Belgische Ouessant Vereniging
HET DOORDACHT KIEZEN VAN EEN DEKRAM ! Of de doordachte aankoop van een ramlam dat dient uit te groeien tot een toekomstige dekram voor uw kudde. Hoe langer hoe meer kunnen we beschikken over informatie over de reeds goedgekeurde dekrammen en de reeds gekeurde ooien via het stamboekpapier dan wel via de keuringsverslagen die er worden opgemaakt bij elke keuring en die werden of zullen gepubliceerd worden in onze toekomstige overzicht boekjes die het BOV jaarlijks zal uitgeven. Het aloude gezegde “ fokken is gokken “ zal dan ook in de toekomst hoe langer hoe minder van toepassing zijn voor de gepassioneerde Ouessantfokker . Hiernavolgend enkele stappen die normaliter kunnen helpen bij uw rammenkeuze zonder de intentie te hebben volledig te zijn en zeker voor aanvulling vatbaar ( wat in de toekomst ten gepaste tijden weer zal worden opgenomen in een volgende nieuwsbrief) Alleszins zullen we trachten een eerste leidraad te geven. - 1 Bepaal duidelijk uw fokdoel Iedereen die dieren fokt heeft een bepaald doel voor ogen. Hoe heb ik graag dat mijn schaapjes eruit zien? Geblokt of langgerekt van bouw. Mooi kopje gelijkend op een gelijkbenige driehoek dan wel een meer gelijkzijdige enz….. Uiteraard dienen ze in de eerste plaats te voldoen aan de stamboekvoorschriften !! Eén van de voornaamste doelen moet zijn bepaalde tekortkomingen of mindere zaken te corrigeren of weg te fokken uit de stam !!! Het uiteindelijke doel zal steeds zijn dat u een zo mooi mogelijk dier wilt fokken dat voldoet aan alle voorschriften van het stamboek !!! Het beste om dit bij uw eigen dieren vast te stellen is het bezoeken van onze besprekingsdagen en te overleggen met de keurmeesters op het ogenblik dat uw dier zal worden beoordeelt. -
2 Beoordeel uw eigen dieren Voordat u op zoek gaat naar een ram is het zeer belangrijk uw eigen dieren kritisch te bekijken en te beoordelen (vraag eventueel een medefokker om hulp ) en dit vast e leggen op papier. Probeer daarbij zo objectief mogelijk te werk te gaan. Aandachtpunten zijn uiteraard de dingen die beschreven staan in de stamboekvoorwaarden van hoe onze Ouessant er moet uitzien doch ook andere zoals vitaliteit, karakter, gemakkelijkheid van het lammeren, gedrag in de weide enz…… Pas het rijtje van aandachtpunten aan , aan uw eigen situatie en orde van belangrijkheid en geef aan ieder onderdeel een waardering . Dit kan door punten op 10 ofwel eenvoudig door een – of +. Uit deze beoordeling ontstaat vanzelf een voorbeeld van het
Belgische Ouessant Vereniging
schaapje dat u wenst te zien rondlopen in uw weide. Het zal onmogelijk tot onbestaande zijn om alle plussen of hoge cijfers evenals de minnen of lage cijfers in één keer te compenseren met als gevolg dat u zult moeten streven naar een gemiddelde waarmee u zult kunnen leven. Het is vooral zaal om de sterke punten te verankeren en niet laten te verminderen bij het compenseren van de minder sterke punten. Realiseer u goed dat u hier vermoedelijk of zelfs zeker enige generaties zullen dienen te fokken vooraleer u een aanvaardbaar doel bereikt. Plus en minpunten van ooien en / of rammen Stamboekvoorschiften Kop Oog Oor Tand. Hoorn Hals Romp Rug Bekken/Kruis Ledematen Schofth. Ram 1 - + - + + - +/- +/- + + 46,00 Ram 2 + - - + + + -/+ + - - 48,50 Enz……… Zoals geschreven kunt u dit lijstje naar behoeven uitbreiden met punten als vitaliteit, karakter, diepte van kleur enz…….. -
3 Bekijk de afstamminggegevens Hoe langer hoe meer zullen we hierover kunnen beschikken zoals reeds in de inleiding werd geschreven. Om problemen met inteelt te voorkomen is het zaak om een ram te gebruiken die onverwant is aan de drie voorgaande generaties. Dit houdt niet in dat een zekere mate van inteelt slecht is , integendeel ! Soms is het nuttig of zelfs noodzakelijk aan een zekere mate van inteelt te doen om bepaalde positieve zaken of wensen te verbeteren en indien mogelijk zelfs vast te leggen in de stam! Uiteraard is hier waakzaamheid geboden en dient men hier zeker niet lichtzinnig mee om te gaan . Via de website van SLE is het ook voor onze schaapjes mogelijk om het inteelt percentage op te vragen van onze schaapjes die we wensen met elkaar te laten kweken. Inteelt Inteelt ook wel familieteelt genoemd, is het bewust met elkaar laten kweken met aan elkaar verwante dieren . Opgelet er is nog een groot verschil tussen directe inteelt zoals broer met zus kruisen dan wel lijnenteelt waar men vader met dochter of kleindochter of moeder met zoon of kleinzoon koppelt doch hier zullen we nu niet verder over uitweiden vermits dit een andere en zeer complexe materie is. Door inteelt toe te passen kunnen goede ( doch ook slechte !?!?) kenmerken nadrukkelijk worden verankerd in uw stam of kudde met als gevolg een zeer uniforme kudde worden uitgebouwd. Over het algemeen is het echter, indien niet voldoende met deze materie vertrouwd, niet verstandig om inteelt toe te passen. De kans op het onbedoeld bevestigen van negatieve kenmerken is dan zeer groot. Wanneer
Belgische Ouessant Vereniging
inteelt leidt tot dieren met een verminderde weerstand of vitaliteit spreekt men van een “inteeltdepressie” -
4 Leeftijd Wat betreft het inzetten van de ram is het stamboek hierin duidelijk. Wat betreft de ouderdom van de ooi voor aanvang van de fok. Normaliter is een ooilam dat geboren werd in maart en april geschikt om laten te dekken. Jonger is zeker niet aanbevelenswaardig en zelfs voor de oudere ooilammeren is het verkieslijk om ze het eerste jaar niet te laten dekken. De reden hiervoor is het feit dat één jarige ooien gekoppeld met een volwassen uitgegroeide ram mogelijk nogal een zwaar lam voorbrengt wat niet altijd een even gemakkelijke bevalling zou kunnen geven. Verder is het zo dat het soms voorkomt dat ooien die onvoldoende volwassen zijn moeilijkheden geven bij de aanvaarding van hun lam. Het geboren lam heeft ook veel meer kans om van minderwaardige kwaliteit te zijn wat er zeer moeilijk zal uitgroeien als het ouder word. Samengevat kan men stellen dat kweken met ooien onder de twee jaar niet aanbevelenswaardig is. Evenzo is het inzetten van een jonge een risico in de zin van indien de ram onvoldoende ontwikkeld is zal hij niet of zeer laat dekken wat dan weer voor zeer late geboorten zorgt het jaar nadien.
-
5 Ram bij de ooien plaatsen Hier is er dikwijls het probleem van plaats. Is er een aparte rammenweide beschikbaar of niet? Sommige fokkers houden eraan hun ram het ganse jaar bij de ooien te laten lopen en laten te dekken wanneer de ooien er klaar voor zijn. Dit heeft als gevolg dat er dikwijls het komende voorjaar een lange lammertijd volgt die soms tot in de zomer kan doorlopen waardoor er een groot onderscheid van ouderdom is tussen de diverse lammeren wat niet bevorderlijk is voor de rust in de kudde bij het spenen vermits dit op diverse tijdstippen zal plaatsvinden. Gewoonlijk is het best indien men over een aparte rammen weide beschikt om de ram weg te nemen bij de ooien op 1 juli en terug bij de ooien te plaatsen op 1 oktober. Met deze werkwijze bekomt men de meeste lammeren in maart en soms nog enkele in april ten laatste.Indien men niet over een rammenweide beschikt kan men de ram ook aan de ketting leggen op een stuk weide dat niet is afgerasterd. Wel opgepast op de manier waarop u dit doet. Best is te werken met een metalen staaf in de grond rond dewelke u een voldoende grote ijzeren ring plaatst waaraan u de ketting met de ram vastmaakt , op deze wijze kan de ram zich niet opwinden rond de paal. Uiteraard is regelmatig toezicht toch aan te bevelen.
-
6 Bekijk het aanbod Als u uw lijst met plussen en minnen of punten hebt opgemaakt waaraan u
Belgische Ouessant Vereniging
kudde al dan niet gebrek heeft kunt u overgaan tot het maken van een keuze van de ram die het best voor het dekken van u kudde geschikt is. Van de gekende gekeurde rammen maakt u op basis van de beschikbare informatie eveneens een lijstje met de plus en minpunten per ram of u geeft ook weer punten. Na vergelijking van beide lijsten zal de ram die best bij u kudde past tevoorschijn komen. De vraag is dan of deze ram kan gehuurd worden bij de eigenaar of dient te worden aangekocht. De zuiverste manier is uiteraard aankopen, indien mogelijk het eerste jaar slechts enkele ooien laten dekken die het best overeenstemmen met de eigenschappen van de ram en dan het volgende jaar het resultaat bekijken. Indien dit positief is kunt u de ram volledig inzetten op uw kudde of ook weer de kudde opsplitsen en verdelen over meerdere rammen of enkel een bepaald aantal ooien laten dekken en de anderen gewoon een jaar overslaan. Na gebruik van de ram kunt u deze weer te koop aanbieden en uitkijken naar een volgende ram die de opdracht krijgt weer enkele minpunten uit de kudde terug te dringen enz…. Indien de meest geschikte ram noch te huur noch te koop is kunt u misschien een ramlam van deze ram aankopen . Opgelet in dat geval ook goed de afstamming van de moeder bekijken met al haar plussen en minnen evenals de waarde van haar vorige generaties. U kunt dan dit ramlam zelf opkweken om na drie jaar in te zetten voor de kweek. Ondertussen kunt u naar een andere ram uitkijken die eveneens zou passen bij uw kudde en op deze wijze de prioriteiten van verbetering van uw kudde verleggen. Ook hier weer is het een goed idee naar de bespreek en keuringsdagen te gaan om de diverse rammen zelf te zien en te beoordelen en te horen wat de keurmeesters er over te vertellen hebben. Fokwaarde van de gekeurde rammen; Het is misschien een mogelijkheid op een langere termijn aan de gekeurde rammen een fokwaarde toe te kennen . Het zou mogelijk zijn om eventueel op te volgen van elke gekeurde ram welke prestaties zijn nakomelingen opleveren bij de keuringen in de toekomst en dit om te beginnen misschien enkel met de mannelijke nakomelingen. Dit s echter voorlopig nog toekomstmuziek waarvan de noten nog niet zijn geschreven. 7 Evaluatie van het beoogde doel Wanneer de lam(meren) geboren worden is het zaak te toetsen of het beoogde fokdoel of de fokdoelen bereikt zijn? Schakel zo veel als mogelijk uw gevoel voor eigen kind mooi kind uit en beoordeel de lammeren alsof ze van een andere fokker zouden zijn. Vraag eventueel medefokkers of een bevriende keurmeester om te komen kijken en vraag hun eerlijk naar hun mening. Ook is het mogelijk de lammeren reeds het eerste jaar mee naar de beoordelingsdagen te brengen om de mening van de keurmeesters te
Belgische Ouessant Vereniging
vragen, vertel hun dan welk de doelstellingen waren bij de fok van de aangeboden lammeren en laat hun oordelen of dit bereikt werd Werd het doel bereikt kan de ram verder worden ingezet . Op deze manier draagt dit zeker bij tot de uniformiteit van uw kudde. Veel succes Luc Louwet