Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire GeneeskunDe BSOM

Tweemaandelijks Wetenschappelijk Tijdschrift voor Orthomoleculaire Voeding en Fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire GeneeskunDe BSOM.

Belgisch tijdschrift orthomoleculaire geneeskunde

ORTHOFYTO

®

met

Zuivere lucht wordt schaars Astmapatiënt door luchtvervuiling Luchtweginfecties orthomoleculair bekeken Contact met microben vermindert allergie

thema-dossier

Ademhaling JAARGANG 10, JANUARI-FEBRUARI 2005 AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: WALTER, O. M. FACHÉ - KERKSTRAAT 101 - 9270 LAARNE

53

NIEUW

bij Similia N.V. (België)

NIEUW

GLUCA-MSM-tabletten én GLUCA-MSM-crème Gluca-MSM bevat een synergistische formule van glucosaminesulfaat en MSM (methylsulfonylmethaan). Dit zijn belangrijke precursors voor de synthese van de structurele moleculen zoals proteoglycanen, collageen en elastogeen in de gewrichten, bindweefsels, bloedvaten, het skelet, de huid en de darmmucosa. Naast de opbouwende functie hebben glucosaminesulfaat en MSM een met NSAID’s vergelijkbaar effect. Gluca-MSM is zowel in de vorm van tabletten als in crème verkrijgbaar, waardoor aandoeningen tegelijkertijd inwendig én uitwendig, lokaal behandeld kunnen worden. Recente studies hebben aangetoond, dat op de huid toegepast glucosaminesulfaat en MSM evenals oraal ingenomen producten een regeneratief effect op gewrichtsaandoeningen en de huid hebben. De speciale samenstelling van Gluca-MSM-crème garandeert een snelle opname van de werkzame stoffen door de huid. Viola tricolor-extract (driekleurig viooltje), dat bekend staat om zijn breed spectrum werking, is toegevoegd aan deze crème. Het ondersteunt het metabolisme van glucosaminesulfaat en MSM. De Gluca-MSM-tabletten bevatten tevens de cofactoren vitamine C (als ascorbylpalmitaat & calciumascorbaat) en mangaan (als orotaat) voor de synthese van collageen en proteoglycanen.

milia

Gluca-MSM-tabletten zijn verkrijgbaar in verpakkingen van 180 tabletten. Iedere tablet bevat: MSM 500 mg, glucosaminesulfaat 400 mg, ascorbylpalmitaat 10 mg, calciumascorbaat 25 mg, mangaanorotaat 6 mg (0,81 mg Mn elem.) Gluca-MSM-crème is verkrijgbaar in tubes van 100 gram en bevat : glucosaminesulfaat, MSM, Viola Tricolor vloeibaar extract, in een snel indringende, huidvriendelijke crèmebasis.

Vraag vrijblijvend onze uitvoerige orthomoleculaire compendia.

Bestel- en infolijnen : Similia N.V. (B) tel. +32 3 641 81 00 fax +32 3 641 81 10

INDUSTRIEEL LABORATORIUM & ADVIES •VOEDING : bacteriologische en chemische analyses. •WATER : bacteriologische en chemische parameters. •SPECIALE TESTEN BACTERIOLOGIE : o.a. Legionella, sneltesten pathogenen. •SPECIALE TESTEN SCHEIKUNDE : o.a. vetzuurprofiel (GC-MS). •TOXIOLOGISCHE PARAMETERS : o.a. PCB. •KWALITEITSHANDBOEK: zelfcontrole voor zuivel. •ADVIES : algemene informatie bv wetgeving. •OMGEVINGSCONTROLES : luchtmetingen, hygiënogrammen.

ISO 17025 Erkeningsnr. 240 T

Industriezone Vlamingveld 3 • 8490 Jabbeke tel: +32(0)50/816757 • fax: +32(0)50/816759 [email protected]

342

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

Tweemaandelijks Magazine

Orthofyto ®-Orthotrends ®

In dit nummer 53 - jg 10, 2005 Publi Media BSOM-VIOW

Jubileum Jaargang

Hoofdredactie Walter O.M. Faché, Orth.Biochemicus, Secret. BSOM

Kernredactie

10 jaar Orthofyto

Werner A. Faché, Dr. Med. ACAM, Pres. BSOM Dirk Bogaert, Wetenschapsjournalist Sofie Noppe, Msc. Biom. Wet. Prof. Dr. Ir. Jozef Poppe Dr. Apr. Geert Vergote

Eindredactie Eric Ost

Wetenschappelijke Adviesraad Bas Luc, LTH Bottu Mark, Dr. Med. De Cock Johan, Dr. DO, PhD Gaublomme Kris, Dr. Med. Gerard Philip, Apr. Goossens Hubert, Apr. Gorter Robert, Prof Dr. MD. Hertoghe Thierry, Dr. Med. Huys Luc, Dr. Oral Implantology Lapauw Stefaan, Dr. Med. Psychiater Missiaen Erwin, Dietist Nijs Paul, Prof. Dr. Apr. UIA Pincemail J., Dr. Sc. Biomédicales (Service Cardiologie ULG.) Vandenberghe Dirk, Prof. Dr. (UIA)

Secretariaat - Advertenties - Publi Media Yannick Dubrulle Larenhoeve, Kerkstraat, 101 - B 9270 Laarne Tel. 0032(0)9/369 06 42 Fax 0032(0)9/366 18 38 E-mail: [email protected] Website: www.viow.be

Vormgeving, productie en druk Walter O. Faché, Directeur VIOW Inge Houttequiet, Bruyneel NV, Rivierstraat, 54 B 9080 Beervelde

©Copyright 2005

ISSN 1780-3713

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels.

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

1. Redactioneel, antibiotica én optimale immuniteit redden samen méér mensenlevens 2. Artrose is omkeerbaar met de nieuwste orthomoleculaire nutriceutica (deel 2) 3. Zuivere lucht wordt schaars 4. Vlaanderen is één grote (winter)smogzone

5. 6. 7. 8. 9.

Neurologie Voedingssupplementen Bloeddruk Immuniteit Kanker

10. Hoe gewoon is een verkoudheid? 11. Orthomoleculaire preventie én ondersteuning bij luchtweginfectie 12. Milieuvervuiling en geneesmiddelen veroorzaken een stijging van het aantal astmapatiënten 13. Vroeg contact met de juiste microben vermindert het ontstaan van allergie 14. Aktueel VIOW

p. 344 p. 346 p. 349 p. 351

p. 356 p. 357 p. 359 p. 361 p. 362 p. 363 p. 366 p. 368 p. 370 p. 374

COVERSTORY Vervuilde buitenlucht Het aantal jonge astmapatiënten neemt aanzienlijk toe. Eén van de oorzaken is de toenemende luchtvervuiling. Wanneer de luchtverontreiniging het alarmpeil bereikt, worden gevoelige personen (kinderen, bejaarden en allergische patiënten) geadviseerd om binnen te blijven en geen zware lichamelijke inspanningen te verrichten. Het inademen van sterk vervuilde lucht verhoogt de kans op allergische reacties en kan een astma-aanval uitlokken.

343

REDACTIONEEL

ANTIBIOTICA ÉN OPTIMALE IMMUNITEIT REDDEN SAMEN MÉÉR MENSENLEVENS!

Publi Media BSOM-VIOW

O R T H O F Y T O met ORTHOTRENDS Een gids voor Orthomoleculaire preventie en Orthomoleculaire Substitutie Therapie

verschijnt 6 maal per jaar brengt u het meest uitgebreide orthomoleculaire voedingsblad voor alle gezondheidsverzorgende professionals en gezondheidsbewuste mensen. Hoe abonneren ? Betaling geldt als enige abonnering ❏ Voor België: storting van € 30 op rek. nr. FORTIS 290-0308228-80

❏ Voor Nederland: storting van € 34 op rek. nr. IBAN: BE 882900307607/41 BIC code: GEBABEBB Abonnement loopt automatisch verder indien geen schriftelijke opzegging twee maand op voorhand.

Jaarabonnementen 6 nummers België: € 30. Nederland € 34. Prijs per nummer: € 6,20 of € 7 (Nl).

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar

introduceerde

ANTIBIOTICA

MAKEN HET SLECHTS

GEDEELTELIJK WAAR

D

e Duitse Artsenkrant meldde op 2 januari 2005 dat Bayer Healthcare met de GIANT-studie is gestart. GIANT staat voor ‘Greatest International Antibiotic Trial’. De Duits-Amerikaanse multinational wil bij honderdduizend patiënten die een acute aanval krijgen van bronchitis het relatief nieuwe antibioticum Moxifloxacin (Avalox) uittesten.(1) Men zal nagaan welke mogelijke neveneffecten er bij de patiënten optreden en hoe snel het antibioticum de acute aanval kan afslaan. “Deze behandelingsmethode bij acute luchtweginfecties is veel mensvriendelijker”, zegt de Amerikaanse arts Marcus J. Zervos. De medicus behandelde vorig jaar 438 bronchitispatiënten met Moxifloxacin. “Het antibioticum wordt slechts één keer per dag gedurende een periode van 5 dagen toegediend. Ruim 70% van de deelnemers aan de proef werden binnen de week ziektevrij verklaard. De toestand van de overige 30% verbeterde, maar de mensen hadden wel last van neveneffecten zoals misselijkheid, duizeligheid en diaree”.

Niemand twijfelt er aan dat Moxifloxacin in de komende jaren duizenden mensen zal helpen. Toch staat het volgens twee Amerikaanse wetenschappers, Dr. K.C. Nicolaou en Dr. C.N.C. Boddy, die verbonden zijn aan de Stanford University, vast dat ook dit antibioticum zijn werking langzaam maar zeker zal verliezen. Dr. Nicolaou en Dr. Boddy hebben zich gespecialiseerd in het onderzoek van antibiotica en kankermedicijnen. Nicolaou waarschuwt - net als het VIOW reeds in 1999 (zie Orthofyto ® 13) - dat zeventig procent van alle antibiotica die in de Verenigde Staten worden geproduceerd in het vee terechtkomt. Ook in onze wasmiddelen zitten antibiotica verstopt. Op die manier zorgen we er wel voor dat zwakkere bacteriën sterven, maar tegelijkertijd ook dat de sterkere overleven.

in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

344

Dr. Nicolaou is o.a. de auteur van de studie ‘Target-accelerated combinatorial synthesis and discovery of highly potent antibiotics effective against vancomycin-resistant bacteria’.(2) Hij pleit, net als het VIOW, voor een sterkere immuniteit van iedere mens, maar voegt er onmiddellijk aan toe dat antibiotica - bij correct gebruik - onmiskenbare eigenschappen blijft hebben bij acute en kritieke infectueuze aandoeningen. “We moeten niet tegen antibiotica zijn, maar wel de duidelijke overconsumptie met alle middelen bestrijden.” Het VIOW probeert al vijftien jaar mee te werken aan een betere (preventieve) en goedkopere gezondheidszorg in Vlaanderen en Nederland. Orthomoleculaire geneeskunde die door degelijk opgeleide artsen wordt toegepast, vermijdt de overconsumptie van antibiotica. Dit komt door het gebruik van wetenschappelijk en medisch verantwoorde nutraceutica, alsook door het verstrekken van juiste leef- en voedingsadviezen. Door de zuiver preventieve benadering van gezondheid zorgt het VIOW er mee voor dat nieuw ontwikkelde antibiotica langer hun kracht blijven bewaren omdat ze ook veel minder gebruikt moeten worden. Op deze wijze kunnen tienduizenden extra mensenlevens met hetzelfde middel worden gered, maar dit impliceert ook dat de omzetcijfers van de farmaceutische industrie die de antibiotica ontwikkelen en verkopen veel trager zullen groeien. Knelt daar ergens het schoentje?

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

REDACTIONEEL Ook wetenschappers van het ‘Minnesota Antibiotic Resistance Collaborative’ (MARC) pleiten voor het gebruik van immuunversterkende niet-toxische stoffen.(3) Dit is zeker het geval bij de behandeling van infecties aan de luchtwegen. MARC is een filiaal van het Amerikaanse ‘Center for Disease Control’ (CDC). Het ‘Minnesota Antibiotic Resistance Collaborative’ behandelde in 2001 méér dan 31000 kinderen die aan luchtweginfecties leden met immuunversterkende middelen. Men vergeleek het genezingsproces van deze grote groep kinderen met lotgenoten die voor hetzelfde gezondheidsprobleem antibiotica gebruikten. Dokter Pamala Gahr is één van de woordvoersters van het ‘Minnesota Antibiotic Resistance Collaborative’. Ze begrijpt niet waarom zoveel artsen antibiotica voorschrijven voor een virale infectie. “Het onjuiste gebruikt van antibiotica om virale infecties te bestrijden is voor mij de voornaamste reden waarom antibiotica steeds minder succesvol zijn bij het bestrijden van aandoeningen van de luchtwegen. Dergelijke ziekten worden meestal veroorzaakt door virale infecties. Antibiotica zijn enkel geschikt om bacteriële ziektehaarden te neutraliseren. Ik begrijp daarom niet hoe het komt dat twee op de drie patiënten, die met een luchtweginfectie bij een dokter komen, een voorschrift krijgen voor een behandeling met een antibioticum. De medicijnen doen niets aan de ernst van de aandoening en ze verkorten ook de ziekteperiode niet, integendeel. Uit onze studie met 31000 patiënten is duidelijk gebleken dat de toediening van immuunversterkende middelen kinderen na drie dagen minder ziek maakte dan dit het geval was bij de controlegroep die antibiotica gebruikte. Tot slot is het nodeloos voorschrijven van antibiotica ook een zuivere aanslag op de ziekteverzekering. Ieder jaar worden er miljoenen dollars en euro’s uitgegeven voor medicijnen die voor deze specifieke kwalen geen hulp bieden. Daarom moet bij de behandeling van virale aandoeningen de voorkeur gegeven worden aan niet-

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

Walter OM Faché toxische, afweerverstekende middelen.” Het VIOW steunt deze manier van handelen. De wetenschappers Dr. Nicolaou en Boddy onderzoeken voortdurend de resistentiegraad van antibiotica, maar zoeken zelf ook mee naar nieuwe medicijnen. De cijfers die ze in dit verband gedurende de afgelopen maanden en jaren hebben verzameld zijn meer dan duidelijk. Enkele voorbeelden! De Staphylococcus aureus bacterie is voor 98 % immuun geworden tegenover penicilline. De Enterococcus faecium biedt in 70% van de gevallen weerstand tegen ciprofloxacine (Cipro). Precies hetzelfde geldt voor de Enterococcus faecium tegenover ampicilline. De Staphylococcus aureus biedt een 32% resistentie tegenover methicilline. De Streptococcus pneumoniae is voor 37% immuun tegenover penicilline en voor 10% tegenover tetracycline. De laatste twee jaar worden er ook meer meldingen gemaakt van resistentie tegenover het meest succesvolle antibioticum dat tot op heden werd ontdekt. Ook Vancomycine begint immers van zijn krachten te verliezen.

Bacteriën lijken, om de werking van antibiotica tegen te gaan, zeer snel een myriade van strategieën te ontwikkelen. Het is daarom noodzakelijk om alle vormen van antibiotica in een eerste stadium uit de voedingsketen te halen, het onnauwkeurige gebruik van deze levensreddende medicijnen te verbieden, én de immuniteit van de mensen met degelijke orthomoleculaire adviezen en behandelingen te verbeteren. Uw hoofdredacteur Walter OM Faché

Referenties 1. Faich GA, Morganroth J, Whitehouse AB, Brar JS, Arcuri P, Kowalsky SF, Haverstock DC, Celesk RA, Church DA. Clinical experience with moxifloxacin in patients with respiratory tract infections. Ann Pharmacother 2004 May; 38(5):749-54. Epub 2004 Mar 16. 2. Nicolaou, K. C. et al. Target-accelerated combinatorial synthesis and discovery of highly potent antibiotics effective against vancomycin-resistant bacteria. Angewandte Chemie International Edition 39, 3823 - 3828 2000. 3. http://www.health.state.mn.us/marc/

Orthomoleculaire ondersteuning Ziekteprotocollen • Niveau 11 - 4de jaar • 17 - 18 februari 2004 • van 9 u tot 17.30 u • in de congreszaal Larenhoeve Kerkstraat 101, 9270 Laarne

• Kostprijs: 390 euro met volledige cursus inbegrepen

• Aantal deelnemers is beperkt ! Schrijf snel in. Docenten : W.OM. Faché Orth. Bioch. Apr. Philippe Gerard Dr. Med. Werner Faché Dr. Apr. Geert Vergote Het programma kunt u aanvragen bij het VIOW. Tel: 09/3690642 Fax: 09/3661838 E-mail: [email protected]

Exprescursus 2e jaar

Orthomoleculaire Geneeskunde op vrijdag 11 en zaterdag12 maart 2005 van 9u tot 18u te Laarne Congreszaal Larenhoeve Kerkstraat 101, 9270 Laarne

20

orthomoleculaire practische topics uit de mondelinge cursus van het tweede jaar. Voor artsen, apothekers, academici, osteopaten, paramedici, therapeuten, landbouwingenieurs, voedingsdeskundigen en andere geïnteresseerden.

Inschrijvingen en Info : Secretariaat VIOW, Kerkstraat 101, 9270 Laarne Tel. 09 369 06 42 - Fax 09 366 18 38 - E-mail: [email protected]

345

ARTROSE

Walter OM Faché, Orth. Biochemicus

ARTROSE

IS OMKEERBAAR MET DE NIEUWSTE ORTHOMOLECULAIRE NUTRICEUTICA DEEL 2

I

n deel 1 hadden wij drie luiken aangegeven om artrose optimaal orthomoleculair te kunnen behandelen: het artrose lichaamsterrein symptomatisch ondersteunen, het inflammatieterrein neutraliseren en de regeneratie van het kraakbeen en bot optimaliseren. Wij gaan dieper in op het derde luik met de orthomoleculaire stoffen die de regeneratie van kraakbeen en bot significant stimuleren. Deze stoffen zijn experimenteel en klinisch zeer goed onderbouwd en worden door duizenden patiënten reeds jaren toegepast met spectaculaire resultaten. Klassieke anti-inflammatoire medicijnen zoals Vioxx en anderen kunnen gesubstitueerd worden door MSM, SAM en Boswelia serrata.

De rol van zwavel bij artrose Zwavel speelt een belangrijke rol in een gezonde huid, kraakbeen, bindweefsel en is vitaal bij wondgenezing. Het is noodzakelijk om glucosaminesulfaat en chondroïtinesulfaat aan te maken die belangrijke componenten zijn van de proteoglycanen. De sulfaatvorm wordt door de lever gebruikt om toxische last via het sulfateringsmechanisme oplosbaar te maken en te elimineren via het 3-fosfoadenosine 5’ fosfosulfaat of PAPS. Op deze wijze kunnen sterke vrije radicaalmakers geconjugeerd worden waardoor voorkomen wordt dat gewrichten en kraakbeen worden aangetast door vrije radicalenpathologie. Zwavel is het vergeten essentieel element. Nochtans heeft het anorganische zwavel door de eeuwen heen steeds in de belangstelling gestaan van de natuurgeneeskunde, maar werd in de klassieke geneeskunde totaal vergeten en voldoende geacht in de dagelijkse voeding. In de natuurgeneeskunde werd vroeger en nu nog steeds zwavelpoeder, zwavelwieken, petroleumderivaten gebruikt bij ontstekingen, haargroei, en zo meer. Het lichaam heeft enorme nood aan zwavel. Zwavel wordt geïncorporeerd in zeer veel lichaamseigen

346

moleculen zoals: insuline, glutathion, glucosaminesulfaat, chondroïtinesulfaat, keratine, CoASH, cystathionine, somatostatine, oxytocine, vasopressine, electrontransferproteïne, ferridoxine, heparine, enz. De zwavelhoudende pool in het lichaam neemt duidelijk deel aan drie fundamentele biochemische processen: inbouw van zwavel in een uitgebreid assortiment van biologische macromoleculen, de synthese van SAM, die op haar beurt als methyldonor in enorm veel levensnoodzakelijke reacties tussenkomt en de excretie van overtollige zwavel via sulfaten in de urine. De zwavelhoudende essentiële aminozuren zitten onvoldoende in de huidige westerse voeding! Clinici en diëtisten denken nog steeds dat wij in de voeding voldoende zwavel binnen krijgen omdat wij inderdaad meer dan voldoende eiwitten en zelfs veel te veel eiwitten dagelijks met de voeding meekrijgen. Trouwens spieratrofie en artrose bij ouderen wordt in de eerste plaats veroorzaakt door te weinig zwavelhoudende essentiële aminozuren in de voeding die nochtans te rijk is aan te veel eiwitten. Dit leidt onvermijdelijk tot prestatievermindering op alle vlakken, verhoogd risico tot vallen en een toenemende gevoeligheid voor beenfracturen. Bovendien zijn in de voeding veel zwavelhoudende aminozuren verloren gegaan door de opkomst

De zwavelhoudende pool in het lichaam.

Twee bronnen van zwavel Voeding:

Aanvullingen:

Vis, Gevogelte Look, ui Eieren, Bonen Brocolli Bloemkolen Kolen, Spruiten Kaas, Melk Noten

Methionine Cysteïne Taurine SAM MSM Glucosaminesulfaat Chondroïtinesulfaat DMSO

Bronnen van zwavel voor het lichaam

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

ARTROSE van de microgolfoven. In de microgolfoven worden de zwavelhoudende aminozuren zwaar beschadigd!

Het vergeten element Deze voedingsmiddelen in bovenstaande tabel worden helaas te weinig geconsumeerd, waardoor de hele Europese populatie te weinig zwavel verkrijgt

De U.S. Academy of Sciences’ Food and Nutrition Board die de RDA, de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor nutriënten opstelt, heeft zwavel nooit opgenomen in de RDA als een essentieel element zodat door clinici nooit een zwaveldeficiëntie wordt vastgesteld! Een belangrijke natuurlijke vorm van zwavel komt voor als een organisch gebonden zwavel in zeer kleine concentraties (MSM) in rauwe melk, koffie, thee, tomaten en verse groenten. MSM staat voor Methylsulfonylmethaan en het is een wit in water oplosbaar poeder. Het wordt gewonnen uit pijnbomen en is 100% natuurzuiver. MSM is niet giftig en bevat ook geen giftige stoffen. MSM kan naast medicijnen en overige voedingsupplementen worden gebruikt. MSM vult zwaveltekorten aan en bevordert de stofwisseling van iedere cel in het lichaam. Het is experimenteel en klinisch aangetoond dat mensen met artrose baat hebben bij MSM. MSM zorgt voor een snellere genezing van breuken, verwondingen en blessures. Ook helpt het bij alle vormen van reuma en huidproblemen. Het helpt het lichaam te ontdoen van allerlei gifstoffen. Voor dit doel kan men dagelijks 1 of 2 gram MSM gebruiken. MSM helpt ook bij het verlichten van pijn. De aanbevolen dosering is 4 tot 8 gram per dag. Tijdelijk kan men gedurende enkele weken de

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

Walter OM Faché, Orth. Biochemicus dosering opvoeren tot 16 gram per dag. Als men veel MSM gebruikt moet men ook veel water drinken om gifstoffen af te voeren. Indien de ontlasting te dun wordt, moet men de dosering verlagen. Krijgt men last van hoofdpijn, lichte koorts of extra last van de gewrichten dan komt dit waarschijnlijk door de gifstoffen die vrijkomen door afstervende micro-organismen. Dit is op zich een teken dat MSM aanslaat.

Hoe MSM optimaal gebruiken MSM is een nutritioneel supplement met vele gezondheidsverhogende eigenschappen. Bij het gebruik van MSM dient de arts en de patiënt rekening te houden met de adviezen om de werkzaamheid te maximaliseren, de onplezierige nevenwerkingen te beperken, de interacties met

koffielepel MSM bevat ongeveer 5 gram.

2

N e em steeds de kleinst mogelijke hoeveelheid die het beste effect heeft. Meer is niet noodzakelijk beter! Duizenden patiënten hebben jaren 2 à 8 gram MSM per dag genomen. De juiste hoeveelheid hangt af van hun darmtolerantie en haar conditie. Sommige mensen die gebaat zouden zijn met een hogere dosis, zijn niet in staat deze optimale dosis te bereiken omdat hun darmtolerantie dit niet toelaat. Krampen, verhoogde stoelgang tot diarree, en andere neveneffecten kunnen versterkt worden! Men kan zeer langzaam proberen de hoeveelheid terug op te drijven, precies zoals men bij vitamine C progressief eveneens de doses dient te verhogen. De dosis die net geen diarree veroorzaakt, noemt men de bowel-tolerantie dosis en is op dit moment de dosis die de patiënt optimaal kan verdragen.

3

MSM mag op een lege maag genomen worden, maar het is beter wat voedsel in de maag te hebben. Het risico van gastrointestinale problemen zullen dan minimaal zijn!

4

N eem MSM niet te laat voor het slapen gaan. Het kan je wakker houden door een verhoogde energievorming van MSM.

5

Om pijn en inflammatie te bestrijden en bij spier- en skeletproblemen, bevelen wij tegelijkertijd MSM oraal en plaatselijk een gel of tinctuur uitwendig te gebruiken.

6

Indien je met de startdosis van 2 gram geen resultaat bereikt, verhoog langzaam de dagelijkse dosis zelfs gedurende 2 à 3 weken.

7

Verdeel hogere dosissen over de hele dag, eventueel na elke maaltijd. Dit inname schema zal het lichaam beter aanpassen aan het MSM en het zal minder onaangename nevenverschijnselen vertonen!

8

methylsulfonylmethaan

medicijnen te onderkennen, het voorschrift aan te passen aan de patiënt, de geschikte vorm en dosis voor te schrijven.

1

De normale dagelijkse dosis is 2 à 3 g in capsule of tabletvorm. Voor hogere dosissen kan men beter MSM poeder gebruiken in water, fruitsap of elke niet alcoholische drank, koffie en thee inbegrepen. Een

Doch indien het lichaam een grotere nood heeft aan zowel vit. C als aan MSM, zal een grotere tolerantie voor een hogere dosis aanwezig zijn. Hoe zieker of erger de kwaal, hoe meer MSM men zal kunnen verdragen. Als men terug genezen is, heeft het lichaam de hoge dosis niet meer nodig: dergelijke dosis zou opnieuw diarree kunnen veroorzaken.

MSM 1 à 2 gram kan men blijvend preventief nemen zonder enig gevaar. Het versterkt de darmimmuniteit en voorkomt inflammatie. De gunstige effecten, zowel preventief als curatief, blijven zolang werkzaam indien men MSM blijft nemen. Eens men het supplement onderbreekt, verdwijnen de voordelen. MSM kan goed vergeleken worden met vit C, dat een essentiële stof is voor iedereen en voor het hele leven! MSM is een zwavelhoudende stof en het lichaam heeft meer zwavel nodig dan de gangbare geneeskunde en wetenschappen tot hier toe hebben gedacht. Er bestaat zelfs geen enkele wetenschappelijke dagelijkse standaard of maatstaf voor zwavel. Zwavel wordt niet als een essentieel element opgenomen in de Academy of Sciences’ Food and Nutrition Board, die de RDA van de nutriënten “creëert”. Carl Pfeiffer, Ph D, MD, de wereld bekende expert in de nutritionele

347

ARTROSE geneeskunde beschrijft zwavel als het vergeten essentieel element!

9

MSM vertoont na tientallen klinische toepassingen geen enkele interactie met enige voorgeschreven medicatie. In tegendeel het kan gebruikt worden om klassieke medische behandelingen te ondersteunen, zodat de dosis van medicijnen kan verlaagd worden. Neem nooit zelf de beslissing om een voorgeschreven medicijn te verminderen zonder overleg met de arts!

10

MSM veroorzaakt geen abnormale bloedlabotesten. Uitgezonderd indien levertesten moeten afgenomen worden en de patiënt staat op MSM, dan moet de suppletie van MSM gestopt worden ongeveer 4 dagen voor de test. MSM heeft nooit leverschade veroorzaakt, maar het kan de nauwkeurigheid van de test van leverenzymen vals positief maken. Verhoogde waarden van leverenzymen zijn een aanwijzing van een leverstoornis!

11

Indien de patiënt bloedverdunners neemt zoals heparine, dicouramol of aspirine bevelen we sterk aan de arts te raadplegen alvorens MSM en DMSO te gebruiken. De coagulatieparameters moeten dan regelmatig gecontroleerd worden. Indien enige tekenen van bloedingen optreden, consulteer onmiddellijk de arts.

12

Kinderen hebben normaal geen MSM nodig als een supplement. Doch kinderen met inflammatie ziekten zoals juveniele reumatoïde artritis kunnen heel wat baat vinden met extra MSM.

13

Voor zwangere vrouwen is MSM veilig, maar toch is het aangeraden de arts vooreerst te raadplegen.

348

Walter OM Faché, Orth. Biochemicus

De werking van MSM De werkzame stof remt ontstekingsbevorderende enzymen en verhindert de ophoping van witte bloedlichaampjes in het ontstekingsgebied, waardoor het ontstekingsproces extra geremd wordt. MSM bezit een pijnstillende en ontstekingsremmende werking. Al na enkele weken of soms sneller kunnen gewrichtspijnen verminderen, de patiënt een grotere beweeglijkheid en een verhoogde bereidheid tot gymnastiekoefeningen geven. Bovendien gaat MSM de verstijving van spieren tegen die gepaard gaan met verwondingen, artritis en artrose-aanvallen. Het zorgt voor een betere doorlaatbaarheid van de celmembraan en verhoogt de bloedtoevoer. Daardoor komen belangrijke wondhelende lichaamseigen stoffen sneller aan op de plaats van de verwonding en de ontsteking, wat ook een positief effect heeft op het genezingsproces. Een ander verschijnsel dat vooral bij artrosepatiënten van belang is, betreft de remmende werking van MSM op de voortschrijdende kraakbeenafbraak. Men vermoedt dat de aanwezige zwavel in MSM de structuurinbouw van glucosamineglycanen bevordert en uiteindelijk daardoor de werking van de kraakbeenbeschermende stoffen, glucosamine en chondroïtine nog versterkt. Dit wordt vastgesteld bij patiënten die bij gecombineerd gebruik van glucosamine en MSM veel betere resultaten behalen dan bij gebruik van de afzonderlijke stoffen. Interessant is dat MSM waarschijnlijk net als DMSO (dimethylsulfoxide) een sparend effect bezit op het vrijkomen van cortisol (het lichaamseigen cortison). In veel gevallen kan de voorgeschreven dosis cortison bij gelijktijdig gebruik van MSM verminderd worden.

Tabel: eigenschappen en effecten van MSM Pijnstillend Ontzwellend Ontstekingsremmend Remming bacteriegroei Voorkomt of gaat spierstijfheid tegen Dringt gemakkelijk in cellen en weefsels door Bloedvatverwijdend Verhoogt de bloedcirculatie Reduceert spierkrampen/ spierontspannend Bevordert immuunnormaliserende effecten Restaureert de zwavelhoudende aminozuren Snellere genezing Kortere herstelperiode bij sportblessures

Besluit: MSM is één van de meest voornaamste verbindingen in ons lichaam na water en natrium. Het levert bioactief zwavel dat in de zwavelhoudende aminozuren cysteïne en methionine wordt ingebouwd. De geringe hoeveelheid MSM aanwezig in verse voedingsstoffen wordt gemakkelijk vernietigd door verdere verwerkingen (opwarmen, drogen...). Verder neemt de hoeveelheid aanwezig in het lichaam sowieso af met de leeftijd. Al bij al betekent dit dat de kritische hoeveelheid MSM nodig in het lichaam voor een optimale werking zelden bereikt wordt. Vandaar dat hoge dosissen van 4 à 12 g heel dikwijls noodzakelijk zijn om resultaat te verkrijgen. Er werd geen toxiciteit van MSM vastgesteld bij hoge dosissen zodat het

voorgeschreven kan worden in hoge doseringen. Zorg er echter voor een zuivere kwaliteit aan te schaffen. Dimethylsulfoxide (DMSO) en dimethylsufonylmethaan (MSM) kunnen als de aspirine van de 21e eeuw beschouwd worden voor hun sterk pijnstillend effect zonder echter de neveneffecten van aspirine. Referenties: zie deel 3 in volgend nummer

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

LUCHTVERVUILING

Dr. Apr. Geert Vergote

ZUIVERE LUCHT WORDT SCHAARS LUCHTVERVUILING,

DE OERMENS IS ERMEE BEGONNEN

W

ie dacht dat luchtvervuiling een fenomeen is van deze tijd heeft het fout. Bovendien is niet alleen de menselijke activiteit verantwoordelijk voor dit fenomeen. Ook natuurrampen zoals vulkaanuitbarstingen en bosbranden dragen bij tot het vervuilen van de omgevingslucht. Bij de mens is het allemaal begonnen in de oertijd toen de voorhistorische bewoners van deze planeet het vuur bedwongen.

M

omenteel is luchtvervuiling een wereldwijd probleem met een grote invloed op de gezondheid van mensen, dieren, planten en monumenten (zure regen). Volgens de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het duidelijk: luchtvervuiling tast de bronnen aan die nodig zijn voor het duurzaam voortbestaan van onze aarde. De oorzaken van luchtvervuiling zijn divers gaande van uitlaatgassen (auto’s, vrachtwagens, vliegtuigen) over tabaksrook tot het verbranden van huishoudelijk afval.

Dansende kachelvlammen: gezellig, maar een bron van dioxinevervuiling.

Smog, een mysterieuze mist Luchtvervuiling werd voor de mens pas echt een probleem in de middeleeuwen toen er naast hout ook steenkool werd gebruikt als brandstof. Op het einde van de negentiende eeuw en in het begin van de twintigste eeuw weerklonken er steeds meer alarmkreten, onder andere uit Japan, de Verenigde Staten en Europa. In Engeland werd het woordje smog toegevoegd aan de woordenschat. Smog is de samentrekking van 'smoke' en 'fog' en slaat op een ondoordringbare

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

rook. Alhoewel een dergelijk mysterieuze rook de spanning doet stijgen in de verhalen van Charles Dickens was het voor de Britten een onwelriekende mist die het dagelijks leven er niet aangenamer op maakte. Dat het verschijnsel smog opdook in Engeland is niet vreemd want deze regio was in de negentiende eeuw het meest geïndustrialiseerde gebied ter wereld. De Engelse hoofdstad Londen kende periodes van zware luchtverontreiniging waarbij heel wat mensen ziek werden of stierven aan de gevolgen van luchtvervuiling. Deze smogproblemen traden steeds op tijdens een temperatuursinversie.

Een klimatologisch verschijnsel waarbij een koude luchtlaag gevangen zit onder een dikke, warme luchtlaag die functioneert als een soort deken. In de koude luchtlaag stapelt de verontreiniging afkomstig van fabrieken, huizen en auto's zich op. In het jaar 1952 deed zich in Londen een smogramp met dodelijke slachtoffers voor. Tussen 5 en 9 december overleden ongeveer vierduizend mensen aan de gevolgen van smog. Helaas verspreidde het smogprobleem zich ook over andere landen. Zelfs België werd niet gespaard. Tussen 1 en 5 december 1930 stierven in de Maasvallei (regio Luik) zestig

mensen. Hoofdzakelijk bejaarden met hart- en longproblemen. Vele honderden mensen werden onwel of ziek. Eerst dacht men dat deze gezondheidscrisis te wijten was aan het vrijkomen van gifgas uit granaten die in de Eerste Wereldoorlog door het Duitse leger rond Luik werden begraven. Maar de wetenschap kwam tot een andere conclusie. Een hardnekkige temperatuursinversie verhinderde in die tijd alle ventilatie rond de Maasvallei. De vervuilde lucht afkomstig van het Luikse industriebekken kon niet ververst worden. Met alle gevolgen van dien.

349

LUCHTVERVUILING Zure regen Van nature uit evolueert de atmosfeer zeer traag, maar vanaf de industriële revolutie en door de sterke bevolkingstoename heeft de mens dit evolutieproces in een stroomversnelling gebracht. Dat de lucht die wij inademen al lang niet meer zo zuiver is als deze van een helderblauwe zomerdag is geen nieuws meer. Menselijke activiteiten en natuurfenomenen zorgen ervoor dat er stoffen vrijkomen die het milieu beïnvloeden met als gevolg dat de kwaliteit van de regen soms te wensen overlaat. We spreken in dit geval van zure regen. Niet één maar verschillende stoffen spelen een rol bij zure neerslag. We kunnen eigelijk spreken van een verontreinigingscocktail. Volgende stoffen komen in aanmerking: - zwaveloxyden - stikstofoxyden - ammoniak - ozon - zoutzuur - kooloxyden

Zwaveloxide Zwaveloxiden ontstaan door de uitstoot van zwavel in de atmosfeer afkomstig van de verbranding van zwavelhoudende brandstoffen zoals aardolie, steenkool, hout, land- en tuinbouwafval. Het vrijgekomen zwavel verbindt zich met zuurstof in de lucht en er ontstaat zwaveldioxide (SO 2). Zwaveldioxide kan door de lucht kilometers ver van de uitstootbron worden meegevoerd. Het is dus een grensoverschrijdend probleem en wie met niet al te propere buurlanden wordt geconfronteerd kan af en toe een 'zure wolk' als ongewenst cadeau boven zijn hoofd zien verschijnen. Door de verdere ontwikkeling van kernenergie en door gebruik van zwavelarme brandstoffen en rookgasreiniging zijn de concentraties aan zwaveldioxide in de omgevingslucht sinds enkele jaren sterk afgenomen. Zwaveldioxide is een prikkelend

350

Dr. Apr. Geert Vergote gas en afhankelijk van de concentratie kan het bij personen met gevoelige luchtwegen bronchospasmen veroorzaken, acute ademhalingsproblemen kunnen toenemen (hoesten, piepende ademhaling).

Stikstofoxiden Lucht bestaat voor het grootste deel (ongeveer 70%) uit stikstof dat net zo belangrijk is voor het leven op aarde als het tweede belangrijkste bestanddeel van lucht: zuurstof. Bij hoge temperaturen vertonen stikstof en zuurstof een grote affiniteit voor elkaar en reageren tot stikstofoxiden. Deze stoffen komen hoofdzakelijk vrij tijdens verbrandingsprocessen. Maar ook het wegverkeer is een belangrijke bron. Stikstofmonoxide (NO) en stikstofdioxide (NO2) worden in stadscentra nauwkeurig gecontroleerd. De uitstoot ervan door voertuigen kan met een katalysator worden verlaagd. Stikstofoxiden spelen een rol bij de vorming van ozon in de onderste lagen van de atmosfeer en dragen ook bij tot de verzuring van het milieu. Bovendien dringt NO2 door tot in de kleinste vertakkingen van de luchtwegen. Vanaf 200 µg/m3 kan het de longfunctie veranderen en bij personen met gevoelige luchtwegen (vb. astmapatiënten) een hyperactiviteit van de luchtwegen veroorzaken. Bij kinderen kan de gevoeligheid voor het ontstaan van luchtweginfecties (bronchitis) door stikstofoxiden worden verhoogd.

Ammoniak Alhoewel ammoniak (NH3, een stikstofverbinding) een basische stof is, draagt het bij tot de verzuring van ons milieu. In water wordt ammoniak omgezet in ammoniumzouten (NH4-zouten). Ook dit zijn basische stoffen maar ze worden door bacteriën omgezet tot salpeterzuur (HNO3). Op die manier doet ammoniak zijn duit in het zure zakje.

Bliksems zijn een bron van ozon

Ozon Ozon zelf werkt niet verzurend maar is een nevenproduct van allerlei processen die zich tussen verzurende stoffen in de atmosfeer afspelen. Van nature komt ozon voor in de stratosfeer, één van de lagen van de atmosfeer, die zich bevindt op 15 tot 35 km hoogte. Ozon beschermt het leven op aarde tegen de schadelijke invloeden van ultraviolette zonnestralen. Een deel van het ozon stroomt door allerlei luchtwervelingen in de atmosfeer richting aardoppervlak. Natuurfenomen zoals bliksems zijn een andere ozonbron. Dit levert de typische ozongeur op na een fiks onweer. Ook stikstofoxyden kunnen aan de basis liggen van ozonvorming. Onder invloed van ultraviolet (UV) licht reageren koolwaterstoffen afkomstig uit onvolledig verbrande of verdampte benzines, met stikstofoxyden tot ozon. Dit proces heet fotochemische oxydatie omdat het zich afspeelt onder invloed van het licht. Ozon kan slechts overvloedig gevormd worden bij

temperaturen boven de 18°C. Dit is één van de redenen waarop op warme zomerdagen de concentratie aan ozon in de wijde omgeving van industriegebieden en grote steden hoog oplopen. 's Nachts neemt de concentratie ozon zeer snel af. Ozon is immers een weinig stabiele stof en wordt op korte tijd afgebroken tot stikstofoxyden.

Referenties 1. Zure regen. De georganiseerde vernietiging. J. Schildermans en P. Vanhoutte. 1986. Uitgeverij EPO. 2. Minder Ozon meer lucht. Een brochure uitgegeven door Federale Overheidsdienst Volksgezondh eid,Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Deze brochure is te raadplegen op: http://www. environment.fgov.be/Root/tasks/atmosphere/atmopol/ Pub/ozoneNLsept2004.pdf 3. Air pollution and health. MNW Chan-Yeung. HKMJ 2000; 6:390-8. 4. Guidelines for air quality. Geneva: WHO; 1999. World Health Organization. 5. The effects of air pollution in asthma and respiratory allergy. Peden DB. The American experience. Allergy Clin Immunol News 1995;7:19-23. 6. Human health effects of air pollution. Folinsbee LJ. Environ Health Perspect 1992; 100:45-56. 7. Respiratory effects of air pollution on allergic disease. Pierson WE, Koenig JQ. J Allergy Clin Immunol 1992; 90:557-66. 8. The effects of inhaled sulphuric acid on pulmonary function in adolescent asthmatics. Koenig JQ, Pierson WE. Horike M. Am Rev Respir Dis 1983;128:221-5. 9. COST 613.2 Report series on Air Pollution Epidemiology. Report No 2. Health effect assessment. Brussels: Commission of the European Communities; 1992. Commission of the European Communities. Directorate General XII for Science, Research and Development.

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

LUCHTVERVUILING

Dirk Bogaert, Wetenschapsjournalist

VLAANDEREN IS ÉÉN GROTE (WINTER)SMOGZONE BESCHERMINGSTIPS

O

TEGEN VERVUILDE LUCHT

ns land beschikt over het dichtste wegennet ter wereld. Dit betekent dat iedereen die in de omgeving van een drukke weg of een industriegebied woont voortdurend krijgt af te rekenen met de onzichtbare, maar schadelijke gevolgen van smog.

Verhoogde wintersmogconcentraties Verhoogde wintersmog-concentraties zijn er vooral bij rustig en koud weer, met zwakke oostelijke of zuidoostelijke luchtaanvoer. Wintersmog bestaat uit een mengsel van gassen en deeltjes. Deeltjes kunnen ook rechtsreeks vrijkomen in de vorm van vliegas en dieselroet. Vooral het verkeer, sommige industrieën en elektriciteitscentrales zorgen voor smog. De belangrijkste bestanddelen van wintersmog zijn zwaveldioxide (SO2) en fijne stofdeeltjes (‘aërosol’). Zwaveldioxide ontstaat onder meer bij verbranding van zwavelhoudende brandstoffen zoals olie. In Vlaanderen zijn optrekkende dieseltrucks de

grootste veroorzakers van de uitstoot van zwavel en roetdeeltjes. Bij lage temperaturen en stabiel weer ontstaat een scheiding tussen koude lucht boven het aardoppervlak en warme lucht op enkele honderden meters hoogte. De koude lucht, die zwaarder is, blijft hangen. Het zwaveldioxide en de stofdeeltjes krijgen dan geen kans om zich te verspreiden. Net als bij zomersmog zorgt regen of een zeewindrichting voor het wegtrekken van smog.

Meer gezondheidsklachten Uit onderzoek aan de universiteiten van Utrecht en Maastricht, het RIVM (Rijksinstituut voor

Bestaat er een verband tussen topsportslachtoffers en luchtvervuiling?

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

Op dit Eurosatruimtebeeld van oktober 2004 is duidelijk te zien dat de Benelux tot de meest vervuilde gebieden van Europa behoort (hoe donkerder de kleur hoe meer vervuiling).

Volksgezondheid en Milieu) en TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepastnatuurwetenschappelijk onderzoek) blijkt dat oudere mensen die wonen langs drukke wegen een verhoogd risico op vervroegde sterfte door harten longaandoeningen hebben. Andere risicogroepen zijn spelende kinderen, sporters en mensen die zwaar lichamelijk werk in de buitenlucht doen. Zij ademen meer vervuilende stoffen in en deze stoffen dringen dieper in het lichaam binnen. Er wordt nu onderzocht of de plotselinge dood van verschillende sporters door een onverklaarbare hartstilstand niets te maken kan hebben met te hoge concentraties vervuilde lucht tijdens het beoefenen van topsport. Fijn stof in de atmosfeer is trouwens altijd - ongeacht de concentraties - door het verzuringeffect schadelijk voor zieke mensen. Maar ook volledig gezonde mannen, vrouwen en

kinderen kunnen last krijgen van hun luchtwegen, longen en van irritatie van slijmvliezen en ogen. Door de verminderde werking van de longen gaat het prestatievermogen omlaag. Men voelt zich moe en uitgeput omdat het lichaam niet voldoende gezonde lucht krijgt. Aangezien het overduidelijk is dat luchtvervuiling een steeds grotere greep krijgt op de samenleving geven orthomoleculaire artsen en andere wetenschappers iedereen die het horen of lezen wil al jaren het advies om dagelijks antioxidanten te gebruiken teneinde de schadelijke gevolgen van (winter)smog te beperken. Onderzoekers van de universiteit van North Carolina bewezen samen met wetenschappers van het ‘National Institute of Health’ dat de vitaminen A, C en E de longfunctie met 30% verbeteren en de schade veroorzaakt door smog met een gelijke waarde verminderen. De resultaten van de studie werden gepubliceerd in de ‘American

351

LUCHTVERVUILING Journal of Respiratory Care and Critical Care Medicine’.(1) Drie andere studies hadden ook al het bewijs geleverd dat nietrokers er alle belang bij hebben om antioxidanten te gebruiken om hun longen beter te beschermen tegen de gevolgen van smog.(2,3,4) De Europese normen voor een degelijke luchtkwaliteit zijn zeer zwak te noemen in vergelijking met de Amerikaanse ‘National Ambient Air Quality Standard’ die bepaalt dat de smog- en ozonconcentratie niet meer mag bedragen dan 80 deeltjes per miljard. In Europa wordt er pas van smog- of ozonalarm

Dirk Bogaert, Wetenschapsjounalist gesproken bij 180 deeltjes per miljard. De concentratie van 80 deeltjes per miljard mag volgens de Amerikaanse normen ook niet méér dan drie keer per jaar overschreden worden.(5)

Supplementen die de nefaste invloed van smog beperken ☛ Vitamine A (5000 I.E. per dag): Vitamine A is essentieel om de ogen en de longen te beschermen tegen luchtvervuiling. ☛ Vitamine C (1200 milligram per dag): Vitamine C is o.a. belangrijk om de giftige cadmiumdeeltjes in de buitenlucht te neutraliseren. ☛ Vitamine E (600 I.E per dag): De vitaminen C en E werken samen om de cellen in de longen gezond te houden. Dat doen ze door beschermende eiwitten aan te maken die voorkomen dat er enzymen ontstaan die voor ontstekingen kunnen zorgen. (Mensen die bloedverdunners gebruiken raadplegen eerst hun arts) ☛ Selenium (200 microgram per dag): Selenium voorkomt de opeenhoping van zware metalen in het lichaam. Selenium bindt zich aan toxische moleculen (o.a. lood, zilver, cadmium, thallium,

Wat kunnen we doen om luchtverontreiniging te verminderen? ☛ gebruik voor korte ritjes (zeker

onder de 6 kilometer) de fiets in plaats van de auto ☛ reis meer met het openbaar vervoer ☛ isoleer uw woning ☛ ga bewust om met uw energieverbruik: schakel over op groene stroom, gebruik spaarlampen en kies bijvoorbeeld energiezuinige apparatuur ☛ kies voor milieuvriendelijke alternatieven: ‘high solid verf’of verf op waterbasis en bijvoorbeeld niet-agressieve schoonmaakmiddelen

Fiets als het betere alternatief



1. Samet JM, Hatch GE, Horstman D, et al. Effect of antioxidant supplementation on ozone-induced lung injury in human subjects. Am J Respir Crit Care Med 2001; 164:819-25. 2. Chatham MD, Eppler JH Jr, Sauder LR, et al. Evaluation of the effects of vitamin C on ozoneinduced bronchoconstriction in normal subjects. Ann N Y Acad Sci 1987; 498:269-79. 3. Grievink L, Jansen SM, van’t Veer P, Brunekreef B. Acute effects of ozone on pulmonary function of cyclists receiving antioxidant supplements. Occup Environ Med 1998; 55:13-7. 4. Grievink L, Zijlstra AG, Ke X, Brunekreef B. Double-blind intervention trial on modulation of ozone effects on pulmonary function by antioxidant supplements. Am J Epidemiol 1999; 149:306-14. 5. Lippman M. Ozone. In: Rom WM, editor. Environmental and Occupational Medicine, 3rd ed. Philadelphia: Lippincott-Raven Publishers, 1988:601-15.

VERHOOGDEENERGIEENUITHOUDINGSVERMOGEN„VRIJVAN STRESS „ VERBETERD CONCENTRATIEVERMOGEN „ UITGERUST

DE

ROECK

S ELECTE D

Referenties

1,INK‡DE SLEUTEL VOOR MmmR LEVENSENERGIE

„ OJI B WA

BY

ONTWAKEN„MINDERLASTVANDENEGATIEVEEFFECTENVAN '3-´S COMPUTERS EN ANDERE ELEKTRONISCHE APPARATUUR

„

„

EL

koper), maakt ze minder schadelijk en zorgt ervoor dat ze uit het lichaam verwijderd worden. ☛ Essentiële vetzuren (EPA en DHA - 2000 milligram per dag): Gezuiverde visolie beschermt hart en longen tegen de gevolgen van smog en luchtvervuiling. ☛ Calcium (1000 - 1200 milligram per dag): Smog verzuurt het menselijke lichaam. Ons organisme heeft daarom méér calcium nodig om een meer neutrale pH-waarde te bereiken.

ECT U M A B



1LINK‡BESTAATINVERSIESMETDEZELFDEGUNSTIGEINVLOEDEN #LASSIC 3ILVERGEPOLIJSTENGEBORSTELD EN'OLDGEPOLIJST 

VRIJVANSTRESSENNEGATIEVESTRALING ,EVENINEENMODERNEMAATSCHAPPIJEISTZIJNTOL

7ETENSCHAPPELIJKESTUDIESTONENAANDATWEHIERDOORVOORDU

(ARD WERKEN TE WEINIG TIJD VOOR EEN GEZONDE MAALTIJD TREIN

RENDTEKAMPENHEBBENMETMINDERENERGIEENVITALITEIT

OFWAGENALSTWEEDEHUISKAMERENEENDRUKSOCIAALLEVENONS

$EZEINGENIEUZEHANGERBIEDTDENODIGEBESCHERMING

LICHAAMKANDITTEMPONIETALTIJDAANENHEEFTDAARDOORAFTE

$E 1,INK‡ HANGER IS VOORZIEN VAN SPITSTECHNOLOGIE 324TM

REKENENMETALLERLEIKWAALTJES$OORHETDAGDAGELIJKSGEBRUIK

TECHNOLOGIE EN BESCHERMT TEGEN NEGATIEVE INVLOEDEN EN

VANONDERANDEREMOBIELETELEFOONSENCOMPUTERSWORDENWE

STRESS(IJVERZORGTJECONDITIEENVERHOOGTJEPRESTATIES ZOWEL

BOVENDIENFREQUENTBLOOTGESTELDAANNEGATIEVESTRALEN

THUIS TIJDENSJEVRIJETIJDALSOPHETWERK

6ERKRIJGBAARINDEBETERENATUURVOEDINGSWINKELOFAPOTHEEK.

6OORMEERINFO SURFNAARWWW1LINKBE„TEL "ELGIp

352

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

vibracell®: de natuurlijke krachtbron

Vibracell is een vloeibaar voedingssupplement concentraat, samengesteld uit koud geperste sappen van verschillende groenten, fruit en kruiden van biologisch teelt (in de mate van het mogelijke) of uit teelt vrij van insecticiden, pesticiden, herbiciden en zware metalen. Al deze ingrediënten verschaffen het lichaam alle mineralen, vitaminen en oligo-elementen die het nodig heeft en dit met enkel 10 ml product. Vibracell is een voedingssupplement dat wetenschappelijk op punt gesteld werd door een team van artsen, therapeuten, voedingsspecialisten en biochimisten die heel nauwkeurig de componenten geselecteerd hebben en hun hoeveelheid en onderlinge comptabiliteit uitgewerkt hebben. Vibracell bevat noch chemische bewaarmiddelen, noch kleurstoffen en is volledig vrij van chemische additieven. Bovendien smaakt Vibracell heerlijk en is het zeer prijsgunstig vermits de dagelijkse kostprijs minder bedraagt dan de prijs van twee frisdranken. Vibracell verschaft niet enkel energie dankzij zijn componenten, maar ook trillingsenergie dankzij de biofotonen energieplaat die in elke doos zit: onder elke fles bevindt zich een energieplaat die de trillingsenergie van Vibracell versterkt. Twee Duitse professoren (Prof. Dr. Popp en hebben de positieve effecten van deze wetenschappelijk aangetoond: de fotonen verhoogt de Vibracell energie van 5.950 (wat naar 16.950 (wat enorm is) Bovis eenheden.

Dr. Kohfink) energieplaat energieplaat reeds veel is)

Drink elke dag Uw Vibracell voor een dag in topvorm. U voelt dat het werkt ! Om een brochure te ontvangen of een verkooppunt in uw streek te kennen, gelieve onze verdeler te contacteren: SANVITA Palokestraat 89, 1080 Brussel. Tel. & fax : 02 522 77 82

Made by GDI nv Belgium. Tel. 051 31 36 28 [email protected]

www.martera.com

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

353

Overgevoeligheid voor bepaalde stoffen kan leiden tot heftige reacties van het immuunsysteem. Met name de mestcellen kunnen geprikkeld worden tot overmatige afgifte van histamine. Door bijvoorbeeld huisstofmijt, pollen, voedingsmiddelen, huidschilfers van huisdieren, schimmelsporen, geneesmiddelen, histamine, histaminevrijmakers en

Gelukkig reageert hij de laatste tijd weer heel normaal.

zonlicht. Histoplex normaliseert dat proces. Is 100% plantaardig met toevoeging van B15 en calcium. Histoplex werd door Biotics ontwikkeld in samenwerking met dokter Lasneski. Biotics versnelt het herstel. Nutramin BV, Postbus 310, 1170 AH Badhoevedorp, Tel.: +31(0)20 - 617 8282, Fax: +31(0)20 - 615 8525, E-mail: [email protected]

Samenstelling per tablet: 600 mg Histoplex* * Histoplex is een specifiek mengsel van de volgende planten- en voedingsstoffen: Walnootblad (Juglans regia) Olijfblad (Olea europaea) Seven Barks (Hydrangea arborescens) Hesperidine (flavonoïde) Indiase gentiaan (Andrographis paniculata) Schijn-ereprijs (Picrorhiza kurroa) Oshawortel (Ligsuticum porteri) Karawatake paddestoel (Coriolus versicolor) Dimethylglycine (B15) Calciumborogluconaat Verpakking: 90 capsules

Wilt u als arts of therapeut meer weten over onze producten, maak dan een afspraak met onze vertegenwoordiger of vraag de uitvoerige informatie aan. Ook kunt u dagelijks tussen 13.00 en 14.00 uur terecht bij onze helpdesk: +31(0)20 - 617 8282. Voor België: Energetica Natura Benelux BV, Postbus 57, B-2050 Antwerpen 5, Telefoon: 03 - 7890959, Gratis fax: 0800 - 80011, Fax: 03 - 114319397.

354

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

VERKOUDHEID

Dr. Apr. Geert Vergote

HOE GEWOON IS EEN VERKOUDHEID?

E

én van de meest voorkomende infecties waar de mens mee in aanraking komt, is de verkoudheid. Een volwassene krijgt ongewenst gemiddeld 3 neusverkoudheden (coryza of acute virale neusontstekingen) per jaar. Bij kinderen loopt de gemiddelde frequentie op tot 7 maal per jaar. Een klein percentage van deze simpele of gewone verkoudheden (2 tot 3%) gaan om de een of andere reden langer duren. In plaats van de normale 5 à 10 dagen-periode krijgen de klachten een meer chronisch patroon en is er een toename van de ernst van de symptomen vast te stellen. In deze gevallen gaat het meestal om een vorm van sinusitis.

Snotteren, niezen,

Virussen kiezen zelf

hoesten,…

het moment om

De belangrijkste symptomen van een gewone neusverkoudheid hebben we ongetwijfeld reeds zelf ervaren: verstopte neus, loopneus, niesbuien, pijnlijke keel, hoesten en heesheid. Ook koude rillingen worden vaak gemeld, maar een duidelijk verhoogde lichaamstemperatuur is eerder uitzonderlijk. Het enige voordeel aan een verkoudheid is dat het ziektebeeld in de meeste gevallen spontaan verdwijnt. Ondanks het goedaardig karakter van deze aandoening zijn de gevolgen voor de economie minder rooskleurig: frequenter doktersbezoek, verhoogde afwezigheid op school en op de werkvloer,… Een verkoudheid is dus niet zomaar ‘gewoon een verkoudheid’.

De boosdoeners Er is meer dan één veroorzaker voor dit luchtwegongemak. Snotteren&Co kunnen we op de rekening schrijven van een groot arsenaal aan genetisch verschillende virussen (Tabel 1).

toe te slaan Dat luchtwegvirussen ongewenste gasten zijn, is een zekerheid maar het probleem is dat ze ook zelf hun bezoekuurtje bepalen. Zowel de RS als de influenzavirussen verkiezen vooral de wintermaanden om toe te slaan. Wat betreft het Noordelijk halfrond van onze planeet beleven deze virussen hun beste moment in de maanden januari tot maart. Het parainfluenza type 3 virus verkiest de lente en de twee andere collega’s het parainfluenza virus type 2 en type 1 komen liever tijdens de herfst of de vroeger winter op visite. Rhinovirussen en adenovirussen kunnen het hele jaar door de kop op steken.

Tranen in de lente Een andere vorm van verkoudheid is allergische rhinitis. Een luchtwegaandoening met een langdurig (meer dan 4 weken durend) of frequent recidiverend karakter met dezelfde symptomen als een

Virus Rhinovirus Coronavirus Influenza virus RS (Respiratoir syncytium) virus Parainfluenza virus Adenovirus Metapneumovirus Niet ontdekte virussen

% van de gevallen 30 tot 50 10 tot 15 5 tot 15 5 5 <5 ±2 20 tot 30

Tabel 1. Virussen verbonden met het ontstaan van een gewone verkoudheid

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

Een gewone neusverkoudheid

gewone verkoudheid. Allergische rhinitis wordt veroorzaakt door een IgE-gemediëerde allergie voor inhalatie-allergenen. Onder invloed van de binding van allergenen aan IgE-antilichamen op mastcellen komt er o.a. histamine vrij in de neus. Hierdoor neemt de permeabiliteit van de bloedvaten in de neus toe en worden de zenuwuiteinden geprikkeld. Het gevolg: hypersecretie, jeuk en niezen. Deze klachten worden ondergebracht bij de vroege fase reactie. Bij de helft van de patiënten treedt 6 tot 12 uur na de vroege fase reactie een cellulaire infiltratie van het neusslijmvlies op. De

start van de late fase reactie wordt verantwoordelijk geacht voor het optreden van de hyperreactiviteit en de verlaging van de prikkeldrempel (“priming”). Dit heeft tot gevolg dat een steeds kleinere hoeveelheid allergenen eenzelfde reactie van het neusslijmvlies veroorzaakt en dat allergenen die gewoonlijk geen last geven, op dat moment wel de neussluizen open zetten. Tot de belangrijkste allergenen die we buitenshuis aantreffen behoren de pollen van bomen (vooral van de berk) en grassen. Dergelijke allergenen veroorzaken seizoensgebonden allergische rhinitis (“hooikoorts”). Sommige

363

VERKOUDHEID

Dr. Apr. Geert Vergote

Pollen veroorzaken allergische reacties

boompollen laten de tranen rollen vanaf half februari. Berkenpollen veroorzaken klachten in april en mei en graspollen van half mei tot eind augustus. Binnenshuis treffen we vooral de huisstofmijt en haartjes van huisdieren aan als de belangrijkste boosdoeners. Deze allergenen zijn verantwoordelijk voor een niet-seizoensgebonden vorm van allergische rhinitis.

De pollenkalender In deze kalender worden enkele stuifmeelsoorten opgesomd. Afhankelijk van de soort pollen waarvoor je overgevoelig bent, is de periode met klachten lang of kort.

Voorkomen is beter dan genezen ✓ Houd ramen en deuren zoveel mogelijk gesloten tijdens zomer-

Klachten Niezen Neusloop Jeukende neus Neusverstopping Dagritme Conjunctivitis

Pollenkalender

se dagen. ✓ De stuifmeelconcentraties zijn het laagst ’s morgens vroeg, ’s avonds laat of na een regenbui. Dit zijn ideale momenten om je huis even te verluchten. ✓ Rijd steeds met gesloten ramen. Plaats eventueel een stuifmeelfilter of een goede airconditioning. ✓ Draag een zonnebril en wrijf niet in de ogen wanneer ze jeuken. Probeer de jeuk te verminderen door op de ogen koude, natte compressen aan te brengen. ✓ Maai niet zelf het gras. ✓ Droog uw linnen niet buiten. ✓ Kies voor een vakantie aan zee of in de bergen (daar zijn de

concentraties aan stuifmeelpollen het laagst). ✓ Plan geen vakantie in de vrije natuur. Wandelen, kamperen of picknicken in een grasrijke omgeving doe je best zo weinig mogelijk. ✓ Volg (zeker op warme, droge zomerdagen) de speciale hooikoortsberichten op radio, TV (weerbericht), teletekst, internet (http://www.airallergy. be), via de speciale pollenfoon (0900/10073). Bij meer dan 50 pollen per kubieke meter lucht, start de lijdensweg. ✓ Warme dampen om je neus te ontstoppen, hypnosetherapie, homeopathie, acupunc-

Niezers en lopers hevige niesbuien altijd aanwezig meer posterior ja, regelmatig variabel slecht tijdens het ontwaken, verbetering tijdens de dag en meestal terug erger ‘s avonds dikwijls aanwezig

tuur en voedingssupplementen (teunisbloemolie) worden eveneens gebruikt om de klachten van hooikoorts tot een minimum te beperken.

Lopers en blokkers De klinische indeling (Tabel 2) van allergische rhinitis steunt op het soort, de duur en de intensiteit van de klachten. Naast de meest voorkomende symptomen (niezen, jeuk, neusverstopping, loopneus) kunnen ook de ogen, paranasale sinussen en de buis van Eustachius aangetast zijn. Dit veroorzaakt jeukende, tranende, rode ogen.

Blokkers niet of zelden variabel, dikke slijmen, in het algemeen neen dikwijls ernstig constant gedurende dag en nacht, kan ‘s nachts meer uitgesproken of ernstig zijn niet aanwezig

Tabel 2. klinische indeling van rhinitis

364

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

VERKOUDHEID Farmacologische behandeling van allergische rhinitis Tot het belangrijkste gamma aan geneesmiddelen dat aangewend wordt voor de behandeling van allergische rhinitis behoren antihistaminica, glucocorticosteroïden en decongestiva

Antihistaminica Bij het gebruik van orale antihistaminica wordt de voorkeur gegeven aan de tweede generatie H1-antihistaminica. Deze veroorzaken minder slaperigheid. Antihistaminica zijn vooral doeltreffend bij het bestrijden van rhinorrhoea (neusloop), niezen, jeukende neus en oogklachten. Deze geneesmiddelengroep is minder doeltreffend bij neusverstopping maar heeft een gunstige invloed op de levenskwaliteit van de patiënt.

Dr. Apr. Geert Vergote Intranasale glucocorticosteroïden

een reden om terug je arts te bezoeken.

De groep van intranasale glucocorticosteroïden behoort tot de meest werkzame geneesmiddelen voor het bestrijden van het klachtenpatroon bij allergische en niet-allergische rhinitis. Het is de meest aangewezen eerstelijnsbehandeling van neusverstopping bij persistente of veelvuldig voorkomende allergische rhinitis wanneer ook andere klachten veelvuldig voorkomen. Deze geneesmiddelen vertonen hun effect na ongeveer zeven uur, het maximaal effect kan iets langer op zich laten wachten (tot ongeveer 2 weken). Wanneer intranasale glucocorticosteroïden vóór de aanvang van het pollenseizoen worden toegediend, bezitten ze een profylactisch effect. De huidige intranasale formulaties worden goed verdragen. Het optreden van neusbloedingen tijdens de behandeling is

Decongestiva Zowel orale als intranasale decongestiva kunnen gebruikt worden bij het behandelen van neusverstopping als gevolg van allergische rhinitis. Het gebruik van nasale decongestiva is beperkt tot maximaal 10 dagen om ernstige nevenverwerkingen zoals irreversibele beschadiging van neusweefsel en gewenning te vermijden. Neusspoelingen met fysiologisch water (best op lichaamstemperatuur) kunnen echter, zowel in tijd als dosis, weinig kwaad en is voornamelijk bij zuigelingen en kleine kinderen aan te raden. Deze preparaten bezitten geen neveneffecten, gaan uitdroging van de slijmvliezen tegen en spoelen neussecreties weg. Sommige artsen geven de voorkeur aan stomen om de slijmvliezen te ontzwellen. Het effect

van inhalatie van warme en met water verzadigde lucht is van korte duur. Bepaalde bestaande vlugoliën (vb. eucalyptus, mentol, kamfer) kunnen toegevoegd worden om de inhalatie aangenamer te maken. Het spreekt voor zich dat een banale verkoudheid of (recidiverende) niet-ernstige acute rhinosinusitis geen antimicrobiele therapie vereist

Referenties 1. The effect of hydrotherapy on the incidence of common cold episodes in children: a randomised clinical trial. 2003. C. Grüber; A; Riesberg; U. Mansmann; P. Knipschild; U. Wahn; M. Bühring. Eur J Pediatr 162: 168–176 2. The common cold: a review of the literature. 2004. D. Wat. European Jounal of Internal Medicine 15, 79-88. 3. Alternative therapies among adults with a reported diagnosis of asthma or rhinosinusitis. Data from a population-based survey. 2001. P. Blanc; L. Trupin; G. Earnest; P. Katz; E. Yelin; M. Eisner. CHEST 120:1461–1467.

In het volgend artikel wordt de orthomoleculaire preventie en ondersteuning bij luchtweginfecties door wetenschapsjournalist Dirk Bogaert voorgesteld

Gezondheidsbistro ✂

DEEL 8: LEVENSKUNST 5 namiddagen van 14u-17u of avonden van 19u-22u

INSCHRIJVING

1. De voedingsdriehoek Faché gebruiken in de keuken

RESERVATIE is noodzakelijk. Tel. 09-369 06 42 of fax 09-366 18 38 - Email: [email protected]

2.

Waar? Congreszaal Larenhoeve, Kerkstraat 101-103, B-9270 Laarne

3. 4. 5.

ma nam. 28 febr 2005 Walter Faché do avond 3 maart 2005 Gezond ontbijten, practische recepten en proeven ma nam. 21 maart 2005 Karine en Walter di nam. 22 maart 2005 Wat kunnen wij van het Oosten leren? ma nam. 6 juni 2005 Prof Dr. Ulrich Libbrecht di avond 7 juni 2005 Orthomoleculaire medicinale dranken ma nam. 6 juni 2005 proeven en smaken Walter en Karine di avond 7 juni 2005 Kruidige geheimen, practische recepten en proeven do nam. 29 sept 2005 Karine en Walter ma avond 26 sept 2005

DEEL 5: VOEDINGSDIAGNOSE Lichaamssymtomen bij voedingsdeficiënties Orthomoleculair bloedprofiel evalueren Regulier bloedprotocol evalueren Licht- en kleurdeficiënties Orthomoleculaire stoorvelden opzoeken

❑ Bistro 5: omcirkel deel 1-2-3-4-5, schrap namiddag/avond di. 12 april 2005 di. 19 april 2005 di. 26 april 2005 di. 10 mei 2005 do. 19 mei 2005

SEMINARIE 2005: Chronisch vermoeidheidssyndroom wo avond 11 mei 2005 do nam 12 mei 2005

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

Met opleidingscheques Vlaamse Regering kost deze opleiding 50% minder! Info: www.vdab.be/opleidingscheques. Gepensioneerden en huisvrouwen kunnen niet genieten van deze reductie en betalen €30/avond en €120/5 avonden voor Bistro 8 en €25/avond en €100/5 avonden voor Bistro 5 ❑ Bistro 8: omcirkel deel 1-2-3-4-5, schrap namiddag/avond

5 namiddagen van 14u-17u of avonden van 19u-22u 1. 2. 3. 4. 5.

Bijdrage: Bistro 8 € 35 per les of € 140 voor de volledige reeks Bistro 5 € 30 per avond of € 120 voor de volledige reeks Seminarie € 35, gratis voor leden VIOW

19u-22u 14u-17u

❑ Seminarie: schrap namiddag/avond

Stort € .......... op Rek. nr. FB 290-0307607-41 van het VIOW of betaalt met opleidingscheques ❑ Naam: ................................................................................................................................. Voornaam: ..................................................................... Adres: ........................................................................................................................................................................................................................................................ Tel: ............................................................................................................................................ E-mail: ................................................................................... Beroep: ................................................................................................................................................................................................................................................... Handtekening:

365

LUCHTWEGINFECTIES

Dirk Bogaert, Wetenschapsjournalist

ORTHOMOLECULAIRE PREVENTIE ÉN ONDERSTEUNING BIJ LUCHTWEGINFECTIES D

e eerste helft van december was een aanslag op de gezondheid van de Vlamingen. Het aanhoudende droge, windstille weer joeg de luchtvervuiling ver boven de toegelaten Europese norm van 40 microgram PM10 partikels per kubieke meter lucht. Grootste boosdoener was het fijn stof dat vooral mensen met een zwakke immuniteit ziek maakte en zorgde voor een toenemend aantal infecties aan de luchtwegen. De Europese Commissie verstrengde de normen voor luchtvervuiling vanaf 1 januari 2005. Voortaan mogen er per jaar slechts 35 dagen genoteerd worden waarbij de luchtvervuiling door fijn stof – de zogenaamde PM10 en PM2.5 deeltjes – 40 microgram per kubieke meter lucht overschrijden. Fijn stof veroorzaakt niet alleen luchtweginfecties maar ook astma, COPD, longemfyseem, hartproblemen tot zelfs longkanker. Dokter Annette Peters van het Duitse Nationaal Instituut voor Milieuonderzoek is formeel: “Eén op de twaalf hartaanvallen wordt vandaag veroorzaakt door de vuile lucht die ingeademd wordt door het filerijden. De cijfers voor luchtweginfecties liggen beslist veel hoger maar werden nooit exact gemeten. Bij ons onderzoek waren 691 patiënten betrokken die een hartaanval kregen: 450 onder hen waren nauwelijks enkele uren voor het infarct op een drukke, filerijke verkeersweg en 75 patiënten kregen een infarct in de auto.” Het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid heeft becijferd dat mensen die dagelijks geconfronteerd worden met de ochtend- en avondspits 17 sigaretten per dag roken zonder er ooit één op te steken. Dat was anno 2004 de gezondheidsschade die veroorzaakt werd door het regelmatige gebruik van een drukke autoweg. “De echte

366

tijdbom is het feit dat de concentratie fijn stof in de lucht op aarde gemiddeld per jaar ongeveer met 2 ppm toeneemt“, zegt Charles Keeling die als klimaatwetenschapper verbonden is aan het Mauna Loa Observatorium op Hawaï. De Britse klimatoloog Peter Cox bevestigt de gegevens en voegt er onmiddellijk aan toe dat de toestand in de geïndustrialiseerde wereld nog veel dramatischer is. Voor alle duidelijkheid: België, Nederland en het Duitse Ruhrgebied zijn volgens gegevens van de Europese milieusatelliet Envisat samen met Noord-Italië de meest ongezonde plaatsen op deze blauwe planeet. Peter Cox is ervan overtuigd dat vuile lucht in onze gebieden voor de grootste stijging zal zorgen in het aantal luchtweginfecties, astma, longaandoeningen en allergieën. Testaankoop pakte einde 2004 nog uit met een ander ‘verademend’ bericht. Luchtverfrissers zijn volgens de consumentenorganisatie giftiger dan het verkeer in de Brusselse Wetstraat. De chemische kamerparfums en luchtverfrissers verspreiden méér vervuilende en ziekteverwekkende stofdeeltjes dan het drukke stadsverkeer. Een kleine vergelijking ter illustratie: de alombekende wierookstokjes produceren terwijl ze branden tot 221 microgram benzeen per kubieke meter lucht. De Europese toelaatbare norm voor benzeen bedraagt 5 microgram. Wie dagelijks door de Wetstraat rijdt ademt gemiddeld 6 microgram benzeen in. Het VIOW kan de problema-

tiek van de luchtvervuiling niet oplossen. Daarvoor zijn er politici en ieder individu afzonderlijk die verantwoordelijkheid dragen. De Belgische regering geeft wel het goede voorbeeld door sinds 1 januari 2005 een belastingsvoordeel tot 4532 toe te kennen aan iedereen die een ecologisch vriendelijke nieuwe auto koopt. De CO2 uitstoot moet wel minder bedragen dan 105 gram per afgelegde kilometer. Luchtvervuiling veroorzaakt door industrie, chemie en de transportsector zal volgens klimatologen de komende jaren blijven toenemen. Daarom is een versterking van de immuniteit van de luchtwegen essentieel om de milieuschade te beperken en te trachten gevrijwaard te blijven van vermijdbare ziektebeelden.

hebben aangetoond dat oraal toegediende glutathion cellulaire schade voorkomt door zijn antioxidatieve werking. Glutathion is een tripeptide die veel voorkomt in het planten- en dierenrijk. Het is een heel krachtige antioxidant. Glutathion kan ook in het lichaam zelf worden gemaakt. Het is dus zowel een interne als een externe bron van antioxidanten. De Amerikaanse wetenschappers onderzochten de rol van glutathion als antikankerstof. Ze ontdekten dat een van de enzymen die glutathion gebruikte om carcinogene chemicaliën onschadelijk te maken in de mond en de neus actief was. Een hoge beschikbaarheid van glutathion vormt daarom ook een extra bescherming tegen luchtweginfecties en het griepvirus.

Het orthomoleculair

ZINKSUPPLETIE

‘arsenaal’ tegen

HET ONTSTAAN VAN

luchtweginfecties

LUCHTWEGINFECTIES

GLUTATHION

IS ÉÉN

VAN DE STOFFEN DIE LUCHTWEGINFECTIES EN GRIEP KAN VOORKOMEN Onderzoekers van de Amerikaanse Emory universiteit

KAN

VOORKOMEN Zink is een essentieel micronutriënt. Het sporenelement is noodzakelijk voor celmembraanfuncties, vele enzymatische activiteiten, bescherming tegen vrije radicalen en cellulaire oxidatie. Onderzoekers van de Creighton University School of Pharmacy hebben ontdekt dat zink-dlmethionine duidelijk beter wordt opgenomen door het lichaam en bijgevolg een betere bescherming

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

LUCHTWEGINFECTIES biedt tegen cellulaire oxidatie dan andere vormen van zinksupplementen zoals zinksulfaat, zinkgluconaat en zinkpicolinaat.(1-4) Een studie toont aan dat het gebruik van 12.8 milligram zinksupplementen per drie uur de duur van een verkoudheid kan halveren tot vier dagen.(5)

VITAMINE C

EN VER-

KOUDHEID Het stond al vast dat extra vitamine C de ernst en de duur van een verkoudheid kan verminderen. Nu is ook bekend dat deze vitamine de kans op het krijgen van een verkoudheid verkleint. In een placebogecontroleerde studie bij 3 groepen mensen die een verhoogde kans liepen om een verkoudheid te krijgen (schoolkinderen op skikamp, trainende militairen en lange afstandslopers) kreeg de helft 600mg-1000mg vitamine C per dag en de andere helft een placebo. Bij de vitamine C gebruikers kwamen maar half zoveel verkoudheden voor als bij degenen die een neppil hadden gekregen. Gezien het grote aantal deelnemers en het grote verschil in het aantal verkoudheden is er geen twijfel meer mogelijk over de effectiviteit van vitamine C. Vitamine C verhoogt de activiteit van witte bloedlichaampjes, is een antioxidant en heeft een antihistaminewerking.

Dirk Bogaert, Wetenschapsjournalist Vitamine C heeft zeer veel metabole en ontgiftende functies en is een continu doelwit voor vrije radicalen. Een aantal mensen lijden aan overgevoeligheden (allergieën) die aanzienlijk verminderd kunnen worden door ascorbinezuur. De optimale dagelijkse inname van vitamine C hangt af van de biochemische identiteit. Hoe hoger de cellulaire toxiciteit, hoe méér vitamine C nodig is om een beschermend effect te bekomen. Sommige mensen gebruiken 1000 milligram vitamine C per dag om een verkoudheid te voorkomen, anderen gebruiken tot 150000 mg. Uit vele studies blijkt echter dat met vitamine C, in een dosering van 1 tot 6 gram per dag, een verkoudheid bijna een etmaal (0,93 dagen) eerder over is. De voordelen van dit nutriënt spreken nog meer boekdelen als ook de relatieve verkorting van de ziekteduur wordt berekend. Daaruit blijkt dat dankzij vitamine C de duur van een verkoudheid gemiddeld 21% korter is. Belangrijk is verder dat in de meeste studies bij gebruik van vitamine C de symptomen significant minder waren.(6) In dit verband wijzen de auteurs er nog op dat het effect van vitamine C toeneemt als de dosis toeneemt, en dat bij hogere doseringen de potentiële voordelen van deze nutriënt nog veel groter kunnen zijn dan uit de besproken studies blijkt.

Vlamingen en Nederlanders leven in het meest vervuilde gebied ter wereld. Enkel een dagelijks gebruik van antioxidanten biedt bescherming tegen de toenemende dreiging van luchtweginfecties.

Referenties 1. W Abdullah Brooks, M Yunus, Mathuram Santosham, M A Wahed, Kamrun Nahar, Sultana Yeasmin, Robert E Black Zinc for severe pneumonia in very young children: double-blind placebo-controlled trial The Lancet, Vol 363, May 22, 2004, 1683-1688. 2. Baum MK, Shor-Posner G, Campa A. Zinc status in human immunodeficiency virus infection. J Nutr. 2000; 130(5S Suppl):1421S1423S. 3. Shankar, A.H. & Prasad, A.S. Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. American Journal of Clinical Nutrition. 1998; volume 68: pages 447S-463S. 4. Bagchi D, Bagchi M, Stohs SJ, Comparative In Vitro Oxygen Radical Scavenging Ability of Zinc Methionine and Selected Zinc Salts and Antioxidants, General Pharmacology, 28:8591, 1997. 5. Tabak C, Smit HA, Rasanen L, et al. Dietary factors and pulmonary function: a cross sectional study in middle aged men from three European countries. Thorax. 1999; 54(11):1021-1026. 6. Hemilä H, Herman ZS (Department of Public Health, University of Helsinki, Finland); Vitamin C and the common cold: a retrospective analysis of Chalmers’ review; Journal of the American College of Nutrition, 14(2):116-123, April 1995).

Luchtweginfecties leiden tot vervelende symptomen.

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

367

ASTMA

Dirk Bogaert, Wetenschapsjournalist

MILIEUVERVUILING EN GENEESMIDDELEN VEROORZAKEN EEN STIJGING VAN HET AANTAL ASTMAPATIËNTEN A

stmatische aandoeningen nemen stilaan epidemiologische proporties aan. De toenemende gevoeligheid voor allergieën werd tot vorig jaar als voornaamste oorzaak aangeduid voor het stijgend aantal ziektegevallen. In 2004 en begin 2005 verschenen echter een aantal studies waaruit blijkt dat luchtvervuiling, chemische stoffen, pijnstillers, antibiotica en sommige bloeddrukverlagende middelen de grote boosdoeners zouden zijn. Ook een aantal medicijnen die bij de behandeling van astma zelf worden gebruikt zouden botbrekende nevenwerkingen hebben.

Verminderde

lieten noteren dan mannen.

botdichtheid

Extra calciumgebruik in combinatie met een dagelijkse hoeveelheid vitamine D (30 minuten in de zon zitten produceert al voldoende vitamine D) kan het risico op het ontstaan van botontkalking drastisch verminderen.

door astmamedicatie Advair, Aerobid, Azmacort, Flovent en Pulmicort zijn slechts enkele voorbeelden van geïnhaleerde steroïden die na één tot drie jaar gebruik voor een verlies van botdichtheid verantwoordelijk zijn en kunnen leiden tot het ontstaan van osteoporose.(1) Het probleem is dat steroïden vandaag als de beste behandelingsmethode worden beschouwd voor mensen die aan astma lijden. Steroïden helpen om de ontsteking op de luchtwegen te verminderen en een ernstige astma-aanval te voorkomen. Steroïden worden ook gebruikt bij de behandeling van longemfyseem. De verantwoordelijke voor de studie, dokter Paul Scanlon van de Mayo Clinic in Rochester (VS), schrijft in het decembernummer van de ‘American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine’ dat de gemeten botdichtheidvermindering zichtbaar wordt na één jaar gebruik van de steroïden. Het onderzoek werd uitgevoerd bij 412 patiënten die tweemaal per dag zes keer 100 microgram Azmacort inhaleerden. De deelnemers kregen een botscan na drie maanden, één jaar en drie jaar. Opvallend tijdens het onderzoek was ook het feit dat vrouwen méér botverlies

368

Astma-aanvallen door geneesmiddelen Heel wat andere medicijnen, zoals aspirine, ibuprofen (Mortin en Advil), naproxen (Aleve en Naprosyn) veroorzaken bij meer dan 20% van de astmalijders hevige tot zelfs fatale aanvallen.(2,4,5) Onderzoekers konden in vitro aantonen dat een aantal bestanddelen van pijnstillers – waaronder paracetamol – in staat waren om een belangrijke antioxidant (glutathion) in de longen te vernietigen waardoor er een astma-aanval kan ontstaan. Ook bèta-blokkers zoals Corgard, Corzide, Inderal, Normodyne, Pindolol, Timolide en Trandate die gebruikt worden bij de behandeling van hartklachten, een te hoge bloeddruk, migraine of bij glaucoom kunnen voor problemen zorgen.(2) De ACE-remmers Accupril, Aceon, Altace, Captopril, Lotensin, Mavik, Prinivil, Tarka, Univasc, Vasotec en Zestril veroorzaken bij 10% van de astmapatiënten

problemen.(2) Ook antibiotica staan onder sterke verdenking. De universiteit van Michigan publiceerde in januari 2005 de resultaten van een studie op dieren waaruit bleek dat antibiotica de natuurlijke mix van bacteriën en schimmels in de darm ernstig verstoorde.(3,4) Muizen dronken eerst gedurende enkele dagen water met antibioticarestanten. De microflora in de darmen werd daardoor ernstig ontregeld. In de darmen ontstonden grote hoeveelheden candida albicans. Dit fenomeen komt vrij veel voor na het gebruik van antibiotica. Candida albicans scheidt moleculen af die het immuunsysteem veel sneller laat reageren op allergenen. De muizen werden blootgesteld aan vervuilde lucht en de diertjes kregen al snel geïnfecteerde, astmatische luchtwegen. Een andere groep knaagdiertjes, die geen antibioticaresten via het drinkwater in hun organisme kregen, bleef ook in de vervuilde lucht veel langer klachtenvrij. Het is algemeen bekend dat het drinkwater in de geïndustrialiseerde landen sinds jaren restanten bevat van vrouwelijke hormonen en antibiotica. Dokter Gary Huffnagle, die als microbioloog verbonden is aan de University of Michigan medical school, schrijft in zijn studie dat er bij mensen precies hetzelfde gebeurt als bij muizen. Een

verstoorde darmflora, gevolgd door blootstelling aan vervuilde lucht kan tot astma leiden. “Bij de mens zijn het echter niet alleen antibiotica die voor een slechte darmflora zorgen. Ook het gebruik van te veel suikers, alcohol, te veel vetten en te weinig vezels resulteert in hetzelfde probleem. We zijn niet tegen antibiotica, maar dringen er op aan dat het immuunsysteem voortdurend wordt ondersteund door gezonde voeding (verse groenten en fruit), aangevuld met nutraceutica.” Volgens Huffnagle hebben mensen met een verhoogd astmarisico er alle belang bij om hun immuunsysteem optimaal te beschermen zodat de kans op het ontstaan van luchtweginfecties of

Antibiotica verstoren de darmflora waardoor het lichaam veel scherper rageert op allergenen.

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

ASTMA

Dirk Bogaert, Wetenschapsjournalist Besluit:

griep tot het absolute minimum wordt herleidt. Vitamine C, zink en resveratrol spelen een bepalende rol in het voorkomen van infectiehaarden in de luchtwegen.

Resveratrol, de nieuwe, beschermende hoop voor astmalijders Van vitamine C en zink was al langer bekend dat het waardevolle stoffen zijn die mensen preventief kunnen beschermen tegen luchtweginfecties. Resveratrol doet echter nog veel meer. Het zou de rol van steroiden bij astmapatiënten gedeeltelijk of volledig kunnen overnemen. Wetenschappers van het Imperial College Londen bevestigen in een nieuwe studie, die uitgevoerd werd in opdracht van de ‘British Lung Foundation’ en de Britse ‘National Asthma Campaign’, dat resveratrol een stof die o.a. teruggevonden wordt in druivenschillen - over belangrijke ontstekingswerende eigenschappen beschikt.(6) Resveratrol kan - indien de biobeschikbaarheid voldoende is hulp bieden aan COPD-lijders en astmapatiënten. Resveratrol wordt al jaren in verband gebracht met de zogenaamde ‘Franse paradox’. Vrij vertaald betekent dit dat de Fransen relatief weinig hartziekten hebben ondanks het feit dat ze dagelijks een vrij vette voeding gebruiken. Resveratrol, dat in kleine hoeveelheden terug te vinden is in rode wijn, beschermt hart en bloedvaten. Resveratrol wordt ook door verschillende bedrijven aangeboden in de vorm van een voedingssupplement. De Britse wetenschappers twijfelen echter of de biobeschikbaarheid van de meeste van die supplementen voldoende is om enig positief effect te hebben. De enige zekere bron van resveratrol komt niet van druivenschillen, maar wel van de Polygonum cuspidatum wortel. Onderzoekers, verbonden aan de universiteit van Toronto,

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

Aspirine en andere pijnstillers kunnen hevige tot zelfs fatale astma-aanvallen veroorzaken.

toonden wetenschappelijk aan dat deze vorm van resveratrol in voldoende mate biobeschikbaar is om COPD- en astmalijders te helpen.(7) Uit de Canadese studie blijkt verder dat deze vorm van Resveratrol het best met wat druivensap in het lichaam wordt opgenomen. Dokter Louise Donnelly, een van de auteurs van de nieuwe studie die verscheen in de ‘American Journal of Physiology-Lung Cellular and Molecular Physiology’ verklaarde: “Onze studieresultaten zijn veelbelovend voor COPD-, astmalijders. Resveratrol lijkt beter te werken dan de klassieke behandeling met steroïden. Het onmiskenbare pluspunt van resveratrol is het feit dat er totaal geen nevenwerkingen optreden, zelfs niet wanneer deze natuurlijke stof gedurende een lange periode wordt gebruikt. Een therapie met steroïden zorgt wel regelmatig voor nevenwerkingen”. De Britse wetenschappers bestudeerden de werking van resveratrol in verschillende soorten cellen die terug te vinden zijn in de menselijke luchtwegen. Resveratrol slaagde er tijdens alle proeven in om ontstekingen te neutraliseren in omstandigheden waarin de steroiden die taak niet meer aankonden. Het sterk gedoseerde 200:1 gestandaardiseerde Polygonum cuspidatum resveratrol blijkt een sterke antioxidant te zijn en ook een cardiovasculaire protector. Dit soort resveratrol heeft een antioxidatieve kracht die méér dan 1000 keer hoger ligt dan de resveratrol die teruggevonden wordt in druivenschillen. Deze vitaminen en voedingssupplementen lijken op korte ter-

mijn de enige manier te zijn om het aantal astmagevallen min of meer te beperken en de levenskwaliteit van de patiënten te verbeteren. De toenemende concentraties toxische stofdeeltjes in de lucht die we allemaal inademen kan immers slechts verminderen indien de industrie met nulemissiebedrijven werkt en als het autoverkeer ook geen roetdeeltjes meer in de atmosfeer blaast.(8,9) Verder zou het gebruik van chemische stoffen zoveel mogelijk moeten worden beperkt. Zeer veel chemische stoffen zorgen bij mensen met een verzwakt immuunsysteem voor allergische reacties die tot astma-aanvallen kunnen leiden. Enkele voorbeelden van dergelijke substanties zijn ammoniak, verf, plastiek, epoxy, synthetische vloerbekleding, schuim en rubber, isolerende stoffen, haarverzorgingsmiddelen (10), nikkelsulfaat, chromium, platina en detergenten.

De lichte nevel boven de stad kan dodelijk zijn voor astmapatiënten.

Tot slot: aangezien het ondenkbaar is dat de industrie op korte termijn overschakelt op mens- en milieuvriendelijke productieprocessen, dat de autoindustrie ook de komende jaren nog méér zeer fijne toxische roetdeeltjes in de atmosfeer zal brengen, hebben mannen en vrouwen geen andere mogelijkheid dan zich te beschermen met de antioxidanten die via de orthomoleculaire geneeskunde ter beschikking worden gesteld. Indien deze weg niet wordt bewandeld, is het risico reëel dat een steeds groter wordend gedeelte van de actieve beroepsbevolking ziek wordt.

Referenties 1 Scanlon, P. Inhaled Steroids: More Evidence of Bone Loss. Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, December 2004; vol 170: pp 1302-1309. 2 The Cleveland Clinic Department of Pulmonary, Allergy and Critical Care Medicine, January 2005 3 Noverr, M., Gary Huffnagle, A healthy gut may resist allergies and asthma Infection and Immunity, January 2005. 4 Cohet C, Cheng S, MacDonald C, Baker M, Foliaki S, Huntington N, Douwes J, Pearce N. Infections, medication use, and the prevalence of symptoms of asthma, rhinitis, and eczema in childhood. J Epidemiol Community Health. 2004 Oct; 58(10):852-7. 5 Jenkins C, Costello J, Hodge L. Systematic review of prevalence of aspirin induced asthma and its implications for clinical practice. BMJ. 2004 Feb 21; 328(7437):434. 6 Anti-inflammatory effects of Resveratrol in lung epithelial cells: molecular mechanisms, American Journal of Physiology-Lung Cellular and Molecular Physiology, 28 October 2004. http://www.imperial.ac.uk/p5697.htm. 7 Pace-Asciak CR, Rounova O, Hahn SE, Diamandis EP, Goldberg DM. Wines and Grape Juices as Modulators of Platelet Aggregation in Healthy Human Subjects Clinica Chimica Acta, 246:163-182, 1996. http://www.interhealthusa. com/research/protykin 8 Paul R. Epstein, MD. Inside the Greenhouse: The Impacts of CO2 and Climate Change on Public Health in the Inner City, Center for Health and the Global Environment. Harvard Medical School, April 29, 2004. 9 Ziska L. Cities as harbingers of climate change: common ragweed, urbanization, and public health. Journal of Allergy Clinical Immunology, February 2003; vol 111: pp 290- 295. 10 Bornehag, C. Group Cautions Women to Avoid Certain Cosmetics. Environmental Health Perspectives, October 2004; vol 112: pp 13931397.

369

OVERHYGIËNE

Sofie Noppe, Msc. Biom. Wet.

VROEG CONTACT MET DE JUISTE MICROBEN VERMINDERT HET ONTSTAAN VAN ALLERGIE BREDERE

KIJK OP DE HYGIËNEHYPOTHESE

D

e toename in de prevalentie van allergie en allergisch astma is het grootst in stedelijke regio’s en minder uitgesproken op het platteland. Men probeerde deze discrepantie aanvankelijk te verklaren aan de hand van gekende risicofactoren zoals een verhoogde blootstelling aan allergenen binnenshuis, de grotere luchtvervuiling van de stad of verschillen in voeding en moedermelk. Maar harde bewijzen voor het verschil in allergieprevalentie tussen steden en het platteland werden voor deze risicofactoren niet gevonden. De enige omgevingsfactor die totnogtoe ontegensprekelijk in verband wordt gebracht met een lager risico op het ontwikkelen van allergische symptomen is het soort infecties dat men tijdens de kindertijd doormaakt, een factor die eveneens sterk kan verschillen tussen stadskinderen en kinderen die hun eerste levensjaren op de boerenbuiten doorbrengen.

Hygiëne-hypothese van allergie Toen de Engelse arts Dr. David Strachan in 1989 vaststelde dat jongere kinderen uit grote gezinnen minder vaak allergieën hebben dan de eerstgeborene, introduceerde hij de hygiënehypothese van allergie.(1) Oudere broers of zusjes geven microben door aan de jongere gezinsleden, noem het onhygiënisch contact. De jongere kinderen krijgen daardoor veel vroeger af te rekenen met infecties van uiteenlopende aard wat hun immuunsysteem reeds op zeer jonge leeftijd prikkelt. Voor astma lijkt dergelijk verkregen bescherming alvast te kloppen.(2) In onze westerse gemeenschap wordt aangenomen dat contact met microben of componenten van microben eveneens aan banden wordt gelegd door inentingen, antibioticagebruik en een relatief hoge hygiënestandaard.(3) Dr. Strachan stelde dat een confrontatie met vroege infecties beschermt tegen het ontstaan van allergie. Deze eenvoudige en aannemelijke visie houdt nog altijd stand in wetenschappelijke kringen, hoewel het inzicht in de onderliggende immuunreacties een evolutie ondergaat en

370

men moet toegeven dat niet alle infecties toelaatbaar zijn. Deze hypothese mag immers niet vertaald worden in een pleidooi voor ‘vies is gezond’ of voor de afschaffing van kindervaccinaties. Het is maar goed dat potentieel dodelijke kinderziekten onder controle worden gehouden! Meer onschuldige infecties of gewoon het contact met bepaalde goedaardige microben (commensalen) kunnen het immuunsysteem ook in de goede richting laten evolueren.

Populaire T helper cellenhypothese onder vuur Er werd lang gedacht dat enkel een verstoring in het evenwicht tussen twee types van afweercellen (T-helper 1 en T-helper 2-cellen) verantwoordelijk was voor de toegenomen kans op allergie.(4) Deze twee soorten T-cellen maken deel uit van het verworven immuunsysteem. De T helper 1- en T helper 2-reacties

Oudere kinderen brengen microben over op jongere speelkameraadjes tijdens het spelen. Op die manier wordt het immuunsysteem van de allerjongsten op een vroeger tijdstip goed functioneel.

worden beiden gekenmerkt door specifieke boodschapperstoffen zoals eigen types interferonen (IFN), tumor necrosis factoren (TNF) en interleukines (IL). T helper 1 cellen produceren IL-2, IFN-γ en TNF-β, stimuleren B-cellen tot de aanmaak van IgG1 en IgG3 antilichamen en activeren fagocyterende cellen (vb. macrofagen) en cytotoxische T-cellen. Daarentegen maken T helper 2-cellen IL-4, IL-5, IL-9 en IL-13 aan, stimuleren ze B-cellen tot de aanmaak van IgG4 en IgE, bevorderen ze de groei van mastcellen en eosinofielen en onderdrukken ze tal van fagocyterende functies. IgE, eosinofielen en mastcellen zijn respectievelijk het antilichaam en de witte bloedcellen betrokken bij het ontstaan van allergische reacties. Een overmatige T helper 2-respons leidt bijgevolg gemakkelijk tot allergie. In een gezond lichaam houden beide reacties elkaar in balans: IL-4 onderdrukt het ontstaan van de T helper 1-respons, IFN-γ remt de T helper 2-respons af. Het immuunsysteem van pasgeborenen reageert overwegend met een T helper 2-respons. De ontwikkeling naar een evenwicht tussen T helper 1 en T helper 2 is noodzakelijk om de aanleg tot allergische reacties

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

OVERHYGIËNE te onderdrukken. Gebeurt dit niet dan blijft dit individu gevoelig voor allergie.

Deviatie van T helper 2 naar T helper 1 gebeurt na contact met virussen en bacteriën Het aangeboren immuunsysteem met witte bloedcellen zoals dendritische cellen (DC’s) en ‘natural killer’ cellen (NKcellen) wordt geactiveerd na contact met bacteriën en virussen. DC’s en NK-cellen bezitten hiervoor onder meer speciale detectoren (de ‘tolllike’ receptor of TLR) op hun celmembraan. Na binding van de bacterie of een component van de bacterie op de TLR van de DC maakt deze cel IFN-α en IL-12 aan. NK-cellen zijn eerder gespecialiseerd in het opeten van virussen en de detectie van virussen (of virusdeeltjes) via hun TLR. Na contact met het virus produceert de NK-cel IFN-γ. Boodschapperstoffen zoals IL-12, IFN-α en IFN-γ bevorderen de omzetting van naïeve TH-cellen (onrijpe

Sofie Noppe, Msc. Biom. Wet. voorlopercellen) naar T helper 1-cellen. Men spreekt van een T helper 1-polarisatie (figuur 1). Dus, contact met bacteriën en virussen induceert het ontstaan van een volwaardige T helper 1respons. De eerste interpretatie van de hygiëne-hypothese bij allergie werd verklaard aan de hand van het ontbreken van de T helper 1-polarisatie op heel jonge leeftijd door een verminderd contact met bacteriën en virussen.(4)

T-cel regulatie op hol De activiteit van beide soorten TH-cellen staat ook onder de controle van regulerende Tcellen (Treg). Hun taak bestaat er voornamelijk in om de T helper 1- en T helper 2-respons te onderdrukken wanneer het te gevaarlijk wordt voor de gastheer. Een alternatieve kijk op de hygiëne-hypothese plaatst een onderdrukte activiteit van de Treg-cellen op de voorgrond, een verminderde activiteit die veroorzaakt wordt door een verminderde aanval van microben. Bij een kind dat dankzij hygiëne, inentingen en antibiotica zelden ziek is,

heeft het immuunsysteem onvoldoende geleerd hoe het zijn eigen reacties moet temperen. Het zou dus ook dit gebrek aan afweeronderdrukking kunnen zijn die de kans op allergie vergroot.(4)

Verwarring troef? Parasieten (wormen, malaria) veroorzaken een sterke T helper 2-respons en toch beschermen ze tegen allergie als het individu zwaar geïnfecteerd is.(5,6) Dit dreunt volledig in tegen de initieel vooropgestelde T helper 1/T helper 2-hypothese. Parasieten slagen erin om het immuunsysteem te moduleren zodat hun overlevingskansen in de gastheer verbeteren. Wordt een allergisch persoon het slachtoffer van een worminfectie dan verminderen hierdoor eveneens de allergische symptomen. Een onderdrukking van het immuunsysteem lijkt bij parasietinfecties immers een belangrijke rol te spelen: boodschapperstoffen zoals IL-10 en TGF-β, twee immuunonderdrukkende stoffen, zijn frequent verhoogd.(5) Twee microben (Chlamydia

Meer allergie Een verminderd contact met microben of deeltjes van microben belet de ontwikkeling van een T helper 1-respons. Zo blijft de T helper 2-respons bij jonge kinderen de bovenhand houden en ligt de weg naar allergie open.

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

pneumonia en Mycoplasma pneumonia) die duidelijk een T helper 1-respons opwekken, verergeren de symptomen van astma en spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van deze aandoening.(7) Dit fenomeen is eveneens tegenstrijdig met de T helper 1/T helper 2-hypothese. Ook de bewering dat de T helper 1-respons in onze moderne maatschappij onvoldoende kansen krijgt om tot ontwikkeling te komen, blijkt niet te kloppen: in ontwikkelde landen neemt de laatste decennia niet enkel het aantal gevallen van allergieën (T helper 2-ziektes) toe, maar ook aandoeningen zoals reuma, diabetes of autoimmuunziektes die geassocieerd worden met een teveel aan T helper 1-cellen.(2) Hangt de hygiëne-hypothese dan eerder af van het type microbe waar het individu wordt aan blootgesteld of het tijdstip waarop, … en bestaan er uiteenlopende verklarende mechanismen naast elkaar? Het lijkt erop dat dit raadsel nog lang niet is opgelost.

Belangrijke microben Onafhankelijk van enige genetische voorbeschiktheid is het optreden van acute luchtweginfecties op jonge leeftijd - doorgaans veroorzaakt door het ‘respiratory syncytial virus’ (RSV) - geassocieerd met een levenslang verhoogd risico op het ontwikkelen van astmatische symptomen.(2) Dit is het verdict van een internationale studie naar de prevalentie van astma bij 18156 personen [een subset van de deelnemers aan de ‘European Community Respiratory Health Survey (ECRHS)]. Aan de hand van analyses van de darmflora werd voor sommige bacteriën een associatie gevonden met het optreden van allergie en/of astma. Bij zuigelingen uit Estland (lage prevalentie van allergie) werden vaker Lactobacillen en Eubacteriën aangetroffen in de darmflora in vergelijking met Zweedse zuigelingen (hoge prevalentie van allergie) waar Clostridia

371

OVERHYGIËNE

Sofie Noppe, Msc. Biom. Wet.

overheerste. Ook Escherichia coli-soorten en Staphylococcus aureus kwamen frequenter voor bij de allergische zuigelingen.(8) Een studie naar antistoffen tegen diverse bacteriën bij 716 Japanse scholieren (12-13 jaar) bracht aan het licht dat hogere titers tegen Bactroides vulgatus de allergische personen typeerde.(8) In tabel 1 worden een aantal gepubliceerde associaties tussen bacteriën en het optreden van allergie opgesomd. Uit deze tabel blijkt al snel dat sommige van de bacteriën met een positieve invloed op het ontstaan van allergie/astma gevaarlijk zijn voor de algemene gezondheid van het jonge kind. Het is daarom niet ondenkbaar dat vaccinatie (vb. met onderdelen van de microbe) niet alleen beschermt tegen een infectie met deze pathogenen, maar mogelijk ook tegen het ontwikkelen van allergie. Toekomstig wetenschappelijk onderzoek staat voor een nieuwe uitdaging! Het is de taak om van al deze pathogene microben de juiste fragmenten te identificeren. Fragmenten die het menselijk immuunsysteem in die mate manipuleren zodat een overdreven immuunreactie (= allergie) wordt voorkomen, maar de bescherming tegen de ziekteverwekker niet in het gedrang komt.

Opgroeien op een boerderij beschermt tegen het ontstaan van allergie.

Vroeg contact met (huis)dieren Eerste levensjaar op de boerderij beschermt tegen allergie en astma Bacteriën, schimmels en fragmenten van microben (endotoxine, muraminezuur,…) zijn op boerderijen waar vee, varkens en kippen gekweekt worden overvloedig aanwezig. Wereldwijd stelt men vast dat

Tabel 1. Microben die in de wetenschappelijke literatuur in verband worden gebracht met het al of niet optreden van allergie en allergisch astma.(2,3,5-10) Negatieve invloed (verhoogd risico op allergie en astma)

Positieve invloed (reductie van allergie en astma)

• Respiratory syncytial virus (RSV)

• Lactobacillen

• Clostridia • Escherichia coli-soorten • Staphylococcus aureus

• Eubacteriën • Tuberkelbacil (TBC) - tuberculose • Salmonella typhus – tyfus

• Aspergillus fumigatus + antibiotica • Chlamydia pneumonia

• Helicobacter pylori • Herpes virus

• Mycoplasma pneumonia

• Hepatitis A • Toxoplasma gondii • Schistosoma en andere wormen • Malaria

Overzicht van microben en hun invloed op het ontwikkelen van allergie.

372

van de kinderen die opgroeien op het platteland vooral diegenen die op een boerderij zijn grootgebracht het minst gevoelig zijn voor het ontwikkelen van astma, allergisch astma, atopie (overgevoeligheid door IgE gemedieerd) en hooikoorts. Om van dit beschermend effect te genieten is de timing van blootstelling aan dieren en stallen van cruciaal belang. Als bescherming tegen astma lijkt contact tijdens het eerste levensjaar noodzakelijk, een blijvend contact tot op 7jarige leeftijd beschermt tegen atopie en hooikoorts.(9,10) Een genetische associatie is nooit ver weg: enkel zuigelingen met een polymorfisme (T-allel) van het gen dat codeert voor de TLR2 (‘toll like’ receptor 2, TLR2/-16934) genoten van de beschermende omgeving op de boerderij.(9)

Beschermend effect van huisdieren is controversieel ☛ Bij 8216 Duitse kleuters die niet op een boerderij werden grootgebracht vond men over het algemeen geen associatie

tussen het houden van huisdieren (honden, katten hamsters, cavia’s, konijnen) en het ontstaan van atopie. Echter, het was heel opvallend dat kinderen bij wie sinds het eerste levensjaar werd toegelaten dat de kat mee in bed sliep, er niemand was met astma of symptomen van een piepende ademhaling. Het vroege en nauwe contact met de kat beschermde hen tegen astma.(11) ☛ In een studie bij 474 Amerikaanse kleuters werd via een huidpriktest en een serologietest (IgE) nagegaan of contact met honden en/ of katten tijdens het eerste levensjaar beschermt tegen het ontstaan van overgevoeligheid voor diverse gekende allergenen in de kindertijd (6-7 jaar). Het resultaat? Blootstelling aan twee of meer katten of honden tijdens het eerste levensjaar verlaagt het risico op het ontwikkelen van allergische symptomen op de geteste allergenen.(12) ☛ Een Amerikaanse studie bij 448 kinderen toonde aan dat kinderen van astmatische moeders kort na hun geboorte beter af zijn zonder kat in hun

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

OVERHYGIËNE buurt. Onder de groep kinderen van wie beide ouders geen astma hadden, beschermde de blootstelling aan katten of aan het Fel d1 allergeen (typisch voor katten) op de leeftijd van 2-3 maanden tegen het optreden van een piepende ademhaling op de leeftijd van 1-5 jaar. Het hebben van een moeder met astma, maar niet van een vader met astma, geeft aanleiding tot een toename in de ernst van de ademhalingsproblemen vanaf 3 jaar wanneer de baby op jonge leeftijd contact had met katten of het kattenallergeen.(13) ☛ Onder een groep van 224 Australische twintigers (28 jaar) ging men het effect na van het houden van katten vóór of na de leeftijd van 18 jaar. Tegenover de personen die nooit een kat hielden, waren enkel de individuen die vóór hun 18de verjaardag een kat in huis haalden beter beschermd tegen luchtallergenen, een histamine geïnduceerde gevoeligheid van de luchtwegen, een piepende ademhaling of astma. Wie zijn kat na de leeftijd van 18 jaar

Sofie Noppe, Msc. Biom. Wet. in huis nam, vertoonde meer symptomen van astma.(14) ☛ Een internationale studie (ECRHS) naar een correlatie tussen de prevalentie van astma en hooikoorts bij volwassenen en de blootstelling aan huisdieren tijdens hun kindertijd bracht volgende resultaten op: als atopische individuen katten in huis hebben tijdens de kindertijd hebben ze een grotere kans op het ontwikkelen van astma, houden deze personen honden dan zijn ze beter beschermt tegen astma of hooikoorts; bij nietatopische individuen verhoogt het contact met honden de kans op het krijgen van niet allergisch astma.(15) Met onze huidige kennis is het nog te vroeg om algemene aanbevelingen rond te strooien. Het lijkt er echter wel op dat contact met hond en kat tijdens het eerste levensjaar beschermt tegen allergie en astma. Baby’s geboren in families met een voorgeschiedenis van astma kiezen beter voor een hond in plaats van voor een kat.

Het beschermend karakter van contact met honden of katten wordt meestal verklaard aan de hand van een grotere blootstelling aan endotoxines die in de vacht van deze dieren aanwezig zijn. Endotoxine is een component uit de bacteriële celwand van gram-negatieve soorten die aanleiding geeft tot een T helper 1-repons. Een tweede verklaring is het induceren van een zekere tolerantie: het immuunsysteem leert om minder agressief op te treden.

Besluit: Het lijkt er steeds meer op dat een verstoring in ‘de ontwikkeling’ van het immuunsysteem aanleiding geeft tot ziektebeelden zoals allergie of allergisch astma. Het kersverse immuunsysteem van jonge kinderen moet nog vorm krijgen, een leerproces dat drastisch wordt beïnvloed door het soort virussen, bacteriën, parasieten,

Intens contact met katten en honden tijdens het eerste levensjaar lijkt te beschermen tegen astma en allergie (katten worden echter het best vermeden door personen met een familiale voorgeschiedenis van astma).

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

potentiële allergenen, … waar het jonge kind mee in aanraking komt. De opbouw van de genen met soms kleine nuances tussen verschillende individuen (genpolymorfismen) zullen mee bepalen hoe het immuunsysteem zal reageren.

Referenties 1. Strachan DP. Hay fever, hygiene, and household size. BMJ 1989; 299(6710):125960. 2. de Marco, Pattaro C, Locatelli F, Svanes C for the ECRHS Study Group Verona, Italy, and Bergen, Norway. Influence of early life exposures on incidence and remission of asthma throughout life. J Allergy Clin Immunol 2004; 113:845-52. 3. Noverr MC, Noggle RM, Toews GB, Huffnagle GB. Role of Antibiotics and Fungal Microbiota in Driving Pulmonary Allergic Responses. Infection & Immunity 2004; 72(9):4996–5003. 4. Romagnani S. The increased prevalence of allergy and the hygiene hypothesis: missing immune deviation, reduced immune suppression, or both? Immunol 2004; 112:35263. 5. Yazdanbakhsh M, Kremsner PG, van Ree R. Allergy, parasites, and the hygiene hypothesis. Science 2002; 296(5567):490-4. 6. Yazdanbakhsh M, Matricardi PM. Parasites and the hygiene hypothesis: regulating the immune system? Clin Rev Allergy Immunol 2004; 26(1):15-24. 7. Hansbro PM, Beagley KW, Horvat JC, Peter G. Gibson PG.Role of atypical bacterial infection of the lung in predisposition/protection of asthma. Pharmacol Therap 2004; 101:193– 210. 8. Fukuda S, Ishikawa H, Koga Y, Aiba Y, Nakashima K, Cheng L; Shirakawa T. Allergic Symptoms and Microflora in Schoolchildren. J Adol Health 2004; 35:156-8. 9. Von Mutius E. Influences in allergy: Epidemiology and the environment. J Allergy Clin Immunol 2004; 113:373-9. 10. Radon K, Windstetter D, Eckart J, Dressel H, Leitritzz L, Reichert J, Schmid M, Praml G, Schosser M, von Mutiusw E, Nowak D. Farming exposure in childhood, exposure to markers of infections and the development of atopy in rural subjects. Clin Exp Allergy 2004; 34:1178–83. 11. Oberle D, von Mutius E, von Kries R. Childhood asthma and continuous exposure to cats since the first year of life with cats allowed in the child’s bedroom. Allergy 2003; 58:1033–6. 12. Ownby DR, Johnson CC, Peterson EL. Exposure to dogs and cats in the first year of life and risk of allergic sensitization at 6 to 7 years of age. JAMA 2002; 288(8):963-72. 13. Celedón JC, Litonjua AA, Ryan L,PlattsMills T, Weiss ST, Gold DR. Exposure to cat allergen, maternal history of asthma, and wheezing in first 5 years of life. Lancet 2002; 360:781–82. 14. de Meer G, Toelle BG, Ng K, Tovey E, Marks GB. Presence and timing of cat ownership by age 18 and the effect on atopy and asthma at age 28. J Allergy Clin Immunol. 2004 Mar;113(3):433-8. 15. Svanes C, Heinrich J, Jarvis D, Chinn S, Omenaas E, Gulsvik A, Kunzli N, Burney P. Pet-keeping in childhood and adult asthma and hay fever: European community respiratory health survey. J Allergy Clin Immunol, 2003; 112(2):289-300.

373

Aktueel VIOW De digitale actualiteitsrubriek van het Ortho-Instituut VIOW Bezoek de website van het VIOW www.viow.be Het Vlaams Instituut voor Orthomoleculaire

Aktueel VIOW wordt driemaal per week – op maan-

Wetenschappen beschikt sedert het millenniumjaar

dag, woensdag en vrijdag, telkens om 22u geactu-

2000 over haar eigen website.

aliseerd. De actualiteitsrubriek wil u niet overladen met

U vindt er alle informatie over de brede waaier van

nieuws, maar enkel een selectie aanbieden van

activiteiten, lidmaatschapvoordelen en cursussen die

belangrijke evoluties en nieuwigheden uit de ortho-

het VIOW te bieden heeft.

moleculaire én klassieke geneeskunde.

Verder ziet u als bezoeker beelden van de leslokalen en een overzicht van alle VIOW publicaties (tijdschriften en monografieën).

Sinds 24 januari 2005 beschikt het VIOW op haar site ook over de actualiteitsrubriek “Aktueel VIOW” U kan er vijf aktuele rubrieken in ontdekken

1

Recente persberichten

2

Orthonieuws: artikelen over nieuwe, wetenschappelijk bewezen orthomoleculaire stoffen

3

Nutriceuticals of het gezonde orthomoleculair stofje van de maand

4

Luchtkwaliteit: luchtkwaliteitvoorspelling voor de komende drie dagen mét orthomoleculair advies

5 374

Contra indicaties in alle therapieën en stoffen

De redacties van LeefNu® en Orthofyto® zullen regelmatig themaʼs uit het actualiteitsaanbod van “Aktueel VIOW” uitwerken tot een diepgaand achtergrondverhaal in beide tijdschriften.

Hebt u vragen of suggesties? Stuur een emailbericht naar één van onze redactieleden: [email protected] Orthomoleculair Biochemicus Walter Faché – Directeur van het VIOW Hoofdredacteur Orthofyto en Leefnu

[email protected] Ondervoorzitter van het VIOW Eindredacteur Orthofyto en Leefnu

[email protected] Dr. Apotheker, redacteur Orthofyto en Leefnu

[email protected] Medisch journalist, redacteur Orthofyto en Leefnu

Orthofyto Jg. 10, nr. 53 - 2005

UDO’S CHOICE ULTIMATE OIL BLEND

Vitaal en perfect in evenwicht dankzij essentiële vetten. ESSENTIËLE VETZUREN: VAN LEVENSBELANG Essentiële vetzuren zijn onontbeerlijk, zelfs heilzaam voor elk levend organisme: ze zijn erg belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van de hersenen en het immuniteitssysteem, ze zorgen voor een soepele, zachte huid en een goede spijsvertering. Bovendien bevorderen ze de werking van klieren en organen, houden ze onze gewrichten soepel en beenderen sterk,…

oliën van verse lijn-, sesam- en zonnebloemzaden oliën van teunisbloemzaden, rozemarijn, rijst- en haverkiemen • lecithine • vitamine E • MCT’s

✔ voor een verbetering van het energiepeil

✔ helpt cholesterol te verlagen ✔ heeft een positieve invloed

DE JUISTE VETTEN IN DE PERFECTE VERHOUDING Deze ultieme mengeling van zorgvuldig uitgekozen, biologische en ongeraffineerde oliën levert het lichaam de broodnodige essentiële vetzuren in de perfecte verhouding, namelijk Omega 3, 6 en 9 (verhouding 2:1:1). Dankzij deze ideale samenstelling neemt uw lichaam precies de vereiste hoeveelheid goede vetten op en wordt de invloed van slechte vetten tegen gegaan. Uw gezondheid vaart er wel bij!

bij huidaandoeningen

✔ zorgt voor het afbreken van vrije radicalen stabiliseert

✔ de bloedsuikerspiegel heeft een ontstekings-

✔ werende functie Veilig verpakt in ecologisch, niet-reactief, amberkleurig glas

✔ voor een betere

werking van de lever

Exclusief in de Benelux ingevoerd door OJIBWA/DE ROECK , tel: +32 (0)52 48 43 00, fax: +32 (0)52 47 22 32 Distributie Nederland Special Health Products, tel: 0113-312 457, fax 0113-316 085

Voor een optimale intestinale flora Simfidus Brengt evenwicht tussen gunstige en ongunstige intestinale bacterien in de darmen. Verhoogt de weerstand. Heeft een unieke samenstelling van 4 verschillende lactobacillen. Werkt regulerend bij gebruik van antibiotica.

375

Simfidus van Similia is vrij te verkrijgen bij uw apotheek in verpakkingen van 60 capsules. Aanbevolen hoeveelheid 2 à 3 capsules per dag

Orthofyto Jg. 10, nr. 52 - 2004

LIGNAAN RIJKE OMEGA-3 VLASZAADOLIE. Barlean’s lignaanrijke vlaszaadolie is een rijke bron van Omega-3 vetzuren en plantaardige lignanen. Een tekort aan essentiële Omega-3 vetzuren in de voeding kan uiteindelijk leiden tot en tekort aan nutriënten.

Essential Woman® : Omdat meer en meer vrouwen zich goed willen voelen en daar iets voor over hebben, is er ontzettend veel behoefte aan een voedingssupplement dat specifiek op hen is afgestemd. Essential Woman biedt een volledige aanvulling van weldoende voedingsstoffen die gericht zijn op de steeds veranderende noden van de hedendaagse vrouw.

Omega Man® : Omega Man is het voedingssupplement bij uitstek voor mannen van alle leeftijden: van de atletische twintiger tot de vitale 60-plusser. Omega Man is een ideaal uitgebalanceerde combinatie van ongeraffineerde koudgeperste vlaszaadolie (omega-3 vetzuur), pompoenzaadolie (uit de zeldzame ‘Styrian’ pompoen, rijk aan fytosterolen en vitaminen), oliezuur (omega-9 vetzuur), fosfolipiden en een volwaardig fytosterolcomplex.

Made in USA

Vlaszaad bevat het lignaan secoisolariciresinol diglucoside (SDG) dat door de bacteriën in de dikke darm wordt omgezet in de lignanen enterodiol en enterolacton. De lignanen uit vlaszaad hebben een antioxidatief vermogen zowel in een vetrijk als in een waterig milieu. Dankzij het Barlean’s Bio-Electron procédé worden de lignaanrijke vlaszaaddeeltjes in de olie behouden.

Meer info? Bel Minami Nutrition NV +32 [0] 3 458 79 54 of Oce-bio nv [0] 3 366 21 21 of surf naar www.barleans-omega3.com

MINAMI NUTRITION O M E G A - 3

T H E R A P Y