overzicht lesmateriaal
Basisonderwijs
schooljaar GGD Rivierenland Bezoekadres J.S. de Jongplein 2, Tiel Postadres Postbus 6062, 4000 HB Tiel Telefoon 0344 - 69 87 00 E-mail
[email protected] Internet www.ggdrivierenland.nl
60yn45_GGD_omslag_BO.indd 1
2013 - 2014 Ri v i e r e n l a n d
14-05-13 11:41
INHOUDSOPGAVE INLEIDING ................................................................................................................. 5 BEWEGEN................................................................................................................. 6 1. Kinderen en van sportdag tot speelfeest ............................................................................................. 6 2. De klas beweegt: houding, beweging en ontspanning in het klaslokaal ............................................. 6 3. Hupla: bewegingstussendoortjes ........................................................................................................ 6 4. Rugla: rugoefeningen .......................................................................................................................... 6 5. Bewegen met Nellie & Cezar .............................................................................................................. 7
DOOD EN ROUWVERWERKING .............................................................................. 8 6. Verdrietkoffer: voor kinderen van drie tot acht jaar ............................................................................. 8 7. Verdrietkoffer: voor kinderen van acht tot twaalf jaar .......................................................................... 8 8. Kinderen en ingrijpende situaties: over dood, rouwen en troosten ..................................................... 8 9. Kinderen en ingrijpende situaties: over levensbedreigende ziekte in de naaste omgeving ................ 8 10. Het leven duurt een leven lang .......................................................................................................... 8
ECHTSCHEIDING.................................................................................................... 10 11. Kinderen en ingrijpende situaties: scheiden .................................................................................... 10 12. Verdrietkoffer echtscheiding ............................................................................................................ 10
GENOTMIDDELEN .................................................................................................. 11 13. Drugs ............................................................................................................................................... 11 14. Alcohol ............................................................................................................................................. 11 15. Roken .............................................................................................................................................. 11 16. Alcohol & roken, een ander verhaal ................................................................................................ 11 17. Ik (r)ook niet : zes lessen rookpreventie ......................................................................................... 11
(SEKSUELE) KINDERMISHANDELING.................................................................. 13 18. Kinderen en omgaan met kindermishandeling ................................................................................ 13 19. Kindermishandeling: wat is het & hoe kun je het stoppen ............................................................... 13
LICHAAM(VERZORGING) ...................................................................................... 14
1
20. De mens ......................................................................................................................................... 14 21. Hoofdluiskoffer ................................................................................................................................ 14 22. Leskist hygiëne ............................................................................................................................... 14 23. Jumbo Boek van je lijf ..................................................................................................................... 14 24. Hoortoren ........................................................................................................................................ 14
MONDGEZONDHEID ............................................................................................... 15 25. Leskist over mondgezondheid ........................................................................................................ 15 26. Leskist over mondgezondheid ........................................................................................................ 15 27. Trammelant in Tandenland ............................................................................................................. 15 28. Hou je mond gezond!...................................................................................................................... 15 29. Groot poetsgebit met borstel .......................................................................................................... 15 30. Kies met cariës ............................................................................................................................... 15 31. Wiebeltandje ................................................................................................................................... 16
PESTEN ................................................................................................................... 17 32. Leskist pesten ................................................................................................................................. 17 33. Kinderen en ingrijpende situaties: pesten ....................................................................................... 17 34. Kinderen en.. geen grapjes over pesten ......................................................................................... 17 35. Geen grapjes over pesten: bordspel............................................................................................... 17 36. Antipestspel .................................................................................................................................... 18 37. Pesten, dat pikken we niet! ............................................................................................................. 18 38. Pesten op school: adequaat optreden tegen pestgedrag ............................................................... 18 39. Cyberpesten: who cares? ............................................................................................................... 18 40. Internetkwartet ................................................................................................................................ 19 41. Pestkwartet ..................................................................................................................................... 19 42. Kids in actie tegen online pesten .................................................................................................... 19
RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING ............................................................. 20 43. Relaties en seksualiteit ................................................................................................................... 20 44. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk onderbouw ....................................................................... 20 45. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk middenbouw .................................................................... 20
2
46. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk bovenbouw ....................................................................... 20 47. Kinderen en … liefde, relaties en seksualiteit: filosoferen met kinderen ......................................... 21 48. Liefdesplein ..................................................................................................................................... 21 49. Girls’choice: wensen en grenzen in intimiteit .................................................................................. 21 50. Boys ‘r us: jongens, relaties en seksualiteit ..................................................................................... 21 51. Puberkwartet ................................................................................................................................... 22 52. Lekker in je vel ................................................................................................................................ 22 53. Wonderlijk gemaakt ........................................................................................................................ 22 54. Volwassen worden: een lespakket over puberteit ........................................................................... 23
SOCIAAL-EMOTIONELE VORMING....................................................................... 24 55. Leefstijl: sociaal emotionele vaardigheden...................................................................................... 24 56. Kinder Kwaliteiten Spel.................................................................................................................... 24 57. Superheld ........................................................................................................................................ 24 58. De coole kikker: het sociale vaardigheden kwartetspel .................................................................. 24 59. Meidenvenijn is niet fijn! .................................................................................................................. 25 60. Zo gaan Roos en Tom met elkaar om: sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 2 tot en met 4 .......................................................................................................................... 25 61. Zo gaan Sarah en Jerom met elkaar om: sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 5 tot en met 8 .......................................................................................................................... 25 62. Kleuters en omgaan met elkaar ...................................................................................................... 26 63. Uitstekend goed: sociale vaardigheidslessen met drama ............................................................... 26 64. Kinderen en faalangst ..................................................................................................................... 26 65. Kinderen en keuzen maken ............................................................................................................ 26 66. Kinderen en hun rol als bemiddelaar ............................................................................................... 27 67. Ik kon mijn adem niet ademen: dramalessen over emoties ............................................................ 27 68. Kinderen en omgaan met conflicten ................................................................................................ 27 69. De ander en ik: werkboek sociale vaardigheden ............................................................................ 28 70. Kinderen en ingrijpende situaties: agressie en geweld ................................................................... 28 71. Een doos vol gevoelens .................................................................................................................. 28 72. Een huis vol gevoelens en axen ...................................................................................................... 28 73. Kinderen en van schoolplein tot speelplaats: een inspirerende aanpak voor de verbetering van het
3
pedagogisch klimaat op de speelplaats ................................................................................................ 29 74. Klets!: opkomen voor jezelf zonder anderen te kwetsen ................................................................ 29 75. Energize I: groepsactiviteiten voor groot en klein ........................................................................... 29 76. Energize II: energizers en didactische werkvormen voor volwassenen, jongeren, iedereen ........ 30 77. Joepla bewegingstussendoortjes .................................................................................................... 30
VOEDING ................................................................................................................. 31 78. Beweeg smakelijk: leskist voeding en bewegen ............................................................................. 31 79. Lekker fit! ....................................................................................................................................... 31 80. Smaaklessen: lesprogramma over eten en smaak ........................................................................ 31 81. SchoolGruiten ................................................................................................................................. 32 82. Schijf van vijf: speelkaarten ............................................................................................................ 32 83. Kinderen en eetgedrag en eetstoornissen ...................................................................................... 32 84. Dik in orde: over gezond eten en bewegen .................................................................................... 32 85. Voeding: project dvd Huisje Boompje Beestje ................................................................................ 33
4
INLEIDING Lesmateriaal digitaal beschikbaar Sommige lesmaterialen zijn ook digitaal beschikbaar. Dit wordt bij de omschrijving van het lesmateriaal aangegeven.
Documentatiecentrum Het documentatiecentrum beschikt over lesmaterialen over diverse gezondheidsonderwerpen. Om u te laten zien welke lesmaterialen u kunt lenen is dit materialenoverzicht, dat jaarlijks uitkomt, gemaakt. De indeling van dit overzicht is als vanouds, per gezondheidsonderwerp staat het lesmateriaal gerangschikt.
Website Via de website www.ggdrivierenland.nl wordt u gedurende het hele jaar op de hoogte gehouden van nieuwe aanwinsten. Deze zijn in overleg met de documentalist te leen. Wij raden u dan ook aan om regelmatig de website te raadplegen.
Met bijgevoegd reserveringsformulier kunt u aangeven welke lesmaterialen u uit het documentatiecentrum wilt lenen.
Ouderbijeenkomsten In het documentatiecentrum kunt u ook terecht voor het lenen van themapakketten voor ouderbijeenkomsten. Een brochure met het uitgebreide aanbod kunt u aanvragen bij het documentatiecentrum, (0344) 69 87 00 of downloaden op onze website.
Lenen De uitleentermijn is verdeeld in 8 periodes. De periodes voor schooljaar 2013-2014 zijn: Periode 1
02-09-2013 t/m 27-09-2013
Periode 2
07-10-2013 t/m 08-11-2013
Periode 3
18-11-2013 t/m 13-12-2013
Periode 4
06-01-2014 t/m 31-01-2014
Periode 5
10-02-2014 t/m 14-03-2014
Periode 6
24-03-2014 t/m 18-04-2014
Periode 7
12-05-2014 t/m 06-06-2014
Periode 8
16-06-2014 t/m 04-07-2014
Bezoeken Het documentatiecentrum is geopend van maandag t/m vrijdag van 09.00 uur tot 16.30 uur. U kunt tijdens deze uren gewoon langs komen, maar u kunt ook van tevoren een afspraak maken. Vooral wanneer u specifieke vragen heeft of ondersteuning wenst is dit aan te raden. U kunt dan bellen met het documentatiecentrum, (0344) 69 87 00 of mailen naar:
[email protected].
De school zorgt ervoor dat de materialen klaarstaan.
Beoordeling Op www.loketgezondleven.nl van het RIVM Centrum Gezond Leven (CGL) staan meer dan 100 leefstijlinterventies beschreven die in Nederland beschikbaar zijn. Ook steeds meer lesmaterialen uit dit lesmaterialenoverzicht worden opgenomen op deze website. Een door het CGL samengestelde Erkenningscommissie geeft ook een beoordeling over de kwaliteit van deze interventies. Dit geeft aan in hoeverre ze wel of niet effectief zijn.
Tussentijds lenen Het aanbod uit dit materialenoverzicht kunt u ook buiten de uitleenperiodes reserveren. Het materiaal wordt dan echter niet op school gebracht en gehaald.
Er zijn verschillende beoordelingsniveaus: - bewezen effectief; - waarschijnlijk effectief; - theoretisch goed onderbouwd; - goed beschreven.
Achtergrondinformatie In het documentatiecentrum kunt u ook terecht voor achtergrondinformatie over verschillende thema's. Neem hiervoor contact op met het documentatiecentrum via (0344) 69 87 00 of via
[email protected]
De beoordeling is opgenomen in het materialenoverzicht. Als het lesmateriaal (nog) niet beoordeeld is staat dit ook aangegeven. Dit wil dus niet per definitie zeggen dat het materiaal niet geschikt of effectief is, maar alleen dat er nog geen onderzoek naar is gedaan of dat het niet beschreven is.
U kunt het lesmateriaal reserveren voor één periode. Dit kunt u aangeven op bijgevoegd reserveringsformulier. De GGD zorgt ervoor dat het materiaal aan het begin van de uitleenperiode op school aanwezig is en zorgt ervoor dat het materiaal aan het eind van de periode weer opgehaald wordt
5
eigen thema en per maand staan er drie thematisch verwante opdrachten op het kalenderblad.
BEWEGEN
1. Kinderen en van sportdag tot speelfeest
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Website: www.beweeg.nl
Uitgangspunt/doelstelling: In het reguliere bewegingsonderwijs, maar ook tijdens sport- en speldagen, komen steeds veel spelelementen voor die een negatieve uitwerking hebben op veel kinderen. Kinderen die ‘af’ zijn worden aan de kant gezet. Zij mogen dan verder naar de kinderen kijken die wel weten hoe het moet. Terwijl deze kinderen eigenlijk meer oefening nodig zouden hebben dan de kinderen die al van nature goed zijn in sport en spel. Kinderen die zo worden buitengesloten, raken hun plezier in het spel kwijt en willen niet meer meedoen.
3. Hupla: bewegingstussendoortjes Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Bewegingstussendoortjes zijn korte onderbrekingsmomenten tijdens of na de les waarbij men bewust de concentratie van alle kinderen gedurende enkele minuten doorbreekt door middel van een bewegingsactiviteit, met als doel de aandacht erna weer te kunnen verscherpen. Het lespakket wil op deze manier de concentratie na het tussendoortje weer optimaliseren, het komt tegemoet aan de natuurlijke bewegingsdrang van het schoolkind.
Inhoud: In dit boek komen alternatieven aan de orde. Aan de hand van concrete voorbeelden laat het boek zien dat bewegingsonderwijs, sport- en speldagen voor alle kinderen een groot plezier kunnen vormen. Dat kan door de regels aan te passen of andere spelen te introduceren waaraan iedereen kan meedoen.
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding en 3 klapblokken, boordevol bewegingstussendoortjes.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
2. De klas beweegt: houding, beweging en ontspanning in het klaslokaal
4. Rugla: rugoefeningen
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van deze methode is de kinderen te motiveren om dagelijks veelzijdig te bewegen. Deze motivatie wordt opgebouwd doordat de kinderen het steeds weer leuk vinden te ontdekken dat ze een bewegingsopdracht met succes kunnen uitvoeren.
Uitgangspunt/doelstelling: Het voorkomen van rug- en andere gezondheidsklachten, om de concentratie te bevorderen en om bewegen te stimuleren. Dit wordt bereikt door korte aangename bewegingspauzes. Inhoud: Het lespakket bestaat uit 3 klapblokken, boordevol bewegingstussendoortjes voor de rug. De oefeningen worden aangevuld met tips over gezonde voeding, een rugvriendelijke boekentas, groeitips en rugsparende tips.
Inhoud: Deze methode gaat uit van een Fysio-kalender. Er is per groep een handleiding en een kalender op posterformaat. Ieder kalenderblad geeft een aparte maand weer. Elke maand heeft zo zijn
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
6
5. Bewegen met Nellie & Cezar Doelgroep: Leerlingen groep 1 en 2. Uitgangspunt/doelstelling: Het bewegen van kleuters met diverse materialen, zoals een krant, stok, wc-rol en hoepel. Inhoud: Het pakket bestaat uit een doosje met handleiding en 80 originele bewegingsopdrachten met Nellie en Cezar.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
7
Uitgangspunt/doelstelling: Hoe jong kinderen ook zijn, ze komen in aanraking met de dood. Een huisdier dat dood gaat, opa of oma die overlijdt. De dood brengt een verlies met zich mee. Een verlies dat nooit meer overgaat. Opeens voelt een kind wat het is om iemand voorgoed te moeten missen. Een leerkracht die voor de sociaalemotionele vorming aanknoopt bij de normale ontwikkeling van de leerlingen, stelt ook de omgang met de dood aan de orde. Dit lesboek pleit voor openheid en helderheid en biedt een serie werkvormen om de dood in elke groep van de basisschool ter sprake te brengen.
DOOD EN ROUWVERWERKING
6. Verdrietkoffer: voor kinderen van drie tot acht jaar Doelgroep: Leerlingen onder- en middenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Met deze koffer bent u elk moment voorbereid op de vraag hoe kinderen en jongeren te ondersteunen die te maken hebben met een verlies door dood. Inhoud: De koffer bestaat uit een basisset van boeken, brochures, een lijst met tips, een lijst met adressen, verdrietbrieven, kindercondoleancekaarten en praatkaartjes. Daarnaast bevat de koffer voor deze doelgroep een handpop, muzieksuggesties en troostkaarten.
Inhoud: Boek bevat naast achtergrondinformatie voor de leerkracht ook werkvormen en een overzicht van kinderliteratuur. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
9. Kinderen en ingrijpende situaties: over levensbedreigende ziekte in de naaste omgeving
7. Verdrietkoffer: voor kinderen van acht tot twaalf jaar
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Doelgroep: Leerlingen midden-, en bovenbouw.
Uitgangspunt/doelstelling: Wanneer een leerling plotseling wordt geconfronteerd met de angstaanjagende vraag of iemand uit zijn naaste omgeving (vader, moeder, broertje, zusje) beter zal worden of dood zal gaan, dan heeft dat ingrijpende gevolgen voor dat kind. Dit boek probeert de leerkracht, schoolteam te helpen bij de eerste opvang en later begeleiding van zo‘n kind en de groep.
Uitgangspunt/doelstelling: Met deze koffer bent u elk moment voorbereid op de vraag hoe kinderen en jongeren te ondersteunen die te maken hebben met een verlies door dood. Inhoud: De koffer bestaat uit een basisset van boeken, brochures, een lijst met tips, een lijst met adressen, verdrietbrieven, kindercondoleancekaarten en praatkaartjes. Daarnaast bevat de koffer voor deze doelgroep boeken, handpop, troostkaarten, mandala.
Inhoud: Boek bevat naast achtergrondinformatie voor de leerkracht ook werkvormen, informatie ernstige ziekten en een overzicht van kinderliteratuur.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
8. Kinderen en ingrijpende situaties: over dood, rouwen en troosten
10. Het leven duurt een leven lang Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
8
Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal geeft houvast om ‘op een leuke manier aan rottige ervaringen in het leven te werken’. Rouwen is gewoon en hoort dus, zoveel als mogelijk, thuis in het dagelijkse leven. Het verlies delen samen met een tante, een vriend, op school met een juf of meester, kan helpen of helen. Inhoud: De map bestaat uit een gedeelte met theorie en een gedeelte met handvatten om kinderen concreet te helpen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
9
ECHTSCHEIDING
11. Kinderen en ingrijpende situaties: scheiden
boeken voor kinderen, brochures,(spel)materialen en de map Gedeeld Verdriet Echtscheiding (met tal van werkvormen). Er is ook een voorbeeld van een draaiboek toegevoegd. Alles is verpakt in een grote, stevige blauwe koffer.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Scheiden is een groter verlies voor een kind dan vaak wordt aangenomen. Als ouders gaan scheiden, verandert de randvoorwaarde van de veilige thuisbasis ingrijpend. Dat heeft gevolgen voor het vertrouwen in alle relaties die een kind heeft en later aangaat. Op het moment dat het vertrouwen in de ouders gaat wankelen, worden andere volwassenen in de omgeving van een kind (buren, ouders van vriendjes, leerkracht) belangrijke. In deze uitgave wordt op rij gezet wat de scheiding van ouders voor een kind betekent en hoe kinderen erop kunnen reageren. Kinderen nemen hun reacties mee naar school.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: De werkvormen en lesactiviteiten gaan niet expliciet over scheiden. Gekozen is voor het thema ‘wonen’. Want in de woonsituatie verandert er van alles als ouders scheiden. In een open schoolklimaat zullen deze lessen bijdragen aan meer begrip voor andere gezinssamenstellingen. Ook zijn opgenomen een checklist wat je als school kunt doen ter ondersteuning van kinderen van gescheiden ouders, een begrippenlijst met termen die rondom scheidingen voorkomen en een overzicht van de verschillende regelingen voor de kinderen na de scheiding. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
12. Verdrietkoffer echtscheiding Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: De echtscheidingskoffer is bedoeld als toolkit bij het begeleiden van kinderen in echtscheidingssituaties. Het is geen themakoffer die is samengesteld om echtscheiding te behandelen als lesonderwerp. Inhoud: De koffer bestaat o.a. uit boeken voor volwassenen, leerkracht, ouder, begeleider,
10
GENOTMIDDELEN
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
13. Drugs Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Deze dvd geeft jongeren informatie over welke drugs er zijn, over waarom mensen deze middelen gebruiken, over de risico’s en over wat verslaving is. Inhoud: De dvd van tv-programma Het Klokhuis over drugs bestaat uit 2 delen van ongeveer 15 minuten. Deel 1: genotmiddelen en softdrugs. Deel 2: risico’s van (hard)drugsgebruik. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
14. Alcohol Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Voorkomen dat leerlingen tabak en alcohol gaan gebruiken. Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een handleiding en leerlingenboek over alcohol. Website: www.bao-rokendrinken.nl
16. Alcohol & roken, een ander verhaal Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Leerlingen worden al jong geconfronteerd met de maatschappelijke norm dat drinken van alcohol ‘normaal’ is. Veel jongeren vinden roken stoer en gaan beginnen met roken om erbij te horen. Om ervoor te zorgen dat leerlingen niet gaan roken en e het drinken van alcohol uitstellen tot na hun 16 , is het belangrijk om al op de basisschool te beginnen met voorlichting. Inhoud: Door middel van een verhalend ontwerp, komen de leerlingen zelf meer te weten over alcohol en roken. Het lesmateriaal bestaat uit 2 katernen: -afscheid van groep 8 De leerlingen maken een herinneringsboek. Ze geven elkaar complimenten en denken na over de brugklas. Brugklassers krijgen te maken met roken en alcohol. Daarom zoeken ze informatie hierover. Ook oefenen de leerlingen met ‘nee’ zeggen. -het voorlichtingsbureau De leerlingen maken een voorlichtingsbureau over alcohol en roken. Ze ontwerpen het gebouw, de medewerkers en de klanten. Vervolgens gaan ze op zoek naar informatie. Ook oefenen de leerlingen met ‘nee’ zeggen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
15. Roken
17. Ik (r)ook niet : zes lessen rookpreventie
Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8.
Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8.
Uitgangspunt/doelstelling: Voorkomen dat leerlingen tabak en alcohol gaan gebruiken.
Uitgangspunt/doelstelling: De school kan met dit lesmateriaal een bijdrage leveren aan het voorkomen dat kinderen gaan roken. Er wordt ook aandacht besteed aan de algemene sociale vaardigheid van het ontwikkelen, het uiten en het volhouden van een eigen mening. Dit is onmisbaar bij het vasthouden aan de mening niet te gaan roken.
Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een handleiding en leerlingenboek over roken. Website: www.bao-rokendrinken.nl
11
Inhoud: De lespakket bestaat uit een handleiding, informatiebladen, een knipblad en een dvd. De lessenserie bestaat uit zes lessen, waarvan drie lessen voor groep 7 en drie lessen voor groep 8. In groep 7 wordt uitgebreid ingegaan op de gevolgen voor de gezondheid van stoffen in tabak. In groep 8 krijgen leerlingen informatie over de factoren die hun mening over roken kunnen beïnvloeden. Beoordeling: Deze interventie is theoretisch goed onderbouwd.
12
(SEKSUELE) KINDERMISHANDELING
18. Kinderen en omgaan met kindermishandeling Doelgroep: Leerlingen onder-, middenen bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: In de lessen wordt aandacht besteed aan de volgende doelen: - weten wat kindermishandeling is; - weten wat je kunt doen en waar je terecht kunt als je mishandeld wordt; - weerbaar zijn.
Bovendien maken de ouders van Monica vaak ruzie met elkaar. Deze voorlichtingsfilm kan voor kinderen behoorlijk aangrijpend zijn. Het zal daarom voor kinderen prettig zijn als de film in een vertrouwde en veilige omgeving bekeken wordt. De film kan allerlei emoties losmaken en vragen oproepen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Dit boek vormt een praktische handleiding voor het omgaan met kindermishandeling. Het steunt elke beroepskracht in het basisonderwijs om alles te doen wat in zijn macht ligt om een mishandeld kind te helpen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
19. Kindermishandeling: wat is het & hoe kun je het stoppen Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Deze film is bedoeld om kinderen informatie te geven over het onderwerp kindermishandeling: wat is het en hoe kun je het stoppen? Inhoud: Deze dvd duurt 23 minuten. Aan de hand van 4 scènes worden verschillende vormen van kindermishandeling besproken. De situaties zijn nagespeeld. In de eerste scène zien we Roy, die door zijn vader wordt geschopt en geslagen. Bij Roy is er sprake van lichamelijke mishandeling. In de tweede scène staat seksuele mishandeling centraal. We maken kennis met Nora. Elke week doet de vader van Nora seksspelletjes met haar. In de derde scène zien we Jim. Jim wordt thuis verwaarloosd. Zijn ouders zijn er bijna nooit en Jim moet meestal voor zichzelf zorgen. In de vierde scène gaat het om geestelijke mishandeling. Monica krijgt van haar ouders altijd maar te horen dat ze niks kan en dat ze een geboren loser is.
13
LICHAAM(VERZORGING)
20. De mens Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket wil de leerlingen kennis laten maken met de bouw en de werking van hun eigen lichaam. Bovendien zullen zij ervaren, dat het lichaam verzorging nodig heeft. Inhoud: Het pakket bestaat uit een handleiding, werkschrift, dvd en wandplaten. De dvd bevat vier programma‘s: geraamte, ademhaling, spijs-vertering en bloedsomloop en duren 20 minuten per programma. De wandplaten bestaan uit 4 kleurenposters die een uitstekende mogelijkheid bieden de onderwerpen klassikaal te behandelen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
21. Hoofdluiskoffer Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het bestrijden van hoofdluis op school en het doorbreken van het taboe rond hoofdluis. Inhoud: Koffer met een leidraad hoofdluisbestrijding, (voor)leesboekjes, diverse middelen tegen hoofdluis en een dvd over hoofdluis van het programma Het Klokhuis. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
22. Leskist hygiëne Doelgroep: Leerlingen onderbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen weten wat een goede hygiëne is.
De volgende onderwerpen worden o.a. behandeld: -haren wassen; -handen wassen; -welke kleding in welk jaargetijde; -hoofdluis; -tandenpoetsen. Inhoud: Deze leskist bestaat uit Meneer Wasje (handpop wasbeer), diverse lessen over hygiëne, (voor)leesboeken en puzzels. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
23. Jumbo Boek van je lijf Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit grote boek behandeld alles over het lichaam van kinderen. Behandeld wordt het skelet, bewegen, spieren en ademhalen. Inhoud: Een aantrekkelijk, groot formaat boek met veel tekst en illustratie. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
24. Hoortoren Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Door zintuigen maken we contact met onze omgeving. Het gehoor is een belangrijk zintuig dat ons helpt om te communiceren en ons leven plezierig maakt. Horen betekent letterlijk ‘erbij horen’. Dit lespakket draagt ertoe bij dat de leerlingen bewuster omgaan met hun gehoor. Inhoud: Het lespakket bestaat uit vertelposters, opdrachtkaarten, dvd disco-oor voor groep 5 t/m 8, decibelmeter voor alle groepen en cd’s. Website: www.hoortoren.nl Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
14
MONDGEZONDHEID
25. Leskist over mondgezondheid
Website: www.trammelantintandenland.nl Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen onderbouw.
28. Hou je mond gezond! Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist heeft tot doel om leerkrachten te ondersteunen bij het geven van lessen over mondgezondheid. Inhoud: Deze leskist bevat de methode 'Hou je mond gezond' 'Trammelant in Tandenland' met bijbehorende aanvullende materialen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal laat kinderen kennismaken met de belangrijkste onderwerpen rond het thema mondgezondheid. Waarmee houd je je mond gezond? En hoe doe je dat dan? Hoe voorkom je tanderosie? Ook leren ze waarom een bezoek aan de tandarts of mondhygiënist belangrijk is.
26. Leskist over mondgezondheid
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding, lesideeën en een wandplaat ‘Bij de tandarts’.
Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw.
Website: www.houjemondgezond.nl
Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist heeft tot doel om leerkrachten te ondersteunen bij het geven van lessen over mondgezondheid.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
29. Groot poetsgebit met borstel Inhoud: Deze leskist bevat de methode 'Hou je mond gezond' met bijbehorende aanvullende materialen.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Uitgangspunt/doelstelling: Demonstratiemateriaal om leerlingen poetsinstructie te geven.
27. Trammelant in Tandenland
Inhoud: Groot gebit met borstel.
Doelgroep: Leerlingen groep 1 t/m 4. Uitgangspunt/doelstelling: Helaas komt een slechte mondgezondheid in Nederland steeds vaker voor. De gebitten van de jongste kinderen gaan achteruit. Doelstelling van dit lesmateriaal is dan ook het verbeteren van de mondgezondheid. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een dvd met 3 korte (animatie)filmpjes en een handleiding.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
30. Kies met cariës Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Door middel van dit model kunnen de leerlingen zien hoe een gaatje in het gebit eruitziet. Inhoud: Een model van een kies (ongeveer 25 cm hoog)
15
met cariës bestaande uit twee delen die uit elkaar kunnen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
31. Wiebeltandje Doelgroep: Leerlingen onderbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen kunnen zien hoe het is als de tanden wisselen. Inhoud: Houten gezicht van een jongen/meisje met een losse tand. Op de achterkant staat een voorleesverhaal. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
16
PESTEN
32. Leskist pesten Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Door middel van lesmaterialen en achtergrondinformatie een ondersteuning bieden om op school aandacht aan het onderwerp pesten te besteden. Inhoud: De leskist pesten bevat o.a. het ‘Nationaal Onderwijs Protocol tegen Pesten’. De cd-rom ‘No Limits?’ voor de bovenbouw, bevat informatie over de achtergrond en aanpak van pesten. Het boek ‘Kinderen en ingrijpende situaties, Pesten’ biedt naast achtergrondinformatie vooral lessuggesties voor de aanpak van pesten. De overige materialen is een verzameling van lesmateriaal, achtergrondinformatie en (voor)leesboeken over pesten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
zo ver zijn, weten dat een structurele en preventieve aanpak leidt tot een prettiger schoolklimaat waar het makkelijker werken is; niet alleen voor de leerkrachten, maar ook voor de leerlingen die daardoor met meer plezier naar school gaan en betere resultaten behalen. Inhoud: In dit boek staat informatie over pesten, antipestbeleid en acute gevallen van pesten. Ook bevat het praktisch lesmateriaal waarmee u in de klas aan het werk kunt. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
34. Kinderen en.. geen grapjes over pesten Doelgroep: Leerlingen groep 5 t/m 8. Uitgangspunt/doelstelling: Het voorkomen van pesten, oplossen van conflicten en opbouwen van sociaal-emotionele vaardigheden.
33. Kinderen en ingrijpende situaties: pesten
Inhoud: Dit boek bestaat uit 125 gemakkelijk uit te voeren sessies. De sessies duren elk zo’n 20 minuten en vragen weinig voorbereiding. Bij dit boek is ook een bordspel verschenen: Geen grapjes over pesten, een spel over omgaan met pesten en plagen.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Website: http://pestvrij.kwintessens.nl
Uitgangspunt/doelstelling: Over pesten is de afgelopen jaren veel gezegd en geschreven. Uit onderzoek is gebleken dat niet alleen pestkop en gepeste slachtoffer zijn, maar dat alle kinderen eronder lijden als er in een groep wordt gepest.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
De oorzaken van het pesten liggen op diverse terreinen.
Uitgangspunt/doelstelling: Met dit voor kinderen zeer aansprekende spel komen ze situaties van pesten uit de dagelijkse praktijk tegen. Daarmee leren ze de vaardigheden aan waarmee ze moeilijke situaties het hoofd kunnen bieden.
Een enkele strafmaatregel of een kringgesprek is daarom niet voldoende om iets tegen het pesten te doen. Alleen een brede aanpak kan daadwerkelijk tot resultaten leiden. Zo’n blijvende aanpak lijkt het best gegarandeerd als een school het bestrijden van pesten onderdeel maakt van het pedagogisch klimaat. Dat vraagt om tijd en energie van de schoolleiding en de leerkrachten. Maar de beloning is er ook: scholen die inmiddels
35. Geen grapjes over pesten: bordspel Doelgroep: Leerlingen groep 5 t/m 8.
Met de juiste technieken, attitudes en gewoonten creëer je een prettig klimaat in de klas en geef je kinderen vaardigheden mee waaraan ze in hun verdere leven veel zullen hebben. Dit bordspel sluit aan bij het lesmateriaal ‘Kinderen en geen grapjes over pesten’.
17
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
38. Pesten op school: adequaat optreden tegen pestgedrag
Inhoud: Doos met spelbord, pionnen, dobbelsteen en spelkaarten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
36. Antipestspel Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het antipestspel is gemaakt door kinderen voor kinderen, om het pesten en het omgaan met elkaar bespreekbaar te maken. Inhoud: Het antipestspel bestaat uit: een bedrukt, kunststof spelbord; twee doosjes met in elk doosje 21 kaartjes; 6 pionnen; dobbelsteen; handleiding. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
37. Pesten, dat pikken we niet! Doelgroep: Leerlingen groep 8. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen in de piekleeftijd van het pesten, rond de 11 tot 14 jaar, door een discussie na te laten denken over pesten en hun eigen rol daarin, zodat het pesten vermindert of liever zelfs stopt. Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een handleiding en een dvd en is bedoeld om de zwijgende middengroep te mobiliseren. De dvd 'Pest' is een hulpmiddel dat de kinderen aanzet tot nadenken en discussiëren. De dvd duurt 6 minuten.
Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Helaas komt het pesten van kinderen op school nog heel veel voor, zowel onder schooltijd als in de vrije tijd. Dit praktisch werkboek verschaft informatie over het signaleren van dit hardnekkig verschijnsel en concrete hulp bij het bestrijden ervan. Inhoud: In dit boek staan spelen die preventief gebruikt kunnen worden, maar ook als het pesten al begonnen is. De spelen zijn onderverdeeld in drie categorieën: - spelen over het onderwerp pesten; - spelen op het gebied van samenwerken en communiceren; - spelen op het gebied van waarnemen en sensitief worden. De drie groepen hebben verschillende doelstellingen die elkaar aanvullen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
39. Cyberpesten: who cares? Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Het voorkomen van pesten via internet. Leerkrachten geven aan dat cyberpesten een dagelijks voorkomen probleem is, waar ze weinig grip op hebben. Leerlingen zeggen dat ze zich vaak niet realiseren waar ze mee bezig zijn. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding met werkbladen en een dvd. De film ‘Chatbox, who cares?’ toont een praktijkvoorbeeld van cyberpesten. Zowel de leefwereld van de jongeren (dader en slachtoffer), als de belevingswereld van volwassenen worden in beeld gebracht. De film duurt 11 minuten en nodigt uit om samen verder te praten over het fenomeen cyberpesten, de verantwoordelijkheden en de mogelijke oplossingen.
18
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
40. Internetkwartet Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het internetkwartet is ontstaan uit lessen met kids over veilig internet. Door het internetkwartet worden kinderen zich bewust van hun eigen internet gedrag. Ze halen uit het kwartet wat voor hun van belang is.
introductiegesprek gericht op vragen als waar praten we wel en niet over en op welke manier gaan we met elkaar om tijdens de groepsgesprekken? Daarna volgen vier groepsgesprekken waarin steeds een specifieke vraag over online pesten wordt besproken (wat is online pesten, hoe zien typische daders/slachtoffers er uit, hoe kunnen we online pesten voorkomen en hoe kunnen we online pesten stoppen). Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Inhoud: Het kwartetspel bestaat uit 40 kaarten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
41. Pestkwartet Doelgroep: Leerlingen bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van het Pestkwartet is kinderen en jongeren inzicht te geven in alle betrokken rollen in een pestsituatie. Inhoud: Het Pestkwartet bestaat uit elf setjes van elk vier kaarten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
42. Kids in actie tegen online pesten Doelgroep: Leerlingen bovenvouw. Uitgangspunt/doelstelling: Doelstelling van dit pakket is dat leerlingen samen toewerken naar een klassenklimaat waarin online pesten nót-dóne is. Leerlingen ontwikkelen meer kennis over online pesten, hebben meer inzicht in de effecten die online pesterijen kunnen hebben op een slachtoffer en ontwikkelen vaardigheden om met online pesten om te gaan. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding en leerlingenboeken. Het project begint met een
19
RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING
43. Relaties en seksualiteit Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het lespakket sluit aan bij de seksuele ontwikkelingsfasen van kinderen. Met dit lespakket krijgen kinderen op een leeftijdsadequate wijze de juiste kennis, attitude en vaardigheden aanreikt.
van der Doef, diverse (voor)leesboeken en spellen. De lessen gaan o.a. over ‘beeld van jezelf’, ‘hoe ben jij geboren’, ‘vriendschap en houden van’, ‘knuffelen en houden van’, ‘weerbaar maken’ en ‘ik maak mij schoon’. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
45. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk middenbouw Doelgroep: Leerlingen middenbouw (groep 4, 5, 6).
Hiermee zijn kinderen beter voorbereid op hun latere seksuele contacten en raken ze vertrouwd met relaties en seksualiteit. Inhoud: Dit lespakket bestaat uit vier leskaternen: voor groep 1&2, groep 3&4, groep 5&6 en voor groep 7&8. Elk leskatern heeft zijn eigen inhoudelijke accenten en methodische werkwijze. In elk katern wordt rekening gehouden met de seksuele ontwikkelingsfase van kinderen, hun leerstijl en leervermogen. Website: www.lespakketrelatiesenseksualiteit.nl Beoordeling: Goed beschreven.
44. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk onderbouw Doelgroep: Leerlingen onderbouw (groep 1, 2, 3). Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist is een middel om leerkrachten in de onderbouw van het basisonderwijs te ondersteunen bij het geven van relationele en seksuele vorming. Deze leskist gaat niet alleen over seksualiteit. De onderwerpen relaties/vriendschap, verschillen tussen jongens en meisjes (lichaamsbesef), groeien en weerbaarheid nemen een belangrijke plaats in. Inhoud: De leskist bevat naast een handleiding ook de methode ‘Relaties en seksualiteit’ van Sanderijn
Uitgangspunt/doelstelling: Deze leskist is een middel om leerkrachten in de middenbouw van het basisonderwijs te ondersteunen bij het geven van relationele en seksuele vorming. Inhoud: De leskist bevat naast een handleiding ook de methode ‘Relaties en seksualiteit’ van Sanderijn van der Doef, diverse (voor)leesboeken en spellen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
46. Relaties en seksualiteit: van uk tot stuk bovenbouw Doelgroep: Leerlingen bovenbouw (groep 7 en 8). Uitgangspunt/doelstelling: Misschien heeft u twijfels bij het onderwerp van deze leskist: “hoe ga ik een klas vol met pubers vertellen over relaties, maar vooral over seks?”. Dan kunnen we u geruststellen: deze kist gaat in elk geval niet alleen over seksualiteit. Het onderwerp ‘relaties’ neemt ook een zeer belangrijke plek in. Verder blijkt dat volwassenenseksualiteit en kinderseksualiteit door elkaar gehaald worden. Bij volwassenen draait seks altijd om het orgasme. Bij kinderen zie je dat seksualiteit gericht is op het ontdekken van het eigen lichaam en dat van anderen en het ontwikkelen van gevoelens die daarbij horen. Inhoud: De leskist bestaat uit de methode ‘Relaties en Seksualiteit’ met aanvullende materialen en boeken. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
20
47. Kinderen en … liefde, relaties en seksualiteit: filosoferen met kinderen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Het is vaak lastig om met kinderen te praten over liefde, vriendschap, seksualiteit, weerbaarheid en dat ook nog open en bloot in de groep. Het vertrekpunt van dit lesmateriaal is om vanuit realistische situaties en ervaringen verschillende onderwerpen te behandelen aan de hand van een filosofisch gesprek.
De dvd bestaat uit vier afleveringen van 15 minuten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
49. Girls’choice: wensen en grenzen in intimiteit Doelgroep: Meisjes 10-13 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van dit spel is een bijdrage leveren aan de preventie van onbedoelde/ongewenste tienerzwangerschappen. Inhoud: Dit bordspel bestaat uit 2 spelen: basisspel voor meisjes van 10-13 jaar en voor meisjes van 13 jaar en ouder. Van de leerlingen wordt enige basiskennis op het gebied van het eigen lichaam, anticonceptie en voortplanting verondersteld. Het spel voorziet niet in seksuele voorlichting. Bij dit spel horen 5 pionnen, dobbelsteen, handleiding, boekje met antwoorden en spelregels.
Het filosofisch gesprek is de basis van iedere les voor elke bouw. Hoe een filosofisch gesprek te voeren, wordt duidelijk uitgelegd. Inhoud: De map bestaat uit 4 katernen, een katern voor groep 1/2 , groep 3/4 , groep 5/6 en groep 7/8. Website: www.kwintessens.nl/liefde Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
48. Liefdesplein Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel is dat kinderen zich ontwikkelen tot mensen die verantwoorde keuzes kunnen maken op het gebied van relaties en seksualiteit. En seksualiteit op een gezonde en bevredigde manier kunnen beleven, met respect voor zichzelf en anderen.
Beoordeling: Goed beschreven.
50. Boys ‘r us: jongens, relaties en seksualiteit Doelgroep: Jongens 10-13 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van dit spel is het op een leeftijdadequate en speelse manier jongens bewust te maken van het belang van veilige, prettige, gewenste en gelijkwaardige seksuele en relationele contacten. Inhoud: Het bordspel bestaat uit 1 spelbord, 60 opdrachtkaarten voor het basisonderwijs, 60 opdrachtkaarten voor het voortgezet onderwijs, 26 illustratiekaarten, 10 meningskaarten, 5 pionnen, antwoordenboekje, spelregelboekje en handleiding. Beoordeling: Goed beschreven.
Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een handleiding met achtergrondinformatie over de onderwerpen die van belang zijn voor de begeleiding van leerlingen, werkboek voor leerlingen.
21
51. Puberkwartet Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Het doel van het Puberkwartet is om kinderen spelenderwijs kennis te laten maken met verschillende aspecten van de puberteit, waaronder relaties en seksualiteit. Door het spelen van het kwartetspel wordt kinderen gevraagd de woorden die met dit onderwerp te maken hebben uit te spreken. Daarmee stimuleert het kwartetspel het bespreekbaar maken van onderwerpen rondom puberteit, relaties en seksualiteit. Inhoud: Het Puberkwartet bestaat uit 52 kaarten die samen dertien kwartetten vormen. Een kwartet is een verzameling van vier bij elkaar horende kaarten. De verschillende kwartetten zijn: gevoelens in de puberteit, meisjes in de puberteit, jongens in de puberteit, vriendschap, verliefd, verkering vragen, verkering hebben, uitmaken, zoenen, voorbehoedsmiddelen, seksueel overdraagbare aandoeningen en grenzen. Het spel kan gespeeld worden met drie tot zes spelers. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
52. Lekker in je vel Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket wil leerlingen ondersteunen in hun ontwikkeling tot een persoon die: zijn/haar eigen lichaam kan waarderen; zich bewust is van eigen en andermans gevoelens, wensen, opvattingen en mogelijkheden; relaties kan aangaan en onderhouden; beslissingen kan nemen op het gebied van seksualiteit en relaties.
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, acht posters en werkbladen en behandelt de volgende thema’s: - ontdek jezelf; - wat gebeurt er nu weer met je?; - vrienden voor het leven?; - jij bent oké; - jij maakt het verschil; - jouw eigen stijl. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
53. Wonderlijk gemaakt Doelgroep: Leerlingen groep 7 en 8 (gereformeerd onderwijs) Uitgangspunt/doelstelling: Dit lesmateriaal wil antwoord geven op de volgende vragen: - Waarom zouden we seksuele vorming op de schoolagenda zetten? - Hoe kan dit onderwerp verantwoord in school geïntroduceerd worden? - Hoe kan seksuele vorming in de praktijk gestalte krijgen? De titel “Wonderlijk gemaakt” is een aanhaling uit Psalm 139, waar de dichter zich buitengewoon verwondert over God, Die het leven geschapen heeft. Het lespakket wil de kinderen primair het mooie van seksualiteit laten zien, en Gods bedoeling ermee. Ook wordt er gesproken over de zwarte kant van seksualiteit, het seksueel misbruik. Daarbij staat het weerbaar maken centraal. Zo wil het lespakket kinderen laten beseffen wat de grenzen en normen zijn die God aan de seksualiteit verbonden heeft en hen stimuleren om in hun eigen leven daarnaar te leven. Inhoud: Deze map bevat materiaal om gelijk aan de slag te gaan. Deel 1 bevat materiaal aan ter bezinning op het onderwerp, het bevat een stappenplan om het onderwerp zorgvuldig in de school te introduceren. Deel 2 biedt een complete lessenserie voor groep 7 en 8. Er is een uitvoerige handleiding, die per les stap voor stap aangeeft wat er van leerkracht en kinderen verwacht wordt. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
22
54. Volwassen worden: een lespakket over puberteit Doelgroep: Leerlingen groep 8. Uitgangspunt/doelstelling: De leerlingen weten welke lichamelijke veranderingen er in de puberteit plaatsvinden. Weten, accepteren en respecteren dat de veranderingen niet bij iedereen op hetzelfde moment plaatsvinden. Leren over persoonlijke hygiëne. Leren wat menstruatie is, hoe de menstruatiecyclus verloopt en welke producten er zijn. Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding, leerlingenboek en dvd. De dvd duurt ongeveer 13 minuten. Hiermee kunt u het onderwerp in de klas introduceren. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
23
SOCIAAL-EMOTIONELE VORMING
55. Leefstijl: sociaal emotionele vaardigheden Doelgroep: Leerlingen onder- midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Leefstijl wil bevorderen dat jongeren opgroeien tot zelfstandige, sociaal vaardige en betrokken mensen. Leefstijl is een methode die niet alleen de emotionele intelligentie stimuleert maar, doordat kinderen beter in hun vel zitten, ook de cognitieve intelligentie. Leefstijl sluit aan bij de kerndoelen voor gezond en redzaam gedrag. Inhoud: Leefstijl bevat voor ieder leerjaar zes thema's. Hoe ouder de kinderen, des te dieper in wordt gegaan op de thema’s: 1. De groep, dat zijn wij! (over sfeer in de groep) 2. Praten en luisteren (over communicatie) 3. Ken je dat gevoel? (over gevoelens) 4. Ik vertrouw op mij (over zelfvertrouwen) 5. Iedereen anders, allemaal gelijk (over diversiteit) 6. Lekker gezond (over gezondheidsvaardigheden) Ieder thema bestaat uit vier lessen. Let op! Het lesmateriaal kan geleend worden door uw schoolteam alleen ter inzage. Dit lesmateriaal is onlosmakelijk verbonden aan de training. Meer informatie over de training vindt u op www.leefstijl.nl.
bevestigen in wie zij zijn, in wat ze de moeite waard maakt. Inhoud: Dit spel biedt een praktische werkwijze waarmee u als leerkracht op een eenvoudige en niet gekunstelde wijze kinderen positief aandacht kunt geven. De kinderen hebben een actieve bijdrage binnen deze methodiek. De kaartjes zijn een middel om met kinderen in gesprek te raken over het kind zelf. De kaartjes zijn ook goed inzetbaar buiten de groep, bijvoorbeeld bij de begeleiding van individuele leerlingen tijdens RT-uren. Het spel bestaat uit een handleiding, 46 blauwe kaartjes, 9 rode kaartjes en 14 gele kaartjes. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
57. Superheld Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Doel van Superheld is kinderen inzicht geven in sociaal veilig en niet-veilig gedrag in alledaagse situaties. Inhoud: Dit lespakket bestaat uit een bordspel en een werkmap. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd.
58. De coole kikker: het sociale vaardigheden kwartetspel
Website: www.leefstijl.nl
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
56. Kinder Kwaliteiten Spel Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen krijgen een positieve kijk op zichzelf als ze positief benaderd worden door anderen. Daarnaast is het heel waardevol om hun eigen kwaliteiten te (her)kennen. Door met de kinderen over hun goede eigenschappen, kwaliteiten te praten, krijgen zij inzicht in zichzelf. Het benoemen van de eigen kwaliteiten van kinderen
Uitgangspunt/doelstelling: Spelenderwijs raken kinderen vertrouwd met allerlei aspecten die belangrijk zijn bij het omgaan met leeftijdsgenootjes zoals: het kennismaken, vriendjes maken, samenwerken, onderhandelen, meespelen, uitschelden, als een kind wordt geplaagd, buitensluiten en pesten.
24
Inhoud: Het kwartetspel bestaat in totaal uit 9 kwartetten van elk 4 kaartjes. Het spel kan zelfstandig gespeeld worden in de klas, thuis of in het kader van een sociale vaardigheidstraining. Bij dit kwartetspel hoort een boek en 2 posters. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
59. Meidenvenijn is niet fijn! Doelgroep: Leerlingen in de leeftijd van 9 tot 15 jaar. Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket maakt meidenvenijn op een prettige manier bespreekbaar in teams, klassen en meidengroepen. Meidenvenijn is niet iets wat ‘er bij hoort’, zoals zo vaak wordt geroepen. Meidengroepjes zijn als kleine koninkrijkjes, met aan het hof de Queen bee. Zij bepaalt wie er bij hoort en wie niet. Zij maakt de regels in denken, doen en zijn. Een blik kan een groep meiden doen sidderen. Op subtiele wijze regeert ze over haar hofhouding. Bij meisjes is status gebaseerd op relaties. Meisjes maken gebruik en misbruik van relaties om elkaar te kwetsen en groepjes te vormen. Dit wordt ook wel relationele agressie genoemd. Relationele agressie tussen meiden kan voor problemen zorgen op school en de gevolgen voor slachtoffers zijn vaak levenslang. Inhoud: Het pakket bestaat uit een werkmap en diverse praatplaten. Beoordeling: Goed beschreven.
60. Zo gaan Roos en Tom met elkaar om: sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 2 tot en met 4 Doelgroep: Leerlingen onder- en middenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Deze methode is gebaseerd op de principes van
de Amerikaan Goldstein. De Goldstein-methode is gericht op het aanleren van sociale vaardigheden via het systematisch toepassen van leertheoretische en gedragstherapeutische principes. Doel van deze methode is: verwerven van kennis over sociale vaardigheden om beter te kunnen handelen in complexe sociale situaties; het kind competenter maken in de sociale omgang met leeftijdsgenootjes; minder spanning ervaren en minder faalangstig zijn in sociale situaties; het kind stimuleren het aangeleerde gedrag toe te passen in zijn dagelijkse omgeving. Inhoud: In dit boek komen verschillende vaardigheden aan bod zoals: kennismaking, hoe praat je met elkaar; vragen stellen, je mag ook nee zeggen; samen spelen is geven en nemen; samen spelen zonder regels gaat mis en complimenten geven en krijgen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
61. Zo gaan Sarah en Jerom met elkaar om: sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen uit de groepen 5 tot en met 8 Doelgroep: Leerlingen midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Deze methode is gebaseerd op de principes van de Amerikaan Goldstein. De Goldstein-methode is gericht op het aanleren van sociale vaardigheden via het systematisch toepassen van leertheoretische en gedragstherapeutische principes. Doel van deze methode is: verwerven van kennis over sociale vaardigheden om beter te kunnen handelen in complexe sociale situaties; het kind competenter maken in de sociale omgang met leeftijdsgenootjes; minder spanning ervaren en minder faalangstig zijn in sociale situaties; het kind stimuleren het aangeleerde gedrag toe te passen in zijn dagelijkse omgeving. Inhoud: In dit boek komen verschillende vaardigheden aan bod zoals: kennismaking, hoe praat je met elkaar; vragen stellen, je mag ook nee zeggen; samen spelen is geven en nemen; samen spelen zonder regels gaat mis en complimenten geven en krijgen.
25
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
62. Kleuters en omgaan met elkaar Doelgroep: Leerlingen onderbouw (groep 1 en 2). Uitgangspunt/doelstelling: Met dit werkboek leren kinderen op een speelse wijze sociale vaardigheden, zodat ze op een meer plezierige manier contact met leeftijdgenoten kunnen onderhouden. Via spel, rollenspel, gezelschapsspel en creatieve activiteiten wordt een proces van gedragsverandering op gang gebracht. Inhoud: De rode draad in dit werkboek wordt gevormd door een sprookje over een kleine prins. Hij gaat op weg om een prinses uit handen van een heks te bevrijden. Tijdens zijn tocht komt hij in allerlei situaties terecht, die vragen om sociaal vaardig gedrag. Door middel van gezamenlijke (spel)activiteiten leren kinderen omgaan met gevoelens van zichzelf en de ander, problemen oplossen en adequaat sociaal gedrag. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
63. Uitstekend goed: sociale vaardigheidslessen met drama Doelgroep: Leerlingen middenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Sociaal-emotionele vorming is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van ieder kind. Op school zijn leerkrachten vrijwel voortdurend bezig met de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Als situaties zich voordoen, spelen leerkrachten daar direct op in. Ruzies worden gesust, problemen opgelost en irritaties uitgesproken. Spelenderwijs krijgen kinderen alternatieven en regels aangereikt over hoe zij kunnen omgaan met elkaar. Naast probleemgericht werken is het ook mogelijk om gericht preventief te werken. Deze lesmethode biedt concrete handvatten om het trainen van sociale vaardigheden in het lesprogramma op te nemen. “Uitstekend goed” zijn sociale vaardigheidslessen rond vier basisvaardigheden: kennismaken, iets vragen, complimenten geven en sorry zeggen.
Inhoud: In dit boek wordt allereerst doelgroep, doelstelling en ontstaan van de lesmethode toegelicht. Vervolgens wordt de methodiek geïntroduceerd en wordt ingegaan op de achtergronden en de werkwijze van de sociale vaardigheidslessen met drama, en de wijze waarop de lessen zijn opgebouwd. Daarna volgt een beschrijving van de lessenserie. Per les is de opbouw en de werkwijze zo nauwkeurig en concreet mogelijk uitgeschreven. Tot slot is er een overzicht van de gebruikte materialen en een literatuuroverzicht. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
64. Kinderen en faalangst Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kennis over faalangst is noodzakelijk voor elke leerkracht in het basisonderwijs. De leerkracht is de aangewezen persoon om faalangst bij leerlingen te signaleren of te begeleiden, of voor begeleiding te zorgen. Inhoud: Dit boek reikt handvatten aan waar leerkrachten in de praktijk van alledag hun voordeel mee kunnen doen. Het boek bevat achtergrondinformatie over faalangst en een groot aantal lessen voor onder-, midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
65. Kinderen en keuzen maken Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen van nu worden voortdurend geprikkeld tot het maken van keuzen. Er valt ook steeds meer te kiezen, van het merk schoenen tot het soort ontbijtvlokken, de sportclub of zelfs je image. Meestal is dat leuk. Al die keuzevrijheid geeft ons het gevoel dat we invloed hebben op ons leven. Maar tegelijk groeit de keuzeplicht: sinds er zoveel te kiezen is, moet er ook gekozen worden. Maar hoe kies je? Op gevoel? Op kleur? Omdat je vrienden hetzelfde kiezen? Dit boek geeft handreikingen om leerlingen te helpen zich bewust
26
te worden van de vele vormen van reclame, groepsdruk, beïnvloeding en verleiding en daarmee om te gaan. Het is niet de bedoeling dat ze elke reclame of beïnvloeding categorisch afwijzen, wel dat ze die leren herkennen en bewuste keuzen maken waar ze wel of niet op ingaan. Inhoud: In dit boek komt in het eerste deel aan de orde hoe kinderen keuzen maken, de rol van de commercie in het leven van kinderen en de verschillende manieren waarop kind en groep invloed op elkaar hebben. Het tweede deel van dit boek bevat een aantal lessen en een opzet voor een ouderavond. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
66. Kinderen en hun rol als bemiddelaar Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen hebben dagelijks hun conflicten. Ze ontstaan frequent en zijn meestal weer snel voorbij. Maar soms zijn die conflicten indringend en hebben al een langere voorgeschiedenis. In de dagelijkse schoolpraktijk blijkt dat kinderen zeer wel in staat zijn om te leren hoe zij hun conflicten kunnen oplossen, al dan niet met behulp van een bemiddelaar. Inhoud: In dit boek komen belangrijke zaken aan de orde: het belang van conflicten voor persoonlijke ontwikkeling, de verschillende soorten conflicten, de rol van emoties en win-winoplossingen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
67. Ik kon mijn adem niet ademen: dramalessen over emoties Doelgroep: Leerlingen middenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Kinderen nemen emoties van anderen niet altijd serieus. Hoe vaak komt het niet voor dat een kind wordt uitgelachen omdat het verdriet toont? Of dat een jongen wordt uitgelachen omdat hij bang is of dat een meisje wordt gepest omdat ze
uitgesproken blij is. Het is belangrijk dat kinderen leren positief te reageren op emoties van anderen. Je eigen gevoelens leren (h)erkennen en de gevoelens van de ander leren respecteren, vormen de kern van de lessen emotionele vorming. De dramalessen over emoties creëren openheid die voor iedereen belangrijk is. Onderwerpen bespreekbaar maken die voor kinderen taboe zijn, staat centraal ik dit boek. Aan de hand van de vier emoties: blij, bang, boos en verdriet worden manieren aangereikt om tot ander gedrag te komen. Er bestaan natuurlijk veel meer emoties en gevoelens, denk maar aan jaloezie en verliefdheid. Er is gekozen voor deze vier primaire emoties omdat zij het makkelijkst herkenbaar zijn voor kinderen. Alle andere emoties zijn als het ware afgeleid van deze vier emoties. Inhoud: In dit boek wordt allereerst doelgroep, doelstelling en ontstaan van de lesmethode toegelicht. Vervolgens wordt de methodiek geïntroduceerd en wordt ingegaan op de achtergronden en de werkwijze van de sociale vaardigheidslessen met drama, en de wijze waarop de lessen zijn opgebouwd. Daarna volgt een beschrijving van de lessenserie. Per les is de opbouw en de werkwijze zo nauwkeurig en concreet mogelijk uitgeschreven. Tot slot is er een overzicht van de gebruikte materialen en een literatuuroverzicht. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
68. Kinderen en omgaan met conflicten Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: De lesmap is een handreiking aan het schoolteam om met elkaar en met de leerlingen serieus aandacht te besteden aan het vreedzaam hanteren van conflicten. De praktische aanpak in de lesmap met materiaal voor de hele basisschool daagt uit om tot sleurdoorbrekende oplossingen te komen. Inhoud: Lesmap met katernen per bouw. Voorwaarde voor een veilige school is het positief omgaan met verschillen en conflicten. Kinderen en… omgaan met conflicten biedt een praktische aanpak om aan conflicten te werken. Het leren hanteren van conflicten is vooral ook spannend. De map biedt allerlei werkvormen en lessen om eigen creatieve ideeën in te zetten en conflicten daadwerkelijk te leren oplossen. Kinderen verwerven daartoe ook vaardigheden als luisteren, je gevoelens onder woorden brengen, je wensen
27
uitspreken, zaken vanuit een ander perspectief te bekijken, excuses maken tot en met onderhandelen en bemiddelen. De opbouw in onderwerpen is aangepast aan de leeftijd van de kinderen. Per bouw zijn er lessen, oefeningen en verhalen waarbij ze stap voor stap leren omgaan met conflicten. Aansluitend bij de lessen is er extra en ondersteunend materiaal beschikbaar voor op het digibord. Compleet met afbeeldingen, kleurplaten, links en speciaal voor de uitgave gemaakte filmpjes waarnaar in de lessen ook wordt verwezen. Website: www.kwintessens.nl/conflicten. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Uitgangspunt/doelstelling: Dit boek wil een bijdrage leveren aan een vredescultuur, door leraren en leerlingen weerbaar te maken, hen te helpen onderkennen waar oorzaken van agressie en geweld te vinden zijn, zodat ze kunnen voorkomen dat geweld en agressie in de school toenemen en dat zij een cultuur kunnen opbouwen van rust, respect en ruimte voor elkaar. Inhoud: In deel 1 gaat het boek in op de oorzaken en achtergronden van agressief gedrag, met aandacht voor daders, slachtoffers en anderen die er mee te maken hebben. Deel 2 gaat over de verschijningsvormen van agressie en geweld in de school en hoe er mee omgegaan kan worden. Deel 3 geeft praktische werkvormen voor onder-, midden- en bovenbouw, gevolgd door nuttige adressen en leestips. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
69. De ander en ik: werkboek sociale vaardigheden Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Dit werkboek legt de nadruk op de sociaalcognitieve benadering. Het kind inzicht geven in zichzelf. Dit werkboek kan gebruikt worden naast de boek ‘Zo gaan Sarah en Jerom met elkaar om’. Inhoud: In dit werkboek staan stellingen waarbij kinderen zelf kunnen aangeven hoe zij zichzelf zien met betrekking tot die vaardigheden. Er is dus geen sprake van goed of fout. Het gaat erom dat het kind over zichzelf leert nadenken. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
70. Kinderen en ingrijpende situaties: agressie en geweld Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
71. Een doos vol gevoelens Doelgroep: Leerlingen onderbouw (4 t/m 7 jaar). Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket wil kinderen helpen dichter te komen bij wat in hen omgaat. Het wil kinderen helpen gevoelens beter te (h)erkennen, benoemen en differentiëren bij zichzelf en bij anderen. Inhoud: In de ‘Doos vol gevoelens’ komen vier basisgevoelens aan bod: blij, bang, boos en verdrietig. Er bestaan uiteraard nog meer gevoelens, bijvoorbeeld jaloersheid, verliefd zijn, schuldig voelen. Omdat jonge kinderen nog niet in staat zijn meteen het hele gamma van gevoelens te bevatten, wordt in dit pakket alleen aandacht besteed aan de vier basisgevoelens. Het pakket bestaat uit plaatjes met gevoelsfiguren, situatieplaatjes, gevoelshuisjes, vingerpopjes, maskers, cd en kopieerbladen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
72. Een huis vol gevoelens en axen Doelgroep: Leerlingen onder- en middenbouw.
28
en houding om zich op een goede manier op het plein te gedragen? Genoeg reden om het gedrag op het schoolplein eens onder de loep te nemen.
Uitgangspunt/doelstelling: Dit pakket is een vervolg op ‘Een doos vol gevoelens’. De belangrijkste doelstellingen van dit themapakket zijn: - Een open sfeer in de klas creëren, waarin gevoelens en sociale vaardigheden een plaats krijgen. - Kinderen een kader bieden om de verschillende gevoelens en relatiewijzen bij zichzelf en bij anderen waar te nemen, te benoemen en te begrijpen. - Kansen bieden om te oefenen met verschillende relatiewijzen. - Kinderen een inzicht laten verwerven in verbanden tussen gevoelens en bepaald relationeel gedrag. Inhoud: Het pakket bestaat uit de gevoelswaaier, gevoelsplaatjes, beelddominospel, vertelplaten, dierenbordspel, grabbelhuisjes, cd en een handleiding. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
73. Kinderen en van schoolplein tot speelplaats: een inspirerende aanpak voor de verbetering van het pedagogisch klimaat op de speelplaats Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Tijdens de pauzes kunnen ongeregeldheden voorkomen, bijvoorbeeld er wordt een spel gespeeld en er ontstaat ruzie omdat een aantal kinderen niet mee mag doen. Oude vetes worden uitgevochten en kinderen lopen elkaar te duwen en uit te dagen. Vaak worden individuele kinderen uitgepikt die straf krijgen en naar binnen worden gestuurd. Maar is er niet meer aan de hand? Nodigt het schoolplein wel uit tot spelen? Bezitten de kinderen de gewenste sociale vaardigheden
Inhoud: In dit boek wordt op een systematische manier de schoolpleinproblematiek bij de kop gepakt. Er komen 3 fases aan bod: onderzoek, verbetering van de sociale vaardigheden en houding, verbetering van de inrichting. In de bijlagen wordt aandacht besteed aan spelletjes, zoals overloopspelletjes, kringspelen, knikkeren en elastieken. Zo wordt er bereikt dat het schoolteam in staat is om de speelkwaliteit van het schoolplein bij uw school aanmerkelijk te verhogen. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
74. Klets!: opkomen voor jezelf zonder anderen te kwetsen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Met dit programma leren kinderen effectieve sociale vaardigheden.Hierdoor bestaat minder kans op het (doen) ontstaan of verergeren van psychische- en gedragsproblemen. Inhoud: Het pakket bestaat uit een map, met daarin voor elke groep een katern. In elk katern komen 12 lessen aan bod. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
75. Energize I: groepsactiviteiten voor groot en klein Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Energizers staan voor samenwerking, wisselwerking en ... dolle pret! Ze brengen mensen dichter bij elkaar en zorgen gegarandeerd voor een geanimeerde stemming. Spelenderwijs leert de groep elkaar beter kennen, wordt een gesprek op gang gebracht, wordt het tempo aangegeven of wordt een groepsactiviteit afgerond. De basisregels zijn samenwerking en respect voor de anderen. Inhoud: Energize is een handig naslagwerk waarin voor
29
iedere groep gemakkelijk een geschikte activiteit zal staan. Elk spel kan veranderd en aangepast worden. Wie een Energizer doet leert ook iets over communicatie, samenwerken of ruzies oplossen. Allemaal onderdelen met betrekking tot sociaal-emotionele vaardigheden. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
76. Energize II: energizers en didactische werkvormen voor volwassenen, jongeren, iedereen
Inhoud: Joepla 1 - thema's: Mijn gevoelens Vertrouwen in mezelf - Mijn lichaam Joepla 2 - thema's: Waarderen - Onmacht - Onze mogelijkheden Joepla 3 - thema's: Leiding volgen en geven - Zich openstellen - Zich inleven Bij elke spelvorm staan een tijdsinschatting, thema, eventuele benodigdheden en wat voor soort oefening het is (zelfstandig of samen). Bij het merendeel van de tussendoortjes staan didactische tips. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Energizers staan voor spelend leren van sociaalemotionele vaardigheden. Energizers geven energie en inspireren deelnemers tot het creatief benaderen van thema’s en onderwerpen: kennismaken, rollenspel, samenwerken, communicatie, conflicthantering, pesten aanpakken, (zelf)vertrouwen en evalueren. Inhoud: Het boek bevat ruim 100 leuke en leerzame Energizers. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
77. Joepla bewegingstussendoortjes Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Er zijn nu nieuwe bewegingstussendoortjes rond sociale en emotionele vaardigheden: Joepla! De Joepla klapblokken staan vol korte, speelse en krachtige oefeningen. De spelvormen bevorderen de sociale ontwikkeling van leerlingen. Zo leren kinderen samenwerken, contact maken, leiding geven en vertrouwen hebben in hun lichaam. De (bewegings)tussendoortjes duren minimaal 2 tot maximaal 10 minuten. De spelletjes helpen de leerlingen te werken aan sociaalemotionele vaardigheden. Bovendien worden leerlingen zich bewust van hun eigen mogelijkheden en beperkingen.
30
VOEDING
78. Beweeg smakelijk: leskist voeding en bewegen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Gezond eten en voldoende bewegen is belangrijk voor opgroeiende kinderen. Een goed ontbijt helpt ze om zich goed te concentreren op school en beweging is erg belangrijk voor hun fysieke en sociale ontwikkeling. Uiteraard heeft gezond eten en voldoende bewegen ook invloed op een gezond gewicht. Zoals bekend groeit het aantal kinderen met overgewicht in Nederland de laatste jaren sterk. Primair zijn ouders natuurlijk verantwoordelijk voor de opvoeding en het aanleren van gezonde leefgewoonten. Toch kunnen ook (basis)scholen een belangrijke rol spelen. Bijvoorbeeld door afspraken te maken met ouders over hoe wordt omgegaan met tussendoortjes, trakteren, overblijven, en bewegen. Maar ook door in lessen aandacht te besteden aan zowel gezonde voeding als aan beweging. Deze leskist is ontwikkeld om uw school bij deze lessen te ondersteunen. Inhoud: De methode ‘Lekker fit’ vormt de basis van deze leskist. Daarnaast bevat de leskist diverse boeken, materialen en een speelpleinpakket, bestaande uit ballen, pylonnen, etc.
Inhoud: Het lespakket bestaat uit handleidingen, werkboekjes voor leerlingen. In de opdrachten voor leerlingen zijn vier stappen van gedragsverandering verwerkt: -ik doe; -ik weet; -ik ga doen; -ik blijf doen. Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd. Website: www.lekkerfitopschool.nl
80. Smaaklessen: lesprogramma over eten en smaak Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Hoe wordt sinaasappelsap gemaakt? Smaakt een biologische appel anders dan een gewone? En wie durft rode appelmoes te proeven?Met Smaaklessen gaan kinderen van de basisschool op ontdekkingstocht in de wereld van ons eten! Door te proeven, ruiken, horen, voelen en kijken verkennen kinderen hun eten.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
79. Lekker fit! Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw.
Uitgangspunt/doelstelling: Dit lespakket heeft een preventief doel. Leerlingen leren op een speelse wijze wat gezond eten en bewegen inhoudt en ze worden zich bewust van de gezonde keuzes die ze hierbij maken.
Inhoud: Het lesmateriaal bestaat uit een lerarenhandleiding per groep. Per groep zijn er 5 lessen (voor groep 1 en 2, 9 lessen) die gemiddeld 45-60 minuten duren. Hierdoor zijn de lessen ook goed inpasbaar in een projectweek. Het lesmateriaal voor elke groep is onderverdeeld in vijf thema’s: 1. smaak; 2. gezond eten; 3. voedselproductie; 4. consumentenvaardigheden; 5. koken.
31
Bij elke Smaakles hoort een opdracht op het digitale schoolbord. Daarnaast zijn er digitale extra’s, zoals creatieve opdrachten, filmpjes, handige illustraties en foto’s te vinden in het online inspiratieboek. Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd. Website: www.smaaklessen.nl
basisvoeding en extra's. Leerlingen leren dat het slim is om vooral basisproducten te kiezen en bewust met extra's om te gaan. Inhoud: Het Schijf van Vijf spel bestaat uit: -schijf van vijf poster; -40 kaarten van voedingsmiddelen (20 basisproducten en 20 extra's). Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
81. SchoolGruiten Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Om kinderen bewust te maken van het feit dat ze dagelijks groenten en twee keer fruit nodig hebben is het programma SchoolGruiten opgezet. Het woord SchoolGruiten komt van GRoenten en frUIT eten in de klas. De rode draad is: SchoolGruiten is leuk, lekker en gezond.
83. Kinderen en eetgedrag en eetstoornissen Doelgroep: Leerlingen onder-, midden- en bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Eetstoornissen brengen veel ellende met zich mee die zich op steeds jongere leeftijd voordoet. Het groeiend aantal jonge kinderen met eetproblemen baart zorgen omdat de gevolgen juist bij deze kinderen enorm zijn. Het gaat dan om problemen met de lengtegroei en de hormonale ontwikkeling. Eetstoornissen hebben niet alleen ernstige gevolgen voor de patiënt, de impact van de ziekte op kinderen in de naaste omgeving zoals vriendinnetjes, broertjes of zusjes, mag niet worden onderschat. Voorkoming en tijdige signalering kunnen veel narigheid voorkomen. Een leerkracht speelt een belangrijke rol bij het vroeg signaleren van eetstoornissen en kan door lessen in de klas bijdragen aan de preventie ervan.
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een dvd, posters en lessen voor groep 1 t/m 6 en groep 7 en 8.
Inhoud: Het boek bevat achtergrondinformatie en lessen voor de onder-, midden- en bovenbouw.
Beoordeling: Theoretisch goed onderbouwd.
Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
Website: www.schoolgruiten.nl
82. Schijf van vijf: speelkaarten Doelgroep: Leerlingen bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: Met de Schijf van Vijf-speelkaarten is het mogelijk om op een speelse en pracktische manier uitleg te geven over gezonde voeding. Aan de hand van de spel wordt onderscheid gemaakt tussen
84. Dik in orde: over gezond eten en bewegen Doelgroep: Leerlingen bovenbouw. Uitgangspunt/doelstelling: De leerlingen leren veel over gezonde voeding, een gezond gewicht en hoe belangrijk bewegen is. Het uiteindelijke doel is dat de leerlingen hierdoor een beter inzicht krijgen in hun eigen eet- en leefgewoonten en, indien nodig, hun gewoonten kunnen veranderen.
32
Inhoud: Het lespakket bestaat uit een handleiding met kopieerbare werkbladen en een werkboekje voor de leerlingen. Het lespakket behandeld onderstaande onderwerpen: - de energiebalans; - de schijf van vijf; - het belang van bewegen; - een ‘ideaal’ gewicht; - zes gouden regels voor een gezond eet- en leefpatroon. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
85. Voeding: project dvd Huisje Boompje Beestje Doelgroep: Leerlingen groep 3 en 4. Uitgangspunt/doelstelling: Wij hebben eten nodig als brandstof. Die brandstof wordt in het lichaam omgezet in energie om te spelen, te rennen, te werken en te groeien. Maar als je steeds meer brandstof naar binnen werkt dan nodig is voor al deze activiteiten, dan word je dikker. Steeds een beetje meer. In Nederland is het aantal dikke kinderen in de afgelopen twintig jaar verdubbeld. Het project voeding gaat in op vragen als “waar komt ons eten vandaan” en “wat eten mensen in andere landen”. Inhoud: Dvd met daarop 4 afleveringen van elk 15 minuten en handleiding met werkbladen. De afleveringen zijn: Lekker, lekker P(uh); Groente + Fruit; Dank je koe! en Eten is een feest. Beoordeling: Deze interventie is nog niet beoordeeld.
33