Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire GeneeskunDe BSOM

Tweemaandelijks Wetenschappelijk Tijdschrift voor Orthomoleculaire Voeding en Fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire GeneeskunDe BSOM.

Belgisch tijdschrift orthomoleculaire geneeskunde

ORTHOFYTO

®

met

Voedingssupplementen meer dan ooit noodzakelijk Vitiligo orthomoleculair behandelen Psoriasis orthomoleculair behandelen Eczeem bij kinderen

thema-dossier

Huid JAARGANG 11, FEBRUARI-MAART 2006 AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: WALTER, O. M. FACHÉ - KERKSTRAAT 101 - 9270 LAARNE

57

Voor een optimale intestinale flora Simfidus Brengt evenwicht tussen gunstige en ongunstige intestinale bacterien in de darmen. Verhoogt de weerstand. Heeft een unieke samenstelling van 4 verschillende lactobacillen. Werkt regulerend bij gebruik van antibiotica.

Simfidus van Similia is vrij te verkrijgen bij uw apotheek in verpakkingen van 60 capsules. Aanbevolen hoeveelheid 2 à 3 capsules per dag

Stress? Angstig? Slaapproblemen?

Overwin angst-, stress- en slaapproblemen op natuurlijke wijze De moderne prestatiemaatschappij eist steeds meer

ZENBEV is een poeder op basis van pompoenpitten en

van de mens. Daardoor slagen veel mensen er niet meer

natuurlijke ingrediënten, oplosbaar in water of vruchten-

in om ’s avonds tot rust te komen, wat leidt tot stress en

sap. Door zijn unieke samenstelling verzekert Zenbev

slaapproblemen. Chronisch slaaptekort, het jachtige leven

overdag een beter humeur, betere stressbestendigheid,

en de vrees om niet te kunnen voldoen aan de hoge eisen

minder angst en een verhoogd gevoel van welzijn.

van werk of gezin veroorzaken nog meer stress en slape-

Wanneer het ‘s avonds wordt ingenomen, zorgt Zenbev

loosheid, wat uiteindelijk kan leiden tot chronische angst-

voor een rustige, natuurlijke slaap.

toestanden. Een dagelijkse dosis ZENBEV zorgt ervoor dat u uitgerust de dag kan beginnen en helpt u om het jachtige leven beter aan te kunnen.

Voor meer info, surf naar www.ojibwa-deroeck.com of bel +32 (0)52 48 43 00

OjIbwa De roeck

your health, our mission

Tweemaandelijks Magazine

Orthofyto ®-Orthotrends ®

In dit nummer 57 - jg 11, 2006 Publi Media BSOM-VIOW Hoofdredactie Walter O.M. Faché, Orth.Biochemicus, Secret. BSOM Dirk Bogaert, Wetenschapsjournalist

Kernredactie Sofie Noppe, Msc. Biom. Wet. Prof. Dr. Ir. Jozef Poppe Dr. Apr. Geert Vergote

Eindredactie

1. 2. 3. 4. 5.

Redactioneel Voedingssupplementen meer dan ooit noodzakelijk Medisch en cosmetisch aspect van Vitiligo deel 1 Vitiligo orthomoleculair behandelen deel 2 De huid, spiegel van gezondheid of ziekte Psoriasis orthomoleculair behandelen Eczeem bij kinderen

p. 78 p. 80 p. 83 p. 87 p. 89 p. 92

Walter OM Faché Eric Ost

Secretariaat Yannick Dubrulle Larenhoeve, Kerkstraat, 101 - B 9270 Laarne Tel. 0032(0)9/369 06 42 Fax 0032(0)9/366 18 38 E-mail: [email protected]

Advertenties Karine Vandepitte Orthoceutische Firmaraad VIOW VIOW Kerkstraat, 101 - B 9270 Laarne E-mail: [email protected] Bezoek onze website: www.viow.be

Vormgeving, productie en druk Walter O. Faché, Directeur VIOW Inge Houttequiet, Bruyneel NV, Rivierstraat, 54 B 9080 Beervelde

©Copyright 2006

ISSN 1780-3713

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotocopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. De hoofdredacteur, de redactie, de eindredacteurs en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden. Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels.

Bezoek onze website www.viow.be • • • •

met digitale orthomoleculaire bibliotheek met zoekfunctie alle Orthofyto en LeefNu tijdschriften online een selectie uit de meest recente orthotrends en nog veel meer

Orthofyto Jg. 11, nr. 57 - 2006

6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

ADHD medicijn gevaarlijk voor het hart p. 96 26% minder kans op hersenbloeding p. 96 Zorg voor voldoende B vitaminen p. 96 Selenium vertraagt veroudering p. 97 Co-enzym Q10 en migraine p. 97 Magnesium zorgt voor sterkere beenderen p. 97 Seleniumtekort leidt tot chronische ziekten p. 98 Ongezonde voeding kost Europa 45 euro miljard per jaar p. 98 Omega-3 vetzuren helpen COPD-patiënten p. 98 Kaneel heeft een gunstig effect op de bloedsuikerspiegel p. 99 Voedingssupplementen leveren 5,6 miljard dollar besparingen op p. 99 17. Risico's alcoholgebruik bij conceptie, zwangerschap en borstvoeding p. 100 18. Hete peper neusspray helpt tegen chronische neusklachten p. 101 19. Vitamine C en NADH beperken schade bij herseninfarct p. 101

20. Voeding als inwendige cosmetica 21. Wijnstok of Vitis Vinifera voorkomt oedeem bij chronische veneuze insufficiëntie 22. Opbouw van de volledige nieuwe viow-cursus

p. 103 p. 106 p. 108

Maak kennis met onze wekelijkse gratis Nieuwsbrief VIOW. Klik daarvoor op www.viow.be

COVERSTORY Je bent wat je eet’ is zeker van toepassing op de conditie dat het grootste lichaamsdeel van de mens uitstraalt. Er jong, gezond en stralend uitzien heeft heel veel te maken met wat je dagelijks eet. Hoe gezonder onze eetgewoonten zijn, hoe jonger mensen er uitzien en hoe vitaler ze ook blijven.

77

REDACTIONEEL Publi Media BSOM-VIOW

O R T H O F Y T O

VOEDINGSSUPPLEMENTEN

met ORTHOTRENDS

MEER DAN OOIT

Een gids voor Orthomoleculaire preventie en Orthomoleculaire Substitutie Therapie

verschijnt 6 maal per jaar brengt u het meest uitgebreide orthomoleculaire voedings- en geneeskundig blad voor alle gezondheidsverzorgende professionals en gezondheidsbewuste mensen. Hoe abonneren ? Betaling geldt als enige abonnering ❏ Voor België: storting van € 30 op rek. nr. FORTIS 290-0308228-80

❏ Voor Nederland: storting van € 34 op rek. nr. IBAN: BE 882900307607/41 BIC code: GEBABEBB Abonnement loopt automatisch verder indien geen schriftelijke opzegging twee maand op voorhand.

Jaarabonnementen 6 nummers België: € 30. Nederland € 34. Prijs per nummer: € 6,20 of € 7 (Nl).

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar

introduceerde

in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient

NOODZAKELIJK!

D

it nummer van Orthofyto handelt over huidproblemen en de mogelijke orthomoleculaire oplossingen. Toch kunnen we niet naast de actualiteit van het ogenblik kijken. Daarom is dit redactioneel gewijd aan twee totaal andere thema’s. Het Britse ‘Food Magazine’ publiceerde begin februari 2006 het zoveelste alarmerende rapport over de kwaliteit van ons voedsel. De Britse kwaliteitskrant ‘The Guardian’ nam enkele kerncijfers van het rapport over. Het was voldoende om een groep Europese politici te laten walgen van wat de grote media durven schrijven. Lobbyisten van grote multinationals haastten zich om de cijfers van de onderzoeker en arts David Thomas in twijfel te trekken. De feiten blijven echter dezelfde, het aantal mineralen in fruit, groenten, melkproducten en vlees is in de periode 19402002 dramatisch gedaald. Dit heeft desastreuze gevolgen voor onze volksgezond. Straks meer daarover. Een tweede punt is het feit dat ons Federaal Voedselagentschap geen problemen schijnt te maken over het feit dat er wat dioxines in veevoeders zitten. Dioxines zijn in onze samenleving onvermijdelijk, redeneert men bij het Voedselagentschap. Dioxines zijn immers het resultaat van onvolledige verbrandingsprocessen. Van de vele dioxines die we kennen zijn er enkele giftige uitschieters. Een kwart tot een derde van de totale dioxine-uitstoot in België is afkomstig van de verwarming van gebouwen. Maar ook de mens levert een flinke bijdrage tot de vorming van dioxines. Volgens cijfers van de OVAM is het aandeel van “vuurtje stoken in de tuin” niet minder dan 25 %

gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

78

Blootstelling aan dioxine en de gevolgen

Toch is dit geen excuus om de dioxines ook in de voedselketen toe te laten. Studies tonen bij de men een verhoogd risico op kanker van de zachte weefsels aan. Wanneer het lichaam chronisch wordt blootgesteld aan lage concentraties dioxines behoren stofwisselingsstoornissen en negatieve invloeden op de hormoonhuishouding tot het klachtenarsenaal. Extreem hoge dosissen kunnen lijden tot ernstige vormen van chlooracne. Een bekend voorbeeld van dioxinevergiftiging bij de mens is dit van de huidige Oekraïense president Joestsjenko. (zie foto)

wel te vermelden dat dioxine zich opstapelt in de vetreserves van het lichaam. Dus van accumulatie van giftige stoffen in het lichaam heeft het Federaal Voedselagentschap duidelijk nog geen weet of wil het geen weet hebben. Zolang de dioxines in onze vetreserve zitten, is er inderdaad niet echt een probleem. De problemen beginnen wanneer u plots wenst af te slanken. Vet smelt weg en de opgestapelde dioxines komen vrij. Geen ontspannende aankondiging voor de lever. Door de aanwezigheid van dioxines in het bloed kunnen sommige lichaamsfuncties, zoals die van de lever, verstoord worden.

De duistere kant van de voedselketen

Fig 1: De Oekraïense president Joestjenko is het slachtoffer van een dioxinevergiftiging

Dioxines in vlees zijn niet gevaarlijk!? Zin in een mals stukje kip of een lekker stukje varkensvlees. Mag er ook wat dioxine bij? Geen probleem volgens het Federaal Voedselagentschap. Blijkbaar is de recente contaminatie van verschillende diervoeders met dioxine zonder gevaar voor de volksgezondheid. Leuk om weten, maar als dioxines niet gevaarlijk zijn waarom dan al die controles? Akkoord, het zit hem in de dosis, maar ze vergeten

Door de aanwezigheid van dioxines in voedermengsels komt de volledige voedselketen in gevaar. Dergelijke praktijken worden vanzelfsprekend niet op het etiket vermeld. De consument vermoedt niets of krijgt dit nieuws veel te laat. Helaas vormen niet alleen dioxines het probleem of bent u vergeten dat er ook plofkippen bestaan. We hebben het over kippenvlees dat soms 50% toegevoegde rommel bevat! Diepgevroren kippenvlees wordt met water en eiwitten afkomstig van kippen, varkens of runderen ingespoten. Hoewel sommigen beweren dat er met de kwaliteit van het voedsel niets aan de hand is, heeft Orthofyto reeds verschillende malen de soms povere kwaliteit van ons voedsel aan


REDACTIONEEL

Walter OM Faché er mooi uit, hun voedingswaarde daalt echter spectaculair waardoor mensen meer lege en toxische calorieën eten dan gezond makend voedsel.

het licht gebracht. Dat er met voedsel vreemde dingen gebeuren is helaas geen uit de lucht gegrepen stelling maar trieste actualiteit.

Nog meer dagelijkse

Dit resulteert in een totale afname van het afweersysteem. Samen met de toenemende luchtvervuiling en stijgende stress – door een tekort aan vitaminen en mineralen én een veel meer eisende samenleving – worden steeds meer mensen ziek ondanks de vooruitgang van de geneeskunde.

‘nachtmerries’ na de ‘Nachtwachtuitzending’ Twee jaar geleden gaf ik in het Canvasprogramma ‘Nachtwacht’ al aan dat er een dramatische tendens waar te nemen was in de kwaliteit van ons voedsel. Men beweerde dat ik een onheilsprofeet was. Enkele dagen geleden publiceerde een Britse kwaliteitskrant echter totaal nieuwe feiten over de kwaliteit van ons voedsel. Dokter David Thomas vergeleek de voedingswaarde van fruit, groenten, melkproducten en vlees in de periode 1940-2002. Hij gebruikte daarvoor de mineralentabellen die voor de tweede wereldoorlog werd samengesteld door Britse wetenschappers, die in opdracht werkten van de regering. Hij vergelijk de mineralenconcentraties met de beschikbare gegevens uit 2002. Zijn conclusies zijn duidelijk. “De sterk dalende hoeveelheid mineralen in ons voedsel zal dramatische gevolgen hebben voor de volksgezondheid”, zegt Dr. Thomas. De Britse dienst voor voedselveiligheid aanvaardt de gegevens van de Britse arts en noemt de resultaten alarmerend. Volgens Thomas liggen uitgeputte en totaal vergiftigde landbouwgronden aan de basis van het probleem.

“Ons voedsel bevat nog nauwelijks de levensnoodzakelijke micronutriënten die mee borg staan voor onze gezondheid. Biologische landbouw zou in de hele Europese Unie de absolute prioriteit moeten krijgen. Indien we dit niet doen, dan zullen chronische aandoeningen zoals astma, ADHD, obesitas en verschillende vormen van kanker nog meer voorkomen” Nota van de redactie: Lees ook het redactioneel van LeefNu 24, waarin duidelijk wordt gemaakt wat de gevolgen zijn van een toename met 37% van het aantal kankergevallen. De bijgevoegde tabel geeft een zeer duidelijk overzicht hoe dramatisch de mineralenbalans in fruit, groenten en vlees tijdens de afgelopen zestig jaar is gedaald. Volgens David Thomas heeft méér dan 98 % van de Europese bevolking een tekort aan magnesium, calcium en ijzer, om slechts de drie voornaamste mineralen te noemen.

“De producten die we eten zien

Analysejaar

Mineraal

1940 1991 1940 1991 1940 1991 1940 1991 1940 1991 1940 1991 1940 1991

Sodium (Na) Kalium (K) Phosphorous (P) Magnesium (Mg) Calcium (Ca) IJzer (Fe) Koper (Cu)

Magnesiumtekorten hebben volgens Thomas zeer ernstige consequenties voor de volksgezondheid. Magnesium is immers onontbeerlijk voor alle biochemische processen in het lichaam. Het speelt een belangrijke rol in de cholesterolstofwisseling, helpt bij de vorming van DNA en is betrokken bij de aanmaak van hormonen. Verder speelt magnesium een rol in de overdracht van zenuwimpulsen en heeft het een ontspannende werking bij lichamelijke stress. Een magnesium tekort kan leiden tot een onregelmatige hartslag, hartkloppingen, een slechte bloedsomloop, spierkrampen, nervositeit en benauwdheid. Magnesium is essentieel bij het voorkomen en het behandelen van osteoporose, depressiviteit, angst, gebrek aan energie, PMS, menstruatieklachten, slapeloosheid, migraine, tandvleesproblemen, hoge bloeddruk en prostaatproblemen. De natuurlijke bronnen waarin we magnesium vinden lijken uitgeput. Parmezaanse kaas heeft nu 70% minder magnesium dan een halve eeuw geleden. Volkoren producten, noten, pompoenpitten, avocado, gedroogde vijgen, pruimen, spinazie, kelp en bieslook – andere voedingsleveranciers van dit essentiële mineraal - zien het magnesiumniveau gemiddeld met 24% dalen. Het calciumniveau in groenten, fruit en vlees is gemiddeld met 34% gedaald. Enkel melk bevat nog 98% van het calciumniveau in vergelijking met de jaren veertig. We hebben calcium nodig voor de opbouw van botten, tanden en nagels, voor de bloedstolling, de werking van het hart, en het reactievermogen van de spieren. Bij een tekort aan calcium

via de voeding wordt het calcium gehalte in het bloed op peil gehouden door calcium uit het botweefsel te onttrekken. Afwijkingen in de bloedstolling en de hart- en spierwerking komen daardoor vrijwel nooit voor. Wel kunnen botafwijkingen als osteoporose, rachitis en osteomalacie optreden. IJzer is volgens het meeste recente onderzoek in alle voedingsgroepen gemiddeld met meer dan 60% gedaald. IJzer is o.a. nodig voor de vorming van de rode bloedkleurstof ( = haem) in de rode bloedcellen ( = erytrocyten). De rode bloedkleurstof zorgt voor het transport van zuurstof vanuit de longen via het bloed naar de weefsels. Bij ijzertekort ( = ijzerdeficiëntie) neemt het transport van zuurstof via het bloed af en kunnen de spieren onvoldoende zuurstof vasthouden. Dit resulteert o.a. in bloedarmoede, bleekheid en aanhoudende vermoeidheid. Het besluit is de eenvoud zelf. Moderne voeding maakt ziek in plaats van gezond. Enkel het dagelijks gebruik van kwaliteitsvolle supplementen kan mensen langer gezond houden of gezondheid teruggeven. Precies om die reden geeft het VIOW binnenkort de essentiële voedingssupplementendriehoek Faché uit. Vandaag moet je immers tweemaal eten per dag, een eerste keer voor de smaak (de voeding die men in de winkel koopt), een tweede keer – net als de astronauten – om gezond te blijven of het te worden (via de voedingssupplementen).

Uw hoofdredacteur Walter OM Faché

Groenten

Fruit

Vlees

-49%

-29%

-30%

-16%

-19%

-16%

+9%

-2%

-28%

-24%

-16%

-10%

-46%

-16%

-41%

-27%

-24%

-54%

-76%

-20%

-24%

Tabel 1: Samenvatting van veranderingen in de hoeveelheid mineralen die terug te vinden zijn in groenten, fruit en vlees tijdens de periode 1940-1991


79

HOOFDARTIKEL ORTHOMOLECULAIR

Dr. Apr. Geert Vergote

MEDISCH

EN COSMETISCH ASPECT VAN VITILIGO deel 1

V

itiligo is een vrij onschuldige, maar vaak esthetisch storende aandoening waarbij de huid en ook het haar kleurstof (pigment) verliezen. De kleurstofproducerende cellen of melanocyten verdwijnen. Vitiligopatiënten kunnen verschillende klachten hebben waaronder een overgevoeligheid voor zonlicht. Veel patiënten schamen zich voor hun huidaandoening en sommigen vertonen zelfs ernstig psychisch leed als gevolg van de aandoening. Daarom is vitiligo als een ziekte te beschouwen. Hier tegenover staat dat veel patiënten weinig of zelfs geen last ervaren van de witte vlekken. Een reden waarom vitiligo soms foutief wordt beschouwd als louter een cosmetisch en niet als een medisch probleem. Correcter is het vitiligo te beschouwen als een huidafwijking met een medisch en een cosmetisch aspect! Hoe ontstaat vitiligo? Dé oorzaak van deze huidaandoening is momenteel onbekend. Wel bestaan er verschillende theorieën over het ontstaansmechanisme. Sommigen beweren dat deze huidziekte een afwijking is van ons immuunsysteem. Anderen vermoeden dat een genetische afwijking aan de basis ligt. Ook een cascade van reacties die stelselmatig de melanocyten vernietigt, behoort tot de mogelijkheden. Tot slot zijn er ook onderzoekers die de schuld afschuiven op een neurogene factor. Naast deze hypotheses zijn er ook uitlokkende factoren bij personen die reeds een erfelijke aanleg hebben tot het ontwikkelen van deze huidafwijking. Tot deze factoren behoren o.a. ernstige ziekten, een heelkundige ingreep, zwangerschap, bevalling, zonnebrand en huidschade door verwondingen. Ook emotionele stress kan de symptomen verergeren. Het is duidelijk dat er nog heel wat onderzoek nodig is om de echte ontstaansreden te kennen.

Auto-immuuntheorie De auto-immuuntheorie staat het meest in de belangstelling en wordt volgens vele onderzoekers als de belangrijkste hypothese opgevat. Dat bij een auto-immuunziekte ons eigen afweersysteem zijn pijlen richt op lichaamseigen weefsels en cellen is bekend. In het geval van vitiligo wordt aangenomen dat deze auto-immunologische reactie de vernietiging van pigmentcel-

80

len veroorzaakt. Door een defect in het immuunsysteem worden auto-antistoffen of autocytotoxische T-lymfocyten gevormd. Deze richten zich tegen de antigene determinanten van de melanocyt. Hierdoor gaan de melanocyten stuk. Aanwezigheid van een infiltraat van T-lymfocyten in de rand van vitiligolaesies en aanwezigheid van circulerende antistoffen tegen melanocytaire antigenen geven steun aan de auto-immuunhypothese. Verschillende studies tonen aan dat andere auto-immuunaandoeningen vaker voorkomen bij patiënten met vitiligo. Ook dit pleit voor de auto-immuuntheorie.

Genetische theorie Epidemiologische studies tonen aan dat vitiligo in sommige families vaker voorkomt. Dit gegeven wijst op een erfelijk element. Ook eeneiige tweelingen blijken vaak op gelijke wijze gevoelig te zijn voor het ontwikkelen van de witte vitiligoplekken.

Melanocytencelvernietigingstheorie of de zelfdestructiehypothese Deze theorie veronderstelt dat pigmentcellen worden vernietigd door stoffen die ook nodig zijn voor de vorming van melanine. Helaas zijn deze stoffen ook schadelijk voor de melanocyten zelf. In normale omstandigheden bestaat er een beschermingsmechanisme dat

deze stoffen onschadelijk maakt. Bij vitiligo zou dit beschermende mechanisme zijn ontregeld. De visuele waarneming dat vitiligovlekken het meest voorkomen in huidregio’s die normaal het meest gepigmenteerd (sterkste vorming van melanine) zijn, steunt deze veronderstelling.

Neurogene theorie Volgens de neurale theorie is er bij vitiligo sprake van een neurochemische mediator die wordt afgescheiden door de zenuwuiteinden en toxisch is voor nabijgelegen melanocyten. Deze geproduceerde stoffen bezitten het vermogen om de vorming van melanine te vertragen en daardoor de intensiteit van pigmentcellen te verbleken. Dergelijke stoffen zijn nooit direct aangetoond. Wel wijzen waarnemingen en experimentresultaten in deze richting. Zo zijn er casussen beschreven waarbij vitiligo zich situeert in het verzorgingsgebied van een bepaalde zenuw.

Wie heeft er last van? Vitiligo komt voor bij elk ras en even vaak bij vrouwen als bij mannen. Er lijken dus geen verschillen te zijn in prevalentie wat betreft etniciteit. Wel bestaat de indruk dat mensen met een donkere huid (huidtype 4 t/m 6 volgens Fitz patrick) eerder medische hulp zoeken. Dit komt waarschijnlijk omdat de depigmentaties duidelijker zichtbaar zijn dan bij mensen met een lichte huid. De prevalentie van vitiligo wordt wisselend

opgegeven en varieert van 0,38% tot 2%. Bijna de helft van alle vitiligogevallen openbaart zich vóór het 20ste levensjaar en 70-80% vóór het 30ste levensjaar. Helaas kan vitiligo ook opduiken kort na de geboorte. De bekendste vitiligo-patiënt is wellicht Michael Jackson. (zie fig)

Hoe ziet vitiligo eruit? Omdat de evolutie van de ziekte een variabel profiel kent, is het voorspellen van de ernst van deze huidpathologie niet eenvoudig. Soms blijft het beperkt tot enkele kleine vlekjes, soms vindt een snelle uitbreiding over grote huidgebieden plaats. Gewoonlijk kent de evolutie van deze huidafwijking een progressief verloop. Tussenliggende periodes waarin een verbetering van het klachtenpatroon wordt vastgesteld is niet ongewoon. Ook het spontaan herstel van vitiligovlekken als gevolg van blootstelling aan zonlicht komt regelmatig voor. Indien deze huidaandoening zich manifesteert op latere leeftijd wordt een spontane verbetering van de symptomen minder vaak gerapporteerd. Door het langzaam verdwijnen van melanine of de huidkleurstof bezitten vitiligovlekken een witte kleur. Deze bleke huidregio’s zijn scherp begrensd maar zowel de grootte als de vorm kunnen variëren. In vergelijking met de normale huidskleur vertonen de



Dr. Apr. Geert Vergote Recent zijn artikelen verschenen waarin een nieuwe behandeling wordt gepropageerd, zoals de Excimer laser (UVB 308 nm) en applicatie van immuunmodulerende stoffen zoals tacrolimus. Misschien behoren ze tot de veelbelovende ontwikkelingen.

Niet-chirurgische ingrepen De niet-chirurgische behandelingen worden in de nationale en internationale literatuur beschouwd als behandelmodaliteit van eerste keus. Deze therapieën worden toegepast bij recent ontstane en/of actieve (uitbreidende) vormen van vitiligo.

Fig 1: Michael Jackson de bekendste vitiligo-patiënt

randen van vitiligovlekken een donkerder uitzicht.

Waar duiken vitiligovlekken op? Het verdwijnen van de huidskleur treft men vaak aan rondom de lichaamsopeningen en in de lichaamsplooien bij de geslachtsorganen. Maar ook op de handen en de voeten vinden we deze witte huidoppervlaktes terug. Zelfs plaatsen van een herhaald trauma (letsel) en het gelaat worden door

Fig 2: Vitiligo komt vaak voor op voeten en handen.


vitiligo soms getroffen.

De best bestudeerde behandelingen zijn: ➤ orale en topicale psoralenen plus ultraviolet A (PUVA) ➤ fenylalanine plus UVA ➤ orale en topicale khellin plus UVA ➤ smalspectrum ultraviolette- B (UVB) ➤ breedspectrum UVB en corticosteroïden (orale, topicale en intralesionale)

De klassieke behandeling Helaas is vitiligo tot nu toe nog niet te genezen omdat de oorzaak nog steeds onbekend is. Het is wel mogelijk het verlies van pigment tegen te gaan. Ook het terug krijgen van pigment behoort tot de mogelijkheden. De duur van de behandeling is individueel verschillend. Uit de literatuur blijkt dat behalve psychologische begeleiding en adviezen tegen zonnebrand verschillende behandelingen aan de vitiligopatiënt kunnen worden aangeboden: ◆ locale applicatie van corticosteroïden (fluticasonpropionaat, beta-methason-17-valeraat, halometason) ◆ belichting met ultraviolet licht ◆ verdere depigmentatie (bleekmethode) ◆ transplantatie ◆ combinatie van 2 of meer van bovenstaande behandelvormen

De behandeling met corticosteroïdhoudende crèmes (hormooncrèmes) is in sommige gevallen succesvol, vooral bij beginnende vitiligo. Wanneer deze therapie na ongeveer 1 maand niet succesvol blijkt kan beter met de hormoontherapie worden gestopt. Bij orale PUVA-therapie geniet het inzetten van psoraleenderivaat 8methoxypsoraleen (8-MOP) de voorkeur.

Smalspectrum UVB Sinds het begin van de jaren tachtig worden lampen die ultravioletB licht uitstralen (TL-01) met een piekemissie rond 311 nm (smalspectrum) met succes gebruikt voor de behandeling van psoriasis en ernstig atopisch eczeem. Sinds 1994 zijn dit type smalspectrum UVB-lampen ook toegepast bij vitiligo. Op welke wijze smalspectrum UVB therapie bij vitiligo patiënten leidt tot stabilisatie en repigmentatie is niet precies

bekend. In een gecontroleerde studie uit 2004 is aangetoond dat UVB therapie leidt tot significante repigmentatie. Er wordt aangenomen dat de gunstige effecten berusten op de bekende immunomodulerende effecten van UVB stralen. Dat UVB stralen in staat zijn om de groei en proliferatie van melanocyten te stimuleren zal waarschijnlijk ook bijdragen aan het resultaat. Ultraviolet B is, net als ultaviolet A, een bestanddeel van natuurlijk zonlicht. Het heeft een krachtiger werking dan UVA en wordt daarom zonder aanvullende orale medicijnen, zoals psoraleen, toegepast. Sinds enige jaren zijn er nieuwe UVB-lampen in gebruik die bijna even effectief zijn als PUVA therapie. Deze behandeling kan ook bij zwangerschap worden toegepast en bij kinderen. Maar net als bij de PUVA-therapie bestaat er een verhoogd risico op de ontwikkeling van huidkanker. UVB-licht werkt sneller dan UVA-licht. Al na 4 tot 6 uur en uiterlijk 24 uur na de behandeling is een effect zichtbaar. De kans op verbrandingen is echter groter dan bij UVA- of de PUVA-lichttherapie. Met de nieuwe UVB-lampen (smal spectrum) is de kans op verbrandingen veel kleiner. Op dit moment is de smalspectrum UVB-lichttherapie hard op weg om de standaardbehandeling van vitiligo te worden.

Orale PUVA Dit is waarschijnlijk de meest aangewezen wijze van behandeling van uitgebreide vitiligo. Het principe ervan is dat de huid gevoeliger wordt gemaakt voor ultraviolet licht, doordat een bepaalde lichtgevoelige stof van plantaardige oorsprong (een psoraleen) wordt gebruikt (medicatie), waarna bestraling met ultraviolet licht volgt. De bestraling kan plaatsvinden d.m.v. een zonnebank (UVAlicht) of gewoon zonlicht. Ultraviolet A (UVA) licht is een bestanddeel van het natuurlijk zonlicht. Het licht dringt vrij diep in de huid door. Door het ultraviolet licht wordt de ontsteking

81

HOOFDARTIKEL ORTHOMOLECULAIR Dr. Apr. Geert Vergote in de huid beïnvloed, evenals de beweeglijkheid van de pigmentcellen in de normale huid aan de rand van de vitiligovlekken. Patiënten worden doorgaans 2 keer per week op deze manier behandeld gedurende meerdere weken of enkele maanden. Nadelen van deze behandeling zijn dat frequente blootstelling aan UVA de kans op ontstaan van huidkanker verhoogt. De psoraleentabletten kunnen misselijkheid veroorzaken. Tenslotte mag deze therapie niet worden toegepast tijdens zwangerschap of borstvoeding. Pas na enkele weken tot maanden is het eerste succes zichtbaar. De behandeling dient soms jaren achtereen (met rustpauzes) te worden toegepast om een goed resultaat te bewerkstelligen. Op plaatsen waar zich geen haarwortelzakjes (handpalmen/voetzolen) bevinden is de kans op succes gering.

Huidtransplantatie Kleine stukjes normale huid van de patiënt zelf kunnen worden getransplanteerd naar vitiligoplekken. Meestal worden kleine ‘eilandjes’ gezonde huid in de vitiligoplekken gelegd. De bedoeling is dan dat de pigmentcellen uit de gezonde huid in de vitiligohuid kruipen. Deze therapie wordt gecombineerd met lichttherapie. Voorwaarde voor deze therapie is dat de vitiligo zich al enige tijd niet uitbreidt. Deze behandeling bevindt zich nog in een experimentele fase.

Calcipotriol Calcipotril is een afgeleide van vitamine D3 en wordt meestal toegepast onder de vorm van een crème. Het is een product dat wordt gebruikt voor psoriasis, maar het zou ook een gunstig effect hebben op vitiligo. Zowel calcipotriol alleen, als in combinatie met lichttherapie worden toegepast.

Bleking Bij de blekingsmethode wordt de gezonde huid behandeld bij patiënten die een zeer uitgebreide vitiligo hebben. In deze gevallen is

82

het cosmetisch fraaier om de resterende normale huid te bleken. Dit gebeurt door toepassing van een ‘bleekmiddel’, waardoor de huid egaal bleek wordt. Het opbleken van de huid gebeurt met een hydrochinon-bevattende crème. Een variant hiervan is camouflage van gedepigmenteerde plekken met een huidkleurige make-up om de ontsierende vitiligo-plekken te verbergen.

Tot slot: hebt u nog vragen? 1. De patiëntenvereniging LVVP (Landelijke Vereniging voor Vitiligopatiënten) heeft een zeer actief Steunpunt in België. Deze vereniging is bereikbaar via e-mail: LVVPsteunpuntvlaa [email protected]. Deze Vlaamse Vitiligovereniging heeft eveneens een telefoonpermanentie op woensdagavond tussen 19 en 21 uur: 016/20.61.97 en 053/41.04.43. 2. In het volgend artikel deel 2 kan de lezer het orthomoleculair aspect van vitiligo met goed resultaat toepassen in zijn of haar praktijk.

03/641.81.00 03/641.81.10

7>ÓiÅÑ"Ñ>Vj Referenties 1. Ongenae K, Van Geel N , De Schepper S, Vander Haeghen Y, Naeyaert JM. Management of vitiligo patients and attitude of dermatologis towards vitiligo. Eur J Dermatol 2004 May-Jun; 14(3): 177-81. 2. Bhatia PS, Mohan L., Pandley N, Singh KK, Arora SK, Mukhija RD. Genetic nature of vitiligo. J Dermatol Sci 1992; 4: 180-4. 3. Chun WH, Hann SK. The progression of nonsegmental vitiligo: clinical analysis of 318 patients. Int J Dermatol 1997; 36: 908-10. 4. Hamzavi I, Jain H, McLean D, Shapiro J. Zeng H, Lui H. Parametric modelling for narrowband UVB-phototherapy for vitiligo using a novel quantitative tool. The Vitiligo Area Scoring Index. Arch Dermatol 2004; 140: 677-3. 5. Pathak MA, Mosher DB, Fitzpatrick TB. Safety and therapeutic effectiveness of 8methoxypsoralen, 4,5,8-trimethylpsoralen, and psoralen in vitiligo. Natl Cancer Inst Monogr 1984; 66: 165-73. 6. Rodriguez MC, Farrando A, Kon F, Gatti CF. Psoralen plus ultraviolet A (PUVA) therapy for vitiligo. Report of 50 patients. Prensa Medica Argentina 2001; 88: 761-6. 7. Diffey BL. Factors affecting the choice of a ceiling on the number of exposures with TL01 ultraviolet B phototherapy. Br J Dermatol 2003; 149: 428-30. 8. Topical tacrolimus and the 308-nm excimer laser: a synergistic combination for the treatment of vitiligo. Arch Dermatol 2004; 140(9): 1065-9 9. Esposito M, Soda R, Costanzo A, Chimenti S. Treatment of vitiligo with the 308 nm excimer laser. Clin Exp Dermatol 2004 29(2):133-7. 10. Leone G, Iacovelli P, Paro Vidolin A, Picardo M. Monochromatic excimer light 308 nm in the treatment of vitiligo: a pilot study. J Eur Acad Dermatol Venereol 2003; 17(5): 531-7.

<" " / /

Ó

iÓÑ7>ÓiÅÑiÑ>Åi *Å>VÓÈViÑ>`äiëiÑiÑÅiVi°Ói

W 38 VIO366 18 j i b 09len e x

tel • Fa iow.b bes v 2 Te 9 06 4 nick@

an 36 09- ail: y : l e m T E

19

€

sten

+

tko por

<" - " -Ê 6>>ÈÑÈÓÓÞÞÓÑ"ÅÓ iVÞ>ÅiÑ7iÓiÈV>°°iÑ



Walter OM Faché

VITILIGO ORTHOMOLECULAIR BEHANDELEN deel 2 V

itiligo wordt ook leukoderma genoemd omdat de huid niet langer het huidpigment melanine kan produceren. Verschillende oorzaken kunnen verantwoordelijk zijn voor de pigmentverschuivingen die vooral optreden op handruggen, armen, hals en aangezicht. De gedepigmenteerde vlekken verbranden dan gemakkelijk in de zon. De biochemie van de

➤

synthese van mela-

➤ ➤

nine

➤ ➤

Om de oorzaken van vitiligo te kunnen nagaan dienen wij eerst de biochemische pathway’s van de synthese van melanine te bekijken, waarbij heel wat mogelijke stoornissen vast te stellen zijn. De synthese van de huidpigmenten melanine gebeurt uit tyrosine in melanosomen in de huid. Bij vitiligo is men niet in staat om optimaal het aminozuur tyrosine om te zetten in het complex polymeer melanine. Andere verschillende oorzaken liggen mede aan de basis voor deze huidafwijking:

➤

Slechte werking van bijnier- of schildklier Tekort aan maagzuur (hypochloridrie). Tekort aan essentiële vetzuren Diabetes Cobalamine (B12) en foliumzuurtekort (B9) Ca, Mg tekort

Men dient vooreerst voldoende tyrosine in de voeding binnen te krijgen of in het lichaam zelf aan te maken uit phenylalanine. Phenylalanine is de precursor van tyrosine en is een essentieel aminozuur en moet aldus uit de dagelijkse voeding gehaald worden. De initiële reactie is een hydroxylatie in de melanosomen gekatalyseerd door een fenol mono-oxygenase. Dit enzym is een koper-afhankelijke mixed-function oxidase enzym

O

dopa

OH

dat twee functies tegelijkertijd uitvoert. Het vormt uit tyrosine in aanwezigheid van zuurstof O2 het dihydroxyfenylalanine of dopa, dat op haar beurt als de zuurstofactiverende electrondonor functioneert voor de hydroxylering van dopa. Het enzym maakt één van haar eigen substraten en oxideert het tot dopaquinon! Het enzym maakt niet alleen dihydroxy-fenylalanine of dopa, maar het oxideert het ook tot een quinon. Dopaquinon wordt dan verder omgezet in een indolring, leucodopachroom, en door een decarboxylatie uiteindelijk wordt via indol-5,6-quinon het drie-dimensioneel polymeer melanine aangemaakt (fig1). Melaninen zijn complexe structuren waarop allerlei antioxidantia op vast zitten, zoals beta-carotenen, coenzym Q10, …zodat zij

OH

O

O2

HO

Cu CH 2 H

H

C NH 3 + COO tyrosine

N

CH 2 NH 3 +

COO

OH

-

C

H 2C

C COO

H

-

Er worden minstens drie verschillende typen gevormd: de geelbruine eumelaninen, de meer roodachtige feomelaninen waarin ook zwavelbevattende stoffen gecomplexeerd zitten, en de glansrijke rode trichochromen die ook zwavel bevatten. Het aminozuur tyrosine heeft een breedspectrum werking en kan aldus gemakkelijk tekort schieten in de melaninevorming. Tyrosine is ook de precursor van dopamine en de catecholaminen en bepaald de hele neurologische balans. Tyrosine is ook de precursor voor de vorming van de schildklierhormonen thyroxine (T4) en tri-iodothyronine (T3). Dit is de verklaring dat vitiligopatiënten heel vaak simultaan een slechte werking hebben van de schildklier en bijnieren.

-

Welke factoren

leucodopachroom

beïnvloeden de syn-

dopaquinon

HO

sterk kunnen variëren in samenstelling volgens de plaats waar ze voorkomen.

these van melanine? CO 2

CH 2 H

C

NH 3 +

COO

-

dihydroxyphenylalanine (dopa)

O O

N melanine

Fig 1: Synthese van melanine


indol-5,6-quinon

H

De melanocyten staan permanent onder oxidatieve stress door het ultraviolet licht van de zon of kunnen onvoldoende weerstand bieden aan de in- en uitwendige milieufactoren waarbij het afweersysteem verkeerd gaat werken en de afweercellen de pigmentcellen aanvallen. Melanocyten worden ook nog beïnvloed door melanotropinen, die worden aangemaakt uit cor-

83

HOOFDARTIKEL ORTHOMOLECULAIR ticotropine met verschillende krachtige eigenschappen. Zij stimuleren melanocyten om melanine te produceren. De hypothalamus stimuleert de hypofyse om het adreno-corticotropic hormoon of ACTH te synthetiseren en vrij te geven. Stress stimuleert de vrijmaking van het corticotropic releasing hormoon, maar wordt geremd door een stijgende cortisolconcentraties. Het ACTH stimuleert de nierschors om glucocorticoïden aan te maken. Vitiligopatiënten hebben liefst niet te veel stress en zorgen dat de hypothalamus-hypofyse-nier-as in balans komt! Vit C en pantotheenzuur (B5) kan daarbij helpen.

Verschillende voedingsnutriënten kunnen vitiligo terug helpen repigmenteren.

1 L-phenylalanine (1, 2) Een aantal studies hebben aangetoond dat L-phenylalanine de huid kan aanzetten tot het terug krijgen van het natuurlijk pigment (repigmentatie), zodat de witte vlekken veroorzaakt door vitiligo vervagen. Phenylalanine heeft ongeveer dezelfde impact tegen vitiligo als de precursor L-tyrosine waaruit melanonine wordt aangemaakt in de huid. Zalven met phenylalanine werken goed. Om de resultaten te verhogen combineert men L-phenylalanine met 3 mg koper dat helpt bij de omzetting van tyrosine in melanine. Men kan 500 mg fenylalanine per dag gebruiken.

2

L-tyrosine 500 mg met water op een lege maag twee maal per dag bevordert de aanmaak van melanine. L-tyrosine mag niet gebruikt worden in combinatie met medicijnen die behoren tot de groep van de MAO-remmers en bij melanoma. Dit kan een verhoogde bloeddruk tot gevolg hebben bij gevoelige personen zodat men de dosis dient te verlagen. Vermijd eveneens blootstelling aan vol zonlicht.

84

3

Vitamine B complex (min 50 mg, 3 x daags) is belangrijk voor de structuur en de tint van de huid. Pantotheenzuur (B5 500 mg per dag) is de antistress vitamine bij uitstek en zéér belangrijk bij een gedepigmenteerde huid. Para aminobenzoëzuur (PABA min 100mg, 3 x daags), foliumzuur (vit B9 4 mg per dag), pyrodoxalfosfaat (vit B6 50 à 150 mg per dag) en dibencozide (B12 1500 mcg) bevorderen de repigmentatie. PABA werkt als een UV-filter en beschermt de huid tegen zonnestralen. Sommige patiënten reageren goed met PABA samen met de mineralen zink, mangaan en magnesium.

4

Een antioxidant-complex en gebufferde Vit C met bioflavonoiden bevorderen de repigmentatie door de melanocyten te bescherming tegen vrije radicalenpathologie. Melanocyten zijn uiterst gevoelig voor vrije radicalen en staan permanent bloot aan straling van de zon op de huid. Men kan ook met een antioxidant crème 2 maal per dag de witte plekken licht insmeren. Gerovital H-3 gezichtscrème uit Roemenië geeft goede resultaten voor volwassenen.

5

Thymus concentraat (300 mg 2 maal per dag) versterkt het afweersysteem en brengt het terug in balans.

6

Een natuurlijk carotenoïden complex (40 mg) beschermt het huidweefsel tegen straling en bevordert de celdeling. Het maakt deel uit van het melaninecomplex en beschermt daardoor de melanine en de melanocyten tegen zonstraling.

7 Voeding Drink veel mineraalwater (8 glazen per dag). Vermijd geraffineerde en bewerkte voeding en stap over op natuurlijke ongeraffineerde voeding. Raadpleeg de nieuwe “Voedingsdriehoek Faché” om dagelijks alle 15 voedingsgroepen te integreren. Alcohol, citrusvruchten en verzadigde vetten zijn uit den boze. Daarentegen zijn de essentiële vetzuren belangrijk o.a. voor het stimuleren van de hormoonfuncties.

Walter OM Faché Om een betere spijsvertering en biovalabiliteit te verkrijgen kan de vitiligo patiënt zorgen dat de hypochloridrie wordt opgeheven met 600 mg betaïnechloride bij de maaltijd, de darm extra energie krijgt met 1 à 3 gram glutamine en een enzympreparaat (samengesteld uit proteasen, amylasen en lipasen) voor de maaltijd inneemt. Vermijd blootstelling aan vol zonlicht!

De rol van khellin (Khella - Ammi visnaga) in de behandeling van vitiligo Khella is een oude medicinale plant die zijn isotoop heeft in het Middellandse Zeegebied. Khella bevat khellin dat zeer sterke gelijkenissen vertoont met de psoralenen. Psoralenen zijn afkomstig uit de wortels van de Psoralea Drupacea. Het orale of topische gebruik van psoralenen, met bijna gelijktijdige UVA – bestraling stimuleert de melanine synthese en zorgt voor de repigmentatie van de huid bij circa 33% van de vitiligopatiënten. Het grote voordeel van khellin is dat het niet leidt tot fototoxische erythema (roodheid van de huid). Bij de psoralenen is dit wel het geval. Khellin is daarom een eerste keuze bij de behandeling van vitiligo, daar het ook geen carcinogene reacties uitlokt op de zieke huid. (3) Khellin dagdosissen die hoger liggen dan 120 tot 160 milligram worden geassocieerd met neveneffecten zoals slapeloosheid, anorexia, misselijkheid en duizeligheid. Hoge dosissen khellin veroorzaken ook een verhoging van de lever transaminases (verhoogde leverenzymwaarden) (4). Dit kan pseudo-allergische reacties uitlokken (5). In klinische studies met khellin worden echter geen hogere dosissen dan 100 milligram per dag toegediend.

Uit een experimentele dubbelblind studie met 30 vitiligo patiënten blijkt dat de toediening van 100 milligram khellin, gedurende een periode van vier maanden - in combinatie met natuurlijk zonlicht - er voor zorgde dat 5 patiënten volledig genezen waren in die periode. Zeven anderen zagen hun vitiligoklachten met 60% verminderen, elf patiënten hadden in die (te) korte studieperiode 25% minder vitiligovlekken. In de controlegroep, die een placebopreparaat kreeg, werd geen enkele verbetering vastgesteld. De repigmentatie was stabiel, ook een jaar nadat de behandeling was stopgezet. Geen enkele van de proefpersonen had last van neveneffecten. (6)

Ook recente studies bewijzen dat KUVAtherapie (Khellin + UVA) veel veiliger is dan PUVA-therapie (Psoralenen + UVA) Zowel de KUVA-therapie (Khellin + UVA) als de PUVAtherapie (Psoralenen + UVA) stimuleren de repigmentatie (herkleuring) van de huid. Dit herstel van de pigmentatie begint aan de randen van de vlekken en rond de openingen van de haarfollikels. De pigmentcellen verspreiden zich daarbij langsheen de haarwortelzakjes naar boven. In de vlekken ziet men daarbij verspreid bruine vlekjes optreden. Deze worden naarmate de behandeling vordert langzaam groter tot ze uiteindelijk volledig samenvloeien. De kans op succes hangt samen met de aanwezigheid van haren. Op weinig behaarde gebieden, zoals de knieën, ellebogen of handkneukels is de kans op succes eerder klein.

Behandeling met Khellin Bij deze behandeling maakt men de huid eerst zeer gevoelig voor ultravioletlicht. Psoralenen of khellin zorgen hiervoor. Vervolgens wordt de huid beschenen met ultraviolet-A-licht (UVA). Deze behandeling vraagt een stevige


HOOFDARTIKEL ORTHOMOLECULAIR motivatie en een vermogen tot volhouden vermits ze vaak een jaar of langer aangehouden moet worden. Algemeen gesteld reageren kinderen beter op deze behandeling dan volwassenen. Een verklaring hiervoor heeft men nog niet. Het zou kunnen dat de pigmentcellen bij kinderen gemakkelijker gestimuleerd kunnen worden om zich naar de bleke gebieden te verplaatsen of om nieuw pigment te produceren. Er zijn veronderstellingen dat dit mogelijk is omdat het verouderingsproces nog maar weinig of geen invloed gehad heeft op deze cellen. Daarom wordt ook aangeraden om bij kinderen zo snel mogelijk met deze behandeling te starten.

Hoe khellin toepassen? De psoralenen of de khellin kunnen lokaal op de vlek uitgesmeerd worden, bijvoorbeeld in een crème. Dit is een aanbevolen methode wanneer minder dan 20 % van de huid aangetast is. De

Fig 2: De khellaplant bron van khellin


zones moeten na de behandeling gewassen worden met water en zeep. Vervolgens moeten ze afgedekt worden met een goede zonnecrème om hen te beschermen tegen een overreactie op zonlicht. Deze behandeling mag slechts éénmaal per week toegepast worden. Ze blijkt te werken bij bijna 6 op 10 kinderen. De psoralenen of khellin kunnen ook via de mond ingenomen worden onder de vorm van pilletjes. In dit geval verspreiden zij zich over heel het lichaam. Slechts een beperkt aantal mensen werd op deze manier behandeld, maar van hen reageerde bijna driekwart goed. Deze vorm van behandelen vergt echter wel inzet en doorzettingsvermogen. Men moet 2 maal per week behandeld worden gedurende een 12 tot 18 maanden. Wanneer de psoralenen of de khellin via de mond ingenomen worden, maken ze ook de ogen gevoeliger voor het ultraviolet van het zonlicht. Deze moeten bijgevolg met een speciale zonnebril beschermd worden, vooral tijdens

Walter OM Faché de eerste dag na de behandeling, maar ook nadien doet men er goed aan een zonnebril te dragen. De behandeling via de mond wordt afgeraden voor bepaalde groepen, zoals voor kinderen jonger dan 12 jaar, voor zwangere of zogende vrouwen.

De efficiëntie van khellin Uit een recente studie (7) blijkt dat het lokaal gebruik van khellin veiliger werkt dan psoralenen. Aan het onderzoek namen 33 patiënten deel. Het was de bedoeling de efficiëntie van het topisch khellingebruik te vergelijken met de klassieke, maar meer toxische psoralenen. Men keek vooral naar de repigmentatiegraad, de duur van de behandeling en de neveneffecten. De repigmentatie met khellin en UVA duurde langer, maar er waren geen neveneffecten. De repigmentatie verliep vlotter naarmate de patiënten jonger waren. De groep die met psoralenen werd behandeld had wel last van roodheid, jeuk en maagdarmklachten. De studie toont aan dat khellin + UVA wel degelijk in staat is vitiligopatiënten met succes te behandelen. De duur van de behandeling is enkel langer – maar veel veiliger - dan bij het gebruik van psoralenen.

Om het verband tussen spijsverteringsproblemen en vitiligo beter te begrijpen is volgende verklaring belangrijk (8). Een tekort aan waterstofchloride en verteringsenzymen resulteert in een auto immuun aanval van lymfocyten op de melanocyten (de pigmentvormende huidcellen die donker kleuren onder invloed van UV- en zonlicht). De melanocyten worden vernietigd en er ontstaat een tekort aan huidpigmentatie. Ruim 80% van alle lymfeknopen (immuniteit) in het lichaam staat in verbinding met het spijsverteringssysteem. De darmflora werkt nauw samen met de plaques van Peyer (lymfeknopen) in de dunne darm. Samen werken zij aan de natuurlijke afweer van het lichaam en zijn zij verantwoordelijk voor 70 - 80% van het weerstandsvermogen van de mens. Een disfunctie hiervan heeft gevolgen voor het bloed, de lever en de uitscheidingsorganen, waaronder de darm zelf, de nieren en de huid. Daarom is het van het grootste belang om het spijsverteringsproces optimaal te laten verlopen. Enkel op die manier kan het aantal immunostimulatoire moleculen in de plaques van Peyer beperkt worden zodat destructieve immuunreacties uitblijven

Ginkgo Biloba regelt het

Het verband tussen een

immuunsysteem en

gebrekkige spijs-

remt de oxidatieve

vertering en vitiligo (8)

stress bij Vitiligo

Studies uit de jaren veertig laten uitschijnen dat vitiligo in verband kan gebracht worden met spijsverteringsproblemen, en meer specifiek met een relatieve verlaging van de concentratie waterstofchloride (zoutzuur). Men kan de spijsvertering stimuleren met gentiaan (Gentiana lutea). Dit kruid is bitter voor de smaakreceptoren, maar alkalisch voor de maag, waardoor er meer maagzuur en verteringsenzymen worden geproduceerd. Op deze wijze kan het tekort aan waterstofchloride geneutraliseerd worden. Een aperitiefje van Gentiaan kan best.

(9,10,11,12,13,14,15) Oxidatieve stress speelt volgens enkele studies een belangrijke rol in de pathogenese van vitiligo. Ginkgo Biloba extract beschikt over antioxidatieve en tevens immuunregelende eigenschappen.

Dubbelblind placebo gecontroleerd klinisch onderzoek In een dubbelblind placebo gecontroleerd klinisch onderzoek dat zes maanden duurde, werd de

85

HOOFDARTIKEL ORTHOMOLECULAIR effectiviteit van Ginkgo Biloba extract nagegaan bij 47 mensen met beperkte en zich traag verspreidende vitiligoklachten. De onderzoekers hadden vooral aandacht voor de progressie van de ziekte en de repigmentatie. De definitie van een beperkte en zich traag verspreidende vitiligo betekent dat de patiënt niet meer dan drie pigmentloze vlekken heeft die ieder maximaal 10 cm2 groot zijn. Het aantal deelnemers werd onderverdeeld in twee groepen. Groep A kreeg driemaal per dag 40 milligram Ginkgo Biloba extract. Groep B nam een placebopreparaat in. De patiënten die het Ginkgo Biloba extract innamen zagen geen progressie meer van de vitiligo. Bij 10 van de 23 (43%) mensen in groep A werd een volledige repigmentatie waargenomen. Ginkgo Biloba veroorzaakte bij niemand ongewenste nevenverschijnselen.

Ginkgo Biloba lijkt – op basis van deze studie – een eenvoudige, veilige en vrij efficiënte therapie te zijn om de progressie van beginnende vitiligo tegen te gaan.

De werking van Ginkgo Biloba Extracten van de Ginkgo Biloba beschikken over anti-inflammatoire, immuunregulerende en antioxidatieve eigenschappen. Ginkgo Biloba werd klinisch getest op verschillende ziektebeelden waaronder, cardiovasculaire, neurologische, endocriene en immuniteitsproblemen. Ginkgo Biloba extracten beschikken over beschermende eigenschappen tegen oxidatieve letsels. Ginkgo Biloba bevat unieke polifenolen zoals terpenoïden, flavonoïden en flavonol glycosiden. Ginkgo Biloba vermindert dankzij deze stoffen de oxidatieve stress in de macrofagen en de endotheel-

Walter OM Faché cellen. Verschillende wetenschappers hebben aangetoond (zie referenties) dat oxidatieve stress betrokken is in de pathogenese van vitiligo. De oxidatieve stress zorgt er voor dat er in de epidermis van vitiligopatiënten een extreem lage catalase activiteit is. Het Catalase enzym neutraliseert waterstofperoxide door het om te zetten in water en zuurstof. Waterstofperoxide is een afvalproduct van de celstofwisseling en is meestal ook de voorloper van vrije radicalen of negatief reagerende vormen van zuurstof, die o.a. het DNA in de cel kunnen beschadigen. Deze celbeschadiging leidt tot de productie van nog meer vrije radicalen waardoor een destructieve kettingreactie op gang wordt gebracht. Ginkgo Biloba stimuleert de catalase activiteit terug.

Referenties 1. Siddiqui A, et al. 1994. Dermatology; 188 (3): 215-18. 2. Antoniou C, et al. 1989. International J of Dermatogy; 28 (8): 545-47. 3. Ortel B, Tanew A, Honigsmann H, Treatment of vitiligo with khellin and ultraviolet A. J. Am. Acad. Dermatology 18(4 Pt 1): 693-701, 1988) 4. Duschet P, Schwarz T, Pusch M, Gschnait F. Marked increase of liver transaminases after khellin and UVA-therapy. J. Am. Acad. Dermatology 21 (3 Pt 1): 592-4, 1989 5. Jung EG, Fingerhut W, Pseudo allergic reaction from khellin in photochemotherapy of vitiligo: a case report. Photodermatol. 5 (5): 235-6, 1988 6. Abdel-Fattah A et al. An approach to the treatment of vitiligo by khellin. Dermatologica 165 (2):136-40, 1982 7. Valkova S, Trashlieva M, Christova P. Treatment of vitiligo with local khellin and UVA: comparison with systemic PUVA. Clin Exp Dermatol. 2004 Mar;29(2):1804. 8. Alan M. Dattner. From medical herbalism to phytotherapy in dermatology: back to the future.Dermatologic Therapy, Vol. 16, 2003, 106–113 9. Passi S, Grandinetti M, Maggio F et al. Epidermal oxidative stress in vitiligo. Pigment Cell Res 1998; 11: 81–5. 10. Chung KF, Dent G, McCusker M et al. Effect of ginkgolide mixture in antagonizing skin and platelet responses to plateletactivating factor in man. Lancet 1987; i: 248–51. 11. Kim SJ, Lim MH, Won YH. Effects of flavonoids of Ginkgo biloba on proliferation of human skin fibroblast. Skin Pharmacol 1997; 10: 200–5. 12. Rong Y, Geng Z, Lau BH. Ginkgo biloba attenuates oxidative stress in macrophages and endothelial cells. Free Radic Biol Med 1996; 20: 121–7. 13. Scholtyssek H, Damerau W, Wessel R, Schimke J. Antioxidative activity of ginkgolides against superoxide in an aprotic environment. Chem Biol Interact 1997; 106: 183–90. 14. Schallreuter KU, Wood JM, Berger J. Low catalase level in the epidermis of patients with vitiligo. J Invest Dermatol 1991; 97: 1081–5. 15. D. Parsad et al. Effectiveness of Ginkgo biloba in treating vitiligo. Clinical and Experimental Dermatology, 28, 285–287, 2003

Fig 3: Ginkgo Biloba bezit immuunregulerende en antioxidatieve eigenschappen.

86


VOEDINGSTEKORTEN BIJ HUIDZIEKTEN

DE

Dirk Bogaert

HUID, SPIEGEL VAN GEZONDHEID OF ZIEKTE

H

et gezegde ‘je bent wat je eet’ is alombekend. Voeding speelt een cruciale rol in het totale gezondheidsbeeld van ieder mens. Hetzelfde geldt – althans voor een groot deel – in de bewering dat de huid de spiegel is van gezondheid of ziekte. Neem bijvoorbeeld het geval van een voedselovergevoeligheid die zich kan manifesteren in de vorm van een vervelende huiduitslag. Daarnaast kunnen ook voedingstekorten duidelijk zichtbare tekenen geven zoals bleek zien en broze nagels. Hetzelfde geldt voor acné en psoriasis. Voedselovergevoeligheid Urticaria (een jeukende huiduitslag) en atopisch eczeem (vooral bij zeer jonge kinderen) kunnen naast andere symptomen zoals diarree, buikpijn, misselijkheid, angio-oedeem en ademhalingsmoeilijkheden het gevolg zijn van een voedselovergevoeligheid. Verschillende voedingsmiddelen kunnen hiervoor verantwoordelijk zijn. De diagnose van een voedselovergevoeligheid is daarom ook zeer moeilijk. Bij vermoeden van een voedselovergevoeligheid kan men naast een anamnese ook gebruik maken van een RASTtest (een specifieke IgE-bepaling), een scratch-(huid)test of een priktest. Dergelijke testen zijn echter evenmin voor 100% betrouwbaar. De meest betrouwbare diagnostische test is eliminatie, provocatie en reëliminatie. Het is belangrijk om bij het stellen van de diagnose zorgvuldig te werk te gaan, zeker ook bij zuigelingen en peuters. Verkeerde eliminatiediëten kunnen leiden tot een éénzijdige voeding en daarmee tot vertraagde groei. Zodra het allergeen gekend is, is een totale eliminatie van het allergeen uiteraard de beste behandeling. Hierbij moet er echter steeds op worden toegezien dat het te mijden, maar mogelijk essentiële voedingsbestanddeel wordt vervangen door een equivalente stof om op korte of lange termijn belangrijke voedingsdeficiënties te voorkomen.

Tekort aan ijzer Het lichaam van een volwassen vrouw bevat 2 tot 2,5 g ijzer, dat van een volwassen man 3 tot 3,5


g. IJzer is vooral gelokaliseerd in het bloed (± 60%), de milt, de lever en het beenmerg. Ongeveer 5% bevindt zich in de spieren. Tot de voornaamste functies van ijzer behoren het zuurstoftransport en het onderhoud van de celfuncties. We verliezen vooral ijzer via urine, bloed (maandstonden bij de vrouw), zweet en de afschilferende huid. De voedingsaanbevelingen zijn zo opgesteld dat zij, rekening houdend met de biologische beschikbaarheid van ijzer uit de voeding, voldoende zijn om het dagelijkse verlies aan ijzer (± 1 mg per dag tot 1,4 mg per dag voor een menstruerende vrouw) te compenseren. Behalve via vermoeidheid, hoofdpijn en hartkloppingen, manifesteert een ijzertekort zich duidelijk via een bleke huid, een ontsteking van de tong (glossitis) en de lippen (cheilitis), haarverlies en broze nagels die holvormig worden. Doordat het bloed bleker wordt, bleken ook de huidskleur en de kleur van de tong op. Vooral aan de binnenkant van de oogleden is deze bleekheid goed te zien. Goede bronnen van ijzer zijn vlees, vis, gevogelte, broccoli, bloemkool, pompoen, tomaten, citrusvruchten en graanproducten. Vitamine C bevordert de ijzeropname.

groei, een verminderde afweer tegen infecties en nachtblindheid. Mensen die een intraveneuze behandeling krijgen met preparaten zonder zink krijgen reeds na enkele weken een soort van eczeem in het gelaat en op de hoofdhuid. Dit verdwijnt meestal snel na het nemen van zinkpreparaten. Zink bevordert onder meer ook de wondgenezing. Personen met uitgebreide brandwonden hebben in het algemeen lage zinkspiegels in het bloed. Zodra zink wordt toegediend, is er een snellere wondgenezing. Sommige vormen van haaruitval, nagelverandering en nagelvalontsteking kunnen mede het gevolg zijn van een zinktekort. Recente studies laten ten slotte een verbetering zien van “acne vulgaris” (acne die onder invloed van hormonale veranderingen tijdens de puberteit ontstaat) na toediening van zinksupplementen (1). Goede bronnen van zink zijn vlees en vooral rood vlees, gevogelte,

zuivelproducten, schaal- en schelpdieren, eieren, volkerenproducten en peulvruchten. Zinktekort komt vooral voor bij bevolkingsgroepen die een weinig gevarieerde voeding gebruiken die bovendien arm is aan eiwitten van dierlijke oorsprong.

Acne en voeding Acne is een erfelijke huidaandoening waarbij de talgkliertjes verstopt raken. Hierdoor gaan zij ontsteken waarna het typische beeld van acne ontstaat. De geslachtshormonen spelen hierin een belangrijke rol. Vandaar vooral de opstoten tijdens de puberteit. Tussen het ontstaan van een ‘mee-eter’ en een ontstekingsletsel verlopen verschillende maanden. Dit betekent dat men door vandaag bijvoorbeeld chocolade te eten, morgen niet plots meer acne kan hebben. Er bestaat trouwens geen enkel wetenschappelijk bewijs dat chocolade acné verergert. Een Amerikaanse interventiestudie (2) die in 1981 werd uitgevoerd weerlegt trouwens dit

Tekort aan zink Zink is zoals andere mineralen levensnoodzakelijk. Het is betrokken bij diverse processen in het lichaam, bijvoorbeeld ook in de vernieuwing van weefsel. Een tekort uit zich in afwijkingen van de huid, de slijmvliezen en het skelet, een veranderde smaaken reukzin, het achterblijven in geslachtelijke ontwikkeling en

Fig 1: Er is geen wetenschappelijk bewijs dat chocolade acné verergert

87

VOEDINGSTEKORTEN BIJ HUIDZIEKTEN verband. Een groep acnépatiënten werd gevraagd gedurende lange tijd dagelijks een reep chocolade te eten. Wanneer het effect werd vergeleken met het effect bij een controlegroep die geen chocolade mocht eten, was er bij de chocoladegroep geen verergering van de acne te bespeuren in vergelijking met de controlegroep. Hiermee is niet gezegd dat ons eet- en leefpatroon absoluut geen invloed zou hebben op acné. We hebben in vergelijking met vroeger een erg rijke voeding en veel licht (dankzij de elektriciteit) ter beschikking waardoor we in het algemeen groter worden, zwaarder wegen, vroeger geslachtsrijp zijn en zo indirect ook sneller en meer last kunnen hebben van acné. Huidziekten bij pubers komen zeer frequent voor omdat ze in het algemeen vaak een voorkeur hebben voor alles wat vet, zout of zoet is. Indien men individueel kleine acné opstoten vaststelt na het eten van vetrijk voedsel, kan hierop worden gelet. Een individuele ervaring verantwoordt echter nog geen dieet bij alle acnépatiënten zolang dit onvoldoende wetenschappelijk is aangetoond of onderbouwd (3,4,5). Verschillende klinische studies hebben ten slotte gunstige effecten aangetoond van retinoïden, een groep chemische verbindingen waaronder vitamine A en enkele daaraan verwante stoffen met een vergelijkbare structuur en biologische activiteit, op verschillende huidziekten waaronder ook acné (12). Dergelijke behandelingen mogen echter alleen onder begeleiding van een arts plaatsvinden omdat er bij de benodigde dosissen nevenverschijnselen kunnen optreden.

Psoriasis en voeding Psoriasis is een erfelijke huidaandoening die zich manifesteert in de vorm van rode schilferende vlekken, meestal op ellebogen, knieën, het onderste gedeelte van de rug en de schedelhuid. Onder invloed van bepaalde medicijnen of in geval van ziekte (bijvoorbeeld keelontsteking) zijn acute

88

aanvallen mogelijk. Psoriasis is ofwel zeer stabiel ofwel wisselvallig met een open afgaand verloop. Vooral patiënten met deze laatste vorm zijn voortdurend op zoek naar oorzaken en alternatieve behandelingen. Van sommige stoffen is geweten dat ze bij bepaalde patiënten een verslechtering teweegbrengen. Alcohol is hiervan een voorbeeld. Hoewel er al verschillende voedingsinterventies als therapie zijn beschreven, is er tot nu toe nog nooit één weerhouden na meer onderzoek. Er is het Bircher Benner-rauwkost-dieet, het Moermandieet, het vis- of maïskiemoliedieet en het kalkoendieet. Voor de snelle deling van de huid zoals bij psoriasis zijn veel aminozuren, waaronder ook tryptofaan, nodig. Kalkoen werd hiervoor uitgeprobeerd bij psoriasis met de bedoeling een tekort aan tryptofaan te creëren. Bij sommige patiënten leek dit te werken. Bij veel meer anderen lukte het dieet niet (6,7,8).

Voeding voor een zachte, stralende huid Iedereen wil er graag zo lang mogelijk jong en fit uitzien. Een zachte, egale en stralende huid hoort daarbij. Een gezonde en gevarieerde voeding met bijzondere aandacht voor groenten en fruit kan hiertoe bijdragen (9,10). De huid is zoals de lever en het hart een orgaan dat nood heeft aan tal van voedingsstoffen in een goede verhouding voor een optimale ontwikkeling en een gedegen onderhoud. Tekorten of wanverhoudingen leiden tot mankementen die zich mogelijk ook aan de buitenkant laten opmerken. De eerder beschreven uiterlijke kenmerken van een ijzer- en zinktekort illustreren dit.

Dirk Bogaert Strenge diëten vergroten de kans op belangrijke voedingstekorten. Het resultaat is dan misschien een slank lichaam maar vaak ook een doffe, vale en kwetsbare huid. Een algemeen voedingstekort uit zich bovendien in vermoeidheid en futloosheid, wat de uitstraling niet bevordert. Voldoende water drinken hydrateert het lichaam en dus ook de huid en ontdoet Fig 3: In vis zit veel omega-3 die mensen beschermt tegen de het lichaam gemakkelijker van (gedeeltelijk) schadelijke effecten van de zon overtollige afvalstoffen. Groenten en fruit zijn rijk aan antioxidan- dering van de huid (rimpelvorten die onder meer ook de huid ming). Zonnebrandcrèmes bieden beschermen tegen vrije radicalen. bescherming tegen de schadelijke Kortom, een evenwichtige en effecten van ultraviolette straling. gevarieerde voeding is de beste en De bescherming is echter maar goedkoopste manier om genoeg doeltreffend wanneer de crème van alle voedingsstoffen binnen te gelijkmatig en frequent wordt aankrijgen en in conditie te blijven. gebracht. Het gezicht en de hanDe aanbevelingen zoals weergege- den, waar het meest huidkanker ven in de voedingsdriehoek Faché wordt vastgesteld, zijn vaak onvolzijn erop berekend dat ze alles in doende behandeld. Wanneer het voldoende mate aanbrengen (13). bewolkt is, wordt de bescherming bovendien gemakkelijk over het Vitaminen en cosmetica hoofd gezien. Een systematische aanbreng van fotobeschermende In huidcrèmes, shampoo en der- stoffen via de voeding zou de huid gelijke zitten vaak vitaminen zoals bijkomend kunnen beschermen vitamine A, beta-caroteen, vita- tegen de schadelijke invloeden mine B5, B9 en E. Van al deze van UV-straling. Veelbelovende vitaminen wordt beweerd dat zij stoffen in dit kader zijn de omegaop de een of andere manier zor- 3 vetzuren (vooral EPA zoals in gen voor gezonde haren of een vis) en het antioxidant vitamine gezonde huid. De samenstellers E (11). beweren dat deze vitaminen via de huid of het haar worden opge- Referenties Favier A. Current aspects about the role of zinc nomen en zo plaatselijk inwerken. 1. in nutrition. Rev Prat 1993; 43(2): 146-52 De huid vormt echter zo’n sterke 2. Rasmussen JE. Diet and acne. Int J Dermatol 1977; 16(6): 488-92 barrière tegen externe stoffen dat 3. Tan JK, Vasey K, Fung KY. Beliefs and alleen uit zeer hoog gedoseerde perceptions of patients with acne. J am Acad Dermatol 2001; 44(3): 439-45 medicinale crèmes vitaminen het 4. Kligman AM. Pathogenesis of acne vulgaris. lichaam kunnen binnendringen. Mod Probl Paediatr 1975;17 Deze crèmes zijn alleen op dok- 5. Glickman FS, Silvers SH. Dietary factors in acne vulgaris. Arch Dermatol 1972;106 (1): tersvoorschrift te verkrijgen. In de 129 gewone cosmetica zitten te weinig 6. Chalmers RJ, Kirby B. Gluten and psoriasis. Br Dermatol 2000;142(1):5-7,153-73 werkzame stoffen om bijzondere 7. JNaldi L, Parazzini F, Peli L, Chatenoud L, effecten te hebben. De vitaminen Cainelli T. Dietary factors and the risk of psoriasis. Results of an Italian case-control study. moeten via de voeding in het Br J Dermatol 1996; 134(1):101-6 lichaam worden opgenomen (14). 8. Finzi AF. Update on nutrition and psoriasis.

Voeding tegen zonnebrand

Fig 2: Een stevige portie fruit is de beste garantie voor een stralende huid

Nederlands onderzoek heeft aangetoond in welke mate voeding bescherming kan bieden tegen de inwerking van de zon (ultraviolet licht) op de huid en in het bijzonder tegen het ontstaan van huidkanker en de verou-

Int J Dermatol 1994; 33(7): 523 9. Purba MB et al. Skin wrinkling: can food make a difference? J Am Coll Nutr 2001; 20 (1): 71-80 10. TNO Nutrition and Food Research. Skin care and condition: can food make a difference? Leads in Life Sciences 2001; 11: 8-9 11. www.voeding.tno.nl/uv 12. Futoryan T., Gilchrest BA. Retinoids and the skin. Nutrition Reviews 1994, 52 (9) : 299310 13. Faché Walter OM. Orthomoleculaire dermatologie Blok H. Nutritionele orthomoleculaire Geneeskunde VIOW Publi Media Laarne 2005 14. Een gezonde kijk op vitamines en mineralen. Voedingscentrum (NL), 1997. ISBN 90 5177 034 0


PSORIASIS

Walter OM Faché en Dirk Bogaert

PSORIASIS ORTHOMOLECULAIR BEHANDELEN?

W

at is psoriasis?Psoriasis is een huidaandoening die zich manifesteert door rode, ruwaanvoelende plekken, bedekt met witte schilfers. In een psoriasisletsel verloopt de celdeling in de groeilaag van de opperhuid vijf- tot achtmaal sneller dan normaal. Het is een chronische ziekte waarvan het verloop onvoorspelbaar is. Uitlokkende factoren voor psoriasis zijn: kwetsuren, ongunstig klimaat, bepaalde medicijnen, een infectie, en stress... behaarde hoofdhuid, knieën en ellebogen voor veel patiënten gepaard gaande met (soms hevige) jeuk ◆ De psoriasis inversa of ‘omge-

◆

◆

Fig 1: Psoriasis vulgaris

De vatbaarheid voor psoriasis wordt in sterke mate genetisch bepaald: in 50% van de gevallen is sprake van een familiegeschiedenis. Van de psoriasis patiënten heeft 36% op zijn minst één levend familielid die ook aan de ziekte lijdt. De ziekte manifesteert zich meestal aan het eind van de tienerjaren of later, maar in 2% van de gevallen ontstaat de aandoening voor het tweede levensjaar. De scherp afgebakende helderrode plekken, bedekt met zilverachtige schilfers die in sommige gevallen pijnlijk zijn of op zijn minst jeuk veroorzaken, vormen een aanzienlijke belasting voor de psoriasispatiënt, maar voor de meeste zijn deze laesies toch vooral een cosmetisch probleem. De delen van het lichaam die meestal worden aangedaan, zijn de schedel, de knieën en de ellebogen, maar de ziekte manifesteert zich ook vaak aan de achterkant van armen en benen, aan de borst, de buik, de


voetzolen en de handpalmen. In principe kan psoriasis op elke plek van het lichaam voorkomen en het wordt vaak waargenomen op die delen van het lichaam, waar sprake is van herhaaldelijk letsel of verwonding. De kern van het probleem betreft een afwijking van de huidcellen zelf, maar de aanleiding voor het ontstaan van de aandoening is vaak een infectie, letsel of een periode van stress. Ook sommige medicijnen die worden voorgeschreven bij hypertensie (bètablokkers), manische depressie (lithium) en artritis (bij behandeling met NSAID’s) kunnen de aandoening verergeren. Psoriasis wordt beschouwd als een klassiek voorbeeld van een hyperproliferatieve aandoening. De snelheid waarmee de buitenste huidlaag zich vernieuwt is vele malen hoger dan in gezonde huid. Bij een normale conditie van de huid doen nieuwe huidcellen, die voortdurend diep in de epidermis

worden gevormd, er 28 dagen over om het oppervlak te bereiken. Bij psoriasis patiënten neemt dit proces slechts enkele dagen in beslag. Deze abnormale productiesnelheid ligt zo hoog dat de cellen niet kunnen worden afgestoten, zoals bij een gezonde huid. De karakteristieke zilverachtige schilfers zijn het gevolg van deze snelle opeenstapeling. Uit onderzoek is gebleken dat zelfs in de ogenschijnlijk niet aangedane delen van de huid de celproliferatie tot tweeëneenhalf maal hoger kan liggen dan bij mensen met een gezonde huid.

Soorten psoriasis Psoriasis vulgaris is de meest voorkomende vorm. De huidziekte wordt gekenmerkt door scherp begrensde letsels, dieprode kleur en zilverachtige schilfers, vaak symmetrisch voorkomend. De voorkeursplaatsen zijn: de

◆

◆

◆

keerde’ psoriasis. De voorkeursplaatsen zijn hier: lichaamsplooien, oksels, streek rond de navel, de lies . Dit is een psoriasis meestal zonder schilfers. Nagelpsoriasis vertoont soms het olievlekfenomeen (net of een druppel olie onder de nagelplaat zit). Psoriasis guttata Deze vorm wordt gekenmerkt door talrijke, kleine, ronde en roodroze vlekjes op de romp en de ledematen. Psoriasis guttata treedt nogal eens op bij kinderen na een keelontsteking of na een koortsaanval. Psoriasis erytrodermie Bij deze vorm wordt het hele huidoppervlak aangetast (psoriasis universalis). Opname in het ziekenhuis is hier soms vereist. Psoriasis pustulosa Is soms veralgemeend, soms lokaal op handen en voeten met vocht gevulde pustels. Psoriasis arthropatica Dit is een vorm van psoriasis waarbij zich gewrichtsproblemen voordoen.

Psoriasisbehandelingen De reguliere geneeskunde maakt gebruik van cortisoncrèmes en lotions, maar ook koolteer preparaten en zalfjes om de schilfers te verwijderen en te verzachten, worden op uitgebreide schaal toegepast. Natuurgeneeskundigen wijzen het

89

PSORIASIS gebruik van steroïden zowel voor inwendig als uitwendig gebruik bij de behandeling van psoriasis af, vanwege de effecten die het langdurig gebruik van dergelijke middelen heeft op het immuunsysteem en op de gezondheid en stevigheid van de huid. Bovendien kan de huid afhankelijk worden van het gebruik van deze medicijnen. Zij zullen daarom eerder kiezen voor holistische behandeling als aanvulling op het identificeren van zoveel mogelijk secundaire factoren en het elimineren daarvan. Een aantal factoren lijkt een oorzakelijke rol te spelen bij psoriasis; slechte eiwitvertering, overmatige consumptie van dierlijke vetten, verminderde leverfunctie, en darmtoxemie. Verder zal een natuurgeneeskundige ook willen kijken naar de mate van stress, eventuele psychologische of emotionele aspecten en de milieubelasting bij hun patiënt. De medicatie bij psoriasis bestrijdt de gevolgen en niet de ziekte zelf. Geen enkele behandeling kan dus blijvende genezing garanderen. Verder wijzen wij erop dat medicatie die bij de ene persoon goed werkt bij een andere misschien geen enkel resultaat zal geven. Aangezien alcohol de leverfunctie kan aantasten door een verhoogde opname van toxische stoffen uit het darmkanaal, is het absoluut noodzakelijk dat psoriasis patiënten het gebruik van alcohol vermijden.

Walter OM Faché en Dirk Bogaert ring is echter de beste verzekering dat de vorming van polyaminen niet plaatsvindt. Het gebruik van supplementen als zoutzuur (in de vorm van betaïne HCI), is essentieel voor de spijsvertering aangezien het geconsumeerd voedsel steriliseert en zuur maakt en de krachtige protease pepsine activeert. Betaïne HCl stimuleren ook de pancreatine-enzymen die, ingenomen voor een maaltijd, een goede eiwitvertering bevorderen.

Darm toxemie Bij darmtoxemie is sprake van de aanwezigheid van een ongunstige bacterie in de darmen die de darmwand kan penetreren en kan zorgen voor een verhoogd niveau van cGMP-(cyclisch guanosinemonofosfaat. Dit verhoogt de celproliferatie in de huidcellen. Een gezonde darm, bevolkt door gunstige bacteriën, is in het algemeen een belangrijke factor voor het behoud van een goede gezond-

heid en vooral psoriasis patiënten moeten zorgen voor een vezelrijk dieet om zich te kunnen verzekeren van een goede intestinale gezondheid. Het kan noodzakelijk zijn om eerst de darm te reinigen indien deze toxisch is geworden door een opeenhoping van slakken en/of gestagneerde feces. Door het darmkanaal opnieuw te bevolken met gunstige bacteriën kunnen ongunstige bacteriën niet de overhand krijgen. Veel mensen hebben hun gezondheid en conditie met sprongen vooruit zien gaan als gevolg van een eenvoudig maar effectief darmreinigingsprogramma. (zie het thema dossier detoxificatie in Orthofyto 56 )

Verminderde leverfunctie Psoriasis patiënten kunnen veel baat hebben bij het verbeteren van een verminderde leverfunctie. Wanneer de lever niet goed

functioneert, is deze niet in staat om een van haar meest fundamentele taken uit te voeren, namelijk het filteren en ontgiften van het bloed. Als toxische stoffen zich gaan ophopen in de bloedbaan zullen de psoriasis klachten verergeren. Aangezien alcohol de leverfunctie kan aantasten door een verhoogde opname van toxische stoffen uit het darmkanaal, is het absoluut noodzakelijk dat psoriasis patiënten het gebruik van alcohol vermijden. Silymarine, een extract van de Mariadistel, is een geweldig levertonicum dat helpt bij het herstellen van levercellen en het verminderen van ontstekingen. Het is ook van groot belang om voldoende van omega-3 vetzuren (EPA en DHA) en van het omega-6 vetzuur GLA (gammalinoleenzuur) te gebruiken. Deze vetzuren hebben een remmende werking op ontstekingsreacties en bevorderen de conditie van het huidweefsel.

Slechte eiwitvertering Bij een slechte eiwitvertering worden aminozuren (de bouwstenen van eiwitten) niet goed geabsorbeerd in de darmen en door darmbacteriën omgezet in toxische polyaminen. Deze giftige bestanddelen, waarvan verhoogde waarden zijn vastgesteld bij psoriasis patiënten, remmen de vorming van cAMP (cyclisch adenosinemonofosfaat), dat van nature de celproliferatie vermindert. Het gebruik van vitamine A en Hydrastis canadensis-extract kan zinvol zijn bij de behandeling van psoriasis, aangezien beide stoffen de vorming van polyaminen tegengaan. Een goede eiwitverte-

90

Fig 2: Mariadistel is essentieel voor een gezonde lever


PSORIASIS Stress Stress is vaak een aanleiding voor het ontstaan van psoriasis en deze aandoening manifesteert zich dan ook in eerste instantie dikwijls rond een kleine verwonding. Bij een hoog percentage (meer dan 36%) van de patiënten openbaarde zich de eerste aanval van psoriasis na een periode vol spanning of een zeer emotionele periode in hun leven. Vaak blijkt bij deze patiënten dat een vermindering van de stress gepaard gaat met een afname van de psoriasis klachten. Voedingssupplementen die een gunstige invloed op stress hebben, zijn onder meer tryptofaan (verhoogt de stressbeheersing door bevordering van de serotonineproductie). Er zijn ook enkele gevallen bekend waarbij de toestand van de patiënt verbeterde na het ondergaan van hypnotherapie en biofeedback om stress te verminderen.

Voeding en supplementen Een vezelrijk voedingpatroon kan een nuttig hulpmiddel zijn. Bij psoriasis is sprake van grote hoeveelheden circulerende endotoxines en bij een vezelarm voedingspatroon worden verhoogde waarden van endotoxines producerende bacteriën waargenomen. Ook van een voedingspatroon op basis van natuurvoeding en weinig of geen dierlijk vet, eiwit en zuivelproducten, in combinatie met het vermijden van alle vormen van junkfood mag een gunstig effect worden verwacht. Verder is het van groot belang om voldoende van omega-3 vet-

Fig 3: Omega-3 supplementen verzachten de klachten van Psoriasislijders


Walter OM Faché en Dirk Bogaert zuren (EPA en DHA) en van het omega-6 vetzuur GLA (gammalinoleenzuur) te gebruiken. Deze vetzuren hebben een remmende werking op ontstekingsreacties en bevorderen de conditie van het huidweefsel. Linoleenzuur speelt een belangrijke rol bij het handhaven van de integriteit van de opperhuid door invloed uit te oefenen op de samenhang van de hoornlaag en door het voorkomen van transepidermaal waterverlies. Stofwisselingsproducten van het essentiële vetzuur arachidonzuur, zoals leukotriëne B4, zijn echter belangrijke veroorzakers van vele ontstekingsreacties in de huid die meewerken aan het ontstaan van huidaandoeningen, zoals psoriasis. Abnormale waarden van essentiële vetzuren in plasma en vetweefsel zijn kenmerkend voor psoriasis patiënten. Voedingsmiddelen rijk aan essentiële vetzuren, zoals (koudwater) vis heeft een tweeledig nut: vis is een uitstekende bron van gemakkelijk te verteren eiwit en rijk aan essentiële vetzuren, maar bovendien een leverancier van visoliën ook verkrijgbaar als voedingssupplement, waarvan in klinische studies is aangetoond dat ze psoriasis klachten duidelijk kunnen verminderen.

Een te lage inname van Omega3 vetten kan lijden tot: Eczeem, droge huid, roos, langzaam helen van wonden, zachte nagels, broze nagels, allergieën, gescheurde huid op hielen en vingertoppen

Andere voedingssupplementen die van nut kunnen zijn bij psoriasisklachten zijn onder andere zink, vitamine C, natuurlijk carotenoïden complex, selenium en vitamine E. Zink is een ontstekingsremmer en heeft een gunstige invloed op de huidstofwisseling. Bovendien kan dit mineraal helpen om de koper/zinkratio in serum weer in evenwicht te brengen, aangezien deze ratio bij psoriasis patiënten vaak ontregeld is. Vitamine C verbetert de huidstofwisseling, evenals het natuurlijk carotenoïden complex (met o.a. bètacaroteen) dat bovendien helpt bij het herstel van huidbeschadigingen. Selenium en vitamine E

zijn van belang voor het handhaven van de glutathion peroxidase waarden (ter bescherming van onverzadigde vetzuren in de huid tegen oxidatie). Van het kruid sarsaparilla is bekend dat het effectief kan zijn bij de behandeling van psoriasis. Het belangrijkste werkingsmechanisme ervan ligt in het binden van bacteriële toxines, die na passage door de darmwand in het bloed terechtkomen. Het werkt verzachtend en vermindert overmatig slijm. In verschillende studies zijn de gunstige effecten van vasten bij inflammatoire aandoeningen onderzocht. De waargenomen verbetering bij psoriasis patiënten is waarschijnlijk het gevolg van een afname van toxines in de darm, aangezien deze bij vasten als het ware worden ‘opgebrand’. Een dag lang vasten is gunstig voor de algehele gezondheid, maar om een verbetering te realiseren bij een ernstig geval van psoriasis zou een vastenperiode van drie dagen noodzakelijk zijn. Het spreekt vanzelf dat een dergelijke vastenperiode uitsluitend op advies en onder begeleiding van een gekwalificeerd orthomoleculair arts dient te gebeuren. Veel psoriasispatiënten hebben ervaren dat hun klachten verminderen onder invloed van zonlicht en sommigen boeken om die reden uitsluitend nog vakantiereizen naar zonnige oorden. Er zijn echter ook enkele soorten psoriasis die juist verergeren bij blootstelling aan zonlicht. Voor diverse patiënten blijken de zouten in de Dode Zee, die rijk zijn aan magnesium, kalium en broom, bijzonder heilzaam en vanuit de hele wereld reizen mensen af naar deze zee om hulp te zoeken voor hun aandoening.

Voornaamste orthomoleculaire supplementen voor psoriasispatiënten ◆

Gebruik 3 maal per dag 1 tablet Multi-vitaminen/mineralenpreparaat om de relatieve tekorten aan te vullen

◆

Vergeet niet dat vitamine C als calcium/magnesium ascorbaat (3 maal per dag 1 tablet 500 mg met bioflavonoïden de huidcelstofwisseling verbetert

◆

Natuurlijk carotenoïdencomplex 40 mg , één capsule per dag (elementair) verbetert de huidcelstofwisseling en helpt bij herstel van huidbeschadigingen

◆

Vitamine E-complex 1000 IE , 1 capsule per dag, beschermt vetzuren en hormonen in de huid tegen oxidatie

◆

Visolie concentraat met minimaal 550 mg EPA/DHA, 3 capsules per etmaal remt ontstekingsreacties en bevordert de conditie van het huidweefsel

◆

Foliumzuur 5 mg één capsule per dag bevordert de vernieuwing van huidcellen

◆

Nutritioneel antioxidant complex één capsule per dag beschermt onverzadigde vetzuren in de huid

◆

Zink-citraat 50 mg (elementair zink) één capsule per dag verbetert huidcelstofwisseling

Basisvoeding ➤ Matigheid met dierlijk eiwit is een ‘must’. ➤ Gebruik voldoende meervoudig onverzadigde vetzuren. ➤ Elimineer lichaamsvreemde stoffen uit de voeding. Dit geldt zeker voor geur-, kleur-, bewaar- en smaakstoffen.

Referenties 1. Haider AS, Duculan J, Whynot JA, Krueger JG. Increased JunB mRNA and Protein Expression in Psoriasis Vulgaris Lesions. J Invest Dermatol. 2006 Feb 9 2. Humbert P, Pelletier F, Dreno B, Puzenat E, Aubin F. Gluten intolerance and skin diseases. Eur J Dermatol. 2006 Jan-Feb;16(1):4-11 3. Nigam PK. Serum zinc and copper levels and Cu: Zn ratio in psoriasis. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2005 May-Jun;71(3):205-6. 4. Lebwohl MG. Advances in psoriasis. Arch Dermatol. 2005 Dec;141(12):1589-90 5. Faché Walter O.M. Psoriasis orthomoleculair behandelen VIOW Monografie nr. 12, 2002 6. Faché Walter O.M. Huidproblemen voorkomen en orthomoleculair behandelen VIOW Monografie nr. 36, 2001 7. Faché Walter O.M. Huiddrainages en behandelingen, maskers, lymfedrainage, hydro-fytotherapie, sapkuren VIOW Monografie, Bistro reeks 6, deel 4, 1996

91

UIT DE PRAKTIJK

Dr. A Vergote, kinderarts

ECZEEM

BIJ KINDEREN

I

k behandel als arts huidproblemen bij kinderen met de combinatie van klassieke homeopathie en orthomoleculaire geneeskunde. Homeopathie gebruikt gepotentieerde stoffen. Geen molecule van de oorspronkelijke stof is dan nog aanwezig. De werking beschouwen we dan als een signaal aan het fijn stoffelijk systeem tot zelfregulatie en harmonie. Zo ontstaat de prikkel tot zelfgenezing. Daarvoor moeten de nodige stoffen aanwezig zijn zoals mineralen, hormonen en dergelijke meer. Nu is er een toenemende verontreiniging van lucht en bodem. Door verregaande toepassing van insecticiden, pesticiden e.a. is er een aangetoond tekort van zink en selenium in ons lichaam. Hierdoor kan de homeopathische prikkel tot genezing niet optimaal verlopen. Gezonde basisvoeding kan het tekort moeilijk oplossen. Er zijn immers de tekorten en vaak daarbij nog genetische of verworven stofwisselingsdefecten. Orthomoleculaire supplementen grijpen hierop in en verhogen de therapeutische resultaten. Een vaak optredende symptoom verergering bij het starten van een homeopathisch middel wordt ook vermeden.

Fig 1: Cortisonzalf kan astmatische reacties veroorzaken

Eczeem Eczeem is een uiting van allergie. Onderdruk je een expressie dan duwt het lichaam vaak een andere naar boven op een voor het leven belangrijker orgaan. Cortison-, teer- of zinkzalven poetsen het eczeem weg en na enige tijd manifesteren zich astmatische symptomen. Allergische aanleg kan je ook zien als een rots in de zee. Hoe beter de conditie- hoe hoger het water- hoe minder symptomen. De algemene conditie is dus wezenlijk belangrijk. Factoren als gezonde voeding, voldoende slaap en beweging, stress vermijden op school en thuis zijn belangrijk. Let ook op uitwendige stoorfactoren en onderschat de invloed niet van vaccinaties, cortison, paracetamol, en de ionisatiegraad van de lucht. Beruchte allergenen zijn koemelk, pinda, varkensvlees, suiker. Vet

92

eten en veel additieven verergeren vaak eczeem en jeuk.

Behandeling Borstvoeding is de beste voeding wat preventie betreft. De immunologische voordelen en de positieve invloed op de darmflora en de permeabiliteit zijn hierbij belangrijk. Of de moeder dan wel of niet een dieet met beperkingen moet gebruiken is omstreden. Ik adviseer het zeker bij een ernstige vorm van eczeem. Het gebruik van probiotica door de moeder in de laatste zes weken van de zwangerschap, en door de baby in het eerste halfjaar, verlagen de frequentie van astma voor de eerste verjaardag met 50%. Bij flesvoeding is een voeding op basis van eiwithydrolysaat gewenst. Dit is een mengsel van korte ketenpeptiden en vrije aminozuren. Bij een ernstige allergie

is voeding op basis van alleen vrije aminozuren te overwegen. Sojamelk blijkt minder geschikt, daar een groot deel van de zuigelingen hier ook allergisch op reageert. Het is ook nuttig pas na de 6de maand met bijvoeding te starten. Vermijd voedingsmiddelen die sterk allergeen kunnen zijn. Denk hier aan kippenei, soja, pinda, noten, vis, tarwe, aardbei, tomaat, citrusvruchten, varkensvlees, diverse specerijen. Ze kunnen beruchte triggers zijn. Introduceer voorzichtig nieuwe voedingsstoffen. Het is ook nuttig de voeding die verdragen wordt te roteren. IgG onderzoek levert vaak nuttige informatie waar de causale allergenen moeilijk te traceren zijn. In de praktijk zie ik heel gunstige resultaten bij gebruik van geitenmelk. Op basis van erfelijke aanleg is de kans op een immunoglobuline (IgE) gemedieerde allergie groot.

Leverondersteuning ◆ Additieven,

fabriekssuiker en prikkelende stoffen moeten vermeden worden. Goed zijn haver, gierst, rauwkostsalade van bittere groenten, wortel, bietensap en molkosan. Magere biogarde en kwark zij goede eiwitbronnen.

◆ Pre- en probiotica zijn essenti-

eel voor een goede darmflora en leverwerking. ➤ Zorgen voor regelmatige goede ontlasting: Lijnzaadolie 1 à 2 theelepels.

➤ ➤

➤ ➤

Ribes Nigrum (kiemplant) als spijsverteringdruppels. Meridiaanmassage (bevordert ook contact tussen moeder en kind) Prebiotioca: 3 maal 1 ml hylak forte. Probiotica: preparaten als darmocare infantis, maxibaby dophylus, ortiflor junior en atopic.

Overige supplementen •

Omega-3 en -6 vetzuren. Ik ben er zelf een voorstander van deze samen te gebruiken gezien de omzetting van omega 6 tot arachidonzuur

•

Groene thee bevat veel antioxidanten. Rooibosthee werkt de allergie tegen. Ik laat deppen met calendulatinctuur (10 druppels) in een kopje afgekoelde rooibosthee.

• Vitamines en mineralen: calcium, magnesium, zink is een beproefde bereiding, effectief bij jeuk. Op geleide van het totaalbeeld kan nog MSM (500 mg.), een kindervitamine of afweerstimulerende middelen als defisan of echinacea ingezet worden. Bij echinacea adviseer ik het middel 5 dagen wel, dan een week niet te gebruiken voor een optimaal effect op de witte bloedcellen. •

Gemmotherapie.(extracten van bladknoppen, zaden). Voor mij onmisbaar in de praktijk is Ribes Nigrum,


®

UIT DE PRAKTIJK ook wel plantaardig cortison genoemd. De dosis is afhankelijk van de leeftijd. Boven 12 jaar: 3 maal 50 druppels, tussen 6 en 12 jaar: 3 maal 25 druppels, 3 tot 6 jaar: 3 maal 15 druppels, onder de 3 jaar 3 maal 10 druppels per dag. •

•

Andere nuttige gemmopreparaten zijn de rosa canina, cedrus libani bij droog eczeem met schilfers, vibernum bij droog eczeem in combinatie met astma. Ulmus campestri bij vochtig eczeem, juglans regia bij geïnfecteerd eczeem.

Dr. A Vergote, kinderarts

vibracell : de natuurlijke krachtbron

detoxificatie). Ze kunnen aanvullend ingezet worden (mangaan, koper-mangaan, zwavel). Bij hardnekkige en recidiverende klachten is een constitutiebehandeling noodzakelijk. In de praktijk begin ik bij eczeem orthomoleculair. Als jeuk en slaap verbeteren krijgen de ouders meer oog voor opvallende specifieke kenmerken. Op basis daarvan kan het meest passend homeopathisch middel ingezet worden.

Oligo-elementen ( begunstigen chemische reacties en

Vibracell is een vloeibaar voedingssupplement concentraat, samengesteld uit koud geperste sappen van verschillende groenten, fruit en kruiden van biologisch teelt (in de mate van het mogelijke) of uit teelt vrij van insecticiden, pesticiden, herbiciden en zware metalen. Al deze ingrediënten verschaffen het lichaam alle mineralen, vitaminen en oligo-elementen die het nodig heeft en dit met enkel 10 ml product. Vibracell is een voedingssupplement dat wetenschappelijk op punt gesteld werd door een team van artsen, therapeuten, voedingsspecialisten en biochimisten die heel nauwkeurig de componenten geselecteerd hebben en hun hoeveelheid en onderlinge comptabiliteit uitgewerkt hebben. Vibracell bevat noch chemische bewaarmiddelen, noch kleurstoffen en is volledig vrij van chemische additieven. Bovendien smaakt Vibracell heerlijk en is het zeer prijsgunstig vermits de dagelijkse kostprijs minder bedraagt dan de prijs van twee frisdranken. Vibracell verschaft niet enkel energie dankzij zijn componenten, maar ook trillingsenergie dankzij de biofotonen energieplaat die in elke doos zit: onder elke fles bevindt zich een energieplaat die de trillingsenergie van Vibracell versterkt. Twee Duitse professoren (Prof. Dr. Popp en hebben de positieve effecten van deze wetenschappelijk aangetoond: de fotonen verhoogt de Vibracell energie van 5.950 (wat naar 16.950 (wat enorm is) Bovis eenheden.

Dr. Kohfink) energieplaat energieplaat reeds veel is)

Drink elke dag Uw Vibracell voor een dag in topvorm. U voelt dat het werkt ! Voor meer informatie, gelieve onze verdeler te contacteren: SANVITA Palokestraat 89, 1080 Brussel. Tel. & fax: 02 522 77 82

Fig 2: Ribes Nigrum wordt door sommigen de plantaardige cortisone genoemd

www.martera.com


Made by GDI nv - Belgium. Tel. 051 31 36 28 - [email protected]

93

K a p p a R e s t v a n B i o t i c s. D e n a t u u r l i j k e o n t s t e k i n g s r e m m e r. Kappa Rest is een product met een uniek mengsel van kruidenextracten en liponzuur, dat een brede remmende werking heeft op de productie van ontstekingsmediatoren. Chronische ontstekingsactiviteit speelt een belangrijke rol bij veel klachten en daarmee is Kappa Rest breed inzetbaar. Indien pijn onderdeel is van uw klachtenpatroon, zal gebruik van Kappa Rest leiden tot pijnverlichting. Het is een product van Biotics Research Corporation, de gerenommeerde producent van hoogwaardige natuurlijke preparaten met bewezen therapeutische waarde.

B i o t i c s. N a t u u r l i j k.

E n e r g e t i c a N a t u r a B V, B e l g i ë , Te l . 0 3 7 8 9 0 9 5 9 , F a x 0 8 0 0 8 0 0 1 1 , E m a i l : i n f o @ e n e r g e t i c a n a t u r a . c o m , w w w . e n e r g e t i c a n a t u r a . c o m

94


VOEDING BIJ HUIDPROBLEMEN

Dirk Bogaert

VOEDING

ALS INWENDIGE COSMETICA!

J

e bent wat je eet’ is zeker van toepassing op de conditie dat het grootste lichaamsdeel van de mens uitstraalt. Er jong, gezond en stralend uitzien heeft heel veel te maken met wat je dagelijks eet. Hoe gezonder onze eetgewoonten zijn, hoe jonger mensen er uitzien en hoe vitaler ze ook blijven. Het tegenovergestelde is vanzelfsprekend ook realiteit. Hoe minder aandacht we hebben voor de kwaliteit van het voedsel dat we consumeren, hoe meer huidproblemen er zich zullen manifesteren. In een economische prestatiegerichte wereld, waar het uiterlijke van de mens bijna belangrijker wordt dan het innerlijke, is het belang van een stralende huid essentieel. Prestaties ‘lijken’ onvoorwaardelijk verbonden aan datgene wat mensen via hun uiterlijk uitstralen. Iedereen kent het fenomeen dat mooie mensen gemakkelijker kansen krijgen op de arbeidsmarkt. In dit artikel geven we een overzicht welke voeding huidproblemen helpen voorkomen.

Voeding voor een gezonde huid Alle dermatologen zijn het er over eens dat een degelijk uitgebalanceerd dieet de gezondste en meest smakelijke methode is om probleemloos een gezonde huid te behouden. Het VIOW vindt die redenering te vaag en verwijst in de eerste plaats naar de ‘voedingsdriehoek’ Faché’. Er is echter nog meer. Bepaalde voedingstoffen doen meer voor je algemene conditie en voor de uitstraling van je huid dan andere.

Magere zuivelproducten

plaatsen. Magere yoghurt zonder toevoegingen is een absolute aanrader omdat het niet alleen vitamine A bevat maar ook gezonde levende bacteriën zoals de acidophilus die voor een betere darmwerking zorgen. Gezonde darmen zorgen altijd mee voor een meer stralende huid.

Bessen Zwarte, blauwe en rode bessen hebben een zeer positieve werking op de huid omdat ze sterke antioxidanten zijn. De relatie tussen een gezonde huid en deze stoffen werd beschreven in een studie die onlangs verscheen in de ‘Journal of Agricultural and Food Chemistry’. De verantwoordelijke voor de studie, de dermatologe Samantha Heller, schrijft dat vrije radicalen – zoals degene die gevormd worden tijdens het overmatig

Fig 1: Voeg vers fruit toe aan yoghurt

Een van de belangrijkste componenten van de huid is een gezonde dosis vitamine A. De ideale, en meest smakelijke manier om die te consumeren is dagelijks magere biologische zuivelproducten op je menu te


Fig 2: Blauwe bosbessen

zonnen – verantwoordelijk zijn voor vroegtijdige schade aan de membranen van de huidcellen. Deze vrije radicalen beschadigen het DNA van de huidcellen. De antioxidanten die teruggevonden worden in bessen beschermen de huidcellen, zodat de kans op DNA-schade drastisch vermindert. Wanneer cellen over voldoende antioxidanten beschikken blijven ze gezond. Daardoor zijn deze gezondmakende voedingstoffen ook de beste garantie tegen huidveroudering.

Zalm, walnoten en essentiële vetzuren Essentiële vetzuren zijn verantwoordelijk voor de gezondheid van alle celmembranen in het menselijk lichaam. Ze beschermen de cellen niet alleen tegen schadelijke indringers, maar ze

vormen ook een ‘doorgang’ voor waardevolle voedingstoffen die in de cellen moeten geraken en ze zorgen er voor dat afvalproducten uit de (huid)cellen worden verwijderd.. Ann Yelmokas McDermott is als voedingsdeskundige en dermatologe verbonden aan het ‘Human Nutrition Research Center on Aging’. Dit is een afdeling van de wereldberoemde Tufts universiteit in het Amerikaanse Boston. “Essentiële vetzuren zorgen er voor dat het water in de celmembranen aanwezig blijft”, zegt McDermott. Hoe meer essentiële vetzuren in de celmembranen voorhanden zijn, hoe beter de huidcellen het water kunnen vasthouden. Dat levensnoodzakelijke vocht in de celmembranen is voor een groot deel mee verantwoordelijk om er voor te zorgen dat de huid er jong blijft uitzien…of dat terug wordt.” De meest bekende essentiële vetzuren zijn de omega-3 en omega-6. Deze vetzuren moeten in een perfecte verhouding in het lichaam aanwezig zijn, om een gezonde huid te kunnen hebben. Het gemiddelde Westerse voedingspatroon levert twintig keer teveel omega-6 in vergelijking met omega-3. Vette vis, walnoten en essentiële oliën zijn goede voedingsbronnen om die ongezonde verhouding terug in balans te brengen.

103


Dirk Bogaert cellen beschermen tegen oxidatieve schade die kan leiden tot het ontstaan van huidkanker. De resultaten van de studies verschenen in de ‘British Journal of Dermatology’ en ‘Journal of Clinical and Experimental Dermatology’. Franse onderzoekers ontdekten dat selenium, koper, vitamine E en vitamine A de vorming van verbrande huidcellen kan voorkomen – of in ieder geval vertragen – bij mensen. De Amerikaanse dermatologe Ann Yelmokas McDermott geeft iedereen de raad voluit te gaan voor volkorenproducten. “Zo blijft er minder ‘ruimte’ over voor de geraffineerde ‘witte producten’ die een zeer slechte keuze zijn voor iedereen die zijn huid en lichaam wil gezond houden. Wit brood, pasta, snoep, witte rijst en suikers zijn allemaal voedingsmiddelen die het insulineniveau in het lichaam nefast kunnen beïnvloeden. Daardoor kunnen er minimale ontstekingsreacties ontstaan die ook huidschade veroorzaken.

Fig 3: Essentiële vetzuren houden de celmembranen van de huid zuiver en sterk

Gezonde essentiële oliën Essentiële oliën zorgen niet alleen voor een stralende huid, maar ook voor een scherpe geest en een totale optimale conditie. Kies wel voor oliën die op hun etiket de vermelding ‘koude persing’ hebben staan. Veel oliën, die industrieel worden geproduceerd, worden tot op hoge temperaturen verhit, krijgen toevoegingen met solventen waardoor zeer belangrijke nutriënten verloren gaan. Tijdens een koude persing blijven alle waardevolle stoffen aanwezig. Kies daarom bijvoorbeeld voor ‘extra virgin’ olijfolie (Kreta). Twee eetlepels olijfolie van uitstekende kwaliteit zijn voldoende om je huid stralend

te houden.

Volkorengranen, kalkoen, tonijn en noten Alle genoemde voedingsmiddelen hierboven bevatten selenium. Dermatologen zijn ervan overtuigd dat selenium een sleutelrol vervult in de gezondheid van huidcellen. Uit sommige studies blijkt zelfs dat huid, die beschadigd is door teveel zonnestralen, beter zal herstellen indien de beschikbare seleniumconcentraties in het bloed hoog zijn op het ogenblik dat de huid aan teveel UV-A en UV-B straling wordt blootgesteld. Uit twee klinische studies, die

Groene thee

Fig 5: Noten bevatten selenium die de huid beschermen tegen vrije radicalen

uitgevoerd werden door wetenschappers van de universiteit van Edinburgh, blijkt dat hoge seleniumconcentraties de huid-

Fig 7: Groene thee

Fig 4: Olijfolie is onmisbaar voor een gezonde huid

104

Fig 6: Kies voor volkorenbrood. Wit brood ontregelt het insulineniveau en kan voor ontstekingsreacties op de huid zorgen

Groene thee als drank of als voedingsupplement beschikt over ontstekingswerende eigenschappen en beschermt de (huid)celmembranen. Groene thee helpt huidkanker voorkomen. In een studie die verscheen in ‘The Archives of Dermatology’ wordt duidelijk aangetoond dat groene thee de huid beschermt tegen schade die


veroorzaakt wordt door overmatig zonnen. In groene thee zitten een van de sterkste antioxidanten die de natuur kan leveren. We praten hier over de polyfenolen. Het dagelijks drinken van of smeren van cosmetica op basis van groene thee kan het ontstaan van huidtumoren afremmen. Groene thee is geen vervangingsmiddel voor zonnecrèmes. Dermatologen raden aan beide producten complementair te gebruiken.

Water Iedereen die zorg wil dragen voor zijn huid zou iedere 24 uur acht glazen zuiver water moeten drinken. Twee liter water per dag zorgt voor een perfecte hydratatie die de huid en het hele lichaam veel langer jong en vitaal houdt. Water garandeert een optimale hydratering van de huidcellen. Waterdruppels helpen daarenboven om nutriënten en afvalstoffen sneller in en uit de (huid)cellen te krijgen. Dit zorgt automatisch voor een veel mooiere en jongere

huid. Water staat ook borg voor een gezonde vorm van transpireren. Ook dat is een factor die de huid zuiver en mooi houdt.

Referenties 1. Kim HH, Shin CM, Park CH, Kim KH, Cho KH, Eun HC, Chung JH. Eicosapentaenoic acid inhibits UV-induced MMP-1 expression in human dermal fibroblasts. J Lipid Res. 2005 Aug;46(8):1712-20. 2. Lee JH, Chung JH, Cho KH. The effects of epigallocatechin-3-gallate on extracellular matrix metabolism. J Dermatol Sci. 2005 Dec;40(3):195-204. 3. Takemura N, Takahashi K, Tanaka H, Ihara Y, Ikemoto A, Fujii Y, Okuyama H. Dietary, but not topical, alpha-linolenic acid suppresses UVB-induced skin injury in hairless mice when compared with linoleic acids. Photochem Photobiol. 2002 Dec;76(6):65763. 4. Verret WJ, Chen Y, Ahmed A, Islam T, Parvez F, Kibriya MG, Graziano JH, Ahsan H. A randomized, double-blind placebo-controlled trial evaluating the effects of vitamin E and selenium on arsenic-induced skin lesions in Bangladesh. J Occup Environ Med. 2005 Oct;47(10):1026-35. 5. Kanekura T, Yotsumoto S, Maeno N, Kamenosono A, Saruwatari H, Uchino Y, Mera Y, Kanzaki T. Selenium deficiency: report of a case Clin Exp Dermatol. 2005 Jul;30(4):346-8.

Dirk Bogaert Voor een goede concentratie en een heldere geest. Gunstig bij koude handen en voeten. Bio-Biloba - de eerste keuze met de laagste kost - voldoet aan zuiverheidstest - beste antioxidante vermogen Goede redenen om te kiezen voor Bio-Biloba Consumenten en adviseurs vinden minstens twee aspecten het belangrijkst bij de aanschaf van een voedingssupplement: zuiverheid/veiligheid en werkzaamheid. Daarnaast telt de kost per werkzame dagdosering mee. Het meest aktieve Britse onderzoekers publiceerden de resultaten van een vergelijkend onderzoek tussen verschillende Ginkgo biloba producten op hun antioxiderend vermogen. Van de 18 geteste merken bleken er slechts enkele preparaten werkzaam te zijn. Bio-Biloba van Pharma Nord bleek hier de winnaar te zijn.

Antioxidant activiteit in ginkgo biloba preparaten - Britse markt 1400 1200 1000 800 600 400

Bio-Biloba


200 0 18 verschillende producten

Zowel de consumenten als de adviseurs moeten zich kritisch opstellen tegenover Ginkgo bilobabereidingen die ze kopen of aanraden. Het etiket op het product kan een zeer hoge inhoud van Ginkgo-extract claimen, maar dat is geen waarborg voor zuiverheid of de werkzaamheid van dat extract. Op basis van onafhankelijke Ginkgotests kan er veilig gesteld worden dat Bio-Biloba beter presteert op gebied van werkzaamheid, prijs/kwaliteit én zuiverheid. Bio-Biloba is dan ook duidelijk de beste keuze voor diegenen die waarde hechten aan de voordelen van de gezondheidskwaliteiten van Ginkgo biloba.

Bio-Biloba is verkrijgbaar in apotheken in verpakkingen van 30, 60 en 150 tabletten

Fig 8: Water houdt de huid jong en zorgt voor de aan- en afvoer van voeding en afvalstoffen


Bio-Biloba wordt vervaardigd door het Deens farmaceutisch bedrijf

Pharma Nord, Minervastraat 14, 1930 Zaventem

105

FYTO BIJ OEDEEM

Sofie Noppe, Msc.Biom.Wet.

WIJNSTOK

OF VITIS VINIFERA VOORKOMT OEDEEM BIJ CHRONISCHE VENEUZE INSUFFICIËNTIE

W

ie oedeem in de enkels ontwikkelt, erkent dit best als een waarschuwingsteken. Het kán de voorbode zijn van een chronische aandoening met open beenzweren tot gevolg. De chronische aandoening heet CVI of chronische veneuze insufficiëntie. Verzwakt bindweefsel in en rond de wand van de aders (= venen) bevordert de ontwikkeling van oedeem. Gelukkig stellen de procyanidinen uit de wijnstok (Vitis vinifera) ons in staat om dit bindweefsel een onderhoudsbeurt te geven! Benieuwd hoe dit kan? heden bloed doorheen stromen, maar de vaatwand moet zich ook weer kunnen samentrekken bij een kleinere bloedtoevoer. Is er sprake van verzwakt bindweefsel, dan zal op de duur de vaatwand wel uitrekken, maar niet meer terugkomen in zijn oorspronkelijke vorm. De ader zakt uit, de vaatkleppen sluiten niet meer en het bloed zal zich ophopen in de aders. Zo kan CVI uiteindelijk aanleiding geven tot het ontstaan van spataders.

Chronische veneuze insufficiëntie is verreweg de meest voorkomende oorzaak van beenaandoeningen. Bij CVI is de terugkeer van bloed uit de benen chronisch aangetast. Het is een functionele aandoening waarbij de kleppen in het adersysteem onvoldoende of niet meer werken. Dit veroorzaakt onvermijdelijk een grotere druk op de aderwanden (= veneuze hypertensie). De algemene verschijnselen van CVI zijn vermoeide, zware, opgezette benen, nachtelijke beenkrampen en een gespannen en pijnlijk gevoel in de benen. Het komt net zo vaak voor dat de eerste beenaderproblemen zich al na de puberteit voordoen (wat spijtig genoeg niet altijd herkend wordt) als bij 60 of 70-jarigen.

Drie systemen ondersteunen transport van veneus bloed vanuit benen naar hart, tegen de zwaartekracht in 1. Kleppensysteem in de aders 2. Pompwerking van het hart 3. Spierpompwerking De bloedsomloop wordt gestimuleerd door de pompwerking van het hart. De pompkracht van het hart is echter wel niet sterk genoeg om het bloed via de beenaders terug naar het hart te pompen, tegen de zwaartekracht

106

Voorkom erger Fig 1: Oppervlakkig adersysteem (lichtblauw) staat in verbinding met dieper gelegen adersysteem (donkerblauw) LINKS – Spierwerking en kleppensysteem ondersteunen de terugvloei van veneus bloed vanuit de benen naar het hart RECHTS.

in. Kleine kleppen in de aders verhinderen daarom dat het bloed de wet van de zwaartekracht volgt en terug naar beneden stroomt. We onderscheiden het direct onder de huid liggende oppervlakkige adersysteem (dat ± 10% van het bloed vervoert) en het dieper tussen de spieren en beenderen gelegen adersysteem (dat ± 90% van het veneuze bloed transporteert). Beide adersystemen staan in verbinding met elkaar. De spierpompwerking is het derde systeem om de zwaartekracht te overwinnen: naarmate we onze benen meer bewegen, werkt de spierpomp harder om het aderlijke bloed terug naar het hart te pompen. De been- en kuitspieren stimuleren de voortstuwing van het bloed, richting hart. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de belangrijkste preventieve en therapeutische maatregel voor aderaandoeningen lichaamsbeweging is!

Stagneert het bloed in het oppervlakkige adersysteem doordat de kleppen in de aders niet meer naar behoren werken dan raakt de afvoer van het weefselvocht verstoord en hoopt het vocht zich op in het weefsel. Dit uit zich door een zwaar gevoel in de benen, de benen zullen opzwellen en we krijgen oedeemvorming (vochtopstapeling).

Van verzwakt bindweefsel tot oedeemvorming Het oppervlakkige adersysteem wordt omsloten door bindweefsel als enige steun. En bovendien bestaat de vaatwand van de aders zelf eveneens uit een soort bindweefsel (collageen, elastine, hyaluronzuur). Het bloed in de aders stroomt er in wisselende hoeveelheden doorheen. De vaatwand moet dus elastisch zijn om uit te zetten als er grote hoeveel-

Zolang de aandoening zich in het beginnende oedeem-stadium bevindt, kunt u de zwelling nog verminderen door de benen hoog te leggen of door ’s nachts plat te liggen. Maar,… flebologen (aderspecialisten) verdelen het verloop van CVI onder in drie klinische stadia (CVI I - III). CVI I: oedeem CVI II: huidveranderingen CVI III: de veneuze zweer In latere stadia is de veneuze bloedcirculatie zodanig verstoord dat het bloed zich ophoopt in de benen en de ophoping en zwelling ‘s nachts niet meer afneemt. In een chronisch opgezet been neemt de celstofwisseling af, rekt het terugkerende bloed de kleinste haarvaatjes uit en verslechtert de ophoping van vocht. Later stapelt zich ook het bloedpigment in de weefsels op wat tot een bruine verkleuring (pigmentatie) van de huid leidt die niet meer wegtrekt. Naast een verharding en verkleuring van de huid treedt


FYTO BIJ OEDEEM

Sofie Noppe, Msc.Biom.Wet.

➤

Fig2: Afbeelding van oedeem (links) en ulcus cruri omgeven door hyperpigmentatie van de huid (rechts). ➤

uiteindelijk eczeem op. Omdat de weefsels op een bepaald moment helemaal geen zuurstof meer krijgen, wordt het been steeds vatbaarder voor huidwonden en huidinfecties. Het meest ernstige gevolg is de open beenzweer (= ulcus cruri).

Interventie met de

vermoeide, zware benen ➤ opgezette enkels ➤ nachtelijke beenkrampen ➤ gespannen onderbeen ➤ jeuk, tintelingen en zeurende of stekende pijn in de benen De symptomen nemen af als de benen hoog gelegd worden en worden meestal erger tijdens langdurig zitten of staan.

wijnstok

Waar moet ik op letten?

➤

➤

➤

➤

➤

Procyanidinen uit Vitis vinifera stabiliseren de wand van de haarvaatjes, verminderen de doorlaatbaarheid van deze capillairen en voorkomen oedeem (opstapeling van vocht). Enzymen die de afbraak van elastine, collageen en hyaluronzuur in de vaatwand bevorderen, worden geremd door procyanidinen uit Vitis vinifera. In Milaan werd de impact van een extract met Oligomerische ProAnthocyanidinen (OPC’s) uit Vitis vinifera beoordeeld bij 24 patiënten met CVI. Eén maal per dag namen deze individuen 100 mg OPC’s oraal in. Met een optische probe maakte men videobeelden van de haarvaatjes in het aangetaste been en de dikke teen. Oedeemvorming en uitzetting van de haarvaatjes werd geregistreerd. Men merkte een vlugge vermindering van de zwelling in de onderste ledematen, al na 10 dagen! Tachtig procent van de deelnemers vertoonden een positieve klinische respons (minder zwelling, tintelingen, zwaartegevoel en pijn).

➤

➤

➤

Ontlast uw benen door ze, na een dag lang staan of zitten, omhoog te leggen (hoger dan het bekken). Voordeel? Het bloed stroomt naar het hart, stuwing wordt verminderd. Sproei uw benen regelmatig ‘s morgens en ‘s avonds in cirkelvormige bewegingen richting hart met koud water af. Het vermindert de pijn en helpt bij het verminderen van de zwelling. Zorg voor een gezonde voeding en let op vezelrijk voedsel (4). Dat voorkomt problemen bij de stoelgang en extra belasting voor uw aderen. Bij overgewicht vermindert de lichaamsactiviteit en wordt de ontwikkeling van spataderen

bevorderd. Lichaamsbeweging vermindert de belasting van de aderen en werkt preventief tegen aderaandoeningen. Fietsen, joggen en zwemmen zijn goede sporten voor fitte en gezonde benen. Ga niet in de felle zon zitten, maar zoek de schaduw op. Teveel warmte bevordert zwellingen en pijn in de benen. Breng uw benen in beweging en doe regelmatig aan sport. Onze tip: met name Kies goede, platte schoenen. Hoge hakken zien er vaak leuk uit, maar bevorderen stuwing in de benen. Draag steunkousen. Ze oefenen druk uit op het been. Hierdoor wordt de ader als het ware vernauwd zodat de kleppen weer kunnen sluiten en de bloedsomloop zich kan herstellen.

het bindweefsel in bloedvatwand en omgevend steunweefsel versterkt.

Referenties 1. Zafirov D, Bredy-Dobreva G, Litchev V, Papasova M. Antiexudative and capillaritonic effects of procyanidines isolated from grape seeds (V. Vinifera). Acta Physiol Pharmacol Bulg 1990; 16(3):50-4. 2. Maffei Facino R, Carini M, Aldini G, Bombardelli E, Morazzoni P, Morelli R. Free radicals scavenging action and anti-enzyme activities of procyanidines from Vitis vinifera. A mechanism for their capillary protective action. Arzneimittelforschung 1994; 44(5):592601. 3. Costantini A, De Bernardi T, Gotti A. Clinical and capillaroscopic evaluation of chronic uncomplicated venous insufficiency with procyanidins extracted from vitis vinifera. Minerva Cardioangiol 1999; 47(1-2):39-46. 4. Faché OM W. Voedingsdriehoek Faché, 3 delen Nr 55, 63 en 68 Publi Media VIOW Laarne 2004

Vitis vinifera (wijnstok, blad of druivenpitten) Voor interventie bij beginnende oedeem worden extracten van vitis vinifera equivalent aan 100 mg OPC's per dag aanbevolen.(OPC = Oligomerische Pro-Antho-cyanidinen).

Oedeem aan de enkels is niet zo onschuldig. Een tijdig ingrijpen, wat mogelijk is met extracten van Vitis vinifera, voorkomt erger. Vitis vinifera (de wijnstok) bevat anthocyanidinen die

VIOW diagnostiek en toepassing wijnstok

Alarmsignalen Chronische Veneuze Insufficiëntie Orthofyto Jg. 11, nr. 57 - 2006

Fig3: Vitis vinifera, blad en druivenpitten bevatten anthocyanidinen die de vaatwand van de aders en het omliggende bindweefsel versterken.

107

ORTHOMOLECULAIRE PREVENTIE

Dirk Bogaert – wetenschapsjournalist

XERODERMIE

OF EEN DROGE HUID ORTHOMOLECULAIR VOORKOMEN

Z

eer veel mensen hebben last van een droge huid. Daarbij verschilt de vorm en de ernst. Vooral bij kinderen onder de tien jaar en mensen die ouder zijn dan zestig jaar, komt een droge huid veel voor. Ongeveer 20% van de bevolking heeft een aanleg voor een droge huid (xerodermie). Hoe droog de huid is hangt af van een aantal interne en externe factoren. Tot de externe factoren horen onder andere de invloed van weer en milieu, maar ook van chemicaliën zoals zeep of oplosmiddelen. Ook ultraviolette reinigingsproducten en geneesmiddelen (zowel uitwendig als inwendig) hebben invloed op de conditie van de huid. De interne factoren die tot een droge huid kunnen leiden, zijn onder andere aanleg, het natuurlijke verouderingsproces, hormonale invloeden en bepaalde huiden interne ziekten (neurodermitis, psoriasis, ichthyosis en diabetes).

De verschillende facetten van een droge huid Er bestaan verschillende oorzaken voor en gradaties van een droge huid: van lichte vormen tot duidelijke huidafwijkingen. In de praktijk zijn de vormen niet duidelijk van elkaar te onderscheiden. Toch kan wel onderscheid worden gemaakt tussen een problematische en een extreem droge huid. Bij beide typen is er in principe sprake van een tekort aan natuurlijke vochtvasthoudende factoren, met name ureum. Een speciale vorm is de atopisch droge huid, die pathogenetisch afwijkt van de andere vormen van droge huid omdat hier ook nog eens sprake is van een verstoord vetzuurmetabolisme van de huid.

De problematisch droge huid Een van de belangrijkste oorzaken van de problematisch droge huid is dat de huid minder goed in

108

staat is vocht vast te houden. Dit hangt samen met de concentratie natuurlijke vochtvasthoudende factoren, waarvan naast aminozuren en epidermale lipiden, ureum de belangrijkste is.

beter vocht vast, waardoor de conditie van de huid verbetert of genormaliseerd wordt.

De kenmerken van een problematisch droge huid zijn: ➤ lichte schilfering ➤ ruwheid ➤ trekkend gevoel ➤ eventueel jeuk

Waar bij een problematisch droge huid kleine concentraties ureum vaak voldoende zijn om het vochtgehalte weer op peil te brengen, werkt dit niet bij een extreem droge huid. Meestal moet de huid behandeld worden met middelen met 10% urea.

Ureum wordt gevormd bij de afbraak van bepaalde aminozuren (met name arginine) tijdens het verhoorningsproces van de cellen. Bij verstoring van het verhoorningsproces treedt een tekort op van deze aminozuren, en dan vooral van arginine. Hierdoor neemt het ureumgehalte af, waardoor het natuurlijke vochtvasthoudend vermogen daalt. Bij vergelijkend onderzoek tussen een droge en een normale huid werd bij een droge huid een concentratie ureum aangetroffen die wel tot 50% lager kon zijn dan bij een normale huid. Door dit tekort aan natuurlijke vochtvasthoudende factoren (met name ureum) stijgt de hoeveelheid transepidermaal vocht dat iemand verliest, wat uiteindelijk leidt tot uitdroging van de huid met alle daarmee gepaard gaande gevolgen. De natuurlijke vochtregulerende factor ureum zorgt dat de huid vocht vasthoudt. Wanneer de ureumconcentraties in de huid afnemen, stijgt het transepidermale vochtverlies. Door het gebruik van huidverzorgingsproducten waarin 3 à 5% urea is verwerkt, kan dit gebrek aan natuurlijke vochtvasthoudende factoren worden gecompenseerd. Hierdoor houdt de huid

Extreem droge huid

De kenmerken van een extreem droge huid, die bijvoorbeeld optreedt bij ouderen of bij sterke uitdroging van bijvoorbeeld de handen, zijn: ➤ ruwheid ➤ de huid barst snel en er ontstaan vaak kloven ➤ verhoorning/schilfering

Atopisch droge huid Bij een atopisch droge huid is niet alleen sprake van een tekort aan natuurlijke vochtvasthoudende factoren, en dan met name ureum, maar ook van een verstoord vetzuurmetabolisme, waardoor kwalitatieve en kwantitatieve veranderingen optreden in de barrièrelaag en daarmee ook de barrièrefunctie van de huid. Ongeveer 15 à 20 procent van de bevolking heeft last van een atopisch droge huid, die zich manifesteert in neurodermitis. Dit uit zich in: ➤ schilferige, ruwe huid met zogenaamde lichenificatie (huidverdikking, huidplooien) en kloven

Atopisch eczeem

Bij mensen met een atopisch droge huid, neemt het lichaam wel voldoende het essentiële linolzuur omega-6-vetzuur op, maar is desondanks de concentratie linolzuur en linolzuurproducten (zoals gammalinolzuren) in de opperhuid duidelijk lager dan normaal. Tegelijkertijd is er een overschot aan eenvoudig onverzadigde omega-9-vetzuren, met name oliezuur. Daarom wordt bij atopisch eczeem in plaats van het linolzuurrijke ceramide een overschot aan met oliezuur veresterde ceramide gevormd, dat niet dezelfde functie heeft. Dit tekort aan ceramide heeft bij neurodermitis verregaande gevolgen voor de conditie van de huid. Door plaatselijk hoogwaardige omega-6-vetzuren toe te dienen kan het tekort aan vetzuren worden opgelost. Niet alleen zal de jeuk afnemen en de conditie van de huid verbeteren, maar ook de schilfering neemt aanmerkelijk af. Als alternatief voor de orale toediening kunnen omega-6-vetzuren ook in de vorm van verzorgingsproducten worden aangebracht. Deze producten bevatten een hoog gehalte aan linolzuur en gammalinoleenzuur, die rechtstreeks door de huid worden opgenomen. Vooral bij kinderen zijn goede resultaten behaald met de combinatie van orale en uitwendige toediening van essentiële vetzuren in de vorm van teunisbloemolie. De behandeling wordt in het algemeen goed verdragen. Teunisbloemolie, zowel voor oraal als uitwendig gebruik, bezit hoge concentraties hoogwaardig linolzuur en gammalinolzuur (samen ongeveer 85%). Uit klinisch onderzoek is gebleken dat teunisbloemolie zeer goed verdragen wordt.


ORTHOMOLECULAIRE PREVENTIE

Dirk Bogaert – wetenschapsjournalist

Ceramide: het belang-

De droge huid

rijkste barrière-

behandelen

vormende lipide Door het gebrek aan lange keten essentiële vetzuren (vooral linol en gammalinoleenzuur) treden veranderingen in de ceramiden op. Deze ceramiden zijn belangrijk omdat zij als het ware de specie vormen tussen de bakstenen (hoorncellen) waaruit de lipidebarrière is opgebouwd, die een cruciale rol speelt bij de vochtregulering van de huid. Voor een goede stabiliteit en werking van de barrière zijn daarom verzorgingsproducten met essentiële vetzuren nodig. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat omega-6-vetzuren na het aanbrengen op de huid onmiddellijk worden opgenomen door de linolzuurafhankelijke lipiden van de opperhuid, waardoor herstel optreedt van de aangetaste barrièrefunctie bij mensen die lij-

Fig2: Teunisbloemolie resultaten bij droge huid

geeft

goede

den aan een atopisch droge huid.

Ook ureumtekort bij een atopisch droge huid Behalve de hierboven genoemde factoren speelt bij een atopisch droge huid ook nog mee dat er een extreem tekort is aan de natuurlijke vochtreguleringsfactor ureum. Hierdoor is de huid minder goed in staat om vocht vast te houden. Door huidverzorgingsproducten te gebruiken waaraan een hoog gehalte ureum is toegevoegd, kan dit probleem bij neurodermitis opgelost worden.

De droge huid produceert weinig huidvet en kan gevoelig zijn. De huid ziet er droog uit doordat de ze niet in staat is om de vochtvoorraad voldoende op peil te houden. De huid voelt strak en oncomfortabel aan na het wassen, tenzij een vochtinbrengende crème of olie wordt gebruikt. Is de huid erg droog dan kunnen er schilfers ontstaan.

Mogelijke oorzaken van een droge huid ➤

➤

➤ ➤

➤

➤

De talgklieren produceren niet genoeg talg, waardoor de huid niet voldoende vocht kan vasthouden. Weerstomstandigheden, vooral in de winter. De droogheid wordt verergert door wind, extreme temperaturen, centrale verwarming en airconditioning. Een droge huid kan erfelijk zijn. Slechte voedingsgewoonten zoals een tekort aan vitamine A, B , biotine en mangaan kunnen een droge huid bevorderen. Factoren, als blootstelling aan zon, wind, chemicaliën, cosmetica, te vaak baden met zeep en badschuim. Huidaandoeningen als eczeem, psoriasis, en bepaald medicijngebruik kunnen de huid uitdrogen.

Hoe verzorg je een droge huid

Fig1: Beeld van een hand met droge huid symptomen


Beperk het gebruik van leidingwater bij het reinigen van de huid. De samenstelling van dit soort water droogt de huid uit. Gebruik ook nooit heet water, maar kies voor de koude of lauwe variant. Ruwe washandjes of handdoeken zijn slecht voor een droge huid. Spuit ‘s ochtends wat mineraalwater met een plantenspuit, en dep de huid zachtjes droog. Droge plekken insmeren met schijfje komkommer. Een droge huid heeft regelmatig een grondige maar zachte reiniging nodig. Regelmatige massage met ruime

hoeveelheden amandel- of jojobaolie. Wassen met water en zeep verwijdert niet alleen vuil maar ook de natuurlijke vetten die de huid beschermen. Gebruik na iedere reiniging een vochtinbrenger (MSM gel), deze verhoogt het vochtgehalte van de buitenste lagen van de huid en heeft het een zacht, vochtige uitstraling. Teunisbloemolie of borago officinalis helpt ook bij een droge huid. Gebruik pH neutrale producten voor de huid, gevolgd door een vochtinbrengende crème of olie. Gebruik geen producten met alkaline die de huid verder uitdrogen. Gebruik biologische bad en douche producten. Masseer de huid ‘s avonds met een voedende crème of olie. Vergeet vooral het gebied rond de ogen niet. Masseer je gezicht met de volgende Airola Formule die je zelf kan maken: ➤ 2 eetlepels sesamolie ➤ 1 eetlepel olijfolie ➤ 2 eetlepels avocado-olie ➤ 2 eetlepels amandelolie ➤ 2000 IE vit E ➤ 1000.000 IE vit A ➤ één of twee druppels van een voorkeur parfum.

Referenties 1. Yoon S, Lee J, Lee S. The therapeutic effect of evening primrose oil in atopic dermatitis patients with dry scaly skin lesions is associated with the normalization of serum gamma-interferon levels. Skin Pharmacol Appl Skin Physiol. 2002 Jan-Feb;15(1):20-5. 2. Johnston GA, Bilbao RM, GrahamBrown RA. The use of dietary manipulation by parents of children with atopic dermatitis. Br J Dermatol. 2004 Jun;150(6):1186-9. 3. Gehring W, Bopp R, Rippke F, Gloor M. Effect of topically applied evening primrose oil on epidermal barrier function in atopic dermatitis as a function of vehicle. Arzneimittelforschung. 1999 Jul;49(7):635-42

109

• o j i b wa

verhoogt je energie en weerstand • vermindert je risico op hart- en vaatziekten • verbetert je leer- en concentratievermogen • draagt bij tot een betere gemoedsstemming • houdt je gewrichten soepel en versterkt je beenderen • verbetert je spijsvertering en bloeds-omloop • houdt je huid zacht en jong • bevordert je conditie en sportprestaties •

-

el

•

roeck

•

*

by

de

s electe d

Udo’s Choice®Ultimate Oil Blend

ect u m ab

* correct en ecologisch verpakt in niet-reactief, amberkleurig glas en eromheen een lichtwerende kartonnen doos

gezond leven met de juiste vetten Mensen denken vaak dat ze alle vetten moeten vermijden.

van verse biologische lijn(vlas)zaadolie, zonnebloem- en

Niets is minder waar! De vetzuren Omega-3 en Omega-6

sesamolie, teunisbloemolie, haverkiem- en rijstkiemolie,

zijn zelfs cruciaal voor onze gezondheid. Op voorwaarde

sojalecithine (zonder GGO), kokosnootolie als bron van

dat ze zuiver en in de juiste verhouding worden op-

middellange vetzuurketens en vitamine E. Udo’s choice

genomen.

Ultimate Oil Blend bevat een ideale verhouding van

Omdat onze westerse voeding op dat vlak enorm tekort-

Omega-3, Omega-6 en Omega-9 (2:1:1) en garandeert

schiet ontwierp de Canadese voedingspionier Dr. Udo

een optimale voedingswaarde.

Erasmus de Ultimate Oil Blend, een unieke combinatie

Verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek. Voor meer info, surf naar www.ojibwa-deroeck.com • tel (0)52 48 43 00

OjIbwa De roeck

NIEUW

bij Similia N.V. (België)

your health, our mission

NIEUW

GLUCA-MSM-tabletten én GLUCA-MSM-crème Gluca-MSM bevat een synergistische formule van glucosaminesulfaat en MSM (methylsulfonylmethaan). Dit zijn belangrijke precursors voor de synthese van de structurele moleculen zoals proteoglycanen, collageen en elastogeen in de gewrichten, bindweefsels, bloedvaten, het skelet, de huid en de darmmucosa. Naast de opbouwende functie hebben glucosaminesulfaat en MSM een met NSAID’s vergelijkbaar effect. Gluca-MSM is zowel in de vorm van tabletten als in crème verkrijgbaar, waardoor aandoeningen tegelijkertijd inwendig én uitwendig, lokaal behandeld kunnen worden. Recente studies hebben aangetoond, dat op de huid toegepast glucosaminesulfaat en MSM evenals oraal ingenomen producten een regeneratief effect op gewrichtsaandoeningen en de huid hebben. De speciale samenstelling van Gluca-MSM-crème garandeert een snelle opname van de werkzame stoffen door de huid. Viola tricolor-extract (driekleurig viooltje), dat bekend staat om zijn breed spectrum werking, is toegevoegd aan deze crème. Het ondersteunt het metabolisme van glucosaminesulfaat en MSM. De Gluca-MSM-tabletten bevatten tevens de cofactoren vitamine C (als ascorbylpalmitaat & calciumascorbaat) en mangaan (als orotaat) voor de synthese van collageen en proteoglycanen.

Vraag vrijblijvend onze uitvoerige orthomoleculaire compendia.

Bestel- en infolijnen: Similia N.V. (B) tel. +32 3 641 81 00 fax +32 3 641 81 10

milia

Gluca-MSM-tabletten zijn verkrijgbaar in verpakkingen van 180 tabletten. Iedere tablet bevat: MSM 500 mg, glucosaminesulfaat 400 mg, ascorbylpalmitaat 10 mg, calciumascorbaat 25 mg, mangaanorotaat 6 mg (0,81 mg Mn elem.) Gluca-MSM-crème is verkrijgbaar in tubes van 100 gram en bevat: glucosaminesulfaat, MSM, Viola Tricolor vloeibaar extract, in een snel indringende, huidvriendelijke crèmebasis.

Stemmingsschommelingen? Concentratieproblemen? Een onrustig kind? Lusteloos? Stress?

omega-3 Breng uw lichaam en emoties in balans !

P verbetert de concentratie P verlicht spanningen P verhoogt het afweersysteem P ondersteunt de cholesterolbeheersing en de circulatie MorEPA™ en MorDHA™ zijn uniek omwille van hun hoge farmaceutische zuiverheid dankzij ons milieuvriendelijk EFP ® zuiveringsproces. MorEPA™ en MorDHA™ bevatten minimaal 75 % aan omega-3 per capsule. Hoge dosering, in plaats van tien visoliecapsules per dag, hoeft u nu maar één capsule in te nemen!

MorEPA™- Mini-Junior

MorEPA™

MorDHA™

MorDHA-Mini™

voor kinderen vanaf 5 jaar. Aardbeiensmaak

van 10 tot 110 jaar.

voor moeders tijdens

voor baby’s en

Sinaasappelsmaak

en na de zwangerschap.

peuters tot 5 jaar.

Twee capsules bevatten

Eén capsule bevat 75%

Citroensmaak

Aardbeiensmaak

490 mg EPA en 70 mg DHA

omega-3, met 7 keer meer

Eén capsule

Eén capsule

en extra gamma-linoleenzuur

EPA (580 mg) dan

bevat 75% omega-3

bevat 75% omega-3

uit teunisbloemolie (20 mg).

DHA (83 mg).

met 465 mg DHA.

met 241 mg DHA.

€ 19,95 / 60 capsules

€ 29,95 / 60 capsules

€ 21,95 / 60 capsules

€ 19,95 / 60 capsules

voor iedereen,

Meer weten? Surf naar www.MorEPA.be of bel OCE BIO 03 366 21 21 Verkrijgbaar bij de apotheek of betere natuurwinkel in uw buurt.

HET EFP-LABEL BIEDT U DE GARANTIE: P Hoog geconcentreerde producten zonder gebruik van chemicaliën of solventen zoals hexaan P Distillatie via lage temperatuur (35°C) P 0% verzadigd vet P 0% transvetzuren P 0% cholesterol P Geen PCB’s, noch zware metalen P Superieur in vergelijking met andere visoliën


113

OPBOUW

VAN DE VOLLEDIGE NIEUWE VIOW-CURSUS

H

et Orthos-Instituut VIOW biedt iedereen de mogelijkheid om vier jaar zelfstandig te studeren onder deskundige begeleiding. Het Orthos-Instituut VIOW verzorgt in België en Nederland de meest volwaardige academische opleiding in de nutritionele orthomoleculaire geneeskunde. De vierjarige schriftelijke cursus bevat ook vier persoonlijke studie- en contactdagen (vervolmakings- en update dag) in Laarne. Het vijfde jaar is een orthomoleculair biochemische specialisatie en wordt mondeling gegeven in de congreszaal van het VIOW in Laarne. De volledige cursus bestaat uit 17 modules.

I

edereen kan naar eigen keuze instromen in deze unieke Orthomoleculaire Cursus. Men bepaalt zelf, volgens de vooropleiding, in welk jaar men start. Men kan de vijf cursusjaren, volgens de eigen beschikbare tijd ook in een kortere tijd afwerken.

Voor info: Secretariaat VIOW 09/369 06 42 of email: [email protected] of website: www.viow.be

Mondelinge inleidingscursus Module 1: Inleiding tot de orthomoleculaire geneeskunde

Zaterdag en zondag 2 en 3 december 2006 van 9u tot 18u

Schriftelijke cursussen Eerste jaar: Orthomoleculaire voeding Module 2: Orthomoleculaire voeding Module 3: Orthomoleculaire terreinen Schriftelijk examen: Certificaat

Tweede jaar: Orthomoleculaire manipulaties

Vervolmakingsdag op zaterdag 25 november 2006 van 9u tot 18u

Vervolmakingsdag op zaterdag

Module 4: Orthomoleculaire pathologie 18 november 2006 Module 5: Orthomoleculaire voedingsmanipulatie van 9u tot 18u Module 6: Orthomoleculaire diagnostiek Een orthomoleculair eindejaarswerk: Board certified (Physician) Orthomolecular Specialist

Derde jaar: Orthomoleculaire substituties Module 7: Niet-conventionele kankerbehandelingen Module 8: Hart- en bloedvaatziekten Module 9: Orthomoleculaire hormonale substituties Module 10: Reuma orthomoleculair ondersteunen Certificaat

Vierde jaar: Behandelingsprotocollen

Vervolmakingsdag op zaterdag 09 december 2006 van 9u tot 18u

Vervolmakingsdag op zaterdag 09 december 2006 van 9u tot 18u

Module 11: Behandelingsprotocollen 1ste reeks Module 12: Behandelingsprotocollen 2de reeks Module 13: Behandelingsprotocollen 3de reeks Module 14: Behandelingsprotocollen 4de reeks Eindexamen voor een jury: Board Higher Education for Orthomolecular Sciences (HEOS)

Mondelinge cursus Vijfde jaar: Nutritionele medische Biochemie Module 15: Extracellulaire structuren bepalen de homeostase rond de cel. Module 16: Membraanstructuur en haar eigenschappen bepalen de homeostase in de cel. Module 17: Metabole medische modulaties Examen Certified Orthomolecular Biochemist

108

Gepland in 2006 10 avonden van 19 u tot 23 u


Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire GeneeskunDe BSOM

Recommend Documents