bedrijfsplan 2013 & cultuurinstellingen in tilburg voorwoord 2 stichting mommerskwartier 4 versterken samenwerking kunst

1

bedrijfsplan 2013

bedrijfsplan 2013

Stichting Mommerskwartier

voorwoord

2

stichting mommerskwartier versterken samenwerking kunst & cultuurinstellingen in tilburg

4

textielmuseum verbinden en groeien

9

stadsmuseum tilburg regisseren ‘ het verhaal van tilburg ’

23

regionaal archief tilburg bouwen aan het archief van de toekomst

30

organisatie en financiën

39

colofon

49

2



bedrijfsplan 2013

Voorwoord

3



bedrijfsplan 2013

Stichting Mommerskwartier en haar activiteiten moeten veranderen om aan te sluiten bij deze tijd. Van belang is dat we van buiten naar binnen denken in alles wat we doen. Wat willen onze doelgroepen, voor wie werken we? Wat is de wens van onze fysieke en digitale bezoekers en hoe faciliteren we hen het beste? Onze gebouwen behoren tot de publieke ruimte, we willen er voor zorgen dat de toegang laagdrempelig is, dat het publiek er graag komt. Deze laagdrempeligheid geldt ook voor onze digitale bereikbaarheid.

Voor het verwezenlijken van al deze plannen hebben we onze col lega’s en vrijwilligers in TextielMuseum, Regionaal Archief Tilburg, Stadsmuseum Tilburg en bij bedrijfsvoering hard nodig. De directie is vernieuwd, er is een algemeen directeur / bestuurder, een direc teur bedrijfsvoering en een directeur TextielMuseum.

Samenwerken met anderen brengt ons hierin verder. Stichting Mommerskwartier speelt een actieve rol in het Kunst & Cultuuroverleg in Tilburg. Op allerlei niveaus vindt samenwerking met andere cultuurinstellingen plaats. Het museumoverleg is nieuw leven ingeblazen. Voor Regionaal Archief Tilburg gaan we onderzoeken welke inhoudelijke samen werking met andere archieven we tot stand kunnen brengen. Stads museum Tilburg speelt een rol als regisseur in het samenbrengen van partijen in de stad om in 2014 tot een tentoonstelling over de Tilburgse identiteit te komen.

Directie Stichting Mommerskwartier

Wij zijn vastberaden om er iets moois van te maken.

4



bedrijfsplan 2013

Stichting Mommerskwartier Versterken samenw erking Kunst & Cultuur instellingen in Tilburg

5



bedrijfsplan 2013

Stichting Mommerskwartier faciliteert de instellingen TextielMuseum, Regionaal Archief Tilburg en Stadsmuseum Tilburg. De stichting ondersteunt hun activiteiten op het terrein van bedrijfsvoering ten behoeve van een goede uitvoering van hun taken.

van middelgroot topmuseum in Europa verder gestalte geven. Dit onder meer door een ander tentoonstellingsbeleid te formuleren. TextielLab wil zich verder ontwikkelingen in zijn kernactiviteit pro ductontwikkeling. Ook voor educatie is een mooi plaatje neergezet: de vorming van een educatiewerkplaats moet de kwaliteit van het educatieve aanbod verhogen. In de hoofdstukken per instelling (zie hierna) worden, rekening houdend met hetgeen in 2012 al in gang is gezet, voor 2013 de verdere strategische lijnen ontvouwd.

Stichting Mommerskwartier wil het komende jaar werken aan: • vertaling van het strategisch beleid • verdere uitbouw samenwerking Kunst & Cultuurinstellingen in Tilburg • verdere vertaling nieuw subsidiebeleid gemeente Tilburg • afronding verbeterplan voor de organisatie (‘huis op orde’) • actualisering van het informatiebeleid

Vertaling van het strategisch beleid Eind 2011 is een nieuwe strategie door de Raad van Toezicht vast gesteld. Deze dient als leidraad voor de periode 2012 – 2016. Regionaal Archief Tilburg is bezig om tezamen met de gemeente Tilburg een strategische visie te ontwikkelen, waarin de richting van het archief voor de toekomst aangegeven staat. De scope van de dienstverlening, de binding met de regio, samenwerking met an dere archiefdiensten en structuurvragen worden uitgewerkt. Stads museum Tilburg concentreert zich op de doorontwikkeling van zijn positie in de stad als erfgoedautoriteit en als regisseur van het pro ject Het Verhaal van Tilburg in 2014. TextielMuseum wil zijn ambitie

De komende jaren staan in het teken van uitwerking en implementa tie. Periodiek gaan we de ingeslagen weg evalueren en toetsen aan de omstandigheden, daarbij de ‘stip aan de horizon’ niet uit het oog verliezend.

Verdere uitbouw samenwerking Kunst & Cultuurinstellingen in Tilburg In 2010 zijn zeven door de gemeente Tilburg gesubsidieerde instel lingen in overleg over: • het onderzoeken van gezamenlijke inkooptrajecten • het onderzoeken van een Shared Service Centre • het onderzoeken van programmatische samenwerking. Voor wat betreft het inkooptraject zijn in 2011 en 2012 resultaten behaald inzake cursussen bedrijfshulpverlening, drukwerk, kantoor artikelen, accountantsdiensten, schoonmaak en automatisering (deels). De andere inkooppakketten zijn van geringere omvang, maar

6



bedrijfsplan 2013

zullen in 2013 nog tegen het licht gehouden worden. De werkgroep inkoop adviseert het directieoverleg hierover.

Daarnaast is het ook de bedoeling dat instellingen in stadsprojec ten (bijvoorbeeld Stad als podium, Cultuurkracht van morgen) gaan samenwerken. Als resultaat daarvan is eind oktober 2012 een geza menlijke Cultuurnacht gehouden. Op basis van de evaluatie hiervan wordt nog bezien of en zo ja, hoe dit in 2013 wordt voortgezet. Het is mogelijk dat er daarnaast ook nog een Museumnacht wordt georga niseerd.

Shared Service Centre: in 2011 is duidelijk geworden dat de betrok ken instellingen hier verschillend over denken en dat een Shared Service Centre over de hele breedte vooralsnog niet aan de orde is. Wel worden tips en ervaringen op het gebied van bedrijfsvoe ring uitgewisseld. Belangrijke recente ontwikkeling is dat Stichting Mommerskwartier voor automatisering vanaf 2013 diensten gaat afnemen van Bibliotheek Midden-Brabant. Mogelijk sluiten andere Kunst & Cultuurinstellingen zich in 2013 daarbij aan. Dit is feitelijk de eerste concrete samenwerking, waarbij een van de instellingen als centraal punt fungeert. Over de programmatische samenwerking is afgesproken om dat in eerste instantie op clusterniveau vanuit de Cultuurnota van de ge meente Tilburg vorm te geven. In geval van de stichting, zou dat het cluster Erfgoed, Musea en Archieven zijn. Inmiddels is op directie niveau overleg tussen de musea in Tilburg (De Pont, TextielMuseum, Stadsmuseum Tilburg en Natuurmuseum Brabant) en bestaat er het overleg info & educatie, met deelname van Factorium, Bibliotheek Midden-Brabant en Stichting Mommerskwartier. Vanuit dit laatste overleg is eind 2012 een gezamenlijke subsidieaanvraag cultuur educatie ingediend bij het nationale Fonds voor Cultuurparticipatie.

Verdere vertaling nieuw subsidiebeleid gemeente Tilburg In 2011 is door de gemeenteraad een nieuwe Cultuurnota vastge steld (met Cultuuragenda 2011 – 2016). Tevens is het subsidiebeleid van de gemeente aangepast. Op basis daarvan is door het college van de gemeente Tilburg op 26 juni 2012 een (éénjarig) subsidie contract 2012 voor de Stichting Mommerskwartier vastgesteld. Eind 2012 volgt een collegebesluit over het Programma van Eisen Erfgoed, Musea en Archieven 2013. Op grond daarvan zullen wij een offerte uitbrengen voor onze activiteiten 2013. Vermoedelijk zal op grond hiervan het college aan het eind van het eerste kwartaal 2013 het subsidiecontract 2013 voor de Stichting Mommerskwartier vast stellen. Tot die tijd zal de subsidie maandelijks worden bevoorschot. Indien er voor 1 juli 2013 geen nieuw Programma van Eisen door de gemeente Tilburg is vastgesteld, zal dat voor 2014 gelijk zijn aan dat van 2013. De mogelijkheid bestaat dat dit ook doorloopt in 2015 en 2016.

7



bedrijfsplan 2013

Afronding verbeterplan voor de organisatie (‘huis op orde’)

gemeentelijke organisatie moesten worden overgenomen. Daarbij zijn geheel nieuwe processen voor personeelsbeleid, personeels- en salarisadministratie, financiële administratie, ICT (automatisering) en facilitaire zaken (o.a. gebouwenbeheer) ontworpen. Zo’n zes jaar later is een goed moment om opnieuw kritisch de rol en de taken van deze dienstverlenende afdeling te bezien. Resultaten van de SWOT zullen in 2013 worden opgepakt.

Eind 2011 is gestart met de uitvoering van een intern verbeterplan voor de organisatie, dat betrekking heeft op de uitvoering van onze operationele taken, bedrijfsvoering en procesuitvoering. Uit de in terne analyses kwam al snel de overtuiging naar voren, dat er ge werkt moet worden aan het ‘huis op orde brengen.’ Hiermee wordt het fundament gelegd voor het succesvol implementeren van de strategie. ‘Outside in’ denken is daarbij het uitgangspunt. Op deze gedachte voortbordurend is er een verbeterprogramma opgesteld, waarvan de uitvoering deels doorloopt naar 2013. De kern van dit programma is het analyseren en verbeteren van tal van werkprocessen. Op basis hiervan is de structuur in 2012 onder de loep genomen en zijn enkele aanpassingen in het management geëffectueerd. Daarnaast zal ook in 2013 verder gekeken worden naar een mogelijke herschikking van activiteiten. Het nieuwe busi ness model van het TextielLab vormt de basis voor het genereren van meer eigen inkomsten. Ook meer inzet op promotie, communi catie en marketing is hierbij van groot belang. Deze inzet zal uitein delijk ten goede komen aan de creatieve kerntaken. En daar is het natuurlijk vooral om te doen! Daarnaast is eind 2012 een SWOT-analyse uitgevoerd voor de afde ling bedrijfsvoering. Met name deze afdeling heeft veel gemerkt van de verzelfstandiging in 2007, waarbij talloze taken vanuit de

Actualisering van het informatiebeleid In 2009 is het informatiebeleidsplan van Stichting Mommerskwar tier vastgesteld met daarin als centraal uitgangspunt: informatie delen, waarbij gedigitaliseerde informatie voor iedereen beschikbaar komt. Dit geldt zowel intern (medewerkers) als extern (bijvoorbeeld contractpartners en burgers). Afspraken zijn gemaakt over: • het op uniforme en gestructureerde wijze uitwisselen van kennis over beheerde documenten en het beheren en beschrijven van archieven, foto’s en museumobjecten; • het standaardiseren van dezelfde applicaties voor beschrijven van boeken, objecten en archieven; • het gebruik maken van webbased applicaties. Alle data moeten betrouwbaar, uitwisselbaar en duurzaam opge slagen zijn.

8



bedrijfsplan 2013

Het informatiebeleidsplan bevat ook een digitaliseringplan, waarin is aangegeven welke (deel)collecties worden gedigitaliseerd en per materiaalsoort (tekst, beeld etc.) de voorwaarden zijn bepaald. Inmiddels zijn diverse zaken gerealiseerd en zijn vele ontwikkelingen op ICT-gebied van invloed op de stichting. Nu met ingang van 2013 ook een geheel nieuwe situatie voor het netwerkbeheer ontstaat, is het nodig om het plan te evalueren en een geheel nieuw plan voor de komende 3 à 4 jaar op te stellen. In 2013 wordt daarvoor een projectgroep in het leven geroepen, zo nodig met externe ondersteuning. In dit bedrijfsplan zijn bij TextielMuseum, Stadsmuseum Tilburg en Regionaal Archief Tilburg voor 2013 al diverse (deel)projecten op ICT-gebied benoemd. Soms zijn deze nog een verdere uitwerking van het eerder vastgestelde digitaliseringsplan, soms zijn dit nieuwe zaken. Aan het nieuwe informatiebeleidsplan zal opnieuw een digi taliseringsplan worden gekoppeld, zodat een actueel beeld ontstaat van de lopende en nog verder uit te werken projecten. De bedoeling is om voor de hele stichting voortaan jaarlijks de gang van zaken te evalueren en (zo nodig) integraal bij te stellen.

9


textielmuseum Stichting Mommerskwartier

bedrijfsplan 2013

TextielMuseum Verbinden en groeien

10


Stichting Mommerskwartier textielmuseum

bedrijfsplan 2013

2012 was het jaar waarin we een speciale aanbeveling van de jury van de European Museum of the Year Award kregen. Dit illustreert de ambitie het museum te profileren als middelgroot topmuseum en kenniscentrum in Europa. Drie succesvolle tentoonstellingen hebben in dat jaar geleid tot een aanzienlijke stijging van bezoekerscijfers. Geleidelijk is ook gewerkt aan het ontwikkelen van een nieuwe visie op de toekomst van het TextielLab, de verbinding tussen Museum en Lab en de zichtbaarheid van de instelling in het algemeen.

Het museum heeft een sterk merk in huis: TextielLab, dat onlosmakelijk verbonden is aan het museum en bijdraagt aan die identiteit.

Er werd gezocht naar het verbindende element tussen bezoekers en gebruikers. De wensen van de diverse groepen werden geïnventariseerd om te komen tot een betere afstemming van de behoefte van de verschillende bezoekers en gebruikers. In 2013 maakt het museum een start met de implementatie van de plannen hieromtrent. Bij een nieuwe start hoort een nieuwe identiteit. De zichtbaarheid van het TextielMuseum als museum in bedrijf, met het TextielLab als bedrijf in een museum, wordt vergroot. Een nieuwe visie op marketing en communicatie krijgt handen en voeten, waarbij we onze doelgroepen goed in kaart brengen en nauwlettend in de gaten houden. Samen met in- en externe partners werkt het museum aan een sterke identiteit die zowel nationaal als inter nationaal zal worden uitgedragen. En bij een nieuwe identiteit hoort een nieuwe naam: TextielMuseum en een nieuwe huisstijl.

De andere koers die het museum gaat volgen kan alleen worden uitgedragen door betrokken medewerkers. Binnen die enthousiaste club is de rol van de grote groep vrijwilligers van onschatbare waarde. Zonder hun belangeloze inzet kunnen we onze doelstellingen niet waar maken. In 2013 zullen nieuwe vrij willigers worden geworven voor een toenemend aantal taken om in gezamenlijkheid de ambities van het museum te realiseren.

voor de bezoekers en gebruikers In 2013 willen we de bezoekers en gebruikers van TextielMuseum het volgende bieden: • nieuwe naam, huisstijl en website • meer dynamiek in het tentoonstellingenaanbod en continuering externe presentaties • ontwerpwedstrijd voor studenten ROC/ MBO • educatieve projecten voor bezoekers in samenwerking met opleidingen • onderzoek haalbaarheid educatieve werkplaats • expertmeetings • continuering ETT project

11



bedrijfsplan 2013

• publicaties en dienstverlening bibliotheek • selectie projecten TextielLab • publieksevenementen • versterking communicatie en marketing • introductie label TextielMuseum • vernieuwing collectie on line

Exposities in de tentoonstellingszalen begane grond

Nieuwe naam, huisstijl en website Het contract met sponsor Audax loopt eind 2012 af waardoor de naam Audax Textielmuseum Tilburg verdwijnt. Vanaf 1 januari 2013 gaat het museum verder onder de naam TextielMuseum. Daarnaast wordt het TextielLab voor gebruikers en klanten nadrukkelijker als submerk gepresenteerd. In de loop van 2012 is een nieuwe marke tingstrategie ontwikkeld onder leiding van een (externe) marketing projectmanager. Het marketingplan is vertaald in concrete marke ting en communicatiedoelen. Er komt een focus op online mar keting. Eind 2012 is een nieuwe, dynamische huisstijl ontwikkeld. In 2013 komt daar een website als online ‘platform’ bij waardoor de onderlinge verbinding tussen Museum en Lab zichtbaar wordt. De deadline voor de online platforms ‘TextielMuseum.nl’ en ‘Textiel Lab.nl’ is gezet op 1 maart 2013. Voor zowel de ontwikkeling van de huisstijl als de website is een afzonderlijk budget gereserveerd.

Turkish red & more is de expositie waarmee het nieuwe tentoonstel lingsjaar begint. De titel verwijst naar een van de projecten die er wordt getoond en geeft tevens aan dat het niet bij één blijft. Vijf, door het museum geselecteerde, ontwerpers en ontwerpbureaus, hebben zich het afgelopen jaar door de rijke museumcollectie laten inspire ren voor het maken van nieuw werk. Het zijn BCXSY, Studio Forma Fantasma, Lenneke Langenhuijsen, Minale Maeda en Merel Boers, stuk voor stuk veelbelovende talenten. Het omgaan met tradities, geschiedenis en vakmanschap is het criterium van waaruit de ont werpers hebben gewerkt. Zij grasduinden in bindingsboeken, her ontdekten de oude knoop- en macramétechnieken en raakten in de ban van het verven met de verfstof Turkish red. TextielLab is bij het ontwikkelen van de projecten volop ingezet. Het tentoonstellings project is gesubsidieerd door bkkc (brabants centrum voor kunst en cultuur). In de zomertentoonstelling komt de fraaie en omvangrijke wand kledencollectie van het museum voor het voetlicht. Een selectie van kunstwerken uit zowel de 20ste als de 21ste eeuw wordt aan de hand van gekozen thema’s gepresenteerd. In het najaar is trend forecaster Lidewij Edelkoort gastcurator van het TextielMuseum. In 2010 presenteerde zij op de Salone del Mobile in Milaan de expositie Talking Textiles met werk van jong talent en van meer gevestigde ontwerpers. Sindsdien reist de tentoonstel

12



bedrijfsplan 2013

ling door Europa. Speciaal voor de presentatie in het TextielMuseum maakt Edelkoort een nieuwe selectie conform het oorspronkelijke concept. De tentoonstelling gaat vergezeld van onder meer een expertmeeting en ontmoetingen met ontwerpers.

Tales on the Table. Damast met een verhaal is de presentatie die in 2013 in de Damastweverij te bezichtigen is. Ze laat zien hoe de verbeelding van verhalen eeuwenlang het ‘leitmotiv’ van damasten tafelgoed vormt. Wederom kon uit de rijke damastcollectie een fraaie presentatie worden gemaakt.

Meer dynamiek in het tentoonstellingenaanbod Om meer dynamiek in het tentoonstellingenaanbod te creëren is de eerste verdieping van het museumgebouw gereed gemaakt om er wisselende collectietentoonstellingen en actuele presentaties van het TextielLab te tonen. Tot oktober 2013 staat er ROUGH, een tentoonstelling met sculpturen, wandobjecten en installaties ge maakt door mannelijke, Nederlandse kunstenaars uit verschillende generaties. Hun werk valt op door het gebruik van ruwe materialen als jute, oud zeildoek, touw en geteerd canvas vaak in combinatie met leer, gips of hout. Enkele namen: Harry Boom, Krijn Giezen, Cornelius Rogge, Kees de Goede, Johan Claassen, J. H.J. van Melis en Nico Parlevliet. In het najaar volgt de expositie Minimalisme in kunst, mode en design (werktitel) met eveneens werken uit de museumcollectie. Tot medio april staat Highlights TextielLab in het teken van het project uitgevoerd voor het architectenbureau OMA dat resulteerde in geweven wandbekleding voor de VIP-ruimtes van het nieuwe gebouw van de Rothschild Bank Headquarters in Londen. Daarna volgt de presentatie van het project Wool Diaries dat het Lab uitvoerde met de Woolmark Company en het Nederlands Instituut voor Design en Mode Premsela. De laatste presentatie in 2013 van het TextielLab is gewijd aan Young Talent.

Presentaties en tentoonstellingen buiten het museum In 2011 is gestart met een, gezamenlijk met andere culturele in stellingen en werkplaatsen ingerichte, presentatie van het Textiel Museum op de Dutch Design Week in Eindhoven. De focus van de presentatie ligt op producten gemaakt in het TextielLab. Er wordt onderzocht of en eventueel hoe wij deze in 2013 willen voortzetten.

Ontwerpwedstrijd voor studenten ROC/ MBO Het museum organiseert begin 2013 de online-wedstrijd i CONTEST en nodigt studenten van het ROC / MBO uit een eigen accessoire (bijvoorbeeld een sieraad, tasje, hoed, kraag) te ontwerpen en te maken. De wedstrijd vindt plaats in het kader van de tentoonstel ling Turkish red & more. i CONTEST is voor studenten een uitsproken kans om hun talenten te tonen. De inspiratie vinden zij in de rijke collectie van het museum. De techniek waarin hun accessoire moet worden uitgevoerd is knopen, macramé en koorddraaien. De ont werpen worden via de Facebook-app van i CONTEST ingeleverd. Een selectie van de ontwerpen wordt vanaf zaterdag 6 april (startend met

13



bedrijfsplan 2013

het Museumweekend) tot eind mei in het museum gepresenteerd en de bezoekers stemmen op hun favoriete ontwerp. Eind mei wordt de tentoonstelling feestelijk afgesloten met het bekend maken van de winnaars.

Onderzoek haalbaarheid educatieve werkplaats

Educatieve projecten voor bezoekers in samenwerking met opleidingen Al meerdere jaren werkt het museum nauw samen met een aantal regionale opleidingen waarbij studenten multimediaprogramma’s voor het publiek maken. Studenten van SintLucas Eindhoven ont wikkelen audio tours bij de damastpresentaties in de Damastweverij en de collectietentoonstellingen, startend met de tentoonstelling ROUGH. Studenten ArtCoDe (Art, Communciation en Design) van Fontys Hogeschool Tilburg maakten het afgelopen jaar al attractieve en informatieve animaties en filmpjes bij tentoonstellingen en edu catieve programma’s. In de afgelopen kerstvakantie presenteerde het museum de resultaten van een nieuw (pilot) project met ArtCoDe waarbij de geschiedenis van het gebouw uitgangspunt is. Doel van dit project is om met film en animaties de bezoeker middels histori sche bronnen (foto’s, film, objecten en archiefstukken) op eigentijdse wijze inzicht te geven in de oorspronkelijke functie van de diverse ruimtes en de bijzonderheid van de architectuur van de gebouwen. We zijn in gesprek met het bestuur van de Vrienden van het Textiel Museum om dit project daadwerkelijk te kunnen realiseren.

Speerpunt binnen het museumbeleid is en blijft educatie. Textiel Museum biedt een gevarieerd aanbod aan van programma’s, work shops en rondleidingen waarmee leerlingen en studenten worden geïnspireerd en uitgenodigd actief deel te nemen. In 2013 wordt onderzocht en doorberekend of de ambities om een educatieve werkplaats met diverse technieken te starten, kunnen worden ge realiseerd. In deze werkplaats kunnen leerlingen en studenten zelf, onder begeleiding van een vakkracht, werken.

Expertmeetings In het voor- en najaar van 2013 biedt het TextielMuseum (wederom) twee expertmeetings aan waar, op uitnodiging van het museum, ont werpers, kunstenaars, architecten, wetenschappers en bedrijfsleven presentaties en discussies verzorgen. Niet in de vorm van een tra ditionele lezing, maar met discussie en feedback met elkaar en met de ‘zaal’. Doel is informatie uit te wisselen en netwerken tot stand te brengen. De thema’s zijn altijd actueel en de sfeer informeel. De voorjaarseditie wordt in samenwerking met Premsela georganiseerd rondom het project Wool Diaries. In het najaar zal de expertmeeting aansluiten bij de tentoonstelling Talking Textiles onder curatorschap van Lidewij Edelkoort.

14



bedrijfsplan 2013

It feels like an extension of school, but then with real technicians and real machines. [Ursula Wagner, Weissensee Kunsthochschule Berlin / European Textile Trainee 2012]

European Textile Trainee (ETT) programma Voor het zesde jaar zal het museum het European Textile Trainee (ETT) programma in het najaar organiseren. Het ETT is een uitwis seling met Europese (master-) studenten van internationale textielen designopleidingen in Europa. De trainees nemen deel aan een leer- en werkperiode van vijf weken in het TextielLab, ondersteund door workshops en werkbezoeken aan bedrijven. Ten slotte vindt een leerstage plaats bij Europese (textiel-)bedrijven. Met financiële steun van gemeente Tilburg en Provincie NoordBrabant kon de vijfde editie in 2012 worden gecontinueerd en heeft het project een impuls gekregen door extra promotie middels een presentatie op het Platform van het museum en een film. Ook heeft het management en de coördinator Europese projecten werkbezoe ken aan de participerende bedrijven in Como (Italië) gebracht en is hiermee het netwerk verstevigd. Daarnaast werd eind december jl. het onderzoek naar mogelijke (Europese) meerjarensubsidie en de potentie van doorontwikkeling van dit Europese project in beeld ge bracht. De uitkomsten van dit onderzoek worden begin 2013 bedis cussieerd om te komen tot een hernieuwde visie voor de toekomst van dit project.

Bibliotheek TextielMuseum De bibliotheek richt zich op verschillende doelgroepen: individu ele bezoekers, bezoekers die een educatieprogramma boeken, alle eigen medewerkers en de klanten en stagiaires van het TextielLab. Het aanbod zal in 2013 worden aangevuld met beeld- en geluid materiaal uit de (semi-)permanente tentoonstelling Hete Harten Koele Koppen die in 2011 ontmanteld is. De dienstverlening aan medewerkers en klanten en stagiaires van het TextielLab zal in 2013 nog meer worden ingezet. Er wordt kritisch bekeken hoe de bibliotheek een rol kan spelen in projecten van zowel de teams educatie als communicatie, bij kan dragen aan tentoonstellingen, (research)projecten van het Textiel Lab en activiteiten van Stadsmuseum Tilburg. Daarnaast zal overleg worden gevoerd met de Bibliotheek Midden-Brabant om te komen tot vormen van samenwerking. Geachte mevrouw Boot, Hartelijk dank voor uw, o zo snelle ook, reactie! En wat leuk dat u me inderdaad kunt wijzen op de collectie van het TextielMuseum. Ik ben vast van plan binnenkort het museum te bezoeken, inclusief de bibliotheek. De door u aangegeven doeken zitten inderdaad in de buurt. Aardig is dat ik ook aan de Amsterdamse School had gedacht, op die zoekterm heb gegoogled, maar alleen dessins tegenkwam die wat/veel drukker zijn en/of met rondingen en

15



bedrijfsplan 2013

met meer kleur, en bovendien weinig tapijt. Wat goed dat het museum er is, en zijn medewerkers! Met vriendelijke groet, Frank Pluijmers [email 21 maart 2012]

Publicaties In 2013 verschijnt het vierde Yearbook TextielLab (Engelstalig). De meest toonaangevende projecten uitgevoerd in 2012 worden hier in beeld en woord gepubliceerd. De hoofdstukken zijn opgedeeld in: Projects, Museum Collection, Education en Young Talent. Het Yearbook wordt toegestuurd aan (potentiële) partners van het TextielLab als relatiegeschenk. Daarnaast wordt het verkocht in de TextielShop en andere geselecteerde (internationale) verkooppunten. De verkoop van de publicatie ‘Textielwarenkast. Grondstoffen voor textiel gisteren, vandaag en morgen’, verschenen bij de inrichting van deze ‘kast’ in de museumbibliotheek in 2011, loopt zo hard dat rond de jaarwisseling 2012/2013 een herdruk is verschenen.

Selectie projecten TextielLab Vanaf 2013 gaat het TextielLab nog selectiever om met aanvragen voor de technieken weven en breien. Het beperken van het aantal projecten en strenger selecteren heeft tot doel betere resultaten te behalen op het gebied van innovatie en research. Projecten worden geselecteerd op motivatie, innovatie (technisch of materiaal) en

artisticiteit, waarbij de focus ligt op interieur en mode. Deze selectie is ook van toepassing op studentenprojecten. Komend academiejaar worden zes tot acht studentenprojecten geselecteerd met betrek king tot hun uitvoering in het TextielLab. Een selectiecommissie, bestaande uit een groep van zowel technische als creatieve specia listen van het TextielMuseum, selecteert de aanvragen. Daarnaast is er komend schooljaar, naast het European Textile Trainee (ETT) project, nog ruimte voor maximaal twee bijzondere, educatieve projecten.

Publieksevenementen In 2013 organiseert TextielMuseum twee publieksevenementen. In april is dat het Nationaal Museumweekend, met diverse extra activiteiten als rondleidingen en workshops. Ook dit jaar maken leerlingen van Jan Ligthartschool Rendierhof onder begeleiding van vakdocenten TeHaTex weer kleine kunstwerkjes en presenteren hun werkstukken aan de bezoekers. Daarnaast zijn de ingezonden ont werpen van de studentenwedstrijd i CONTEST te zien. In september vindt de jaarlijkse Open Monumentendag plaats. In overleg met het bestuur van de Vrienden van het TextielMuseum wordt bekeken of er een publieksevenement kan worden ontwikkeld georganiseerd door de Vrienden waarbij overdracht door en aan diverse generaties het uitgangspunt is.

16



bedrijfsplan 2013

Bezoekersprognose en tarieven

De focus ligt op het ontwikkelen van online marketing campagnes voor web en E-marketing ten behoeve van klantsegmentatie. Geble ken is uit onderzoeken onder bezoekers en uit marktverkenning dat de meest effectieve informatiekanalen voor bezoekers en gebrui kers het internet (web en social media) en E-marketing kanalen zijn. Daarnaast zijn dit artikelen in tijdschriften en kranten gegenereerd door free publicity en mond-tot-mond reclame (online variant: social media). Ook algemene websites over musea en mailingen van de Museumvereniging zijn populair onder (potentiële) bezoekers.

Voor 2013 is de bezoekersprognose vastgesteld op 50.000. Middels een divers programma van tentoonstellingen en presentaties, edu catieve programma’s, publieksactiviteiten en gerichte pr- en com municatiemiddelen wordt het publiek geënthousiasmeerd om het TextielMuseum te bezoeken. In verband met verhoging van kosten zullen de entreeprijzen voor individuele bezoekers, zowel volwassenen als kinderen, met ingang van 1 januari 2013 worden verhoogd. Ook de educatieve tarieven, die al vanaf 2008 gelijk zijn gebleven, zullen met de start van schooljaar 2013-2014 stijgen.

Communicatie en marketing Begin 2012 is een eerste stap gezet richting de herpositionering van het team communicatie en promotie. Dit werd een staffunctie, aangestuurd door de directie. In 2012 nog door de interim directie Mommerskwartier, daarna, per 1 november 2012, door de nieuwe directeur TextielMuseum. Er kwam een nieuwe marketingstrategie en een doelgroepenkaart. Uit die strategie volgden de hoofdtaken voor het team vanaf 2013 en verder: marketing & sponsoring, in- en externe communicatie en zakelijke evenementen. Het team wordt vanaf 1 januari 2013 uitgebreid met een online marketeer. Het team gaat zich richten op het verhogen van de (online) zichtbaarheid van TextielMuseum, TextielLab en (online) publieksbereik door een aan trekkelijk aanbod en een mix van communicatiemiddelen.

Onderzoek TextielLabel In 2013 zal de haalbaarheid van een eigen retail line worden onder zocht. Dit commerciële label heeft een focus op hoogwaardig huis houdtextiel en zal worden verkocht in museumwinkels, galerieën en het hogere winkelsegment (internationaal). Toonaangevende ontwerpers worden voor deze commerciële col lectie door het TextielMuseum uitgenodigd nieuwe items te ontwik kelen. Het label zal uiteraard ook verkrijgbaar zijn in de TextielShop van het museum.

Collectie online Het online collectiezoeksysteem geeft een redelijk compleet beeld van de collecties van het TextielMuseum. Er wordt gebruik gemaakt van mogelijkheden voor het publiek om commentaar toe te voegen aan een objectbeschrijving of informatie te delen over objecten via

17



bedrijfsplan 2013

social media zoals Twitter en Facebook. De zoekinterface van de collectiewebsite als geheel is verouderd en zal begin 2013 worden gemoderniseerd. Ervaring is inmiddels opgedaan met de nieuwe collectiewebsite voor De Ploeg-collectie uit 2012 met deepzoom technieken en facetnavigatie. Ook wil het museum collectiedata aanbieden in de vorm van open data.

passen binnen het curriculum van opleidingen essentieel. Binnen het ETT project wordt in 2013 samengewerkt met: • The Royal Danish Academy of Fine Arts, Schools of Architecture, Design and Conservation • Aalto University, School of Art and Design, Helsinki, Finland • National Academy of the Arts Bergen (KHIB), Noorwegen • Hochshule für Kunst und Design Burg Giebichenstein, Halle, Duitsland • Sint-Lucas Hogeschool Beeldende Kunst, Gent, België • Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK), Gent, België • Weißensee Kunsthochschule Berlin, Duitsland • Central Saint Martins College of Art and Design, Londen, Groot Brittannië • COMO Textile institutes, Servizi Industriali Srl., UICOMO, Como, Italië Streven is om in 2013 wederom nieuwe partners toe te voegen.

voor de partners Een belangrijke peiler van het TextielMuseum is samenwerking met verschillende, bij de instelling passende, partners. Vanzelfsprekend werkt educatie intensief samen met onderwijsinstellingen. Ook partners uit andere disciplines dan het onderwijs werken met het TextielMuseum samen. In 2013 krijgen de volgende vormen van samenwerking bijzondere aandacht: • samenwerking met partners van educatieve instellingen • samenwerking met instellingsgerelateerde partners • samenwerking met partners binnen projecten • samenwerking met partners TextielLab

Partners educatieve instellingen Naast de samenwerking met regionale opleidingen waarbij studen ten multimediaprogramma’s voor het publiek ontwikkelen is ook een intensieve samenwerking voor het ontwikkelen van programma’s die

Gesprekspartners op het niveau van academies zijn: Design Aca demy Eindhoven, Amsterdam Fashion Institute (AMFI), Fontys Hoge school voor de Kunsten,Tilburg en Gerrit Rietveld Academie, Am sterdam. Naast het afleggen van werkbezoeken aan de academies, zijn docenten en studenten klankbord voor het ontwikkelen van programma’s en activiteiten. Gesprekspartners van middelbare beroepsopleidingen zijn: ROC Tilburg / School voor Mode en Sint Lucas Boxtel. Met deze twee opleidingen op ROC/MBO gebied zijn inmiddels meerdaagse les programma’s ontwikkeld die plaatsvinden in het TextielMuseum.

18



bedrijfsplan 2013

Deze programma’s zijn structureel in het curriculum opgenomen. Ook met het voortgezet onderwijs, in dit geval het Koning Willem II College in Tilburg, is een programma op gebied van weven structu reel van aard.

garens, de gekozen textieltechniek en de werkwijze van een ontwik kelcentrum. Door onderzoek te doen kan hij/zij het portfolio verder uitbreiden en verdiepen waardoor de kans op een plek in de arbeids markt groter wordt. Door de kennis op te doen die in het TextielLab aanwezig is, krijgt de starter inzicht in de Europese textielindustrie en blijven de productontwikkelaars tegelijkertijd op de hoogte van de nieuwste ontwerpprocessen en trends door te werken met gemoti veerde en hoog opgeleide ‘collega-productontwikkelaars’.

We’re expecting new ideas, new research, new concepts from this years ETT students and we’re glad to be a partner in this project! [Michele Viganò, general manager Seterie Argenti Spa, Como / partner ETT-project]

Educatieve stage Bij de afdeling educatie is elk schooljaar plaats voor een stagiaire afkomstig van een lerarenopleiding of academie waarbij de student museumlessen verzorgt voor leerlingen en studenten. Daarnaast wordt gezamenlijk een onderzoeksopdracht geformuleerd zoals het onderzoeken en/of ontwikkelen van een nieuw educatief programma voor een specifieke onderwijsgroep, techniek e.d.

Werkervaringsplaatsen TextielLab Voor startende (internationale) talenten met een afgeronde opleiding aan een academie (specialisatie textiel) is het vanaf 2013 mogelijk een werkervaringsplaats te krijgen. De starter doet kennis op over

Studio Makkink & Bey In 2013 vindt de uitvoering in het Textiellab plaats van textiele on derdelen van een project van ontwerpstudio Makkink & Bey. Het museum gaat een partnership aan met deze gerenommeerde ontwerpstudio die de opdracht krijgt een concept room voor de 21ste eeuw te ontwerpen. De concept room maakt vervolgens onder deel uit van de tentoonstelling Home Sweet Home (2014) over 100 jaar interieurvormgeving. De bedoeling is een visionair concept te ontwikkelen waarin vragen centraal staan als: hoe ontwikkelt het interieur zich onder invloed van de digitale wereld of naar aanleiding van veranderende demografische omstandigheden? Hoe integreren wonen en werken in het licht van flexibel werken? De installaties of producten die ontstaan worden toegevoegd aan de museumcollectie. Het project is gesubsidieerd door bkkc (brabants centrum voor kunst en cultuur). Een subsidieverzoek aan het Stimuleringsfonds Crea tieve Industrie is in behandeling.

19



bedrijfsplan 2013

Het collectie- en opdrachtenbeleid van het TextielMuseum is meer en meer verankerd in het museumbeleid. Een groot aantal van de aankopen in 2010 en 2011 is tot stand gekomen via dit beleid, waarbij ontwerpers en kunstenaars opdracht kregen om op de textielmachines van het TextielLab in het museum te experimenteren. Wij vinden dat een spannend initiatief waarbij namelijk niet van te voren vaststaat of de resultaten museumwaardig zijn. Het blijkt dat deze experimenten tot unieke producten hebben geleid die in hun totaliteit van schets tot eindproduct zijn gedocumenteerd en gecollectioneerd. [Toekenningsbrief Mondriaan Fonds, 17 april 2012]

Instellingen met werkplaatsen Tijdens de Dutch Design Week, Eindhoven werkte TextielMuseum samen en presenteerde zich in 2012 gezamenlijk met andere instel lingen waarbij een werkplaats deel uitmaakt van het concept. Het gaat om: sundaymorning@ekwc Den Bosch, Nationaal Glasmuseum Leerdam, NIAF (Nederlands Instituut voor Animatiefilm)Tilburg, Beeldenstorm Eindhoven en het Frans Masereel Centrum, Kasterlee (B). Uitwisseling van ervaringen en kennis blijft een van de belang rijkste speerpunten binnen deze samenwerking. De presentatievorm wordt echter geëvalueerd.

Crisp Een nieuwe samenwerking van het TextielLab in 2013 is die met Crisp. Crisp is een Europees meerjaren subsidieproject bestaande uit zeven wetenschappelijke onderzoekspartijen en 53 industriële partijen en legt een verbinding tussen bedrijven en kennisinstellin gen. De breiafdeling van het TextielLab zal de komende twee jaar actief deelnemen aan het programmaonderdeel ‘Smart Textile Services’. Partners in dit programma zijn o.a. TU Eindhoven, Design Academy Eindhoven, Saxion en Modint. Doelstelling is de ontwikke ling van succesvolle, unieke producten, methoden, platforms om tot zgn. slimme textielvormen (Smart Textiles) te komen. Smart Textiles kunnen bijvoorbeeld licht, warmte of stroom genereren. Deze nieu we ontwikkelingen zal het TextielLab combineren met hoogwaardige mode, design of interieurontwerpen om zo vernieuwende toepassin gen in textiel te creëren. De samenwerking is van strategisch belang voor het TextielLab, zijn partners en de Europese textielindustrie.

Premsela en Woolmark Company Om de modewereld verder voor zich te winnen zet TextielLab in het begin van 2013 samen met Premsela en Woolmark Company een mode- ontwerpopdracht uit voor Nederlands toptalent. Door te ont wikkelen met wollen materialen wordt, naast de ontwerper, ook de garenleverancier een platform geboden.

20



bedrijfsplan 2013

voor de medewerkers

verantwoordelijkheden van de medewerkers geherformuleerd en opnieuw vastgesteld.

Naast de doelen die Stichting Mommerskwartier zich stelt met betrekking tot haar medewerkers, zijn er ook doelen die de afdelingen van het TextielMuseum betreffen en waarin actief wordt geparticipeerd. In 2013 zijn dat onder meer: • samenvoeging afdelingen Presentatie en Collectie en Educatie en Publiek in nieuwe afdeling Museumzaken • afronding onderzoek naar opdeling team publiek in facilitaire zaken en publieksontvangst • onderzoek om publieksinformatieoverdracht en demonstraties onder te brengen bij afdeling Museumzaken • activiteiten collectiebeleid en -beheer • meerjarenbeleidsplannen • vernieuwing beeldbank • stages en werkervaringsplaatsen • kennisontwikkeling TextielLab

Nieuwe afdeling Museumzaken In navolging van de besluitvorming in 2012 worden de afdelingen Presentatie en Collectie en Educatie en Publiek samengevoegd tot de nieuwe afdeling Museumzaken. Voor deze afdeling wordt in de loop van 2013 een afdelingshoofd aangesteld . Daarnaast worden naar aanleiding van de analyse van de werkprocessen de taken en

Onderzoek team publiek In 2012 zijn alvast de taken van het team publieksontvangst onder de loep genomen. Dit team heeft zowel publieks- als faciliterende taken in het pakket. Onderzocht wordt of hierin een functiescheiding gemaakt kan worden waarbij de faciliterende taken ondergebracht zouden worden bij de afdeling bedrijfsvoering. Eerste kwartaal 2013 wordt hierover besloten.

Publieksinfomatieoverdracht en demonstraties Een meer op het genereren van inkomsten gericht TextielLab vraagt om herbezinning van taken. Onderzocht wordt of er een pool van vrijwilligers opgezet kan worden die zich richt op de demonstratie van machines en toelichting aan het publiek. Op deze manier kun nen de productontwikkelaars en (overige) technische medewerkers van het Lab zich voor 100% richten op de uit te voeren opdrachten. Deze pool van vrijwilligers, aangestuurd door een coördinator, wordt in de afdeling Museumzaken geplaatst. In de loop van 2013 zal hier duidelijkheid over komen.

21



bedrijfsplan 2013

Collectiebeleid en -beheer

Vernieuwing beeldbank

In 2013 verschijnt het nieuwe collectiebeleidsplan voor de periode 2013-2016. Het is de vierde in een reeks van collectiebeleidsplannen, verschenen sinds 1999. December 2012 wordt bekend of het TextielMuseum zijn externe de pot, ondergebracht in het Stadsdepot Dordrecht, vanaf 1 april 2013 kan behouden. Dit is afhankelijk van nieuwe huurders in Dordrecht. Indien het contract niet wordt gecontinueerd moet een alternatief hiervoor worden gevonden. In 2013 zullen subsidiemogelijkheden worden onderzocht voor twee collectieactiviteiten. De ene betreft de met externe ondersteuning te verrichten opschoning van de collectie textieltechniek bestaande uit onder meer historische textielwerktuigen, apparatuur en machines. De collectie kent nogal wat doublures, hetgeen geen helder profiel geeft en bovendien de nodige opslag kost. De andere ligt op het ter rein van de zogenaamde collectiehulpverlening. In een te ontwikke len calamiteitenplan komen instructies hoe te handelen bij calami teiten als het gaat om de museumcollectie.

Het beeldarchief, bestaande uit foto’s van tentoonstellingen en events uit de periode 2000-2012, is de afgelopen twee jaren op geschoond. Verder is de fotocollectie van Weverij De Ploeg en ‘t Spectrum (1.500 stuks) beschreven en digitaal toegankelijk gemaakt in het kader van project De Ploeg. Indien financieel haalbaar wordt voorjaar 2013 deze ‘dynamische beeldbank’ zowel inhoudelijk als beheersmatig geïmplementeerd en door de betrokken medewerkers functioneel gebruikt. In de beeld bank zullen ook historische fotocollecties worden toegevoegd over diverse textielonderwerpen en de restauratiegeschiedenis van de gebouwen van het TextielMuseum.

Meerjarenbeleidsplannen In 2013 worden meerjarenbeleidsplannen ontwikkeld voor wat be treft het tentoonstellingenbeleid, het educatiebeleid, het marketing & communicatiebeleid en het beleid van het TextielLab. De nieuw te vormen afdeling Museumzaken zal ook vanuit een beleidsplan gaan werken.

Trainingen en studies Medewerkers worden in de gelegenheid gesteld door middel van trainingen en studiedagen hun vakkennis op peil te houden. Dat gebeurt bijvoorbeeld op het gebied van collectiebeheer, educatie, digitalisering, textieltechnieken en productontwikkeling. Om ook onze buitenlandse bezoekers en gebruikers goed van dienst te zijn zal een aantal medewerkers, onder andere publieksmedewerkers, een in company training Engels volgen. Verder wordt een in company training ‘omgaan met de media’ voor betrokken medewerkers en ‘interactief presenteren met Prezi’ gerealiseerd.

22



bedrijfsplan 2013

Kennisontwikkeling TextielLab TextielLab wil het kenniscentrum worden op het gebied van textiele materialen en toepassingen, innovatie in textiel en textieldesign en zal zich verder professionaliseren als centrum voorproductont wikkeling. Onderzoeksweken in het Lab staan ten dienste van het realiseren van hoogwaardige projecten en spelen in op vragen uit de markt. Het succes van deze ontwikkelingen is mede te danken aan Europese bedrijven zoals spinnerijen, softwarebedrijven en machinefabrikanten. Het bezoek van productontwikkelaars uit het Lab aan de beroemde garenbeurs Pitti Filati in Florence en Filo in Milaan levert contacten op met belangrijke industriële partners. Door specifieke wensen van het TextielLab aan deze partners ken baar te maken ontstaat een natuurlijk samenwerkingsverband. Het TextielLab fungeert bovendien als proeftuin voor deze partners door het experimenteren met garens en het op innovatieve wijze inzetten van nieuwe materialen. Het is fantastisch hoe het TextielLab mijn schetsen tot leven heeft weten te wekken. De houten schilden uit Papua NieuwGuinea, die als inspiratie dienden, zijn op een geweldige manier vertaald in een prachtig weefsel. [Walter van Beirendonck, modeontwerper]

23


Stadsmuseum Tilburg

bedrijfsplan 2013

Stadsmuseum Tilburg Regie Het Verhaal van Tilburg

24


Stadsmuseum Tilburg

bedrijfsplan 2013

In de Cultuuragenda 2011-2016 formuleert de gemeente Tilburg als één van de zes concrete prestaties om een landelijke Top 10-positie voor het Tilburgse cultuuraanbod te realiseren. Erfgoedinstellingen, inclusief musea, zullen daarom in 2014 een integrale tentoonstelling over de Tilburgse identiteit neerzetten, genaamd Het Verhaal van Tilburg.

de stedelijke identiteit voelbaar is. Stadsmuseum Tilburg wil als voorloper daarvan het experiment aangaan om Het Verhaal van Tilburg aan die ambitie te koppelen.

Stadsmuseum Tilburg vervult de rol van erfgoedautoriteit van Tilburg en heeft een regiefunctie over het stedelijk erfgoedloket. De Stadscollectie Tilburg zal, na vaststelling van het collectiebeleidsplan met de daarvoor benodigde financiële middelen, professioneel beheerd gaan worden in overleg met de gemeente Tilburg als eigenaar. De stad met haar historische locaties zal als podium gebruikt worden voor tijdelijke exposities en (educatieve) erfgoedmanifestaties. Het Verhaal van Tilburg vormt de leidraad voor alle erfgoedpresentaties van Stadsmuseum Tilburg, als opmaat voor een expositie over de stedelijke identiteit van Tilburg, en gebruik makend van de kerncollectie. Dit verhaal krijgt ook een plaats in het virtuele stadsmuseum Geheugen van Tilburg. Parallel aan het ontwikkelen van dat concept in de Spoorzone zal in 2013 ook de mogelijkheid worden onderzocht om in de Bibliotheek Midden-Brabant Tilburg Centrum de expositie Het Verhaal van Tilburg in te richten gecombineerd met het erfgoedloket die beide kunnen dienen als vertrekpunt voor diverse erfgoedactiviteiten in de stad. De bibliotheek wil zich ontwikkelen tot een kenniscentrum in de Spoorzone, de Bibliotheek van de Toekomst, waarin

Stadsmuseum Tilburg exploiteert sinds 2009 twee locaties als herinneringsplekken: Vincents Tekenlokaal met de digitale tekenklas en Peerke Donders Paviljoen, Museum voor naastenliefde, waar jaarlijks nieuwe wisseltentoonstellingen worden ingericht en activiteiten ontwikkeld in samenwerking met maatschappelijke organisaties. In 2012 is een derde vaste locatie ingericht: Het Kasteel van Tilburg in MFA De Poorten, Hasseltstraat.

voor de bezoekers en gebruikers Stadsmuseum Tilburg biedt zijn bezoekers en gebruikers in 2013 het volgende: • een virtueel geheugen en educatieve bronnenbank van Tilburg • een goed beheerde Stadscollectie Tilburg • een doorgaande leerlijn met betrekking tot erfgoededucatie in het basisonderwijs • drie plaatsen van herinnering (lieux de mémoire): Vincents Tekenlokaal, Peerke Donders Paviljoen en Het Kasteel van Tilburg.

25


Stadsmuseum Tilburg

bedrijfsplan 2013

Een virtueel geheugen en educatieve bronnenbank van Tilburg

van Tilburg. Het project genereert input voor het Digitaal Monument Tilburgse Oorlogsslachtoffers en de educatieve bronnenbank en draagt bij aan Het Verhaal van Tilburg.

Al enkele jaren beheert en exploiteert Stadsmuseum Tilburg het virtuele Geheugen van Tilburg: een interactieve verhalenbank waar de Tilburgers zélf hun verhalen vastleggen, gebaseerd op hun per soonlijke herinneringen. De Tilburg Wiki, die in 2011 werd gerea liseerd in samenwerking met Regionaal Archief Tilburg, is daar entegen meer een objectieve databank waarin eveneens door de Tilburgers zelf, lemma’s aan worden toegevoegd. Deze twee digitale geheugens dienen als podia van de stad waarop gebruikers en vir tuele bezoekers hun kennis en herinneringen kunnen delen. Vanaf 2013 zijn hiervoor overigens geen middelen meer vanuit het Fonds voor Cultuurparticipatie beschikbaar. Samen met Regionaal Archief Tilburg wordt gewerkt aan een edu catieve digitale bronnenbank waarbij de Tilburg-cultuurhistorische collecties en informatie toegankelijk worden gemaakt voor het onderwijs, te beginnen bij basis- en voortgezet onderwijs oplopend in moeilijkheidsgraad tot HBO en volwassenenonderwijs. Hiervoor zal gebruik worden gemaakt van de collecties van Regionaal Archief Tilburg, Stadsmuseum Tilburg, TextielMuseum, Bibliotheek MiddenBrabant, Brabant Collectie en Tijdschrift Tilburg. In samenwerking met de Leerstoel Cultuur in Brabant, zullen Stads museum en Archief met een professionele onderzoeker / historicus en vrijwilligers een onderzoeksproject uitvoeren over de Joodse Tilburgers die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog. De verhalen worden toegevoegd aan de Tilburg Wiki en het Geheugen

Een goed beheerde Stadscollectie Tilburg Voor de Stadscollectie Tilburg is in 2012 een collectiebeleidsplan gemaakt dat in overleg met de gemeente Tilburg verder zal worden geïmplementeerd. Een deskundig en goed beheer (registratie, con servering en beheer) van de Stadscollectie is noodzakelijk. Voor dit beheer zijn middelen, personele capaciteit en een depotvoorziening onontbeerlijk. Met de gemeente zal een overeenkomst moeten wor den afgesloten met betrekking tot het beheer van de Stadscollectie en de daarbij behorende financiële middelen. De Stadscollectie kan, in samenhang met particuliere collecties, de basis vormen voor Het Verhaal van Tilburg. Een kerncollectie wordt geplaatst in de digitale educatieve bronnenbank, die wordt ontwik keld in samenwerking met het Archief. Stadsmuseum Tilburg adviseert ook over het toekomstige beheer, behoud en presentatie van de Collectie Kessels muziekinstrumenten in overleg met de Stichting Kessels, eigenaar van de collectie.

Erfgoededucatie Stadsmuseum Tilburg en Regionaal Archief Tilburg participeren in een pilotproject ten aanzien van de doorgaande leerlijn in Erfgoed educatie in het basisonderwijs. In samenwerking met Bureau CiST

26


Stadsmuseum Tilburg

bedrijfsplan 2013

(Cultuur in School Tilburg) wordt een gekwalificeerd programma ontwikkeld voor Jan Ligthartschool Rendierhof. Het hieruit voort komende concept dient als grondslag voor andere scholen die een zelfde lijn willen inzetten. Voor leerlingen van het voortgezet onderwijs heeft Vincents Teken lokaal een mogelijkheid gecreëerd voor het vervullen van de zgn. Maatschappelijke Stage. In blok- of lintmodulen kunnen leerlingen hun sociale vaardigheden trainen in de ontvangst van bezoekers en het geven van uitleg en demonstratie. Voor studenten van Fontys Hogescholen Tilburg faciliteert Stads museum Tilburg diverse educatieve mogelijkheden. Zo is er voor de eerstejaars studenten Mens & Maatschappij een oriëntatie programma dat zich afspeelt in Regionaal Archief Tilburg, Peerke Donders Paviljoen en het TextielMuseum. Voor de kunststudenten zijn Vincent van Gogh en het digitale tekenlokaal een uitgelezen plek om ervaring op te doen en met Fontys PABO Tilburg zijn diverse pro gramma’s en overlegstructuren verankerd.

podium T meer gestalte krijgen onder meer door aan te sluiten bij Het Jaar013 en het organiseren van een talentenjacht. Daarbij zal Vincents Tekenlokaal in 2013 deelnemen aan het project Museum schatjes en de Tilburgse Cultuurnacht (indien deze georganiseerd wordt).

Vincents Tekenlokaal Vincents Tekenlokaal is de plek waar Vincent van Gogh als 13-jarige jongen zijn eerste tekenlessen kreeg. Nu is het de plek waar Til burgse kinderen en jongeren op een creatieve en innovatieve manier kennis maken met dit onderdeel uit de geschiedenis van de stad. Dat doen zij onder andere door deelname aan maandelijkse masterclasses onder leiding van gerenommeerde en bevlogen kunstenaars. In 2013 zal de inmiddels in gang gezette samenwerking met Kunst

Naast deze Tilburgse verankering participeert Stadsmuseum Tilburg in de Stichting Van Gogh Brabant, een samenwerkingsverband van Brabantse Van Gogh-plaatsen, die een gezamenlijke ambitie wil realiseren. Met de Brabantse inzet op de verwerving van de titel Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 is het beleefbaar maken van het levensverhaal van Van Gogh het uitgangspunt. Het doel is dat in 2018 Van Gogh een verbindend thema in Europa is binnen de deel nemende initiatieven, binnen stad en platteland en dat het daarmee de Brabanders mobiliseert. Die initiatieven, ondersteund door de provincie Noord-Brabant, en in samenwerking met onder andere Van Gogh Museum en Belgische en Franse partners, zullen er onge twijfeld toe leiden dat ook Tilburg en Vincents Tekenlokaal hiervan een groot rendement kunnen verwachten. Wij participeren in de Werkgroep ter activering en promotie Van Gogh in Tilburg, waarin onder andere vertegenwoordigers van de gemeente Tilburg (Stads promotie) lid zijn. Deze werkgroep zal de contacten met het onder wijs (met name Tilburg University en Fontys) onderhouden, onder het thema ‘talentontwikkeling’.

27


Stadsmuseum Tilburg

bedrijfsplan 2013

Peerke Donders Paviljoen

Het Kasteel van Tilburg

Met het bestuur van de Stichting Petrus Donders Tilburg is afge sproken dat, na het wegvallen van de middelen vanuit het Fonds voor Cultuurparticipatie, Stadsmuseum Tilburg voortaan één in plaats van twee wisseltentoonstellingen maakt in het Peerke Donders Paviljoen. De tentoonstelling over het slavernijverleden in Suriname uit 2012 blijft dan ook tot en met september 2013 staan. In de loop van het jaar zullen er educatieve en publieksactiviteiten plaatsvinden rond de datum 1 juli 2013 aangezien het op die dag 150 jaar geleden is dat Nederland de slavernij afschafte. Dit thema wordt gevolgd door de Maand van de Nieuwe Liefde die in oktober zal plaatsvinden. Hiervoor zijn al overleggen gevoerd met onder andere het Ronde Tafelhuis en het Wereldpodium. Een educatief programma ‘So you think you can love’ werd ontwikkeld door SNENS / Nancy Swaanen. Over het tijdschrift Peerke Donders voert Stadsmuseum Tilburg de (eind)redactie en fungeert tevens als adviseur voor de Stichting Petrus Donders Tilburg / Stichting Vrienden Petrus Donders.

In MFA De Poorten is in 2012 een permanente presentatie over het Kasteel van Tilburg en zijn bewoners gerealiseerd. Daarin hebben ook een aantal archeologische vondsten, een deur van het kasteel, onderdeel van de Stadscollectie Tilburg, en een kopie van de manu scriptkaart uit 1760 (van Diederik Zijnen) een plaats gekregen. Het dagelijks beheer is in handen van de TWERN. Stadsmuseum Tilburg ontwikkelde in 2012 een katern uit de Historische Canon van Tilburg in vijftig verhalen over het kasteel. Dit lesboekje zal via het aanbod van CiST (Bureau Cultuur in School Tilburg) in 2013 vele basisscholieren bereiken.

Een nieuwe tentoonstelling met een grote actualiteitswaarde en al helemaal in de lijn van allerlei herdenkingsmomenten onderweg naar de herdenking van 150 jaar op 1 juli volgend jaar. [Denis Hendrickx o.praem, voorzitter Stichting Petrus Donders Tilburg bij de opening van de expositie ‘Zielenzorg en Zielenmoord. Peerke Donders en de slavernij’ op 27 oktober 2012]

voor de partners Stadsmuseum Tilburg heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in samenwerking met culturele partners in erfgoedprojecten en -educatie, en vervult daarbij de rol van expertisecentrum voor het Tilburgse erfgoed en van erfgoedmakelaar. Er zijn intensieve werkverbanden ontstaan met onder andere Stichting Straat, Stichting tot Behoud van Tilburgs Cultuurgoed, Stichting Tilburgse Taol, Centrum voor Architectuur en Stedenbouw (CAST), Heemcentrum ‘t Schoor, Heemkundekring Tilborch, Heemkundekring De Kleine Meijerij, Werkgroep Open Monumentendag, Werkgroep Beeldend Erfgoed, Platform Ruimtelijk Erfgoed Tilburg, Werkgroep Digitaal Monument Tilburgse Oorlogsslachtoffers, Stichting

28


Stadsmuseum Tilburg

bedrijfsplan 2013

Stadsgidserij Tilburg, Stichting Kessels Museum Tilburg (voorheen Muzima), Bibliotheek Midden-Brabant, Natuurmuseum Brabant, Wereldpodium, Ronde Tafelhuis, VVV/Stadspromotie, Dordrechts Museum, Regionaal Archief Tilburg, TextielMuseum. Daarnaast zijn er voortdurend contacten met (zorg)instellingen en het onderwijs zoals Bureau CiST, Fontys Hogescholen, Tilburg University, de ROC’s, het voortgezet onderwijs en het basisonderwijs. Met instellingen als Erfgoed Brabant en de Leerstoel Cultuur in Brabant worden s trategische contacten onderhouden.

Met enkele partners kan echter nog wel samenwerking worden aangegaan. Die komt tot stand door: • optreden als erfgoedmakelaar en adviseur voor (educatieve) projecten • optreden als regisseur van Het Verhaal van Tilburg • mede uitvoeren van projecten Wilhelminakanaal en Het Jaar013 • adviseren en mede-financieren van de Heemkundekringen Tilborch en De Kleine Meijerij; • deelname aan werkgroepen Open Monumentendag, Beeldend Erfgoed, Digitaal Monument Tilburgse Oorlogsslachtoffers en Platform Ruimtelijk Erfgoed Tilburg • participeren in een internationale expositie over De kunstcollecties van koning Willem II en Anna Paulowna (2013 in de Hermitage in Sint Petersburg 2014 in het Dordrechts Museum en in Villa Vauban in Luxemburg). Dit alles in het kader van het RuslandNederland jaar in 2013.

Het Stadsmuseum van Tilburg is een interessant fenomeen. Het heeft, als ik tenminste goed ben geïnformeerd, nauwelijks een eigen collectie, leidt een nomadisch bestaan en heeft geen eigen plek. [Henriëtte de Kok in Blog ‘Mijn Spoorzone’, 27 september 2012] Vanaf 2013 kan Stadsmuseum Tilburg geen beroep meer doen op het projectenprogramma Immaterieel Erfgoed van de gemeente en het rijk en kan er met een aantal partners geen erfgoedprojecten meer worden uitgevoerd door het wegvallen van middelen. Naar aanleiding van een discussie in de raad (november 2012) zal in het voorjaar 2013 meer duidelijkheid gegeven worden over het gemeentelijk deel van dit projectenprogramma.

Het Stadsmuseum in Tilburg is op zoek naar de taal van Tilburg. Niet alleen het stadsdialect vormt onderwerp van het project, maar ook de taal van de multiculturele stad, die Tilburg tegenwoordig is. Het project De Taal van Tilburg mag nu al, en we zijn nog niet eens halverwege, een groot succes genoemd worden. Op allerlei verschillende manieren wordt de taal van Tilburg onder de loep genomen. [Jos Swanenberg, adviseur streektaal bij de stichting Erfgoed Brabant en bijzonder hoogleraar ‘Diversiteit in taal en cultuur’ bij Tilburg University, in Blog ‘Thuis in Brabant’, 24 mei 2012]

29


Stadsmuseum Tilburg

bedrijfsplan 2013

Erfgoedproject Wilhelminakanaal

voor de medewerkers

Stadsmuseum Tilburg werkt al sinds 2004 samen met de Stichting Straat (die als projectleider optreedt) in de (twee)jaarlijkse mani festaties over bijzondere Tilburgse straten en hun omgeving. Met gevarieerde programma’s worden verleden, heden en toekomst van deze stadsgebieden belicht, vooral aan de hand van architectuur, stedenbouw en erfgoed, maar ook door middel van onderwerpen als natuur, mobiliteit, wonen, werken, onderwijs, kunst, duurzaamheid en oral history. Met deze projecten wil Stadsmuseum Tilburg straat-, wijk- en stadsbewoners op een nieuwe manier laten kijken naar hun leef- en werkomgeving. Zo wordt de beleving versterkt van de ontstaansgeschiedenis, huidige karakteristieken en beoogde ontwik kelingen van de omgeving. In de maand april 2013 staat het Wilhel minakanaal als thema centraal, met onder andere tentoonstellingen op diverse locaties en een boekuitgave. Het project is onderdeel van Het Jaar013 op 13 april met het thema Water&Sport. In 2012 zijn de voorbereidingen begonnen.

Stadsmuseum Tilburg wil deskundigheid onder medewerkers en vrijwilligers bevorderen en daarmee een bijdrage leveren aan maatschappelijke betrokkenheid. Daarvoor heeft het in 2012 bij Peerke Donders Paviljoen vier vrijwilligers benoemd die meer bevoegdheden krijgen ten aanzien van kassabeheer en publiekspresentatie. Om het kassasysteem onder de knie te krijgen, is de expertise gevraagd van de afdeling bedrijfsvoering van Stichting Mommerskwartier. Deze zal zorgen voor een adequate training en begeleiding ten aanzien van de kassa voor zowel vrijwilligers als medewerkers van Vincents Tekenlokaal en Peerke Donders Paviljoen. Daarnaast nemen alle medewerkers deel aan de herhalingsoefeningen van de BHV (bedrijfshulpverlening) en krijgen de genoemde vrijwilligers een cursus aangeboden. Niet alleen de vrijwilligers bij Peerke Donders Paviljoen, ook de vaste medewerkers van Vincents Tekenlokaal en Stadsmuseum Tilburg zullen in 2013 meer betrokken worden bij en daarmee verantwoordelijk zijn voor het bedrijfsplan en de uitvoering daarvan. Zo wordt het jaar geopend met een gezamenlijk werkoverleg waarin de medewerkers zelf aan de slag gaan met het ontwikkelen van ideeën en het uitzetten van de werkprocessen. Stadsmuseum Tilburg beschouwt de teamleden namelijk als projectleiders die op zowel inhoudelijk als organisatorisch niveau zelfstandig kunnen opereren.

30


regionaal archief tilburg

bedrijfsplan 2013

Regionaal Archief Tilburg Bouwen aan het archief van de toekomst

31



bedrijfsplan 2013

Het afgelopen jaar is de evaluatie van het strategisch beleidsplan afgerond. Daarbij is vastgesteld dat de ingeslagen weg de juiste richting aangeeft. In 2013 gaan we daarom op deze ingeslagen weg voort. Het inzetten op verdergaande digitale dienstverlening, voor bezoekers en partners, en activiteiten met betrekking tot publieksparticipatie wordt gecontinueerd. De respons vanuit het werkgebied is bemoedigend en biedt ruimte om verder invulling aan die ambitie te geven. In 2012 is Regionaal Archief Tilburg begonnen om samen met de gemeente Tilburg en Stichting Mommerskwartier een visie op de toekomst van het archief te ontwikkelen. Belangrijkste onderdelen daarin zijn de stormachtige ontwikkeling van de digitalisering van informatie en de samenwerking met de regio. Bovengenoemde processen moeten in 2013 leiden tot een nieuw strategisch beleid voor de jaren na 2013. Voor komend jaar continueren we de huidige beleidslijn zodat de digitale klant nog meer op het netvlies komt te staan. 2012 was bestempeld als een TilburgWiki-jaar. In 2013 zet dit zich voort. De Charterbank krijgt extra aandacht bij de viering van het 800-jarig jubileum van de gemeente Geertruidenberg. Als volgende loot aan de Charterbank-boom gaat het archief in 2013 starten met het digitaliseren en transcriberen van de charters van Tilburg. Het gerestaureerde en deels gescande archief van de BEKA zal nader toegankelijk worden gemaakt door vrijwilligers. Samen met Stadsmuseum Tilburg gaat het archief een project doen waarin de cultuurhistorische bronnen van verschillende instellingen (zoals de bibliotheek van het TextielMuseum en de

Bibliotheek Midden-Brabant) op een overzichtelijke manier thematisch beschikbaar komen voor gebruik in het onderwijs. Deze digitale bronnenbank kan bij succes verder worden uitgebouwd. Tot slot mag de herinrichting van de publieksruimten niet onvermeld blijven. In 2012 zijn keuzes gemaakt die in 2013 gaan leiden tot een nieuwe inrichting die beter past bij de ambities en bij de 21ste eeuw. Daarbij komt ook een aanpassing van de personele bezetting gericht op onze klanten. Tevens zal de website aangepast worden aan de nieuwe digitale werkelijkheid. Daarmee leggen we een basis voor het archief van de toekomst.

voor de

( virtuele )

bezoekers

Regionaal Archief Tilburg biedt zijn (virtuele) bezoekers in 2013: • indiceerproject BEKA in het kader van het Metamorfoze project • herinrichting • aanpassing website • TilburgWiki onderdeel maken van de vaste werkzaamheden

Indiceerproject BEKA in het kader van het Metamorfoze project In 2012 is het subsidieproject Metamorfoze, waarin het archief delen van het archief van wollenstoffenfabriek BEKA heeft gerestaureerd en gescand, succesvol afgerond. In de subsidievoorwaarden is de verplichting opgenomen om de gescande bronnen digitaal beschik baar te stellen én toegankelijk te maken. Dat eerste is in 2012 al

32



bedrijfsplan 2013

gerealiseerd. Voor het toegankelijk maken start in 2013 een groep vrijwilligers die met name de persoonsnamen uit de verschillende registers in een online database zal plaatsen. Daarmee worden de gescande bronnen doorzoekbaar via de naamindex op de website van het archief.

Aanpassing website

Herinrichting Het afgelopen jaar is er op basis van een pakket van eisen een selectie gemaakt van ontwerpers die de publieksruimten gaan vormgeven. De keuze is daarbij gevallen op Maarten Kolk en Guus Kusters in samenwerking met VOID. In het nieuwe concept krijgt de balie een meer centrale positie binnen de publieksruimten en komen er speciale ruimtes voor de ontvangst van onderwijsgroepen. Alles gaat zich afspelen op de begane grond. Het raadplegen van originele stukken krijgt bijzondere aandacht in de ruimte en het gebruik van microfiches wordt tot een minimum beperkt. De uitwerking van de plannen is verder ter hand genomen. Nu komt het neer op het daadwerkelijk herinrichten. Daarbij is een belang rijke rol weggelegd voor de gemeente Tilburg die als eigenaar van het gebouw de herinrichting begeleidt. De definitieve oplevering van de herinrichting hopen we in 2013 te realiseren.

De afgelopen jaren is er geëxperimenteerd met de inrichting van de website van Regionaal Archief Tilburg. Het is nu tijd om de website zodanig aan te passen dat deze beter past bij de gewenste functio naliteit. In 2012 is er hard gewerkt om het nieuwe archiefbeheersys teem ABS-Archeion up to date te krijgen en om de inventarissen van Word-documenten om te zetten naar de internationale standaard voor archiefbeschrijvingen EAD (Encoded Archival Description). ABS-Archeion wordt in 2013 ingebouwd in de website en de koppe ling met de EAD-inventarissen, en de presentatie daarvan binnen de website, komt er ook. Dat heeft gevolgen voor de interface en de vormgeving van de zoekschermen in de website. In een moeite door zal de gebruikersvriendelijkheid (usability) een verbetering krijgen. Datzelfde geldt voor de mogelijkheden voor bezoekersparticipatie in verschillende vormen via de website.

TilburgWiki onderdeel maken van de vaste werkzaamheden De TilburgWiki is in 2011 online beschikbaar gekomen. Na een haperend begin is er in 2012 extra aandacht aan besteed en zijn de lemma’s deels verbeterd ten behoeve van de nieuwe website Tilburg op de Kaart. Enkele leden van de Heemkundekring Tilborgh zijn met de panden van de Bredaseweg aan de slag gegaan en het op s tapel staande onderzoek naar de Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zal er ook een plek vinden. Heemcentrum ‘t Schoor in Udenhout gaat in 2013 de TilburgWiki gebruiken om de geschiedenis

33



bedrijfsplan 2013

van Udenhout in lemma’s te beschrijven. Om deze initiatieven van belangrijke partners voor het archief te blijven ondersteunen, is het van belang dat we in 2013 de inzet voor de TilburgWiki uitbreiden. De TilburgWiki zal ook een rol gaan spelen bij Het Verhaal van Tilburg in 2014.

zover dat niet al gedaan is, worden de charters gescand. De digitale versie krijgt een plaats in de Charterbank. Vervolgens gaan vrijwilli gers de gescande charters transcriberen, dat betekent vertalen naar leesbare tekst. Het taalgebruik blijft wel intact, maar de inhoud is na transcriptie goed te lezen en veel beter te begrijpen. De transcriptie komt weer terecht in de online database en kan daar door iedereen geraadpleegd worden. Dit project zal aan het eind van 2014 worden afgerond.

Fijne avond nog. En trouwens prima hulpmiddel deze chatline. [Louise Heesters via de chat]

800 jaar Geertruidenberg voor de partners In 2013 richt Regionaal Archief Tilburg de aandacht op: • Charterbank-project voor Tilburg • 800 jaar Geertruidenberg • Archief van de Toekomst

Charterbank-project voor Tilburg In het kader van Het Verhaal van Tilburg in 2014 wil Regionaal Ar chief Tilburg in 2013 starten met het toegankelijk maken van de Tilburgse charters in de Charterbank. Na Geertruidenberg/Raams donk en Oisterwijk/Moergestel is dit de derde gemeente die een plaats gaat krijgen in de Charterbank. Allereerst worden de perka menten charters gezocht in de archieven en daaruit apart geplaatst. Na eventuele restauratie en het kort beschrijven van de inhoud, voor

In 2010-2011 zijn de charters van Geertruidenberg en Raamsdonk gescand en vervolgens geplaatst in de Charterbank. Het was een pilotproject dat eind 2011 is afgesloten en daarna is voortgezet met Oisterwijk en Moergestel. In 2013 viert Geertruidenberg haar 800-jarig bestaan. Binnen de activiteiten gaat Regionaal Archief Tilburg in samenwerking met Museum De Roos (Geertruidenberg) de Charterbank onder de aandacht brengen. Enkele charters zullen ook te zien zijn in het museum. Daarmee is het pilotproject helemaal afgesloten.

Archief van de Toekomst In samenwerking met de gemeente Tilburg en de gemeente archivaris is besloten om te onderzoeken hoe we Regionaal Archief Tilburg in de toekomst gaan positioneren. Dit onderzoek is in de tweede helft van 2012 gestart. In het kader van dit onderzoek is er

34



bedrijfsplan 2013

gesproken over het Archief van de Toekomst met enkele collega’s uit het land. De uitkomst van dit onderzoek moet in 2013 tot resultaten leiden die kunnen worden geïmplementeerd. Dat is ook het moment om opnieuw een aangepast strategisch beleid vast te stellen voor de jaren na 2013.

DTB-project opleiding vrijwilligers

Especially, the Home for elder people and Regional A rchive Tilburg are wonderful, and volunteers earnestly work like employees and seem to be proud of their work. [Yoko Tamura, member of the delegation from Minamiashigara]

voor de medewerkers Naast de doelen die Stichting Mommerskwartier zich stelt met betrekking tot de medewerkers, heeft Regionaal Archief Tilburg ook de volgende doelen: • DTB-project opleiding vrijwilligers • conversie van websitebeelden bij Picturae naar jpeg2000 • nieuwe taakverdeling bij DVA

Nu alle bevolkingsregisters van de aangesloten gemeenten bijna helemaal geïndiceerd zijn door onze vrijwilligers, richten we onze pijlen op de volgende klus: het beter toegankelijk maken van de col lectie doop-, trouw- en begraafboeken. Deze registers zijn afkomstig van de parochies en stammen uit de tijd voor 1811. De oudste regis ters beginnen al in de 16de eeuw. Voor familieonderzoek zijn deze registers onmisbaar en ze worden dan ook veelvuldig gebruikt door de onderzoekers. De registers zijn in 2007 gescand en staan sinds dien online op de website. Het ontbrak tot op heden aan een goede persoonsnamenindex die ook gekoppeld is aan de pagina waarop de naam voorkomt. Die leemte wordt nu opgevuld. Het oude handschrift en de vele varianten in registers maken dat tot een ingewikkelde klus. Daar komt voor de registers die afkom stig zijn uit de Rooms-Katholieke kerk ook nog het gebruik van het Latijn bij. De vrijwilligers die hun tanden in deze klus gaan zetten krijgen een cursus op maat om goed beslagen ten ijs te komen.

Conversie van websitebeelden bij Picturae naar jpeg2000 Picturae, het bedrijf dat al sinds jaar en dag voor ons de hosting levert voor de honderdduizenden scans die we online hebben staan, heeft in 2012 onderzoek gedaan naar het opslagformaat van de digitale scans. In deze tijden van bezuinigingen ontstaat bij veel

35



bedrijfsplan 2013

c ultuurhistorische instellingen de noodzaak om in de kosten te snijden. Het onderzoek heeft uitgewezen dat door het bestands formaat van de scans te wijzigen er een groot voordeel ontstaat in de structurele kosten van hosting en dataverkeer. In 2013 gaat Regionaal Archief Tilburg deze conversie uitvoeren. De besparing die dat oplevert, wordt ingezet voor de financiering van het groeiende aantal scans.

Kijk op Tilburg: het volgende digitale foto-acquisitie project

Nieuwe taakverdeling bij DVA Voor de dienstverlening bij Regionaal Archief Tilburg is in 2012 gezocht naar een andere opzet om ieders talenten tot hun recht te laten komen. Er is voor gekozen om in de studiezaal te gaan werken met twee of drie assistent-dienstverleners. Deze nieuwe mede werkers nemen het meer routinematige werk voor hun rekening. De huidige medewerkers in de studiezaal blijven voor de bijzondere vragen en opdrachten de vraagbaak voor de bezoeker. De vrijgeval len tijd zullen zij besteden aan de steeds belangrijker wordende taken rondom het op hoger peil brengen van de digitale dienstverle ning. Daar valt het begeleiden van vrijwilligers onder, maar ook alles wat te maken heeft met de chatservice en het gebruik van social media. Doelstelling is het contact met de huidige en potentiële doel groepen te handhaven en mogelijk te maken.

Fotografie is al enkele jaren bijna helemaal gedigitaliseerd. Het allergrootste deel van de foto’s die mensen, ook fotografen, m aken is digitaal. Als archief hebben we nauwelijks ervaring met het ver werven en bewaren van deze digitale media. De digitale fotografie maakt het ook mogelijk om actiever te zijn in het verwerven van foto’s. In het verleden wachtten we vaak op wat we in handen kre gen. De grote schaal waarop nu gefotografeerd wordt staat toe dat we zelf kiezen waar we foto’s van willen. Door zelf de vraag te formuleren kunnen we gericht onze collectie uitbreiden. In 2011 is de pilot van de digitale acquisitie geweest: de Kermisplaatjes. Dat leverde een mooi resultaat op. In 2012 hebben we dit een vervolg gegeven met Kijk op Tilburg. Dit project is verbreed naar thema en in tijd. De verschillende activitei ten die Tilburg in de zomer organiseert markeren al jarenlang het imago van Tilburg als festivalstad. De collectie vertoont lacunes op dat gebied. Dit project loopt door tot aan de kermis van 2013. Op die manier proberen we van een heel scala aan activiteiten en feesten foto’s aan onze collectie toe te voegen. Regionaal Archief Tilburg zet social media in om de collectie op deze manier uit te breiden. Via Twitter, het weblog van het archief en dit keer de Facebookpagina en vrienden proberen we mensen te active ren om foto’s te taggen met onze naam waardoor we ze eenvoudig kunnen verzamelen. In een later stadium volgt een selectie uit het aanbod zoals bij de Kermisplaatjes.

36



bedrijfsplan 2013

Specifieke activiteiten 2013 van Regionaal Archief Tilburg ten behoeve van regiogemeenten gemeente

activiteiten

Alphen en Chaam Digitaliseren fotocollectie Alphen en Chaam Digitalisering on request Alphen en Chaam Digitaliseren Schepenbank Alphen en Chaam Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Restauratie diverse archiefstukken Baarle-Nassau Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Restauratie diverse archiefstukken Dongen Digitaliseren Notarieel archief Dongen (her)Inventarisatie Schepenbank Dongen Indicering Burgerlijke stand Dongen en ‘s Gravenmoer (aanvulling) Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering bevolkingsregisters Indicering doopboeken Drimmelen Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken

37



bedrijfsplan 2013

gemeente

activiteiten

Geertruidenberg Activiteiten inzake Geertruidenberg 800 jaar Geertruidenberg op de Kaart Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Nader toegankelijk maken protocollen Schepenbank Geertruidenberg Gilze en Rijen Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Restauratie diverse archiefstukken Goirle Acquisitie archief textielfabriek Van Puijenbroek Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Hilvarenbeek Acquisitie hinderwetvergunningen Diessen Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand Hilvarenbeek en Diessen (aanvulling) Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Loon op Zand Acquisitie gemeentebestuur Loon op Zand Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken

38



bedrijfsplan 2013

gemeente

activiteiten

Oisterwijk Digitaliseren Burgerlijke stand Oisterwijk en Moergestel (aanvulling) Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Oosterhout Digitalisering on request Oosterhout (her)Inventarisatie Schepenbank Oosterhout Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering doopboeken Tilburg Acquisitie digitale foto’s (project Kijk op Tilburg) Digitaliseren charters Tilburg Digitaliseren diverse tekeningen en plattegronden Tilburg Digitaliseren Dorpsbestuur Udenhout Digitalisering on request Tilburg Indicering bevolkingsregisters Indicering Burgerlijke stand als gevolg van einde openbaarheid Indicering charters Tilburg Indicering doopboeken Indicering Notarieel archief Tilburg Indicering tekeningen en plattegronden Indicering wollenstoffen- en dekenfabriek BeKa Verpakken diverse archieven Tilburg Voorbereiding Het Verhaal van Tilburg 2014 i.s.m. Stadsmuseum

39


stichting mommerskwartier

bedrijfsplan 2013

organisatie & financiën

40


Organisatie & Financiën

bedrijfsplan 2013

organisatie

Raad van Toezicht Stichting Mommerskwartier

Bestuur Stichting Mommerskwartier bestaat uit drie instellingen met ieder hun eigen ambities: TextielMuseum, Stadsmuseum Tilburg en Regionaal Archief Tilburg. De stichting bestaat sinds 2007 en kent het Raad van Toezicht model. We werken volgens de code cultural governance. Het bestuur van de stichting is opgedragen aan de directie. De directie bestaat in 2013 uit een algemeen directeur, een directeur bedrijfsvoering en een directeur TextielMuseum. De functiewaardering van de directie is bepaald door de AWVN (Algemene Werkgeversvereniging Nederland) en vastgesteld door de Raad van Toezicht.

HRM

Algemeen directeur Directeur Textielmuseum

Directeur Bedrijfsvoering

Bedrijfsvoering

Marketing en Communicatie Hoofd Regionaal Archief Tilburg

Afdelingshoofd Textiellab

Afdelingshoofd Museumzaken

Hoofd Stadsmuseum Tilburg

41



bedrijfsplan 2013

Raad van Toezicht

Personeel

De Raad van Toezicht bestaat uit 5 leden; volgens de statuten zijn er dat minimaal 5 en maximaal 7. Voorzitter is de heer J. Kanen, leden zijn de heer R. van den Aker, de heer J. Opschoor, de heer H. Wynia en de heer T. Thomassen.

Stichting Mommerskwartier is als organisatie te kenmerken als een werkgemeenschap. Iedereen draagt, elke dag opnieuw, een steentje bij aan een goede werksfeer, goede onderlinge verhoudingen en het neerzetten van resultaten. We streven ernaar het werk zodanig te organiseren dat de medewerkers, zowel individueel als groepsgewijs, een zo groot mogelijke verantwoordelijkheid nemen, inzicht hebben in de betekenis van hun eigen functie en die van de instelling. Mensen, instellingen en bedrijven waarvoor wij iets betekenen dienen méér dan tevreden over ons te zijn.

De Raad van Toezicht komt 4 à 5 keer per jaar bijeen in aanwezigheid van de directie. Strategisch beleid, financiën, personeel en gebou wen zijn de belangrijkste gespreksonderwerpen. Tevens bespreekt de Raad, in een vergadering waarbij de directie niet aanwezig is, het functioneren van de directie. De Raad van Toezicht zal eind 2012 / begin 2013 haar eigen functioneren, zo’n 6 jaar na de start van de stichting, tegen het licht houden. Mogelijk volgen hieruit een gewij zigde samenstelling van de Raad, gewijzigde statuten en gewijzigde reglementen van de Raad van Toezicht en voor de directie. Eens per jaar is er overleg tussen de Raad van Toezicht en de Ondernemingsraad. Regelmatig vindt overleg plaats tussen indivi duele leden van de Raad en de directie. De leden van de Raad van Toezicht zijn onbezoldigd, waarbij de aan hun lidmaatschap gerelateerde kosten kunnen worden gedecla reerd.

Stichting Mommerskwartier heeft, naast een vaste basis aan per soneel dat onder de CAO VRM (Vereniging van Rijksgesubsidieerde Musea) valt, een groot aantal medewerkers dat vanuit de Diamant groep door wettelijke regelingen bij ons gedetacheerd is. In onder staande tabel is het aandeel van deze gedetacheerde medewerkers aangegeven. Aantal Bezetting Formatie Formatie medewerkers FTE’s FTE’s FTE’s 30.09.2012 30.09.2012 2012 2013 Totaal regulier 71 58,15 59,73 60,93 Totaal additioneel 27 20,40 24,33 24,05 Totaal regulier + additioneel 98 78,55 84,06 84,98 Relatieve aandeel WSW / WWB 27,6% 26,0% 28,9% 28,3%

42



bedrijfsplan 2013

Daarnaast kent Stichting Mommerskwartier nog andere categorieën medewerkers die van groot belang zijn voor de stichting (zie onder staande tabel).

Ondernemingsraad

Aantal overige additionele medewerkers Vrijwilligers Oproepkrachten (rondleiders) Uitzendkrachten Stagiaires Overige inhuur Totaal

September September 2011 2012 96 113 21 21 12 12 9 6 1 3 139 155

De Ondernemingsraad (OR) bestaat uit zes leden, onder wie één vertegenwoordiger van de gedetacheerden uit de Diamantgroep. De OR wil actief bijdragen aan het beleid van de stichting en daarbij de belangen van zowel medewerkers als de organisatie afwegen. In 2013 zijn dit de speerpunten van de OR: Het leggen van de basis voor een goede verstandhouding en goede werkrelaties tussen de OR en de nieuwe directie. Begin 2013 zal de directie, die vanaf dan uit drie personen bestaat, compleet zijn. Nieuwe vormen van overleg, zoals een tweejaarlijks artikel 24 over leg (zie de Wet op de Ondernemingsraad) zullen ingevoerd worden. De OR vindt het belangrijk dat het HRM-beleid van de stichting versterkt wordt. De OR zal er op toezien dat de directie beleid maakt voor opleiding, vorming en training. Dit beleid is van groot belang voor de (loopbaan)ontwikkeling van medewerkers en daarmee van de gehele organisatie. De OR zal actief volgen hoe het Sociaal Beleid wordt uitgevoerd en zal de directie hierin adviseren. Het sociaal beleid draagt bij aan het verbeteren van de manier waarop beleid en plannen worden ge maakt en vergroot de betrokkenheid van de medewerkers. De OR werkt aan het verbeteren van de communicatie met de ach terban, zodat alle medewerkers weten waar de OR voor staat in onze organisatie. Deze doelstelling moet vóór de OR-verkiezingen in september gerealiseerd zijn.

43



bedrijfsplan 2013

financiën

Verwerking structurele bezuiniging op museaal beleid en taakverzwaringen

Algemeen De omzet van Stichting Mommerskwartier wordt in 2013 voor 72,2% (2011: 75,5% en 2012: 72,6%) bepaald door subsidie van de gemeen te Tilburg. In structurele zin moet de uitwerking van het strategisch plan met daaraan gekoppeld een verbeterplan (‘huis op orde’), waar over eind 2011 door de Raad van Toezicht is besloten, er voor zorgen dat de hele stichting de komende jaren nog minder afhankelijk wordt van de subsidie van de gemeente Tilburg en daarnaast ook ruimte krijgt om via herschikkingen en/of toename externe middelen ver nieuwingen in gang te zetten. Eind 2011 beschikte de stichting over een eigen kapitaal van € 618.000. Dit vermogen moet uiteindelijk tussen de 8 à 10% van de jaaromzet gaan bedragen (= op grond van de begroting 2013 tussen de € 611.000 en € 764.000) en is bedoeld om incidentele tegenval lers te kunnen opvangen. De stichting streeft te allen tijde naar een structureel sluitende begroting.

De vanaf 2012 door de gemeente Tilburg opgelegde bezuiniging op museale taken (in totaal € 360.000,-) is door Stichting Mommers kwartier inmiddels geheel ingevuld. De in 2012 ingezette uitwerking van het strategisch plan met daaraan gekoppeld een verbeterplan (‘huis verder op orde’) wordt in 2013 ver der doorgezet, om er voor te zorgen dat de hele stichting de komende jaren nog minder afhankelijk wordt van de subsidie van de gemeente Tilburg en daarnaast ook ruimte krijgt om via herschikkingen en/of toename externe middelen vernieuwingen in gang te zetten. De stichting blijft desalniettemin van mening dat zij inzake de op gelegde taakverzwaringen inzake de collectie Kessels (vanaf 2013) en (de voorbereiding van) Het Verhaal van Tilburg in 2014 ook extra subsidie van de gemeente Tilburg behoort te ontvangen, omdat dit feitelijk nogmaals een extra bezuiniging voor de stichting is. De stich ting zal in 2013 acties ondernemen om voor Het Verhaal van Tilburg externe financiering te genereren. Sinds de start in 2004 had Stadsmuseum Tilburg gedurende 8 jaar de beschikking over zo’n € 80.000 per jaar voor erfgoedprojecten. In 2013 stopt deze regeling, die voor 50% uit rijksgeld en voor 50% uit gemeentelijk geld bestaat. In de subsidienota van de gemeente staat het gemeentelijk deel van € 43.825,- nog opgenomen; wij hebben de gemeente verzocht deze middelen vanaf 2013 ook aan Stadsmuseum Tilburg toe te wijzen.

44



bedrijfsplan 2013

Op hoofdlijnen kan de exploitatie van Stichting Mommerskwartier als volgt worden weergegeven:

afspraken

Budgetten Rekening Begroting Begroting (x 1.000 euro) 2011 2012 2013 Baten: Subsidie gemeente Tilburg 5.763 5.505 5.536 Omzet TextielMuseum 1.494 1.141 1.235 Omzet Archief 741 679 788 Omzet Stadsmuseum 130 147 82 Totaal baten 8.128 7.472 7.641 Lasten: Kostprijs van de omzet TM 1.083 811 799 Kostprijs van de omzet RA 234 177 209 Kostprijs van de omzet SM 101 126 85 Salarissen en sociale lasten 3.461 3.571 3.681 Inhuur Diamantgroep 327 337 337 Overige personeelkosten 322 235 258 Afschrijvingskosten 247 264 304 Huisvestingskosten 1.642 1.626 1.657 Kantoorkosten 266 292 282 Algemene kosten 38 56 53 Overige kosten 147 0 0 Totaal lasten 7.868 7.495 7.664 Saldo omzet en kosten Renteopbrengst Resultaat voor bestemming

V 260 V 31 V 291

N V

23 N 23 V 0

23 23 0

Uitvoering subsidiecontract gemeente Tilburg Voor 2013 is er nog geen subsidiecontract tussen de gemeente Tilburg en Stichting Mommerskwartier. Daarom is met betrekking tot de drie publieksgerichte instellingen qua prestatieafspraken voor 2013 in deze begroting uitgegaan van het niveau 2012, rekening houdend met het concept Programma van Eisen Erfgoed, Musea en Archieven 2013 van de gemeente Tilburg. Over deze afspraken dient alleen bij zeer bijzondere afwijkingen gedurende het jaar te worden gerapporteerd en volledig in het jaarverslag na afloop van het jaar. Per instelling zijn de prestaties hieronder weergegeven voor de jaren 2012 en 2013 met op onderdelen een toelichting. Aangezien er nog geen programma van eisen is vastgesteld door het college en dit nog gevolg zal worden door de offerte van de Stichting Mommerskwar tier, zijn onderstaande cijfers 2013 voorlopig.

45



bedrijfsplan 2013

a . textielmuseum

Contractafspraken Contract 2012

Voorlopig Toelichting 2013

Openingstijden (voor publiek): 1.950 1.950 Open di t/m vr van 10-17 uur Normaal op jaarbasis ± 1.950 uur; en za/zo van 12-17 uur 6 dagen per week (maandag gesloten) Bezoekersaantallen: 50.000 50.000 normaal 50.000 per jaar. Tentoonstellingen: 3 3 3 grote tentoonstellingen per jaar Educatieve programma’s: 15 15 15 per jaar Georganiseerde publieksevenementen: gemiddeld 2 per jaar, waarvan 1 specifiek gericht op de inwoners van Tilburg

2 2

46



bedrijfsplan 2013

b . stadsmuseum tilburg

Contractafspraken Contract Voorlopig Toelichting 2012 2013 Tentoonstellingen (op passende locaties in de stad): 1 per jaar

1 1

Educatieve programma’s: 1 per jaar

1

Aantal publicaties: 1 per jaar

1 1

1

Website Het Geheugen van Tilburg Uitbouw Onderhoud Bezoekers Vincents Tekenlokaal

5.000

6.000

47



bedrijfsplan 2013

c . regionaal archief tilburg

Contractafspraken Contract Voorlopig Toelichting 2012 2013 Openingstijden: a. ambtelijke dienstverlening. a. 1.913 a. 1.905 Onderdelen a. en b. blijven ongewijzigd. 5 dagen (ma t/m do) Proef met chatten in 1e helft van van 09.30-17.00 uur 2012 heeft zodanige resultaten dat b. vrije inloop op di + vr + 2e za b. 858 b. 851 chatten in 2013 wordt voortgezet c. chatten ma t/m do van 19-22 uur c. 300 c. 606 (in 2012 vooralsnog tot 1 juli) Cultuureducatieve activiteiten: 2 2 Normaal 2 per jaar Georganiseerde publieksevenementen: 1 Gemiddeld 1 per jaar

1

48


Stichting Organisatie Mommerskwartier & Financiën

bedrijfsplan 2013

Langlopend contract met de Stichting Peerke Donders Paviljoen Het Stadsmuseum zorgt voor het inrichten van tentoonstellingen, het dagelijkse toezicht en educatieve programma’s van het Peerke Donders Paviljoen in Tilburg-Noord. Voor de periode 1 oktober 2009 tot en met 30 september 2014 is daarvoor een contract afgesloten met de Stichting Peerke Donders Paviljoen. Mogelijk wordt in 2013 bekend of en zo ja, op welke wijze het lopende contract kan worden voortgezet in een nieuwe periode van 5 jaar. In 2013 is de bijdrage vanuit deze stichting geraamd op ongeveer € 70.000.

49


colofon

bedrijfsplan 2013

Uitgave van Stichting Mommerskwartier Postbus 4265, 5004 JG Tilburg www.stichtingmommerskwartier.nl

Stichting Mommerskwartier bestaat uit de instellingen: TextielMuseum www.textielmuseum.nl

Tekst / coördinatie Frank van Kruisselbergen Errol van de Werdt Floor Westerburgen Hebe Verstappen Bea Nieuwenhuis Luud de Brouwer Ronald Peeters Jean-Paul Korst Petra Robben Jojanneke van Zandwijk

Regionaal Archief Tilburg www.regionaalarchieftilburg.nl

Eindredactie

Stadsmuseum Tilburg www.stadsmuseumtilburg.nl

Beeldverantwoording

Laure Sauer

Sybille van Bladel, Maria van der Heyden, Monika Vanhercke

Grafisch Ontwerp Studio frederik de wal, Schelluinen

Verspreiding Digitaal

bedrijfsplan 2013 & cultuurinstellingen in tilburg voorwoord 2 stichting mommerskwartier 4 versterken samenwerking kunst

Recommend Documents