België-Belgique P.B Antwerpen X P HARTEKINDEREN VZW. Ons Hartekind. VU: Koen Fauconnier, Rooigemstraat 16, 9860 Oosterzele

HARTEKINDEREN VZW

België-Belgique P.B. 2000 Antwerpen X

P005950

Ons OnsHartekind Hartekind

VU: Koen Fauconnier, Rooigemstraat 16, 9860 Oosterzele Driemaandelijks ledenblad, Jaargang 32, nr 4, editie december 2012

Inhoud

Colofon ZETEL VAN DE VERENIGING

Colofon

2

Elzenlaan 20, 2390 Malle

Inhoud

2

Website: www.hartekinderen.be

Voorwoord

3

e-mail: [email protected]

Hernieuwing lidmaatschap

9

Statutaire algemene vergadering

10

Nationale contactdag 2013

11

Regionale contactdag

12

Verslag familiedag

13

Binnenpretje

15

Sportkamp 2013

19

LID WORDEN ?

Verslag kookactiviteit

20

Stuur ons een mailtje ([email protected]) met je gegevens (het inschrijvingsformulier vind je op de website) en schrijf het lidgeld over.

Gezonde recepten

22

REDACTIERAAD Koen Fauconnier - Peter Van den Broeck - Chris Deloof—Tine Vandelacluse

Hoe belangrijk is gezonde voeding voor hartpatiënten?

24

Tips & Tricks voor gezond koken Vanaf 5 EURO word je al lid en vanaf Hartekinderen bij KVV Windeke 45 EURO ontvang je bovendien automatisch een fiscaal attest. Alle Berichten VPP leden krijgen gratis ons tijdschrift. Contactpersonen

28 30 32 35

Reknr: IBAN BE 19 2900 3273 6612 BIC GEBABEBB Hartekinderen vzw Elzenlaan 20, 2390 Malle

Overnemen van teksten van Hartekinderen vzw is toegestaan mits bronvermelding en het toesturen van een exemplaar van de publicatie Omslag: familiedag 2012 naar Hartekinderen vzw Rug: nationale contactdag 2013

2

Een blik achter de schermen… Belangrijke informatie! De raad van bestuur roept alle leden op om de volgende informatie te lezen. Enkele belangrijke en positieve evoluties binnen Hartekinderen vzw belangen elk van jullie aan. Uit de vorige voorwoorden van Ons Hartekind, weet je ondertussen wel dat we als vzw continu evolueren en dat we proberen om onze werking en activiteiten optimaal aan te passen aan de wisselende wensen en verlangens van onze leden. Om hier in de toekomst nog meer structureel op in te spelen, groeit sinds enkele maanden de consensus om ons gerichter te organiseren. In wat hierna volgt, wil ik jullie alvast een blik gunnen achter de schermen …

Werkgroepen De voorbije jaren zijn er binnen onze vereniging spontaan enkele werkgroepen ontstaan die zich richten naar een welbepaalde doelgroep onder onze leden. Deze groepen willen elk hun eigen accent leggen en specifieke activiteiten organiseren. Op die manier groeit het aantal activiteiten binnen onze vzw. Dat vinden wij een heel goede zaak. De raad van bestuur is vaak heel operationeel betrokken bij deze activiteiten. Door de toename ervan is het wel niet meer mogelijk om alle evenementen op dezelfde actieve manier te sturen. Daarom willen we aan de werkgroepen voldoende zuurstof geven door ze in een duidelijke structuur binnen onze vereniging te positioneren. Elke werkgroep zal daarbij geleid worden door minstens één lid van de raad van bestuur die samen met een beperkt aantal leden een vaste kern vormt. Zo kunnen ze de vooropgestelde activiteiten binnen de werkgroep zelf voorbereiden en organiseren. Bij voorkeur bestaat deze vaste kern uit niet meer dan 2 tot 3 personen om efficiënt te kunnen werken. De vaste kern kan (moet) wel uitbreiden met bijkomende meewerkende leden die sporadisch een handje toesteken of voor een bepaalde activiteit de nodige voorbereidingen helpen treffen. Deze extra medewerkers engageren zich éénmalig of tijdelijk bijvoorbeeld omdat ze iets organiseren dichtbij hun eigen woonplaats of omdat iets aansluit bij hun interesses. Zo kunnen leden zich engageren binnen onze vereniging zonder daarom automatisch de verantwoordelijkheid als bestuurder te dragen. Uit het verleden weten we dat 3

dit voor velen een interessante manier van werken is en het brengt leden ook dichter bij onze werking. Sommige werkgroepen fungeren nu al op deze manier, andere zullen we in die richting verder begeleiden. Voor bepaalde doelgroepen zullen we wellicht nieuwe werkgroepen vormen. Belangrijk hierbij is dat iedereen lid is, blijft of wordt van onze grote vzw. We zijn één familie. Je kan dus niet alleen lid zijn van een werkgroep. De werkgroepen hebben geen juridische structuur en alle verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid blijft op het niveau van de overkoepelende vzw. Alweer een drempel minder om te “vrijwilligen” .

Samengevat: ∗ ∗ ∗ ∗

de werkgroepen blijven fungeren onder de overkoepelende sturing van de raad van bestuur de vaste kern is zelf geen bestuursploeg op basis van een jaarprogramma en gerichte budgetten krijgen de werkgroepen meer ruimte om hun programma uit te werken de bestuurder in de werkgroep borgt de lijn met de algemene werking van Hartekinderen vzw

Zo kan de raad van bestuur voldoende tijd vrij maken om onze vzw verder te beheren, te vertegenwoordigen naar derden, fondsen te werven en te lobbyen ten voordele van onze leden. We zullen vanzelfsprekend in de komende maanden de diverse werkgroepen extra ondersteunen om zich passend te organiseren. Een bestuurder zal het voortouw nemen binnen elke werkgroep en versterking zoeken voor haar/zijn werkgroep. In de toekomst blijven we jullie zeker informeren over deze werkgroepen en maken we de namen bekend van de leden binnen elke vaste kern.

4

Communicatie Een groeiende organisatie met operationele slagkracht binnen de diverse geledingen vraagt de nodige middelen om goed te communiceren. In de voorbije periode zijn we niet altijd succesvol geweest wat de doorstroom van informatie betreft. Ook daar willen we nu een mouw aan passen. Eerst en vooral zal de nieuwe structuur met werkgroepen, geleid door een vertegenwoordiger binnen de raad van bestuur, moeten resulteren in efficiënte interne communicatie en noodzakelijke doorstroom van informatie tussen de werkgroepen en het bestuur. In deze mobiele wereld willen we ook inzetten op online aanwezigheid en communicatie. Binnenkort schakelen we dan ook over naar een nieuwe website-omgeving. Gerichte, juiste en up-to-date informatie zijn hierbij een noodzaak. Verder willen we het online gebeuren ook interactiever laten verlopen door een virtuele ontmoetingsplaats voor onze leden te creëren. Jullie beseffen dat dit de nodige tijd en energie zal vragen en ik durf dan ook op jullie begrip te rekenen wanneer tijdens de opbouw niet alles altijd online beschikbaar of duidelijk is. Het spreekt voor zich dat we binnen de nieuwe web-omgeving een eigen ruimte willen voorzien voor de werkgroepen. Even een woord van dank voor iedereen die ons tot op vandaag binnen de huidige omgeving ondersteund hebben voor alles wat met het internet en online beheer te maken heeft.

5

We gooien het echter niet alleen over de digitale boeg. Ook de geschreven communicatie en informatie blijft een belangrijk contact met onze leden. Nu we toch onze communicatie aan het optimaliseren zijn, zullen we ook onze mailings, ledenblad,… onder de loep nemen en desgewenst bijsturen op het vlak van inhoud en efficiëntie. Misschien wil niet iedereen alle informatie nog op papier ontvangen? Waar we kunnen besparen op drukwerk en verzendingskosten zullen we dit zeker doen. Wellicht zullen onze mailings en ons ledenblad er de komende maanden ook enigszins anders uitzien. We willen immers niet over één nacht ijs gaan en we zullen enkele variaties uittesten.

Structuur van onze vereniging Tot slot is er nog een belangrijke structurele wijziging op komst. Op basis van de huidige statuten, is iedereen die lid wordt van Hartekinderen vzw automatisch ook lid van de algemene vergadering. De raad van bestuur vindt echter dat iedereen de vrije keuze moet hebben om al dan niet deel uit te maken van de algemene vergadering. Dit brengt immers enkele wettelijke verplichtingen met zich mee waar niet iedereen zich van bewust is. Op de komende jaarvergadering zal de raad van bestuur een aantal voorstellen formuleren aan de leden van de algemene vergadering – waartoe jullie nu allemaal behoren – om iedereen bewust te laten kiezen al dan niet lid te zijn van deze algemene vergadering. Vooraankondiging: deze keuzemogelijkheid betreft slechts een voorstel van de huidige raad van bestuur waarvoor de beslissing ten volle de bevoegdheid is van de algemene vergadering. Door deze aankondiging in ons ledenblad kun je er vooraf al even over nadenken: wel of geen lid van de algemene vergadering. Meer info nodig? Contacteer mij via 051/40 96 38 of [email protected].

6

Tot slot Langs deze weg wou ik jullie nu al informeren over onze plannen zodat jullie weten dat er achter de schermen – los van de zichtbare activiteiten – heel hard gewerkt wordt. Ik kan jullie met de hand op het hart zeggen dat we alles in het werk stellen om jullie zo goed mogelijk van dienst te zijn. Dit is immers één van de belangrijke taken die we als bestuurder dragen: ten dienste staan van onze leden. Daarom ook een oproep: laat ons jullie wensen, verzuchtingen en verlangens weten. Misschien is bovenstaande informatie niet duidelijk genoeg? Of misschien hebben jullie zelf voorstellen om zaken aan te passen? In de mate van het mogelijke proberen we die mee te nemen bij onze beslissingen.

7

Hartekinderen zoekt helpende handen Ik hoop in de toekomst op de nodige helpende handen te kunnen rekenen. In het verleden heb ik zelf en hebben anderen vóór mij ook vaak deze hoop uitgedrukt. Met de huidige bestuursploeg menen we dat een duidelijke structuur er kan toe bijdragen dat deze hoop ook werkelijkheid wordt. Met onze beste dank en waardering voor zij die ondertussen al de daad bij het woord voegen. Op activiteiten mogen we immers altijd op helpende handen van de aanwezigen rekenen en dat verheugt ons. Bedankt daarvoor. We willen echter ook bij de voorbereidingen van initiatieven deze spontane ondersteuning activeren.

Chris Deloof

8

Hernieuw uw lidmaatschap voor 2013

We zijn alweer een jaar verder binnen onze werking. In 2012 vierden we het 35-jarig bestaan van Hartekinderen vzw. Al die tijd brengt Hartekinderen vzw ouders en personen met een aangeboren hartafwijking samen: om ervaringen te delen, informatie te geven en actief te zijn met kinderen, jongeren en volwassenen met een aangeboren hartafwijking in aangepaste activiteiten.

bouwen we samen verder aan deze grote familie. We hopen dat we ook volgend jaar op uw steun kunnen rekenen door het lidgeld te vernieuwen voor 2013 en een donatie te doen. Opgelet: Sinds 2011 kunnen we pas fiscale attesten afleveren vanaf een minimumbedrag van 40 €. Wie lid wil worden en een donatie met fiscaal attest wil, stort dus 5 € lidgeld en daarnaast minstens 40 € als donatie. En dat liefst in 2 stortingen (op het verzoek van de FOD financiën).

Volgend jaar gaan we daar mee verder. Naast de klassieke activiteiten zal in 2013 verder ingezet worden op het verspreiden van informatie over leven met een aangeboren hartafwijking. Dat zullen we doen via onze (nieuwe) website, Graag de storting van het lidgeld in ons ledenblad enzovoort. het eerste kwartaal van 2013. Gelieve bij de mededeling duidelijk te Ook de werkgroepen worden verder vermelden dat het gaat om “lidgeld uitgebouwd waardoor de werking van 2013 voor (lidnummer)”. Hartekinderen inhoudelijk en praktisch mee bepaald zal worden Dank voor uw trouwe steun en tot op door leden die actief projectmatig één van de volgende evenementen. mee werken in de vereniging. Zo

9

Statutaire algemene vergadering 2013 op de nationale contactdag van 20 april 2013 in het UZ Gent Zoals elk jaar houden we ook in 2013 op de nationale contactdag onze algemene vergadering. Omdat we een aantal aanpassingen moeten doen aan de statuten van de vereniging wordt het een statutaire algemene vergadering. In het voorwoord in dit "Ons Hartekind" legt Chris al kort uit waarom een aanpassing van de statuten nodig is. Meer details volgen later. Gezien het belang voor de vereniging van statutenwijzigingen hopen we op een grote opkomst.

Na de algemene vergadering is er een korte pauze en starten we met het programma van de nationale contactdag.

10

Nationale contactdag 2013 op 20 april 2013 in het UZ Gent In 2007 waren we al te gast in het UZ Gent voor onze Nationale contactdag. We bezochten toen de operatiezalen, 3D echo en nog meer. Intussen is er in het UZ Gent veel veranderd. Zo zijn er in 2012 een volledig nieuw kinderziekenhuis en een nieuw revalidatiecentrum geopend en zijn er (zoals in de meeste grote ziekenhuizen tegenwoordig) nog tal van werven aan de gang. We krijgen de gelegenheid om het mooie en kleurige nieuwe kinderziekenhuis te bezoeken en we gaan ook op bezoek in het gloednieuwe revalidatiecentrum.

Noteer deze dag alvast in uw agenda. Het wordt zeker de moeite!

11

Regionale contactdag in Limburg op 3 februari 2013 in Erperheide in Peer Een dagje zwemmen, ontspannen en bijpraten in een tropisch paradijs in eigen land. Spelen in een ruime en veilige binnenspeeltuin. Even wat temperatuur en menselijke warmte opdoen in putje winter. Er is een tropisch zwembad met golfslag, bubbelbaden, een warm buitengedeelte enz. Voor de kleinere kinderen en voor wie niet zo graag zwemt is er een ruime binnenspeeltuin. Na het zwemmen genieten we samen van een heerlijk Italiaans buffet. Het is inmiddels al een traditionele activiteit geworden wegens aanhoudend succes. Een leuke activiteit voor jonge kinderen, jongeren en ouders. Warm aanbevolen voor groot en klein! Begin januari volgt een uitnodiging met meer details voor inschrijving.

12

Verslag familiedag Hartekinderen in de Lilse Bergen De 7e oktober was weer een dag om naar uit te kijken, de familiedag, deze keer in de Lilse Bergen. En zoals elk jaar was de zon weer van de partij. De opkomst was heel goed, ongeveer 100 deelnemers, en steeds zie ik nieuwe gezichten, en natuurlijk veel ‘oude’ gezichten. Het is altijd fijn om weer even bij te kletsen. Na een kort woordje van de voorzitter konden we genieten van de heerlijke soep en broodjes. Aan het verantwoorde voorgerechtje werd ook veel zorg aan besteed door de werkgroep Dossier 30+ . Dit jaar was het thema ‘SPROOKJES’, en we hebben nu echt kunnen horen dat de boze wolf helemaal niet boos is. Vooral de kleintjes hebben hiervan genoten. Iedereen heeft weer iets bijgeleerd over een aantal sprookjes tijdens de wandeling. Al ging het niet iedereen even goed af om de juiste oplossing te vinden op de vragen. Sommigen maakten gretig gebruik van Google via hun smartphone.

Voor de sportievelingen was er nog het touwenparcours. Een attractie voor jong en oud. Ikzelf heb het ook geprobeerd, en het vereist toch wel enige handigheid. Het was op het lijf geschreven voor de jeugd, de één al wat sneller dan de andere, sommigen doorliepen het parcours zelfs nog een keer. 13

De oudste deelneemster die aan de touwen hing was Irène, maar liefst 59 jaar, en toch bracht ze het hele parcours tot een goed einde, chapeau Irène !! Als afsluiter konden we genieten van de heerlijke pasta’s, ik heb gezien dat er sommige mensen wel drie keer terug zijn gegaan. Voor mij een teken dat het echt wel heel lekker was. Ook volgde de apotheose nog over de boze wolf. Bij het naar huis gaan kregen de hartekinderen nog een dekentje met een knuffel mee naar huis. Hopelijk is iedereen weer gezond en wel thuis gekomen. Nu is het weer wachten op de volgende contactdag, en als ik al een beetje reclame mag maken voor de regionale contactdag in Limburg, dan raad ik iedereen aan om de kalender voor februari goed in de gaten te houden, waarschijnlijk gaan we weer naar Erperheide in Peer. Tot dan !! Erik

14

Binnenpretje

15

Knutsel mee! Het is terug winter en dan is het vaak te koud om buiten te spelen. Het ideale moment om eens een middag te knutselen. En om in de wintersfeer te blijven, maken we een vogelvoederbakje met vogeltjes. Geen echt voederbakje, maar één om in de keuken of je kamer te hangen. Wat hebben we nodig: een schaar, lijm, watten, vogelvoer, kleurpotloden of stiften. Aan de slag: Knip het vogelhuisje en de vogeltjes uit. Als je ze te klein vindt, dan kan je ze kopiëren en vergroten, bijvoorbeeld op 200%. Kleur het voederbakje en de vogels in met vrolijke kleurtjes. Kleef de vogeltjes dan op het voederbakje. Tussen de vogeltjes wrijf je wat lijm waarin je zaadjes van vogelvoer kan kleven. Als je nog zaadjes over hebt, kan je ze aan de echte vogeltjes in de tuin geven op een veilige plaats waar de poes niet bij kan. Kleef dan de watten op het voederbakje. Geef je voederbakje een mooie plaats zodat je je vogeltjes goed kan zien.

16

17

Mopjes De kerstwens van een maffiazoon De zoon van een maffiabaas wil een kerstwens schrijven aan Jezus: "Lief kindje Jezus, ik ben het hele jaar braaf geweest en daarom wil ik graag een ...". Hij stopt met schrijven, verfrommelt het blad en herbegint: "Lief kindje Jezus, ik ben het grootste deel van het jaar braaf geweest en daarom wil ik graag een ...". Hij fronst de wenkbrauwen en stopt terug. Dan loopt hij beslist naar de woonkamer waar hij het Mariabeeldje van zijn moeder van de muur haalt en in het toilet legt. Hij doet de deur op slot en begint terug te schrijven: "Lief kindje Jezus, als je ooit je moeder terug wil zien dan ...".

Dom blondje wint Een blondje deed mee aan de vraag voor één miljoen en won zowaar de prijs. Haar vriendin vroeg hoe ze dat gedaan had. Het blondje zei: “de vraag was: welke vogel maakt niet zijn eigen nest? Een mus? Een merel? Of een koekoek? Dat was gemakkelijk. Ik antwoordde de koekoek.” “Ah ja,” zei ze,” iedereen weet toch dat een koekoek in een klok woont!”

Vroeg u kakkerlakken? Een man stapt een dierenwinkel binnen en vraagt of ze nog 400 kakkerlakken hebben. De bediende kijkt verbaast naar de klant en vraagt vriendelijk waarom hij zoveel kakkerlakken nodig heeft. De klant glimlacht en antwoord, ”Morgen verlaat ik mijn huurhuis en om mijn waarborg terug te kunnen krijgen moet ik het pand achterlaten in de staat waarin het zich bevond toen ik er in trok".

Slecht rapport Jantje komt thuis met een slecht rapport. “Zo’n slecht rapport verdient een flink pak slaag!” roept zijn vader boos. “Dat vind ik ook”, zegt Jantje. “Ik zal je tonen waar de meester woont.”

18

De "Stichting voor de ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van kindercardiologie" organiseert:

sportkamp voor kinderen met een aangeboren hartafwijking. Kinderen met een aangeboren hartafwijking kunnen niet altijd terecht bij een klassieke sportvereniging of jeugdbeweging. Toch hebben ook zij nood aan beweging en sociaal contact met andere kinderen. Daarom organiseert de stichting een aangepast sportkamp voor kinderen en jongeren van 8 tot 20 jaar. Een ervaren team met een kindercardioloog, verpleegkundige en monitoren zorgt voor een veilige en onvergetelijke vakantie op een toplocatie. Hartekinderen vzw ondersteunt dit schitterende initiatief en betaalt de helft van het inschrijvingsgeld terug.

Het sportkamp gaat door in de paasvakantie van maandag 1 april tot donderdag 5 april 2013 in het BLOSO topsportcentrum, zuiderlaan 14 in Gent. Het "Dreamteam" van het sportkamp verwacht jullie!

19

Verslag kookactiviteit “Portie gezond… van harte!”

Op zaterdag 3 november werd op het departement Gezondheid en Technologie in Leuven het project “Portie gezond… van harte!” georganiseerd door de werkgroep Dossier 30+. Op deze dag hoorden we voornamelijk hoe belangrijk gezonde voeding is, zowel voor hartpatiënten als voor gezonde personen. De deelnemers kregen omtrent 13.30 uur een welkomstdrankje op het departement. Rond 14.00 uur ging het project van start. Als eerste kwam professor Budts iets meer vertellen over hoe belangrijk gezonde voeding is voor een hartpatiënt. Een samenvatting

van zijn uiteenzetting vindt je elders in dit ledenblad. Daarna volgde de presentatie van diëtiste Sanne Mouha. Zij bracht informatie over wat gezonde voeding precies inhoud. We sloten de dag af met een kookworkshop. Zo konden we de opgedane informatie testen in de praktijk met volgend menu:

Mediterraanse soep Oosterse scampisalade Wortel-chocolade gebakjes

20

Kookworkshop We werkten in verschillende groepen van elk vier personen. Iedere groep moest een menu klaarmaken met volgende gerechten: Tijdens de kookworkshop hing er een aangename sfeer in de zaal. Met vrolijk gelach op de achtergrond, ging iedereen gemotiveerd aan de slag om een lekkere maaltijd klaar te maken. Aan de bereiding mocht geen zout te pas komen. Daarom gebruikten we verschillende soorten kruiden.

Iedereen mocht zijn zelfgemaakte gerechten proeven met een lekker drankje erbij. Deze smulpartij vormde de ideale afsluiter. Speciale dank aan Dossier 30+ voor deze interessante activiteit.

Astrid Michielsens en Nicolas Mortier

Na een leerzame dag gingen we rond 18.30 uur eindelijk aan tafel.

21

“Portie gezond… van harte!” Oosterse scampisalade In de loop van 2013 publiceren we een kookboekje op basis van de kookactiviteit van Dossier 30+. Hierin worden de tips van de professor en de diëtiste opgenomen en een aantal voorbeeldrecepten. Aan dit kookboekje werken ook een aantal bekende chefs mee. Op pag 23 al een voorproefje van Peter Goossens van het 3 sterrenrestaurant “Hof van Cleeve” in Kruishoutem en tal van kookprogramma’s op televisie.

- 1 teentje knoflook (persen of fijnhakken), - 1 eetlepel gemberpoeder - 500g gepelde scampi of 2 cm verse geraspte gember - 2 bakjes kerstomaat (halveren) 3 muntblaadjes (fijn snipperen) - 2 stengels bleekselder in blokjes zwarte peper, tuinkruiden, nootmus- 2 fijngesnipperde uien kaat - 1 kropsla - 1 eetlepel olie - 2 eetlepels limoen- of citroensap -1 bosje verse koriander (fijn - aardappelen - koffielepel suiker snipperen)

Ingrediënten

Bereiding Verhit de olie en roerbak de knoflook en gember er even in. Voeg de scampi toe, bak 3 minuten en haal van het vuur. Kruid met peper en tuinkruiden en meng alles behalve de sla erbij. Kook, pureer en kruid de aardappelen. Verdeel de sla over de borden en verdeel de scampibereiding erover. Leg in het midden een bolletje puree. 22

Salade gezond Peter Goossens (“Hof van Cleeve” in Kruishoutem)

Ingrediënten (salade)

Ingrediënten (vinaigrette)

− − − − − − − −

− − − −

6 gegaarde asperges 12 kwarteleitjes 150 g gekookte erwtjes 1 blikje maïs 1 tonijn (ventresca de atun) 12 kerstomaatjes 50 g palmhart 3 schijfjes toastbrood

− −

25 g mosterd 1 dooier 300 g druivenpitolie wat keukenzout en vers gemalen peper 40 ml water 50 ml chardonnay azijn

Bereiding Snij de asperges in stukken en de kerstomaatjes in 4. Kook de kwarteleitjes 2 minuten en pel ze. Snij het toastbrood tot croutons en bak ze. Haal de tonijn uit blik en dep droog. Maak de vinaigrette door alle ingrediënten te mengen met de mixer of blender Meng de asperges, kerstomaatjes, erwtjes, tonijn, maïs en palmharten met de gehalveerde kwarteleitjes en de vinaigrette. Werk af met de croutons

23

Hoe belangrijk is gezonde voeding voor hartpatiënten? door Prof dr. Werner Budts, UZ Gasthuisberg Veel Belgen proberen een of ander dieet. Maar het beste dieet is nog altijd evenwichtig en gezond eten en voldoende bewegen. De voedingsdriehoek is daarbij een goede leidraad. Water, fruit, groenten en beweging zijn de basis en worden aangevuld met een rijke variatie aan granen (pasta, rijst), aardappelen, brood, vlees en vis. Snacks, frisdrank, snoep en alcohol gebruik je best met mate.

In onze voeding zitten drie stoffen waarmee we voorzichtig moeten zijn: vetten, suikers en zout. Vetten De belangrijkste vetten: triglyceriden en cholesterolen ♦

Triglyceriden kunnen verzadigde of onverzadigde vetten zijn. Het zijn vooral de verzadigde vetten die schadelijk zijn. Deze verzadigde vetten zitten in vaste vetten (dierlijke vetten in vlees en boter bijvoorbeeld). Onverzadigde vetten zijn vooral plantaardige vetten en zitten in zachte (bvb margarines) en vooral vloeibare vetstoffen (olie).

♦

Ook van cholesterol zijn er 2 varianten: LDL cholesterol (low density lipoproteïnes) en HDL cholesterol (high density proteïnes). Cholesterol wordt in het lichaam gebruikt voor de aanmaak van celmembranen, vetoplosbare steroïdhormonen en vetoplosbare vitamines. Het zijn vooral de low density lipoproteïnes die gevaarlijk zijn.

In een evenwichtige voeding maken vetten 20 tot 40 % van de energiebehoefte uit. Een teveel aan vetten leidt tot obesitas. Een volwassen vrouw heeft ca 2000 kcal per dag nodig. Volwassen mannen, zwangere en zogende moeders en tieners iets meer (tot 2600 kcal), jonge kinderen iets minder. Gezonde voeding gaat hand in hand met beweging. Beweging is belangrijk voor de bloedcirculatie, de training van de hartspier en zorgt ook voor verbruik van energie.

24

Hoe intensiever de beweging, hoe meer energie je verbruikt en hoe minder er omgezet kan worden tot lichaamsvet. Zo komt de energie-inhoud van een zak frieten met mayonaise en een viandel overeen met het energieverbruik van 3 uur wandelen of 1 uur voetballen (750 kcal of ongeveer een derde van de dagelijkse energiebehoefte van een volwassen man). Behalve obesitas kan een overaanbod aan vetten in de voeding ook hart- en vaatziekten door "verkalking" van de bloedvaten veroorzaken. De vetten gaan aan de binnenwanden van de bloedvaten kleven waardoor er vernauwingen ontstaan. Hierdoor stroomt er te weinig bloed naar achterliggende organen zoals het hart, de hersenen of spieren en kan een hartinfarct of een trombose ontstaan (een deel van het spier- of hersenweefsel sterft af als gevolg van zuurstoftekort).

Suikers Behalve voor vetten, moet je ook opletten met suikers. Suikers kennen veel vormen: sucrose, fructose, glucose, ... In snoep, frisdranken, witte meelproducten en witte rijst zitten snelle suikers. Dat zijn de ongezonde suikers. Langzame suikers vind je terug in volle graanproducten en groenten. De enzymen in je lichaam knippen suikers in stukjes tot hun enkelvoudige bouwsteen, glucose. Die insuline uit de alvleesklier zorgt ervoor dat de glucose door de celwanden tot in de cellen geraakt waar je lichaam ze verbruikt als brandstof voor de energievoorziening. Teveel aan suikers in de voeding zorgt voor een overaanbod aan energie. Dit overaanbod slaat je lichaam op onder de vorm van lichaamsvet en leidt tot overgewicht of obesitas. Het kan ook aanleiding zijn tot diabetes, tandcariës en ontstekingen van het tandvlees (en zo tot endocarditis). Daarom kun je snelle suikers beter vermijden. Kies bijvoorbeeld voor bruin brood en zilvervliesrijst in plaats van de witte varianten.

25

Zout Het zout in onze voeding regelt de bloeddruk. Teveel aan zout zorgt voor een te hoge bloeddruk. Slechts ca 10 à 15% van het zout dat we innemen is van nature in onze voedingsproducten aanwezig. De rest komt via de bereiding (10 à 15%) en vooral via industriële bereiding van producten zoals chips, soepen, sauzen, brood, kaas, vleeswaren, ... (75 %). Mensen met een hoge bloeddruk beperken hun zoutgebruik best tot 3 g/d. Enkel mensen met een ernstig hartfalen moeten volledig zoutloos eten. Wie kampt met een te lage bloeddruk neemt beter iets meer zout dan 3 g/d.

Alcohol Tenslotte is er nog alcohol. Alcohol bevat vrij veel calorieën en leidt bij overmatig gebruik tot dronkenschap. Bij normaal gebruik (1 à 2 glazen per dag) kan alcohol helpen om de goede cholesterol te bevorderen en het lichaam te beschermen tegen hart- en vaatziekten. Regelmatig overmatig gebruik kan leiden tot verslaving. Dat wist je vast wel. Maar wist je ook dat overmatig alcoholgebruik de bloeddruk verhoogt, meer kans geeft op hersenbloeding, op hartritmestoornissen en kanker, en op lever- en alvleesklierlijden?

Conclusie ♦

beperk het gebruik van vetten (door een evenwichtige voeding volgens de voedingsdriehoek)

♦

wees voorzichtig met suikers (vermijd overgewicht)

♦

overdrijf niet met zout (zeker als je gevoelig bent voor hoge bloeddruk)

♦

drink alcohol met mate

26

27

“Tips & trics” 10 tips voor gezond koken 1. Eet wat je lekker vindt. Tegen je zin eten hou je toch niet vol. Veel gerechten zijn lekker en gezond. 2. Eet gevarieerd en gebruik dagelijks voldoende producten uit de 4 grote groepen voedingsproducten (zie voedingsdriehoek). 3. Vermijd onverzadigd vet. Gebruik bij voorkeur geen boter op je brood of enkel margarine met minder dan 17% vet. Bakken doe je best met (zo weinig mogelijk) olie en vloeibare bak– en braadproducten ipv boter. Gebruik (magere of) halfvolle melkproducten ipv volle. Het smaakverschil tussen halfvolle en volle is beperkt en ze bevatten nog steeds veel calcium en eiwit. 4. Voedingsvezels zijn essentieel en vind je vooral in (rauwe) groenten, fruit, bruin brood, bruine pasta en zilvervliesrijst. Bouw je gerecht rond een voldoende hoeveelheid vezelrijke producten. Dagelijks eet je best minstens 200 g groenten en 2 stuks fruit. 5. Beperk het gebruik van zout tenzij je cardioloog anders voorschrijft. Hou er rekening mee dat er in bereide voeding en bouillon(blokjes) heel wat zout zit en beperk het gebruik ervan dus. Kruiden zijn gezonder en geven je gerechten eveneens meer smaak. 6. Voldoende drinken is eveneens belangrijk en zeker voor hartpatiënten. Minstens 1.5 l per dag voor volwassenen. Drink vooral water. Frisdranken (ook fruitsappen) bevatten veel suiker en alcohol (meer dan 1 à 2 glazen per dag) kan de bloeddruk verhogen. 7. Dagelijks een kom soep (met weinig zout) is een goede gewoonte. Soep bevat groenten (en dus voedingsvezels) en water. Maak je soep liever zelf. In bereide soepen zit meestal te veel zout. Soep kan je in porties invriezen als gezond tussendoortje. 8. Ook de wekelijkse portie vis is een goed idee. Vis is gezonder dan vlees en net zo lekker. Er bestaat ook vette vis zoals zalm die calorierijker is, maar het vet is onverzadigd en dus gezonder. Paling en garnalen bevatten veel cholesterol en beperk je beter.

28

9. Vlees bevat veelal onverzadigd vet. Je hoeft vlees daarom niet te laten, maar gebruik het met mate en afgestemd op de groenten ipv omgekeerd. Gevogelte (zonder vel), kalfsvlees, mager runds– en varkensvlees zijn beter dan gehakt, worsten, spek of lever. Eén dag per week geen vlees eten is eveneens een goede gewoonte. 10. Overweeg alternatieven voor het bakken en braden. Probeer eens een anti-aanbakpan, wokken, stomen, een tagine, grillen of een microgolf. Hiervoor heb je veel minder vetstof nodig.

29

Hartekinderen vzw bij KVV Windeke

Een mooie actie voor Hartekinderen vzw. Goed voor onze naambekendheid en een kans om hartproblemen aan te kaarten bij kinderen. De spelertjes zijn allemaal sportief en gezond, maar soms zijn er kinderen bij met een aangeboren of verworven Voor deze ploeg geen truitjes met de hartprobleem zonder het te weten. naam van de sponsor. De sponsor van KVV wou met het logo van een De media bracht eerder dit jaar de goed doel spelen. Iets wat zelden discussie in hoeverre jonge spelertjes voorkomt. Alhoewel, Barcelona speel- gescreend moeten worden door kinde ook jarenlang met het UNICEF dercardiologen. Onze vereniging wil logo en droeg zo de naam van UNI- zich niet mengen in deze discussie. Toch wijzen we er op dat het belangCEF mee uit over de hele wereld. rijk is om kinderen naar een gespeciBij KVV Windeke zijn de laatste 20 aliseerde arts door te sturen als ze bij jaar al een aantal jonge spelers over- het sporten sneller zweten, vermoeid leden (onder andere aan een plotse of kortademig zijn, een onregelmatige hartstilstand). Het bestuur van de hartslag hebben enzovoort. Ook wanvoetbalclub zocht daarom een goed neer ze naar hogere competities doel dat aansluit bij de hartproblema- overstappen waarin hun lichaam nog tiek en bij kinderen. Zo kwamen ze bij zwaarder belast wordt, kan best eerst Hartekinderen vzw terecht. een bezoek aan de cardioloog gebracht worden. KVV Windeke is een voetbalploeg uit Scheldewindeke in Oost-Vlaanderen. Vorig seizoen speelde de ploeg kampioen in 3° provinciale. Nu mogen ze aantreden in 2° provinciale. En daar hoort een nieuwe outfit bij.

30

De aftrap door de voorzitter en een Hartekind

Intussen staan ze op 4° plaats in het klassement. Volg de HartekinderenZaterdag 8 september speelde de club op www.kvvwindeke.be ploeg voor het eerst met de nieuwe uitrusting een thuismatch tegen SK We wensen hen een succesvol Lebbeke-Aalst. Een delegatie van het seizoen toe! bestuur van Hartekinderen vzw was uitgenodigd voor deze match. Eén van onze Hartekinderen gaf de aftrap voor een spannende match die door KVV Windeke gewonnen is met 4-0. .Aftrap voor Hartekinderen

31

Zorgverlof en onderwijs aan huis

We ontvingen een interessant bericht van het Vlaams patiëntenplatform (VPP). Hartekinderen vzw is lid van dit platform. VPP is een koepel van een 90-tal patiëntenverenigingen en wil de verenigingen samenbrengen om te streven naar een toegankelijke zorg voor de patiënt en zijn omgeving. Twee mediaberichten die van belang zijn voor ons:

Regels voor zorgverlof bij opname van kind in ziekenhuis versoepeld Vanaf 1 november 2012 is het mogelijk om als werknemer je arbeidsovereenkomst te schorsen voor één week om te zorgen voor je kind dat in het ziekenhuis moet worden opgenomen wegens een zware ziekte. Eventueel kan je de week zorgverlof verlengen met 1 week wanneer dit nodig is. Om toestemming te krijgen voor je zorgverlof moet je een attest van de behandelend arts hebben. Het attest moet aangeven dat sociale, familiale of emotionele bijstand of verzorging noodzakelijk is. De arts bepaalt wat een zware ziekte of medische ingreep is. Je werkgever kan dit recht niet weigeren of uitstellen. Je vraagt dit zorgverlof best tijdig aan. Wanneer het gaat om een onvoorziene hospitalisatie, dan kan het zorgverlof onmiddellijk ingaan. Je moet je werkgever dan wel zo snel mogelijk een attest bezorgen. Als je dit zorgverlof opneemt, heb je recht op een RVA-uitkering die ongeveer 160 euro netto per week bedraagt. Meer informatie vind je op de website van de RVA: www.rva.be

32

Tijdelijk onderwijs aan huis is onbekend

Als je kind lange tijd ziek is of een chronische ziekte heeft en niet naar school kan gaan, kan je als ouder voor je kind tijdelijk onderwijs aan huis aanvragen. Tijdelijk onderwijs aan huis is niet alleen belangrijk om de schoolachterstand van je kind te beperken, maar vooral om je kind blijvend te betrekken bij de activiteiten in de klas en op school. De leerkracht kan je kind op de hoogte houden van wat er in de klas gebeurt. Dit maakt terugkeer achteraf ook makkelijker. Bij tijdelijk onderwijs aan huis stuurt de school een leerkracht die bij je thuis komt les geven. Voor kinderen met een chronische ziekte betekent dit dat je kind, per 9 halve dagen afwezigheid van school, recht heeft op vier uur onderwijs aan huis. In samenspraak met de school kan je bekijken welke lessen thuis doorgaan. Heel wat ouders en scholen zijn nog niet op de hoogte van de mogelijkheid om tijdelijk onderwijs aan huis te vragen. Scholen zijn nochtans verplicht om ouders daarover te informeren. Maar als zij zelf niet op de hoogte zijn, kunnen zij moeilijk aan deze informatieplicht voldoen. Op volgende websites vind je meer uitleg over de regeling van het tijdelijk onderwijs aan huis en hoe je dit moet aanvragen. Kijk zeker ook naar de voorwaarden om recht te hebben op het tijdelijk onderwijs aan huis: ⇒

www.onderwijsvoorziekekinderen.be

⇒

www.ond.vlaanderen.be/toah/professional

Een interessante folder voor ouders vind http://www.ond.vlaanderen.be/toah/ouder/folder-2012.pdf

je

ook

op:

33

Patiëntenveiligheid Standpuntnota

Veiligheid is een kernaspect van kwaliteitsvolle zorg waar de patiënt namens de wet op de patiëntenrechten recht op heeft. Ondanks het feit dat er in België verschillende initiatieven op vlak van patiëntveiligheid genomen worden, is er nog veel ruimte voor verbetering. Om die reden pleit het Vlaams Patiëntenplatform voor • de financiering van wetenschappelijke studies die het aantal en het soort medische incidenten in België kenbaar maken; • de uniformisering van meldsystemen in de Belgische ziekenhuizen en de oprichting van een centraal verzamelpunt voor medische incidenten; • een meer gestructureerd en correct gebruik van (patiëntveiligheids) indicatoren; • de uitwerking en implementatie van algemene richtlijnen voor open communicatie na een medisch incident; • de overschakeling van een budgetbeleid naar een ambitieus en meer afdwingbaar (federaal) beleid met meetbare gezondheidsdoelstellingen; • de ontwikkeling van beleidsinitiatieven voor patiëntveiligheid binnen de eerstelijnszorg; • een betere afstemming tussen het Vlaamse en federale niveau inzake kwaliteits- en patiëntveiligheidsbeleid; • de invoering van een ‘pay for quality’ vergoedingssysteem in België. • een grotere betrokkenheid van de patiënt om medische incidenten te voorkomen. De volledige standpuntennota kan je http://vlaamspatientenplatform.be/uploads/documents/ Standpunttekst_Patintveiligheid_VPP_2012.pdf

raadplegen

op

34

Contactpersonen

Zetel van de vereniging Elzenlaan 20 2390 Malle

Provincie Antwerpen Peter en Manuele Van den BroeckFleurbay 2390 Westmalle, 03/383 63 40 [email protected] Patrick en Hilde Ooms-Goossens 2980 Zoersel, 03/385 23 42 [email protected] Martine Jordaens 2980 Zoersel, 0473/78 16 79 [email protected]

Provincie West-Vlaanderen Chris en Hilde Deloof-De Craemer 8700 Tielt, 051/40 96 38 [email protected] Joost en Petra Mestdagh-De Decker 8700 Tielt, 051/40 76 11 [email protected] Didier en Peggy Vereecke-Van Landeghem 8750 Wingene, 050/28 14 71 [email protected] Martin en Nelly Verkest-Tacke 8301 Heist-aan-zee, 050/51 41 25

Provincie Limburg Erik Janssen 3930 Hamont-Achel, 011/44 64 42 [email protected]

Provincie Oost-Vlaanderen Koen en An Fauconnier-Comminne 9860 Balegem, 09/362 67 13 [email protected] Luc en Claudine De Baerdemacker-Verstuyft 9920 Lovendegem, 09/372 81 97 [email protected]

35

Nationale contactdag 2013 met een bezoek aan het nieuwe kinderziekenhuis en het nieuwe revalidatiecentrum! op zaterdag 20 april 2013 in UZ Gent

36