Behandeling bij psychose Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje!
Dienst kwaliteit E-mail:
[email protected] Tel: 011 33 55 11
Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke zetel: Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt
www.jessazh.be
versie januari 2016 (Object-ID 15724)
Welkom Met deze folder willen wij u al een aantal antwoorden geven op de vele vragen die u waarschijnlijk heeft over uw opname en de verschillende stappen van uw behandeling. Het is de bedoeling om alles zo duidelijk mogelijk weer te geven. Zo weet u waar u aan toe bent. Indien u nog vragen heeft, en die zullen er ongetwijfeld zijn of komen, kan u deze steeds stellen aan uw behandelende psychiater of de aanwezige verpleegkundigen.
1
2
Opname Tijdens de eerste dagen van uw opname zullen onder andere de volgende onderzoeken plaatsvinden: • Een gesprek met de spoedarts, de psychiater van wacht of de aanwezige psychiater • Een gesprek met de verpleegkundigen • Eventueel een urineonderzoek of een ademtest • Een bloedname (op spoed indien u via spoed opgenomen wordt) • Een hartfilmpje (op spoed indien u via spoed opgenomen wordt) • Bijkomende onderzoeken als meer duidelijkheid nodig is • Tijdens uw behandeling kan een controleonderzoek gebeuren om na te gaan of alles zeker in orde is Bij de opnamegesprekken (met psychiater en/of verpleegkundige) werd vastgesteld dat u een psychose heeft. Daarbij gebeuren er veranderingen in uw waarneming of ideeën/gedachten, heeft u hallucinaties (hoort u bijvoorbeeld stemmen/geluiden of ziet u zaken die de andere aanwezigen niet kunnen zien) of heeft u hinder van verwardheid (u kan niet goed volgen of begrijpen wat er allemaal met u of rondom u gebeurt). Op basis van de verschillende gesprekken die u op de afdeling heeft en eventueel met uw partner, familie of vrienden, probeert het team het verloop van de psychose te verduidelijken. Omdat we weten dat het soms erg moeilijk is veel te vertellen omdat u angstig of onzeker bent, of omdat het gewoon te moeilijk is, krijgt u uiteraard de mogelijkheid om tijdens meerdere gesprekken te praten over uw gevoelens en ideeën. U mag zelf aangeven wanneer u liever even een pauze neemt in het gesprek omdat het anders teveel wordt. Op basis van alle informatie wordt bekeken welke behandeling (meestal medicatie maar ook veel meer dan dat alleen) u nodig heeft om zo snel mogelijk weer naar huis te kunnen.
3
Medicatie Bij de behandeling worden ‘antipsychotica’ gebruikt. Zij gaan de verschijnselen tegen en helpen daarna een volgende episode te voorkomen. Het is zeer belangrijk deze medicatie langdurig in te nemen omdat de symptomen anders kunnen terugkomen. In het begin kan het hinderlijk zijn en kan u er ook neveneffecten zoals slaperigheid van hebben, maar dit verbetert vanzelf tijdens de behandeling. Wanneer u te slaperig bent, zal de psychiater de dosis verminderen of samen met u naar een beter alternatief zoeken. Veel mensen met een psychose voelen zich angstig of kunnen niet goed slapen. Dan kan er iets extra rustgevend gebruikt worden. Bij sommige soorten psychose kan het nodig zijn om naast het antipsychoticum een middel te gebruiken dat uw stemming verbetert of stabieler maakt, bijvoorbeeld lithium of een antidepressivum.
Behandeling Acute fase/Opname In de eerste dagen van uw opname is het de bedoeling de psychotische symptomen, de angst en verwarring snel te verminderen. Medicatie en een rustige, veilige omgeving helpen om sneller te genezen. Als het probleem duidelijk wordt (welke diagnose in uw dossier staat), zal de verpleegkundige samen met de psychiater een behandelplan opstellen. In dit plan staat de diagnose en wat er moet gebeuren om u zo goed mogelijk te helpen. In het behandelplan staan, naast de diagnose, ook eventuele lichamelijke (somatische) problemen beschreven. Tijdens de behandeling wordt rekening gehouden met al uw problemen. We staan stil bij alles wat een rol kan spelen bij zowel het ontstaan als het oplossen van uw klachten.
4
De verpleegkundigen besteden hierbij zeker aandacht aan uw zelfzorg en uw slaappatroon. Ook zullen ze geregeld vragen naar uw gemoedstoestand. Tijdens de ondersteunde gesprekken staan uw zorgen voorop. Het vertrouwen in de mensen die u willen helpen is daarbij erg belangrijk. Het multidisciplinair team werkt nauw samen om u zoveel mogelijk advies te geven met respect voor u als persoon. De therapeuten (psychologen en/of ergotherapeuten) staan vooral stil bij de volgende zaken: • Activatie en structuratie: Uw leven terug zelf in handen kunnen nemen en proberen een goed dag- en nachtritme met regelmaat op te bouwen. • Creatieve therapie: Proberen uw handigheid in uw eigen voordeel te gebruiken. • Psycho-educatie: Hier krijgt u meer uitleg over wat er eigenlijk aan de hand is. Het is ook de bedoeling te leren omgaan met uw klachten. Dit is belangrijk voor uzelf, maar ook voor uw familie en andere betrokkenen. We weten dat veel uitleg u op langere termijn beter helpt. Psycho-educatie kan plaatsvinden in de vorm van een cursus of vaardigheidstraining, maar ook in een gesprek waarin mensen van het team u extra uitleg geven of op uw vragen antwoorden. • Verdiepende gesprekken: Dit zijn gesprekken waarbij nog meer stil gestaan wordt bij wat u allemaal meemaakt, dit kan apart of in groep gebeuren. Bij psychotherapie is het vooral de bedoeling te praten over uw gevoelens en ideeën en hoe u ermee omgaat. Praten kan de verschijnselen niet wegnemen, maar het kan er wel toe bijdragen om te begrijpen wat er aan de hand is. Zo kan het resultaat van uw behandeling enkel maar verbeteren. • Sociale vaardigheidstraining • Relaxatie • Bewegingstherapie
5
• Systemische behandeling/ gezinsbegeleiding op indicatie: Familie en vrienden vormen vaak het eerste vangnet als iemand in een psychose belandt. Uit onderzoek blijkt dat familie en vrienden erg belangrijk zijn bij het herstel en het vermijden van een volgende psychose. Zij kunnen tijdig aan de bel trekken als het mis gaat en meehelpen aan het creëren van een beschermende omgeving met minder stress. Het is dan ook normaal dat uw naaste familie betrokken wordt bij de behandeling, uiteraard enkel met uw toestemming. Het is ook belangrijk dat uw kinderen begrijpelijke uitleg krijgen over de reden waarom u in het ziekenhuis bent. Zij merken dat er iets aan de hand is en voelen zich hiervoor soms verantwoordelijk. Net zoals vele andere hulpverleners werken wij ook samen met ‘Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen’ (kortweg KOPP genoemd). Ze kunnen op een duidelijke manier aan uw kinderen uitleggen wat er met u aan de hand is als dat nodig is. We raden iedereen aan hier toch eens over na te denken. We hebben hier speciale brochures voor die u kan vragen. Tijdens uw opname overleggen we om alle informatie te bundelen en u zo goed mogelijk te helpen: briefingmomenten, teamvergaderingen, gesprek tussen verpleegkundigen en psychiater,… Hierdoor moet u niet aan iedereen hetzelfde vertellen en krijgt u niet het gevoel altijd dezelfde vragen te moeten beantwoorden. Belangrijk om te weten is dat wij gebonden zijn aan het beroepsgeheim, er wordt dus geen persoonlijke informatie aan derden doorgegeven.
6
Nazorg/Wat na de opname op onze afdeling? Samen met het team wordt bekeken wat er verder dient te gebeuren: • Ontslagplanning • Behandeling na uw ontslag • Uw dagelijks leven weer opnemen • Verschillende mogelijkheden: CAD, CGG, CAW, MPD, Psychiatrisch ziekenhuis, de huisarts…
Belang van goede opvolging: • Verantwoordelijkheid leren nemen in de opvolging van uw behandeling • Helpen met het zoeken naar de juiste ondersteuning die u nodig heeft • “Psychiatrisch management”: zoveel mogelijk met u en uw familie zoeken naar wat u zelf wilt en hoe dit het beste georganiseerd kan worden
Besluit Een psychose heeft een grote invloed op uw leven en we willen u zo goed mogelijk helpen hiermee om te gaan. Met de huidige behandelingen kan u ook erg goed geholpen worden. Er is nog geen behandeling die leidt tot genezing: het is niet mogelijk de kwetsbaarheid voor psychoses weg te nemen maar de psychose zelf is wel goed te behandelen. U kan het vergelijken met suikerziekte of hoge bloeddruk waarbij mensen ook steeds hun behandeling moeten volgen. Als u daar gevoelig voor bent en uw behandeling stopt, loopt u altijd de kans dat het terugkomt.
7
Contactgegevens Afdelingspsychiaters Dr. Sven Estercam Dr. Gert Neirinck Hoofdverpleegkundige Frederic Ulburghs, tel.: 011 30 92 18 Algemene contactgegevens PAAZ Tel.: 011 30 92 10 Fax: 011 30 92 11
8
