OEDINGSWIJZE
Hart- en vaatziekten Hart- en vaatziekten zijn in het Westen en ook in Nederland volksvijand nummer één. Het is een groep aandoeningen waartoe onder andere angina pectoris, hartinfarct en beroerte (CVA) behoren. Sinds de jaren zestig is er een sterke toename van het aantal mensen met hart- en vaatziekten. Deze toename vond vrijwel gelijktijdig plaats met aanzienlijke veranderingen in ons voedingspatroon en onze leefwijze. Zo nam de hoeveelheid verzadigde vetten en geraffineerde koolhydraten (riet-/bietsuiker en witmeelproducten) in onze voeding sterk toe, terwijl door alle bewerkingsprocessen van voedingsmiddelen de voorziening van vitamines en mineralen sterk afnam. Daarnaast zijn luchtvervuiling, eenzijdige bemesting in de landbouw, in de landbouw toegepaste bestrijdingsmiddelen en verontreiniging van bodem en water enkele ontwikkelingen waardoor de behoefte aan vitamines en mineralen sterk is toegenomen. Het tekort aan vitamines en mineralen en de disbalans in vetinname zijn enkele factoren waardoor normale lichaamsprocessen kunnen ontsporen. De gevolgen hiervan zijn onder andere overgewicht, dichtslibbing van de bloedvaten en uiteindelijk het ontstaan van hart- en vaatziekten. Jaarlijks overlijden meer dan vijftigduizend mensen aan hart- en vaatziekten. Voedingsmaatregelen, lichaamsbeweging, normalisatie van het lichaamsgewicht, beperken van stress, stoppen met roken en het gebruik van voedingssupplementen zijn zowel preventief als bij de behandeling van hart- en vaatziekten zeer belangrijk.
Vethuishouding en cholesterol Vetten worden in het bloed in de vorm van lipoproteïnen en triglyceriden vervoerd. Bekende lipoproteïnen zijn LDL-cholesterol* (low density lipid) en HDL-cholesterol** (high density lipid). De lever speelt een belangrijke rol in de aanmaak van deze lipoproteïnen. Een aantal stoffen beïnvloeden de leverfunctie positief (vitamine E, zwavelhoudende aminozuren) en aantal negatief (additieven). Uit onderzoek is vast komen te staan dat niet zo zeer de hoogte als wel de verhouding tussen de verschillende vormen van cholesterol belangrijk is. Indien de voeding veel verzadigde vetten bevat, werkt dit verhogend op het LDL-cholesterolgehalte. Bij gebruik van voldoende onverzadigde vetten daalt het LDL-cholesterolgehalte. * LDL = slechte vorm van cholesterol ** HDL = goede vorm van cholesterol
Het LDL-cholesterol is verantwoordelijk voor het vervoer van cholesterol naar de cellen. In de cellen wordt het onder andere gebruikt voor de opbouw van de celmembraan. Daarnaast bevat LDL-cholesterol geoxideerd cholesterol. Het HDL-cholesterol zorgt onder andere voor afvoer van cholesterol via de lever. Een gebrek aan antioxidanten en een overmaat aan verzadigd vet zijn twee voorbeelden waardoor de verhouding tussen LDL-en HDL-cholesterol verstoord kan raken. Hierdoor ontstaat er een teveel aan geoxideerd cholesterol. Dit geoxideerde cholesterol kan zich afzetten aan de vaatwanden waardoor de aderen uiteindelijk dichtslibben. Ter voorkoming van hart- en vaatziekten is het goed om
Nutramin bv postbus 310 1170 AH Badhoevedorp
Telefoon 020 - 617 82 82 Telefax 020 - 615 85 25 E-mail:
[email protected]
Buiten kantooruren kunt u de teleservicelijn bellen van 's avonds 17.30 uur tot 's morgens 08.45 uur en in de weekends zelfs dag en nacht. Teleservicelijn: 020 - 617 82 82
1
Geraffineerde koolhydraten Een grote inname van geraffineerde koolhydraten (riet-/bietsuiker en witmeelproducten) is zeer nadelig voor ons lichaam. Geraffineerde koolhydraten bevatten nauwelijks of geen vitamines en mineralen. Om geraffineerde koolhydraten om te kunnen zetten in energie heeft het lichaam vitamines en mineralen nodig. Deze worden hiervoor aan het lichaam onttrokken en zijn dus niet meer beschikbaar voor andere taken. Geraffineerde koolhydraten belasten op deze manier onder andere de glucosehuishouding waardoor uiteindelijk hyperinsulinisme en eventueel diabetes kan ontstaan. Overtollige suikers worden bovendien omgezet in lichaamsvet. Hyperinsulinisme en overgewicht zijn beiden een risicofactor voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten.
Overgewicht Ons energieverbruik is de laatste decennia sterk verminderd doordat wij ons minder bewegen en minder zware arbeid verrichten. Onze inname aan brandstof is daarentegen gestegen doordat wij meer voedingsmiddelen met geraffineerde koolhydraten en vetten tot ons nemen. De balans tussen verbruik en opname is bij veel mensen verdwenen. De overbodige brandstof wordt omgezet in vetweefsel wat uiteindelijk leidt tot overgewicht. Overgewicht verhoogt niet alleen de kans op hart- en vaatziekten, ook de kans op andere chronische aandoeningen (bijv. diabetes) neemt hierdoor toe.
Verstoorde vitaminen- en mineralenbalans De verandering van ons eetpatroon en de bewerking van het voedsel hebben geleid tot een sterke daling
2
van de inname van vitamines en mineralen. Uit talloze wetenschappelijke studies blijkt dat deze micronutriënten juist betrokken zijn bij het instandhouden van een gezond functionerend hart en bloedvatenstelsel. Enkele essentiële mineralen zijn: kalium, natrium, magnesium en calcium. De natrium/kalium (Na/K) balans is belangrijk voor de bloedsomloop. Zo leidt een natriumoverschot in veel gevallen tot hypertensie (hoge bloeddruk). Natrium wordt in de vorm van keukenzout aan veel voedingsmiddelen toegevoegd. Het relatieve kaliumtekort wordt versterkt door het gebruik van alcohol, thee en suiker. Tevens leidt het gebruik van een aantal medicijnen, waaronder bepaalde diuretica (plaspillen) tot een daling van het kaliumpeil in het lichaam. Ook heeft een tekort aan de mineralen calcium en magnesium een verband met hart- en vaatziekten. Beide mineralen zijn belangrijk, maar ook de balans tussen calcium en magnesium is van groot belang. Magnesium heeft een specifieke taak als spierontspanner en werkt bloeddrukverlagend. Het mineraal fosfor werkt onder andere het mineraal magnesium tegen. Fosforrijke voedingsmiddelen, zoals vlees, frisdrank en kant en klare producten, moeten om deze reden beperkt worden. Een te hoog homocysteïnegehalte is een onafhankelijke risicofactor voor het ontstaan van harten vaatziekten. Uit onderzoek blijkt dat een tekort aan foliumzuur, vitamine B6 en vitamine B12 leidt tot een verhoging van het homocysteïnegehalte. Een goede inname van deze vitamines is om deze reden essentieel. Andere vitamines, zoals vitamine C en E, en het mineraal selenium hebben in het lichaam een sterke antioxidantfunctie. Ze beschermen ons lichaam tegen inwerking van schadelijke stoffen (radicalen). Een goede antioxidantstatus gaat de vorming van geoxideerd cholesterol, en dus de vorming van plaque in de bloedvaten tegen. Gezien het bovenstaande is het belangrijk voedingsmiddelen te nuttigen die rijk zijn aan vitamines en mineralen zoals groenten, fruit, volle graanproducten en peulvruchten. In sommige gevallen is het aan te raden de voeding aan te vullen met ondersteunende voedingssupplementen als een breed multivitamine- en mineralenpreparaat, essentiële vetzuren of antioxidanten. Raadpleeg hiervoor uw arts, diëtist of therapeut.
VOEDINGSWIJZER
een zo laag mogelijk LDL-gehalte te hebben. Het gebruik van oplosbare vezels, voorkomend in fruit, groenten, peulvruchten en haver, verlagen het totale cholesterolgehalte. De verhouding tussen de verschillende onverzadigde vetzuren, te weten de omega-3 en omega-6 vetzuren, is van invloed op de stroperigheid van het bloed en de kans op het ontstaan van ontstekingen (via prostaglandinesynthese). In Nederland gebruiken de meeste mensen voldoende of juist teveel omega-6 vetzuren bijvoorbeeld in de vorm van linolzuur. De omega3 vetzuren (vette vis, lijnzaadolie) daarentegen komen te weinig in onze voeding voor.
OEDINGSWIJZE
Adviezen 1. Gebruik voldoende onverzadigd vet en wees matig met verzadigd vet
Daarnaast zijn deze producten een belasting voor verschillende organen zoals de alvleesklier en de lever. Gebruik daarom zo min mogelijk:
Voedingsmiddelen die rijk zijn aan onverzadigde vetzuren zijn alle oliën, noten, pinda’s, zaden en vette vis. Wees matig met producten die rijk zijn aan verzadigd vet, zoals alle dierlijke producten (vlees en vleeswaren), melk- en melkproducten, kaas, snacks, koek, gebak en chocoladeproducten. Onverzadigde vetzuren zijn minder stabiel dan verzadigde vetzuren. Bij langdurige temperatuursverhoging, bijvoorbeeld bij bakken of frituren, ontleden de onverzadigde vetzuren waardoor de zeer schadelijke vetzuurperoxiden ontstaan. Gebruik de oliesoorten dus bij voorkeur voor koude producten (bijvoorbeeld sladressing) of voor producten met een korte bereidingstijd zoals roerbakken. Olijfolie is van de oliesoorten de meest stabiele. Voor langere bereidingstijd kan het beste gekozen worden voor een kleine hoeveelheid verzadigd vet (roomboter). Ook voor frituren kan het beste worden gekozen voor een verzadigd vet zoals kokosvet.
-
-
-
4. Beperk het gebruik van zout -
-
Besmeer het brood met reformmargarinehalvarine
-
Gebruik in salades koudgeperste olie (bijvoorbeeld maiskiem-, zonnebloem-, olijf-, saffloerolie)
-
Vervang 2x per week vlees door vette vis (bijvoorbeeld zalm, haring en makreel)
geraffineerde graanproducten (wit brood, bloem, witte rijst, beschuit, macaroni) suiker, zoetmiddelen zoals honing, stroop, fructose en suikerrijke producten als koek, snoep, gebak, ijs en normale frisdrank kant en klare producten, als voorgesneden groenten, kant en klare maaltijden, groenten uit blik, pakje/blikje saus alle producten in poedervorm (puddingpoeder, pureepoeder, koffiecreamer, instantsoep)
beperk het gebruik van keukenzout en zoutrijke producten bij de bereiding van de maaltijd. Voorbeelden van zoutrijke producten zijn bouillon, ketjap, kruidenmengsels en aromat. Gebruik in plaats hiervan verse (tuin)kruiden, peper en zout dat minder natrium bevat (bijvoorbeeld Low-salt en Jozo vitaal). beperk het gebruik van zoutrijke producten zoals: chips, gezouten noten en koekjes
5. Beperk het gebruik van overige belastende producten -
koffie (met name niet gefilterd) en cacao drop (alle soorten), zoethout(thee) royaal gebruik van alle alcoholische dranken en producten die alcohol bevatten roken
2. Maak ruim gebruik van ongeraffineerde producten 6. Overige maatregelen Ongeraffineerde producten zijn rijk aan (oplosbare) vezels, vitamines en mineralen. Gebruik daarom dagelijks voldoende groenten, fruit, aardappelen, volle granen, peulvruchten en volkorenproducten zoals volkorenbrood.
-
-
Doe dagelijks iets aan lichaamsbeweging zoals wandelen, fietsen of tuinieren. Door beweging stijgt het HDL-gehalte en daalt het LDLgehalte. Zorg voor voldoende rust en ontspanning
3. Beperk het gebruik van geraffineerde producten
Belangrijk
Geraffineerde producten zijn arm aan voedingsstoffen. Voor de verwerking in het lichaam kosten deze producten extra vitamines en mineralen.
Stem de eet- en leefregels af op uw eigen situatie. Uw diëtist, arts of therapeut kan u hierbij helpen.
3
af te raden
met mate
aan te raden
brood en broodproducten
witbrood, broodjes, croissant, beschuit, crackers
bruinbrood
volkorenbrood en broodproducten (bij voorkeur biologisch), roggebrood, ongezoete muesli, graanvlokken (m.n. haver)
broodbeleg
jam, hagelslag
vleeswaren
vette vleeswaren, zoals: alle worstsoorten, paté, salami, katenspek
kaas
reformjam zonder suiker, vruchtenmoes, appelstroop, ongezoete notenpasta, pindakaas, tahin (sesampasta), sandwich-, groenten- of sojaspread, vis (uit blik) magere vleessoorten, zoals rookvlees, lever fricandeau, kip- en kalkoenfilet volvette kaas, geitenkaas, volvette buitenlandse kaassoorten (camembert, brie)
hüttenkäse (cottage cheese), 20+/30+ kaas, magere kwark
aardappelen, rijst, deegwaren
witte rijst, witte macaroni en spaghetti, instant aardappelpuree, gebakken aardappelen, frites
ovenfrites, zelf gebakken aardappelen / frites (olijfolie, roomboter, kokosvet)
aardappelen, zilvervlies- rijst, gerst, gierst, peulvruchten, volkoren macaroni en spaghetti
groente
groenten à la crème, alle groenten uit blik of glas
diepvriesgroenten, groenten uit blik of glas
alle verse groenten
fruit
fruit uit blik (gezoet)
fruit uit blik (ongezoet)
vers fruit
vlees
vet vlees: varkensvlees, h.o.h. gehakt, speklapje, lamsvlees, sucadelapje, gepaneerd vlees
mager vlees: tartaar, rundergehakt, biefstuk, mager rundvlees, orgaanvlees,
wild & gevogelte
tam konijn, eend
fazant, haas, kip, kalkoen
soja en sojaproducten
gepaneerde vegetarische tahoe, tempeh, ongepaneerde burgers vegetarische burger, sojamelk, sojaroom
overige vleesvervangers
quorn (gepaneerd)
quorn (naturel), seitan
eieren
gebakken ei
gekookt/gepocheerd ei
4
VOEDINGSWIJZER
De voedingsmiddelen
OEDINGSWIJZE
af te raden
met mate
aan te raden
vis, schaal en schelpdieren
zoetwatervis
krab, kreeft, oesters, garnalen, gepaneerde vis
alle overige vissoorten (m.n. vette vis), mosselen
melk en melkproducten
volle melk en melkproducten zoals kant en klare vla, pudding, ijs, chocolademelk
halfvolle melken melkproducten
magere / halfvolle zure melkproducten zoals yoghurt, biogarde, kwark, karnemelk, kefir
boter, margarine, olie
margarine, hard frituurvet, dierlijk vet
geraffineerde oliën, roomboter
reformmargarine, koudgeperste olie, bijv. olijf-, sesam-, saffloer-, lijnzaad- en zonnebloemolie
zoete tussendoortjes
snoep, drop, koek, gebak
chocolade ‘Evergreen’, ‘Ligaproducten’, ‘Sultana’
volk. biscuit, (reform) koeken, gedroogd fruit, studentenhaver
hartige tussendoortjes
chips, borrelnootjes, snacks zoals kroket, frikandel, saucijzenbroodje
maischips, geroosterde noten
ongeroosterde noten, (zonnebloem) zaden bij voorkeur ongezouten, Japanse mix
dranken
ongefilterde (perculator) koffie, cacao, suikerrijke frisdrank
gefilterde (caffeïnevrije) koffie, ‘light’ frisdrank, ongezoet vruchtensap, alcohol (bij voorkeur rode wijn)
zwarte-, groene-, kruidenthee, granenkoffie, groentesap, bronen mineraalwater
5
De volgende voedingssupplementen kunnen zowel preventief als bij de behandeling van hart- en vaatziekten worden ingezet.
Biomega-3 Biomega-3 is een visolieconcentraat rijk aan omega-3-vetzuren
Bio-Cardiozyme Forte Bio-Cardiozyme Forte is een specifiek multipreparaat bestaande uit verschillende vitamines, spoorelementen, glandulars, aminozuren en andere orthomoleculaire voedingsstoffen die betrokken zijn bij de handhaving van een goede hartfunctie.
Bio-Cardio Pak Bio-Cardio Pak biedt een zeer brede ondersteuning voor hart- en bloedvaten. De dagdosering bestaat uit een vitamine E capsule (400 i.e.), twee capsules met lijnzaadolie en vier tabletten Bio-Cardiozyme Forte. Deze dagdosering is handig verpakt in een zakje.
Porfyra-Zyme Porfyra-Zyme is een sterk chlorofylconcentraat dat rijk is aan porfyrineringen. Deze porfyrineringenzijn in staat zware metalen te binden. Ook het calcium uit de plague in bloedvaten wordt door Porfyra-Zyme aangepakt.
BIOTICS VERSNELT HET HERSTEL Manufactured in the USA by: Biotics Research Corporation Houston Texas
6
VOEDINGSWIJZER
Voedingssupplementen
