente Smallingerland is de stuur- en werkgroep Woonzorgeloos ingesteld. Het doel is om tot afstemming te komen tussen verschillende zorgaanbieders, woningcorporaties en gemeente om de zorg optimaal te organiseren in de wijken en samen na te denken over vernieuwende concepten. Partijen zijn: Et Bientwark, J.P. van den Bent Stichting, MOS, WoonFriesland, ZuidOostZorg, PI-groep, Friese Wouden, Talant, gemeente en Accolade. Sociaal Team Accolade participeert in het Sociaal Team van de gemeente Smallingerland. Het Sociaal Team probeert problematische woonen leefsituaties te verbeteren. Naast gemeente en Accolade nemen hieraan deel WoonFriesland, Maatschappelijk Werk, GGZ, Zienn, MEE, Politie Fryslân, AMW en VNN. Incidenteel worden ook andere partijen ingeschakeld, zoals huisartsen, thuiszorginstellingen, crisisopvang, scholen en jeugdzorg.

42

Plaatselijk Belang In 2010 zijn er gesprekken geweest met Plaatselijk Belang van Houtigehage, Opeinde, Drachtstercompagnie en Oudega. De gesprekken met Plaatselijk Belang Houtigehage richtten zich met name op de twee Waldhuskes, die Plaatselijk Belang voor Accolade beheert. In Opeinde en Drachtster Compagnie was Accolade in gesprek over een nieuwbouwontwikkeling en in Oudega over het gebruik van een gebouw dat door de Stichting Jonkerstee wordt gehuurd. Wijkraden Zowel met de Wijkraad NoordOost als De Bouwen is een bespreking geweest met de gemeente, WoonFriesland en Accolade over respectievelijk de wijkvisie NoordOost en de wijkvisie De Bouwen en de daarbij behorende evaluatie. Stichting Leergeld en Stichting Present Twee stichtingen hebben onderdak gevonden in het kantoorgebouw van Accolade Drachten en kunnen gebruik maken van de faciliteiten aldaar. De Stichting Leergeld stelt zich ten doel kansarme jongeren te ondersteunen en deel te laten nemen aan maatschappelijke activiteiten. De Stichting Present biedt, samen met vrijwilligers, praktische hulp aan mensen die in een moeilijke situatie beland zijn door financiën, gezondheid of sociaal isolement. Winkeliersvereniging Drachten Accolade Drachten is lid van de Winkeliersvereniging Drachten.

Seniorenadviesraad De Seniorenadviesraad is samengesteld uit vertegenwoordigers van de ouderenbonden en is ingesteld als adviesorgaan van de gemeente. De Seniorenadviesraad geeft advies inzake activiteiten rond ouderen. Twee maal per jaar vindt overleg plaats tussen de Seniorenadviesraad en Accolade over wat Accolade voor ouderen en de beide organisaties voor elkaar kunnen betekenen.

Lokale Raad Drachten In 2010 is de Lokale Raad bestaande uit belanghebbers van Accolade vijf keer bij elkaar gekomen. In het verslagjaar zijn diverse onderwerpen ter tafel gekomen, zoals de projectenplanning, de missie en visie van Accolade, jaarverslag, de begroting, vraag- en aanbod woningmarkt en leefbaarheid. Daarnaast heeft de Lokale Raad kennisgemaakt met twee leden van de Raad van Commissarissen en met de Lokale Raden in de overige werkgebieden van Accolade tijdens een gezamenlijke projectenschouw.

Adviescommissie Wonen In samenspraak met WoonFriesland heeft Accolade de Adviescommissie Wonen in 2010 financieel ondersteund. De commissie adviseert Accolade bij nieuwbouwprojecten en is met name gericht op de toekomstwaarde van de woningen bij het ouder worden.

8.3 Kwaliteitszorg Accolade beraadt zich over de keuze van een kwaliteitssysteem (KWH, ISO of INK) of om te gaan werken aan een eigen systeem van kwaliteitsmeting en -borging. Dit staat in de planning voor 2012.

9.1 Financieel beleid Accolade streeft naar financiële continuïteit. Alleen dan kunnen de doelstellingen en ambities worden waargemaakt. Tegelijkertijd is het beleid gericht op presteren naar vermogen. Daarmee wordt bedoeld dat de middelen worden ingezet om de missie van Accolade waar te maken. De missie is vertaald in een vastgestelde ondernemingsstrategie (OS) en Markt- en Vastgoedstrategie (MVS) van 2010-2020. In de MVS wordt onder andere uitgegaan van taakstellende doelstellingen op het terrein van de te bouwen woningen, te slopen woningen en te verkopen woningen. In de jaren 2011 tot en met 2020 bedragen de verwachte investeringen ten behoeve van woningen € 456 miljoen. In deze periode worden 1599 huurwoningen gebouwd en 517 woningen gerenoveerd. Tevens worden in deze periode 1845 huurwoningen verkocht en 862 huurwoningen gesloopt. Het aantal te bouwen koopwoningen is 561. Omdat alle beleidsbeslissingen uiteindelijk leiden tot een financiële uitkomst, worden deze getoetst aan de hand van een financiële meerjarenprognose van tien jaar, die jaarlijks wordt bijgesteld. De variabelen zoals huurinkomsten, inflatie, toekomstige renteontwikkeling en ontwikkeling van de voorraad (planning van nieuwbouw en verkoop van woningen) worden beoordeeld en eventueel aangepast.

9.2 Weerstandsvermogen Accolade Accolade streeft naar een financiële positie met een weerstandsvermogen dat voldoet aan de beoordelingscriteria van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en het Ministerie van Binnenlandse Zaken (voorheen Ministerie van VROM). Het financiële beleid van Accolade is gericht op een minimale solvabiliteit op basis van bedrijfswaarde van 20%. In de meerjarenprognose wordt uitgegaan van een ontwikkeling van de solvabiliteit van 40% in 2010 en een stand van 39% in 2016. De ontwikkeling van de solvabiliteit is gebaseerd op de ondernemingsstrategie en de Markt- en Vastgoedstrategie. In de volgende grafiek is de ontwikkeling van de solvabiliteit op basis van de bedrijfswaarde in procenten voor de jaren 2010 tot en met 2016 weergegeven.

35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

9.3 Jaarresultaat Het jaar 2010 is afgesloten met een jaarresultaat na belastingen van € 7.384.699 negatief tegenover een positief resultaat van € 2.505.583 in 2009. Het behaalde resultaat van 2010 is € 7.538.000 nadeliger dan het in de begroting in het vooruitzicht gestelde resultaat. Het nadelige verschil ten opzichte van de begroting is met name veroorzaakt door enerzijds hogere bedrijfsopbrengsten anderzijds hogere belastingen en de hoge mutatie van de reële waarde (bedrijfswaarde). Bij de bedrijfsopbrengsten zijn de hogere verkoopopbrengsten opvallend. Er zijn in 2010 veertig woningen meer verkocht dan begroot, daarna is er - niet begroot - bedrijfsonroerend goed verkocht. De bedrijfslasten kwamen lager uit door een fors lagere afboeking waardering materiële vaste activa. In 2010 zijn minder projecten in definitieve besluitvorming afgerond dan begroot. Van een aantal projecten vindt in 2011 besluitvorming plaats. Bij het onderhoud zijn de kosten achtergebleven bij de begroting. Als gevolg van scherpe aanbesteding in de markt en het nog niet in uitvoering nemen van energiebesparende maatregelen, zijn de kosten lager uitgevallen. De post belastingen is fors hoger uitgevallen als gevolg van wijzigingen in de latenties. De latentie voor sloop van woningen kwam grotendeels te vervallen. De rentelasten ten slotte, zijn eveneens lager uitgevallen als gevolg van een gunstige rentestand op de kapitaalmarkt en het optimaal gebruikmaken van de kredietfaciliteit van de bank.

43



Jaarresultaat x € 1000

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Belastingen

Begroting

Jaarreke-

Jaarreke-

2010

ning 2010

ning 2009

€ 24.415

€ 43.522

€ - 24.167 € - 20.362 € - 21.024 € - 2.259

€ - 11.321

€ 16.244

€0

€-5

€2

€ 2.164 € - 24.610

€ - 36.334

Resultaat deelnemingen Mutatie reële waarde

€ 48.913

Jaarresultaat Accolade

€ 153

€ - 7.384

€ 2.506

Tabel: Jaarresultaat versus begroting

De materiële vaste activa zijn op complexniveau gewaardeerd tegen actuele waarde. De actuele waarde van de onroerende zaken in exploitatie is de bedrijfswaarde. Deze wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatie-opbrengsten en exploitatie-uitgaven over de geschatte resterende looptijd van de investering. Parameter (in%)

2011

2012

2013

2014

2015

Huurverhoging

1,30

1,50

2,25

2,25

2,25 2,00

2,25

2,25

Inflatie variabele lasten

1,50

2,25

2,25 3,00

Inflatie onderhoud

2,25 3,00 3,00 3,00

2,25 3,00

Disconteringsvoet

5,25

5,25

Lange termijn financiering

9.4 Waardering van eigen vermogen en solvabiliteit op basis van de Bedrijfswaarde

2016

5,25

5,25

5,25

5,25

6,00 6,00 6,00 6,00 6,00 6,00

9.5 Meerjarenperspectief op basis van bedrijfswaarde Het voorgenomen vastgoedprogramma heeft een belangrijk effect op de ontwikkeling van de solvabiliteit. Het onrendabele deel van de investeringen wordt in het exploitatieresultaat verwerkt op het moment dat de bestuurder goedkeuring verleent aan het in uitvoering nemen van het project. Naar verwachting zal over een dusdanig aantal projecten besluitvorming plaatsvinden, dat de solvabiliteit zal dalen van 40% naar 39% in 2016.

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

39.9%

37.4%

37.7%

37.7%

37.0%

37.9%

38.8%

Tabel: Ontwikkeling van de solvabiliteit in procenten

Tabel: T.b.v. de bedrijfswaarde ultimo 2010 is uitgegaan van de volgende parameters in procenten

9.6 Rentabiliteit

Eigen vermogen en solvabiliteit in euro’s 31-12-2010 Bedrijfsresultaat

€ 342.883.312

Belastingen

39.9%

31-12-2009 € 350.268.011 39.7%

Tabel: Eigen vermogen en solvabiliteit Het eigen vermogen is vrijwel onveranderd per 31 december 2010 ten opzichte van 2009. De solvabiliteit stijgt van 39.7% naar 39.9% ultimo 2010. Waardering bezit op basis van bedrijfswaarde Alle eenheden zijn gewaardeerd op bedrijfswaarde, rekeninghoudend met eventuele verkopen in de toekomst. Daarmee wordt enerzijds een beter inzicht in de vermogenspositie van Stichting Accolade gegeven en wordt anderzijds gehoor gegeven aan de maatschappelijke wens om meer transparantie in de financiële positie. Tegelijkertijd zijn ook de prognoses op basis van actuele waarde opgesteld.

De kosten van planmatig onderhoud zijn gebaseerd op de begrotingsperiode van 2011-2020. In latere jaren wordt gerekend met geëxtrapoleerde normbedragen, gebaseerd op een onderhoudsnorm van € 1.080 (prijspeil 2011). Gerekend wordt met een inflatievolgend huurbeleid. Bij de huuropbrengsten is rekening gehouden met huurharmonisatie tot 75% van de maximaal redelijke huur, op basis van een mutatiegraad van 10%. Onderdeel van de bedrijfswaarde is de verwachte opbrengstwaarde van te verkopen woningen in de komende vijf jaar. De opbrengstwaarde wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn onder aftrek van de verkoopkosten.

De rentabiliteit van het eigen vermogen is in het jaarresultaat uitgedrukt in een percentage van het eigen vermogen ultimo boekjaar. De rentabiliteit van het totale vermogen is het totaal van het jaarresultaat en de betaalde en/of verschuldigde rente uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen ultimo boekjaar. 2010

2009

2008

Rentabiliteit eigen vermogen

-2.2%

0.7%

-6.4%

Rentabiliteit vreemd vermogen

4.4%

4.6%

4.6%

Rentabiliteit totaal vermogen

2.8%

2.1%

0.0%

Tabel: Ontwikkeling van de rentabiliteit van eigen, vreemd en totaal vermogen Juli

Interest Coverage Ratio (ICR) De interestdekkingsratio geeft aan dat met ingang van 2011 vanuit de reguliere exploitatie (exclusief verkopen) voldoende middelen worden gegenereerd om de rentelast te dragen. Het overschot kan dienen ten behoeve van de interne financiering van in vesteringen. Op wat langere termijn wordt de ratio onderdruk vooral veroorzaakt door hogere uitgaven voor onderhoud, evenals hogere rentelasten. De Vogelaarheffing en de vennootschaps belasting zijn ingerekend bij deze ratio. Een ICR tussen 1.25 en 1.35 wordt volgens de sector (vuistregel) als voldoende beschouwd. Een ICR onder de 1 betekent dat de kasstroom uit exploitatie onvoldoende is om de rentelasten te betalen. Accolade hanteert een ICR van 1.25 als minimum. In 2010 was sprake van een ICR van 1.91 (1.67 in 2009). De ontwikkeling van Interest Coverage Ratio wordt samen met de Loan to value in onder staande tabel getoond. 2010

2011

2012

2013

2014

2015

Intrest Coverage Ratio

1.9

1.6

1.6

1.6

1.4

1.4

Loan to value %

60

63

64

64

64

63

Tabel: Ontwikkeling van de interestdekkingsratio en de Loan to value Loan to value De Loan to value laat zien welke waarde van het bezit is gefinancierd, oftewel de financiering uitgedrukt in een percentage van de waarde van het bezit. Met de waarde wordt hier de bedrijfswaarde bedoeld. Als vuistregel voor de vermogensontwikkeling wordt een norm (plafond) van 75% op basis van de bedrijfswaarde aangehouden. De omvang van het vermogen in verhouding tot de schulden is medebepalend voor de gemiddelde vermogenskostenvoet en daarmee voor de normstelling voor direct rendement en de Interest Coverage Ratio. In 2010 was sprake van een Loan to value van 60% (63% in 2009).

Toolz levert eerste vakman af

44

45



2010

2011

2012

2013

2014

2015

Interest Coverage Ratio

1.9

1.6

1.6

1.6

1.4

1.4

Loan to value %

60

63

64

64

64

63

Tabel: Ontwikkeling van de interestdekkingsratio en de Loan to value

9.7 Treasury Uitgangspunt van het financieringsbeleid is het verkrijgen en behouden van een blijvende toegang tot de kapitaalmarkt tegen aanvaardbare kosten, zodat de financiële continuïteit wordt gewaarborgd. Teneinde het renterisico over de leningenportefeuille voor Accolade te spreiden, wordt gestreefd naar een ideale opbouw van de leningenportefeuille. Van een ideale opbouw is sprake indien de rente- en aflossingsverplichtingen door de jaren heen gemiddeld ongeveer gelijk zijn. In 2010 zijn tien leningen aangetrokken met een totale waarde van ruim € 59 miljoen. De leningen hebben betrekking op nieuwbouwprojecten en herfinanciering in 2010 en 2011. De stortingsdata van de leningen liggen voor een deel (€ 36 miljoen in 2011). Er was geen sprake van externe beleggingen. In 2010 is geen gebruik gemaakt van rente-instrumenten. Onderstaand een overzicht van de omvang van de leningenportefeuille. Omschrijving

31-12-2010

31-12-2009 31-12-2008

Aantal leningen

124

131

142

Bedrag van leningen

€ 467 miljoen

€ 461 miljoen

€ 449 miljoen

4.4 %

4.59 %

4.61 %

Gemiddelde rentevoet van leningenportefeuille

9.8 Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en faciliteringsvolume en kasstromen

9.9 Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV)

Stichting Accolade is deelnemer van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Jaarlijks toetst het WSW de kredietwaardigheid van de corporaties. De jaarlijkse toets van 2009 is positief verlopen. Het WSW beoordeelt bij haar toetsing het verloop van de meerjarenkasstroom van Accolade. Het WSW bepaalt, aan de hand van de prognose, het zogenaamde faciliteringsvolume voor een periode van drie jaar. Met het volume wordt de maximale financieringsmogelijkheid van de corporatie bedoeld. Voor Stichting Accolade zijn de door WSW afgegeven volumebeschikkingen ruim voldoende om de projecten, mits deze voldoen aan de borgingscriteria, te financieren. Onderstaand een overzicht van de meerjaren operationele kasstroom. Het saldotekort in 2015 wordt veroorzaakt door de heffing welke door de Rijksoverheid vanaf dat jaar aan de corporaties zal worden opgelegd.

Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting heeft eveneens de toegezonden verantwoordingsstukken van Stichting Accolade over het verslagjaar 2009 beoordeeld. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting gaat uit van een benadering die is gebaseerd op ‘value at risk’. Het vermogen van de corporatie wordt binnen deze benadering gebaseerd op een genormaliseerde actuele waarde. Vervolgens worden de meest waarschijnlijke ontwikkelingen afgezet tegen een ‘worst case scenario’, waarbij marktrisico’s, operationele en macro-economische risico’s worden afgewogen.

x € 1000

2011

2012

2013

2014

2015

Kasstroom uit exploitatie

12.809

14.283

14.210

10.997

9.524

Af: normatieve aflossing 2%

-9.336 -10.032

-11.129

-11.490

-11.843

3.081

-493

-2.319

Saldo operationele kasstroom

3.473

4.251

Tabel: Ontwikkeling van operationele kasstromen 2011-2015

9.10 Deelnemingen en verbindingen Stichting Accolade kent de navolgende verbindingen: Stichting Accolade is op 31 december 2010: • aandeelhouder van Friesland Bouw Service BV (100%); • aandeelhouder van Accolade Participatie BV (100%); • aandeelhouder van Accolade Vastgoed BV (100%); • aandeelhouder van Wonen Holding Smallingerland BV (100%); • deelnemer van VOF Wetterwâld (50%).

Tabel: Ontwikkeling van de leningenportefeuille Juli

De tabel toont aan dat de gemiddelde rentevoet van de leningenportefeuille de laatste drie jaar is gedaald als gevolg van een lage rentestand op de gelden kapitaalmarkt.

Het CFV stelt twee financiële doelen op: het solvabiliteitsoordeel (een financieel oordeel op balansdatum) en een continuïteitsoordeel (een financieel oordeel over de voorgenomen activiteiten na balansdatum). Dit oordeel kent vier gradaties, te weten: A1, A2, B1 of B2 status, waarmee wordt uitgedrukt in hoeverre de voorgenomen activiteiten (bouwen, verkopen en slopen) passen bij de vermogenspositie. Zowel het solvabiliteitsoordeel als het continuïteitsoordeel (periode 2010-2014) zijn positief voor Accolade. Het solvabiliteitsoordeel per balansdatum 31 december 2009 luidt ‘voldoende’. Met betrekking tot het continuïteitsoordeel is het CFV van mening dat Accolade de A-1 status toekomt. Dat betekent dat de voorgenomen activiteiten van Accolade passen bij de vermogenspositie. De voorgenomen investeringen kan Accolade doen, zonder onder het minimumweerstandsvermogen van het CFV uit te komen.

Drachten

Huisbankier Vanaf begin 2010 is de Bank Nederlandse Gemeenten huisbankier van Accolade. De BNG heeft met Accolade een kredietfaciliteit in de rekening-courant afgesproken van € 40 miljoen.

Alle intercompany boekingen zijn geëlimineerd. Wonen Holding Smallingerland is 100% eigenaar van Smaldeel BV en De Wiken BV. Smaldeel BV is 100% eigenaar van De Wiken BV. Voor meer informatie zie hieronder. Verbindingen met 100% eigendom cq belang Friesland Bouw Service BV De BV heeft ten doel het uitvoeren van reparatieverzoeken voor de vestingen Heerenveen en Joure. Het aandelenkapitaal heeft een waarde van € 18.000. In 2010 is een negatief resultaat behaald van € 16. De BV heeft geen werknemers in dienst. In het jaar 2010 waren er geen activiteiten. Accolade Participatie BV De BV (voorheen Arqin Participatie BV genoemd) heeft ten doel samen met Bouwbedrijf Noppert BV en Bouwgroep Heerenveen BV in het plangebied Skoatterwâld circa 172 woningen (huur en koop) te realiseren. Het aandelenkapitaal van Accolade Participatie BV bedraagt € 18.151. Accolade heeft 100% van de aandelen. Accolade Participatie BV is 50% eigenaar van de VOF Wetterwâld. Accolade Participatie BV is tevens 50% eigenaar van de Harste BV. In 2010 werd een positief resultaat behaald van € 11.046. Accolade Participatie BV heeft geen werknemers in dienst. Accolade Vastgoed BV Accolade Vastgoed BV is een projectmanagementbedrijf met als taak het verzorgen en uitvoeren van werkzaamheden welke nodig of gewenst zijn ten behoeve van de vastgoedontwikkeling, evenals het vastgoedbeheer in opdracht van de corporaties. In 2008 zijn de activiteiten van de vastgoedontwikkeling van Accolade Vastgoed BV overgeheveld naar Pieters Vastgoed Ontwikkeling BV (inmiddels is deze naam in 2009 veranderd in Fooq BV). De activiteiten betreffende het planmatig vastgoedbeheer zijn ondergebracht bij het Onderhoudsbedrijf van Stichting Accolade. Ultimo 2010 heeft Accolade Vastgoed BV een geplaatst aandelenkapitaal van € 18.000. Accolade heeft 100% van de aandelen in haar bezit. In 2010 werd een positief resultaat behaald van € 885. De BV heeft geen werknemers in dienst.

Bovenstaande rechtspersonen, waarop een 100% belang bestaat, zijn geconsolideerd in de jaarrekening.

Wijkvernieuwing Noordoost De Lente

46

47


Bijlage 1 Verslag van het Bestuur en de Raad van Commissarissen

Lid Raad van M/V Commissarissen Stichting Accolade

Geb. jaar

(Her) Benoemd in

Zittingsperiode tot

O. Bijlsma Voorzitter

M

1960

2008

2011

Renumeratiecommissie

Griffier van de Staten in de Provincie Fryslân. Medio 2010 Directeur Beleid van de Provincie Fryslân. Nevenfuncties: Voorzitter Stichting Passantenhaven Terschelling, Management trainer en adviseur.

Harste Vastgoed BV Deze BV (onderdeel van Accolade Participatie BV) is belast met beheren en verhuren van onroerende zaken in Sneek. Het maatschappelijk aandelenkapitaal bedraagt € 90.000. De aandelen zijn voor 50% in handen van Boomsma Shipping BV te Sneek en voor 50% in handen van Stichting Accolade. De Harste Vastgoed BV heeft geen personeelsleden in dienst. In 2010 werd een negatief resultaat van € 9.839 behaald.

D. Bosvelt Vicevoorzitter

V

1953

2008

2011

Renumeratiecommissie

Bestuurder Stichting Sophia (zorg). Directeur/ eigenaar Eemster BV (advies, bestuur, toezicht).

E. Lindeman

V

1960

2008

2011

Auditcommissie

CFO directeur concern financiën gemeente Amsterdam. Medio 2010 Partner bij BMC Groep. Nevenfuncties: Commissaris bij een middelgrote wooncorporatie te Alkmaar

Onderstaand een overzicht van de deelnemingenstructuur van Accolade op 31 december 2010.

F. Bouwers Lid

M

1948

2008

2011

Auditcommissie

NMI mediator bij Groenewegen, Brink en Vlessing advocaten en notarissen te Heerenveen; Veenstra & Bouwers Consultancy; Nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Friesland College, Lid Noordelijke regieraad Bouw, Voorzitter Stichting Duinoord Ameland.

R. van der Bijl Lid

M

1955

2009

2012

Geen

Directeur/eigenaar bureau RVDB Urban Planning Nevenfuncties: Redacteur: Blauwe Kamer Landschapsarchitectuur en Stedenbouw Webmaster: Veiligwonen.nl

Verbindingen met 50% eigendom cq belang

Wonen Holding Smallingerland BV Om transparant en ongehinderd toezicht mogelijk te maken vereist het Ministerie dat nevenactiviteiten in andere rechtsvormen worden ondergebracht. In deze deelneming worden nevenactiviteiten opgenomen die niet door Stichting Accolade mogen worden uitgevoerd. Onder de vennootschap vallen twee dochterondernemingen (Smaldeel BV en de Wiken Beheer BV). In deze BV’s vindt de exploitatie en verhuur plaats van de Brede School. In 2010 werd een negatief resultaat behaald van € 472.803.

VOF Wetterwâld De VOF Wetterwâld (onderdeel van Accolade Participatie BV) is belast met de realisatie van de koopen huurwoningen. In 2006 is met de bouw gestart. Op het totale project wordt een positief resultaat voorzien. In 2010 was het resultaat € 0.

Smaldeel BV Smaldeel BV heeft de Brede School van Stichting Accolade gekocht. De school is doorverkocht aan De Wiken BV. Smaldeel BV huurt de Brede School terug van De Wiken BV. In 2010 werd een negatief resultaat behaald van € 469.189. Smaldeel BV is 100% eigenaar van De Wiken BV. De Wiken Beheer BV De Wiken Beheer BV exploiteert de Brede School, zij verhuurt deze aan Smaldeel BV. In 2010 werd een positief resultaat behaald van € 468.759.

Stichting Accolade

100%

Friesland Service B.V.

100%

100%

Accolade Vastgoed B.V.

Accolade Participatie B.V.

100%

Wonen Holding Smallingerland B.V. 100%

Smaldeel B.V. 50%

Haste Vastgoed B.V. Juli

Commissie lidmaatschap

50%

VOF Wetterwâld

Met ingang van 1 januari 2011 heeft mevrouw Lindeman het voorzitterschap overgenomen van de heer Bijlsma.

100%

De Wiken Beheer B.V.

Joure

Externe Accountant De controle op de jaarrekening van Stichting Accolade wordt uitgevoerd door PWC.

Mevrouw Lindeman en de heer Bouwers zijn benoemd in de Raad van Commissarissen op bindende voordracht van het Platform Huurdersbelangenverenigingen respectievelijk Huurdersbelangenvereniging De Bewonersraad Friesland. Alle commissarissen zijn lid van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties VTW. Bezoldiging Raad van Commissarissen In 2010 bedroeg de bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen van Accolade in totaal € 59.180.

Hoofdfunctie en nevenfunctie

Op jaarbasis is dat € 9.300 voor een lid, € 11.600 voor een lid tevens lid van één van de commissies van de Raad van Commissarissen en € 15.080 voor de voorzitter van de Raad van Commissarissen en tevens lid van één van de commissies. Bijeenkomsten intern toezicht en besluiten In totaal hebben er in het verslagjaar vijf reguliere vergaderingen en één telefonische vergaderingen van de Raad van Commissarissen plaatsgehad. Eén van de vergaderingen vond in besloten kring

Buurt maakt kennis met elkaar tijdens barbecue De Menning

48

49

Bijlage 1 Verslag van het Bestuur en de Raad van Commissarissen

plaats – zonder de bestuurder – en was bedoeld om het functioneren van de bestuurder te beoordelen en om het functioneren van de Raad van Commissarissen te evalueren. In de vergaderingen van de raad is aan de volgende (voorgenomen) besluiten van de bestuurder goedkeuring verleend: • Jaarverslag en Jaarrekening 2009; • Uitgangspunten begroting 2011; • Positie De Wrede in Joure (afboeking); • Begroting 2011; • Herbenoeming mevrouw D. Bosvelt; • Wijziging rooster van aftreden. 2. Uitoefenen toezichttaak De Raad van Commissarissen heeft zich over de gang van zaken binnen Accolade laten informeren via rapportages en documenten die volgens het Reglement Raad van Commissarissen ter beschikking zijn gesteld. Deze documenten zijn allemaal ter bespreking geagendeerd voor de Raad van Commissarissen-vergaderingen in 2010. De Raad van Commissarissen gaf opdracht aan de accountant PWC voor het verrichten van de controle op het jaarverslag en de jaarrekening 2010 en nam kennis van de verklaringen en rapportages. De rapportages en de verklaringen zijn door de Auditcommissie met de accountant besproken. 3. Functioneren van de Raad van Commissarissen De leden van de Raad van Commissarissen zijn lid van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) en hebben in die hoedanigheid verscheidene bijeenkomsten van de VTW bijgewoond. Ook hebben verschillende leden van de raad workshops, opleidingen en cursussen gevolgd. Tevens heeft in het verslagjaar een excursie naar Den Haag (Haagwonen) en Amsterdam (Ymere) plaatsgevonden. Beide corporaties hebben laten zien hoe zij omgaan met wijk vernieuwing en leefbaarheid. 4. Contacten met belanghouders De Raad van Commissarissen verstaat zich ieder jaar met diverse belanghouders van Accolade. Er vindt structureel jaarlijks overleg plaats met Het Platform en HDBF. Ook wordt een keer per jaar overleg gevoerd met de Ondernemingsraad. In het verslagjaar heeft ook een ontmoeting plaatsgevonden met de vijf lokale raden. 50

Bijlage 2 Verklaring van het Bestuur en verklaring van de Raad van Commissarissen

5. Toepassen Governance Code

Verklaring Bestuur

Verklaring Raad van Commissarissen

Accolade is als lid van de brancheorganisatie Aedes gebonden aan de Aedes Code en daarmee ook aan de Governance Code voor woningcorporaties. Nagenoeg alle principes en best practice bepalingen uit de Code worden door de Raad van Commissarissen en het Bestuur ten principale onderschreven. Aan nagenoeg alle best practice bepalingen uit de Code voldoet Accolade. Op één punt wijken we af. Het punt waarvan Accolade afwijkt van de Aedes Code en waar ze zich bij naleving vooralsnog voor problemen ziet gesteld, is de benoeming van de leden van het Bestuur voor een (her)benoemingsperiode van maximaal vier jaar. De huidige bestuurder is voor onbepaalde tijd benoemd. Accolade is overigens voornemens om deze best practice bepaling van een mandaat voor maximaal vier jaar voor de nieuw te benoemen bestuurder(s) te volgen.

Bestemming resultaat Het Bestuur heeft besloten het negatieve resultaat, na belastingen, zijnde € 7.384.699 ten laste te brengen van het eigen vermogen van Accolade.

De leden van de Raad van Commissarissen van Accolade verklaren kennis te hebben genomen van het jaarverslag, de daarin opgenomen jaarrekening over 2010 en daarbij door de accountant afgegeven goedkeurende verklaring.

Bestemming middelen De Raad van Bestuur van de Stichting Accolade, op grond van artikel 30 van de statuten van de Stichting belast met de Bestuurlijk bevoegdheden, verklaart dat alle uitgaven in 2010 in het verslagjaar zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting.

De Raad van Commissarissen heeft goedkeuring verleend aan het jaarverslag en de jaarrekening 2010 en decharge verleend aan de Bestuurder.

J. van Dijken, bestuurder

E. Lindeman, voorzitter

Heerenveen, 30 mei 2011

Heerenveen, 30 mei 2011

Namens de Raad van Commissarissen,

6. Gegevens en bezoldiging bestuurder Het bestuur van de Stichting Accolade bestaat op 31 december 2010 uit de heer J. van Dijken (61 jaar), die deze functie vanaf 1 oktober 2007 voor onbepaalde tijd bekleedt. De heer van Dijken vervulde in 2010 tevens de nevenfunctie van commissaris van de te Heerenveen gevestigde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Accolade Vastgoed BV. Bezoldiging van de Bestuurder Aan de Delacet Adviesgroep BV van de bestuurder is over 2010 een managementfee betaald van € 180.000. Deze fee is exclusief omzetbelasting, werkgeversaandeel pensioenlasten en auto-, telefoon- en representatiekosten. Stichting Accolade conformeert zich aan de nieuwe beloningscode van Aedes. Ten slotte Augustus

De organisatie heeft zich geprofileerd als een maatschappelijke onderneming met oog voor de belangen van de klanten. De Raad van Commissarissen heeft waardering voor de bereikte resultaten en spreekt hiervoor zijn erkentelijkheid uit tegenover het bestuur en alle medewerkers van Accolade.

Heerenveen

Drachten

Inspraakavond bestemmingsplan West-Indische Buurt

Sponsoring muziekfestival De Drait

Evelien Lindeman Voorzitter Raad van Commissarissen

Corporatie Volleybaltoernooi

51

Verkoop Sevenwolden gestart - Joure

Bijlage 3 Verslag 2010 van de ondernemingsraad

Een gevolg hiervan kan zijn dat ook de diverse Ondernemingsraden met elkaar te maken krijgen. Begin 2011 staat daarom een eerste kennismaking gepland met de Ondernemingsraden van Elkien en WoonFriesland. Daarnaast is het functioneren van de OR geëvalueerd vanaf het moment van aantreden begin 2009.

In 2010 bestond de Ondernemingsraad van Accolade uit de volgende personen: Staand van links naar rechts: Tineke Germeraad, Jellie Pultrum (voorzitter), Tineke Bovenkamp en Gerrit Leistra. Voorste rij: Saskia Kats, Doede de Waij (vice-voorzitter) en Lolke Schurer. De Ondernemingsraad zet zich in voor het algemeen belang van de medewerkers van Accolade, maar verliest daarbij ook het belang van de organisatie niet uit het oog. Dit kan af en toe leiden tot complexe situaties waarbij ‘lastige’ besluiten moeten worden genomen. Indien nodig laat de OR zich hierbij adviseren door haar vaste externe adviseur mevrouw Stans van Zuilen van bureau AVM. In mei 2010 is de OR op cursus geweest. Tijdens deze dag zijn o.a. de volgende onderwerpen behandeld: de nieuwe CAO en een eventuele samenwerking met andere Ondernemingsraden van collega-woningcorporaties in het noorden van het land. Gezien de nieuwe ontwikkelingen die op ons afkomen, met name door de Europese regelgeving, zoeken corporaties elkaar meer en meer op om samen de krachten te bundelen.

Er is sprake van een goede samenwerking tussen de OR en Jan van Dijken. Over en weer is er respect voor elkaar en elkaars standpunten. In 2010 is er vijfmaal een regulier overleg geweest met Jan van Dijken. De volgende onderwerpen zijn o.a. besproken: de studie/ loopbaanontwikkeling, de autoregeling, notitie zelfroostering, de telewerkregeling, de CAO, evaluatie beoordelings/functioneringssystematiek, evaluatie ziekteverzuim, evaluatie agressiemeldingen 2009, de pilot outsourcing logistiek (een uitgebreider overzicht is terug te vinden in het jaarverslag van de ondernemingsraad welke begin 2011 gepubliceerd wordt). Daarnaast heeft er tweemaal een zogenaamd ‘artikel-24 overleg’ plaatsgevonden waarbij de algemene gang van zaken rondom Accolade besproken is. Ook heeft de OR tweemaal een ontmoeting gehad met een afvaardiging van de Raad van Commissarissen. Er is een aantal keren extra overleg geweest met de bestuurder betreffende het voorgenomen besluit betreffende de outsourcing van zes medewerkers van Onderhoud & Service. Voor de OR was dit een lastig onderwerp. Je hebt immers te maken met directe collega’s. Toch hebben we, na uitvoerig beraad, besloten om een positief advies te geven. Dit kwam mede door de onderbouwing van het nut en de noodzaak van deze outsourcing en de goede regeling die de betreffende medewerkers ‘meekregen’. In juni 2010 heeft, op initiatief van de OR, een medewerkertevredenheidsonderzoek plaatsgevonden, dat gehouden is onder alle medewerkers van Accolade. De algemene score is een 7,4 als eindcijfer voor Accolade. Een cijfer waar we trots op kunnen zijn. Toch zijn er, naast de zaken die goed gaan, nog veel verbeterpunten. De OR houdt de vinger aan de pols en blijft kritisch naar deze zaken kijken en zo nodig ideeën aandragen om tot een nog beter resultaat te komen. Namens de Ondernemingsraad Jellie Pultrum, voorzitter

52

53

Tuinwedstrijd Sneek

Bijlage 4 Overzicht belanghebbers Accolade

Gemeenten Gemeenten in Friesland waar wij > 200 woningen hebben, dan wel de enige sociale verhuurder zijn.

Maatschappelijke partners Hele provincie Friesland

Huurdersorganisaties • Huurdersvereniging De Bewonersraad Friesland • Het Platform Huurdersbelangenverenigingen • HBV Franeker • HBV Sneek • HBV Joure • HBV Heerenveen • Lokale Raad Franeker • Lokale Raad Sneek • Lokale Raad Joure • Lokale Raad Heerenveen • Lokale Raad Drachten • Ruim tien bewonerscommissies

Talant, zorginstelling voor verstandelijk gehandicapten JP van den Bent Stichting, instelling voor gehandicaptenzorg Fokus, zorginstelling voor lichamelijk gehandicapten Geestelijke Gezondheidszorg Friesland Verslavingszorg Noord-Nederland Zienn, maatschappelijke opvang en woonbegeleiding Gemeentelijke Kredietbank (GKB) Zorggroep Sint Maarten Zorggroep Plantein Zorggroep Tellens Partoer CMO Fryslân Carex Fryslân Mee Friesland

Collega-corporaties in Friesland Accolade Sneek

Stichting Doarpswurk Stichting Philadelphia Thuishotel Thuiszorg Zuidwest Friesland Timpaan Welzijn Jeugdhulp Friesland

Accolade Franeker

Woonzorgcentrum Saxenoord

Accolade Joure

Hof en Hiem

Accolade Heerenveen Accolade Drachten

Thuiszorg Het Friese Land

Stichting Meriant It Bientwark It Stip Maatschappelijke Onderneming Smallingerland ZuidOostZorg Vluchtelingenwerk Drachten Thuiszorg De Friese Wouden

54

55

Tuinwedstrijd Heerenveen

Bijlage 5 Overzicht Projecten

Projecten nieuwbouw en renovatie opgeleverd in 2010 Vestiging

Plaats

Project

Heerenveen

Heerenveen

21202 De Kompanije

Heerenveen

Heerenveen

21203 De Akkers

Heerenveen

Heerenveen

21207 Tuindorp Nieuwbouw

Heerenveen

Heerenveen

21554 Tuindorp Renovatie

Joure

Joure

31206 Sevenwolden Hof 1 en 2

93

14

Drachten

Drachten

51405 Tarweland

15

2

298

68

42

Koop

Zorg

Totaal

Huur

Koop

Zorg

Renovatie

30 126

Bog m2 3.329

52

64 16 12

989

16

4.318

Projecten nieuwbouw en renovatie op te leveren in 2011 Vestiging

Plaats

Project

Joure

Joure

31205 Cluster 4 Nieuwbouw

16

Drachten

Drachten

51313 Rugbyterrein

76

Drachten

Drachten

51424 Koplocatie Burmania

Drachten

Oentsjerk

51447 Jongerenwoningen

Totaal

Huur

6

23 4 96

6

23

Overzicht besluiten in 2010 tot investering (= realisatie) Vestiging

Plaats

Project

Categorie

Heerenveen

Heerenveen

21212 West-Indische Buurt

wijkvernieuwing

Joure

Joure

31421 Sevenwolden Hof 3

nieuwbouw

Sneek

Sneek

41410 Harinxmaland Fase 1

nieuwbouw

41

39

Sneek

Sneek

41413 Waterstad Fase 1-A

wijkvernieuwing

34

10

Drachten

Drachten

51308 De Lente

wijkvernieuwing

45

23

Drachten

Drachten

51315 Luwte II

nieuwbouw

29

Franeker

Franeker

61017 Saarloos-Ennema

wijkvernieuwing

Totaal

56

Huur

Koop

36 48

5

2

190

122

57

Drachten - Verkoop en verhuur De Lente gestart

Bijlage 6 Deelnemingen en verbindingen

Bedragen in € 1.000

Wonen Holding Smallingerland BV

Smaldeel BV

De Wiken Beheer BV

Accolade Vastgoed BV

Vestigingsplaats

Drachten

Drachten

Drachten

Heerenveen

Statutaire doelstelling

Het bevorderen van goed en betaalbaar wonen door samenwerking met marktpartijen

Het bevorderen van goed en betaalbaar wonen door samenwerking met marktpartijen

Het verkrijgen, vervreemden, beheren en exploiteren van en beleggen in registergoederen

Verzorgen en uitvoeren van diensten aan corporaties t.b.v. projectontwikkeling en onderhoud woningen

Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden?

Ja, wel waardering op basis van netto vermogenswaarde




Balanstotaal

€ 8.102

€ 1.432

€ 8.231

€ 32

Eigen vermogen

€ 684.527

€ -5.805

€ 6.966

€ -18

Voorzieningen

€0

€0

€0

€0

Vreemd vermogen

€ 7.418

€ 7.220

€ 1.265

€ 50

Jaaromzet

€0

€ 440

€ 98

€0

Belang in %

100

100

100

100

Nominale waarde belang

€ 18

€ 18

€ 18

€ 18

Intrinsieke waarde

€ 684

€ -5.805

€ 6.966

€ -18

Eventuele overige participanten in vennootschap

Geen

Geen

Geen

Geen

Wijze en mate van Bestuurlijke zeggenschap

Bestuurder Accolade

Bestuurder Accolade

Bestuurder Accolade

Bestuurder Accolade

Overige participanten in vennootschap

Geen

Geen

Geen

Geen

Doorberekende kosten

Geen

Geen

Geen

Geen

Waarde verstrekte lening(en)

0

0

0

0

Rentepercentage

Geen

Geen

Geen

Geen

Zekerheden

Geen

Geen

Geen

Geen

Aflossingstermijn

Geen

Geen

Geen

Geen

Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door TI

Geen

Geen

Geen

Geen

Inzet van personeel van TI

Geen

Geen

Geen

Geen

Ontvangen winstuitkeringen door TI

Geen

Geen

Geen

Geen

Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding

Geen

Geen

Geen

Geen

Maximale risico-exposure aansprakelijkheid

Stichting Accolade is m.b.t. projecten opdrachtgever

Geen

Geen

Geen

Kapitaalstorting

Geen

Geen

Geen

Geen

• Periodieke afstemming directeur




• Geen

• Geen

• Geen

• Geen

•-

•-

•-

•-

• Op basis van begroting

• Zie Holding Smallingerland

•Z ie Holding Smallingerland


• Geen

• Geen

• Geen

• Geen

Financiële gegevens 2010: Vennootschap

Stichting / Vereniging

Van TI naar verbinding

Van verbinding naar TI

Risicobeheersing • Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt • Verkregen zekerheden • Maximale omvang projectaanspraken • Gegarandeerde afzet vooraf • Vermogensdoelstelling en dividendbeleid

58

59

Bijlage 6 Deelnemingen en verbindingen

Bijlage 7 Toewijzingstabel (zogenaamde E-tabel)

Bedragen in € 1.000

Friesland Bouwservice BV

Accolade Participatie BV

VOF Wetterwâld

Harste Vastgoed BV

Eenpersoonshuishoudens

Vestigingsplaats

Heerenveen

Heerenveen

Heerenveen

Sneek

Tot 65 jaar; inkomen tot € 21.625

Statutaire doelstelling

Verrichten van onderhoudswerkzaamheden

Verwerven en bebouwen van gronden

Verwerven en bebouwen van gronden

Het verhuren, beheren en exploiteren van onroerende zaken

Heeft consolidatie binnen de TI plaatsgevonden?





Financiële gegevens 2010:

717

Tot 65 jaar; inkomen vanaf € 21.625

40

101

45

186

65 jaar en ouder; inkomen tot € 20.325

14

83

18

115

1

19

15

35

415

513

125

1053

65 jaar en ouder; inkomen vanaf € 20.325

€5

€ 341

€ 1.525

€ 594

€ 13

€ 325

€ 825

€4

Tweepersoonshuishoudens

Voorzieningen

€0

€7

€0

€0


Vreemd vermogen

€ 18

€ 10

€ 699

€ 590

Jaaromzet

€0

€2

€ 910

€ 35

Belang in %

100

100

50

50

Nominale waarde belang

€ 18

€ 18

€ 10

€9

Intrinsieke waarde

€ 13

€ 325

€ 590 o.b.v. 100%

€2

Eventuele overige participanten in vennootschap

Geen

Geen

Geen

Geen

Bestuurder Accolade

Bestuurder van Accolade Participatie BV en Bouwgroep Noppert BV

Bestuurder Accolade

Overige participanten in vennootschap

Geen

Geen

Geen

Geen

Van TI naar verbinding Doorberekende kosten

Geen

Geen

Geen

Geen

Waarde verstrekte lening(en)

0

0

0

0

Rentepercentage

Geen

Geen

Geen

Geen

Zekerheden

Geen

Geen

Geen

Geen

Aflossingstermijn

Geen

Geen

Geen

Geen

Beschikbaar gestelde bedrijfsmiddelen door TI

Geen

Geen

Geen

Geen

Inzet van personeel van TI

Geen

Geen

Geen

Geen

Ontvangen winstuitkeringen door TI

Geen

Geen

Geen

Geen

Afgegeven zekerheden ten behoeve van de verbinding

Geen

Geen

Geen

Geen

Maximale risico-exposure aansprakelijkheid

Geen

Geen

Geen

€ 10.000

Kapitaalstorting

Geen

Geen

Geen

Geen

• Wijze waarop de risicobeheersing plaatsvindt





• Verkregen zekerheden

• Geen

• Geen

• Geen

• Geen

•-

•-

•-

•O p basis van begroting van samenwerkingsovereenkomst • Geen


Tot € 362

€ 362 tot € 518

€ 518 of hoger

Totaal

40

88

19

147


7

41

26

74


4

32

12

48


0

10

19

29

Totaal tweepersoonshuishoudens

51

171

76

298

Drie- en meerpersoonshuishoudens Bestuurder Accolade

Totaal

47

Eigen vermogen

Wijze en mate van Bestuurlijke zeggenschap

€ 518 of hoger

310

Balanstotaal

Stichting / Vereniging

€ 362 tot € 518

360

Totaal eenpersoonshuishoudens

Vennootschap

Tot € 362

Tot € 362

€ 362 tot € 555

€ 555 of hoger

Totaal


3

48

14

65


1

9

0

10


0

0

0

0


0

0

0

0

Totaal drie en meerpersoonshuishoudens

4

57

14

75

Van verbinding naar TI

Risicobeheersing

• Maximale omvang projectaanspraken • -

60

• Gegarandeerde afzet vooraf



• Vermogensdoelstelling en dividendbeleid

• Geen

• Geen

• Geen

61

Accolade op Skarstertreffen joure

Bijlage 8 Leefbaarheid en zorg

Gemeente Franekeradeel • Er is samenwerking gezocht met Empaselect voor het tewerkstellen van uitkeringsgerechtigden. Doordat Empaselect de nieuwe gemeentelijke aanbesteding niet heeft gekregen, zijn hiertoe voor de toekomst geen mogelijkheden meer. • In het kader van ‘Himmeldei’ is in samenwerking met de gemeente en scholieren van een lokale school de Franeker wijk ‘de Professorenbuurt’ schoongemaakt. • Er is een wedstrijd uitgeschreven voor de mooiste tuin. Huurders zijn uitgenodigd buurtgenoten (huurders) te nomineren. De winnaars zijn beloond met een tuinbon. • Bij seniorencomplex Sjaerdemastate is de vernieuwde recreatiezaal geopend. Deze wordt beheerd door de lokale buurtvereniging, waarbij prestatieafspraken zijn gemaakt over de te organiseren activiteiten. Deze dragen bij aan de leefbaarheid in de wijk, zo wordt er bijvoorbeeld gekookt met en voor ouderen. • In samenwerking met verschillende lokale partijen zijn wijkschouwen georganiseerd. Hierbij wordt in de breedste zin gekeken naar de leefbaarheid in de wijken en worden verbeterplannen opgesteld en uitgevoerd. • Verbeteren van de leefbaarheid in en rond woongebouw ‘It Ankerplak’ door het voeren van gesprekken met de bewoners, de politie, de gemeente, de Skûle en de huurdersvereniging. Dit heeft geresulteerd in het starten met cameratoezicht, het verbeteren van de verlichting, aanpassen beplanting op het binnenterrein, verbeterd contact met de bewoners en een nauwere samenwerking met de politie en gemeente. • Naar aanleiding van vragen van de huurdersvereniging en een klanttevredenheidsonderzoek is er extra focus geweest op de klantgerichtheid. Dit wordt in 2011 voortgezet. • Na het afronden van de wijkvernieuwing in de Professorenbuurt is er een leefbaarheidsplan opgesteld om er voor te zorgen dat de leefbaarheid in deze wijk de

komende periode extra aandacht behoudt. Dit wordt inmiddels uitgevoerd. Gemeente Sneek • In samenwerking met de gemeente en met inspraak van de bewoners herinrichten van een speelterrein. • Er is een leefbaarheidsprijsvraag en themaweek georganiseerd op de Brede School Duinterpen in Sneek. Scholieren zijn uitgenodigd om het beste leefbaarheidsidee te verzinnen. Het winnende idee wordt door Accolade in samenwerking met de gemeente gerealiseerd. Voor alle groepen zijn activiteiten georganiseerd die betrekking hebben op leefbaarheid. • Verhogen cameratoezicht Gele Lis en Molenkrite naar aanleiding van klachten van diverse bewoners over de veiligheid in en rond de woongebouwen. • Tijdens een kerstactie zijn alle huurders uitgenodigd een leefbaarheidswens in te dienen. Dit geeft Accolade inzicht in wat er speelt onder de huurders. Waar mogelijk worden wensen vervuld in het leefbaarheidsprogramma van 2011. • Organiseren van een tuindag en tuinwedstrijd. Tijdens de tuindag zijn bewoners van een aantal straten gezamenlijk actief geweest om de tuinen netjes te maken. • In samenwerking met de huurdersvereniging is een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de huurders van een aantal woongebouwen. Gemeente Sneek en Franekeradeel • Het organiseren van een leefbaarheidsprijsvraag. Bewoners zijn hierbij in de gelegenheid gesteld om ideeën in te brengen die een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid in hun woongebied. Op beide locaties zijn ideeën ingebracht, maar deze bleken in de praktijk niet uitvoerbaar te zijn of niet een brede groep bewoners te dienen. Daarom zijn er helaas geen winnaars benoemd.

September

62

Joure

Heerenveen

Drachten

Burendag Oksewei

Kijkdag Kompanije

Tuindag De Wiken

63


• Tijdens NL Doet heeft Accolade samen met vrijwilligers klussen uitgevoerd voor huurders die hiertoe zelf niet in staat zijn. • Verhogen toezicht op de tuinen, door vaker in de wijken te zijn en toe te zien op het tuinonderhoud streven we naar nettere wijken en dus verbetering van de leefbaarheid. • Met de bewoners van complexen zijn gesprekken georganiseerd. De bewoners worden hierbij uitgenodigd om mee te denken over de leefbaarheid in en rond hun woongebouw. • Accolade heeft een bijdrage geleverd aan de landelijke straatspeeldagen in Franeker en Sneek. • Nadat in 2009 een wijkvisie was opgesteld voor het Sexbierumervaartplan in Franeker is besloten dit voor alle wijken waar Accolade actief is, te realiseren. In 2010 hebben gesprekken plaatsgevonden met alle betrokken partijen. Vanwege de reorganisatie van de Friese gemeenten in Zuidwest Friesland, waaronder Sneek, heeft dit proces enige vertraging opgelopen. Alle partijen zijn in 2010 akkoord gegaan en het format is gereed, in 2011 volgt de uitvoering. • Afgelopen zomer hebben de kinderen van enkele minimagezinnen uit Sneek en Franeker via Accolade meegedaan aan een sportkamp, georganiseerd door De Lions in samenwerking met Sportstad Heerenveen. Gemeente Heerenveen • Opknappen tuinen en opfrissen bergingen Surinamesingel, B. de Vos van Steenwijksingel te Heerenveen. In de maand april is er meer verlichting aangebracht in de bergingen en zijn de muren licht geverfd. Dit werkt positief op het gevoel van veiligheid bij bewoners. Daarnaast blijven de bergingen schoner en worden er geen spullen meer ‘gedumpt’. Samen met bewoners is het aanzicht van de tuinen verbeterd. Dit heeft een positief effect op het tuinonderhoud van andere bewoners en op de verhuurbaarheid van het complex. • Tuindagen Oudeschoot zijn gehouden met twee doelstellingen. Op woensdag konden bewoners hun tuintjes opknappen en tuinafval kwijt in de containers. Er was een hovenier aanwezig om de bewoners van advies te voorzien voor hun eigen tuininrichting met als doel hun tuin er netter uit te laten zien en een positief effect te laten zijn op het gedrag van buurtbewoners. Daarnaast hadden de tuindagen ten doel een ontmoetingsplek

64


te zijn voor de bewoners. Het waren leuke dagen, al was de opkomst van de buurtbewoners minimaal. • Tijdens de NL Doet actie wilden we samen met bewoners de trappenhuizen van de galerijen in de Vlinderbuurt netjes maken. Er stonden o.a. veel spullen in de kelder. De actie had als insteek om bewoners bewust te maken dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de gemeenschappelijke ruimten. De trappenhuizen waren opgeruimd na deze dag, maar de betrokkenheid van de bewoners was minimaal. Dus kijken we in 2011 of we een schoonmaakcontract kunnen invoeren, waarbij de bewoners voortaan betalen voor het regelmatig laten uitvoeren van schoonmaakwerkzaamheden. • Veiliger maken van uitgang duplexcomplex E. Ettemastraat te Heerenveen. Het snoeien van bomen en het aanbrengen van verlichting heeft bijgedragen aan de veiligheid en het aanzicht. • Actie nette en schone achterpaden bij Rozenstraat te Heerenveen. De Rozenstraat is een gebied dat gezien het type bewoners en de toekomstige plannen van het gebied aandacht heeft. Het overhangend groen van gemeenschappelijke paden is door Accolade verwijderd. Dit leidde ertoe dat bewoners hun eigen stukje ook gingen snoeien. De doelstelling is behaald, het blijft wel een gebied dat onze aandacht houdt om de leefbaarheid op peil te houden. • Vijf jaar terug zijn de woningen in de Waterbuurt gerenoveerd. Tijdens de renovatie zijn uniforme erfafscheidingen (beukenheg) aangebracht. Deze heg is bij een gedeelte van de adressen veranderd of niet bijgehouden. Middels een éénmalige opknapactie zijn de erfafscheidingen hersteld of bijgeknipt met als doel het aanzicht te verbeteren en mensen te motiveren om het beheer van de erfafscheiding (weer) zelf te doen. Deze actie heeft ertoe geleid dat over het algemeen de heggen beter worden onderhouden dan voorheen. • Het aanzicht van de entreehal in de Veilingstraat in Heerenveen is in overleg met bewoners aangepast. Met recht kunnen de bewoners trots zijn op de gezellige hal die is ontstaan na de komst van een aantal bankjes en bloembakken. • Op verzoek van de bewoners van Gouverneur en Frederik Hendriklaan is door een kleine aanpassing - namelijk het plaatsen van een trapleuning - de toegang tot de bergingen veiliger gemaakt. • Zwerfvuil rapen De Beugel en ramen lappen Vermeerstraat, Rembrandtlaan, Jan Mankeslaan en President Kennedylaan.

In het kader van de opleiding Zakelijke Dienstverlening hebben leerlingen van het Friesland College onder begeleiding van Stichting Present gewerkt aan het verbeteren van de woonomgeving van diverse wooncomplexen in Heerenveen. Naast de ervaring die de leerlingen hebben opgedaan staan de complexen er weer netjes voor. Gemeente Skarsterlân • In 2010 is de renovatie van de woningen van Cluster 4 Zuiderveld afgerond. De bewoners hebben het initiatief genomen om de tuinen en zolders eens flink te gaan opruimen. In samenwerking met Accolade en diverse partijen is dit een geslaagde dag geworden waarbij de woningen én de tuinen er weer verzorgd uitzien. • Burendag Oksewei te Joure. Voorheen was de Oksewei een straat met een goede sfeer, weinig overlast en een mooie buurt om te wonen. De cohesie in de wijk lijkt te veranderen. Accolade heeft zich aangesloten bij de nationale burendag met als doel bewoners betrokken te houden bij de buurt en elkaar. De dag werd door bewoners als erg positief ervaren en het komende jaar willen bewoners er op eigen initiatief vervolg aan geven. • In Haskerstins is de sfeer niet altijd goed geweest de afgelopen jaren. Een avondje wokken bij de plaatselijke chinees had ten doel om elkaar te ontmoeten en de sociale cohesie in het complex te verbeteren. De bewoners vonden het een geslaagde avond. • Versieren kerstboom met kleurplaten van kinderen van huurders van Accolade Joure. Met het inleveren van hun kerstkleurplaat konden ze een spelcomputer winnen. Gemeente Smallingerland • Als vervolg op een interactieve werkconferentie leefbaarheid in 2009 met WoonFriesland, gemeente Smallingerland, Welzijnswerk, politie en Accolade om de samenwerking te bevorderen. In 2010 zijn we verder gegaan met een Integraal Wijkbeheeroverleg, waarbij van Drachten en omgeving alle informatie van deze partijen wordt gebundeld op het gebied van overlast en leefbaarheid. Het doel is een prioritering aan te brengen van probleemgebieden en vervolgens de juiste partijen bij elkaar te brengen. De inventarisatiefase is nu geweest en de informatie wordt verwerkt. Deze input kan ook

voor het nieuwe Woonakkoord gebruikt worden, waarmee de voorbereidende werkgroepjes zijn gestart. • Net als vorig jaar heeft Accolade Drachten in de wijk De Venen een tuindag georganiseerd. Ook de MOS, Regon, Landman, gemeente Smallingerland, SVS, WoonFriesland en de wijkraad waren hierbij betrokken. Regon had zes grote afvalcontainers geplaatst. De bewoners konden hier hun grofvuil, ijzer, puin en groenafval in kwijt. Vooraf hadden al circa twintig huurders zich aangemeld voor ondersteuning bij tuinwerkzaamheden of bij het schoonmaken van de gevel. Landman liet dit jaar de bewoners in de hoogwerker, zodat ze zelf met water en spons hun gevel konden schoonmaken. Op het schoolplein van De Barte had de MOS met en voor de kinderen een rommelmarkt georganiseerd. Ook was er een springkussen en bakten kinderen halal hamburgers. Het was een geslaagde dag, waarbij veel bewoners de kans hebben aangegrepen om hun woonomgeving op te ruimen en te verfraaien. • De bewoners van o.a. de Gernaerd en de Alterhof in De Wiken hebben zich op 17 september ingezet voor een opgeruimde buurt. Met hulp van Accolade, MOS en de gemeente Smallingerland is er gesnoeid, onkruid verwijderd en zijn verwaarloosde tuinen aangepakt. • Accolade sponsorde een muziekfestival. In augustus werd in de wijk De Drait het MusicFestival De Drait gehouden. Een initiatief van bewoners uit de buurt. Vanaf drie uur ‘s middags tot middernacht stond de wijk bol van activiteiten. Accolade was medesponsor van het festival. Met het hoge aantal van circa 1500 bezoekers was het MusicFestival een groot succes. • Tijdens de Avondvierdaagse heeft Accolade fluitjes uitgedeeld aan de lopers. • Accolade heeft het spektakel/theaterstuk Evel Knievel mede gesponsord. Deze voorstelling door en voor bewoners in Houtigehage maakte deel uit van het festival Simmerdeis 2010 en vond plaats bij ’t Waldhuske waar Accolade eigenaar van is. Het festival wordt jaarlijks georganiseerd door De Lawei Drachten.

65



Zorg • Afgelopen zomer hebben zo’n tien kinderen van minimagezinnen uit de regio Drachten via Accolade meegedaan aan een sportkamp, georganiseerd door De Lions in samenwerking met Sportstad Heerenveen. • Accolade heeft een groep scholieren van de Praktijkschool De Venen begeleid. Deze jongeren zetten zich in voor een betere buurt en doen klusjes voor bewoners van De Venen. De school heeft een servicepunt voor de wijk opgericht. • Accolade heeft enkele vacatures voor maatschappelijke stageplaatsen beschikbaar gesteld voor scholieren van het VMBO Singelland. Deze vacatures staan op de website van de school en scholieren kunnen zich hierop inschrijven. Het gaat bijvoorbeeld om: het opruimen van zwerfvuil in de wijk en het bebouwen en onderhouden van een stukje grond. • Een werkgroep leefbaarheid met vertegenwoordigers van Accolade, WoonFriesland en gemeente Smallingerland is bezig met een conceptvoorstel voor gezamenlijke wijkprioritering van toekomstige aandachtswijken (fysiek en/of sociaal). • In het kader van NL Doet hebben medewerkers van Accolade geholpen met het koken van een stamppotmaaltijd voor de bewoners in de dagbesteding van verpleeghuis Bertilla in Drachten. • De activiteitencommissie van de Samenwerkende Ouderenbonden Smallingerland (SOS) is gesponsord voor een kerstactiviteit, waarvoor ook onze huurders zijn uitgenodigd. • Accolade heeft een Sint en Piet gesponsord voor een vrijwilligersorganisatie, die zich inzet om allochtonen uit de gemeente kennis te laten maken met de Nederlandse cultuur. • Buurtvereniging De Fontein is een wijkinitiatief vanuit De Swetten. De buurtvereniging heeft een spokentocht, klaverjasavond, vossenjacht, familie-fietsspeurtocht en cabaret georganiseerd voor de buurt. Accolade heeft de fietsspeurtocht gesponsord. September

Oktober

Sneek

Heerenveen

Winnaar beste leefbaarheididee

66

Gemeente Franekeradeel • In serviceflat Froonacker in Franeker is door zorggroep Tellens een zorghotelkamer ingericht in een voormalig huurappartement voor mensen die zelfstandig wonen en tijdelijk extra zorg behoeven. • Er zijn in Franeker drie woningzoekenden met een WMOverklaring met voorrang gehuisvest. • Er is een open dag georganiseerd in de seniorencomplexen in Franekeradeel. De uitvoering heeft plaatsgevonden in samenwerking met andere betrokken partijen zoals zorginstellingen en overige verhuurders in de gemeente. De open dag is georganiseerd om de doelgroep een beeld te geven van de mogelijkheden op het gebied van wonen en zorg in de gemeente en hen de gelegenheid te geven om de seniorenwoningen en complexen van binnen te bekijken. • In de Botniasteeg in Franeker zijn de voorbereidingen getroffen voor de nieuwbouw van een appartementencomplex. Op deze inbreidingslocatie worden 23 appartementen voor Tellens gebouwd en negen zelfstandige woningen die door Accolade worden verhuurd. In 2011 wordt gestart met de sloop van het bestaande gebouw. • In de Professorenbuurt in Franeker wordt door Accolade een gezondheidscentrum onder één dak (GOED) gerealiseerd. In 2010 is de samenwerkingsovereenkomst met alle participanten opgesteld en ondertekend. In het centrum worden verschillende zorgaanbieders gehuisvest, zoals een huisarts, apotheek en een fysiotherapeut. • Levensloopbestendig bouwen aan de Ennemastraat en de Van Saarloosstraat in Franeker. Accolade bouwt hier zeven geschakelde levensloopbestendige woningen. De woningen bieden onder andere een slaap- en badkamer op de begane grond. Twee woningen zijn bestemd voor verkoop en vijf voor verhuur. In het tweede kwartaal van 2011 wordt gestart met de bouw.

• Accolade heeft reeds eerder een gebouw aangekocht aan de Sjaerdemastraat in Franeker, welke geschikt wordt gemaakt voor mensen met een zorgbehoefte. In 2010 is er met een aantal zorgpartijen onderhandeld over de exploitatiemogelijkheden. De bouwvergunning is verstrekt en we verwachten in de eerste helft 2011 te starten met de sloop en bouw. • Er is periodiek overleg binnen het Sociaal Team, met als doel elkaar te versterken en ondersteunen en bij calamiteiten adequaat in te kunnen grijpen. • Een aantal medewerkers Wonen heeft trainingen gevolgd op het gebied van problematische verzamelaars en op het gebied van mensen met een psychiatrische stoornis. Zo kunnen we adequaat inspelen op deze problematiek. • Samen met de gemeente, collega-corporatie en commerciële partijen wordt in een werkgroep onderzocht wat de woonbehoeftes zijn van de toekomstige senioren en hoe daar het beste op kan worden ingespeeld. Gemeente Sneek • In Sneek vindt incidenteel overleg plaats met Timpaan en woningcorporatie de Wieren. Doel van de overleggen is het afstemmen van beleid en het bespreken van de zorgbehoevende huurders, overlastsituaties, etc. • In Sneek zijn vijf woningzoekenden met een WMO-verklaring met voorrang gehuisvest. • Oplevering van 16 nieuwbouw woningen Anna Paulownastraat in Sneek worden door Stichting Plantein verhuurd ten behoeve van dementerende ouderen. • Voor Waterstad Sneek, een nieuwbouwproject, is in 2010 het ontwerp afgerond. Ook de bouwaanvraag en de aanbesteding zijn gereed. Accolade bouwt op deze locatie 24 zorgeenheden voor Stichting Plantein ten behoeve van de huisvesting van dementerende ouderen en twintig appartementen voor 55+-ers. De start van de bouw is gepland in het eerste kwartaal van 2011.

Gemeente Heerenveen • In 2010 is in Jubbega het multifunctioneel centrum De Kompanije gerealiseerd, met onder andere een bibliotheek, Brede School, kinderopvang, tandarts en dienstencentrum. Dit project is voor en door de dorpsbewoners ontwikkeld. Bewoners van Jubbega en Hoornsterzwaag kunnen hier in de toekomst terecht voor allerlei zaken, onderverdeeld in de thema’s wonen, zorg, welzijn en onderwijs. Het project draagt bij aan de leefbaarheid in het dorp en aan de huisvestingsbehoefte van senioren. De twaalf zorgwoningen en drie collectieve wooneenheden met elk zes woningen zijn verhuurd aan Meriant. Gemeente Joure • In 2010 zijn in de wijk Sevenwolden de Hoven 1 en 2 gerealiseerd. Hof 1 bestaat uit 47 zorgwoningen met zorgfaciliteiten van Hof en Hiem en Plantein en Hof 2 bestaat uit 48 sociale huurwoningen en veertien eengezinswoningen. De verkoop van de 48 koopappartementen van Hof 3 is in 2010 van start gegaan. Sevenwolden is een prachtig complex geworden, waarin wonen, welzijn en zorg naadloos op elkaar aansluiten. Het complex biedt een mooie woonomgeving aan (jonge) gezinnen, mensen met een beperking en senioren. • In 2010 is een start gemaakt met het plan Theresia, dat bestaat uit een zorgcentrum met 52 zorgappartementen, waarvan 24 voor groepswonen. Daarnaast komen er 48 seniorenappartementen. Het nieuwe Theresiahuis wordt een modern en mooi zorgcentrum, dat voldoet aan de wensen en behoeften op woonen zorggebied van de nieuwe generatie ouderen.

Accolade kiest voor duurzame servicewagens

67


Bijlage 9 Algemene gegevens

Gemeente Smallingerland • Overleg bewonerscommissie aanleunwoningen. Bij zorgcentrum Rispinge heeft Accolade 183 aanleunwoningen. Samen met de bewonerscommissie van deze aanleunwoningen is in 2010 overleg gestart om invulling te geven hoe de combinatie wonen en zorg versterkt kan worden. Eén van de onderwerpen was de dienstverlening van de nabije zorgpartij aan de bewoners in de aanleunwoningen. • Sociaal Team Smallingerland is er voor mensen die kampen met problemen op meerdere terreinen maar die zelf geen hulp zoeken. De organisaties die het Sociaal Team vormen, hebben afspraken gemaakt om de benodigde hulpverlening op elkaar af te stemmen. Deze afspraken zijn vastgelegd in het convenant Sociaal Team Smallingerland. Nieuw is dat Accolade en WoonFriesland een aantal woningen beschikbaar stellen aan het Sociaal Team. Met dit gezamenlijke voorstel van WoonFriesland Drachten en Accolade Drachten wordt expliciet de zorg een bewust onderdeel van de woonoplossing. De verwachting is dat hiermee de zorg voor wonen, woonomgeving en de klant goed gewaarborgd wordt, omdat de verantwoordelijkheid bij het gehele team komt te liggen. Woonzorgeloos is een stuur- en werkgroep die zich bezighoudt met woonzorgzones. Het doel is om de activiteiten en faciliteiten van de verschillende partijen (zorg, wonen, gemeente) in de wijk met elkaar te verbinden en

Rechtsvorm: daardoor meerwaarde te creëren voor de bewoners. Partijen zijn: Et Bientwark, J.P. van den Bent Stichting, MOS, WoonFriesland, ZuidOostZorg, PI-groep, Friese Wouden, Talant, gemeente en Accolade. Onderwerpen zijn: woningvoorraad, woonomgeving, welzijn, beweegveld ouderen, etc. • Burmania. In 2010 is gewerkt aan de realisatie van een gebouw voor de J.P. van den Bent Stichting voor de huisvesting van mensen met een (lichte) verstandelijke of meervoudige beperking. In het appartementencomplex komen 23 appartementen, gemeenschappelijke ruimten, personeelsruimten en infrastructuur. De oplevering van het gebouw staat gepland in het begin van 2011. In 2010 hebben de toekomstige bewoners een uniek kunstwerk geboetseerd dat in het toekomstige gebouw een bijzondere plek zal krijgen. • Aan de zuidwestkant van Drachten aan de Lauwers ontwikkelt Accolade zorgen gewone appartementen. Het gaat enerzijds om vijftig appartementen die in drie woongebouwen gelegen zijn en anderzijds om ongeveer dertig zorgeenheden. Over de zorgeenheden is Accolade in gesprek met Et Bientwark. Bij de ontwikkeling wordt het accent gelegd op vormgeving en een hoge woonkwaliteit. De oplevering zal naar verwachting vanaf 2013/2014 plaats gaan vinden.

Stichting

Statutaire naam: Stichting Accolade Statutair gevestigd in: Smallingerland Nummer:

L1638

Toelating in:

Alle gemeenten in de provincie Friesland

Kantoorhoudend te: Thorbeckestraat 2a, 8442 CZ Heerenveen Correspondentieadres:

Postbus 341, 8440 AH Heerenveen

Telefoonnummer:

(0513) 61 42 00

Faxnummer:

(0513) 61 42 01

E-mail:

[email protected]

Website:

www.accolade.nl

Datum van oprichting:

28 februari 1907

Nummer van inschrijving in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel:

01031591

Datum waarop de statuten laatstelijk zijn gewijzigd:

30 juli 2008

Bestuurder:

Jan van Dijken

Oktober

68

Heerenveen

Franeker

Wijkvernieuwing Bloemenbuurt

Winaars mooiste tuin Franeker

Medewerkers praten over de verwachtingen van de klant

69

Drachten - Nulenergiewoning bewoond

Bijlage 10 Jaarrekening

Inhoudsopgave

1. 2. 3.

Resultaat Vermogen Fiscale positie

Geconsolideerde jaarrekening 2010 A. Geconsolideerde balans per 31 december 2010 B. Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2010 C. Geconsolideerd kasstroomoverzicht D. Toelichting geconsolideerde waarderingsgrondslagen E. Toelichting geconsolideerde balans F. Toelichting geconsolideerde winst-en-verliesrekening G. Overige informatie H. Enkelvoudige balans per 31 december 2010 I. Enkelvoudige winst-en-verliesrekening 2010

70

71

JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE TE HEERENVEEN

Geconsolideerde JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE

Inleiding jaarrekening 2010 van Stichting Accolade te Heerenveen Onderstaand worden in het kort de kenmerken van de jaarrekening 2010 weergegeven. 1. Resultaat Het jaar 2010 is afgesloten met een jaarresultaat na belastingen van € 7.385.000 negatief tegenover een positief resultaat van € 2.506.000 in 2009. Het behaalde resultaat van 2010 is € 7.538.000 nadeliger dan het in de begroting in het vooruitzicht gestelde resultaat. Het nadelige verschil ten opzichte van de begroting is met name veroorzaakt door hogere bedrijfsopbrengsten, lagere bedrijfslasten en de hoge mutatie van de reële waarde (bedrijfswaarde). Bij de bedrijfsopbrengsten zijn de hogere verkoopopbrengsten opvallend. Er zijn in 2010 40 woningen meer verkocht dan begroot, daarna is er - niet begroot - bedrijfsonroerend goed verkocht. De bedrijfslasten kwamen lager uit door een fors lagere afboeking waardering materiële vaste activa. In 2010 zijn minder projecten in definitieve besluitvorming afgerond dan begroot. Van een aantal projecten vindt in 2011 besluitvorming plaats. Bij het onderhoud zijn de kosten achtergebleven bij de begroting. Als gevolg van besparing bij aanbesteding en het nog niet in uitvoering nemen van energiebesparende maatregelen zijn de kosten lager uitgevallen. De post belastingen is fors hoger uitgevallen als gevolg van wijzigingen in de latenties. De latentie voor sloop van woningen kwam grotendeels te vervallen. De rentelasten ten slotte, zijn eveneens lager uitgevallen als gevolg van een gunstige rentestand op de kapitaalmarkt en het optimaal gebruik maken van de kredietfaciliteit van de bank.

Winst-en-verliesrekening in het kort (x € 1.000) Begroting 2010

Jaarrekening 2010

Bedrijfsresultaat

€ 24.415

€ 48.913

Financiële baten en lasten

€ -24.167

€ -20.362

Belastingen

€ -2.259

€ - 1.321

Resultaat deelnemingen

€0

€ -5

Mutatie reële waarde

€ 2.164

€ -24.610

Jaarresultaat Accolade

€ 153

€ -7.385

2. Vermogen Het eigen vermogen is met € 6.482.000 gedaald per 31 december 2010 ten opzichte van 2009. De solvabiliteit stijgt echter van 39.7% naar 40.0% ultimo 2010. Onderstaand de vermogenspositie en solvabiliteit in 2010 op basis van bedrijfswaarde (x € 1.000).

Tabel eigen vermogen en solvabiliteit in euro’s 31-12-2010

31-12-2009

Eigen vermogen

343 miljoen

350 miljoen

Solvabiliteit

39.9 %

39.7 %

3. Fiscale positie Over het boekjaar 2010 is geen bedrag aan vennootschapsbelasting verschuldigd.

Impressie nieuwbouw Theresia en maria Goretti 72

73


A.


Geconsolideerde balans per 31 december 2010

ACTIVA

31/12/2010

31/12/2009

PASSIVA

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarde Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Eigen vermogen Overige reserves

342.883.312

350.268.011 342.883.312

350.268.011

1.1

776.444.570

755.329.690

12.778.701

12.926.594

1.2

Egalisatierekening Egalisatiereserve BWS subsidies

1.3

12.247.028

32.269.753

8

1.475.212

8.887.770

810.083.853

1.475.212 19.000 290.000 3.213.995

Voorzieningen Voorziening deelnemingen Voorziening ort nieuwbouw Voorziening latente belastingen

2.076.298 19.000 1.198.773 17.110.421 20.404.492 830.488.345

Vlottende activa

3.3

847.047 35.023.400 6.458.000 33.485.687

Onderhanden projecten

4

Vorderingen Huurdebiteuren Overheid Latente belasting vordering Belastingen en sociale premies Overige vorderingen Overlopende activa

5

Langlopende schulden Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden Overige langlopende verplichtingen

3

872.834 32.008.853 604.000

9

6.920 12.880.000 3.662.367

502.005 12.891.000 2.835.083 16.549.287

815.356.276

3.2

2.076.298

9.557.816

2

3.1

2.076.298 1.475.212

1.4

4.998.207

Voorraden Materialen Onroerende zaken Onderhanden werken

31/12/2009

7

1

810.358.069 Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Leningen u/g Latente belastingvordering

31/12/2010

16.228.088

10

28.881.544 409.680.299

30.329.687 413.486.616

10.1

438.561.843

443.816.303

10.2

13.788.576 169.836

12.926.594 171.639

10.3

452.520.255

456.914.536

42.328.447 Vlottende passiva

3.19.000 319.000

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

403.543 514.591 3.500.000 2.027.323 1.736.183 2.523 8.184.163

Liquide middelen

6

7.995.344

2.035.318

74

11 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7

28.254.460 5.359 5.679.561 66.000 1.647.936 735.389 9.244.673

34.174.696 2.088.600 8.352.794 1.613.384 435.515 9.438.853 45.633.378

56.103.842

859.061.444

881.590.775

459.639 43.705.168

Totaal

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan overheid Schulden aan leveranciers Onderhanden projecten Belastingen en sociale premies Overige schulden Overlopende passiva

319.254 152.014 903.000 3.627.233 2.425.148 568.695

859.061.444

51.102.430 881.590.775

Totaal

75


B.

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2010

Omschrijving Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

Begroting 2010

C. Boekjaar 2010

Boekjaar 2009

12 13 14 15

80.973.507 2.900.000 464.621 14.027.000

81.504.195 3.171.777 487.795 19.151.071

79.350.414 2.931.056 994.165 17.128.961

16 17

3.272.500 1.005.174

2.933.116 2.269.398

3.314.829 1.426.052

102.642.802

109.517.352

105.145.477

18

1.390.186

1.278.442

1.663.868

19 20 21 22 23

22.638.000 12.184.531 2.494.900 22.557.635 17.012.820

11.716.000 12.061.446 2.647.983 18.096.902 14.803.090

11.586.000 11.606.349 2.600.893 19.175.756 14.990.602

Som der bedrijfslasten

78.278.072

60.603.863

61.623.468

Bedrijfsresultaat

24.364.730

48.913.489

43.522.009

382.000 24.499.000-

189.126 15.950 20.567.467-

75.140 69.565 21.169.185-

Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

Financiële baten en lasten Rentebaten Resultaten financiële vaste activa en effecten Rentelasten

24 25 26

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat deelnemingen

27 28

Resultaat voor mutatie reële waarde materiële vaste activa Mutatie reële waarde materiële vaste activa Jaarresultaat

76


29

247.730

28.551.098

22.497.529

2.258.976-

11.321.3664.919-

16.243.596 2.005-

2.011.246-

17.224.813

38.739.120

2.164.000

24.609.512-

36.233.537-

152.754

7.384.699-

2.505.583

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

PASSIVA Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatieresultaat vóór toegerekende rente Aanpassingen voor: * Afschrijvingen * Waardeveranderingen materiële en financiële vaste activa * Mutatie bedrijfswaarde * Veranderingen in werkkapitaal - Mutatie voorraden - Onderhanden projecten - Mutatie vorderingen - Mutatie kortlopende schulden * Mutatie voorziening * Mutatie egalisatierekening Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente Resultaat Financiele baten en lasten Betaalde winstbelasting Buitengewone baten Buitengewone lasten

2010

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossingen langlopende schulden Mutatie overige langlopende verplichtingen Mutatie terugkoopverplichting Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename (of afname) geldmiddelen

48.913.489

43.522.009

1.278.442

1.663.868

11.716.000

11.586.000

6.824.760 319.000 -188.819 6.806.364

-3.002.612 -152.391 -2.444.713 -19.925.753 13.761.305 321.199 -601.086 75.389.349

189.126 -20.567.467 15.950 -11.321.366 -4.919

-25.525.469 -8.319.100 -1.004.814 21.922.494 75.140 -21.169.185 69.565 16.243.596 -2.005

-31.688.676 43.700.673

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste acitva Toename financiële vaste activa Afname financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

2009

-36.862.470 1.002.300

-4.782.889 17.139.605

-54.209.553 1.458.900 -14.900.798

15.406.285 -20.453.885

23.000.000 -28.254.460 -1.803 861.982

-67.651.451

43.067.618 -16.897.868 23.588 16.805 -4.394.281 18.852.507

26.210.143 -24.301.703

Saldo liquide middelen einde boekjaar

2.035.318

-16.817.189

Saldo liquide middelen begin boekjaar

-16.817.189

7.484.514

Mutatie

18.852.507

-24.301.703 77



D. Toelichting geconsolideerde waarderingsgrondslagen D.3 Grondslagen voor consolidatie Algemeen Stichting Accolade is een stichting met de status van ‘Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting’. Zij heeft een specifieke doelstelling in de provincie Fryslân en is werkzaam binnen de juridische wetgeving van de Woningwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De statutaire vestigingsplaats is Drachten. In Heerenveen zetelt het bestuur. D.1 Regelgeving De jaarverslaggeving door Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale Huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2005 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de definitieve Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Boek 2 BW Titel 9 en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. D.2 Verwerking integrale belastingplicht vanaf 1 januari 2008 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting zijn met ingang van 1 januari 2008 integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Bij aanvang van deze belastingplicht dient Accolade een fiscale openingsbalans op te maken waarvoor specifieke fiscale waarderingsregels gelden. Voor het verschil tussen de waardering op de fiscale balans (fiscale boekwaarde) en de waardering op de commerciële balans (commerciële boekwaarde) wordt door Accolade een belastinglatentie gevormd indien en voor zover er sprake is van verrekenbare tijdelijke verschillen. Een actieve belastinglatentie moet worden gevormd in het geval dat de commerciële waardering (op het niveau van kasstroomgenererende eenheid) lager is dan de fiscale waardering, een passieve latentie in het omgekeerde geval. 78

Stichting Accolade heeft een aantal verbindingen. Stichting Accolade is op 31 december 2010: • aandeelhouder van Friesland Bouw Service BV (100%); • aandeelhouder van Wonen Holding Smallingerland BV (100%); • aandeelhouder van Accolade Vastgoed BV (100%); • aandeelhouder van Accolade Participatie BV (100%); - deelnemer van VOF Wetterwâld (50%); - aandeelhouder Harste Vastgoed BV (50%). Wonen Holding Smallingerland BV is 100% eigenaar van Smaldeel BV en van De Wiken Beheer BV. De Wiken Beheer BV is eigenaar van een Brede School. Bovenstaande identiteiten waarop een 100% belang bestaat zijn meegeconsolideerd in de jaarrekening. Accolade Participatie BV is voor 50% eigenaar van Harste Vastgoed BV en is voor 50% deelnemer in de VOF Wetterwâld. Alle, voor zover van toepassing, intercompanytransacties, intercompany-winsten of -verliezen en alle onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen zijn geëlimineerd. Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode zoals opgenomen in RJ 360. D.4 Algemeen Alle eenheden zijn gewaardeerd op bedrijfswaarde, rekeninghoudend met eventuele verkopen in de toekomst. Daarmee wordt enerzijds een beter inzicht in de vermogenspositie van Stichting Accolade gegeven en wordt anderzijds gehoor gegeven aan de maatschappelijke wens om meer transparantie te geven in de financiële positie. Tegelijkertijd zijn ook de prognoses op basis van reële waarde opgesteld. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van nominale waarde, tenzij hierna anders is vermeld. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten worden slechts verantwoord indien deze op balansdatum zijn gerealiseerd.

in of voor het einde van het verslagjaar en op het moment dat deze voorzienbaar zijn. De ongerealiseerde waardeveranderingen worden eveneens in het resultaat verwerkt. De gehanteerde grondslagen van waarderingen en resultaatbepaling sluiten aan met de bepalingen van artikel 26 van het Bbsh, BW 2 Titel 9 en de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

D.5 Grondslagen voor waardering van activa en passiva D.5.1 Vergelijking met 2009 De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaand jaar. D.5.2 Materiële vaste activa in exploitatie Bedrijfswaarde De materiële vaste activa zijn op complexniveau gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie is de bedrijfswaarde. Deze wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en exploitatie-uitgaven over de geschatte resterende looptijd van de investering. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn mede gebaseerd op de eind 2010 intern geformuleerde meerjarenbegroting over de periode 2011-2020. De gekozen parameters zijn voorgeschreven door het WSW en CFV. Bij de bedrijfswaarde ultimo 2010 is uitgegaan van de volgende parameters in %:

Parameter

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Huurverhoging

1,30

1,50

2,25

2,25

2,25

2,00

Inflatie variabele lasten

1,50

2,25

2,25

2,25

2,25

3,00

Inflatie onderhoud

2,25

3,00

3,00

3,00

3,00

3,00

Disconteringsvoet

5,25

5,25

5,25

5,25

5,25

5,25

De kosten van planmatig onderhoud zijn gebaseerd op de begrotingsperiode van 2011-2020. Er wordt met normbedragen gerekend, welke zijn gebaseerd op een onderhoudsnorm van € 1.080 (prijspeil 2011). Het huurbeleid is inflatievolgend. Bij de huuropbrengsten is rekening gehouden met huurharmonisatie tot 75% van de maximaal redelijke huur op basis van een mutatiegraad van 10%. Onderdeel van de bedrijfswaarde is de verwachte opbrengstwaarde van te verkopen woningen voor de komende vijf jaar. De opbrengstwaarde wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn onder aftrek van de verkoopkosten. De kosten van beheer (exclusief zakelijke lasten) zijn gebaseerd op de intern geformaliseerde meerjarenbegroting en worden toegerekend aan het woningbezit. Per woning komt dit neer op een bedrag van € 1.130 (prijspeil 2011). Bij de berekening van de bedrijfswaarde inzake de EPAinvesteringen is rekening gehouden met het feit dat 67% van de investeringen rendabel is. De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen bestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van een huidige vergelijkbare kavel of vierkante meter prijs voor een sociale huurwoning. Hierbij wordt voor de restwaarde opbrengsten gerekend met een kavel van 200 m2 tegen een prijs van € 168 per m2. Voor de restwaarde kosten wordt gerekend met € 17.210 inclusief een verhuiskostenvergoeding van € 5.327. Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt eveneens rekening gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille. De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van de leningen en de waardering van de posten op de balans. Complexen worden gedefinieerd op basis van groepen gelijksoortige woningen. De daarbij gehanteerde indeling is conform voorgaande jaren en sluit aan op het interne onderhoudsbeleid.

Lasten worden gepresenteerd indien deze hun oorsprong vinden

79

GeconsolIdeerde JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE

D.5.3 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop onder Voorwaarden (VOV) zijn overgedragen aan een derde en waarvoor Accolade een terugkoopplicht kent, worden aangemerkt als financieringsconstructie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde op basis van VOV. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting, rekening houdend met de contractvoorwaarden. D.5.4 Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. D.5.5 Materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen. Op de grond wordt niet afgeschreven. Kantoorgebouw 50 jaar lineair Inventaris kantoor en werkplaats 5-15 jaar lineair Automatiseringsapparatuur 3 jaar lineair Vervoermiddelen 4 jaar lineair

GeconsolIdeerde JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE

D.5.6 Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de betreffende deelneming.

5.7.2 Onroerende zaken Onroerende zaken in voorraad zijn gewaardeerd tegen historische kosten/uitgaafprijs of lagere reële waarde. De reële waarde van de voorraad onroerende zaken is de verwachte opbrengstwaarde. Als referentie is de WOZ taxatiewaarde gehanteerd. 5.7.3 Onderhanden werken De onderhanden werken zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, verliezen worden genomen wanneer ze zichtbaar zijn en winsten worden genomen wanneer ze zijn gerealiseerd. Betreft koopwoningen in aanbouw welke nog niet zijn verkocht. D.5.8 Onderhanden projecten De onderhanden projecten/werken zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, verliezen worden genomen wanneer ze zichtbaar zijn en winsten worden genomen wanneer ze zijn gerealiseerd. Het betreft koopwoningen welke reeds zijn verkocht.

Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Accolade in deze situatie geheel of ten dele instaat voor de schulden van de deelneming respectievelijk het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening getroffen.

D.5.9 Vorderingen Huurdebiteuren De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarden, rekening houdend met een voorziening voor mogelijk oninbaarheid gebaseerd op een statische benadering.

Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde.

D.5.10 Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.

November

80

D.5.7 Voorraden 5.7.1 Materialen De materialen zijn gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijzen.

Joure

Heerenveen

Informatiebijeenkomst groot onderhoud Stationsstraat

Jongeren Friesland College nemen deel aan leefbaarheidproject

D.5.11 Egalisatierekening Egalisatiereserve BWS subsidies De rechten op exploitatiesubsidies vallend binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijks voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties.

D.5.12 Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen met uitzondering van een voorziening voor pensioenen die wordt bepaald op basis van contante waarde volgens actuariële grondslagen. D.5.12.1 Voorziening deelnemingen De voorziening deelnemingen betreft de negatieve nettovermogenswaarde van deelnemingen indien de corporatie zich aansprakelijk heeft gesteld voor de schulden van de deelneming respectievelijk zich stellig heeft voorgenomen de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen. D.5.12.2 Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen bedrijfswaarde. D.5.12.3 Voorziening toekomstige herstructureringen Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, binnen een complex met bestaande onroerende zaken in exploitatie, worden betrokken in de waardering van dit complex. Indien de afwaardering uit hoofde van de verwachte uitgaven hoger is dan de boekwaarde van het complex waartoe de onroerende zaak behoort, dan wordt dit complex op nihil gewaardeerd en een voorziening getroffen.

Klaas Groenveld genomineerd voor Public Finance Award

81


D.5.12.4 Pensioenvoorziening Accolade heeft een aantal pensioenregelingen, waaronder een toegezegd-pensioenregeling bij een bedrijfstakpensioenfonds. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Op grond van de vrijstellingsmogelijkheid conform Richtlijn 271.309/310 wordt de toegezegde pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds verwerkt als sprake zou zijn van een toegezegde bijdrageregeling. Voor de overige pensioenregelingen geldt dat sprake is van een toegezegd pensioen, op basis van de geldende verslaggevingregels. Dat betekent dat de waarde van de (toekomstige) verplichting gesaldeerd met de waarde van reeds afgestorte premies als saldo op de balans moet worden opgenomen. Gezien het relatieve en absolute belang in het verleden van dit saldo is geen verplichting in de jaarrekening opgenomen. Tevens is geen verdere analyse in de toelichting op de jaarrekening opgenomen van de hiermee samenhangende bedragen en mutaties. Op grond van de nieuwe Ontwerp-Richtlijn 271 hoeft deze voorziening ook niet meer gevormd te worden. D.5.12.5 Latente belastingvorderingen en -verplichtingen Een voorziening voor latente belastingvorderingen en - verplichtingen wordt getroffen met behulp van de verplichtingenmethode voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen en hun belastinggrondslag, en ook wanneer er sprake is van voorwaartse verrekenbare verliescompensatie. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voor zover reeds bij wet vastgesteld. Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Belastinglatenties worden gewaardeerd op basis van de contante waarde. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa, latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen.

82

D.5.13 Langlopende schulden Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst-enverliesrekening wordt verwerkt. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopende schulden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft Accolade een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. D.5.14 Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening wegens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht. D.6 Waarderingsgrondslagen voor bepaling van het resultaat D.6.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde materiële vaste activa in exploitatie. D.6.2 Huren De jaarlijkse huurverhoging per 1 juli is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2010 bedroeg dit maximumpercentage 1.2%.


D.6.3 Overheidsbijdragen Onder deze post is de vrijval uit de egalisatierekening rijksbijdragen (BWS) opgenomen. D.6.4 Verkoop onroerende zaken De post verkopen onroerende zaken betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de gemaakte direct toerekenbare verkoopkosten. Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. De opbrengst uit woningen verkocht onder de MGE regeling (Maatschappelijk Gebonden Eigendom) worden niet verantwoord als verkoopopbrengst daar de belangrijkste economische rechten niet zijn overgenomen aan de koper. De garandeerde terugkoopplicht wordt opgenomen onder de post Langlopende Schulden. De terugkoopverplichting MGE woningen wordt jaarlijks met inachtname van de contractvoorwaarden gewaardeerd. Het resultaat wordt verantwoord in de winst-en-verliesrekening. De opbrengsten uit woningen verkocht onder VOV (Slimmer Kopen) worden verantwoord als verkoopopbrengst. D.6.5 Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering. Periodiek betaalbare beloningen Lonen en salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Belastingen Vanaf 1 januari 2008 is Accolade integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Accolade is sindsdien verplicht over de integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

83


D.6.6 Financiële instrumenten Financiële instrumenten Accolade maakt geen gebruik van derivaten (rente-instrumenten). Bij het aantrekken van lang vreemd vermogen wordt gekozen voor WSW geborgde leningen met een (zeer) lange looptijd en een vaste rente. Bij het bepalen van de looptijd wordt rekening gehouden met een evenwichtige spreiding van de aflossingsdata en/of renteconversiedata. De financieringsbehoefte en de actuele stand van de kapitaalrente en/of de verwachte rentestand binnen een jaar bepalen het moment waarop leningen worden afgesloten. Soms is er sprake van leningen met een uitgestelde stortingsdatum. Renterisico Accolade stuurt op een evenwichtige vervalkalender van de leningen waarmee renterisico’s kunnen worden gespreid. De WSW norm, maximaal 15% aflossing en/of renteconversie van de totale leningportefeuille in een bepaald jaar, wordt daarbij gehanteerd. Liquiditeitsrisico Accolade maakt gebruik van een kredietfaciliteit. Voor deze faciliteit zijn geen zekerheden verstrekt. D.6.7 Kasstromen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst-en-verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst-en-verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen.

Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij is opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De geldmiddelen die in de verworven groepsmaatschappij aanwezig zijn, zijn van de aankoopprijs in aftrek gebracht. D.6.8 Belangrijke schattingen ten aanzien van waardering en resultaatbepaling De jaarrekening wordt overeenkomstig BW2 Titel 9 opgesteld. Het management dient daartoe bepaalde veronderstellingen en schattingen te maken die van invloed zijn op de waardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voorwaardelijke activa en verplichtingen. 6.8.1 M ateriële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden.


nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitief ontwerp fase en afgeleid het aanvragen van de bouwvergunning heeft plaatsgevonden. De aannames gedaan bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afwijken bij daadwerkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan onder meer wijzigingen in de tijd ondergaan door bewegingen in het prijsniveau van leveranciers, wettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouwproductie. 6.8.3 Verwerking fiscaliteit Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening heeft Accolade een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afwerking van de aangifte over de verslagjaren 2006 tot en met 2010 door de fiscus zullen worden getoetst. De belangrijkste standpunten betreffen: • Het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen; • De verwerking van projectontwikkelingsresultaten; • Het vormen van een Herbestedingsreserve (HBR). Dientengevolge kan de fiscale last over 2010 en voorgaande jaren nog wijzigingen ondergaan en belastinglatenties een andere waarde toekennen.

Met de meeste van haar deelnemingen heeft Accolade naast haar aandelenbelang ook een zakelijke relatie, waarbij producten (veelal onroerende zaken bestemd voor de verhuur) en/of diensten van de betreffende deelnemingen worden afgenomen. Deze transacties zijn steeds gebaseerd op gebruikelijke contractuele afspraken waarbij marktconforme condities zijn overeengekomen. Op grond van de voorwaarden zijn de stichting/vereniging en de met haar gevoegde dochteronderneming ieder hoofdelijk aansprakelijk voor ter zake door de combinatie verschuldigde belasting.

De uitgangspunten van de reële waarde zijn deels afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van Accolade. Deze beleidsvoornemens komen onder meer tot uitdrukking in het strategisch voorraadbeheer waarbij eigen keuzes worden gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur, kwaliteits- en huurniveaus. Voor zover mogelijk hanteert Accolade binnen de sector gangbare uitgangspunten. 6.8.2 T iming en verwerking van onrendabele investeringen nieuwbouw en herstructurering In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als ‘intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd’. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige

November Heerenveen

Klantenpanel Dromen over wonen

84

6.8.4 Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijk zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van Accolade en nauwe verwanten zijn verbonden partijen.

Franeker

Open dag seniorencomplexen

Start project Klantstrategie

85

Joure - Opening Hof 1 en 2 Sevenwolden


E.

Toelichting geconsolideerde balans

ACTIVA 1. Materiële vaste activa Mutatieoverzicht

Omschrijving

Boekwaarde 31/12/2009

Onroerende en roerende zaken tdv exploitatie

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Onroerende en roerende zaken in exploitatie

Totaal

755.329.690

12.926.594

32.269.753

9.557.816

810.083.853

Investeringen 2010

-

836.907

35.410.667

625.896

36.873.470

Desinvesteringen 2010

-

984.800-

-

17.500-

1.002.300-

Voorziening ORT

11.000-


8.252.996-

Mutatie rentabiliteitswaarde

16.356.516-

Overheveling activa

45.724.392

-

11.000-

-

-

8.252.99616.356.516-

-

45.724.392-

-

-

9.698.000-

-

9.698.000-

Afboeking o.b.v. minimumwaardering

-

Afschrijvingen 2010

-

-

-

1.278.442-

1.278.442-

776.444.570

12.778.701

12.247.028

8.887.770

810.358.069


-

1.1. Onroerende en roerende zaken in exploitatie Mutatieoverzicht

Omschrijving Boekwaarde 31/12/2009

86

Onroerende goederen niet zijnde woningen

Woningen en woongebouwen

Overige goederen

Totaal

724.097.548

31.071.800

160.342

755.329.690

Investeringen 2010

-

-

-

-


-

-

-

-


17.360.507-

9.107.511

-

8.252.996-

Mutatie rentabiliteitswaarde

16.258.501-

94.241-

3.774-

16.356.516-

Overheveling

40.692.380

5.032.012

-

45.724.392


731.170.920

45.117.082

156.568

776.444.570

87


Onroerende en roerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van de complexen. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere en kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. In het boekjaar werd ter zake van onroerende zaken in ontwikkeling geen bouwrente geactiveerd.


1.2. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Mutatieoverzicht Omschrijving

Terugkoopplicht

Boekwaarde 31/12/2009 Investeringen 2010 Desinvesteringen 2010 Afschrijvingen 2010

12.926.594

984.80012.778.701

In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft Accolade een terugkoopplicht op 87 woningen. De plichten worden jaarlijks gewaardeerd. De woningen met een terugkoopplicht zijn met korting verkocht.

Nieuwbouw


Herstructurering

Overig

Totaal

4.122.137

28.135.165

12.451

32.269.753

23.130.114

6.539.968

5.740.585

35.410.667

-

-

-

-

Voorziening ORT

2.466.000-

5.131.000

2.676.000-

11.000-

Overheveling

19.882.672-

23.141.050-

2.700.670-

45.724.392-

3.278.000-

6.420.000-

-

9.698.000-

1.625.579

10.245.083

376.366

12.247.028

Investeringen 2010 Desinvesteringen 2010

Bij-/Afboeking o.b.v. minimumwaardering Boekwaarde 31/12/2010

1.4. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Mutatieoverzicht Omschrijving Boekwaarde 01/01/2010

Ten opzichte van voorgaand verslagjaar is de reële waarde met € 24.609.512 afgenomen. Voor een toelichting op deze mutatie wordt verwezen naar de toelichting op de winst-en-verliesrekening (punt 29).

Kantoor

Joure

Drachten

Sneek

Zorgcentrum Theresia en Accolade tekenen voor de toekomst

Accolade in gesprek met ZuidOostZorg over verzorgingshuis Rispinge

Actie leefbaarheidswensen

Automatisering

Totaal

236.123

525.200

9.557.816

Investeringen 2010

38.482

114.621

111.460

361.333

625.896


17.500-

-

-

-

17.500-

564.565-

74.621-

132.338-

506.918-

1.278.442-

7.943.859

349.051

215.245

379.615

8.887.770

Omschrijving

December

Vervoermiddelen

309.051


November

Inventarissen

8.487.442

Afschrijvingen 2010

Door Stichting Accolade is in de meerjarenbegroting rekening gehouden met de verkoop van 1.845 woningen in de periode 2011 tot en met 2020. De geschatte opbrengstwaarde van deze woningen bedraagt € 242,9 miljoen.

88

Omschrijving 836.907

Boekwaarde 31/12/2010 De activa zijn verzekerd tegen aanschaf- c.q. voortbrengingskosten. De verzekerde som op basis van herbouwwaarde op balansdatum bedraagt ruim € 1.422 miljoen. Het onroerend goed is in zijn geheel gefinancierd met kapitaalmarktleningen onder overheids- of WSW-garantie. Op 550 woningen zijn rechten van hypothecaire zekerheden afgegeven, om leningen onder overheidsgarantie, ter waarde van € 43,9 miljoen, te dekken. Er zijn op 27 woningen rechten van hypothecaire zekerheden afgegeven ter dekking van een commerciële financiering van € 6,5 miljoen. Op diverse kantoorruimten en 4 portiekwoningen zijn hypothecaire zekerheden afgegeven ter dekking van een commerciële financiering van € 2,85 miljoen.

1.3. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Mutatieoverzicht

Kantoor

Inventarissen

Vervoermiddelen

Automatisering

Totaal

Aanschafwaarde

13.876.509

812.003

783.548

1.520.753

16.992.813

Cumulatieve afschrijvingen

5.932.650-

462.952-

568.303-

1.141.138-

8.105.043-


7.943.859

349.051

215.245

379.615

8.887.770

In de post materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie zijn geen posten begrepen die worden gefinancierd door middel van financial lease.

89



2. Financiële vaste activa Mutatieoverzicht Te vorderen BWS subsidies

Omschrijving

Latente belastingvordering

Overige vorderingen

Deelnemingen

3. Voorraden 3.1. Materialen

Totaal

2.076.298

19.000

1.198.773

17.110.421

20.404.492

Renteherziening

47.076-

-

-

-

47.076-

Investeringen

25.000

-

-

760.000

785.000

Desinvesteringen

98.316-

-

-

14.425.169-

14.523.485-

Aflossingen 2010

480.694-

-

908.773-

231.257-

1.620.724-


1.475.212

19.000

290.000

3.213.995

4.998.207


De latente belastingen zijn berekend over het disagio van de leningportefeuille per 31 december 2010 en over het waarde verschil tussen de afgewaardeerde bedrijfswaarde en fiscale waarde van een aantal te slopen woningen dat niet herbouwd zal worden. Het gemiddeld belastingtarief is 25,5%.

De deelnemingen zijn als volgt in de jaarrekening opgenomen: Deelnemingen Voorziening deelnemingen Totaal

19.000 6.92012.080

De deelnemingen betreffen

Omschrijving

Netto vermogenswaarde 31-12-2010

Resultaat boekjaar

Aandeel

a. VOF Wetterwald

50%

-

590.266

b. Harste Vastgoed BV

50%

4.919-

4.151

2010

2009

Materialen 872.834 847.047 Totaal voorraad materialen 872.834 847.047 De omloopsnelheid van de voorraad is 0,9 (2009: 0,9). 3.2. Onroerende zaken

2010

2009

Grondposities 15.397.327 16.323.967 Aangekochte panden met strategische doelstelling 9.648.014 11.467.837 Voorraad koopwoningen 6.963.512 7.231.596 Totaal onroerende zaken 32.008.853 35.023.400 De voorraad koopwoningen heeft betrekking op 37 nog niet verkochte woningen (2009: 49 woningen). 3.3. Onderhanden werken

2010

2009

Koopwoningen in aanbouw 604.000 6.458.000 De onderhanden werken hebben betrekking op 3 in aanbouw zijnde koopwoningen, die nog niet zijn verkocht (2009: 42 woningen).

Specificatie overige vorderingen

Omschrijving Boekwaarde 01/01/2010

Lening Harste Vastgoed BV

Zero Coupon Leningen

290.000

1.198.773

Investeringen

-

-

-

Desinvesteringen

-

-

-

Resultaten

-

-

-

908.773-

-

908.773-

-

290.000

290.000


2010

2009

2010

2009

Huidige huurders 617.013 585.247 Vertrokken huurders 641.530 489.007 1.258.543 1.074.254 Af: voorziening wegens oninbaarheid 855.000- 755.000Totaal huurdebiteuren 403.543 319.254 De huurachterstanden bedragen ultimo boekjaar 2010 0,72% (2009: 0,70%) van de bruto jaarhuur. In 2010 werd een bedrag van € 246.117 (2009: € 257.747) voor oninbare vorderingen ten laste van het resultaat geboekt. 5.2. Overheid Subsidies Overige Totaal overheid

2010

2009

114.353 400.238 514.591

152.014 152.014

De post subsidies bestaat volledig uit subsidies in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning welke door gemeenten wordt beheerd. Overige heeft betrekking op de verkoop van openbaar gebied aan de Gemeente Smallingerland. 5.3. Latente belastingvorderingen Compensabele verliezen

2010

2009

3.500.000

903.000

Totaal

908.773

Aflossingen 2010

90

4. Onderhanden projecten

5. Vorderingen 5.1. Huurdebiteuren

Bestede kosten projecten in ontwikkeling - 9.669.000 Af: gedeclareerde termijnen - 9.350.000Totaal onderhanden projecten - 319.000 De onderhanden projecten 2009 hadden betrekking op 59 in aanbouw zijnde koopwoningen, die verkocht waren.

De latentie is berekend op basis van het tarief voor vennootschapsbelasting van 25,5%. De basis voor de compensabele verliezen is het negatieve fiscale resultaat van 2009.

Onder de kortlopende schulden is het saldo van die projecten opgenomen waarbij de gedeclareerde termijnen de bestede kosten overschrijden.

91



PASSIVA 7. Eigen vermogen 5.4. Belastingen en sociale premies 2010 Omzetbelasting 6.124 Vennootschapsbelasting 2.018.000 Prorata regeling - Sociale premies 3.199 Totaal belastingen en sociale premies 2.027.323

2009 2.175.527 1.208.531 242.755 420 3.627.233

5.5. Overige vorderingen 2010 2009 Overige 543.865 1.497.369 Vorderingen op verkochte koopen huurwoningen 1.192.318 927.779 Totaal 1.736.183 2.425.148 Onder de overige vorderingen zijn posten opgenomen met een looptijd korter dan 1 jaar.

5.6. Overlopende activa Vooruitbetaalde rente en aflossingen Overige Totaal overlopende activa

2010 - 2.523 2.523

6. Liquide middelen Kas/bank/giro Overige Totaal liquide middelen

2010 1.885.318 150.000 2.035.318

2009 84.639 375.000 459.639

Accolade heeft de bankrekeningen gekoppeld in een compensabel stelsel. Met de Bank Nederlandse Gemeenten is een kredietfaciliteit afgesproken voor een bedrag € 40 miljoen. Het saldo overige betreft een depotstorting op een geblokkeerde rekening in verband met garantie voor VOF Wetterwald.

Overige reserves Mutatieoverzicht Omschrijving Saldo einde boekjaar voorgaand jaar Resultaat

7.384.699342.883.312

Saldo einde boekjaar

Specificatie voorziening onrendabele top nieuwbouw

Omschrijving

BWS subsidies

Omschrijving

2.076.298

Saldo per 01/01/2010

2009 446.543 122.152 568.695

De latentie is gevormd voor het waardeverschil tussen de bedrijfswaarde en de fiscale waarde van de te verkopen woningen.

8. Egalisatierekening Mutatieoverzicht

21212 West-Indische Buurt 21555 Zienn / De Beugel

Investeringen

25.000

41410 Harinxmaland Fase 1

1.409.000

Desinvesteringen

98.316-

41413 Waterstad Fase 1-A

1.862.000

Aflossingen 2010

480.694-

51308 De Lente

2.482.000


1.475.212

51309 Flamingo

416.000

51315 Luwte II

1.592.000

51555 Oud Ambacht Renovatie

3.374.000

Drachten

Joure

Bouw woningen Rugbyterrein Drachten

Appartementbewoners Rugbyterrein bezoeken keukencentrum

Kerstboom voor Wumkestraat

61009 SRN Sjaerdemastraat Deelnemingen

Onrendabele top nieuwbouw

Latente belastingverplichting

61010 Botniahof Totaal

61017 Saarloos-Ennemastraat Totaal


502.005

12.891.000

2.835.083

16.228.088

Mutatie 2010

495.085-

11.000-

827.284

321.199

6.920

12.880.000

3.662.367

16.549.287


Drachten

981.000

Renteherziening

9. Voorzieningen Mutatieoverzicht

December

Bedrag

47.076-

Omschrijving

92

350.268.011

De voorziening onrendabele top nieuwbouw wordt gevormd als op projectniveau het onrendabele deel hoger is dan de bestede kosten. Als er een besluit genomen is om een project te realiseren dan moet de onrendabele top in dat jaar ten laste van het resultaat worden gebracht. Hierdoor kunnen de kosten op projectniveau negatief worden.

89.000

181.000 402.000 92.000 12.880.000

Voor een toelichting van de Voorziening Deelnemingen verwijzen we naar Toelichting op de Balans punt 2 Financiële vaste activa.

93



10. Langlopende schulden Mutatieoverzicht leningen Omschrijving

429.671.993

460.714.171

712.491-

16.185.377-

16.897.868-

30.329.687

413.486.616

443.816.303

Bij: aangetrokken leningen 2010

-

23.000.000

23.000.000

Af: extra aflossingen 2010

-

-

-

30.329.687 -

436.486.616

466.816.303

Af: reguliere aflossingen 2011

1.448.143-

26.806.317-

28.254.460-


28.881.544

409.680.299

438.561.843

Saldo 01-01-2010

Saldo per 31-12-2010

Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het jaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. De leningen worden op basis van het annuïteiten- of lineaire systeem dan wel het dynamische kostprijshuursysteem afgelost of ineens afgelost (fixe leningen). Het schuldrestant van de leningen met een looptijd langer dan 5 jaar bedraagt ruim € 359 miljoen. Het gemiddelde rentepercentage op de totale leningportefeuille bedraagt 4,37%. De duration van de portefeuille bedraagt 6,3 jaar. De rentabiliteitswaarde correctie (contante waarde van de uit hoofde van bestaande leningscontracten rente- en aflossingsverplichtingen) bedraagt € 25,0 miljoen. Mutatieoverzicht terugkoopverplichting verkocht onder voorwaarden Omschrijving Boekwaarde 31/12/2009 Investeringen 2010

Terugkoopplicht 12.926.594 836.907


984.800-

Mutatie actuele waarde

1.009.875


13.788.576

Bij: mutatie 2010 Af: vrijval 2010 Saldo per 31/12/2010

Waarborgsommen

11.2. Schulden aan overheid

11.3. Schulden aan leveranciers Crediteuren Totaal schulden aan leveranciers

Mutatieoverzicht overige langlopende verplichtingen


2009

Rekening courant krediet - 17.276.828 Aflossingen volgend boekjaar 28.254.460 16.897.868 Totaal schulden aan kredietinstellingen 28.254.460 34.174.696 Naast de reguliere aflossingen worden in 2011 ook 4 fixe-leningen en 4 annuïteiten-leningen van totaal € 22,5 miljoen afgelost.

Grondaankoop Overige Totaal schulden aan overheid

In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft Accolade een terugkoopplicht op 87 woningen. De plichten worden jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden dan is de verplichting opgenomen onder de kortlopende schulden.

Omschrijving

2010

11.5. Belastingen en sociale premies

2010

2009

1.307.045 340.891 1.647.936

1.303.704 309.680 1.613.384

2010

2009

Waarde vakantieuren Outsourcing Overige Totaal overige schulden

357.644 341.336 36.409 735.389

403.672 31.843 435.515

11.7. Overlopende passiva

2010

2009

8.026.364 654.337 558.972 5.000 9.244.673

8.437.311 685.883 315.659 9.438.853

Totaal

31.042.178

Af: reguliere aflossingen 2010

94

Leningen kredietinstellingen

Leningen overheid


11. Kortlopende schulden 11.1. Schulden aan kredietinstellingen

Erfpacht Canon

2010 - 5.359 5.359

2009 2.064.629 23.971 2.088.600

2010

2009

5.679.561 5.679.561

8.352.794 8.352.794

2010

2009

Omzetbelasting Loonbelasting Totaal belastingen en sociale premies

11.6. Overige schulden

Transitorische rente Vooruitontvangen huur Vooruitontvangen huursubsidie Overige Totaal overlopende passiva

Totaal

17.039

154.600

171.639

-

-

-

203-

1.600-

1.803-

16.836

153.000

169.836

De post waarborgsommen bestaat uit waarborgsommen voor bedrijfsruimten en waarborgsommen voor verstrekte magneetkaarten en afstandsbedieningen.

11.4. Onderhanden projecten Bestede kosten projecten in ontwikkeling Af: gedeclareerde termijnen Totaal onderhanden projecten

749.000- 815.000 66.000

- - -

De onderhanden projecten hebben betrekking op 4 in aanbouw zijnde koopwoningen, die verkocht zijn. Onder de vlottende activa is het saldo van die projecten opgenomen waarbij de bestede kosten de gedeclareerde termijnen overschrijden.

95



F Niet uit de balans blijkende verplichtingen Investeringsverplichtingen Er zijn niet in de balans opgenomen verplichtingen voor nieuwbouw, renovatie en aankoop van woningen tot een bedrag van € 19,4 miljoen (eind 2009 € 26,3 miljoen). Specificatie: Nieuwbouw 14.280.000 15.218.000 Herstructurering 5.059.000 11.116.000 Totaal investeringsverplichtingen 19.339.000 26.334.000 Daarnaast zijn reguliere verplichtingen aangegaan voor planmatig onderhoud in 2011. Obligo WSW Het WSW verwacht de komende vijf jaar geen beroep te doen op de obligoverplichting. Over 2010 is evenals over 2009 geen overzicht afgegeven over de hoogte van de obligoverplichting. Bankgaranties Voor de oplevering van koopwoningen zijn bankgaranties afgegeven voor een totaal bedrag van € 1,6 miljoen. Operational lease De operational lease verplichting bedraagt per 31-12-2010 € 748.000 (2009: € 269.000). Loopbaanontwikkelingsbudget Het saldo van het loopbaanontwikkelingsbudget bedraagt per 31-12-2010 € 692.180. Verkoop onder Voorwaarden Accolade heeft een terugkooprecht op 120 woningen. De woningen met een terugkooprecht hebben betrekking op verkochte woningen waarop een 2e recht van hypotheek rust. De waarde van het terugkooprecht bedraagt ultimo 2010 € 18,9 miljoen (2009: € 9,5 miljoen).

Toelichting geconsolideerde winst-en-verliesrekening

Bedrijfsopbrengsten 12. Huren Te ontvangen netto huur: Woningen en woongebouwen Onroerende goederen niet zijnde woningen Zorgeenheden en Collectieve Wooneenheden Woonwagens en standplaatsen Vastgoedbank Af: huurderving wegens leegstand Totaal huren

2010

2009

79.480.275

77.699.161

2.720.781

2.458.090

1.097.433 57.010 175.736 83.531.235 2.027.040- 81.504.195

874.843 55.979 186.335 81.274.408 1.923.99479.350.414

De ‘te ontvangen nettohuur’ is gewijzigd als gevolg van: - algemene huurverhoging per 1 juli 2010 van 1.2% - de oplevering van 173 nieuwbouwwoningen - de sloop van 83 woningen - de verkoop van 160 woningen De geografische onderverdeling van de nettohuuropbrengsten kan als volgt worden weergegeven: Gemeente Smallingerland 26.354.481 25.926.192 Gemeente Heerenveen 22.589.764 21.868.494 Gemeente Sneek 13.568.424 13.218.069 Gemeente Skarsterlân 11.942.126 11.455.069 Gemeente Franekeradeel 7.812.121 7.564.089 Gemeente Tytsjerksteradiel 1.025.169 1.007.459 Gemeente Dantumadeel 199.059 195.670 Gemeente Kollumerland 40.091 39.366 83.531.235 81.274.408 13. Vergoedingen Overige goederen, leveringen en diensten Af: huurderving wegens leegstand Totaal vergoedingen

3.287.338 115.561- 3.171.777

De te ontvangen vergoedingen zijn gewijzigd als gevolg van: - aanpassingen van de vergoedingen per 1 juli 2010 - oplevering van 173 nieuwbouwwoningen

96

3.056.356 125.3002.931.056

14. Overheidsbijdragen BWS subsidies BRIM subsidies Overige Totaal overheidsbijdragen

463.028 17.666 7.101 487.795

964.964 - 29.201 994.165

In 2009 zijn subsidies, welke beheerd werden door niet budget gemeenten, afgekocht. 15. Verkopen onroerende zaken Bruto verkoopresultaat bestaand bezit 20.795.850 Af: verkoopkosten 733.386- Netto verkoopresultaat bestaand bezit 20.062.464

Opbrengst verkoop projecten voor derden Af: kostprijs verkopen voor derden Verkoopresultaat projecten voor derden

17.485.358 611.20216.874.156

15.041.609 14.976.343-

8.566.697 8.342.766-

65.266

223.931

Totaaloverzicht: Verkoopresultaat bestaand bezit 20.062.464 Verkoopresultaat projecten voor derden 65.266 Verkoopresultaat MGE woningen 33.216 Mutatie terugkoopwaarde Verkoop onder Voorwaarden 1.009.875- Totaal verkopen onroerende zaken 19.151.071

16.874.156 223.931 30.874 17.128.961

In 2010 zijn er 160 woningen verkocht uit het bestaand bezit. Hiervan zijn 37 woningen vrij op naam verkocht en 55 met de verkoopconstructie Slimmer Kopen. De verkoopkosten van de woningen die vrij op naam zijn verkocht bedroegen € 365.740. Van de 160 woningen zijn er 20 verkocht aan zorgpartij Hof en Hiem. De verkoop betreft het woongebouw Yn e Doarpsfinne, de hierbij behorende bedrijfsruimten zijn ook aan Hof en Hiem verkocht. Tevens zijn er een 4-tal commerciële ruimten in Joure verkocht aan een belegger.

97


16. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Geactiveerde productie huur- en koopwoningen 2.921.450 3.272.500 Overig 11.666 42.329 Totaal geactiveerde productie 2.933.116 3.314.829

17. Overige bedrijfsopbrengsten Doorberekende kosten aan derden 698.165 Beheersvergoedingen Verhuur in Beheer 20.538 Teruggaaf voorbelasting op algemene kosten 1.367.530 Overige bedrijfsopbrengsten 183.165 Totaal overige bedrijfsopbrengsten 2.269.398

859.018 19.140 242.755 305.139 1.426.052

18. Afschrijvingen op materiële vaste activa Activa ten dienste van de exploitatie: Kantoor 564.565 Inventarissen 74.621 Vervoermiddelen 132.338 Automatisering 506.918 Totaal afschrijvingen op materiële vaste activa 1.278.442

19. Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa Onrendabele toppen nieuwbouw en herstructurering 9.698.000 Afwaardering Vastgoedbank 2.018.000 Totaal overige waardeveranderingen 11.716.000

98

Eind 2010 had de corporatie 182,91 (2009: 182,88) werknemers is dienst. Dit aantal is gebaseerd op het aantal fulltime equivalenten. Beloning bestuurder: De toegelaten instelling Accolade wordt bestuurd door één bestuurder. De bezoldiging van de bestuurder bedraagt € 180.000. Deze lasten zijn exclusief omzetbelasting, werkgeversaandeel pensioenlasten en auto-, telefoon- en representatiekosten. Voor een verdere toelichting verwijzen wij naar bijlage 1 punt 6 Gegevens en bezoldiging bestuurder. Voor de gebruikelijke werkgeversvergoedingen geldt ook dat ze in overeenstemming zijn met de geldende regeling in de branche. De bezoldiging voor de Raad van Commissarissen bedroeg in 2010 € 59.180.

Bedrijfslasten

20. Lonen en salarissen Bruto salaris Ziekengeld Inleenkrachten Totaal lonen en salarissen


8.477.990 119.155- 3.702.611 12.061.446

823.067 80.458 159.270 601.073 1.663.868

6.225.000 5.361.000 11.586.000

7.788.012 108.7293.927.066 11.606.349

21. Sociale lasten Sociale lasten Pensioenlasten Totaal sociale lasten

1.071.276 1.576.707 2.647.983

22. Lasten onderhoud Planmatig onderhoud 7.587.529 Groot onderhoud 4.146.251 Bijdragen aan Verenigingen van Eigenaren 404.851 Leefbaarheid 826.570 Klachtenonderhoud 5.226.013 Mutatie-onderhoud 1.877.528 Subtotaal 20.068.742 Af: kosten eigen dienst 1.971.840- Totaal lasten onderhoud 18.096.902

1.029.691 1.571.202 2.600.893

7.798.776 5.159.136 285.116 340.283 5.427.244 2.006.937 21.017.492 1.841.73619.175.756

23. Overige bedrijfslasten Overige personeelskosten 1) Vervoerskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Kantoorkosten 2) Algemene kosten 3) Kosten vastgoedbank Zakelijke lasten 4) Servicekosten Totaal overige bedrijfslasten

702.693 369.166 713.563 21.229 1.669.614 3.080.941 72.034 5.447.855 2.725.995 14.803.090

492.025 328.647 759.337 32.543 1.447.848 3.454.380 92.300 5.396.194 2.987.328 14.990.602

In de overige bedrijfslasten zijn bijzondere posten begrepen tot een bedrag van € 3.280.669 (2009 € 2.616.228). Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: Beëindigingsvergoedingen 1) 260.066 Afkoop Lease contract printers 2) 181.119 Cultuurtraject 3) 119.795 Dotatie voorziening Huurdebiteuren 3) 246.117 Afgeboekte projectkosten 3) 1.654.800 Bijdrage bijzondere projectsteun wijkaanpak 4) 818.772 3.280.669

- 219.237 257.747 1.358.289 780.955 2.616.228

In de overige bedrijfslasten is voor een bedrag van € 56.733 aan kosten accountantshonoraria opgenomen (2009 € 69.326). Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden Andere niet-controlediensten

53.996 2.737 - 56.733

53.994 2.500 12.832 69.326

Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die bij de Stichting en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties).

24. Rentebaten Rente liquide middelen Overige rentebaten Totaal rentebaten

24.036 165.090 189.126

25. Resultaten financiële vaste activa en effecten Rente lening u/g Harste Vastgoed BV 15.950 Rente Zero Coupon Leningen BNG - Totaal resultaten financiële vaste acitva en effecten 15.950

26. Rentelasten Rente leningen kredietinstellingen Overige rentelasten Totaal rentelasten

20.422.444- 145.023- 20.567.467-

15.674 59.466 75.140

7.975 61.590 69.565

20.858.785310.40021.169.185-

De Vastgoedbank (grondposities en enkele opstallen) van Stichting Accolade vertegenwoordigt een waarde van ruim € 25 miljoen. De rentelasten van de Vastgoedbank komen direct ten laste van het resultaat en bedragen op basis van 5% € 1.250.000.

27. Belastingen Correctie vennootschapsbelasting voorgaande jaren Compensatie fiscaal verlies Mutatie latentie Totaal belastingen

97.656- 3.500.000 14.723.710- 11.321.366-

3.992.568 903.000 11.348.028 16.243.596

De acute belastingdruk is gebaseerd op het gemiddelde wettelijke belastingtarief van 25,5%.

28. Resultaat deelnemingen Harste Vastgoed BV Totaal resultaat deelnemingen

4.919- 4.919-

2.0052.005-

99



G. Overige informatie 29. Mutatie reële waarde materiële vaste activa De reële waarde ultimo 2010 is afgenomen met een bedrag van € 24.609.512 ten opzichte van de reële waarde utlimo 2009. De mutatie in de reële waarde laat zich als volgt verklaren:

Werknemers Gedurende het jaar 2010 had de corporatie gemiddeld 182,89 werknemers in dienst. Dit aantal is gebaseerd op het aantal fulltime equivalenten.

Jaarresultaat

Bestuurders en commissarissen Lasten 2010 ter zake van bezoldiging en ter zake van pensioenen van: - bestuurders en voormalige bestuurders € 180.000 - commissarissen en voormalige commissarissen € 66.969

- mutatie in de reële waarde van de materiële vaste activa 38.537.578- effect contant waarde en restant levensduur 40.957.052 2.419.474 Gevolgen van nadere interne inschattingen parameters - in de huurprijscomponent 8.549.138- in de onderhoudslasten 4.099.206- in de overige lasten 27.002.719- in de vermogenskostenvoet 58.768.896 - in de levensduur 295.890 - in de restwaarde-inschatting 5.575.859 - in de verkoopopbrengsten 10.000.622- in de voorgenomen investeringen 2.328.022 17.316.982 Gevolgen van mutaties in het bezit - aangekocht bezit 33.764.391 - verkoop en sloop 16.029.451- gewijzigde complexindeling - 17.734.940 Rentabiliteitswaardecorrectie - mutatie rentabiliteitswaardecorrectie 16.356.516 16.356.516Subtotaal mutatie reële waarde vaste activa 21.114.880 Af: activering investeringen 45.724.392Totaal mutatie reële waarde materiële vaste activa 24.609.512-

De bezoldiging van bestuurder omvat een maandelijkse vergoeding van € 15.000 excl. BTW. Deze lasten zijn exclusief werkgeversaandeel pensioenlasten en auto-, telefoon- en representatiekosten.

Leefbaarheidsactie met kerstman

100

Kerstbuffet Sjaerdemastate

Uitkeringen Beloningen bij beëindiging betaalbaar van het dienstop termijn verband

Winstdeling en bonus

2010

2010

2010

2010

Bestuuder

180.000

-

-

-

Totaal

180.000

-

-

-

De bezoldiging van de Raad van Commissarissen kan als volgt worden gespecificeerd:

2010 Voorzitter

2010

15.080

Joure

Omwonendenavond levensloopbestendige woningen Ennema-Saarloos

Kerstfeest Hof 2 Sevenwolden

2010

1.129

1.962

9.300

2.300

856

558

Lid 1

9.300

2.300

832

20

Lid 2

9.300

2.300

817

283

687

645

4.321

3.468

Totaal

Franeker

2010

Vice voorzitter

Lid 3

December Franeker

Periodiek betaalde beloningen

Overige kosten Als lid van Als lid van Werkgevers- vergoedingen de RvC commissies lasten

December Joure

Het totaalbedrag kan als volgt per individueel lid van het bestuur worden gespecificeerd:

52.280

6.900

Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens Vanaf 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) van kracht. Een deel van de wet is van toepassing verklaard op toegelaten instellingen volkshuisvesting. Gemeld dienen te worden de funcionarissen die meer verdienen dan het gemiddelde salaris van de minister (in 2010: € 193.000). Bij Accolade waren in 2010 geen functionarissen in dienst die boven de grens van € 193.000 salaris uit komen.

101

enkelvoudige JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE


102

103

enkelvoudige JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE Geconsolideerde JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE


H. Enkelvoudige balans per 31 december 2010 ACTIVA

31/12/2010

31/12/2009

PASSIVA

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarde Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Eigen vermogen Overige reserves

768.386.165

747.755.313

12.778.701

12.926.594

12.247.028

32.269.753

8.875.875

9.541.957

Egalisatierekening Egalisatiereserve BWS subsidies

1.3

104

1.475.212

1.475.212 1028.668 6959.954 3.213.995

Voorzieningen Voorziening deelnemingen Voorziening ort nieuwbouw Voorziening latente belastingen Voorziening overig

2.076.298 1.501.471 7.868.727 17.110.421

3.3

4

5.1 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7

6

52.945 12.880.000 3.662.367 -

872.834 32.008.853 604.000

831.050.534

847.047 35.023.400 6.458.000

Langlopende schulden Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Terugkoopverplichting woningen verkocht onder voorwaarden Overige langlopende verplichtingen

42.328.447

-

562.723 12.891.000 2.835.083 16.595.312

16.288.806

10

28.881.544 409.680.299

30.329.687 413.486.616

10.1

438.561.843

443.816.303

10.2

13.788.576 169.836

12.926.594 171.639

10.3

452.520.255

456.914.536

3.19.000 319.000

Vlottende passiva

5 5.2

9

28.556.917

3 3.2

2.076.298

802.493.617

2

3.1

2.076.298 1.475.212

-

Totaal

8

1.4

33.485.687

Liquide middelen

350.268.011

1.2

814.356.276

Vorderingen Huurdebiteuren Overheid Latente belasting vordering Belastingen en sociale premies Groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende Activa

350.268.011

1.1

Vlottende activa

Onderhanden projecten

342.883.312 342.883.312

12..677.829

Voorraden Materialen Onroerende zaken Onderhanden werken

31/12/2009

7

1

802.287.769 Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Leningen u/g Latente belastingvordering

31/12/2010

403.543 514.591 3.500.000 2.027.323 535.551 1.730.087 2.523

319.254 152.014 903.000 2.685.173 518.721 2.417.173 568.695 8.713.618

7.564.030

1.942.556

384.600

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan overheid Schulden aan leveranciers Onderhanden projecten Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en sociale premies Overige schulden Overlopende passiva

44.141.861

50.596.077

859.107.459

881.646.611

Totaal

11 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7 11.8

28.254.460 5.359 5.679.551 66.000 1.647.936 735.389 9.244.673

34.174.696 2.088.600 8.347.912 1.613.384 435.515 9.438.853 45.633.378

56.098.960

859.107.459

881.646.611 105

Enkelvoudige JAARREKENING 2010 STICHTING ACCOLADE

Bijlage 11 Accountantsverklaring

I. Enkelvoudige winst-en-verliesrekening 2010 Omschrijving Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

Begroting 2010

Boekjaar 2009

12 13 14 15

80.973.507 2.900.000 464.621 14.027.000

81.063.623 3.171.777 487.795 19.151.071

78.918.056 2.931.056 994.165 17.128.961

16 17

3.272.500 1.005.174

2.933.116 2.269.398

3.314.829 1.426.052

102.642.802

109.076.780

104.713.119

18

1.390.186

1.274.478

1.659.904

19 20 21 22 23

22.638.000 12.184.531 2.494.900 22.557.635 17.012.820

11.716.000 12.066.322 2.647.983 18.074.392 14.760.647

11.586.000 11.606.349 2.600.893 19.162.108 14.958.308

Som der bedrijfslasten

78.278.072

60.539.822

61.573.562

Bedrijfsresultaat

24.364.730

48.536.958

43.139.557

382.000 24.499.000-

581.681 20.567.467-

468.016 61.590 21.169.185-

247.730

28.551.172

22.499.978

2.258.976-

11.321.366463.025-

16.243.596 4.454-

2.011.246-

16,766.781

38.739.120

2.164.000

24.151.480-

36.233.537-

152.754

7.384.699-

2.505.583

Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

Financiële baten en lasten Rentebaten Resultaten financiële vaste activa en effecten Rentelasten

24 25 26

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat deelnemingen

27 28

Resultaat voor mutatie reële waarde materiële vaste activa Mutatie reële waarde materiële vaste activa Jaarresultaat

106

Boekjaar 2010

29

107

Accolade Thorbeckestraat 2a 8442 CZ Heerenveen Postbus 341 8440 AH Heerenveen T (0513) 61 42 00 F (0513) 61 42 01 I [email protected] E [email protected] 108

Bestemming in het vizier Jaarbericht 2010

Recommend Documents