CATALOGUS LESMATERIAAL. Basisonderwijs

CATALOGUS LESMATERIAAL Basisonderwijs

januari 2013

VOORWOORD Deze catalogus geeft een overzicht van de lesmaterialen die bij de GGD aanwezig zijn, en/of wordt er verwezen naar een digitale versie, op het gebied van gezondheidseducatie in het basisonderwijs. Gezondheidseducatie wordt gegeven binnen het vak "bevorderen van gezond gedrag" in het basisonderwijs. De GGD heeft dit overzicht gemaakt om docenten ondersteuning te bieden. De lesmaterialen zijn onderverdeeld in verschillende thema's, zoals rouwverwerking, genotmiddelen, mondgezondheid, seksualiteit, voeding, etc. Van al het lesmateriaal wordt kort beschreven wat de inhoud is en hoe het toegepast kan worden. Ook is aangegeven voor welke doelgroep de materialen zijn ontwikkeld. Het is mogelijk de lesmaterialen bij de GGD in te zien en kosteloos te lenen. In het documentatiecentrum zijn naast lespakketten en leskisten ook folders en brochures over diverse gezondheidsthema's opgenomen. Zie www.ggdgooi.nl >publicaties > documentatiecentrum. Om de uitleen voor ons werkbaar te houden hanteren we een uitleenprocedure. Hiertoe is een reserveringsformulier ontwikkeld waarmee u materialen kunt reserveren. Zie de laatste bladzijde van de catalogus. Onderwijsleermaterialen kunnen geleend worden voor een periode van 4 weken. Wanneer u materiaal leent ontvangt u een “contract uitleen” met de periode en uitleenvoorwaarden. Het materiaal dient u zelf bij de GGD op te halen en terug te brengen. Bent u geïnteresseerd in bepaald lesmateriaal dan kunt u het reserveringsformulier ingevuld terugsturen. U kunt ook telefonisch of per e-mail reserveren. Heeft u vragen neem dan contact op met de documentalist op dinsdag en donderdag van 08.30 17.00 uur en woensdag van 13.00 tot 17.00 uur. Adres: Burgemeester de Bordesstraat 80, 1404 GZ Bussum Telefoon: (035) 69 262 41 E-mail: [email protected]. Wij hopen dat dit overzicht u helpt bij de invulling van het vak "bevorderen van gezond gedrag". Henny van Ochten-Lourens, Documentalist GGD Gooi & Vechtstreek Afdeling GBBO

Catalogus Lesmateriaal Basisonderwijs

1

GGD Gooi & Vechtstreek /januari 2013

Inhoudsopgave Lesmateriaal te leen bij de GGD rondom bepaalde thema's

Voorwoord ................................................................................ 1 Dood en verdriet ........................................................................ 5  

Verdrietkoffer - onderbouw Verdrietkoffer - bovenbouw

5 5

Genotmiddelen .......................................................................... 6      

Genotmiddelen Robotroker Alcohol & Roken, een ander verhaal Ik ®ook niet Ik ®ook niet - digitaal Hou vol, geen alcohol!

6 6 7 7 7 8

Gezond zijn, ziek zijn ................................................................. 9    

E-Bug: de wereld van microbeestjes - digitaal Ik heb ‘t Waar die enge prikken toch goed voor zijn! – dtp/bmr vaccinaties Hoortoren

9 9 10 10

Kindermishandeling .................................................................... 11  

Safe You, Safe Me Kan wel zijn

11 11

Mondgezondheid ........................................................................ 12  

Mondgezondheid Tandenpoetsen

12 12

Pesten ..................................................................................... 13           

Anti-pestspel Een vuurspuwend monster(tje): pesten anders bekeken Anti-pesten kalender Ruziewijzer - Doe-wijzer tegen ruzie en geweld Internetkwartet Sociale weerbaarheid: Stop de pestkop! prima – methode voor basisscholen over pesten - digitaal De pestkop No Limits? Niet pesten maar aanpakken! Geen grapjes over pesten - digitaal

13 13 14 14 15 15 15 16 16 17 17

Seksualiteit ............................................................................... 18    

Leskist Seksualiteit Relaties en seksualiteit Liefdesplein meer informatie over seksualiteit

18 18 19 19

Voeding en bewegen ................................................................... 20      


Smaaklessen Lekker fit (voeding en beweging) Vet Lekker (sport en gezondheid) Mini winkelspel supershopper - digitaal Schoolgruiten

2

20 20 21 21 22 22


        

7 Eetmomenten per dag 5 maal eten Eet smakelijk Basismap De klas beweegt 3.0 - digitaal WhoZnext , junior , bewegen - digitaal Hupla 1, 2, 3 - bewegingstussendoortjes Rugla 1, 2, 3 - rugoefeningen Sport en spel leskist Beweegkist

23 23 23 24 24 25 25 26 26

Vuurwerk ................................................................................. 27 

Vuurwerk is pas echt vet als je ’n beetje oplet!

27

Zelfbeeld, omgaan met gevoelens ................................................... 28    

Beter omgaan met jezelf en de ander Energize! groepsactiviteiten voor groot en klein Sociale weerbaarheid Een doos vol gevoelens

28 28 29 29

Reservering lesmateriaal b.o. ........................................................ 31


3



4


DOOD EN VERDRIET  VERDRIETKOFFER - ONDERBOUW Leskoffer Categorie: Dood en verdriet Samengesteld door Stichting In de Wolken, Heeze en de GGD Gooi & Vechtstreek, 2012

DOELGROEP INHOUD

Leerkrachten, ouders en leerlingen onderbouw in het basisonderwijs.

OMSCHRIJVING

Op elke school komt wel eens een sterfgeval voor. Men is niet voorbereid op overlijden en het verwerkingsproces dat daar bij komt. Wie hoort op welke plaats wat te doen? Wat vindt de betrokken familie ervan? En wat doe je juist wel of niet met de klas?

De leskoffer bestaat o.a. uit boeken voor volwassenen (leerkracht, ouder), boeken voor het kind, een checklist, voorbeeldbrieven, tips voor het omgaan met rouwende kinderen, werkvormen, protocol. literatuuroverzicht, muzieksuggesties, brochures en kindertroost-en kindercondoleancekaarten.

De leskoffer biedt scholen een handreiking hoe om te gaan met dood en verdriet bij kinderen. Bijvoorbeeld bij het overlijden van grootouders, ouder(s), broer/zus, familie, leerkracht, medeleerling of huisdier.

TOEPASSING

Leerkrachten steun en richtlijnen geven in het omgaan met een sterfgeval op of rond school en achtergrondinformatie hierover. Indien u behoefte heeft aan nadere informatie en begeleiding bij de leskoffer, neem dan contact op met de GGD afd. JGZ.

 VERDRIETKOFFER - BOVENBOUW Leskoffer Categorie: Dood en verdriet Samengesteld door Stichting In de Wolken, Heeze en de GGD Gooi & Vechtstreek, 2012

DOELGROEP INHOUD

Leerkrachten, ouders en leerlingen bovenbouw in het basisonderwijs.

OMSCHRIJVING

Op elke school komt wel eens een sterfgeval voor. Men is niet voorbereid op overlijden en het verwerkingsproces dat daar bij komt. Wie hoort op welke plaats wat te doen? Wat vindt de betrokken familie ervan? En wat doe je juist wel of niet met de klas?

De leskoffer bestaat o.a. uit boeken voor volwassenen (leerkracht, ouder), boeken voor het kind, een checklist, voorbeeldbrieven, tips voor het omgaan met rouwende kinderen, werkvormen, protocol. literatuuroverzicht, muzieksuggesties, brochures en kindertroost-en kindercondoleancekaarten.

De leskoffer biedt scholen een handreiking hoe om te gaan met dood en verdriet bij kinderen. Bijvoorbeeld bij het overlijden van grootouders, ouder(s), broer/zus, familie, leerkracht, medeleerling of huisdier.

TOEPASSING

Leerkrachten steun en richtlijnen geven in het omgaan met een sterfgeval op of rond school en achtergrondinformatie hierover. Indien u behoefte heeft aan nadere informatie en begeleiding bij de leskoffer, neem dan contact op met de GGD afd. JGZ.


5


GENOTMIDDELEN  GENOTMIDDELEN Leskist Categorie: Genotmiddelen De leskist is samengesteld door de GGD Gooi & Vechtstreek, 2012. Het bevat lesmateriaal dat is ontwikkeld door het Trimbos instituut ("De gezonde school en genotmiddelen") en Stivoro.

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs, groep 7 en 8.

OMSCHRIJVING

De doelstelling van ‘De gezonde school en genotmiddelen’ is: voorkomen dat leerlingen uit groep 7 en 8 alcohol of tabak gaan gebruiken. Voorkomen dat leerlingen beginnen, is makkelijker dan leerlingen laten stoppen. Het is daarom belangrijk om al met voorlichtingslessen te beginnen in groep 7 en 8 van het basisonderwijs. Tijdens de lessen van ‘De gezonde school en genotmiddelen’ leren de kinderen wat de risico's zijn van roken en drinken en leren ze omgaan met groepsdruk. Op die manier gaan leerlingen goed voorbereid naar het voortgezet onderwijs.

De leskist bestaat uit lesboekjes over alcohol en roken, met een docentenhandleiding. Een lespakket “Alcohol en roken, een ander verhaal“, een lespakket “Ik ®ook niet”,met vermelding van een digitale versie, Magazines “Hou vol, geen alcohol, met logboek, een dvd over drugs die bestaat uit twee afleveringen van het televisieprogramma “Het Klokhuis” en een dvd over longen en het hart, de robotroker, plaat van de long en van een tabaksblad, een serie rollenspellen, leesboekje over roken, leesboekje over drugs, kwartetspel , pantomime dominospel, glazen, informatie over rookbeleid. Posters en folders over roken, alcohol en drugs. Vermelding van websites.

‘De gezonde school en genotmiddelen’ bestaat naast lessen over roken en alcohol, uit het ontwikkelen van regels en beleid over genotmiddelen, het betrekken van ouders bij de voorlichting en het ondersteunen van leerlingen die te maken hebben met alcohol- en/of drugsproblematiek in hun omgeving. De nadruk ligt op de onderwerpen alcohol en roken, omdat leerlingen het snelst met deze middelen in aanraking zullen komen. Drugsgebruik komt op deze leeftijd nog nauwelijks voor. Maar omdat leerlingen wel erg nieuwsgierig naar drugs zijn, is er materiaal over dit onderwerp ontwikkeld. Het materiaal is facultatief.

TOEPASSING

Door middel van de persoonsgerichte benaderingswijze wordt er ingegaan op kennis, waardenverheldering, vergroten van eigenwaarde, keuzes maken en weerstand bieden aan groepsdruk.

 ROBOTROKER Demonstratiemateriaal Categorie: Genotmiddelen Uitgave: Stivoro, Den Haag.

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs, groep 7en 8.

OMSCHRIJVING

De robotroker demonstreert op eenvoudige wijze hoeveel teer en schadelijke gassen in de longen komen door het roken van een enkele sigaret. Aangetoond kan worden of er verschil is tussen het roken van een filtersigaret of een gewone sigaret.

Apparaat waar een sigaret in kan worden gerookt, bestaande uit een plankje, pomp met slang, filterhouder en filters, metalen mondstuk en metalen pen, pakje sigaretten en doosje lucifers.

In het filter blijven schadelijke stoffen (teer) zichtbaar die anders in de longen komen.

TOEPASSING

Leerlingen kunnen zien hoeveel "viezigheid" in een (filter)sigaret zit. Kan gebruikt worden bij andere lespakketten over roken.


6


 ALCOHOL & ROKEN, EEN ANDER VERHAAL Lespakket Categorie: Genotmiddelen Uitgave: Trimbos-instituut, Utrecht, 2011.

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs groep 7 en 8.

OMSCHRIJVING

Er zijn twee verschillende docentenhandleidingen met elk een eigen verhaallijn : ‘Het voorlichtingsbureau’ en ‘Áfscheid van groep 8‘.

TOEPASSING

Geven van voorlichting over alcohol en roken met behulp van de methode verhalend ontwerpen.

Het lespakket is gebaseerd op de lesmethode ‘verhalend ontwerpen’ waarbij de leerstof wordt opgehangen aan een verhaallijn. Leerlingen leven zich in een - voor hen herkenbare en betekenisvolle - situatie in en voelen zich daardoor extra betrokken. De verhaallijn zorgt voor samenhang tussen de leeractiviteiten.

Hierbij kan de begeleidende website www.bao-rokendrinken.nl worden ingezet.

 IK ®OOK NIET Lespakket Uitgave: Defacto, Den Haag, 2002.

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

In de docentenhandleiding staat overzichtelijk beschreven hoe de lessen in groep 7 en 8 zijn opgebouwd. Daarnaast bevat de handleiding verschillende kopieerbare opdrachten, bijlagen en achtergrondinformatie. Uit de informatiebladen kunnen de leerlingen gegevens halen voor een werkstuk, spreekbeurt of presentatie. De geschiedenis en samenstelling van tabak, de gevolgen voor de gezondheid en de cijfers over het rookgedrag in Nederland komen erin aan de orde. Ter verfraaiing van de werkstukken kunnen de leerlingen gebruikmaken van het knipblad. In de video Live and let live, wordt dieper ingegaan op hoe iemands mening over roken wordt beïnvloedt door zijn omgeving. Daarnaast staat op de video een instructiefilm voor de docent.

TOEPASSING

Doel van dit lesprogramma is het voorbereiden van kinderen op de risicovolle periode t.a.v. rookgedrag in het voortgezet onderwijs.

Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, informatiebladen, knipplaat en een videoband. Ik ®ook niet is een lesprogramma met 6 lessen, waarin op interactieve wijze wordt ingegaan op de gevolgen van roken en waarmee leerlingen worden gestimuleerd om een eigen mening over roken te ontwikkelen, te uiten en te behouden. Ook wordt ingegaan op factoren die de mening over roken beïnvloeden en oefenen de leerlingen in het uitkomen voor hun eigen mening.

 IK ®OOK NIET - DIGITAAL Digitale lesmodule Categorie: Genotmiddelen Uitgave: Stivoro, Den Haag, 2011.

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

De digitale lesmodule is een variant op het papieren lespakket, te vinden op www.stivoro.nl/ikrookniet.

TOEPASSING

De module heeft als doel te voorkomen dat jongeren beginnen met roken.

Het lesmodule bestaat uit een docentenhandleiding, downloads voor leerlingen , opdrachten en links naar meer informatie. De lesmodule bevat proefjes over de longinhoud en rollenspellen om ‘nee’ te leren zeggen tegen een sigaret. Ook kunnen de leerlingen uitrekenen hoeveel geld ze besparen door niet te roken.


7


 HOU VOL, GEEN ALCOHOL! Magazines en een logboek Categorie: Genotmiddelen Uitgave:Trimbos-instituut, 2012

DOELGROEP INHOUD OMSCHRIJVING

Bovenbouw basisonderwijs, groep 8 leerlingen en hun ouders Vijf magazines voor ouders en kinderen en een logboek via www.houvolgeenalcohol.nl1 Ouders spelen een sleutelrol bij het uitstellen van alcoholgebruik van hun kind. Door de informatie, spelletjes en opdrachten leren ouders en kinderen meer over alcohol. In het logboek staan extra opdrachten, waarbij ook de website www.houvolgeenalcohol.nl gebruikt kan worden.

TOEPASSING

Het materiaal is bedoeld om thuis te gebruiken. Kinderen krijgen elke maand (dus vijf maanden achter elkaar) een boekje mee naar huis, waarmee ouders en kind kunnen praten over het onderwerp alcohol. Scholen die het materiaal onder de aandacht willen brengen van ouders, kunnen daarbij ondersteuning krijgen van de GGD. Neem contact op met GGD Gooi & Vechtstreek, afdeling GBBO.


8


GEZOND ZIJN, ZIEK ZIJN  E-BUG: DE WERELD VAN MICROBEESTJES - DIGITAAL Digitaal lespakket Categorie: Gezond zijn, ziek zijn Uitgave: St.Werkgroep Antibioticabeleid SWAB, Nijmegen

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

E-bug gaat nader in op diverse aspecten van het onderwerp, zoals het gebruik van antibiotica en het verschil tussen bacteriën, virussen en schimmels, met veel aandacht voor de verspreiding, de preventie en de behandeling van infecties. Het bevat negen thema’s.

TOEPASSING

Lessen verzorgen over de invloed van microben op onze gezondheid.De thema’s kunnen als geheel gebruikt worden, maar ook als losse onderdelen. Het past in lesuren van circa 45 minuten.

E-bug is een educatief pakket met veel informatie en lesmateriaal voor leerkrachten van groep 7 en 8. Het bevat uitgewerkte lesplannen en werkbladen gerangschikt per onderwerp. Het bevat ook doe-materiaal, zoals spelletjes, experimenten en onderzoekjes. Voor de leerkracht zijn er powerpointpresentaties, animaties en links naar andere websites.

Alle materialen te vinden op www.e-bug.eu

 IK HEB ‘T Lespakket Categorie: Gezond zijn, ziek zijn Uitgave: Astma Fonds, 2008

DOELGROEP INHOUD

Onder-, midden- en bovenbouw basis en speciaal onderwijs Het lespakket bestaat uit een handleiding, een prentenboek ‘Ik heb ‘t’ geschikt voor groep 1 t/m 4 en een poster. Te downloaden zijn een DVD waarin vijf kinderen een spannend en leerzaam avontuur beleven voor groep 5 t/m 8 en voor alle groepen een cd met liedjes. www.astmafonds.nl > home > ons werk > kinderen en astma

OMSCHRIJVING

Het lespakket leert kinderen hoe de longen werken, wat astma is en hoe het is om astma te hebben. Ook leren kinderen hoe ze beter rekening kunnen houden met een klasgenootje met astma.

TOEPASSING

De inhoud kan in een uur worden behandeld. Ook kan het lespakket worden gebruikt als basis voor een project over astma.


9


 WAAR DIE ENGE PRIKKEN TOCH GOED VOOR ZIJN! – DTP/BMR VACCINATIES Lespakket Categorie: Gezond zijn, ziek zijn Uitgave: Hulpverleningsdienst Groningen – GGD, 2004


Middenbouw basisonderwijs, 9 jarigen Het lespakket bestaat uit een lesmodule en 30 stripboekjes “Roos en Roy worden geprikt”. In het kader van het Rijksvaccinatieprogramma worden kinderen op verschillende momenten opgeroepen om zich te laten inenten tegen besmettelijke ziekten als bof, polio en tetanus. De BMR/DTP vaccinaties zijn op 9 jarige leeftijd de laatste vaccinaties in de rij. Om kinderen op deze vaccinaties voor te bereiden is een lesmodule en stripboekje ontwikkeld. In de lesmodule wordt het waarom en het belang van de vaccinaties belicht. Les 1 blikt terug in de tijd met een verhaal over bacteriën en virussen en ziekten als pokken en pest. Les 2 vertelt het verhaal van dokter Jenner die mensen inspoot met het koeien pokkenvaccin. In les 3 wordt stilgestaan bij Saïma, een achtjarig meisje uit een arm gezin in Bangladesh. De lessen staan op zich, er kunnen ook onderdelen behandeld worden. Voor vragen is er achtergrondinformatie over infectieziekten toegevoegd en de uitgave Kinderen en infectieziekten op basisscholen.

TOEPASSING

Om kinderen voor te bereiden op de vaccinaties in het kader van het RVP.

 HOORTOREN Lespakket Categorie: Gezond zijn, ziek zijn Uitgave: Zorn Uitgeverij, Leiden en Nationale Hoorstichting, 2009

DOELGROEP INHOUD

Onder- midden en bovenbouw basisonderwijs Het lespakket bestaat uit docentenhandleidingen voor groepen 1 en 2, 3 en 4, 5 en 6, 7 en 8 met vertelposters, opdrachtkaarten, werkbladen, poster Hoe werkt het gehoor, dvd Disco-oor, CD tbv hoorspel, CD Kinderhoortest, CD voor docenten en een decibelmeter.

OMSCHRIJVING

De Hoortoren is een lespakket voor de hele basisschool over het gehoor, geluid en gehoorschade. De leerlingen worden zich met het lesmateriaal bewust van hun oren als zintuigen en ervaren hoe het gehoor werkt, luisteren bewust naar geluiden, leren wat de oorzaken en gevolgen zijn van een gehoorbeschadiging.

TOEPASSING

Afhankelijk van de beschikbare tijd, kan dit project op verschillende manieren in de klas behandeld worden in één of twee dagdelen of te verdelen binnen één of twee weken of in de vorm van een thema. Ook in digitale versie > www.hoortoren.nl


10


KINDERMISHANDELING  SAFE YOU, SAFE ME Een praktische en structurele aanpak van kindermishandeling Categorie: Kindermishandeling Uitgave: NIGZ, 2011

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs.

OMSCHRIJVING

Safe You, Safe Me is een praktische aanpak van kindermishandeling voor basisscholen, geheel in lijn met de verplichte 'Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling'. Deze wordt ingevoerd voor alle beroepsbeoefenaren die te maken hebben met kinderen. Belangrijker nog, de aanpak zorgt voor meer veiligheid en welzijn van leerlingen, leerkrachten en ouders. Het proces van signaleren tot aan melden verloopt soepel, verantwoord, transparant en vooral ook sneller. Iedereen ondervindt daar de voordelen van.

TOEPASSING

Voor meer informatie download de brochure of neem contact op met Zeina Bassa-Dafesh, e-mail: [email protected], tel. (0348) 43 98 07. Ook kunt u uw school aanmelden voor een vrijblijvend gesprek met het Safe You, Safe Me-team voor meer praktische informatie over de aanpak.

Een basisschool, die aan de slag gaat met Safe You, Safe Me ervaart de volgende voordelen: adequate aansluiting op de verplichte meldcode kindermishandeling; professionele begeleiding op drie niveaus: school, groep en individu; openheid tussen leerkrachten, ouders en leerlingen over angsten en twijfels; versterkte vertrouwensrelatie van leerkrachten en regionale begeleiders met ouders en leerlingen; de ontwikkeling van een positief en veilig schoolklimaat; snelle en passende ondersteuning voor leerlingen met gedragsproblemen; focus van leerkrachten weer gericht op hun kerntaak, goed onderwijs; betere leerprestaties over de volle breedte van de school. Door bovenstaande punten kan eerder hulp op gang worden gebracht en ontstaat er meer rust voor alle leerlingen in de groep, waardoor ze ook beter leren.

 KAN WEL ZIJN Lespakket Categorie: Kindermishandeling Uitgave: NIZW, Utrecht , 2002.

DOELGROEP INHOUD

Middenbouw basisonderwijs.

OMSCHRIJVING

De doelstellingen zijn:

TOEPASSING

Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, werkboekjes en een folder van de kindertelefoon. Het is in eerste instantie bedoeld voor klassikaal gebruik en sluit aan bij de kerndoelen voor “Gezond en redzaam gedrag”of voor een les rond de Rechten van het kind. De inhoud geeft de leerlingen inzicht in de diverse vormen van kindermishandeling (lichamelijke en psychische mishandeling, seksueel misbruik en verwaarlozing) en biedt aanknopingspunten voor een oplossing. Uit vooronderzoek blijkt dat docenten dergelijk materiaal ook graag achter de hand hebben voor het geval een van de leerlingen zelf het slachtoffer is van kindermishandeling of wanneer er sprake is van kindermishandeling in de leefomgeving van de kinderen. De handleiding bevat daarom ook suggesties voor individueel gebruik.. •

leerlingen zijn bekend met het begrip kindermishandeling en weten dat er diverse vormen zijn;

•

leerlingen weten dat zij niet de enigen zijn met zulke problemen;

•

leerlingen weten dat zij zelf iets aan hun situatie kunnen veranderen, b.v. door erover te praten;

•

leerlingen weten dat het nooit de schuld van het kind zelf is.

Door gebruik van het lespakket worden mogelijk (vermoedelijk) mishandelde, misbruikte of verwaarloosde kinderen (klassikaal en individueel) bereikt.


11


MONDGEZONDHEID  MONDGEZONDHEID Leskist Categorie: Mondgezondheid Samengesteld door GGD Gooi & Vechtstreek, 2008.

DOELGROEP INHOUD

Onder-, midden- en bovenbouw basisonderwijs. De leskist bevat de lespakketten: •

De tandenklapper – handboek voor gezonde gebitten in de school (groep 1 t/m 8)

•

Hou van je mond – het belang van een goed gebit, incl. video ( groep 7 en 8).

Daarnaast bevat de leskist jeugdliteratuur, een informatiemap met: lessuggesties, een les over tanderosie, fotoserie, folders, schoolkrantartikelen en kleurplaten. De leskist bevat demonstratiemateriaal zoals verschillende gebitsmodellen, tandenborstels, mondbeugel en (mond)spiegels en gebruiksmateriaal van een tandarts.

OMSCHRIJVING

Het materiaal is bedoeld om de leerlingen te onderwijzen over de ontwikkeling en de verzorging van het gebit.

TOEPASSING

Het lesmateriaal is breed inzetbaar. Het kan opgenomen worden in het lesprogramma of is toepasbaar bij een project rondom persoonlijke hygiëne, voeding, uiterlijk of het lichaam. Bovendien worden de kinderen gestimuleerd om de opgedane kennis ook op niet-lesgebonden situaties te betrekken. Voorbeelden hiervan zijn het maken van afspraken over traktaties en tussendoortjes op school, overblijven en de mogelijkheid om tanden te poetsen op school.

 TANDENPOETSEN Lespakket Categorie: Mondgezondheid Uitgave: Zorn Uitgeverij, 2005.

DOELGROEP INHOUD

Groep 6, 7 en 8 basisonderwijs. Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding en leerlingenboekjes. In het leerlingenboekje volgen de leerlingen de campagne “Laat je mooiste lach zien” die op een Idols-achtige manier is opgezet. De gedachte erachter is dat iedere lach de moeite waard is, mits het gaat om een goed verzorgd lachend gebit.

OMSCHRIJVING

De vier juryleden die de campagne begeleiden, brengen vier aspecten van mondverzorging naar voren: 1. de esthetische kant, 2. eet- en drinkmomenten, 3. tandenpoetsen, flossen, het gebit, 4. tandheelkundige problemen. In een viertal rondes proberen zij de kinderen nieuwe inzichten over mondverzorging bij te brengen. Hoe kun je het beste poetsen? En wat kun je er zelf aan doen om je gebit gezond te houden? Op deze vragen geeft het lespakket Tandenpoetsen een antwoord.

TOEPASSING

Het materiaal is in één of enkele lessen te behandelen.


12


PESTEN  ANTI-PESTSPEL Spel Categorie: Pesten Uitgave: Nienhuis Educatief, Zelhelm.

DOELGROEP INHOUD

Midden- en bovenbouw basisonderwijs. Het Anti-pestspel bestaat uit: •

een bedrukt, oprolbaar kunststof spelbord, (afm. 60 x 80 cm).

•

twee doosjes met in elk doosje 21 kaartjes. Hierop staan vragen en stellingen over pesten.

•

6 pionnen, een dobbelsteen en een handleiding.

Het spel kan met twee tot zes spelers gespeeld worden. Ook is het in een grotere groep te spelen. Twee of meerdere kinderen hebben dan samen een pion en kunnen het antwoord in overleg geven. De groep kan hierop reageren. Ook is het mogelijk om een pion op het spelbord te gebruiken en gezamenlijk de antwoorden te formuleren.

OMSCHRIJVING

Het Anti-pestspel is gemaakt door kinderen voor kinderen, om het pesten en het omgaan met elkaar bespreekbaar te maken. Voor begeleiders van het spel is dit een speelse manier om erachter te komen hoe kinderen over pesten denken. Door in te spelen op de antwoorden die op de vragen worden gegeven, kunnen verhoudingen en rollen in de groep duidelijker worden. Hopelijk zal door een beter inzicht de omgang met elkaar verbeteren en ook het pesten voorkomen worden.

TOEPASSING

Ter ondersteuning van het bespreekbaar maken van pesten in de klas.

 EEN VUURSPUWEND MONSTER(TJE): PESTEN ANDERS BEKEKEN Lespakket Categorie: Pesten Uitgave: Jeugd & Vrede, Brussel, 1999.

DOELGROEP INHOUD

Onder- en middenbouw basisonderwijs.

OMSCHRIJVING

In het lespakket “Een vuurspuwend monstertje” wordt pesten ‘anders’ bekeken op de volgende drie gebieden:

Het lespakket bestaat uit een handleiding met kopieerbladen voor leerkrachten, een (voor)leesboek met een extra hoofdstuk voor ouders en begeleiders met informatie en belangrijke tips over pesten en een doeboekje voor in de klas.

het richt zich tot een specifieke leeftijdsgroep (5 tot 9 jaar) en hanteert daarom een ruimere definitie van pesten; het legt – meer dan andere materialen – het accent op het breed preventief werken; het is een literair-educatief project, waarin het (voor)leesboek een centrale plaats inneemt. Het doel is pesten voorkomen d.w.z. kinderen helpen ontwikkelen tot gezond functionerende en stevige mensen (werken aan welbevinden, gevoelens, etc.) en kinderen op een vaardige en prettige manier met elkaar leren omgaan (werken aan sociale vaardigheden, sfeer etc.).

TOEPASSING

De leerlingen helpen ontdekken wat de verhalen en gedichten voor elk van hen betekenen.


13


 ANTI-PESTEN KALENDER Lespakket Categorie: Pesten Uitgave: Landelijke Stichting Tegen Zinloos Geweld, 2006

DOELGROEP INHOUD

Onder-, midden- en bovenbouw basisonderwijs.

OMSCHRIJVING

Voor iedere maand van het jaar is er een poster aanwezig die in de klas opgehangen kan worden. Op elke poster staat een illustratie met een aansprekende en herkenbare boodschap van een kind. Vanuit het perspectief van de pester, de meeloper of het gepeste kind. Zij vertellen vanuit hun eigen beleving over gevoelens met betrekking tot een aan pesten gerelateerd onderwerp.

TOEPASSING

Met behulp van de kalender kan het hele schooljaar aandacht besteed worden aan pesten. Ook is het mogelijk b.v. één maand te kiezen.

Het lespakket bestaat uit 11 verschillende maandposters voor 10 klaslokalen en 1 docentenkalender. Op deze manier kan iedere maand met de klas worden gepraat over de inhoud van de posters en de verschillende vormen van pesten. De docentenkalender bevat bij iedere maand uitleg van alle kalenderonderdelen en psychologisch onderbouwde gesprekstechnieken voor de docent, achtergrondinformatie over pesten en suggesties voor projecten, methoden, spelletjes , websites en boeken die speciaal over pesten gaan.

 RUZIEWIJZER - DOE-WIJZER TEGEN RUZIE EN GEWELD Lespakket Categorie: Pesten Uitgave: Lions-Quest Nederland, Amstelveen, 2002.

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs.

OMSCHRIJVING

De docentenhandleiding bevat lessuggesties uit de delen Ruziewijzer en Doewijzer. Voor de leerlingen is voor ieder deel een apart werkboek aanwezig om keuzemogelijkheden te bieden, en het aanbieden in fases te vergemakkelijken. In de Ruziewijzer speelt ‘mediation’ of bemiddeling een belangrijke rol. Naast het helpen oplossen van ruzies van anderen, is het belangrijkste voordeel van leren bemiddelen dat leerlingen meer inzicht krijgen in hoe ruzies ontstaan en daardoor beter kunnen voorkomen dat ze zelf ruzie krijgen. Met de Doe-wijzer tegen geweld kan gekozen worden uit de thema’s : Stoere kerel of coole meid en Geweld op straat. De video bevat korte stukjes bij de lessen en de Cd-rom Risicometer geeft een indicatie van de effectiviteit van het programma door het meten van gedragsverandering.

TOEPASSING

Hoewel het voor een optimale preventie raadzaam is alle lessen van beide delen met de leerlingen te doorlopen, is het materiaal zo opgebouwd dat er keuzes gemaakt kunnen worden.

Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding van het geweldpreventiemateriaal uit methode Leefstijl, (sociaal emotionele vaardigheden), een werkboek “Ruziewijzer” over conflicthantering en mediation (bemiddeling) en een werkboek “Doe-wijzer tegen geweld over risicogedrag en geweld voorkomen, de video “Geweldpreventie” sluit aan bij de thema’s en lessen, en de CD-rom “Risicometer” kan vooraf aan de lessen en na het doorlopen daarvan gebruikt worden.


14


 INTERNETKWARTET Spel Categorie: Pesten Uitgave: 4Pip, Arnhem, 2007


Leerlingen van 10 t/m 14 jaar

TOEPASSING

Door het kwartetspel worden kinderen bewust van hun eigen internetgedrag.

Kwartetspel Het internetkwartetspel is speciaal ontwikkeld om kinderen bewust te maken van hun eigen msn/surfgedrag. Het is een spel met echte kaarten waarop vragen staan die betrekking hebben op het internetgedrag. Door het spelen van het spel in groepsverband worden pubers op een vrolijke manier geconfronteerd met hun eigen gedrag en dit geeft stof tot nadenken en discussie. Het napraten over de vragen achteraf is het belangrijkste leermoment voor kinderen en opvoeders.

 SOCIALE WEERBAARHEID: STOP DE PESTKOP! Lespakket: Weerbaar tegen seksueel misbruik Categorie: Pesten Uitgave : DMS Clipart, 2003

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen bovenbouw Bao en onderbouw VO

OMSCHRIJVING

Informatiemateriaal over sociale weerbaarheid bij kinderen met als thema’s: Stop de pestkop en seksueel misbruik. De volgende onderwerpen worden behandeld: Mentale en fysieke weerbaarheid/ pesten en meelopers, “Stop de pestkop”/ regels en wetten, macht en machtmisbruik en groeten / viezeriken, seksueel misbruik, bekende en onbekende daders / hulp vragen, hulp geven en stoer doen / ja-gevoel, nee-gevoel. Door dit informatiepakket leert een kind kennis maken met deze lastige situaties en wordt de sociale weerbaarheid van het kind vergroot.

TOEPASSING

Het materiaal kan gebruikt worden voor werkstukken en spreekbeurten op school. Leerkrachten mogen het materiaal gebruiken in projecten voor de leerlingen, bij ouderavonden en om de onderwerpen pesten en weerbaarheid te behandelen met de leerlingen in de klas. Meer over de lessen weerbaarheid op www.weerbaar.info

CDrom, leesboekje, werkboekje met vragen en opdrachten diploma, postkaartjes, poster en folder.

 PRIMA – METHODE VOOR BASISSCHOLEN OVER PESTEN - DIGITAAL Methode Categorie: Pesten Uitgave: NIGZ, Woerden, 2009

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen basisonderwijs

OMSCHRIJVING

De Prima antipestmethode is een praktische en uitgewerkte methode, waarmee u pesten structureel kunt aanpakken en voorkomen op uw basisschool. De methode is gebaseerd op het ontwerp van de Noorse pestdeskundige Dan Olweus.

De PRIMA anti-pestmethode beschikbaar voor alle basisscholen – zie www.nigz >Anti-pestmethode PRIMA.


15


 DE PESTKOP Boek Categorie: Pesten Uitgave: Falstaff Media, Almaar, 2009

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen bovenbouw - vanaf 8 jaar

OMSCHRIJVING

Op een speelse manier wordt een tipje opgelicht van de achtergronden van waaruit het kind tot dit soort gedragingen komt. En het inzicht dat er uiteindelijk niet heel veel verschillen blijken te zijn tussen de drijfveren van pestkoppen en die van slachtoffers, kan meehelpen gemakkelijker een brug te slaan.

TOEPASSING

Het boek kan steun en troost bieden aan slachtoffertjes van pesterijen omdat zij zich niet alleen in het verhaal zullen herkennen maar ook zullen ontdekken dat ze zelf ook iets kunnen doen. Het boek kan een ingang bieden om dit onderwerp bespreekbaar te maken of gebruiken tijdens een sociaal vaardigheidsoefening, temeer daar het gepeste kind en de pestkop de problemen uiteindelijk samen oplossen.

Het leesboek De pestkop is een realistisch verhaal voor kinderen vanaf 8 jaar. Rob, bijna 10 jaar zit in groep 6. Hij wordt steeds gepest door Jeroen die bij hem in de klas zit. Ook Rob’s vader zegt vaak dingen die van binnen veel pijn doen terwijl zijn zus Marja zich voor hem schaamt. Zijn moeder bemoeit zich nergens mee. Van niemand in zijn omgeving kan Rob steun verwachten. Op een ijskoude winternacht besluit hij van huis weg te lopen op zoek naar mensen die misschien wel om hem geven. Zijn moeder is ten einde raad en zoekt tussen de spullen van Rob naar een aanwijzing. Die vindt ze, maar vanaf dat moment stapelen de gebeurtenissen zich in rap tempo op. Totdat….

 NO LIMITS? CD-rom Categorie: Pesten Uitgave: GGD Westelijke Mijnstreek, Geleen, 2001

DOELGROEP INHOUD

jongeren van 10 – 15 jaar, ouders en leerkrachten

OMSCHRIJVING

De cd-rom bestaat uit de volgende onderdelen:

Elke doelgroep kan via keuzemenu’s toegang krijgen tot de gewenste informatie, afgestemd op de eigen situatie. de informatie wordt ondersteund door diverse video- en geluidsfragmenten. -algemene informatie, met onderwerpen als verschil tussen plagen en pesten, achtergronden en gevolgen van pesten. -het onderdeel jongeren geeft leerlingen die zelf gepest worden uitleg en advies, maar ook pesters krijgen tips hoe ze met hun gevoelens moeten omgaan. - het onderdeel ouders geeft ouders van pesters of slachtoffers nuttige tips en adressen. - in de onderdelen speciaal onderwijs is zowel informatie voor leerkrachten als voor de directie opgenomen.

TOEPASSING

De cd-rom is bedoeld als ondersteuning bij de preventie een aanpak van pestgedrag op school en kan zowel door leerkrachten, directie, leerlingen en ouders zelfstandig gebruikt worden.


16


 NIET PESTEN MAAR AANPAKKEN! Boek Categorie: Pesten Uitgave: Landelijk Netwerk Autisme, 2009

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen met autisme in het regulier en speciaal onderwijs.

OMSCHRIJVING

Leerlingen met autisme worden volgens het LNA vrijwel allemaal gepest op school. Soms neemt dat zulke ernstige vormen aan dat ouders hun kinderen noodgedwongen thuis houden.

Een handreiking om pesten van leerlingen met autisme aan te pakken in het regulier en speciaal (basis)onderwijs en in het voortgezet (speciaal)onderwijs.

De handreiking is bedoeld om scholen te helpen om een antipestbeleid op te stellen en om dat vervolgens vast te leggen in een pestprotocol.

TOEPASSING

Preventie van pestgedrag.

 GEEN GRAPJES OVER PESTEN - DIGITAAL Digitaal bestellen Categorie: Pesten Uitgave: Kwintessens

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen midden- en bovenbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

De sessies uit het boek zijn zorgvuldig opgezet om een pestvrije sfeer te scheppen, waarin kinderen kunnen leren en gedijen. De sessies duren elk 20 minuten en vragen heel weinig voorbereiding. Op de CD-rom staan alle werkbladen en daarnaast een aantal van de teksten die horen bij activiteiten. Bij verschillende activiteiten in het boek zijn filmpjes gemaakt die te vinden zijn op de website. Met het bordspel komen de leerlingen situaties van pesten uit de dagelijkse praktijk tegen. Daarmee leren ze de vaardigheden aan waarmee ze moeilijke situaties het hoofd kunnen bieden.

TOEPASSING

Het doel is dat het voorkomen van pesten, oplossen van conflicten en opbouwen van sociaalemotionele vaardigheden, wezenlijke en haalbare elementen worden binnen het kader van de schooldag.

Op http://pestvrij.kwintessens.nl is het boek ‘Geen grapjes over pesten’ te bestellen (€ 149) met 125 gemakkelijk uit te voeren sessies, een CD-rom met werkbladen en teksten, er zijn filmpjes op de website te vinden, een ‘Het stop, hou-op lied’, en een gedicht. Tevens is er een bordspel ter ondersteuning van de lessen te bestellen ( € 59).


17


SEKSUALITEIT  LESKIST SEKSUALITEIT Leskist Categorie: Seksualiteit Uitgave: samengesteld door de GGD Gooi & Vechtstreek met materiaal van de RutgersWPF, 2012

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

Het lespakket Relaties en Seksualiteit sluit perfect aan bij de ontwikkelingsfasen van kinderen. Op leeftijdsadequate wijze krijgen kinderen kennis, attitudes en vaardigheden aangereikt. Al vanaf groep 1 raken kinderen zo steeds meer vertrouwd met relaties en seksualiteit en zijn ze beter voorbereid op hun latere seksuele contacten. De lessen zijn in een leerlijn uitgezet. Er is aandacht voor seksuele weerbaarheid, sociale media en seksuele diversiteit.

De leskist bevat het lespakket Relaties en Seksualiteit, het lespakket Liefdesplein, handleiding Ouderavond Seksuele ontwikkeling en weerbaarheid, Puberkwartet, literatuur, folders en een map met achtergrondinformatie.

Het lespakket Liefdesplein bestaat uit een DVD, handleiding en werkboek en er komen elementaire zaken aan de orde als hoe verandert het lichaam en wat gebeurt er in de puberteit. Ook komen verliefdheid, flirten, spannende spelletjes, homoseksualiteit en bovenal respect voor elkaar en elkaars mening, de rol van digitale vormen van communicatie, vriendennetwerken en sms, aan de orde. Met behulp van de handleiding Ouderavond Seksuele ontwikkeling en weerbaarheid kunnen ouders ondersteund worden bij de seksuele opvoeding van hun kinderen.

TOEPASSING

De leskist is een middel om leerkrachten van het basisonderwijs te ondersteunen bij het geven van seksuele vorming.

 RELATIES EN SEKSUALITEIT Lespakket Categorie: Seksualiteit Uitgave:RutgersWPF, 2011

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

Het lespakket Relaties en Seksualiteit sluit perfect aan bij de ontwikkelingsfasen van kinderen. Op leeftijdsadequate wijze krijgen kinderen kennis, attitudes en vaardigheden aangereikt. Al vanaf groep 1 raken kinderen zo steeds meer vertrouwd met relaties en seksualiteit en zijn ze beter voorbereid op hun latere seksuele contacten. De lessen zijn in een leerlijn uitgezet. Er is aandacht voor seksuele weerbaarheid, sociale media en seksuele diversiteit. Kinderen vinden de lessen leuk, leerzaam en relevant. Ze durven meer vragen te stellen, hebben meer respect voor elkaar en spreken elkaar vaker aan op ongewenst gedrag. Binnen de variëteit aan lessen, van zelfbeeld tot voortplanting en van vriendschap tot ‘hoe zeg ik nee’ wordt een deel ook nog digitaal ondersteund met een digitaal lesbord.

TOEPASSING

Ouders voelen zich niet altijd in staat om kinderen te begeleiden bij hun seksuele ontwikkeling. Basisscholen kunnen daarom een belangrijke handreiking doen door het onderwerp op een leuke, frisse manier in een duidelijke en veilige context aan te bieden.

Het pakket bestaat uit een lesmap met vijf katernen. Behalve de algemene introductie, is er een katern voor groep 1-2, groep 3-4, groep 5-6, groep 7-8.


18


 LIEFDESPLEIN Lespakket Categorie: Seksualiteit Uitgave: NTR SchoolTV en Rutgers WPF, Hilversum

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs groep 7 en 8.

OMSCHRIJVING

Er komen elementaire zaken aan de orde als hoe verandert het lichaam en wat gebeurt er in de puberteit. Ook komen verliefdheid, flirten, spannende spelletjes, homoseksualiteit en bovenal respect voor elkaar en elkaars mening, de rol van digitale vormen van communicatie, vriendennetwerken en sms, aan de orde.

Een vierdelige serie over relaties en seksualiteit. Er komen seksuele thema’s aan de orde, afgewisseld met dramascènes, animatie en gesprekken met deskundigen. Het pakket bestaat naast de tv afleveringen(DVD) uit een werkboek, docentenhandleiding en de website www.schooltvweekjournaal.nl/liefdesplein

Op de DVD staan, naast de vier afleveringen, extra animaties over de bouw van de geslachtsorganen en de lichamelijke ontwikkelingen tijdens de puberteit en interviews met deskundigen. De vier afleveringen zijn: 1. Ik verander. 2. Vlinders in mijn buik. 3. Waar kom ik vandaan en 4. Wat wil ik. Elk 15 minuten.

TOEPASSING

Draagt bij aan de relationele en seksuele vorming van kinderen in de basisschoolleeftijd.

 MEER INFORMATIE OVER SEKSUALITEIT Digitaal Categorie: Seksualiteit

DOELGROEP OMSCHRIJVING

basisonderwijs www.seksuelevorming.nl www.lespakketrelatiesenseksualiteit.nl www.rng.nl


19


VOEDING EN BEWEGEN  SMAAKLESSEN Lesprogramma Categorie: Voeding Uitgave: Smaaklessen, Wageningen

DOELGROEP INHOUD

Onder- midden en bovenbouw Basisonderwijs

OMSCHRIJVING

In dit unieke lesprogramma staat het beleven van voedsel centraal. Proeven, ruiken, horen, voelen en kijken: met al hun zintuigen verkennen kinderen het dagelijkse eten. Smaaklessen is zinnenprikkelend, speels en praktisch. Door middel van proefjes ontdekken kinderen hun eten. Smaaklessen hoopt dat kinderen zo, vanuit hun eigen interesse leren bewuste en gezonde voedselkeuzes te maken. Binnen Smaaklessen komt het thema voeding breed onder de aandacht. De onderwerpen die aan bod komen zijn opgedeeld in drie pijlers

De Smaakleskist bevat droge en houdbare voedingsmiddelen en materiaal voor proefjes en testen. Bijvoorbeeld kleurstoffen, aroma’s, gedroogde kruiden, gist, bekertjes en schaaltjes. En een compleet lespakket met katernen voor de groepen 1 t/m 8 met suggesties voor themaweken, kopieerbladen, spellen, posters en folders.

1. Smaak: Wat is Smaak? Welke zintuigen spelen een rol? Hoe is het om nieuwe dingen te proeven? 2. Eten en Gezondheid: Wat is gezond en wat niet? Hoe zijn eten en bewegen met elkaar verbonden? 3. Voedselkwaliteit: Waar komt eten vandaan? Hoe wordt het geproduceerd? Hoe zit het met dierenwelzijn.

TOEPASSING

Smaaklessen kunnen door de leerkracht zelf in de klas worden uitgevoerd. Hiervoor biedt www.smaaklessen.nl de leerkracht kosteloos een compleet pakket aan.

 LEKKER FIT (VOEDING EN BEWEGING) Lespakket Categorie: Voeding en bewegen Uitgave: Wolters Noordhoff, 2006.

DOELGROEP INHOUD

Onder- midden en bovenbouw Basisonderwijs

OMSCHRIJVING

Het lespakket heeft een preventief doel. Het speelt in op het eet- en beweeggedrag van kinderen in de basisschoolleeftijd. Het maakt hen bewust van het belang van gezonde voeding en beweging. Ook krijgen zij ondersteuning bij het maken van gezonde keuzes. De nadruk van het pakket ligt op fit zijn. Door het fit zijn en de slogan "fit zijn is fijn" centraal te stellen, wordt het overgewicht indirect aangepakt, zonder kinderen met overgewicht te stigmatiseren.

TOEPASSING

Omgaan met overgewicht en obesitas met informatie en tips voor in de groep en in de gymles.

Het lespakket bestaat uit docentenhandleidingen bij alle lessen, een afsprakenposter, werkboeken voor de leerlingen voor de theorielessen en een handleiding ‘Omgaan met overgewicht en obesitas’ met informatie en tips voor in de groep en in de gymles.

Zie: www.lekkerfitopschool.nl en www.2x2.nl en www.fruitschool.nl


20


 VET LEKKER (SPORT EN GEZONDHEID) Lespakket Categorie: Voeding en bewegen Uitgave : NTR SchoolTV

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs groep 7 en 8

OMSCHRIJVING

Over het algemeen weten kinderen best wat gezond is en wat niet. Ze weten bijvoorbeeld dat veel snoepen slecht is voor je tanden, dat elke dag patat eten ongezond is en dat je van te weinig beweging dik wordt. Met Vetlekker willen we de leerlingen bewust maken van hun eigen mogelijkheden tot verandering. Kinderen moeten leren dat ze keuzemogelijkheden hebben en dat ze dus zelf invloed hebben op hun gewicht.

Handleiding en werkboek voor de leerling en vier televisieprogramma’s(www.schooltv.nl > vetlekker)

De handleiding bij dit project helpt de leerkracht een goede les voor te bereiden. Naast de antwoorden op de vragen uit het werkboek bevat de handleiding ook veel interessante achtergrondinformatie op het gebied van gezonde voeding en bewegen.

TOEPASSING

Het biedt leerlingen de mogelijkheid om keuzes te maken en geeft de leerkracht handvatten om een discussie aan te gaan over gezond gedrag en de manier waarop je op je gezondheid kunt letten.

 MINI WINKELSPEL Winkelspel Categorie: Voeding Uitgave: Voedingscentrum, Den Haag, 2007

DOELGROEP INHOUD

Onder-, midden- en bovenbouw basisonderwijs en speciaal onderwijs

OMSCHRIJVING

Winkelen en zelfstandig levensmiddelen kiezen en kopen is een vaardigheid die kinderen moeten leren. Het ‘mini-winkelspel’ helpt deze vaardigheden spelenderwijs te ontwikkelen bij kinderen van vier tot twaalf jaar.

Het Mini-winkelspel bestaat uit een handleiding, 6 kisten met producten uit de Schijf van Vijf en een tafelkleed met de Schijf van vijf.

Het mini-winkelspel is verdiepingsmateriaal bij Smaaklessen over het onderwerp consumenteneducatie. Smaaklessen is voor deze leeftijdsgroep het basispakket over voeding, voedsel en gezondheid. Het lesmateriaal van Smaaklessen bestaat uit vier katernen, voor groep 1 en 2, groep 3 en 4, groep 5 en 6, groep 7 en 8, met ongeveer tien lessen. Scholen kunnen zich inschrijven voor Smaaklessen op de website www.smaaklessen.nl

TOEPASSING

Het bevorderen van gezonde voeding en kennis over voedsel en gezondheid.


21


 SUPERSHOPPER - DIGITAAL Online game Categorie: Voeding Uitgave: Voedingscentrum, Den Haag, 2009

DOELGROEP INHOUD

Midden- en bovenbouw basisonderwijs – 10 t/m 14 jaar

OMSCHRIJVING

Met SuperShopper leren kinderen spelenderwijs gezonde producten te herkennen, etiketten te lezen en een bewuste keuze te maken. In de online game loopt de leerling aan de hand van een boodschappenlijst langs schappen met producten van diverse merken, met uiteenlopende herkomst en keurmerken. Tijdens het boodschappen doen krijgen de leerlingen quizvragen, filmpjes en informatie over de producten die ze in de winkel vinden. Aan de hand daarvan maken zij hun keuze. Na het shoppen krijgen ze feedback over hun keuzes en zien ze wat het effect daarvan is op hun gezondheid en hun omgeving.

SuperShopper bestaat uit een online game en een supermarktrondleiding onder leiding van een diëtist. De game is te vinden op www.lekkerbelangrijk.nl onder het kopje “Games”.

Meer informatie over de supermarktrondleiding : [email protected] www.voedingscentrum.nl > supershopper

TOEPASSING

Het bevorderen van gezonde voeding en kennis over voedsel en gezondheid.

 SCHOOLGRUITEN Lespakket Categorie: Voeding Uitgave: Voedingscentrum, Den Haag, 2003.

DOELGROEP INHOUD

Midden- en bovenbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

De kerndoelen zijn dat leerlingen vooral met hun voeding moeten leren hun eigen gezondheid te behouden en bevorderen en dat leerlingen vaardigheden moeten opdoen om de juiste producten te kunnen kiezen en kopen. In de lessen zijn veel taal- en rekenopdrachten verwerkt. In totaal zijn er 26 lessen, die in vier delen aan bod komen.

Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, een werkboekje voor leerlingen, een poster en een video “Schoolgruiten on tour”.

•

bewustwording van eigen eetgedrag en aanbevolen hoeveelheden

•

voorkeuren: gaat over smaakverschillen

•

bewustwording van invloeden

•

actie: het is bedoeling dat kinderen leren vragen en overleggen in hun thuissituatie en dit ook gaan oefenen.

Met deze volgorde wordt langzaam toegewerkt naar het bewust meer willen eten van groenten en fruit.

TOEPASSING

Om gezondheid te bevorderen is het belangrijk dat er op de basisschool al aandacht wordt besteed aan leren kiezen van gezond dagelijks eten. Nieuwste versie zie www.schoolgruiten.nl


22


 7 EETMOMENTEN PER DAG Lespakket Categorie: Voeding Uitgave: Dienst OCW, afd. GVO, Den Haag, 1998.

DOELGROEP INHOUD

Onder-, midden- en bovenbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

Veel scholen hebben behoefte aan informatie, materiaal en suggesties met betrekking tot gezonde en leuke traktaties en tussendoortjes. Dit materiaal biedt leerkrachten en directies van scholen voor basisonderwijs de mogelijkheid om op dit gebied een praktisch toepasbaar beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Door het realiseren van duidelijkheid en structuur in de voorlichting en regels voor leerkrachten, leerlingen en ouders/verzorgers, wordt een gezond voedingsgedrag van leerlingen wat betreft traktaties en tussendoortjes gestimuleerd.

TOEPASSING

De leerlingen krijgen inzicht in de relatie tussen voeding en gezondheid en leren verantwoordelijk te zijn voor de keuzes die ze zelf kunnen maken.

Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding met werkbladen, folder en poster, schoolkrantartikel, artikel voor het informatieboekje, een kleurplaat en een traktatietip.

 5 MAAL ETEN Lespakket Categorie: Voeding Uitgave: Vlaams Liga en Centrum Informatieve spelen, Brussel, 2001

DOELGROEP INHOUD

Middenbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

Met het voedingsspel maken kinderen in de klas spelenderwijs kennis met gezonde voeding. Ook andere partijen, zoals schoolpersoneel en de ouders worden betrokken bij het promoten van goede voedingsgewoonten.

TOEPASSING

De leerlingen leren verschillende soorten voedingsmiddelen herkennen en het verschil tussen gezonde en minder gezonde voeding. Van welke voedingsmiddelen mogen ze veel eten of drinken en van welke minder en de leerlingen herkennen voedingsmiddelen die zij zelf eten.

Het lespakket bestaat uit 5 spellen met een handleiding, kaartjes, pionnen, voedingsprenten, speelkaarten, plooiprenten, dobbelstenen en een poster, die gespeeld worden in een doorschuifspel (circuitvorm). Het circuit duurt 2 lesuren en elk spel afzonderlijk 15 tot 30 minuten. Het aantal spelers is minimum 2, maximum 30 + een spelbegeleider.

 EET SMAKELIJK BASISMAP Lesmap Categorie: Voeding Uitgave:Leskist.nl, Noordhorn, 2009

DOELGROEP INHOUD

Onderbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

Ontwikkelingslessen voor groep 1 en 2. Er wordt aandacht besteed aan alle manieren van eten en uit eten gaan. Het restaurant, de patatkraam, picknicken en dergelijke komt aan bod, maar ook elementen als smaak, tafelmanieren en koken.

TOEPASSING

De map bevat praktisch materiaal voor de leerkracht om te werken aan de basisontwikkeling van kinderen in de onderbouw. Zie ook www.leskist.nl en www.schoolsupport.nl

De multomap bied basismateriaal om het thema “Eet smakelijk” uit te werken in de groepen 1 en 2. Met o.a. gespreks- en taalactiviteiten, spel-, reken en wiskundeactiviteiten, lees- en schrijfactiviteiten, constructieve- en onderzoeksactiviteiten, liedjes en versjes. Met boekentips, opdrachten en kopieerbladen.


23


 DE KLAS BEWEEGT 3.0 - DIGITAAL Digitale versie Categorie: Voeding en bewegen Samengesteld door: Fysio Educatief, Amsterdam, 2011

DOELGROEP INHOUD

Onder-, midden- en bovenbouw basisonderwijs en speciaal onderwijs De klas beweegt! ondersteunt de leerkracht in de dagelijkse lespraktijk. Deze speelse methode is letterlijk en figuurlijk voor alle kinderen in de klas. Overal waar de methode voor wordt gebruikt, is naast die prettige afwisseling ook groot plezier het resultaat. Het bestaat uit 7 kalenders voor het schoollokaal. In het speciaal onderwijs hebben kinderen een extra steuntje in de rug nodig. De klas beweegt! Speciaal is een editie die aansluit bij de leerlijnen van het speciaal onderwijs. Zo is er bijvoorbeeld meer aandacht voor de fijne motoriek.

OMSCHRIJVING

Om goed te presteren is het belangrijk dat kinderen zich kunnen concentreren op de lesstof. Uit onderzoek blijkt dat er een belangrijk verband bestaat tussen fysieke activiteit en schoolprestaties. Door sport en bewegen worden bepaalde delen van de hersenen, daarmee de concentratie, positief gestimuleerd. Dat leidt tot een grotere leerbereidheid. De klas beweegt! 3.0 is het logische vervolg op De klas beweegt!. De nadruk ligt meer bij het dagelijks leven van het individuele kind. Daarvoor wordt zowel gedrukt materiaal als een computer programma ingezet, gebaseerd op de opdrachten uit de eerdere methode Bewegen doe je zo!

TOEPASSING

Houding, beweging en ontspanning in het klaslokaal. De digitale versie is te vinden op www.beweeg.nl Aan de downloads zijn kosten verbonden.

 WHOZNEXT , JUNIOR , BEWEGEN

- DIGITAAL

Digitale versie Categorie: Voeding en bewegen Uitgave: NISB

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen in de leeftijd van 8 – 12 jaar

OMSCHRIJVING

JonJongeren leren vaardigheden als onderhandelen en organiseren. Bovendien leren ze dat hun mening telt. De kwaliteit van voorzieningen wordt verbeterd als je jongeren meer betrekt. Voorzieningen sluiten beter aan op de wensen en behoeften van jongeren. Jongeren brengen kwaliteiten in die volwassenen vaak minder bezitten: enthousiasme, inventiviteit, spontaniteit, een frisse kijk, energie en onbevangenheid. Wanneer je jongeren vraagt naar hun ervaringen dan voelen zij zich meer betrokken bij de organisatie doordat ze ook serieus worden genomen. De kans op uitval wordt hierdoor verkleind. De jongeren van nu zijn (ook) de vrijwilligers van de toekomst. Vanuit het langetermijnperspectief is het aan te bevelen dat jongeren al vroeg kennis maken met het ontwikkelen, organiseren en uitvoeren van beleid en activiteiten. Jong geleerd is immers oud gedaan.

TOEPASSING

Zie www.whoznext.nl WhoZnext is een project wat zich richt op jongeren in de leeftijd van 8 tot 18 jaar. Iedereen kan meedoen. Het maakt niet uit wie of wat je bent. WhoZnext is er voor iedereen die samen met anderen regelende taken in de sport wil uitvoeren.

Jongeren regelen samen met andere jongeren hun eigen sport. Dat is whoZnext. Je kunt hierbij denken aan het zelf organiseren, scheidsrechteren, coachen, besturen, trainen, maar ook het meedenken over sport en speelvoorzieningen in de wijk. Jongeren zijn actief in whoZnext-teams en worden begeleid door een coach. De insteek is dat jongeren zoveel mogelijk zelf doen.


24


 HUPLA 1, 2, 3 - BEWEGINGSTUSSENDOORTJES Lespakket Categorie: Voeding en bewegen Uitgave: Schoolsupport, Zuidhorn, 2003

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

Bewegingstussendoortjes zijn korte onderbrekingsmomenten tijdens of na een les waarbij men bewust de concentratie van alle kinderen gedurende enkele minuten doorbreekt door middel van een bewegingsactiviteit, met als doel de aandacht erna weer te kunnen verscherpen.

Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding en 3 klapblokken met op iedere bladzijde een bewegingstussendoortje. Blok 1 voor 6 – 8 jaar, blok 2 voor 8 – 10 jaar en blok 3 voor 10-12 jaar.

Op deze manier wordt de concentratie na het tussendoortje weer geoptimaliseerd, het komt met andere woorden tegemoet aan het ‘ontspanningsprincipe’ en het komt tegemoet aan de natuurlijke bewegingsdrang van het schoolkind.

TOEPASSING

De leerkracht bepaalt het moment van een bewegingstussendoortje om de concentratie te doorbreken. In principe is dat een moment als de leerlingen zich maximaal(mentaal) hebben ingezet en de aandacht dus geleidelijk begint te verzwakken.

 RUGLA 1, 2, 3 - RUGOEFENINGEN Lespakket Categorie: Voeding en bewegen Uitgave: Schoolsupport, Zuidhorn, 2007

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

Dit lespakket zet kinderen op een speelse manier aan tot meer bewegen. Omdat bewegen leuk, nuttig en gezond is. Zitten is belastend voor de tussenwervelschijven. Ook de fysieke activiteit van kinderen neemt af. Redenen genoeg om tussen de lessen af en toe te bewegen.

Het lespakket bestaat uit 3 klapblokken met rugoefeningen. Blok 1 voor 6 – 8 jaar, blok 2 voor 8 – 10 jaar en blok 3 voor 10-12 jaar.

De bewegingspauzes zijn korte en leuke onderbrekingen van de lesuren. Ze helpen rugklachten en andere gezondheidsklachten te voorkomen. Ze bevorderen de concentratie, de motorische vaardigheden en het lichaamsbewustzijn. De oefeningen worden aangevuld met tips over gezonde voeding, een rugvriendelijke boekentas, groeitips en rugbesparende tips.

TOEPASSING

In de blokken staan een aantal oefeningen om de lessen even op een gezonde en leuke manier te onderbreken.


25


 SPORT EN SPEL LESKIST Leskist Categorie: Voeding en bewegen Uitgave: GGD Gooi & Vechtstreek, 2010

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

Materiaal voor een sportieve activiteit op het schoolplein in aansluiting op voorlichting over gezonde voeding en voorkoming van overgewicht.

TOEPASSING

Beweegactiviteiten voor op het schoolplein tijdens pauzes en sportdagen.

De leskist bestaat uit divers speelmateriaal, zoals loopklossen, vang- en knobbelbal, huilslang, softbal tail, frisbees, beachballset, springtouw, vangster catchbal, etc.

 BEWEEGKIST Leskist Categorie: Voeding en bewegen Uitgave: Campina, 30minutenbewegen.nl, 2007

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

Materiaal voor een sportieve activiteit op het schoolplein in aansluiting op voorlichting over gezonde voeding en voorkoming van overgewicht.

TOEPASSING

Beweegactiviteiten voor op het schoolplein tijdens pauzes en sportdagen.

De leskist bestaat uit een instructiemap voor de diverse speelmaterialen, zoals pylonen, soft frisbees, voetbal, foam dobbelsteen, skipping robe, crossball, jongleerballen, rugbybal, touwen (met handleiding) waarmee men o.a. kan hordelopen, tikbal, verspringen, driehoekje gooien, droogschaatsen, levend tafelvoetbal, conditietrainen etc.


26


VUURWERK  VUURWERK IS PAS ECHT VET ALS JE ’N BEETJE OPLET! Lespakket Categorie: Vuurwerk Uitgave: Politie en GGD Fryslân, i.s.m. leerlingen ROC, 2011

DOELGROEP INHOUD

Bovenbouw basisonderwijs, leerlingen vanaf 10 jaar

OMSCHRIJVING

Met het lesmateriaal kunnen verschillende aspecten rondom het afsteken van vuurwerk aan bod komen, zoals veiligheid, regelgeving en gedrag. Het is bedoeld om jongeren voor te lichten over de risico’s en de gevolgen van het onverantwoord omgaan met vuurwerk en om ze te wijzen op hoeveel overlast vuurwerk kan veroorzaken.

TOEPASSING

De voorlichtingsfilm voor en door jongeren laat zien dat vuurwerk leuk kan zijn, maar ook gevaarlijk als je niet oplet, speelduur 13 minuten.

Het lespakket bestaat uit een voorlichtingsfilm op DVD de “Nationale vuurwerkshow” over de risico’s van vuurwerk en een lesbrief waarin suggesties en praktische ideeën staan voor de opzet van een voorlichtingsles. De ervaringen die leerlingen zelf hebben met vuurwerk vormen het vertrekpunt. Ook is achtergrondinformatie opgenomen


27


ZELFBEELD, OMGAAN MET GEVOELENS  BETER OMGAAN MET JEZELF EN DE ANDER Lespakket Categorie: Zelfbeeld, omgaan met gevoelens Uitgave: CPS, Amersfoort, 2003

DOELGROEP INHOUD

Onder-, midden- en bovenbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

Het programma gaat ervan uit dat sociaal-emotionele vorming een wezenlijk onderdeel is van de ontwikkeling van ieder kind en dat er niet mee gewacht mag worden tot zich problemen voordoen. Dit programma biedt de gebruiker de mogelijkheid om sociaal-emotionele vorming in het lesprogramma op te nemen. Op deze wijze werkt men preventief in plaats van probleemgericht .

Het lespakket bestaat uit een informatiebrochure, een docentenhandleiding, een persoonlijke verzamelmap voor de leerling, en posters.

Het programma heeft de volgende hoofddoelen: het stimuleren van een positief zelfbeeld / het goed leren omgaan met anderen / het ontwikkelen van sociale vaardigheden.

TOEPASSING

Het bevorderen van sociale redzaamheid en gezond gedrag.

 ENERGIZE! GROEPSACTIVITEITEN VOOR GROOT EN KLEIN Boek Categorie: Zelfbeeld, omgaan met gevoelens Uitgave: Lions-Quest, Amstelveen, 2001.

DOELGROEP INHOUD


OMSCHRIJVING

Iedereen, groot en klein, houdt van energizers. Ze staan voor samenwerking, wisselwerking en dolle pret! Ze brengen mensen dichter bij elkaar en zorgen gegarandeerd voor een geanimeerde stemming. Iedereen kan meedoen. De regels zijn eenvoudig en de nadruk ligt op spontaniteit, socialisatie en bovenal, plezier.

TOEPASSING

De energizers in dit boekje kunnen bij de lessen gebruikt worden voor het scheppen van een goede sfeer in de klas, het bevorderen van sociale vaardigheden, het stimuleren van samenwerking en het op gang brengen van een klassengesprek..

Energize is een handig naslagwerk waarin voor iedere groep gemakkelijk een geschikte activiteit staat. Onderwerpen zijn: ijsbrekers, groepen samenstellen, groepsvormende spelletjes, rekken en strekken, kijk-, zeg- en denkspelletjes, lopen en afscheidsspelletjes.


28


 SOCIALE WEERBAARHEID Lespakket Categorie: Zelfbeeld, omgaan met gevoelens Uitgave: DMS Clipart, 2003

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen bovenbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

Informatiemateriaal over sociale weerbaarheid bij kinderen, met als thema’s:

CDrom, leesboekje, werkboekje met vragen en opdrachten, diploma, postkaartjes, poster en folder. Stop de pestkop en seksueel misbruik. De volgende onderwerpen worden behandeld: mentale en fysieke weerbaarheid / pesten en meelopers, “Stop de pestkop” / regels en wetten, macht en machtsmisbruik en groeten / viezeriken, seksueel misbruik, bekende en onbekende daders / hulp vragen, hulp geven en stoer doen / ja-gevoel, nee-gevoel. Door dit informatiepakket leert een kind kennis maken met deze lastige situaties en wordt de sociale weerbaarheid van het kind vergroot.

TOEPASSING

Het materiaal kan gebruikt worden voor werkstukken en spreekbeurten op school. Leerkrachten mogen het materiaal gebruiken in projecten voor de leerlingen, bij ouderavonden en om de onderwerpen pesten en weerbaarheid te behandelen met de leerlingen in de klas. Meer over de cursus sociale weerbaarheid op : www.weerbaar.info.

 EEN DOOS VOL GEVOELENS Lespakket Categorie: Zelfbeeld, omgaan met gevoelens Uitgave:Centrum voor ErvaringsGericht Onderwijs, Leuven, 1999

DOELGROEP INHOUD

Leerlingen onder- en middenbouw basisonderwijs

OMSCHRIJVING

In de ‘Doos vol gevoelens’ komen vier basisgevoelens aan bod: blij, bang, boos en verdrietig. Er bestaan uiteraard nog meer gevoelens, bijvoorbeeld jaloersheid, verliefd zijn, schuldig voelen. Omdat jonge kinderen nog niet in staat zijn meteen het hele gamma van gevoelens te bevatten, wordt in dit pakket alleen aandacht besteed aan de vier basisgevoelens.

TOEPASSING

Dit lespakket wil kinderen helpen dichter te komen bij wat in hen omgaat. Het wil kinderen helpen gevoelens beter te (h)erkennen, benoemen en differentiëren bij zichzelf en bij anderen.

Het pakket bestaat uit plaatjes met gevoelsfiguren, situatieplaatjes, gevoelshuisjes, vingerpopjes, maskers en kopieerbladen.


29



30


RESERVERING LESMATERIAAL B.O. Naam school:

Contactpersoon:

Adres:

Postcode/woonplaats:

Telefoonnummer:

Emailadres:

Periode van uitleen:

Titel lesmateriaal:

Na reservering van het lesmateriaal ontvangt u voor de uitleenperiode een bevestiging wanneer u het lesmateriaal bij de GGD kan komen ophalen. De school dient het materiaal zelf weer naar de GGD terug te brengen. De lesmaterialen kunnen gedurende 4 WEKEN gratis geleend worden. Ontbrekend materiaal wordt na inlevering van het materiaal in rekening gebracht.

Dit reserveringsformulier kunt u sturen naar: GGD Gooi & Vechtstreek T.a.v. Documentatiecentrum Postbus 251 1400 AG BUSSUM


31


CATALOGUS LESMATERIAAL. Basisonderwijs

Recommend Documents