onderdeel van de
Best Practice User Group Nederland
De autoriteit voor het toepassen van Best Practices in Nederland
PRINCE2®, MSP ® and M_o_R ® are Registered Trade Marks of the Office of Government Commerce in the United Kingdom and other countries
ABC Best Practice in Projecten
Risicomanagement in de praktijk
PRINCE2®, MSP ® and M_o_R ® are Registered Trade Marks of the Office of Government Commerce in the United Kingdom and other countries
Douwe Brolsma • Trainer, coach en adviseur op het gebied van : • Integraal projectmanagement (IPMA, PRINCE2, Projectmatig Werken, MSP) • Organisatieverandering (verantwoord professionaliseren en reorganiseren) • Risicomanagement (Professionaliseren van gedrag en houding voor behoorlijk bestuur en het dagelijkse werk)
• PRINCE2 en M_o_R geaccrediteerd trainer • APMG Language Owner voor M_o_R • Vennoot van nThen! (www.nthen.nl) en ABC@Work (www.abcatwork.nl)
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
3
Wat gaan we doen? • Wat is M_o_R? • Wat is ABC? • Interactieve opdracht • Inventarisatie en conclusies
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
4
Management of Risk Richtlijn voor Practitioners een kort overzicht
Wat is een ‘Risico’? M_o_R definieert risico’s als: Een onzekere gebeurtenis of reeks gebeurtenissen die, als die zou plaatsvinden, effect zou hebben op het bereiken van doelstellingen
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
6
Het doel van ‘Risicomanagement’ Het doel is het ondersteunen van een betere besluitvorming doormiddel van een goed zicht op de risico’s en hun waarschijnlijke impact.
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
7
OGC Portfolio
© Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
8
M_o_R Geschiedenis • In reactie op het Turnbull report (1998) - internal control and audit provisions of the codes on good governance • Ontwikkeld door de Office of Government Commerce (OGC) • Eerst als The Orange Book, beschikbaar sinds 2001 • M_o_R: Guidance for Practitioners, OGC, 2002 • Eerste refresh in 2007 • Refresh dit jaar (2010) n.a.v. MSP en PRINCE2 updates
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
9
M_o_R karakteristieken • Gerelateerd aan behoorlijk bestuur • Public Domain en een Best Practice • Branche onafhankelijk • Generiek voor alle organisaties • Betrekt alle medewerkers in een organisatie • Vervangt niet maar voorziet in een structuur, kader en een communicatieomgeving
Relevant voor verschillende perspectieven BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
10
Op alle niveaus in een organisatie
Programma niveau (middellange-termijn doelstellingen)
Beslissingen over bedrijfsstrategie Beslissingen over vertaalslag van strategie naar actie
Project niveau (korte-termijn doelstellingen) Operationeel niveau (korte termijn doelstellingen)
P3O Support Office
Consistentie & Integriteit
Strategisch/ corporate niveau (lange-termijn doelstellingen)
Beslissingen voor de inzet van actie
© Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
11
Relaties tussen organisatieperspectieven Doelstellingen verandermanagement
Dagelijkse managementdoelstellingen Strategische risico’s
Operationele risico’s
Programmarisico’s
Projectrisico’s © Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
12
Het M_o_R Framework
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl © Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
13
De 12 Governance Principes
© Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
14
12 Principes van Risicomanagement
Rollen en Verantwoordelijkheden
Organisatiecontext
Belemmeringen voor M_o_R wegnemen
Ondersteunende Cultuur
Ondersteuningsstructuur
Waarschuwingsindicatoren Reviewcyclus
Stakeholderbetrokkenheid
Organisatiedoelstellingen
Rapporteren
M_o_Raanpak
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl © Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
15
De M_o_R Aanpak
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl © Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
16
Het Procesmodel
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl © Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
17
De M_o_R Processtappen M_o_R Processen
Identificeren: • Context • De risico’s identificeren
Beoordelen:
Plannen
Implementeren
• Schatten • Evalueren
Communiceren
© Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
18
Verankeren en reviewen
© Crown Copyright 2007. Reproduced under licence from OGC.
19
Waar zijn we? • Wat is M_o_R? • Wat is ABC? • Interactieve opdracht • Inventarisatie en conclusies
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
20
De ABC - ijsberg Behavior – objectief waarneembaar gedrag Attitude – houding en overtuiging, “Een gevoel of mening die je hebt over iets of iemand”
Cultuur – geaccepteerde manier van werken binnen de organisatie, waarden en normen
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
21
Wat is risicobereidheid? (risk appetite)
Risico zoekend neemt risico’s, probeert nieuwe zaken, te optimistisch, houdt van een uitdaging, onderschatten de bedreigingen
Risico tolerant is ontspannen bij onzekerheid, kop in het zand, ‘Ignore’ als maatregel
Risico avers actief uit de weg gaan, bang, beredenerend, minder bereid nieuwe zaken uit te proberen
Risico Neutraal - het ideaal, comfortabel met de
besluitvorming, wel overwogen, breng maatregelen in lijn met de kansen en bedreigingen (in proportie) Afgeleid van interview van Janice Preston - PMI Podcast http://www.thepmpodcast.com/index.php?option=com_content&task=view&id=110&Itemid=9/ Únderstanding and Managing Risk Attitude: David Hillson and Ruth Murray-Webster (ISBN: 978-0-566-08798-1)
22
Risico Neutraal Kernkwadrant Kwaliteit
Valkuil
Ondernemend
Roekeloos
Moedig, progressief, proactief, voortvarend, ondernemend
Onbezonnen, oogkleppen, doel heiligt de middelen, jonge honden, cowboy, rennen zonder plannen
Allergie
Uitdaging
Rigide (Gezapig)
Behoedzaam
Bang, apathisch, initiatiefloos, uitstellen, besluiteloos, overmatig conservatief, duik gedrag, passief, reactief, gezapig
Behoudend, pragmatisch, conservatief, zorgvuldig, gecontroleerd
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
23
‘OF’ denken Valkuil
Kwaliteit Ondernemend
Roekeloos
Allergie Negatieve spiraal Uitdaging
Verstard
Behoedzaam
Tweespalt in de organisatie, tegenwerken, verdeel en heers, afstraffen, klagen. minachting BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
24
‘EN’ denken Kwaliteit
Valkuil
Ondernemend
Roekeloos
Uitdaging
Allergie Verstard
Behoedzaam
Een volwassen organisatie kenmerkt zich in het gedrag en de houding met het basisprincipe behoedzaam ondernemerschap BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
25
Waar zijn we? • Wat is M_o_R? • Wat is ABC? • Interactieve opdracht • Inventarisatie en conclusies
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
26
Definitie van een KLANT Een klant is de afnemer van een goed of dienst van een leverancier. In principe is het zo dat hier betaling tegenover staat. Voor veel organisaties zijn klanten een belangrijke bron om - direct of indirect - inkomsten te verwerven. In sommige sectoren worden klanten met een andere term aangeduid: •
In het openbaar vervoer wordt de klant ook wel aangeduid met de term reiziger of passagier.
•
In de medische wereld spreekt men van patiënten. In zorgsectoren waar geen medische ingrepen worden verricht, zoals die van maatschappelijk werker of therapeut in de geestelijke gezondheidszorg, spreekt men eerder van cliënt dan van patiënt of klant. Bij dienstverlenende beroepen zoals die van advocaat of notaris noemt men de afnemers van die diensten normaal gesproken cliënten.
• •
In de sociale sector spreekt men van cliënten.
•
Bij een woonvoorziening gebruikt men ook de term resident.
•
In de horeca en de gevangenis spreekt men van gasten.
•
In de bouwwereld is de klant (die het gebouw en de architect zal betalen) een bouwheer of opdrachtgever.
•
De klanten van een tussenpersoon worden ook wel opdrachtgevers genoemd. BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
AANNAME
KLANT TEVREDENHEID is een van de belangrijkste strategische speerpunten om de organisatie succesvol te laten zijn
Eens?
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
28
Top 10 Succes-criteria 1.
Mate van Gebruikersbetrokkenheid
2.
Ondersteuning hogere management
3.
Duidelijke formulering van eisen
4.
Gedegen planning
5.
Realistische verwachtingen
6.
Kleinere mijlpalen
7.
Competente projectleiding
8.
Eigenaarschap
9.
Duidelijke Visie en doelstellingen
10. Doelgericht team Bron: Standish Group BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
29
Top 10 Faal-criteria 1.
Onduidelijke eisen en specificaties
2.
Gebrek aan gebruikersbetrokkenheid
3.
Veranderende eisen en specificaties
4.
Gebrek aan ondersteuning door hogere management
5.
Onrealistische verwachtingen
6.
Gebrek aan resources
7.
Gebrek aan planning
8.
Niet meer nodig
9.
Onrealistische tijdschema’s
10. Nieuwe technologie Bron: Standish Group BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
30
Chaos Reports Standish group 20098 20067 20046 20025
successful Challenged
20004
Failed
19983 29962 19941 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
80%
90%
100%
31
Opdracht Op basis van je eigen ervaring: Van welk gedrag of houding heeft de KLANT het meest last gehad bij het werken in jouw jouw//jullie projecten?
Gebruik de formuliertjes om er maximaal 2 aan te kruisen
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
32
OPDRACHT 2 Bepaal in groepjes van 4 of 5 personen: Van welk gedrag of houding heeft de KLANT het meest last van gehad bij het werken in projecten?
Wat is de top 2 per groep?
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
33
VRAAG 1 Was dit een acceptabel risico voor de klant klant? ?
Ja of Nee
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
34
VRAAG 2 Was er iemand expliciet verantwoordelijk om DIT risico te adresseren? Ja of Nee
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
35
Waar zijn we? • Wat is M_o_R? • Wat is ABC? • Interactieve opdracht • Inventarisatie en conclusies
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
36
De Resultaten Risicofactoren
Aantal
1. Niet meer nodig 2. Onvoldoende competente projectleiding 3. Te grote mijlpalen 4. Team onvoldoende doelgericht 5. Gebrek aan ondersteuning door hogere management 6. Onrealistische verwachtingen 7. Veranderende eisen en specificaties 8. Gebrek aan resources 9. Gebrek aan planning 10. Onrealistische tijdschema’s 11. Onduidelijke eisen en specificaties 12. Nieuwe technologie 13. Gebrek aan Eigenaarschap 14. Gebrek aan gebruikersbetrokkenheid 15. Onduidelijke Visie en doelstellingen 16.
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
37
Inventarisatie en conclusies Aanname: Jullie zijn KLANT gericht?
JA
NEE
Bevestiging:
100%
0%
1. Was dit een acceptabel risico voor de klant?
-%
-%
2. Was er iemand verantwoordelijk voor DIT risico?
-%
-%
Het grootste gedrags- en houdingsrisico is
Welk gedrag (B – zichtbaar) en welke houding (A – onder water) moet aan gewerkt worden als maatregel? BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
38
DANK!
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
Extra slides en info
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
Beschikbare literatuur Management of Risk: Practitioner Guidance (NL en UK) (ongeveer € 54,-)
For successful Management of Risk Think M_o_R (ongeveer € 19,-) Management of Risk Pocketbook (ongeveer € 5,-) Pakket prijs (incl. verzending ongeveer 80,- Euro)
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
41
De examens (certificering) Het Foundation examen 45 multiple choice vragen – gesloten boek 45 minuten 23 punten of meer om te slagen
Het Practitioner examen (OTE) 3 uur (incl.inleestijd) – open boek met casus en bijlagen – 9 vragen – 20 punten per vraag • 1 vraag algemeen over de theorie • 2 vragen over elk van de 4 toepassingsgebieden (Strategisch, Programma, Project en Operationeel) Totaal moet minimaal 90 punten worden gehaald (voor traineraccreditatie ligt de grens bij 66% = 120 punten)
BPUG Seminar 2010 “Benefit from Best Practices” www.bpugseminar.nl
42