Belgisch Internationaal Privaatrecht
Bart VOLDERS & Liselot SAMYN
Maklu Antwerpen-Apeldoorn
Inhoudstafel Lijst van afkortingen Voorwoord
11 13
DEEL I. COMMUNAUTAIRE RECHTSBRONNEN
15
A. Internationaal en Europees procesrecht
17
1. Internationale bevoegdheid, erkenning en tenuitvoerlegging Verordening (EG) nr. 1346/2000 van de Raad van 29 mei 2000 betreffende insolventieprocedures. Verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken. Verordening (EG) nr. 2201/2003 van de Raad van 27 november 2003 betreffende de bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1347/2000. Verordening (EG) nr. 805/2004 van het Europees parlement en de Raad van 21 april 2004 tot invoering van een Europese executoriale titel voor niet-betwiste schuldvorderingen. Verordening (EG) nr. 4/2009 van de Raad van 18 december 2008 betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen, en de samenwerking op het gebied van onderhoudsverplichtingen Verordening (EG) nr. 664/2009 van de Raad van 7 juli 2009 tot vaststelling van een procedure voor de onderhandelingen over en de sluiting van overeenkomsten tussen lidstaten en derde landen betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken, inzake ouderlijke verantwoordelijkheid en inzake onderhoudsverplichtingen, en betreffende het toepasselijke recht op het gebied van onderhoudsverplichtingen.
17 17
36
61
90
105
139
Overeenkomst van 19 oktober 2005 tussen de Europese Gemeenschap en het Koninkrijk Denemarken betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken. 147 2. Grensoverschrijdende gerechtelijke samenwerking 154 Verordening (EG) nr. 1206/2001 van de Raad van 28 mei 2001 betreffende de samenwerking tussen de gerechten van de lidstaten op het gebied van bewijsverkrijging in burgerlijke en handelszaken. 154 Verordening (EG) nr. 1393/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 13 november 2007 inzake de betekening en de kennisgeving in de lidstaten van gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken in burgerlijke of in handelszaken ("de betekening en de kennisgeving van stukken"), en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1348/2000 van de Raad. 166
Maklu
INHOUDSTAFEL
3. Europees procesrecht 179 Richtlijn 2003/8/EG van de Raad van 27 januari 2003 tot verbetering van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen, door middel van gemeenschappelijke minimumvoorschriften betreffende rechtsbijstand bij die geschillen. 179 Verordening (EG) nr. 1896/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 tot invoering van een Europese betalingsbevelprocedure.
190
Verordening (EG) nr. 861/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 11 juli 2007 tot vaststelling van een Europese procedure voor geringe vorderingen. 206 4. Arbitrage en buitengerechtelijke geschillenregeling Richtlijn 2008/52/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2008 betreffende bepaalde aspecten van bemiddeling/mediation in burgerlijke en handelszaken.
220
B. Conflictenrecht
228
Verordening (EG) nr. 864/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 11 juli 2007 betreffende het recht dat van toepassing is op niet-contractuele verbintenissen ("Rome II"). Verordening (EG) nr. 593/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst ("Rome I"). Verordening (EG) nr. 4/2009 van de Raad van 18 december 2008 betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen, en de samenwerking op het gebied van onderhoudsverplichtingen.
220
228
243
261
Verordening (EG) nr. 664/2009 van de Raad van 7 juli 2009 tot vaststelling van een procedure voor de onderhandelingen over en de sluiting van overeenkomsten tussen lidstaten en derde landen betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken, inzake ouderlijke verantwoordelijkheid en inzake onderhoudsverplichtingen, en betreffende het toepasselijke recht op het gebied van onderhoudsverplichtingen. 261 Verordening (EG) nr. 662/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 tot vaststelling van een procedure voor de onderhandelingen over en de sluiting van overeenkomsten tussen lidstaten en derde landen over specifieke aangelegenheden betreffende het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst en op niet-contractuele verbintenissen. 262 C. Uniform materieel recht Verordening (EEG) nr. 2137/85 van de Raad van 25 juli 1985 tot instelling van Europese economische samenwerkingsverbanden (EESV). Verordening (EG) nr. 2157/2001 van de Raad van 8 oktober 2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap (SE).
271 271 271
Verordening van de Raad (EG) nr. 1435/2003 van 22 juli 2003 betreffende het statuut voor een Europese Coöperatieve Vennootschap (SCE). 271 Verordening (EG) nr. 1082/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 betreffende een Europese groepering voor territoriale samenwerking (EGTS). 272 6
Maklu
INHOUDSTAFEL
DEEL II. INTERNATIONALE RECHTSBRONNEN
273
A. Internationaal procesrecht en grensoverschrijdende ambtelijke samenwerking
275
1. Internationale bevoegdheid, erkenning en tenuitvoerlegging 275 Overeenkomst van 8 juli 1899 tussen België en Frankrijk betreffende de rechterlijke bevoegdheid, het gezag en de uitvoering van de rechterlijke uitspraken, van de scheidsrechterlijke uitspraken en de rechtsgeldige akten. 275 Overeenkomst van 30 juni 1958 tussen het Koninkrijk België en de Bondsrepubliek Duitsland betreffende de erkenning en wederzijdse tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen, scheidsrechterlijke uitspraken en authentieke akten in burgerlijke zaken of in handelszaken. 280 Overeenkomst van 29 april 1959 tussen België en Zwitserland betreffende de erkenning en tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen en van scheidsrechterlijke uitspraken. 286 Overeenkomst van 16 juni 1959 tussen het Koninkrijk België en de Republiek Oostenrijk betreffende de wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen, scheidsrechterlijke uitspraken en authentieke akten in burgerlijke zaken en in handelszaken.
291
Overeenkomst van 6 april 1962 tussen het Koninkrijk België en de Republiek Italië betreffende de erkenning en de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen en andere uitvoerbare titels in burgerlijke en handelszaken. 296 Verdrag betreffende de rechtelijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, ondertekend te Brussel op 27 september 1968. 301 Europees Verdrag betreffende de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen inzake het gezag over kinderen en betreffende het herstel van het gezag over kinderen, ondertekend te Luxemburg op 20 mei 1980. 333 Overeenkomst van 30 oktober 1979 tussen het Koninkrijk België en de Socialistische Republiek Roemenië nopens de erkenning en tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen inzake verplichtingen tot onderhoud. 340 Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, gedaan te Lugano op 16 september 1988. 344 Verdrag inzake bedingen van forumkeuze, gedaan te 's-Gravenhage op 30 juni 2005. 377 Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, gedaan te Lugano op 30 oktober 2007. 390 Advies van het Hof van Justitie van 7 februari 2006 nr. 1/03 - Advies uitgebracht krachtens artikel 300, lid 6, EG - "Bevoegdheid van Gemeenschap tot sluiting van nieuw verdrag van Lugano betreffende rechterlijke bevoegdheid, erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken". 415 2. Grensoverschrijdende gerechtelijke samenwerking Verdrag betreffende de burgerlijke rechtsvordering, gedaan te 's-Gravenhage op 1 maart 1954. Maklu
427 427 7
INHOUDSTAFEL
Overeenkomst tussen de Belgische Regering en de Regering van de Bondsrepubliek Duitsland van 25 april 1959, tot het vergemakkelijken van de rechtsbetrekkingen bij de toepassing van het op 1 maart 1954 te 's-Gravenhage gesloten Verdrag betreffende de burgerlijke rechtsvordering. 435 Verdrag inzake de betekening en de kennisgeving in het buitenland van gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken in burgerlijke zaken en in handelszaken, gedaan te 's-Gravenhage op 15 november 1965. 439 Europese Overeenkomst nopens het verstrekken van inlichtingen over buitenlands recht, gesloten te Londen op 7 juni 1968. 444 Verdrag inzake de verkrijging van bewijs in het buitenland in burgerlijke en in handelszaken, gedaan te 's-Gravenhage op 18 maart 1970. 448 Verdrag inzake de burgerrechtelijke aspecten van de ontvoering van kinderen, gedaan te 's-Gravenhage op 25 oktober 1980. 457 3. Grensoverschrijdende ambtelijke samenwerking Overeenkomst betreffende de afgifte van bepaalde uittreksels uit akten van de burgerlijke stand bestemd voor het buitenland, ondertekend te Parijs op 27 september 1956. Overeenkomst inzake de kosteloze afgifte en vrijstelling van legalisatie van afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand, ondertekend te Luxemburg op 26 september 1957.
466
466
466
Overeenkomst inzake internationale uitwisseling van gegevens op het gebied van de burgerlijke stand, ondertekend te Istanbul op 4 september 1958. 466 Overeenkomst tot uitbreiding van de bevoegdheid van de autoriteiten belast met de registratie van de erkenning van onwettige kinderen, ondertekend te Rome op 14 september 1961. 466 Verdrag tot afschaffing van het vereiste van legalisatie van buitenlandse openbare akten (Apostilleverdrag), gedaan te 's-Gravenhage op 5 oktober 1961. 467 Overeenkomst inzake het uitwisselen van gegevens met betrekking tot het verkrijgen van nationaliteit, ondertekend te Parijs op 10 september 1964. 469 Overeenkomst inzake de vaststelling van een stelsel van registratie van testamenten, ondertekend te Bazel op 16 mei 1972. 469 Overeenkomst betreffende de afgifte van meertalige uittreksels uit akten van de burgerlijke stand, en Bijlagen, ondertekend te Wenen op 8 september 1976. Overeenkomst betreffende de internationale samenwerking op het gebied van administratieve bijstand aan vluchtelingen, ondertekend te Bazel op 3 september 1985. Aanvullend Protocol bij de Overeenkomst inzake de internationale uitwisseling van gegevens op het gebied van de burgerlijke stand, ondertekend te Istanbul op 4 september 1958, en Bijlage, ondertekend te Patras op 6 september 1989. 4. Arbitrage en buitengerechtelijke geschillenregeling Protocol betreffende de geldigheid van arbitragebepalingen in de handelscontracten, ondertekend te Genève op 24 september 1923. 8
473
473
473 474 474 Maklu
INHOUDSTAFEL
Internationale Overeenkomst betreffende de erkenning en de uitvoering van vreemde scheidsrechterlijke uitspraken, ondertekend te Genève op 26 september 1927. Verdrag over de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse scheidsrechtelijke uitspraken, gedaan te New York op 10 juni 1958. Europees Verdrag inzake de internationale handelsarbitrage, opgemaakt te Genève op 21 april 1961. Overeenkomst betreffende de toepassing van het Europees Verdrag inzake de internationale handelsarbitrage, ondertekend te Parijs op 17 december 1962. B. Conflictenrecht Internationaal verdrag tot regeling van de voogdij van minderjarigen, ondertekend te 's-Gravenhage op 12 juni 1902. Verdrag nopens zekere vragen betreffende de wetsconflicten inzake nationaliteit, ondertekend te 's-Gravenhage op 12 april 1930. Verdrag tot regeling van zekere wetsconflicten ten aanzien van wisselbrieven en orderbriefjes, gedaan te Genève op 7 juni 1930. Verdrag tot regeling van zekere wetsconflicten ten aanzien van cheques en protocol van het verdrag, gedaan te Genève op 19 maart 1931. Verdrag nopens de wet welke op onderhoudsverplichtingen jegens kinderen toepasselijk is, gedaan te 's-Gravenhage op 24 oktober 1956. Verdrag betreffende de wetsconflicten inzake de vorm van uiterste wilsbeschikkingen, gedaan te 's-Gravenhage op 5 oktober 1961. Verdrag inzake de wet welke van toepassing is op verkeersongevallen op de weg, gedaan te 's-Gravenhage op 4 mei 1971. Verdrag inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst, ondertekend te Rome op 19 juni 1980. C. Uniform materieel recht Verdrag houdende eenvormige wet nopens de vorm van een internationaal testament, gedaan te Washington op 26 oktober 1973. Verdrag inzake de verjaring bij internationale koop van roerende zaken, gedaan te New York op 14 juni 1974. Verdrag der Verenigde Naties inzake internationale koopovereenkomsten betreffende roerende zaken, gesloten te Wenen op 11 april 1980.
474 474 479 486 489 489 491 495 497 499 501 504 508 526 526 532 542
DEEL III. NATIONALE RECHTSBRONNEN
573
A. Wetboek internationaal privaatrecht
575
Wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht. B. Gerechtelijk Wetboek (selectie) Betekening, kennisgeving en termijnen (artt. 32 - 57 Ger.W.). Grensoverschrijdende geschillen bedoeld in richtlijn 2003/8/EG (artt. 508/24 699ter Ger.W.). Maklu
575 619 619 629 9
INHOUDSTAFEL
Instelling van de vordering (artt. 700 - 706 Ger.W.).
630
Bewijs (selectie artt. 870 - 963 Ger.W). Inleiding en behandeling van de vordering op eenzijdig verzoekschrift (artt. 1025 - 1034 Ger.W.). Het verzoekschrift op tegenspraak (artt. 1034bis - 1034 sexies Ger.W.). Summiere rechtspleging om betaling te bevelen (artt. 1338 - 1344 Ger.W.). Arbitrage (artt. 1676 - 1723 Ger.W.).
632
C. Burgerlijk Wetboek (selectie) Bewijs van de verbintenissen en bewijs van de betaling (artt. 1315 - 1316 B.W.). D. Bijzondere wetgeving (selectie) Wet van 27 juli 1961 betreffende eenzijdige beëindiging van de voor onbepaalde tijd verleende concessies van alleenverkoop. Wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet. Wet van 13 april 1995 betreffende de handelsagentuurovereenkomst. Wet van 5 maart 2002 tot omzetting van de richtlijn 96/71/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 1996 betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten, en tot invoering van een vereenvoudigd stelsel betreffende het bijhouden van sociale documenten door ondernemingen die in België werknemers ter beschikking stellen. Wet van 24 april 2003 tot hervorming van de adoptie. Wet van 19 december 2005 betreffende de precontractuele informatie bij commerciële samenwerkingsovereenkomsten. Wet van 10 mei 2007 tot tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 2201/2003 van de Raad van 27 november 2003 betreffende de bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1347/2000, van het Europees Verdrag van Luxemburg van 20 mei 1980 betreffende de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen inzake het gezag over kinderen en betreffende het herstel van het gezag over kinderen, en van het Verdrag van 's-Gravenhage van 25 oktober 1980 betreffende de burgerrechtelijke aspecten van internationale ontvoering van kinderen. E. Ministeriële omzendbrieven Circulaire betreffende de aspecten van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht die betrekking hebben op het personeelstatuut. Chronologische lijst Algemene bibliografie
10
634 636 637 639 654 654 655 655 657 660
661 665 690
691 697
697 723 729
Maklu