Financieel Management
Vorige week Introductie financieel management Investeringsplan, financieringsplan en exploitatiebegroting Balans Liquiditeitsbegroting (meer in week 6) Berekening inkomen en vermogen bij verschillende ondernemingsvormen Vragen? 2
1
Deze week Eigen vermogen Aandelen Reserves
3
Eigen vermogen Verschil tussen BEZITTINGEN en SCHULDEN Balans Activa
Passiva
Bezittingen
Aandelenkapitaal Reserves Totaal Eigen Vermogen Vreemd vermogen (lang en kort)
4
2
Functie eigen vermogen Buffer Financieringsmiddel Bestedingsfunctie Inkomstenbron
5
Banken en eigen vermogen Balans is een momentopname Inzicht in groei eigen vermogen Balansen vergelijken
6
3
Groei eigen vermogen Eenmanszaak Eigen vermogen oud +/+ nettowinst +/+ privétoevoegingen -/- privéopname = Eigen vermogen nieuw
7
Groei eigen vermogen Vennoten VOF Eigen vermogen oud +/+ aandeel economisch resultaat +/+ gewaardeerd loon +/+ privétoevoegingen -/- privéopname = Eigen vermogen nieuw 8
4
Groei eigen vermogen BV / NV Eigen vermogen oud +/+ nettowinst na belastingen +/+ uitgifte aandelen -/- uitgekeerd dividend (winstuitkering) -/- inkoop aandelen = Eigen vermogen nieuw 9
Kengetallen voor geldverstrekkers Liquiditeitskengetallen Solvabiliteitskengetallen Historische analyse Bedrijfsvergelijkende analyse (benchmarking) Kanttekeningen normen arbitrair kengetal van één jaar zonder vergelijking balans / kengetallen momentopname risico van windowdressing
Berekening liquiditeits-, solvabiliteits- en rentabiliteitskengetallen later in de cursus 10
5
Externe financiering BV / NV Aantrekken leningen Uitgifte aandelen Aandelen BV niet vrij verhandelbaar Aandelenbewijzen NV via de publieke markt Aandelen op naam en op toonder
11
Beschermingsconstructies Prioriteitsaandelen Certificaten zonder stemrecht
12
6
Aandelenkapitaal Maatschappelijk aandelenkapitaal Maximum statutair kapitaal
Geplaatste aandelenkapitaal Uitgegeven aandelen
Gestorte kapitaal Uitgegeven aandelen die zijn betaald
Gestort en opgevraagd kapitaal Deel uitgegeven aandelen is niet betaald, maar er is wel om storting aan aandeelhouders gevraagd 13
Emissie Uitgifte aandelen voor: Nieuwe investering Verhouding EV / VV
Emissiekoers afhankelijk van: Sentiment markt Huidige beurskoers winstverwachting
14
7
Soorten emissies Quichet-emissie > bank verkooploket Overgenomen emissie > bank neemt risico
15
Prospectus Het doel van de emissie Bedrijfsresultaten Winstverdeling Emissieprijs
16
8
Emissie en eigen vermogen Toename eigen vermogen na emissie: Toename aandelenkapitaal: aandelen x nominale waarde p/aandeel
Agioreserve (emissiekoers -/- nominale waarde) x aantal aandelen Aandeel nominaal € 10; emissiekoers € 14 = Agio € 4 per aandeel uitgifte van 1.000.000 aandelen = Agioreserve € 4 miljoen.
17
Bedrijfswaardering Beurswaarde ≠ Waarde bedrijf
18
9
Waardebepaling bedrijf Beursgenoteerd Koerswaarde Intrinsieke waarde Rentabiliteitswaarde
19
Koerswaarde 2007: € 11,10 2008: € 6,60 Stel 10.000 aandelen Verlies 40% = € 45.000
20
10
Koerswaarde Financieel nieuws AMSTERDAM (AFN) - De Europese beurzen zijn maandag lager gesloten. Het enthousiasme over de steun aan Ierland bekoelde en de zorgen dat de crisis kan uitbreiden naar andere zwakke eurolanden zoals Portugal en Spanje staken de kop op. Op het Damrak was het aandeel van kabelaar Draka de absolute uitblinker door de biedingsoorlog die rond het bedrijf is ontstaan. Draka sprong 27 procent in waarde omhoog.
21
Intrinsieke waarde Verschil tussen bezittingen en schulden M.a.w. : Eigen Vermogen Intrinsieke waarde per aandeel: Totaal eigen vermogen x€ aantal geplaatste aandelen
22
11
Intrinsieke waarde Totaal eigen vermogen x€ aantal geplaatste aandelen Voorbeeld: Vaste activa € 3.600.000 Vreemd vermogen € 600.000 Aandelenkapitaal € 2.400.000 Nominale waarde per aandeel: € 100 Intrinsieke waarde = € 3.600.000 -/- € 600.000 = € 3.000.000 (=EV) Intrinsieke waarde per aandeel € 3.000.000 (€ 2.400.000 : € 100)
= € 125
23
Intrinsieke waarde 2006 Aantal werknem ers
164.078,00
2007 118.715,00
2008 118.523,00
2009 118.121,00
Aantal uitstaande aandelen (x 1000) 1.558.368,00 1.447.378,00 1.173.924,00 1.191.888,00 W inst per aandeel
0,58
Dividend per aandeel
2,01
0,89
0,75
0,16
0,18
0,23
Cashflow per aandeel
1,20
2,55
1,41
1,40
Intrinsieke waarde per aandeel
3,23
2,63
3,98
4,56
Koers-winstverhouding
13,87
4,74
9,88
12,35
1,68
2,05
2,48
Dividend rendem ent (%) Rendem ent eigen verm ogen (% )
17,30
76,90
23,00
16,40
Koers einde boekjaar
8,05
9,53
8,79
9,26
24
12
Rentabiliteitswaarde Toekomstige winstverwachting Contant maken naar NU Belangrijk factoren voor waardebepaling: Gemiddelde winstverwachting Gewenst rendement (% + opslag risico) Terugverdientijd Voorbeeld rentabiliteitswaarde: € 35.000 0,07
= € 500.000
25
Rentabiliteitswaarde Bedrijfwaarde of Discounted Cash Flow methode (DCF) Jaarlijkse huurstijging 1 juli: voor jaar 1-5: 2% vanaf jaar 6: 2,5% Variabele lasten voor jaar 1-5: 2% vanaf jaar 6: 3,5% Disconteringspercentage, waarmee je contact maakt: 5,25% Rentabiliteitswaarde: winst jaar 1 + winst jaar 2 + winst jaar 3 + etc. 1,0525 1,05252 1,05253 Eenvoudige methode: gemiddelde winst = € 168.000 = € 1.680.000 rendementseis 10% (=0,10) Alleen eenvoudige methode lesstof 26
13
Reserves
Wettelijke en statutaire reserves Herwaardering, niet volgestort aandelenkapitaal, geactiveerde ontwikkelingskosten, …
Overige reserves Agioreserve, winstreserve, egalisatiereserves, bestemmingsreserves
Onverdeelde winst 27
Ontstaan reserves Winstinhouding Uitgifte aandelen boven nominale waarde Herwaardering activa
28
14
Type reserves Open reserves Stille reserves Geheime reserves
29
Voorbeeld winstverdeling € 500.000 winst als volgt te verdelen volgens besluit ALV: € 300.000 voor uitbreiding fabriek € 50.000 winstinhouding € 150.000 als dividend voor aandeelhouders Balans (alleen creditzijde) Credit oud
Credit nieuw
Aandelenkapitaal
2.000.000 Aandelenkapitaal
2.000.000
Algemene reserve
200.000 Algemene reserve
250.000
Onverdeelde winst
500.000 Uitbreidingsreserve
300.000
Vreemd vermogen lang
800.000 Vreemd vermogen lang
800.000
Te betalen dividend Totaal
3.500.000 Totaal
150.000 3.500.000 30
15
Agioreserve bij uitgifte aandelen Bestaande aandeelhouders niet benadelen Eigen vermogen -/-Nominale waarde = Meerprijs Koers boven pari
31
Voorbeeld agioreserve Emissie van € 1.600.000. Emissiekoers 160% Aandelenkapitaal = 100/160 x € 1.600.000 = € 1.000.000 Balans (alleen creditzijde) Credit oud
Credit nieuw
Maatschappelijk Aandelenkapitaal
5.000.000 Maatschappelijk Aandelenkapitaal
5.000.000
Aandelen in portefeuille
3.000.000 Aandelen in portefeuille
2.000.000
Geplaatst aandelenkapitaal
2.000.000 Geplaatst aandelenkapitaal
3.000.000
Agioreserve
900.000 Agioreserve
1.500.000
Vreemd vermogen lang
1.000.000 Vreemd vermogen lang
1.000.000
Totaal
3.900.000 Totaal
5.500.000 32
16
Voorbeeld herwaarderingsreserve Balans 1-1 Debet Activa
Credit 3.000.000 Aandelenkapitaal Algemene reserve
Totaal
3.000.000 Totaal
2.000.000 1.000.000 3.000.000
Balans 31-12 Debet Activa
Credit 3.600.000 Aandelenkapitaal Algemene reserve Herwaarderingsreserve
Totaal
3.600.000 Totaal
2.000.000 1.000.000 600.000 3.600.000
33
Opgave 17.5 Brugboek Winstverdeling
34
17
Winstuitkeringen Dividend Interim dividend Cashdividend Stockdividend Dividendbelasting
35
Dividend
Statuten Algemene aandeelhoudersvergadering Gewone aandelen Winstpreferente aandelen Cumulatief preferente aandelen 36
18
Winstverdeling De winstdeling bij een NV kan als volgt plaatsvinden: Winst
A
Primair dividend statutair: x% over geplaatst en gestort aandelenkapitaal
B -/-
Overwinst Winstreserve x% over C
---------C D -/-----------
Secundair dividend, het restant
E
Dividend percentage = uitgekeerd dividend aandeelhouders x100% geplaatst en gestort kapitaal
37
Voorbeeld winstverdeling Geplaatst aandelenkapitaal € 700.000 Preferent aandelenkapitaal € 200.000 Winst na belastingen € 150.000 Primair dividend: gewone aandelen 6% preferente aandelen 5% Secundair dividend: 10% preferente aandeelhouders 20% gewone aandeelhouders 70% naar winstreserve
38
19
Voorbeeld winstverdeling Winst na belastingen
€ 150.000
Primair dividend preferent 5% van € 200.000 Primair dividend gewoon 6% van € 700.000
€ 10.000 -/€ 42.000 -/-------------€ 98.000
Overwinst Secundair dividend Preferente 10% van € 98.000 Secundair dividend Gewoon 20% van € 98.000 Naar winstreserve
70%
€ 9.800 € 19.600 -------------€ 68.600
39
Opgave 17.8 Brugboek Let op: Vennootschapsbelasting 25% Dividendbelasting 15%
40
20
Dividendrendement beurs Beurswaarde niet gelijk aan nominale waarde Dividendrendement = Dividenduitkering Beurswaarde aandeel
x 100%
Deel winst uitgekeerd in dividend: payout ratio Payout ratio = Nettowinst na bel. -/- reserveringen x 100% Nettowinst na belastingen
41
Dividendrendement / payout ratio Winst € 1.200.000 Vennootschapsbelasting 25% 500.000 geplaatste en gestorte aandelen Reserveringen 60% van winst na belastingen Beurskoers € 9 Payout ratio? Dividendrendement?
42
21
Dividendrendement / payout ratio Winst na belastingen 0,75 x € 1.200.000 Reservering winst 60% van € 900.000 Dividenduitkering
= € 900.000 = € 540.000 -/-------------------= € 360.000
Payout-ratio = € 900.0000 -/- 540.000 x100% = 40% € 900.000 Dividend per aandeel
€ 360.000 / 500.000 aandelen = € 0,72 p/a
Dividendrendement
= (€ 0,72 / beurskoers € 9) x 100% = 8%
43
Eigen vermogen
44
22
Huiswerk Bestuderen Theorie boek Deze presentatie
Oefenopgaven maken 17.3 17.5 17.7 17.8
LET OP !!! 17.3 zie voorbeeld pagina 238 17.3b theoretische claimwaarde berekenen 17.7 zie voorbeeld pagina 240 17.8 Vennootschapsbelasting 25% en dividendbelasting 15% 45
23
