Best Practice Rapport

Best Practice Rapport Live video streaming van concerten Deviant communication Daisy van Beek [email protected]

1612150

Jos Balk [email protected]

1614459

Karen Mendes Visscher [email protected]

1610365

Nadia Rub [email protected]

1613024

17 juni 2014

1

Voorwoord Dit adviesrapport is geschreven voor artiesten in de muziekindustrie. Als communicatiebureau Deviant Communications brengen wij, Jos Balk; Nadia Rub; Daisy van Beek; Karen Mendes Visscher, advies uit over de inzet van live video streaming van concerten. Door middel van een adviesrapport geven wij artiesten inzicht in hoe zij dit communicatiemiddel het beste in zouden kunnen zetten aan de hand van een best practice. Aanvullend op het rapport zal een webinar georganiseerd worden. Ons advies is relatief snel tot stand gekomen en dit was nooit gelukt zonder de hulp van de experts: Martijn Crama, oprichter van Music United & docent Music Management en Rens Bosma, manager brand partnerships bij het muziek label Universal Music Group. Ook willen wij onze dank uitspreken naar het NMM docententeam van de Hogeschool Utrecht voor hun begeleiding gedurende het onderzoek.

2

Inhoudsopgave Voorwoord....................................................................................................................................................2 Inhoudsopgave .............................................................................................................................................3 Managementsamenvatting ...........................................................................................................................4 De auteurs ....................................................................................................................................................6 1. Inleiding ....................................................................................................................................................7 Aanleiding ............................................................................................................................................ 7 Vraagstuk ............................................................................................................................................. 7 Methodiek ........................................................................................................................................... 7 Leesroute ............................................................................................................................................. 8 2. Introductie live video streaming ................................................................................................................9 2.1 Huidige situatie .............................................................................................................................. 9 2.2 Gewenste situatie......................................................................................................................... 10 3. Hoe komt de best practice tot stand? ...................................................................................................... 13 4. Platform voor live video streamen van concerten .................................................................................... 15 Het creatieve idee voor de muziekindustrie........................................................................................ 15 Literatuurlijst .............................................................................................................................................. 16 Bijlagen....................................................................................................................................................... 20 I. Onderzoeksresultaten ............................................................................................................................. 20 I.I Analyse interviews experts ............................................................................................................. 20 I.II Analyse interviews doelgroep ........................................................................................................ 25 I.III Trends en ontwikkelingen ............................................................................................................. 38 II. Deskresearch........................................................................................................................................... 39 II.I Bestaande best practices ............................................................................................................... 40 Hoe wordt video live-streaming van concerten momenteel ingezet? ....................................... 40 Live video streaming volgens experts ...................................................................................... 41 II.II Theoretische modellen ................................................................................................................. 42 Mogelijke verdienmodellen ..................................................................................................... 42 III. Infographic animatie ..............................................................................................................................44 IV. Begrippenlijst .........................................................................................................................................44 V. Best practice checklist ............................................................................................................................. 45 VI. Interviews .............................................................................................................................................. 46

Managementsamenvatting Dit best practice rapport is geschreven voor artiesten uit de muziekindustrie. Er wordt in dit rapport antwoord gegeven op de volgende adviesvraag: “Hoe kunnen artiesten live video streaming succesvol inzetten tijdens concerten?” Het streamen van een concert via internet is een voorbeeld van streaming media. Dit is de verzamelterm voor alle soorten video en audio die verzonden worden over internet, zowel live als op een later tijdstip. In dit rapport wordt er gesproken over live video streaming van concerten, waarbij een kijker live online kan meegenieten van het optreden. Op dit moment worden deze live video streams van concerten nog maar sporadisch ingezet. Het gemis hierdoor voor artiesten en platenmaatschappijen is dat zij meer fans hadden kunnen betrekken bij een concert. Ook zouden op deze manier nieuwe doelgroepen bereikt kunnen worden. De voordelen voor de kijker zouden onder andere zijn dat zij nieuwe muziek kunnen ontdekken, alsnog een uitverkocht concert of een concert in het buitenland kunnen 'bijwonen'. Uit vooronderzoek is gebleken dat het succes van live video streaming tot nu toe gefaald heeft door onder andere de onwil en onkunde van platenmaatschappijen om live beelden uit te zenden van de artiesten die zij representeren. Hierbij kan gedacht worden aan complicaties met auteursrechten of de angst voor minder opkomst bij de daadwerkelijke concerten (3voor12). Dit laatste zal volgens Martijn Crama hoogstwaarschijnlijk niet het geval zijn, omdat een live beleving niet te vervangen is. Daarnaast was de internetverbinding om thuis een helder beeld van het concert te krijgen vroeger niet voor iedereen vanzelfsprekend. Met de komst van 4G en de hogere resolutie die dit met zich meebrengt zullen er geen haperingen meer te ze zien zijn. Ook zouden live video streams onderweg bekeken kunnen worden. In dit rapport worden verschillende stappen gegeven voor de implementatie van de best practice. Er wordt concreet beschreven hoe je als artiest het beste een live video stream van je concert kan inzetten. De stappen om een live video stream op te zetten zijn als volgt: Bepaal het doel Het is belangrijk dat je als artiest duidelijk een doel stelt wanneer je een concert online aanbiedt. Een live video stream kan verschillende doelen bevatten. Een doel kan bijvoorbeeld zijn om uit de live video stream inkomsten te genereren, het kan onder andere de inkomsten uit merchandise verhogen. Auteursrechten Als artiest heb je vaak zelf alle rechten, behalve als je onder een platenlabel valt. Een platenlabel is in het bezit van de naburige rechten en dat betekent dat zij de rechten hebben op alle producties. Als afhankelijke artiest, gecontracteerd bij een label, is het dus belangrijk dat je eerst overlegt met je platenlabel of een livestream kan worden uitgezonden. Technische mogelijkheden Een livestream vraagt veel verschillende technische apparatuur. Kijk eerst of de locatie waar je de stream wilt opnemen geschikt is. Is de datasnelheid voor het uploaden van je concert op de locatie snel genoeg en is de bandbreedte goed genoeg? Daarnaast is het ook belangrijk dat alle apparatuur aanwezig. Bedenk vooraf hoeveel camera’s er aanwezig moeten zijn en of ze allemaal bemand moeten worden.

4

Sponsored of individueel uitzenden Als artiest kan je net als Marco Borsato individueel jou concerten online aanbieden. Jij of de platenmaatschappij draait op voor alle kosten van de stream. Als opkomend artiest is het daarom vaak moeilijk om een livestream aan te bieden van je concert. Een andere optie is het sponsored uitzenden van de video stream. Waar ga je het plaatsen? Voordat je een concert online plaatst is het belangrijk dat je bedenkt waar je het gaat plaatsen. Als artiest kan je de live stream uitzenden op je eigen website, op de website van de platenmaatschappij of een aparte website. Daarnaast zou je ook kunnen kiezen voor een app of een combinatie van de app en website. Hoe gaat het eruit zien? Als laatste stap is het belangrijk dat je bedenkt hoe de livestream eruit moet gaan zien. Hoeveel camera’s er gebruikt gaan worden, wat voor verschillende standen ze aan moeten nemen. Welke camera’s bemand of onbemand worden. Ook is hier de vraag of je een sfeerimpressie wil geven van het publiek, of alleen de acties op het podium wilt laten zien.

5

De auteurs Nadia Rub is een 27 jarige studente uit Amersfoort. Zij studeert communicatiemanagement aan de Hogeschool Utrecht. Hiervoor heeft zij de opleiding Hoger Hotel Onderwijs gedaan en is al jarenlang werkzaam in de horeca. Van september 2013 tot februari 2014 heeft zij met veel plezier een minor Toegepaste Psychologie gevolgd. Nadia is erg sterk in het plannen en het overzicht bewaren. Zij kan goed omgaan met stress en werkdruk. Nadia houdt er van om de puntjes op de i te zetten en net en verzorgd werk af te leveren. In haar vrije tijd probeert zij graag nieuwe recepten uit, zij houdt van lekker en gezond eten. Daarom vindt Nadia het leuk om uiteten te gaan. Zij brengt ook graag een bezoek aan het theater.

Jos Balk is een 23 jarige student. Hij is derdejaarsstudent Communicatiemanagement op de Hogeschool van Utrecht. In het afgelopen jaar heeft hij onder andere de minor Toegepaste Psychologie gevolgd. Daarnaast is hij al jaren werkzaam in de retail branche. Jos heeft een scherpe en kritische blik op zaken. Hiermee kan hij makkelijk onderscheiden wat daadwerkelijk van belang is en wat niet. Dit maakt dat hij to-the-point is en duidelijk. In zijn vrije tijd heeft hij een passie voor muziek, sport en brengt graag tijd door met vrienden.

Karen Mendes Visscher is 23 jaar, woonachtig in Dalfsen en zit nu in haar derde jaar van de opleiding Communicatiemanagement aan Hogeschool Utrecht. Hiervoor heeft zij de opleiding Small Business and Retail Management (fashion) gedaan. In het afgelopen jaar heeft Karen zich gespecialiseerd in Brand communication en is zij opgeleid tot Co-trainer in communicatievaardigheden. Karen houdt van uitdaging, is gefocust op kwaliteit en heeft daar veel voor over. Ook zijn de luistervaardigheden van Karen sterk. In haar vrije tijd volgt Karen zanglessen en is zij zangeres van een gospelband, waar zij erg van geniet. Ook houdt zij van volleyballen en skeeleren.

Daisy van Beek is een 22 jarige studente aan Hogeschool Utrecht. Ze zit in het derde jaar van de opleiding Communicatiemanagement. In haar opleiding heeft ze zich gespecialiseerd in het gebruik van kunst in de communicatie. Ze is creatief en altijd op zoek naar nieuwe manieren van vormgeving. Geef haar een laptop en een vage opdracht iets te ‘verfraaien’ en ze gaat los. Creëren is iets wat ze graag doet en probeert haarzelf daar continu in te verbeteren. Elk project is nieuw en krijgt een eigen look and feel. In haar vrije tijd is ze een muzikant. Ze speelt al bijna drie jaar in een cover band en is de bassist. Daarnaast tekent en schildert ze graag.

6

1. Inleiding Aanleiding Binnen de cursus ‘New Media’ is ons gevraagd een onderzoek op te stellen met betrekking tot nieuwe media in de muziekindustrie. Gezien dit een breed thema is, hebben wij ervoor gekozen om het af te bakenen door een specifieke invalshoek te kiezen. Na het vinden van een artikel over het live video streamen van concerten en waarom dit nog niet van de grond komt, werden wij getriggerd door dit onderwerp. Aangezien dit een nieuwe media is waar veel mee geëxperimenteerd wordt, maar waarvan niet duidelijk is hoe dit een meerwaarde kan leveren voor artiesten, is dit een interessant onderwerp om een ‘Best practice’ voor te ontwikkelen. De invalshoek die gekozen is om op verder te gaan in dit onderzoek is dan ook het live video streamen van concerten.

Vraagstuk Adviesvraag “Hoe kunnen artiesten live video streaming succesvol inzetten tijdens concerten?” Het antwoord op de adviesvraag wordt gegeven door middel van een stappenplan waar artiesten gebruik van kunnen maken. Dit stappenplan is te lezen in het hoofdstuk: “Hoe komt de best practice tot stand?”

Deelvragen De onderzoeksvraag zal door middel van de onderstaande deelvragen worden beantwoord. 1. In hoeverre is er, onder consumenten, behoefte aan live video streaming van concerten? 2. Hoe wordt live video streaming van concerten momenteel ingezet? 3. Hoe zou live video streaming van concerten volgens experts ingezet moeten worden? 4. Welke mogelijkheden zijn er binnen de auteursrechten om live video streaming van concerten in te zetten? 5. Welke bestaande verdienmodellen kunnen worden toegepast op live video streaming van concerten? De deelvragen worden beantwoord in de bijlage II Deskresearch.

Doelstelling Het doel van dit rapport is om een best practice te realiseren hoe artiesten live video streaming van concerten succesvol kunnen inzetten.

Methodiek Tijdens het onderzoek zijn verschillende dataverzamelingsmethoden gebruikt. Allereerst zijn er interviews afgenomen met drie experts om erachter te komen wat hun mening en visie op dit onderwerp is. Ten tweede zijn er 31 interviews onder de doelgroep afgenomen. Deze doelgroep is gesegmenteerd in vier leeftijdscategorieën om mogelijke verschillen hiertussen bloot te leggen. De leeftijdscategorieën zijn als volgt: 16-25 jaar; 25-35 jaar; 35-45 jaar en 45-55 jaar. Zo kon onderzocht worden hoe groot de behoefte van live video streaming van concerten is en hoe dit volgens hen het beste kan worden vormgegeven en gepromoot. Ook zijn er verschillende gastcolleges bijgewoond waarbij een expert vertelde over zijn ervaringen binnen het vakgebied. Naast fieldresearch is er veel deskresearch gedaan. Er zijn verschillende websites, artikelen, boeken en databanken onderzocht.

7

Leesroute Dit rapport is opgebouwd uit vier hoofdstukken. In hoofdstuk twee wordt het onderwerp live video streaming nader toegelicht. In hoofdstuk drie wordt beschreven hoe de best practice tot stand komt en in hoofdstuk vier is ons creatieve idee voor de muziekindustrie opgenomen. Meer achtergrondinformatie en alle onderzoeksresultaten van zowel fieldresearch als deskresearch zijn terug te vinden in de bijlagen.

8

2. Introductie live video streaming Het streamen van een concert via internet is een voorbeeld van streaming media. Dit is de verzamelterm voor alle soorten video en audio die verzonden worden over internet, zowel live als op een later tijdstip. Als bestanden gestreamd worden kunnen deze vrijwel direct bekeken worden, zonder dat deze eerst helemaal gedownload moeten worden. Dit is handig voor het bekijken van media met een lange afspeeltijd zoals bijvoorbeeld een gemist televisieprogramma dat alsnog afgespeeld kan worden. Een live stream is ook mogelijk, bijvoorbeeld een uitverkocht concert online meekijken op vrijwel hetzelfde moment als het echte concert plaatsvindt. Dit wordt ook wel webcasting genoemd. De opnames worden dan direct gecodeerd en gestreamd over internet. Een nadeel is dat de kwaliteit afhankelijk is van de internetverbinding. Als er sprake is van een internetverbinding met lage verbindingssnelheid zal de beeldkwaliteit slechter worden. Er zullen dan minder videoframes door worden gestuurd met als resultaat een geluidsbestand met stilstaande beelden.

2.1 Huidige situatie Problematiek Hoewel de muziekindustrie momenteel complicaties ervaart in het vinden van een werkend verdienmodel, blijven concerten goed bezocht. Dit is de plek waar artiesten en platenmaatschappijen geld kunnen verdienen. De verkoop van muziekalbums loopt terug, terwijl de verkopen stijgen wanneer de muziekalbums op een concert van de desbetreffende artiest worden aangeboden. Muziekalbums worden niet meer gekocht om de muziek zelf, want deze kunnen gemakkelijk illegaal gedownload worden of legaal via Spotify beluisterd worden. Men koopt een muziekalbum bij een concert om een souvenir te hebben, een aandenken aan de ervaring en beleving van het concert. De beleving. Dat is blijkbaar hetgeen wat de opkomst bij concerten hoog houdt. Men wil kunnen zeggen dat ze erbij zijn geweest. Ze willen ervaringen kunnen delen met mede-concertgangers én anderen. Het probleem in het willen meemaken van een concert is dat de verkoop van tickets vaak erg snel gaat en niet elke fan daardoor de kans krijgt om daadwerkelijk aanwezig te zijn bij het concert. Zo is er met een concertganger gesproken die geprobeerd heeft om concertkaarten te krijgen voor Beyonce, maar waarbij dit niet gelukt is, door de grote vraag naar kaarten. Door het vele verkeer op de websites lukt het niet altijd om de boeking te voltooien. Hierdoor lopen sommige fans de ervaring mis, waar zij zo graag bij hadden willen zijn. Gemiste kans of vergane hype Het gemis voor artiesten en platenmaatschappijen is het betrekken van fans die graag bij een concert hadden willen zijn, maar er niet bij kunnen zijn. Nu is dit probleem door verschillende individuen geconstateerd en wordt live video streaming sporadisch door artiesten ingezet. Maar een heel gestroomlijnde vorm is hier nog niet aan gegeven. Uit vooronderzoek is gebleken dat het succes van live video streaming tot nu toe gefaald heeft door onder andere de onwil en onkunde van platenmaatschappijen om live beelden uit te zenden van de artiesten die zij representeren. Hierbij kan gedacht worden aan complicaties met auteursrechten of de angst voor minder opkomst bij de daadwerkelijke concerten. (3voor12). Volgens Rens Bosma, manager Brand Partnerships bij Universal Music Group, was live video streaming voorheen geen succes, omdat de doelgroep het toch een stap te ver vond om de laptop op te starten, de stream op te zoeken en dat alles om het op een klein scherm te bekijken. Daarnaast waren de kosten om en live video stream op te zetten voorheen erg hoog, waardoor het moeilijk was

9

om dit rendabel te maken. Met de opkomst van de smart TV’s en 4G internet ziet Bosma meer potentie in de markt. Martijn Crama, co-founder van Music United, vraagt zich af of live video streaming wel van de grond kan komen. Er zit, volgens Crama, voor concertgangers heel veel waarde in ‘bij het moment’ zijn. Dit lukt niet via een stream. Crama stelt als kritiek punt, dat live video streaming alleen meerwaarde heeft als het getoonde materiaal een bepaalde exclusiviteit heeft. Een voorbeeld die hij noemt is na jarenlange stilte een optreden van Outkast, of een optreden van Coldplay waar een gloed nieuw nummer geïntroduceerd wordt. Daarnaast ligt de uitdaging, volgens Crama, in het hebben van voldoende uploadsnelheid bij de locatie. Er is erg veel mb aan uploadsnelheid nodig om de beelden kwalitatief en snel over te laten komen. Het doel van een live video stream moet, volgens Crama, het promoten van het daadwerkelijke concert zijn. Na het bekijken van een live video stream zal men meer gemotiveerd zijn om fysiek aanwezig te zijn bij het volgende concert. Het doel is vanuit dit perspectief het publiek te confronteren met: “Kijk eens wat je mist”. Dat gevoel. Daar zit de meerwaarde in, volgens Crama.

2.2 Gewenste situatie Voordelen Er zijn veel voordelen te noemen voor het live video streamen van concerten. Deze voordelen zijn naar voren gekomen uit deskresearch en interviews die zijn afgenomen onder de doelgroep. Opvallend is dat de voordelen die genoemd worden door de doelgroep verschillen per leeftijdscategorie. (Bijlage I.II analyse interviews doelgroep). De voordelen die het meeste een rol spelen wanneer men overweegt om een concert via live video streaming te bekijken zijn:  Het concert bijwonen wanneer het is uitverkocht;  Nieuwe artiesten ontdekken;  Het concert bijwonen dat in het buitenland wordt gegeven;  Er hoeft geen bestand gedownload te worden. Succesfactoren In vergelijking met andere best practices en de tips die worden gegeven, kan er over een succes worden gesproken wanneer de live video stream aan de volgende factoren voldoet. 1.

Het doel

Het is belangrijk om te duidelijk te hebben welk doel de live video stream heeft en wat er je hiermee bij je doelgroep wil bereiken.

2.

Voorbereiding

Door een goede voorbereiding wordt er rekening gehouden met (onverwachte) complicaties.

3.

Testen

De live stream moet getest worden. Dit kan gedaan worden door middel van een try-out

4.

Vindbaarheid

Het is van belang dat je doelgroep weet waar de live stream te vinden is.

10

Prestatie indicatoren Om na te gaan of de succesfactoren de prestatie daadwerkelijk verbeteren worden deze gemeten aan de hand van prestatie indicatoren. In het overzicht hieronder wordt er per succesfactor de prestatie indicator weergegeven. Succesfactoren

Prestatie indicatoren

Het doel

  

Voorbereiding

 

Testen

 

Duidelijk te vinden

 

Het doel is voor iedereen duidelijk, het is vastgelegd en kan door iedereen worden gelezen Het doel bepaalt welke verbindingen, bandbreedte, CDN e.d. worden ingezet Het doel wordt beïnvloedt door wat de kijkers belangrijk vinden.

Er zijn juiste voorbereidingen getroffen om de live stream goed te laten verlopen Er is rekening gehouden met onverwachte complicaties en deze kunnen direct worden opgelost.

Voorafgaand is de livestream uitvoerig getest Er heeft een try-out plaats gevonden.

De live stream is veel gepromoot De live stream moet zo makkelijk mogelijk te vinden zijn

11

Omgevingsfactoren Om na te gaan welke omgevingsfactoren een rol spelen bij het live video streamen van concerten, worden de kansen en bedreigingen in kaart gebracht.

Kansen   

Goede kabelinternetverbinding 4G verbinding Bereiken van nieuwe doelgroepen

Bedreigingen   

Terugloop kaartverkoop De verbinding kan slecht zijn Merchandise kan teruglopen

De komende jaren gaat de internetsnelheid fors omhoog. Het zal een downloadsnelheid bereiken van 4 Gbps tot 5 Gbps. Door de hogere resolutie zal het bekijken van de live video stream geen haperingen meer vertonen.

De kans dat de kaartverkoop van concerten kunnen teruglopen is aanwezig. Ondanks dat de terugloop van de kaartverkoop minimaal zal zijn, moet hier toch rekening mee worden gehouden.

Door de komst van de 4G verbinding is onderweg een livestream bekijken geen probleem meer. Momenteel is KPN de enige die een 4G dekking heeft over heel Nederland. Andere providers bieden een 4G dekking voor een (groot) deel in Nederland. (Bijlage deskresearch, afbeelding 2).

Door de opkomst van 4g internet en een hoge internetsnelheid op de computer, moet er rekening worden gehouden dat niet iedereen hierover beschikt. De livestream kan hierom eventueel haperingen vertonen en niet altijd even goed overkomen.

Door een concert live te streamen worden er doelgroepen bereikt die niet zo snel het concert zouden bezoeken. Door te zien wat ze missen zullen ze geneigd zijn om eerder een kaartje aan te schaffen voor het volgende concert.

Concertbezoekers zijn eerder geneigd om iets bij de merchandise tafel te kopen. Door de live video stream kunnen de inkomsten hiervan teruglopen.

12

3. Hoe komt de best practice tot stand? Bij het opzetten van een live video stream van uw concert zijn er verschillende werkwijzen mogelijk. In dit hoofdstuk zullen verschillende stappen worden gegeven voor de implementatie voor de bestpractice. Concreet wordt er beschreven hoe jij als artiest concerten het beste live via een videostream kan inzetten.

Voorbeelden van succesvolle cases Hoewel het live streamen van concerten tot nu toe nog niet van de grond zijn er wel verschillende voorbeelden te noemen waar concerten live via derde kanalen als tv en internet aangeboden werden. Denk bijvoorbeeld aan de televisieprovider Ziggo en hun eigen kanaal, kanaal 11. Zij bieden verschillende live concerten in de ZiggoDome aan op dat kanaal, op hun website en op de app ‘TV app’. In november vorig jaar werd de Zeeuwse Blof als eerste online live aangeboden door Ziggo. De band bestond die maand 20 jaar en het jubileumconcert werd gegeven in de ZiggoDome. Het concert zelf was compleet uitverkocht, met een verkoop van 17.000 bezoekers. Klanten van Ziggo die geen kaartje hadden bemachtigd konden thuis (of onderweg) meekijken via de televisie, laptop, tablet of smartphone. Een ander voorbeeld is Marco Borsato. Marco biedt zijn concerten live aan via een persoonlijke app voor de smartphone of tablet. Via de Marco Borsato app kan je als fan niet alleen concerten bekijken, maar ook foto’s, social feeds en video’s en foto’s van de artiest.

Bepaal het doel Uit het onderzoek is gebleken dat het van groot belang is dat je als artiest duidelijk een doel stelt wanneer je een concert online aanbiedt. Een live video stream kan verschillende doelen bevatten. Zo kan het de bedoeling zijn dat de livestream moet functioneren als inkomstenbron. Een live video stream kan ervoor zorgen dat de inkomsten uit merchandise kan verhogen. Een angst die echter heerst is dat het online live aanbieden van concerten een negatief effect zal hebben op de ticketverkoop. Volgens Crama zal hoogstwaarschijnlijk niet het geval zijn, omdat een live beleving niet te vervangen. Een voorbeeld hiervan is TedX, een bedrijf die conferenties aanbiedt over veel verschillende onderwerpen. De conferenties worden online live uitgezonden, maar toch worden de tickets nog steeds voor geld verkocht. Andere doelen van live stream kunnen bijvoorbeeld zijn, het verhogen van naamsbekendheid of het verbeteren van het fan engagement zijn. Als we kijken naar naamsbekendheid is een live stream van een concert voor een opkomende artiest handig. Het is moeilijk als beginnende artiest om mensen naar je concert te lopen. Uit onderzoek blijkt dat mensen eerder geneigd zijn om naar een concert te gaan na het zien van beelden van eerder optreden. Het doel engagement kan een goed doel zijn voor grote artiesten. Denk bijvoorbeeld aan Beyoncé. Haar kaarten waren binnen een half uur uitverkocht en veel mensen hebben geen kaarten kunnen bemachtigen. Voor die fans zou het natuurlijk fantastisch zijn als ze toch iets mee kunnen maken van het concert. Door de geïnterviewde fans is aangegeven dat een live stream nooit een vervanging zal worden van een echt concert, maar maakt wel een mooi alternatief als je er toch niet bij kunt zijn.

13

Auteursrechten Een ander punt waar je aan moet denken als je een live stream wilt opzetten zijn de auteursrechten. De auteursrechten op muziek zijn voor sommigen een ingewikkeld verhaal, want naast de gewone auteursrechten bestaan er in Europa ook naburige rechten. Beide rechten bepalen wie waar verantwoordelijk voor is. Als artiest heb je vaak zelf alle rechten, behalve als je onder een platenlabel valt. Een platenlabel is in het bezit van de naburige rechten en dat betekent dat zij de rechten hebben op alle producties. Denk hierbij aan cd’s en dvd’s, maar ook aan concerten. Als afhankelijke artiest, gecontracteerd bij een label, is het dus belangrijk dat je eerst overlegt met je platenlabel of een livestream kan worden uitgezonden.

Technische mogelijkheden Een livestream zet je niet zomaar op. Een livestream vraagt veel verschillende technische apparatuur. Kijk daarom eerst of de locatie waar je de stream wilt opnemen geschikt is. Is de datasnelheid voor het uploaden van je concert op de locatie snel genoeg en is de bandbreedte goed genoeg? Daarnaast is het ook belangrijk dat alle apparatuur aanwezig. Bedenk vooraf hoeveel camera’s er aanwezig moeten zijn en of ze allemaal bemand moeten worden. Heeft de locatie waar het concert wordt opgenomen niet genoeg camera’s en apparatuur kijk dan naar externe partijen die dit te koop of te huur stellen. Daarnaast is het van belang dat de uitzending qua beeld en geluid van goede kwaliteit is, het liefste HD. De meeste klachten van fans over een livestream gaan over het feit dat de kwaliteit slecht is of vaak vast loopt. Test daarom van te voren altijd de stream.

Sponsored of individueel uitzenden Als artiest kan je net als Marco Borsato individueel jou concerten aanbieden online. Als artiest draai jij of de platenmaatschappij op voor alle kosten van de stream. Als opkomend artiest is het daarom vaak moeilijk om een livestream aan te bieden van je concert. Een andere optie is het sponsored uitzenden van de video stream.

Waar ga je het plaatsen? Voordat je een concert online plaatst is het belangrijk dat je bedenkt waar je het gaat plaatsen. Het internet is een groot doolhof waar veel data verloren kan gaan, omdat het niet gevonden wordt. Als artiest kan je de live stream uitzenden op de eigen website, op de website van de platenmaatschappij of een aparte website. Als de stream wordt uitgezonden via de website, maak de website dan wel responsive. Veel video’s worden steeds vaker via de telefoon en tablet bekeken. Daarnaast zou je ook kunnen kiezen voor een app, zoals Marco Borsato. Een combinatie van de app en website is ook mogelijk. Een kanttekening aan de app is, dat het een extra stap is voor een gebruiker. Een app maken voor alleen de livestream wordt dan ook afgeraden. Marco Borsato heeft één app gecreëerd waar alles op gepost en verzameld wordt. Alleen op die manier is een app aan te raden. Als je een sponsored deal aangaat, wordt het concert vaak uitgezonden op een platform dat gekozen wordt door de sponsor. Hoewel het platform op zich niet heel veel uitmaakt is het van groot belang dat het wel gevonden wordt. Promoot je livestream dan ook veel via de eigen website, maar ook via social media. Een live stream dat online niet gevonden wordt, zal ook niet worden bekeken.

Hoe gaat het eruit zien? Als laatste stap is het belangrijk dat je bedenkt hoe de livestream eruit moet gaan zien. Hoeveel camera’s er gebruikt gaan worden, wat voor verschillende standen ze aan moeten nemen. Welke camera’s bemand of onbemand worden. Ook is hier de vraag of je een sfeerimpressie wil geven van het publiek, of alleen de acties op het podium wilt laten zien.

14

4. Platform voor live video streamen van concerten Het creatieve idee voor de muziekindustrie Tijdens het vooronderzoek is er een uitgebreide inventarisatie gedaan van de bestaande kanalen die op internet live video streaming van concerten aanbieden. Zo is er onder andere een kanaal van televisieprovider Ziggo, kanaal 11. Youtube streamt ook af en toe een live concert van een bekende artiest en op het klassieke vlak is het Concertgebouw een toonaangevende organisatie die online live klassieke concerten aanbiedt. Daarnaast zijn er nog vele andere (inter)nationale kanalen die live video streams van concerten aanbieden. Het is voor geïnteresseerden daarom nog niet altijd duidelijk waar zij deze diensten kunnen vinden en voor sommigen is deze mogelijkheid nog zelfs onbekend. Het idee van één groot platform zou kunnen dienen om hier meer overzicht in te creëren. Op dit platform zou men kunnen inloggen en zou zo alle live video streams van concerten van verschillende genres kunnen bekijken die op dat moment aangeboden worden. In 2000 is er een soortgelijk platform opgezet bekend als Fabchannel. Dit platform zond concerten die in Paradiso werden gegeven via een live video stream. Later werden concerten die in de Melkweg werden gegeven ook via een live video stream door Fabchannel uitgezonden. Helaas werd dit platform in 2009 uit de lucht gehaald. Eén van de redenen is dat de technologie op dat moment nog niet toereikend genoeg was. Wij denken dat anno 2014 een platform als Fabchannel wel zou slagen. De technologie is sindsdien erg vooruit gegaan en de mogelijkheden om een goede live video stream uit te zenden zijn aanwezig. De internetsnelheden zijn omhoog gegaan en de live video streams kunnen ook onderweg worden bekeken. Uit de interviews is gebleken dat de doelgroep, en dan vooral de jongeren tussen 18 – 25 jaar, bereid zijn om te betalen voor een live video stream van een concert.

15

Literatuurlijst Boeken Follansbee, J. (2004). Get Streaming! : Quick steps to delivering audio and video online. Oxford: Focal Press. Mack, S., Rayburn, D. (2005). Hands-on guide to webcasting : internet event and AV production. Oxford: Focal Press.

Internetsites 3 voor 12. (2009). Fabchannel stopt. Geraadpleegd op 23 april 2014, van 3voor12.vpro.nl/nieuws/2009/maart/fabchannel-stopt.html 3 voor twaalf. (2009). Het einde van Fabchannel: waar ging het mis?. Geraadpleegd op 23 april 2014, van 3voor12.vpro.nl/nieuws/2009/maart/fabchannel-was-te-vroeg-het-idee-te-revolutionair.html 4G dekking (2014). Vergelijk 4G dekking van alle providers. Geraadpleegd op 07 juni 2014, van 4gdekking.nl/ Apparata. (2013). Snelheid kabelinternet kan omhoog naar 10 Gbps. Geraadpleegd op 07 juni 2014, van apparata.nl/nieuws/snelheid-kabelinternet-kan-omhoog-naar-10-gbps-4026 Billboard (2013). EvntLive Co-Founders Talk Future of Live Concert Streaming at SXSW. Geraadpleegd op 16 mei 2014, van billboard.com/biz/articles/news/1551343/evntlive-co-founders-talk-future-of-live-concert-streamingat-sxsw Billboard (2013). Why Live Concert Streaming Has Yet To Take Off. Geraadpleegd op 16 mei 2014, van billboard.com/biz/articles/news/digital-and-mobile/5915586/why-live-concert-streaming-has-yet-totake-off BumaStemra (2014) Wat is het Auteursrecht? Geraadpleegd op 9 mei 2014, van bumastemra.nl/over-bumastemra/wat-is-auteursrecht/ Fast Moving Target. (2014). De toekomst van de muziekindustrie. Geraadpleegd op 15 juni 2014, van layergloss.com/webapp/1321/2926/#/page/6 Forbes (2013). Would You Skip A Concert If It Was Live-streamed? Geraadpleegd op 09 mei 2014, van http://www.forbes.com/sites/ericaswallow/2013/07/21/livestream-concerts/ Freemium Businessmodel. Information for business owners. Geraadpleegd op 07 mei 2014, van freemiumbusinessmodel.com/ Frankwatching. (2012). Livestreaming: omdat een TV niet in je tas past. Geraadpleegd op 07 juni 2014, van frankwatching.com/archive/2012/05/28/livestreaming-omdat-een-tv-niet-je-tas-past/#more-158865

16

Frankwatching. (2010). NextGen Advertising: adverteren naar tevredenheid. Geraadpleegd op 13 mei 2014, van frankwatching.com/archive/2010/07/22/nextgen-advertising-adverteren-naar-tevredenheid/#more65875 Hof van Justitie van de Europese Unie. (2014). Persbericht downloadverbod. Geraadpleegd op 13 mei 2014, van curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2014-04/cp140058nl.pdf Hypebot (2013). Live Concert Streaming - The Time Is Now [OP-ED]. Geraadpleegd op 16 mei 2014, van hypebot.com/hypebot/2013/03/live-concert-streaming-the-time-is-now.html Hypebot (2014). Want To Live Stream Your Music Concert? Here's An Overview Of Options. Geraadpleegd op 09 mei 2014, van hypebot.com/hypebot/2014/01/want-to-live-stream-your-music-concert-heres-an-overview-ofoptions.html Into gadgets. (2013). Top 5 audiotrends voor 2014. Geraadpleegd op 15 juni 2014, van intogadgets.nl/brandblog/top-5-audiotrends-voor-2014-volgens-denon Libema zakelijk. (2014). Trends en ontwikkelingen van muziekevenementen in 2014. Geraadpleegd op 15 juni 2014, van libemazakelijk.nl/blog/trends-en-ontwikkelingen-van-muziekevenementen-in-2014 Marketingfacts. (2013). Nederlanders steeds meer bereid te betalen voor video on demand. Geraadpleegd op 13 mei 2014, van marketingfacts.nl/berichten/nederlanders-steeds-meer-bereid-te-betalen-voor-video-on-demand Maxwell Group. 5 creatieve verdienmodellen. Geraadpleegd op 07 mei 2014, van maxwellplatform.nl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=8&cntnt01returnid=15 MuziekenRecht.nl (2014) Juridisch Advies; Auteursrechten Muziek. Geraadpleegd op 9 mei 2014 van muziekenrecht.nl/Auteursrechten-Muziek.html MuziekenRecht.nl (2014) Juridisch Advies; Naburige Rechten. Geraadpleegd op 9 mei 2014 van muziekenrecht.nl/Naburige-Rechten.html Overheid (2014). Wet en Regelgeving: Auteurswet 1902. Geraadpleegd op 09 mei 2014, van wetten.overheid.nl/BWBR0001886/geldigheidsdatum_09-05-2014 The Economist (2014). Live streaming concerts. Gigabyte gigging. Geraadpleegd op 09 mei 2014, van economist.com/blogs/schumpeter/2014/01/live-streaming-concerts The Wall Street Journal. (2012). When Freemium fails. Geraadpleegd op 12 mei 2014, van online.wsj.com/news/articles/SB10000872396390443713704577603782317318996?mg=reno64wsj&url=http%3A%2F%2Fonline.wsj.com%2Farticle%2FSB10000872396390443713704577603782317 318996.html USA Today (2013). Live and not near you: The streamed concert. Geraadpleegd op 16 mei 2014, van usatoday.com/story/tech/personal/2013/09/12/apple-itunes-festival-london-streamingconcerts/2761567/

17

VodNed. (2013). PWC: Video on demand groeit komende vijf jaar explosief in Nederland. Geraadpleegd op 13 mei 2014, van vodned.nl/pwc-video-on-demand-groeit-komende-vijf-jaar-explosief-in-nederland/ VodNed. (2013). Nieuwsbericht: Nederlandse video-on-demand diensten slaan handen ineen. Geraadpleegd op 13 mei 2014, van vodned.nl/nieuwsbericht-nederlandse-video-on-demand-diensten-slaan-handen-ineen/ Zakelijk.infonu.nl. (2011). Het Freemium verdienmodel. Geraadpleegd op 07 mei 2014, van zakelijk.infonu.nl/onderneming/88476-het-freemium-verdienmodel.html Ziggodome (2012). BLØF in Ziggo Dome live op TV te zien bij Ziggo! Geraadpleegd op 04 juni 2014, van ziggodome.nl/nieuws/162/BL%C3%98F-in-Ziggo-Dome-live-op-TV-te-zien-bij-Ziggo

Interviews Amatkarijo, J. Mondeling interview. Geraadpleegd op 09 juni 2014 Balk, N. Mondeling interview. Geraadpleegd op 09 juni 2014 Beek, L.C. van. Mondeling interview. Geraadpleegd op 06 juni 2014 Beek, A.S.L. van. Mondeling interview. Geraadpleegd op 06 juni 2014 Berg, C. van der. Mondeling interview. Geraadpleegd op 04 juni 2014 Booisma, D. Mondeling interview. Geraadpleegd op 07 juni 2014 Dijk, L. van. Mondeling interview. Geraadpleegd op 04 juni 2014. Gerding, N.W. Mondeling interview. Geraadpleegd op 06 juni 2014 Goedknegt, R. Mondeling interview. Geraadpleegd op 09 juni 2014 Heusden, D. van. Mondeling interview. Geraadpleegd op 07 juni 2014 Heijkoop, W. Mondeling interview. Geraadpleegd op 07 juni 2014 Huizen-Voorberg, H. van. Mondeling interview. Geraadpleegd op 03 juni 2014 Looije, R. Mondeling interview. Geraadpleegd op 06 juni 2014 Mentjox, H.J. Mondeling interview. Geraadpleegd op 08 juni 2014 Mentjox, H.P. Mondeling interview. Geraadpleegd op 10 juni 2014 Nienhuis, S. Mondeling interview. Geraadpleegd op 09 juni 2014 Otte, S.L. Mondeling interview. Geraadpleegd op 09 juni 2014 Ramp, M. Mondeling interview. Geraadpleegd op 10 juni 2014 Reineking, H. Mondeling interview. Geraadpleegd op 05 juni 2014

18

Rub, Abdul. Mondeling interview. Geraadpleegd op 07 juni 2014 Rub, Amir. Mondeling interview. Geraadpleegd op 07 juni 2014 Rub, H. Mondeling interview. Geraadpleegd op 07 juni 2014 Rub, S. Mondeling interview. Geraadpleegd op 05 juni 2014 Stoker, L. Mondeling interview. Geraadpleegd op 08 juni 2014 Stoter, R. Mondeling interview. Geraadpleegd op 09 juni 2014 Terra, C. Mondeling interview. Geraadpleegd op 08 juni 2014 Veenendaal, J. Mondeling interview. Geraadpleegd op 02 juni 2014 Vercouteren, J. Mondeling interview. Geraadpleegd op 02 juni 2014 Visscher, E.M.A. Mondeling interview. Geraadpleegd op 10 juni 2014 Ziel, W. Mondeling interview. Geraadpleegd op 08 juni 2014 Zielman, G. Mondeling interview. Geraadpleegd op 4 juni 2014

Videos Keycodemedia (2014/03/03). How to incorporate Social Media into a live streaming broadcast. [videobestand] Geraadpleegd op youtube.com/watch?v=sysT2u8382s&list=PLPSlLiJ7AtHf1fKmQwJGTNmsANeI0qPWd Streaming Media (2013/06/26). Best Practices for Live Streaming Production. [videobestand] Geraadpleegd op www.youtube.com/watch?v=yrNuu2nZLvc

19

Bijlagen I. Onderzoeksresultaten I.I Analyse interviews experts Expert 1: Martijn Crama o.a. oprichter van Music United & docent Music Management. We onderzoeken de waarde van live video streaming voor artiesten. Hoe een artiest live streaming in kan gaan zetten. Allereest is natuurlijk het meest interessante van dit stuk, hoeveel mensen gaan er geboeid zitten kijken thuis. En dan moet je denk ik toch een kwalificatie maken, dat als Outkast ergens gaat spelen sinds weet ik hoe lang en je streamt dat via Youtube dan heb je miljoenen viewers en dan kan je dat waanzinnig inzetten. Als ik nu Bells of Youth ga streamen van een gig die ze morgen hebben op stefany June dan denk ik dat alleen haar moeder kijkt om te zien of het wel goed met haar gaat. Dus die live streaming is denk ik wel heel erg gerelateerd aan de grootte van de artiest. Want probeer eerst maar eens de aandacht te krijgen dat mensen al uberhaupt naar je concert gaan. Laat staan dat ze dan ook nog thuis, ik bedoel kijk naar de wereld draait door en uitzendinggemist zoveel mensen zijn met zoveel bezig met zoveel andere prikkels en dingen. Het is heel moeilijk om iemand dan zo op een stoel voor skype of een videoschermpje neer te zettten en te gaan laten kijken op dat moment naar een concert dat plaatsvind. Dan moet je echt wel een grote naam hebben denk ik, wil je dat gaan doen. En heeft het meerwaarde als het live is? Zo'n gast, Chris Anderson, die heeft het boekje Free geschreven, en dat gaat alleen maar over gratis en het bussiness model gratis en die heeft ook allerlei dingen heel erg interessant voorgelegd. Als ergens een overvloed van is dan wordt het waarschijnlijk steeds meer gratis. Kijk maar hoe je vroeger een floppy disk 16kb 20 gulden voor moest betalen en nu heb je twee terrabite voor 100 euro dan zie je bijna dat die 16kb 0,000001 cent is geworden. Hetzelfde als we dat doortrekken naar de muziek daar is zo ongelofelijk veel aanwezig, zoveel Youtube filmpjes etc, dus het enige hoe die live meerwaarde kan zijn als er iets heel exclusiefs in zit. Waarvan je alleen op dat moment, bijvoorbeeld een set van een nieuwe plaat die nog niet uit is nog niet is verschenen en dat je die dan gaat spelen en dat je die dan eenmalig kan horen en dan pas over 3/4 maanden, dan wordt het interessant. Al helemaal als Coldplay dat doet, dan zit iedereen erop. Er moet een bepaalde exclusiviteit zijn op de momenten van live streaming. Ik vraag me af, de live beleving, laten we Tedix nemen, daar betalen mensen ongeveer 500 dollar voor een stoel voor waar dan ook ze in Amerika zijn. Ik weet de bedragen niet precies. Dan zitten ze daar en dan zijn ze live aanwezig bij die gasten die een kwartier zitten te ouwehoeren over een gaaf onderwerp. En het wordt gewoon live gestreamed en dan zit je voor 0 euro te koekeloeren. Maar waarom betalen al die gasten allemaal zoveel geld? Je wil er gewoon bij zijn, je wil braggen; ik was gewoon fucking bij Beyonce, jij niet, ik wel. Je moet je niet vergissen dat daar heel veel waarde in zit van bij het moment zijn. Ik was erbij toen Paul Mccartney toen hij de Beattle tour weer ging doen in het Gelderdome. Als ik dat live heb gezien of op dvd heb gezien is dat toch anders.

20

Dus je denkt niet dat het de kaartverkoop zal beïnvloeden? Nee en sterker nog ik snap echt niet waarom Fabchannel kapot is gemaakt door de muziekindustrie, dat is echt één van de meest stomme dingen, maar de muziekindustrie is alleen maar stomme dingen aan het doen, ze is alleen maar de consument tegen aan het werken in plaats van mee aan het denken. Want ik denk als ik op Fabchannel iets zie of iemand linkt ernaar en zegt wow moet je kijken hoe ze hier uit hun plaat gaan en ik zie dat, dat de kans veel groter is dat ik een ticket ga kopen dan dat ik denk ik ga het de volgende keer helemaal live stream bekijken. Ik denk dat het eerder mensen beweegt op tickets te gaan kopen. Dat zou ook voor jou de meerwaarde zijn volgens jou? Ja, kijk eens wat je mist. Dat gevoel. Daar zou de meerwaarde inzitten maar wel bij grote artiesten. Is het volgens jou mogelijk om een concert live te streamen, technisch gezien maar ook qua auteursrechten? Dan kom je op een heel interessant wrijvingspunt. Het is heel erg mogelijk als je dat met independent artiesten doet, die zijn gewoon veel innovatiever en vrijer om hun shit gewoon te doen. Maar het wordt heel moeilijk zodra je met major labels / platenmaatschappijen zit, want die zitten meteen met hun dikke billen op alles wat ook maar enigszins geld zou kunnen opleveren of wat ze dan zouden kunnen missen. En het is nogal wiedes dat Rihanna enzo bij major platenlabels zitten, dus die zullen veel moeilijker doen over dit dan indies en die hebben dan weer misschien net een iets te kleine following om dit te doen. Dus daar zit echt zo'n wrijvingsvlak. Alhoewel je moet je ook niet vergissen dat een hele hoop bands in de underground kunnen echt belachelijke followings hebben, je hebt allemaal hele gekke muziekstromingen zoals Croud en hele vreemde metals enzo en dan kan je in Arnhem een concert geven en dan komt 2000 man vanuit Rusland, Finland, Spanje naar Arnhem om dat concert te zien. Daar zou het ook nog wel heel interessant kunnen zijn omdat niet iedereen erbij kan zijn. En qua is het technisch mogelijk, jazeker want het gaat super hard. Ik heb ook een keer opgetreden met stefany june, en toen waren alle bandleden op een andere plek en die hebben toen met z'n vijven een concert gespeeld dat je zo screen kon kijken en dat alles synchroom liep. Dat is een jaar geleden en dat kon. De complicatie zit voornamelijk in de auteursrechten? Ja en ik denk dat het probleem zou kunnen zitten in de uploadsnelheid van de locatie. Want Fabchannel was echt super gaaf qua streaming super helder beeld maar dan heb je wel ik weet niet hoeveel mb aan uploadsnelheid nodig om dat ook zo bij mensen thuis te krijgen. Als je dat met je eigen modem van Ziggo gaat doen krijg je al die vlekken en dan is het meteen over. Dus daar is ook nog wel een hobbel te nemen en de auteursrechten ja. Wat zou het doel moeten zijn van live video streaming? De inkomstenbronnen zijn echt lastig op dat vlak. Als je dat zou vergelijken met Netflix, iemand heeft een keer verteld, invloedrijk mannetje, als je voor 8 euro per maand de hele filmcatalogus, seriecatalogus ter wereld kan koekeloeren, als je dan kijkt hoeveel dat in de portemonnee van de filmmakers oplevert dan kan je eigenlijk die content niet meer maken, maar het is wel wat de markt vraagt. En hetzelfde hier, je zou een model moeten hebben dat je gratis kan kijken ala Spotify en dat doet goed voor je reputatie. En dat je met een premium model, dat je denkt ik heb te weinig levels ik kan niet verder en ik wil het gewoon houden, dan krijg je daar ook extra mogelijkheden bij. Dus het bussiness model achter live stream is wel pittig hoor, dat is echt een uitdaging. Als je daar iets gaafs weet te verzinnen, in dit onderzoekje een leuke suggestie kan doen. Hoe denkt je over de pay-per-view versie? Ik weet nog dat ik met een vriend van me op de bank zat en dat ik echt even de finale van de Amstel Cup beker finale wilde kijken en dat je dan wel even bereid bent om geld neer te leggen. Maar het is niet zozeer een wedstrijd muziek. Het is niet zo van als ik het nu niet ziet weet ik niet of de Championslegue wordt gewonnen door Real Madrid. En dat is bij muziek gewoon niet het geval, als

21

ik nu niet kijk dan mis ik het, want ze komen misschien nog een keer langs. Ik vind het lastig om met pay-per-view en bussiness modellen iets te verzinnen. Ik zie niet zoiets als daar zit het hem in. Wat ik er wel bij kan toevoegen. Dat is misschien wel leuk qua bussinessmodellen. Daar ben ik helemaal verliefd op al twee a drie jaar en ik snap werkelijk waar niet waarom het niet de grootste hit is ever en dat heet Fledder. Als je een Fledder account hebt, en op die account kan je gewoon geld zetten per maand, een cent of gewoon 100 piek en dan wordt dat iedere maand ieder jaar van je bankrekening afgeschreven. Dan ga je surfen en dan zie je een vette foto en die like je op Instagram of Spotify of Facebook en elke keer zit daar Fledder achter en die registreert dat. En aan het einde van de maand kijkt hij dan naar alles wat je hebt gefledderd en dan heb je die euro die je hebt neergezet dan deelt hij die over alles wat je hebt gefledderd. Zo kan je alle creative content online kan je dus fledderen maar ook wat je ook maar kwijt wil een eurootje aan die mensen kwijt. Maar dan heeft iedereen wel een Fledder account nodig en daar is het hele ding dat instort want niemand weet er iets van af. Maar die micro payments zelf iets willen bijdragen, een soort croudfunding achtige vibe, vind ik wel de meeste mogelijkheden liggen. (voorbeeld Radiohead mag zelf bepalen hoeveel geld je geeft) Ik heb met de merchandise van Ruby Q dat meteen uitgeprobeerd. De ander laten bepalen wat het waard is, heel interessant, heel veel risico maar wel een interessant businessmodel. Als het allemaal kan en werkt, hoe zou je het concert dan het beste kunnen promoten? Offline een concert promoten is best wel pittig, om met flyers enz., mensen besteden daar weinig aandacht aan. De nieuwsbrief werkt het beste merk ik. Mensen die zich vrijwillig hebben ingeschreven om op de hoogte te blijven van jou en het heel interessant vinden wat je doet, die nieuwsbrief ben ik wel achter, één mailing eruit en meteen is het volgeboekt. Zou dat ook iets voor ons zijn? Zodra ze niet naar het concert kunnen zijn ze wel weer degene die het weer het meeste gaan Twitteren van tof jongens.

Expert 2: Rens Bosma manager brand partnerships bij het muziek label Universal Music Group Uit ons vooronderzoek is gebleken dat live video streaming van concerten op dit moment nog minimaal ingezet wordt. Is Universal daar wel mee bezig? Ja wij zijn hier toevallig actueel best wel veel mee bezig. Omdat we een deal met KPN hebben waarmee wij hen helpen met het activeren van hun Spotify propositie. Zij bieden als enige telecom partij een bundel aan met Spotify. Die propositie willen zij heel erg promoten, met artiesten en muziek etc. Sinds kort hebben zij 4G, dus wordt het heel interessant om onder andere op mobiel live streamen van concerten aan te bieden. Waarom is het voorheen niet van de grond gekomen? Mensen moesten thuis kijken naar hun stream via de laptop. Dat vinden mensen toch niet erg prettig. Een laptop wordt niet vaak gebruikt als TV. Nu met 4en de smart televisies wordt het steeds interessanter als artiest om concerten live te streamen. Ook op je telefoon is het nu mogelijk om een live video stream te bekijken. De kosten waren voorheen te hoog om een rendabele stream op te zetten. Nu zullen de views waarschijnlijk zo verhogen dat het wel interessant is. Daar geloven we wel in. De output, het aantal mensen die gaan kijken, wordt steeds groter.

22

Zouden jullie dat bijvoorbeeld aanbieden in een app? Hoe een merk dat zelf zou willen. Een app is een goed voorbeeld, maar ik zou het niet doen in een app die je daar specifiek voor uitbrengt. Dan moeten mensen die app nog apart downloaden en dat is dan weer een extra stap. Dat zijn extra barrières. We kunnen beter zeggen we bouwen een aparte website op en dan kunnen de mensen met een link de stream afspelen.

Expert 3: wil graag anoniem blijven Oprichter van een organisatie die evenementen kan voorzien van live streaming. Doen weinig met artiesten, denk meer aan watch partys. Waarom is het tot op heden nog niet van de grond gekomen, volgens u? Fans hebben naast interesse in de content een emotionele band met artiesten. Er zitten veel meer emoties bij. Halen minder voldoening uit een livestream dan een echte aanwezigheid op een concert. Is het volgens u mogelijk voor artiesten om een concert live online aan te bieden? (technisch, maar ook in het rechtensysteem) Ja qua techniek kan het, daar hebben we al vele voorbeelden van kunnen zien. Zo uit mijn hoofd heeft Coldplay dat weleens gedaan en Beyonce. Dat zijn dus wel echt de grotere artiesten. Qua rechten zullen het de platenmaatschappijen zijn die de rechten hebben over de content die gemaakt wordt tijdens een concert. Dus wanneer er een live stream van het concert zou worden uitgezonden dan hebben zij de rechten. Dus technisch kan het en als het om de rechten gaat is het aan de platenmaatschappijen of als een artiest die niet heeft is hij vrij om zelf deze keuze te maken. Hoe zou live video streaming van concerten volgens u ingezet moeten worden? Gevoel brengen in een ruimte. Denk aan watch partys. Welk verdienmodel zou het beste zijn in u ogen, pay-per-view, freemium of pay what you like? Het pay what you like model is niet geschikt als businessmodel voor een live stream van een concert. Hierbij speelt een rol dat er toeschouwers moeten zijn. Wanneer iemand achter zijn computer zit en niemand ziet of hij meer of minder geeft, zijn mensen vrij snel geneigd om minder te geven denk ik. Ik denk dat het zou gaan tussen het pay-per-view of het freemium model. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het kan bijdragen aan de band tussen de artiest en de fan. Je komt als artiest sympathieker over omdat je een alternatief biedt voor een fan die niet naar je concert kan komen omdat hij of zij het geld niet heeft, niet kan komen door fysieke redenen of omdat de kaartjes al uitverkocht zijn. Ook is het een nieuwe inkomstenbron. Als je het goed weet in te richten kan het ook een inkomstenbron zijn maar ik denk niet dat dat de voornaamste reden moet zijn om een concert online aan te bieden. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? De voldoening is minder dan wanneer een fan echt aanwezig is bij het concert. Ook zou een nadeel de verbinding kunnen zijn. Je moet voldoende internetsnelheid hebben. Welke meerwaarde zou het live video streamen van concerten hebben voor artiesten? Zoals ik net zei het kan bijdragen aan de binding van fans. Zo kan je ook nieuwe doelgroepen bereiken die normaal niet naar een concert zouden komen.

23

Welke effecten heeft live video streaming van concerten volgens u op de huidige situatie van concerten (denk aan gevolg op ticketsales, merchandise etc.) In de ervaring die ik heb met online streaming van events heb ik zelf nooit een negatief verband gezien tussen de kaartverkoop en het streamen. Ook heb ik dat nooit teruggekregen van de organisatoren. Heeft live video streamen van concerten volgens u een toekomst? (Wordt het net zo normaal als streamen van muziek bijv.) Ik denk dat we het live streamen van een concert wel steeds vaker gaan zien in de toekomst. De drempel van de internetsnelheid is met 4G natuurlijk al overgekomen. Mensen kunnen nu dus ook onderweg kijken etc. Wanneer de platenmaatschappijen en de artiesten ook echt de waarde gaan inzien van het inzetten van dit medium staat er niets meer in de weg.

24

I.II Analyse interviews doelgroep Leeftijdscategorie 16 – 25 jaar Ben je bekend met live video streamen? (Sanna) Nee (Samira) Ja, wel eens een band gestreamd dat een concert gaf in de melkweg. (Juliën) Ja, ik heb weleens een concert gestreamd. (Jesper) Ja (Heleen) Nee. Ik kijk wel eens op youtube een live concert terug maar dat is dan natuurlijk niet live… ik heb nog nooit een concert gezien live. (Dick) Ja (Madelon) Amper, maar ik ken het wel. (Caitlyn) Ja, ik gebruik het zelfs af en toe. Maak je wel eens gebruik van een live video stream? (Sanna) Nee (Samira) Ja, via ITunes Festival. Je kunt die app downloaden en dan hebben ze maand lang elke dag optredens van artiesten waaronder grote artiesten. Daarnaast vindt zij het leuk om radio live video streamen en dan vooral wanneer er ook echt iets te ‘bekijken’ valt. Bijvoorbeeld met serieus request op 3fm of wanneer Beelen het record radio maken ging verbreken. Ook kijkt zij af en toe naar 101 tv via een video live stream. (Juliën) Ja (Jesper) Ja, af en toe om live league of legends wedstrijden te kijken. Dit is zo een 1 à 2 keer per maand. (Heleen) Nee dus. (Dick) Heel af en toe. (Madelon) Nee, niet echt (Caitlyn) Doe het niet heel vaak maar bijvoorbeeld met Coachella of Glastonbury doe ik het wel. En zeker bij alle Fashionweeks die er zijn. Die modeshows daar blijf ik speciaal voor thuis Ga je wel eens naar een concert? (Sanna) Ja, dat verschilt ongeveer 4/5 keer per jaar. (Samira) Ja, één keer per twee/drie maanden. Tot een jaar geleden bezocht zij vaker een concert, namelijk minimaal één keer per maand. (Juliën) Ja, soms een paar keer in de maand, maar soms ook een paar maanden niet. (Jesper) Hij gaat niet vaak naar een concert. (Heleen) Ja, wel eens! Ik zou zeggen, 1 keer per jaar! Zo ben ik naar Alicia Keys en Rihanna geweest afgelopen jaren. (Dick) Ja dat doe ik wel redelijk vaak. (Madelon) 1 a 2 keer per jaar. (Caitlyn) Af en toe Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? (Sanna) Soms (Samira) Ja, zij heeft dvd’s van concerten. Je kan zo vaak kijken als je wil en elke keer valt iets anders op. Je kunt op deze manier toch een concert meemaken terwijl je niet bij het ‘grote spektakel’ bent geweest. Daarnaast is het fijn dat je alles kunt zien en niet tegen de rug van de persoon die voor je staat aankijkt. (Juliën) Soms, niet op dvd maar dan op televisie. (Jesper) Ja, van artiesten of bandjes waar hij graag naar luistert koopt hij weleens een opgenomen concert op dvd. Ook festivals die op tv worden uitgezonden kijkt hij soms. (Heleen) Ja, nou via youtube dus. Ook heb ik wel eens een DVD gekocht, maar dit was zo´n 2 jaar geleden. Nu zou ik het downloaden of op mijn tv via youtube terug kijken, groot beeld en hoge

25

kwaliteit. Nee ik heb geeneens een DVD speler; dus ik zou geen DVD meer kopen. Wanneer er een concert op TV is en ik vind de artiest gaaf dan zou ik het ook zeker bekijken. (Dick) Heel af en toe heb ik dat wel eens bekeken. (Madelon) Ja dan koop ik een dvd of ik kijk het via uitzending gemist. (Caitlyn) Via Mtv wel eens. Ik heb ook wel eens optredens van Robbie Williams op Veronica gekeken. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? (Sanna) Ja (Samira) Ja, zij heeft ITunes festival, Pinkpop en een concert dat in de Melkweg werd gegeven via een live video stream bekeken. (Juliën) Ja ik heb weleens een concert live gezien via mijn computer. (Jesper) Nee. Dit vooral omdat hij vooral voor de beleving naar een concert zou gaan (Heleen) Ja! Zo heb ik concerten van Michael Jackson en Beyonce bijvoorbeeld terug gekeken, dat vind ik heel gaaf. Vooral wanneer de kwaliteit goed is; anders zou ik het wel minder doen. Ook kijk ik wel eens ‘stukjes’ van concerten wanneer ik benieuwd ben naar de live uitvoering van een bepaald nummer van een artiest. Of om te checken of ze live ook zo goed zijn. (Dick) Jah, onder andere pinkpop vorig jaar een een tijdje terug een concert van Kasabian. En nog wel een paar. (Madelon) Nee (Caitlyn) Zeker. Coachella en Glastonbury dus. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? (Sanna) Als ik heel graag naar een concert wilde, maar er geen kaarten meer waren. Of als ik mij verveel. Als ik zin heb in een live concert in plaats van het album. (Samira) Zij zou gebruik maken van live video stream als zij het kaartje niet kan betalen of niet de gelegenheid heeft om erbij te kunnen zijn. Bijvoorbeeld als zij druk is met school. Zo kan zij via de live stream er toch bij zijn en tegelijkertijd bezig zijn met school. (Juliën) Als het concert ver weg is, of als het uitverkocht is. (Jesper)Hij zou nooit gebruik maken van het live video streamen van concerten. (Heleen) Wanneer ik niet bij een concert kan zijn, wanneer ik het te duur vind. Ik heb het dus nog nooit gedaan. Ik zou het wel tof vinden wanneer het zou kunnen. Ik kan me niet voorstellen hoe zo iets gaat. Zou je dan ook moeten betalen om live mee te kunnen kijken? Lijkt me wel. Ik zou het eigenlijk wel tof vinden om dat te kunnen!! Heb er dan ook geld voor over! Ik zou er wel rond de 20 tot 40 euro voor over hebben om bijvoorbeeld Beyonce als nog live mee te kunnen maken! (Dick) Als ik thuis ben, even niks te doen heb en me verveel. Soms zou ik het gebruiken als achtergrond muziek. (Madelon) Als ik er graag naar toe zou willen, maar ik vind het te duur of het is uitverkocht (Caitlyn) Als ik super graag ergens naar toe zou willen maar de kaarten binnen 1 minuut uitverkocht waren. Of als er niemand mee wilde naar het concert. (Lees: Beyonce, Lady Gaga, Young the Giant) Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? (Sanna) Als ik er fysiek niet bij kan zijn door een verkoudheidje. Of als ik arm ben. Maar anders natuurlijk niet, omdat de beleving niet te vergelijken is. Het is veel vetter als je er echt bent dan via een scherm. (Samira) Nee, het is een goed alternatief wanneer je niet in de gelegenheid bent om er bij te kunnen zijn maar het is geen vervanging. Het is niet leuk voor de artiest wanneer er minder publiek aanwezig is. Iedereen die het concert bezoekt komt voor hetzelfde en daardoor hangt er een bepaalde sfeer. Het publiek geeft een bepaalde energie aan de artiest en deze geeft de artiest weer terug aan het publiek. Het enthousiasme komt van twee kanten en deze beleving heb je niet wanneer je thuis achter je scherm aan het meekijken bent. (Juliën) Het is leuk om live te kijken als je er niet bij kan zijn, omdat het bijvoorbeeld aan de andere kant van de wereld is. Maar je mist toch de sfeer die daar hangt en je ziet niet alles op scherm.

26

(Jesper) Nee. Hij bezoekt een concert voor de beleving, een live video stream kan deze niet vervangen. (Heleen) Nee. Nee de hele sfeer waar mensen in zijn beleef ik dan niet. Daarnaast wil je er gewoon bij zijn. Niet alleen om het verhaal, maar puur omdat je gewoon even in de omgeving wilt zijn waar jou favoriete artiest dan ook is. Dat is toch super gaaf. Niet te vergelijken met een –vanaf je bankconcert. Dat overweldigende geluid en de hele vibe waar mensen in zitten, dansen, etc, dat is veel toffer dan een live video stream video. (Dick) Nee, sowieso niet. Bij een concert voel je de bas van de boxen op je borstkas, sta je tussen zweterige medetoeschouwers en heb je sociale interactie met mensen die van dezelfde muziek houden. Dit alles draagt bij aan een totale ervaring. Ook hebben menselijke ogen een grotere kijkhoek dan de gemiddelde camera die gebruikt wordt. Dat is iets waar ik me bij live streaming soms beperkt door voel. Wanneer je live kijkt kan je alleen zien wat de producer wil dat je ziet en dat is vaak opgeleukt en minder echt. (Madelon) Dat zou ik niet weten. Denk toch dat de ervaring anders is als je fysiek er bij aanwezig bent. (Caitlyn) De sfeer ontbreekt dan natuurlijk altijd, dat is sowieso jammer. Maar het zo een goede tweede zijn. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Wat vind je een redelijke prijs voor een live video stream van concerten? (Sanna) Ja, maar niet hetzelfde als een concertkaartje. Misschien de helft. (Samira) Ja, als het een van mijn lievelingsbandjes is. 5 euro, afhankelijk van de artiest en wat het kaartje voor het concert kost. Als het kaartje bijvoorbeeld tussen de 10 en 25 euro kost dan is zij om vijf euro te betalen. (Juliën) Ja, als ik het echt wil/moet zien wel. Als het een exclusief concert is. (Jesper) Nee. 10 euro per maand. (Heleen) Ja! Zoals ik al zei, rond de 20 tot 40 euro zou ik er wel voor over hebben. (Dick) Niet echt. Ik vind dat een beetje jammer van het geld. Dan kan je net zo goed wachten tot het op youtube staat omdat dat niet veel verschilt. Je kijkt naar media content, en of dat nou live is of dat je het een jaar later kijkt het blijft binnen het kader van je beeldscherm. (Madelon) Ja, als het echt graag wilt zien wel. Waarschijnlijk het hoogste is 10 euro ofzo. (Caitlyn) Ja, Ik denk een kwart of iets minder dan een kwart dan het kaartje van het concert, mits de videokwaliteit en de camerastandpunten heel goed zijn. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? (Sanna) Freemium model, maar alleen als ik dan onbeperkt concerten kan kijken. (Samira) Achteraf betalen vindt zij niets. Het freemium account spreekt haar het meest aan. Zij vindt wel dat wanneer dit betalinssysteem gehanteerd wordt, alle concerten wel op één platform te vinden zijn of dat dit platform de links naar de site waar de stream te vinden is. Het moet zo gemakkelijk mogelijk zijn anders haken mensen snel af. (Juliën) Pay-per-view (Jesper) Freemium, zodat je er altijd gebruik van kunt maken. (Heleen) Pay per view vind ik het meest relaxed; dat zou bij mij passen. Ik zou niet weten hoe vaak ik het zou doen, dus houd ik het liever safe. Ik hoop wel dat er dan geen reclame bij zit enzovoort; het moet dan wel zo echt mogelijk zijn! Bij een live concert word je ook ten allen tijde vermaakt en dat wil ik dan bij de pay per view ook! (Dick) Als ik er voor zou moeten betalen zou ik voor freemium gaan. Stel dat ik dan eens iets wil laten zien aan iemand anders of als ik er nog eens naar wil kijken kan dat gewoon voor een vast bedrag. Van pay-per-view zou ik alleen maar stress krijgen en niet genieten van het moment omdat ik weet dat het geld kost en dat het zo voorbij zal zijn. (Madelon) Pff, geen idee. Zolang het via iDeal kan, zou het makkelijkste zijn. (Caitlyn) Ik denk pay-per-view maar heb geen ervaring met beide.

27

Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? (Sanna) Ik zou alsnog gaan als dat kan voor de beleving. (Samira) Afhankelijk van hoe druk zij is. Wanneer zij druk is dan blijft zij thuis. Mocht zij niet druk dan gaat zij uiteraard naar het concert. Het fysieke is nog altijd leuker. Hetzelfde geldt voor muziek kopen, zij vindt het leuker om een cd te kopen wanneer zij de band echt goed vindt. (Juliën) Ja ik zou alsnog gaan. (Jesper) Hij zou dan alsnog naar het concert gaan. (Heleen) Ik zou als nog naar het concert gaan, altijd aantrekkelijker! Maar wanneer ik de kaartjes niet heb kunnen bemachtigen zou ik er super graag online naar kijken en er dus ook geld voor over hebben. (Dick) Dan zou ik alsnog naar het concert zelf gaan. Het eenzaam kijken op je kamer kan niet tippen aan het samen gevoel en de geluidskwaliteit van een concert. (Madelon) Ik denk dat ik voor de ervaring altijd zelf wel naar een concert zou willen gaan. Voor mensen die het misschien mentaal of fysiek door een bepaalde beperking er niet bij kunnen zijn omdat hij te druk is ofzo. Kan ik me voorstellen dat dit een uitkomst is. (Caitlyn) Sowieso als ik kan, heen gaan. Sfeer is onmisbaar. Maar het niet geplet staan tussen fangirls is natuurlijk een voordeel. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? (Sanna) Dat maakt mij niet uit. (Samira) Ja, het is leuker. Als je dingen terug kijkt via een uitzending of een dvd kan er aan gesleuteld zijn. (Juliën) Alleen bepaalde shows misschien, die meer betekenen dan de rest van een tournee. Dat er dan één gestreamd wordt zou goed zijn, maar niet dat je iedere avond zou kunnen kijken. (Jesper) Nee (Heleen) Ja! Toch een gaaf idee dat anderen dan wel in die sfeer zitten en daarbij, omdat het live is, is het ‘echter’. Wanneer dingen fout gaan zul je dat ook zien. En dat vind ik wel menselijk en tof. (Dick) Jah. Je maakt dan ook de artiesten eens in het echt mee. Soms wordt een beeld van hen behoorlijk bijgesteld wanneer ik ze live gezien heb. (Madelon) op dit moment niet (Caitlyn) Ja, je kan het zien op het moment dat het gebeurt. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? (Sanna) Je hoeft nergens heen. Je wordt niet dood gedrukt door de menigte. Je bent geen geld kwijt aan eten en drinken. Het kost minder tijd, je hoeft niet heen en terug. (Samira) Bij een concert kunnen zijn, wanneer je eigenlijk niet kan. Kosten en (reis- en wacht-) tijd besparen. (Juliën) Dat er dus toch de mogelijkheid voor mensen is de show 'bij te kunnen wonen' als het niet mogelijk is om het live mee te maken op locatie. (Jesper) Wanneer het concert is uitverkocht, dan is er altijd nog de mogelijkheid om live te streamen. (Heleen) Voordeel is dat je tegelijkertijd mee geniet met het grote publiek, verder zie ik niet grote voordelen. (Dick) Je kan wanneer je verhinderd bent toch later zeggen dat je er een soort van bij was. Niet fysiek maar in gedachten. En wat ook als voordeel gezien kan worden is dat je de deur niet uit hoeft. (Madelon) Toch het gevoel hebben dat je erbij bent geweest. (Caitlyn) Geen geplet tussen alle personen en niet ver lopen naar het bier of ander drinken en ook daar staan geen rijen voor. En een schoon toilet wat altijd tot je beschikking is. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? (Sanna) De charme van naar het concert gaan is weg. De spanning tijdens de opening is er niet. (Samira) Je mist de sfeer. Het gevoel dat je hebt wanneer je er fysiek bij bent. Bij kleine bandjes kun

28

je ze ontmoeten. Je kunt geen kijkje nemen bij de merchtable. (Juliën) Misschien alleen voor de artiesten dat minder mensen naar de show toekomen omdat ze ook makkelijk thuis voor waarschijnlijk minder geld het ook live kunnen zien. En dat je natuurlijk niet alles kan zien via een stream omdat je maar vanuit één camera hoek de show ziet. (Jesper) Concerten gaan misschien minder verkopen. Niet dezelfde beleving . (Heleen) Er is geen nadeel aan wat mij betreft! Zolang er maar geen reclame tussen door is, dan gaat het hele live idee weg en dat is niet tof. (Dick) Het geeft een minder echt beeld van een optreden. Alleen je kijk- en gehoorzintuigen worden geprikkeld. Voor een totale ervaring wil ik ook mijn reuk-, warmte- en tastzintuigen kunnen gebruiken. (Madelon) Het toch misschien vastlopen van het internet. Verbinding die traag is. (Caitlyn) Internet-uitval of als er slechte camera’s/camerastandpunten worden gebruikt. Eeuwig frustrerend dat.

Leeftijdscategorie 26 – 35 jaar Ben je bekend met live video streamen? (Desi) Ja (Harro) Zeker, grote aankondiging event worden via YouTube uitgezonden. Zo ken hij het. (Richon) Ja (Sandra) Ja (Caroline) Nee (Robbin) Nee (Niels) Ja, op zich wel bekend mee, TedX enzo bedoel je toch? Maak je wel eens gebruik van een live video stream? (Desi)Nee, niet echt. Zij denkt er niet over na dat die mogelijkheid bestaat. (Harro) Hij kijkt eigenlijk alleen voor het bekijken van Aankondigingen van nieuwe producten, zoals de Samsung evenementen. (Richon) Nee, waar kan je dat vinden? Oja weleens een fetival via Youtube gekeken. (Sandra) Nee (Caroline) Nee (Robbin) Nee (Niels) Nee Ga je wel eens naar een concert? (Desi) Nee, nooit. (Harro) Incidenteel (Richon) Ja regelmatig. Maar vooral festivals. (Sandra) Ja (Caroline) Ja (Robbin) Vroeger wel vaker, nu niet echt meer (Niels) Ja, best wel vaak. Concerten en festivals Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? (Desi) Vroeger bekeek zij nog weleens een concert via een dvd, maar tegenwoordig doet zij dat niet meer. Zij vind het leuker om andere dingen te bekijken of een muziekzender op te zetten. (Harro) Regelmatig als achtergrondmuziek en afleiding overdag (hij heeft een paar dvd’s) (Richon) Ja niet op dvd maar wel op televisie. (Sandra) Ja af en toe op televisie als er iets voor is. (Caroline) Ja (Robbin) Niet via dvd of tv, wel via Youtube (Niels) Heb je mijn collectie niet gezien? Ja ik kijk regelmatig via een DVD en tv. Vorige week nog de compilatie van Metallica op Pinkpop gekeken.

29

Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? (Desi) Nee, nog nooit. (Harro) Nee. (Richon) Ja (Sandra) Nee (Caroline) Nee (Robbin) Nee (Niels) Ja, van het weekend voor Pinkpop. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? (Desi) Als zij de artiest heel boeiend vindt. (Harro) Als het in/op een waanzinnig podium zou zijn, dan zou hij dat graag willen zien, bijvoorbeeld Madison Square garden. Als hij ontzettend benieuwd zou zijn naar hoe een artiest live is, zonder de volle mep te betalen. (Richon) Uitverkocht, te ver weg, er te laat achterkomen. (Sandra) Het lijkt mij wel leuk om op te zetten op de achtergrond. Niet om geboeid een uur alles te volgen. (Caroline) Als ik deze heel graag wil zien. (Robbin) Als ik een artiest heel graag wil zien en kan er niet bij zijn. (Niels) Als ik geen geld heb voor een kaartje, maar eigenlijk wel de tijd heb om het te zien. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? (Desi) Nee, live is leuker omdat je dan de gezellige sfeer kan voelen. (Harro) Nee, het is niet echt een vervanging, de echte ervaring en sfeer kan je niet vangen met beeld. Maar het komt wel het dichtst in de buurt van zo’n ervaring (Richon) Nee komt niet in de buurt van een echt concert. Maar betere optie dan helemaal niets zien. (Sandra) Niet echt een vervanging maar wel een mooi alternatief. (Caroline) Nee geen vervanging, de sfeer en het gevoel krijg je niet via een stream. (Robbin) Nee, nooit (Niels) Nee, natuurlijk niet. Je kan niet in je eentje een moshpit starten in je woonkamer. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? (Desi) Nee. (Harro) Uiteraard, wel artiest en podia afhankelijk. (Richon) Dan moet ik het wel heel graag willen zien (Sandra) Ja, maar niet teveel. (Caroline) Nee (Robbin) Nee (Niels) Nee, de reden dat ik naar een stream zou kijken zou zijn als ik geen geld heb voor een kaartje. Dan wil ik niet betalen voor een stream. Wat vind je een redelijke prijs voor een live video stream van concerten? (Desi) Zij kan zich niet bedenken wat zij een redelijke prijs zou vinden voor de live video stream van concerten. Zij vindt het niet de moeite waard om ervoor te betalen. (Harro) Voor Nederlandse artiesten is hij bereid voor bijvoorbeeld Marco Borsato in de ZiggoDome tot 5 euro te betalen. Maar voor de Handsome Poets in Paradiso, nog geen 50 cent. (Richon) (Sandra)(Caroline)(Robbin) (Niels) –

30

Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? (Desi) Dat maakt haar niet uit. (Harro) Hij vraagt zich überhaupt af of de ‘kleine’ gelegenheden hier wat aan hebben, misschien dat daar het freemium model beter tot zijn recht komt, zoals de gratis versie van Spotify, gewoon reclame er in zetten. (Richon) Freemium als het bijvoorbeeld twee concerten in de maand gratis zijn. (Sandra) Ik zou freemium wel wat vinden. (Caroline) (Robbin) Als ik zou moeten betalen, wat ik niet zal doen, zou ik per concert willen betalen. Anders is het freemium model wel wat. Alleen zijn advertenties vervelend en wilt niet vast zitten aan een abonnement. (Niels) Freemium Als een concert live gestreamd wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? (Desi) Het concert bezoeker is leuker. (Harro) De ervaring daar is altijd mooier dan thuis achter je PC/TV, maar het opent wel deuren voor zaken, waar je niet zoveel geld aan uit wilt geven. (Richon) Nee ik zou naar het concert gaan. (Sandra) Als ik een artiest heel graag wil zien, dan ga ik naar het concert toe. De sfeer en het echt iemand zien is onvervangbaar. (Caroline) Dan zou ik nog naar het concert gaan. (Robbin) Naar het concert gaan natuurlijk (Niels) Naar het concert gaan als ik het geld heb. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? (Desi) Nee. (Harro) Ja, alleen wanneer het om een grote artiest gaat. (Richon) Nee niet heel veel. Aangezien je er toch niet zelf bij kan zijn. (Sandra) Nee dat maakt niet heel veel uit. (Caroline) Ja, wanneer je fysiek niet de mogelijkheden hebt om er naar toe te kunnen gaan. (Robbin) Nee (Niels) Ja, in een compilatie wordt er vaak geknipt. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? (Desi) Goedkoper. Lekker thuis blijven. (Harro) Het bekijken van grote artiesten in/op een magnifieke podia, zoals Bublé in Madison Square Garden. Van die concerten waar je nooit bij zou kunnen zijn (vanwege financiële middelen), maar nu toch binnen handbereik liggen. Dat is het grote voordeel van het streamen van live concerten. (Richon) Als een band bijvoorbeeld niet in Nederland optreedt, zou het een optie kunnen zijn of als je weinig tijd hebt. (Sandra) Je hoeft het huis niet uit. Het is minder duur. (Caroline) Toegankelijkheid wordt vergroot, bijv voor mensen met een beperking. (Robbin) (Niels) Je kan lekker van thuis kijken naar een concert. Dus als iets ver weg is, of zelfs niet in Nederland kan je er toch een beetje bij zijn. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten (Desi) Je bent niet onder de mensen, je hebt geen sociaal contact. Je kan de beleving niet met anderen delen (Harro) Hoe krijg je bekendheid van dit platform. Rechten van de muziek (zal wel weer een probleem zijn met brein).

31

(Richon) Slechte internetverbinding, veel mensen op een stream zorgt voor haperingen dus minder zekerheid en je proeft de sfeer minder. (Sandra) Je krijgt weinig mee van de sfeer. (Caroline) Geen. (Robbin) (Niels) Je moet wel een internetverbinding hebben.

Leeftijdscategorie 36 – 45 jaar Ben je bekend met live video streamen? (Amir) Ja (Janet) Ja (Lia) Ja (Han Peter) Is bekend (Gerjanne) Nee (Laura) Nee (Rianne) Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? (Amir) Ja, heel af en toe. Bij echt interessante dingen. (Janet) Af en toe (Lia) Als er een concert op televisie is blijf ik weleens hangen. Maar vaak niet een heel concert lang. (Han Peter) Jawel (Gerjanne) Nee (Laura) Nee (Rianne) Nee Ga je wel eens naar een concert? (Amir) Ja, ongeveer 2 keer per jaar (Janet) Ja zo af en toe. (Lia) Ja vroeger vooral toen ik nog in Amsterdam woonde, nu heel af en toe maar toevallig nog 3 weken geleden. (Han Peter) Jawel (Gerjanne) Ja (Laura) Ja, af en toe (Rianne) Ja, best wel vaak Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? (Amir) Nee, hij vindt het niet leuk om concerten via een dvd te bekijken. (Janet) Nee, eigenlijk niet. (Lia) Ja weleens een dvd gekocht van een live concert en op televisie dus ook. (Han Peter) Jawel (Gerjanne) Af en toe (Laura) Ja, van mijn favoriete artiesten heb ik de DVD en meestal kijk op televisie naar een concert als dat wordt uitgezonden. (Rianne) Ja, ik heb zo’n concertzender op tv. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? (Amir) Nee. (Janet) Nee, niet dat zij zich kan herinneren. (Lia) Op televisie. (Han Peter) Jawel (Gerjanne) Nee (Laura) Nee

32

(Rianne) Op televisie. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? (Amir) Als hij een concert wil bezoeken maar niet kan gaan. (Janet) Wanneer zij het te druk heeft om bij het concert aanwezig te zijn, maar het wel op ‘achtergrond’ kan. volgen. (Lia) Als er visite is op de achtergrond, of als er echt een goede artiest optreed. (Han Peter) Als ik geen kaarten heb of als ik niet kan komen, hoef ik het via de streaming niet te missen. Of als ik het als 'leerzaam' project zie, dan hoef ik niet naar elke concert. (Gerjanne) Als ik de band toch echt heel graag wil bekijken en niet bij het concert kan zijn. (Laura) Als ik ergens niet bij kan zijn, door het verre reizen bijvoorbeeld. (Rianne) Als ik geen geld heb voor een kaartje of geen tijd heb. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? (Amir) Nee, de echte beleving is toch het mooist. (Janet) Nee, de beleving, energie, ervaring zijn totaal verschillend. (Lia) Ja ik ga zelf niet zo snel meer naar een concert tenzij ik die artiest echt heel graag wil zien. Ik zou er wel voor thuisblijven als het thuis live te zien zou zijn. (Han Peter) Zou kunnen voor sommigen. (Gerjanne) Nee (Laura) Nee, als kaarten zijn uitverkocht zou ik zelfs eerder een duurdere VIP kaart kopen dan een stream. Dat zou ik pas doen als zelfs de VIP kaarten zijn uitverkocht. (Rianne) Nee, maar wel een alternatief. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? (Amir) Nee. (Janet) Hangt van de artiest af en wat het kaartje voor een concert kost. (Lia) Ja (Han Peter) Nee, dat wil ik niet. (Gerjanne) Ik moet het eerst een keer zien. (Laura) Nee (Rianne) Liever niet, maar ligt echt aan de artiest. Denk dat mijn max dan 4 euro is. Wat vind je een redelijke prijs voor een live video stream van concerten? (Amir) Ongeveer hetzelfde als Netflix (dus maximaal 8 acht euro per maand) als zij een net zo groot aanbod kunnen bieden. Anders maximaal 5 euro per maand. Je gaat toch eerder een film kijken dan een concert live streamen. (Janet) Dit hangt ook van de artiest en het prijskaartje van het concert af. Zij is bereid om maximaal 5 euro per maand te betalen. (Lia) (Han Peter) (Gerjanne) (Laura) (Rianne) Vier euro Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? (Amir) Hij prefereert het freemium betalingssysteem. Zo hoef je niet elke keer moeilijk te doen met betalen. Je bent voor een bepaald bedrag per maand klaar. (Janet) Freemium zodat zij een ‘voorproefje’ krijgt. Zij weet wat zij kan verwachten en als zij ‘the real deal’ wilt dan stapt zij over naar een premium account. (Lia) Pay-per-view of freemium.

33

(Han Peter) Beide, het ligt er maar net aan welke dienst het betreffende concert streamt (Gerjanne) ik denk freemium. (Laura) Freemium, aangezien ik het toch weinig zal gebruiken. Is freemium leuk als ik dat wel wil doen. (Rianne) Pay-per-view. Dan weet je zeker dat je de beste kwaliteit heb. Is de kwaliteit bij freemium ook goed dan dat. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? (Amir) Nee, hij zou alsnog het concert bezoeken voor de echte beleving. (Janet) Ligt eraan. Als zij de mogelijkheid heeft om naar het concert te gaan, dan gaat zij. De live stream is een goed alternatief. (Lia) Ik denk dat ik thuis zou kijken. (Han Peter) 'Live' concert heeft uiteraard veel meer beleving en sfeer als je er daadwerkelijk bij bent. Streamingdiensten kunnen , als het ware, 'live' concerten niet vervangen. (Gerjanne) zeg op dit moment: ik zou naar concert blijven gaan. (Laura) Concert, altijd. (Rianne) Ik denk toch wel concerten bezoeken, al is het wel fijn in de rust van je eigen woonkamer Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? (Amir) Afhankelijk van de artiest. (Janet) Ja. (Lia) Nee dit maakt mij niet zoveel uit. (Han Peter) Nee! (Gerjanne) nee. Ik wil live de sfeer kunnen voelen. Dat is de meerwaarde van een concert. Thuis heb ik lievereen goede geluidsweergave. (Laura) Ja, dat wel (Rianne) Ja, kan je toch meteen zien wat er gebeurd. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? (Amir) Wanneer je thuis bent en dan ongestoord van het concert kan genieten. (Janet) Concert op de thuis bekijken wanneer je er eigenlijk geen tijd voor hebt. (Lia) Hoeft het huis niet uit. Kost minder geld. Als je niet zo lang kan staan is het wel een uitkomst of als je weinig tijd hebt. (Han Peter) Zo snel mogelijk 'terug' kijken maar dan 2 seconden later. Groot voordeel: Je bereikt een veel groter publiek. (Gerjanne) Misschien makkelijk (Laura) Toch het concert kunnen zien, als er geen kaarten meer zijn of in het buitenland wordt gegeven. (Rianne) Lekker rustig thuis kunnen kijken, zonder de benauwende drukte. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? (Amir) De solidariteit en het sociaal zijn met en naar andere mensen valt weg. (Janet) Zij ziet eigenlijk geen nadelen. De ervaring en beleving zijn niet hetzelfde, maar wanneer een concert is uitverkocht is het beter iets dan niets. (Lia) Krijgt niet de hele sfeer mee. De beeldkwaliteit moet wel goed zijn anders is de chemie wel weg. (Han Peter) Als de artiest maar zijn/haar geld krijgt voor hun artistieke uitvoering (kunst). Nadeel is dat er ook vaak illegaal wordt meegekeken en de artiest zijn/haar inkomsten misloopt. (Gerjanne) Minder het gevoel van uitgaan. (Laura) Het is nooit hetzelfde als een echt concert. (Rianne) Het zal nooit een concert vervangen, dat is het nadeel, maar het is wel een goed alternatief.

34

Leeftijdscategorie 46 – 55 jaar Ben je bekend met live video streamen? (Abdul) Ja (Halima) Ja (Willie) Nee (Niek) Ja (Henk) Ja (Leon) Nee (Anita) Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? (Abdul) Nee. Hij kijkt wel heel vaak tv via de satelliet zodat hij programma’s die op dat moment worden uitgezonden in het buitenland gelijk kan kijken. (Halima) Nee (Willie) Nee (Niek) Ja (Henk) Ja (Leon) Nee (Anita) Nee Ga je wel eens naar een concert? (Abdul) Hij bezoekt nooit een concert. (Halima) Vroeger bezocht zij weleens een concert, maar tegenwoordig niet meer. (Willie) Ja (Niek) Vroeger wel redelijk vaak, maar de laatste tijd minder. (Henk) Ja (Leon) Ja, af en toe, vrienden van Amstel Live etc. (Anita) Ja, laatst nog bij de Toppers geweest Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? (Abdul) Ja, heel af en toe. (Halima) Ja, heel af en toe. (Willie) Ja weleens op televisie. (Niek) Ja ik heb een aantal live concerten op dvd en ik kijk ook wel graag naar een concert op televisie. (Henk) Ja (Leon) Ja, ik wel eens via de tv. Als er op Veronica wat wordt uitgezonden. (Anita) Ja, van sommige concerten heb ik DVD’s en soms kijk ik via de tv. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? (Abdul) Nee. Dit vooral omdat hij vooral voor de beleving naar een concert zou gaan. (Halima) Nee, niet dat zij zich kan herinneren. (Willie) Nee. (Niek) Nee nooit dat het echt echt live was. (Henk) Ja, na online gezet te zijn. (Leon) Nee (Anita) Nee. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? (Abdul) Wanneer hij een concert in het buitenland live kan meemaken. (Halima) Wanneer zij niet bij een concert kan zijn. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat het concert is uitverkocht of omdat hij in het buitenland is. (Willie) Als ik niet meer goed te voet ben. Als je geldgebrek hebt.

35

(Niek) Op dit moment. Ik kan niet te lang staan en soms wil ik wel iets zien maar ik vind het niet echt voor mijn leeftijd om nog dat soort dingen af te gaan. Toch vind ik het wel leuk om daar iets van mee te maken. (Henk) Als ik er zelf niet bij kan zijn en/of getipt ben. (Leon) Als ik ergens niet bij kan zijn, als kaarten uitverkocht zijn en ik op dat moment dan niets anders te doen heb. (Anita) Als ik er niet bij kan zijn, bij het concert. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? (Abdul) Nee, hij denkt van niet. Het is toch anders wanneer je thuis achter je computer zit dan wanneer je er echt aanwezig bent. (Halima) Nee. Maar wanneer je niet de drukte om je heen wil hebben en toch het concert wil meemaken is dit een goed alternatief. (Willie) Nee, dat is met alles, als je ertussen zit zing je zelfs met Jan Smit mee. Dan zit je in die flow. (Niek) Ja maar je mist wel de sfeer. (Henk) Nee, qua muzikale weergave en sfeer haalt video stream het niet bij live bijwonen. (Leon) Geen ervaring mee, maar denk het niet. Je mist toch de sfeer. (Anita) Nee, ik zou altijd eerder naar een concert gaan. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? (Abdul) Ja, als de artiesten die hij leuk vindt hun concerten live streamen, anders niet. (Halima) (Willie) Als dat in verhouding is wel. (Niek) Ja (Henk) Ja (Leon) Nee (Anita) Nee, dan heb ik liever een DVD. Kan ik altijd een keer terug kijken. Hoeveel ben je bereid te betalen? (Abdul) Maximaal 5 euro per concert. (Halima) Maximaal 3/4 euro per concert. (Willie) (Niek) (Henk) Onbeperkt zonder reclames voor max. € 10,00 per maand. (Leon) (Anita) -

Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? (Abdul) Pay-per-view. Zo zit hij niet ‘vast’ aan een account. (Halima) Freemium als het gratis account voldoende mogelijkheden biedt, anders pay-per-view omdat zij niet zoveel concerten zal bekijken. (Willie) Ik vind het freemium systeem wel een goede. Omdat het gratis is als je niet zoveel geld hebt kan je het ook zien en als je meer wil zien betaal je. (Niek) Het freemium systeem. Als het qua techniek allemaal goed werkt zie ik mezelf wel vaker kijken naar concerten op de bank. (Henk) Net als bijv. Spotify. (Leon) Als ik zou moeten betalen, zou het per concert zijn (pay-per-view). Er zijn niet zoveel bands die ik per se wil zien. Dus een abonnement is een beetje overdreven. (Anita) Denk dat Freemium. Als je dan af en toe gratis kan kijken is dat natuurlijk wel leuk.

36

Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? (Abdul) Ligt eraan of hij het de moeite waard vind om naar het concert te gaan. (Halima) Ligt eraan. Zij vindt het wel lekker om thuis op de bank het concert te kunnen volgen. (Willie) Als ik het kan betalen dan zou ik naar het concert gaan. (Niek) Ik zou niet minder naar concerten gaan maar wel vaker een concert thuis bekijken. (Henk) Ik zou thuis blijven en online kijken als ik een fel begeerd concert niet live zou kunnen bijwonen. (Leon) Ik kan wel vaker een concert zien, hierdoor. (Anita) Ligt aan het concert, als iets heel ver is kijkt ik misschien wel thuis. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? (Abdul) Ja, concerten in het buitenland kunnen bekijken. (Halima) Ja. (Willie) Nee dat maakt niet uit. (Niek) Ja live is natuurlijk wel het mooiste. (Henk) Ja, bij video stream vergeleken met radio uitzending. (Leon) Dat maakt niet echt uit. (Anita) Nee, liever zelfs een DVD om het terug te zien. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? (Abdul) Concerten bekijken van artiesten die hij niet super vindt, maar wel benieuwd is naar het concert. Concerten die niet Nederland worden gegeven kunnen bekijken. (Halima) Concert op de thuis bank volgen Concerten die niet Nederland worden gegeven kunnen bekijken. (Willie) Dat het voor iedereen toegankelijk is. Met geld, zonder geld, mobiel of niet. (Niek) Het scheelt geld. Je kan het thuis opzetten en ondertussen iets anders doen. Muziek op de achtergrond. Je kan alles goed zien. (Henk) Ik zou thuis blijven en online kijken als ik een fel begeerd concert niet live zou kunnen bijwonen. (Leon) Je kan toch een concert zien, ook al zou je er in eerste instantie niet bij kunnen zijn. (Anita) Het is altijd leuk om je favoriete artiest te zien. Dus als je dan niet bij een concert kan zijn is het leuk als je het toch kan zien. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? (Abdul) Niet dezelfde ervaring. (Halima) Het is niet hetzelfde als wanneer je echt bij het concert aanwezig bent. (Willie) Dat er steeds minder mensen naar een concert gaan. Dat de kaartjes daardoor nog duurder worden. (Niek) Dat je de sfeer niet echt meemaakt. (Leon) Het is niet gelijk aan een echt concert. (Anita) Je mist toch het gevoel van een concert. (Henk) Qua muzikale weergave en sfeer haalt video stream het niet bij live bijwonen.

37

I.III Trends en ontwikkelingen Om een best practice vorm te geven, is het van belang dat er rekening wordt gehouden met de trends en ontwikkelingen binnen de branche. Hieronder zijn de trends en ontwikkelingen binnen de muziekindustrie weergegeven. De trends die in kaart worden gebracht hebben betrekking op muziekevenementen en concerten. Social media De behoefte naar meer interactie groeit. Het publiek gaat steeds meer bepalen. Een voorbeeld hiervan is dat er gestemd kan worden welke artiest een optreden moet geven. Wanneer het publiek de regie krijgt ontstaat er steeds meer engagement en zal het muziekevenement of concert steeds meer bezocht worden. Crowdsourcing blijft nog steeds een belangrijke rol spelen. Dit vindt nog steeds via social media plaats. Door middel van social media kan de organisatie het concert goed monitoren. De organisatie kan inspelen op vragen en eventuele klachten via de social netwerken. Apps Er worden steeds meer apps ontwikkeld voor concertbezoekers of bezoekers van een muziek evenement. In deze app wordt de gebruiker van alle informatie voorzien en heeft deze altijd bij de hand. Naast praktische informatie wordt er vaak ook nog informatie over de artiest of band gegeven. De apps zouden eventueel gesponsord kunnen worden. De sponsoren krijgen de ruimte om te adverteren in de app. Leeftijdgrens Door de komst van het alcoholverbod voor jongeren tot 18 jaar zal de organisatie van een concert of een muziekevenement de leeftijdgrens moeten afwegen. Wanneer het een groot muziekevenement of concert is, is de leeftijd moeilijk te controleren als het om alcohol nuttigen gaat. Dit kan een reden zijn om de leeftijdgrens naar 18 jaar en ouder te verschuiven. Streamingdiensten Diensten waarbij men een groot online muziekbibliotheek tot beschikking hebt zijn steeds gewilder. Deze diensten worden ook wel streamingdiensten genoemd en worden aangeboden in veel verschillende soorten en maten. Streamingdiensten bieden waar het publiek om vraagt: altijd naar je favoriete muziek kunnen luisteren waar en wanneer je dat wilt. Naast het luisteren van de favoriete muziek, wordt het streamen van radio ook steeds populairder. Crowdfunding Opkomende artiesten en/bands gaan steeds meer gebruik maken van crowdfunding. Dit gebeurt via verschillende online kanalen. Er zijn zelfs platforms waar je een bijdrage kunt leveren aan jouw favoriete project. Het is een makkelijke manier voor ‘kleine’ artiesten om eventueel een plaat op te nemen. Houd het simpel De muziekindustrie is vrij complex, daarom moet het voor het publiek simpel blijven. Mensen hebben geen zin in doorklikken of lang moeten zoeken naar wat zij willen. Wanneer jij als organisatie niet duidelijk bent, is het publiek al weer vertrokken.

38

II. Deskresearch Afbeelding 1: Creatieve samenvatting deskresearch

39

Afbeelding 2: Overzicht 4G dekking Nederland

II.I Bestaande best practices Hoe wordt video live-streaming van concerten momenteel ingezet? Er is een grote opkomst van streaming media. Tegenwoordig heeft iedereen een steeds snellere internetverbinding en media kan in steeds kleinere bestanden worden verwerkt. Het is daarom gemakkelijker om gebruik te maken van streams op het internet. De groei is onder andere te zien aan de grote populariteit van websites zoals YouTube, waar miljoenen filmpjes bekeken worden. Het online bekijken van video's behoort daarmee voor velen tot de dagelijkse activiteiten. Er wordt hier steeds meer op ingespeeld, dit gebeurd onder andere door televisiezenders die een televisieprogramma, film, muziek- of sportevenement (live) op internet aanbieden. Ook worden vaker video live-streams van concerten aangeboden, Terwijl er vroeger als fan niets anders op zat dan een kaartje kopen en een concertzaal bezoeken of om naderhand een livealbum of -dvd te kopen. Een van de Nederlandse initiatieven is Fabchannel geweest, ontstaan in Paradiso (1999). De organisatie had als doel om opkomende bands onder de aandacht te brengen. Zij zonden streams van concerten in Amsterdam uit en stonden op het punt om live uit te zenden vanuit Los Angeles en Barcelona. In 2008 hebben zij echter de stekker uit de organisatie moeten trekken met het vooruitzicht op ongunstige economische ontwikkelingen in de muziek en de online reclame. Daarnaast is ook een belangrijke reden waarop de organisatie uiteindelijk op is stukgelopen, de onwil/onkunde van platenmaatschappijen om beelden van 'hun' bands beschikbaar te stellen. In 2011 zenden sommige grote bands concerten live en gratis uit op internet. Zo zond Coldplay live een van de eerste concerten na het verschijnen van hun laatste album uit vanuit Madrid. Andere artiesten waren: Alicia Keys, The National, Jay-Z en Arcade Fire, als onderdeel van een samenwerking tussen creditcardmaatschappij American Express en muziekvideowebsite VEVO. Soms zenden bands ook zelf vanaf hun website een live concert uit. Onder andere de band Red Hot Chili Peppers zonden concerten van een tour gemonteerd uit. Toch is het met name YouTube waar concerten of fragmenten van concerten te vinden zijn. Op klassiek gebied is Het Concertgebouw in Amsterdam met het uitzenden van klassieke concerten. Op dit moment zijn de video live-streams van concerten vaak nog gratis te bekijken.

40

Live video streaming volgens experts Voor het beantwoorden van deze deelvraag is gebruik gemaakt van de boeken ‘Get streaming’ van Joe Follansbee en ‘Webcasting’ van Steve Mack & Dan Rayburn. In de boeken spreken beide auteurs over het streamen van verschillende opnames. Hoewel men het niet specifiek heeft over het live streamen van concerten, benoemt men wel wat de algemene voordelen zijn van live streaming. In de tabel hieronder worden deze voordelen naast elkaar gelegd.

Joe Follansbee in ‘Get Streaming!’ Het is een kosten efficiënte manier van communiceren. In plaats van dat je alles op dvd moet laten zetten, hoesjes moet ontwerpen en dergelijke, hoef je het nu alleen maar online te zetten. Het product komt sneller op de markt (zeker als het live streaming is). Het creëert meer opties voor de communicatiestroom waardoor de interactiviteit gevoed wordt. Je kunt door te streamen informatie achterhalen van de doelgroep die hierop klikt. Je kunt het product wereldwijd verspreiden. Door te streamen gebruik je het infrastructurele netwerk efficiënter.

Steve Mack & Dan Rayburn in ‘Webcasting’ Real-time. Je hoeft het bestand niet eerst te downloaden voordat je het kan kijken. Met streamen wordt het gedownload terwijl je er al naar kijkt. Control/interactivity. Streamen geeft kijkers de kans om interactief bezig te gaan. Security. Het gedownloade bestand doormiddel van streamen, wordt tijdens het afspelen ook meteen weer gewist van de computer. Hierdoor is het illegaal kopiëren van de video niet mogelijk. Live broadcasting. Door Streaming is er de mogelijkheid om live uit te zenden.

Evonne Heyning (CoFounder van Eddefy) spreekt in haar best practice, ‘How to incorporate Social Media into a live streaming broadcast’, over verschillende type internetgebruikers. Zoals de tabel hieronder laat zien, wordt een deel van de groep internetgebruikers ‘Creators’ genoemd. Volgens Heyning moet juist deze groep meegenomen worden in de strategie voor live streamen van evenementen, omdat zij veel belangstelling hebben en graag mee willen helpen, waardoor co-creatie ontstaat. In de tabel hieronder is te zien welke andere groepen er zijn en hoe zij actief zijn op het internet.

Creators Critics Collectors Joiners Spectators Inactives

Schrijven blogs Uploaden foto’s en video’s Publiceren interessante webpagina’s Reageren op blogs / post ratings en reviews Maken gebruik van RSS Tagen internet pagina’s om informatie te verzamelen Maken gebruik van Social Network Sites Lezen blogs Bekijken video’s Luisteren naar Podcasts Zijn wel online, maar niet erg actief

41

Op het ‘Streaming Media East’ congres in 2013 in New York City, is een panelgesprek gehouden met vier verschillende professionals uit de streaming branche. Dit waren de volgende vier: Kathryn Jones, CEO, Virtual Arts TV Erin Bigelow, Technical Director, St. John's University Andrew Lipson, VP, Operations, Synaptic Digital Mitch Jacobson, Author, Mastering MultiCamera Techniques Zij spraken over verschillende onderwerpen die met streamen te maken hebben en gaven daarbij veel tips over hoe het, volgens hen, het beste zou moeten. Buiten practische tips zoals welke bandwidth, CDN, hoeveel camera’s en dergelijke het beste te gebruiken zijn, spraken zij ook over bijvoorbeeld het belang van het doel van de stream. volgens de sprekers is één van de belangrijkste punten in het bereiken van een succesvolle stream, weten wat het doel is van de stream. Wat wil de opdrachtgever ermee bereiken? Bij evenementen is het doel vaak om de ervaring en de sfeer over te brengen. Het doel bepaalt welke verbindingen, bandwidth, CDN en dergelijke ingezet worden. Ook wordt dit beïnvloed door wat de kijkers belangrijk vinden. De ervaring van de sprekers leert dat kijkers de kwaliteit van het filmmateriaal minder belangrijk vinden dan de ervaring die daaraan vast zit. Zolang zij niet afgeleid worden door clicks, pops en stotterende beelden, zijn zij tevreden, mits de ervaring goed overkomt. De sprekers zijn het erover eens dat het meest om dit te bereiken is, dat er goed gecommuniceerd worden onderling; omdat dit de kwaliteit van de beelden en daarmee het geheel beïnvloed. Bigelow geeft aan dat live streaming gaat om het vormen en het zijn van een community. Zij beweert hierbij dat dit gedaan kan worden door chataccounts, Twitter en vragen die online gesteld zijn toe te voegen aan de live stream. Hierdoor wordt de interactiviteit vergroot, waardoor de beleving ook stijgt. Dit sluit aan bij de eerder genoemde best practice van Evonne Heyning. Lipson geeft aan dat de sleutel tot een goede live stream voorbereiding is. Het is belangrijk dat men ook voorbereid is op onverwachte complicaties, want wat live gebeurd, gebeurd ook daadwerkelijk live. Daarnaast geeft hij aan dat het belangrijk is dat de doelgroep weet waar de stream te vinden is. Dit wordt vaak vergeten en ook hier moet promotie voor zijn. De sprekers zijn het erover eens dat elke stream eerst vooraf getest moet worden. Dit sluit aan bij het belang van voorbereiding, want ook een try-out is hier deel van.

II.II Theoretische modellen Mogelijke verdienmodellen Er zijn verschillende verdienmodellen die kunnen worden toegepast op video live-streaming van concerten. Hieronder zijn drie voorbeelden gegeven en uitgelegd: 1. Pay-per-view Door gebruik te maken van dit model, betaalt de bezoeker per concert dat hij wil bekijken. Met dit model is de klant nergens aan gebonden. Naast het betalen per concert kan de klant ook kiezen om een abonnement af te sluiten voor een bepaald bedrag. Zo kan hij voordeliger concerten live-streamen. Dit model drijft op zo veel mogelijk gebruikers. Wanneer de gratis versie op termijn weinig bezoekers aantrekt, dan zal er weinig doorstroom zijn naar de betaalde versie van de dienst (conversie). De dienst moet voldoende extra mogelijkheden tegen betaling kunnen aanbieden. Wanneer dit niet het geval is, zal de klant de meerwaarde van een premium account niet inzien. De mogelijkheden van zowel het gratis account als het betaalde account moeten in balans zijn. Belangrijk is dat het betaalde account het gebruiksgemak vergroot. Men moet rekening houden

42

met een conversie van ongeveer vijf procent. Organisaties als Spotify, Dropbox, Skype en Linkedin maken gebruik van dit model. 2. Freemium model Freemium is een combinatie van het aanbieden van een ‘free’ account en een ‘premium’ account. Wanneer er gebruik wordt gemaakt van dit model wordt er een gratis en beperkte versie van de dienst aangeboden. Daarnaast worden er gepromoot dat men voor een premium account kan kiezen en welke aantrekkelijke extra’s dit met zich meebrengt wanneer de klant voor het premium account kiest. De muziekdienst Spotify is een voorbeeld hiervan. 3. Pay-what-you-like Dit is een model dat steeds vaker door verschillende artiesten wordt gebruikt. Artiesten bieden hun merchandise en cd’s aan zonder prijs en de koper kan zelf bepalen wat er hij of zij er voor over heeft. Een voorbeeld is de band Radiohead. Bij de release van hun album konden fans zelf bepalen wat zij er voor over hebben. Een nadeel van dit systeem is dat het niet duidelijk is hoeveel de fans ervoor over hebben, dus dat het onder de kostprijs wordt verkocht. Echter wordt er door meerdere artiesten aangegeven dat ze gemiddeld meer ontvangen dan ze uiteindelijk zouden vragen met een vaste prijs. Martijn Crama, specialist op het gebied van artist management, verteld in een interview dit verdienmodel te hebben gebruikt voor de band Ruby Q. ''Ik heb met de murchandise van Ruby Q dat uitgeprobeerd. De ander laten bepalen wat het waard is, heel interessant, heel veel risico maar uiteindelijk leverde het meer op dan toen de prijs vaststond. Het is wel een interessant bussinessmodel.'' 4. Verbinding met een merk Artiesten zouden een verbinding aan kunnen gaan met een merk. Rens Bosma, brand partnerships bij het muziek label Universal Music Group, geeft hiervoor als voorbeeld de samenwerking die zij hebben met KPN. KPN biedt consumenten bij een telefoonabonnement toegang tot de muziekdienst Spotify. Dit zou in theorie ook kunnen met live video streaming van concerten door dit aan te bieden in combinatie met een merk.

43

III. Infographic animatie Om de infographic animatie die bij de best practice hoort te bekijken, klik op de onderstaande URL.

https://www.youtube.com/watch?v=zoMbqf5fnBc&feature=youtu.be

IV. Begrippenlijst In het rapport worden verschillende begrippen genoemd. In de tabel hieronder worden de begrippen geoperationaliseerd. Achter het begrip wordt de definitie gegeven zoals bedoeld wordt in het rapport. Begrip Naburige rechten Auteursrechten

Live streamen Video on demand

Platform

Definitie Beschermen de creatieve inspanningen en prestaties van muzikanten, zoals films en cd’s Het uitsluitend recht de maken van een werk in de creatieve industrie of van de rechtverkrijgenden Via internet live uitzenden van muziek en video’s Een dienst die een gebruiker toelaat om, op het moment dat hij dat wil, video te bekijken die via een netwerk wordt opgevraagd Een website waarop men de nodige informatie met betrekking tot een bepaald onderwerp kan vinden.

44

V. Best practice checklist Hieronder is een checklist weergegeven voor de best practice live video streamen van concerten. Deze checklist geeft een overzicht waar aan voldaan moet worden wanneer een concert wordt uitgezonden en via een live video stream kan worden bekeken.

1. Voorbereiding

    

Keuze doel is gemaakt Doel is duidelijk bij alle betrokkenen Auteursrechten/naburige rechten liggen bij de uitzender De live stream is veel gepromoot Keuze betrouwbare streaming provider

2. Techniek

  

Hoeveelheid camera’s is bepaald. Camera’s hebben de juiste positie De regie is duidelijk

3. Locatie

 

Locatie/zaal heeft genoeg bandbreedte Locatie/zaal heeft een hoge uploadsnelheid

4. Kosten

 

Kosten apparatuur zijn duidelijk Kosten streaming provider zijn duidelijk

5. Publiek

  

De plaats (website/app) van de stream online is duidelijk. Het publiek ziet de stream in een oogopslag. Keuze stream ‘responsive’ aan te bieden

6. Testen

   

De beeldkwaliteit is goed, HD De geluidskwaliteit is goed, HD Draaiboek maken met mogelijke scenario’s Er heeft een try-out plaats gevonden

7. UITZENDEN

45

VI. Interviews Jesper Vercouteren Man Leeftijd: 20 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Ja, af en toe om live league of legends wedstrijden te kijken. Dit is zo een 1 à 2 keer per maand. Ga je wel eens naar een concert? Hij gaat niet vaak naar een concert. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, van artiesten of bandjes waar hij graag naar luistert koopt hij weleens een opgenomen concert op dvd. Ook festivals die op tv worden uitgezonden kijkt hij soms. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee. Dit vooral omdat hij vooral voor de beleving naar een concert zou gaan. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Hij zou nooit gebruik maken van het live video streamen van concerten. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee. Hij bezoekt een concert voor de beleving, een live video stream kan deze niet vervangen. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee. Wat vind je een redelijke prijs voor een live video stream van concerten? 10 euro per maand. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Freemium, zodat je er altijd gebruik van kunt maken. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Hij zou dan alsnog naar het concert gaan. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Wanneer het concert is uitverkocht, dan is er altijd nog de mogelijkheid om live te streamen. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Concerten gaan misschien minder verkopen  Niet dezelfde beleving

46

Dick Booisma Man Leeftijd: 21 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja. Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Heel af en toe. Ga je wel eens naar een concert? Ja dat doe ik wel redelijk vaak. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Heel af en toe heb ik dat wel eens bekeken. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja, onder andere Pinkpop vorig jaar en een tijdje terug een concert van Kasabian. En nog wel een paar. Wanneer zou jij gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik thuis ben, even niks te doen heb en me verveel. Soms zou ik het gebruiken als achtergrond muziek. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor de fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, sowieso niet. Bij een concert voel je de bas van de boxen op je borstkas, sta je tussen zweterige medetoeschouwers en heb je sociale interactie met mensen die van dezelfde muziek houden. Dit alles draagt bij aan een totale ervaring. Ook hebben menselijke ogen een grotere kijkhoek dan de gemiddelde camera die gebruikt wordt. Dat is iets waar ik me bij live streaming soms beperkt door voel. Wanneer je live kijkt kan je alleen zien wat de producer wil dat je ziet en dat is vaak opgeleukt en minder echt. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Niet echt. Ik vind dat een beetje jammer van het geld. Dan kan je net zo goed wachten tot het op youtube staat omdat dat niet veel verschilt. Je kijkt naar media content, en of dat nou live is of dat je het een jaar later kijkt het blijft binnen het kader van je beeldscherm. Zo ja; hoeveel ben je bereid te betalen? Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Als ik er voor zou moeten betalen zou ik voor freemium gaan. Stel dat ik dan eens iets wil laten zien aan iemand anders of als ik er nog eens naar wil kijken kan dat gewoon voor een vast bedrag. Van pay-per-view zou ik alleen maar stress krijgen en niet genieten van het moment omdat ik weet dat het geld kost en dat het zo voorbij zal zijn. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog naar het concert gaan of zou je thuis blijven en online kijken? Dan zou ik alsnog naar het concert zelf gaan. Het eenzaam kijken op je kamer kan niet tippen aan het samen gevoel en de geluidskwaliteit van een concert.

47

Heeft ‘live’ kunnen meekijken vaneen concert meerwaarde voor jou? Ja. Je maakt dan ook de artiesten eens in het echt mee. Soms wordt een beeld van hen behoorlijk bijgesteld wanneer ik ze live gezien heb. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je kan wanneer je verhinderd bent toch later zeggen dat je er een soort van bij was. Niet fysiek maar in gedachten. En wat ook als voordeel gezien kan worden is dat je de deur niet uit hoeft. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het geeft een minder echt beeld van een optreden. Alleen je kijk- en gehoorzintuigen worden geprikkeld. Voor een totale ervaring wil ik ook mijn reuk-, warmte- en tastzintuigen kunnen gebruiken.

Heleen van Huizen Vrouw Leeftijd: 22 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee. Ik kijk wel eens op YouTube een live concert terug maar dat is dan natuurlijk niet live… ik heb nog nooit een concert gezien live. Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee dus. Ga je wel eens naar een concert? Ja, wel eens! Ik zou zeggen, 1 keer per jaar! Zo ben ik naar Alicia Keys en Rihanna geweest afgelopen jaren. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, nou via YouTube dus. Ook heb ik wel eens een DVD gekocht, maar dit was zo´n 2 jaar geleden. Nu zou ik het downloaden of op mijn tv via YouTube terug kijken, groot beeld en hoge kwaliteit. Nee ik heb geeneens een DVD speler; dus ik zou geen DVD meer kopen. Wanneer er een concert op TV is en ik vind de artiest gaaf dan zou ik het ook zeker bekijken. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja! Zo heb ik concerten van Michael Jackson en Beyonce bijvoorbeeld terug gekeken, dat vind ik heel gaaf. Vooral wanneer de kwaliteit goed is; anders zou ik het wel minder doen. Ook kijk ik wel eens ‘stukjes’ van concerten wanneer ik benieuwd ben naar de live uitvoering van een bepaald nummer van een artiest. Of om te checken of ze live ook zo goed zijn;) Wanneer zou jij gebruik maken van live video streaming van concerten? Wanneer ik niet bij een concert kan zijn, wanneer ik het te duur vind. Ik heb het dus nog nooit gedaan. Ik zou het wel tof vinden wanneer het zou kunnen. Ik kan me niet voorstellen hoe zo iets gaat. Zou je dan ook moeten betalen om live mee te kunnen kijken? Lijkt me wel… Ik zou het eigenlijk wel tof vinden om dat te kunnen!! Heb er dan ook geld voor over!! Ik zou er wel rond de 20 tot 40 euro voor over hebben om bijvoorbeeld Beyonce als nog live mee te kunnen maken!

48

Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor de fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee. Nee de hele sfeer waar mensen in zijn beleef ik dan niet. Daarnaast wil je er gewoon bij zijn. Niet alleen om het verhaal, maar puur omdat je gewoon even in de omgeving wilt zijn waar jou favoriete artiest dan ook is. Dat is toch super gaaf. Niet te vergelijken met een –vanaf je bankconcert. Dat overweldigende geluid en de hele vibe waar mensen in zitten, dansen, etc, dat is veel toffer dan een live video stream video. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja! Zoals ik al zei, rond de 20 tot 40 euro zou ik er wel voor over hebben. Zo ja; hoeveel ben je bereid te betalen? 20 tot 40 euro Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Pay per view vind ik het meest relaxed; dat zou bij mij passen. Ik zou niet weten hoe vaak ik het zou doen, dus houd ik het liever safe. Ik hoop wel dat er dan geen reclame bij zit enzovoort; het moet dan wel zo echt mogelijk zijn! Bij een live concert word je ook ten allen tijde vermaakt en dat wil ik dan bij de pay per view ook! Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog naar het concert gaan of zou je thuis blijven en online kijken? Ik zou als nog naar het concert gaan, altijd aantrekkelijker! Maar wanneer ik de kaartjes niet heb kunnen bemachtigen zou ik er super graag online naar kijken en er dus ook geld voor over hebben. Heeft ‘live’ kunnen meekijken vaneen concert meerwaarde voor jou? Ja! Toch een gaaf idee dat anderen dan wel in die sfeer zitten en daarbij, omdat het live is, is het ‘echter’. Wanneer dingen fout gaan zul je dat ook zien. En dat vind ik wel menselijk en tof. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Voordeel is dat je tegelijkertijd mee geniet met het grote publiek, verder zie ik niet grote voordelen. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Er is geen nadeel aan wat mij betreft! Zolang er maar geen reclame tussen door is, dan gaat het hele live idee weg en dat is niet tof.

49

Juliën amatkarijo Man Leeftijd: 21 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Ja Ga je wel eens naar een concert? Ja, soms een paar keer in de maand, maar soms ook een paar maanden niet. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? soms Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als het concert ver weg is, of als het uitverkocht is. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? het is leuk om live te kijken als je er niet bij kan zijn, omdat het bijvoorbeeld aan de andere kant van de wereld is. Maar je mist toch de sfeer die daar hangt en je ziet niet alles op scherm. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja, als ik het echt wil/moet zien wel. Als het een exclusief concert is. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Pay-per-view Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ja ik zou alsnog gaan. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Alleen bepaalde shows misschien, die meer betekenen dan de rest van een tournee. Dat er dan één gestreamd wordt zou goed zijn, maar niet dat je iedere avond zou kunnen kijken. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Dat er dus toch de mogelijkheid voor mensen is de show 'bij te kunnen wonen' als het niet mogelijk is om het live mee te maken op locatie. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Misschien alleen voor de artiesten dat minder mensen naar de show toekomen omdat ze ook makkelijk thuis voor waarschijnlijk minder geld het ook live kunnen zien. En dat je natuurlijk niet alles kan zien via een stream omdat je maar vanuit één camera hoek de show ziet.

50

Samira Rub Vrouw Leeftijd: 20 jaar Geeft toestemming vragen voor het gebruik maken van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja, zij heeft weleens een bandje dat live optrad in de melkweg live video gestreamd Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Ja, via ITunes Festival. Je kunt die app downloaden en dan hebben ze maand lang elke dag optredens van artiesten waaronder grote artiesten. Daarnaast vindt zij het leuk om radio live video streamen en dan vooral wanneer er ook echt iets te ‘bekijken’ valt. Bijvoorbeeld met serieus request op 3fm of wanneer Beelen het record radio maken ging verbreken. Ook kijkt zij af en toe naar 101 tv via een video live stream Ga je wel eens naar een concert? Ja, één keer per twee/drie maanden. Tot een jaar geleden bezocht zij vaker een concert, namelijk minimaal één keer per maand. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, zij heeft dvd’s van concerten. Je kan zo vaak kijken als je wil en elke keer valt iets anders op. Je kunt op deze manier toch een concert meemaken terwijl je niet bij het ‘grote spektakel’ bent geweest. Daarnaast is het fijn dat je alles kunt zien en niet tegen de rug van de persoon die voor je staat aankijkt. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja, zij heeft ITunes festival, Pinkpop en een concert dat in de Melkweg werd gegeven via een live video stream bekeken Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Zij zou gebruik maken van live video stream als zij het kaartje niet kan betalen of niet de gelegenheid heeft om erbij te kunnen zijn. Bijvoorbeeld als zij druk is met school. Zo kan zij via de live stream er toch bij zijn en tegelijkertijd bezig zijn met school. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, het is een goed alternatief wanneer je niet in de gelegenheid bent om er bij te kunnen zijn maar het is geen vervanging. Het is niet leuk voor de artiest wanneer er minder publiek aanwezig is. Iedereen die het concert bezoekt komt voor hetzelfde en daardoor hangt er een bepaalde sfeer. Het publiek geeft een bepaalde energie aan de artiest en deze geeft de artiest weer terug aan het publiek. Het enthousiasme komt van twee kanten en deze beleving heb je niet wanneer je thuis achter je scherm aan het meekijken bent. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja, als het een van mijn lievelingsbandjes is Hoeveel ben je bereid te betalen? 5 euro, afhankelijk van de artiest en wat het kaartje voor he concert kost. Als het kaartje bijvoorbeeld tussen de 10 en 25 euro kost dan is zij om vijf euro te betalen.

51

Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Achteraf betalen vindt zij niets. Het freemium account spreekt haar het meest aan. Zij vindt wel dat wanneer dit betalinssysteem gehanteerd wordt, alle concerten wel op één platform te vinden zijn of dat dit platform de links naar de site waar de stream te vinden is. Het moet zo gemakkelijk mogelijk zijn anders haken mensen snel af. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Afhankelijk van hoe druk zij is. Wanneer zij druk is dan blijft zij thuis. Mocht zij niet druk dan gaat zij uiteraard naar het concert. Het fysieke is nog altijd leuker. Hetzelfde geldt voor muziek kopen, zij vindt het leuker om een cd te kopen wanneer zij de band echt goed vindt. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja, het is leuker. Als je dingen terug kijkt via een uitzending of een dvd kan er aan gesleuteld zijn. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Bij een concert kunnen zijn, wanneer je eigenlijk niet kan  Kosten en (reis- en wacht-) tijd besparen Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Je mist de sfeer  Het gevoel dat je hebt wanneer je er fysiek bij bent  Bij kleine bandjes kun je ze ontmoeten  Je kunt geen kijkje nemen bij de merchtable

Sanna louise Otte Vrouw Leeftijd: 23 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert? Ja, dat verschilt ongeveer 4/5 keer per jaar. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? soms Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik heel graag naar een concert wilde, maar er geen kaarten meer waren. Of als ik mij verveel. Als ik zin heb in een live concert in plaats van het album.

52

Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Als ik er fysiek niet bij kan zijn door een verkoudheidje. Of als ik arm ben. Maar anders natuurlijk niet, omdat de beleving niet te vergelijken is. Het is veel vetter als je er echt bent dan via een scherm. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja maar niet hetzelfde als een concertkaartje. Misschien de helft. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Freemium model, maar alleen als ik dan onbeperkt concerten kan kijken. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ik zou alsnog gaan als dat kan voor de beleving. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Dat maakt mij niet uit. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je hoeft nergens heen. Je wordt niet dood gedrukt door de menigte. Je bent geen geld kwijt aan eten en drinken. Het kost minder tijd, je hoeft niet heen en terug. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? De charme van naar het concert gaan is weg. De spanning tijdens de opening is er niet.

Madelon Ramp Vrouw Leeftijd: 22 Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Amper maar ik ken het wel. Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Bijna nooit. Ga je wel eens naar een concert? 1 a 2 keer in het jaar Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja dan koop ik een dvd of kijk ik het via uitzending gemist Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik er graag naar toe zou willen maar ik vind het te duur of het is uitverkocht. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Dat zou ik niet weten. Maar ik denk dat de evaring toch anders is als je fysiek er bij aanwezig bent.

53

Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja wanneer ik het echt wil zien wel ja. En hoeveel ben je bereid te betalen? 10 euro haha ofzo? Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Geen idee Ideal zal het makkelijkste zijn. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ik denk dat ik voor de ervaring altijd zelf wel naar een concert zou willen gaan. Voor mensen die het misschien mentaal of fysiek door een bepaalde beperking er niet bij kunnen zijn omdat hij te druk is ofzo. Kan ik me voorstellen dat dit een uitkomst is. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Op dit moment niet. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Toch het gevoel hebben dat je er bij ben geweest. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het toch misschien vastlopen van het internet. Verbinding die te traag is.

Caitlyn Terra Vrouw Leeftijd: 21 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Zeker! Doe het niet heel vaak maar bijvoorbeeld met Coachella of Glastonbury doe ik het wel. En zeker bij alle Fashionweeks die er zijn. Die modeshows daar blijf ik speciaal voor thuis Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Zie eerste vraag Ga je wel eens naar een concert? Af en toe Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Via Mtv wel eens. Ik heb ook wel eens optredens van Robbie Williams op Veronica gekeken.

Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Zeker. Coachella en Glastonbury dus. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik super graag ergens naar toe zou willen maar de kaarten binnen 1 minuut uitverkocht waren. Of als er niemand mee wilde naar het concert. (Lees: Beyonce, Lady Gaga, Young the Giant)

54

Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? De sfeer ontbreekt dan natuurlijk altijd, dat is sowieso jammer. Maar het zo een goede tweede zijn. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja En hoeveel ben je bereid te betalen? Ik denk een kwart of iets minder dan een kwart dan het kaartje van het concert, mits de videokwaliteit en de camerastandpunten heel goed zijn. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Ik denk pay-per-view maar heb geen ervaring met beide. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Sowieso als ik kan, heen gaan. Sfeer is onmisbaar. Maar het niet geplet staan tussen fan-girls is natuurlijk een voordeel. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Geen geplet tussen alle personen en niet ver lopen naar het bier of ander drinken en ook daar staan geen rijen voor. En een schoon toilet wat altijd tot je beschikking is. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Internet-uitval of als er slechte camera’s/camerastandpunten worden gebruikt. Eeuwig frustrerend dat.

55

Desi van Heusden Vrouw Leeftijd: 26 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee, niet echt. Zij denkt er niet over na dat die mogelijkheid bestaat. Ga je wel eens naar een concert? Nee, nooit. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Vroeger bekeek zij nog weleens een concert via een dvd, maar tegenwoordig doet zij dat niet meer. Zij vind het leuker om andere dingen te bekijken of een muziekzender op te zetten. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee, nog nooit. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als zij de artiest heel boeiend vindt. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, live is leuker omdat je dan de gezellige sfeer kan voelen. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee. Wat vind je een redelijke prijs voor een live video stream van concerten? Zij kan zich niet bedenken wat zij een redelijke prijs zou vinden voor de live video stream van concerten. Zij vindt het niet de moeite waard om ervoor te betalen. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view Dat maakt haar niet uit. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Het concert bezoeker is leuker. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Goedkoper  Lekker thuis blijven Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Je bent niet onder de mensen, je hebt geen sociaal contact  Je kan de beleving niet met anderen delen

56

Sandra Nienhuis Vrouw Leeftijd: 26 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert? Ja Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja af en toe op televisie als er iets voor is. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Het lijkt mij wel leuk om op te zetten op de achtergrond. Niet om geboeid een uur alles te volgen. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Niet echt een vervanging maar wel een mooi alternatief. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja, maar niet teveel. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Ik zou freemium wel wat vinden. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Als ik een artiest heel graag wil zien, dan ga ik naar het concert toe. De sfeer en het echt iemand zien is onvervangbaar. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee dat maakt niet heel veel uit. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je hoeft het huis niet uit. Het is minder duur. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je krijgt weinig mee van de sfeer.

57

Richon Stoter Man Leeftijd: 26 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee, waar kan je dat vinden? Oja weleens een fetival via Youtube gekeken. Ga je wel eens naar een concert? Ja regelmatig. Maar vooral festivals. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja niet op dvd maar wel op televisie. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Uitverkocht, te ver weg, er te laat achterkomen. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee komt niet in de buurt van een echt concert. Maar betere optie dan helemaal niets zien. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Dan moet ik het wel heel graag willen zien. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Freemium als het bijvoorbeeld twee concerten in de maand gratis zijn. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Nee ik zou naar het concert gaan. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee niet heel veel. Aangezien je er toch niet zelf bij kan zijn. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Als een band bijvoorbeeld niet in Nederland optreedt, zou het een optie kunnen zijn of als je weinig tijd hebt. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Slechte internetverbinding, veel mensen op een stream zorgt voor haperingen dus minder zekerheid en je proeft de sfeer minder.

58

Harro Reineking Man Leeftijd: 26 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Zeker, grote aankondiging event worden via YouTube uitgezonden. Zo ken hij het. Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Hij kijkt eigenlijk alleen voor het bekijken van Aankondigingen van nieuwe producten, zoals de Samsung evenementen. Ga je wel eens naar een concert? Incidenteel Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Regelmatig als achtergrondmuziek en afleiding overdag (hij heeft een paar dvd’s). Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten?  Als het in/op een waanzinnig podium zou zijn, dan zou hij dat graag willen zien, bijvoorbeeld Madison Square garden.  Als hij ontzettend benieuwd zou zijn naar hoe een artiest live is, zonder de volle mep te betalen Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, het is niet echt een vervanging, de echte ervaring en sfeer kan je niet vangen met beeld. Maar het komt wel het dichtst in de buurt van zo’n ervaring Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Uiteraard, wel artiest en podia afhankelijk. En hoeveel ben je bereid te betalen? Voor Nederlandse artiesten is hij bereid voor bijvoorbeeld Marco Borsato in de ZiggoDome tot 5 euro te betalen. Maar voor de Handsome Poets in Paradiso, nog geen 50 cent. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view Hij vraagt zich überhaupt af of de ‘kleine’ gelegenheden hier wat aan hebben, misschien dat daar het freemium model beter tot zijn recht komt, zoals de gratis versie van Spotify, gewoon reclame er in zetten. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? De ervaring daar is altijd mooier dan thuis achter je PC/TV, maar het opent wel deuren voor zaken, waar je niet zoveel geld aan uit wilt geven. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja, alleen wanneer het om een grote artiest gaat.

59

Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het bekijken van grote artiesten in/op een magnifieke podia, zoals Bublé in Madison Square Garden. Van die concerten waar je nooit bij zou kunnen zijn (vanwege financiële middelen), maar nu toch binnen handbereik liggen. Dat is het grote voordeel van het streamen van live concerten. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Hoe krijg je bekendheid van dit platform.  Rechten van de muziek (zal wel weer een probleem zijn met brein)

Robbin Looije Leeftijd: 26 jaar Toestemming voor citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee, niet echt. Ik ken het omdat een vriendin van mij er onderzoek naar doet. Haha. Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert? Af en toe. Vroeger meer dan dat ik nu ga. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Nee, niet echt via de tv, maar wel via Youtube af en toe. Maar zet het meer aan voor de muziek dan dat ik kijk naar het concert Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik een artiest graag wil zien en ik kan er niet bij zijn, zou ik het streamen. Een van mijn favoriete artiesten gaf een optreden in New York, dat wilde ik zien, maar ja dat gaat niet zomaar. Dan zou ik streamen Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, nooit Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Als ik zou moeten betalen, wat ik niet zal doen, zou ik per concert willen betalen. Anders is het freemium model wel wat. Alleen zijn advertenties vervelend en wilt niet vast zitten aan een abonnement. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Naar het concert gaan Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee, niet echt

60

Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? In principe kost het niets, als ze er geen geld voor vragen met zo’n pay-per-view ding. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je bent afhankelijk van techniek. Mijn computer werkt echt nooit, haha.

Niels Gerding, Leeftijd: 29 jaar Geeft toestemming voor citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert? Ja, regelmatig Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Heb je mijn collectie niet gezien? Ja ik kijk regelmatig via een DVD en tv. Vorige week nog de compilatie van Metallica op Pinkpop gekeken. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja, van het weekend voor Pinkpop. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Nou je weet hoe ik zit met geld, dus voor mij is dit een uitkomst. Als ik geen geld heb voor een kaartje, maar eigenlijk wel de tijd heb om het te zien. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, natuurlijk niet. Je kan niet in je eentje een moshpit starten in je woonkamer. Ja kan wel, maar een is niet zo leuk. En twee je ouders appreciëren vast geen hupsend konijn. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Aangezien het voor mij een alternatief is voor geen geld hebben voor een kaartje wil i ker niet voor betalen. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Freemium vindt ik wel wat hebben. Lekker gratis kunnen kijken, advertenties neem ik wel voor lief. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Naar het concert gaan Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja, in een compilatie wordt er vaak geknipt.

61

Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je kan lekker van thuis kijken naar een concert. Dus als iets ver weg is, of zelfs niet in Nederland kan je er toch een beetje bij zijn Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je moet wel een internetverbinding hebben

Caroline vd berg Vrouw Leeftijd: 33 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert? Ja Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee Wanneer zou jij gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik deze heel graag wil zien Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor de fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee geen vervanging, de sfeer en het gevoel krijg je niet via een stream Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee Zo ja; hoeveel ben je bereid te betalen? Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog naar het concert gaan of zou je thuis blijven en online kijken? Dan zou ik nog naar het concert gaan. Heeft ‘live’ kunnen meekijken vaneen concert meerwaarde voor jou? Ja, wanneer je fysiek niet de mogelijkheden hebt om er naar toe te kunnen gaan.

Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Toegankelijkheid wordt vergroot, bijv voor mensen met een beperking.

62

Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Geen.

Lia Stoker Vrouw Leeftijd: 45 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Als er een concert op televisie is blijf ik weleens hangen. Maar vaak niet een heel concert lang. Ga je wel eens naar een concert? Ja vroeger vooral toen ik nog in Amsterdam woonde, nu heel af en toe maar toevallig nog 3 weken geleden. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja weleens een dvd gekocht van een live concert en op televisie dus ook. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Op televisie. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als er visite is op de achtergrond, of als er echt een goede artiest optreed. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Ja ik ga zelf niet zo snel meer naar een concert tenzij ik die artiest echt heel graag wil zien. Ik zou er wel voor thuisblijven als het thuis live te zien zou zijn. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Pay-per-view of freemium. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ik denk dat ik thuis zou kijken. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee dit maakt mij niet zoveel uit. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Hoeft het huis niet uit. Kost minder geld. Als je niet zo lang kan staan is het wel een uitkomst of als je weinig tijd hebt. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Krijgt niet de hele sfeer mee. De beeldkwaliteit moet wel goed zijn anders is de chemie wel weg.

63

Rianne Goedknegt Leeftijd: 39 jaar Geeft toestemming voor citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert? Ja, best wel vaak. Veel festivals ook Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, ik heb zo’n concertzender op tv. Weet je wel, zo’n honderd duizend verschillende zenders enzo van ziggo. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Op televisie Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik geen geld heb voor een kaartje of geen tijd heb. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, maar wel een alternatief Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Liever niet, maar ligt echt aan de artiest. Denk dat mijn max dan 4 euro is Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Pay-per-view. Dan weet je zeker dat je de beste kwaliteit heb. Is de kwaliteit bij freemium ook goed dan dat. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ik denk toch wel concerten bezoeken, al is het wel fijn in de rust van je eigen woonkamer Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja. kan je toch meteen zien wat er gebeurd. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Ik denk toch wel concerten bezoeken, al is het wel fijn in de rust van je eigen woonkamer Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het zal nooit een concert vervangen, dat is het nadeel, maar het is wel een goed alternatief.

Laura van Dijk Leeftijd: 36 jaar Ben je bekend met live video streamen? Nee

64

Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert? Ja, af en toe. Laatst VIP kaarten gekocht voor Pink. En ben ook bij Robbie geweest Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, van mijn favoriete artiesten heb ik de DVD en meestal kijk op televisie naar een concert als dat wordt uitgezonden. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik ergens niet bij kan zijn, door het verre reizen bijvoorbeeld. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, als kaarten zijn uitverkocht zou ik zelfs eerder een duurdere VIP kaart kopen dan een stream. Dat zou ik pas doen als zelfs de VIP kaarten zijn uitverkocht. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Freemium, aangezien ik het toch weinig zal gebruiken. Is freemium leuk als ik dat wel wil doen. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Concert, natuurlijk Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja, dat wel Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Toch het concert kunnen zien, als er geen kaarten meer zijn of in het buitenland wordt gegeven. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het is nooit hetzelfde als een echt concert.

Janet Veenendaal Vrouw Leeftijd: 36 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Af en toe Ga je wel eens naar een concert? Ja zo af en toe.

65

Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Nee, eigenlijk niet. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee, niet dat zij zich kan herinneren. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Wanneer zij het te druk heeft om bij het concert aanwezig te zijn, maar het wel op ‘achtergrond’ kan volgen. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, de beleving, energie, ervaring zijn totaal verschillend. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Hangt van de artiest af en wat het kaartje voor een concert kost. Hoeveel ben je bereid te betalen? Dit hangt ook van de artiest en het prijskaartje van het concert af. Zij is bereid om maximaal 5 euro per maand te betalen. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Freemium zodat zij een ‘voorproefje’ krijgt. Zij weet wat zij kan verwachten en als zij ‘the real deal’ wilt dan stapt zij over naar een premium account. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ligt eraan. Als zij de mogelijkheid heeft om naar het concert te gaan, dan gaat zij. De live stream is een goed alternatief. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Concert op de thuis bekijken wanneer je er eigenlijk geen tijd voor hebt. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Zij ziet eigenlijk geen nadelen. De ervaring en beleving zijn niet hetzelfde, maar wanneer een concert is uitverkocht is het beter iets dan niets

Han Peter Mentjox Man Leeftijd: 36 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Is bekend Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Jawel Ga je wel eens naar een concert?

66

Jawel Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Jawel Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Jawel Wanneer zou jij gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik geen kaarten heb of als ik niet kan komen, hoef ik het via de streaming niet te missen. Of als ik het als 'leerzaam' project zie...dan hoef ik niet naar elke concert ;) Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor de fysieke aanwezigheid bij een concert? Zou kunnen voor sommigen Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee, dat wil ik niet. Zo ja; hoeveel ben je bereid te betalen? Noppes Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Beide, het ligt er maar net aan welke dienst het betreffende concert streamt Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog naar het concert gaan of zou je thuis blijven en online kijken? 'Live' concert heeft uiteraard veel meer beleving en sfeer als je er daadwerkelijk bij bent. Streamingdiensten kunnen , als het ware, 'live' concerten niet vervangen. Heeft ‘live’ kunnen meekijken vaneen concert meerwaarde voor jou? Nee! Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Zo snel mogelijk 'terug' kijken maar dan 2 seconden later ;)  Groot voordeel: Je bereikt een veel groter publiek. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Als de artiest maar zijn/haar geld krijgt voor hun artistieke uitvoering (kunst).  Nadeel is dat er ook vaak illegaal wordt meegekeken en de artiest zijn/haar inkomsten misloopt.

Gerjanne Vrouw Leeftijd: 38 Jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee

67

Ga je wel eens naar een concert? Ja Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Af en toe Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee?? Wanneer zou jij gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik de band toch echt heel graag wil bekijken en niet bij het concert kan zijn. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor de fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? moet het eerst een keer zien...... Zo ja; hoeveel ben je bereid te betalen? ??? Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Ik denk freemium Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog naar het concert gaan of zou je thuis blijven en online kijken? zeg op dit moment: ik zou naar concert blijven gaan Heeft ‘live’ kunnen meekijken vaneen concert meerwaarde voor jou? Nee..... ik wil live de sfeer kunnen voelen... dat is de meerwaarde van een concert. Thuis heb ik liever een goede geluidsweergave. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? ??? misschien makkelijk Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Minder het gevoel van uitgaan.

Amir Rub Man Leeftijd: 36 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Ja, heel af en toe. Bij echt interessante dingen. Ga je wel eens naar een concert?

68

Ja, ongeveer 2 keer per jaar Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Nee, hij vindt het niet leuk om concerten via een dvd te bekijken. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als hij een concert wil bezoeken maar niet kan gaan. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, de echte beleving is toch het mooist. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee. Wat vind je een redelijke prijs voor een live video stream van concerten? Ongeveer hetzelfde als Netflix (dus maximaal 8 acht euro per maand) als zij een net zo groot aanbod kunnen bieden. Anders maximaal 5 euro per maand. Je gaat toch eerder een film kijken dan een concert live streamen. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view Hij prefereert het freemium betalingssysteem. Zo hoef je niet elke keer moeilijk te doen met betalen. Je bent voor een bepaald bedrag per maand klaar. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Nee, hij zou alsnog het concert bezoeken voor de echte beleving. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Afhankelijk van de artiest. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Wanneer je thuis bent en dan ongestoord van het concert kan genieten. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? De solidariteit en het sociaal zijn met en naar andere mensen valt weg.

Willie Ziel Vrouw Leeftijd: 53 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee Ga je wel eens naar een concert?

69

Ja Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja weleens op televisie. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik niet meer goed te voet ben. Als je geldgebrek hebt. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, dat is met alles, als je ertussen zit zing je zelfs met Jan Smit mee. Dan zit je in die flow. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Als dat in verhouding is wel. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Ik vind het freemium systeem wel een goede. Omdat het gratis is als je niet zoveel geld hebt kan je het ook zien en als je meer wil zien betaal je. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Als ik het kan betalen dan zou ik naar het concert gaan. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee dat maakt niet uit. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Dat het voor iedereen toegankelijk is. Met geld, zonder geld, mobiel of niet. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Dat er steeds minder mensen naar een concert gaan. Dat de kaartjes daardoor nog duurder worden.

Abdul Rub Man Leeftijd: 55 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee. Hij kijkt wel heel vaak tv via de satelliet zodat hij programma’s die op dat moment worden uitgezonden in het buitenland gelijk kan kijken. Ga je wel eens naar een concert? Hij bezoekt nooit een concert.

70

Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, heel af en toe. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee. Dit vooral omdat hij vooral voor de beleving naar een concert zou gaan. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Wanneer hij een concert in het buitenland live kan meemaken. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, hij denkt van niet. Het is toch anders wanneer je thuis achter je computer zit dan wanneer je er echt aanwezig bent. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja, als de artiesten die hij leuk vindt hun concerten live streamen, anders niet. Hoeveel ben je bereid te betalen? Maximaal 5 euro per concert. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Pay-per-view. Zo zit hij niet ‘vast’ aan een account. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ligt eraan of hij het de moeite waard vind om naar het concert te gaan. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja, concerten in het buitenland kunnen bekijken. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Concerten bekijken van artiesten die hij niet super vindt, maar wel benieuwd is naar het concert  Concerten die niet Nederland worden gegeven kunnen bekijken. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Niet dezelfde ervaring

Henk Mentjox Man Leeftijd: 56 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja. Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Ja. Ga je wel eens naar een concert? Ja. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisie uitzending? Ja.

71

Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Ja, na online gezet te zijn. Wanneer zou jij gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik er zelf niet bij kan zijn en/of getipt ben. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor de fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, qua muzikale weergave en sfeer haalt video stream het niet bij live bijwonen. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja. Zo ja; hoeveel ben je bereid te betalen? Onbeperkt zonder reclames voor max. € 10,00 per maand. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium of een pay-per-view. Net als bijv. Spotify. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog naar het concert gaan of zou je thuis blijven en online kijken? Ik zou thuis blijven en online kijken als ik een fel begeerd concert niet live zou kunnen bijwonen. Heeft ‘live’ kunnen meekijken van een concert meerwaarde voor jou? Ja, bij video stream vergeleken met radio uitzending. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Zie antwoord vraag 12. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Zie antwoord vraag 8.

Anita van Beek Leeftijd: 47 jaar

Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee. Ga je wel eens naar een concert? Ja, laatst nog bij de Toppers geweest. Maar ben wel meer van de musicals. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, van sommige concerten heb ik DVD’s en soms kijk ik via de tv Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee

72

Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik er niet bij kan zijn, bij het concert Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Nee, ik zou altijd eerder naar een concert gaan. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee, dan heb ik liever een DVD. Kan ik altijd een keer terug kijken. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Nee, dan heb ik liever een DVD. Kan ik altijd een keer terug kijken. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ligt aan het concert, als iets heel ver is kijkt ik misschien wel thuis. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Nee, liever zelfs een DVD om het terug te zien. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het is altijd leuk om je favoriete artiest te zien. Dus als je dan niet bij een concert kan zijn is het leuk als je het toch kan zien. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je mist toch het gevoel van een concert

Leon van Beek Leeftijd: 48 jaar

Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Nee Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee. Ga je wel eens naar een concert? Ja, af en toe, vrienden van Amstel Live etc. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, ik wel eens via de tv. Als er op Veronica wat wordt uitgezonden. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Als ik ergens niet bij kan zijn, als kaarten uitverkocht zijn en ik op dat moment dan niets anders te doen heb.

73

Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Geen ervaring mee, maar denk het niet. Je mist toch de sfeer. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Nee Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Als ik zou moeten betalen, zou het per concert zijn (pay-per-view). Er zijn niet zoveel bands die ik per se wil zien. Dus een abonnement is een beetje overdreven. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ik kan wel vaker een concert zien, hierdoor. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Dat maakt niet echt uit, denk ik Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Je kan toch een concert zien, ook al zou je er in eerste instantie niet bij kunnen zijn. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het is niet gelijk aan een echt concert.

Halima Rub Vrouw Leeftijd: 51 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Nee. Ga je wel eens naar een concert? Vroeger bezocht zij weleens een concert, maar tegenwoordig niet meer. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja, heel af en toe. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee, niet dat zij zich kan herinneren. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Wanneer zij niet bij een concert kan zijn. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat het concert is uitverkocht of omdat hij in het buitenland is. Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert?

74

Nee. Maar wanneer je niet de drukte om je heen wil hebben en toch het concert wil meemaken is dit een goed alternatief. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja. Hoeveel ben je bereid te betalen? Maximaal 3/4 euro per concert. Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Freemium als het gratis account voldoende mogelijkheden biedt, anders pay-per-view omdat zij niet zoveel concerten zal bekijken. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ligt eraan. Zij vindt het wel lekker om thuis op de bank het concert te kunnen volgen. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten?  Concert op de thuis bank volgen  Concerten die niet Nederland worden gegeven kunnen bekijken. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het is niet hetzelfde als wanneer je echt bij het concert aanwezig bent.

Niek Balk Man Leeftijd: 55 jaar Geeft toestemming voor het gebruik van citaten Ben je bekend met live video streamen? Ja Maak je wel eens gebruik van een live video stream? Ja Ga je wel eens naar een concert? Vroeger wel redelijk vaak, maar de laatste tijd minder. Bekijk je wel eens een concert via een dvd of televisieuitzending? Ja ik heb een aantal live concerten op dvd en ik kijk ook wel graag naar een concert op televisie. Heb je wel eens gebruik gemaakt video stream van concerten? Nee nooit dat het echt echt live was. Wanneer zou je gebruik maken van live video streaming van concerten? Op dit moment. Ik kan niet te lang staan en soms wil ik wel iets zien maar ik vind het niet echt voor mijn leeftijd om nog dat soort dingen af te gaan. Toch vind ik het wel leuk om daar iets van mee te maken.

75

Zou het bekijken van een live video stream een vervanging zijn voor een fysieke aanwezigheid bij een concert? Ja maar je mist wel de sfeer. Ben je bereid om voor een live stream van een concert te betalen? Ja Welk betalingssysteem zou je prefereren, freemium, pay-per-view of pay what you like? Het freemium systeem. Als het qua techniek allemaal goed werkt zie ik mezelf wel vaker kijken naar concerten op de bank. Als een concert live gestreamed wordt, zou je dan nog een concert gaan of thuis blijven en online kijken? Ik zou niet minder naar concerten gaan maar wel vaker een concert thuis bekijken. Heeft ‘live’ bekijken van het concert een meerwaarde voor je, via streaming? Ja live is natuurlijk wel het mooiste. Welke voordelen ziet u aan live video streamen van concerten? Het scheelt geld. Je kan het thuis opzetten en ondertussen iets anders doen. Muziek op de achtergrond. Je kan alles goed zien. Welke nadelen ziet u aan live video streamen van concerten? Dat je de sfeer niet echt meemaakt.

76