Beleidsplan Schuldhulpverlening gemeente Haren

Beleidsplan Schuldhulpverlening gemeente Haren 2014-2018

Voorwoord Voor u ligt het beleidsplan Schuldhulpverlening 2014-2018 van de gemeente Haren. De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs), de landelijke berichtgeving, jaarverslagen van de Gemeentelijke Kredietbank Assen (GKB), Torion, Noordermaat en Humanitas en de aankomende wijziging van de Zorgverzekeringswet hebben als input gediend voor dit beleidsplan. De aanleiding voor het schrijven van dit beleidsplan is tweeledig. De eerste reden betreft de belemmerende werking van schulden bij (arbeids)participatie. Het is van groot belang (problematische) schulden te voorkomen of op te lossen. Om de schuldhulpverlening effectiever te maken, is sinds 1 juli 2012 de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) van kracht. Daarmee hebben de gemeenten expliciet de verantwoordelijkheid om schuldhulpverlening snel, effectief en zo vroeg mogelijk uit te voeren. De belangrijkste punten uit de Wgs zijn de volgende: • De schuldhulpverlening kent een integrale aanpak. Naast het oplossen van de financiële problemen worden ook de oorzaken benoemd en aangepakt. • De schuldhulpverlening kent regels voor wacht- en doorlooptijden. De wachttijd bedraagt maximaal vier weken en bij zware problematische schulden geldt een maximum van drie werkdagen. Daarnaast moet globaal het aantal weken tussen het eerste gesprek en het bereiken van resultaten aangegeven worden. De tweede reden betreft de motie van de ChristenUnie d.d. 7 november 2013, waarin verzocht wordt om met een plan te komen om de inzet van vrijwilligers in de schuldhulpverlening te versterken. In voorliggend plan wordt naast de rol van professionals ook de rol van vrijwilligers benoemd. Het doel is om de schuldproblematiek zo vroeg mogelijk in beeld te krijgen en een netwerk van vrijwilligers te realiseren die ingezet kunnen worden als ‘budgetcoaches’. Het plan is als volgt opgebouwd: Eerst wordt een impressie gegeven van de organisaties die de afgelopen jaren betrokken waren bij de schuldhulpverlening. In hoofdstuk 2 wordt de aanpak beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het organisatorisch kader. In hoofdstuk 4 wordt de programmaportefeuille gegeven waarin concreet is benoemd hoe de gemeente Haren in samenwerking met diverse partners invulling en uitvoering wil geven aan schuldhulpverlening. Tot slot de financiën.

Haren, augustus 2014 Petronel Rietema

V o o rwo o rd

Sc h ul d hu l pve rle n in g

P a gi n a 2 va n 1 0

Inhoud Voorwoord ............................................................................................................... 2 Inhoud ..................................................................................................................... 3 1. Impressie 1.1. De Gemeentelijke Kredietbank ........................................................................ 1.2. Het Lokaal Loket (Torion) ............................................................................... 1.3. Het maatschappelijk werk (Noordermaat) ......................................................... 1.4. De vrijwilligersorganisatie (Humanitas) ............................................................ 1.5. Overige initiatieven ........................................................................................

4 5 5 5 5

2. Aanpak ............................................................................................................... 6 3. Organisatie ......................................................................................................... 7 4. Programmaportefeuille 4.1. Preventieve schuldhulpverlening ..................................................................... 8 4.2. Ondersteuning bij licht tot zware problematische schulden ................................ 9 5. Financiën ........................................................................................................... 10

I n ho u d



1. Impressie

1.1. De Gemeentelijke Kredietbank Op basis van het jaarverslag 2012 van de Gemeentelijke Kredietbank Assen (GKB) kan in zijn algemeenheid gesteld worden dat ruim 75% van de schuldenaars zich bevindt in de leeftijdscategorie 30 jaar t/m 60 jaar. Een kleine 10% is jonger dan 30 jaar en een kleine 15% is ouder dan 60 jaar. Ook is bekend dat het merendeel van de schuldenaars (77%) een woning huurt, dat ongeveer de helft (51%) een uitkering heeft en dat 53% alleenstaand is zonder kinderen. Van de schuldenaars is 44% vrouw en 56% man. Verder valt uit de gegevens op te maken dat 85% van de cliënten nadien financieel zelfredzaam is. Van de groep die terugvalt in het opbouwen van schulden is bekend dat 60% vroegtijdig de schuldhulpverlening heeft afgebroken. Daarnaast wordt in het jaarverslag 2012 van de GKB vermeld dat de cliënt woonachtig in de gemeente Haren gemiddeld 13 schuldeisers heeft en dat de schuld gemiddeld € 50.922,99 bedraagt. De belangrijkste schuldeisers zijn de Belastingdienst, het Centraal Justitieel Incassobureau, zorgverzekeraars en nutsbedrijven. De GKB voert voor de gemeente Haren de volgende diensten uit met betrekking tot de schuldhulpverlening:  Intakegesprekken  Schuldregeling  Schuldsaneringsregelingen; - moratorium (opschorten incassomaatregelen) - dwangakkoord (gedwongen schuldregeling) - WSNP (toelating wettelijke schuldregeling)  Budget beheerrekening totaal (BBRT)  Beschermingsbewind (onder bewindgestelde (OBS)) In 2012 heeft de GKB ook een cursus budgetteren verzorgd in de gemeente Haren. Vanaf 2013 voert de GKB de intakegesprekken bij de cliënten thuis. AANT AL J AAR

2011

2012

2013

P RO DUKT I nt ak e

30

36

56

Sc h ul d re g el i ng

24

27

48

M o r at or i um

1

3

2

Dwa n g akko o r d

2

1

1

W S NP

8

4

6

BB RT

i nst r o om

29

u its tr o om beheer O BS

i nst r o om

e i n d 20 1 2 3

u its tr o om beheer

e i n d 20 1 2

17

15

12

15

34

e i n d 20 1 3

34

2

0

0

1

5

e i n d 20 1 3

4

O ve rz ich t ge lev e r d e di e nsten G KB v an d e l aats te 3 j a ar

In 2011 bedroegen de kosten op jaarbasis ± € 54.000,= In 2012 bedroegen de kosten op jaarbasis ± € 69.000,= In 2013 bedroegen de kosten op jaarbasis ± € 87.000,=

Im p r essi e



1.2. Lokaal Loket (Torion) Torion kent het Lokaal Loket Wonen, Welzijn, Zorg en Financiën. In het jaarverslag 2013 wordt niet gerept over activiteiten/ begeleiding betreffende de thuisadministratie. In 2012 organiseerde Torion nog wel een workshop ‘Tips & Trucs voor uw administratie’, waarbij werd aangetekend dat de opkomst tegen viel (het aantal deelnemers werd niet genoemd). In 2012 is er ook gewerkt aan een voorlichtingsochtend over financiële regelingen en het (digitaal) invullen van formulieren, maar de voorlichting is niet daadwerkelijk gegeven. In 2012 heeft het Loket 1166 vragen ontvangen; 1 % hiervan betrof vragen op het terrein van financiën. 1.3. Het maatschappelijk werk (Noordermaat) In het jaarverslag 2013 van Noordermaat is aangeven dat het aantal dossiers waarbij sprake is van financiële problematiek is gedaald. In 2012 waren er 35 dossiers en in 2013 31 dossiers (2011 waren er 25 dossiers) met financiële problematiek. Wat de zwaarte van schuldproblematiek en wat de achtergronden zijn qua inkomstenbron, leeftijd, sekse, thuissituatie etc. valt uit het verslag niet op te maken. Ook is niet bekend welke interventie(s) zijn ingezet om de financiële problematiek op te lossen. Eind 2014 loopt het contract met Noordermaat af. 1.4. De vrijwilligersorganisatie (Humanitas) Humanitas Haren biedt hulp aan mensen die tijdelijk niet in staat zijn zelfstandig de administratie bij te houden en niet de mogelijkheid (meer) hebben om hierbij ondersteuning te vragen binnen de eigen familie- dan wel kennissenkring (project Thuisadministratie). De hulp duurt maximaal 1 jaar en is gericht op het op orde brengen en houden van de financiële administratie met als doel dat de cliënt daarna zelfstandig verder kan. Humanitas Haren heeft in 2013 27 inwoners van de gemeente Haren geholpen bij de thuisadministratie. In 2012 waren dit 23 inwoners en in 2011 17 inwoners. Ook hier is de zwaarte van de schuldproblematiek niet bekend en zijn ook de achtergronden wat betreft inkomstenbron, leeftijd, sekse, thuissituatie etc. onbekend. De afgelopen drie jaar ontving Humanitas voor het project Thuisadministratie jaarlijks van de gemeente Haren een subsidie van € 2.420,=.

1.5. Overige initiatieven - In november 2013 vond de miniconferentie ‘Armoede in Haren’ plaats. Dit op particulier initiatief. Na deze conferentie is er een werkgroep geformeerd die zich inzet om aandacht te vragen voor armoede in de gemeente Haren. In mei van dit jaar is er een vervolgbijeenkomst geweest. De volgende stap is om een platform te realiseren waarin mensen van diverse organisaties zitting hebben. - De Hoff-Venemastichting in Haren beheert ± acht woningen. Deze woningen worden verhuurd aan mensen die alleen een lage huurlast kunnen dragen. - De kledingbank Maxima in Sappemeer is ook actief in de gemeente Haren. Inwoners van de gemeente Haren met weinig of geen financiële ruimte (de kledingbank hanteert een inkomensgrens van 110% van de bijstandsnorm) hebben de mogelijkheid om te shoppen bij de kledingbank Maxima. Torion organiseert het vervoer. - Sinds 1 januari 2014 werkt de gemeente Haren samen met Stichting Leergeld Groningen. Stichting Leergeld is een landelijke vrijwilligersorganisatie. Lokaal zijn autonome stichtingen actief en zorgen voor lokale fondsenwerving en PR. Deze lokale stichtingen verlenen steun aan schoolgaande kinderen in de leeftijd van 4-18 jaar, die als gevolg van armoede onvoldoende kunnen deelnemen aan (buiten)schoolse activiteiten. De subsidie die Stichting Leergeld Groningen van de gemeente Haren heeft ontvangen, bedraagt € 10.000. - Ook het Jeugdsportfonds heeft in 2014 van de gemeente Haren € 5.000 subsidie ontvangen. Im p r essi e



2. Aanpak

Bij de aanpak van de schuldenproblematiek ligt de nadruk op: a. Preventieve schuldhulpverlening Deze vorm van schuldhulpverlening betreft het vroegtijdig signaleren van het niet nakomen van financiële verplichtingen, het voorkomen van problematische schulden, het bevorderen van de financiële zelfredzaamheid en het tegengaan van terugval in de oude situatie (nazorg). Bij deze vorm van schuldhulpverlening zoeken wij de samenwerking met crediteuren, het platform Armoede en Wijkteam Haren. 1 Crediteuren De gemeente Haren maakt met de crediteuren afspraken met betrekking tot het vroegtijdig melden van betalingsachterstanden. Vervolgens wordt de GKB- consulent gevraagd polshoogte te nemen bij het betreffende huishouden om een inschatting te maken van de ernst van de betalingsachterstand(en). 2 Platform Armoede Het platform organiseert een netwerk, bestaande uit vrijwilligers van diverse maatschappelijke organisaties en welzijnsorganisaties. De vrijwilligers worden ingezet wanneer een huishouden ondersteuning nodig heeft bij het ordenen van de thuisadministratie, het aanvragen van inkomensondersteuning (huur- en zorgtoeslag, kwijtschelding gemeentelijke belastingen etc.) en het leren omgaan met een beperkt budget. Wijkteam Haren Bij vragen over schuldhulpverlening geeft Wijkteam Haren advies & voorlichting. b. Immateriële schuldhulpverlening Psychosociale problemen kunnen het oplossen van de schulden in de weg staat. Ook gedrag speelt vaak een rol bij het ontstaan van schulden en speelt ook altijd een rol bij het oplossen van de schulden. Bij deze vorm van schuldhulpverlening wordt de samenwerking gezocht met Wijkteam Haren. Wijkteam Haren analyseert de psychosociale en maatschappelijke oorzaken en gevolgen en kijkt naar de motivatie en de vaardigheden van de schuldhulpvrager. Op basis van deze informatie wordt een professionele hulpverlener aangesteld om de cliënt te begeleiden bij het oplossen van de psychosociale problematiek. c. Curatieve (materiële) schuldhulpverlening Deze vorm van schuldhulpverelning betreft het voorkomen van de afsluiting van gas, elektra of water en woninguitzetting, het stabiliseren van de schuld, het oplossen van de schuld en het bieden van uitwijkmogelijkheden bij een financiële tegenvaller (het op een verantwoorde wijze kunnen beschikken over krediet of andere mogelijkheden om een noodzakelijke uitgave te financieren opdat er geen achterstanden en bijbehorende incassokosten ontstaan). Bij deze vorm van schuldproblematiek wordt de GKB Assen ingeschakeld. De schulden worden gestabiliseerd en er volgt een schuld(sanerings)regeling met de cliënt.

1

2

W o o nb o rg, Ac hm e a, Ess e nt, W at e rb e d ri jf, W ate rsc h a p, a f de li n g P u bl ieksz ak e n (h ef fi n g en e n b el ast in g e n ) etc. Pl at fo rm A rm oe d e bes ta at u it ve rt e g en wo o rd i ge rs v a n m a atsc ha p p el ijk e/ welz ij ns org a n isa ti es ( Hu ma n it as, k e rke n, ANBO, PCOB, Al g em e ne Hu lp d ie nst Ha ren , CJG , B u urtb ox etc ) d ie b i nn e n h un e i ge n g el e di n ge n v ri j wi ll ig e rs we rve n v o o r ond e rs te u ni n g v an h u ish o u de ns bi j lic ht e f in a nci ë le v ra a gst ukk en .

A a np ak



3. Organisatie

 schuldhulpvraag inwoners  signalen (dreigende) 4 schuldproblematiek

3

is er sprake van een informatieve vraag

nee

nee

Wijkteam Haren

ja

v oo rlic ht in g & adv ies

moet een inschatting gemaakt worden van de schuldproblematiek

ja

GKB voert intake

is er sprake van een ondersteuningsvraag bij niet tot licht problematische schulden (preventieve schuldhulpverlening)

Platform Armoede

is er sprake van zware schuldproblematiek (curatieve schuldhulpverlening)

is er sprake van psychosociale problematiek (immateriele schuldhulpverlening

GKB

Wijkteam Haren

 t h uis a dmi ni st ra ti e

 c ris isi nt e rv en ti e

 a n a lyse

 a a nv r a ge n ink om e ns on d e rste u n in g

 st a bi lis e re n sc h ul d e n

 p ro fess io n el e b e ge l ei di n g

 b u d g ett e re n e n last e n be h e er

 t reff e n sc hu l dre g el in g

 l e re n o mg a a n m et b ep e rkt bu d g et

3 4

d ez e k om e n bi n ne n v ia L oka a l L oke t, Wi jkte am Ha ren, P la tfo rm A rm oe d e e n de g em e en te s ig n al e n k om en b i nn e n vi a c r ed it eu r e n, Wi jkt ea m Ha ren en Pl atf o rm Armo e d e

O r g a nis at ie



4. Programmaportefeuille 4.1. Product

Preventie Uitvoerder

Taken

Doelen

Acties

Gemeente

 Webs ite onderhouden

 i n wo ne rs g eï nf o rm ee rd ov er

a ct ua lis at i e v an d e

Advies & Voorlichting

Haren

i nf o rm at ie

(o n )m o g el ijk h ed e n bi j sc h ul dp ro bl em at iek

Wijk team

 Informatiev erstrekk ing

Haren

 cl i ën te n k rij g en a nt wo ord o p

sc h oli n g

h u n v ra g en  cl i ën te n k e n ne n d e t o esl a gen , re g e li n ge n e n v oo rz i en i ng e n

GKB

 Vraagverheldering

- i nsc h att in g sc h ul d p ro b le mati ek - cl i ën t c on fr o nt e re n me t e i gen f in a nci ë le sit u ati e e n g ed rag

- plan

 h u l pve rl en e r h ee ft be e ld van d e e rnst v a n d e sit u at ie  cl i ën t he eft b e el d v a n d e e rns t v an d e s it uat i e  cl i ën t akko o rd m et

v an a a n pak

h u l pve rl en i ng

 Afs praken

 cl i ën t akko o rd m et

- v oo r wa a rd e n

en ve r p lic hti n ge n

b i j sc hu l dh u lpv e rl e ni n g

Wijk team

 Vraagverheldering

- in

Haren

k a a rt b r en g e n psyc h os ocia l e

Intake

p r o b le mat i ek

v oo rwa a rd e n v e rb o n de n a a n sc h ul dh u lpv e rle n in g  h u l pve rl en e r h ee ft be e ld van

a fs p rak e n m et

d e e rnst v a n d e sit u at ie

p ro fess i on e le z o rg/

 cl i ën t he eft b e el d v a n d e

we lz ij ns org a nis at ies

e rns t v an d e s it uat i e

 organisatie inzet professional

 cl i ën t akko o rd m et h ul p

Gemeente

Contact leggen en houden met;

 a fs p rak e n zi j n v ast ge l eg d

o ve rl eg e n

Haren

 Crediteuren

 cl i ën t i n e e n zo v ro e g

a fs p rak e n m ak en

- m o ge li jk he d e n

bes p reke n om

m o ge li jk st a di um h el p e n wee r

s am en i nv ul li n g t e gev e n a an

g ri p t e k rij ge n o p d e ei g en

sc h ul dh u lp p r ev e nti e

f in a nci ë le sit u ati e

m et p a rt ne rs

 GKB

- i nf o rm at ie

u it wiss e li n ge n ove r

o n t wikk el in g e n



Samenwerking

we rkz aa mh ed e n

 Platform Armoede

- n e t we rk v a n v ri j wi ll ig e rs - t e r ugk o p pe li n g  Wijkteam Haren

- p syc hos oci a le p r o bl em at iek - t e r ugk o p pe li n g Platform

Nazorg

Wijkteam Haren

- a fs p rak e n ove r - t e r ugk o p pe li n g

Armoede

 organisatie inzet vrijwilliger

- op

o r d e ho u d en fi n a nci ël e

o u d e g ed ra g

i nz ett e n v a n v ri j wi ll ig e rs

 cl i ën t k an zic hz elf re dd e n

a d mi nis tr at i e

- in

 cl i ën t v alt n ie t t e ru g i n h et

b al a ns h ou d e n

u it g av en - i nk omst e n

P r o gr am ma



4.2. Product

Ondersteuning bij lichte tot zware problematische schulden Uitvoerder

Taken

Doelen

Cliënt

 Webs ites bez oek en

 cl i ën t he eft g ri p o p d e ei g e n

- z elf j esch u ld r e ge l en .n l - h e tis jo u wge l d. nl

Acties

f in a nci ë le sit u ati e  cl i ën t ge b ruikt ti ps om d e eig e n f in a nci ë le p ro bl em e n op te lo ss en o f t e v o o rko me n

Platform

Niet tot licht problematische schulden

Armoede

 organisatie inzet

cl i ën t

i n k a a rt b ren g e n

vrijwilliger

 k en t de o o rz ake n v a n sc h uld e n

we lk e

- o r d e n en a dm in ist r ati e - o ve rz ic ht k ri j ge n in d e

 h e ef t ove rz ich t v an z ij n i nkomst e n

o n d e rst e un i ng/

i nk omst e n e n u it g ave n

- e tc.

b e g el e id i ng d e

e n u it g ave n  h e ef t fi n a nci ël e a dm in ist ratie op

d iv e rs e org a nis at ies b i e de n

o rd e  k en t m o ge li jk he d e n va n i nk om e nso n d e rste u ni n g e n we e t

h e t v erb et e ren v a n

d it t e g e b ruik e n

d e a fst emmi n g e n si g n al e ri n g v an

 k en t de (o n )m o ge li jkh e d en va n

Wijk team Haren

GKB

 organisatie inzet

zi j n bu d g et e n ka n h ie r me e

f in a nci ë le

o m ga a n

p ro b le me n

 d e ac ht e rl i gg e n de b e le mm eri n g en

i nk o op b el e id

profes sional

z oa ls e en t eko rt a a n

p ro fess i on e le h ul p

- plan

z elfv e rt ro uwe n of e en st ruc tu re l e

(s oci a al d om ei n )

v an a a n pak wat

b e t ref t de psyc h os oci al e

o ve rsc h att in g v a n h et ei g en

p r o b le mat i ek

k un n e n zi j n aa n g ep akt

 Crisisinterventie

 e e n re g el in g m et sch u ld eis ers (he t

o ve rl eg e n

m in n el ijk e tra jec t) wa a rm ee

a fs p rak e n m ak en

d re i gi n g v an d e afs lu iti n g v an gas ,

m et GKB

wa t er e n el ekt ra e n/ of d e o n t ru imi n g v a n ee n h u urwo ni n g is a f ge we nd

 Stabilis eren

 d e i nk omst e n e n u it gav e n z ij n i n e ve n wicht wa a rdo o r d e be tal i ng v an d e p ri ma i re l ast e n is

Zware problematische schulden

g e g a ran d e erd. De sc h ul d e n l o p en n i et v e rde r o p

 Schuldregeling

 i n ov e rl e g m et d e c red it e uren is e e n tra jec t op g est el d om d e o n tst an e sc h ul d e n i n t e l osse n e n d a nkz ij h et i nh o ud e n e n d o o rb et al e n va n v ast e l asten wo rd e n ni e uwe sc h ul d e n v oo rk om e n

Wijk team Haren

 organisatie inzet profes sional

- o n d e rst e un i ng

 d e ac ht e rl i gg e n de b e le mm eri n g en zi j n aa n g ep akt

b ij h et

i nk o op b el e id p ro fess i on e le h ul p (s oci a al d om ei n )

a a n p akke n v a n psyc ho s oci al e p r o bl em ati ek

P r o gr am ma



5. Financiën Door bij de aanpak van de schuldenproblematiek de nadruk te leggen op preventie, is de verwachting dat het komende jaar het aantal huishoudens met een problematische schuldsituatie niet stijgt. In de jaren hierna hopen we minder huishoudens te hoeven doorverwijzen naar de GKB. Begroting 2014 wat betreft schuldhulpverlening/armoedebestrijding: Curatieve schuldhulpverlening (GKB) 5 Beschermingsbewind Preventieve schuldhulpverlening (Humanitas) 6 Armoedebestrijding (Stichting Leergeld Groningen , 7 8 Jeugdsportfonds en Project Kooksterretjes )

5

€ 73.000 € 18.000 € 4.350 € 15.500

b e sch e rm in gs b e wi nd vo o r in wo n e rs di e ni et h a nd el i ngsb ek wa am z ij n (p rev e nti ef ) en v oo r i nwo n e rs m et

sc hu l de n (c u r ati ef )/ o p b asis v a n de u it gav e n v a n de e erst e 7 m a an d e n, is d e v e rwac hti n g d at op j a arb asis € 18 .0 0 0 wor dt u it ge g ev en aa n b esc h er mi n gsb e wi n d 6 e i n d 20 1 4 wor dt b ek ek en of d e su bs id i e wo r dt om g eze t n a a r e en st ructu re le s u bsi d ie (€ 1 0. 0 0 0) 7 e i n d 20 1 4 wor dt b ek ek en of d e su bs id i e wo r dt om g eze t n a a r e en st ructu re le s u bsi d ie (€ 5 .0 0 0 ) 8 d it b et r eft e e n i nc id e nt el e su bs i di e ( € 50 0 ) F i na nc ië n


P a gi n a 10 v a n 1 0

Beleidsplan Schuldhulpverlening gemeente Haren

Recommend Documents