BEHEERS‐ EN ONDERHOUDSPLAN MOUNTAINBIKEROUTES NATIONAAL PARK UTRECHTSE HEUVELRUG
versie 3.0 | 27 augustus 2008 | volgnummer 4
Heuvelrugberaad
Datum Auteurs
28 augustus 2008 Drs. M. Torsius (NTFU) en de leden van het Heuvelrugberaad
Heuvelrugberaad
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...........................................................................................................................3 1.
Inleiding ............................................................................................................................4
1.1
In het kort .................................................................................................................................................................4
2.
Uitgangspunten.................................................................................................................5
3.
Bestaande en gewenste situatie ........................................................................................6
3.1
Bestaande situatie ....................................................................................................................................................6
3.2
Ongewijzigd beleid – Risico’s ....................................................................................................................................6
3.3
Gewenste situatie ‐ Kansen.......................................................................................................................................7
3.4
Toekomstbeeld .........................................................................................................................................................7
3.5
Bebording..................................................................................................................................................................8
4.
Blik op de toekomst...........................................................................................................9
4.1
Leer van voorbeelden ...............................................................................................................................................9
4.2
Breder kijken.............................................................................................................................................................9
4.3
Kortetermijndoelen...................................................................................................................................................9
5.
Beheersplan routes in het NPUH .....................................................................................11
5.1
Inleiding ..................................................................................................................................................................11
5.2
Uitgangspunten.......................................................................................................................................................11
5.3
Beheersdoel boeien en binden ...............................................................................................................................11
5.4
Taken en activiteiten...............................................................................................................................................11
5.5
Routes koppelen .....................................................................................................................................................12
6.
Onderhoudsplan routes in het NPUH...............................................................................15
7.
Toezicht door mountainbikers .........................................................................................16
7.1
Bikepatrol................................................................................................................................................................16
8.
Heuvelrugberaad.............................................................................................................17
8.1
Samenwerkingsverband..........................................................................................................................................17
8.2
Doelstelling .............................................................................................................................................................17
9.
Bronvermelding...............................................................................................................18
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 3
Heuvelrugberaad
1.
Inleiding Middels dit beheers‐ en onderhoudsplan willen de NTFU (Nederlandse Toer Fiets Unie) en de gezamenlijke mountainbike‐ en wielersportverenigingen uit de gemeenten rond het Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug (NPUH), verenigd onder de naam Heuvelrugberaad een bijdrage leveren aan de plaats van het mountainbiken in het voor natuurgerichte recreatie in te richten deel van het Nationaal Park. Het Heuvelrugberaad wil een brug bouwen naar terreineigenaren en samen met hen een succes maken van het Nationaal Park door mountainbiken een plaats te geven en zo adequate regulering mogelijk te maken.
1.1
In het kort Dit beheers‐ en onderhoudsplan is een handreiking aan terreineigenaren binnen het NPUH, waarmee mountainbikers willen laten zien hoe de inrichting van het terrein volgens hen zou kunnen plaatsvinden. De essentie daarvan, de feitelijke routering van mountainbikeroutes, is in de visie van het Heuvelrugberaad gebaseerd op de volgende punten: − Gebruik de bestaande vaste routes als basis − Verbind deze met elkaar middels openbare zandwegen of via paden in de periferie van de tussenliggende terreinen − Creëer uitbreidingen daarop door bestaande paden buiten de grenzen van het NPUH onderdeel te maken van het routenetwerk voor mountainbikers Verder is in dit plan beschreven op welke wijze mountainbikers kunnen participeren in: − Toezicht op het gebruik van de routes en het gedrag van gebruikers − Onderhoud en beheer van routes Daarnaast laat dit plan zien dat: − Door het gebruik van een bestaand vergunningensysteem toegang tot het NPUH met een mountainbike gereguleerd kan worden en − Mountainbikers een financiële bijdrage kunnen leveren voor onderhoud‐ en beheerwerkzaamheden aan de mountainbikeroutes.
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 4
Heuvelrugberaad
2.
Uitgangspunten Dit rapport is gebaseerd op de volgende uitgangspunten en veronderstellingen. a. Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) is één geheel, waarbinnen terreineigenaren met elkaar afspraken willen maken over toegangsregels en routestructuren voor mountainbikers b. Dit beheers‐ en onderhoudsplan voor mountainbikeroutes is inpasbaar in het Beheer en Inrichtingsplan (BIP) van het NPUH) c. Spreiding in het gebied van de voorzieningen voor mountainbikers zal bijdragen aan de vermindering van de recreatiedruk in de druk gebruikte mountainbikegebieden. d. Door mountainbikers zelf verantwoordelijk te maken voor gebruik, onderhoud, beheer en toezicht van de voor hun gemaakte voorzieningen zal een verbetering van de houding van de mountainbiker ontstaan e. Aan mountainbikers en mountainbiken hangt een negatief imago, dat – terecht of onterecht – nadelige invloed heeft op hoe er naar hen gekeken wordt. f. Het Rapport “Schade en overlast door mountainbikers; Perceptie of realiteit” vormt de basis voor de planvorming en de uitvoering van de plannen voor voorzieningen voor mountainbikers. g. Ons referentiekader (wat werkt – wat werkt niet) wordt gevormd door de activiteiten van de IMBA – International Mountain Bicycling Association ‐ en de Nederlandse tak daarvan, de NTFU te Veenendaal. h. Het Nationaal Park heeft zowel een natuurbeschermende als recreatieve functie. i. Als mountainbikegebied heeft het Nationaal Park een regio overstijgende functie. j. Mountainbiken is een leuke en gezonde individuele of groepsactiviteit.
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 5
Heuvelrugberaad
3.
Bestaande en gewenste situatie
3.1
Bestaande situatie Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) is een belangrijk gebied voor mountainbikers. De beoefening van mountainbiken als vorm van sportieve recreatie vindt vooral in het weekend plaats wanneer mountainbikes (lokaal, regionaal en uit andere delen van het land) in de omgeving van Amerongen, Leersum en Veenendaal mountainbiken. Mountainbikers maken vooral gebruik van de vier mountainbikeroutes tussen Rhenen, Veenendaal, Amerongen en Leersum. Ruim 50% van hen maakt uitsluitend gebruik van deze routes. Voor een deel van de mountainbikers is de geboden ruimte op de vier routes niet voldoende. Zij kiezen geheel of gedeeltelijk hun eigen route en rijden ook elders in het terrein o.a. − omdat de aard (attractiviteit, duurzaamheid, onderhoud) en de lengte van de routes te beperkt zijn of − omdat ze na zoveel keer rijden op zoek gaan naar variatie. Het Heuvelrugberaad beseft dat voor een aantal terreineigenaren de feitelijke aanwezigheid van mountainbikers op hun terrein als een vorm van overlast wordt gezien. Het Beheers‐ en Inrichtingsplan (BIP) van het NPUH spreekt van het beperken van mountainbikers tot de daartoe aangeduide routes. Het Heuvelrugberaad betreurt dat er een beeld is ontstaan dat mountainbikers niet in de natuur ‐ die per definitie al bedreigd en kwetsbaar lijkt – thuis horen. Niet alle terreinen binnen het NPUH hebben een recreatieve functie en hoewel de terreinen zijn opengesteld voor publiek, zijn mountainbikers niet overal welkom. Maatschappelijke ontwikkelingen die de laatste decennia tot een aantal nieuwe vormen van buitensport in Nederland hebben geleid (waaronder mountainbiken) worden door (part.) terreineigenaren vaak met een kritische of sceptische blik aanschouwd en in eerste instantie vaak niet geaccepteerd als legitieme recreatievorm. Echter, het concentreren van (in dit geval) mountainbikers op uitsluitend de terreinen van Staatsbosbeheer, zoals de huidige situatie in het NPUH is, is ook niet gewenst. Door alle terreinfietsactiviteiten bij Staatsbosbeheer op hun terrein te concentreren, ontstaat het beeld van ‘over‐recreatie’.
3.2
Ongewijzigd beleid – Risico’s Wij zien helaas dat er tot op heden nog weinig is terechtgekomen van het optimaliseren van het aanbod van zowel plaatsgebonden als routegebonden recreatieve voorzieningen in de recreatieve zone (zuidzijde, de Lustwarande waar van oudsher de meest particuliere landgoederen gelegen zijn) van het NPUH. Als hier geen verandering in komt, voorzien we dat er problemen zullen ontstaan met alle sportieve recreanten. We houden rekening met het invoeren van uniforme toegangsregels en uniforme bebording voor het gehele Nationaal Park eind 2008, begin 2009. Indien deze invoering niet samenvalt met de invoering van de binnen het BIP overeengekomen uniforme routestructuren en uniforme recreatie‐voorzieningen, zal het publiek zich tegen het Nationaal Park richten. Er zal een groot aantal overtreders zijn (o.a. terreinfietsers, trimgroepen, atleten en (nordic walking)
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 6
Heuvelrugberaad
wandelgroepen) die zich hardop en in de openbaarheid zullen afvragen waar zich de voor hen verplicht te gebruiken routevoorzieningen zijn aangelegd. Daarmee staat de deur naar de mislukking van realisatie van de doelstellingen van het NPUH wijd open. Als het draagvlak onder het publiek voor het park verdwijnt, resteert nog enkel een functie als een afgesloten natuurreservaat om de ecologische doelstellingen van het NPUH binnen de Ecologische Hoofd Structuur (EHS) te realiseren. De kosten van handhaving zullen in dit ongewenste scenario oplopen, terwijl de opbrengsten ervan via het CJIB wegvloeien. Dat is een ontwikkeling waar zowel de sportieve recreant als het NPUH geen enkele baat bij hebben. We willen ons dan ook proactief opstellen om dit scenario te voorkomen.
3.3
Gewenste situatie ‐ Kansen De plannen van het NPUH voor het inrichten van routestructuren en het creëren van toegangsregels moet als uitgangspunt genomen worden om nieuwe routestructuren te ontwerpen. Het doel van het NPUH is – grofweg – het inrichten van een extensieve ecologische zone aan de noordzijde van het smalle Nationaal Park en het verschuiven naar de zuidzijde (Lustwarande) van recreatie (intensieve zone). De consequentie van die verandering moet door recreanten en terreineigenaren onder ogen gezien worden. Het NPUH wordt pas dan een succes als alle (deels particuliere) terreineigenaren aan de zuidzijde hun rol in de opvang recreatie serieus nemen om zodoende de noordzijde te ontlasten ten behoeve van de Ecologische Hoofd Structuur. De mountainbiker moet zich welkom blijven voelen op de Utrechtse Heuvelrug. Door het in samenwerking met mountainbikeverenigingen en hun belangenorganisaties inrichten van een ecologisch, sociaal en sportief verantwoorde routestructuur, is het creëren van een plek voor mountainbikers haalbaar. Er is voor eigenaren, beheerders, gebruikers en recreanten in het NPUH veel te winnen als men bereid is over de grenzen van het eigen terrein en het eigen belang heen te kijken. (Sportieve) bezoekers malen niet om grenzen of belangen, zij willen een prettige omgeving om in te kunnen recreëren. Door samenhang in het gebied te creëren, zullen de belangen van mountainbikers en beheerders/eigenaren vanzelf parallel gaan lopen: ook terreinfietsers zullen het belang van abstracte begrippen als EHS, ontsnippering en verrommeling gaan zien. Om de deels vermeende, deels werkelijke overlast door mountainbikers te reduceren, is meer nodig dan het plaatsen van verbodsborden, het uniformeren van toegangsregels, het reduceren van de recreatiemogelijkheden van de terreinfietsers en het afsluiten van wegen en paden voor de mountainbike. Dit zal blijven leiden tot onderlinge irritaties tussen groepen recreanten. De mountainbiker is een realiteit die zich niet meer weg laat denken, of verwijderen.
3.4
Toekomstbeeld Door afstemming en samenwerking tussen terreineigenaren en beheerders binnen het NPUH en vertegenwoordigers van de mountainbikesport, zal binnen het NPUH een uitgebreid, attractief en duurzaam mountainbike routenetwerk ontstaan. Bij de aanleg van het routenetwerk wordt rekening gehouden met de natuurwaarden van het gebied en de aanwezigheid van andere recreanten. Mountainbikeverenigingen, toerfietsverenigingen en vrije mountainbikers nemen een actieve rol in bij het beheer en onderhoud van het ontstane routenetwerk en het naleven van de toegangsregels en
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 7
Heuvelrugberaad
gedragscodes. Door ook paden en onverharde wegen buiten het NPUH (bijvoorbeeld rond de Grebbelinie) bij het routenetwerk voor mountainbikers te betrekken wordt de recreatiedruk op het NPUH verminderd door spreiding van voorzieningen. Op deze manier kan ook worden aangesloten op Provinciale plannen voor vitalisering van het platteland. In overleg met particuliere en private eigenaren die recreatie in zijn algemeenheid en mountainbiken in het bijzonder niet tot hun kerntaken rekenen, maar die toch willen bijdragen aan de inrichting van een mountainbikeroute kan gezocht worden naar praktische oplossing als het kiezen van een onverharde zandweg aan de grens van een perceel of een smalle singel langs een verharde weg.
3.5
Bebording De huidige bebording op de mountainbikeroutes kan beter afgestemd worden op de gebruiker. Mountainbikers oriënteren zich anders dan wandelaars. Borden moeten op de goede hoogte staan en duidelijk en helder communiceren wat wel en niet is toegestaan. Paden die zijn afgesloten, omdat de route is verlegd, moeten ook volledig niet toegankelijk gemaakt worden. Mountainbikers zijn beter dan wie ook in staat met “eigen ogen” naar het terrein te kijken en advies te geven over hoe bepaalde maatregelen vorm te geven.
Figuur 1 voorrangsregel recreanten in de VS
Figuur 2 Gedragscode MTB
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 8
Heuvelrugberaad
4.
Blik op de toekomst
4.1
Leer van voorbeelden Er is alle reden om aan te nemen dat mountainbiken in Nationale Parken mogelijk is. Het Nationaal Park Veluwezoom (NPVZ) is een goed voorbeeld. De terreineigenaren (Natuurmonumenten en het Geldersch Landschap) hebben een interessant routenetwerk aangelegd. Mountainbikers betalen jaarlijks een klein bedrag voor een toegangsvergunning. Deze kan bij wangedrag worden ingenomen. De opbrengsten worden gebruikt om de route te onderhouden. Deze toegangsregeling wordt geëxploiteerd door Natuurmonumenten. Deelname eraan genereert dus geen nieuwe administratieve lasten.
4.2
Breder kijken Door bij de inrichting van de ruimte voor mountainbikers niet alleen strikt te kijken naar voorzieningen binnen het terrein van het NPUH kan een nieuwe blik op de bestaande situatie ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn: − het aansluiten van de routes rond Veenendaal en Amerongen met die van Soest en Lage Vuursche via de spoordijk van de voormalige spoorlijn tussen Amersfoort en Rhenen. De spoordijk is bedreigd als natuurgebied, Gemeentelijke bestuurders willen er een sneltram op aanleggen tussen Amersfoort en Veenendaal. Door er natuurgerichte voorzieningen op aan te leggen, zoals een mountainbikeroute kan een bijdrage geleverd worden aan het groen houden van de spoordijk. Door het aanleggen van nieuwe voorzieningen is het mogelijk mountainbikers weg te trekken uit de drukke gebieden in het hart van het NPUH. Het onverharde pad ligt er al. − In de Gelderse Vallei wordt veel geïnvesteerd om het gebied leefbaar te houden en geschikt te houden voor duurzame landbouw. Bestaande zandwegen en –paden zijn wellicht geschikt om als routenetwerk ingericht te worden voor recreatief medegebruik door mountainbikers. Het aantal klompenpaden is in dit gebied in de afgelopen jaren gegroeid. Met dit voorbeeld aan de hand kan naar mogelijkheden voor mountainbikepaden gezocht worden.
4.3
Kortetermijndoelen − − −
Neem de bestaande voorzieningen als uitgangspunt en creëer kleine lussen waarop het mogelijk is een eigen weg te kiezen. Verbindt de bestaande routes met elkaar waardoor er een uitgebreider netwerk aan mountainbikeroutes ontstaat (meer kilometers). Mountainbikers begeven zich gemiddeld anderhalf tot twee uur in het terrein waardoor ook de lengte van een route een belangrijke punt is. Maak – eerst op proef – kleine uitstapjes buiten het NPUH en bekijk wat het effect is. Creëer bijvoorbeeld een kleine nieuwe lus vanaf het opstappunt aan de Slaperdijk in Veenendaal, gebruik het bestaande onverharde terrein en maak een lus naar het Werk aan de Rode Haan.
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 9
Heuvelrugberaad
Noot: Onderstaande illustratie is daar een indicatief voorbeeld van. Hierbij is niet gekeken naar randvoorwaarden als haalbaarheid of wenselijkheid.
Figuur 3 indicatieve illustratie van een extra lus vanuit het bestaande startpunt Slaperdijk
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 10
Heuvelrugberaad
5.
Beheersplan routes in het NPUH
5.1
Inleiding Uit recreatieonderzoek blijkt dat de fietsroutes tussen Veenendaal, Amerongen en Leersum drukbezet zijn. De routes worden door veel mountainbikers gebruikt. Zij komen niet alleen uit de directe omgeving, maar ook uit de Randstad. Het terrein wordt vooral in het weekend druk gebruikt, met een nadruk op de winter wanneer er niet op de weg gefietst kan worden en op zondagochtend. Veel paden: − lopen direct langs de rand van de bewoning van de Lustwarande − worden (drie)dubbel gebruikt (wandelaars, ruiters, wielrijders, hondenlosloopgebieden) − zijn druk bezet − zijn niet interessant voor mountainbikers − liggen geconcentreerd in klein gebied (terrein van SBB aan de Lustwarandezijde van het NPUH)
5.2
Uitgangspunten Onze uitgangspunten zijn de volgende: − Het gebruik van de route is verplicht. − Hierop is toezicht en wordt gehandhaafd. − De route wordt actief beheerd door samenwerkende terreinbeheerders en de wielersport/ mountainbikeverenigingen − Bestaande, geïsoleerd liggende routes worden aan elkaar gekoppeld. − Op alle delen van de route geldt één beheers‐ en toezichtregime.
5.3
Beheersdoel boeien en binden De routes moeten interessant genoeg zijn en blijven om mountainbikers te blijven binden en boeien. De routes zijn dusdanig interessant (boeiend) dat het verlaten van de route niet nodig (binden) is om een interessante fietstocht te kunnen rijden. Bij de verbetering of aanleg van paden is rekening gehouden met de duurzaamheid en attractiviteit van de route en afstemming met/op andere recreatieve routestructuren (bijvoorbeeld wandel‐ en ruiterpaden).
5.4
Taken en activiteiten Vanuit een te schrijven gedetailleerd beheersplan worden onderhoud‐ en beheersactiviteiten ontwikkeld die afhankelijk van beschikbare middelen, medewerking en tijd op een projectenkalender geplaatst worden. Verenigingen brengen vrijwilligers, projecten en activiteiten in. NPUH, terreineigenaren en Provincie stellen afhankelijk van de van toepassing zijnde regels de middelen ter beschikking. De opbrengsten uit vergunningsverlening worden gebruikt om projecten te betalen.
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 11
Heuvelrugberaad
Uit te werken punten zijn o.a.: − bewegwijzering deze moet aangepast zijn op mountainbiken. Zie bebording NPVZ. − Per jaar worden paden uit de route genomen en andere in de route opgenomen. − Dit geeft de bodem gelegenheid zich te herstellen en is een bijdrage aan de variatie voor de mountainbiker − deelproject: Snelheid eruit, behendigheid erin Stelling: Een a.) grote groep terreinfietsers die op b.) hoge snelheid een groep wandelaars c.) van achteren passeert, creëert een groot gevoel van overlast bij wandelaars. Dit is ongewenst en niet nodig en kan voorkomen worden door bij de inrichting van routes rekening te houden met deze ongewenst effecten. − De bestaande routes kunnen technisch moeilijker gemaakt worden (smalle slingerende paden tussen bomen, struiken, natuurlijke of kunstmatige obstakels als boomstammen, kuilen, bulten, wasborden, stronken, taluds) waardoor andere recreanten ontzien worden. Brede paden zijn geschikt om steile stukken te omhoog te rijden (lage snelheid), maar minder geschikt om hard langs wandelaars naar beneden te stuiven. − Om de routes interessant te houden, kan de rijrichting over de route per jaar omgedraaid worden. In even jaren met de klok mee rijden, in oneven jaren tegen de klok in. Tweerichtingsverkeer kan overwogen worden.
Figuur 4 een simpel hulpstuk neergelegd door de terreinbeheerder
5.5
Routes koppelen Om het intensieve gebruik van de terreinen in het NPUH te reduceren zijn koppelingen naar andere gebieden mogelijk. Voorbeelden
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 12
Heuvelrugberaad
Kwintelooijen − De route van Kwintelooijen is niet levensvatbaar, want tekort en te weinig onderhoud, waardoor gevaarlijk. Koppelen met de route van Amerongen zal de route levensvatbaar maken. Dit kan wellicht via terrein van Utrechts Landschap of het vrijkomende terrein van de Koninklijke Luchtmacht in Elst. − In overleg met het Recreatieschap en het NPUH moet de korte route in Kwintelooijen aangepast worden. Er kan meer gebruikt worden van het hoogteverschil. Het motorparcours is gevaarlijk vanwege de vele erosiesleuven. Austerlitz − Koppelen met de routes rond Leersum door bijvoorbeeld een doorsteek vanuit het Leersumsche Veld en de Kaapse Bossen of eventueel gebruik maken van zandwegen aan de zijde van de A12. − Koppelen via de toekomstige Leusderheide met de routes in Soest en Lage Vuursche via de delen van de route van de Kozakkenputrit van TT Leusden Veenendaal, Amerongen − Gebruik onverharde paden in het Binnenveld en de Utrechtse en Gelderse Vallei (liniedijken Grebbelinie, Spoordijk tussen Ponlijn en A12, openbare zandpaden en –wegen waardoor extra lussen mogelijk zijn. − Koppel met Lunteren, Ede en Wageningen en van daaruit richting Oosterbeek/Arnhem cq Apeldoorn. (De mountainbikevariant van de LAW) − Maak verder zoveel mogelijk gebruik van bestaande paden, openbare zandwegen en –paden, bermen en oeverstroken en op particulier en privaat terrein geen paden dwars door het gebied maar alleen in de periferie.
Figuur 5 routevariant richting Grebbelinie en Leusden vanuit Veenendaal op basis van bestaande paden
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 13
Heuvelrugberaad
Doorn en Driebergen − Doorn en Driebergen moet beter dan nu het geval is, ontsloten worden. Momenteel is het niet mogelijk om via toegankelijk terrein een verbinding te maken naar de bestaande routes; het is nu niet mogelijk een legale toertocht te organiseren. − Via de route van Austerlitz kan van hieruit een grote lus gemaakt worden richting Lage Vuursche en Soest enerzijds en anderzijds via de Spoordijk (Ponlijn) weer naar Amerongen. Soest en Lage Vuursche − Soest en Lage Vuursche maken onderdeel uit van de Utrechtse Heuvelrug, maar maken – nu nog – geen deel uit van het NPUH. Deze routes kunnen gekoppeld worden aan de routes van Austerlitz en Amerongen via de hierboven al genoemde routevarianten.
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 14
Heuvelrugberaad
6.
Onderhoudsplan routes in het NPUH Onderdeel van het beheersplan mountainbikeroutes is het onderhoudsplan. Het onderhoudsplan wordt opgesteld door de terreineigenaar, het NPUH en de betrokkene verenigingen. Elke vereniging is verantwoordelijk voor onderhoud van een “eigen route”. Onderdelen van het Onderhoudsplan zijn: − Jaarlijks onderhoud aan de slechte plekken in de route − Betrekken verenigingen en vrijwilligers − Betrekken gebruikers − Kwaliteit en kwantiteit − Kosten − Jaarplan en meerjarenplanning o wat doen we wanneer en o niet alles kan tegelijk − Kennisdeling door gebruikmaking van bestaande kennis bij de NTFU en IMBA De verantwoordelijkheden en de verdeling daarvan tussen de terreineigenaar, het NPUH en de wielersportvereniging moet verder uitgewerkt worden.
Figuur 6 Ook mountainbikers komen voor de natuur
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 15
Heuvelrugberaad
7.
Toezicht door mountainbikers Mountainbikers hebben rekening te houden met de slechte naam en het slechte imago dat aan hun sportieve hobby kleeft. Net als bij bijvoorbeeld hangjongeren hebben zij te maken met negatieve beeldvorming bij andere recreanten, de publieke opinie en terreineigenaren. Net als bij hangjongeren wordt de beeldvorming van de mountainbikers bepaald door de het gedrag van enkele raddraaiers.
7.1
Bikepatrol
Ervaren mountainbikers zouden op kunnen treden als toezichthouder op de eigen groep. Aangesproken worden door leden van de eigen groep heeft ook bij andere overlastbezorgers goede resultaten opgeleverd. Het past ook in de tijdgeest, waarin we ons realiseren dat er grenzen zitten aan de individuele vrijheid en we elkaar aanspreken op gedrag. Toezichthouders kunnen: − Optreden met een mandaat van de terreinbeheerder − Eventueel opgeleid zijn als BOA met beperkte en toegesneden bevoegdheden − Eventueel bevoegd zijn om op te treden als handhaver of als gastheer − Bevoegd zijn overlastgevers door te geven aan het NPUH en de toegangsvergunning te laten intrekken − Eventueel aangesteld worden als officieel vrijwilliger bij SBB, UL of NM De leden van de bikepatrol maken een rooster en zorgen dat in de weekenden altijd een of twee mensen rondrijden als aanspreekpunt en voor toezicht.
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 16
Heuvelrugberaad
8.
Heuvelrugberaad
8.1
Samenwerkingsverband
Het Heuvelrugberaad is een samenwerkingsverband binnen de Nederlandse Toer Fiets Unie (NTFU) bestaande uit toerfietsverenigingen, mountainbikeclubs en niet‐georganiseerde terreinfietsers. De volgende organisaties zijn vertegenwoordigd in het Heuvelrugberaad: − Vereniging Toertocht Veenendaal (TTV), Veenendaal − Trim en Toerclub Leusden, Leusden − Toerclub Het ScherpeWoud, Scherpenzeel − Mountain Bike Club Midden‐Nederland, Soest − Ren‐ en Toerclub Duurstede, Wijk bij Duurstede − Stichting Mountain Bike Promotie Nederland, Soest − Axa Valleirenners, Veenendaal − Driebergse Toerclub (DTC), Driebergen − NTFU, Veenendaal De NTFU is de sportbond die sinds 50 jaar de belangen van toerfietsers in Nederland behartigt en is aangesloten bij het NOC*NSF. Bij de NTFU zijn meer dan 500 verenigingen aangesloten met in totaal 43.000 leden. De bovengenoemde verenigingen zijn gevestigd in de gemeenten rond het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en iets ruimer rond “Heel De Heuvelrug”. Zij vertegenwoordigen in totaal circa 1.500 leden.
8.2
Doelstelling Het Heuvelrugberaad stelt zich ten doel in overleg met alle betrokkenen ecologisch en sociaal verantwoord mountainbiken op de Heuvelrug vorm te geven.
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 17
Heuvelrugberaad
9.
Bronvermelding Beheers‐ en Inrichtingsplan Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, 2003, Overleg Orgaan Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug Schade en overlast door mountainbikers; Perceptie of realiteit?, Wageningen, maart 2004, ir. P.A.G. Jansen, Stichting Probos Websites www.nationaalpark‐utrechtseheuvelrug.nl www.imba.com www.probos.net
Beheers‐ en Onderhoudsplan mountainbikeroutes NPUH
Pagina 18