Basisonderwijs. overzicht lesmateriaal

overzicht lesmateriaal

Basisonderwijs

schooljaar GGD Rivierenland Bezoekadres Teisterbantlaan 1b, Tiel Postadres Postbus 6062, 4000 HB Tiel Telefoon 0344 - 69 87 00 E-mail [email protected] Internet www.ggdrivierenland.nl

2011 - 2012 Ri v i e r e n l a n d

INHOUDSOPGAVE INLEIDING.................................................................................................6 BEWEGEN.................................................................................................7 1. Kinderen en van sportdag tot speelfeest......................................................................... 7 2. Feestelijke lessen met bewegen en voeding .................................................................... 7 3. De klas beweegt : houding, beweging en ontspanning in het klaslokaal............................... 7 4. Sportik...................................................................................................................... 7 5. Kies voor hart en sport ................................................................................................ 8 6. Hupla: bewegingstussendoortjes ................................................................................... 8 7. Rugla : rugoefeningen ................................................................................................. 8 8. Bewegen met Nellie & Cezar ........................................................................................ 8

DOOD EN ROUWVERWERKING..................................................................10 9. Verdrietkoffer: voor kinderen van drie tot acht jaar ........................................................ 10 10. Verdrietkoffer: voor kinderen van acht tot twaalf jaar................................................... 10 11. Kinderen en ingrijpende situaties: over dood, rouwen en troosten................................... 10 12. Kinderen en ingrijpende situaties: over levensbedreigende ziekte in de naaste omgeving ... 10 13. Het leven duurt een leven lang.................................................................................. 11

ECHTSCHEIDING .....................................................................................12 14. Kinderen en ingrijpende situaties: scheiden ................................................................. 12 15. Verdrietkoffer echtscheiding..................................................................................... 12

GEHANDICAPT EN ANDERS ZIJN...............................................................13 16. Ik heb ‘t! : over astma en COPD ............................................................................... 13 17. Jou een zorg!?: een lespakket over het Rode Kruis....................................................... 13 18. Lesprogramma stotteren .......................................................................................... 13

GENOTMIDDELEN....................................................................................14 19. Drugs ................................................................................................................... 14

1

20. Alcohol?! ............................................................................................................... 14 21. Drugs?! ................................................................................................................. 14 22. Roken?!................................................................................................................. 14 23. Kwartetspel alcohol en tabak .................................................................................... 14 24. Alcohol, een ander verhaal ....................................................................................... 15

(SEKSUELE) KINDERMISHANDELING ......................................................... 16 25. Kinderen en omgaan met kindermishandeling............................................................... 16 26. Kindermishandeling: wat is het & hoe kun je het stoppen .............................................. 16 27. Kan wel zijn ........................................................................................................... 16

LICHAAM(VERZORGING) ......................................................................... 17 28. De mens................................................................................................................ 17 29. Hoofdluiskoffer....................................................................................................... 17 30. Leskist hygiëne....................................................................................................... 17 31. Jumbo Boek van je lijf ............................................................................................. 17 32. Hoortoren .............................................................................................................. 17

MONDGEZONDHEID ................................................................................ 18 33. Leskist over mondgezondheid ................................................................................... 18 34. Leskist over mondgezondheid ................................................................................... 18 35. Hou je mond gezond!............................................................................................... 18 36. Groot poetsgebit met borstel .................................................................................... 18 37. Kies met cariës....................................................................................................... 18 38. Wiebeltandje .......................................................................................................... 18

PESTEN ................................................................................................. 19 39. Leskist pesten ........................................................................................................ 19 40. Kinderen en ingrijpende situaties: pesten .................................................................... 19 41. Antipestspel........................................................................................................... 19 42. Pesten, dat pikken we niet! ...................................................................................... 19

2

43. Pesten op school: adequaat optreden tegen pestgedrag ................................................ 20 44. Cyberpesten: who cares?......................................................................................... 20 45. Internetkwartet ...................................................................................................... 20 46. Pestkwartet ........................................................................................................... 20

RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING ......................................................21 47. Relaties en seksualiteit ............................................................................................ 21 48. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk onderbouw ..................................................... 21 49. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk middenbouw ................................................... 21 50. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk bovenbouw..................................................... 21 51. Liefdesplein ........................................................................................................... 22 52. Girls’choice : wensen en grenzen in intimiteit.............................................................. 22 53. Boys ‘r us : jongens, relaties en seksualiteit................................................................ 22 54. Puberkwartet ........................................................................................................ 22 55. Lekker in je vel ...................................................................................................... 23 56. Wonderlijk gemaakt ................................................................................................ 23

SOCIAAL-EMOTIONELE VORMING.............................................................24 57. Kinder Kwaliteiten Spel............................................................................................ 24 58. Superheld.............................................................................................................. 24 59. De coole kikker : het sociale vaardigheden kwartetspel................................................. 24 60. Meidenvenijn is niet fijn! .......................................................................................... 24 61. Monsterkoffer ........................................................................................................ 25 62. Zo gaan Roos en Tom met elkaar om : sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 2 tot en met 4 ................................................................................................. 25 63. Zo gaan Sarah en Jerom met elkaar om : sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 5 tot en met 8 ................................................................................................. 25 64. Kleuters en omgaan met elkaar ................................................................................. 26 65. Uitstekend goed: sociale vaardigheidslessen met drama................................................ 26 66. Kinderen en faalangst.............................................................................................. 26 67. Kinderen en keuzen maken....................................................................................... 27

3

68. Kinderen en hun rol als bemiddelaar ........................................................................... 27 69. Ik kon mijn adem niet ademen: dramalessen over emoties ............................................. 27 70. Kinderen en omgaan met conflicten ........................................................................... 28 71. Kinderen en omgaan met waarden en normen ............................................................. 28 72. De ander en ik: werkboek sociale vaardigheden ........................................................... 28 73. Kinderen en ingrijpende situaties: agressie en geweld ................................................... 28 74. Leefstijl: sociaal-emotionele vaardigheden voor het primair onderwijs .............................. 28 75. Kinderen en hun sociale talenten ............................................................................... 29 76. Een doos vol gevoelens............................................................................................ 29 77. Een huis vol gevoelens en axen ................................................................................. 29 78. Kinderen en van schoolplein tot speelplaats: een inspirerende aanpak voor de verbetering van het pedagogisch klimaat op de speelplaats........................................................................ 30 79. Klets!: opkomen voor jezelf zonder anderen te kwetsen ................................................ 30 80. Jij en ik: methode voor sociaal gedrag, waarden en normen en emotionele ontwikkeling ... 30 81. Het blauwe boek: denken over anderen, dat kunnen kleuters ook ................................... 30 82. Energize!: groepsactiviteiten voor groot en klein ......................................................... 31 83. Energize!!: energizers voor volwassenen, jongeren, iedereen ......................................... 31 84. Beter omgaan met jezelf en de ander ......................................................................... 31 85. Goed Gedaan Map: complimentjes daar groeien ze van! ................................................ 32

VOEDING ............................................................................................... 33 86. Beweeg smakelijk: leskist voeding en bewegen............................................................ 33 87. Lekker fit! ............................................................................................................. 33 88. Kinderen en eetgedrag en eetstoornissen .................................................................... 33 89. Dik in orde: over gezond eten en bewegen.................................................................. 34 90. Voeding: project dvd Huisje Boompje Beestje .............................................................. 34 91. Voeding: de beste basis voor school .......................................................................... 34 92. 7 eetmomenten per dag ........................................................................................... 35 93. Gezond tussendoor: didactisch pakket gezonde voeding................................................ 35 94. Brood aan de basis: een lesproject over brood ............................................................. 35

4

95. Vetlekker............................................................................................................... 36 96. Vet lekker, vet gezond ............................................................................................ 36

5

Website Via de website www.ggdrivierenland.nl wordt u gedurende het hele jaar op de hoogte gehouden van nieuwe aanwinsten. Deze zijn in overleg met de documentalist te leen. Wij raden u dan ook aan om regelmatig de website te raadplegen.

INLEIDING Documentatiecentrum Het documentatiecentrum beschikt over lesmaterialen over diverse gezondheidsonderwerpen. Om u te laten zien welke lesmaterialen u kunt lenen is dit materialenoverzicht, dat jaarlijks uitkomt, gemaakt. De indeling van dit overzicht is als vanouds, per gezondheidsonderwerp staat het lesmateriaal gerangschikt.

Ouderbijeenkomsten In het documentatiecentrum kunt u ook terecht voor het lenen van themapakketten voor ouderbijeenkomsten. Dit zijn complete pakketten waarmee u zelf een ouderbijeenkomst kunt verzorgen. Enkele themapakketten zijn: ‘kind en media’, ‘drukke kinderen’, ‘waarde(n)vol opvoeden’ en ‘pesten’. Een brochure met het uitgebreide aanbod kunt u aanvragen bij het documentatiecentrum, (0344) 69 87 00 of downloaden op onze website.

Met bijgevoegd reserveringsformulier kunt u aangeven welke lesmaterialen u uit het documentatiecentrum wilt lenen. Lenen De uitleentermijn is verdeeld in 8 periodes. De periodes voor schooljaar 2011-2012 zijn:

Periode 1

29-08-11

t/m

23-09-11

Periode 2

03-10-11

t/m

04-11-11

Periode 3

14-11-11

t/m

09-12-11

Periode 4

09-01-12

t/m

27-01-12

Periode 5

06-02-12

t/m

02-03-12

Periode 6

12-03-12

t/m

06-04-12

Periode 7

16-04-12

t/m

18-05-12

Periode 8

29-05-12

t/m

22-06-12

Bezoeken Het documentatiecentrum is geopend van maandag t/m vrijdag van 09.00 uur tot 16.30 uur. U kunt tijdens deze uren gewoon langs komen, maar u kunt ook van tevoren een afspraak maken. Vooral wanneer u specifieke vragen heeft of ondersteuning wenst is dit aan te raden. U kunt dan bellen met het documentatiecentrum, (0344) 69 87 00 of mailen naar: [email protected]. Beoordeling Op www.loketgezondleven.nl van het RIVM Centrum Gezond Leven (CGL) staan meer dan 100 leefstijlinterventies beschreven die in Nederland beschikbaar zijn. Ook steeds meer lesmaterialen uit dit lesmaterialenoverzicht worden opgenomen op deze website. Een door het CGL samengestelde Erkenningscommissie geeft ook een beoordeling over de kwaliteit van deze interventies. Dit geeft aan in hoeverre ze wel of niet effectief zijn.

U kunt het lesmateriaal reserveren voor één periode. Dit kunt u aangeven op bijgevoegd reserveringsformulier. De GGD zorgt ervoor dat het materiaal aan het begin van de uitleenperiode op school aanwezig is en zorgt ervoor dat het materiaal aan het eind van de periode weer opgehaald wordt. De documentalist geeft aan de school door wanneer het materiaal gebracht en gehaald wordt.

Er -

De school zorgt ervoor dat de materialen klaarstaan. Tussentijds lenen Het aanbod uit dit materialenoverzicht kunt u ook buiten de uitleenperiodes reserveren. Het materiaal wordt dan echter niet op school gebracht en gehaald.

zijn verschillende beoordelingsniveau’s: bewezen effectief; waarschijnlijk effectief; theoretisch goed onderbouwd; goed beschreven.

De beoordeling is opgenomen in het materialenoverzicht. Als het lesmateriaal (nog) niet beoordeeld is staat dit ook aangegeven. Dit wil dus niet per definitie zeggen dat het materiaal niet geschikt of effectief is, maar alleen dat er nog geen onderzoek naar is gedaan of dat het niet beschreven is.

6

Inhoud: Deze map bevat verschillende lesideeën en diverse programma’s over voeding en/of bewegen die afgelopen jaren zijn verzameld. In deze handleiding staan allerlei tips voor leerkrachten van basisscholen om voeding en bewegen te integreren in de lessen tijdens de Sinterklaasperiode, maar ook in de periode daarbuiten.

BEWEGEN 1. Kinderen en van sportdag tot speelfeest Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: In het reguliere bewegingsonderwijs, maar ook tijdens sporten speldagen, komen steeds veel spelelementen voor die een negatieve uitwerking hebben op veel kinderen. Kinderen die ‘af’ zijn worden aan de kant gezet. Zij mogen dan verder naar de kinderen kijken die wel weten hoe het moet. Terwijl deze kinderen eigenlijk meer oefening nodig zouden hebben dan de kinderen die al van nature goed zijn in sport en spel. Kinderen die zo worden buitengesloten, raken hun plezier in het spel kwijt en willen niet meer meedoen.

Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

3. De klas beweegt : houding, beweging en ontspanning in het klaslokaal Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van deze methode is de kinderen te motiveren om dagelijks veelzijdig te bewegen. Deze motivatie wordt opgebouwd doordat de kinderen het steeds weer leuk vinden te ontdekken dat ze een bewegingsopdracht met succes kunnen uitvoeren.

Inhoud: In dit boek komen alternatieven aan de orde. Aan de hand van concrete voorbeelden laat het boek zien dat bewegingsonderwijs, sporten speldagen voor alle kinderen een groot plezier kunnen vormen. Dat kan door de regels aan te passen of andere spelen te introduceren waaraan iedereen kan meedoen.

Inhoud: Deze methode gaat uit van een Fysio-kalender. Er is per groep een handleiding en een kalender op posterformaat. Ieder kalenderblad geeft een aparte maand weer. Elke maand heeft zo zijn eigen thema en per maand staan er drie thematisch verwante opdrachten op het kalenderblad.


2. Feestelijke lessen met bewegen en voeding Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.


Uitgangspunt/doelstelling: Dagelijks bewegen is gezond en leuk. Kinderen concentreren zich beter als ze regelmatig bewegen en gezond eten. Ook zijn ze ’s avonds lekker moe, waardoor ze beter slapen. Door gezond te eten en goed te bewegen blijven ze ook langer gezond. De beweegnorm voor kinderen is een uur per dag matig intensief bewegen, dat wil zeggen flink doorlopen of fietsen, tot je voelt dat je hart sneller gaat kloppen en dit minstens vijf minuten achter elkaar.

4. Sportik Doelgroep: Leerlingen in de leeftijd van 10 tot 14 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Het hoofddoel van dit lespakket is jongeren te motiveren tot actieve sportbeoefening op een manier die bij hen past. Ze leren hoe sporten in elkaar steken en hoe je met regels en de manier van sporten kunt variëren.

7

Inhoud: Het lespakket bestaat uit een dramaserie, een docentenhandleiding met lessuggesties en een interactieve internetsite. In de dramaserie worden jongeren gevolgd die allemaal wel iets met sport hebben.

waarbij men bewust de concentratie van alle kinderen gedurende enkele minuten doorbreekt door middel van een bewegingsactiviteit, met als doel de aandacht erna weer te kunnen verscherpen. Het lespakket wil op deze manier de concentratie na het tussendoortje weer optimaliseren, het komt tegemoet aan de natuurlijke bewegingsdrang van het schoolkind.


5. Kies voor hart en sport Doelgroep: Leerlingen bovenbouw.

Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding en 3 klapblokken, boordevol bewegingstussendoortjes.

Uitgangspunt/doelstelling: De kinderen worden zich bewust van de relatie tussen bewegen, gevarieerde voeding en gezondheid. Ze worden geïnformeerd over het belang van verantwoord sporten en een goede lichaamshouding. De kinderen krijgen informatie over de werking van hart, longen en bloedvaten en het belang van een goede conditie. De kinderen denken na over hun eigen leefstijl.


7. Rugla : rugoefeningen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het voorkomen van rug- en andere gezondheidsklachten, om de concentratie te bevorderen en om bewegen te stimuleren. Dit wordt bereikt door korte aangename bewegingspauzes.

Inhoud: Het lespakket bestaat uit drie modules. Elke module is een thematische eenheid die afzonderlijk aan de orde kan komen. Het verdient echter de voorkeur het pakket in zijn geheel als compleet programma te gebruiken. Een module bestaat uit twee of drie lessen. Module 1 en 2 zijn bedoeld voor in het klaslokaal. Module 3 dient te worden uitgevoerd in de gymnastiekzaal. De modules hebben de volgende thema‘s: hart, sport en gezondheid, sportvoorlichting en -oriëntatie, sportintroductie. Elke module bestaat uit een docentenhandleiding en een aantal kopieerbare leerlingenkaarten. De kaarten hebben elk een afgebakend onderwerp zodat u ook kunt kiezen voor het behandelen van een beperkt aantal kaarten.

Inhoud: Het lespakket bestaat uit 3 klapblokken, boordevol bewegingstussendoortjes voor de rug. De oefeningen worden aangevuld met tips over gezonde voeding, een rugvriendelijke boekentas, groeitips en rugsparende tips. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

8. Bewegen met Nellie & Cezar Doelgroep: Leerlingen groep 1 en 2.


Uitgangspunt/doelstelling: Het bewegen van kleuters met diverse materialen, zoals een krant, stok, wc-rol en hoepel.

6. Hupla: bewegingstussendoortjes Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Bewegingstussendoortjes zijn korte onderbrekingsmomenten tijdens of na de les

8

Inhoud: Het pakket bestaat uit een doosje met handleiding en 80 originele bewegingsopdrachten met Nellie en Cezar.


9

DOOD EN ROUWVERWERKING 9. Verdrietkoffer: voor kinderen van drie tot acht jaar Doelgroep: Leerlingen onder- en middenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Met deze koffer bent u elk moment voorbereid op de vraag hoe kinderen en jongeren te ondersteunen die te maken hebben met een verlies door dood. Inhoud: De koffer bestaat uit een basisset van boeken, brochures, een lijst met tips, een lijst met adressen, verdrietbrieven, kindercondoleancekaarten en praatkaartjes. Daarnaast bevat de koffer voor deze doelgroep een handpop, muzieksuggesties en troostkaarten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

10. Verdrietkoffer: voor kinderen van acht tot twaalf jaar Doelgroep: Leerlingen midden-, en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Met deze koffer bent u elk moment voorbereid op de vraag hoe kinderen en jongeren te ondersteunen die te maken hebben met een verlies door dood. Inhoud: De koffer bestaat uit een basisset van boeken, brochures, een lijst met tips, een lijst met adressen, verdrietbrieven, kindercondoleancekaarten en praatkaartjes. Daarnaast bevat de koffer voor deze doelgroep boeken, handpop, troostkaarten, mandala. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

11. Kinderen en ingrijpende situaties: over dood, rouwen en troosten

Uitgangspunt/doelstelling: Hoe jong kinderen ook zijn, ze komen in aanraking met de dood. Een huisdier dat dood gaat, opa of oma die overlijdt. De dood brengt een verlies met zich mee. Een verlies dat nooit meer overgaat. Opeens voelt een kind wat het is om iemand voorgoed te moeten missen. Een leerkracht die voor de sociaal-emotionele vorming aanknoopt bij de normale ontwikkeling van de leerlingen, stelt ook de omgang met de dood aan de orde. Dit lesboek pleit voor openheid en helderheid en biedt een serie werkvormen om de dood in elke groep van de basisschool ter sprake te brengen. Inhoud: Boek bevat naast achtergrondinformatie voor de leerkracht ook werkvormen en een overzicht van kinderliteratuur. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

12. Kinderen en ingrijpende situaties: over levensbedreigende ziekte in de naaste omgeving Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Wanneer een leerling plotseling wordt geconfronteerd met de angstaanjagende vraag of iemand uit zijn naaste omgeving (vader, moeder, broertje, zusje) beter zal worden of dood zal gaan, dan heeft dat ingrijpende gevolgen voor dat kind. Dit boek probeert de leerkracht, schoolteam te helpen bij de eerste opvang en later begeleiding van zo‘n kind en de groep. Inhoud: Boek bevat naast achtergrondinformatie voor de leerkracht ook werkvormen, informatie ernstige ziekten en een overzicht van kinderliteratuur. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.

10

13. Het leven duurt een leven lang Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal geeft houvast om ‘op een leuke manier aan rottige ervaringen in het leven te werken’. Rouwen is gewoon en hoort dus, zoveel als mogelijk, thuis in het dagelijkse leven. Het verlies delen samen met een tante, een vriend, op school met een fijne juf of meester, kan helpen of helen. Inhoud: De map bestaat uit een gedeelte met theorie en een gedeelte met handvatten om kinderen concreet te helpen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

11

ECHTSCHEIDING 14. Kinderen en ingrijpende situaties: scheiden Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Scheiden is een groter verlies voor een kind dan vaak wordt aangenomen. Als ouders gaan scheiden, verandert de randvoorwaarde van de veilige thuisbasis ingrijpend. Dat heeft gevolgen voor het vertrouwen in alle relaties die een kind heeft en later aangaat. Op het moment dat het vertrouwen in de ouders gaat wankelen, worden andere volwassenen in de omgeving van een kind (buren, ouders van vriendjes, leerkracht) belangrijke. In deze uitgave wordt op rij gezet wat de scheiding van ouders voor een kind betekent en hoe kinderen erop kunnen reageren. Kinderen nemen hun reacties mee naar school. Inhoud: De werkvormen en lesactiviteiten gaan niet expliciet over scheiden. Gekozen is voor het thema ‘wonen’. Want in de woonsituatie verandert er van alles als ouders scheiden. In een open schoolklimaat zullen deze lessen bijdragen aan meer begrip voor andere gezinssamenstellingen. Ook zijn opgenomen een checklist wat je als school kunt doen ter ondersteuning van kinderen van gescheiden ouders, een begrippenlijst met termen die rondom scheidingen voorkomen en een overzicht van de verschillende regelingen voor de kinderen na de scheiding.

Inhoud: De koffer bestaat o.a. uit boeken voor volwassenen, leerkracht, ouder, begeleider, boeken voor kinderen, brochures,(spel)materialen en de map Gedeeld Verdriet Echtscheiding (met tal van werkvormen). Er is ook een voorbeeld van een draaiboek toegevoegd. Alles is verpakt in een grote, stevige blauwe koffer.



15. Verdrietkoffer echtscheiding Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: De echtscheidingskoffer is bedoeld als toolkit bij het begeleiden van kinderen in echtscheidingssituaties. Het is geen themakoffer die is samengesteld om echtscheiding te behandelen als lesonderwerp.

12

GEHANDICAPT EN ANDERS ZIJN 16. Ik heb ‘t! : over astma en COPD Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het lespakket draagt bij aan meer begrip voor kinderen met astma, ze weten hoe de ademhaling werkt, ze weten wat astma is en kennen de oorzaken ervan. Inhoud: Het lespakket bestaat uit het prentenboek ‘Ik heb ‘t’, een dvd/cd, overzichtsposter van Long Eiland en een handleiding. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

17. Jou een zorg!?: een lespakket over het Rode Kruis Doelgroep: Leerlingen onder, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het lespakket geeft invulling aan één van de centrale doelstellingen van het Rode Kruis: voorlichting geven en bewustwording creëren. De lessen geven inzicht in de kwetsbare situaties waarin veel mensen in onze samenleving verkeren. Kinderen vormen de vrijwilligers en de hulpverleners van morgen. Inhoud: Het lespakket bestaat uit vijf katernen: de algemene docentenhandleiding en 4 leskaternen voor de verschillende bouwgroepen. De thema’s zijn over alle bouwgroepen verdeeld: Groep 1/2 sociale hulp, nationaal (zorgen voor jezelf en voor elkaar); Groep 3/4 sociale hulp, nationaal (als je ziek, gehandicapt of eenzaam bent); Groep 5/6 noodhulp, nationaal (nood aan de man); Groep 7/8 sociale hulp en noodhulp, internationaal (over de grenzen). Elk katern bevat twee lessen. Per leskatern zijn er vijf of zes kopieerbladen.

Verder bevat het lespakket: posters voor elke groep en een dvd met twee afleveringen van het tv-programma Het Klokhuis voor groep 5 t/m 8 en een korte animatiefilm over Humanitair Oorlogsrecht voor groep 7/8. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

18. Lesprogramma stotteren Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling Een stotterend kind in de klas roept dikwijls vragen op: moet ik als leerkracht het kind uit laten praten of onderbreken? Moet het net als de andere kinderen een leesbeurt krijgen? Mogen andere kinderen iets van het stotteren zeggen of is het beter om het te negeren? Stotteren wordt vaak beïnvloed door de reactie van de luisteraar. In een klas heeft een kind dat stottert vaak te maken met 25 of meer luisteraars. Een les over dit onderwerp met daarin informatie over stotteren en tips voor de luisteraars kan veel spanning verlichten en zo het stotterprobleem verminderen. Inhoud: Bij het lesprogramma hoort een dvd met verschillende fragmenten. Vier kinderen die stotteren, een ouderinterview, een interview met een leerkracht en een deel van de les. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

13

GENOTMIDDELEN 19. Drugs Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Deze dvd geeft jongeren informatie over welke drugs er zijn, over waarom mensen deze middelen gebruiken, over de risico’s en over wat verslaving is. Inhoud: De dvd van tv-programma Het Klokhuis over drugs bestaat uit 2 delen van ongeveer 15 minuten. Deel 1: genotmiddelen en softdrugs. Deel 2: risico’s van (hard)drugsgebruik.

En uitstellen van het moment dat ze voor het eerst drugs gaan gebruiken. De lessen hebben o.a. onderstaande doelstellingen: - Leerlingen kennen de risico’s van genotmiddelen. - Ze weten waarom mensen wel of geen genotmiddelen gebruiken. - Ze vormen zich een (voorlopige) mening omtrent toekomstig eigen gebruik. Inhoud: Het lespakket bestaat uit en een docentenhandleiding, werkboek en lesboek. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

22. Roken?!


Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8.

20. Alcohol?!

Uitgangspunt/doelstelling: De doelstelling van dit pakket is voorkomen dat leerlingen uit groep 7 en 8 tabak en drugs gaan gebruiken. En uitstellen van het moment dat ze voor het eerst gaan roken. De lessen hebben o.a. onderstaande doelstellingen: - Leerlingen kennen de risico’s van genotmiddelen. - Ze weten waarom mensen wel of geen genotmiddelen gebruiken. - Ze vormen zich een (voorlopige) mening omtrent toekomstig eigen gebruik.

Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: De doelstelling van dit pakket is voorkomen dat leerlingen uit groep 7 en 8 tabak en drugs gaan gebruiken. En uitstellen van het moment dat ze voor het eerst alcohol gaan gebruiken. De lessen hebben o.a. onderstaande doelstellingen: - Leerlingen kennen de risico’s van genotmiddelen. - Ze weten waarom mensen wel of geen genotmiddelen gebruiken. - Ze vormen zich een (voorlopige) mening omtrent toekomstig eigen gebruik. Inhoud: Het lespakket bestaat uit en een docentenhandleiding, werkboek en lesboek.

Inhoud: Het lespakket bestaat uit en een docentenhandleiding, werkboek en lesboek. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

23. Kwartetspel alcohol en tabak


Doelgroep: Leerlingen groep 8.

21. Drugs?!

Uitgangspunt/doelstelling: Door middel van een spel leerlingen meer inzicht geven in het onderwerp roken en drinken.

Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: De doelstelling van dit pakket is voorkomen dat leerlingen uit groep 7 en 8 tabak en drugs gaan gebruiken.

Inhoud: Kwartetspel over roken en drinken.

14


24. Alcohol, een ander verhaal Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Leerlingen worden al jong geconfronteerd met de maatschappelijke norm dat het drinken van alcohol ‘normaal’ is. Anders dan vroeger, toen men alleen bij een feestelijke gelegenheid dronk, drinken veel volwassenen regelmatig als zij thuiskomen, bij het eten of voor het slapengaan een drankje met alcohol. Ook op televisie is regelmatig het gebruik van alcohol te zien. Onder een deel van de jeugd bestaat het idee dat (veel) alcohol drinken stoer en spannend is. Om leerlingen voor te bereiden op deze normen en maatschappelijke invloed en om hen de gelegenheid te geven om hun eigen standpunt te kiezen ten opzichte van (veel) alcohol drinken is goede en tijdige voorlichting van belang. Inhoud: Dit lespakket bestaat uit een handleiding en drie werkkaternen met verhalen waaruit de docent een keuze kan maken. Bij elk verhaal gaan de leerlingen eerst op zoek naar feitelijke informatie. Goede informatie is van groot belang bij goede voorlichting. Daarna bedenken zij welke problemen er kunnen ontstaan, wegen zij voor- en nadelen af van alcoholgebruik in de verschillende situaties en bepalen zij hun standpunt. Elk verhaal wordt afgesloten met een presentatie waarbij ook de ouders uitgenodigd worden. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

15

(SEKSUELE) KINDERMISHANDELING 25. Kinderen en omgaan met kindermishandeling Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: In de lessen wordt aandacht besteed aan de volgende doelen: - weten wat kindermishandeling is; - weten wat je kunt doen en waar je terecht kunt als je mishandeld wordt; - weerbaar zijn. Inhoud: Dit boek vormt een praktische handleiding voor het omgaan met kindermishandeling. Het steunt elke beroepskracht in het basisonderwijs om alles te doen wat in zijn macht ligt om een mishandeld kind te helpen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

26. Kindermishandeling: wat is het & hoe kun je het stoppen Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Deze film is bedoeld om kinderen informatie te geven over het onderwerp kindermishandeling: wat is het en hoe kun je het stoppen? Inhoud: Deze dvd duurt 23 minuten. Aan de hand van 4 scènes worden verschillende vormen van kindermishandeling besproken. De situaties zijn nagespeeld. In de eerste scène zien we Roy, die door zijn vader wordt geschopt en geslagen. Bij Roy is er sprake van lichamelijke mishandeling. In de tweede scène staat seksuele mishandeling centraal. We maken kennis met Nora. Elke week doet de vader van Nora seksspelletjes met haar. In de derde scène zien we Jim. Jim wordt thuis verwaarloosd. Zijn ouders zijn er bijna nooit en Jim moet meestal voor zichzelf zorgen. In de vierde scène gaat het om geestelijke mishandeling.

Monica krijgt van haar ouders altijd maar te horen dat ze niks kan en dat ze een geboren loser is. Bovendien maken de ouders van Monica vaak ruzie met elkaar. Deze voorlichtingsfilm kan voor kinderen behoorlijk aangrijpend zijn. Het zal daarom voor kinderen prettig zijn als de film in een vertrouwde en veilige omgeving bekeken wordt. De film kan allerlei emoties losmaken en vragen oproepen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

27. Kan wel zijn Doelgroep: Leerlingen groep 5 en 6. Uitgangspunt/doelstelling: Leerlingen inzicht geven in de diverse vormen van kindermishandeling (lichamelijke en psychische mishandeling, seksueel misbruik en verwaarlozing) en biedt aanknopingspunten voor een oplossing. Doelstellingen van dit lespakket zijn: De leerlingen: Zijn bekend met het begrip kindermishandeling en weten dat er diverse vormen van mishandeling zijn (lichamelijke en psychische mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik). Weten in voorkomende gevallen dat zij niet de enigen zijn met zulke problemen en kennen de wegen die mogelijk leiden naar een oplossing. Weten dat mishandelde kinderen zelf mogelijkheden hebben iets aan hun problematische situatie te veranderen, bijvoorbeeld door erover te praten met een volwassene. Zijn bekend met de Kindertelefoon. Weten dat mishandeling nooit de schuld is van het kind zelf en zijn bekend met het gegeven dat mishandelde ouders vaak handelen uit overmacht. Zijn op de hoogte van andere informatiebronnen waarmee ze zich verder in dit onderwerp kunnen verdiepen. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding en 30 leerlingenboekjes. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

16

LICHAAM(VERZORGING) 28. De mens Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket wil de leerlingen kennis laten maken met de bouw en de werking van hun eigen lichaam. Bovendien zullen zij ervaren, dat het lichaam verzorging nodig heeft. Inhoud: Het pakket bestaat uit een handleiding, werkschrift, dvd en wandplaten. De dvd bevat vier programma‘s: geraamte, ademhaling, spijsvertering en bloedsomloop en duren 20 minuten per programma. De wandplaten bestaan uit 4 kleurenposters die een uitstekende mogelijkheid bieden de onderwerpen klassikaal te behandelen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

29. Hoofdluiskoffer Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het bestrijden van hoofdluis op school en het doorbreken van het taboe rond hoofdluis. Inhoud: Koffer met een leidraad hoofdluisbestrijding, (voor)leesboekjes, diverse middelen tegen hoofdluis en een dvd over hoofdluis van het programma Het Klokhuis. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

30. Leskist hygiëne Doelgroep: Leerlingen onderbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen weten wat een goede hygiëne is.

De volgende onderwerpen worden o.a. behandeld: -haren wassen; -handen wassen; -welke kleding in welk jaargetijde; -hoofdluis; -tandenpoetsen. Inhoud: Deze leskist bestaat uit Meneer Wasje (handpop wasbeer), diverse lessen over hygiëne, (voor)leesboeken en puzzels. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

31. Jumbo Boek van je lijf Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit grote boek behandeld alles over het lichaam van kinderen. Behandeld wordt het skelet, bewegen, spieren en ademhalen. Inhoud: Een aantrekkelijk, groot formaat boek met veel tekst en illustratie. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

32. Hoortoren Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Door zintuigen maken we contact met onze omgeving. Het gehoor is een belangrijk zintuig dat ons helpt om te communiceren en ons leven plezierig maakt. Horen betekent letterlijk ‘erbij horen’. Dit lespakket draagt ertoe bij dat de leerlingen bewuster omgaan met hun gehoor. Inhoud: Het lespakket bestaat uit vertelposters, opdrachtkaarten, dvd disco-oor voor groep 5 t/m 8, decibelmeter voor alle groepen en cd’s. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

17

MONDGEZONDHEID 33. Leskist over mondgezondheid Doelgroep: Leerlingen onderbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist heeft tot doel om leerkrachten te ondersteunen bij het geven van lessen over mondgezondheid.

Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding, lesideeën en een wandplaat ‘Bij de tandarts’. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

36. Groot poetsgebit met borstel Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.

Inhoud: Deze leskist is met ingang van schooljaar 2011-2012 geheel vernieuwd. De inhoud is op dit moment nog niet bekend. Zodra dit bekend is kunt u dit lezen in de Nieuwsflits Gezonde School.

Uitgangspunt/doelstelling: Demonstratiemateriaal om leerlingen poetsinstructie te geven.



34. Leskist over mondgezondheid

37. Kies met cariës

Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw.


Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist heeft tot doel om leerkrachten te ondersteunen bij het geven van lessen over mondgezondheid. Inhoud: Deze leskist is met ingang van schooljaar 2011-2012 geheel vernieuwd. De inhoud is op dit moment nog niet bekend. Zodra dit bekend is kunt u dit lezen in de Nieuwsflits Gezonde School. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

35. Hou je mond gezond! Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal laat kinderen kennismaken met de belangrijkste onderwerpen rond het thema mondgezondheid. Waarmee houd je je mond gezond? En hoe doe je dat dan? Hoe voorkom je tanderosie? Ook leren ze waarom een bezoek aan de tandarts of mondhygiënist belangrijk is.

Inhoud: Groot gebit met borstel.

Uitgangspunt/doelstelling: Door middel van dit model kunnen de leerlingen zien hoe een gaatje in het gebit eruitziet. Inhoud: Een model van een kies (ongeveer 25 cm hoog) met cariës bestaande uit twee delen die uit elkaar kunnen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

38. Wiebeltandje Doelgroep: Leerlingen onderbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen kunnen zien hoe het is als de tanden wisselen. Inhoud: Houten gezicht van een jongen/meisje met een losse tand. Op de achterkant staat een voorleesverhaal. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

18

PESTEN 39. Leskist pesten Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Door middel van lesmaterialen en achtergrondinformatie een ondersteuning bieden om op school aandacht aan het onderwerp pesten te besteden. Inhoud: De leskist pesten bevat o.a. het ‘Nationaal Onderwijs Protocol tegen Pesten’. De cd-rom ‘No Limits?’ voor de bovenbouw, bevat informatie over de achtergrond en aanpak van pesten. Het boek ‘Kinderen en ingrijpende situaties, Pesten’ biedt naast achtergrondinformatie vooral lessuggesties voor de aanpak van pesten. De overige materialen is een verzameling van lesmateriaal, achtergrondinformatie en (voor)leesboeken over pesten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

40. Kinderen en ingrijpende situaties: pesten Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Over pesten is de afgelopen jaren veel gezegd en geschreven. Uit onderzoek is gebleken dat niet alleen pestkop en gepeste slachtoffer zijn, maar dat alle kinderen eronder lijden als er in een groep wordt gepest. De oorzaken van het pesten liggen op diverse terreinen. Een enkele strafmaatregel of een kringgesprek is daarom niet voldoende om iets tegen het pesten te doen. Alleen een brede aanpak kan daadwerkelijk tot resultaten leiden. Zo’n blijvende aanpak lijkt het best gegarandeerd als een school het bestrijden van pesten onderdeel maakt van het pedagogisch klimaat.

Dat vraagt om tijd en energie van de schoolleiding en de leerkrachten. Maar de beloning is er ook: scholen die inmiddels zo ver zijn, weten dat een structurele en preventieve aanpak leidt tot een prettiger schoolklimaat waar het makkelijker werken is; niet alleen voor de leerkrachten, maar ook voor de leerlingen die daardoor met meer plezier naar school gaan en betere resultaten behalen. Inhoud: In dit boek staat informatie over pesten, antipestbeleid en acute gevallen van pesten. Ook bevat het praktisch lesmateriaal waarmee u in de klas aan het werk kunt. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

41. Antipestspel Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het antipestspel is gemaakt door kinderen voor kinderen, om het pesten en het omgaan met elkaar bespreekbaar te maken. Inhoud: Het antipestspel bestaat uit: een bedrukt, kunststof spelbord; twee doosjes met in elk doosje 21 kaartjes; 6 pionnen; dobbelsteen; handleiding. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

42. Pesten, dat pikken we niet! Doelgroep: Leerlingen groep 8. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen in de piekleeftijd van het pesten, rond de 11 tot 14 jaar, door een discussie na te laten denken over pesten en hun eigen rol daarin, zodat het pesten vermindert of liever zelfs stopt. Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een handleiding en een dvd en is bedoeld om de zwijgende middengroep te mobiliseren.

19

De dvd Pest is een hulpmiddel dat de kinderen aanzet tot nadenken en discussiëren. De dvd duurt 6 minuten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

43. Pesten op school: adequaat optreden tegen pestgedrag Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Helaas komt het pesten van kinderen op school nog heel veel voor, zowel onder schooltijd als in de vrije tijd. Dit praktisch werkboek verschaft informatie over het signaleren van dit hardnekkig verschijnsel en concrete hulp bij het bestrijden ervan. Inhoud: In dit boek staan spelen die preventief gebruikt kunnen worden, maar ook als het pesten al begonnen is. De spelen zijn onderverdeeld in drie categorieën: - spelen over het onderwerp pesten; - spelen op het gebied van samenwerken en communiceren; - spelen op het gebied van waarnemen en sensitief worden. De drie groepen hebben verschillende doelstellingen die elkaar aanvullen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

44. Cyberpesten: who cares? Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Het voorkomen van pesten via internet. Leerkrachten geven aan dat cyberpesten een dagelijks voorkomen probleem is, waar ze weinig grip op hebben. Leerlingen zeggen dat ze zich vaak niet realiseren waar ze mee bezig zijn.

cyberpesten. Zowel de leefwereld van de jongeren (dader en slachtoffer), als de belevingswereld van volwassenen worden in beeld gebracht. De film duurt 11 minuten en nodigt uit om samen verder te praten over het fenomeen cyberpesten, de verantwoordelijkheden en de mogelijke oplossingen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

45. Internetkwartet Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het internetkwartet is ontstaan uit lessen met kids over veilig internet. Door het internetkwartet worden kinderen zich bewust van hun eigen internet gedrag. Ze halen uit het kwartet wat voor hun van belang is. Inhoud: Het kwartetspel bestaat uit 40 kaarten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

46. Pestkwartet Doelgroep: Leerlingen bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van het Pestkwartet is kinderen en jongeren inzicht te geven in alle betrokken rollen in een pestsituatie. Inhoud: Het Pestkwartet bestaat uit elf setjes van elk vier kaarten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding met werkbladen en een dvd. De film ‘Chatbox, who cares?’ toont een praktijkvoorbeeld van

20

RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING 47. Relaties en seksualiteit Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.

Inhoud: De leskist bevat naast een handleiding ook de methode ‘Relaties en seksualiteit’ van Sanderijn van der Doef, diverse (voor)leesboeken en spellen. De lessen gaan o.a. over ‘beeld van jezelf’, ‘hoe ben jij geboren’, ‘vriendschap en houden van’, ‘knuffelen en houden van’, ‘weerbaar maken’ en ‘ik maak mij schoon’. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

49. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk middenbouw Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal wil kinderen ondersteunen in hun ontwikkeling tot een persoon die respect heeft voor zichzelf en anderen. Iemand die zich bewust is van eigen en andermans gevoelens, wensen, opvattingen en mogelijkheden en die beslissingen kan nemen op het gebied van seksualiteit. Inhoud: Het pakket bestaat uit een map met 5 katernen. Elk katern bevat lessuggesties over verschillende onderwerpen die te maken hebben met relaties en seksualiteit. Het lespakket behandelt per bouw de volgende driedeling: lichamelijke en emotionele ontwikkeling; sociale ontwikkeling en relaties; seksualiteit en gezondheid. Er is een apart katern voor gebruik in multiculturele klassen.

Doelgroep: Leerlingen middenbouw (groep 4, 5, 6). Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist is een middel om leerkrachten in de middenbouw van het basisonderwijs te ondersteunen bij het geven van relationele en seksuele vorming. Inhoud: De leskist bevat naast een handleiding ook de methode ‘Relaties en seksualiteit’ van Sanderijn van der Doef, diverse (voor)leesboeken en spellen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

50. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk bovenbouw

Beoordeling: Goed beschreven.

Doelgroep: Leerlingen bovenbouw (groep 7 en 8).

48. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk onderbouw

Uitgangspunt/doelstelling: Misschien heeft u twijfels bij het onderwerp van deze leskist: “hoe ga ik een klas vol met pubers vertellen over relaties, maar vooral over seks?”. Dan kunnen we u geruststellen: deze kist gaat in elk geval niet alleen over seksualiteit. Het onderwerp ‘relaties’ neemt ook een zeer belangrijke plek in. Verder blijkt dat volwassenenseksualiteit en kinderseksualiteit door elkaar gehaald worden. Bij volwassenen draait seks altijd om het orgasme. Bij kinderen zie je dat seksualiteit gericht is op het ontdekken van het eigen lichaam en dat van anderen en het ontwikkelen van gevoelens die daarbij horen.

Doelgroep: Leerlingen onderbouw (groep 1, 2, 3). Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist is een middel om leerkrachten in de onderbouw van het basisonderwijs te ondersteunen bij het geven van relationele en seksuele vorming. Deze leskist gaat niet alleen over seksualiteit. De onderwerpen relaties/vriendschap, verschillen tussen jongens en meisjes (lichaamsbesef), groeien en weerbaarheid nemen een belangrijke plaats in.

21

Inhoud: In deze leskist zitten 3 manieren om de lessen relaties en seksualiteit aan te bieden. U kunt zelf kiezen welke manier u de beste vindt. Voor de kinderen, maar ook voor uzelf. De leskist bestaat uit de methode ‘Relaties en Seksualiteit’ van Sanderijn van der Doef, een magazine ‘van uk tot stuk’. Deze vormen het uitgangspunt van de lessen. Daarnaast bevat de leskist boeken, het spel ‘Seks & Co’ en diverse materialen behorende bij de lessen. De lessen zijn opgebouwd uit 3 domeinen: lichamelijke en emotionele ontwikkeling; sociale ontwikkeling en relaties; seksualiteit en gezondheid. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

51. Liefdesplein Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel is dat kinderen zich ontwikkelen tot mensen die verantwoorde keuzes kunnen maken op het gebied van relaties en seksualiteit. En seksualiteit op een gezonde en bevredigde manier kunnen beleven, met respect voor zichzelf en anderen. Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een handleiding met achtergrondinformatie over de onderwerpen die van belang zijn voor de begeleiding van leerlingen, werkboek voor leerlingen. De dvd bestaat uit vier afleveringen van 15 minuten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

52. Girls’choice : wensen en grenzen in intimiteit Doelgroep: Meisjes 10-13 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van dit spel is een bijdrage leveren aan de preventie van onbedoelde/ongewenste tienerzwangerschappen.

Inhoud: Dit bordspel bestaat uit 2 spelen: basisspel voor meisjes van 10-13 jaar en voor meisjes van 13 jaar en ouder. Van de leerlingen wordt enige basiskennis op het gebied van het eigen lichaam, anticonceptie en voortplanting verondersteld. Het spel voorziet niet in seksuele voorlichting. Bij dit spel horen 5 pionnen, dobbelsteen, handleiding, boekje met antwoorden en spelregels. Beoordeling: Goed beschreven.

53. Boys ‘r us : jongens, relaties en seksualiteit Doelgroep: Jongens 10-13 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van dit spel is het op een leeftijdadequate en speelse manier jongens bewust te maken van het belang van veilige, prettige, gewenste en gelijkwaardige seksuele en relationele contacten. Inhoud: Het bordspel bestaat uit 1 spelbord, 60 opdrachtkaarten voor het basisonderwijs, 60 opdrachtkaarten voor het voortgezet onderwijs, 26 illustratiekaarten, 10 meningskaarten, 5 pionnen, antwoordenboekje, spelregelboekje en handleiding. Beoordeling: Goed beschreven.

54.

Puberkwartet

Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van het Puberkwartet is om kinderen spelenderwijs kennis te laten maken met verschillende aspecten van de puberteit, waaronder relaties en seksualiteit. Door het spelen van het kwartetspel wordt kinderen gevraagd de woorden die met dit onderwerp te maken hebben uit te spreken.

22

Daarmee stimuleert het kwartetspel het bespreekbaar maken van onderwerpen rondom puberteit, relaties en seksualiteit. Inhoud: Het Puberkwartet bestaat uit 52 kaarten die samen dertien kwartetten vormen. Een kwartet is een verzameling van vier bij elkaar horende kaarten. De verschillende kwartetten zijn: gevoelens in de puberteit, meisjes in de puberteit, jongens in de puberteit, vriendschap, verliefd, verkering vragen, verkering hebben, uitmaken, zoenen, voorbehoedsmiddelen, seksueel overdraagbare aandoeningen en grenzen. Het spel kan gespeeld worden met drie tot zes spelers.

Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal wil antwoord geven op de volgende vragen: - Waarom zouden we seksuele vorming op de schoolagenda zetten? - Hoe kan dit onderwerp verantwoord in school geïntroduceerd worden? - Hoe kan seksuele vorming in de praktijk gestalte krijgen? De titel “Wonderlijk gemaakt” is een aanhaling uit Psalm 139, waar de dichter zich buitengewoon verwondert over God, Die het leven geschapen heeft.

Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8.

Het lespakket wil de kinderen primair het mooie van seksualiteit laten zien, en Gods bedoeling ermee. Ook wordt er gesproken over de zwarte kant van seksualiteit, het seksueel misbruik. Daarbij staat het weerbaar maken centraal. Zo wil het lespakket kinderen laten beseffen wat de grenzen en normen zijn die God aan de seksualiteit verbonden heeft en hen stimuleren om in hun eigen leven daarnaar te leven.

Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket wil leerlingen ondersteunen in hun ontwikkeling tot een persoon die: zijn/haar eigen lichaam kan waarderen; zich bewust is van eigen en andermans gevoelens, wensen, opvattingen en mogelijkheden; relaties kan aangaan en onderhouden; beslissingen kan nemen op het gebied van seksualiteit en relaties.

Inhoud: Deze map bevat materiaal om gelijk aan de slag te gaan. Deel 1 bevat materiaal aan ter bezinning op het onderwerp, het bevat een stappenplan om het onderwerp zorgvuldig in de school te introduceren. Deel 2 biedt een complete lessenserie voor groep 7 en 8. Er is een uitvoerige handleiding, die per les stap voor stap aangeeft wat er van leerkracht en kinderen verwacht wordt.

Inhoud: Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, acht posters en werkbladen en behandelt de volgende thema’s: - ontdek jezelf; - wat gebeurt er nu weer met je?; - vrienden voor het leven?; - jij bent oké; - jij maakt het verschil; - jouw eigen stijl.



55.

Lekker in je vel


56. Wonderlijk gemaakt Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8 (gereformeerd onderwijs)

23

SOCIAAL-EMOTIONELE VORMING 57. Kinder Kwaliteiten Spel Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen krijgen een positieve kijk op zichzelf als ze positief benaderd worden door anderen. Daarnaast is het heel waardevol om hun eigen kwaliteiten te (her)kennen. Door met de kinderen over hun goede eigenschappen, kwaliteiten te praten, krijgen zij inzicht in zichzelf. Het benoemen van de eigen kwaliteiten van kinderen bevestigen in wie zij zijn, in wat ze de moeite waard maakt. Inhoud: Dit spel biedt een praktische werkwijze waarmee u als leerkracht op een eenvoudige en niet gekunstelde wijze kinderen positief aandacht kunt geven. De kinderen hebben een actieve bijdrage binnen deze methodiek. De kaartjes zijn een middel om met kinderen in gesprek te raken over het kind zelf. De kaartjes zijn ook goed inzetbaar buiten de groep, bijvoorbeeld bij de begeleiding van individuele leerlingen tijdens RT-uren. Het spel bestaat uit een handleiding, 46 blauwe kaartjes, 9 rode kaartjes en 14 gele kaartjes. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

58. Superheld Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Doel van Superheld is kinderen inzicht geven in sociaal veilig en niet-veilig gedrag in alledaagse situaties. Inhoud: Dit lespakket bestaat uit een bordspel en een werkmap. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

59. De coole kikker : het sociale vaardigheden kwartetspel Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Spelenderwijs raken kinderen vertrouwd met allerlei aspecten die belangrijk zijn bij het omgaan met leeftijdsgenootjes zoals: het kennismaken, vriendjes maken, samenwerken, onderhandelen, meespelen, uitschelden, als een kind wordt geplaagd, buitensluiten en pesten. Inhoud: Het kwartetspel bestaat in totaal uit 9 kwartetten van elk 4 kaartjes. Het spel kan zelfstandig gespeeld worden in de klas, thuis of in het kader van een sociale vaardigheidstraining. Bij dit kwartetspel hoort een boek en 2 posters. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

60. Meidenvenijn is niet fijn! Doelgroep: Leerlingen in de leeftijd van 9 tot 15 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket maakt meidenvenijn op een prettige manier bespreekbaar in teams, klassen en meidengroepen. Meidenvenijn is niet iets wat ‘er bij hoort’, zoals zo vaak wordt geroepen. Meidengroepjes zijn als kleine koninkrijkjes, met aan het hof de Queen bee. Zij bepaalt wie er bij hoort en wie niet. Zij maakt de regels in denken, doen en zijn. Een blik kan een groep meiden doen sidderen. Op subtiele wijze regeert ze over haar hofhouding. Bij meisjes is status gebaseerd op relaties. Meisjes maken gebruik en misbruik van relaties om elkaar te kwetsen en groepjes te vormen. Dit wordt ook wel relationele agressie genoemd.

24

Relationele agressie tussen meiden kan voor problemen zorgen op school en de gevolgen voor slachtoffers zijn vaak levenslang.

62. Zo gaan Roos en Tom met elkaar om : sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 2 tot en met 4

Inhoud: Het pakket bestaat uit een werkmap en diverse praatplaten.

Doelgroep: Leerlingen onder- en middenbouw.


61. Monsterkoffer Doelgroep: Leerlingen onderbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen ontwikkelen zich over het algemeen in een fascinerend tempo. Dag in dag uit spelen en leven ze in een complexe omgeving. Ze worden geconfronteerd met een enorme hoeveelheid indrukken en impulsen. Al die indrukken moeten verwerkt worden. Elk kind doet dat op zijn eigen manier. Je merkt dat dit het ene kind makkelijker afgaat dan het andere. Veel jonge kinderen scheppen een fantasiewereldje, waarin bijvoorbeeld enge dieren en monstertjes ten tonele worden gevoerd. Dat is volkomen normaal, het is een manier om de indrukken uit de buitenwereld te verwerken. Het is een fase die belangrijk is voor de sociaalemotionele ontwikkeling. De Monsterkoffer biedt een handvat om op een positieve manier met kinderfantasieën om te gaan. Inhoud: De set Monsterkoffertjes bestaat eigenlijk uit twee koffertjes. In het eerste koffertje zit een aantal losse platen, in het tweede een t-shirt. Dit lespakket nodigt uit tot veel interactie. Hierdoor heeft het ook een positief (neven) effect op de taalontwikkeling. Ook de creativiteit van kinderen wordt erdoor gestimuleerd. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

Uitgangspunt/doelstelling: Deze methode is gebaseerd op de principes van de Amerikaan Goldstein. De Goldstein-methode is gericht op het aanleren van sociale vaardigheden via het systematisch toepassen van leertheoretische en gedragstherapeutische principes. Doel van deze methode is: verwerven van kennis over sociale vaardigheden om beter te kunnen handelen in complexe sociale situaties; het kind competenter maken in de sociale omgang met leeftijdsgenootjes; minder spanning ervaren en minder faalangstig zijn in sociale situaties; het kind stimuleren het aangeleerde gedrag toe te passen in zijn dagelijkse omgeving. Inhoud: In dit boek komen verschillende vaardigheden aan bod zoals: kennismaking, hoe praat je met elkaar; vragen stellen, je mag ook nee zeggen; samen spelen is geven en nemen; samen spelen zonder regels gaat mis en complimenten geven en krijgen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

63. Zo gaan Sarah en Jerom met elkaar om : sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 5 tot en met 8 Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Deze methode is gebaseerd op de principes van de Amerikaan Goldstein. De Goldstein-methode is gericht op het aanleren van sociale vaardigheden via het systematisch toepassen van leertheoretische en gedragstherapeutische principes. Doel van deze methode is: verwerven van kennis over sociale vaardigheden om beter te kunnen handelen in complexe sociale situaties; het kind competenter maken in de sociale omgang met leeftijdsgenootjes; minder spanning 25

ervaren en minder faalangstig zijn in sociale situaties; het kind stimuleren het aangeleerde gedrag toe te passen in zijn dagelijkse omgeving. Inhoud: In dit boek komen verschillende vaardigheden aan bod zoals: kennismaking, hoe praat je met elkaar; vragen stellen, je mag ook nee zeggen; samen spelen is geven en nemen; samen spelen zonder regels gaat mis en complimenten geven en krijgen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

64. Kleuters en omgaan met elkaar Doelgroep: Leerlingen onderbouw (groep 1 en 2). Uitgangspunt/doelstelling: Met dit werkboek leren kinderen op een speelse wijze sociale vaardigheden, zodat ze op een meer plezierige manier contact met leeftijdgenoten kunnen onderhouden. Via spel, rollenspel, gezelschapsspel en creatieve activiteiten wordt een proces van gedragsverandering op gang gebracht. Inhoud: De rode draad in dit werkboek wordt gevormd door een sprookje over een kleine prins. Hij gaat op weg om een prinses uit handen van een heks te bevrijden. Tijdens zijn tocht komt hij in allerlei situaties terecht, die vragen om sociaal vaardig gedrag. Door middel van gezamenlijke (spel)activiteiten leren kinderen omgaan met gevoelens van zichzelf en de ander, problemen oplossen en adequaat sociaal gedrag. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

65. Uitstekend goed: sociale vaardigheidslessen met drama Doelgroep: Leerlingen middenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Sociaal-emotionele vorming is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van ieder kind. Op school zijn leerkrachten vrijwel voortdurend bezig met de sociaal-emotionele ontwikkeling

van kinderen te stimuleren. Als situaties zich voordoen, spelen leerkrachten daar direct op in. Ruzies worden gesust, problemen opgelost en irritaties uitgesproken. Spelenderwijs krijgen kinderen alternatieven en regels aangereikt over hoe zij kunnen omgaan met elkaar. Naast probleemgericht werken is het ook mogelijk om gericht preventief te werken. Deze lesmethode biedt concrete handvatten om het trainen van sociale vaardigheden in het lesprogramma op te nemen. “Uitstekend goed” zijn sociale vaardigheidslessen rond vier basisvaardigheden: kennismaken, iets vragen, complimenten geven en sorry zeggen. Inhoud: In dit boek wordt allereerst doelgroep, doelstelling en ontstaan van de lesmethode toegelicht. Vervolgens wordt de methodiek geïntroduceerd en wordt ingegaan op de achtergronden en de werkwijze van de sociale vaardigheidslessen met drama, en de wijze waarop de lessen zijn opgebouwd. Daarna volgt een beschrijving van de lessenserie. Per les is de opbouw en de werkwijze zo nauwkeurig en concreet mogelijk uitgeschreven. Tot slot is er een overzicht van de gebruikte materialen en een literatuuroverzicht. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

66. Kinderen en faalangst Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kennis over faalangst is noodzakelijk voor elke leerkracht in het basisonderwijs. De leerkracht is de aangewezen persoon om faalangst bij leerlingen te signaleren of te begeleiden, of voor begeleiding te zorgen. Inhoud: Dit boek reikt handvatten aan waar leerkrachten in de praktijk van alledag hun voordeel mee kunnen doen. Het boek bevat achtergrondinformatie over faalangst en een groot aantal lessen voor de onder-, midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

26

67. Kinderen en keuzen maken Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen van nu worden voortdurend geprikkeld tot het maken van keuzen. Er valt ook steeds meer te kiezen, van het merk schoenen tot het soort ontbijtvlokken, de sportclub of zelfs je image. Meestal is dat leuk. Al die keuzevrijheid geeft ons het gevoel dat we invloed hebben op ons leven. Maar tegelijk groeit de keuzeplicht: sinds er zoveel te kiezen is, moet er ook gekozen worden. Maar hoe kies je? Op gevoel? Op kleur? Omdat je vrienden hetzelfde kiezen? Dit boek geeft handreikingen om leerlingen te helpen zich bewust te worden van de vele vormen van reclame, groepsdruk, beïnvloeding en verleiding en daarmee om te gaan. Het is niet de bedoeling dat ze elke reclame of beïnvloeding categorisch afwijzen, wel dat ze die leren herkennen en bewuste keuzen maken waar ze wel of niet op ingaan. Inhoud: In dit boek komt in het eerste deel aan de orde hoe kinderen keuzen maken, de rol van de commercie in het leven van kinderen en de verschillende manieren waarop kind en groep invloed op elkaar hebben. Het tweede deel van dit boek bevat een aantal lessen en een opzet voor een ouderavond. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

68. Kinderen en hun rol als bemiddelaar Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen hebben dagelijks hun conflicten. Ze ontstaan frequent en zijn meestal weer snel voorbij. Maar soms zijn die conflicten indringend en hebben al een langere voorgeschiedenis. In de dagelijkse schoolpraktijk blijkt dat kinderen zeer wel in staat zijn om te leren hoe zij hun conflicten kunnen oplossen, al dan niet met behulp van een bemiddelaar.

Inhoud: In dit boek komen belangrijke zaken aan de orde: het belang van conflicten voor persoonlijke ontwikkeling, de verschillende soorten conflicten, de rol van emoties en win-winoplossingen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

69. Ik kon mijn adem niet ademen: dramalessen over emoties Doelgroep: Leerlingen middenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen nemen emoties van anderen niet altijd serieus. Hoe vaak komt het niet voor dat een kind wordt uitgelachen omdat het verdriet toont? Of dat een jongen wordt uitgelachen omdat hij bang is of dat een meisje wordt gepest omdat ze uitgesproken blij is. Het is belangrijk dat kinderen leren positief te reageren op emoties van anderen. Je eigen gevoelens leren (h)erkennen en de gevoelens van de ander leren respecteren, vormen de kern van de lessen emotionele vorming. De dramalessen over emoties creëren openheid die voor iedereen belangrijk is. Onderwerpen bespreekbaar maken die voor kinderen taboe zijn, staat centraal ik dit boek. Aan de hand van de vier emoties: blij, bang, boos en verdriet worden manieren aangereikt om tot ander gedrag te komen. Er bestaan natuurlijk veel meer emoties en gevoelens, denk maar aan jaloezie en verliefdheid. Er is gekozen voor deze vier primaire emoties omdat zij het makkelijkst herkenbaar zijn voor kinderen. Alle andere emoties zijn als het ware afgeleid van deze vier emoties. Inhoud: In dit boek wordt allereerst doelgroep, doelstelling en ontstaan van de lesmethode toegelicht. Vervolgens wordt de methodiek geïntroduceerd en wordt ingegaan op de achtergronden en de werkwijze van de sociale vaardigheidslessen met drama, en de wijze waarop de lessen zijn opgebouwd. Daarna volgt een beschrijving van de lessenserie. Per les is de opbouw en de werkwijze zo nauwkeurig en concreet mogelijk uitgeschreven. Tot slot is er een overzicht van de gebruikte materialen en een literatuuroverzicht. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

27

70. Kinderen en omgaan met conflicten Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Deze serie is bedoeld als een handreiking aan een schoolteam dat met elkaar en met de kinderen serieus aandacht wil besteden aan het omgaan met conflicten. Inhoud: De serie bestaat uit: - praktijkboek; - werkboek onderbouw; - werkboek middenbouw; - werkboek bovenbouw. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

71. Kinderen en omgaan met waarden en normen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Deze serie gaat over waarden en normen op de basisschool. Ze bieden onderwijsgevenden een schat aan tips, suggesties en praktische mogelijkheden aan om de ontwikkeling van het moreel besef van leerlingen te bevorderen. Inhoud: De serie bestaat uit: - praktijkboek; - werkboek onderbouw; - werkboek middenbouw; - werkboek bovenbouw. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

72. De ander en ik: werkboek sociale vaardigheden Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit werkboek legt de nadruk op de sociaalcognitieve benadering. Het kind inzicht geven in zichzelf. Dit werkboek kan gebruikt worden naast de boek ‘Zo gaan Sarah en Jerom met elkaar om’.

Inhoud: In dit werkboek staan stellingen waarbij kinderen zelf kunnen aangeven hoe zij zichzelf zien met betrekking tot die vaardigheden. Er is dus geen sprake van goed of fout. Het gaat erom dat het kind over zichzelf leert nadenken. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

73. Kinderen en ingrijpende situaties: agressie en geweld Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit boek wil een bijdrage leveren aan een vredescultuur, door leraren en leerlingen weerbaar te maken, hen te helpen onderkennen waar oorzaken van agressie en geweld te vinden zijn, zodat ze kunnen voorkomen dat geweld en agressie in de school toenemen en dat zij een cultuur kunnen opbouwen van rust, respect en ruimte voor elkaar. Inhoud: In deel 1 gaat het boek in op de oorzaken en achtergronden van agressief gedrag, met aandacht voor daders, slachtoffers en anderen die er mee te maken hebben. Deel 2 gaat over de verschijningsvormen van agressie en geweld in de school en hoe er mee omgegaan kan worden. Deel 3 geeft praktische werkvormen voor onder-, midden- en bovenbouw, gevolgd door nuttige adressen en leestips. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

74. Leefstijl: sociaal-emotionele vaardigheden voor het primair onderwijs Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: De belangstelling voor sociaal-emotionele vaardigheden in het onderwijs neemt sterk toe. Niet alleen om probleemgedrag te bestrijden en voor preventie van ongewenst gedrag.

28

Ook voor het optimaal functioneren van kinderen en het ontwikkelen van hun talenten zijn vaardigheden als zelfvertrouwen, doordachte beslissingen nemen, luisteren, je gevoelens uiten en van je fouten leren, onmisbaar. Leefstijl is een methode die niet alleen de emotionele intelligentie stimuleert, maar ook de cognitieve intelligentie. Inhoud: Voor elke groep is er een pakket lesmateriaal dat bestaat uit: - handleiding; - werkboek; - (voor)leesboek. Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd.

75. Kinderen en hun sociale talenten Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van deze methode is om sociaal competent gedrag van leerlingen te bevorderen. Om dit doel te kunnen bereiken, is er een visie ontwikkeld die laat zien uit welke bouwstenen sociaal competent gedrag bestaat en hoe deze bouwstenen onderling samenhangen. Deze methode is gebaseerd op een aantal didactische modellen. De didactische uitgangspunten van deze modellen zijn vertaald en toegesneden op het onderwijsdomein sociale competentie. De lessen zijn nadrukkelijk gericht op het aanleren van vaardigheden, en niet alleen op het overdragen van kennis, zodat de leerlingen zich daadwerkelijk sociaal competent leren gedragen, binnen de school, maar ook buiten de school. Inhoud: De methode bestaat uit drie lesmappen die bedoeld zijn voor groep 1 t/m 3, groep 4 t/m 6 en voor groep 7 en 8. Daarnaast is er een boek met de theoretische verantwoording. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

76. Een doos vol gevoelens Doelgroep: Leerlingen onderbouw (4 t/m 7 jaar).

Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket wil kinderen helpen dichter te komen bij wat in hen omgaat. Het wil kinderen helpen gevoelens beter te (h)erkennen, benoemen en differentiëren bij zichzelf en bij anderen. Inhoud: In de ‘Doos vol gevoelens’ komen vier basisgevoelens aan bod: blij, bang, boos en verdrietig. Er bestaan uiteraard nog meer gevoelens, bijvoorbeeld jaloersheid, verliefd zijn, schuldig voelen. Omdat jonge kinderen nog niet in staat zijn meteen het hele gamma van gevoelens te bevatten, wordt in dit pakket alleen aandacht besteed aan de vier basisgevoelens. Het pakket bestaat uit plaatjes met gevoelsfiguren, situatieplaatjes, gevoelshuisjes, vingerpopjes, maskers, cd en kopieerbladen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

77. Een huis vol gevoelens en axen Doelgroep: Leerlingen onder- en middenbouw.

Uitgangspunt/doelstelling: Dit pakket is een vervolg op ‘Een doos vol gevoelens’. De belangrijkste doelstellingen van dit themapakket zijn: - Een open sfeer in de klas creëren, waarin gevoelens en sociale vaardigheden een plaats krijgen. - Kinderen een kader bieden om de verschillende gevoelens en relatiewijzen bij zichzelf en bij anderen waar te nemen, te benoemen en te begrijpen. - Kansen bieden om te oefenen met verschillende relatiewijzen. - Kinderen een inzicht laten verwerven in verbanden tussen gevoelens en bepaald relationeel gedrag.

29

Inhoud: Het pakket bestaat uit de gevoelswaaier, gevoelsplaatjes, beelddominospel, vertelplaten, dierenbordspel, grabbelhuisjes, cd en een handleiding. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

78. Kinderen en van schoolplein tot speelplaats: een inspirerende aanpak voor de verbetering van het pedagogisch klimaat op de speelplaats Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Tijdens de pauzes kunnen ongeregeldheden voorkomen, bijvoorbeeld er wordt een spel gespeeld en er ontstaat ruzie omdat een aantal kinderen niet mee mag doen. Oude vetes worden uitgevochten en kinderen lopen elkaar te duwen en uit te dagen. Vaak worden individuele kinderen uitgepikt die straf krijgen en naar binnen worden gestuurd. Maar is er niet meer aan de hand? Nodigt het schoolplein wel uit tot spelen? Bezitten de kinderen de gewenste sociale vaardigheden en houding om zich op een goede manier op het plein te gedragen? Genoeg reden om het gedrag op het schoolplein eens onder de loep te nemen. Inhoud: In dit boek wordt op een systematische manier de schoolpleinproblematiek bij de kop gepakt. Er komen 3 fases aan bod: onderzoek, verbetering van de sociale vaardigheden en houding, verbetering van de inrichting. In de bijlagen wordt aandacht besteed aan spelletjes, zoals overloopspelletjes, kringspelen, knikkeren en elastieken. Zo wordt er bereikt dat het schoolteam in staat is om de speelkwaliteit van het schoolplein bij uw school aanmerkelijk te verhogen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

79. Klets!: opkomen voor jezelf zonder anderen te kwetsen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.

Uitgangspunt/doelstelling: Met dit programma leren kinderen effectieve sociale vaardigheden. Hierdoor bestaat minder kans op het (doen) ontstaan of verergeren van psychische- en gedragsproblemen. Inhoud: Het pakket bestaat uit een map, met daarin voor elke groep een katern. In elk katern komen 12 lessen aan bod. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

80. Jij en ik: methode voor sociaal gedrag, waarden en normen en emotionele ontwikkeling Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Werken met deze leermethode bevordert de sociaal-emotionele ontwikkeling in brede zin. Daarnaast hebben leerlingen in de realiteit van alledag sociale ondersteuning van de leerkracht nodig. Ondersteuning is zeker noodzakelijk wanneer leerlingen een probleem van sociaalemotionele aard niet zelf kunnen oplossen. De voornaamste doelen van deze methode zijn: Bevorderen van sociaal gedrag. Bevorderen van moreel besef (waarden en normen). Bevorderen van een gezonde emotionele ontwikkeling. Inhoud: De methode bestaat uit handleidingen, werkboeken en leerlingenboeken. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

81. Het blauwe boek: denken over anderen, dat kunnen kleuters ook Doelgroep: Leerlingen onderbouw basisonderwijs (4-8 jaar). In het bijzonder kinderen die problemen hebben in hun sociale functioneren. Uitgangspunt/doelstelling: Sommige kinderen kunnen moeilijk met anderen samenspelen. Zij maken weinig contact met leeftijdgenootjes en worden, als ze het toch

30

proberen, vaak afgewezen. Dit is soms al op de kleuterleeftijd het geval. Het kan leiden tot een achterstand in sociale vaardigheden die, als ze wat ouder zijn, maar moeilijk in het halen is. Voor deze kinderen is een programma geschreven om hen op een speelse manier de ontbrekende vaardigheden bij te brengen. Het biedt een methode waarbij kleuters de gelegenheid krijgen zich in de gedachten en gevoelens van anderen in te leven. Inhoud: In achtentwintig rollenspelletjes komen emoties van toenemende complexiteit aan bod, in situaties die voor kleuters gemakkelijk herkenbaar zijn. Het boek is overzichtelijk samengesteld. Er zijn kijken praatplaten voor de leerlingen opgenomen.

Uitgangspunt/doelstelling: Energizers staan voor spelend leren van sociaalemotionele vaardigheden. Energizers geven energie en inspireren deelnemers tot het creatief benaderen van thema’s en onderwerpen: kennismaken, rollenspel, samenwerken, communicatie, conflicthantering, pesten aanpakken, (zelf)vertrouwen en evalueren. Inhoud: Het boek bevat ruim 100 leuke en leerzame Energizers. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

84. Beter omgaan met jezelf en de ander



82. Energize!: groepsactiviteiten voor groot en klein

Uitgangspunt/doelstelling: Het programma gaat er vanuit dat de sociaalemotionele ontwikkeling van kinderen, positief beïnvloed kan worden. De vraag is alleen hoe de school dat kan doen; met welke middelen en op welk moment. De methode is niet zozeer probleemoplossend als wel preventief gericht. Hoewel de methode preventief van aard is, bevat zij ook gedragcorrigerende elementen. Het is daarbij overigens essentieel dat kinderen en leerkrachten vrijuit over hun gevoelens kunnen en willen praten.

Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Energizers staan voor samenwerking, wisselwerking en ... dolle pret! Ze brengen mensen dichter bij elkaar en zorgen gegarandeerd voor een geanimeerde stemming. Spelenderwijs leert de groep elkaar beter kennen, wordt een gesprek op gang gebracht, wordt het tempo aangegeven of wordt een groepsactiviteit afgerond. De basisregels zijn samenwerking en respect voor de anderen. Inhoud: Energize is een handig naslagwerkje waarin voor iedere groep gemakkelijk een geschikte activiteit zal staan. Elk spel kan veranderd en aangepast worden. Materiaal en voorbereiding worden alleen vermeld indien nodig. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

83. Energize!!: energizers voor volwassenen, jongeren, iedereen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.

Dat zaken, hoe gevoelig misschien ook, op een of andere manier bespreekbaar zijn of worden gemaakt. Naast het creëren van een open pedagogisch klimaat, heeft het programma nog een aantal andere doelstellingen: Het opbouwen en stimuleren van een positief zelfbeeld. Het leren uiten en verwoorden van eigen gevoelens en gedachten. Ook als deze negatief zijn. Het vergroten van het inlevend vermogen; dit zorgt voor een betere omgang met zowel volwassenen als andere kinderen. Inhoud: Het programma bevat 96 lessen, verdeeld over drie mappen. De lessen zijn geclusterd per groep. Iedere map bevat ruim voldoende materiaal voor de aangegeven leerjaren. Als een groep aan een bepaald thema werkt, komen er achtereenvolgens

31

steeds drie blokken aan bod: het kind zelf, omgaan met anderen, het veranderen van situaties. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

85. Goed Gedaan Map: complimentjes daar groeien ze van! Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: De map is bedoeld als een hulpmiddel om een planmatige aanpak te ontwikkelen gericht op het positief beïnvloeden van het zelfbeeld van kinderen, het vergroten van het zelfvertrouwen en het verbeteren van de sociale contacten tussen kinderen onderling en kinderen en volwassenen. De Goed Gedaan Map is niet bedoeld om er ‘zo maar’ af en toe een oefening uit te kiezen die ‘wel leuk lijkt’ en om die met de kinderen uit te proberen. Inhoud: De Goed Gedaan Map bestaat uit drie onderdelen: - Lessuggesties Goed Gedaan-oefeningen voor de onder-, midden- en bovenbouw. - Suggesties voor het behandelen van het Goed Gedaan-thema met ouders. - Suggesties voor Goed Gedaan-dramalessen voor kinderen rond het thema samenwerking. Voorafgaand aan de drie onderdelen treft u een algemene inleiding aan over het ontstaan van de Goed Gedaan Map, de theoretische principes en de gebruiksmogelijkheden van de map. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

32

VOEDING 86. Beweeg smakelijk: leskist voeding en bewegen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Gezond eten en voldoende bewegen is belangrijk voor opgroeiende kinderen. Een goed ontbijt helpt ze om zich goed te concentreren op school en beweging is erg belangrijk voor hun fysieke en sociale ontwikkeling. Uiteraard heeft gezond eten en voldoende bewegen ook invloed op een gezond gewicht. Zoals bekend groeit het aantal kinderen met overgewicht in Nederland de laatste jaren sterk. Primair zijn ouders natuurlijk verantwoordelijk voor de opvoeding en het aanleren van gezonde leefgewoonten. Toch kunnen ook (basis)scholen een belangrijke rol spelen. Bijvoorbeeld door afspraken te maken met ouders over hoe wordt omgegaan met tussendoortjes, trakteren, overblijven, en bewegen. Maar ook door in lessen aandacht te besteden aan zowel gezonde voeding als aan beweging. Deze leskist is ontwikkeld om uw school bij deze lessen te ondersteunen. Inhoud: De methode ‘Voeding de beste basis’ en ‘Hupla bewegingstussendoortjes’ vormen de basis van deze leskist. Daarnaast bevat de kist een cd met en boek met beweegliedjes, een cd-rom over spijsvertering en gezonde voeding, het pakket schoolgruiten, leesboekjes, enkele posters, de flash-klok placemat met beweegsuggesties en diverse andere lesmaterialen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

87. Lekker fit! Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.

Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket heeft een preventief doel. Het speelt in op het eeten beweeggedrag van kinderen in de basisschoolleeftijd. Het maakt hen bewust van het belang van gezonde voeding en bewegen. De nadruk van dit lespakket ligt op fit zijn. Door het fit zijn en de slogan ‘fit zijn is fijn’ centraal te stellen, wordt het overgewicht indirect aangepakt, zonder kinderen met overgewicht te stigmatiseren. Inhoud: Het lespakket behandeld drie thema’s: - bewegen; - voeding; - gezonde keuzes. Binnen de thema’s staan de volgende vijf leerlijnen centraal: - het belang van bewegen en kennis van het lichaam; - het begrijpen, ervaren en uitvoeren van bewegingsvormen; - het herkennen van gezonde voeding; - het begrijpen van de energiebalans; - het bewust zijn van en invloed hebben op de eigen leefstijl. Per groep is er een handleiding met daarin werkbladen. Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd.

88. Kinderen en eetgedrag en eetstoornissen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Eetstoornissen brengen veel ellende met zich mee die zich op steeds jongere leeftijd voordoet. Het groeiend aantal jonge kinderen met eetproblemen baart zorgen omdat de gevolgen juist bij deze kinderen enorm zijn. Het gaat dan om problemen met de lengtegroei en de hormonale ontwikkeling. Eetstoornissen hebben niet alleen ernstige gevolgen voor de patiënt, de impact van de ziekte op kinderen in de naaste omgeving zoals vriendinnetjes, broertjes of zusjes, mag niet worden onderschat. Voorkoming en tijdige signalering kunnen veel narigheid voorkomen. Een leerkracht speelt een belangrijke rol bij het vroeg signaleren van eetstoornissen en kan door

33

lessen in de klas bijdragen aan de preventie ervan. Inhoud: Het boek bevat achtergrondinformatie en lessen voor de onder-, midden- en bovenbouw.

Het project voeding gaat in op vragen als “waar komt ons eten vandaan” en “wat eten mensen in andere landen”.


Inhoud: Dvd met daarop 4 afleveringen van elk 15 minuten en handleiding met werkbladen. De afleveringen zijn: Lekker, lekker P(uh); Groente + Fruit; Dank je koe! en Eten is een feest.

89. Dik in orde: over gezond eten en bewegen


Doelgroep: Leerlingen bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: De leerlingen leren veel over gezonde voeding, een gezond gewicht en hoe belangrijk bewegen is. Het uiteindelijke doel is dat de leerlingen hierdoor een beter inzicht krijgen in hun eigen eeten leefgewoonten en, indien nodig, hun gewoonten kunnen veranderen. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding met kopieerbare werkbladen en een werkboekje voor de leerlingen. Het lespakket behandeld onderstaande onderwerpen: - de energiebalans; - de schijf van vijf; - het belang van bewegen; - een ‘ideaal’ gewicht; - zes gouden regels voor een gezond eeten leefpatroon. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

90. Voeding: project dvd Huisje Boompje Beestje Doelgroep: Leerlingen groep 3 en 4. Uitgangspunt/doelstelling: Wij hebben eten nodig als brandstof. Die brandstof wordt in het lichaam omgezet in energie om te spelen, te rennen, te werken en te groeien. Maar als je steeds meer brandstof naar binnen werkt dan nodig is voor al deze activiteiten, dan word je dikker. Steeds een beetje meer. In Nederland is het aantal dikke kinderen in de afgelopen twintig jaar verdubbeld.

91. Voeding: de beste basis voor school Doelgroep: Leerlingen groep 1 t/m 8. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen op de basisschool moeten meer zicht krijgen op wat een gevarieerde voeding inhoudt en hoe zij daar zelf aan kunnen bijdragen. Dit project wil leerlingen een beter inzicht geven in de relatie voeding en gezondheid. De eigen voeding staat hierbij centraal. Ze worden zich bewust van de invloed die ze er zelf op uit kunnen oefenen. Inhoud: Het materiaal bestaat uit vier leskaternen, ieder met een docentenhandleiding en kopieerbare werkbladen voor de leerling. Ook is er een katern met voedingsinhoudelijke achtergrondinformatie voor de leerkracht. De vragen "wat eten en drinken kinderen, hoe vaak, wanneer, waarom, wat kiezen ze zelf en wat is een verantwoord voedingspatroon" worden in 3 thema's uitgewerkt: voeding en gezondheid, voedingsgewoonten en cultuur en voeding en sociaal-emotionele ontwikkeling. Kleuterkost (4-5 jarigen) Komen op een speelse manier met eten en drinken in aanraking. Ze gaan proeven, ruiken, kijken, voelen, op kleur uitzoeken en eigen eeten drinkervaringen verwoorden. Er zijn 10 werkbladen voor de kinderen en 1 brief voor ouders. Igminia, het eetfeetje (groep 3 en 4) Igminia is het eetfeetje. Samen met het meisje Julia beleven ze alles op het gebied van eten en drinken. De volgende vragen komen aan de orde "hoe smaakt eten, hoe ruikt het, welke kleur heeft het, hoe ziet het eruit, hoe voelt het?" Er zijn 16 werkbladen voor de leerlingen.

34

Felix in Eetsprookjesland (groep 5 en 6) Felix komt in Eetsprookjesland terecht en gaat daar op zoek naar het lievelingseten van Repelsteeltje. In 8 lessen komen allerlei vragen aan de orde, o.a. welke smaken zijn er in eten en drinken, wanneer geniet ik van eten en drinken. Voor de leerlingen zijn er 17 werkbladen. De beter(w)eters (groep 7 en 8) Deze groepen maken groepswerkstukken. De leerlingen krijgen 23 werkbladen. Ook wordt er een diploma uitgereikt. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

92. 7 eetmomenten per dag Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Veel scholen hebben behoefte aan informatie, materiaal en suggesties met betrekking tot gezonde en leuke traktaties en tussendoortjes. Dit materiaal biedt de mogelijkheid om op dit gebeid een praktisch toepasbaar beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Door het realiseren van duidelijkheid en structuur in de voorlichting en regels voor leerkrachten, leerlingen en ouders/verzorgers, wordt een gezond voedingsgedrag van leerlingen wat betreft traktaties en tussendoortjes gestimuleerd. Inhoud: Het pakket bestaat uit: - een handleiding; - poster; - folder; - 3 werkbladen; - Schoolkrantartikel; - artikel voor het informatieboekje; - kleurplaat; - traktatietip. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

93. Gezond tussendoor: didactisch pakket gezonde voeding Doelgroep: Leerlingen onderbouw.

Uitgangspunt/doelstelling: Voedingsgewoonten worden gevormd op jonge leeftijd. Het is eenvoudiger om op jonge leeftijd reeds een goede gewoonte aan te leren, dan de voedingsgewoonte op latere leeftijd te veranderen. Doelstelling van dit pakket is dan ook dat kinderen onderscheid maken tussen tussendoortjes die deel uitmaken van een evenwichtige voeding en tussendoortjes die dat niet doen. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een map met achtergrondinformatie, lessen met o.a. als thema ‘waarom eten wij’, ‘eten met smaak’, ‘wat eten wij’, informatie om ouders bij dit onderwerp te betrekken en een cd-rom ‘Mimi in de buik van de reus’. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

94. Brood aan de basis: een lesproject over brood Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Na afloop van het project kunnen kinderen zeggen: - Dat brood een vanzelfsprekend onderdeel is van hun voeding. - Hoe brood is ontstaan. - Waarvan brood wordt gemaakt. - Hoe brood wordt gemaakt. - Wat de belangrijkste werkzaamheden van de bakker zijn. Inhoud: Het project ‘Brood aan de basis’ bestaat uit een handleiding voor de onder-, midden- bovenbouw en een dvd. De dvd is een korte (ca. 34 minuten) speelfilm, waarin presentator Jeroen Kramer (bekend van ondermeer Het Klokhuis) een spannende zoektocht onderneemt naar de oorsprong van ons brood. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

35

95. Vetlekker Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Veel kinderen weten dat elke dag patat eten niet goed is en dat een appel gezonder is dan snoep. Ze weten ook dat het voor je conditie beter is om te fietsen, skaten of voetballen dan om achter de computer te zitten. Maar vaak is de verleiding groot en het is nu eenmaal moeilijk om “nee” te zeggen tegen dingen die je leuk of lekker vindt. Als leerkracht wordt u geconfronteerd met leerlingen die een ongezond eeten bewegingspatroon hebben. Sommige leerlingen ontbijten niet, anderen eten te veel, te vet en te zoet of bewegen te weinig waardoor er op den duur problemen kunnen ontstaan. Overgewicht komt steeds vaker voor en de gezondheidsrisico’s zijn enorm. Inmiddels heeft één op de acht kinderen in Nederland overgewicht. Hoogste tijd dus om iets te ondernemen. Inhoud: Dit lespakket gaat over de relatie tussen voeding, beweging en gezondheid. De hoofdrolspelers zijn kinderen uit groep 8. Ze zitten op een gewone school en wonen in een gewone wijk. Samen met uw leerlingen ziet u wat, waar, wanneer, hoe en hoeveel de kinderen eten, hoe en hoe vaak ze bewegen en hoe ze over hun eigen lichaam denken. Tussen door wordt informatie gegeven over voedingsmiddelen, voedingsstoffen, energie, calorieën, verbranding en over de voordelen van een gezond gewicht. Stellingen prikkelen de kinderen om na te denken over hun eigen gezonde dan wel ongezonde eet- een leefgewoontes.

Uitgangspunt/doelstelling: Het is de bedoeling dat kinderen, nadat ze gewerkt hebben met dit lesmateriaal weten: Hoe een gezonde voeding is opgebouwd. Dat het belangrijk is matig en gevarieerd te eten. Dat vet een essentieel voedingsmiddel is, dat energie en vitamines levert. Dat vetten vitamines bevatten die het lichaam niet op een andere manier binnen kan krijgen. Dat er een belangrijk verschil is tussen ongezonde (verzadigde) en gezonde (onverzadigde) vetten. Dat het belangrijk is de verpakking van voedingsstoffen te bestuderen. Kortom: het pakket biedt leerlingen mogelijkheden om een beter inzicht te krijgen in hun eigen voedingsgedrag en geeft handige tips om dit gedrag te verbeteren waar nodig. Inhoud: Dit lespakket bestaat uit een handleiding en leerlingenbladen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

Het lespakket bestaat uit een handleiding, werkboek en dvd. De dvd bestaat uit 4 programma’s: patatje oorlog, fit fitter fitst, strak in je vel en gezonde gewoontes. Elk programma duurt 15 minuten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.

96. Vet lekker, vet gezond Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8.

36

Basisonderwijs. overzicht lesmateriaal

Recommend Documents