Stichting Mommerskwartier
Jaarverslag
STICHTING MOMMERSKWARTIER
1
JAARVERSLAG 2 0 10
Stichting Mommerskwartier
Jaarverslag
Voorwoord De instellingen die samen de Stichting Mommerskwartier vormen beleefden een enerverend en inspirerend jaar. De Stichting gaf ook dit jaar op buitengewoon constructieve en professionele wijze inhoud aan haar taak als ‘parent’ waardoor de drie instellingen zich ondanks alle turbulentie, maximaal hebben kunnen concentreren op de eigen identiteit, de daarbij behorende (kern)activiteiten en specifieke doelgroepen. Dit zowel lokaal, nationaal als internationaal. Het Audax Textielmuseum Tilburg zette stevige stappen als initiator en aanjager van talentontwikkeling voor studenten, ontwerpers en kunstenaars. Waar het Regionaal Archief Tilburg zich onderscheidt in het inkopen en beheren van archieven ontwikkelt het Stadsmuseum Tilburg zich steeds meer als erfgoedmakelaar en organisator voor Tilburg van tot de verbeelding sprekende cultuurhistorische projecten. Dit laatste uitte zich o.a door een tweetal nieuwe locaties. Vincents Tekenlokaal en het Peerke Donders Paviljoen organiseerden veel activiteiten die door circa 15.000 bezoekers werden bezocht. Ook werden een tiental erfgoedprojecten in de stad ondersteund en kon in samenwerking met partners de digitalisering van het Carbisch erfgoed en het project Ringbaan worden gerealiseerd. Het sociaal beleid van de Stichting kreeg ook dit jaar veel aandacht. Zo werden de kernwaarden openheid, betrokkenheid en samenwerking vastgesteld en ingevoerd en vonden voor het eerst teamfunctioneringsgesprekken plaats. Dit laatste is vrij uniek in de cultuur sector. De kernwaarde openheid heeft al een duidelijk merkbare invloed op de cultuur van de Stichting. Open – en in toenemende mate warme – communicatie naar de medewerkers maar ook een open en uitnodigende dialoog met de medezeggenschap zijn daarbij van cruciaal belang. De Raad van Toezicht en de directie kwamen vier keer bij elkaar waarbij naast toezicht op de dagelijkse gang van zaken, visie en strategie, beleidsnota, jaarplannen en begrotingen ook veel aandacht uitging naar alle belanghebbenden van de Stichting waarbij niet op de laatste plaats de medewerkers. Mede namens alle leden van de Raad van Toezicht spreek ik graag mijn grote waardering uit voor de wijze waarop directie en medewerkers er ook dit jaar weer in zijn geslaagd zowel de Stichting als de instellingen op een hoger niveau te brengen.
In het bedrijfsplan 2010 vroegen we ons af hoe we om moeten gaan met de sociale en culturele crisis. Aan de orde is wat de maatschappelijke en culturele waarde van activiteiten is en of we daarmee in een behoefte voorzien. Wat kunnen we voor Tilburg betekenen, voor de gemeenten aangesloten bij het Archief, voor de provincie NoordBrabant, voor Nederland en Europa? En wat kunnen we doen voor de onderzoekers, gebruikers, ‘klanten’ en bezoekers van onze instellingen? Onze instellingen behoren naar buiten te zijn gericht en we moeten proberen mensen en andere instellingen aan ons te binden. Dienstbaarheid aan de samenleving staat bij ons hoog in het vaandel. Het jaar 2010 is voor de Stichting Mommerskwartier voorspoedig verlopen. Het aantal bezoekers op onze museumlocaties was iets boven verwachting: het Audax Textielmuseum Tilburg met 53.510 bezoekers en de twee locaties van het Stadsmuseum Tilburg met in totaal 14.793 bezoekers (Vincents Tekenlokaal 6.913 en Peerke Donders Paviljoen 7.880). Bij het Regionaal Archief Tilburg zette de trend van minder bezoek aan het onderzoekerscentrum en een sterk stijgende vraag naar digitale dienstverlening zich voort. In het voorwoord van het bedrijfsplan 2010 van de Stichting Mommerskwartier werd aangegeven dat de Stichting voor een grote opgave stond om de noodzakelijke bezuinigingen en extra inkomsten (van in totaal € 201.000) te realiseren. Het is prettig om ruim een jaar later te constateren dat we erin geslaagd zijn om deze structurele taakstelling daadwerkelijk in te vullen. In het vierde jaar kende de Stichting een negatief financieel resultaat voor bestemming van € 61.000, dat uiteindelijk gecompenseerd kon worden door de inzet van middelen uit de bestemmingsreserves. Een klein bedrag (€ 42.000) hebben we nog aan het stichtingskapitaal kunnen toevoegen, dat eind 2010 uitkomt op € 593.000. Daarmee hebben we een buffer opgebouwd om beperkte incidentele tegenvallers in de toekomst te kunnen opvangen èn komen we in de richting van het door accountant en huisbankier gesteld noodzakelijke kapitaal van zo’n 8 à 10% van de omzet. Wij zijn er trots op in 2010 goede prestaties te hebben geleverd. Dit blijkt vooral uit de jaarverslagen van onze drie instellingen, het Audax Textielmuseum Tilburg, het Stadsmuseum Tilburg en het Regionaal Archief Tilburg. Voor de beschrijving van de zeer uiteenlopende activiteiten in 2010 verwijzen wij naar de afzonderlijke jaarverslagen. Zonder de grote inzet van onze medewerkers hadden we de in de jaarverslagen beschreven activiteiten nooit kunnen realiseren. Ruim 235 medewerkers, waaronder 95 vrijwilligers, droegen hun steentje bij.
Joop Kanen voorzitter Raad van Toezicht
Frank van Kruisselbergen adjunct-directeur bedrijfsvoering
STICHTING MOMMERSKWARTIER
5
Jeannette Bertels adjunct-directeur instellingen
Stichting Mommerskwartier: dienstbaar en betrokken Stichting Mommerskwartier is het ´vehikel´ om de instellingen Audax Textielmuseum Tilburg, Regionaal Archief Tilburg en Stadsmuseum Tilburg te ondersteunen in een goede uitvoering van hun taken als instelling. Als we binnen Stichting Mommerskwartier van waarde zijn voor elkaar dan kunnen we ook van waarde zijn voor anderen. Wij willen anderen ondersteunen en faciliteren om hun dromen en ambities te realiseren. Zo kunnen we met onze instellingen een bijdrage leveren aan het welbevinden van mensen.
anderen, informatie doorspelen en zelf om hulp vragen als dat nodig is. Samenwerken is een collectieve verantwoordelijkheid. Door echte samenwerking ontstaan resultaten waar alle betrokkenen tevreden over kunnen zijn. Informatiebeleid Het in 2009 opgestelde informatiebeleidsplan is in 2010 uitgewerkt. Diverse in het plan per instelling genoemde projecten zijn gerealiseerd. Voor zover van toepassing is in de jaarverslagen per instelling opgenomen welke projecten dat zijn. Voor de Stichting als geheel is het gebruik van AFAS verder uitgebreid, zijn back-up procedures aangescherpt en de werkplekken TextielLab in ons netwerk opgenomen.
Waar hebben we aan gewerkt? De Stichting Mommerskwartier werkte in 2010 aan: • het invoeren van een nieuw sociaal beleid • het uitbouwen van het informatiebeleid • het reageren op het niet doorgaan van de ingebruikname van het Dröge-gebouw • het herstructureren van de financiën van de Stichting • het nadenken over de relatie tussen de instellingen en de stichting als geheel. Nieuw sociaal beleid Eind 2009 is de notitie ‘Sociaal beleid 2010 – 2011’ vastgesteld en aan alle medewerkers mondeling toegelicht. In 2010 zijn zaken ook daadwerkelijk in praktijk gebracht. De (± 20) teamleiders zijn in drie sessies voorbereid op het omgaan met het nieuwe sociale beleid onderling en richting hun medewerkers. Het proces is extern ondersteund door een adviseur van Schouten & Nelissen. Bij enkele teams is vanuit de directie extra ondersteuning geleverd. Bij de afdeling Dienstverlening Archief is Schouten & Nelissen extra ingezet. Openheid, betrokkenheid en samenwerking zijn de kernwaarden op basis waarvan wij als collega’s, maar ook met anderen, willen samenwerken. Openheid: Een open houding wil zeggen aandachtig en actief naar elkaar luisteren zonder vooroordeel, proberen te achterhalen wat gevraagd wordt om zo tot gewenste resultaten te komen. Deze open houding geldt zowel naar collega´s en leidinggevende als naar externen. Betrokkenheid: Betrokken medewerkers zijn loyaal, gedreven en toegewijd, ‘gaan ervoor’ en zien de zin en het belang in van de uitvoering van de taken, voor zichzelf, de instelling en derden. Een betrokken medewerker neemt initiatief, is pro-actief en bespreekt twijfel aan nut of haalbaarheid open en constructief. Samenwerken: Samenwerken betekent bereidheid anderen te helpen, ook als iets niet tot de eigen taak hoort. Samenwerken betekent je steeds afvragen ‘wat kan ik betekenen, wat kan ik bijdragen.’ Het betekent ook initiatief nemen en constructief reageren op ideeën van
JAARVERSLAG 2 0 10
Niet doorgaan ingebruikname Dröge-gebouw Bij de fusie van het Nederlands Textielmuseum en het Regionaal Historisch Centrum Tilburg begin 2003, bij de verzelfstandiging van het Musea & Archiefbedrijf Tilburg in de Stichting Mommerskwartier begin 2007 en bij vele andere college- en raadsbesluiten in de jaren 2002-2009 is steeds een uni-locatie voor de instellingen van de Stichting Mommerskwartier het uitgangspunt geweest. Al deze besluiten en beloftes bleken tijdens de raadsbehandeling van het voorstel omtrent het Dröge-gebouw (voormalig Factorium) op 19 juli 2010 geen enkele waarde meer te hebben. Ondanks pleidooien vanuit onze Stichting besloot de Raad met name op financiële gronden geheel af te zien van een uni-locatie. Dit impliceert dat het Regionaal Archief Tilburg op locatie Kazernehof gehuisvest blijft, dat het Stadsmuseum Tilburg geen basislocatie krijgt, dat de depotproblematiek van Audax Textielmuseum Tilburg niet wordt opgelost en dat het streven om van de Stichting Mommerskwartier echt één organisatie qua bedrijfscultuur te smeden, bemoeilijkt wordt. Een extra tegenvaller was dat de structurele bezuinigingstaakstelling vanaf 2011 van € 75.000 is blijven staan, terwijl beoogde efficiencyvoordelen vanwege niet doorgaan uni-locatie niet gerealiseerd kunnen worden. De Raad heeft wel besloten dat de locatie Kazernehof (waar het Archief sinds 1988 is gehuisvest) met name wat betreft de publieksvoorzieningen Archief gemoderniseerd moet worden. Middelen zijn daarbij niet ter beschikking gesteld en zullen er vanuit de gemeente ook niet komen. Daarom hebben we als Stichting uit het voordelig resultaat 2010 een bestemmingsreserve aanpassingen locatie Kazernehof van € 200.000 gevormd. Herstructureren financiën De eind 2009 ingevulde structurele bezuinigingstaakstelling 2010 van € 201.000 is gerealiseerd door kostenbesparingen en opbrengstverhogingen. In het voorjaar van 2010 werd na de totstandkoming van een nieuw College bekend dat de Stichting Mommerskwartier samen met Natuurmuseum Brabant een bezuiniging van € 400.000 vanaf 2011 moest gaan realiseren. Na een gezamenlijke reactie richting College en Raad
4
zijn deze bezuinigingen een jaar uitgesteld en gaan nu per 2012 in. Aan interne voorstellen voor bezuinigingen is in 2010 geen gevolg gegeven, omdat we deze nu willen koppelen aan de door de gemeente op te stellen nieuwe Cultuurnota. Deze nota is uitgesteld tot midden 2011. Ook de provincie Noord-Brabant moet bezuinigen. Vaak is er sprake van cofinanciering van provinciegelden met fondsen. Wij hebben in 2010 bij de provincie een investeringsplan voor het Textielmuseum, met veel nieuwe ideeën en cofinancieringsmogelijkheden, ingediend voor de nieuwe bestuursperiode van het College van GS. We hebben in 2010 geïnvesteerd in goede contacten met zowel lokale als provinciale bestuurders om politiek draagvlak te vinden voor onze voornemens. Voor het Archief blijven we inzetten op functionele samenwerking met partners, zoals de Kring van Archivarissen Noord Brabant die met de provincie overlegt over zaken en financiering van gemeenschappelijk belang. Ook met overige stakeholders, subsidiegevers en sponsoren hebben wij in 2010 veelvuldig contact gehad. Het in overleg en dialoog werken aan het aanboren van alternatieve financieringsbronnen voor de instellingen is erg belangrijk. Als cultureel ondernemer proberen we daarbij te zorgen voor een goede balans tussen financiering door overheid en bedrijfsleven. Relatie tussen de instellingen onderling en met de Stichting Doelgroepen en activiteiten van bijvoorbeeld het TextielLab van het Textielmuseum en de werkzaamheden van het Archief liggen ver uit elkaar. Het Stadsmuseum vormt met zijn activiteiten in wezen het scharnier dat de instellingen van Stichting Mommerskwartier verbindt. In 2010 is vastgesteld dat het Stadsmuseum een sterkere schakel moet gaan vormen in dit geheel door een duidelijke erkenning en positie te krijgen van de gemeente Tilburg. De Stichting is opgericht als ‘vehikel’ om de instellingen bedrijfsmatig te bedienen. In 2010 zijn de positieve effecten hiervan door de instellingen in kaart gebracht. Er is gestart met een evaluatie van de organisatiestructuren van Stichting en instellingen. Na vier jaar samen functioneren is dit belangrijk. In 2011 wordt deze evaluatie verder uitgewerkt. Hoe hebben we het aangepakt? Van samen werken naar samenwerken In de werkoverleggen in de eerste helft van 2010 is de betekenis van de begrippen openheid, betrokkenheid en samenwerking voor de medewerkers per team verder uitgewerkt. Tevens werden per team de doelen voor 2010 benoemd. In het laatste kwartaal is vervolgens in een teamfunctionerings-gesprek dat werd geleid door een teamleider van een ander team aan de orde geweest hoe daadwerkelijk invulling is gegeven aan de drie kernbegrippen en in hoeverre en op welke wijze de eerder benoemde doelstellingen zijn gehaald. In vervolg daarop zijn per team ook doelstellingen voor 2011 benoemd.
STICHTING MOMMERSKWARTIER
Overkoepelende verbeteringen informatiebeleid Door medewerkers van de afdeling Bedrijfsvoering is geregeld dat facturen voortaan via digitale workflow worden verwerkt. Na jarenlange opmerkingen van de accountant hebben we nu een goed werkende, administratief gekoppelde voorraadadministratie, het gebruik van de CRM-module met adresgegevens is fors verbeterd en zowel subsidieregister als contractregister zijn gerealiseerd in AFAS. Daarnaast zijn in overleg met Dé Netwerkbeheerder de back-up procedures nog verder verbeterd en zijn werkplekken TextielLab in ons netwerk opgenomen. Ontwikkelen plannen voor herinrichting gebouw Kazernehof Onder leiding van hoofd Archief is eind 2010 gestart met de planvorming voor de herinrichting van de locatie Kazernehof, met daarbij extra aandacht voor de publieksvoorzieningen. Daarbij is ook al gekeken naar elders gerealiseerde herinrichtingen. In 2011 moet dit project verder geconcretiseerd worden. Samenwerking culturele instellingen in Tilburg en alternatieve inkomsten Mede gelet op de bezuinigingen zullen we als culturele en erfgoedinstellingen nog beter moeten laten zien dat investeren in kunst, erfgoed en cultuur ook een investering is in de creatieve economie. Wij zijn al bezig met het aanboren van alternatieve bronnen van financiering en we genereren voor een deel ons eigen geld. Onze omzet is in de jaarrekening hoger dan in de begroting 2010 en een deel daarvan is structureel vertaald in de begroting 2011. In 2010 is ook gestart met een overleg tussen negen grote Kunst & Cultuurinstellingen in Tilburg. Daarbij is vooralsnog gekeken naar gezamenlijke inkoop op bedrijfsvoeringsbudgetten, maar er zijn ook discussies in gang gezet over nog verdergaande samenwerking tussen de culturele instellingen. Het overleg zal in 2011 een vervolg krijgen, waarbij een rapportage aan de gemeente Tilburg wordt uitgebracht. Relatie tussen de instellingen onderling en met de Stichting In het Management Mommerskwartier is gestart met de discussie over de relatie tussen de instellingen onderling en met de Stichting als geheel. Daarover is in beschouwende zin ook van gedachten gewisseld met de Raad van Toezicht.
7
Organisatie en financiën
Directie
Bedrijfsvoering
AUDAX TEXTIELMUSEUM TILBURG
REGIONAAL ARCHIEF TILBURG
Textiellab
Archiefbeheer
Presentatie & Collectie
Dienstverlening Archief
Educatie & Communicatie
JAARVERSLAG 2 0 10
6
STADSMUSEUM TILBURG
Organisatie Bestuur De Stichting Mommerskwartier bestaat uit drie instellingen met hun eigen ambities: het Audax Textielmuseum Tilburg, het Stadsmuseum Tilburg en het Regionaal Archief Tilburg. De Stichting bestaat sinds 2007 en kent het Raad van Toezicht model. We werken volgens de code cultural governance. Het bestuur van de Stichting is opgedragen aan de directie. In 2010 bestond de directie uit een directeur en adjunct-directeur (tevens hoofd bedrijfsvoering). De directie werd ondersteund door een directiesecretaris. Doordat de directeur vanwege gezondheidsredenen in geheel 2010 niet aanwezig was, is in overleg met de Raad van Toezicht een externe adviseur gevraagd de directie met raad en daad bij te staan. Eind 2010 is in overleg tussen de Raad van Toezicht en de directeur Mommerskwartier afgesproken dat deze per 1 februari 2011 zijn functie zou gaan neerleggen. Tevens is door de Raad van Toezicht besloten om in 2011 tijdelijk verder te gaan met een parttime interim-directeur en het tijdelijk benoemen van de directiesecretaris tot adjunct-directeur instellingen. De functiewaardering van de directie is bepaald door de AWVN (Algemene Werkgeversvereniging Nederland). Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestond in 2010 uit zes leden. Voorzitter is de heer J. Kanen, leden zijn mevrouw L. in ´t Hout, mevrouw A. van Huffelen, de heer R. van den Aker, de heer J. Opschoor en de heer H. Wynia. Er is één vacature (betreft persoon bekend met de archiefwereld). Het streven is om daarin in 2011 te voorzien. De Raad van Toezicht kwam in 2010 vier keer bijeen in aanwezigheid van de directie. Strategisch beleid, financiën, personeel en gebouwen waren de belangrijkste gespreksonderwerpen.Tevens heeft de Raad, in een vergadering waarbij de directie niet aanwezig is, het functioneren van de directie en haar eigen functioneren tegen het licht gehouden. Eens per jaar is er overleg tussen de Raad van Toezicht en de Ondernemingsraad. Regelmatig vindt overleg plaats tussen individuele leden van de Raad en de directie. De leden van de Raad van Toezicht zijn onbezoldigd, waarbij de aan hun lidmaatschap gerelateerde kosten kunnen worden gedeclareerd. Personeel Stichting Mommerskwartier is als organisatie te kenmerken als een werkgemeenschap. Iedereen draagt, elke dag opnieuw, een steentje bij aan een goede werksfeer, goede onderlinge verhoudingen en het neerzetten van resultaten. We streven ernaar het werk zodanig te
STICHTING MOMMERSKWARTIER
organiseren dat de medewerkers, zowel individueel als groepsgewijs, een zo groot mogelijke verantwoordelijkheid nemen en inzicht hebben in de betekenis van hun eigen functie en die van de instelling. Mensen, instellingen en bedrijven waarvoor wij iets betekenen dienen méér dan tevreden over ons te zijn. De Stichting Mommerskwartier heeft, naast een vaste basis aan personeel die onder de CAO VRM (Vereniging van Rijksgesubsidieerde Musea) valt, een groot aantal medewerkers dat vanuit de Diamant-groep door wettelijke regelingen bij ons gedetacheerd is. In onderstaande tabel is het aandeel van deze gedetacheerde medewerkers aangegeven. Aantal plaatsen in FTE
Formatie
Bezetting
2010 31/12/2010
Aantal medewerkers
Totaal reguliere formatie
60,24
58,59
73
Totaal additionele formatie
26,64
24,90
33
Totaal regulier + additioneel
86,88
83,49
106
Relatieve aandeel WSW/WWB 30,7%
29,8%
31,1%
Medewerkers regulier (CAO VRM) De formatie is het aantal arbeidsplaatsen, uitgedrukt in voltijds arbeidsplaatsen van 36 uur per week, ook wel fulltime equivalents (fte) genoemd. De formatie 2010 was bij de begroting 60,24 fte en eind 2010 was de bezetting 58,59 fte. De (per saldo) lagere bezetting van 1,65 fte komt met name door: • een hogere bezetting van 1,08 fte vanwege drie medewerkers in algemene dienst. Per 1 januari 2010 is daar 1 medewerker bijgekomen (voor 0,25 fte). Afgelopen jaar is 1 medewerker voor 10 uur (0,28 fte) binnen de formatie geplaatst en in 2011 volgt een andere medewerker (voor 0,56 fte). Salariskosten voor deze medewerkers worden gefinancierd uit een bestemmingsreserve personeel algemene dienst, waarbij voor de komende drie jaar in deze kosten is voorzien; • een hogere bezetting door een tijdelijke functie sales assistent TextielLab (+ 0,56 fte); • onbezet zijn van de functies secretarieel medewerker, medewerker evenementen, produktontwikkelaar, senior medewerker archiefzorg, assistent dienstverlening archief en registrator Stadsmuseum (totaal - 3,53 fte). In een aantal gevallen staat daar tijdelijke inhuur van derden tegenover; • diverse kleine verschillen tussen formatie en bezetting (+ 0,24 fte).
9
Detacheringen vanuit Diamantgroep De Stichting Mommerskwartier maakt intensief gebruik van gesubsidieerde arbeid op grond van de regeling Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) en de Wet Werk & Bijstand (WWB) met name bij de afdelingen Bedrijfsvoering, Educatie & Communicatie en TextielLab. In totaal betreft deze detachering omgerekend 26,64 fte, waarvan eind 2010 24,90 fte bezet was. Gedurende 2010 is een formatieplaats demonstrateur TextielLab structureel niet meer ingevuld (vanwege bezuinigingstaakstelling 2010 Textielmuseum) en daarnaast is besloten de functie projectmedewerker Geheugen van Tilburg bij het Stadsmuseum niet meer in te vullen (0,44 fte). Op grond van de Nota Gesubsidieerde Arbeid en afspraken bij de verzelfstandiging kan de Stichting Mommerskwartier een verzoek voor extra subsidie bij de gemeente indienen voor het omzetten van een gesubsidieerde plaats in een reguliere formatieplaats. Voorwaarde hiervoor is dat de Diamant-groep schriftelijk verklaard een gesubsidieerde plaats niet opnieuw ingevuld te krijgen. In 2010 is van deze regeling geen gebruik gemaakt. Daarnaast kent de Stichting Mommerskwartier nog andere categorieën medewerkers die van groot belang zijn voor de Stichting (zie onderstaande tabel).
Aantal
December December
overige additionele medewerkers Vrijwilligers Oproepkrachten (rondleiders) Uitzendkrachten Stagiaires Overige inhuur Totaal
2009
2010
89 17 13 8 2
95 22 2 8 3
129
130
Vrijwilligers Belangrijk voor het Textielmuseum, Stadsmuseum en Archief is de inzet van vrijwilligers. Met deze vrijwilligers is een vrijwilligerscontract gesloten. De vrijwilligers bij het Textielmuseum zijn in het TextielLab en de TextielShop werkzaam, daarnaast werkt één vrijwilliger in de bibliotheek en één in het textieldepot. Bij het Stadsmuseum zijn er vrijwilligers werkzaam voor het vullen van de website ‘Geheugen van Tilburg’. Bij het Peerke Donders Paviljoen is een aantal vrijwilligers als toezichthouder ingezet. Bij het Archief zijn vrijwilligers vooral bezig met het beschrijven van foto’s en het indiceren van genealogische bronnen, maar ook worden vrijwilligers bij projecten, zoals de ‘Charterbank’ ingezet.
museum. Eind 2010 zijn er 22 (eind 2009: 17) rondleiders werkzaam, waarvan één bij het Archief en vijf bij het Stadsmuseum. Overige inhuur derden Ook in 2010 is gebruikt gemaakt van tijdelijke krachten, bijvoorbeeld bij vervanging wegens zwangerschapsverlof, bij het bewust kiezen voor tijdelijke inhuur op bepaalde formatieplaatsen of voor bepaalde projecten. Daarnaast zijn via een uitzendbureau voor kortstondige inzet bij pieken en bij ziektevervanging werkstudenten ingezet. Studenten In alle onderdelen van de Stichting zijn stage- en onderzoeksplaatsen beschikbaar. Jongeren moeten de kans krijgen om aan het werkproces deel te kunnen nemen. In het TextielLab van het Textielmuseum wordt aan net afgestudeerde ontwerpers de kans geboden om een start te maken. Vincentius Vanuit ASVZ Zuid West / locatie Vincentius Udenhout vinden ongeveer 15 cliënten met een verstandelijke beperking sinds jaar en dag een dagbesteding in het Textielmuseum. Vanuit Vincentius zijn drie begeleiders aangesteld voor dit project. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim van het reguliere personeel was de laatste jaren behoorlijk gedaald: van ± 10,6% (2004 en 2005), via 6,04% in 2007 en 6,59% in 2008, naar 5,1% in 2009. In 2010 heeft zich echter een sterke stijging voorgedaan naar 8,64%. Belangrijkste oorzaak is een klein aantal langdurig zieken. De directie heeft met deze ontwikkeling gesproken met de bedrijfsarts van Maetis. De cijfers over 2010 zullen begin 2011 nader worden geanalyseerd. Afgesproken is al wel dat er met alle leidinggevenden in 2011 gesproken gaat worden over ziekteverzuim-begeleiding en geldende protocollen. De Stichting Mommerskwartier heeft een contract verzuimmanagement met Maetis gesloten, dat nog loopt tot 1 juli 2011. Maandelijks wordt in het Sociaal Medisch Team door de arbo-arts van Maetis met de directie, personeelsfunctionaris en betrokken leidinggevende(n) gesproken over het ziekteverzuim, waarbij naast langdurig zieken ook arbo-gerelateerde zaken (waaronder werkplekonderzoek en/of –aanpassingen) aan de orde komen.
Rondleiders Vanuit een detacheringsbureau is een aantal rondleiders werkzaam als rondleider bij - met name - het Textiel-
Arbeidsomstandigheden Eind 2010 zijn er één coördinator BHV (Bedrijfshulpverlening), vijf ploegleiders en 24 bedrijfshulp-verleners; 22 op locatie Goirkestraat, acht op locatie Kazernehof, drie voor Vincents Tekenlokaal en twee Peerke Donders Paviljoen. BHV-ers gaan regelmatig op herhalingscursus, cursussen reanimatie en AED (apparaat te gebruiken bij hartstilstand). Verder hebben enkele
JAARVERSLAG 2 0 10
8
BHV’ers de cursus ‘opgeleid persoon brandmeldinstallatie’ voor de locatie Goirkestraat gevolgd. Om bovenstaande ARBO-activiteiten te kunnen realiseren is in 2010 € 24.500,- uitgegeven. In 2010 is aandacht besteed aan de volgende zaken: • Voor het gehele Mommerscomplex (Goirkestraat) is een bedrijfsnoodplan gemaakt. Daarbij zijn geheel nieuwe tekeningen gemaakt van alle gebouwen waarop de vluchtroutes vermeld staan. Deze tekeningen hangen op verschillende plaatsen waar ook een brandhaspel hangt. Het bedrijfsnoodplan is inmiddels met alle BHV-ers besproken en wordt begin 2011 aan alle medewerkers op die locatie gepresenteerd. • In 2008 is bij de heropening van het Textielmuseum een tijdelijke gebruiksvergunning afgegeven. In de loop van 2009 werden we geconfronteerd met de (nieuwe) eis voor het aanbrengen van een spinklerinstallatie in de hoogbouw. Dit gebouw is al sinds 1986 in gebruik bij het Textielmuseum. Wij hebben de gemeente Tilburg als eigenaar van het pand laten weten dat zij als eigenaar verantwoordelijk is voor het verhuren van een pand dat aan alle eisen voldoet. Tevens is daarbij aangegeven dat de Stichting Mommerskwartier geen structurele middelen heeft om de jaarlasten van 80.000 euro te kunnen betalen. Uiteindelijk heeft de Raad in juni 2010 besloten tot aanleg van de installatie (kosten 800.000 euro). Voor de jaarlijkse lasten is vanuit de gemeente voor 75.000 euro dekking gevonden; het restant moeten wij zelf opbrengen. De nieuwe High Pressure installatie zal in april 2011 gereed zijn. • Het hoofd archiefbeheer is inmiddels voorzitter van het Cultureel Preventienetwerk Tilburg – Hilvarenbeek, een initiatief van de Provincie Noord-Brabant. Op de afspraken uit dit overleg zijn ook onze bedrijfsnoodplannen gebaseerd. • Voor de ingebruikname van de nieuwe bibliotheek en de nieuwe ruimte van de TextielAcademie is extra aandacht besteed aan ARBO-aspecten, zowel qua inrichting als qua werkplekken. Voor de TextielAcademie zijn werktafels (in hoogte verstelbaar) en werkkasten (met verrijdbare trap) aangeschaft die voldoen aan de laatste Arbo-normen.
Strategische uitgangspunten van de OR zijn: • De Stichting investeert in de betrokkenheid en de (loopbaan)ontwikkeling van haar medewerkers; • De Stichting stimuleert een eenduidige en planmatige stijl van leidinggeven; • De Stichting stimuleert open communicatie tussen leidinggevenden en werknemers; • Duurzame en optimale inzetbaarheid van medewerkers in alle levensfases.
Financiën Exploitatie 2010 Het 4e jaar van de Stichting Mommerskwartier is wederom, ondanks de voortdurende financiële crisis, met een positief resultaat afgesloten. Basisvoorwaarde hiervoor was de realisatie van een structurele bezuiniging 2010 van € 201.000,-. Deze bezuiniging bestond uit een algehele korting van de gemeentelijke subsidie met 2% (zijnde € 110.000,-) en het afdekken van de hogere stijging van de salarissen ten opzichte van de compensatie voor lonen en prijzen (van € 91.000,-.). Deze bezuiniging is eind 2009 ingevuld middels enerzijds kostenbesparende maatregelen en anderzijds opbrengstverhogende maatregelen. In 2010 zijn daarnaast voorbereidingen getroffen voor nog veel verdergaande bezuinigingen, die uiteindelijk niet in 2011, maar in 2012 zullen ingaan. In enkele gevallen heeft dat al tot voordelen in 2010 geleid. Daarnaast is middels kwartaalrapportages en overleg met budgethouders strak de hand gehouden aan de begroting en is verder gezocht naar besparingen. Het resultaat voor bestemming is € 61.000,- nadelig, maar door vrijval van delen van enkele in 2009 en 2010 gevormde bestemmingsreserves is er toch nog ruimte om een nieuwe bestemmingsreserve aanpassingen locatie Kazernehof te voeden. Het daarna nog resterende bedrag van ongeveer € 42.000,- is aan het stichtingskapitaal toegevoegd.
Ondernemingsraad De Ondernemingsraad van de Stichting bestaat uit zes leden: vijf leden uit de groep vaste personeelsleden en een lid uit de groep vast gedetacheerde medewerkers van de Diamantgroep. Alle leden van de OR zijn dit jaar reglementair afgetreden. Slechts één lid heeft zich niet herkiesbaar gesteld. Er was één nieuwe kandidaat, waardoor er geen verkiezingen zijn gehouden. De OR was gesprekspartner bij het uitwerken van het sociaal beleid voor de Stichting Mommerskwartier. De consequenties van de opgelegde bezuinigingen en ziekte en vertrek van de bestuurder zijn veelvuldig onderwerp van gesprek geweest.
Op hoofdlijnen kan de exploitatie van de Stichting Mommerskwartier als volgt worden weergegeven:
STICHTING MOMMERSKWARTIER
11
Budgetten (x 1.000 euro)
Rekening
Begroting
Rekening
2010
2010
2009
Subsidie gemeente Tilburg
5.395
5.394
5.263
Omzet Textielmuseum
1.518
874
1.259
Omzet Archief
796
670
637
Omzet Stadsmuseum
387
333
187
8.096
7.272
7.346
Rekening
Begroting
Rekening
2010
2010
2009
Kostprijs van de omzet TM
1.112
569
1.028
Kostprijs van de omzet RA
238
124
159
Kostprijs van de omzet SM
181
117
126
3.691
3.614
3.210
Inhuur Diamantgroep
346
350
299
Overige personeelkosten
310
238
282
Afschrijvingskosten
265
279
122
Huisvestingskosten
1.471
1.633
1.402
281
292
315
Baten
Totaal baten Budgetten (x 1.000 euro) Lasten
Salarissen en sociale lasten
Kantoorkosten Algemene kosten
58
78
66
239
0
274
Totale lasten
8.192
7.295
7.283
Operationeel resultaat
N 96
N
23
Renteopbrengst
V 35
V
23
V 76
Resultaat voor bestemming
N 61
0
V 138
Overige kosten
De omzet van de Stichting Mommerskwartier is in 2010 voor 66,7 % bepaald door subsidie van de gemeente Tilburg. In de begroting 2010 was dat nog 74,2 % en bij de jaarrekening 2009 71,6 %. Het lagere werkelijke percentage in 2010 is veroorzaakt door hogere omzet bij alle 3 de instellingen. Het actuele subsidiecontract met de gemeente Tilburg geldt voor de jaren 2007-2010. Eind 2010 is gestart met de voorbereidingen van een nieuw contract voor 2011. Belangrijkste oorzaken van de verschillen t.o.v. de begroting 2010 zijn: • per saldo een voordeel van € 103.000,- door enerzijds een hogere omzet van de instellingen (€ 824.000,-) en anderzijds hogere inkopen (€ 721.000,-); • per saldo een nadeel op personeelskosten van € 88.000,-. Een hoog ziekteverzuim bij het reguliere personeel heeft geleid tot een nadeel van € 87.000,- op inhuur derden. Rekening houdend met een bijdrage uit de bestemmingsreserve personeel in algemene dienst van € 57.000,- is de post salarissen en sociale lasten ongeveer zoals begroot; • een voordeel van € 162.000,- op huisvestingskosten, vooral veroorzaakt door nagekomen voordelen in de
JAARVERSLAG 2 0 10
V 62
huren over 2008 en 2009; • extra kosten voor organisatie-ontwikkeling, investering machine TextielLab en investering bibliotheek van in totaal € 239.000,- . Deze worden overigens via resultaatbestemming gedekt uit de daarvoor op de balans opgenomen bestemmingsreserves. Overigens is deze wijze van presentatie een administratieve wijziging ten opzichte van voorgaande jaren als gevolg van overleg met onze nieuwe accountant ABAB. De nadelig resultaat 2010 van € 61.000,- wordt als volgt bestemd: • per saldo een toevoeging van € 35.000,- aan de bestemmingsreserve organisatie-ontwikkeling; • een onttrekking aan de bestemmingsreserve personeel in algemene dienst van € 102.000,- ; • een onttrekking aan de bestemmingsreserve aankoop machine TextielLab van € 162.000,- ; • een onttrekking aan de bestemmingsreserve investering Bibliotheek van € 74.000,- ; • een toevoeging aan de nieuwe bestemmingsreserve aanpassingen locatie Kazernehof van € 200.000,- ; • een toevoeging aan het stichtingskapitaal van € 42.000,-.
10
BALANS 2010 De balans van de Stichting Mommerskwartier ziet er als volgt uit:
ACTIVA Bedragen x 1.000 euro
31 december 2010
1 januari 2010
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa - Verbouwingen - Machines en installaties Totaal staat van vaste activa - Onderhanden werk
1.122 873 249 1.122 0
1.071 887 318 1.205 -134
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden
117
108
Vorderingen op korte termijn - Debiteuren - Belastingen en sociale lasten - Overlopende activa
244
382
43 114 87
101 141 140
Liquide middelen
1.028
1.047
TOTAAL ACTIVA
2.511
2.608
PASSIVA Bedragen in euro Eigen vermogen - Stichtingskapitaal
31 december 2010 593 593
Bestemmingsreserves - Diverse bestemmingsreserves
427
Voorzieningen - Overige voorzieningen
110
Kortlopende schulden - crediteuren - belastingen en sociale lasten - overige schulden - overlopende passiva
334 178 224 644
TOTAAL PASSIVA
STICHTING MOMMERSKWARTIER
1 januari 2010 551 551
427
530 530
110
22 22
1.380
1.505 571 178 221 535
2.510
13
2.608
Materiële vaste activa De Stichting Mommerskwartier is huurder van gebouwen, die eigendom van de gemeente Tilburg zijn. De materiële vaste activa betreffen verbouwingen met functie-indelingswijzigingen en inventaris. Stichtingskapitaal In het raadsbesluit over de verzelfstandiging is vastgelegd dat exploitatieoverschotten ten gunste van de Stichting Mommerskwartier blijven voor de opbouw van een weerstandsvermogen. Eventuele exploitatietekorten tot maximaal een bedrag van 500.000 euro komen ten laste van de algemene middelen van de gemeente Tilburg (via najaarsbericht). Gelet op het positief exploitatieresultaat 2010 (na bestemming) van 42.146 euro en het reeds beschikbare stichtingskapitaal is dit laatste nu niet aan de orde. In het vierde jaar van de nieuwe Stichting kan verder invulling worden gegeven aan de vorming van een volwaardig weerstandsvermogen van de stichting. Dit vermogen zou uiteindelijk tussen de 8 à 10% van de jaaromzet moeten bedragen (= tussen de 648.000 en 810.000 euro). Zeker gelet op het feit dat per 1 januari 2009 de Stichting Mommerskwartier niet meer onder Treasury-regelingen van de gemeente Tilburg valt en de bank een adequaat weerstandsvermogen eist. Daarnaast zijn voor de komende jaren aanzienlijke bezuinigingen aangekondigd, waarvan voor een deel niet zeker zal zijn of die direct gerealiseerd kunnen worden. Bestemmingsreserves en voorzieningen Het totaal aan bestemmingsreserves is in 2010 met € 103.000 afgenomen: van € 530.000 begin 2010 naar € 427.000 eind 2010. De bestemmingsreserve investering aankoop machine TextielLab (begin 2010: € 162.000) is in 2010 opgeheven. Eind 2010 bestaan de bestemmingsreserves uit: • bestemmingsreserve organisatie-ontwikkeling van € 135.000 (begin 2010: € 100.000) ; • bestemmingsreserve personeel in algemene dienst van € 71.000 (begin 2010: € 173.000); • bestemmingsreserve investering Bibliotheek van € 22.000 (begin 2010: € 95.000); • bestemmingsreserve aanpassingen Kazernehof van € 200.000 (begin 2010: € 0 / nieuw). In 2010 zijn twee nieuwe voorzieningen ingesteld: een voorziening meetgegevens Enexis / Dong van € 31.000 en een voorziening WGA / WAO 2007-2010 van € 79.000 vanwege over die jaren ingediende bezwaarschriften bij de Belastingdienst. De voorziening voormalig personeel is komen te vervallen (begin 2010 nog € 22.000).
JAARVERSLAG 2 0 10
12
AFSPRAKEN Uitvoering subsidiecontract gemeente Tilburg In het meerjarig subsidiecontract tussen gemeente en Stichting Mommerskwartier zijn met betrekking tot de drie publieksgerichte instellingen ook prestatieafspraken vastgelegd. Over deze afspraken dient 2x per jaar gerapporteerd te worden. In 2010 is halverwege het jaar een tussentijdse managementrapportage en in dit jaarverslag zijn de realisatiecijfers opgenomen. Per instelling zijn de contractafspraken 2010 en de realisatie daarvan hieronder weergegeven, met op onderdelen een toelichting.
A. AUDAX TEXTIELMUSEUM TILBURG
Contractafspraken
Contract Realisatie 2010 2010
Openingstijden (voor publiek):
Bezoekersaantallen: normaal 50.000 per jaar.
Tentoonstellingen: 3 grote tentoonstellingen per jaar
Toelichting
1.950
1.954
Normaal op jaarbasis ± 1.950 uur; 6 dagen per week (maandag gesloten)
50.000
53.510
Meer leerlingen en studenten educatieve programma’s (+ 3.000) en hoger bezoek in februari (+1.500), door de populariteit van de tentoonstelling ‘minä perhonen, fashion & design’ en de presentatie van het ‘Total Table project’. Daarnaast minder bezoek bij evenementen en activiteiten, o.a. Textiel weekend (-1.000).
3
3
De 3 tentoonstellingen zijn: Kraakhelder, 100 jaar huishoudtextiel (van 12 maart t/m 30 juni 2010); LAM de Wolf: Lijnen in mijn hoofd (van 26 juni t/m 12 september 2010); reTHINK! (van 25 september 2010 t/m 30 januari 2011) NB: T/m 28 februari 2010 liep de tentoonstelling minä perhonen. fashion & design die in november 2009 opende.
Educatieve programma’s: 15 per jaar
Georganiseerde publieksevenementen: normaal 2 per jaar, waarvan 1 specifiek gericht op de inwoners van Tilburg
STICHTING MOMMERSKWARTIER
15
16
2
3
Betreft programma’s voor het basisonderwijs (5), voortgezet onderwijs (2), ROC (2), HBO (4) en volwassenen educatie (3); in totaal 1 programma meer dan contract. De evenementen zijn: • Museumweekend (10 en 11 april); • Open Monumentendag (12 september), gericht op inwoners Tilburg; • Textielweekend (1, 2 en 3 oktober)
15
B. STADSMUSEUM TILBURG Contractafspraken
Contract Realisatie 2010 2010
Toelichting
Tentoonstellingen: (op passende locaties in de stad): 1 per jaar
1
2
1.‘Geschiedenis Goirkese kerk’, in Goirkese kerk op 20- 06-2010 2. Architect Jos. Donders, op locatie Regionaal Archief Tilburg, van 18-11 t/m 31-12-2010
Educatieve programma’s: 1 per jaar
1
1
‘Moord te Tilburg. Marietje Kessels’, Canon 29/1900 i.s.m. RAT
Aantal publicaties: 1 per jaar
1
0
Door de vele erfgoedprojecten in 2010, het Vincents Tekenlokaal en Peerke Donders Paviljoen met daarbij extra tentoonstellingen (in totaal 6 in 2010) en educatieve programma’s (in totaal 9 in 2010) kwam er in 2010 geen publicatie uit (in totaal wel 3 in 2010 bij erfgoedprojecten en VTL).
loopt
loopt
Aantal verhalen 1.752 (2009: 1.350) en straatnamen 2.368 (2009: 2.283). Aantal unieke bezoekers 39.169 (2009: 48.245), met 60.253 bezoeken (2009: 66.466) en 251.868 pagina´s (2009: 289.558).
Website ´Het geheugen van Tilburg´:
Langlopend contract met de Stichting Peerke Donders Paviljoen Het Stadsmuseum zorgt voor het inrichten van tentoonstellingen, het dagelijkse toezicht en educatieve programma’s van het Peerke Donders Paviljoen in
Tilburg-Noord. Voor de periode 1 oktober 2009 tot en met 30 september 2014 is daarvoor een contract afgesloten met de Stichting Peerke Donders Paviljoen. In 2010 is voor de exploitatie van het Paviljoen een bijdrage van 47.483 euro verkregen.
C. REGIONAAL ARCHIEF TILBURG Contractafspraken
Contract Realisatie 2010 2010
Openingstijden (voor publiek):
1.623
1.620,5
Cultuureducatieve activiteiten: 2 per jaar
2
10
Georganiseerde publieksevenementen: 1 per jaar
1
2
JAARVERSLAG 2 0 10
Toelichting
Open gedurende 4 dagen in de week en op 2e zaterdag van de maand (zondag en maandag gesloten) 7x zaterdagactiviteit (2e zaterdag van de maand) 3x cursus (stamboomonderzoek, huizenonderzoek en oud schrift). Daarnaast (niet in telling opgenomen) ook nog groepsontvangsten volwassenen, schoolbezoeken, aanbod digitaal lesmateriaal op maat, gastlessen op school en deelname aan presentatiedagen. De publieksevenementen zijn: Open monumentendag (12 september); GeschiedenisN8 (21 oktober)
14
ACCOUNTANTSVERKLARING Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2010 van Stichting Mommerskwartier te Tilburg gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat ui de balans per 31 december 2010 en de exploitatierekening over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de ge gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de bepalingen van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving RJ 640 en gemeentelijke en Provinciale regelgeving inzake rapportering. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk ten maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstellinge van het vermogen van Stichting Mommerskwartier per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met de bepalingen van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving RJ 640 en gemeentelijke en Provinciale regelgeving inzake rapportering. Tilburg, 14 april 2011 ABAB Accountants B.V. was getekend
Drs. H.A.G.M. Ogier Accountant-Administratieconsulent
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijk mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
STICHTING MOMMERSKWARTIER
17
COLOFON Uitgave van Stichting Mommerskwartier Postbus 4265, 5004 JG Tilburg www.stichtingmommerskwartier.nl Stichting Mommerskwartier bestaat uit de instellingen: Audax Textielmuseum Tilburg, www.textielmuseum.nl Regionaal Archief Tilburg, www.regionaalarchieftilburg.nl Stadsmuseum Tilburg, www.stadsmuseumtilburg.nl Tekst / redactie / coördinatie Frank van Kruisselbergen Hanneke Oosterhof Jeannette Bertels Bea Nieuwenhuis Beeldverantwoording Foto’s: Joep Vogels, Jan Stads/Pixs4Profs, DigiDaan, Maria van der Heyden Grafisch ontwerp Studio Frederik de Wal, Schelluinen Druk Gianotten, Tilburg Oplage 350
JAARVERSLAG 2 0 10
STICHTING MOMMERSKWARTIER
19
JAARVERSLAG 2 0 10