Beroepscompetentieprofiel Dakdekker riet
Regie: Datum wijzigen: 14-5-2004 Versie 1
Print: 26-april-2005
Pagina 1 van 17
BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL Dakdekker riet Algemene informatie
datum: 14-5-2004
versie: 1
Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door Brondocument(en)
Legitimering beroepscompetentieprofiel - op format vereisten door - op inhoud door
Bouwradius Ontwikkeling en Innovatie + AO-Consult • 1.Onderzoeksrapport HBA (Hoofdbedrijfschap Ambachten) december 2001 beroepscompetenties dakdekkers hellende daken; Hoofdbedrijfschap Ambachten (december 2001)
Bouwradius Ontwikkeling en Innovatie
dd. 21-11-2003
Vakfederatie rietdekkers
dd. 4-12-2003
Mogelijke functiebenamingen •
Rietdekker
Loopbaanmogelijkheden De helft van rietdekkers verwacht dat ze rietdekker blijven in de nabij toekomst. De andere helft van de rietdekkers ziet als toekomstperspectief het starten van een eigen onderneming. BEROEPSBESCHRIJVING beroepscontext / werkzaamheden
De rietdekker is een ambachtsman die volgens nagenoeg eeuwenoude traditie rieten daken aanlegt, onderhoudt en repareert. Het beroep van rietdekker wordt in de meeste gevallen, tot op de dag van vandaag, van vader op zoon overgedragen. De rietdekker werkt veelal als zelfstandig ondernemer of bij kleine bedrijven. De branche bestaat dan ook voornamelijk uit kleine bedrijven, met een gemiddelde bedrijfsgrootte van 2,4 personen. De grootste bedrijven werken met ongeveer 15 personeelsleden. Rietdekkers werken, vanwege de geringe omvang van de bedrijven, onderling vaak samen aan (grotere) projecten. De rietdekker is werkzaam in branche hellende daken. De werkzaamheden worden voornamelijk uitgevoerd op het terrein van woningbouw, zowel nieuwbouw als renovatie en onderhoud. Onderhoud en reparatie van het rietendak bij bedrijfsgebouwen en molens behoort ook tot de werkzaamheden van de rietdekker. De rietdekker werkt samen met zijn baas of collega-rietdekkers. Daarnaast onderhoudt hij contacten met de opdrachtgever, bewoners en eigenaar van het pand waaraan hij werkzaam is. Ook kan hij contact onderhouden met de rietleverancier of leveranciers van andere materialen, hulpmiddelen en gereedschappen. De gereedschappen die de rietdekker gebruikt werden traditioneel zelf vervaardigd. Met name de jonge generatie rietdekkers gebruikt de op de markt gebrachte nieuwe gereedschappen, die veel lichter zijn en volgens de Arbo-richtlijnen zijn ontwikkeld. Daarnaast gebruikt de rietdekker ook timmer- en metselgereedschap voor ondersteunende werkzaamheden zoals het aanleggen van keramische rietvorsten op de nok of voor het uitvoeren van kleine reparaties aan schoorstenen. De werkzaamheden van de rietdekker zijn voornamelijk het verwijderen van het bestaande rietendak, riet aanbrengen en repareren en onderhouden van het rietendak. De rietdekker voert ook timmerwerkzaamheden uit voor de dakconstructie. Hij vernieuwt rietlatten en / of zet ze weer vast, ook het inbrengen van dakramen en doorvoeren in een bestaand dak behoren tot de werkzaamheden van de rietdekker. De wijze van het uitvoeren van de rietdekkerswerkzaamheden wordt beïnvloed door streekgebonden tradities. Met name bij het binden doen deze streekverschillen zich voor maar ook in de nokafwerkingen en het materiaal dat gebruikt wordt of de combinatie van verschillende materialen. De rietdekker legt het dak volgens een zeer oude methode. De nieuwe ontwikkeling hierbij is het gesloten dak, ook wel schroefdak genoemd. Niet langer wordt het riet op rietlatten gelegd maar op een dichte onderconstructie. Voor de rietdekker is dit geen grote wijziging in de traditie van het rietleggen zelf, het heeft echter gezorgd voor een aanpassing in de werkwijzen van de dakvoorbereiding. Om het riet op het dak te brengen maakt hij steeds vaker gebruik van een ladderlift.
rol en verantwoordelijkheden
Print: 26-april-2005
De rietdekker heeft een uitvoerende rol en een signalerende rol naar de werkgever toe. De rietdekker is verantwoordelijk voor het eigen takenpakket en de samenwerking met collega’s. De werkgever draagt de eindverantwoordelijkheid. Pagina 2 van 17
complexiteit
De rietdekker voert zelfstandig de volgende werkzaamheden uit: - materiaalvoorbereiding, - sloopwerkzaamheden, - rietdekwerkzaamheden, - reparatiewerkzaamheden. - bouwen van eenvoudige steigers De complexiteit zit met name in het uitvoeren van niet standaard aansluitingen en dakdoorbrekingen
typerende beroepshouding
Voor een optimale taakuitoefening is het noodzakelijk dat de rietdekker een professionele beroepshouding heeft waarbij de volgende eigenschappen en houdingsaspecten van belang zijn: - zelfstandig, - verantwoordelijk, - nauwkeurig, - kwaliteitsbewust, - representatief, - betrouwbaar, - flexibel, - klantgericht, - systematisch, - ruimtelijk inzicht, - oog voor veiligheid, - samenwerken, - mondeling rapporteren, - planmatig denken, - improviserend vermogen.
TRENDS / INNOVATIES Marktontwikkelingen
• Toename in de vraag naar rietdekkers door toename van rieten daken bij recreatiewoningen en nieuwe villa´s. De klant wordt steeds veeleisender doordat men beter geïnformeerd is. Klanten worden kritischer Toename van brandwerend maken van het rietendak.
Met betrekking tot brandveiligheid in relatie tot het schroefdaksysteem zijn er nieuwe polissen door de verzekeringsmaatschappijen ontwikkeld en aangeboden. Dit heeft geleid tot aanzienlijk goedkopere polissen voor inboedel / opstal voor woningen met een rietendak. Wetgeving overheidsregulering • Wijzigingen in het Bouwbesluit met name op het gebied van brandveiligheid, hebben grote invloed. De regelgeving ten aanzien van arbo, veiligheid en milieu wordt steeds strenger. Technologische ontwikkelingen • Toepassen van verschillende soorten riet (toename gebruik van buitenlands riet). Aanbrengen van zonnepanelen. De ontwikkeling van het schroefdaksysteem, Het schroefdak heeft bijgedragen aan het verkleinen van het brandgevaar. Verhogen van de brandwerendheid door ontwikkelen van brandvertragende coatings.
Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen
Ontwikkelen van brandvertragende coatings met een brandwerendheid. • Invoeren van computers in het bedrijf ter ondersteuning van de administratie. Internet wordt steeds meer gebruikt als medium om reclame te maken voor het eigen bedrijf maar ook voor de informatie van de branche naar de klant. Tekort aan personeel neemt toe, het beroep rietdekker wordt op scholen niet gedoceerd. Het rietdekkersberoep wordt in de meeste gevallen, tot op de dag van vandaag, van vader op zoon overgedragen. Buiten de branche wordt het beroep rietdekker te weinig als goed beroep onderkend. Rietdekbedrijven worden langzaamaan steeds groter.
Internationale ontwikkelingen
Mechanisering van de werkzaamheden op het werk. (inzet van kranen, liften, shovels, verrijkers…) • Er is een toename van het gebruik van buitenlands riet, voornamelijk uit Hongarije, Oostenrijk, Turkije en Polen. Er is een toename van buitenlandse vraag naar Nederlandse rietdekkers. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat in Nederland de rietdekkersbranche goed georganiseerd is. Dit resulteert in internationale opdrachten.
Print: 26-april-2005
Pagina 3 van 17
KERNTAKEN VAN HET BEROEP 1
Bereidt materiaal en eigen werk voor
2
Voert sloopwerkzaamheden uit aan het rieten dak
3
Bereidt het dak voor
4
Dekt dak met riet
5
Brengt vorsten aan en werkt het dak af
6
Repareert het rietendak
7
Onderhoudt het rietendak
Print: 26-april-2005
Pagina 4 van 17
KERNTAAK 1 Bereidt materiaal en eigen werk voor proces
De rietdekker verzamelt de materialen en het materieel en treft voorbereidende maatregelen om het dak te bedekken. Hij inspecteert de omgeving en bepaalt waar hij hulpmiddelen en materieel zoals steigers en liften moet plaatsen en waar hij beschermingsmiddelen zoals zeilen moet aanbrengen. Hij controleert gereedschappen, materieel en materialen op aanwezigheid, aantallen, hoeveelheid en kwaliteit. De rietdekker selecteert het riet dat hij nodig heeft. Hij dekt het geselecteerde riet af en slaat het droog op.
rol / verantwoordelijkheden
De rietdekker is verantwoordelijk voor een goede voorbereiding van zijn eigen werkzaamheden. Hierbij zorgt hij dat alle materialen en gereedschappen aanwezig zijn. Hij zorgt er voor dat de omgeving beschermd wordt tijdens het werk. Hij brengt de veiligheidsmiddelen aan zodat er een veilige werkomgeving ontstaat voor zowel zichzelf als zijn collega-rietdekkers en de klanten (bewoners). De rietdekker sorteert zelfstandig het riet en informeert de werkgever / leverancier over tekorten en onvoldoende kwaliteit. Indien de rietdekker samenwerkt met minder ervaren collega´s, instrueert en begeleidt hij deze. Hij legt verantwoording af aan zijn leidinggevende of werkgever.
complexiteit
Van de rietdekker wordt verwacht dat hij de verschillende rietsoorten kan onderscheiden en controleren op kwaliteit. Hij kan zelfstandig een inschatting maken van de benodigde hoeveelheid rietbossen (lengte, vorm, dikte) voor het dakvlak. De rietdekker moet de werkplek praktisch inrichten, voorzien van beschermingsmiddelen en veiligheidsmiddelen, waarbij hij geen schade en hinder bezorgt aan de omgeving of eigendommen van de opdrachtgever.
betrokkenen
- Leidinggevende / werkgever - Collega-rietdekkers - Eigenaar / opdrachtgever
(hulp-)middelen
-
kwaliteit van proces en resultaat
De rietdekker heeft de werkplek zo ingericht dat alle werkzaamheden veilig en praktisch kunnen worden uitgevoerd. Overlast voor en schade aan de omgeving blijft beperkt. Gereedschap en materialen zijn aanwezig.
keuzes en dilemma's
-
Print: 26-april-2005
Ladderlift Steiger Zeilen Persoonlijke beschermingsmiddelen Klimmateriaal Telefoon (mobiel)
Bij twijfel over de kwaliteit van het riet wel of niet de werkgever informeren Wel of niet de omgeving afschermen Zo weinig mogelijk overlast veroorzaken of zo praktisch mogelijk werken Zo veilig mogelijk of zo efficiënt mogelijk werken.
Pagina 5 van 17
KERNTAAK 2 Voert sloopwerkzaamheden uit aan het rieten dak proces
De rietdekker verwijdert vorsten van het dak. Hij knipt de binding van de versleten rietendakbedekking laag voor laag los en verwijdert het riet van het dak. Hij maakt de onderconstructie schoon met een bezem. De rietdekker haalt de bindingen en ander afval uit het riet en sorteert en verzamelt het riet met de hand of met een shovel. Hij voert het afval gescheiden af. Hij maakt het dak tijdelijk waterdicht met zeilen.
rol / verantwoordelijkheden
De rietdekker is verantwoordelijk voor het veilig slopen van het rietendak. Hierbij draagt hij persoonlijke beschermingsmiddelen en treft hij veiligheidsvoorzieningen voor zowel zichzelf, zijn collega-rietdekkers en de opdrachtgever (bewoners). Hij signaleert onveilige situaties en meldt deze aan zijn collega-rietdekkers, werkgever en bewoners.Hij zorgt ervoor dat het afval gescheiden afgevoerd wordt. De rietdekker zorgt ervoor dat er geen (water)schade ontstaat tijdens de werkzaamheden.
complexiteit
Van de rietdekker wordt verwacht dat bij het slopen en afvoeren van materialen geen schade aan de omgeving ontstaat. Hij maakt zelfstandig een inschatting van de benodigde beschermingsmiddelen en veiligheidsvoorzieningen. Hij moet tijdens sloopwerk en schoonmaakwerk rekening houden met een verslechterde kwaliteit van de onderconstructie.
betrokkenen
-
Leidinggevende / werkgever Collega-rietdekkers Eigenaar / opdrachtgever Transporteur
(hulp-)middelen
-
Klimstoel / dakstoel of kluiver Persoonlijke beschermingsmiddelen. Kniptang. Zware hamer. Betonschaar Shovel. Zeilen
kwaliteit van proces en resultaat
Het riet is op een veilige manier van het dak verwijderd. De dakconstructie is schoon opgeleverd en het afval is gescheiden afgevoerd. Er is geen schade aan de omgeving ontstaan.
keuzes en dilemma's
- Wel of niet starten met het slopen van het dak bij dreigende weersomstandigheden - Zelf initiatief nemen bij onverwacht zaken of overleggen met de leidinggevende - Zelfstandig beslissen over waar en welke beschermingsmiddelen nodig zijn of overleggen met de werkgever?
Print: 26-april-2005
Pagina 6 van 17
KERNTAAK 3 Bereidt het dak voor proces
De rietdekker controleert de onderconstructie. Voor een binddak brengt hij rietlatten en knellatten aan, voor een schroefdak brengt hij dakbeschot aan. De rietdekker maakt een raveling voor het inzetten van dakramen in bestaand of nieuw werk. De rietdekker plaatst dakramen, dakdoorvoeren en dakkapellen.
rol / verantwoordelijkheden
De rietdekker is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de onderconstructie van het rieten dak. Hij plaatst dakramen en dakkapellen op of in de raveling. Hierbij is hij verantwoordelijk voor de veiligheid van zichzelf, zijn collega-rietdekker en de opdrachtgever (bewoners). Hij signaleert onveilige situaties en meldt deze aan zijn collega-rietdekkers, werkgever en bewoners. Hij heeft een signaleringsverplichting naar de werkgever toe over onjuiste materialen en gebreken aan de onderconstructie.
complexiteit
Van de rietdekker wordt verwacht dat hij de onderconstructie in orde maakt voor een rietendak. Hij kan bij renovatie de timmerwerkzaamheden aan de onderconstructie pas (definitief) bepalen na het slopen en schoonmaken van het dak. Tijdens het verbeteren van de onderconstructie van bestaande daken, moet hij rekening houden met een mogelijk verslechterde onderconstructie.
betrokkenen
- Leidinggevende / werkgever - Collega-rietdekkers
(hulp-)middelen
- Klimmateriaal - Timmergereedschap - Persoonlijke beschermingsmiddelen
kwaliteit van proces en resultaat
De dakconstructie biedt voldoende stevigheid voor een rietendak. De onderconstructie voldoet aan de kwaliteitsrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen van de Vakfederatie Rietdekkers. In de raveling kan een dakraam geplaatst worden.
keuzes en dilemma's
- Wel of niet de werkgever informeren bij onvoorziene gebreken aan de onderconstructie. - Doorgaan of stoppen bij slecht weer.
Print: 26-april-2005
Pagina 7 van 17
KERNTAAK 4 Dekt dak met riet proces
De rietdekker sorteert het riet op soort, hoeveelheid en lengte. De rietdekker brengt uitgesorteerde bossen riet naar het dak. De rietdekker verdeelt de rietbossen per laag op het dak en zet deze tijdelijk vast. Hij knipt de bossen riet los en spreidt deze gelijkmatig uit. Vervolgens zet de rietdekker de rietlaag definitief vast door de bindingen aan te brengen. Er kan uit de hand of onder de gaarde gewerkt worden. De rietdekker drijft het dak op maat. Bij een open dakconstructie brengt hij eerst een spreilaag aan. Aan het eind van de dag laat hij het dak en het materiaal afgedekt achter.
rol / verantwoordelijkheden
De rietdekker is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het rietendak, het gebruik van de juiste rietbossen, de dikte van het rietpakket en het vastzetten van de gaarde met binddraad. Hij zorgt ervoor dat de rietbossen recht en vlak op het dak worden aangebracht. Daarbij is hij verantwoordelijk voor het veilig aanbrengen van het rietendak.
complexiteit
Van de rietdekker wordt verwacht dat hij een recht en vlak dak legt. Hiervoor moet de rietdekker inzicht hebben in het dakvlak om de benodigde rietbossen op de juiste plek te leggen. Hij moet elke bos riet beoordelen op kwaliteit voor de juiste plaats (rietlengte, dikte, soort en vorm). Na het aanbrengen van de eerste laag heeft de rietdekker geen zicht meer op de onderconstructie voor het bevestigen van het riet. Van de rietdekker wordt verwacht dat hij bij het leggen van de rietbossen zowel in de breedte als in de hoogte op tijd kan inspelen bij een verandering in de dakvorm zoals een dakrand, sparing of hoeken, dakdoorvoeren en dakdoorbrekingen.
betrokkenen
- Collega-rietdekkers / opperman
(hulp-)middelen
-
kwaliteit van proces en resultaat
De rietbossen zijn uitgesorteerd en afgedekt. De rietbossen zijn recht, gelijkmatig verdeeld en vastgezet. Het rietendak is op de juiste dikte, heeft voldoende slijtlaag en kan worden afgewerkt. Het rieten dak voldoet aan de kwaliteitsrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen van de Vakfederatie Rietdekkers.
keuzes en dilemma's
- Nauwkeurig werken en kwaliteit leveren versus snel en praktisch het werk uitvoeren. - Inschatting hoe bij het leggen van de rietbossen ingespeeld moet worden op veranderingen in het dakvlak versus routinematig leggen.
Print: 26-april-2005
Rietdekgereedschap Meetgereedschap Klim en veiligheidsmateriaal Persoonlijke beschermingsmiddelen
Pagina 8 van 17
KERNTAAK 5 Brengt vorsten aan en werkt het dak af proces
De rietdekker snijdt de rietrand langs de nok in een lijn af en brengt eventueel gaas aan over de nok. Hij legt de vorsten naast elkaar neer, verdeelt de vorsten en ondervult ze met langsriet. Wisselt daarna de vorsten met elkaar uit om een zo recht mogelijke nok te krijgen. Drijft het riet langs de nok af en smeert de vorsten aan met specie. Hij brengt lood aan en klopt dit aan. De rietdekker drijft de rest van het dak af en maakt het dak schoon (van boven naar beneden) of drijft eerst het gehele dak af en legt daarna de vorsten in de specie. Als laatste richt de rietdekker de voet van het dak.
rol / verantwoordelijkheden
De rietdekker is verantwoordelijk voor het veilig aanbrengen van de vorsten. Hij is verantwoordelijk voor het opkloppen, kanten en het schoon opleveren van het dakvlak.
complexiteit
Van de rietdekker wordt verwacht dat hij de nokvorsten recht en strak aanbrengt. De nokvorst is duidelijk zichtbaar en de rietrand langs de nok is niet altijd gelijk. De keramische vorsten verschillen in afmeting en elke vorst moet daarom apart gesteld en in een lijn gelegd worden.
betrokkenen
- Collega-rietdekkers - Werkgever
(hulp-)middelen
-
kwaliteit van proces en resultaat
De vorsten zijn ondervuld en liggen in een rechte lijn. Het rietendak is schoongemaakt, strak en vlak opgeklopt en voorzien van rechte kanten. Het voldoet aan de kwaliteitsrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen van de Vakfederatie Rietdekkers. Het dak is klaar om op te leveren.
keuzes en dilemma's
- Nauwkeurig werken en kwaliteit leveren versus snel en praktisch het werk uitvoeren. - Stoppen met kloppen of het dakvlak nog een keer controleren.
Print: 26-april-2005
Lift Speciemolen Troffel Rietzaag Kwast Slijptol
Pagina 9 van 17
KERNTAAK 6 Repareert het rietendak proces
De rietdekker inspecteert het dakvlak en inventariseert de omvang van de reparaties. Hij verhelpt lekkages door de holletjes en gootjes in het dakvlak op te stoppen. De rietdekker repareert stormschade. De rietdekker stopt bij grote reparatie het hele dak van onder naar boven op en brengt het rietpakket weer op dikte. Na het schoonkrabben trekt hij het riet terug en breekt het zachte uiteinde van het riet af. Hij steekt elke laag weer bij met riet. Hij vervangt de gescheurde vorsten en smeert deze aan. Daarnaast vervangt hij waar nodig het indeklood en sluit dit aan onder de loden loketten.
rol / verantwoordelijkheden
De rietdekker is verantwoordelijk voor het veilig uitvoeren van de reparatie van het rietendak. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het rietendak en het gebruik van de juiste rietbossen, de dikte van het rietpakket en het vastzetten van de gaarde met binddraad. Hij is verantwoordelijk voor de waterdichte aansluiting bij overgangen tussen riet en andere bouwdelen.
complexiteit
Van de rietdekker wordt verwacht dat hij de verschillende dimensies oud en nieuw riet op elkaar kan aansluiten, opstoppen, goed vastzetten en gelijk afwerken. Tevens wordt verwacht dat hij een inschatting kan maken van het benodigde riet voor de reparatiewerkzaamheden. Hierbij moet hij rekening houden met de lengte, dikte en de vorm van het riet voor de (juiste) plaats op het dak. Van de rietdekker wordt verwacht dat hij de oorzaken van lekkages, die niet altijd zichtbaar zijn, kan opsporen. Het oplossen van lekkages rondom aansluitingen vraagt vaak om een creatieve wijze van indekken en opstoppen.
betrokkenen
- Collega-rietdekkers - Bewoners / opdrachtgevers
(hulp-)middelen
- Rietdekgereedschap - Meetgereedschap - Klim en veiligheidsmateriaal
kwaliteit van proces en resultaat
Het dak is opgestopt zodat het niet meer lekt en weer op dikte is. De levensduur van het rietendak is verlengd. Het rietendak voldoet aan de kwaliteitsrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen van de Vakfederatie Rietdekkers.
keuzes en dilemma's
- Repareren van het rietendak of het complete dak vernieuwen. - Het opstoppen beëindigen of nog verder doorgaan.
KERNTAAK 7 Onderhoudt het rietendak proces
De rietdekker verwijdert de algen en het mos van het dakvlak. De rietdekker maakt het dak schoon en klopt het dak vlak. De rietdekker brengt een alg- en moswerendmiddel aan op het riet.
rol / verantwoordelijkheden
De rietdekker is verantwoordelijk voor het op een veilige manier verwijderen van mossen en algen op het rietendak. Hij is verantwoordelijk voor het schoonkrabben en schoonmaken, het bijsteken en weer vlakkloppen van het rietendak. De rietdekker brengt op een voor zichzelf en de bewoners veilige en milieuvriendelijke manier een preventief algen- en moswerend middel aan.
complexiteit
Van de rietdekker wordt verwacht dat hij het dak schoonmaakt en opstopt. Hij bepaalt zelf de mate van het schoonmaken en bijsteken. Van de rietdekker wordt verwacht dat hij kan inspelen op de omvang van de schoonmaakwerkzaamheden in relatie tot de daksituatie, deze kan namelijk door bijv. dakramen en hoeken nogal verschillen.
betrokkenen
- Bewoners. - Collega-rietdekkers
(hulp-)middelen
- Mes, troffel, drijfbord, rietzaag en stopplank - Gereedschap voor het aanbrengen van algen- en moswerend middel
kwaliteit van proces en resultaat
Het dak is algen- en mosvrij. De rietlagen zijn opgestopt en opgeklopt. Het rietendak is op een milieuvriendelijk manier algen- en moswerend gemaakt. De levensduur van het rietendak is verlengd.
keuzes en dilemma's
- Meer riet terugtrekken of verder opstoppen. - Een deel van het dak schoonmaken of het rietpakket vervangen.
Print: 26-april-2005
Pagina 10 van 17
KERNOPGAVEN VAN HET BEROEP 1
De rietdekker moet over zijn werkzaamheden communiceren met de klant / opdrachtgever. Het is aan de rietdekker zelf om tijdig en juist te communiceren en een oplossingen aan te dragen. Hij moet de klant informeren over de het gebruik van de tuin, zeilen bij het slopen en de overlast die het slopen kan veroorzaken. Ook moet hij de klant kunnen adviseren over het onderhoud van het dak en de omgeving die hier invloed op heeft.
2
De rietdekker moet anticiperen op weersomstandigheden (seizoenen) door tijdig de juiste maatregelen te nemen om schade te voorkomen en kwaliteitsachteruitgang van het rietendak te voorkomen.
3
De rietdekker staat voor de opgave om zijn werkzaamheden tijdig en juist op te leveren. Hierbij zorgen de kwaliteit en tijd voor een spanningsveld.
4
De rietdekker moet de afweging maken tussen het praktisch uitvoeren van de werkzaamheden versus veilig werken.
Print: 26-april-2005
Pagina 11 van 17
OVERZICHTSSCHEMA BEROEPSCOMPETENTIES EN KERNTAKEN KERNTAAK BEROEPSCOMPETENTIES
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
vakmatig-methodisch (VM) 1 Beschermen van de omgeving
X X
2 Voorbereiden van eigen werk
X X
3 Bouwen van lift en steiger
X
4 Zorgdragen voor een veilige taakuitvoering
X X X X X X X
5 Uitvoeren van sloopwerkzaamheden en afvoeren van afval 6 Sorteren van riet
X X X
X
X X
7 Uitvoeren van timmerwerkzaamheden voor nieuw werk
X
8 Uitvoeren van reparatie timmerwerk voor bestaand werk
X
9 Dakdekken met riet
X
10 Repareren van lekkages en reparaties aan het riet
X
11 Onderhouden van het dak
X
12 Aanbrengen van vorsten
X X X
13 Afwerken van het rietendak
X X X
bestuurlijk-organisatorisch en strategische (BOS) 16 Een professionele werkrelatie met de organisatie onderhouden
X
sociaal-communicatieve (SC) 14 Samenwerken en communiceren met collega's en leidinggevende 15 Omgang en communicatie met klanten
Print: 26-april-2005
X X X X X X
X X
Pagina 12 van 17
OVERZICHTSSCHEMA BEROEPSCOMPETENTIES EN KERNOPGAVEN KERNOPGAVE BEROEPSCOMPETENTIES
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
vakmatig-methodisch (VM) 1 Beschermen van de omgeving
X X
2 Voorbereiden van eigen werk 11 Onderhouden van het dak
X X X
X
sociaal-communicatieve (SC) 14 Samenwerken en communiceren met collega's en leidinggevende
X X X X
15 Omgang en communicatie met klanten
X
Print: 26-april-2005
Pagina 13 van 17
BEROEPCOMPETENTIES MET SUCCESCRITERIA Nr. 1 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze de omgeving inspecteren en beschermingsmaatregelen treffen om de werkzaamheden optimaal en verantwoord uit te voeren. VM Succescriteria Proces
1.Inventariseert mogelijke risico’s in de omgeving en bepaalt waar schade/overlast kan ontstaan tijdens de werkzaamheden. 2.Denkt vooruit, neemt voorzorgsmaatregelen om schade aan de omgeving te voorkomen. 3.Brengt de nodige beschermingsmiddelen aan. 4.Houdt rekening met de wensen van de klant en voorkomt schade aan persoonlijke eigendommen. 5.Informeert de werkgever en de klant mondeling over de genomen maatregelen.
Resultaat
6.Voelt zich verantwoordelijk voor opgetreden schade, staat de gedupeerden op klantvriendelijke wijze te woord en neemt maatregelen om verdere schade voor de klant te voorkomen en informeert de werkgever. Geen onnodige overlast en schade aan de omgeving door de werkzaamheden van de rietdekker.
Nr. 2 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze zijn werkzaamheden voorbereiden, zodat deze zo veilig en efficiënt mogelijk binnen het tijdschema kunnen worden uitgevoerd. VM Succescriteria Proces
1.Inventariseert de uit te voeren werkzaamheden en bepaalt de werkvolgorde. 2.Houdt bij de indeling van de werkzaamheden rekening met de planning en weersverwachting. 3.Bepaalt welke gereedschappen en veiligheidsmiddelen nodig zijn. 4.Zorgt dat hij voldoende bevestigingsmaterialen en dakbedekkingsmaterialen voorhanden heeft. 5.Controleert nauwkeurig het benodigde gereedschap en pleegt, indien nodig, onderhoud aan het gereedschap. 6.Brengt de nodige veiligheidsmiddelen aan.
Resultaat
De materialen, hulpmiddelen, gereedschap en veiligheidsmiddelen zijn aanwezig en gecontroleerd, zodat de werkzaamheden veilig en zonder oponthoud kunnen worden uitgevoerd.
Nr. 3 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze een lift en een steiger plaatsen om zijn werk zo efficiënt en veilig mogelijk uit te voeren. VM Succescriteria Proces
1.Verkent de directe omgeving en bepaalt de plaats van de steigers en de lift. 2.Voorkomt bij het plaatsen van de lift gebruikersongemak van de bewoners. 3.Bouwt de steigers volgens de geldende gebruiks- en veiligheidsrichtlijnen op. 4.Controleert de stevigheid en betrouwbaarheid van de steigers. 5.Plaatst de lift volgens de geldende gebruiks- en veiligheidsrichtlijnen. 6.Controleert de werking en de veiligheid van de lift. 7.Informeert de bewoners/klant mondeling over de geplaatste lift en steiger.
Resultaat
Een veilige (werk)omgeving voor de bewoners/klant en de rietdekker.
Nr. 4 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze zorgdragen voor een veilige taakuitvoering, treft maatregelen om ongelukken en schade te voorkomen zodat de werkzaamheden optimaal en VM verantwoord uitgevoerd kunnen worden. Succescriteria Proces
1.Werkt volgens bedrijfsvoorschriften en regelgeving met betrekking tot arbeidsomstandigheden, veiligheid en milieu. 2.Toont veiligheidsbewustzijn door veilige werkmethoden toe te passen, brengt zichzelf en anderen niet in gevaar. 3.Gebruikt de verplichte beschermingsmiddelen. 4.Voorkomt onnodig tilwerk, past de juiste tiltechnieken toe en zorgt hierbij dat het lichaam zo min mogelijk belast wordt tijdens de werkuitvoering. 5.Is alert op onveilige en ongezonde situaties.
Resultaat
Print: 26-april-2005
De taken worden veilig uitgevoerd en er gebeuren geen ongelukken.
Pagina 14 van 17
Nr. 5 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze sloopwerkzaamheden uitvoeren zonder overlast aan de omgeving te veroorzaken. VM Succescriteria Proces
1.Houdt rekening met de weersomstandigheden. 2.Verwijdert de nokvorsten en brengt deze onbeschadigd naar beneden. 3.Brengt zeilen aan op het dak tegen weersinvloeden. 4.Verwijdert het riet en de bindingen op een systematische en veilige manier van het bestaande dak. 5.Let op de veiligheid van zichzelf en zijn collega’s. 6.Ruimt de gebruikte materialen en middelen netjes op. 7.Maakt de dakconstructie schoon met een borstel / bezem. 8.Voert het afval (o.a. riet en metalen) gescheiden af.
Resultaat
Een gesloopt dak met een schone onderconstructie waarbij zicht is op de reparatiewerkzaamheden aan de onderconstructie.
Nr. 6 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze de kwaliteit van het riet bepalen en de rietbossen sorteren, zodat het riet klaarligt om op het dak gelegd te worden. VM Succescriteria Proces
1.Toont kwaliteitsbewustzijn door het riet te sorteren alvorens te starten met de werkzaamheden. 2.Sorteert de rietbossen nauwkeurig uit op kwaliteit, dikte, lengte, kleur en de vorm van de bos 3.Bepaalt de benodigde hoeveelheid materiaal en legt het riet gesorteerd klaar. 4.Slaat het gesorteerde riet droog op afgestemd op daktype.
Resultaat
5.Signaleert tekorten en onjuistheden in de levering, meldt dit aan de ondernemer en onderneemt actie. Inzicht in de kwaliteit en soorten rietbossen van het geleverde riet en droog opgeslagen rietbossen.
Nr. 7 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze timmerwerkzaamheden uitvoeren aan een nieuwe dakconstructie zodat een stevige onderconstructie wordt gemaakt voor een nieuw rietendak. VM Succescriteria Proces
1.Bepaalt de werkvolgorde voor het uit te voeren timmerwerk. 2.Brengt, bij het plaatsen van een schroefdak, het dakbeschot aan. 3.Brengt op zorgvuldige en stevige wijze de tengels, rietlatten, kneep of knelling aan. 4.Bepaalt de kwaliteit en stevigheid van de dakconstructie.
Resultaat
5.Controleert de uitgevoerde timmerwerkzaamheden aan de hand van de geldende richtlijnen. Een stevige onderconstructie volgens de kwaliteitsrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen voor het maken van een rietendak.
Nr. 8 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze reparatietimmerwerk uitvoeren aan een bestaande dakconstructie zodat een stevige onderconstructie wordt gemaakt voor een nieuw rietendak. VM Succescriteria Proces
1.Inspecteert de schoongemaakte dakconstructie en signaleert mankementen. 2.Bepaalt de reparatiewerkzaamheden en de werkvolgorde voor de uit te voeren reparaties. 3.Repareert dakbeschot, de rietlatten, kneep of knelling of brengt nieuwe aan en zet ze vast. 4.Bepaalt de kwaliteit en stevigheid van de dakconstructie. 5.Brengt een raveling aan indien er een dakraam geplaatst moet worden.
Resultaat
Print: 26-april-2005
6.Controleert de uitgevoerde timmerwerkzaamheden aan de hand van de geldende richtlijnen. Een stevige onderconstructie volgens de kwaliteitsrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen voor het maken van een rietendak.
Pagina 15 van 17
Nr. 9 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze het dak met riet bedekken zodat het dak optimaal bescherming biedt en voldoet aan de kwaliteitsnormen. VM Succescriteria Proces
1.Brengt een spreidlaag van boven naar beneden aan (in het geval van een traditioneel dak). 2.Past de rietbossen in het dakvlak, houdt rekening met de hoeken, dakdoorvoeringen, dakramen en overige details. 3.Brengt de rietbossen op systematische wijze (laag voor laag) vanaf de dakvoet aan en verdeelt de rietbossen gelijkmatig. 4.Meet van elke rietlaag meerdere keren de dikte van het rietpakket.
Resultaat
5.Controleert de uitgevoerde rietdekwerkzaamheden aan de hand van de geldende kwaliteitsrichtlijnen. Een rietendak volgens de kwaliteitseisen en uitvoeringsrichtlijnen.
Nr. 10 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze lekkages verhelpen en onvolkomenheden aan het rietendak repareren om de levensduur van het rietendak te verlengen. VM Succescriteria Proces
1.Inspecteert het dakvlak nauwkeurig op onvolkomenheden en signaleert mankementen. 2.Bepaalt de reparatiewerkzaamheden en de werkvolgorde voor de uit te voeren reparaties. 3.Voert de reparatie uit door middel van opstoppen of doorstoppen met nieuw riet. 4.Vervangt gescheurde vorsten en smeert de vorsten aan. 5.Heelt het rietendak aan bij nieuw aangebrachte dakramen, dakkapellen, dakdoorvoeringen, zonnecollectoren en uilenbord. 6.Vervangt versleten indeklood langs de randen. 7.Improviseert bij in het indekken in het geval van bijzondere situaties.
Resultaat
8.Controleert de uitgevoerde rietdekwerkzaamheden aan de hand van de geldende kwaliteitsrichtlijnen. Een gerepareerd waterdicht rietendak waarvan de levensduur verlengd is en dat voldoet aan de kwaliteitsrichtlijnen.
Nr. 11 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze (periodiek) onderhoud aan het rietendak plegen om de levensduur van het rietendak te verlengen. VM Succescriteria Proces
1.Inspecteert het rietendak en inventariseert de benodigde onderhoudwerkzaamheden. 2.Bepaalt de werkvolgorde voor de onderhoudswerkzaamheden. 3.Verwijdert met behulp van gereedschap (mes) het mos en de algen systematisch en egaal van het dak. 4.Trekt het riet terug en stopt het rietendak opnieuw op en klopt het vlak. 5.Brengt op een veilige en milieuvriendelijke manier moswerend middel aan.
Resultaat
Een schoon rietendak, alg en mosvrij, waarvan de levensduur verlengd is.
Nr. 12 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze nokvorsten aanbrengen om een duurzame nokafwerking te krijgen. VM Succescriteria Proces
1.Oppert de nokvorsten op een veilige manier naar de nok. 2.Brengt de nokvorsten op hoogte door deze met riet te onder stoppen. 3.Wisselt de nokvorsten uit zodat er een rechte lijn ontstaat. 4.Smeert de nokvorsten aan met specie. 5.Controleert of de nokvorsten stevig, gelijkmatig en waterdicht zijn aangebracht.
Resultaat
Print: 26-april-2005
Een recht aangebrachte nokvorst die waterdicht en duurzaam is.
Pagina 16 van 17
Nr. 13 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze het dak afwerken (opkloppen, afdrijven) om een recht, vlak en gelijkmatig dak te krijgen. VM Succescriteria Proces
1.Maakt het dakvlak systematisch schoon, verwijdert los riet en legt het riet recht (boven naar beneden). 2.Controleert op zichtbare oneffenheden in het dak en werkt deze netjes af. 3.Drijft het dakvlak vlak vanaf de nok naar de dakvoet. 4.Drijft de randvlakken af zodat er rechte kanten ontstaan. 5.Voert een eindcontrole uit op de gelijkmatigheid van het dak
Resultaat
Een schoon en vlak dakvlak volgens de kwaliteitsrichtlijnen en uitvoeringsrichtlijnen wat gereed is voor oplevering.
Nr. 14 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze communiceren met collega rietdekkers en overleg voeren met zijn leidinggevende om het werkproces zo optimaal mogelijk te laten verlopen. SC Succescriteria Proces
1.Neemt initiatief bij constateringen van tekortkomingen en gebreken in het materiaal, materieel en de dakconstructie en neemt contact op met zijn leidinggevende. 2.Wijst collega rietdekkers op gevaarlijke situaties en handelingen. 3.Stemt de werkzaamheden mondeling af met zijn leidinggevende. 4.Stemt de werkzaamheden onderling mondeling af met collega rietdekkers. 5.De rietdekkers instrueren elkaar over gebruik van gereedschap en machines en veilig gebruik van klim en steiger materiaal. 6.Informeert zijn leidinggevende over de voortgang van de werkzaamheden en meldt eventuele stagnering van de werkzaamheden. 7.De rietdekker motiveert en stimuleert collega rietdekkers tijdens het werk.
Resultaat
Werkgever en de rietdekkers zijn geïnformeerd over knelpunten en voortgang van de werkzaamheden.
Nr. 15 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze met de klant omgaan, service verlenen om bij te dragen aan een goede klantrelatie en een positief imago van het bedrijf. SC Succescriteria Proces
1.Stelt zich representatief op naar de klant en handelt als het visitekaartje van het bedrijf. 2.Realiseert zich dat zijn omgang met klanten van invloed is op het imago van het bedrijf. 3.Beantwoordt vragen en adviseert de klant over het rietendak. 4.Toont belangstelling voor de klant en luistert naar de klant.
Resultaat
5.De rietdekker pakt signalen van de klant op en neemt indien nodig contact op met de ondernemer. De klant is tevreden over het gedrag van de rietdekker, het bedrijf heeft een goed imago.
Nr. 16 Beroepscompetentie De rietdekker kan op adequate wijze een professionele werkrelatie met de organisatie onderhouden, feedback ontvangen over zijn functioneren zodat hij de uitvoering van zijn BOS werkzaamheden kan verbeteren met het doel de organisatie optimaal te laten functioneren. Succescriteria Proces
1.Is bereid te luisteren naar feedback van collega rietdekkers of ondernemer. 2.Maakt onderscheid tussen feedback op functioneren en persoonlijke kritiek. 3.Leidt uit feedback verbeterpunten af en past de uitvoering van de werkzaamheden hierop aan. 4.Kent zijn plek in de hiërarchie van de organisatie en het arbeidsproces. 5.Volgt orders op van zijn direct leidinggevende. 6.Toont betrokkenheid bij en interesse in het vakgebied. 7.Stelt zich loyaal op ten opzichte van het bedrijf en het personeel. 8.Neemt actief deel aan werkoverleg. 9.Neemt deel aan functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken. 10.Toont motivatie en is bereid om bijscholing te volgen.
Resultaat
Print: 26-april-2005
De rietdekker heeft inzicht in de kwaliteit van zijn werkzaamheden en verbetert deze voortdurend. Het functioneren van de organisatie wordt bevorderd.
Pagina 17 van 17