Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
Nijmegen, 14 januari 2014
Bereikbaarheid ‘Veur-Lent’ en Waalsprong Samenvatting en conclusies: Er zijn wel drie bruggen over de Waal en Veur-Lent, maar slechts één van de in totaal negen brug op- en afgangen is fietsvriendelijk. Veur-Lent is te ver lopen voor de voetganger en is qua parkeerplekken geen goed bereikbare plek voor de automobilist. De fiets is dus het meest geëigende vervoersmiddel om het eiland te bereiken; helaas ontbreekt het aan goede infrastructuur om ook met de fiets het eiland te bereiken. Onze wensen zijn : 1) Fietsvriendelijke aansluiting van de Oversteek op de dijken aan noord en zuid zijde. 2) De bestaande trap van bij Snelbinder op de noordzijde van de dijk vervangen door een fietsvriendelijke aansluiting 3) Fietsvriendelijke Aansluiting Veur-Lent Waalbrug 4) Gelijkvloerse afrit aan de noordzijde van de Waalbrug – oostzijde, naar de nieuwe Lentse dijk.
Er is reeds tweemaal constructief overleg geweest met wethouder Henk Beerten. Hij zal midden februari een voorstel gereed hebben voor aanpassing met daarin de technische oplossingen en de financiële consequenties. Daarbij zal hij rekening houden met de wensen van de Fietsersbond
Hein Vosmar en Kees Spoorenberg Fietsersbond – afdeling Nijmegen
*) Fietsvriendelijk aansluiting resulteert in een helling, waarbij de grote meerderheid van de fietsers niet af hoeft te stappen en met een voldoende breedte voor het elkaar passeren, inclusief bakfietsen met kinderen.
1
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
Inleiding “Nijmegen omarmt de Waal” is een fantastisch project. Als Fietsersbond stel je de vraag: Hoe kom ik in het Centrum van die omarming n.l. Veur-Lent ? In de nieuwe situatie zijn er 3 bruggen die de Waal, inclusief Veur-Lent, overbruggen. De ‘oude’ Waalbrug, de Spoorbrug en ‘ De Oversteek’. In hoeverre is er aandacht besteed aan het langzame verkeer om er te komen. We hebben naar de bestaande plannen gekeken en geconstateerd dat het lijkt of er geen aandacht is besteed aan de realiteit die dadelijk gaat ontstaan met het oog op de langzame verkeersgebruiker.
De bereikbaarheid van toeristische attractiviteit van Veur-Lent ( in combinatie met evenementen ) kenmerkt zich op het moment door: - Veur-Lent is te ver om te lopen. - Veur-Lent is te klein om te kunnen parkeren met de auto En dus - Veur=Lent is eigenlijk alleen goed bereikbaar met de fiets.
Er is echter niet voorzien in acceptabele (fiets)verbindingen vanaf al deze 3 bruggen naar het eiland. De Nijmegen één Stad gedachte heeft toch niet de bedoeling om de bereikbaarheid van Veur-Lent voor zo’n kleine 50% van de bewoners complex te maken. Met complex bedoelen wij gevaarlijke trappen, het ontbreken van toegang en/of substantiële omrijroutes die daar het gevolg van zijn
2
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
Het actuele plan In detail stellen we als Fietsersbond de vraag: Hoe staat het nu eigenlijk in zijn geheel met de op- en afgangen van de 3 bruggen ( Waalbrug, Snelbinder en De Oversteek ) aan: - de zuidzijde, van de ‘oude’ stad tot en met het ‘Waalfront’ , - het eiland Veur-Lent - de noordzijde tussen Lent en Oosterhout
Fig 1 Het huidige plan
Voorliggende plannen zijn een tijd geleden gemaakt zonder de praktische realisatie wat dat eiland nu gaat betekenen in de nieuwe Infrastructuur van de Stad. Er zijn inmiddels ( hopelijk en mogelijk ) nieuwe inzichten. Een goed moment dus voor reflectie en om de vraag te stellen “ waar resulteren de bestaande plannen in” en “ is dit het gewenste resultaat”. In de afgelopen jaren hebben de woon- werkroutes steeds als prioriteit in de discussie met de gemeente gestaan en is er onvoldoende aandacht geweest voor de bereikbaarheid van Veur-Lent. We hebben nooit gedacht dat de basiskwaliteit weer een trap zou zijn
3
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
aangezien we in de voorbije jaren steeds weer gezocht hebben, in samenspraak met de wethouders, naar een aanzienlijke verbetering van de bestaande trap aan de noordzijde van de Snelbinder. Als we kijken naar de bestaande plannen kijken we daar na met de volgende overwegingen: 1.
De verkeersstromen zoals we ze kennen. Die mensen moeten fietsend hun reisdoel kunnen blijven bereiken misschien met aanpassingen maar niet met substantiële verlengingen van de afstand
2.
De Snelfietsroutes zoals deze ontwikkeld zijn of worden zijn de ankers in de structuur. Die moeten die functie ook herkenbaar kunnen blijven vervullen
3.
“Veur Lent’ moet een aanwinst worden voor heel Nijmegen, niet alleen voor wie er naast woont.
4.
Goede Bereikbaarheid betekent dat dit ook fietsvriendelijk is. Trappen zijn dit per definitie niet.
Met deze gedachten in overweging constateren we in het algemeen dat: -
De kruising van de 2 snelfietsroutes, namelijk de noord-zuid verbinding van de Oversteek - naar Nijmegen Zuid en de oost west verbinding van Nijmegen CS naar Beuningen niet ideaal is en nu bestaat uit een trap (met slechts een beperkte hoogte).
-
De(directe) fietsvriendelijke verbindingen tussen de bruggen en de dijken afwezig zijn.
-
De (directe) fietsvriendelijke verbindingen tussen ‘Veur Lent’ en de bruggen afwezig zijn.
Dit overziende doet ons ook de volgende concrete vragen stellen: Welke aansluitingen bedienen niet de behoefte die er qua volume en qua kwaliteit wel al is of welke we in de toekomst verwachten ? Om dit inzichtelijker te maken onderscheiden we de 3 bruggen met ieder hun aansluitingen met de noordelijke en zuidelijke rivierzijde en ‘Veur Lent’. In totaal dus 9 in getal.
De Oversteek 1) Aan de zuidzijde is er een kruising van de route naar de sluis met de route naar de Energieweg. De verbinding die aandacht verdient is de verbinding naar het Waterkwartier en het gedeelte bij de haven. De nieuw gerealiseerde snelfietsroute heeft een goede aansluiting met dit gebied en later met het station. Een goede aansluiting met de snelfietsroute op de ‘Oversteek’ is hier nodig. De dijk heeft hier in deze vorm geen belangrijke verkeersfunctie en de functie van de lift met bijhorende trap is daarbij te verwaarlozen.
2) De verbinding bij ‘Veur Lent’is een trap. Het hoogteverschil met het eiland is zo groot dat een fietsvriendelijke verbinding niet realistisch is. De verkeersvraag zal voornamelijk worden bepaald door recreatie, wandelen, zwemmen, festivals etc. Belangrijk is om de ‘parkeerplek’ die hier gaat ontstaan te beperken. Het fietspad ( en tevens voetpad ) op de ‘Oversteek’ is
4
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
niet te breed en te smal voor alle functies die het moet verwerken: Bromfietsen, scooters, skeelers, wandelaars, kinderwagens, hardlopers, bakfietsen en ook nog fietsen en dat alles ook nog in twee richtingen.
De trap aan zuidzijde van de oversteek
De trap aan noordzijde van de oversteek
3) Aan de noordzijde is ondanks alle voorgaande discussies ten aanzien van de trap bij de Snelbinder tot grote verbazing van de Fietsersbond een trap gesitueerd. Dit ervaren we als Fietsersbond als een probleem en een situatie die noodzakelijk verbetering behoeft. In verband met de verbinding met de dijk en tevens de toegang naar ‘Veur Lent’ vanaf de Westzijde van Nijmegen achten we hier een fietsbare of loopbare helling naar de dijk noodzakelijk. In slechte weersomstandigheden en bij gebruik door minder capabele fietsers lijkt ons deze actuele vorm gevaarscheppend. De dijk vormt een doorgaande fietsroute. Er is woon-werkverkeer, het is onderdeel van het knooppuntensysteem, er is lokaal en lange afstand recreatief fietsverkeer.
5
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
De Spoorbrug/Snelbinder 4) Aan de zuidzijde is er geen fietsbare verbinding direct naar de dijk of naar de Hezelpoort maar wel met de zone bij het station. Tesamen met de ontwikkeling van de Snelbinder zijn de roltrappen gesitueerd die aansluiting geven met de Hezelpoort. Vooral voor de voetganger vanaf het Waterkwartier is dit de beste toegang om de Waal over te steken. Voor de gewone fietser zijn de roltrappen geen goed investering geweest. Onafhankelijk van het afhaken van de techniek is de gebruiksvriendelijkheid voor de fietser nihil. Een systeem van roltrappen met deze helling en met trappen van deze afstand zijn gevaarscheppend voor de niet capabele gebruiker. Is er behoefte aan verbetering op deze plek ? Een afslag vanaf de Snelbinder naar de Hezelstraat zou mooi zijn. Is deze eenvoudig bereikbaar ? Het hoogteverschil is groot. Voor een fietsvriendelijke oplossing is een behoorlijke ruimte en een nieuwe investering nodig. In de bestaande vorm vormt de meest directe verbinding naar de Benedenstad de afslag op de Stieltjesstraat naar het Kronenburgersingel. Misschien zou het ook een idee zijn om de tegenoverliggende straat, de Vredestraat eenvoudiger toegankelijk te maken met de helling van Prorail
Roltrap : Ideaal voor trimmers
De trap aan noordzijde snelbinder Een fietsknooppunt!!
6
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
5) De trap bij Veur Lent verbonden aan de Snelbinder is al vanaf zijn ontstaan een doorn in het oog. Onnadenkendheid, veel onvrede, klachten, pogingen tot beterschap maar geen resultaat. Deze klachten werden breed gedeeld. Gezien de situatie van een toekomstig evenemententerrein aan de noordzijde zou dit wel eens de belangrijkste toegang voor fietsers en voetgangers naar Veur Lent kunnen worden. Nu is al te herkennen wat de toestroom naar dat punt is aan de spontane opeenhoping van fietsen die op de Snelbinder te vinden is over langere afstand en in verschillende breedten. Nu is er toestroom als de nabijgelegen zone als festivalterrein wordt gebruikt. Er wordt gepicknickt, gezwommen en al de andere zomerse recreatie. Er is nu een knooppunt van fietsroutes en is een verbinding voor woon-werkverkeer voor de dorpen in westelijke richting. Het gebruik van dit punt zou als voorbeeld kunnen gelden voor wat er te verwachten is in de toekomst als er vastgehouden wordt aan de trap als oplossing voor de fiets. Mensen die met fiets en al de trap afvallen, opeenhopingen van fietsen op plekken die er niet geschikt voor zijn. De plek biedt de mogelijkheid om vanaf de Snelbinder in Noordelijke richting door te fietsen en vervolgens via een U-bocht weer terug te fietsen naar de dijk. Dezelfde beweging die nu in de plannen zit. De praktijk is dat mensen het niet doen en zelfs liever ongelukken op de koop nemen als een fysiek en gevoelsmatig grote omweg nemen
Fietsparkeren op de noordzijde van de snelbinder
Tijdelijke trap noordzijde Waalbrug met fietsknooppunt bord.
7
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
De Fietserbond heeft herhaaldelijk overleg gevoerd met wethouder(s), raadsleden, wijkraad, getroffenen maar de situatie is ongewijzigd gebleven. Het hoogteverschil is niet heel groot. Er is ruimte om een kurketrekker oplossing te realiseren. Wethouder van der Meer heeft ooit een oplossing onderzocht met lange rechte stroken en veel beton die qua ruimtegebruik en qua kosten niet onze prioriteit hadden en waar de Fietsersbond in de uitwerking niet betrokken is geweest. Het streven zou moeten zijn om een gebruiksvriendelijke toegang te hebben voor het lokale en regionale recreatieve langzame verkeer op dit punt.
6) Nieuwe afrit naar de dijk aan de Noordzijde wordt een trap. Het is een nieuwe situatie die verkeerd wordt ingestoken. Dit punt wordt een kruispunt voor woon, werk en recreatief verkeer. Alle klachten, beperkingen, ongelukken, onvrede die er nu is bij de afdaling van de trap naar de dijk lijken hier herhaald te gaan worden. We kennen de hoogteverschillen niet exact maar gezien de stand van nu is er een hoogteverschil wat niet heel groot is. De planvorming is nog in ontwikkeling, dus er kan nog werk van gemaakt worden. Gezien de bedrijvigheid in het gebied en het gemak waar nu tijdelijke stroken, verhogingen en verlagingen worden aangelegd is de verwachting van de Fietsersbond dat het een beslissing tot verbetering nu een aanmerkelijk gunstiger uit kan vallen dan dat het punt van ‘regret’ weer gepasseerd is. De Snelbinder is onderdeel van de Lokale en Regionale Fietstructuur. Het is onderdeel van het RijnWaalpad en van de Snelfietsroutesructuur van de gemeente Nijmegen. De aantrekkingskracht van de route is groot en dient daarom hoogwaardige splitsingen te hebben om de kwaliteit van de fietstructuur op een gewenst niveau te hebben en te houden.
7) Waalbrug Zuidzijde. Er is naar ons weten nog geen beslissing genomen over een- of tweerichting fietspaden op de Waalbrug, aan zowel oost- als westzijde. De Waalbrug is onderdeel van de lokale en Regionale Snelfietsroutes. Voor de mobiliteit van het langzame verkeer naar het Noordelijke gedeelte van Nijmegen is deze zeer belangrijk. De kwaliteit van de langzame verkeersverbinding bepaalt mede de mate waarin de Noord-Nijmegenaar de auto zal laten staan voor zijn woon en/of werkverkeer en de mate waarin verkeer en parkeerruimte in ‘ oude’ stad beheersbaar blijven. Op het moment zijn de afritten vanaf de brug eigenlijk al te smal voor het nog steeds toenemende verkeer op de stroken voor fiets en voetgangers. De toename van voetgangers met of zonder kinderwagens, skeelers, hardlopers, fietsers die zich niet aan de rijrichting houden is inmiddels aan de westzijde zodanig dat het ongestoord oversteken van de Waal aan die zijde overdag al tot de uitzonderingen behoort. Agressie is ook waarneembaar als er onvoldoende ruimte is en men die elkaar niet wil geven. Gezien de hoogte van de brug, de inrichting aan de noordzijde en de afritten naar de dijk nu, heeft de Fietserbond niet de verwachting dat aan deze zijde zonder grote ingrepen veel verbetering te halen is. Het verbeteren van de gebruiksituatie, vergroten van de stroken aan de landzijde en handhaving zijn op dit moment misschien het hoogst haalbare.
8
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
8) Waalbrug Veur-Lent. Te verwachten is dat veel bezoekers van Veur-Lent van de zuidzijde van de Waalbrug zullen komen. In het verleden was de dijk makkelijk bereikbaar door de afritten die aan beide zijden van de brug aanwezig waren. Het zou de voorkeur hebben om een fietsop/afrit te hebben naar Veur -ent. Dit zou een aansluiting geven op de hoofdinfrastuctuur, gebruiksvriendelijk zijn qua gebruik en tevens de verbinding met de ‘ oude stad’ kort maken. De voorziene verbindingen naar de ‘ nieuwe’ bruggen die aan de noordzijde van Veur Lent zijn gesitueerd zijn voor de inwoners van de ‘ oude’ stad een lange weg. Het succes van Veur-Lent en het onderdeel zijn en/ of worden van de stad heeft ook te maken met die bereikbaarheid. Volgens onderzoek wordt in de binnenstad het meeste besteed door diegenen die daar op de fiets naar toekomen. Een snelle verbinding naar Veur-Lent zal ook voor de bedrijvigheid van de binnenstad positief werken, mits het geen twee plekken worden die qua bereikbaarheid, in de beleving van de bewoners, zo ver van elkaar liggen. 9) Waalbrug Dijk Noordzijde In de nieuwe constructie komt de Waalbrug op de dijk te liggen. De weg rechtdoor vervolgen over de nieuwe dijk is onmogelijk. Het voordeel van de situatie op de dijk is dat in ieder geval aan 1 zijde een directe afrit naar de dijk voor fietsers mogelijk is. In de situatie van nu is de dijk een regionale recreatieve route uit de oostelijk gelegen dorpen met een belangrijke toevoer uit Bemmel. Een tweezijdig fietspad aan de oostzijde van de Waalbrug zou een directe aansluiting vormen voor het oostelijk gedeelte van de Waalsprong en de dorpen aan de oostzijde. Voor het woon- werkverkeer zou dat een goede oplossing kunnen zijn. De Oostelijk gelegen gedeelten van Nijmegen en de dorpen hebben via de dijk of via de nieuwe bruggen toegang tot Veur- Lent. Daar zouden aan de Noordzijde geen extra voorzieningen voor nodig hoeven te zijn.
Hoe nu verder?
Het voorgaande is een paar maanden geleden door ons geconstateerd en voor ons aanleiding geweest voor een eerste gesprek met wethouder Henk Beerten. Na dit eerste gesprek heeft een tweede gesprek plaats gevonden. Daarbij is door de wethouder ook geconstateerd dat door de vele verschillende plannen ( Oversteek, snelfietsroute’s , Ruimte voor de Waal, etc ) in een lange tijdsperiode de aandacht voor op- en afgangen van de bruggen erbij ingeschoten zijn. Vervolgens is afgesproken dat de gemeente een verder voorstel voor aanpassing gaat uitwerken. In dit voorstel zullen een aantal op- en afgangen fietsvriendelijk gemaakt worden met de daarbij behorende technische en financiële aspecten. De gesprekken waren zeer constructief en wij hebben er vertrouwen in dat er een goed voorstel zal komen, waarbij rekening gehouden zal worden met onze wensen. Dit voorstel zal in februari, ruim voor de gemeenteraadsverkiezingen, gereed zijn. Het kan dan ook inzet zijn van de verkiezingen en de daarop daaropvolgende coalitiebesprekingen. Wij, als Fietserbond -afdeling Nijmegen, hebben in het tweede gesprek gezegd dat we de huidige situatie onder de aandacht willen brengen en dat we daarbij onze ideeën en wensen toelichten.
9
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
Enkele overdenkingen
1) Waar zetten al die fietsers hun fiets neer als ze naar Veur Lent gaan ( bovenop de bruggen )?. 2) Welke route moet bijvoorbeeld een oudere met elektrische fiets, ouder met kinderen, speelgoed en picknickspullen op de fiets, scootmobiel, bakfiets,nemen om op Veur Lent te komen? 3) Wat zal er gebeuren bij een groot evenement, zoals die nu plaats vinden op het Goffert terrein? Als een evenment 7500 bezoekers trekt, betekent dat ook 7500 fietsen extra. ( dat is dus een fietspeloton van bijna 20 km als ze met zijn tweeen naast elkaar fietsen ). 4) Veur Lent zal met name een plek van verpozing worden voor Nijmegenaren, met name ’s avonds en overdag in de vakanties. Een ideale plek voor hen, die niet de luxe hebben om op vakantie te gaan of er met de auto “even” tussenuit kunnen.
De fietsroutes naar Veur-Lent bij het huidige plan
De punten in het fietsknooppunten netwerk
10
Fietsersbond afd. Nijmegen p/a Berg en Dalseweg 110 6522 BT Nijmegen
Bijlage : Wat achtergrond informatie over fietsvriendelijke hellingen
Kosten kasten van staal
: 3 Euro/kg ( Kroatie ) 6 Euro/kg ( Dld )
11