overzicht lesmateriaal
Voortgezet onderwijs
schooljaar GGD Rivierenland Bezoekadres J.S. de Jongplein 2, Tiel Postadres Postbus 6062, 4000 HB Tiel Telefoon 0344 - 69 87 00 E-mail
[email protected] Internet www.ggdrivierenland.nl
60yn45_GGD_omslag_VO.indd 1
2013 - 2014 Ri v i e r e n l a n d
14-05-13 11:41
INHOUDSOPGAVE INLEIDING ................................................................................................................. 3 BEWEGEN ................................................................................................................. 5 1. Moving Cultures ....................................................................................................................................5 2. Do it! .....................................................................................................................................................5
DOOD EN ROUWVERWERKING .............................................................................. 6 3. Verdrietkoffer ........................................................................................................................................6
SEKSUELE VORMING .............................................................................................. 7 4. Let’s talk ................................................................................................................................................7 5. Begrijp me goed?!: over misverstanden tussen jongeren bij flirten, daten en verkering ......................7 6. Zwanger… en dan? ..............................................................................................................................7 7. Vrienden & Vrijers .................................................................................................................................7 8. Je lijf, je lief!: lesprogramma voor het praktijkonderwijs over grenzen in relaties en seks ...................7 9. Lang leve de liefde: jij en de media ......................................................................................................8 10. Klein, maar niet fijn: over de verspreiding van soa .............................................................................8 11. Lessen over loverboys ........................................................................................................................8 12. Beware of loverboys ...........................................................................................................................8 13. Beware-of-loverboys spel ...................................................................................................................9 14. Sexy ....................................................................................................................................................9 15. Anticonceptie voorlichtingskoffer ........................................................................................................9 16. Find out!? ............................................................................................................................................9 17. Girls’choice: wensen en grenzen in intimiteit ......................................................................................9 18. Boys ‘r us: jongens, relaties en seksualiteit ......................................................................................10 19. Carrouselspel....................................................................................................................................10
SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING ............................................................ 11 20. Ken je kwaliteiten ..............................................................................................................................11 21. Energize II: energizers en didactische werkvormen voor volwassenen, jongeren, iedereen ...........11 22. Energize III: energizers en didactische werkvormen voor jongeren en volwassenen ......................11 1
23. Energize IV: werkvormen voor het puberbrein .................................................................................11 24. Meidenvenijn is niet fijn!....................................................................................................................11 25. Pestkwartet .......................................................................................................................................12 26. Pesten, dat pikken we niet! ...............................................................................................................12 27. Cyberpesten: who cares? .................................................................................................................12 28. Antipestspel ......................................................................................................................................12
VERSLAVING .......................................................................................................... 13 29. Alcohol: nuchtere programma’s ........................................................................................................13 30. Roes .................................................................................................................................................13 31. Blowkwartet ......................................................................................................................................13 32. Roken, adembenemende afleveringen.............................................................................................13 33. Wat je kunt verwachten van alcohol .................................................................................................13 34. Wat je kunt verwachten van roken ...................................................................................................14 35. Wat je kunt verwachten van blowen .................................................................................................14
VEILIGHEID ............................................................................................................. 15 36. Split the risk! .....................................................................................................................................15
VOEDING ................................................................................................................. 16 37. Gezonde schoolkantines ..................................................................................................................16 38. Over Gewicht ....................................................................................................................................16
2
INLEIDING
U kunt bellen met het documentatiecentrum, telefoon (0344) 69 87 00 of e-mailen,
[email protected].
Documentatiecentrum GGD Rivierenland beschikt over een documentatiecentrum. In het documentatiecentrum vindt u naast achtergrondinformatie ook lesmateriaal over gezondheidsonderwerpen voor het (voortgezet) onderwijs. In dit overzicht staan alle lesmaterialen beschreven die speciaal voor het voortgezet onderwijs zijn. De materialen zijn zo beschreven dat u een beeld krijgt hoe u ze kunt gebruiken in de les(sen).
Beoordeling Op www.loketgezondleven.nl van het RIVM Centrum Gezond Leven (CGL) staan meer dan 100 leefstijlinterventies beschreven die in Nederland beschikbaar zijn. Ook steeds meer lesmaterialen uit dit lesmaterialenoverzicht worden opgenomen op deze website. Een door het CGL samengestelde Erkenningscommissie geeft ook een beoordeling over de kwaliteit van deze interventies. Dit geeft aan in hoeverre ze wel of niet effectief zijn.
Ondersteuning Docenten kunnen specifieke belangstelling of vragen hebben over gezondheidsonderwerpen. Dit kunnen vragen zijn over relatief pesten of over onderwerpen die sterk met normen en waarden te maken hebben zoals het geven van seksuele vorming. De GGD kan u in zo'n geval ondersteunen bij de invulling van uw lessen. We kijken graag samen hoe we dit het best kunnen aanpakken, rekening houdend met bijvoorbeeld de normen en waarden die de school uit wil dragen en het niveau van de leerlingen. Vaak is het zorgvuldig kiezen van lesmateriaal al een stap op de goede weg.
Er zijn verschillende beoordelingsniveaus: - bewezen effectief; - waarschijnlijk effectief; - theoretisch goed onderbouwd; - goed beschreven. De beoordeling is opgenomen in het materialenoverzicht. Als het lesmateriaal (nog) niet beoordeeld is staat dit ook aangegeven. Dit wil dus niet per definitie zeggen dat het materiaal niet geschikt of effectief is, maar alleen dat er nog geen onderzoek naar is gedaan of dat het niet beschreven is.
Lenen van materiaal Materialen zijn voor 3 weken te leen in het documentatiecentrum. Hieraan zijn geen kosten verbonden. Wanneer u materiaal voor een langere periode wilt lenen is dit meestal mogelijk. U kunt dat bij het reserveren of ophalen met de documentalist bespreken.
Fusie Vanaf 1 juli 2013 is GGD Rivierenland gefuseerd met GGD Regio Nijmegen. Onze nieuwe naam is dan GGD Gelderland-Zuid.
Achtergrondinformatie In het documentatiecentrum kunt u ook terecht voor achtergrondinformatie over verschillende thema's. Neem hiervoor contact op met het documentatiecentrum via (0344) 69 87 00.
U kunt onze website vanaf 1 juli bezoeken via www.ggdgelderlandzuid.nl.
Website Via de website www.ggdrivierenland.nl wordt u gedurende het hele jaar op de hoogte gehouden van nieuwe aanwinsten. Deze zijn in overleg met de documentalist te leen. Wij raden u dan ook aan om regelmatig de website te raadplegen. Bezoeken Het documentatiecentrum is geopend van maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 16.30 uur. U kunt tijdens deze uren gewoon langs komen maar het is ook mogelijk om een afspraak te maken. Zeker wanneer u specifieke vragen heeft of ondersteuning wenst is dit aan te raden. 3
4
BEWEGEN 1. Moving Cultures Doelgroep: Leerlingen Vmbo. Inhoud: Het lespakket bestaat uit 12 lessen, 4 bewegingslessen en 3 verdiepingslessen, verdeeld over twee schooljaren. Het lespakket bestaat uit een lesboek, handleiding, leerling toolkit (eet- en beweegdagboekje, stappenteller, caloriewijzer), ouderboekje. Het lespakket sluit aan op de kerndoelen voor het voortgezet onderwijs voeding en beweging.
Uitgangspunt/doelstelling: HOE DOE JIJ DAT? In Moving Cultures staat deze vraag centraal. Het lespakket daagt leerlingen uit om op zoek te gaan naar hun eigen stijl van bewegen. Moving Cultures betekent kennismaken met allerlei verschillende beweegvormen en daarbij uitgenodigd worden om te bewegen op je eigen manier. Wie je ook bent, waar je ook vandaan komt, of je dun, dik, sportief, niet sportief, een jongen of meisje bent. Moving Cultures laat zien dat er altijd een manier van bewegen is waar jij plezier in hebt.
Website: www.doitproject.com Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd.
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding en twee dvd's. Op de dvd's staan zes uitgewerkte lessen, losse filmpjes van diverse beweegvormen en muziekfragmenten. Beoordeling: Geen beoordeling.
2. Do it! Doelgroep: Leerlingen klas 1 en 2 Vmbo (Basis- en kaderberoepsgerichte leerweg en Gemengde en Theoretische leerweg) Uitgangspunt/doelstelling: Overgewicht komt steeds vaker voor in Nederland, zeker ook onder de jeugd. De puberteit is een periode waarin jongeren vaak minder gaan sporten en ongezonder gaan eten. Een ongezonde leefstijl vergroot het risico op overgewicht en obesitas. Maar gezond eten en voldoende beweging kan helpen om je lekker en fit te voelen. Het doel van de Dutch Obesity Intervention in Teenagers (DOiT) is universele preventie van overgewicht bij leerlingen vanaf 12 jaar uit het voortgezet onderwijs. Meedoen aan DOiT leert de schoolgaande jeugd dat ze zelf de regie van de gedragsverandering hebben. Belangrijk daarbij is dat zij steun ontvangen van hun directe omgeving, zoals vrienden, ouders en school. 5
DOOD EN ROUWVERWERKING 3. Verdrietkoffer Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Deze koffer is met name bedoeld wanneer er een overlijden heeft plaatsgevonden en minder als projectkoffer om het thema ‘dood’ te behandelen. U vindt dan ook geen concrete lessuggesties. Overigens zijn die in het boek ‘Doodnormaal’ wel te vinden en ook in ‘Jong verlies’ staan diverse werkvormen beschreven. Inhoud: De koffer bestaat uit boeken voor de volwassene (leerkracht, ouder), zoals ‘Als vlinders spreken konden’ en ‘Waar ben je, zie jij me nog?’ en boeken voor de jongeren zelf, zoals ‘Bestemming onbekend’, ‘Pijnstillers’, brochures en andere materialen zoals condoleancekaarten, troostkaarten, literatuuroverzicht, muzieksuggesties en tips voor het omgaan met rouwende jongeren. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
6
beeld te schetsen van de consequenties; anderzijds is het doel te bevorderen dat jongeren die ermee te maken krijgen een zorgvuldig besluit nemen en weten waar ze terechtkunnen voor ondersteuning.
SEKSUELE VORMING 4. Let’s talk Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs.
Inhoud: Dit lespakket bestaat uit een docentenhandleiding en de dvd ‘poppen die huilen’. De lessenserie omvat 4 lessen van 50 minuten. Les 1 is een algemene les over tienerzwangerschappen. Les 2 gaat over dilemma’s en keuzes: wie neem je in vertrouwen, hoe kom je tot een besluit. In les 3 wordt verder ingegaan op wat het voor je leven betekent als je jong vader of moeder wordt. In les 4 wordt met behulp van een kennisquiz en een stellingenspel ingegaan op de onderwerpen ‘abortus’ en ‘afstand doen’.
Uitgangspunt/doelstelling: Let’s talk is erop gericht jongeren te stimuleren na te denken en met elkaar van gedachten te wisselen en te discussiëren over verschillende aspecten van seksualiteit, rolopvattingen en weerbaarheid. De nadruk ligt vooral op attitude-, meningsvorming en bewustwording, minder op het ontwikkelen van vaardigheden en niet op kennisvermeerdering. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een dvd met 29 fragmenten en een handleiding voor de gebruiker.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
7. Vrienden & Vrijers
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen voortgezet speciaal onderwijs.
5. Begrijp me goed?!: over misverstanden tussen jongeren bij flirten, daten en verkering
Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal is een hulpmiddel om met mensen in gesprek te gaan over de thema’s: het lichaam, vriendschap, partners, seksualiteit en weerbaarheid.
Doelgroep: Leerlingen 14-18 jaar Vmbo.
Inhoud: De koffer bevat 5 sets van 27 kaarten, elk over 1 thema; werkwijzer, kleurendobbelsteen en een hulpvragenkaart.
Uitgangspunt/doelstelling: Het lespakket is een hulpmiddel om jongeren inzicht te geven in en met elkaar te laten praten over wat er goed en fout kan gaan in de communicatie bij versieren, flirten, daten, verkering willen en uitmaken.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een dvd met 5 fragmenten en een handleiding met werkvormen.
8. Je lijf, je lief!: lesprogramma voor het praktijkonderwijs over grenzen in relaties en seks
Beoordeling: Goed beschreven.
Doelgroep: Leerlingen klas 1 en 2 praktijkonderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: De doelstelling van het lesprogramma is het ondersteunen van jongeren om de eigen grenzen en die van de ander op het gebied van seksualiteit beter te herkennen en te respecteren.
6. Zwanger… en dan? Doelgroep: Leerlingen groep 3 en 4 Vmbo. Uitgangspunt/doelstelling: De lessen hebben enerzijds als doel een bijdrage te leveren aan het voorkomen van onbedoelde zwangerschappen door een reëel
Inhoud: Het lesprogramma bestaat uit vijf lessen waarin 7
telkens een thema rondom seksualiteit, wensen en grenzen aan de orde komt. De thema's zijn: beeldvorming, hoe denk je over elkaar?, grenzen aangeven, grenzen herkennen bij een ander en groepsdruk.
bacteriën zich snel kunnen verspreiden en zijn ze zich bewust van het verspreidingsgevaar van bacteriële soa. Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding en een leerlingenhandleiding.
Website: www.seksueelgeweld.info
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
11. Lessen over loverboys
9. Lang leve de liefde: jij en de media
Doelgroep: Leerlingen van leerjaar 2 of 3 van het Vmbo.
Doelgroep: Leerlingen van 12-15 jaar.
Uitgangspunt/doelstelling: Loverboys zijn jonge mannen/pooiers die meisjes ronselen en hen via misleiding en gespeelde liefde welbewust in de prostitutie lokken. Loverboys palmen vooral jonge meisjes tussen de 12 en 18 jaar in, maar richten zich in toenemende mate ook op meerderjarige meiden. Overigens misbruiken loverboys meisjes niet alleen als prostituee. Steeds vaker zetten ze hen ook in om grote geldleningen af te sluiten, auto’s op hun naam te laten zetten of winkeldiefstallen te plegen. Het accent in dit lesmateriaal ligt op preventie. Het gaat erom te voorkomen dat leerlingen in de gevarenzone (dreigen te) komen. Ook wordt stilgestaan bij de vraag wat een leerling kan doen met het vermoeden dat een vriend of vriendin of zij- of hijzelf met de praktijken van een loverboy te maken heeft. Uit het oogpunt van preventie is het niet noodzakelijk in de les uitgebreid in te gaan op onderwerpen als prostitutie, strafbaarheid en de rol van de politie.
Uitgangspunt/doelstelling: In dit lespakket leren jongens en meiden kritisch te kijken naar geseksualiseerde beelden en geïdealiseerde schoonheidsidealen. Ze worden zich bewust dat deze beelden invloed kunnen hebben op hun eigen zelfbeeld en seksetypische rolopvattingen. Inhoud: Het lespakket omvat twee lessen, een leerlingenmagazine en een kort filmpje. Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd. Website: www.langlevedeliefde.nl
10. Klein, maar niet fijn: over de verspreiding van soa
Inhoud: Het materiaal sluit aan bij het lespakket 'Lang leve de liefde' en bestaat uit een handleiding, leerlingenboekjes en cd met de raptekst 'Love’r boy'.
Doelgroep: Leerlingen van leerjaar 2 of 3 van het Vmbo. Uitgangspunt/doelstelling: ‘Klein, maar niet fijn’ is een special bij het lespakket ‘Lang leve de liefde’. In deze special staan de biologische aspecten van soa centraal. De special is bedoeld om leerlingen op een leuke, praktische en groepsgerichte manier bewust te maken van de verspreidingssnelheid van bacteriën en het verspreidingsgevaar van bacteriële soa.
12. Beware of loverboys
Inhoud: De lessen bestaan uit theorie en een proef. De theorie geeft leerlingen beknopte en duidelijke informatie over bacteriële soa. Tijdens de proef verspreiden leerlingen zelf (non-pathogene) bacteriën via handcontact. Na het uitvoeren van de proef hebben leerlingen geleerd dat
Uitgangspunt/doelstelling: De doelstelling van dit lespakket is meisjes die tot de risicogroep behoren, bewust te maken van het feit dat ze het risico lopen in verkeerde relaties te stappen waarin ze gemanipuleerd kunnen worden om in de prostitutie te gaan werken.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen (meisjes) voortgezet onderwijs.
8
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, dvd met 2 afleveringen van het programma ‘Jong’ (duur totaal 56 minuten), een leerlingenboekje en het leesboekje ‘verliefd, verleid, verkocht’.
15. Anticonceptie voorlichtingskoffer Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: De leerlingen kunnen zien welke voorbehoedmiddelen er verkrijgbaar zijn.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Koffer met alle verkrijgbare voorbehoedmiddelen, zoals spiraal, vrouwencondoom, anticonceptiepil, pessarium, etc. Daarnaast een handleiding over het gebruik van de koffer en folders over voorbehoedmiddelen.
13. Beware-of-loverboys spel Doelgroep: Meisjes van 13-18 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Meiden in deze leeftijdsfase zijn bezig met het ontdekken van hun eigen grenzen, het aangaan van relaties en het ontdekken van hun eigen en andermans seksualiteit. Tijdens dit spel is het de bedoeling dat ze gaan nadenken over hun eigen grens, de manier van handelen en de omgang met anderen. Zo krijgen ze inzicht in dagelijkse praktijksituaties en leren op een goede, assertieve manier te reageren.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
16. Find out!? Doelgroep: Jongeren van 13-19 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Find Out!? is een televisieserie over seks, drugs en alcohol gemaakt voor en door jongeren. In deze serie gaan jongeren op zoek naar antwoorden op vragen die hen bezighouden op het gebied van seks, drugs en alcohol.
Inhoud: Het spel bestaat uit een spelbord en 4 kaartensets. De kaartjes behandelen verschillende thema’s zoals grenzen, relaties, vriendschap en kennis. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: De serie gaat in op zeer diverse vragen zoals: ‘Hoe vertel je je ouders dat je blowt?’ ‘Rust er nog steeds een taboe op het praten over condooms?’ en 'Hoe kun je je voorbereiden op je eerste keer?’. De serie bestaat uit 24 afleveringen en kan een goede verdieping bieden op de lespakketten Lang leve de liefde, Safe sex files en De Gezonde School en Genotmiddelen.
14. Sexy Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Jongeren horen hoe anderen denken over seks en liefde. Herkennen ze zich daarin?
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Sexy is een 7-delige serie over liefde en seks voor jongeren. Jongeren vertellen openhartig, grappig en ontroerend over hun liefdesleven. Zijn ze preuts of ruimdenkend? Onzeker of zelfbewust? Worden ze beïnvloed door de media of weten ze zelf wel wat goed en slecht is, vies en lekker?
17. Girls’choice: wensen en grenzen in intimiteit Doelgroep: Leerlingen (meisjes) voortgezet onderwijs en leerlingen (meisjes) bovenbouw basisonderwijs.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van dit spel is een bijdrage leveren aan de preventie van onbedoelde/ongewenste tienerzwangerschappen. 9
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Dit bordspel bestaat uit 2 spelen: basisspel voor meisjes van 10-13 jaar en voor meisjes van 13 jaar en ouder. Van de deelnemers wordt enige basiskennis op het gebied van het eigen lichaam, anticonceptie en voortplanting verondersteld. Het spel voorziet niet in seksuele voorlichting. Bij dit spel horen 5 pionnen, dobbelsteen, handleiding, boekje met antwoorden en spelregels. Beoordeling: Goed beschreven.
18. Boys ‘r us: jongens, relaties en seksualiteit Doelgroep: Jongens (10-13 jaar) onderbouw voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van dit spel is het op een leeftijdadequate en speelse manier jongens bewust te maken van het belang van veilige, prettige, gewenste en gelijkwaardige seksuele en relationele contacten. Inhoud: Het bordspel bestaat uit 1 spelbord, 60 opdrachtkaarten voor het basisonderwijs, 60 opdrachtkaarten voor het voortgezet onderwijs, 26 illustratiekaarten, 10 meningskaarten, 5 pionnen, antwoordenboekje, spelregelboekje en handleiding. Beoordeling: Goed beschreven.
19. Carrouselspel Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van het Carrouselspel is dat jongeren met elkaar praten over seksualiteit en relaties. Jongeren leren hun grenzen kennen in het praten over seksualiteit en relaties. Inhoud: Het spel bestaat uit een handleiding en diverse vragenkaartjes in de volgende categorieën: algemeen, stel-je-voor, seksualiteit, intercultureel, homoseksualiteit en grenzen.
10
Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs.
SOCIAAL EMOTIONELE ONTWIKKELING
Uitgangspunt/doelstelling: U wilt als leerkracht een bijzondere impuls aan uw lessen geven. U wilt dat uw leerlingen op een actieve, prettige en ervaringsgerichte manier sociale vaardigheden leren. Hiervoor kunt u Energize III gebruiken.
20. Ken je kwaliteiten Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Er gaat veel om in de hoofden van jongeren. Ze zijn bezig met hun zelfbeeld, voelen zich vaak onzeker, maken zich druk over hoe anderen hen zien. Een van de uitdagingen van de docent is onder andere het begeleiden van leerlingen bij hun sociaal-emotionele en persoonlijke ontwikkeling. Met behulp van de jongerenkwaliteitenkaartjes kunt u op een plezierige manier met leerlingen in gesprek komen over hun kwaliteiten.
Inhoud: In dit boek staat een verzameling van energizers en leerspelen die veel gebruikt worden. Ze frissen de lessen op en scholieren verwerven hiermee bijzondere vaardigheden en inzichten die ze in hun leven kunnen gebruiken. De oefeningen zijn zo uitgewerkt dat u er meteen mee aan de slag kunt. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Handleiding en 68 kwaliteitenkaartjes.
23. Energize IV: werkvormen voor het puberbrein
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs.
21. Energize II: energizers en didactische werkvormen voor volwassenen, jongeren, iedereen
Uitgangspunt/doelstelling: Dit werkvormenboek is bedoeld voor docenten die vaste patronen willen doorbreken. Die gemotiveerd zijn pubers beter te laten leren en daarbij de nieuwste inzichten uit hersenonderzoek durven toe te passen. Die zich kwetsbaar op durven te stellen door zich niet tegenover de klas te positioneren, maar met de klas zelf aan de slag te gaan.
Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Energizers staan voor spelend leren van sociaal-emotionele vaardigheden. Energizers geven energie en inspireren deelnemers tot het creatief benaderen van thema's en onderwerpen: kennismaken, rollenspel, samenwerken, communicatie, conflicthantering, pesten aanpakken, (zelf)vertrouwen en evalueren.
Inhoud: Dit boek bevat meer dan 60 werkvormen voor het puberbrein. Alle werkvormen zijn geordend in negen categorieën zodat pubers in een veilige omgeving leren samen te werken, te plannen, te analyseren en te reflecteren.
Inhoud: Het boek bevat ruim 100 leuke en leerzame Energizers.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
24. Meidenvenijn is niet fijn! Doelgroep: Leerlingen in de leeftijd van 9 tot 15 jaar.
22. Energize III: energizers en didactische werkvormen voor jongeren en volwassenen
Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket maakt meidenvenijn op een prettige manier bespreekbaar in teams, klassen en meidengroepen. Meidenvenijn is niet iets wat 11
‘er bij hoort’, zoals zo vaak wordt geroepen. Meidengroepjes zijn als kleine koninkrijkjes, met aan het hof de Queen bee. Zij bepaalt wie er bij hoort en wie niet. Zij maakt de regels in denken, doen en zijn. Eén blik kan een groep meiden doen sidderen. Op subtiele wijze regeert ze over haar hofhouding. Bij meisjes is status gebaseerd op relaties. Meisjes maken gebruik en misbruik van relaties om elkaar te kwetsen en groepjes te vormen. Dit wordt ook wel relationele agressie genoemd. Relationele agressie tussen meiden kan voor problemen zorgen op school en de gevolgen voor slachtoffers zijn vaak levenslang.
27. Cyberpesten: who cares? Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8 basisonderwijs en leerlingen onderbouw voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Het voorkomen van pesten via internet. Leerkrachten geven aan dat cyberpesten een dagelijks voorkomend probleem is, waar ze weinig grip op hebben. Leerlingen zeggen dat ze zich vaak niet realiseren waar ze mee bezig zijn. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding met werkbladen en een dvd. De film ‘Chatbox, who cares?’ toont een praktijkvoorbeeld van cyberpesten. Zowel de leefwereld van de jongeren (dader en slachtoffer), als de belevingswereld van volwassenen worden in beeld gebracht. De film duurt 11 minuten en nodigt uit om samen verder te praten over het fenomeen cyberpesten, de verantwoordelijkheden en de mogelijke oplossingen.
Inhoud: Het pakket bestaat uit een werkmap en diverse praatplaten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
25. Pestkwartet Doelgroep: Leerlingen bovenbouw basisonderwijs.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van het Pestkwartet is kinderen en jongeren inzicht te geven in alle betrokken rollen in een pestsituatie.
28. Antipestspel Doelgroep: Leerlingen onderbouw voortgezet onderwijs.
Inhoud: Het Pestkwartet bestaat uit elf setjes van elk vier kaarten.
Uitgangspunt/doelstelling: Het antipestspel is gemaakt door kinderen voor kinderen, om het pesten en het omgaan met elkaar bespreekbaar te maken.
26. Pesten, dat pikken we niet!
Inhoud: Het antipestspel bestaat uit: - een bedrukt kunststof spelbord; - twee doosjes met in elk doosje 21 kaartjes; - 6 pionnen; - dobbelsteen; - handleiding.
Doelgroep: Leerlingen onderbouw voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen in de piekleeftijd van het pesten, rond de 11 tot 14 jaar, door een discussie na te laten denken over pesten en hun eigen rol daarin, zodat het pesten vermindert of liever zelfs stopt.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een handleiding en een dvd en is bedoeld om de zwijgende middengroep te mobiliseren. De dvd 'Pest' is een hulpmiddel dat de kinderen aanzet tot nadenken en discussiëren. De dvd duurt 6 minuten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld. 12
risico’s met betrekking tot cannabisgebruik.
VERSLAVING
Inhoud: Het kwartet bestaat uit 12 setjes van elk 4 kaarten en een handleiding. De onderwerpen zijn: lichamelijke effecten, sociale gevolgen, gebruikers, flippen, lange termijn effecten, stoned zijn, verminderde prestaties en feiten.
29. Alcohol: nuchtere programma’s Doelgroep: Leerlingen klas 2 en 3 van het voortgezet onderwijs.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Uitgangspunt/doelstelling: Doelstelling van dit lespakket is leerlingen feitelijke informatie geven over alcohol met als doel het vermijden van riskant (experimenteer)gedrag. Op deze manier kan het lesmateriaal aanzet geven tot discussie in de klas over houding en gedrag van zichzelf en van anderen.
32. Roken, adembenemende afleveringen Doelgroep: Leerlingen onderbouw voortgezet onderwijs.
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding met werkbladen en een dvd met daarop twee televisieprogramma’s van twintig minuten.
Uitgangspunt/doelstelling: Het project informeert leerlingen over de risico's van roken. Begrippen als gezondheid en verslaving staan hierbij centraal.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: De serie uit een handleiding met werkbladen en een dvd. De dvd bestaat uit twee afleveringen van elk vijftien minuten.
30. Roes
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen vanaf 14 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Deze dvd geeft jongeren informatie over genotmiddelen.
33. Wat je kunt verwachten van alcohol
Inhoud: Deze dramaserie bestaat uit 11 afleveringen over middelengebruik en jongeren. In deze serie worden heftige verhalen verteld over ervaringen van jongeren onder invloed van drank en drugs.
Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Leerlingen zijn bereid en in staat de risico's van alcohol in te schatten en zich verantwoordelijk te gedragen met het oog op hun eigen gezondheid en die van anderen.
Let op! De inhoud van de dvd is vrij heftig en daarom wordt aangeraden om de dvd niet onvoorbereid aan jongeren te laten zien. Bekijk de afleveringen zodat u de inhoud kent.
Inhoud: De lessenserie bestaat uit een docentenhandleiding en een leerlingenboekje vmbo-basis en een leerlingenboekje vmbo/havo/vwo. Dit lesmateriaal maakt deel uit van het project ‘De gezonde school en genotmiddelen’. Het lesmateriaal behandeld 3 hoofdstukken: Weet hoe het werkt (informatie), Weet wat je wilt (houding) en Weet wat je doet (gedrag).
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
31. Blowkwartet Doelgroep: Leerlingen in de leeftijd van 14-18 jaar.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Uitgangspunt/doelstelling: Jongeren van 14-18 jaar bewust maken van de 13
34. Wat je kunt verwachten van roken Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Leerlingen zijn bereid en in staat de risico's van roken in te schatten en zich verantwoordelijk te gedragen met het oog op hun eigen gezondheid en die van anderen. Inhoud: De lessenserie bestaat uit een docentenhandleiding en een leerlingenboekje Vmbo-basis en een leerlingenboekje Vmbo/Havo/Vwo. Dit lesmateriaal maakt deel uit van het project ‘De gezonde school en genotmiddelen’. Het lesmateriaal behandelt 3 hoofdstukken: Weet hoe het werkt (informatie), Weet wat je wilt (houding) en Weet wat je doet (gedrag). Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
35. Wat je kunt verwachten van blowen Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs. Uitgangspunt/doelstelling: Leerlingen zijn bereid en in staat de risico's van blowen in te schatten en zich verantwoordelijk te gedragen met het oog op hun eigen gezondheid en die van anderen. Inhoud: De lessenserie bestaat uit een docentenhandleiding en een leerlingenboekje vmbo-basis, vmbo en een leerlingenboekje havo/vwo. Dit lesmateriaal maakt deel uit van het project ‘De gezonde school en genotmiddelen’. Het lesmateriaal behandelt 3 hoofdstukken: Weet hoe het werkt (informatie), Weet wat je wilt (houding) en Weet wat je doet (gedrag). Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
14
VEILIGHEID 36. Split the risk! Doelgroep: Leerlingen Vmbo (12 t/m 17 jaar). Uitgangspunt/doelstelling: Door middel van het lespakket krijgen de leerlingen inzicht in: - Risicovol gedrag en de mogelijk daaruit voortvloeiende ongelukken en gevolgen. - Hun eigen persoonskenmerken die een relatie vertonen met risicovol gedrag. - De werking van hun zintuigen, reactie- en inschattingsvermogen. - De mogelijkheden en manieren om risico’s in te schatten en daarmee te verkleinen. Het lespakket sluit aan op de kerndoelen 34 en 35 van het domein Mens en Natuur en op de kerndoelen 36 en 42 van het domein Mens en Maatschappij. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding, dvd en cd-rom. De dvd bevat vier films over risicovolle situaties waarin de hoofdpersoon wel of niet een ‘split second’ neemt om de situatie in te schatten. Daarnaast bevat de dvd zes gefragmenteerde films die de leerlingen gedetailleerd kunnen analyseren. Op de cd-rom staan dezelfde materialen als op de dvd. Het verschil zit in de afspeelmogelijkheden. De dvd is geschikt voor klassikaal afspelen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
15
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding met werkbladen en een dvd met daarop de volgende 4 programma’s: eetgewoonten, snacken en grazen, fit-fitter-fitst en slankslanker-slankst.
VOEDING 37. Gezonde schoolkantines Doelgroep: Leerlingen voortgezet onderwijs.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Uitgangspunt/doelstelling: Overgewicht, met name onder kinderen en jongeren, neemt in Nederland hand over hand toe. Deze toename is vooral het gevolg van een ongezonde leefstijl; te veel en ongezond eten en te weinig bewegen. Jongeren hebben steeds meer geld te besteden en dat besteden ze voor een deel graag aan zaken die zij lekker vinden; frisdrank, vette snacks en snoep. Ook op school wordt steeds meer gegeten. Scholen beschikken de laatste jaren steeds meer over een soort van restauratieve voorziening in de vorm van automaten, counter of een professionele kantine. Dit project is een voorbeeld van hoe gezonde voeding op school een plaats kan krijgen. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een aantal materialen. Hiermee worden verschillende partijen (ouders schoolleiders, kantinebeheerders) binnen de school op maat geïnformeerd over hoe zij met het onderwerp aan de slag kunnen gaan. Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd.
38. Over Gewicht Doelgroep: Leerlingen leerjaar 1 en 2 van het Vmbo. Uitgangspunt/doelstelling: Doelstellingen van dit project zijn: - Leerlingen inzicht geven in eet- en beweeggewoonten en de gevolgen van een (on)gezonde leefstijl met betrekking tot voeding en bewegen bijbrengen. - Leerlingen inzicht geven in de gevolgen van te dik en te mager zijn en hen met ideeën laten komen over hoe het anders kan. - Het bevorderen van goede eet- en leefgewoontes door leerlingen gezonde alternatieven te bieden.
16