Beleidsplan Schuldhulpverlening Gemeente Oegstgeest 2013-2016
Inhoud Samenvatting
3
Inleiding
4
Hoofdstuk 1
Een nieuwe wet en overige maatschappelijke ontwikkelingen
5
Hoofdstuk 2
Huidige werkwijze in Oegstgeest
7
Hoofdstuk 3
De Oegstgeestse visie op schuldhulpverlening
11
Hoofdstuk 4 Uitgangspunten van schuldhulpverlening Paragraaf 1 Preventie, tijdige signalering en tijdige interventie Paragraaf 2 Klant is en blijft persoonlijk verantwoordelijk Paragraaf 3 Maatwerk Paragraaf 4 Integrale aanpak Paragraaf 5 Participatie van minderjarige kinderen waarborgen Paragraaf 6 Uitsluiting en afbakening Paragraaf 7 Kwaliteit
12 12 12 13 15 16 16 17
Hoofdstuk 5
Waarborgen van onze doelstelling door monitoring en evaluatie
19
2
Samenvatting De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) verplicht gemeenten een plan op te stellen met daarin een weergave van het lokale schuldhulpverleningsbeleid. Dit beleid is voor de gemeente Oegstgeest één van de onderdelen die bijdragen aan het bredere doel om alle burgers mee te laten doen aan onze samenleving. Om dit doel te bereiken is er een keten van hulpverlening beschikbaar. Schuldhulpverlening is daar één van, evenals ons beleid op het terrein van maatschappelijke ondersteuning. Het beleidsplan dat wij u hierbij ter goedkeuring voorleggen zoomt echter specifiek in op schuldhulpverlening. Met dit beleidsplan dragen we bij aan het bredere doel van ‘participatie’, formuleren we de kaders van het Oegstgeestse schuldhulpverleningsbeleid en voldoen we tevens aan de eisen die de nieuwe Wgs aan onze gemeente stelt. Daarnaast willen we met dit plan onze schuldhulpverleningstaak op termijn verder verbeteren en ondanks de beperkte mankracht en middelen, zo effectief en efficiënt mogelijk uitvoeren. Dit beleidsplan bestrijkt de periode 2013-2016, en borduurt voort op de toekomstvisie van de gemeente Oegstgeest. Een toekomstvisie waarin de gemeente op ‘maat’ de helpende hand biedt maar waarin de zelfredzaamheid van onze burgers centraal staat. Dit beleidsplan is voor een groot deel een weergave van hetgeen we al jaren in de praktijk brengen. Dit plan stelt dan ook geen grote beleidswijzigingen voor. Wel dwingt het ons meer bewust keuzes te maken, hetgeen het werkproces en de efficiëntie van onze aanpak ten goede komt. Eerst wordt in hoofdstuk 1 enige achtergrond informatie over de nieuwe wet gegeven. In hoofdstuk 2 geven we onze huidige werkwijze weer en in hoofdstuk 3 beschrijven onze visie op schuldhulpverlening. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 deze visie omgebogen tot een aantal concrete uitgangspunten. Het eerste uitgangspunt is dat we inzetten op preventie, tijdige signalering en tijdig ingrijpen. Het tweede belangrijke uitgangspunt is dat schuldenproblematiek primair de persoonlijke verantwoordelijkheid van de klant is en blijft. Het derde uitgangspunt is dat van maatwerk. Dat wil zeggen dat we kijken naar de zelfredzaamheid en het type schuld van de klant. Deze twee factoren bepalen samen welk type hulpverleningstraject we inzetten en welke bijdrage we verwachten van de klant, onszelf en die van onze ketenpartners. Vervolgens komt het vierde uitgangspunt “de integrale aanpak” aan bod. Ons vijfde uitgangspunt is dat de maatschappelijke participatie van kinderen niet belemmerd mag worden door de schuldsituatie van hun ouders. Daarna lichten we ons zesde uitgangspunt toe dat we niet in alle gevallen hulp kunnen verlenen, bijvoorbeeld door wettelijke beperkingen (fraudeschulden) of praktische belemmeringen (klant negeert afspraken). Dit betekent dat we in bepaalde situaties mensen uitsluiten van hulpverlening, ook dit is een kwestie van maatwerk. In de laatste paragraaf gaan we nader in op het uitgangspunt dat we kwalitatief hoogwaardige hulpverlening bieden. Tot slot geven we in hoofdstuk 5 aan hoe we onze doelstellingen willen waarborgen.
3
Inleiding Schuldhulpverlening is flink in beweging. Door de economische crisis raken meer mensen in de financiële problemen en veranderen aard en omvang van de schulden. Schuldhulpverlening wordt hierdoor complexer, terwijl gemeenten over minder middelen beschikken. We staan voor de uitdaging om meer te doen met minder. Schulden zijn de afgelopen jaren hoger geworden en het aantal schuldeisers per schuldenaar is gestegen. Waren het voorheen vooral mensen met lage inkomens of een uitkering die tot de risicogroep behoorden, nu treft het ook hogere inkomensgroepen: mensen verliezen hun baan terwijl ze een hoge hypotheek hebben, of gaan scheiden maar krijgen hun huis niet verkocht. Landelijk heeft 20% van de schuldenaren minderjarige kinderen, voor deze kinderen is de kans op sociale uitsluiting groter geworden. Tegen deze achtergrond is het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening ingediend. Het wetsvoorstel is op 7 februari 2012 door de eerste kamer aangenomen en op 1 juli in werking getreden. Gemeenten zijn met de invoering van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) verplicht een beleidsplan vast te stellen dat richting geeft aan integrale schuldhulpverlening. Het nu voorliggende beleidsplan geeft aan hoe we als gemeente Oegstgeest invulling geven aan deze wet. Schuldhulpverlening is één van de schakels in de bredere keten van hulpverlening. Een keten waarvan meerdere schakels door de gemeente worden aangeboden en een ander deel door de ketenpartners. De kunst is om er als gemeente voor te zorgen dat de schakels aaneengesloten worden en blijven. De keten is bedoeld om burgers die hierop zijn aangewezen, te ondersteunen en kent meerdere schakels zoals preventie, tijdige signalering, tijdige interventie, maatwerk en het voorkomen van terugval. Deze keten reikt verder dan alleen het schuldhulpverleningsbeleid, denk aan ons Wmo-beleid. Ook kent de keten meerdere partners. Deze bredere context komt tot uitdrukking in dit plan. Wel ligt de focus van dit plan op het beleidsterrein ‘Schuldhulpverlening’ en formuleren we ons beleid tegen de achtergrond van de eisen die de nieuwe Wgs aan ons stelt. Centraal in ons beleid staat de gedachte dat financiële problemen geen belemmering mogen vormen voor de maatschappelijke participatie van onze inwoners.
4
Hoofdstuk 1 Een nieuwe wet en overige maatschappelijke ontwikkelingen De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) verplicht gemeenten een beleidsplan vast te stellen dat richting geeft aan integrale schuldhulpverlening. Dit plan wordt volgens de Wgs voor een periode van vier jaar vastgesteld en kan tussentijds wijzigen. De wet stelt dat gemeenten in het plan in ieder geval de volgende onderdelen moeten opnemen: 1. Hoe schuldhulpverlening aan gezinnen met inwonende minderjarige kinderen wordt vormgegeven(dit komt aan de orde in hoofdstuk 4 paragraaf 6) 2. Welke maatregelen college en raad nemen om de tijdigheid, de kwaliteit en de wijze van uitvoering van schuldhulpverlening te waarborgen (zie hoofdstuk 4 paragraaf 7) ; 3. Welke resultaten de gemeente op het terrein van schuldhulpverlening wenst te behalen (dit wordt uitgewerkt in hoofdstuk 5); Verder valt het besluit van de gemeente tot aanbod of weigering van schuldhulpverlening voortaan onder toepassing van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Hierdoor is tegen een dergelijk besluit bezwaar en beroep mogelijk. Dit vereist een heldere visie op schuldhulpverlening en duidelijke spelregels voor toegang of uitsluiting van schuldhulpverlening. In hoofdstuk vier en in de door het college vast te stellen beleidsregels, geven we aan dit laatste invulling. Ook is de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen van toepassing. Het belang van een helder en actueel beleidsplan vloeit niet alleen voort uit de verplichtingen die de nieuwe Wgs ons oplegt. Ook andere ontwikkelingen maken een actuele, heldere visie op integrale schuldhulpverlening gewenst. Ten eerste is er de aanhoudende economisch crisis met bijbehorende gevolgen zoals rijksbezuinigingen, stijgende werkloosheid, faillissementen en minder bestedingsruimte voor burgers. Dit heeft ook zijn weerslag op de inwoners van onze gemeente. Niet alleen op mensen met een uitkering of een laag inkomen, maar steeds vaker ook op gezinnen waarvan de partner zijn of haar baan verliest of partners die uit elkaar gaan en die blijven zitten met een onverkoopbare woning of een restschuld op hun hypotheek. De gevolgen van de economische crisis zullen naar verwachting dan ook breed door (blijven) klinken in de vraag naar schuldhulpverlening. Ten tweede is er een veranderend leengedrag bij de burger zichtbaar. Schulden zijn veel minder dan in het verleden een taboe, met als gevolg een toename in het aantal leningen dat wordt afgesloten. Ook speelt de benadering van de consument door de handel en geldverstrekkers hier een belangrijke rol. Geld lenen wordt vaak eenvoudig en ‘aantrekkelijk’ gemaakt voor de burger waardoor het aantal consumptieve kredieten stijgt. Ook het gemak waarmee banken in het verleden tophypotheken verstrekten leidt nu regelmatig tot problemen. Overigens hebben de banken op dit gebied een volledige ommekeer gemaakt. Zo gemakkelijk als het was om een hypotheek te krijgen, zo moeilijk is dat nu. Hierdoor wordt het verzilveren van een ruime overwaarde op het huis, zodat daarmee de schulden kunnen worden afgelost, een moeizaam proces, zeker als de klant als wanbetaler bekend is bij het BKR.
5
Ten derde hebben de bezuinigingen van het Rijk ook hun weerslag op de financiële middelen van de gemeente zelf. Een eventueel grotere vraag naar schuldhulpverlening kan hierdoor niet beantwoord worden met extra financiële middelen. De gemeente Oegstgeest staat voor de opgave om een eventuele groei van de vraag naar schuldhulpverlening op te vangen zonder extra middelen. Ten vierde bestaat de tendens vanuit het Rijk om gemeenten zowel inhoudelijk als financieel verantwoordelijk te maken voor steeds meer sociaal beleid. De beoogde decentralisaties op de terreinen Werk & Inkomen, AWBZ/Wmo en Jeugdzorg zijn hiervan de belangrijkste voorbeelden. Deze drie decentralisaties vertonen belangrijke raakvlakken met het onderwerp Schuldhulpverlening. Zo zal bijvoorbeeld een persoon zonder schuldenlast meer tijd en energie kunnen steken in het verkrijgen of behouden van werk dan diegene die primair zijn of haar huis en haard dient veilig te stellen als gevolg van bijvoorbeeld een dreigende huisuitzetting. Schuldhulpverlening is daarmee één van de instrumenten in een integrale aanpak met als doel “in onze gemeente telt en doet iedereen mee”. Een effectieve en efficiënte schuldhulpverlening kan dus ook een belangrijke bijdrage leveren aan de realisatie van gemeentelijk beleid op andere sociale domeinen. Tenslotte heeft de gemeenteraad in oktober 2011 de toekomstvisie 2020 'Oegstgeest in beweging' vastgesteld. Een van de uitgangspunten is dat iedereen meedoet. Meedoen is belangrijk voor het individu zelf en voor de samenleving als geheel. Het biedt perspectief, geeft meer eigenwaarde, creëert een sociaal netwerk en voorkomt bijvoorbeeld vereenzaming. Schulden kunnen het ‘meedoen’ belemmeren daarom dragen we als gemeente bij in het voorkomen en oplossen van schuldproblemen. In navolging van de toekomstvisie doen we dit door samenwerking te zoeken, verbindingen te leggen, potentieel te benutten en door te fungeren we als meewerkkracht. Dit betekent dat we de burger een helpende hand bieden maar dat hij of zij zelf verantwoordelijk blijft. De Toekomstvisie reikt ook instrumenten aan om kritisch te kijken naar onze gemeentelijke taken en om die slimmer, efficiënter of in samenwerking met andere partijen uit te voeren. Deze visie werkt ook door in onze visie op en uitgangspunten voor gemeentelijke schuldhulpverlening. Op deze manier zorgen we ervoor dat dit beleidsplan parallel loopt met andere gemeentelijke visies en plannen.
6
Hoofdstuk 2 Huidige werkwijze in Oegstgeest De Schuldhulpverlener van de gemeente Oegstgeest is het eerste aanspreekpunt voor inwoners van Oegstgeest met een schuldhulpvraag. De dienstverlening van de gemeente bestaat in grote lijnen uit een tweetal onderdelen, signalering en preventie enerzijds, en het aanbieden van hulp anderzijds. Signalering en preventie Door samenwerking en afspraken met schuldeisers kunnen we al in een vroeg stadium signaleren en hulp aanbieden zodat escalatie wordt voorkomen. Diverse ketenpartners zijn actief op het gebied van preventie en signalering. Zowel Jeugd- en Jongerenwerk als het CJG heeft de problematiek op het netvlies staan. Om escalatie van schulden te voorkomen hebben we diverse samenwerkingsovereenkomsten met potentiële schuldeisers. Zo is er een convenant met woningbouwvereniging “Buitenlust” waarbij huurders met een huurachterstand door de schuldhulpverlener worden uitgenodigd voor een schuldhulpgesprek. Een vergelijkbare afspraak bestaat er met Zorg en Zekerheid en de energieleveranciers. Tevens participeert de schuldhulpverlener in het Zorgnetwerk, een netwerk waarin ketenpartners zoals: GGD(meldpunt zorg en overlast), politie, maatschappelijk werk, psychiatrie, verslavingszorg en ouderenwerk vertegenwoordigd zijn. Daarnaast kan de schuldhulpverlener in de nabije toekomst verwijzen naar rekenvaardigheidscursussen of budgetteringscursussen zoals die vanaf 2013 weer worden aangeboden door ROC-Leiden (WEB-middelen). Bieden van hulp Het tweede onderdeel van onze dienstverlening concentreert zich op de financiële problemen van de klant. Deze dienstverlening bestaat uit het aanbieden van de volgende producten: Financieel advies: dit is veelal een éénmalig, maatwerkadvies waardoor de klant in staat is zijn financiële zaken weer goed op de rails te krijgen; Budgetbegeleiding: individuele begeleiding bij het op orde brengen en houden van de financiën. Schuldstabilisatie: Voordat een verdere regeling tot stand kan worden gebracht wordt er eerst een stabiele situatie gecreëerd. Dit betekent dat de schuldeisers op de hoogte worden gebracht van het hulpverleningstraject en dat de invorderingsprocedures, in overleg met de schuldeisers, tijdelijk worden stopgezet. Vervolgens wordt een schuldregeling gestart of, wanneer er geen sprake is van een problematische schuldsituatie1, een plan van aanpak opgesteld (bijvoorbeeld inventarisatie van de goederen/boedel die verkocht kunnen/kan worden), vervolgens wordt de klant geacht geleidelijk zelf zijn schulden af te kunnen lossen. Problematische schuld: de som van de geëiste maandelijkse aflossingen op schulden en betalingsachterstanden is hoger dan de volgens de Recofa (de werkgroep van rechterscommissarissen in faillissementen en insolventies) rekenmethode gecalculeerde aflossingscapaciteit’.
1
7
Integrale betalingsregeling: De Schuldhulpverlener organiseert in samenwerking en afstemming met de klant dat er een voorstel tot een betalingregeling tot stand komt. Dit betekent dat de klant in staat is om zijn schulden op termijn redelijkerwijs volledig af te lossen. In een dergelijke situatie gaan schuldeisers na overleg met de schuldhulpverlener, vaak akkoord met een langere terugbetalingstermijn, een lagere rente of een tijdelijke opschorting van de terugbetaling in afwachting van bijvoorbeeld de verkoop van bezittingen. Er mag geen situatie ontstaan dat de klant door de aflossing langer dan drie jaar op het absolute bestaansminimum komt, in dat geval is de minnelijke schuldregeling aan de orde (tenzij er sprake is van een ernstig verwijtbare gedraging) Minnelijke schuldenregeling: De Schuldhulpverlener organiseert in samenwerking en afstemming met de klant dat er een betalingsvoorstel tot stand komt aan de schuldeisers over drie jaar inclusief de afspraak om na deze periode de restschuld kwijt te schelden; Minnelijk Saneringskrediet: hierbij organiseert de gemeente dat de klant een krediet via de Stadsbank krijgt. Uit dit krediet worden de schulden, of het lagere betalingsvoorstel, in zijn geheel voldaan. Dit is voor de klant de meest prettige vorm van schuldregeling, omdat hij vervolgens nog maar met een crediteur te maken heeft. Als gemeente staan we garant. Om grote risico’s te vermijden, stellen we een grens aan de hoogte van een dergelijk krediet (dit wordt nader uitgewerkt in beleidsregels). Persoonlijke lening: de Schuldhulpverlener kan samen met de bijstandsconsulent, in specifieke gevallen ervoor zorgen dat de klant een persoonlijke lening via de bijzondere bijstand kan afsluiten. Deze lening heeft een vaste looptijd die de klant in maandelijkse termijnen volledig afbetaalt; Budgetbeheer: hierbij worden alle geldstromen van de klant door een budgetbeheerder overgenomen. De klant ontvangt per maand of week een vast bedrag voor het dagelijks levensonderhoud. Budgetbeheer wordt doorgaans ingekocht bij Humanitas en gefinancierd uit de het participatiebudget of de bijzondere bijstand. Budgetbeheer wordt veelal ingezet voor maximaal vijf jaar. In hoofdstuk 4 wordt uitgelegd dat we in het nieuwe beleid de duur gaan beperken. Beschermingsbewind: Wanneer iemand als gevolg van lichamelijke, geestelijke of sociale beperkingen niet in staat is om de eigen financiën goed te regelen, kan de schuldhulpverlener beschermingsbewind onderdeel laten uitmaken van het hulpverleningstraject. Dit kan alleen met toestemming van de klant. Vervolgens wordt de kantonrechter verzocht beschermingsbewind uit te spreken en een bewindvoerder te benoemen. Deze bewindvoerder neemt de financiële huishouding volledig over en legt hierover verantwoording af aan de kantonrechter. Dit betekent overigens niet dat de klant geen extra schulden kan maken. Hij blijft handelingsbekwaam en kan zelf nieuwe overeenkomsten aangaan. Echter de kans van slagen wordt aanzienlijk groter, zeker wanneer het mensen met een koop- of gokverslaving betreft. Beschermingsbewind is voor onbepaalde tijd, en kan alleen via de rechter ongedaan worden gemaakt, daarom wordt dit alleen in uitzonderlijke situaties toegepast. Wettelijke schuldsanering natuurlijke personen (WSNP): een WSNP traject is pas mogelijk wanneer een minnelijke schuldregeling niet mogelijk bleek. De schuldhulpverlener dient een verklaring aan de Rechtbank af te geven dat de 8
poging om een minnelijke schuldregeling tot stand te brengen is mislukt omdat schuldeisers niet mee willen werken. Wanneer de rechter de WSNP aanvraag goedkeurt worden de schuldeisers gedwongen aan een regeling mee te werken, waarna de klant, mits hij zich aan de regeling houdt, na drie jaar schuldenvrij is. De WSNP is alleen mogelijk wanneer de schulden niet opzettelijk en verwijtbaar zijn. Wanneer de klant zich voor schuldhulpverlening aanmeldt krijgt hij of zij zo spoedig mogelijk een eerste gesprek. Dit eerste gesprek is erop gericht de hulpvraag van de klant duidelijk te krijgen. Is er behoefte aan een eenmalig advies, is er sprake van een problematische schuld, hoe zelfredzaam is de klant, is de schuldensituatie oplosbaar, is het schuldprobleem door min of meer externe factoren ontstaan of spelen er onderliggende problemen en is doorverwijzing naar een van de ketenpartners zoals GGD, Maatschappelijk werk, Rivierduinen ed. geboden. Kunnen de verschillende instanties tegelijkertijd met de klant aan de slag of moet er eerst gewerkt worden aan de onderliggende oorzaak van het probleem? In het laatste geval zal de hulpverlener doorverwijzen naar de ketenpartners en vooralsnog de eigen activiteit beperken tot het stabiliseren van de schuld (zodat deurwaarders even pas op de plaats maken). Het werken aan de oplossing gebeurt dan in een later stadium. Oegstgeest kent geen wachttijden, het eerste gesprek vindt doorgaans binnen 1 week na aanmelding plaats (bij spoedgevallen binnen twee à drie werkdagen). Alleen tijdens vakanties kan de termijn in niet-spoedeisende gevallen oplopen tot 3 à 4 weken. We voldoen daarmee aan de wettelijke termijn, zoals de nieuwe Wgs die stelt. Naast advisering en schuldstabilisatie concentreert de financiële schuldhulpverlening zich vaak op een betalingsregeling of een minnelijke schuldregeling. Deze regelingen zijn vaak erg arbeidsintensief. Gemiddeld moeten ongeveer 30 schuldeisers (waaronder incasso bureaus) benaderd worden. Na het eerste contact met de schuldeisers resteren er gemiddeld 15 schuldeisers die het verzoek krijgen met een regeling in te stemmen. Deze regelingen hebben als voordeel dat alle partijen er vrijwillig mee instemmen en de klant uitzicht heeft op een schuldenvrije toekomst. Ongeveer 30% van de schuldhulpverleningstrajecten leidt tot een betalingsregeling, minnelijke regeling of wettelijk schuldsaneringstraject. In 97% van deze gevallen is het niet nodig de rechter in te schakelen en lukt het de schuldhulpverlener met de schuldeisers en regeling te treffen, in slechts 3% is een gang naar de rechter (het zogenaamde WSNP-traject) nodig. Hoewel het aantal bijstandsgerechtigden in Oegstgeest de afgelopen drie jaar is gestegen is over deze periode geen toename van het aantal schuldhulpvragen waargenomen. Wel neemt de gemiddelde hoogte van de schulden bij een problematische schuldsituatie jaarlijks toe (2009: €46.564,- 2010: €47.528,- 2011: €49.264,-). Het merendeel van de schuldenaren (70%) heeft geen bijstandsuitkering. Van deze 70% heeft het merendeel werk. Een kleine 15% van deze groep is werkzaam als zelfstandige en is in de problemen gekomen doordat de werkzaamheden zijn teruggelopen. Ruim 10% van alle schuldenaren heeft een eigen huis, bij een derde van deze groep speelt het probleem van te hoge hypotheeklasten.
9
Van de Oegstgeestenaren die met een schuldhulpvraag bij de gemeente komen, is de grootste groep 40-50 jaar (27%). Bij de twintigers en dertigers is de vraag om hulp iets kleiner (20-30 jaar:21%, 30-40 jaar:21%), voorts hebben we geen meldingen van jongeren onder de 19. De landelijke tendens dat steeds meer jongeren met problematische schulden kampen, lijkt in Oegstgeest niet aan de orde. Boven de 50 jaar neemt de hulpvraag weer af (50-65 jaar:20%, en ouder dan 65:10%) 68 procent van al onze gestarte trajecten wordt succesvol afgerond. Er zijn helaas geen vergelijkingscijfers omdat de regionale en landelijke registratie zich beperkt tot in- en uitstroom aantallen zonder dat bekend is of de uitstroom succesvol was. Wanneer een traject niet succesvol wordt afgerond is dat vaak te verklaren uit het feit dat de klant verhuist, niet te goeder trouw heeft gehandeld of (nog) niet bereid is om zich aan het plan van aanpak te committeren. De ervaring leert dat in de helft van de gevallen aan de schuldenproblematiek een onderliggende oorzaak ten grondslag ligt. Te denken valt aan een verslaving of psychiatrische problematiek. In dat geval is er (nog) geen of slechts een beperkte rol voor de Schuldhulpverlener. Deze rol bestaat dan –naast bijvoorbeeld advisering en stabilisering- uit het doorverwijzen naar één of meerdere van onze ketenpartners (naast maatschappelijke of verslavingshulp kan ook gedacht worden aan budgetbegeleiding of bewindvoering). Deze partners hebben de expertise en de kerntaak om eerst deze (onderliggende) problematiek op te pakken, voordat sprake kan zijn van echte schuldhulpverlening.
10
Hoofdstuk 3 De Oegstgeestse visie op schuldhulpverlening De Oegstgeestse visie op schuldhulpverlening luidt: Schulden mogen geen belemmering vormen voor maatschappelijke participatie. Schuldhulpverlening dient bij te dragen aan de participatie en zelfredzaamheid van de klant. De hulp is erop gericht de klant, zoveel mogelijk, duurzaam van zijn schulden af te helpen. De burger is en blijft echter zelf verantwoordelijk. Wanneer mensen hun schulden niet zelf of met hun omgeving kunnen oplossen, biedt de gemeente Oegstgeest, samen met haar ketenpartners, een helpende hand. De gemeente faciliteert, ondersteunt en zet de hulp effectief en efficiënt in. Schulden kunnen belemmerend werken op participatie in de samenleving. Met schuldhulpverlening kunnen we bijdragen aan een situatie waarin de financiële positie van de klant geen beletsel meer vormt om ‘mee te doen’. Gemeentelijke instrumenten, zoals schuldhulpverlening, zijn niet een doel op zich, maar middelen om de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van onze inwoners te bevorderen. ‘Meedoen’ en daardoor ‘meetellen’ zijn onze belangrijkste doelstellingen. In de praktijk betekent dit dat we niet altijd een schuldhulptraject starten, maar dat we vaker verwijzen naar andere ketenpartners, waarbij onze activiteit zich beperkt tot het zo veel mogelijk creëren van een financieel stabiele situatie zodat de maatschappelijke deelname niet wordt belemmerd. We gaan niet meer in alle gevallen de schulden oplossen maar beperken ons soms tot het hanteerbaar maken van de schuldproblemen. De term ‘hulp’ slaat op ‘hulp op maat’ aan Oegstgeestenaren die niet in staat zijn om zelf of met behulp van hun sociale omgeving, hun schulden hanteerbaar te maken. De hulp is primair gericht op het weer zelfredzaam maken van de klant. De onderdelen “efficiëntie en effectiviteit” uit onze visie zijn een afgeleide van de beperkte middelen waarmee we de doelgroep met steeds zwaardere financiële problemen en meer schuldeisers, moeten bedienen. Dit wil zeggen dat we als gemeente kritisch moeten kijken hoe we onze klanten het meest effectief en efficiënt kunnen bedienen, dit doen we door maatwerk te leveren en de diagnose aan te scherpen middels het ‘kwadrantenmodel’ (zie hoofdstuk 4).
11
Hoofdstuk 4 Uitgangspunten van schuldhulpverlening In dit hoofdstuk gaan we in op de uitgangspunten als afgeleide van de in het vorige hoofdstuk geformuleerde visie. Samen vormen ze het kader waarbinnen we als gemeente Oegstgeest onze schuldhulpverlening vormgeven. 1) Preventie, tijdige signalering en tijdige interventie. De praktijk wijst uit dat naarmate de schuldenproblematiek groter is, de kans op een snelle oplossing afneemt. Om die reden vormen preventie, signalering en interventie drie belangrijke elementen van ons beleid. Veel van onze bestaande overeenkomsten hebben naast een oplossingsgericht effect ook een preventief en signalerend karakter. Het convenant met ‘Buitenlust’ heeft een signaleringsfunctie en dient huisuitzettingen te voorkomen. De afspraken met Zorg en Zekerheid hebben ook een signaleringsfunctie, waardoor erger wordt voorkomen. Dit geldt ook voor onze deelname aan het zorgnetwerk. In het kader van preventie zetten we dan ook onze bestaande samenwerkingsafspraken, waarbij partijen tijdig signaleren en wij tijdig interveniëren voort, en breiden deze waar mogelijk uit. Daarnaast verwachten we dat de ‘kanteling’2 binnen de WMO ook een signaleringsfunctie krijgt. Voorts is de verbetering van tijdige signalering in brede zin, tevens onderdeel van ons gemeentelijk jeugd- en ouderenbeleid. Vanzelfsprekend heeft ook de gemeente zelf een belangrijke taak in de vroegsignalering. Niet alleen de Schuldhulpverlener kan middels zijn deelname aan het zorgnetwerk tijdig signaleren, dit wordt ook verwacht van de andere gemeentelijke medewerkers zoals de consulenten Wwb en WMO. Dankzij de intern korte lijnen en de actieve samenwerking binnen het team sociale zaken komen problemen snel aan het licht. 2) Klant is en blijft persoonlijk verantwoordelijk Ons tweede uitgangspunt is dat de klant primair zelf verantwoordelijk is en blijft voor zijn of haar schuldenproblematiek. De gemeente fungeert als meewerkkracht, maar niet als probleemeigenaar, dit betekent dat we de klant een helpende hand bieden maar dat hij zelf verantwoordelijk blijft. Doordat de schuldenaar primair verantwoordelijk is voor de schuld, ligt ook de oplossing primair bij de schuldenaar en zijn schuldeiser (-s). De gemeente Oegstgeest is van mening dat elke burger zelf verantwoordelijk is voor de financiële verplichtingen die hij / zij aangaat en voor het nakomen van deze verplichtingen. Van bedrijven die deze verplichtingen met klanten aangaan verwachten we ook dat zij hun verantwoordelijkheid nemen en rekening houden met het risico van wanbetaling. 2 In de gekantelde werkwijze van de WMO wordt de compensatieplicht op een nieuwe wijze vorm gegeven, dit vergt een andere benadering: een uitgebreidere intake waarin niet alleen de vraag maar het onderliggende probleem centraal staat. Een aanpak waarbij de gemeente niet automatisch te hulp schiet maar samen met de klant gekeken wordt wat de klant zelf, samen met zijn netwerk, kan oplossen en op welke onderdelen nog aanvullende hulp van de gemeente of een van de ketenpartners noodzakelijk is.
12
Mocht er desondanks toch een schuldsituatie ontstaan, dan dient deze in beginsel onderling en zelfstandig te worden opgelost. Enkel in specifieke situaties komt de Schuldhulpverlener in beeld en is een rol voor hem weggelegd om een schuldensituatie te stabiliseren of op te lossen. Deze inzet is gericht op participatie in de samenleving, de eigen kracht en zelfredzaamheid van de klant, en het voorkomen van ernstiger problemen en maatschappelijke kosten. Het voordeel van deze werkwijze is dat we als gemeente de focus kunnen leggen op die burgers die echt niet zonder onze hulp uit de (financiële) problemen kunnen komen. 3) Maatwerk Een derde uitgangspunt is dat van maatwerk. De kenmerken van de schuld enerzijds en de klant anderzijds bepalen samen welk type hulpverlening de gemeente aanbiedt. Dit wil concreet zeggen dat we kijken naar de zelfredzaamheid en het type schuld van de klant. Deze twee factoren bepalen de keuze voor het (type) hulpverleningstraject en de bijbehorende de rol van de klant zelf, de gemeente en die van onze ketenpartners. Om ‘maatwerk’ te kunnen leveren, is het van belang om aan de voorkant van het traject een juiste beoordeling van de klant en zijn situatie te maken. De Schuldhulpverlener heeft hierin een belangrijke rol. De kenmerken van de schuld en de kenmerken van de klant samen bepalen welk product de Schuldhulpverlener aan zijn klanten aanbiedt. Meer specifiek gaat het bij de kenmerken van de schuld om de vraag of een schuld al dan niet regelbaar is en of de schuld problematisch is. Van een regelbare schuld is sprake als deze schuld in aanmerking komt voor een schuldenregeling (het minnelijke traject). Dit geldt niet voor elke schuld. Voorbeelden van vrijwel niet-regelbare schulden zijn schulden waarbij het door juridische procedures nog jaren kan duren voordat duidelijk is hoe hoog de vordering is. Ook schulden van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) kunnen niet in een schuldregeling worden meegenomen. Wel is het soms mogelijk om met het CJIB af te spreken dat de vordering voor een aantal jaren worden uitgesteld zodat voor de overige schulden een regeling kan worden getroffen. Ook schulden in verband met een eigen zaak of schulden waarbij er een verstrengeling is tussen persoonlijke en zakelijke schulden kunnen door ons niet opgelost worden. Daarvoor hebben we niet de expertise. We beperken ons dan ook, conform de Wgs, tot de doelgroep natuurlijke personen met uitsluitend persoonlijke schulden (zie ook de beleidsregels). Het aanbod van de gemeente wordt bepaald door de combinatie van het type schuld en het type schuldenaar. De mogelijke combinaties zijn te verduidelijken in de vorm van een kwadrant (figuur 1). Wat de gemeente in een individueel dossier kan betekenen, hangt af van het ‘kwadrant’ waarbinnen dit dossier valt. In elk kwadrant staat aangegeven wat de verantwoordelijkheid van zowel klant, gemeente als ketenpartner is. Deze werkwijze met kwadranten betekent dat we elke klant individueel beoordelen en indelen in één van de vier kwadranten. Dit geldt zowel voor de oudere, verslaafde, verstandelijk beperkte alsmede voor het gezin met minderjarige kinderen. Maatwerk staat bij elk van hen voorop om zo het best mogelijke en hoogst haalbare resultaat voor elk individu te bereiken.
13
Door ons beleid op dit model te baseren, wil Oegstgeest op individueel niveau meer maatwerk leveren. Dit maatwerk is van belang om te voorkomen dat de schuldhulpverlener een schuldregeling opstart terwijl al voorzien kan worden dat deze niet tot een duurzaam schuldenvrije toekomst leidt. Langere doorlooptijden, langdurig budgetbeheer, uitval en teleurgestelde schuldenaren en schuldeisers zijn dan het onbedoelde en ongewenste resultaat.
Zelfredzaamheid klant groot Regelbare schuld
Zelfredzaamheid klant klein
Schuldsituatie is op te lossen met
Oplossen schuldsituatie hangt af van
schuldhulpverlening
individuele case, soms stabiliseren, soms oplossen mits beschermingsbewind, soms geen oplossing
Klant:
Klant:
Werkt mee (gemotiveerd)
Werkt mee (gemotiveerd)
Administratie op orde brengen
Accepteert voorwaarden
Inkomsten en uitgaven inzichtelijk maken
Sociaal-psychische belemmeringen of, verstandelijke beperking
Gemeente:
Gemeente:
Op maat inzet van product(en)
Op maat inzet van product(en)
Op maat ondersteuning bij ordenen en
Ondersteuning bij ordenen en inzichtelijk maken
inzichtelijk maken
schulden
Indien nodig doorverwijzing
Communicatie met schuldeisers Eventueel budgetcursus om zelfredzaamheid te vergroten Indien nodig doorverwijzing
Ketenpartners:
Ketenpartners:
Aanpak achterliggende problematiek
Aanpak achterliggende problematiek
Eventueel betrekken sociale netwerk
Training/Coaching Indien nodig beschermingsbewind Eventueel betrekken sociale netwerk
Niet-regelbare schuld
Schuldsituatie is alleen te stabiliseren
Gemeente kan niets of nauwelijks iets doen
Klant:
Klant:
Werkt mee (gemotiveerd)
Niet gemotiveerd, of
Administratie op orde brengen
wil voorwaarden niet accepteren
Inkomsten en uitgaven inzichtelijk maken
Sociaal-psychische belemmeringen of, verstandelijke beperking
Gemeente:
Gemeente:
Advies en schuldstabilisatie
Kan weinig doen, beperkt zich tot advies en
Eventueel budgetbeheer of
indien nodig verwijzing naar ketenpartners
beschermingsbewind Ketenpartners:
Ketenpartners:
Aanpak achterliggende problematiek
Doorgaans zal deze klant niet willen werken
Eventueel betrekken sociale netwerk
aan aanpak achterliggende problematiek, waardoor ook ketenpartners weinig kunnen betekenen
Figuur 1 Gebaseerd op Tilburgse kwadranten 14
4) Integrale aanpak Schulden kennen vaak een onderliggende problematiek. Bij de aanpak hiervan zijn vaak meerdere partijen betrokken en verantwoordelijk en vereist de aanpak een nauwe afstemming tussen de verschillende partijen. Het kan ook betekenen dat eerst andere hulp noodzakelijk is alvorens schuldhulp aan de orde is. Dit betekent dat we indien nodig ook voorwaarden kunnen stellen ten aanzien van de aanpak van andere probleemgebieden (denk aan verslavingsproblematiek, recidive). Bij de integrale ketenaanpak zijn meerdere partijen betrokken en is het van belang dat deze partijen goed met elkaar afstemmen, communiceren en samenwerken. Voor alle partners moet duidelijk zijn wie welke rol heeft. Daarom werken we hieronder onze visie op de rol van onze ketenpartners en onze eigen rol bij integrale schuldhulpverlening, nader uit. Interne ketenaanpak Niet alleen de Schuldhulpverlener is betrokken bij de schuldhulpverlening en uiteindelijk de zelfredzaamheid van haar inwoners. Ook andere onderdelen van de gemeentelijke organisatie hebben belangrijke raakvlakken. Het is de taak en verantwoordelijkheid van de gemeente om de interne samenwerking tussen gemeentelijke afdelingen vorm en inhoud te geven. Doel van deze samenwerking is om te komen tot een brede, geïntegreerde aanpak voor de meest kwetsbare burgers die het niet op eigen kracht redden. Zo is er afstemming met Werk en Inkomen en Welzijn en Zorg. Een goed voorbeeld is de alleenstaande met een schuld en een Wwbuitkering. Hier kan het genereren van een hoger inkomen door het vinden van werk tot de oplossing leiden. De re-integratieconsulent zal dan in eerste instantie met de klant aan de slag gaan en de nodige begeleiding bieden bij het weer vinden van een baan. In dergelijke situaties is interne afstemming, samenwerking en regie van het grootste belang, waarbij de klant centraal dient te staan. Doordat we een relatief kleine gemeente zijn, zijn de lijnen kort (zowel letterlijk als figuurlijk) en kan er nauw en snel samengewerkt worden. De rol van onze ketenpartners Bij de helft van de schuldsituaties is een achterliggende problematiek de oorzaak is van de schuldproblemen. De oplossing ligt dan ook in die hoek. Voor de aanpak van schuldsituaties betekent dit dat een zogenaamde integrale aanpak noodzakelijk is. Een aanpak waarbij partijen samenwerken en komen tot een eensluidende, gedeelde en samenhangende aanpak. Leidt bijvoorbeeld een depressie ertoe dat iemand geen brieven opent en hierdoor schulden ontstaan, dan kan de Schuldhulpverlener wel schulden stabiliseren, maar ligt de sleutel bij de aanpak van de depressie. In het kader van de ketenaanpak neemt de schuldhulpverlener deel aan het Zorgnetwerk. Een netwerk van de wijkagent, GGD, Buitenlust, Quadrant, Rivierduinen, Radius, Brijder en Sociale Zaken dat erop gericht is problemen vroegtijdig te signaleren, escalatie te voorkomen en de aanpak af te stemmen. Indien er sprake is van achterliggende problematiek is de ketenpartner veelal de eerstverantwoordelijke voor de vergroting van de zelfredzaamheid van de burger, deze heeft dan de leiding. De Schuldhulpverlener blijft betrokken en levert –daar
15
waar nodig- vanuit zijn expertise een bijdrage, bijvoorbeeld door het stabiliseren van de schulden. Rol van de schuldeisers Een andere vorm van een integrale aanpak is dat we afspraken hebben gemaakt met diverse partijen waar veel van onze klanten een schuld hebben. Een voorbeeld is het convenant tussen de gemeente Oegstgeest en Woningcorporatie Buitenlust rondom het voorkomen van huisuitzettingen bij huurschuld. Ook zijn er afspraken met Zorg en Zekerheid om te voorkomen dat mensen door betalingsachterstanden terecht komen in de duurdere bestuursrechtelijke premieheffing. Tevens hebben we overeenkomsten afgesloten met andere partners die veelvuldig als schuldeiser optreden. Zo is er een overeenkomst met het Centraal Justitieel Incassobureau en zijn er afspraken gemaakt met de Informatie Beheer Groep waardoor sneller een schuldregeling kan worden getroffen. Deze afspraken hebben we kunnen realiseren doordat we werken conform de NVVK (Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet) gedragsregels (zie paragraaf 7). 5) Participatie van minderjarige kinderen waarborgen De maatschappelijke participatie van minderjarige kinderen mag niet langdurig belemmerd worden door de schuldsituatie van hun ouders. Gezinnen in een schuldregeling of WSNP-traject zitten drie jaar op het absolute bestaansminimum. Dit minimum is voldoende voor de dagelijkse levensbehoefte maar biedt weinig ruimte voor kleding en sportieve of recreatieve activiteiten. De voedselbank kan het leed enigszins verzachten maar ook dan blijft deelname aan sport- en recreatie lastig. Kinderen in een dergelijke situatie, kunnen hierdoor belemmerd worden in hun ontwikkel- en participatiemogelijkheden. Een aantal van deze gezinnen komt namelijk niet in aanmerking voor de minimaregeling ‘participatie schoolgaande kinderen Wet werk en bijstand’ omdat hun inkomen te hoog is. De regeling gaat uit van gezinnen met een inkomen van maximaal 110% van de norm en houdt geen rekening met gezinnen die vanwege schulden eveneens op het bestaansminimum zitten. Daarom stellen we voor de verordening ‘participatie schoolgaande kinderen Wwb’ uit te breiden met de doelgroep ‘schoolgaande kinderen die verzorgd worden door ouders in een schuldregeling of WSNP-traject’. Tevens zal bij het eventueel uitsluiten van hulpverlening, in het kader van maatwerk, meegenomen worden of er sprake is van een gezin met minderjarige kinderen. Wanneer dit het geval is zullen we een soepeler beleid hanteren (dit is nader uitgewerkt in de beleidsregels). 6) Uitsluiting en afbakening Er zijn grenzen aan de schuldhulpverlening van de gemeente Oegstgeest. De gegeven capaciteit en financiële middelen vormen de eerste twee grenzen die we als gemeente in acht dienen te nemen. De andere grenzen zijn het klantprofiel en de aard van de problematiek. Aangezien het rijk sinds 2012 geen extra middelen beschikbaar stelt voor schuldhulpverlening, en we als gemeente geconfronteerd worden met een forse bezuinigingstaak, hebben we geen middelen om aanvullende activiteiten, zoals 16
‘voorlichting op scholen’ of het project ‘schuldhulpmaatje’, in te kopen. Dit betekent dat onze hulpverlening begrensd is tot dat wat de schuldhulpverlener in 30 uur per week kan doen. Dit betekent dat we prioriteit geven aan preventie op de korte termijn, en het (integraal)bieden van hulp bij problematische situaties. Pas wanneer het aantal verzoeken om schuldhulpverlening afneemt kan de schuldhulpverlener zich op andere zaken, zoals preventie op de langere termijn, gaan richten. Voorlopig is dit echter niet aan de orde. Niet alle klanten kunnen geholpen worden. Zoals al eerder vermeld zullen sommige klanten eerst aan de onderliggende oorzaak moeten werken, maar ook het gebrek aan motivatie kan de hulpverlening frustreren. Dit betekent dat de hulpverlener het klantprofiel in beeld moet brengen om vervolgens te kunnen beoordelen of schuldhulp haalbaar is (zie het kwadrantenmodel in paragraaf3). Naast het niet haalbaar zijn van schuldhulpverlening, stellen we in sommige gevallen ook beperkingen aan de duur van schuldhulpverlening. In het verleden was de primaire doelstelling om iedereen een schuldenvrije toekomst te bieden. In de praktijk leidde dit tot situaties dat een deel van de klanten langdurig gebruik maakte van schuldhulpverlening. Dit geldt in het bijzonder voor de klanten waar een schuldenregeling te hoog gegrepen is en langdurige stabilisatie het enige alternatief is. Deze ongelimiteerde ondersteuning, veelal in de vorm van budgetbeheer, past niet in onze visie van eigen verantwoordelijkheid en schuldhulpverlening als opmaat naar zelfredzaamheid. Indien de zelfredzaamheid van de klant onvoldoende is voor een tijdelijke periode van budgetbeheer, dan kiest de gemeente Oegstgeest voor doorverwijzing naar beschermingsbewind. Wanneer budgetbeheer wel uitzicht biedt op zelfredzaamheid, levert de gemeente dit product voor de duur van maximaal drieen-een-half jaar. Deze periode is gekoppeld aan de duur dat de klant bezig is met aflossen indien er een schuldregeling is gestart en de daaraan voorafgaande periode van schuldstabilisatie. De reden dat we de toegang en duur inperken is dat we in het verleden gemerkt hebben dat een deel van onze klanten niet het doel nastreeft om zelfredzaam te worden. Dit is een strategische groep die af en aan om hulp vraagt als hun situatie dreigt te escaleren. Zij vragen bijvoorbeeld om hulp bij een dreigende huisuitzetting, maar zodra deze is afgewenteld, trekken zij zich weer terug uit de hulpverlening en nemen de schulden weer toe. Deze gebrekkige motivatie en strategisch gedrag gaan ten koste van de goedwillende schuldenaren. Met het beperken van de toegang en duur willen we als Oegstgeest onze beperkte capaciteit zo effectief mogelijk inzetten voor de meest kwetsbare, niet strategisch handelende schuldenaren. 7) Kwaliteit Het laatste uitgangspunt is dat we kwalitatief hoogwaardige schuldhulpverlening leveren door te werken conform de NVVK-gedragscode en dat we ons houden ons aan de wettelijke termijnen. De NVVK (Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet) is de brancheorganisatie voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren. Tot de leden behoren zowel gemeentelijke kredietbanken en gemeenten als private organisaties. De NVVK heeft voor haar leden een gedragscode schuldregeling opgesteld. Uitgangspunt van de gedragscode is dat 17
een schuldenaar recht heeft op een schone lei wanneer deze zich gedurende drie jaar maximaal heeft ingespannen om zijn schulden af te betalen. De schuldregelende instelling moet op deze inspanningen toezien. De aflossingscapaciteit van de schuldenaar wordt volgens strikte en objectieve normen bepaald conform de methodiek van de Vereniging van Rechterscommissarissen in Faillissement (ReCoFa). Daarbij wordt, ingeval van schuldbemiddeling, periodiek gecontroleerd of de schuldenaar zijn aflossingscapaciteit wel volledig inbrengt. Voorts stelt de NVVK eisen aan de informatie voorziening, werkprocessen, doorlooptijden en de professionaliteit van de hulpverlener. Door te werken volgens deze gedragscode bereiken we sneller resultaat in de onderhandelingen met de schuldeisers en kunnen schuldregelingen sneller gerealiseerd worden. Wettelijk is bepaald dat het eerste gesprek, waarin de hulpvraag wordt vastgesteld, moet plaats vinden binnen vier weken na aanmelding en in een bedreigende situatie binnen drie werkdagen. Oegstgeest kent geen wachtlijsten, een eerste gesprek vindt doorgaans binnen een week plaats en bij een bedreigende situatie binnen twee à drie werkdagen. Deze termijnen willen we ook in de toekomst handhaven, daarmee voldoen we ruimschots aan de wettelijke termijn. Het leveren van kwaliteit betekent dat je moet blijven kijken naar verbeterpunten en inzicht moet hebben in de effecten van het gevoerde beleid. De werkzaamheden moeten gemonitord worden. In het laatste hoofdstuk zoomen we hierop in.
18
Hoofdstuk 5 Waarborgen van onze doelstelling door monitoring en evaluatie Ons centrale doel van schuldhulpverlening is dat we de participatie waarborgen en dat we mensen zoveel mogelijk duurzaam van hun schulden afhelpen Financiële problemen mogen geen belemmering vormen voor deelname aan de samenleving. Dit resultaat is echter moeilijk te kwantificeren. Daarom moeten we het monitoren ervan niet nastreven. Dit ligt anders voor het doel ‘duurzaam van schulden afhelpen’. Dit doel is beter te concretiseren. Want dit betekent dat we streven naar zo min mogelijk recidieven en dat we schulden indien nodig integraal aanpakken en doorverwijzen naar onze ketenpartners wanneer er sprake is van multi-problematiek. Het is echter een illusie om iedereen een schuldenvrije toekomst te garanderen. Voor iemand die moedwillig schulden maakt, zich onttrekt aan een noodzakelijke behandeling (zoals bij verslavingen) of die zich niet houdt aan de afspraken kan de gemeente weinig meer doen dan het geven van advies over voorliggende hulpverleningsinstanties. Hoe gaan we meten of we ons doel bereiken? We streven naar de volgende resultaten en geconcretiseerde doelstellingen: Duurzame oplossing Om mensen duurzaam van hun schulden af te helpen dient een traject succesvol te worden afgerond zonder tussentijdse uitval of het tussentijds opnieuw maken van schulden. Wanneer we succes willen meten moeten we nagaan in hoeverre de instroom succesvol wordt afgerond. Daarbij definiëren we ook het begeleiden van de klant bij het ordenen en inzichtelijk maken van de schulden en het maken van een plan van aanpak, waarna de klant zelfstandig verder kan, als een succesvol traject. Meetbaar resultaat: Het percentage succesvol afgeronde trajecten over de periode van vier jaar, is minimaal gelijk aan 60%. Het percentage recidieven is kleiner dan 10% Tijdigheid Het snel bieden van hulp kan voorkomen dat de schuldenproblematiek groter wordt. Daarom willen we ervoor zorgen dat iedereen zo spoedig mogelijk geholpen wordt. Dit betekent dat elke klant binnen vier weken een eerste gesprek krijgt en in een bedreigende situatie (zoals huisuitzetting) binnen drie werkdagen. Meetbare doelstelling: Doelstelling: 100% van de klanten ontvangt tijdig, binnen vier weken of bij een bedreigende situatie binnen drie werkdagen, het eerste gesprek De gehanteerde methodieken zijn effectief Sinds twee jaar wordt regionaal geregistreerd hoeveel huishoudens met schuldenproblematiek kampen, hoe hoog het uitvalpercentage bij schuldregelingen is en welk percentage uiteindelijk doorstroomt naar de WSNP. Dit alles om meer inzicht te krijgen in de problematiek en het succes van de diverse methodes. Om dezelfde 19
reden registreren we in Oegstgeest vanaf 2012 tevens het aantal recidieven, hoe vaak het gaat om multiproblematiek en hoe lang de gemiddelde doorlooptijd van een traject is. Dit alles om op termijn het hulpverleningsproces verder te optimaliseren en eventueel meer preventieve activiteiten te kunnen ontwikkelen.
Doelstelling: over vier jaar hebben we inzicht in het meerjarig effect van onze methodiek in relatie tot de ernst van de problematiek
Jaarlijks zullen we aan de hand van de nota Sociale Zaken verslag doen over de voortgang en eventuele aanpassigen.
20
