Basisprincipes financieel management. Maandag 16 december 2013

Basisprincipes financieel management Maandag 16 december 2013

Masterclass MasterclassFinancieel FinancieelManagement Management

Even voorstellen • • • •

Frans Stark RA Lid gezondheidszorggroep PwC Lid Coziek Accountant van diverse zorginstellingen zowel Cure als Care – Specialisatie GGZ

• Adviseur in landelijke beleidsdossiers, met name rond vastgoed en GGZ bekostiging 2

Masterclass Financieel Management

Agenda • Jaarverslaggeving • Geldstromen in de zorg • Waarderings- en investeringvraagstukken rond vastgoed • Onderhanden werk

3


Even voorstellen… Leerwensen & verwachtingen

• Wat zijn je verwachtingen van de masterclass?

4


5


Jaarverslaggeving

6


De Jaarrekening – Een jaarrekening geeft een jaarlijks overzicht van de financiële situatie van een organisatie. •

Bestaat uit een balans een resultatenrekening en kasstroomoverzicht over het afgelopen jaar, met een toelichting.

– Meestal wordt de jaarrekening opgenomen in het jaarverslag/jaardocument en daarmee bekendgemaakt. – Alle jaarverslagen van zorgorganisaties in Nederland zijn te vinden op www.jaarverslagenzorg.nl

7


Jaarverslaggeving, normenkader • Internationale regelgeving (IASB) • Nationale regelgeving – BWII 9 – Zorginstellingen: Regeling verslaggeving WTZi,

• RJ regels (Raad voor de Jaarverslaggeving) – Zorginstellingen RJ 655 – Dec. 2013, RJ-uiting 31-12-2013

• Subsidieregels • Accounting policy/grondslagen instelling. • Onderscheid verslaggevingsgrondslagen en berekeningsgrondslagen 8


Verslaggevingsregels/normenkader • Set van afspraken/regels hoe verantwoording op te stellen • Groot deel heeft betrekking op toerekening aan boekjaren – En benodigde toelichting • Naast harde bedragen, ook schattingsposten Verslaggeving is dus geen werkelijkheid! Cash is king!

9


Vraag jaarverslaggeving • Waar vind je de grondslagen voor de verslaggeving in de jaarrekening? – (zie hardcopy Parnassia) • Welke schattingsposten zie je in de jaarrekening?

10


De resultatenrekening –

De resultatenrekening: een overzicht van de opbrengsten en kosten van een organisatie over een bepaalde periode (meestal een jaar). Het saldo van de resultatenrekening is de over de periode gerealiseerde resultaat (winst positief saldo; verlies negatief saldo).

–

Het resultaat van de resultatenrekening komt ten gunste (positief saldo) of ten laste (negatief saldo) van het eigen vermogen. •

–

(behoudens eventuele winstuitkering)

De resultatenrekening wordt ook wel aangeduid als exploitatierekening of winst- en verliesrekening.

11


Een resultatenrekening bevat ondermeer de volgende posten: Bedrijfsopbrengsten: – – – –

Wettelijk budget aanvaardbare kosten DBC opbrengsten B-segment Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten en niet-gebudgetteerde zorgprestaties

Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten: – – –

Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Buitengewone baten / lasten:

Resultaat boekjaar 12


Bedrijfsopbrengsten De bedrijfsopbrengsten van een zorgorganisatie bestaan uit een aantal soorten opbrengsten: – Wettelijk budget aanvaardbare kosten: opbrengsten verkregen uit het leveren van zorg (productie in de vorm van aantallen budgetparameters vermenigvuldigd met de erbij behorende waarde). – DBC opbrengsten B-segment. Dit betreft de met zorgverzekeraars overeengekomen omzet in hoeveelheid en prijs in het B-segment. – Subsidies, bijvoorbeeld WMO, opleidingen, Projectsubsidies uit diverse bronnen – Overige bedrijfsopbrengsten en niet gebudgetteerde zorgprestaties: Alle overige opbrengsten zoals de dienstverlening tussen zorginstellingen onderling en derde compartiment. Bijzondere categoriën - Buitengewone baten - Resultaat deelneming 13


Bedrijfslasten De bedrijfslasten van een instelling bestaan uit een aantal soorten lasten: – Personele lasten (loonkosten, reiskostenvergoedingen etc.) – Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa: afschrijvingen geven de waardedaling van een bedrijfsmiddel (gebouwen, apparatuur) over een bepaalde periode weer. – Overige bedrijfslasten: de overige kosten die in een organisatie worden gemaakt waaronder de patiëntgebonden kosten als medicijnen, bloed, chirurgische kunstmiddelen en dergelijke. – Financiële baten: opbrengsten samenhangen met financiële bezittingen (opbrengsten uit beleggingen, ontvangen rente uit spaargeld). – Financiële lasten: kosten die samenhangen met het aangaan van leningen (rente voor hypothecaire leningen) en kort krediet (rente rekening courant). Bijzondere categoriën - Duurzame waardevermindering - Buitengewone lasten - Resultaat deelneming


14

De Balans –

Een balans is een overzicht van bezittingen, schulden en het eigen vermogen van een instelling. Bezittingen worden ook wel aangeduid als activa. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt naar:

– • •

–

Schulden worden ook wel aangeduid als passiva. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt naar: • •

– –

Vaste activa (Immateriële, materiële en financiële vaste activa) Vlottende activa (voorraden, onderhanden werk uit hoofde van DBC’s, vorderingen en liquide middelen)

Langlopende schulden (langer dan 1 jaar) Kortlopende schulden (korter dan 1 jaar)

Het verschil ofwel saldo tussen bezittingen en schulden is het eigen vermogen. Belangrijkste onderdeel daarvan is de Reserve Aanvaardbare Kosten (RAK). PM niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen in toelichting. 15


Een balans kan ondermeer de volgende posten bevatten Debet

Credit

Vaste activa

Eigen vermogen

•

immateriële vaste activa

•

kapitaal

•

materiële vaste activa

•

collectief gefinancierd eigen vermogen

•

financiële vaste activa

•

niet collectief gefinancierd vrij vermogen

Vlottende activa

Voorzieningen

•

voorraden

•

onderhanden DBC’s

Langlopende schulden

•

debiteuren (vorderingen)

•

nog te verrekenen financieringstekort

•

liquide middelen

Kortlopende schulden •

nog in tarieven te verrekenen

•

crediteuren (te betalen facturen)

•

belasting- en premieschulden

•

transitoria = overige schulden


16

Definities balans (1) – –

– –

– – –

Immateriële vaste activa: bezittingen (activa) die niet tastbaar zijn zoals goodwill, patenten en octrooien. Materiële vaste activa: bezittingen waarvan het daarvoor benodigde vermogen voor een periode langer dan een jaar is vastgelegd bijvoorbeeld gebouwen, installaties en inventarissen. Financiële vaste activa: financiële belangen in andere organisaties. Vlottende activa: bezittingen van een organisatie waarin het vermogen voor een periode korter dan een jaar is vastgelegd. In andere woorden: deze bezitten zijn snel in geld om te zetten. Voorraden: belangrijkste post is het onderhanden werk: DBC’s die nog niet zijn afgesloten maar die al wel zijn geopend en waar geld in is geïnvesteerd. Debiteuren: klanten die nog moeten betalen voor de levering van goederen of diensten (bijvoorbeeld al gefactureerde DBC’s, onderdeel van de vorderingen). Liquide middelen: bezittingen in de vorm van geld of beleggingen die snel in geld om te zetten zijn. 17


Definities balans (2) –

Eigen vermogen: het saldo van de bezittingen (activa) minus de schulden (passiva).

–

Kapitaal: vermogen dat bij de start van de instelling is ingebracht.

–

Collectief gefinancierd gebonden vermogen: vermogen dat is opgebouwd uit activiteiten die via de zorgverzekeraars zijn bekostigd.

–

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen: vermogen dat is opgebouwd uit niet verzekerde zorgactiviteiten (bijvoorbeeld trials die in een ziekenhuis worden uitgevoerd voor een farmaceutisch bedrijf).

–

Bestemmingreserve: een spaarpot gevormd uit het resultaat (winstbestemmend) en geoormerkt voor een bepaalde bestemming (geen verplichting).

–

Egalisatierekening afschrijvingen: de afschrijfkosten van een instelling fluctueren omdat investeringen door de jaren heen fluctueren. De vergoedingen voor afschrijvingen zijn genormeerd en fluctueren niet. Het verschil tussen kosten en vergoedingen wordt geëgaliseerd via deze post. 18


Definities balans (3) –

Voorzieningen: een post gevormd ten laste van het resultaat (winstbepalend) voor doelen in het verleden ontstaan en in de toekomst (onzeker wanneer en hoeveel) te betalen verplichting.

–

Langlopende schulden: een schuld waarbij de terugbetalingstermijn langer dan 1 jaar is.

–

Kortlopende schulden: betalingsverplichtingen die op korte termijn, binnen één jaar, moeten worden voldaan.

–

Crediteuren: een leverancier aan wie nog moet worden betaald voor de levering van goederen of diensten.

–

Financieringsoverschot: een instelling heeft op basis van haar productie recht op omzet. Dat recht wordt bepaald via budgetparameters en daarbij behorende waarden. In werkelijkheid kan meer of minder zijn ontvangen via voorschotten of via DBC-facturering. Het verschil moet worden terugbetaald (overschot) of worden ontvangen (tekort). 19


Waarderen van bezittingen –

Bezittingen (bijvoorbeeld gebouwen) kunnen op diverse manieren worden gewaardeerd. Dit noemt men waarderingsgrondslagen, voorbeelden hiervan zijn: • • • • •

–

–

Marktwaarde (actuele waarde) Historische waarde Verzekerde waarde Executiewaarde WOZ waarde

In de zorg wordt (tot dusver) meestal op basis van historische waarde gewaardeerd. Inmiddels wordt ook op basis van toekomstige kasstromen gewaardeerd: in hoeverre kan de waarde van de bezitting worden terugverdiend? Zie middagprogramma met onder meer impairment. De gekozen waarderingsgrondslag is sterk bepalend voor het inzicht in de rijkdom van een instelling (eigen vermogen). Deze grondslag is in de jaarrekening onder de toelichting vermeld. 20


Financiële ratio’s: Solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit (2) –

De solvabiliteit: geeft aan in hoeverre op de lange termijn de schulden kunnen worden voldaan. Hoe hoger de solvabiliteit hoe groter de buffer (eigen vermogen ofwel rijkdom van een instelling) om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen.

–

Liquiditeit: geeft aan in hoeverre op de korte termijn de schulden kunnen worden voldaan.

–

Rentabiliteit: geeft aan hoe winstgevend van de organisatie is.

–

De solvabiliteit, liquiditeit en rentabiliteit geven aan hoe financieel gezond de instelling is. Naarmate een instelling financieel gezonder is, is zij voor bijvoorbeeld bankiers en leveranciers aantrekkelijker om er zaken mee te doen.

–

De debt service cover ratio geeft aan in hoeverre de instelling in staat is de rente- en aflossingsverplichtingen (de noemer) aan de bank te kunnen voldoen uit haar bedrijfsresultaat en uit haar afschrijvingen (de teller). Het ratio moet minimaal 1,2 zijn. 21


Financiële ratio’s: Solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit –

De solvabiliteit (budgetratio of balansratio) geeft aan wat de vermogensbuffer is om tegenvallers te kunne opvangen. De ratio wordt als volgt berekend: Eigen vermogen Eigen vermogen --------------------------------------- of -------------------------------------------Som der bedrijfsopbrengsten Balanstotaal

–

Liquiditeit: Current ratio geeft aan in welke mate een onderneming haar lopende betalingsverplichtingen kan voldoen. De ratio wordt als volgt berekend: Vlottende activa ------------------------------------------------------Kortlopende schulden (Vlottende passiva)

–

Rentabiliteit: geeft aan hoe winstgevend van de organisatie is. De ratio wordt als volgt berekend: Netto winst --------------------------------------Gemiddeld eigen vermogen 22


Basisbegrippen financiën jaarrekening Parnassia

23


Parnassia: de resultatenrekening over 2012

24


Parnassia balans 31/12/2012

25


Liquiditeit Current ratio = • vlottende activa / kortlopende schulden • Norm = 1 tot 1,5 • Parnassia = ?

Quick ratio = • current ratio, maar dan exclusief voorraden • Norm = 0,5 tot 1 • Parnassia =?

26


Debt Service Coverage Ratio –

Financiers zijn geïnteresseerd in de mate waarin een instelling aan haar verplichtingen kan voldoen

–

DSCR = [bedrijfsresultaat + afschrijvingen] / [rentebetalingen + aflossingen]

Parnassia 2012: [10.257 + 36.355] ________________

=

2,08

[ 6.843 + 15.551]

27


Jaarverslag • • • •

Afgeschaft door VWS. Laat zien wat uw zorg heeft betekent! Vrijheid om het eigen verhaal te vertellen Art 391BW en RJ 400 zijn leidend

28


Geldstromen in de zorg

29


Wettelijke kaders Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)

Zorgverzekeringswet (ZvW)

Wet Forensische Zorg (FZ)

Wettelijke kaders

Overige wet- en regelgeving

30


Naar prestatiegerichte bekostiging in de zorg verzekerde / patiënt / klant

werkgevers

verzekeringsmarkt

wetgeving, sociale lasten

wetgeving, controles en financiering

zorgverzekeraar / zorgkantoor

overheid

zorgmarkt

wetgeving, richtlijnen

bekostigingsmarkt

zorgaanbieder 31


Financieringsstromen ZvW / Zorgverzekeraars (DBC’s) AWBZ / Zorgkantoren (ZZP’s & functiegerichte bekostiging) Forensische Zorg (DBBC’s) WMO / Gemeenten Justitiële verslavingsreclassering RZA – Regeling Zorg Asielzoekers Overige subsidies / overige opbrengsten 32


Wat is het totaal bedrag aan zorguitgaven (in 2012)? A. B. C.

€ 95 miljard € 75 miljard € 110 miljard

33


Totaal van de Zorguitgaven Uitgaven gezondheidszorg 2012 Verdeling uitgaven aan aanbieders van zorg: totaal € 92.727 miljoen.

3.127 3%

Aanbieders gezondheidszorg Aanbieders welzijnszorg

Beleids- en beheersorganisaties

36.614 40% 52.986 57%

Bron: CBS, Cijfers 2012


34

Indeling van de Zorgsector naar compartimenten

Eerste Compartiment (Care)

Tweede Compartiment (Cure)

Derde (private) Compartiment

35


Eerste Compartiment – langdurige en onverzekerbare risico’s (Care) Wat valt eronder?

Financieringsbron

Langdurige GGZ zorg (klinische zorg > 1 jaar)

Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)

Wet- en regelgeving

Ministerie van VWS

Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) Gehandicaptenzorg, Ouderenzorg, Thuiszorg

WMO (Gemeenten)

Centraal Administratie Kantoor (CAK) 36


Tweede Compartiment – kortdurende zorg/behandeling (Cure) Wat valt eronder?

Financieringsbron

Wet- en regelgeving

Curatieve GGZ (ambulant, klinisch < 1 jaar)

Premies Zorgverzekeringswet

Ministerie van VWS

Basis medische zorg (o.a. huisarts, tandarts)

Aanvullende Polissen

Ziekenhuis- & medisch specialistische zorg

Eigen bijdragen/eigen risico

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)

37


Derde Compartiment – ‘private’ zorg Wat valt eronder? (voorbeelden) Zorg via private klinieken Zorghotels

Financieringsbron

Aanvullende polissen Beperkte invloed verzekeraars / Ministerie van VWS

Private jeugdzorg Private huishoudelijke hulp

Wet- en regelgeving

Eigen betalingen

38


Hoe zit dit bij mijn instelling? Wie weet hoe groot de verschillende financieringsstromen voor zijn/haar instelling zijn? • • • • • •

ZVW AWBZ FZ WMO Reclassering Overige

x,x miljoen? x,x miljoen? x,x miljoen? x,x miljoen? x,x miljoen? x,x miljoen? 39


Financieringsstromen Parnassia Groep • Parnassia Groep is de grootste GGZ instelling in Nederland (circa 10% van de totale opbrengsten in de sector). Verdeling 2012: • • • • • • •

ZvW AWBZ FZ*) Wmo Reclassering*) Overige Totaal

373,6 miljoen 113,0 miljoen 35,7 miljoen 17,2 miljoen pm miljoen 23,6 miljoen 563,1 miljoen

( 67%) ( 20%) ( 6%) ( 3%) ( 0%) ( 4%) (100%)

• *) FZ gepresenteerd als justitie subsidies is waarschijnlijk incl. reclassering


40

Waarderings- en investeringsvraagstukken rond vastgoed

41


Een actief (Vastgoed) is uit gebeurtenissen uit het verleden voortgekomen middel, waarover de onderneming beschikkingsmacht heeft en waaruit in de toekomst naar verwachting economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien In de balans verwerken als: 1.

Toekomstige economische voordelen aan de onderneming zullen vloeien

2.

Het actief een waarde of kostprijs heeft die op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld

42


Is vastgoed voor elke belanghebbende hetzelfde waard?

Iedere betrokken partij kijkt anders aan tegen de waarde van vastgoed 43


Welke vastgoedwaardebegrippen kent u?

‘De waarde’ bestaat niet 44


Waardebegrippen materiële vast activa volgens Richtlijnen Jaarverslaggeving

45


De belangrijkste waardebegrippen volgens de RJ 1. Historische kostprijs: historische verkrijgingprijs of vervaardigingprijs, bijkomende kosten, eventueel verminderd met afschrijvingen

inclusief alle

2. Vervangingswaarde: Het bedrag dat nodig zou zijn om in de plaats van een actief dat bij de bedrijfsuitoefening is of wordt gebruikt, verbruikt of voortgebracht, een ander actief te verkrijgen of te vervaardigen dat voor de bedrijfsuitoefening een in economisch opzicht gelijke betekenis heeft. 3. Bedrijfswaarde: de contante waarde van de aan een actief of samenstel van activa toe te rekenen geschatte toekomstige kasstromen die kunnen worden verkregen met de uitoefening van het bedrijf.

4. Marktwaarde: het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid zijn en onafhankelijk van elkaar zijn. 5. Opbrengstwaarde: het bedrag waartegen een actief maximaal kan worden verkocht, onder aftrek van nog te maken kosten. 46


Duurzame waardevermindering (impairment) Richtlijn 121 en art. 387 BW2 •

Een rechtspersoon dient op iedere balansdatum te beoordelen of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn.

•

Duurzame waardevermindering: extra afwaardering naast systematische afschrijvingen omdat realiseerbare waarde lager is dan boekwaarde

•

Indien er enige aanwijzing bestaat dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn, dient de realiseerbare waarde voor het individuele actief te worden geraamd.

•

Bij de invoering van integrale tarieven voor zorgprestaties vervalt de integrale vergoeding voor afschrijvingen. De zorginstelling dient te beoordelen of er op grond van de wijzigingen in de bekostiging sprake is van een bijzondere waardevermindering op grond van hoofdstuk 121 Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa. (RJ655.204) 47


Bijzondere waardeverminderingen Basis: wanneer af te boeken?

Betreft zowel individueel actief als KGE

Afboeken? laagste van… Boekwaarde relevante activa

Realiseerbare waarde Gebruiken…

Verkopen… Opbrengstwaarde

Bedrijfswaarde

De hoogste van!


48

Parnassia: impairment vast actief in jaarrekening 2012

49


Stappen & knoppen voor impairment Stap 1: zijn er indicaties voor impairment = kwalitatieve beoordeling: • Financiering panden • Indicatoren: o.a. bezetting / ouderdom / afschrijvingstermijn / inschatting boekwaardeprobleem Stap 2: berekening bedrijfswaarde • Knop 1: bepalen kasstroomgenererende eenheid: individueel pand versus groep van panden • Knop 2: bepalen kasstromen • Knop 3: bepalen restwaarde • Knop 4: bepalen disconteringsvoet Stap 3: bepalen opbrengstwaarde Stap 4: vergelijken bedrijfswaarde en opbrengstwaarde met boekwaarde Stap 5: verwerking in de jaarrekening 50


Impairmentvraagstuk vraagt om financieel beleid • • • • •

Welke resultaatverwachting/ resultaatbeleid? (neutrale begroting of resultaat van 1% of 2% etc.) Omzetprognose onderbouwen Inzicht in toekomstige kosten onderbouwen (welke kosten noodzakelijk voor omzetdoelstelling) Verwachting rentestanden (impact op haalbaarheid financiering nieuwe investeringen) Impact scheiden wonen/zorg op berekeningen: beleid bepalen

Kortom: prognoses zijn niet vrijblijvend (belanghebbenden kijken mee) Impairment vraag niet te beantwoorden zonder scherp inzicht in kosten en baten van uw vastgoed

51


Een paar tips: ga aan de slag! •

Aan de slag - Keuze waardering - bedrijfswaardeberekening benutten om inzicht te krijgen in waarde vastgoed en bedrijfsvoering

•

Bestudeer de theorie

•

Leg dilemma’s op tafel - Accountant - Raad van Toezicht / auditcommissie - Andere stakeholders (bankiers)

•

Veranker kapitaalslasten in besturing en financieel beleid 52


Zorgvastgoed strategisch relevant: inzicht in waarde is van wezenlijk belang voor zorgondernemer Betekenis van vastgoed voor zorginstelling • Vroeger: noodzakelijk middel voor zorg • Nu: strategisch bedrijfsmiddel, waarmee zorginstelling zich kan onderscheiden in concurrentie met andere zorginstellingen maar ook: kostenpost door druk kapitaallasten

Personeel

Vastgoed

Kapitaal

ondersteunend aan het primaire proces

Technologie

Informatie

Veranderde betekenis vastgoed leidt tot andere benadering: • van maximalisatie naar optimalisatie • afstemming vastgoedstrategie op zorgstrategie van groot belang


53

Productiegerelateerde vergoeding leidt tot fluctuatie in dekking van kapitaallasten vastgoed Kapitaallasten vergoeding (absolute waarde)

werkelijke productie (pxq)

werkelijke kapitaallasten

productie gerelateerde vergoeding kapitaallasten

Tijd 2012

2049


54

Wie van u heeft inzicht in de huidige omvang en status van uw vastgoed? • Inzicht in de omvang van de vastgoedportefeuille: - Het aantallen objecten in eigendom/ huur - Het aantal vierkante meters van het vastgoed? (m² BVO/ m² VVO) - De totale waarde

 /?/   /?/   /?/ 

• Inzicht in de functionaliteit van uw vastgoed • Inzicht in de kwaliteit van uw vastgoed • Inzicht in uw verwachtingen ten aanzien van groei/ krimp behoefte • Inzicht in de vastgoedexploitatiekosten van het vastgoed (euro per vierkante meter) • Inzicht in de benodigde vastgoedkennis en -competenties voor ‘de nieuwe werkelijkheid’

 /?/   /?/ 

 /?/   /?/   /?/ 

Kunt u deze vragen al beantwoorden? – huiswerk! Masterclass Financieel Management

55

Spanningsveld strategisch vastgoedmanagement RvB

Strategisch vastgoed management Financiën

Gebruiker Vrij naar De Wulff - 1999


56

Stappenplan om te komen tot een vastgoedbeleid Vastgoedstrategie 1. inventarisatie

2. vaststellen uitgangspositie

Inventariseren:

Vaststellen uitgangspositie

• Strategie & ambitie • Vastgoed • Financiën • Vastgoedorganisatie

• Strategie & ambitie • Vastgoed • Financiën • Vastgoedorganisatie

3. Alternatieven & criteria Alternatieven:

Keuzes:

• Vastgoedrollen • Vastgoedsegmenten • Huur/eigendom • Vastgoedrollen • Organisatie & besturing • Huur/eigendom • Financiering • Fiscale constructen

5. Implementatie

4. Keuzes

• Organisatie & besturing

Implementatie: • Organisatie: besturing • HRM • Processen & systemen • Transacties

• Financiering

• Financiering

• Fiscale constructen

• Fiscaal: ruling


• WTZi-College Sanering

57

Vastgoedbeleid betekent: – Passende vastgoedrollen en/ of allianties (‘make or buy’) – Plotten huidige vastgoedportefeuille in relatie tot NHC (‘onder /boven de norm’?) – Waardebepaling vastgoedportefeuille (‘stille reserve’ of stille ramp) – Transparantie in huurtarieven (‘kostprijsdekkend’ en/of ‘marktconform’) – Gewenste eigendom – huur verhouding uit oogpunt van flexibiliteit (productievariatie +/- 10%) – Transparantie in informatie en keuzes over nieuwe vastgoedinvesteringen voor uw instelling (‘criteria’) – Fiscaal juridische constructen: afhankelijk van ambitie en rollen


58

Schillenbenadering kan van belang zijn bij afweging van de rollen

Kernfuncties 1e schil 2e schil 3e schil

Kernfuncties: minst courant 1e: minder courant 2e: courant (woonfuncties, kantoren) 3e: mixfuncties parkeren, horeca, winkels


59

Eigendom of huur “Eigendom of huur” Bij de keuze tussen huur en eigendom van vastgoed moeten zorgaanbieders een aantal aspecten in overweging nemen, waaronder: • De mate waarin vastgoedeigendom toebehoort en/of bijdraagt aan de core business • de mate van zeggenschap over het vastgoed tijdens de ontwikkeling en gedurende de gebruiksperiode, •

flexibiliteit om in te kunnen spelen op de dynamiek in de zorg. Het gemakkelijk kunnen afstoten van vastgoed is alleen mogelijk bij courante huisvesting. Naarmate het vastgoed specifieker – minder courant – wordt, zal een verhuurder ter compensatie van het toegenomen risico een langduriger huurovereenkomst vragen of een hogere huur in rekening brengen,

•

het mogelijke financiële voordeel gerelateerd aan de hoogte van de investeringskosten en de hoogte van de financieringskosten

•

het benutten van de kwaliteiten van grote verhuurders, met vastgoedbeheer als core business, waardoor efficiency, ervaring, kennis en kunde kunnen worden ingezet.

60


Strategie/PMC – Analyse van huidige activiteiten en van verwachte activiteiten in 2020 inclusief de vastgoed implicaties A (2013) B (2020) – Leidt dit tot een nieuwe manier van werken? – Vragen die in dit kader gesteld moeten worden • • • •

Wat betekent klant-centraal voor eisen aan vastgoed Wat zijn de invloeden van @health en domotica Welk aandeel van de omzet gaat naar de gemeenten Welk aandeel van omzet valt onder scheiden wonen en zorg 61


Strategie/PMC – Welke eisen stel ik aan risicomanagement in dit verband: • • • •

Risk-appetite Eigendom/huur Doorverhuren? Kostenflexibiliteit

62


Koopkracht analyse Wie is de klant/wie gaat in de toekomst de rekening betalen en de keuzes maken? – Zorgkantoor wordt opgevolgd door Zorgverzekeraars – Deel gaat naar gemeenten – Scheiden wonen en zorg leidt tot eigen huur door bewoners, en evt huurtoeslag, hoe ontwikkelt hun koopkracht zich? T otaal Zorgcomponent Huurpunten Bij: Opslag huurpunten zorg

Vergoeding zorg/AWBZ ) ) Huurbetaling door bewoner ) ) (max € 650?) 63


Financiering en borging Borgingsvraag is onderdeel van de totale financieringsvraag – Onderscheid concernfinanciering <> objectfinanciering • Mede afhankelijk van omvang en structuur concern • Bij start nieuw project veelal objectfinanciering, maar kan in praktijk als snel worden vermengd met concernfinanciering • Nieuw project en ontwikkeling cashflowontwikkelingen kunnen aanleiding zijn om concernfinanciering aan te passen

– Binnen treasuryfunctie dienen de kaders voor de financiering te worden bepaald (treasurystatuut) en beheerst – Vooralsnog is WfZ het adres voor borging binnen zorgsector • In verleden ook garanties van (lokale) overheid, maar die zijn vervangen door WfZ • Voor volkshuisvesting (toegelaten instelling) is een Waarborgfonds voor Sociale Woningbouw => wordt mogelijk relevant bij scheiden wonen en zorg? 64


Financiering en borging Eisen voor borging (zie WfZ bouwstenen businessplan) – Visie en ondernemerschap – Oog voor de risico’s – Conservatief plan, en analyse van mogelijke variaties (en mogelijkheden om negatieve variaties te beheersen) – Risico-analyse en risicobeheersing is belangrijker dan vermogenspositie bij de start. – Laat zien dat u zoveel mogelijk aan alles hebt gedacht en u daarin deskundig hebt laten adviseren. • Toekomst is per definitie onzeker, maar laat zien dat u in staat bent om vooruit te denken en om te anticiperen.

Vermogenspositie as such is niet doorslaggevend. - ‘Cash is King’ 65


Business case voor bestaand en nieuw vastgoed noodzakelijk

- Uitgangspunten van belang voor bedrijfsvoering en voor bedrijfswaarde berekeningen - Creëer zoveel mogelijk eenduidigheid - Gelijke uitgangspunten voor -

Bedrijfsvoering (o.a. gebruiksduur, bezetting, opbrengstmix), managementinformatie, Businesscases Verslaggeving (bedrijfswaardeberekening)

66


Onderhanden werk

67


RJ655 over OHW Onderhanden DBC’s en DBC-zorgproducten 205 De zorginstelling dient onderhanden DBC’s en DBC-zorgproducten te beschouwen als onderhanden projecten. De zorginstelling past op DBCs en DBCzorgproducten hoofdstuk 270 De winst-enverliesrekening toe. Voor de bepaling of sprake is van verwachte verliezen op onderhanden projecten beschouwt de zorginstelling het totaal van DBC’s en DBC-zorgproducten per zorgverzekeraar als een onderhanden project. 68


RJ655 over OHW Onderhanden DBC’s en DBC-Zorgproducten 302 De zorginstelling presenteert onderhanden DBC’s en DBC-zorgproducten in de balans in overeenstemming met hoofdstuk 221 Onderhanden projecten. De zorginstelling behoeft onderhanden DBC’s en DBC-zorgproducten niet per verzekeraar in de toelichting te vermelden. 303 De zorginstelling dient voorschotten van zorgverzekeraars uit hoofde van onderhanden DBC’s of DBC-zorgproducten te presenteren in overeenstemming met hoofdstuk 221 Onderhanden projecten. 69


OHW Parnassia Groep • Zie jaarrekening

70


Handreiking omzetbepaling

71


Ziekenhuizen omzetbepaling 2012 31-12-2012

31-12-2011

O8 Overige omzet (WDS, subsidies, etc. ) OHW DBC B Basis = Naca 2011

OHW DBC A

O4 DBC Boud

OHW DOT Boud

O5 DOT B oud O4 DBC A

DBC uitloop

Ziekenhuisplafond

O3 Transitiebedrag

OHW DOT A+Bnieuw 2012 Schaduwbudget

DOT productie

O2 DOT A+Bnieuw 2012

Ziekenhuisomzet

O6 Overige zorgproducten OHW 6

O1 Vast segment 2012 O7 Honorarium vrijgevestigd medisch specialisten


Honorariumplafond

72

GGZ handreiking omzetbepaling 2013

73


Waardering onderhanden werk Ziekenhuizen • Voorkeur opbrengstwaarde, mits nauwkeurig in te schatten • Variant; tussentijds afgeleid product • Veelal kostprijs • Gecombineerd met aanpassingen voor lagere marktwaarde: – Schadelastprognose – Nuancering risico afkeuring – Kostprijs hoger dan nog te verkrijgen opbrengst

• PM GRZ 74


GGZ • Opbrengstwaarde • Gecombineerd met aanpassingen voor lagere marktwaarde: – Schadelastprognose – Nuancering risico afkeuring – Kostprijs hoger dan nog te verkrijgen opbrengst

• PM FZ 75


Vragen…


Contactgegevens Docent Frans Stark RA Tel: 06 53249026 E-mail: [email protected]


Basisprincipes financieel management. Maandag 16 december 2013

Recommend Documents