Beste huisarts,
Als Wijkgezondheidscentrum Brugse Poort (Gent) hebben wij reeds jaren als doel onze buurtbewoners een kwaliteitsvolle, laagdrempelige en multidisciplinaire eerstelijnsgezondheidszorg te bieden. Naast het curatieve aspect besteden wij ook bewust aandacht aan patiëntgerichte ziektepreventie en gezondheidspromotie. In dit kader merkten wij vanuit de dagelijkse praktijk dat vele van onze (veelal anderstalige) patiënten kort na hun consultatie heel wat verkregen informatie vergaten. Om die redenhebben we meertalige folders rond enkele veel voorkomende diagnoses ontwikkeld. De folders zijn bewust kort en eenvoudig opgesteld om zodoende zoveel mogelijk patiënten te kunnen bereiken. Ze zijn ontworpen als consultatieondersteunende folder. De tekst gaat ervan uit dat de patiënt door de huisarts is gezien en dat de informatie uit de folder is besproken. Deze folder dient als bijkomende ondersteuning en niet ter vervanging van een consultatie. De folders staan geordend volgens thema. Per thema vind je de zeven talen terug. Op de vertaalde folders staat de Nederlandse versie naast de anderstalige. Zo kan u als arts de inhoud beter duiden en kan de patiënt uw uitleg in zijn of haar moedertaal volgen. vijf thema’s: constipatie hart- en vaatziekten koorts lage rugpijn maagklachten
zeven talen: Nederlands Frans Engels Albanees Turks Slowaaks Bulgaars
Het staat U vrij om de folders te gebruiken tijdens de consultatie. Heeft u hierover vragen of opmerkingen, dan kunt u steeds contact opnemen met het Oriëntatiepunt Gezondheidszorg OostVlaanderen: tel 09-267 66 46 of via mail
[email protected]. Voor meer informatie kunt u ook steeds terecht op de website: www.orientatiepunt.be
Dit initiatief is een samenwerking van het Wijkgezondheidscentrum ‘Brugse Poort’, het Oriëntatiepunt Gezondheidszorg Oost-Vlaanderen en het Oost-Vlaams Diversiteitscentrum (ODiCe vzw).
Begeleidende tekst
1
Inhoud
2
Constipatie: Nederlands Frans Engels Albanees Turks Slowaaks Bulgaars
3 4 5 6 7 8 9
Hart- en vaatziekten: Nederlands Frans Engels Albanees Turks Slowaaks Bulgaars
10 11 12 13 14 15 16
Koorts bij kinderen: Nederlands Frans Engels Albanees Turks Slowaaks Bulgaars
17 18 19 20 21 22 23
Lage rugpijn: Nederlands Frans Engels Albanees Turks Slowaaks Bulgaars
24 25 26 27 28 29 30
Maagklachten Nederlands Frans Engels Albanees Turks Slowaaks Bulgaars
31 32 33 34 35 36 37
Wat is constipatie?
Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk.
Constipatie kan ontstaan door • • • • • •
onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, …) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers)
Vaak is er meer dan één oorzaak.
Wat kan je zelf doen? • • • •
Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet
Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter.
Nederlands | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Wat is constipatie? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk.
Qu’est-ce que la constipation? En cas de constipation, il est difficile et même pénible d’évacuer les selles. Celles-ci restent trop longtemps dans le gros intestin, où elles durcissent et s’assèchent. On va moins souvent aux toilettes et on a une sensation de gonflement accompagnée de coliques. La constipation est gênante, mais pas dangereuse.
Constipatie kan ontstaan door • • • • • •
onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, …) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers)
Vaak is er meer dan één oorzaak.
La constipation peut être due au fait que • • • • • •
Les causes sont souvent multiples.
Wat kan je zelf doen? • • • •
Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet
Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter.
vous n’avez pas absorbé assez de liquide votre nourriture contient trop peu de fibres, votre corps manque de mouvement vous êtes stressé vous avez retenu vos selles (à l’école, au travail ...) vous avez pris certains médicaments (antitussifs, certains calmants)
Que pouvez-vous faire vous-même? • • • •
Boire au moins un litre et demi par jour Manger plus de fibres: céréales au petit-déjeuner, pain bis, haricots, légumes et fruits Faire de l’exercice Aller aux toilettes dès que vous en ressentez le besoin
Quand consulter un médecin? Si les conseils précédents ne produisent pas d’effet, il peut être utile de prendre certains médicaments: les laxatifs rendent les selles moins dures. Certains de ces laxatifs peuvent être pris pendant une période relativement longue, d’autres pas. Parlez-en à votre médecin.
Frans | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Wat is constipatie? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk.
What is constipation? When constipation occurs, it is difficult and even painful to pass stool. The stool stays too long in the large intestine and hardens and becomes dry. You have less bowel movements and sometimes there is a bloated feeling and abdominal pain. Constipation is bothersome but not dangerous.
Constipatie kan ontstaan door • • • • • •
onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, …) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers)
Vaak is er meer dan één oorzaak.
Constipation can be caused by • • • • • •
Often there is more than one cause.
Wat kan je zelf doen? • • • •
Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet
Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter.
insufficient intake of fluids insufficient fibres in the diet lack of exercise stress ignoring the urge to defecate (at school, at work,…) some medications (antispasmodic drugs like cough suppressants, certain painkillers)
What can you do? • • • •
Drink more water: at least one and a half liter a day Eat more fibres: breakfast cereals, brown bread, beans, vegetables and fruit Exercise regularly Respond to your body when it tells you it needs to defecate
When should you see a doctor? If the abovementioned measures do not help enough, medicine can be useful: laxatives soften the stool so it can more easily pass. Some laxatives can be used for a long period of time, others for a short period of time. Talk about this with your doctor.
Engels | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Çfarë është konstipacioni (kapsllëku) ?
Wat is constipatie? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk.
Kur dikush vuan nga konstipacioni, do të thotë që ka vështirësi deri dhe dhimbje gjatë të dalurit jashtë. Jashtëqitja mbetet për një kohë të gjatë në zorrën e trashë dhe forcohet dhe bëhet e thatë. Kështu, kur dikush vuan nga konstipacioni shkon më rrallë në tualet dhe disa herë konstipacioni shoqërohet met një ndjenjë fryrjeje barku dhe dhimbje barku. Konstipacioni është shumë I bezdisshëm, por jo I rrezikshëm.
Constipatie kan ontstaan door • • • • • •
onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, …) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers)
Vaak is er meer dan één oorzaak.
Konstipacioni mund të shkaktohet nga disa faktorë: • • • • • •
Shpesh konstipacioni shkaktohet nga më shumë se një arsye.
Wat kan je zelf doen? • • • •
Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet
Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter.
pirje e pamjaftueshme lëngjesh nga ushqimi i varfër me fibra nga lëvizje të pamjaftueshme fizike e trupore nga stress nga mbajtja e jashtëqitjes gjatë në kushte pune ose shkolle nga disa lloje ilaçesh (medikamente), si ilaçet për kollën dhe disa lloje qetësuesish
Çfarë mund të bëni ju vetë për konstipacionin? • • • •
Pini më shumë ujë: 1 e ½ l në ditë. Pasuroni menunë e të ngrënit me ushqime të pasura me fibra, si: cereals (corn flakes me drithëra), bukë integrale ( të zezë ose gri), fasule, perime dhe fruta. Lëvizni më shumë. Shkoni menjëherë në tualet nëse e ndjeni të nevojshme, pa u përpjekur ta mbani jashtëqitjen. Kur duhet të paraqiteni te mjeku?
Nëse gjithë masat e mësipërme nuk e ndihmojnë gjendjen, atëherë duhet të konsultoheni me mjekun për të marrë ilaçet e duhura: si laksativët, psh. që e bëjnë jashtëqitjen më të butë. Disa lloje laksativësh mund t’i përdorni për një kohë më të gjatë dhe disa lloje të tjera për një periudhë më të shkurtër. Për këtë duhet të këshilloheni me mjekun.
Albanees | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Wat is constipatie? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk.
Kabızlık nedir? Genel olarak söylemek gerekirse, bir insan dışkılama esnasında zorlanıyorsa bir kabızlık durumunun varlığından söz edilebilir. Daha az sayıda dışkılama, kalın bağırsağın son kısmında atılmadan bekleyen dışkının bir süre sonra sıvı içeriğinin giderek azalmasıyla sertleşmesine ve bu şekilde oluşan kitle, mide kasılmalarına ve şişmelerine neden olmaktadır. Kabızlık, tehlikeli değil fakat çok rahatsız edicidir.
Constipatie kan ontstaan door • • • • • •
onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, …) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers)
Vaak is er meer dan één oorzaak.
Kabızlık nedenleri nelerdir ? • • • • • •
Kabızlığa sebeb olan başlıca nedenlerdendir
Wat kan je zelf doen? • • • •
Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet
Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter.
yeteri kadar sıvı almamak, su içmemek (meyve, sebze ve baklagiller gibi) posalı besinleri az yemek fiziksel hareketlerin azlığı stres tuvalet ihtiyacının uzun süre bekletilmesi (okulda, işyerinde,) (öksürük ve ağrı kesici) bazı ilaçlar
Dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? • • • •
Bol su ve sulu besinler tüketmek (en az 1,5 lt/gün) Esmer ekmek, kuru baklagiller, meyve ve sebze gibi posalı besinleri arttırmak Fiziksel aktiviteleri mutlaka arttırmak Tuvalet ihtiyacını hisseder hissetmez hemen tuvalete gitmek Ne zaman doktora danışmalı ?
Kabızlık sorununun bu basit önlemlere cevap vermemesi halinde, (laxeermiddelen) laksatif adı verilen ağızdan alınan (müshil) ilaçlar dışkılamayı oldukça kolaylaştırır. Bazı müsil ilaçlarının uzun, bazılarının ise kısa bir süre kullanılması gerekir. Bu ilaçları kullanmadan önce aile doktorunuza danışınız.
Turks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Wat is constipatie? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk.
Čo je zápcha ?
Pri zápche���� je ťažké, ��������������������������������������������� ba dokonca až bolestivé vykonať tvrdú stolicu. Stolica ostane príliž dlho v hrubom čreve a stane sa tým tvrdou a suchou. Na toaletu chodíte zriedkavejšie a niekedy máte pocit nafúknutia a kŕčov v bruchu. Zápcha je síce nepríjmená, ale nie je nebezpečná.
Constipatie kan ontstaan door • • • • • •
onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, …) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers)
Vaak is er meer dan één oorzaak.
Príčinou zápchy môže byť • • • • • •
Často ide o viacero príčin dohromady.
Wat kan je zelf doen? • • • •
Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet
Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter.
nedostatočné pitie tekutín nedostatok vláknin v strave nedostatok telesného pohybu stres zadržiavanie stolice (v škole, v práci, ...) užívanie niektorých liekov (lieky proti kašľu alebo bolestiam)
Čo môžete urobiť vy ? • • • •
Pite viac tekutín : aspoň jeden a pol litra na deň Jedzte viac vláknin : ovocné vločky na raňajky, tmavý chlieb, strukoviny, ovocie a zelenina Viac sa pohybujte Choďte na toaletu ihneď ako je to potrebné
Kedy je potrebné ísť k doktorovi ? Ak vám predchádzajúce rady dostatočne nepomohli, bude možno potrebné užívať nejaké lieky : preháňadlá zmäkčujú stolicu. Niektoré preháňadlá môžete používať aj dlhší čas, iné zas len krátko. Poraďte sa o tom s vašim lekárom.
Slowaaks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Wat is constipatie? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk.
Какво е констипация? При констипария (запек) е трудно и дори болезнено да се ходи по голяма нужда. Изпражненията престояват прекалено дълго в дебелото черво и стават твърди и сухи. Ходите по-рядко да се изхождате и понякога се чуствате „надути” и имате спазми в корема. Констипацията е неприятно нещо, но не е опасно. Констипация може да се причини от:
Constipatie kan ontstaan door • • • • • •
onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, …) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers)
Vaak is er meer dan één oorzaak.
• • • • • •
Често има повече от една причина. Какво можете сами да направите?
Wat kan je zelf doen? • • • •
Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet
Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter.
недостатъчно пиене недостатък на фибри в храната недостатъчно движение на тялото стрес отлагането на ходенето по голяма нужда (в училище, на работа,...) някой лекарства (срещу кашлица, някои болкоуспокояващи)
• • • •
Пийте повече: поне литър и половина дневно Яжте повече растителни фибри: корн флейкс и мюзли, черен хляб, бобови растения, зеленчуци и плодове Движете се повече Отидете веднага до тоалетната, когато почувствате нужда Кога на лекар?
Когато по-горе посочените мерки не помагат достатъчно, може да са необходими лекарства: слабителни средства омекчават изпражненията. Някой от слабителните средства можете да използвате продължително време, докато други пократко време. Разговаряйте за това с Вашият лекар.
Bulgaars | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Draag zorg voor je hart
Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat:
je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt
Over welke ziekten gaat het? • • • •
hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking)
Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Hoe kan je ze voorkomen? •
Stop met roken
•
Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten).
•
Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën.
•
Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag.
•
Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn.
Nederlands | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Draag zorg voor je hart
Prends soin de ton coeur
Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat:
Tu cours plus de risques d’avoir une maladie du coeur et des vaisseaux sanguins parce que:
je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt
Over welke ziekten gaat het? • • • •
hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking)
Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken.
tu fumes tu as de la tension tu es diabétique le taux de cholestérol dans ton sang est trop élevé tu as déjà souffert de maladies du coeur et des vaisseaux sanguins des membres de ta famille de moins de 60 ans souffrent de maladies du coeur et des vaisseaux sanguins tu ne bouges pas assez tu souffres un excès de poids tu bois trop d’alcool
De quelles maladies s’agit-il? • • • •
infarctus dysfonctionnement du coeur (défaillance cardiaque) hémorragie cérébrale ou embolie cérébrale (apoplexie) obstruction des artères (artériosclérose)
La plupart du temps ces maladies n’entrainent pas la mort, mais elles peuvent causer de graves handicaps.
Hoe kan je ze voorkomen?
Comment les prévenir?
•
Stop met roken
•
•
Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten).
• ����� Bouge Bouge au moins 30 minutes par jour (sors marcher, fais du vélo, fais le ménage, lave la voiture, fais du sport).
•
Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën.
•
Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag.
• ������������������� Mange sainement et évite ���������������������� l’excès de poids Mange moins de matières grasses et de sucres. Il faut varier: surtout des légumes et des fruits, des produits céréaliers à grains entiers, des produits laitiers écrémés, de la viande maigre, du poulet, du poisson et utilise de la margarine de régime et des huiles végétales.
•
Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn
•
Arrête de fumer
Limite ���������������������������� le plus possible les boissons �������������������� alcoolisées Limite-toi à 2 verres de bière, de vin ou de boissons spiritueuses par jour.
• ������������ Médicaments? Ton médecin jugera s’il faut prendre des médicaments. Frans | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Draag zorg voor je hart
Take Care of Your Heart
Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat:
You have a higher chance of suffering from heart and coronary disease because:
je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt
Over welke ziekten gaat het? • • • •
hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking)
Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken.
you’re a smoker your blood pressure is too high you have diabetes you have a high cholesterol level in your blood you have suffered from heart and coronary disease before there have been cases heart and coronary disease in relatives under 60 you have a lack of exercise you are overweight you drink too much alcohol
Which disorders are we talking about? • • • •
heart attack reduced functioning of the heart pump (heart failure) brain haemorrhage or brain clot (stroke) clogging of the arteries (arteriosclerosis)
These illnesses usually do not kill you straight away, but they can lead to a serious handicap.
Hoe kan je ze voorkomen?
How can you prevent them?
•
Stop met roken
•
Stop smoking
•
Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten).
•
Get sufficient exercise Get at least 30 minutes of exercise a day (walking, cycling, cleaning, washing the car, taking sports).
•
Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën.
•
Have a healthy diet and avoid being overweight Eat less fat and limit your intake of sugars. Take a varied diet: mainly fruits and vegetables, whole-wheat products, lean diary products, lean meat, chicken, fish and use diet margarine and vegetable oils.
•
Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag.
•
Drink as little alcohol as possible Limit yourself to 2 glasses of beer, wine or liquor a day.
•
Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn
•
Medication? Your family doctor will decide whether taking medication is useful in your case.
Engels | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Draag zorg voor je hart
Kujdesu për zemrën tënde
Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat:
Ti ke një shans per te zhvilluar semundjet e zemres dhe te enëve te gjakut sepse:
je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt
Over welke ziekten gaat het? • • • •
hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking)
Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken.
pin duhan tensionin e gjakut e ke teper te larte ke semundjen e sheqerit ke nje perqindje te larte kolesteroli ne gjak ke zhvilluar me pare semundjet e zemres dhe te enëve te gjakut ne familjen tende shfaqen semundjet e zemres dhe te enëve te gjakut nen moshen 60 vjeçe nuk leviz shume ke mbipeshe (je i shendoshe) pin teper alkohool
Për cilat sëmundje bëhet fjalë? • • • •
infarkt ne zemer funksionim jo te mire te zemres hemoragji cerebrale bllokim i arterieve (arterioskleroze)
Nga keto semundje shpesh ne pergjithesi nuk vdes menjehere, por ato mund te shkaktojne nje handikap te rende
Hoe kan je ze voorkomen?
Si mund ti parandalosh?
•
Stop met roken
•
Ndalo me pirjen e duhanit
•
Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten).
• Leviz mjaftueshem Leviz çdo dite minimumi 30 minuta (shetit, jepi biçikletes, pastro, laj makinen, bej sport).
•
Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën.
•
•
Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag.
Ha gjera te shendetshme dhe evito mbipeshen Ha më pak yndyre dhe kufizo perdorimin e sheqernave. Ha me variacion: sidomos perime dhe fruta, prodhime dritherash, prodhime me qumesht te skremuar, mish pa yndyre, pulë, peshk dhe perdor margarine te posaçme per diete dhe vajra vegjetale
•
Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn
•
Pi sa me pak alkohool Kufizoje veten deri ne 2 gota birre, vere ose pije te forta ne dite.
•
Ilaçe ? Mjeku i familjes do te gjykoje nese ilaçet jane te nevojshme per ty.
Albanees | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Draag zorg voor je hart
Kalbinize dikkat edin
Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat:
Kalp ve damar hastalıklarına yakalanmak için yüksek bir şansa sahipsiniz zira:
je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt
Over welke ziekten gaat het? • • • •
hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking)
Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken.
sigara içiyorsunuz kan basıncınız çok yüksektir şeker hastalığınız var kanınızda yüksek kolesterol oranı var daha önce kalp ve damar hastalığı geçirdiniz ailenizde 60 yaşın altında kalp ve damar hastalıkları ortaya çıktı az hareket ediyorsunuz fazla kilolarınız var çok fazla alkol alıyorsunuz
Hangi hastalıklar hakkındadır? • • • •
kalp enfarktüsü kalp pompasının az çalışması (kalp yetmezliği) beyin kanaması ya da beyin pıhtısı atardamarların tıkanması (damar kireçlenmesi)
Bu hastalıklardan genellikle hemen ölmezsiniz fakat bunlar ciddi bir handikapa sebep olabilirler.
Hoe kan je ze voorkomen?
Bunları nasıl önleyebilirsiniz?
•
Stop met roken
•
Sigara içmeyi bırakın
•
Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten).
•
•
Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën.
Yeterli derecede hareket edin Her gün en azından 30 dakika hareket edin (yürüyün, bisiklete binin, temizlik yapın, otomobil yıkayın).
•
•
Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag.
Sağlıklı yiyin ve aşırı kilolardan kaçının Az yağ yiyin ve şeker kullanımını sınırlandırın. Çeşitli yiyin: bilhassa sebze ve meyve, kaba buğdaylı ürünler, az yağlı süt ürünleri, az yağlı et, tavuk, balık ve diyet margarini ve nebati yağlar kullanın.
•
Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn
•
Mümkün olduğunca az alkol alın Günde 2 bardak bira, şarap veya sert içki ile kendinizi sınırlayın.
•
İlaçlar? Sizin için ilacın gerekli olup olmadığına ev doktorunuz karar verecektir.
Turks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Draag zorg voor je hart
Starajte sa o svoje srdce
Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat:
Zvýžené riziko na prekonanie srdcových a cievnych chorôb máte ak :
je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt
Over welke ziekten gaat het? • • • •
hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking)
Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken.
fajčíte máte vysoký tlak trpíte na cukrovku máte zvýšenú hladinu cholesterolu v krvi ste v minulosti už prekonali srdcovú alebo cievnu chorobu sa u členov vašej rodiny, mladších ako 60 rokov, už vyskytli srdcové alebo cievne choroby sa málo pohybujete máte nadváhu pijete príliš veľa alkoholu
O aké choroby ide? • • • •
srdcový ���������������� infarkt znížený výkon srdcového svalu (srdcová slabosť) krvácanie do mozgu alebo mozková zrazenina (mŕtvica) upchanie tepien (skornantenie ciev)
Tieto choroby väčšinou smrť ihneď nezapríčiňujú, ale môžu byť dôvodom vážneho postihnutia.
Hoe kan je ze voorkomen?
Ako sa im môžete vyhnúť ?
•
Stop met roken
•
Prestaňte fajčiť
•
Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten).
•
Dostatočne sa pohybujte Každý deň sa pohybujte aspoň 30 minút (prechádzky, bicykľovanie, upratovanie, umývanie auta, športovanie).
•
Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën.
•
•
Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag.
Zdravo sa stravujte a vyhýbajte sa nadváhe Jedzte menej tukov a obmedzujte spotrebu cukrov. Jedzte rôznorodú stravu : hlavne veľa ovocia a zeleniny, celozrnné produkty, nízkotučné mliečne produkty, chudé mäso, slepačie mäso, na varenie používajte dietny margarín a rastlinné oleje.
•
Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn
•
Vyhýbajte sa alkoholu Pitie obmedzte na 2 poháre piva, vína alebo tvrdého alkoholu na deň.
• Lieky ? Domáci lekár posúdi či by ste mali užívať nejaké lieky.
Slowaaks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Draag zorg voor je hart
Грижете се за сърцето си
Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat:
Вие имате повече възможността да прекарате сърдечно-съдови заболявания ако:
je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt
За кои заболявания се отнася?
Over welke ziekten gaat het? • • • •
hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking)
Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken.
• •
сърдечен инфаркт намалена дейност на сърдечният мускул (декомпенсация) • мозъчен кръвоизлив или съсирек в мозъка (мозъчен инсулт) • запушване на артериите (артеросклероза) От тези заболявания в повечето случай няма да умрете веднага, но те могат да причинят сериозна инвалидност. Как можете да ги предотвратите?
Hoe kan je ze voorkomen? •
Stop met roken
•
Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten).
•
Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën.
•
Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag.
•
Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn
Вие пушите ������� Вашето кръвно налягане ������� ��������������������� е прекалено високо ������ ���������� Вие имате захарна болест �������� ������ Вие имате повишено ниво на холестерола в кръвта Вие сте прекарали сърдечно-съдово заболяване Имате близки/роднини които страдат от сърдечносъдови заболявания под 60 годишна възраст Не се движите достатъчно Вие имате наднормено тегло Вие пиете прекалено много алкохол
• • •
• •
Спрете пушенето Движете се достатъчно Движете се най-малко 30 минути дневно (разхождайте се, карайте велосипед,чистете, мийте колата, спортувайте) Хранете се здравословно и предотвартете наднормено тегло Използвайте по-малко мазнини и ограничете употребата на захарта. Яжте разнообразна храна: преди всичко зеленчуци и плодове, пълнозърнени храни, обезмаслени млечни продукти, месо без мазнини, пиле, риба и използвайте диетичен маргарин и растителни мазнини. Пийте колкото се може по-малко алкохол Ограничете се до 2 чаши бира, вино или силни напитки дневно. Лекарства? Личният/домашният ви лекар ще определи дали са ви необходими лекарства.
Bulgaars | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mijn kind heeft koorts: wat nu ?
Wat is koorts ? Koorts is een noodzakelijke en nuttige reactie van het lichaam bij een infectie. Men spreekt van koorts als de lichaamstemperatuur 38°C of hoger is. Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang
Wat kan je zelf doen ? • • • •
Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen
Wanneer ga je naar de dokter ? • • • • • • •
Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast
Nederlands | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mijn kind heeft koorts: wat nu?
Mon enfant a de la fièvre: que faire?
Wat is koorts ? • • •
Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang
Qu’est-ce que la fièvre? • • •
Wat kan je zelf doen ? • • •
•
Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen
Que peux-tu faire toi-même? • • •
•
Wanneer ga je naar de dokter ? • • • • • • •
Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast
La fièvre est une température corporelle de 38°C ou plus C’est une réaction naturelle et indispensable à une infection Chez les petits enfants le degré de fièvre n’est pas toujours important
Ne couvre pas trop ton enfant Si ton enfant boit trop peu, donne-lui quelques petites gorgées d’eau toutes les 5 à 10 minutes Si tu veux faire baisser la fièvre, donne-lui du paracétamol sous forme de sirop ou de suppositoire. Tu peux acheter ce médicament à la pharmacie sans prescription Même s’il a de la fièvre, ton enfant peut sortir
Quand faut-il voir un médecin? • • • • • • •
Ton enfant a de la fièvre depuis 3 jours Ton enfant de moins de 3 mois a de la fièvre Ton enfant vomit souvent Ton enfant gémit, pleure et est inconsolable Ton enfant est étourdi et écoute à peine ce que tu lui dis Ton enfant a des points rouges ou des bleus inexplicables sur la peau Ton enfant montre des signes de déshydratation: - s’il vomit ou a de la diarrhée plus de 3x par jour - s’il a les yeux ou la bouche secs - s’il n’urine pas assez souvent
Frans | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mijn kind heeft koorts: wat nu?
My child has fever: what now?
Wat is koorts ? • • •
Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang
What is fever ? • • •
Wat kan je zelf doen ? • • •
•
Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen
What can you do? • • •
•
Wanneer ga je naar de dokter ? • • • • • • •
Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast
Fever is when the body temperature equals 38 °C or more It is a natural and useful reaction to an infection In young children, the degree of fever does not always reflect the seriousness of the child’s illness
Do not dress your child with clothes that are too warm If your child is not drinking enough, give it a few sips of water every 5 to 10 minutes If you want the fever to go down, administer some paracetamol in the form of a syrup or suppository. This drug is available with pharmacists without a prescription Even with a fever, your child is still allowed to go outdoors When do you visit a doctor?
• • • • • • •
Your child’s had a fever for 3 days. Your child is 3 months or younger Your child often vomits Your child is moaning, crying and cannot be consoled. Your child is lethargic and cannot focus on what you are saying Your child has inexplicable red dots or blue spots on its skin Your child suffers from dehydration : - when it vomits or has diarrhoea more than 3 times a day - when it has dry eyes or a dry mouth - when it doesn’t pee often enough
Engels | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mijn kind heeft koorts: wat nu?
Femija im ka temperature: cfare te bej tani?
Wat is koorts ? • • •
Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang
Çfarë eshte temperatura? • • •
Wat kan je zelf doen ? • • •
•
Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen
Çfare mund te besh ti vetë? • • • •
Wanneer ga je naar de dokter ? • • • • • • •
Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast
Temperatura e larte (ethet) eshte temperatura e trupit nga 38°C ose me e larte. Eshte nje reagim i domosdoshem dhe i dobishem ndaj nje infeksioni. Tek femijet me te vegjel shkalla e larte e temperatures nuk ka rendesi
Mos e vesh femijen shume trashë Nese femija pin pak, jepi çdo 5 ose 10 minuta disa gllejka ujë Don ta ulesh temperaturen, atehere jepi paracetamol ne formen e sherupit ose nje suposte. Keto ilaçe mund ti bleni pa recete ne farmaci Femija me teperature mund te dali pa problem jashte
Kur shkon tek doktori? • • • • • • •
Femija ka tashme 3 dite temperature te larte Femija me temperature te larte eshte me i vogel se 3 muaj Femija te vjell shpesh Femija renkon, qan dhe nuk mund ta pajtosh Femija eshte i trullosur dhe i jep pak rendesi asaj qe i thua ti Femija ka pika te kuqe te pashpjegueshme ose shenja blu mbi lekure Femija ka simptoma te tharjes se trupit: - nese vjell ose ka diarre me shume se 3 here ne dite - nese ka te thare: syte ose gojen - nese urinon shume pak
Albanees | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mijn kind heeft koorts: wat nu?
Çocuğumun ateşı var: ne yapmaliyim?
Wat is koorts ? • • •
Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang
Wat kan je zelf doen ? • • •
•
Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen
Wanneer ga je naar de dokter ? • • • • • • •
Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast
ATEŞ nedir? • • •
Ateş 38 °C veya daha yüksek bir vücut ısısıdır. Bir enfeksiyona karşı gerekli ve lüzumlu bir tepkidir. Küçük çocuklarda ateş yüksekliği önemli değildir.
Kendiniz ne yapabilirsiniz? • • • •
Çocuğunuzu çok sıcak giydirmeyin Çocuğunuz çok az içiyorsa, her 5 ya da 10 dakikada bir birkaç yudum su verin Ateşi düşürmek mi istiyorsunuz, şurup şeklinde paracetamol verin ya da bir fitil koyun. Bu ilaç eczacıdan reçetesiz alınabilir. Ateşli çocuğunuz rahatça dışarı çıkabilir.
Ne zaman doktora gitmelisiniz ? • • • • • • •
Çocuğunuzun 3 günden beri ateşi var Ateşli çocuğunuz 3 aylıktan daha küçüktür Çocuğunuz sık sık kusuyor Çocuğunuz inliyor, ağlıyor ve avutulmuyor Çocuğunuz uyuşuk ve dediklerinize dikkat etmiyor Çocuğunuzun derisi üzerinde açıklanamayan kırmızı benekler veya mavi noktalar var Çocuğunuzda kuruma belirtileri var: - Günde 3 defadan fazla kusarsa ya da ishal olursa - Gözleri veya ağzı kuruysa - Çok az işiyorsa
Turks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mijn kind heeft koorts: wat nu?
Moje dieťa má horúčku : čo robiť ?
Wat is koorts ? • • •
Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang
Čo je horúčka ? • • •
Wat kan je zelf doen ? • • •
•
Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen
Čo môžete urobiť vy ? • • • •
Wanneer ga je naar de dokter ? • • • • • • •
Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast
Horúčka je telesná teplota 38 °C alebo vyššia. Je to normálna a nutná reakcia na infekciu. Pri malých deťom nie je výška horúčky veľmi dôležitá
Neobliekajte vaše dieťa príliš teplo. Ak vaše dieťa pije málo nápojov, dajte mu každých 5 – 10 minút napiť pár dúškov vody. Ak chcete znížiť horúčku, dajte dieťaťu paracetamol vo forme sirupu alebo čípku. Tento liek môžete dostať v lekárni aj bez receptu. Dieťa môže aj s horúčkou ísť von.
Kedy je potrebné ísť k doktorovi ? • • • • • • •
Vaše dieťa má horúčku už 3 dni Vaše dieťa s horúčkou je mladšie ako 3 mesiace Vaše dieťa často zvracia Vaše dieťa jajká , plače a nedá sa utešiť Vaše dieťa je malátne a nezaujíma ho čo mu hovoríte Vaše dieťa má nezvyčajné červené vyrážky alebo modré fľaky na pokožke Vaše dieťa javí známky vysušenia : - ak dieťa viac ako 3 krát za deň zvracia alebo má hnačku - ak má vysušené očká alebo ústa - ak menej močí
Slowaaks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mijn kind heeft koorts: wat nu?
Детето ми има температура : ами сега? Какво е tемпература ?
Wat is koorts ? • • •
Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 °C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang
• • •
Какво можеш сам да направиш?
Wat kan je zelf doen ? • • •
•
Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen
• • •
•
• •
Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast
Не обличай детето прекалено топло Ако детето пие прекалено малко, то давай му на всеки 5 или 10 минути няколко глъдки вода Ако искаш да свалиш температурата, дай му парасетамол във формата на сироп или свещички. Това лекарство се получава при аптекаря без рецепта Детето с температура спокойно може да излиза навън Кога трябва да отидеш на лекар?
Wanneer ga je naar de dokter ? • • • • •
Температура е телесната температура от 38°С или по-висока. Това е неизбежна и необходима реакция при една инфекция. При малки деца не е от значение колко е висока температурата
• • • • • • •
Детето има вече 3 дни температура Детето с температура е на възраст до 3 месеца Детето повръща често Детето охка, плаче и е неутешимо Детето е замаяно и не е заинтересувано в това което казваш Детето има необясними червени точки или сини петна по кожата Детето има симптоми на „пресъхване” Кога се говори за „пресъхване”? - ако повече от 3 пъти дневно повръща или има диария - ако има сухи очи или уста - ако прекалено малко пишка
Bulgaars | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Lage rugpijn: wat nu?
• • • •
Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, … Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven.
Wat kunnen we zelf doen ? • • • • • • •
Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto’s of scanners geven zelden bruikbare informatie.
Wanneer naar de dokter? • • •
Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet.
Nederlands | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Lage rugpijn: wat nu? • •
• •
Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, … Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven.
Douleur au bas du dos: que faire? • • • •
Wat kunnen we zelf doen ? • • • • • • •
Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto’s of scanners geven zelden bruikbare informatie.
Que peux-tu faire? • • • • • • •
Wanneer naar de dokter? • • •
Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet.
Il ������������������������������������������������ s’agit la plupart du temps d’une contraction continue des muscles au bas du dos. La ��������������������������������������������� cause en est souvent inconnue: surmenage, tension, faux-mouvements, mauvaise posture pendant longtemps, mauvaise condition générale,... Les ��������������������������������������������������� maux de dos disparaissent souvent d’eux-mêmes, mais peuvent persister durant plusieurs semaines. De ��������������������������������������� toute façon, la douleur au dos peut être ���������� très désagréable et douloureuse, parfois avec d’importantes conséquences pour la vie quotidienne.
Continue �������������������� de bouger! Sors ��������������������������������� marcher, fais du vélo ou de la natation. Le repos ralentit parfois le rétablissement. Évite ������������������������������������������������������� de te pencher, de lever du poids, de tourner ton torse. Plie les genoux et garde ton dos bien droit. Fais ��������������� attention à ta �� �������������������������������������� posture (dans la voiture, quand tu es assis ou quand tu restes longtemps debout) Change �������������������������������� régulièrement de posture. La ������������������������������������ chaleur peut soulager la douleur. Les ������������������������� calmants (comme ceux à base �� ��������������������� de paracétamol) ne guérissent pas le problème de dos, mais facilitent le mouvement. Les �������������������������������������������������� radiographies ou scanographies ne fournissent que rarement des informations utiles.
Quand faut-il voir un médecin? • • •
En ����������������������������������������������� cas de picotements, d’une douleur sourde ou aigue dans une ou deux jambes, avec irradiation jusqu’au genou. En �������������������������������� cas de douleur insupportable. En �������������������������������������������������� cas de perte de force dans la jambe ou le pied.
Frans | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Lage rugpijn: wat nu? • •
• •
Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, … Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven.
Lower back pains: what to do now? • •
• •
Wat kunnen we zelf doen ? • • • • • • •
Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto’s of scanners geven zelden bruikbare informatie.
What can we do? • • • • • • •
Wanneer naar de dokter? • • •
Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet.
The pain is usually caused by a continuous contractions of the lower back muscles. The cause of these contractions is often unknown: overburdening your back, stress, making a wrong move, sitting in a uncomfortable position for a long time, bad general condition … Back pains usually go away naturally, but it can take a few weeks. However, back pains can be annoying and painful and can have a major impact on your daily activities.
Stay mobile! Go for a walk, cycle, swim. Resting sometimes slows down recovery. Avoid bending, lifting, turning. Bend your knees and keep your back straight. Watch your position (in the car, when you’re sitting down or standing up for a long time) Regularly change your position. Heat can relieve the pain. Pain killers (such as those based on paracetamol) will not solve the back problem, but they will ease your movements X rays or scanners rarely provide useful information.
When do you visit a doctor? • • •
If you have a tingly, numb or sharp feeling in one or both legs, until below the knee. If the pain becomes unbearable. If you have less strength in one of your legs or feet.
Engels | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Lage rugpijn: wat nu? • •
• •
Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, … Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven.
Dhimbje shpine: cfare te bej? • •
• •
Wat kunnen we zelf doen ? • • • • • • •
Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto’s of scanners geven zelden bruikbare informatie.
Çfare mund te bejme ne vetë? • • • • • • •
Wanneer naar de dokter? • • •
Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet.
Shumicen e rasteve behet fjale per nje shtrengim te vazhdueshem te muskujve te kryqeve. Shkaku i kesaj dhimbjeje eshte shpesh i panjohur: nga mbingarkesa, stresi, levizja e gabuar, pozicioni i keq per nje kohe te gjate, forma e keqe fizike (ne pergjithesi). Dhimbja e shpines ne pergjithesi kalon vete, por ndonjehere zgjat me jave te tera. Por dhimbja e shpines mund te jete e bezdishme dhe e dhimbshme, ndonjehere me pasoja ne jeten e perditeshme.
Leviz rregullisht! Shetit, dil me beçiklete, noto. Pushimi e ngadaleson sherimin. Evito perkuljet, ngritjet (e peshave ), rrotullimet. Perthyeji gjunjte dhe mbaje shpinen drejt. Ki kujdes me pozicionin (ne makine, nese uleni ose kur qendroni gjate ne kembe). Ndrysho rregullisht pozicionin. Ngrohtesia mund ta pakesoje dhimbjen. Qetesuesit (siç jane ata me baze paracetamolin) nuk e sherojne problemin e shpines, por i bejne levizjet tuaja me te lehta dhe me elastike. Fotografite röntgen dhe skaner-at japin rralle informacione te dobishme.
Kur duhet te shkosh tek doktori? • • •
Kur ke dridhje, nje ndjenje mpirjeje ose therjeje ne njeren ose te dyja kembet, deri poshte gjurit. Kur ke dhimbje te padurueshme. Kur pakesohet fuqia tek njera kembe.
Albanees | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Lage rugpijn: wat nu? • •
• •
Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, … Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven.
Bel ağrısı: ne yapmalıyım? • • • •
Wat kunnen we zelf doen ? • • • • • • •
Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto’s of scanners geven zelden bruikbare informatie.
Kendimiz ne yapabiliriz? • • • • • • •
Wanneer naar de dokter? • • •
Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet.
Bu ��������������������������������������������������� genellikle alt sırt kaslarının birlikte devamlı çekilmesidir. Bunun ��������������������������������������������� nedeni genelde bilinmez: fazla yükten, gerilimden, yanlış hareketten, uzun süreli kötü duruştan, kötü genel kondisyondan olabilir. Bel ������������������������������������������������������� ağrısı genellikle kendiliğinden geçer, fakat bazen de haftalarca devam edebilir. Bel ��������������������������������������������� ağrısı, bazen günlük hayatı büyük ölçüde etkileyen çok rahatsız edici ve ağrılı olabilir.
Hareket etmeye devam edin! Yürüyüşe çıkın, bisiklete binin, yüzün. Dinlenmek bazen iyileşmeyi yavaşlatır. Eğilmekten, kaldırmaktan, dönmekten kaçının. Dizlerden itibaren eğilin ve sırtınzı dik tutun. Duruşunuza dikkat edin (otomobilde, oturduğunuzda veya uzun süre ayakta durduğunuzda) Düzenli olarak başka bir duruşa geçin. Sıcaklık ağrıyı azaltabilir. Ağrı kesiciler (paracetamol içerenler gibi) bel ağrısı sorununu iyileştirmezler fakat hareketlerinizi daha kolay ve rahat yaparsınız. Röntgen fotoğrafları veya skanerler nadiren kullanılabilecek bilgiler verirler.
Ne zaman doktora gitmeliyim? • • •
Diz altına kadar bir ya da her iki bacakta karıncalanma, uyuşma ya da sancı olursa Dayanılmaz ağrıda Bir bacağın veya ayağın gücü azaldığında
Turks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Lage rugpijn: wat nu? • •
• •
Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, … Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven.
Bolesti chrbta a krížov: čo robiť ? • • • •
Wat kunnen we zelf doen ? • • • • • • •
Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto’s of scanners geven zelden bruikbare informatie.
Čo môžete urobiť vy ? • • • • • • •
Wanneer naar de dokter? • • •
Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet.
Sú to ��� ���������������������������������������������� väčšinou vytrvalé sťahy dolných chrbtových svalov Príčina ������������������ tohoto je často ������������������������������������� neznáma : preťaženie, napätie, nešikovný pohyb, dlhodobé nesprávne držanie tela, zlá telesná kondícia, … Bolesti ������������������������������� chrbta zvyčajne zmiznú samy �������������� od seba, niekedy však môžu trvať aj celé týždne. Bolesti ��������������������������������������������������� chrbta môžu byť veľmi nepríjemné a bolestivé, niekedy až s tažkými dôsledkami pre každodenný život.
Často �������������������� sa pohybujte! Choďte ������������������������������ sa prechádzať, bicyklovať, plávať. Telesný oddych niekedy spomaľuje vyliečenie. Vyhýbajte ������������������������������������������������� sa ohýbaniu, dvíhaniu predmetov, otočeniu sa. Ak sa predkláňate, ohnite kolená a chrbát držte rovno. Dávajte ������������������������������������������������������� pozor na držanie tela (v aute, ak sedíte alebo dlho stojíte) Pravidelne ���������������������������� meňte polohu tela Teplo ��������������������������� môže bolesti zmierňiť Lieky �������������������������������������������������� proti bolestiam (napríklad lieky obsahujúce paracetamol) bolesti chrbta neliečia, ale uľahčujú a zpružňujú vaše pohyby Röntgenové ������������������������������������������������� snímky alebo skanery zriedka podávajú potrebné informácie. Kedy je potrebné ísť k doktorovi ?
• • •
Pri ������������������������������������������������������ pocite brnenia, necitlivosti, alebo vystreľujúcej bolesti v jednej alebo v oboch nohách, až po podkolenie. Pri ������������������������������ neznesiteľných bolestiach. Pri ������������������������������������������ zníženej sile v nohe alebo v chodidle.
Slowaaks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Lage rugpijn: wat nu? • •
• •
Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, … Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven.
Болки в кръста: ами сега? • •
• •
Какво можем да направим сами?
Wat kunnen we zelf doen ? • • • • • • •
Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto’s of scanners geven zelden bruikbare informatie.
• • • • • •
•
• •
Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet.
Продължавайте да се движите! Разхождайте се, �������������� ��� ��� ��������� ������������ ���� карайте колело, плувайте. Почивката забавя понякога оздравяването. Избягвайте навеждането, вдигането и въртенето. ����������� ������������� ������������ ����������� Свивайте коленете и дръжте гърба изправен. Обърнете внимание на стойката (в колата, ако ��������� ��������� ��� �������������������� ���� седиш или стоиш дълго време прав) Променяй често положението на стойката си. ��������� ������ ������������ ��� ��������� ��� Топлината може да облекчи болките. ��������������� ��� ���������������� Болкоуспокояващи (като тези на основата на ������������������������ ����� ��� ��������� ��� парасетамол) няма да да излекуват гръбначният проблем, но правят движенията ви по-лесни и гъвкави. Ренгенови снимки и скенери дават рядко ���������� ��������� �������� ������ ������ употребима информация. Кога на лекар?
Wanneer naar de dokter? •
В повечето случай се отнася на продължителни �� ��������� ������� ��� ������� ��� �������������� свивания на мускулите в долната част на гръбнака. Причините за това са често неизвестни: пренато���������� ��� ����� ��� ������ ������������ �������� варване, напрежение, погрешни движения, дълго време в неправилно положение,общо лошо състояние, ... Болките в гърба минават в повечето случай от �������������������������� ��������� ������� ��� самосебе си, но понякога могат да продължат със седмици; Болките в гърба могат да бъдат много досадни и ���������������������� ��������������� ���������� болезнени, понякога с големи последствия за ежедневието.
• • •
При тръпнещо, ���� ���������������������� безчуствено или пробождащо ���� ����������� чувство в един или двата крака, до под коляното. При непоносима болка. ���� ����������������� При намаляла сила на крака или стъпалото ���� ��������� ����� ��������� ���� ���������
Bulgaars | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Maagklachten
Wat zijn maagklachten? Heel wat mensen hebben “last van de maag” of “een maag die opspeelt”. Zij klagen dan van • • •
pijn in de bovenbuik een vol gevoel of veel opboeren na het eten of misselijkheid een brandend gevoel achter het borstbeen
Vaak vindt de arts geen duidelijke oorzaak voor de klachten. Gelukkig zijn ze meestal niet zo erg en kan je er iets aan doen! Maagklachten hangen immers vaak samen met bepaalde leef - en eetgewoonten.
Wat en hoe eten ? • • • • •
Eet gezond en gevarieerd Eet op regelmatige tijdstippen Vergeet niet om goed te kauwen Vermijd voedsel en dranken die bij u de klachten geven. Meestal zijn dit: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol Vermijd bij zuurbranden om te eten vlak voor het slapengaan
Andere nuttige tips bij maagklachten • • •
Bij overgewicht helpt vermageren om de klachten te verminderen. Roken kan maagklachten verergeren! Probeer dus te stoppen met roken. Sommige medicijnen veroorzaken of verergeren maagklachten. Andere medicijnen kunnen helpen. De dokter kan u daarover inlichten.
Nederlands | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Douleurs d’estomac
Maagklachten
Wat zijn maagklachten?
Quand parle-t-on de douleurs d’estomac?
Heel wat mensen hebben “last van de maag” of “een maag die opspeelt”.
Beaucoup de gens ont des “problèmes d’estomac” ou un “estomac qui fait des siennes”.
Zij klagen dan van
Il se plaignent alors
• •
• •
•
pijn in de bovenbuik een vol gevoel of veel opboeren na het eten of misselijkheid een brandend gevoel achter het borstbeen
Vaak vindt de arts geen duidelijke oorzaak voor de klachten. Gelukkig zijn ze meestal niet zo erg en kan je er iets aan doen! Maagklachten hangen immers vaak samen met bepaalde leef - en eetgewoonten.
•
Le médecin ne trouve souvent pas de cause précise à ces douleurs. Heureusement qu’elles ne sont généralement pas graves et qu’on peut y remédier! Les douleurs d’estomac sont en effet fréquemment liés à certains modes de vie et à des habitudes alimentaires.
Wat en hoe eten ? • • • •
•
Eet gezond en gevarieerd Eet op regelmatige tijdstippen Vergeet niet om goed te kauwen Vermijd voedsel en dranken die bij u de klachten geven. Meestal zijn dit: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol Vermijd bij zuurbranden om te eten vlak voor het slapengaan
Habitudes alimentaires. • • • •
•
Andere nuttige tips bij maagklachten • • •
Bij overgewicht helpt vermageren om de klachten te verminderen. Roken kan maagklachten verergeren! Probeer dus te stoppen met roken. Sommige medicijnen veroorzaken of verergeren maagklachten. Andere medicijnen kunnen helpen. De dokter kan u daarover inlichten.
de douleurs épigastriques (en haut de l’abdomen) de ballonnements, de fréquents renvois ou de nausées après les repas de brûlures à hauteur du sternum
Mangez sain et varié. Mangez à des heures régulières. N’oubliez pas de bien mâcher la nourriture. Evitez la nourriture et les boissons qui provoquent des douleurs. Il s’agit généralement de mets gras ou très épicés, de boissons acides ou gazeuses, de café, de chocolat et d’alcool. Si vous souffrez d’aigreurs, évitez de manger tout juste avant de vous coucher.
Autres conseils utiles contre les douleurs d’estomac. • • •
En cas de surpoids, maigrir un peu contribue à diminuer les douleurs. Le tabac peut aggraver les douleurs d’estomac! Essayez donc d’arrêter de fumer. Certains médicaments provoquent ou aggravent les douleurs d’estomac. Demandez à votre médecin de vous prescrire d’autres médicaments.
Frans | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Stomach complaints
Maagklachten
Wat zijn maagklachten? Heel wat mensen hebben “last van de maag” of “een maag die opspeelt”. Zij klagen dan van • • •
pijn in de bovenbuik een vol gevoel of veel opboeren na het eten of misselijkheid een brandend gevoel achter het borstbeen
Vaak vindt de arts geen duidelijke oorzaak voor de klachten. Gelukkig zijn ze meestal niet zo erg en kan je er iets aan doen! Maagklachten hangen immers vaak samen met bepaalde leef - en eetgewoonten.
What are stomach complaints? Many people have “stomach aches”, or “tummy trouble”. They complain of • • •
Often a doctor can find no clear cause for the complaints. Fortunately they are usually not too bad and something can be done! Stomach complaints are often connected to particular habits of life and diet.
Wat en hoe eten ? • • • •
•
Eet gezond en gevarieerd Eet op regelmatige tijdstippen Vergeet niet om goed te kauwen Vermijd voedsel en dranken die bij u de klachten geven. Meestal zijn dit: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol Vermijd bij zuurbranden om te eten vlak voor het slapengaan
What to eat and how? • • • •
•
Andere nuttige tips bij maagklachten • • •
Bij overgewicht helpt vermageren om de klachten te verminderen. Roken kan maagklachten verergeren! Probeer dus te stoppen met roken. Sommige medicijnen veroorzaken of verergeren maagklachten. Andere medicijnen kunnen helpen. De dokter kan u daarover inlichten.
pain in the area of the stomach a bloated feeling or excessive wind after eating, or nausea a burning sensation in the chest
Eat a healthy and varied diet Eat at regular meal times Do not forget to chew well Avoid foods and drinks that lead to you having stomach ache. These can often be: greasy or very spicy dishes, acidic or carbonated drinks, coffee, chocolate and alcohol In the case of heartburn avoid eating just before going to bed
Other useful tips on stomach complaints • • •
If you are overweight, losing weight can help reduce the problem. Smoking can aggravate stomach complaints! Try to stop smoking. Some medication causes or aggravates stomach complaints. A change of prescription might help. Consult your doctor.
Engels | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Ankesa nga stomaku
Maagklachten
Wat zijn maagklachten?
Çfarë janë ankesat nga stomaku?
Heel wat mensen hebben “last van de maag” of “een maag die opspeelt”.
Shumë njerëz kanë “probleme me stomakun”, ose “stomak të rëndë”.
Zij klagen dan van
Atëherë ata ankohen nga :
• •
• •
•
pijn in de bovenbuik een vol gevoel of veel opboeren na het eten of misselijkheid een brandend gevoel achter het borstbeen
Vaak vindt de arts geen duidelijke oorzaak voor de klachten. Gelukkig zijn ze meestal niet zo erg en kan je er iets aan doen! Maagklachten hangen immers vaak samen met bepaalde leef - en eetgewoonten.
•
Shpesh mjeku nuk gjen një shkak të qartë për ankesat. Për fat të mirë në pjesën më të madhe ankesat nuk janë aq serioze dhe mund të gjehet një mjekim! Ankesat nga stomaku shpesh janë të lidhura me disa zakone të jetës dhe zakone të të ngrënit.
Wat en hoe eten ? • • • •
•
Eet gezond en gevarieerd Eet op regelmatige tijdstippen Vergeet niet om goed te kauwen Vermijd voedsel en dranken die bij u de klachten geven. Meestal zijn dit: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol Vermijd bij zuurbranden om te eten vlak voor het slapengaan
Si duhet të ushqehemi dhe me çfarë ? • • • • •
Andere nuttige tips bij maagklachten • • •
Bij overgewicht helpt vermageren om de klachten te verminderen. Roken kan maagklachten verergeren! Probeer dus te stoppen met roken. Sommige medicijnen veroorzaken of verergeren maagklachten. Andere medicijnen kunnen helpen. De dokter kan u daarover inlichten.
dhimbje në pjesën e sipërme të barkut një ndjenjë gogsitjeje të vazhdueshme mbas të ngrënit ose një ndjenjë të vjelli një ndjenjë djegjeje mbrapa drrasës së kraharorit
Hani në mënyrë të shëndetshme dhe nga të gjitha llojet e ushqimeve Hani në orë të caktuar rregullisht Mos harroni ta grini mirë ushqimin në gojë Evitoni ushqimet dhe pijet që ju shkaktojnë dhimbje stomaku: në pjesën më të madhe këto janë: gjellë të yndyrshme, pikante me shumë erëza. Evitoni të ngrënët para se të shkoni të flini
Këshilla të tjera të vlefshme për evitimin e dhimbjes së stomakut • • •
Në raste mbipeshe, rënia nga pesha ndihmon për pakësimin e ankesave nga stomaku. Të pirit e duhanit e keqëson dhimbjen dhe ankesat nga stomaku. Kështu ju këshillojmë të ndaloni duhanin! Disa medikamente mjeksore (ilaçe) shkaktojnë ose keqësojnë dhimbjet e stomakut. Ndërsa ilaçe të tjera ndihmojnë në këtë rast. Në lidhje me këtë mund t’ju informojë më tej mjeku.
Albanees | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Mİde Şİkayetlerİ
Maagklachten
Wat zijn maagklachten?
Mide ağrısı nedir?
Heel wat mensen hebben “last van de maag” of “een maag die opspeelt”.
Birçok kişi “mide ağrısından” veya “mide ekşimesinden” şikayet eder.
Zij klagen dan van
En çok şikayet edilen rahatsızlıklar :
• •
• ������������� Karın ağrısı ;� • Yemekten �������������������������������������������������� sonra, karında şişlik, geğirme veya mide bulantısı ; • ���������������������� Göğüste yanma hissidir
•
pijn in de bovenbuik een vol gevoel of veel opboeren na het eten of misselijkheid een brandend gevoel achter het borstbeen
Vaak vindt de arts geen duidelijke oorzaak voor de klachten. Gelukkig zijn ze meestal niet zo erg en kan je er iets aan doen! Maagklachten hangen immers vaak samen met bepaalde leef - en eetgewoonten.
Doktorlar çoğu zaman bu şikayetlerin nedenlerini kesin olarak saptayamazlar. Aslında bunlar çoğunlukla endişe verici değillerdir ve bunun çözümü de yine sizin elinizdedir ! Mide ağrıları, umumiyetle, beslenme ve yaşam alışkanlığı ile ilişkilidir. .
Wat en hoe eten ? • • • •
•
Eet gezond en gevarieerd Eet op regelmatige tijdstippen Vergeet niet om goed te kauwen Vermijd voedsel en dranken die bij u de klachten geven. Meestal zijn dit: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol Vermijd bij zuurbranden om te eten vlak voor het slapengaan
Ne ve nasıl yemeli ? • ������������������������������������� Sağlıklı ve çeşitli yiyecekler yiyin • Yemeklerinizi ���������������������������������������� muntazam zamanlarda yiyin • Çiğneyerek ���������������������������� yemeyi unutmayın • ������������������������������������������������� Mide ağrısına sebeb olan yiyecek ve içeceklerden kaçının. Bunlar çoğunlukla : ağır baharatlı ve bol yağlı yemekler, asitli içecekler, kahve, kakao ve alkoldür. • Yatmadan ��������� önce ���������������������������������������������� ekşili ve asitli yiyeceklerden kaçının.
Andere nuttige tips bij maagklachten • • •
Bij overgewicht helpt vermageren om de klachten te verminderen. Roken kan maagklachten verergeren! Probeer dus te stoppen met roken. Sommige medicijnen veroorzaken of verergeren maagklachten. Andere medicijnen kunnen helpen. De dokter kan u daarover inlichten.
Mide ağrılarıyla ilgili diğer yararlı bilgiler • • •
Aşırı kiloların verilmesi yoluyla mide ağrıları azalır. Sigara içmek mide ağrılarını arttırır ! Bu nedenle sigarayı bırakmaya çalışın. Bazı ilaçlar mide ağrılarına sebeb olduğu gibi mide ağrılarını da arttırır. Doktorunuzdan bu konuda geniş bilgi alabilirsiniz.
Turks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Žaludočné problémy
Maagklachten
Wat zijn maagklachten?
Čo sù to “žaludočné problémy” ?
Heel wat mensen hebben “last van de maag” of “een maag die opspeelt”.
Mnoho ľudí sa sťažuje na “žaludočné problémy” alebo “tažkosti žalúdka”.
Zij klagen dan van
Sťažujú sa na :
• •
• •
•
pijn in de bovenbuik een vol gevoel of veel opboeren na het eten of misselijkheid een brandend gevoel achter het borstbeen
Vaak vindt de arts geen duidelijke oorzaak voor de klachten. Gelukkig zijn ze meestal niet zo erg en kan je er iets aan doen! Maagklachten hangen immers vaak samen met bepaalde leef - en eetgewoonten.
•
Často sa stáva, že doktor nenájde žiadnu zrejmú príčinu bolesti. Našťastie, tieto ťažkosti väčšinou nie sú vážne a dajú sa vyliečiť. Žaludočné problémy sú často závislé od určitých životných a stravovacích zvyklostí.
Wat en hoe eten ? • • • •
•
Eet gezond en gevarieerd Eet op regelmatige tijdstippen Vergeet niet om goed te kauwen Vermijd voedsel en dranken die bij u de klachten geven. Meestal zijn dit: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol Vermijd bij zuurbranden om te eten vlak voor het slapengaan
Andere nuttige tips bij maagklachten • • •
Bij overgewicht helpt vermageren om de klachten te verminderen. Roken kan maagklachten verergeren! Probeer dus te stoppen met roken. Sommige medicijnen veroorzaken of verergeren maagklachten. Andere medicijnen kunnen helpen. De dokter kan u daarover inlichten.
Bolesti v hornej oblasti brucha Pocit preplneného žalúdku a nutkania na zvracanie alebo časté grganie po jedle Pocit pálivej bolesti za hrudnou kosťou
Čo a ako jesť ? • • • •
•
Jedzte zdravú a rôznorodú stravu Jedzte v pravidelných časových intervaloch Nezabudnite jedlo dobre prežúvať Vyhýbajte sa jedlám a nápojom, ktoré vám zapríčiňujú žaludočné ťažkosti. Sú to väčšinou : mastné a korenisté jedlá, kyslé alebo sódové nápoje, káva, kakao a alcohol. Pri pálivých bolestiach žalúdka sa snažte pred spaním nejesť.
Iné úžitočné rady pri bolestiach žalúdka • ������������������������������������������������ Ak trpíte nadváhou, schudnite. Týmto sa vyhnete žaludočným ťažkostiam. • ������������������������������������������������� Fajčenie zhoršuje žaludočné potiaže ! Pokúste sa prestať fajčiť. • ��������������������������������������������������� Niektoré lieky môžu tiež zapríčiňovať alebo zhoršovať žaludočné ťažkosti. Iné lieky zasa môžu pomôcť. Poraďte sa o tom s odborným lekárom.
Slowaaks | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
Стомашни оплаквания
Maagklachten
Какво са стомашни оплаквания?
Wat zijn maagklachten? Heel wat mensen hebben “last van de maag” of “een maag die opspeelt”.
Много хора имат „оплаквания от стомаха” или „стомах който им създава грижи”.
Zij klagen dan van
Те се оплакват тогава от
• •
• болки в горната част на корема • ������������������������������������������ наситено чувство или много оригвания след хранене или гадене • �������������������������������� парещо чувство зад гръдната кост
•
pijn in de bovenbuik een vol gevoel of veel opboeren na het eten of misselijkheid een brandend gevoel achter het borstbeen
Vaak vindt de arts geen duidelijke oorzaak voor de klachten. Gelukkig zijn ze meestal niet zo erg en kan je er iets aan doen! Maagklachten hangen immers vaak samen met bepaalde leef - en eetgewoonten.
Лекарят често не намира ясна причина за оплакванията. За щастие често те не са много сериозни и може да се направи нещо срещу това! Стомашните оплаквания често зависят от определен начин на живот и хранене. Какво и как да ядете?
Wat en hoe eten ? • • • •
•
Eet gezond en gevarieerd Eet op regelmatige tijdstippen Vergeet niet om goed te kauwen Vermijd voedsel en dranken die bij u de klachten geven. Meestal zijn dit: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol Vermijd bij zuurbranden om te eten vlak voor het slapengaan
• • • •
•
Други полезни съвети при стомашни оплаквания
Andere nuttige tips bij maagklachten • • •
Bij overgewicht helpt vermageren om de klachten te verminderen. Roken kan maagklachten verergeren! Probeer dus te stoppen met roken. Sommige medicijnen veroorzaken of verergeren maagklachten. Andere medicijnen kunnen helpen. De dokter kan u daarover inlichten.
Хранете �������������������������������������� се здравословно и разнообразно Хранете ������������������ се редовно Не ������������������������������ забравяйте да дъвчете добре Избягвайте ���������������������������������������������� храна и напитки които предизвикват оплакванията. Най-често това са: мазни или силно подправени ястия, кисели или газирани напитки, кафе, шоколад и алкохол При �������������������������������������������� кисилини избягвайте да ядете преди спане
• • •
Отслабването помага при надвишено тегло за намаляване на оплакванията. Пушенето може да влоши стомашните оплаквания! Опитайте се да спрете да пушите. Някой медикаменти причиняват или влошават стомашните оплаквания. Други медикаменти могат да помогнат. Лекарят може да ви даде за това сведения.
Bulgaars | consultatie-ondersteunende folder | wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw | 2008
